Türev Araçların Alım-Satımına Aracılık Çerçeve Sözleşmesi

TÜREV ARAÇLARIN ALIM SATIMINA ARACILIK ÇERÇEVE SÖZLEġMESĠ 

Madde 1 

SözleĢmenin Tarafları 

Bir tarafta, Rıhtım Cad. No:51 Karaköy/İstanbul’da yerleşik Global Menkul Değerler Anonim Şirketi (aşağıda 

kısaca “ARACI KURUM” denilecektir); diğer tarafta, 

Müşteri Adı/Soyadı : _________________________________________________ 

Ev Adresi 

: _________________________________________________ 

: _________________________________________________ 

Telefon/Ev 

: _________________________________________________ 

Telefon/İş 

: _________________________________________________ 

Telefon/Cep 

: _________________________________________________ 

Faks 

: _________________________________________________ 

(aşağıda kısaca “MÜŞTERİ” denilecektir) arasında ______________________ tarihinde aşağıdaki koşullarla 

Türev Araçların Alım Satımına Aracılık Sözleşmesi (aşağıda kısaca “Sözleşme” denilecektir) imzalanmıştır. 

Madde 2 

Tanımlar 

2.1. Türev Araçları; 

Vadeli İşlem Sözleşmeleri ve Opsiyon Sözleşmelerini, 

2.2. Borsa; 

Borsa İstanbul A.Ş.’ni ve/veya Vadeli İşlem ve Opsiyon Borsası A.Ş.’ni ve/veya bu amaçla kurulacak yeni borsa 

veya piyasaları, 

2.3. Borsa Kuralları; 

23.02.2001 tarih ve 24327 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan Vadeli İşlem ve Opsiyon Borsalarının Kuruluş Ve 

Çalışma Esasları Hakkında Yönetmelik (Genel Yönetmelik), 27.03.2004 tarih ve 25415 sayılı Resmi Gazete’de 

yayımlanan Vadeli İşlem Ve Opsiyon Borsası Yönetmeliği (Borsa Yönetmeliği), 17.11.2012 tarih ve 28470 

sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan İstanbul Menkul Kıymetler Borsası Vadeli İşlemler ve Opsiyon Piyasası 

Yönetmeliği, 27.08.2001 tarih ve 24506 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan Aracı Kuruluşların Türev Araçların 

Alım Satımına Aracılık Faaliyetlerinde Düzenleyecekleri Belgeler ve Kayıt Düzeni Hakkında Tebliğ (Seri:V 

No:51), söz konusu Tebliğ ve Yönetmeliklerin hükümleri uyarınca Sermaye Piyasası Kurulu, Borsa ve Takas 

Merkezi tarafından yapılan düzenlemeleri ve bunlarda yapılan değişiklikleri, 

2.4. Vadeli ĠĢlem SözleĢmesi; 

Belirli bir vadede, önceden belirlenen fiyat, miktar ve nitelikte ekonomik veya finansal göstergeyi, sermaye 

piyasası aracını, malı, kıymetli madeni ve dövizi alma veya satma yükümlülüğü veren sözleşmeyi, 

2.5. Opsiyon SözleĢmesi; 

Opsiyonu alan tarafa belirli bir vadede veya belirli bir vadeye kadar, önceden belirlenen fiyat, miktar ve nitelikte 

ekonomik veya finansal göstergeyi, sermaye piyasası aracını, malı, kıymetli madeni ve dövizi alma veya satma 

hakkı veren, satan tarafı ise yükümlü kılan sözleşmeyi, 

2.6. Uzun Pozisyon; 

Genel Yönetmelik madde 31 uyarınca; 

(a) Vadeli İşlem Sözleşmelerinde, sözleşmenin vadesi geldiğinde sözleşmeye konu teşkil eden varlığı 

sözleşmede belirtilen fiyattan ve belirtilen miktarda satın almaya da nakdi uzlaşmayı sağlama hak ve 

yükümlülüğünü, 

(b) Opsiyon Sözleşmelerinde, 

(i) Alım opsiyonunda, sözleşmenin vadesinde veya vadeye kadar olan süre içinde sözleşmeye konu teşkil 

eden varlığı, sözleşmede belirtilen fiyattan ve belirtilen miktarda satın almak ya da nakdi uzlaşmada 

bulunma hakkını, 

1

(ii) Satım opsiyonunda, sözleşmenin vadesinde veya vadeye kadar olan süre içinde sözleşmeye konu teşkil 

eden varlığı, sözleşmede belirtilen fiyattan ve belirtilen miktardan satmak ya da nakdi uzlaşmada 

bulunmak hakkını, 

2.7. Kısa Pozisyon; 

Genel Yönetmelik madde 32 uyarınca; 

(a) Vadeli İşlem Sözleşmelerinde, sözleşmenin vadesi geldiğinde sözleşmeye konu teşkil eden varlığı 

sözleşmede belirtilen fiyattan ve belirtilen miktardan satma ya da nakdi uzlaşmayı sağlama hak ve 

yükümlüğünü, 

(b) Opsiyon sözleşmelerinde, 

(i) Alım opsiyonunda, sözleşmenin vadesinde veya vadeye kadar olan süre içinde sözleşmeye konu teşkil 

eden varlığı, sözleşmede belirtilen fiyattan ve belirlenen miktardan satma ya da nakdi uzlaşmayı 

sağlama yükümlülüğünü, 

(ii) Satım opsiyonunda, sözleşmenin vadesinde veya vadeye kadar olan süre içinde sözleşmeye konu teşkil 

eden varlığı, sözleşmede belirtilen fiyattan ve belirtilen miktardan satın alma ya da nakdi uzlaşmayı 

sağlama yükümlülüğünü, 

2.8. Opsiyon Primi; 

Genel Yönetmelik madde 34 uyarınca Opsiyon Sözleşmesini alan tarafın, sözleşmede yer alan haklar 

karşılığında opsiyon sözleşmesini satan tarafa ödemekle yükümlü olduğu primi, 

2.9. Kullanım Fiyatı; 

Genel Yönetmelik madde 35 uyarınca Opsiyon Sözleşmelerinde, sözleşmeye konu olan varlığın alım veya satım 

hakkının vade süresince veya vade sonunda kullanılabileceği fiyatı, 

2.10. Günlük UzlaĢma Fiyatı; 

Borsa Kuralları ve Türev Araçlarında hesaplama şekli ve yöntemi belirtilen, günsonlarında hesapların 

güncelleştirilmesinde kullanılmak üzere Borsa tarafından belirlenen fiyatı, 

2.11. Son UzlaĢma Fiyatı; 

Borsa Kuralları ve Türev Araçlarında hesaplama şekli ve yöntemi belirtilen, vade sonunda pozisyonların ifasında 

kullanılmak üzere üzere Borsa tarafından belirlenen fiyatı, 

2.12. Pozisyon Limiti; 

Herhangi bir Vadeli İşlem Sözleşmesinde tek bir MÜŞTERİ’nin tek yönlü sahip olacağı azami sözleşme sayısını, 

2.13. Ters ĠĢlem; 

Genel Yönetmelik madde 33 uyarınca aynı özelliklere sahip sözleşme bazında olmak kaydıyla, uzun pozisyon 

karşısında kısa pozisyon, kısa pozisyon karşısında uzun pozisyon alınarak pozisyonun tasfiyesini, 

