Obezite Nedir?

Obezite, modern dünyada en fazla görülen hastalıklar arasında yer alır. Hem vücutta çeşitli problemler meydana getirdiği hem de akut veya kronik ölüm hastalık türlerinin ortaya çıkmasında rol oynadığı için ciddi bir sağlık problemi olduğu söylenebilir. Bu sebeplerden ötürü sağlıklı kalmak isteyen kişilerin ideal kilo değerlerini koruması, bu sorun ile karşı karşıya gelenlerin ise en kısa sürede hekim veya diyetisyenlere başvurması gerekir.

Obezite, en genel tanımıyla insan vücudunda bulunan yağ kütlesi miktarının su, kemik ve kas gibi bileşenlerin yer aldığı yağsız kütle miktarına oranla aşırı düzeyde artmış olması durumudur. Diğer bir deyişle vücut ağırlığının boy uzunluğu ile kıyaslandığında çok daha fazla olması anlamına geldiği söylenebilir. Bu sağlık sorununun önüne ise zayıflama diyetleri veya diyeti destekleyen bazı programlar aracılığıyla geçilebilir. Yani tedavisi mümkün ve kişinin elinde olan bir rahatsızlıktır.

Bunun yanında ilerlemiş düzeyde şişmanlığın tespit edildiği ciddi hastalarda, doktor önerileri doğrultusunda mide küçültme, tüp mide, gastrik bypass gibi obezite cerrahisi uygulamalarına başvurulması gerekebilir. Bu yöntemlerin bir diğer adı ise bariatrik cerrah uygulamalarıdır. Ancak bu hastalarda ciddi komplikasyon gelişme ihtimalinin de düşük olmadığı unutulmamalıdır.

Obezite Belirtileri Nelerdir?

Obezite hastalığının kendisini göstermeye başladığı birçok farklı belirtisi bulunur. Bu belirtilere farklı şekillerde rastlanılması mümkündür.

En temel belirtisinin vücut içerisinde aşırı seviyede yağ dokusu birikmesi olduğu söylenebilir. Fazla yağ dokusu birikmesi sonucu insan vücudunda oluşan fazla kilolar, görsel olarak rahat hissedilmemesine sebep olacaktır. Aynı zamanda pek çok problemi yanında getirmesi ile beraber önemli sağlık sorunlarına da yol açabilirler. Obezite rahatsızlığına bağlı olarak oluşan sorun ve belirtilerden birkaçı şu şekilde sıralanabilir:

• Hızlı yorulma
• Fazla terleme
• Horlama ve uyku apnesi
• Nefes darlığı
• Sırt ve eklem ağrıları
• Cilt sorunları
• Psikolojik problemler ve özgüvende düşüş

Tüm bu sıralanan sorunların temel sebepleri, vücuttaki yağ oluşumuna bağlanır. Vücutta fazla yağ oluşması daha zor hareket edilmesine ve bu sebeple de daha fazla enerji harcanmasına sebep olur. Bunlara bağlı olarak da sıralanan problemler ile karşılaşılması muhtemeldir.

Problemlerin oluşumunun önüne geçilmesi ve hastalık sebebiyle meydana gelecek kronik rahatsızlıkların engellenmesi açısından kilo konusunda problem yaşamaya başlayan bireylerin gerekli önlemleri alması gerekir. Bu noktada sorun, obezite boyutuna gelmeden önce harekete geçmek önemlidir. Diğer yandan her birey, bu problemle karşılaşmamak için ideal kilo değerlerini korumak konusunda dikkatli davranmalıdır.

Obezite Neden Olur?

Obezitenin oluşmasının en temel sebebi, besinler aracılığıyla vücuda alınan enerji miktarının metabolizma ve fiziksel aktiviteler sonucu harcanan enerji miktarından fazla olmasıdır. Bu duruma bağlı olarak artan enerji, vücutta yağ şeklinde depolanmaya ve obezite oluşumu gözlemlenmeye başlar. Sağlık sorununun ilerlemesi ise gereksinimden fazla enerji alma durumunun belirli bir süre boyunca durmadan devam etmesi ile oluşur.

