ノ
ー
,
1 U L U S L A R A R A S I IN S A N V E T O P L U M
B IL IM L E R I K O N G R E S İ
.
1 2 1 7 E Y L ÜL 2 0 1 7
-
P R IşT IN A K O S O V A
-
K O N G R E K IT A B I
E d it ö r le
G
D U zEy
ì
r
B A Y R A KTA R D U R G U N
T u ğr u l K O R K M A Z
o n ca
c tO R T A J
圆 圆 够瓢乱
K A T K IL A R Im
O
T
IK
A
ん
。
鲤
一
国
·· 。
■
一
1 U L U S L A R A R A S I IN S A N V E
.
T O P L U M B IL IM L E R I K O N G R E S
1 2 1 7 E Y L ÜL 2 0 1 7
-
PR
Iş T IN A
-
KO SOVA
I
I
B
A
T
K
E
KON GR
E d it ö r le
Go
n
r
N
U
G
R
U
D
R
T
A
ca B AY R A K
Z
A
M
K
R
O
K
l
T u ğr u
I
I
R
I
A
D
E
A
N
L
A
S
T
I
ı
D
E
I
K
D
N
E
Ç İ N K U L L A N IL A N B Ï R K A Y N A K
M
ER
N E W V O R K H E R A L D G A Z E T E S IM U H A B İR İ R A H ı
p G E O R G E H
H E PW O R T H V E
E R M E N İ O L A Y L A R IN A Ï U ş K IN D E Ğ E R L E N D İ R M E L E R I
.
T a h a N iy a z ıK
ò
ze
'
a ra c a
t
1 8 9 4 18 9 6 d ö n e m in d e O s m a n lı D e v le ti n d e m e y d a n a g e le n E r m e n i o la y la r ı, B a tı
o la r a k g ö s te r ilir L o u is e
d iı
n y a s ın d a v e ö z e llik le E r m e n i y a z a r la r ta r a frn d a n b u y u k b ir s o y k ir ım
'
r N a lb a n d ia n 18 9 4
N a lb a n d ia n m ifa d e s i e s a s a lin ır s a b u k o n u d a k i a b a r trla n g ö r m e k m llm k tln d tı
'
'
l
l
i
d
l
0
ö
5
0
0
0
d
a
e
n
e
r
n
s
a
i
n
n
s
in
a
ı
0
n
i
3
0
0
0
0
a
e
n
e k a d a r d e g iş e n b ir r a k a m la ifa d e e d e r
y
18 9 6 s y
D tı
1a n n d a ta r a fs ız b ir
n y a k a m u o y u n u n E rm e n i o la y la r ı
n a ilg i g ö s te r d iğ i 18 9 4 1 8 9 6 y rı
'
i
t
l
d
l
i
e
s
i
d
l
H
e
ö
t
tl
m
a
m
a
k
z
e
t
t
a
z
i
s
n
c
e
k
s
Y
o
r
e
r
a
A
ik
d
N
n n g
a
a
o
r
t
c
ı
e
w
e
a
r
v
e
m
e
a
a
n
e
r
z
ş
g
y
a
p
y ç
g
'
H
H
h
k
i
T
t
lı
epw o r
r
m u h a b ir i G e o r g e
y e y e d a v e t e d ilir 1 8 9 7 y r lın d a O s m a n h D e v le ti n e g e le n
'
h
G e o r g e H e p w o r t u n g ö z le m le r i 18 9 4 v e 1 8 9 6 y illm m d a m e y d a n a g e le n E r m e n i o la y la r ın a d a ir
d e ğe r le n d ir m e le r i b ir ç o k a ç ıd a n ö n e m k a z a n m a k ta d ır Ilk o la r a k H e p w o r th b ir r a h ip tir v e
'
ı
i
d
k
i
i
i
ı
d
l
A n a o u y u g e z e r v e g ö z le m le r d e b u lu n u r Ik in c i o la r a k
m
e
H r is tiy a n d in a a m i
ğ
i
b
ö
z le m d e
t
r
l
tl
d
t
e
i
i
l
f
b
\
s
h
i
b
i
k
r
d
i
i
d
d
t
i
ö
e
id
r
e
m
e
u
n
m
a
z
v
r
v
u
a
z
c
a
r
r
s
e
n
s
s
r
v
e
n
e
n
a
e
e
g
t
c
e
e
ç
a
z
ç
g
,
g
b u lu n m a s ı is te n ir G a z e te e d itö r o n tln y ö n le n d irm e s i ile in c e le m e v e g ö z le m y a p m a is te ğin i k a b u l
'
-
.
-
,
.
.
.
-
'
.
.
.
.
,
l
e r in e
ö
u
d
r
n
t
a
i
i
E
a
n
i
k
k
ı
k
T
b
v
a
l
m
e
n
e
e
r
v
e
r
e rd e
e
z
r
o
ş
r
g
d e r e k k a r g a şa y a ş a n a n b ö lg e ı
ş
ç
g
k
i
d
o litik a la n m
b
l
i
ö
ı
e
e
k
d
l
tl
t
e
r
n
e
v
e
p
b a şv u r u r T tlr k v e E r m e n ile r a r a s m d a k i ilişk ile r i, b tı
g
y
r e c in i T b r o u g h À n n e n ia o n
d e ğe r le n d ir e r e k b ir r a p o r k a le m e a lir A y T rc a y a p tr ğı in c e le m e s tı
H o r s e b a c k a d lıa m k ita b ın d a a y r m tıla n y la o r ta y a k o y a r
'
0 n u n g ö z le m le r i v e y a z d rk la r ı a y n ı z a m a n d a E r m e n i id d ia la r ım n d a y a n a ğr o la r a k
k
t
uk s rz
a
e
v
d
a
n
i
k
a
a
tl
e
d
T
e
ll
8
19
14
r
li
i
7
3
1
m
a
r
a
s
ı
a
a
r
ı
l
d
ö
s
k
k
n
y
e
m
ş
B
a
n
e
n
y
r
i
il
a
a yn a
u
y
y
g ö s te r r
'
i
i
t
n
e
s
n
a
z
e
i
N
l
s
d
i
D
w
e
i
P
i
d
E
a
İ
a
r
d
S
e
s
r
i
l
il
r
r
w
n
t
n
a
g
v
a
a
z
n
n
id
d tı
a
ha m
y
a
m
o
m
b ir II A b d tlı
ş
g
ş
'
7
1
8
9
ili
d
t
r
r
l
d
a
A
a
h
H
o
u
t
n
a
y
G
n
o
r
u
ğ
e
P
w
i
e
r
e
d
E
o
i
S
a
r
s
p
e
y
ı
k
n
w
t
r
n
b
i
o a
p
r v e av u a
g
m u ha
I
l
I
S
t
a
n
u
k
l
n
a
r
d
lili
u
s
r
a
o
a
l
e
ı
ı
n
n
i
l
a
r
a
m
a
k
r
i
a
u
m
il
t
a
i
E rm e n e r m
a
ğ
in c e le m e s tlr e c in
b
h
a sk ı
e tin e
h
e
t
i
H
v
e
i
I
w
o
r
e
n
il
d
i
e
m
e
s
t
t
m
e
l
y
e
i
e
s
l
n
k
m
i
t
a
n
E
a
m
p
ç
i
iď
a
rm e n
n
A b d u lh a m
p
'
i
i
O
n u n
b
i
k
t
m d a d ile g e t r r
d
a
i
i
i
m
d
t
r
a
a
z
d
n
l
e
ö
i
e
m
n
r
d
i
e
e
r
e
r
i
ğ
h
t
ğ
t
H
s
e
y
u
o
r
epw
k u r d u ğu n u
g
ğ y
d
D
l
d
r ia n V a h a k n N
a
i
a
n
r
a
r
a
a
z
E
n
k
t
r
m
e
ö
l
n
e
r
e
k
s
a
k
o
a
r
k
a
n
a
u
e
o
n
y
l
v
g
y
y ° d tk la n n d a n y o a ç ı a n
l
d
l
m da
s
ı
m
a
a
ı
K
a
d
l
a
a
s
a
v
e
d
A
ş
u
i
o
n
ç
k
a
a
t
f
r
a
n
B
h
i
n
a
T
r
i
a
y
a
a
D a d r ia n E n ııe n i S o y k ır ım l
n m
ū
T
r k le r in s o y k ı
d
l
a
n
r
l
o
e
n
s
i
r
m
e
e
e
e
d
t
n
c
l
r
ı
7
a
a
8
9
1
r
m
h
t
n
i
H
u
epw o r
y p ğ
y
A m e r ik a h g ö z le m c
d
i
d
d
i
i
i
i
er
a
e
t
t
n
r
l
e
o
k
r
a
n
m
t
a
r
a
g
p
y p
H
G
l
rg e
l
k
e
o
n
i
n
u
a
s
u
i
b
a
r
a
d
o
l
r
k
n
n
a
n
a
d
n
a
i
l
a
d
i
a
d
ı
n
i
n
a
n
a
B u te b liğd e , E r m e n
y
k
l
o r ta y a
a
r
k
l
m
a
k
r
a
s
a
ń
a
e
s
n
a
l
a
a
n
a
l
d
u
i
t
l
e
i
l
n
c
e
i
il
i
y
e
u
n
u
r
E
s
o
n
i
l
r
m
e
ş
g
H e p w o r th u n g ö z le m e r v e
G
k
rge H
t
e
o
l
e
i
id
d
e
r
ı
n
e
k
a
n
d
a
n
ll
k
k
a
l
n
l
u
a
k
a
ç
d
o
a
r
g
i
n
a
il
aya
k o n m a y a ç a llş lla c a k b r E r m e n e r n
'
il
i
l
i
k
i
il
i
e ilg ili n ih a i
k
e
r
E
T
m
e
n
tl
r
h
r
t
u
n
H
o
w
r
e
d
ş
l
v
e
l
l
a
l
ğ
p
H e p w o r th u n r a p o r la r ın d a o u p o m
d ü ş ü n c e le ń te s p it e d ile c e k tir
ik
ld
A
k
H
a
m
e
r
Y
a
N
h
r
e
r
t
w
o
e
r
H
H
w
o
e
G
e
r
o
e
i
S
u
n
o
r
u
E
p
n
m
e
r
l
g
im e e r :
A n a h ta r K e ı
B ir le ş ik D e v le tle r i O s m a n lt İ m p a r a to r lu ğu
e
.
.
.
'
-
.
.
.
'
.
,
.
.
.
'
.
,
.
,
,
'
'
.
.
'
.
.
'
-
.
