3. Gözlemcinin duyu organlarının yeterliliği
Dikkat Etme Süreci
Örnegin: görme kısıtlılığı olan bir kişinin dikkatini
görsel uyarıcılar, işitme kısıtlılığı olan bir
kişinin dikkatini de sese dayalı uyarıcılar
çekmez.
4. Etkinliğin, gözlemcinin amacına uygun olması
Özellikle dikkat çekici birçok etkinlik bulunduğu bir
durumda gözlemci kendi amacına uygun etkinliklere
dilkatini yönlendirir.
5. Geçmişte alınan pekiştirmeler
Yani; geçmişte hangi davranışları etkinlikleri onay
görmüşse modelinde benzer davranışlara
dikkat edecektir
Etkinliğin basit yalın ve çarpıcı olması
Gizlenmiş ve karmaşık olan etkinlikler daha
az dikkat çekicidir
6. Modelin fonksiyonel değeri olan etkinlikleri
gözlemcinin dikkatini çeker.
Diğer bir deyişle, önemli sonuçlar doğuran
etkinlikler dikkat çekicidir.
Modelin yaşı, cinsiyeti, saygınlığı, statüsü
gücü vb.
7. Sonuç olarak; Bireyin ilgi, gereksinim ve
amaçları, önceki aldığı pekiştiriciler ve modele
duyulan hayranlık, gözlem yoluyla öğrenmede
“dikkat etme” sürecini önemli ölçüde etkileyen
faktörlerdir.
8. Hatırda Tutma Süreci
Gözlem yoluyla öğrenilen bilgiden yararlanabilmek
için gözlemcinin modelin davranışlarını hatırlanması
gerekir. Bu nedenle gözlenen bilgi semboleştirilip
kodlanmakta ve bellekte saklanmaktadır.
Sembolleştirme
Zihinde resimlere dönüştürmek
Sözel sembollere dönüştürmek
9. Bandura’ya göre;
Biliş süreçlerinin çoğu
sözeldir. Hatta modelden
kazanılan görsel bilgi, sözel
bilgiye dönüştürülerek daha
kolay depolanmaktadır. Bu
depolanan bilgilerin,
gözlemden hemen sonra
tekrar edilmesi ve davranışa
dönüştürülmesi
gerekmektedir.
10. Sonuç olarak; imgesel ya da sözel olarak depolanan
bilgilerin zihinsel olarak tekrar edilmesi, ya da
gözlendikten hemen sonra uygulanması davranışa
dönüştürülmesi gerekmektedir. Bandura’ya göre
“sembolleştirme kapasitesi” daha ileri düzeyde olanlar
bireysel gözlem yoluyla öğrenme biçiminden daha çok
yararlanmaktadır.
11. Davranıs Meydana Getirme
Süreci
Bu aşama öğrenilenlerin uygulamaya dönüştürülme
sürecidir.Bunun için bireyin fiziki ve psikomotor
özelliklerinin uygun olması gerekir. Ayrıca yeterli
isteğe ve başarabileceği inancına da sahip olması yani
“öz yeterlilik kapasitesi” ne sahip olması gerektiğini
vurgulamaktadır.
12. Bu prova etme sürecinde birey kendi davranışını
gözler ve kendi davranışını karşılaştırır. Bu
karşılaştırmasonucuna göre kendine dönüt verir.
gözlemcinin davranışıyla modelin davranışı
arasındaki farklılık, düzeltme etkinlikleri başlatır. Bu
süreç gözlemcinin davranışı model alınan davranışa
benzeyinceye kadar sürer. Bu süreçte model alınan
yaşantının sembolik olarak hatırlanması gözlemcinin
performansını göstermeden önce kendi davranışını
gözlemesini düzeltmesini ve modelin davranışına
yakınlaştırmasını sağlamaktadır.
13. Motivasyon Süreci
Bireyler yeni davranışları gözlem yoluyla kazanabilirler
ancak onu yapmaya güdüleninceye ya da ihtiyaç
duyuncaya kadar performans olarak göstermezler.
Güdülenme süreci öğrenilenlerin performansa
dönüştürülmesini sağlayan bir süreçtir.
Pekiştirme işlevi
(dolaylı)
Pekiştirilme beklentisi
Performans için güdüleyici
15. Birey başkalarını gözleyerek yeni bilişsel beceriler ve yeni
psikomotor beceriler öğrenebilir.
Bireyin modeli gözlemesi sonucu, önceki öğrenmiş olduğu
yasaklar ya güçlenir ya da zayıflar.
Gözlemci için model sosyal bir harekete geçirici olarak
görev yapabilir. Yani gözlemci yeni değerler, inançlar
kazanabilir
Gözlemci modelden çevrenin ve eşyaları nasıl kullanacağını
da öğrenir.
Gözlemci, modelin duygularını açıkla biçimini gözleyerek
kendi de benzer biçimde duygularını açıklayabilir.