2.14. Alım Emri; 

MÜŞTERİ'nin ARACI KURUM'a, Türev Araçları’nın, satın alınması (uzun pozisyon alınması) için, yazılı veya 

sözlü ya da telefon, teleks, telefaks veya elektronik iletişim araçlarını kullanarak yaptığı bildirimi, 

2.15 Satım Emri; 

MÜŞTERİ'nin ARACI KURUM'a, Türev Araçları’nın, satılması için (kısa pozisyon alınması) yazılı veya sözlü, 

ya da telefon, teleks, telefaks veya diğer elektronik iletişim araçlarını kullanarak yaptığı bildirimi, 

2.16 Emir; 

MÜŞTERİ’nin ARACI KURUM’a portföyündeki değerlerin satılması, portföyüne alım yapılması, nakit/menkul 

kıymet virmanı veya havalesi yapılması, borç senetlerinin itfa edilmesi ve benzeri işlemler ile ilgili yazılı, sözlü 

veya ARACI KURUM’un kabulüne bağlı olarak telefonla, faksla, cep telefonu üzerinden kısa mesaj servisi ile, 

wap, palm ve benzeri teknolojiler ile, çağrı merkezi (Call Center) vasıtası ile, internet üzerinden veya 

teknolojinin gelişmesine bağlı olarak ortaya çıkacak benzeri iletişim araçlarıyla yaptığı bildirimi, 

2.17. Kurtaj Ücreti; 

Gerçekleştirilen her Türev Araçları Alım ve Satım Emri nedeniyle MÜŞTERİ'nin ARACI KURUM'a ödemekle 

yükümlü olduğu yüzdesel veya sabit ücreti, 

2

2.18. Komisyon; 

Türev araçları dahil sermaye piyasası araçlarının alım satımı ve saklanması; MÜŞTERİ nam ve hesabına 

sermaye piyasası araçlarının anapara, faiz ve benzeri gelirlerinin tahsili, ödenmesi; MÜŞTERİ’ye ait nakdin 

değerlendirilmesi hizmetleri ve ARACI KURUM tarafından MÜŞTERİ adına ve/veya hesabına yapılacak diğer 

her türlü menkul kıymet işlemleri nedeniyle Borsa, Takas Merkezi, saklama kuruluşu, diğer yetkili kuruluşlar ve 

ARACI KURUM tarafından tahakkuk ettirilen masraf, hizmet bedeli, hesap işletim bedeli, kurtaj ve ücretleri (Bu 

Sözleşme’nin imzalanmasından sonra yürürlüğe girebilecek mevzuat gereğince oran ve tutarların değişmesi 

durumunda ARACI KURUM bu değişikliği bedel ve ücretlere yansıtma hakkını saklı tutar), 

2.19. Takas Merkezi; 

Borsada gerçekleşen işlemlerin takasını gerçekleştirmekle görevlendirilen İstanbul Takas ve Saklama Bankası 

A.Ş.’ni veya ileride görevlendirilecek diğer kurumları veya Borsa nezdinde oluşturulacak merkezi, 

ifade eder. 

Madde 3 

SözleĢmenin Konusu ve Kapsamı 

Bu Sözleşme’nin konusu, ARACI KURUM’un MÜŞTERİ adına ve/veya hesabına Borsa’da veya teşkilatlanmış 

diğer piyasalarda Türev Araçları alıp satmasına ilişkin işlemlerde, her işlem için ayrı bir sözleşme 

imzalanmasına gerek olmaksızın, bir çerçeve sözleşme niteliğinde, uyulması zorunlu bulunan genel nitelikteki 

şartlar ile tarafların hak ve yükümlülüklerinin belirlenip düzenlenmesidir. Bu Sözleşme’nin kapsamına 

MÜŞTERİ’nin alım ve satımını yaptığı Vadeli İşlem Sözleşmeleri ve Opsiyon Sözleşmelerinin ilgili 

sözleşmelerin hükümlerine ve Borsa Kurallarına göre ARACI KURUM aracılığı ile teminatların yatırılması, 

çekilmesi, idaresi ve nemalandırılması da girmektedir. 

Bu Sözleşme sadece Borsa’da gerçekleşecek olan Vadeli İşlem Sözleşmesi ve Opsiyon Sözleşmesi ve bunlara 

ilişkin işlemleri kapsar. 

MÜŞTERİ, işbu Sözleşme’yi imzalamadan önce, ekte yer alan ve SPK tarafından yayımlanan “Türev Araçlar 

Risk Bildirim Formu”nun (Ek-1) bir nüshasını aldığını, okuduğunu, anladığını ve kabul ettiğini beyan ve kabul 

eder. 

Madde 4 

Emirlere ĠliĢkin Hükümler 

4.1. Emirlerde Miktar ve Fiyat Belirleme ġekilleri 

MÜŞTERİ, ARACI KURUM’a verdiği Emirlerde alım veya satım fiyatları ile miktarlarını kendisi 

belirleyebileceği gibi bu konularda ARACI KURUM’u serbest de bırakabilir. 

Alım veya satım emirleri Borsa tarafından belirlenen emir türlerinden biri olarak ARACI KURUM’a iletilebilir. 

Emirlerde açıklık yoksa MÜŞTERİ’nin ARACI KURUM’u emir türü, fiyat ve süre konusunda serbest bıraktığı 

kabul edilir. Emirlerde Borsa tarafından belirlenenlerin dışında da fiyat belirleme yöntemleri kullanılabilir. 

MÜŞTERİ’nin Borsa Kuralları ve bu Sözleşme uyarınca yatırması gereken teminatları süresi içinde yatırmaması 

durumunda, ARACI KURUM, MÜŞTERİ’nin riskin artmasına yol açacak şekilde pozisyon almaya yönelik yeni 

emirlerini kabul etmeyebilir. 

4.2. Emirlerin Geçerlilik Süresi 

MÜŞTERİ, Emrinin geçerlilik süresini ilgili Borsanın işlem esaslarına uygun olmak kaydıyla istediği gibi 

belirleyebilir. Süresi belirlenmemiş Emirlerde MÜŞTERİ’nin seans sırasında verdiği Emir, ilgili borsada o 

seansta veya o gün, seans haricinde verilmişse Emri takip eden ilk seans veya gün sonu için geçerlidir. Tek seans 

için verilen Emirler ayrıca belirtilmelidir. Emirler, belirlenen süre içinde gerçekleşmedikleri takdirde 

geçerliliklerini kendiliğinden yitirirler. 

MÜŞTERİ vermiş olduğu Emrin geçerliliğini muhafaza edeceği son günün tarihini belirtebilir. Son gün de 

süreye dahildir. 

3

4.3. GerçekleĢen Emirlerin Tasfiyesi, Hesaplara Kaydı ve Hesapların Güncellenmesi 

Gerçekleşen işlemler Türev Piyasalar Emir Takip Formundaki ilgili bölüme işlenir. Söz konusu formdaki 

bilgiler, sıralama işlemine imkan verecek şekilde bilgisayar ortamına aktarılır. Geçerlilik süresi bir günden uzun 

olan emirlerden verildiği gün gerçekleşmeyenler, izleyen günlerde Türev Piyasalar Emir Takip Formuna 

kaydedilir. Borsalarda alınıp satılan Türev Araçlar ARACI KURUM tarafından Borsa Kuralları’na uygun olarak 

kayıtlara yansıtılır. 