,
,
,
,
,
1 G ir iş
O s m a n lr D
i
il
u ğr a m a s l
b
i
e
k
n
e
b
ū
ū
r
d
i
b
h
e
n
h
R
a
r
y
g
u
s
y
0
n
y
m
a
8
s
7
7
8
7
1
e v le ti n in
d
r y e r le r d e
r
k
l
l
a
a
l
m
n
t
a
u
u
i
i
o
ğ
H
t
n
s
a
l
r
ş
l
t
y
d
r
e
e
k
ev
p
{
u
y
l
b
ū
e
r
k
,
e
z
l
y
a
m
o
R
a
t
u
s
i
b
aş a
(ı
z er n e
y
k
l
v e ö z e f k lik
b
r
ı
z
d
lm
s
a
l
e
ill
t
e
e
r
e
m
ğ
a
n
a
d
a
i
i
e
i
er s n
l
r
a
y ş y
ir
m
li
i
s
l
b
ç
r
e
e
v
l
r
a
s
ı
s la h a tla r y a p r m
'
b
k
h
u
v
e
b
ı
z
i
il
s
n
a
im
r
e
E
n
e
m
n
r
ğ
a
a
d
i
l
a
e
t
n
D
e
l
ev
y
ş
n t
O
y
a
m
i
s
d
r
e
u
ū
i
r
il
s
i
r
i
e
n
v e r ilm e s i d ū ştln c e s
b
l
ń
l
an ş
t
e
e
i
a
e
n
e
r
i
m
m
a
s
n
t
m
k
lik
a
p
ö
ç
e
r
z
i
l
i
k
n d er n e
e
d
n
a
m
a
z
i
n
e
e
s
is te k g e r ç e k le ş m e z
i
ld
i
i
i
t
r
l
e
n
e
r
k
e
e
i
r
l
o
n
B
n
r
g
e
h
g
d
so n fa
a
a
e
v
o
s
f
n
a
t
e
a
s
A
d
l
l
y
g ö r ū şm e le r in in y a p t rğ
'
l
i
E
e re
n
i
rm
e
d
d
e
n
s
e
6
1
M
a
n
m
l
r
m
a
s
A
a
f
n
s
o
A
a s te a n
ş
l
n
n
a
a
i
a
m
z
d
y
i
e
ih
n
3 M a r t 18 7 8 ta r
'
i
l
B
l
n
e
r
ı
a
b
n
i
a
a
a
n
İ
l
i
n
t
e
e
r
n
y
l
ç
a
m
a
n
B
a
g
i
u
d
l
ş
k
e
n
e
s
u
u
k
n
o
r
l
y ö n e lik rs la h a tla r y a p r m a s
i
h
i
t
n de
8
8
7
1
a
r
z
T
u
13
m
m
d
e
d
e
M
6
a
1
l
n
i
a
o
d
r
a
a
n
u
s
k
u
i
o
n
K o n fe f a n s r ile ta d il e d ilin c e , E r m e n
'
b
l
u
d
a
n
r
a
i
e
e
d
d
n
1
e
s
6
a
M
n
y
m
s
ı
l
a
m
A
a
n
i
l
B
n
r
i
e
ş
d
l
n
e
n
e
d
ü
z
d
i
n
e
n
l
e
im z a la n a n a n la şm a y a y
l
i
h
i
an n
li
t
l
a
h
d
a
l
a
e
m
l
t
r
e
ç
y
e
a
l
e
n
i
a
"
o
n
y
k
l
ı E rm e
h
i
a
l
b
a
i
B
a
i
d
,
d
e d il :
f
i
e
a
ild
k
m a d d e şu
e
e
ş
i
i
l
n
i
t
r
e
e
n
m
e
e
h
v
r
z
u
k
u
r
r
y
a
l
r
ll
K
rt e e
ş
e
v
k
z
e
r
e
i
l
n
i
r
e
Ç
n
E
rm e
v
e
i
a
m
t
k
l
h
a
e
i
i
i
l
d
t
r
a
e
a
y
rs
r
g
y p
ğ
.
'
-
-
.
.
.
,
.
.
.
.
'
proDr
.
T
a
h
a
ņ i
m
·
B
o zo
k
ü n iv e r s ite s i F e n
-
E d e b iy a t F a k M te s i T a r ih B ö l{lm o
i
b
ld
i
l
l
t
d
e
r
e
r e c e ġ in d e n b u
i
e
e
v
l
i
r
b
d
e
r
k
t
e
l
i
d
m
a
r
a
t
n
a
a
k
e tm e y i ta a h h u t e d e r v e a r a s tra b u
,
o nu
g
l
r d ir
k
e
d e v le tle r s ö z k o n u s u te d b ir le r in u
e
t
c
e
ö
e
z
m
r
a
s
l
m
g
ygu an
il
d
d
e
e E rm e n i so ru
b
m
a
u
k
n
n
a
o
a
l
a
m
a
¸
n u
n
a
E r m e n ile r is te d ik le r in i a ı
y
ş
a m a m iş o ls a
ū
i
r e ç b a ş la tr lm ış tr
i
b
s
i
r
t
t
i
k
e
t
a
i
l
ğ
t
n
l
u lu s la r a r a s r b ir s o r u n h a lin e
e
r
p
g e tir ilm iş , d iğe r d e v e
l
l
b
i
a y a n ye n i dön e m d
a
e
'
l
e
s
m
e
id
ş
k
r
a
i
t
a
y
d
ìn g ilte r e d e lib e r a l p a r tin in 18 8 0 y i h n a
g
e
İ n g ilte r e b a şb a k a n ı G la d s to n e k o n u n u n a r trk E r m e n ile r e g e ld iğ in i v e a r ttk E rm e n ile r in
'
d
b
e c e k r şk ir h lm a la n k i
e
r
i
u
l
i
n
r
e
E
n
e
m
i
r
k
b a ğ rm s tz h ğt iç in ç a h a c a ğ m i a rk la m ış tr T ïı
d
i
e
sa
rk y e
ş
ç
l d a b a ş la y a n k a r g a şa la r
s ü ir e s o n r a E r m e n i te d h i h a r e k e tle r in in b a ş la m a s m a y o l a ç m ış tl 1 8 9 3 y ı m
ş
18 9 4 1 8 9 6 y r lla n a r a s m d a z ir v e y e u la ş m iştr B u ik i y r l iç e r is in d e a şa ğıd a k i E r m e n i is y a n la n
m eyda n a
g e lm işti
ū z e r e d iğe r b tl ū k
m ak
B ir b ir i a r d m a o r ta y a ç rk a n b u is y a n la r b a şta İ n g ilte r e o ı
y
e o ld u ğu g ib i E r m e n i a y a k la n m a la n
d e v le tle r in O s m a n h D e v le ti' n in iç iş le r in e k a n şm a la n n a v e s iı
d ū n y a k a m u o y u n a b ū y ū k b ir E r m e n i k a tlia m i y a p rld rğt ş e k li ile s u n u lu y o r d u Öz e llilcle 1 8 9 4 y r lm a
b a ş la y a n B ir in c i S a s o n v e 18 9 6 y r lın d a b a ş la y a n İ k in c i S a s o n is y a n la n b ü y ū k b ir k r iz e v e
G e o rge
u lu s la r a r a s r
k a m u o y u n u n d ik k a tle r in in b u b ö 1g e y e ç e k ilm e s in e n e d e n o lm u ştu
i
iń
d
S
B
l
c
n
a s o n is y a m v e
e
r
li
H e p w o r th u n A n a d o lu
e
e
m
l
e
a
n
i
h
a
i
n
r
a
ū
i
n
d
d
l
e
c
ş
t
s
r
a
a
e
e
m
e
g
v
y
y
a k a b in d e
b ū y ū k d e v le tle ń n b ir in c e le m e k o m is y o n u g ö n d e r e r e k o ta y h a k k m d a b ir r a p o r
h a z ir la ttlm a la n fa k a t b u r a o r u n E r m e n ile r ta r a fin d a n k a b u l g ö r m e m e s in d e n s o n r a ik in c i b ir is y a n
p
ç 1 k a r m a la n ile b a ş la m iştrr B u n e d e n le S a s o n is y a n la n n a k r s a c a d e ğ in m e k k o n u n u n a n la ş t lm a s i n a
aca
"
.
'
.
,
.
·
、
リ
う
厍
一
成
.
-
.
.
.
鑫
翳
毳
砟
.
'
'
,
.
k a tk r
sa
a y a c a k trr
ğı
.
2 B ir in
c
Saso
y a k la n
.
a
n
iSa
İ sy a m
so n
m a sr
U iu s la
v e
b a ğrm
r a r a sr
İn
em
ceı
g e liş e n b ir
D a m a dya n
s rz
o la y la n n a
o
ta y
e
K
o
lm
is y o
o m
a
dr
B
.
