KÜNYE
Boy
24-38 cm
Kilo
3,2-6 kg
Tahmini Yaşam
10-15 yıl
Fiziksel Özellikler
- Orta boyutlu
- Kısa ve kalın bacaklı
- Büyük patili
- Kısa boyunlu
- Uzun tüylü
- Uysal
Genel Özellikler
Diğer kedilerle iletişim
X
Dünya üzerinde en popüler ve sevilen kedi ırklarından biri olan Persian yani İran kedileri; yuvarlak yüzleri, minik burunları ve ağızları, uzun ve dalgalı tüyleriyle karakteristik görünüme sahip bir kedi türüdür. Çok meraklı ve hareketli olmayan bu tür, oyun saatlerinin dışında kalan vakitlerini sakince dinlenerek, sevilip okşanarak geçirmeyi severler. Kökenleri Pers İmparatorluğuna dayanan İran kedisi, uyumlu ve sakin yapılarıyla; Amerika Birleşik Devletleri başta olmak üzere birçok ülkede en çok sahiplenilen kedi cinsleri arasındadır. İran kedisi, tarih boyunca da genellikle soyluluk ve zarafet ile ilişkilendirilmiştir.
Tarih
İran kedisiyle ilgili en eski yazılı belgeler 1500'lerin başlarına kadar uzanır. Ancak, eski çağlarda bulunan bazı hiyerogliflerde görünen uzun tüylü kedilerin İran kedisinin atası olduğunu düşünenler, bu türün köklerinin çok daha eskilere dayandığı iddiasındadır. Tüm eski kedi ırklarının olduğu gibi İran kedisinin de soyağacı henüz netleşmemiştir.
İran kedisinin kökeni hakkında tam bir fikir birliğine varılamasa da Avrupa’ya ilk olarak getirilmesinin 1600’lı yıllarda olduğu kayıt altına alınmıştır. Bu haliyle dahi İran kedisi günümüzde hala orijinal varlığını sürdüren en eski kedi ırklarından biri olmuştur.
1800’lü yıllarda İngiltere’de Crystal Palace’ta yapılan kedi gösterisinde sergilenmiş ve Kraliçe Victoria’nın beğenisini kazanmıştır. Kraliçenin Buckingham Sarayı'nda 3 İran kedisiyle birlikte yaşamasının, İngiliz halkının bu türe olan sempatisinin gelişmesinde etkili olduğu düşünülmüştür.
İran kedileri 19. Yy’da Avrupa’dan Amerika’ya götürülmeleri sayesinde kısa sürede Amerika kıtasında “Kedi Meraklıları Derneği”ne kayıtlı ilk tür olmuş ve dünyada en popüler kedi ırklarından biri haline gelmişlerdir.
Kişilik ve Karakter Özellikleri
İran kedileri, sevimli, sakin, yumuşak başlı karakteri ile tanınan bir türdür. Kendilerine nazik davranılmasını isterler, şefkatle uzun uzun sevilmeyi çok severler. Oyun zamanlarının dışında, vakitlerinin çoğunu şefkat görerek ya da dinlenerek geçirmeyi tercih eden İran kedileri; sert davranışları ve heyecanlı oyun arayışları dolayısıyla aşırı hareketli çocuklarla çok iyi anlaşamayabilirler.
İran kedileri kendilerini güvende hissetmek kadar, sevdiklerinin de güvende olduklarından emin olmak isterler. Bu yüzden yaşadıkları evde görüş alanlarının en geniş olduğu sakin köşeleri tercih edebilirler.
İran kedileri; tülleri çekiştiren, dolapların üzerindeki eşyaları deviren, aniden atlayıp zıplamalarıyla tedirgin eden kedi türlerinin yanında oldukça sakin bir hayat sürerler. Fazla hareketli olmasalar da gerektiğinde dertlerini çıkardıkları seslerle de anlatabilen İran kedileri uykuyu, özellikle de güneşin ısıttığı zeminlere kıvrılıp kestirmeyi çok severler.
Fiziksel Özellikler
İran kedisi kısa, orta ile büyük boy arasında bir kedidir. Kafa yapıları, diğer kedi ırklarına göre daha büyüktür. Dolgun yanakları, büyük yuvarlak biçimli gözleri, hafif çıkıntılı ama küçük bıyığı andıran formda bir tüy demeti ve küçücük bir ağzı vardır. Kulakları, kafasına oranla biraz küçük kalır. Göz renkleri genellikle kürk renklerine göre değişir. İran kedisinde en sık rastlanan göz renkleri; kahverengi, üzüm ve altın rengidir.