MÜŞTERİ, ARACI KURUM’un bu Sözleşme uyarınca yapacağı işlem teyidi ve benzeri her türlü bildirimlerinin 

elektronik iletişim sistemleri ile gönderilmesini ve bu şekilde yapılan bildirimlerin geçerli olacağını beyan ve 

kabul eder. 

Borsada işlem gören Vadeli İşlem Sözleşmeleri ve Opsiyon Sözleşmeleri ARACI KURUM tarafından Borsa 

Kurallarına ve ilgili Türev Araçlarının hükümlerine uygun olarak Günlük Uzlaşma Fiyatları üzerinden 

güncellenir ve MÜŞTERİ hesaplarına yansıtılır. MÜŞTERİ hesabının bu şekilde güncelleştirilmesi neticesinde 

elde edilen karlar ARACI KURUM’un onayı ile MÜŞTERİ tarafından çekilebileceği gibi ARACI KURUM ile 

olan diğer işlemlerinde kullanabilir. Hesapların güncelleşmesi neticesinde oluşan zararlar teminatlardan 

karşılanır ve ARACI KURUM tarafından MÜŞTERİ hesaplardan çekilerek Takas Merkezi’ne yatırılır. 

Madde 5 

Teminat ve Takasa ĠliĢkin Hükümler 

5.1. ĠĢlem Teminatları 

MÜŞTERİ, Vadeli İşlem Sözleşmeleri ve Opsiyon Sözleşmelerinin hükümlerinin yerine getirilmesini sağlamak 

amacıyla aldıkları veya almak istedikleri her pozisyon için ilgili sözleşmeye ilişkin olarak aşağıda belirtildiği 

şekilde Başlangıç Teminatları ve Sürdürme Teminatlarını ARACI KURUM’a yatırmakla yükümlüdür. 

İşlem teminat tutar ve oranları ile teminata kabul edilebilecek kıymetler, bunların değerleme katsayısı ve teminat 

yatırma süreleri gibi hususlarda Borsa Kurallarına ve ilgili Vadeli İşlem Sözleşmesi veya Opsiyon Sözleşmesi 

hükümlerine uyulur. ARACI KURUM tüm bu hususları tek taraflı olarak değiştirme hak ve yetkisine sahiptir. 

Bu Sözleşme hükümleri uyarınca ARACI KURUM’a tevdi edilmesi gereken işlem teminatları, iade edilmesi 

gerektiğinde aynen değil misli olarak iade edilir. MÜŞTERİ bu teminatlar üzerindeki, nakit dışı olanları nakde 

çevirme ve bunlarla açık pozisyonlardan oluşan zararları karşılama dahil olmak üzere, tüm tasarruf haklarının 

ARACI KURUM’a geçmesini ve ARACI KURUM tarafından kullanılmasını sağlayacak şekilde teminatları 

ARACI KURUM’a teslim eder. MÜŞTERİ tarafından ARACI KURUM’a tevdi edilen teminatların, başkaca 

herhangi bir işleme gerek olmaksızın bu madde hükmüne uygun olarak tevdi edildiği kabul edilir ve ARACI 

KURUM, teminat olarak tevdi edilen söz konusu varlıklar üzerinde Borsa Kuralları, ilgili Türev Araçları ve işbu 

Sözleşme hükümleri uyarınca tasarruf edebilir ve MÜŞTERİ’nin doğabilecek yükümlülüklerinin karşılanması 

için Takas Merkezi’ne tevdi edebilir. 

MÜŞTERİ, ARACI KURUM’u; MÜŞTERİ’nin ARACI KURUM nezdindeki, sermaye piyasası araçlarının alım 

satımına ilişkin aracılık hesabı, kredili menkul kıymet işlemleri hesabı ve türev araçların alım satımına ilişkin 

aracılık hesabı arasında, ARACI KURUM’un kendi değerlendirmesine göre gerekli gördüğü nakit ve menkul 

kıymet virmanlarını yapmaya yetkili kılmıştır. 

5.2. BaĢlangıç Teminatı 

Genel Yönetmelik madde 42 uyarınca MÜŞTERİ, Türev Araçları alım ve satımı neticesinde sahip olacağı açık 

pozisyonlar için Borsa Kuralları ve ilgili Türev Araçlarının hükümlerine göre yatırılması zorunlu asgari 

Başlangıç Teminatı’na ilişkin olarak ARACI KURUM’a, en az Borsa Kuralları ile belirlenen başlangıç 

teminatını yatırmak zorundadır. ARACI KURUM, Borsa Kuralları ile belirlenen başlangıç teminatından daha 

yüksek bir başlangıç teminat oranı belirleme hakkına sahiptir. 

ARACI KURUM, başlangıçta ve daha sonra gerçekleştirilecek işlemlerde MÜŞTERİ tarafından teslim edilen 

başlangıç teminatının cari piyasa değerinin tamamını veya bizzat kendi takdirine göre belirleyeceği belirli bir 

yüzdesini özkaynak olarak kabul etme yetkisini haizdir. 

4

5.3. Sürdürme Teminatı ve Teminat Tamamlama Çağrısı 

Genel Yönetmelik madde 44 uyarınca MÜŞTERİ, sahip olduğu açık pozisyonlarına ilişkin olarak Borsa 

Kuralları ve ilgili Türev Araçları hükümlerine göre bulundurması zorunlu olan Sürdürme Teminatı’na ilişkin 

olarak ARACI KURUM nezdindeki hesaplarında Sürdürme Teminatı bulundurmakla yükümlüdür. Hesapların 

güncelleştirilmesi neticesinde Vadeli İşlem Sözleşmeleri veya Opsiyon Sözleşmelerinde değer kaybı veya diğer 

nedenlerle MÜŞTERİ’nin mevcut teminatının Sürdürme Teminatının altına düşmesi durumunda, ARACI 

KURUM, MÜŞTERİ’ye teminat tamamlama çağrısı yaparak teminat tutarını başlangıç teminatı seviyesine 

çıkarmasını talep edebilir. MÜŞTERİ bu durumda teminatlarını Başlangıç Teminatı seviyesine çıkarmakla 

yükümlüdür. Başlangıç teminatı seviyesine tamamlama sadece nakit ile yapılabilir. 

ARACI KURUM, tamamen kendi takdirine göre, gerek Türev Araçlara ilişkin emrin kabulünde gerekse Türev 

Araçlara ilişkin pozisyonun taşınması sırasında Sürdürme Teminatını daha yukarı bir sınıra çekmeye yetkili 

olup, MÜŞTERİ, ARACI KURUM’un belirleyeceği oranda Sürdürme Teminatını temin etmek zorundadır. 

Teminat tamamlama çağrıları ARACI KURUM tarafından MÜŞTERİ’ye elektronik ortamda veya faks ile de 

yapılabilir. ARACI KURUM’un bu çağrıyı göndermesi durumunda MÜŞTERİ’nin bir ihbar ve bildirime gerek 

kalmaksızın çağrıyı aldığı kabul edilir. 

Borsa Kuralları ile Başlangıç Teminatları ve Sürdürme Teminatları’nın artırılması durumunda ARACI KURUM 

teminatların artırılmasını talep edebilir. Bu durumda MÜŞTERİ işlem teminatlarını artırılan teminat tutarlarına 

göre yatırmakla yükümlüdür. 