n
u
'
R
u n u n
du
ru m
,
poru
d a ha
a
s o n ra
S a so n
k a tr ld rğ l te s p it e d ile n M ih r a n
a d h ş a h s ın fa a liy e tle r i t a k ip e d ild iğ in d e a ç rk ç a
a n la ş t lm a k ta d ı
İ s ta n b u l K u m k a p r g ö s te r ile ń n in
D a m a dya n ,
18 9 0
r
g e rç e k le şe n
y r li n d a
'
'
o r g a n iz a tö r le r in d e n
A tin a y a
k a ç m iş , 1 8 9 1
b ir iy d i T u 加大la m a la r s ir a s m d a is ta n b u l d a n
T e m m u z u n d a A tin a g ö s te r ile r in d e n s o n r a T ū r k iy e ' y e g e ç e r e k S a s o n ' a g e lm iş v e b u r a d a b ir e te
ç
k u r a r a k h a lk i is y a n a te şv ik e tm e y e b a ş ia m i ştr (S e lv i 2 0 0 9 : 12 3 12 4 ) 0 1u ştu r d u ğu s ila h h e te
ç
1 8 9 2 y r lıru n A r a h k a y i n d a M u ş ' u n A v z im k ö y ū n e s a ld rr d rğt b ir b a s k m d a Is h a k Ça v u a d m d a k i
ş
,
T ü r k ū ðld ū r e r e k k a ç m i ș ļ a r d t D iğe r t a r a fta n D a m a d y a n m
ç e te o lu ş tu r m a ç a h ş m a la n d e v a m
e d e r k e n E rm e n i a y a k la n m a ìa i in ın ö n e m li is m i M u r a t ta k m a a d h H a m
p a r s u m B o y a c ry a n S a s o n
b ö lg e s in e g e le r e k p r o p a g a n d a y a b a şla m iştr D a m a d y a n 1 8 9 3 y i h n d a a t la n ta k ib a t s o n u c u e le
y p
,
İ s ta n b u ľ a
fa k a t
bu ra d a
g e ç iń le r e k
b rr a k r lm ış tt
se rbe st
D a m a dy a n ' m
g ö n d e r ilm iş ,
y a k a la n m a s m d a n s o n r a y a lm z b a ş m a p r o p a g a n d a v e ç e te o lu ş tu r m a fa a liy e tle r in i d e v a m e ttir e n
B o y a c iy a n y a p tlğ 1 p r o p a g a n d a d a
A v r u p a d a n g e ld iğin i, is y a n e ttik le r i ta k d ir d e A v n ı a
p
d e v le tle ń n in m ū d a h a le e d e r e k b ir E r m e n i d e v le ti k u ra b ile c e k le ń n i" s ö l
y e y e r e k b ö 1g e h a lk n u
a y a k la n m a y a te ş v ik e tm işt i (H ū s e y in N a z im P a a 1 9 9 8 : 5 9 6 0 U
ş
; r a s 19 8 7 4 7 1 4 7 2 )
D a m a d y a n v e B o y a c ry a n m
S a s o n b ö lg e s in i a y a k la n m a iç in s e m i o lm a s m m b a n
ç
ş
n e d e n le r i v a r d r İ lk i, S a s o n d a ğ h k v e
y w k s e k r a k r m lı, u la ş r lm a s r g ü ç b ir b ö lg e y d i B u ö z e lliği
p r o p a g a n d a fa a liy e tle ń n in d a h a r a h a t y a p r lm a s r a ç l s m d a n ö n e m liy d i ík in c is i E r m e n i n ū fu s u n u n
,
d iğe r y e r le r e g ö r e S a s o n d a d a h a fa z ia o lm a s ı a l la c a k a k l
y p
y a a n m a d a b a ş a n s a ğla m a ş a n s m i
a r tır a c a k tr
(U r a s 1 9 8 7 :4 7 1 4 7 2 ) Ü ç ū n c ū o la r a k S a s o n E r m e n ile r i s ila h ta
ş ry a b iliy o r la r d t
(S e r tç e lik 2 0 0 9 : 1 7 6 ) B u d a b ö lg e y e d r şa n d a n s ila h g e tir m e ih tiy a c ım o r ta d a n k a ld
m y o rd u
S a s o n d a k i ilk is y a n g ir işim i 1 8 9 3
y ih H a z ir a n v e T e m m u z a y la n n d a H a m a r s u m
p
B o y a c ry a n in ta h r ik e ttiğ i E rm e n ile r in M ū s 1ū m a n h a lk
a s a ld i r m a s r la b a la d r B
u s a ld m la r ū z e ń n e
y
ş
b ö lg e d e k i B e r k a n v e H a y a n a ş ir e tle r i E r m e n ile r le a tr m
ç
ş a y a g ir d i ç a trş m a la n ö n le m e d e e ç k a la n
g
O s m a n h h ū k iim e ti o la y la n b a s tir m iş s a d a E r m e n ile i
r n v e M ū s 1ū m a n lA n
k a y ip la r v e r m e s in e
n
e n g e l o la m a d r (G ū r ü n 1 9 8 3 : 14 7 )
1 8 9 3 is y a m m n b a şa n s rz h k la s o n u la n m a
s r ū z e r in e 1 8 9 4
ç
y i lm d a p la n lr, p r o g r a m h b ū y ū k
b ir is y a n d ū z e n ı
M a y i s 1 8 9 4 te itib a r e n b l
en di
aş ayan
is y a m n e le b a ı in e H a m a r s u m
'
ş
y
p
B o y a c r y a n d ı E r m e n ile r s ila h la n m a la n m ta m a l
m a d rk ta n s o n r a b ö l
e d e k i M ū s lü m a n la r a te k r a r
g
s a ld l r d t la r İ s y a n a k a tıla n s ila h h E r m e n ile r in
s a y is r 3 0 0 0 k i i i b
u lu y o r d u E r m e n ile r in M ū s lū m a n
şy
k ö y le r in e y a p tr k la n
s a ld i n
n e tic e s in d e
b ir ç o k M ū s lū m a
h a y a tım
n
k
l
a y b e tm işti
r
O
n
a
s
m
b ö lg e y e g e lm e s iy le A n d u k D
a s k e r le r in in
a ğr n a
ç e k ile n E r m e n ile r b u r a d a
a trş m a y a d e v a m
'
ç
l
h
e tm iş le r d i B u
a
m
a
2
a
r
3 A ğu s to s ta H a m a r
ç
ş
p s u m B o y a u y a n ' in
a k a la n m a s m a k a d a r ç o k
y
i
i
b
d
d
l
i
et
r ş e k ild e c e r e y a n e tm i ti u
ş
ş l r a s 19 8 7 : 4 7 1 4 7 8 G ū ū
r n 19 8 3
;
1
4 7 14 9 ; S e r tç e lik 2 0 0 9
17 5 1 8 2 )
.
、
。
、
。
n
,
、
:
一
、
ぎ
ー
一
一
彦
ネ
一
。
.
'
-
,
.
'
.
-
.
.
"
'
-
-
.
'
.
.
.
'
,
-
.
,
.
'
'
.
.
,
.
.
·
.
.
.
.
.
.
'
.
-
-
-
.
B in le r c e
i n in
k a tl ld rğ· b u
is y a m n m
b a s tr n lm a s ı s ir a s m d a
i
2
n
E
7
7
e
m
r
ö ld ū r ū lm ū şt ū A w
d
m le r in s a is l b ū
p a a b u ö liı
y
y ū k b ir a b a r tıy la o n b in le r le if d
a e e d iliy o r d u
(G ū lm e z 2 0 0 6 : 6 9 8 6 9 9 ) H â lb u k i is y a n d a ö le n M ū l
s ū m a n la n n s a
is r 1 0 0 0 k i i le E r m e n ile r d e n
y
h
k
d
f
l
d
S
a
o
a
a
z
a
ş y
l
,
t
e
ik
r
2
e
0 0 9 : 17 8 ) B ö le
(
ç
y
ç
o lm a s m a r a
y
ğm e n b ö lg e y e ö z e llik le İ n ilte r e d e n
E
rm
en
'
'
.
-
.
.
.
g
3 34
'
。
l
M
ū
ū
l
i
l
i
s
m
a
n
n
a ra
e
r
ö n e lik y a p ıla n k a tlia l
b
r
c
e
b
a
y
l
n
e
e
m a rd a n
h iç b a h s e tn ıe m e s i o la y la n n
g
i
li
i
f
ö s te r m e k te d ir
t
i
a
a
r
k
r
d
a
m
ğ
g
l
s
a
g
m
n
t
a
k
a
B ir in c i S a s o n o la y la n k ıs a s ü r e d e İ n g iliz g a z e te c ile ń n k a tk r ı
an yı
a b ū y ü k b ir a jis ta s y o n a
B
o la y la n n a b a r tılm a s m l s a la a n
u
ū
d
l
ū
ū
r
t
ı
t
ik i ş a h ls v a r d r B u n la r D r D illo n ile F r a n k
n
ö
ğ y
d
ş
'
İ
ili
B
ü
u
k
l
id
i
l
i
r
n
z
i
'
P
e
e
h
i
s
l
i
e
r
C
o
m
g
i
d
y
u
ç
rT e n in v e r d iğ i b ir r a o ra
Scu a
p
E
p
g ö r e , r z u r u m d a n ö te y e
t
a y y e r in e h iç g itm e m i
o
e
i
v
m
o la n b u
e
ik i g a z e te c i u y d u r d u k la n M k â y e le r ı
m
ş
ş
e
e In g iliz
ç
g
h a lk rn ï n g a le y a n a g e lm e s in i te m in e tm iş le r d i (Ça lık 1 9 9 4 : 1 14 ) A y iu ş e k ild e A m e r ik a h g ö r e v lile r
d e g ö n d e r d ik le ń b ilg ile r d e İ n g iliz g a z e te le ń n d e y e r a la n o la y la r ın ç o k a b a r tıld ığın ı a n la tlla n la n n
a n s rtm a d ığ m l b ild ir iy o r la r d : (N e w
i
l
k
e
r
e
Y o r k T im e s : 2 8 N o v e m b e r 1 8 9 4 ) 0 1a y la n
y
e
g rç
d
d
i
ū
ö
ū
t
r
e
n
n
a
n
o
is e İ n g iliz E r m e n i D e m e ği id i D e m e k
s
ğe r b ir o lu şu m
t
ş
S a so n
a
i
s
y
aj
to p la n trla n d ū z e n le e r e k O s m a n lı D e v le ti n e b a s k t
s o n r a p r o te s to
n
o la y la n n
y
yap m a ya v e
B u d o ğr u ltu d a k i to p la n tr la r d a n b ir i 1 6 E k im
18 94
te p k in in g e n e lle ştir ilm e s in e ç a lrş ıy o rd u
'
i
i
l
L
t
d
o n r a d a d ū z e n le n e n b u to la n tr a b ir o k L ib e r a l o litik a c r v e P r o te s ta n
ta r ih in d e d ū z e n e n m ş
p
y
ç
p
d in a d a m ı k a tılm ışt t Y o z g a t v e S a s o n o la y la n ilg ili k a r a r la r a h n a n to p la n trd a E r m e n ile r i h im a y e
d ız
e d e n d e v le t le r v e p o litik a c rla r a te ş e k k ū r e d ilm işti (B a şb a k a n h k O s m a n h A r ş iv i (B O A ), Y rı
.
.
.
.
.
.
,
.
-
,
.
'
.
.
.
ifi S a d a r e t H u s u s i E v r a k l (Y A H U S ) D o s y a 3 12 G ö m le k 1 9 1 7 E k im 1 8 9 4 )
B e n z e r b ir to p la n tr 2 7 K a s ım d a d a te r tip e d ilm iş D e m e k B a ş k a iu F r a n c is S te v e n s o n
iz h ū k ū m e tin in ta k ip e ttiği p o litik a y i e le ştir e r e k E r m e n i k a tlia m m m d u r m a s r iç in O s m a n lı
İ n g iı
t
i
e s to
b
k
o
r
b
r
d
ū
ū
a
l
l
k
k
k
i
i
m
i
i
i
A
b
t
b
l
k
d
a
t
a
n
n
a
r
m
a
s
l
e
a
i
e
l
s
ı
r
r
a
e
n
u
n
s
a
a
m
a
n
e
u
l
t
n
p
y
e
D ev
ğ ,
ğ
y
g
ç
T
a sn
.
.
.
,
.
,
'
,
,
'
i s ö y le m işti (N e w Y o r k T im e s 2 8 N o v e m b e r 1 8 9 4 )
İ n g iliz h ū k ū m e tin in
n b ū y ilk b ir a jita s y o n a d ö n ū ş m e s i ū z e r in e İ n g ilte r e
S a s o n o la y ı
an n ı
d
k
a
n
r
s
a
a
r
i
n
t
A
n
u
s
o
a
d
d
b
l
k
lifi
u
i
l
i
i
l
i
t
u
n
li
b
ö
e
u
n
e
b
i
e
i
ö
n
c
e
e
m
s
j
r
e
v
n
n
y
r
d
c
e
e
r
ö
ğ
g
\ y
g n e
l
d
e tle r in
li
i
e
v
t
k
i
i
l
b
t
e
l
e
k
i
b
l
r
b
i
t
a
l
S
t
a
a
m
e
u
m
s
ö
n
u
ld
ş
u
a
ç
r
e
n
i
u
n
u
İ n g ilte r e n n o u ğ
ğ
,
g
l
b
k
u
l
a
1m
c
a
a
o
u
n
l
u
k
n
s
m
l
i
k
ğ
m
a
i
l
u
n
ı
i
k
b
o
n
m
s
n
u
n
u
m
e
o
l
n ce e
r
yg
e r in d e n o lu ştu r u a c a
y
te m s ilc iı
to p la n tls l d ū z e n le y e c e k le r in
.
,
.
'
e
tti
.
