Nöroloji Uzmanı Dr. Mehmet Yavuz konuyla ilgili görüşlerini paylaştı.
Günümüzün yaşam şartları, mazide kalmış birçok acı hatıra, üzüntü ve pek çok stres faktörü zaman içerisinde beynin biyokimyasını değişmektedir. Sürekli ilerlemekte olan teknoloji, cep telefonları, trafik problemleri, kalabalık şehir hayatı derken, beyin yorgunluğu artık pek çok kişinin problemi haline geldi. REEM Nöropsikiyatri Merkezi'nden Nöroloji Uzmanı Dr. Mehmet Yavuz konuyla ilgili görüşlerini paylaşıyor.
Beyin yorgunluğunun belirtileri
Beyin yorgunluğu, yaşa bağlı bellek bozukluğundan ve Alzheimer'dan farklı olarak sadece yaşlılık problemi olmayıp her yaşta görülebilir. Beyin yorgunluğunda en çok karşılaşılan şikayetler, unutkanlık, odaklanamam, konsantrasyon ve algılama eksikliği, öğrenme ve ezberleme zorlukları, beyinde ağırlık hissi, dikkatsizlik, tahammülsüzlük ve çabuk sinirlenme gibi belirtilerdir. Beyin yorgunluğunda beyinin kayıtlama merkezi Alzheimer hastalığındaki gibi bozulmamıştır ancak yeni bellek kaydında gecikme ve zorlanma vardır. Örneğin kişi okuduğu şeyleri anlamak için tekrar okumak zorunda kalabilir. Kitabın bir sayfasını okunurken, bir önceki sayfaya sık sık bakılabilir. Ezber yapmak zorunda olanlar için daha da farklı bir sıkıntı vardır. Bunun için her zamankinden daha çok zaman harcanır.
Beynim dolu olduğu için konsantre olmakta ve düşüncelerimi toparlamakta zorlanıyorum, stres altındayım, yaşadığım olayların etkisinden kurtulamıyorum, son zamanlarda başarı grafiğim çok düştü, sağlıklı kararlar alamıyorum, işlerimi takip ve kontrol edemiyorum diyorsanız "beyin yorgunluğu" yaşıyor olabilirsiniz…
Beyin yorgunluğu hangi meslek gruplarını daha çok etkiliyor?
Ekonomik verilerle uğraşan kişilerde, yoğun iş temposuna maruz kalan yöneticilerde, elemanlarda, öğrencilerde ve buna benzer birçok meslek grubunda beyin yorgunluğu yaşanabiliyor. Ekonomik verilerle uğraşan birçok kişide bireyin verimliliği düşer. Yeni fikir üretmede güçlük yaşar, sorunlara pratik çözümler getirmez. Analitik ve çözümleyici düşüncelerde olumsuz etkilenmeler yaşayabiliri, yatırım ve bütçe planlamalarında da hatalar yapabilirler. Aynı şekilde her zaman başarılı bir grafik çizen bir yöneticide de beyin yorgunluğu varsa performans düzeyi hızla düşmeye başlar. Kişi kendisindeki değişiklikleri fark eder fakat çoğu zaman adlandıramaz. Beyin yorgunluğu yaşayan çalışanlarda da aynı sonuçlar gözlenir kişisel üretim düşer. Çalışanın arkadaşları ile olan ekip ruhu ve diyaloglarında zedelenmeler yaşanır. Kişiler daha sinirli ve alıngan davranışlar sergiler. Yoğun bir tempoyla çalışan öğrencilerde de durum farklı değildir. Ders notlarında ve algılamada güçlükler yaşanabilir. Dolayısıyla da bu durum karşısında bireylerin okul ve iş hayatı açısından olumsuz sonuçlar ortaya çıkabilir.
Beyin yorgunluğu nedenleri nelerdir?
* Uzun süreli stres yaşama
* Yoğun çalışma temposu,
* Metropol şehirlerde sıkça karşılaşılan havasız, küçük ve dar ofisler
* Elektronik cihazlardan yayılan elektromanyetik dalgaları,
* Cep telefonu sinyalleri, TV ve Radyo dalgaları, telsiz dalgaları, yüksek gerilim hatları, baz istasyonları gibi elektromanyetik kirlilik,
* Alkol alışkanlığı, uykusuzluk, depresyon ve anksiyete sorunları,
* Hastalık sebebiyle kullanılan bazı ilaçlar,(kanser, epilepsi ve depresyon ilaçları gibi)
* Vitamin eksikliği, (B12 folik asit, demir eksikliği ve troid hormonlarının yetersizliği)
beyin yorgunluğuna ve durgunluğuna neden olabilir.
Beyin yorgunluğuna iyi gelen besinler
Fındık, ceviz, badem, çekirdekli kuru üzüm, yeşil sebzeler, böğürtlen, yaban mersini, somon ve sardalye balığı, üzüm suyu, elma, kepekli pirinç ve sıcak kakao beyin yorgunluğuna iyi gelen gıdalardır. Çay ve kahve de beyin yorgunluğuna iyi gelir.
Beyin yorgunluğuna karşı ne yapılabilir
* Kişi kronik stres oluşturan durumlardan uzaklaştırılmalıdır.
* Sağlıksız çalışma ortamlarından uzak durulmalıdır. Çalışanların fiziksel sağlığı kadar ruh sağlıkları da düşünülmelidir.
* Havasız mekanlarda insanların çalıştırılmasına engel olunmalıdır.
* Günlük düzenli spor aktiviteleri yapılmalıdır. İş aktiveleri arasında ya da sonrasına
herhangi bir müzik aleti ile uğraşmak beyini dinlendirir.
* Yoğun iş aktiviteleri arasında tatil ve dinlenmeye zaman ayrılmalıdır.
* Sınavlara hazırlanan öğrenciler ise düzenli aralar vermeli ve aralarda spor, müzik gibi aktiviteler yapmalıdırlar.
Beyin yorgunluğu ve TMS tedavisi
Beyin yerli yersiz birçok kayıtla dolmakta, eğer tedavi edilmezse beyin yorgunluğu ve durgunluğu gelişmektedir. Bu durumda unutkanlık ve hafıza bozuklukları kaçınılmazdır. Ayrıca konular ve olaylar arası koordinasyon ve bilişsel yorumlama da sağlıklı yapılamayacağı için yaşam için gerekli olan doğru sentez ve analizler de yapılamaz. Bu ise topyekün bir performans düşüklüğü ve başarısızlık getirir. Bu nedenle dünya da önemli firma yöneticileri ve CEO'lar muhtelif aralıklarla mesela birer ay ara ile TMS seansları alarak beyinlerini zinde ve enerjik tutmaktadırlar. TMS tedavisi ile duygu, düşünce, hareket ve hafıza gibi birçok beyin fonksiyonu normal hale gelmektedir.
TMS uygulamasının depresyon, panik atak, obsesif kompulsif bozukluk, felç, alzheimer gibi hastalıklarda ve daha bir çok nöropsikiyatrik bozukluklarda başarıyla kullanılmaktadır.
