İstanbul’daki tarihi camiler arasında görülmesi gereken en önemli yerlerden biri ihtişamı ve zarafeti ile Sultanahmet Camii‘dir. Mavi çinileri ile ünlü olan cami yabancılar tarafından İngilizce’de “Mavi Cami” anlamına gelen”Blue Mosque” olarak bilinmekte.
Sultan I. Ahmet tarafından Mimar Sinan’ın öğrencisi Sedefkar Mehmet Ağa‘ya yaptırılan ve Tarihi Yarımada‘nın en önemli sembollerinden olan yapı, mimarisi ve sanatsal özellikleriyle Osmanlı’da klasik dönemin zirve eserlerinden biri.
Sultan I. Ahmet‘in tahta geçtiği 1603 yılında İstanbul’un belli tepelerinde kendinden önceki padişahlar tarafından yaptırılmış camiler ve külliyeler bulunmaktaydı. Maneviyata oldukça önem veren Sultan I. Ahmet’de rabbine bir teşekkür göstergesi olarak o zamana kadar yapılmış mabedlerin en büyüğünü ve güzelini yaptırmak istemiş.
1609 yılında yapımına başlanan caminin temeline ilk kazma Sultan I. Ahmet tarafından vurulmuş. Yapımı 7,5 yıl süren cami 1617 yılında Cuma namazı ile ibadete açılmış. Caminin açılışında ilk hutbeyi bugün Üsküdar’da türbesi bulunan Aziz Mahmut Hüdayi vermiş. Sultan I. Ahmet ise caminin yapımından kısa bir süre sonra daha 28 yaşında iken vefat etmiş. Türbesi Sultanahmet Camii’nin dış avlusunun kuzeydoğu köşesinde bulunmakta.
Osmanlı sultanları o döneme kadar çıktıkları seferler sonrasında camiler yaptırırken, Sultan I. Ahmet herhangi bir sefere çıkmadan bu yapıyı yaptırarak bu geleneğin dışına çıkmış.
Caminin içine girdiğinizde, usta bir şekilde yerleştirilmiş çok sayıda pencereden içeriye giren ışıklar ile aydınlanan renkli çiçek motifli birbirinden güzel çinilerle süslenmiş duvarlar, koca koca sütunlar, birbiri üstüne inşa edilmiş süslü yarım kubbeler ve ziyaretçilerini kendine hayran bırakan büyük bir kubbe ile karşılaşıyorsunuz.
Sultanahmet Camii’nin en belirgin özelliği hiç kuşkusuz kullanılan çinilerin çokluğudur. Cami duvarları İznik ve Kütahya‘dan getirilen ve 50 ayrı çeşitten oluşan 21043 adet çini ile süslenmiş. Zengin bir renk çeşitlenmesi sahip çinilerin üzerinde lale, sümbül, narçiçeği gibi değişik çiçek türlerine ait motifler bulunur.
Caminin iç avlu giriş kapısı üzerinde galerideki duvarlarda bulunan çiniler teknik ve desen bakımında en başarılı olanları. Bu kısımda zemin temiz bir beyazlık gösterir, renkler canlı ve desenler düzgündür. Diğer kısımlarda bulunan çini işçiliğinin ise bu kadar itinalı olamaması, caminin tamamlanması için yeterli usta ve malzemenin sağlanamadığını göstermekte.
Sultanahmet Camii Özellikleri
Sultanahmet Camii’nin toplam 6 minaresinin 16 şerefesi bulunmakta. Mimarın minarelerdeki şerefe sayısını 16 olarak belirlemesindeki sebebin Fetret Devri’de hesaba katıldığında Sultan I. Ahmet’in Osmanlı’da tahta geçen 16. Padişah olduğunu vurgulamak istemesinden kaynaklanmakta.
Sultanahmet Camii Osmanlı Padişahları tarafından yaptırılan camiler arasında ilk 6 minareli cami. Caminin yapılışından önce tek 6 minareli cami Mekke Camii’ydi ve şerefini koruması için Mekke Camiine Sultan I. Ahmet tarafından yedinci bir minare daha yaptırılmış.
Dikdörtgen bir plan üzerine yapılan Sultanahmet Camii’nin planı aslında Mimar Sinan’ın eseri olan Şehzade Camii’nin daha büyük bir halidir. Sultanahmet Camii’nin büyük kubbesi 43 metre yüksekliğinde ve 23,5 metre çapında. Kubbe kasnağı etrafındaki pencerelerin yerleştiriliş şeklinden dolayı ana kubbe sanki havadaymış gibi görünür.
Osmanlı döneminde Padişahların camilerde ibadet alanı olan hünkar mahfiline geçişte kullanılan hünkar kasrı ilk olarak Sultanahmet Camii’nde yapılmış. Padişahın namaz öncesi ve sonrası istirahat etmesi için yapılan kasra rampalı bir çıkış bulunmakta.
Sultanahmet Camii mihrabı etrafı cami duvarlarında olduğu gibi çiçek motifli çiniler ile süslenirken, gösterişli minberin kabartmalarında altın yaldızlar bulunmakta. Caminin bir diğer özelliği de mermer kaplamaları. Cami içerisinde o döneme kadar hiçbir camide kullanılmadığı kadar mermer kaplama kullanılarak caminin akustiği artırılmıştır.
Caminin iç avlusu klasik Osmanlı Camilerinde olduğu gibi etrafı 26 sütun üzerine oturtulan 30 küçük kubbe ile örtülü revakla çevrili.
Sultanahmet Camii (Mavi Cami) Mimarı :
İstanbul’un sembollerinden olan Sultanahmet Camii’nin mimarı Mimar Sinan’ın öğrencisi Mimar Sedefkar Mehmet Ağa‘dır. Muhteşem bir eser bırakmasına rağmen namı çok az bilinmekte. Mimarlıktan önce ise ince marangozluk işlerinin yapıldığı sedefkarlık kısmında çalışmış.
Sedefkar Mehmet Ağa Kanuni Sultan Süleyman’ın son zamanlarında İstanbul’a getirilen devşirme bir kişi. Kanuni Sultan Süleyman’ın vefatından sonra önce türbede bahçe bekçiliği yapmış, sonra Topkapı Sarayı’na alınarak Hasbahçe’de bahçıvanlık işlerinde çalışmış. 21 yıl kadar Mimar Sinan‘ın çıraklığını ve kalfalığını yaptıktan sonra bazı devlet kademelerinde görev almış.
1606 yılında Mimarbaşı olan Sedefkar Mehmet Ağa Sultan I. Ahmet’in isteği üzerine cami inşaatını başlatmış ve bugün halen hayranlıkla baktığımız şaheseri meydana getirmiş. Mimar Sedefkar Mehmet Ağa, Osmanlı mimarisine bu eseriyle damgasını vurmuştur.
CAMİİ 2.jpg)