ş h r m a K o m is y o n u v e R a p o r u
l
i
d
i
e
i
s
b
e
n
k
h
e
r
n
l
a
e
clair
e
c
ld
y
e
\
k
l
n
a
u
u
i
ń
1
o
l
m
a
n
n
a
a
d
E
e
rm e n
ğ
g
H e r h a iıg i b ir b ö lg e e
ş
y
i
b
r
l
z
k
a
n
ı
d
m
a
r
l
t
m
a
i
r
d
i
a
u
l
k
e
b
n
d
i
h
n
s
e
e
r
ğ
ç
a
e
r
i
a
r
n
a
ş
d
S
m
i
s
a
o
n
h
a
s
l
am
ı
t
S
a n II A b d ū
y
u
a
n
a
a
,
ş
y
y
'
i
t
i
i
e d iği
s
n
ū
e
s
ö
m
il
l
i
i
r
i
i
e
il
s
k
e
z
n
a
a
r
ş
a
S
a
a
g
ç
g
ç ğ
ū z ū n tiìy e d ū ş m ū ş tū O g ū n le r d e ū z ū n tiìs ü n ū a r y
"
l
ń
l
e
ö
i
z
e
d
i
s
k
ı
e
m
'
ū
u
i
ö
Ü
e
u
y
d
m
z
r
c
e
e
g
u
z
n
y
o
r
s
u
g
ç g
A m a n b e n i a r a y lp s o r m u y
K a m il P a ş a y a
d ile g e tir m işti (G ū v e n 19 9 1 1 8 8 )
l
t
l
e crūbe e de n
l
a
i
k
a
r
a
ö
o
d
h
e
i
i
n
c
a
a
il
n
b
e
d
ū
e
c
y
ö
e
n
ğ ,
ş
S a s o n is y a m ru n n a s r l b ir a jita s y o n a
'
P
a şa y i
b
d
A
u lla h
ik
F
l
e
r
a
c
ı
a
m
a
l
m
y
öenebilmek
S u lta n II A b d ū lh a m id , o la y in a y n n tr a n
'
a k iç in
l
m
a
e
d
i
e
m
1
c
e
b
n
e
ö
e
d
p
a
y
l
P
i
a
k
Z
a
i
e
ū
r
M
g
t
K
a
m
ş
y
d
u
m
o
0
4
u
r
ş
a
i
A
c
t
n
i
d
ö
m
e
r
y
ş
g n
4
9
1
8
k
h
A
2
0
a
r
4
t
8
9
1
e
n
t
4
A
s
o
1
u
s
ń
l
i
il
i
b
e
i
d
i
ğ
i
il
l
ed n
l
l
a
ğ
g
r
a
a
p
o
i
a
k
a
i
d
Z
d
i
g
e
l
r
y
n
ö
v
e
ş ,
g re
'
n da
k
s
u
l
i
n
u
l
o
a
i
b
m
a
l
t
S
1
a
n
u
7
0
0
6
0
2
0
:
l
g
G
ū
d
i
)
m ez
i
d
il
b
r
l
t
a
n
(
k
S
a
l
u
i
l
a
a
r
o
d
ū
d
e
n
k
z
a ar
ta ń h in e
'
i
l
n in
h
t
D
e
e
v
O
n
a
s
m
e
v
1
k
c
a
a
n
i
a
i
e
İ
ğ
ş
n g ilte r e n n
d
m
ş
d
r
u
u
k
n
e
e
e
v
s
e
t
t
k
m
e
e
,
h
e
are
he m en
y
k
i
d
s
l
e
e
i
ū
i
e
r
d
n
n
ö
e
r
l
1
l
a
ğ
o
S
g
ğ
u ta n
k
n u
k
u
u
s
r
b
y
o
i
k
u
d
k
u
k
u
i
s
u
r
o
il
,
y
b a ş 1n a b e la k e s e c e ğ
9
1
8
8
8
1
1
9
19
)
G
ū
e
n
v
t
l
l
1
m
iı
a
(
a
e
l
P
a
i
a
K
ş
a m
p y ş
ş
S a d r a z a m la r d a n
l
l
il
e
m eye
i
b
i
r
e
d
l
r
a
1
a
r
a
0
d
i
g
a
g
ik
e
'
k
m
c
t
e
y
S u lta n ın k o r k tu ğu d u r u m g e r ç e k le şm e e g
'
'
d
in
ı
H
a
r
w
l
o
u
s
o
K
o
li
i
İ
s
n
o
z
n
l
a
n
b
n
d
u u
V
k
a
an
i
g
r
e
e
r
e
d
e
v
r
il
İ
t
e
e
e
r
g
n
a
r
y
n
s
o
h
n
e
m
k
e
d
l
t
g
baş a r an
i
h
am n
s
s
l
b
a
i
u
t
k
ū
e
ū
H
l
y
m
ı
ş
n
O
m
a
k
s
F
a at
h
t
l
'
a
1
a
a
m
a
a
ş
s
m
i
ç
a
s
m
ğ
y
a
l
S a s o n d a in c e e m e y p
k
i
i
l
1
E
l
İ
i
t
r
e
e
i
n
e
ū
n
e
r
ç
z
B
n
d
i
u nu
g
i
i
e rm e
n
v
i
z
e
i
t
n
e
s
m
1
e
b
ö
e
d
i
e
n
i
g y g
ta h r ik ç is i o la r a k k a b u l e tt ğ n
d
a
d
b
n
a
n
u
i
e
'
ū
r
n
e
l
z
i
'
i
r
t
a
z
d
a
r
e
d
i
e
i
t
s
k
s e
d
ö
e rm e
n
y
a
o
n
S
s
d
a
i
1
e
h
s
C
m
g
r
e
b
l
i
a
A
t
e
s
i
A
a ş
A sker
y
M
r
ı
ū
n
m
a
t
r
c
e
4
9
8
1
Içilik
a
K
s
ln
a
3
0
)
5
G
3
5
8
2
D
(
S
Y
S
H
R
i
i
)
S
s
,
a
i
i
e
(
H
c
,
A
r
a
O
B
i
y
y
v a z g e çt (
,
'
U
i
zun
d
i
t
i
e
n
s
i
s
t
e
m
a
n
S
s
o
k
a
il
d
i
g
e re ,
e
n
k
t
l
a
r
a
a
o
d
ts
t
c
m
Y
i
y
a
r
l
s
o
K
o
o n s
S h ip le y , E r ź u r u m
i
l
i
t
e re v e
n
F
a
n
s
i
a
r
g
n
'
a
ń
l
l
n
t
e
d
ev e
b
y
u lu n a n
l
l
n
o
s
a
k
o
s
d
n
o
a
m
u
E
r
u
rz
n ra
d
o
s
l
n
e
e
r
ö
ū
e
m
r
ş
g
i
d
il
r
e
v
k
r
a
r
a
a
m
l
s
a
m
t
i
i
o lu ş u r u
t
n
h
n
e
e
l
e
i
m
'
e
i
c
e
b
n
y
r
k
l
a
n
l
R u s y a m n te m s ilc ile r in in k a tr a c a
'
n
l
m
1
n
ó
a
o
s
k
s
i
o
n
k
d
a
m
E rz u r u
i
d
e tin
v
e
i
ū
t
H
e
e
ik
k
h
T
a
ç
S
y
a so n
U z la şm a s a ğla n d u d a n s o n r a
i
z
T
m
l
e
i
e
l
i
h
e
S
y
i
il
İ
z
y
p
J
e v a sky , n g
R
s
u
b
l
t
i
v
r
e
z
F
s
l
i
n
a
r
l
,
Ieyetin ū y e e r ;
k a tl ı
rm ry la o lu ştu r u ld u
il
d
e rd e n
f
E
n
e
i
t
M
c
e
v
e
B
ey
l
a le ttin
C
e
B
ö
e
r
e
m
B
fik
e
y
,
y,
M a h k e m e s i p ile k ç e D a ir e s i B a şk a n ı ş e
k
i
an
r
A
e
m
l
a
d
o
s
a
l
f
t
a
i
b
i
r s ıa
m
ń
s
r
e
a
a
n
i
o
k
s
m
o
y
B
2
g
u
0
7
1
0
,
6
7
y
0
0
2
:
)
l
G
ū
z
e
m
o lu şu y o r d u
(
4
9
8
1
b
r
)
e
N
m
e
8
2
o
v
i
:
T
s
e
m
k
Y
r
o
N
te m ls ilc is i J e w e t M ile s d a k a trld l ( e w
t
o p la n tı
8
0
1
d
k
r
a
a
i
h
'
i
e
n
ta r
5
8
9
1
z
u
T
m
m
e
2
7
t
n
9
5
8
e
1
0 1u ştu r u la n k o m is y o n 4 o c a k
k
ü
T
r
5
2
e
t
v
ı
K
{
r
1
6
i
n
E
e
4
rm
0
1
d
i
e
i
,
n
'
t
iu k la n n
a
B
ç
i
d
u
l
d
i
k
e
n
i
t
n
i
f
a
d
o
a
9
1
a
z
n
a
r
a
y p p
5
9
8
1
z
u
m
m
T
e
8
2
k
ra p o r
t
a
r
i
i
l
o
t
r
b
r
e
u
n
c
u
'
u
l
r in s o n
e
e
l
m
i
e
e
c
n
,
t
t
i
i
a
i
n
k
H
t
T a hk
n
e ye
y p ğ
u cu
o
n
s
d
n
a
a
l
m
a
n
,
ayı
n
u
u
r
o
a
r
y
ū
z
h
n
i
e
t
p
H
eye ,
k
'
i
k
h
T
a
k
t
a
F
a
d
h
r
n
ń
k
l
ta h in d e M u ş ta
a em e a
sı
r
i
a
s
n
e
y
E
m
r
l
d
ū rū e n
1
ö
d
l
a
d
r
a
a
n
a
a
ro p g
B
u
l
d
l
r
a
l
p
a
b
a
ş
tu tu ld u ğu n a d a ir p r o p a g a n d a la n n a
3 Sa
.
A
so n
ra
.
.
"
.
.
.
.
.
.
'
.
'
-
.
.
.
.
.
.
.
_ .
.
,
.
.
-
.
.
.
.
.
.
3 35
liy o r d u (S e r tç e lik 2 0 0 9 : 1 8 0 ) B u d a
i
d
3 0 0 0 d e n 2 5 0 0 0 k iş iy e d e g iş e n
b
i
e li o la c a ğ r s o n u c u n u o r ta
a
n
u
n
u
n
o
ş
s
n
s
ı
ya
T a h k ik H e y e ti n in n e g ib i b ir r a p o r y a r s a y a z
k
E
s o r u m lu lu ğu n
ü
b
o
r m e n ile r d
n
e
d
a
y
n
ı
n
l
a
a
o
n
e
i
s
a so
t
H
y
ik
h
k
e
e
k
T
d
i
k
i
N
t
l
a
a
n
o
e
m
r
u
y
ç
y
l
i
e r i b ū y u k b ir h a y a t k r n k lr
n
E
e
m
r
d
e
h
i
m
e
ġ ın a
B u d a h e m In g ilte r e y
o ld u ğ u n u o r ta y a k o y m u ş tu
o y u n u n d e s te ğ in i a l
k
u
m
a
r
a
s
l
r
a
r
a
l
s
u
d
u
m aya
r a m i ş ia r ,
u
k
k
l
a
]
ı
m
h
in
i
ğ
l
E
a
F
a
e
n
e
m
r
g
Uatmlştl
y
l
d
l
O y sa ra po , b
a
r
r
r
o
ı
ı
a
e
e
y
ş
t
m
r
ö
e
ç
s
y
d
r
u
u
g
ç a lışr y o r la r v e o la b ild iğin c e k e n d ile r in i m a ğ
i
H
t
k
e
n in r a p o r u n u b a
i
e
k
h
T
a
l
i
i
e
k
y
i
t
e
i
d
p
şta n
ín g ilte r e is e g ö s te r ğ
m a g d u r iy e t i o n a y la m ry o r d u
b
i
d
o k E r m e n i is a m
e
ū
e
r
s
a
k
ı
s
r
ç
l
m
t
a
r
m da
y
k a b u l e tm e y e c e ğ in i o r ta y a k o y u y o r d u B u k a r m a ş a o
d
a b a r tllr s a y ıla r la ifa e
·
.
