02.06.2021 - 15:38 | Son Güncellenme:
İnsanlar tarihten bu yana çevrelerinde gerçekleşen olayları anlatmak için farklı yollar denemişlerdir. Bu çalışmalar ile edebi metinler ve edebi türler meydana gelmiştir. Anlatım çeşitlerinin edebi metinlere yansıması ile birlikte de edebi türler ortaya çıkmıştır.
Olay Çevresinde Oluşan Edebi Metinler Nelerdir?
Bir olaya dayalı olarak meydana gelmiş olan edebi metinler olay çevresinde oluşan edebi metinler olarak isimlendirilmektedir. Bunlar iki türdür;
Anlatıma Göre Edebi Metinler
Göstermeye Bağlı Edebi Metinler
Anlatmaya bağlı olan edebi metinler; destan, masal, Mesnevi, Halk hikayesi, roman, hikaye şeklindedir.
Göstermeye bağlı olan edebi metinler ise kendi arasında ikiye ayrılır. Bunlar Geleneksel Türk Tiyatrosu ve Modern Türk Tiyatrosudur. Geleneksel Türk Tiyatrosu; Orta Oyunu, Karagöz, Meddah, Köy seyirlik oyunları şeklindedir. Modern Türk Tiyatrosu ise Trajedi, Dram, Komedi, Melodram şeklindedir.
Anlatmaya Bağlı Edebi Metinler
Anlatmaya bağlı edebi metinler; olay ya da durum çevresinde gerçekleşen yer, zaman ve kişilerin belirtilip olayların bir düzen içerisinde okuyuculara aktarıldığı edebi metinlerdir. Bunlar; destan, masal, halk hikayesi, manzum hikaye, mesnevi, roman, hikaye şeklindedir.
Göstermeye Bağlı Edebi Metinler
Göstermeye bağlı edebi metinlerde ise olaylar seyirciler önünde canlandırmalar yapılarak aktarılmaktadır. Göstermeye bağlı olan edebi metinler; geleneksel tiyatro ve modern tiyatro olmak üzere ikiye ayrılır.
Geleneksel Tiyatro; Karagöz, köy seyirlik oyunları, orta oyunu, meddah şeklindedir.
Modern tiyatro türleri ise; trajedi, dram, komedi şeklinde üçe ayrılmaktadır.
Edebi metinlerde kesin çizgiler yoktur. Bunlar sanat eseri ve düşünce eseri olarak ikiye ayrılmaktadır. Sanat eserleri; sanatçıların hayal dünyası, duygu ve düşünceleri ile ortaya çıkmaktadır. Bir konuda insanlara bilgi vermek için ele alınan eserler ise düşünce eseri olarak isimlendirilmektedir.