Çocuk Resimleri Psikolojik Analizi

 

Çocuk resimleri psikolojik analizi eğitim alanında olan çoğu uzmanın dikkatini çeken bir alandır. Psikologlar, araştırmacılar, eğitmenler ve ebeveynler de bu çizimlerin neyi ifade ettiğini anlamak için çeşitli gözlemler ve araştırmalar yapmakta. Küçük çocukların çizimlerini gözlemleme ve analiz etme süreciyle, her çocuğun sosyal/duygusal, fiziksel ve entelektüel gelişimi hakkında bilgi edinilebilir. Çocuklar genellikle etraflarındaki dünyayı küçük çocuklar için entelektüel, fiziksel ve duygusal yöntemlerle keşfederler; kalem, fırça ve kağıt, onların en büyük umutlarını ve en derin korkularını iletmenin en iyi yoludur.

Çocuğunuzun çizdiği resimlerin psikolojik analizlerinin yapılmasını istiyor, bu resimlerde gördüğünüz anormal detayların anlamını merak ediyorsanız yazımıza göz atabilirsiniz. Bu yazımızda Hospitalpark Darıca Hastanesi Psikoloji Bölümü’nden Sena Cabbar, çocuk resimleri psikolojik analizi hakkında önemli bilgiler verdi.

Çocuğunuzun Çizimleri ve Karalamaları Ne Anlama Geliyor?

Çocuklar sözle ifade edemedikleri duygu, düşünce ve davranışlarını resim yaparak veya oyun üzerinden anlatırlar. Çocuğun iç dünyasını anlayabilmek için çizdikleri resimlerdeki detaylar önemlidir. Resimleri yorumlayarak çocukların zorlandığı, anlatamadığı şeyleri anlayabilmemiz mümkün olabilir. Tek bir resim üzerinden yorum yapmak bize doğru sonuçlar vermeyebilir.

Örneğin;

• Aile üyelerinden birinin büyük çizilmesi, ailede onun sözünün geçtiğini ve çocuğun da ondan çekindiğini gösteriyor olabilir.
• Aile üyelerinden birinin eksik çizilmesi ya da küçük çizilmesi çocuğun o aile bireyiyle problemi olduğunu, onu kıskandığını, onu sevmediğini gösteriyor olabilir.
• Özenle boyanan kişi çocuğun en çok önemsediği kişi olurken, olumsuz duygular hissettiği kişileri çocuk siyaha boyayabilir gibi çocuğun çizdiği resmi yorumlama örnekleri verebiliriz.

Çocuk Resimlerindeki Renk ve Figürler

Çocuk resimleri analizi için çocuğun kağıda döktüğü şekillerden, boyutlardan, çizgilerden ve daha birçok belirteçten yararlanılabilir. Ancak bu belirteçler mutlaka çocuğun ruh sağlığı ve yaşına göre değerlendirilmelidir. Ancak bu parametrelere bağlı kalınarak yapılan bir analiz doğru olacaktır. Bu sebeple de çocuk resimlerinin analizi yalnızca bu alanda eğitim almış uzman kişilerce yapılması son derece önemlidir.

Çocukların yaşlarına göre genel çizimleri ise şu şekilde anlatılabilir: 1-4 yaş arası çocukların yaptığı çizimler genel olarak basit karalamalardır. Bu dönemdeki çocuklar genel olarak oyun amaçlı ve rastgele çizimler çizer ve renkleri de bu şekilde kullanır. 4-7 yaş arası çocuklar ise çocuk resimleri psikolojik analizinde şema öncesi dönemindedir. Bu yaş aralığında olan çocuklar bir insanı çizmek istediğinde yuvarlak kafa ve ayaklardan oluşan bir figür resmeder. Yaşın ilerlemesi ile çocuğun hem el becerisi hem de hayal dünyası gelişir ve bu nedenle 7 yaşındaki çocuğun resmi daha farklı detaylar sunar.

Çocuk Resimlerindeki Aile ve Sosyal İlişki Figürü

Resimden psikolojik analiz denildiğinden aile ile ilgili olan resimler çocukların iç dünyasındaki sorunlar ve kişiliği hakkında önemli bilgiler verir. Çocuklar bu türden resimlerde genel olarak anne, baba ve varsa kardeşe karşı hissettiği duyguları ve bu kişilerle olan ilişkisini yansıtır. Bu resimlerde çocuklar ailesinde bulunan bireyleri farklı yerler ve boyutlarda çizer. Özellikle resimde kişiyi bir yere hapsetme ya da kendisinden uzak bir yere çizme gibi bir durum söz konusu ise bu çocuğun kaçış ve korunma duygularının resmettiği anlamına gelir. Mutlu bir aile ortamında olan ve kendini aileden gören çocukların resminde anne, baba ve kardeş ya da kardeşler detaylı, eşit boyutta ve yakın çizilir.