.
e
.
'
,
.
'
.
.
.
.
'
.
.
b e r a b e r in d e g e tir d i B u n la r
Z e y tu n (S ū le y m a n h )
İ
2
i
9
sya m
S
E
s
a
v
l
i
ū
i
(
1
)
D
r
v
(
18 9 5 )
5
9
8
ğ
y
1
l
l
ū
;
)
E
6
İ s y a m (1
y
i
E
n M a m iır a tū la z iz ) İ s a n i
5
9
8
1
i
g
k
)
;
E
m
2
İ
y
B a b ia li O la y i (3 0 E y lü 1 1 8 9 5 ); T r a b z o n s y a m (
(6
İ
9
E
m it) İ s y a m
k
i
z
i
r
a
h
s
(
k
A
189 5)
m
(
5
9
8
1
i
k
)
E
;
m
E k im
1 8 9 5 ); D e v e li (K a y s e r i) İ s y a m (7
.
-
s y a n l (2
j
İ
k
i
E
2
9
m
s
a
m
(
p) y
l
İ
t
a
a
M
a
5
9
8
sya m
1
y
m
)
K
ı
;
2
s
a
l4
İ
K a s im 18 9 5 ); s iv e r e k (D iy a r b a k r r ) s y a m (
M
i
k
a m u r a tu la z iz ) İ s a ru
A
r
a
5
r
9
8
1
(
K
;
m
)
p
s
i
a
y
K a s im 1 8 9 5 ); H a r p u t (M a m u r a tū la z iz ) İ s y a m (7
(9
5
K
1
İ
18 9 5 ); A y m ta b
a s im
n
ı
a
i
s
S
s
(
a
v
f
i
)
n
M
o
y
z
r
e
5
(
K a s im 1 8 9 5 ); S iv a s İ s y a m (15 K a s im 1 8 9 );
i
5
M
B
l
i
8
9
1
t
u
s ) İ s y a ru (2 2
K
im
8
1
a
s
(
Î
)
;
ş
ı
n
a
s
l
İ
l
H
(
H
e
M
a
a
e
8
16
K
1
9
5
a
a
r
)
s
a
m
y
a s im
(
p
(
);
ş (
p) y
K a s ım 1 8 9 5 ); K a y s e r i (A n k a r a ) İ s y a m (3 A r a ltk 1 8 9 5 ); Z e y tu n İ s y a m (1 8 9 5 1 8 9 6 ); B ir in c i V a n
Î s y a m (2 H a z ir a n 1 8 9 6 ) O s m a n h B a n k a s i B a s k m i (14 T e m m u z 1 8 9 6 )
D ū n a k a m u o u n u te k r a r h a r e k e te g e ç ir e n g e liş m e is e İ k in c i S a s o n is y a m m n b a ş la m a s r
1 8 9 5 ); U
r fa
(H
1 8 9 5 ); E
a le
1 8 9 5 ); D iy a r b a k ir
(M a m u r a tiıla z iz )
İ s y a m (3 0 E k im
rz u r u m
-
.
,
y
y
d ū n y a k a m u o y u n a d u y u r u lm a s ry d r
'
'
d
l
A
İ k in c i S a s o n Is y a m v e G e o r g e H H e p w o r th u n n a o u y a D a v e t E d ilm e s i
E r m e n i te r ö r ö r g ü tū T a şn a k s u ty u n a b a ğlr ç e te le r O s m a n lr to p r a k la n n a İ r a n ū z e ń n d e n
V a n y o lu y la g ir iy o r la r d r B u r a d a k i M a z r ik a ş ir e ti, ç e te le r i r a h a ts rz e d iy o r d u B u n e d e n le a iın a n b ir
k a r a r d o g r u ltu s u n d a T e m m u z 18 9 7 ' d e a ş ir e t ū z e r in e 2 5 0 k iş ilik b ir k u w e tle s a ld in y a g e ç tile r s e d e
v e
.
.
'
.
.
b a ş a n lr
b ö l\ s in
y a r a k g e r i ç e k ild ile r B u b a ş a n
e k a y d rr d ı E r m e n ile r in
a m a c l y in e
ç e k e b ilm e k ti
o
la m
a
.
s rz
u
.
h k ū z e r in
ç e te , fa a liy e t
e
lu s la r a r a s l k a m
u o
yun
u n
a la n ın ı
S a so
n
v e
d ik k a tin i y in
e
b ö lg e y e
M
u
ş
.
B ir in c i S a s o n is y a m n d a u lu s la r a r a s r b ir k o m is y o n o la y la n in c e le m iş v e b ir r a p o r k a le m e
a lm ıştr B u r a p o r d a E rm e n ile r in s ila h la n m a la n n a d e ğin iliy o r v e k 1 şk rr tm a
y a p rld r ğr b e lir tiliy o r d u
ik in c i S a s o n is y a n ın d a te k r a r b ir k o m is y o n g ö r e v le n d ir ilm e s i m ū m k ū n g ö r ū n m ū y o r d u B u o r ta m
'
iç e r is in d e A m e r ik a lr r a h ip v e g a z e te c i G e o r g e H
H e p w o r th , T ū r k iy e y e E r m e n i o la y la n m
in c e le m e k v e r a p o r y a z m a k iç in g ö r e v le n d ir ild i
4 R a h ip G e o r g e H H e p w o r th K im d ir ?
G e o r g e H u g h e s H e p w o r th , 4 ş u b a t 1 8 3 3 ta r ih in d e B o s to n ' d a d o d u
İ n g ilte r e ,
ğ
D e w s b u r y ' d e n g e lm e b a b a s r G e o r g e H e w o r th m a k in is t o la r a k
A nne
p
,
ç a h ş a n b ir işç i id i
ta r a fin d a n k ö k le r i F r a n s lz v e İ s a n o lla r a d a a m
p
y
y
y o r d u G e o r g e H H e p w o r th , e ğitim in e B o s to n
L a tin S c h o o F d a b a ş la d r Ço k o k u y a n fa k a t fo r m a l o k u l d e r s l i
e r n e ilg i g ö s te r m e e n b ir örenci id i
y
(W a r d 1 9 0 3 : 10 ) Ço c u k lu ğu n u n ilk d ö n e m le r in d e n itib a r e n v a iz r a h ip o ı
m a k o n u n e n b ü y o k h e d e fi
Öy le k i, e v in b ir o d a s m i s a n d a ly e le r le s ir a h a lin e e tir i o r
o ld u
v e b ir s a n d a ly e n in ū z e r in e ç rk a r a k
g
y
in s a n la r a d in i v a a z la r v e r iy o r d u (W a r d 1 9 0 3 : 1 1 B u
e ğilim d e a n n e v e b a b a s m m
)
ç o k e tk is i o ld u ğu
şū p h e s iz d i H e r ik is i d e u n ite r ia n in a n c a b a ğ h v e k ilis e fa a li e tle r in e ö ū 1l
ū o la r a k k a h h y o r la r d :
y
g n
H a tta B a y a n H e p w o r th a r a s ir a k ilis e v a iz le r in i
e v e y e m e ğe d a v e t e d e r
o n la r la d in i s o hb e tle r
,
e d ilm e s in e fir s a t s a ğ ia r d r (W a r d 1 9 0 3 : 1 5 1 6
) B u a ile o r ta m l , G e o r g e H H e p w o r th ' u ö n c e lik le
k a tr k s lz b ir H r is tiy a n y a p m i ş v e h a y a tm i d in i in a m l
a r ç e r ç e v e s jn d e
ş
ş e k ille n d ir m işti
'
H e p w o r th u n y e tişm e d ö n e m in d e k i e n
y a k m a r k a d a ş la n n d a n b ir i C h a r le s A lle n id i A lle n
,
i
k
l
l
a
z
m
a
a
ı
a
y
ş n r ğr o a n b ir iy d i v e d ū z e n li o la r a k ç e itli a z e t l
'
ş
e e r iç in y a z r la r
g
le n in
l
A
a z ry o r d u
y
e tk is iy le o ls a g e r e k
a r k a d a şr H e p w o r t d a
,
y a z r y a z m a y a ilg i d u y m a a b a la d
r v e 1 8 5 0 y ih n d a rı
y
ş
s o n r a ç e ş itli g a z e te le r e d in i a z rla r
y
g ö n d e r d i (W a r d 19 0 3 : 1 8 1 9 ) L a tin S h
'
c o o l d a n s o n r a e s k id e n
b e r i h e d e fle d iği r a h ip o lm a h a a lle r in i e r k
y
g ç e le ştirm e k iç in S t M a tth e w ' s k ili
l
i
i
a
n
'
o
s
e
s
r
n
n
a
a
z
p
p
J o s e p h H C lin c h d e n d e r s le r a lm a a b l
a ş a d l v e 18 5 2
y
'
l
r
d
m
a
li
C
y
h
n
i
c
'
n y ö n e tim in d e k i İ la h iy a t
F a k tı
lte s i n e g ir d i B u o k u ld a n s o n r a N
a n tu c k e t ' d e k i G ū
'
n e y C o n r e a tio n l K ili
a
g
s e s i n d e ilk d in
g
a d a m h ğ r g ö r e v in i 1 8 5 5
y i lın d a k a b u l e d e r e k , h e d e fle d i i
r a h ip lik
ğ
y o lu n a g ir m iş o ld u (w a r d
1 9 0 3 :2 2 2 6 )
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
-
.
.
.
.
.
-
.
.
.
-
.
G
H
H
e p w o r th
,
1 8 6 1 y rlm d a e v lilik
a p a r a k B o s to n ' a d ö
y
n ū ş y a p tı v e k a n s m ın
a ile s i ile b ir lik te y a ş a m a a b a l d
y
ş a r B u s ū r e iç in d e a z e te l
e r e y a z r la r
g
a z m a ya de v a m
e tti (s 6 4 )
S tı
y
r e k li y a z m a m e r a k r v e d ū n a d k i
a
o la y la r a k a r r il i
y
si o n u n a n i z a m
ş
g
a n d a b ir g a z e te c i o l a r
y
r a h ip lik d tş m d a ik in c i b ir m e s l k
ic r a e tm e s in e d e
e
y o l a ç h N e w Y o r k H e r a ld a z e te s i e d itö r ū n ū n
g
e o rg e
.
.
.
.
336
.