5.4. MüĢterinin Temerrüdü ve Ters ĠĢlemle Pozisyonun Kapatılması 

MÜŞTERİ’nin teminat tamamlama çağrısına ilişkin yükümlülüklerini yerine getirmemesi durumunda ARACI 

KURUM, başka bir ihbara veya bildirime gerek olmaksızın Borsa Kurallarına göre pozisyonlarının bir kısmı 

veya tamamını ters işlem ile tasfiye edebilir. MÜŞTERİ, ARACI KURUM tarafından pozisyonun ters işlem ile 

kapatılması veya ters işlem yapılamaması neticesinde hesabında oluşan tüm borçlarını ARACI KURUM’a 

ödemekle yükümlüdür. 

MÜŞTERİ yükümlülüklerinin tasfiyesi amacıyla, bu madde uyarınca müşteri varlıklarının kullanılmasında 

ARACI KURUM, varlıkların makul değerleri üzerinden nakde çevrilmesi için gereken özeni göstermekle 

yükümlüdür. 

5.5. Teminatların Nemalandırılması 

ARACI KURUM tarafından Takas Merkezi’ne yatırılan MÜŞTERİ’ye ait nakit işlem teminatları Takas Merkezi 

tarafından nemalandırılır. Takas Merkezi tarafından nemalandırılan tutarlar ARACI KURUM tarafından 

MÜŞTERİ hesabına aktarılır. 

ARACI KURUM, MÜŞTERİ’nin takas hesabında oluşan teminat fazlasını MÜŞTERİ’nin ARACI KURUM 

nezdindeki hesabına alarak bu hesapta nemalandırmaya yetkilidir. 

Madde 6 

Türev Araçların Vadesinde UzlaĢma 

Nakdi Uzlaşma Öngören Türev Araçlarda: Nakdi uzlaşma öngörülen ve vade tarihinden önce ters pozisyon 

almak suretiyle kapatılmamış olan Türev Araçlara ilişkin olarak nakdi uzlaşma Türev Araçlara ilişkin sözleşmesi 

hükümleri uyarınca gerçekleşecektir. 

Fiziki Teslimat Öngörülen Türev Araçlarda: Fiziki teslimat öngörülen Türev Araçlarda teslimata ilişkin hususlar 

ilgili sözleşmede belirtilir. İlgili Türev Araçlarda teslimata ilişkin hususların hükme bağlanmamış olması 

durumunda ise Borsa Kuralları hükümleri uygulanacaktır. Buna göre, fiziki teslimat öngörülen Türev Araçlarda, 

son işlem gününden sonra açık pozisyonlar için, kısa pozisyon sahipleri teslimatı yapmakla, uzun pozisyon 

sahipleri de teslimatı kabul edip gerekli ödemeleri yapmakla yükümlüdür. Teslimat yapacak taraf bu talebini, 

Türev Araçlara ilişkin sözleşmede öngörülmesi halinde son işlem gününden önce de ARACI KURUM 

aracılığıyla Takas Merkezi’ne bildirebilir. Teslimat yeri ve teslim edilecek varlıkların kalitesi, Türev Araçlara 

ilişkin sözleşmede belirtilen seçenekler arasından kısa pozisyon sahibi tarafından seçilir. Uzun pozisyon sahibi 

teslimatı bu şekilde kabul etmek zorundadır. Teslimat işlemlerinde depo ücreti son teslimat gününe kadar 

5

satıcıya, son teslimat gününden sonra alıcıya aittir. ARACI KURUM’un teslimata ilişkin sorumluluğu Takas 

Merkezi’nin teslimatı gerçekleştirdiğini bildirmesi ile son bulur. Teslimatın Borsa Kuralları hükümleri 

çerçevesinde gerçekleşmesi ile birlikte Takas Merkezi ve Borsa’nın yükümlülükleri sona erer. Teslimat sırasında 

işlemin tarafları arasında, malın kalitesinin ve teslim şartlarının sözleşmeye uygunluğu konusunda çıkacak 

ihtilaflarda Borsa Kuralları’nda belirtilen komitelerin kararı nihaidir. Bu karar uyarınca işlem yapılmasıyla 

ARACI KURUM’un, Borsa’nın ve Takas Merkezi’nin sorumlulukları sona erer. Alıcı ve Satıcının ARACI 

KURUM, Borsa ve Takas Merkezi’ne karşı talep hakkı bulunmaz. Takas Merkezi, teslimatla sonuçlanan 

sözleşmelerde, satın alma için gerekli nakdin teslim tarihinden önce yatırılmasını talep edebilir. Teslimat 

yapılacak depolar Borsa veya Takas Merkezi tarafından belirlenir. 

Opsiyon Sözleşmelerinde teslimat opsiyonunun tipine göre vade sonunda veya vade sonundan önceki herhangi 

bir günde opsiyonun alıcısı tarafından ARACI KURUM vasıtasıyla talep edilebilir. 

MÜŞTERİ, Takas Merkezi tarafından belirlenen teslimat ücretini ödemeyi kabul ve taahhüt eder. 

Madde 7 

MüĢteriye Ait Nakdin Değerlendirilmesi 

MÜŞTERİ, Türev Araçları alım ve satım işlemleri neticesinde hesabının alacak bakiye vermesi durumunda, 

ARACI KURUM’un bu tutarı, taraflar arasında akdedilmiş olan Sermaye Piyasası Araçları Alım-Satımına 

İlişkin Aracılık Sözleşmesi’nde belirlenen ilkeler doğrultusunda değerlendirmeye yetkili olduğunu beyan ve 

kabul eder. MÜŞTERİ, bu işlemler nedeniyle ortaya çıkacak her türlü masraf ve vergiden kendisinin sorumlu 

olacağını, Borsa Para Piyasası’nda karşı üyenin veya paranın yatırıldığı banka veya aracı kuruluşların ödeme 

güçlüğüne düşmesi veya herhangi bir şekilde geri ödeme yükümlülüğünü yerine getirmemesi durumunda 

ARACI KURUM’dan herhangi bir talebi olmayacağını kabul ve taahhüt eder. 

Madde 8 

Ödenecek Komisyon ve Masraf 

MÜŞTERİ, ARACI KURUM’un bu Sözleşme kapsamında yerine getireceği Türev Araçları alım satımına ilişkin 

hizmetler için yürürlükteki ilgili mevzuat ve ARACI KURUM’un cari tatbikatına göre tesbit edilecek ve 

tahakkuk ettirilecek Komisyon ve sair giderleri nakden ve def’aten ödemeyi kabul, beyan ve taahhüt eder. Şu 

kadar ki ARACI KURUM’un kendi takdirine bağlı olarak yukarıda anılan Komisyon ve giderleri MÜŞTERİ’den 

derhal talep etmeyip bu tutarı MÜŞTERİ’nin ARACI KURUM nezdindeki hesabına borç kaydetme ve ilerideki 

bir tarihte ödenmesini isteme hakkı saklıdır. ARACI KURUM, tahakkuk ettirilecek Komisyon ve giderlerin 

tutarını ve oranını MÜŞTERİ’ye önceden yazılı olarak bildirmek suretiyle her zaman artırmaya ve herhangi bir 

bildirime gerek olmadan her zaman azaltmaya yetkilidir. 

Bu Sözleşme kapsamında yer alan iş ve işlemlerin ARACI KURUM ve/veya üçüncü kişiler tarafından yapılması 

ile ilgili olarak ortaya çıkan her türlü masraf ve hizmet bedelleri (hesap işletim ücreti, hesap ekstresi ve diğer 

bildirimlere ilişkin posta ve noter ücretleri, EFT ve diğer virman masrafları, menkul kıymetlere ilişkin saklama 

ücreti ile bunlara ilişkin rüçhan hakkı kullanımı, temettü ödemesi ve diğer hakların kullanımına ilişkin ücretler 

ve üçüncü kişilere ödenen diğer gider ve hizmet bedelleri) MÜŞTERİ tarafından ödenecektir. 