Vücuda gereğinden fazla enerji alınması, genellikle fazla yağlı besinler tüketmek ile ilgilidir. Günümüzde obezite rahatsızlığının bu kadar sık rastlanılan bir durum olması da bundan kaynaklanmaktadır. Fast food sektörünün günden güne büyümesi ve insanların dışarıdan yemek yeme alışkanlıklarının artması hastalığının sıklığının artmasının en büyük sebeplerindendir.

Bunun yanında bazı genetik yatkınlıklar da obezite hastalığına sebebiyet verebilir. Hormonal bozukluklar, bazı ilaçların kullanılması, tiroid rahatsızlıkları gibi durumlar da hastalık nedenleri arasında sıralanabilir.

Obezite Teşhisi Nasıl Konulur?

Hastalığın teşhisi vücut kütle indeksi hesaplaması yapılarak konulur. Zayıf olmak, şişman olmak veya obez olmak vücut kütle indeksi sonuçlarına göre belirlenir. Obezite hastası olan kişilerin vücut kütle indeksi değerleri otuzun üzerinde tespit edilir. Beden kütle indeksi şeklinde de adlandırılan bu değer, vücut ağırlığının kilogram türünden ölçüsünün vücut boyunun metre türünden ölçüsünün karesine bölünmesi yöntemi ile hesaplanır.

Dünya Sağlık Örgütü’nün belirlediği sınıflandırma doğrultusunda vücut kütle indeksi sonuçları şu şekilde değerlendirilir:

• 18,5 altında ise az kilolu
• 18,5-24,9 aralığında ise normal kilolu
• 25,0-29,9 aralığında ise fazla kilolu
• 30,0-39,9 aralığında ise obez
• 40,5’in üzerinde ise morbid
• 50,0 ve üzerinde ise süper obez

Vücut kütle indeksi hesaplamalarının çeşitli internet siteleri aracılığıyla kolayca yapılması mümkündür. Bu sayede insanlar kendi durumlarını gözlemleyebilir ve değerlendirebilirler.

Obezite Tedavisi Nasıl Olur?

Obezite tedavisi, hastalık çok ileri bir düzeye gelmediği ve çözülebilir seviyede olduğu takdirde, diyetler uygulanarak gerçekleştirilmeye çalışılır. Hastanın vücudundaki çeşitli bileşenlerin (su, yağ gibi) detaylı değerlerinin öğrenilebileceği testler yapılır. Bu testlerin sonucunda tespit edilen değerlere yönelik diyet programları hazırlanılır ve hastaya uygulaması üzerine teslim edilir. Hasta, diyet programlarında başarılı ilerlediği takdirde, obezite sorununun üstesinden çok ilerlemeden gelmeyi başarabilir.

Hasta, diyet programlarında başarılı olamadığı veya hastalık çok ilerlediği veya morbid ya da süper obezite seviyelerine geldiğinde cerrahi uygulamalarına başvurulabilir. Bu uygulamalar arasında; tüp mide ameliyatı (sleeve gastrektomi), mide bypassı (roux-en-y gastric bypass) ve mide küçültme sıralanabilir. Bu tarz obezite cerrahisi uygulamaları, genellikle sorunları diyet uygulayarak çözülebilecek hastalara ilk etapta önerilmez.

Obezite Risk Faktörleri Nelerdir?

Obezite risk faktörleri oldukça fazladır. Hastalığa bağlı olarak farklı birçok ciddi rahatsızlık oluşabilir. Bunlardan bazıları şu şekilde sıralanabilir:

• Diyabet-insülin direnci
• Hipertansiyon
• Koroner arter hastalığı
• Safra kesesi rahatsızlıkları
• Felç
• Uyku apnesi
• Astım
• Psikolojik problemler

Sıralanan rahatsızlıklardan birçoğunun hayati önem arz ettiği söylenebilir. Bu sebeple obezite konusunda çok dikkatli davranılmalı ve gerekli önlemler alınmalıdır.

Obezite Derecesi Nasıl Belirlenir?

Obezite derecesinin belirlenmesi için öncelikle vücut kütle indeksi değerlerinden faydalanılır. Vücut kütle indeksi değerlerinin tespiti sonucunda kişinin yer aldığı kategori bulunur. Hastanın normal seviyede obez, morbid obez veya süper obez olması mümkündür. Bu sınıflandırmalardan birinin tespitinin sonucunda vücutta detaylı testler yapılarak tüm bileşenlerin miktarları hakkında kapsamlı bilgiye ulaşılabilir.