'
İ
il
d
t
i
l
n
l
e
e
a
r
n
n
e
z
a
b
0
t
l
8
ı
a
t
r
e
8
e
1
h
u
u
l
g
n
a
r
a
d
9
7
y
8
y
a n a d a k i la tlrk o la y la n m
y
L
1
l
i
e
i
ta v s iy e s
b
b
i
d
a k t m a p r o fe s y o n e l g a z e te c ilik m e s le in e
r
e
l
c
e
e
ö
B
i
i
d
r m iş o ld u (W a r d 1 9 0 3
l
ğ
y
e
e
g
c
i
n
i
n e
r
e
y
'
¸
b
t
e d ilm e s in d e
d
e
u
v
a
e z id e k i g ö z le m
e
i
b
e
k
v e
l
g
ı
a
ï
T
a
n
an
r
e tk ili o lm u ş
y
y
ş
5
9
1
)
l9 1
r
d
ı
l
r
a
l
m
o
'
'
i
k
e d e k i in c e ı
e m e
ū
T
r
h
u
n
t
d
y
g ö r e v in e s e ç ilm e n e d e n in i N e w Y o r k H e r a ı
o
r
w
H ep
"
'
li
d
i
h
l
ö
s
a
is
m
a
k
a
l
t
r
e
7
a
8
9
T
k
ı
1
ı
ü
S u lt a n ın d a n E r m e n ile r ı
o r:
r
y
ş
y
ç
K
e ilg ili
y
a s im
8
i
s
t
e
gaze
i
b
r m u h a b ir g ö n d e ń lm e s i is te ğ i g e ld iğin d e b u g ö r e v e G e o r e H
i
i
k
n
H e p w o r th
l
e
m
e
e
ç
c
i
n
,
g
l
n
a
o la y
ik
l
l
l
e r i, d e n e y im li b ir g ö z le m c i v e y a z a r o lm a s t ile y e tk in b ir g ¸ e te c i o lm a s ı
ö
l
e
z
i
e
i
s
k
i
ş
k a r a k te f ,
'
"
d
ń
ld
i
k
i
N
l
T
i
e ye gön e
w Y o r k H e r a ld 8 N o v e m b e r 18 9 7 )
k
r
e
l
i
e
e
r
(
l
e
y
i
s
e
i
l
r
ç
n e de n e
'
'
i
P
G
H
H
n
e
r
e
i
o
h
ea rs
T iı
epw o rt
S e y a h a tin i E r m e n i
u n
r k iy e
S ir E d w n
g
,
5
l
O
k
a k S u n m a sl
r
a
a
n
a
D
a
a
n
n
l
y
İ d d ia a
'
G e o r g e H e p w o r th u n T ū r k iy e h a k k tn d a k i g ö z le m le r in d e n ç ık a n s o n u c u n b ir E r m e n i
'
-
.
-
.
.
.
.
.
.
.
ld u ğu n u v e h a z ¸ la n a n r a p o r u n ¸ b u k a tlia m la n b e lg e le y e n ö n e m li b ir b e lg e o ld u ğu n u
P
P
i
d
e a r s in y a z d tğ r b u id d ia m n m a h iy e tin i a n ı
a m a k iç in ö n c e
İ
e a r s ti,
E
w
n
s
i
,
i
k
k
l
i
ş
n
a
z
a
y
t
e s p it e tm e k ö n e m k a z a n m a k ta d ir
d
l
n
u
u
u
i
o
k
m
ğ
i
n
p e ars
S ir E d w in P e a r s 1 8 3 5 y ilın d a İ n g ilte r e n in Y o r k ş e h r in d e d o ğa n P e a r s L o n d r a
d
ih
k
t
h
ı
a
r
n
a
a
m
8
P
u
cu
2
4
l
D
i
W
19
2
7
a
r
s
e
i
i
i
d
k
t
a
v
e
r
:
v
e
k
h
m
a
i
a
s
e
y
)
d
u
u
e
i
(
;
ğ
ü n iv e r s ite s n
3
18
7
l
d
n ¸
r lı
ı
k
l
a
l
li
e
m
i
e
l
d
t
a
e
s
e
r
e
r
l
d
b
b
e
n
a
a
a
y
t
a
ı
v
e
u
i
ö
e
e
a
e
r
m
il
s
ç ş
ş
y
g g
b ilim in e d e
i
i
B
l
tt
r s ü r e liğin e
b
k
k
l
e
i
i
a
u
i
a
o
a
r
i
b
i
c
d
i
i
h
k
k
ö
e
v
e
ö
r
r
u
u
e
n
ld
r
n
u
u
u
b
ğ
g ç
ğ
g
ğ
İ s ta n b u l d a o ş o
S
r m n ç rk m a s l ile
i
D
a
ū
i
i
a
v
a
B
n
k
ld
k
r
n
c
l
v
e
h
k
d
a
r
k
a
ş
a
r
l
4
s
z
o
a
r
a
r
1
a
a
r
9
d
1
m
a
y
i
l
a
İ
i
s ta n b u
i
y
d
l
e
ğ
g
k
t
i
d
ra r
e
n
r
a
n
s
o
k
il
e
n
s
m
t
e
i
e
i
v
a
a
n
l
a
s
l
t
D
n
n
O
e
e
v
ld
k
a
n
ı
m
d
r
s
a
ç
ş
k
a
u
n
z
o
r
ū lk e s in e d ö n m e
l
d
l
İ
i
t
an an
e
a
ı
n
e
e
r
d
ik
k
i
n
n
T
e
e
ü
P
i
r
e
b
k
t
t
r
s
y
y
e
a
e
h
a
t
g
m
l
l
a
1
a
y
9
1
9
n
a
ı
ı
i
y
y
y
İ s ta n b u l a g e ld v e
l
l
d
k
i
i
k
e
a
i
k
i
m
t
a
e
l
a
t
i
i
t
r
l
a
ı
l
a
n
r
n
ö
e
e
m
A
z
i
t
n
a
i
ğ
p
c
r
i
li
a
b
h
n
i
r
i
a
u
m
n
t
g
y
ğ
y p
D a ily N e w s g a z e e s n
l
d
l
r d ir
r
e
s
e
r
e
k
T
i
a
Y
e
u
r
F
n
a
r
s
e
t
i
d
r
i
d
o
e
l
e
r
P
e
y
i
d
t
eo p
y
s
ğ
百丽 T u r k e y a n
l
B
18
7
6
u
ar
l
v
e
r
d
a
s
o
m
k
ū
ru
T
m
a
k
b
i
ū
b
ū
r
i
li
g
ū
r
i
k
i
i
b
l
m
ş
n
i
e
r
e
n
p
n
i
ğ
y
e a rs
S ir E d w n
g
3
8
5
0
3
7
3
5
2
0
i
K
:
id
c
a
a
i
a
r
)
d
ū
t
m
e
s
ö
ū
r
i
t
n
n
a
b
i
(
s
o
k
a
b
a
ū
il
ū
r
l
h
b
e
e
r
ş
d
r
e
j
y
a
1
l
a
z
y
m
i
ğ
y
a y a k la n m a s
l
i
k
e
i
b
k
d
l
ı
s
a
r
i
a
e
n
l
d
i
v
e
s
i
i
d
r
m
e
i
e
n
e
r
e
ç
l
n
ş
s
ö
z
h
e
m
e
z
t
u
n
H
ğ
i
w
r
o
e
p
n
i
g
g
S ir E d w n e a r s
p
l
l
ń
l
an
o
n
u
v
e
s
ö
e
e
m
z
h
t
u
n
H
r
ç
d
l
o
w
e
r
il
i
u
u
m
u
li
u
k
i
e
g
l
i
i
yaptt
m
l
ń
b
n
e
p
ğ
y
b ir s o n u ç ç rk a r m a s t e
l
d
l
t
k
i
ry o r
a
e
a
n
d
i
b
e
k
u
t
k
l
l
a
m
b
a
:
ı
k
a
T
i
e
ş
ş
u
r
Y
T o r ty
e a rs n
ş
y
d
l
ń
i
n
en
d
e
l
l
e
r
v
e
K
o
s
a
r
ń
l
s
o
o
n
i
ğ
r
e
o
n
e
i
k
m
s
A
n
d
i
a
r
e
m
l
r
a
a
li
n
k
arı
y
at am
E rm e n i
k
l
k
d
k
r
e
er
e
v
e
a
ı
n
i
n
l
a
a
u
d
K
t
r
m
a
l
a
a
a
rm
k
m
i
ğ
a
t
r
e
y
r
e
i
e
b
a
l
a
r
a
l
r
y y
y g
to p la y a b ild iğim b ū tū n o a y a n
l
h
t
l
an
l
k
l
a
i
a
a
s
l
a
r
u
a
n
ı
r
li
k
r
d
e
e
d
m
e
if
e
n
l
i
e
y
e
ld
k
a
n
n
a
u
1
o
ū
n
M
m
a
ū
k
s
d
l
i
ir a r a
l
l
n i ka
e
e
r
l
c
a
z
m
a
y
B
d
i
d
u
ö
i
m
r
t
e
n
n
e
il
N
e
s
e
D
a
z
s
e
w
d
a
l
e
i
v
tm
ń
l
t
g
a
ik
â
o
h
g
e
n
i
e
il
y
n
E
p
y
b a ğrşla n d r K a tle d ile n r m e n e r
i
d
M
t
n
l
e
e
ı
m
i
m
a
l
1
l
t
a
m
r
a
n
a
i
t
k
ild
m
a
ş
b
e
i
i
h
e
·
il
w p
la r la ilg
ç j ş
z a m a n a k a d a r d ū n y a y a k a tlia m
l
l
k
l
m eye
t
a
r
e
u
ö
e
ń
d
m
e
e
n
z
ū
n
l
k
R
z
e
a
li
Ö
l
g
u
s
e
p
l
d
z
e
b
r
l
a
a
e
k
y
ş
d ū n a d a n b ū y ū k b ir ç r ğh k y ū s e m e y
k a tlia m
r o
'
'
.
'
.
'
'
.
,
.
'
.
'
'
'
.
'
'
'
,
.
.
.
"
"
"
"
.
,
'
-
.
'
'
'
.
"
'
"
,
.
,
.
.