Mahiyeti ne olursa olsun vergi, fon, harç ve sair her türlü yükümlülüklerin ödenmesi ve sorumluluğu ister 

Türkiye içinde ister Türkiye dışında olsun MÜŞTERİ'ye aittir. 

Madde 9 

Temerrüt ve sonuçları 

MÜŞTERİ, ARACI KURUM nezdindeki hesabının, Türev Araçların alım bedeli ile Komisyon ve sair giderleri 

karşılayacak durumda bulunmasını sağlayacağını; Sürdürme Teminatının tamamlanması gereken durumlarda 

eksik kalan teminatı istenen süre içerisinde tamamlayacağını; hesabını yeterli durumda bulundurmazsa hiçbir 

ihtar ve ihbara gerek kalmaksızın temerrüde düşeceğini ve temerrüde düştüğü günden itibaren mevcut borcunu, 

günlük Interbank faiz oranının en yüksek değerinin 3 katı şeklinde hesaplanacak temerrüt faizi ile birlikte 

ödeyeceğini; ARACI KURUM’un alacağını tahsil etmek amacıyla MÜŞTERİ’nin ARACI KURUM nezdindeki 

tüm hesaplarında bulunan portföyünü Borsa’da veya Borsa dışında hiçbir ihbarda bulunmaksızın dilediği tarihte, 

uygun gördüğü bir fiyattan satmaya veya kendi portföyüne almaya yetkili olduğunu beyan ve kabul eder. 

6

MÜŞTERİ, kendisine düşen yükümlülükleri yerine getirmekteki ihmali ya da yerine getirmemesi nedeniyle 

ARACI KURUM’un karşılaşacağı her türlü zararı tazmin etmeyi ve ARACI KURUM adına üstlenmeyi taahhüt 

eder. 

ARACI KURUM, MÜŞTERİ’nin işbu Sözleşme ve taraflar arasındaki sair sözleşme hükümleri uyarınca oluşan 

borcunun tasfiyesi hususunda; MÜŞTERİ’nin ARACI KURUM nezdindeki, sermaye piyasası araçlarının alım 

satımına ilişkin aracılık hesabı, kredili menkul kıymet işlemleri hesabı ve türev araçların alım satımına ilişkin 

aracılık hesabında bulunan nakitten ve/veya bu hesaplarda bulunan menkul kıymetleri nakde çevirmek suretiyle 

oluşacak nakitten alacağını tahsil etme hakkına sahiptir. 

Madde 10 

Genel sorumsuzluk kayıtları 

Emirlerin iletiminde, gerçekleşmesinde, tesliminde, teminatların alınmasında, iadesinde ve diğer tüm Borsa 

işlemlerinde, Borsanın veya ARACI KURUM’un bilgi işlem ve iletişim sistemlerinde arızaların oluşması 

sebebiyle ortaya çıkabilecek gecikme ve zararlardan ARACI KURUM’un sorumlu olmadığını MÜŞTERİ kabul 

eder. 

ARACI KURUM savaş, işgal, iç savaş, abluka, isyan, sivil ya da askeri karışıklık, sabotaj, terör hareketleri 

(terörizm deyimi politik amaçlarla şiddet kullanma anlamına gelmekte olup, kamuya veya kamunun herhangi bir 

bölümüne korku salmak amacıyla şiddet kullanmayı içermektedir), hükümet müdahalesi, yasal takibat, işçi 

ayaklanması, grev, lokavt, yangın, su baskını, deprem, diğer doğal afetler, patlama, radyasyon, nükleer yakıt 

patlaması, nükleer yakıtlardan kaynaklanan radyoaktif yayılma, radyoaktif zehirlenme, nükleer tesis patlaması, 

yasa, karar ya da da hükümetin veya herhangi bir hükümet organının (mahkemeler, merkez bankası ve askeri 

otoriteler dahil) dolaylı ya da doğrudan etkileri gibi olaylardan dolayı MÜŞTERİ’nin yükleneceği kayıp, zarar ya 

da cezalardan sorumlu olmayacaktır. 

ARACI KURUM, MÜŞTERİ’nin alım ve satım emirlerinin kısmen veya tamamen yerine getirilememesinden; 

Takas Merkezi, TCMB ve/veya aracı kuruluşların sermaye piyasası araçlarını teslim etmemesi veya bedellerini 

ödememesinden; üçüncü kişilerin hata, unutma, gecikme, yanılma ve her türlü kusurundan; mücbir sebepler 

ve/veya doğal afetler sonucu meydana gelebilecek zararlardan, MÜŞTERİ’nin alım emri sonucunda Takas 

Merkezi’nden teslim aldığı sermaye piyasası araçlarının sahte, usulsüz, eksik, yıpranmış, tahrif edilmiş, noksan 

kuponlu, çalıntı veya ödeme yasaklı olmalarından; değiştirilmeleri söz konusu olduğu halde eski sermaye 

piyasası araçlarının tesliminden; Borsa ve/veya Takas Merkezi’ndeki saklama ve çalışma sisteminden 

kaynaklanan bütün zararlardan ve ARACI KURUM’un kendi kontrolü ve iradesi dışında gerçekleşecek her türlü 

olaylardan doğacak zararlardan sorumlu değildir. MÜŞTERİ, ARACI KURUM’un bu nedenlerle hiçbir hukuki 

ve cezai mesuliyetinin olmayacağını beyan, kabul ve taahhüt eder. 

Madde 11 

SözleĢmenin Süresi ve Sona Ermesi 

Bu Sözleşme süresiz olarak akdedilmiştir. ARACI KURUM ve MÜŞTERİ, herhangi bir gerekçe göstermeksizin 

ve üç işgünü önceden diğer tarafa yazılı olarak ihbarda bulunmak ve mevcut borçlarını ödemek kaydıyla 

herhangi bir gerekçe göstermeksizin bu Sözleşme’yi tek taraflı olarak feshedebilirler. ARACI KURUM, 

MÜŞTERİ’nin temerrüdü halinde veya MÜŞTERİ’nin Sermaye Piyasaları Mevzuatına veya piyasaların teamül 

ve etik kurallarına aykırı işlemlerde bulunması halinde Sözleşme’yi tek taraflı olarak derhal feshetme yetkisini 

haiz olup, fesih bildirimini bilahare MÜŞTERİ’ye gönderebilir. 

Sözleşmenin feshi durumunda MÜŞTERİ’nin talimatı doğrultusunda MÜŞTERİ’ye ait nakit ve menkul 

kıymetler ya MÜŞTERİ’ye mislen teslim edilir ya da bir başka aracı kuruluşa transfer edilir. 