Çocuğunuzun Çizimlerinin Anlamları

Çocuğun çizdiği resmi yorumlama, çocuğunuzun zihninde neler olduğu hakkında önemli detaylar sunabilir. Resimlerdeki önemli detaylarla çocuğunuzun yaşadığı duygusal ve fiziksel deneyimler hakkında ipuçları alabilirsiniz. Bunlar:

1. İlk Bakış

Çocuğunuzun resmine ilk baktığınızda iç dünyasında neler hissettiğini anlayabilirsiniz. Resme baktığınızda neşeli mi yoksa iç karartıcı mı görünüyor? Bu soruyu sorarak ilk ipuçlarını alabilirsiniz.

2. Renk Kullanımı

Çocuklar büyüdükçe deneyimleri ve keşfettikleri duygular da artar. Bu nedenle duygusal anlamda sağlıklı olan bir çocuk, resimlerinde geniş bir renk yelpazesine yer verir. Çocuğunuzun resimlerinde hemen hemen tüm renkler bulunuyorsa çocuğunuzun mutlu olduğunu anlayabilirsiniz. Resimlerdeki renkler duygular hakkında önemli bilgiler sunduğundan belirli renk ya da renklerin aşırı derecede kullanımı da bu anlamda size ışık tutabilir. Çocuğunuzun resimlerinde yeşil ve mavi renkler hakimse çocuk iç dünyasında mutlu ve uyumludur. Sarı ve turuncu gibi sıcak renkler de neşeli olduğunu gösterir. Koyu renklerin hakim olması da çocuğun iç dünyasında bir hüznün hakim olduğu anlamına gelebilir ve bir uzmandan yardım alınmalıdır.

Çocuk Çizim Aşamaları

Çocuklar üç aşamada resim çizer:

• Karalama Aşaması: Bu aşamada gerçek bir anlam bulunmaz ve rastgele karalamalar yapılır
• Şema Öncesi Aşama: Bu aşamada ev ve ağaç gibi basit figürler çizilir
• Şema Aşaması: Çizimler artık gerçekçi detaylara sahiptir
• Çocuk sayfanın ortasına gülen bir güneş çizdiyse bu mutlu ve uyumlu bir ruh halinin işaretidir.
• Resimlerdeki çubuk figürler de aileyi ifade eder. Bu resimlerde çocuklar kendini konumlandırdığı yer ve durduğu birey detayıyla duygusal durumu hakkında bilgiler sunar.
• Çocuğun resimlerindeki detaylar yaşı ile birlikte giderek artıyorsa bu bilişsel olarak geliştiğinin bir göstergesidir.
• Çocuğun resimlerinde bulut ve yağmur gibi detaylar fazla ise bu endişeli ve korkmuş olabileceğini gösterebilir.
• Çocukların çizdikleri ev resimlerindeki pencere sayısı, kapı ve eve giden bir geçit olup olmadığı önemli detaylardır. Resimdeki evin kapısı açıksa bu misafirperver bir kişiliği gösterir. Geçit bulunan bir ev de çocuğun yaşıtlarıyla sağlıklı ilişkiler kurabildiğini gösterir.

Çocuğunuzun Çizimlerini Ne Zaman İncelemelisiniz?

Uzmanlar yalnızca çocukların yaşadığı sıkıntıları bulmak ve çocukta davranış değişikliği yaratmak amaçlı resim incelemesi yapmaz. Çocukların yaptığı çizimler rutin hayatta neler yaşadığını ve davranışlarının anlamanın bir aracıdır. Bazın dönemlerde çocuklar çizdikleri resimlerde kavga, silah, öfke gibi garip detaylara yer verebilir. Siz de çocuğunuzun resimlerinde bu türden detayları yaygın bir şekilde gözlemlemeye başladıysanız mutlaka bir uzmana başvurmalısınız. Bunun yanında uzmana başvurmanız gerektiğini gösteren diğer durumlar da şöyle anlatılabilir:

• Çocuğun resimlerinde şiddet ana konuysa ve tekrar ediyorsa
• Çocuk sık sık kendisinin olduğu resimlerde daha büyük kişi resmediyorsa
• Çocuğun çizdiği insan figürleri genel anlamda ayrık vücut parçalarına sahipse
• Resimlerde genel olarak koyu renkler ve garip detaylar hakimse bir uzmandan yardım alabilirsiniz.

 

Tüm bunlara rağmen çocukların resimlerine bir bütün olarak bakmak oldukça önemli. Çünkü çocuklar resimlerinde çılgın ve eğlenceli detaylara yere verebiliyor ve bu detaylar dönem dönem değişebiliyor. Bu nedenle çocuğunuzun resimlerini bir bütün olarak değerlendirmelisiniz. Ancak çocuğunuzun çizdiği resimlerin psikolojik analizlerinin yapılmasını istiyor, bu resimlerde gördüğünüz anormal detayların anlamını merak ediyorsanız psikiyatri uzmanları ve psikologlara başvurabilirsiniz.