.
y
b a ş la d ı
.
i
d
l
i
i
ı
i
b
i
r
v
e
l
i
s
i
a
a
r
o
c
l
ı
n
m
m
a
s
a
m
i
ğ
l
ln
k
g
a
i
h
â
y
ye er n y y
A b d ū 1h a m id e o la y la r la ilg ili b a z r
d
i
e
k
i
ü
ü
i
T
n
e
r
z
ld
e
r
ľ
İ
b
t
e
a
t
u
a
n
B
s
n
e
d
e
n
G
y
o
n
i
d
o
r
g
e
n
d
t
n
l
T a m b u s tr a d a N e w Y o r k H e r a
ga z e e s
'
i
b
i
i
i
i
r ara ç
l
n
n
l
a
m
t
a
a
S
in
i
a
n
k
i
b
u
l
y
ç
u
l
i
e
n
ç
e
i
n
e
1k
t
em s
ş ,
ey
g
s iy a s a l is te k le r i o lm a y a n b ir ū
'
i
i
i
d
i
se
ld
i
t
e
H
n
s
k
Y
e
r
a
d
i
N
o
r
i
ğ
k
t
w
e
i
e
s
t
e
m
r
i
e
ť
a
o yu n
M r B em e
g
o la r a k k a b u l e d ild i S u lta n
'
l
i
zc a
i
i
n ı
d
a
i
t
s
e
l
e
s
S
t
n
i
d
a
n
i
u
u
il
ğ
o
r
il
y
il
m
n
e
l
e
l
y
l
h
b
g
r d i, T ū r k y a a n a n
r
e
d
e
a
u
l
r
o
a
c
a
n
ı
z
ğ
y
ld
i
k
e
i
b
i
t
e
r
k
l
e
n
i
i
n
a
a
d
i
i
o
c
u
e
k
s
k
n
s
ş
l
e
n
k
ş
m
a
i
il
a
a
ar
ç
E r m e n is ta n a b ir in i g ö n d e r m e k v e E r m e n e r
9
1
5
8
15
6
9
1
1
P
:
i
s
)
k
t
il
e
a
r
b
t
m
e
ö
e
i
ib
e
r
(
d a v ra n a n b a b a g
g s
h
山
a
k
i
ı
o
İ
m
u
ı
o
r
d
a
n
n
l
b
r
u
d
o
İ
n
u
ľ
u
u
b
a
t
,
u
y
a
n
b
i
r
s
z
a
a
h
k
y
r y
ş im d i ç o k z e k i v e ç a ş a n
'
ı
t
n ilir b ir y a z a r
i
e
'
t
v
E
a
a
n
s
ť
n
m
e
t
r
B
e
M
e
n
l
e
n
t
n
r
S
g
a
l
t
u
,
ö n c e d e n S u lta n d a n b ir ö v g ū n işa m a m i ş l
5
9
1
6
1
1
9
P
d
s
l
e
a
r
b
)
d
u
u
n
ifi
k
l
e
u
t
n
(
1
e
l
s
a
m
a
l
a
s
m
ı
a
s
m
l
i
a
z
r
b
ğ
r ra p o
y
gön den n e siv e
t
l
ur B en ,
t
m
u
d
o
s
'
h
o
n
l
a
a
m
i
e
r
z
ş
e
r
e
E
n
e
m
r
W
a
s
h
b
u
r
n
T ū r k iy e d e k i A m e r ik a lıla r d a n D r
l
i
iz c a
i
n
k
a
l
n
i
e
t
e
a
a
n
E
n
s
k
E
e
y
r
m
d
ş
l
e
r
g
ğ ,
W a s h b u r n v e d iğe r b ir k a ç k iş i b ū y ū k b ir in fia le k a p ı r
l
n n
l
a
k
a
o
ü
b
k
ū
o
n
y
m
a
l
a
z
t
s
a
o
¨
l
n
a
y
ç
te k ta r a fll T ū r kle r in h ik â y e le r in i k a le m e a la r a k o la y a n a
l
n
l
n
a
a
l
o
t
in
n
S
a
u
d
i
t
y
e
r
e
i
e
L
a
r
e
t
z
t
y
b a ş la m a s m a n e d e n o la b ilir d i D r W a s h b u r n , M r B e n n e
i
i
n i
k
t
r
e
e
ı
l
s
i
i
ğ
i
m
a
b
o
m
r
s
l
i
m
n
g
i
l
b
v e o n ay a
ū
e
ş
r
t
i
c
i
e
k
i
k
n
n
l
i
c
e
d
e
ö
l
r
d
e
n
b
e
t
ş
s a p ir a c a ğm ı u n e e n
g
M
r
d
a
d
m
l
a
H
k
r
Y
a
e
k
N
r
o
l
e
w
a
r
a
k
a
r
a
r
k ve a
s ö y le d i W a s h b u r n v e B e n n e tt b ir lik te k o n u ş a r a
t
e
e
k
i
ı
m
b
k
r
ū
ü
b
r
y
u
O
a
u
n
r
n
9
15
'
q
1
6
y
:
p
)
H e p w o r th u n g ö n d e r ilm e s in e k a r a r v e r ild i (p e a r s 1 9
o lla
l
n m
a
k
r
a
i
b
d
ı
k
a
k
e
n
d
i
k
e
l
e
r
ç
e
ş
i
d
r k i T ü r k le r o n a e ş
k
t
e
t
e
m
ö
r
e
s
s a h ip tir O n u n a n la t rm la n
g
k
a
m
z
a
l
r
e
e
n
h
u
d
z
y
u
a
d
a
h
y
ş
a k la n a
l
i
n
l
a
t
m
a
k
i
a
n
E
e
o
m
r
6
1
d a y a tm işla r d ir (p e a r s 1 9 1 6 :
)
i
e
s
t
v
a
ı
b
i
k
t
m
y
r
h
a
d
l
a
e
i
d
ts p e o p
k
T
an
e
r
u
l
e
e
r
n
i
t
e
k
e
y
s
l
i
a
b
i
m
o
h
is te m iy o r u m B u k o n u d a b ilg i s a
y
d
a
k
i
t
r
a
i
'
l
m
r
t
e
e
i
e
v
k
d
b
a g e rçe ç
k
i
y
m
t
h
a
u
n
t
r
w
o
H
e
l
r
e
n
i
e
t
p
e d e r im
B u k ita p y e te r s iz k a h r s a s e y
b ilg iy e u la şa c a k la r d ir (P e a r s 1 9 1 6 : 1 6 0 )
.
'
.
.
.
.
.
,
.
'
,
-
.
.
.
.
.
.
,
.
'
.
'
'
.
.
.
.
,
.
.
'
,
.
.
.
.
.
137
B
s ö y le d iğ i E
la m
ta m m
'
b ilı
g ile ń
u
rm e n
a k ta
i
h
u
t
o
w
r
H
e
a
n
r
o
h
s
d
a
a
p
r
a
yaz
h a k k i n d a b ilg ile r v e r m e k te
v e re n
la y la n
o
d ııır
n
v
k ita b m d a d a y e r a ld ıg m i d o la y h
b u o la y la n E r m e n i k a t lia m i
e
o la r a k
o
la r a k
v c ııu c K w u i r
i
t ia d a ii c p w u ı u ı a J l
e
e
o
i
d
r
t
18 9 6
s
n
k
a
p
e
T
r
y
E d w in p e a r s ik in c i k ita b l u
i
d
i
id
i
i
a e d e n P e a r s b u id d ia la n
t
t
l
n
k
i
t
e
a
il
e
r
ğ
n
E
e
m
r
i
na
T
ü
d
r k le r n
a
l
l
l
r
d
l
a
a
d
i
m
n
o
e
e
m
a
n
a
a
e
y
y
g
y
i
d
l
d
b u k o n u da ki
e tir iy o r : B e n im
il
e
k
e
e
u
i
g
d
ī
i
d
a
i
ş
d
r
ş
k
t
e
y
d a y a n a k o la r a k H e p w o r th u g ö s te r m e
'
H
h
i
h
t
R
A
w
o
r
d
e
a
m
i
k
i
ir
e
n
r
a d a ço k
p
p
,
d iğe r b ir ş a h id im ç o k ö n e m li k a lite d e v e ö z e llik te k i b ir n s a
S
i
s e y a h a tin d e k e n d i i
u lta n
i
t
r
i
d
l
m
r
n
e
ö
n
ş
i
e
iı
s n i
c
ğ y
s a y g i d u y u la n b ir is im d ir v e ilg is in i g a z e te
ll
e k is te m iş , o d a a ç rk fik ir lilik l
e
m
i
e
n
i
e
l
n
e
r
l
m
e
g
ö
z
e
s ık rc a g ū v e n lik a ltın d a tu ta c a ğl g e r e k ç e s i ile g
l
e n g e lle m iştir (P e a r s 1 9 1 1 : 2 8 1
â
r
k
r
t
r
h
'
e
ğ
a
s
k
n
a
r
)
S u lta n a ta r a fs rz o la c a ğ m i b ild ir e r e k k a r ş ıs ın a ç
'
'
ö
n d e r ilm e s iy le ilg ili o ı
e
k
i
e
ü
T
r
h
n
g
y
u
t
y
r
o
w
E rm e n i ta r ih ç i V a h a n k D a d r ia n d a H e p w
l
h
t
b
i
a
e
o
a r a k b e tim le m i ti
r
v
n
a
'
l
a
i
m
ş
o
r
e
b
z
n
i
y
e
e
ş
N e w Y o r k H e r a ld g a z e te s in in y a y m c r s r ş
ū
k
n ū a r a ştu m a s l iç in ız ı
ū
s
n v e rm e e
ö
i
l
m
a
k
t
i
a
ib
k
y
n
B u n u n ū z e r in e A b d ū lh a m id i ta r a fs ız b ir e
y
h
il
z am a n E m ı
k
l
r
e
n
e
e r d e n n e fr e t
e
r
ū
T
"
r
d
a
u
c
u
n
k
o
s
n
a
r
d
i
,
r a z ı e tti
H e p w o r th u n g ö z le m le r n e n ç
k
d
a tle ttile r , ifa d e le r i le d il
d
a
a
k
l
n
n
a
d
l
b
u
u
l
ń
t
O
a
s
r
y
e
e ttile r o n la n k a tle tm e k iç in fł
r s a t g ö z le d ile r
..
-
.
,
,
"
'
.
.
,
.
,
,
,
"
.
'
,
'
.
,
.
,
k te d ir (D
d r ia n 2 0 0 8 2 6 0 2 6 1 )
İ
i
'
d
d
i
a la r v e Ç e liş k iı
D
r
a
i
e
'
i
il
n
er
d
r
e
G
ö
n
e
ş
6 G e o r g e H H e p w o r th u n T ū r k iy e y
'
i
i
A
ik
i
m er
a d a h e y e c a n la
G e o r g e H H e p w o r th ' u n g e r ç e k le ştir e c e ği b u in c e le m e g e z s n n
k a r ş rla n d ığr a n la şr lm a k ta d ır B u g e z in in n e d e n ti ö n e m li o ld u ğu n a d a ir d iğe r g a z e te le r d e ç ık a n
t
e n in 8 K a s ı
l
18 9 ? ta r ih li
e
a
z
m
k
a
r
t
l
u
e
i
m
d
e
n
e
r
ö
g
d
n
i
l
l
p
e
n
i
n
i
i
k
a
A
ń
k
l
z
e
r
ı
a
r
t
m
e
s
v
e
m
e
a
n
m
e
g
y
ç ş
i
i
d
d
b ir m e k tu p ta b u
ö
i
n
e
r
illi
n
h
P
s
ğ
W
t
n
o
i
h
s
g
a
R
ö
i
p
a
s a y ıs ln d a
d
l
n
m
e
a
ı
n
u
a n ]y o r
p
ğ
y y
in c e le m e d e g ū z e r g âh i n ta m a m e n H e p w o r th ta r a fin d a n ta y in e d ilm e s i g e r e k tiğin i a k s i ta k d ir d e
S u lta n i n b e lir le d iği b ir g ü z e rg a h ū z e r in d e is te n ile n s o n u c u n a lm a m a y a c a ğr e n d iş e s i d ile
g e tir m
e
a
-
.
.
.
.
.
'
'
,
.
'
g e tir iliy o r d u (N e w Y o r k H e r a ld 8 N o v e m b e r 18 9 7 )
'
'
E d w in p e a r s is e H e p w o r th u n T ü r k iy e y e g ö n d e r ilm e s in in ö n e m in e d e ğin e r e k b u fik r in
N ew
Y o F k H e r a ld g a z e te s in d e n B e n n e tť in S u lta n , z iy a r e ti e s n a s m d a g ū n d e m e g e ld iğin i,
'
l
S u ta n m B e n n e tt e v e r d iğ i b ir n işa n ile o n u s a ti n a ld rğım v e b u ş e k ild e A v r u p a h la n k a n d tm a ı
.