Madde 12 

SözleĢmede Yapılacak DeğiĢiklikler 

ARACI KURUM, işbu Sözleşme’nin hüküm ve şartlarını MÜŞTERİ’ye yazılı bildirimde bulunmak kaydıyla 

değiştirmek hakkına sahiptir. MÜŞTERİ, ARACI KURUM’un bu hususta yapacağı yazılı bildirimin kendisine 

tebliğ edildiği tarihi takip eden yedi gün içerisinde söz konusu değişikliklere yazılı olarak itiraz ederek 

Sözleşmeyi feshettiğini ARACI KURUM’a bildirmediği takdirde sözkonusu değişiklikler MÜŞTERİ’nin 

bilinen adresine yapılacak tebligat tarihi itibarıyla yürürlüğe girmiş sayılacaktır. Bahis konusu değişikliklerin, 

ARACI KURUM’un müdahalesi olmaksızın mevzuat veya yetkili kurumların karar ve uygulamalarındaki 

7

değişikliklerden ileri gelmesi durumunda ARACI KURUM tek taraflı olarak ve derhal yürürlüğe girecek şekilde 

Sözleşme’de değişiklikler yapmaya yetkilidir. 

Madde 13 

ĠĢ Günü Sayılmayan Günler 

MÜŞTERİ, ARACI KURUM'un kendi isteğine göre Cumartesi günleri kapalı olacağını kabul eder ve ARACI 

KURUM'un Cumartesi günlerini tatil günü olarak mütalaa etmeye haklı bulunduğunu teyit eder. 

MÜŞTERİ, ARACI KURUM'un ulusal bayram, hafta tatili ve genel tatil günlerinde kapalı olacağını ve ARACI 

KURUM'la olan ilişkilerde bu günlerin işgünü sayılmayacağını kabul eder. ARACI KURUM günlük çalışma 

saatlerini dilediği şekilde tespite yetkili olup, gişelerini yalnızca sabah saatlerinde MÜŞTERİ'ye ve ilgililere açık 

tutmaya mezundur. MÜŞTERİ, ARACI KURUM'un öğleden sonraki saatlerde gişelerini kapalı tutmasını ve 

ödeme yapmamasını şimdiden kabul eder. 

Zorunlu nedenlerle ve grev ve/veya lokavt uygulamaları ve/veya buna benzer durumlardan ötürü ARACI 

KURUM'un kapalı olmasından dolayı ARACI KURUM’dan herhangi bir talepte bulunmamayı MÜŞTERİ kabul 

eder. 

Madde 14 

MüĢteri Hesabına Dayanağı Olmaksızın Sehven Yapılan Kayıtlar 

MÜŞTERİ, işbu Sözleşme kapsamındaki işlemler esnasında ARACI KURUM tarafından hesabında herhangi bir 

dayanak olmaksızın, mükerreren, fazladan veya sehven alacak kaydı yapıldığı takdirde bu kayıtların ARACI 

KURUM tarafından, kendisine herhangi bir ihbar yapılmadan re’sen geri çıkışı yapılarak sermaye piyasası aracı 

veya nakdin tahsil edilebileceğini, bunlar üzerinde tasarrufta bulunduğu takdirde iade edeceğini, iade işlemine 

kadar geçen sürede piyasa koşullarında karşı tarafın oluşan zararını sermaye piyasası aracı olarak tazmin 

edeceğini ve alacak kaydı tarihinden iade tarihine kadar ARACI KURUM müşterilerine uygulanan repo - ters 

repo oranı üzerinden faizi ve diğer yasal kesintileri ile birlikte ARACI KURUM’a ödeyeceğini kabul ve taahhüt 

eder. 

Madde 15 

SözleĢme ġartlarının Ayrılığı 

Bu Sözleşme’nin belli bir hükmü veya şartı geçersiz veya herhangi bir yasa veya kamu çıkarına aykırı hale gelse 

bile, bu ilişkinin ekonomik ve yasal özü taraflardan herhangi birini önemli derecede olumsuz yönde etkileyecek 

şekilde değişmediği sürece, Sözleşme’nin bütün diğer şartları ve hükümleri geçerliliğini korur. Sözleşme’nin 

belli bir hükmü veya şartı yukarıda belirtildiği gibi geçersiz hale gelirse, taraflar bu şartı özgün anlamına en 

yakın ve ilişkilerini olumsuz yönde etkilemeyecek şekilde yenilemek için gayret gösterirler. 

Madde 16 

Feragat 

Bu Sözleşme’de aksi belirtilmediği takdirde, taraflardan herhangi birinin bu Sözleşme ile bağlantılı yetki ya da 

haklarından birini ya da bir kısmını kullanmaması ya da geç kullanması, bu yetki veya haklarından feragat ettiği 

anlamını taşımaz. Ayrıca, yetki ve hakların bir kez veya kısmen kullanılması, bunların birden çok kullanılma 

veya tam kullanılma hakkını ortadan kaldırmaz. 

Madde 17 

MüĢterek Hesaplar 

Birden fazla MÜŞTERİ tarafından müşterek hesap açılması halinde, aksi yazılı olarak ARACI KURUM’a 

bildirilmedikçe hesap sahiplerinden her birisi hesapta tek başına herhangi bir sınırlama olmaksızın işlem 

yapabilecek, Emir verebilecek, başka bir kuruluşa virman yapabilecek, ARACI KURUM’u ibra edebilecek ve bu 

Sözleşme’nin diğer maddelerinde belirtilen tüm yetkileri tek başına kullanabilecektir. Bundan dolayı hesap 

sahiplerinden her birisi, diğerinin/diğerlerinin hesabı kullanmasından ve işlem yaptırmasından doğacak tüm 

sonuçlardan müştereken ve müteselsilen sorumlu olacaklarını ve ARACI KURUM’u sorumlu tutmayacaklarını 

önceden kabul ve taahhüt ederler. 

8

ARACI KURUM’un müşterek hesap sahiplerinden herhangi birine hesap ekstresi göndermesi veya hesapla ilgili 

işlemler konusunda ihbar, ihtar veya bildirimde bulunması diğer hesap sahiplerini de bağlar ve onlar da hesap 

ekstresini, ihbar, ihtar veya bildirimi almış ve öğrenmiş sayılırlar. Müşterek hesap sahiplerinden her biri diğerini 

tebligat ve bildirim konusunda temsil eder. 

Madde 18 

Uygulanacak Hükümler 

Bu Sözleşmenin Kurul ve Borsa düzenlemelerine aykırı hükümleri uygulanmaz. Bu Sözleşme Borsa Kuralları ve 

tali olarak da MÜŞTERİ’nin açık pozisyon sahibi bulunduğu Türev Araçları hükümleri ile birlikte uygulanır. 

İşbu Sözleşme, taraflar arasında akdedilmiş olan Sermaye Piyasası Araçları Alım-Satımına İlişkin Aracılık 

Sözleşmesi’nin doğal bir parçasıdır. İşbu Sözleşme’de düzenlenmeyen hususlarda Sermaye Piyasası Araçları 

Alım-Satımına İlişkin Aracılık Sözleşmesi’nin (özellikle Müşteri emirlerinin iletilmesi şekilleri, hükümleri; 

Aracı Kurum’un teminat, hapis, takas ve mahsup hakları; Müşteri’nin beyan ve teyidleri; Aracı Kurum’un 

sorumsuzluk kayıtları; tebligat hükümleri; yetkili mahkemeler vb. açılardan) ve Kredili Menkul Kıymet İşlemleri 

Sözleşmesi’nin (özellikle başlangıç teminatı, özkaynak vb. açılardan) hükümleri kıyasen uygulanır. 

Madde 19 

Yürürlüğe GiriĢ 

Bu Sözleşme imzalandığı tarihte yürürlüğe girer. 

MÜġTERĠ 

ARACI KURUM 

GLOBAL MENKUL DEĞERLER A.ġ. 

