Yüzme olimpik bir spor dalı olmasının yanında insan hayatını kurtaran önemli bir beceridir. Bir çok eklem, kas ve kemik rahatsızlığında rehabilite edici bir yanı olmakla birlikte kalp dolaşım?, solunum yolu veya psikolojik rahatsızlıklarda da önleyici olarak rol alır.
Yüzebilmek ve Spor olarak yüzmek farklı şeylerdir
Öncelikle, her insan dünyaya geldiği andan itibaren hayatını kurtaracak kadar yüzme öğrenmelidir. Bu anlamda bebek yüzme kursları, çocukların yaşam alanları içerisinde havuz gibi su dolu alanlar varsa çok önemli bir yere sahip oluyor. Yaşam alanları içinde havuz gibi su dolu alanlar olmasa bile yaz tatillerinde kaşla göz arasında olabilecek bir kazayı önleme açısından da yüzmenin öğrenilmesi son derece önemlidir. Bebek yüzme kursları son dönemde büyük şehirlerde çoğalmaya başladı. Ancak bir çok kentte, özellikle yaz aylarında hala birçok su kazası meydana geliyor. Bu yüzden her çocuğun en erken yaşta yüzme öğrenmesi gerektiğini düşünüyorum. Ebeveynler tarafından yüzme öğretilmesi oldukça riskli bir durum çünkü yapılan basit bir yanlış çocukların sudan korkmasına neden oluyor. Bu da yüzme öğrenme süresini çok uzatıyor. Ebeveynlere tavsiyem; duşta çocukların gönüllerince oynamasına izin vermeliler ve banya yaptırırken çocukların kendi yüzlerini kendilerinin yıkamaları konusunda teşvik edici olmalılar. Yalnız, çocukların ağzına, burnuna, gözüne su kaçmamasına dikkat etmeliler çünkü böyle durumlar çocukların su korkusu yaşamalarına neden oluyor.
İkinci olarak, yetişkinlik döneminde ortaya çıkan fıtıklar, postür problemleri gibi bir çok rahatsızlıkta doktorlar derhal yüzme öneriyorlar ama yüzme bilmeyen bir yetişkinin iyi derecede yüzebilmesi aşağı yukarı 6 ayı buluyor. Bu yüzden yüzmenin asıl faydasını 6 aydan sonra görmeye başlıyorlar. Oysaki yüzme bilen insanlar böyle bir yönlendirme ile yüzmeye başladığında yüzmenin faydasını ilk günden itibaren görmeye başlıyor. Sonuçta yüzme bilmek, okuma yazma bilmek kadar çok önemli bir beceri olarak karşımıza çıkıyor.
Yüzme sporu ise bunların dışında, ileri düzey tekniklerle ve antrenmanlarla yapılan olimpik bir spor dalıdır. Oldukça zorlu ve zaman alan antrenmanlar içeren bir performans sporudur. Yüzücü olmak kolay değildir. En yetenekli bir yüzücü bile çalışmazsa kazanamaz. Sadece yetenek yüzme sporunda işe yaramaz, aynı zamanda çok fazla çalışmak gerekir.
Teknik önemli bir faktördür
Yüzme sporu bir beceri olarak oldukça çeşitlidir. Her yüzücüye uygun olan bir yüzme tekniği ve aynı zamanda her yüzücünün bir yüzme mesafesi vardır. Farklı yüzme teknikleri ile havuzlarda kısa - orta - uzun mesafe yarışmaları, aynı zamanda açık suda yani denizlerde yarışı yapılıyor. Yüzme sporunda bir sporda olan nerdeyse tüm parametreler vardır. İyi tekniğe sahip olmak, iyi kondisyon, iyi güç üretmek, reaksiyon zamanı, nefes gibi birçok parametre vardır. Her yüzücünün kendine has iyi bir stili olmalıdır. Ama diğer parametreleri de mutlaka geliştirmelidir. Neticede tüm yarışmaları sadece tekniği en iyi olan değil, hem tekniği iyi olan, hem kondisyonu iyi olan, hem reaksiyon zamanı iyi olan yüzücüler kazanır. O yüzden tekniğe çok önem verilmeli fakat sadece teknikle yüzülmemeli geniş bakış açısıyla antrenmanlar yapmalıdır.
Daha hızlı nasıl yüzülebilir?
Hızlı ve iyi teknikle yüzmenin en önemli anahtarı streamline denen temel yüzme pozisyonunu iyi öğrenmektir. Temel yüzme pozisyonu nedir? Bütün yüzme pozisyonlarının temelinde olan pozisyondur. Bütün sportif becerilerde her hareketin bir başlangıç noktası vardır. Siz hareketi yaptıktan sonra tekrar başlangıç noktasına dönersiniz. Yüzmenin de başlangıç pozisyonu benim temel yüzme pozisyonu dediğim streamline'a geri dönülmesi gerekir. Örneğin; serbest yüzüyorsanız, ayak vuruşunuz, kol çekiş açınız hep temel yüzme pozisyonu izdüşümünden geçmelidir.
Temel yüzme pozisyonu tarifi nasıldır?