Kürkü çok uzun tüylerden oluşur ve tek katmanlı olmasına rağmen oldukça kalındır. Kuyrukları vücudundaki tüylerle kıyaslandığında daha uzun olabilir. İran kedilerinin tüylerinde görülen yaygın renkler şunlardır:
- Beyaz
- Krem
- Siyah
- Gümüş
- Altın
Genel Bakım
İran kedilerinin bakımı diğer kedi ırklarına göre biraz daha zorlayıcı olabilir. En önemli fiziksel özelliklerinden biri olan uzun tüylerinin, karışmaması ve parlaklığını koruması için nerdeyse her gün taranması gerekir.
İran kedileri vakitlerinin çoğunu sakin aktivitelerle ya da dinlenmede geçirme isteğinde oldukları için kilo alma eğiliminde olabilirler. Bu yüzden rutin bakımlarına hareketli oyunlar kurmak, sevdikleri etkileşimli oyuncaklar bulup biraz enerji harcamaya motive etmek gerekir. Burada; egzersiz planını, beslenme rutiniyle eşlemek ve hareketi yemekle motive etmek işlevsel olabilir. Bu hareketlilik düzenli hale getirilerek kilo kontrolü sağlanabilir.
İran kedileri çabuk öğrenen zeki hayvanlar olmalarına karşın, kimi kedi türleri gibi her konuda fazla meraklı değillerdir. Gün içinde hareket eden cisimlere sıklıkla kayıtsız kalırlar, bu da aktif avcılık içgüdülerine sahip olmadıklarını gösterir. İran kedileri bedensel olarak hareketsizlikten hoşlansa da zihinsel uyaranlarının aktif kalması gerekir. Bu da bulmacalı oyunlarla, yaşam boyu süren eğitimlerle, ilgi çekici oyuncaklarla mümkün olabilir.
Sağlık
Bazı safkan kediler, kendi cinslerine özgü belirli hastalıkları geliştirmeye daha yatkındır. Örneğin İran kedilerinin, türlerine özgü yuvarlak ve büyük gözleri, enfeksiyona çok açıktır. Bu nedenle İran Kedilerinin gözlerini mümkün olduğunca temiz tutmak ve herhangi bir sorun belirtisine karşı sürekli takipte olmak önemlidir. Basık burunları nedeniyle solunum güçlüğü çekmeye yatkındırlar.
İran kedileri de diğer birçok kedi ırkı gibi diş problemleri yaşayabilir. Bu nedenle fırçalama ve profesyonel temizlik dahil olmak üzere düzenli diş bakımı sağlamak önemlidir. Bunların yanı sıra karşılaşma riski olan kimi hastalıklarla ilgili bilgi sahibi olmak ve takipte kalmak da önemlidir:
- Solunum sorunları
- Entropion
- Kiraz gözü
- Polikistik böbrek hastalığı
- Kedi hipertrofik kardiyomiyopatisi
- Progresif retina atrofisi
- Cilt sorunları
- Diş sorunları
- Obezite
Ancak düzenli veteriner hekim kontrolleri, dikkatli beslenme rutinleri, fiziksel aktivite ve düzenli bakım diğer tüm kedi ırkları gibi İran kedilerinin de sağlıklı ve mutlu bir yaşam sürmelerine yardımcı olabilir.
Bunları Biliyor muydunuz?
- İran kedileri soyu en eski kediler arasında yer alır.
- Kedilere düşkünlüğüyle bilinen Kraliçe Victoria’nın da İran kedisine sahip olduğu bilinir.
- İran kedileri, 1871 yılında dünyanın ilk organize kedi gösterisi olan Cyristal Palace’da sergilenmiştir.
- İran kedilerinin birçok farklı boyutu, rengi ve çeşidi bulunur.
- İran kedileri, başka bir tüylü kedi türü olan Ankara kedilerine benzetilir.
- Avusturyalı sanatçı Carl Kahler'ın 826.000 dolara satılan 'Eşimin Aşıkları' tablosundaki kedilerin arasında İran Kedileri de vardır.