9

TÜREV ARAÇLAR RĐSK BĐLDĐRĐM FORMU 

(Borsa Đstanbul A.Ş. Vadeli Đşlem ve Opsiyon Piyasası nezdindeki işlemlere ilişkindir) 

Önemli Açıklama: 

Borsa Đstanbul A.Ş. Vadeli Đşlem ve Opsiyon Piyasası nezdinde yapacağınız alım-satım 

işlemleri sonucunda kar elde edebileceğiniz gibi zarar riskiniz de bulunmaktadır. Bu nedenle, 

Borsa Đstanbul A.Ş. Vadeli Đşlem ve Opsiyon Piyasası'nda işlem yapmaya karar vermeden önce, 

piyasada karşılaşabileceğiniz riskleri anlamanız, mali durumunuzu ve kısıtlarınızı dikkate alarak 

karar vermeniz gerekmektedir. 

Bu amaçla, "Türev Araçların Alım Satımına Aracılık Faaliyeti"ne ilişkin Seri:V No:46 

sayılı "Aracılık Faaliyetleri ve Aracı Kuruluşlara Đlişkin Esaslar Hakkında Tebliğ"in 57. 

maddesinde öngörüldüğü üzere "Türev Araçlar Risk Bildirim Formu"nda yer alan aşağıdaki 

hususları anlamanız gerekmektedir. 

Uyarı: 

Đşlem yapmaya başlamadan önce çalışmayı düşündüğünüz kuruluşun "Türev Araçların Alım 

Satımına Aracılık Yetki Belgesi" olup olmadığını kontrol ediniz. Türev araçların alım satımına aracılık 

faaliyeti konusunda yetkili olan banka ve sermaye piyasası aracı kurumlarını www.spk.gov.tr veya 

www.tspakb.org.tr web sitelerinden öğrenebilirsiniz. 

Tanımlar: 

Borsa 

Aracı Kuruluş 

Piyasa 

: Borsa Đstanbul Anonim Şirketi'ni 

: Borsa üyesi olan ve Sermaye Piyasası Kurulu'ndan "Türev Araçların Alım 

Satımına Aracılık Yetki Belgesi" almış olan, bu risk bildirim formunu imzalayan 

müşterinin birlikte "türev araçların alım satımına aracılık çerçeve sözleşmesi 

imzalayacağı" aracı kurum veya bankayı, 

: B o r s a Đst a n b u l A . Ş . Vadeli Đşlem ve Opsiyon Piyasası sözleşmelerinin 

işlem gördüğü piyasaları, 

Vadeli Đşlem 

Sözleşmesi 

: Belirli bir vadede, önceden belirlenen fiyat, miktar ve nitelikte 

ekonomik veya fınansal göstergeyi, sermaye piyasası aracını, malı, 

kıymetli madeni ve dövizi alma veya satma yükümlülüğü veren sözleşmeyi, 

Sayfa 1 / 5

Opsiyon 

Sözleşmesi 

Uzun Pozisyon 

(Vadeli Đşlem 

Sözleşmelerinde) 

Uzun Pozisyon 

(Opsiyon 


Opsiyonu alan tarafa belirli bir vadede veya belirli bir vadeye kadar, önceden 

belirlenen fiyat, miktar ve nitelikte ekonomik veya finansal göstergeyi, 

sermaye piyasası aracını, malı, kıymetli madeni ve dövizi alma veya satma 

hakkı veren, satan tarafı ise yükümlü kılan sözleşmeyi 

Sözleşmenin vadesi geldiğinde sözleşmeye konu teşkil eden varlığı 

sözleşmede belirtilen fiyattan ve belirtilen miktarda satın alma ya da nakdi 

uzlaşmayı sağlama yükümlülüğünü, 

1) Alım opsiyonunda, sözleşmenin vadesinde veya vadeye kadar olan süre 

içinde sözleşmeye konu teşkil eden varlığı, sözleşmede belirtilen fiyattan ve 

belirtilen miktarda satın alma ya da nakdi uzlaşmada bulunma hakkını, 

2) Satım opsiyonunda, sözleşmenin vadesinde veya vadeye kadar olan süre 


belirtilen miktardan satma ya da nakdi uzlaşmada bulunma hakkını, 

Kısa Pozisyon 

(Vadeli Đşlem 


Kısa Pozisyon 

(Opsiyon 


Sözleşmenin vadesi geldiğinde sözleşmeye konu teşkil eden varlığı 

sözleşmede belirtilen fiyattan ve belirtilen miktardan satma ya da nakdi 

uzlaşmayı sağlama yükümlülüğünü, 

1) Alım opsiyonunda, sözleşmenin vadesinde veya vadeye kadar olan süre 


belirlenen miktardan satma ya da nakdi uzlaşmayı sağlama yükümlülüğünü, 

2) Satım opsiyonunda, sözleşmenin vadesinde veya vadeye kadar olan süre 


belirtilen miktardan satın alma ya da nakdi uzlaşmayı sağlama 

yükümlülüğünü, 

Sayfa 2 / 5

Ters Đşlem- 

Pozisyonu Kapatma 

Opsiyon Primi 

Kullanım Fiyatı 

Uzlaşma Fiyatı 

Pozisyon Limitleri 

Başlangıç Teminatı 

Sürdürme Teminatı 

: Aynı özelliklere sahip sözleşme bazında olmak kaydıyla, söz konusu 

sözleşmenin işlem gördüğü piyasadaki son işlem gününe kadar uzun pozisyon 

karşısında kısa pozisyon, kısa pozisyon karşısında ise uzun pozisyon alınarak 

pozisyonun tasfiyesini 

: Opsiyon sözleşmesini alan tarafın, opsiyon sözleşmesini satan tarafa, 

sözleşmede yer alan haklar karşılığında ödemekle yükümlü olduğu primi, 

: Opsiyon sözleşmelerinde, sözleşmeye konu olan varlığın alım veya 

satım hakkının vade süresince veya vade sonunda kullanılabileceği fiyatı, 

: Gün sonlarında hesapların güncelleştirilmesinde kullanılmak üzere 

sözleşme türü bazında Borsa kuralları uyarınca hesaplanan fiyatı, 

: Her bir sözleşme, hesap ve/veya Borsa üyesi bazında, tüm teslimat 

vadelerinde toplam olarak veya aynı sözleşme türü bazında çeşitli teslimat 

vadelerinde ara toplam olarak sahip olunabilecek azami pozisyonu, 

: Pozisyon açılırken yatırılması zorunlu olan tutarı, 

: Piyasadaki günlük fiyat hareketleri karşısında güncelleştirilen teminat 

tutarlarının koruması gereken alt sınırı, 

ifade etmektedir. 

RĐSK BĐLDĐRĐMĐ 

(VADELĐ ĐŞLEM VE OPSĐYON SÖZLEŞMELERĐNDE ĐŞLEMLERLE 

ĐLGĐLĐ OLARAK YATIRIMCILAR ĐÇĐN GENEL AÇIKLAMALAR) 

Đşlem yapacağınız aracı kuruluş ile vadeli işlem ve opsiyon sözleşmesi alım satım aracılığına 

ilişkin olarak imzalanacak "Türev Araçların Alım Satımına Aracılık Çerçeve Sözleşmesi"nde belirtilen 

hususlara ek olarak, aşağıdaki hususları anlamanız çok önemlidir. 