• En iyi teknik bu pozisyonun izdüşümlerinden geçer. • Eller başın üzerinde ve üst üste olmalıdır. • Kollar kürek kemiklerin geri itilmesiyle birlikte dümdüz olmalıdır. • Merkez bölge aktif olmalıdır. • Ayak topukları yanyana kalça sıkı olmalıdır.
Hayatında hiç yüzme sporu yapmamış biri nasıl bir programla yüzmeye başlamalıdır?
Her sporun başı, iyi tekniğe sahip olmaktır. Öncelikle, işin tekniği mutlaka öğrenilmeli. Teknik, dışarıdan müdahale ile kontrol edilip düzeltilebilir. Bu yüzden kısa süreliğine bile olsa yüzme kursuna gidilmesini veya donanımlı bir antrenörden ders alınmasını tavsiye ederim. Yüzmede 4 tane teknik vardır. Sadece serbest yüzme öğrenilmemeli, diğer teknikler de mutlaka yüzülebilir durumda olmalıdır. Unutulmamalıdır ki yüzme bir bütündür. Sadece serbest yüzmek, çok yüzeysel bir şekilde yüzmeyle ilgili olduğunuz anlamına gelir. Bunun haricinde internette teknik videoları izlemek oldukça verimli bir yöntem oluyor. Teknik konusunda gelişimle birlikte güç ve dayanıklılık antrenmanlarına da programlı bir şekilde başlamak gereklidir.
Serbest yüzme tekniği ile nelere dikkat etmelidir?
İyi bir teknik, suyun direncini ileri gitmek için iyi kullandırabilmeli, sürtünmeyi de en aza indirmelidir. Aynı zamanda da sakatlanmalara yol açmamalıdır. Serbest yüzmeye sonradan başlayan kişilerde omuz sakatlığı görülebiliyor, bunun için tekniğe dikkat edilmeli ve vücuttan gelen sinyaller mutlaka dinlenmelidir. Serbest yüzmede iki tane motor vardır. Bunlardan birincisi; ayak vuruşu, ikincisi; kol çekişidir. Ayak vuruşunda ayak parmak uçlarını tıpkı balerinler gibi ileriye uzatabildiğimiz kadar uzatıyoruz. Ayak vuruşu kalça ekleminden başlıyor, dizimizi dümdüz kaskatı tutmuyoruz ama bükmeyede çalışmıyoruz. Ayaklarımızı vururken topuklarımız suyun üzerine çıkmayacak ama suyun en üst noktasına kadar vurulacak. Kol çekişinde ise en önemli konu kolumuz suya girdiğinde en geriye kadar suyu çekmeliyiz. Bu çekişin mesafesini uzatmak için omuzdan ve birazda kalçadan rotasyon yapmalıyız. Kol çıktıktan sonra dirsek en yukarıda olacak şekilde ileriye elimizi uzatarak suya sokmalıyız. Kolun suya giriş açısı temel yüzme pozisyonunda yaptığımızın aynısı. Su çekişi avuç içi ve ön kolla olacak, o yüzden oralarda suyun direncini mutlaka hissetmeliyiz.
Hangi drillerle serbest tekniğimizi geliştirebiliriz?
Drilleri, Youtube’daki videolardan izlemek daha iyi olabiliyor. Benim önereceğim ilk 3 drill şöyle: • KOL DEĞİŞ: Bir kol ileride bir kol geride başlayın önce nefes alın sonra kolların yeri değişsin. • TEK KOL: Bir kol vücudun yanında sadece tek kol ile yüzün. • 6 AYAK 1 KOL: Temel yüzme pozisyonunda 6 ayak vurun. Sonra bir kol çekişi yapıp nefes alın. Sonra tekrar 6 ayak vuruşu ve kol çekişi ile devam edin.
Sırtüstü tekniğinde nelere dikkat etmeliyiz?
Sırt üstü yüzmeye, teknik öğreniminde serbest yüzmenin sağlaması olarak bakıyorum.Bu stil, serbest tekniğin sırt üstü yapılan modelidir aslında. Aynı serbest gibidir ama aynı zamanda çok farklı noktası da vardır. İyi sırt üstü ayak vuran bir kişi iyi serbest ayakta vurabilir, ya da tam tersi. Sırt üstünde ayak vuruşu aynı serbestteki gibidir bir tek ayak parmak uçlarına kadar suyun üzerine doğdu vurulmalıdır. Kol çekişinde ise önce el baş parmağı sudan çıkmalı, el çevrilerek serçe parmak suya girmeli, suya girerken rotasyonla birlikte avuç içi suyun dibine doğru dönek su yakalanmalı, en sonda ise dirsek bükülerek yine avuç içi ve ön kol ile su çekişi yapılmalıdır.
Sırt üstü tekniğe hangi drillerle başlanabilir?
• KOL DEĞİŞ: Bir kol ileride bir kol geride başlayın ve 6 ayak sayarak kolların yeri değişsin.
• TEK KOL: Bir kol vücudun yanında sadece tek kol ile yüzün.
• 6 AYAK 1 KOL: iki kol vücudun yanında olacak şekilde 6 ayak vurun. Sonra bir kol çekişi yapın. Sonra tekrar 6 ayak vuruşu ve kol çekişine devam edin.