1. Aracı kuruluş nezdinde açtıracağınız hesap ve bu hesap üzerinden Borsa Đstanbul A.Ş. Vadeli 

Đşlem ve Opsiyon Piyasası'nda gerçekleştirilecek tüm işlemler için Sermaye Piyasası Kurulu, Borsa ve 

Takas Merkezi tarafından çıkartılan ilgili her türlü mevzuat ve benzeri tüm idari düzenleme hükümleri 

uygulanacaktır. 

2. Türev araçlar çeşitli oranlarda risklere tabidir. Piyasada oluşacak fiyat hareketleri sonucunda 

aracı kuruluşa yatırdığınız teminatın tümünü kaybedebileceğiniz gibi, kayıplarınız toplam teminatınızı 

dahi aşabilecektir. 

Sayfa 3 / 5

3. Borsa Đstanbul A.Ş. Vadeli Đşlem ve Opsiyon Piyasası'nda pozisyon almak üzere aracı kuruluş 

nezdinde açtıracağınız ve teminat yatıracağınız hesabınızdan piyasada alım-satım işleminde bulunacağınız 

her vadeli işlem (futures) sözleşmesi için en az Borsa'nın belirlediği tutarda bir başlangıç teminatı 

yatırılması gerekmektedir. 

4. Aracı kuruluş tarafından yapılacak teminat tamamlama çağrılarını istenen süre içinde ve şekilde 

yerine getirilmesi, aksi takdirde hiçbir ihbara gerek duymadan pozisyonun piyasa değerinden, özen borcu 

çerçevesinde zararına da olsa kapatılmasına razı olunması gerekmektedir.. 

5. Borsa Yönetim Kurulu, mevzuatta yer alan belli koşulların varlığı halinde, vadeli işlem ve 

opsiyon sözleşmelerinin vade bitim tarihlerini belirlemeye veya belirlenmiş olan vade bitim tarihlerini 

değiştirmeye ve pozisyonları tasfiye etmeye yetkilidir. 

6. Bir opsiyon sözleşmesi alırsanız, opsiyonu kullanmadığınız takdirde riskinizi, opsiyon primi ve 

buna ek olarak ödeyeceğiniz komisyon ve diğer muamele ücreti ile sınırlamanız mümkündür. 

7. Bir opsiyon satarsınız, görece küçük ters bir piyasa hareketinde, opsiyon satmakla elde ettiğiniz 

prim ödemesini aşabilecek sınırsız potansiyel kayıp riskini üstlenirsiniz. Opsiyonu yerine getirmeniz 

istendiğinde, bunun üzerinde herhangi bir kontrol yetkiniz yoktur. Dolayısıyla, sadece yüksek sermayeye 

sahip deneyimli kişiler opsiyon satmaya teşebbüs etmelidirler. 

8. Opsiyonların birçok çeşidi vardır ve kendinizi bir taahhüt altına sokmadan önce, aracı 

kurumunuzla yatırım ihtiyaçlarınız ve tip sözleşmelere taraf olmanın içerdiği riskler konusunda fikir 

alışverişinde bulunmalısınız. 

9. Piyasanın sıkışık, likiditenin oldukça düşük olduğu, maksimum fiyat hareketinin gerçekleştiği 

bir ortamda, sistemde piyasa yapıcılığı mevcut ise; piyasa yapıcılarının en geniş banttan kotasyon verdikleri 

piyasa şartlarında, riski sınırlama imkanı veren "şarta bağlı emirler" ile "strateji emirleri" de dahil olmak 

üzere aracı kuruluş vasıtasıyla piyasaya iletilmesi istenilen emrin gerçekleşmeme ihtimali dikkate 

alınmalıdır. 

10. Vadeli işlem sözleşmesinde "spread" (fark veya yayılma) pozisyonu almak normal şartlarda 

daha az risklidir. Ancak olağanüstü piyasa şartlarında yayılma pozisyonu vadeli işlemler piyasasında 

doğrudan uzun veya kısa pozisyon almaktan her zaman daha az riskli olmayabilir. 

11. Kaldıraç etkisi nedeniyle, düşük teminatla işlem yapmanın piyasada lehe çalışabileceği gibi 

aleyhe de çalışabileceği ve bu anlamda kaldıraç etkisinin tarafınıza yüksek kazançlar sağlayabileceği gibi 

zararlara da yol açabileceği ihtimali göz önünde bulundurulmalıdır. 

12. Borsa tarafından, hesap ve firma bazında belirlenen pozisyon limitine ulaşıldığı takdirde 

pozisyonunuzu kapatmak dışında vereceğiniz emirler piyasada gerçekleşmeyebilecektir. 

Sayfa 4 / 5

13. Piyasadaki fiyat hareketleri, almış olduğunuz pozisyon aleyhine geliştiğinde hesabınız Borsa 

tarafından "riskli" hesap olarak belirlenebilir. Bu durumda Borsaya pasif emir girişi yapılamayabilecektir. 

14. Aracı kuruluşun türev piyasalarda yapacağınız işlemlere ilişkin tarafınıza aktaracağı bilgiler ve 

yapacağı tavsiyelerin eksik ve doğrulanmaya muhtaç olabileceği tarafınızca dikkate alınmalıdır. 

15. Vadeli işlem ve opsiyon sözleşmelerinin alım satımına ilişkin olarak aracı kuruluşun yetkili 

personelince yapılacak teknik ve temel analizin kişiden kişiye farklılık arz edebileceği ve bu analizlerde 

yapılan öngörülerin kesin olarak gerçekleşmeme olasılığının bulunduğu dikkate alınmalıdır. 

16. Yabancı para cinsinden menkul kıymetlerde, yukarıda sayılan risklere ek olarak kur riskinin 

olduğunu, kur dalgalanmaları nedeniyle Türk Lirası bazında değer kaybı olabileceği, devletlerin yabancı 

sermaye ve döviz hareketlerini kısıtlayabileceği, ek ve/veya yeni vergiler getirebileceği, alım-satım 

işlemlerinin zamanında gerçekleşmeyebileceği ve teslimat öngörülen sözleşmelerde fiziksel varlığın teslim 

edilmeme riskine de maruz kalınabileceği bilinmelidir. 

17. Đşlemlerinize başlamadan önce, aracı kuruluşunuzdan yükümlü olacağınız bütün komisyon ve 

diğer muamele ücretleri konusunda teyit almalısınız. Eğer ücretler parasal olarak ifade edilmemişse, 

(sözleşme fiyatının belli bir yüzdesi dışında) ücretlerin parasal olarak size nasıl yansıyacağı ile ilgili 

anlaşılır örnekler içeren yazılı bir açıklama talep etmelisiniz. Komisyonun belli bir yüzde olarak tahsil 

edileceği durumlarda, sizin yatırdığınız paranın değil de, sözleşme değerinin belli bir yüzdesi olarak tahsil 

edileceği şeklinde anlaşmaya varmalısınız. 

Đşbu türev araçlar risk bildirim formu, yatırımcıyı genel olarak mevcut riskler hakkında 

bilgilendirmeyi amaçlamakta olup, vadeli işlem ve opsiyon sözleşmelerinin alım-satımından ve 

uygulamadan kaynaklanabilecek tüm riskleri kapsamayabilir. Dolayısıyla tasarruflarınızı bu tip 

yatırımlara yönlendirmeden önce dikkatli bir şeklide araştırma yapmalısınız. 

Sayfa 5 / 5

Türev Araçların Alım-Satımına Aracılık Çerçeve Sözleşmesi

You also want an ePaper? Increase the reach of your titles

Delete template?

Save as template?