'
'
e tť in
S u lta n
ta ń h v e r m e k s iz in
iç in b ir s ū r e ç b a ş ı
H epw o
en n
1 z iy a r e t
a h ld l ğ l id d ia e d iy o r
e ttiğ in i ifa d e e ts e ?
b u in c e le m e g e z is in in g e r ç e k le ş m e s in d e B e n n e tt ile S u lta n a r a s ın d a b ir
b ir b ilg i v e rm e m e k te d ir (P e a r s 1 9 16 2 ) O y s a
an ı
a şm a
s a ğ la m p
s a ğ la n m a d 1ğl k o n u s u n d a
r th
.
,
B
'
.
ş b a k a n lrk O s m a n lr A
A b d ū lh a m id ' d e n d e ğil,
B
a
in d e k i b e lg e le r b ir in
r ş iv
Í s ta n b u ľ d a b u lu n a n
ta r a fin d a n o r ta y a a tr ld rğ r
v e
c e le m
y in
e
N
h e y e ti g ö n d e ń 1m e s i ñ k r in in S u lta n II
Y o r k H e r a ld a d m a m u h a b ir lik y a p a n
e
.
ew
S id n e y W h itm a n
W h itm a n
18 9 7 y rh ş u b a t a y i n d a
a n la ş r]m a k ta d ir
G e n e lk u r m a y a g id e r e k E r m e n i k a tlia m i id d ia la m n ın ta r a fs rz b ir ş e k ild e a r a şt ın lm a s m m O s m a n h
D e v le ti n in le h in e o la c a ğ]n a d a ir b ir te k lifte b u lu n d u (B O A Y A H U S D 3 6 8 G 7 3 (2 8 ş u b a t
,
13 12 ) W n itm a n in b u te k lifi S a d a r e t m a k a m m a v e o r a d a n d a S u lta n II A b d ü lh a m id e ile tildi
(B O A Y A H U S D 3 6 8 G 7 3 (l M a r t 1 3 1 2 ) S u lta n ta r a fs lz b ir g ö z le m c in in o la y la n
in c e le m e s in i k a b u l e tti B u n u n ū z e r in e S id n e y W h itm a n m u h a b ir lik a tı ı N e w Y o r k H e r a ld
y p ğ
g a z e te s in in e d itö r ū J a m e s G o r d o n B e n n e ť e d u r u m u b ild ir d i v e b ir g ö z le m c i is te d i B e n n e t d e 1 8 9 7
E y 1ū l a y ın d a G e o r g e H H e p w o r th u T ū r k iy e e
y g itm e k iç in g ä r e v le n d ir d i A n a d o lu d a y a ş a n a n
o la y la n k u şb a k r ş r b ir g ö z le m le d e ğe r le n d ir m e s in i
ç r k a n s o n u c u d a r a p o r h a lin e g e tir m e s in i is te d i
B e n n e tt in is te ği ū z e r in e G e o r g e H H e p w o r th b u te k lifi k a b u l d
e e r e k 1 8 9 7 y i h E k im
a ym da
T ū r k iy e y e g e ld i
.
,
'
'
.
.
.
.
'
.
.
.
.
.
.
,
.
,
.
,
.
'
'
'
.
.
,
.
'
.
'
.
'
'
h
ik
â
d
u
S
l
t
e
e
b
i
i
u
l
l
a
n
m
i
l
n
k
B
y
e n n e tt i y ö n le n d ir d i i id d ia e d ilm e k te d i k i b u
,
ç o a ra
ğ
y
,
s ū r e ç te fik ir s a h ib in in S u lta n o lm a d rğr v e s a d e c e m a k u l b i
r te k lifi k a b u l e tti i o r ta a
rk m a k ta d ir
ğ
y
ç
E d w in P e a r s ' in ik in c i id d ia s l is e H e w o r th '
u n g ū v e n lik
p
,
tm d a
g e r e k ç e s i ile k o n tr o l a ı
tu tu ld u ğ u v e y a h z c a T ū r k ta r a frm n is te d i i e r le r i ö
ğ y
g r m e k z o r u n d a b ir a k r ld ığm l id d ia e tm e k te d ir
B u id d ia y a H e p w o r th is ta n b u l d a n ö n d e r d i i il
g
ğ k m e k tu b u ile v e a m ı
k a le m e a ld tğr
an m
e s e r i ile c e v a p v e r m e k te d ir 8 K a s i m
1 8 9 7 ta r ih in d e a i n la n a n ilk
'
y y
m e k tu p ta H e p w o r th İ s ta n b u l a
,
l
◆
ċ
社
e
e n s o n r a S u lta n ile y a t rğr ö r ū m e le r i
g
p
n a》
g
T m tl s m i v e r i o r d u
ş
S u lta n ile y a p rla n g ö r ū ş m e d e ,
y
S u lta n II A b d ū lh a m id g a z e te c i H e w o r th d a n
p
ç o k k a p s a m lr b ir in c e le m e n in y a rı
m a s ı is te m işti
p
A y n c a ta m b ir ta r a fs rz h k la v e ö z ū r c e b u ä z ı i
g
e m n y e r in e
g
g e tir ilm e s in i ö z e llik le is te m işti S u lta n
A b d ū 1h a m id H e p w o r th u n s e y a h a ti s ır a s ın d a k d i
le r in e h e r tū r lü a r d rm m
en
a p ıla c a ğ m i v e b u
y
y
s e y a h a t s ir a s m d a h iç b ir e n e 11e m e Ile k a
la şm a y a c a k la n n a clair ū
rşı
g
v e n c e v e r m işti S u lt a n , b ö y le
g
b ir d a v e t y a p m a s m d a k i Te k n e d e n n H e r a ld
g a z e te s in in ta r a fs rz v e g ū v e n ilir o lm a s t n a d u d u ğu
y
in a n c t b e lir tm iş , b u s a m im i in a n c a k a r ı d b k
a
e le d iğ i te k
ş
ş e y in d ū r ü s tlū k le v e a ç rk lık la y a p tla n b ir
in c e le m e n in g e r ç e k le ş tir ilm e s i b e k le n tis in i d il
e g e tir m i ti (N e w Y
ş
o r k H e r a ld 8 N o v e m b e r 1 8 9 7 )
H iç b ir şü p h e y e m e y d a n v e rm e d e n h
e n ūz T ü rk i e
,
iç in d e s e y a h a te
y
rk m a d a n k a le m e
ç
a lm a n b u m e k tu p a ç rk ç a S u lta n II A b d 1
ū h a m id in h i b ir
'
ö
l
n
d
i
ç
e
n
r m e y a p m a d a n H e p w o r th u n
y
\ z is in i d e s te k le d iğ in i o r ta y a k o y m a k ta d ir K a ld r k i H
e p w o r th
n lik te a y m
g a z e te c i o lm a k la b i
B
.
.
'
,
.
.
'
.
.
'
.
,
.
.
.
ţ
.
_
.
'
.
.
,
338
i
H
s tiy a n d in a d a m d ir v e S u lta n in
i
b
r
r
d
a
n
a
g ö z le n ıin ta r a fs ız y a p r la m a y a c a ğr K o n u s u n d a
za m
H e p w o r th u n k im liğin i ö n la n a
d
ir S u lta n
d
a
r
v
i
e
l
r
e
e
k
k
e
r
a r m a s a d a b u e n d i e le r d e n d o la ı
r
e
p
ç
ç
g
ş
y
l
h
k
f
v
u
r
u
arı
n ıs ık s r k y a p m iştir H e w o r th d
z
l
s
t
a
r
a
e
v
大
g
加
t
ü
s
a b u n u n b ilin c in d e d ir v e S u lta n ' a
dür
p
E
n e d e n iy le
l
r m e n ile r e
r
a
s
m
o
s e m p a ti b e s le m e s i ih ti
i
d
m
a
a
d in
m a lin in
d rğm i ifa d e
a n la trı
'
'
.
,
.
.
23 K
b ir y a z ıd a
H
,
e
1 8 9 7 ta ń h in d e O
a s im
sm
an
T ü r k iy e g e z is in e
ka m u o yu n da H e pw
o r th v e
pw
lr D
e v le
ti n in W a s h in g to n b ū ü k e l ili in d e n
y
ç ğ
g ö n d e r ile n
d a ir ç e ş itli g a z e te le r d e a m la n a n a z r la r h a k k d b il i
y y
m
a
y
g
'
o r th u n a h la k lt v e
d
b
g ū v e n ilir b ir i o la r a k ta
'
k
ń
a n
A
e
m
k
l
r
e
ń
e
v e
m n tğm i
u
'
k
i
i
ld
d
i
n
o
u
u
n
u
a
a
u
ı
r
n
i
e
i
a
r
İ
z
l
n
a
n
ğ
a
ş
z
r
a
r
g
b
l
y
t
v
b
s
an u
ild ir iliy o rd u (B O A , H R S Y S
e
y
ö
r
a
y
ç
g
D 6 6 G 5 9 (1 0 T e şr in i S a n i 1 8 9 7 L e fï 5 )
B ū tū n b u n la r a r a ğm e n S u lta n in in c e le m e g e z is i a ç t s m d a n te k b ir a r tl o lm u tu O d a
ş
ş
k iş is e ıo la r a k ta m d tğr İ n g iliz g a z e te s i S id n e y W n itm a n m d a g e z i e k ib in e d âh il e d ilm e s i v e
l
m le r d e b u lu n m a s m m s a ğ1a n m a s ry d r (H e p w o r th 1 8 9 8 : 3 )
e
ö
z
g
'
h
S
ı
b u is te ğ in i k a b u l e tm iş y in e g ū v e n liğin s a ğ1a n m a s l i in
u ta n m
H e p w o rt
ç
g ö z le m
B e y A lb a y T e v iĐc B e y Y a r b a y R ü ştü v e H a lid B e y le r o lu şa n b ir k o r u m a e k ib i d e
e k ib in e S im
v e ń 1m işti (H e p w o r th 18 9 8 : 4 ) H e p w o r th , y a n ın a a s k e r le r in v e r ilm e s in in k o n u şu la n la n n a k s in e b ir
,
,
.
.
-
,
,
.
'
.
'
.
,
,
,
.
k o n tr o l m e k a n iz m a s r o lm a ih tim a lin e k a r ş t r a h a ts rz h k d u y d u ğu n u y a z d rk la n m o k u y a n h e r k e s in d e
a k lm d a n b u ih tim a lin g e ç e c e ğin i ifa d e e tm e k te d ir H e p w o r th y o la ç rk m a d a n ö n c e k e n d is in in n e
d e r e c e d e s m ir la n d r n la c a ğ m i v e y a b ö y le b ir e n g e lin o lu şu p o lu şn ıa y a c a ğrru g ö r m e k is te r B u n u n
ir le r B u n a g ö r e ; T r a b z o n d a n E r z u r u m a
iç in m a s a y a b ir h a r ita y a y a r a k in c e le m e g ū z e r g âh m i b e ı
'
i
i
h
i
l
i
l
k
d
B
t
Î
A
a
s e n
o a ra
a
n te p ü z e r in d e n
s k e n d e r iy e y e g id ile c e k b ir g ū z e rg âh
v e o ra d a n V a n a
,
.
,
.
'
'
.
'
'
,
?
l
b e lir le n ir S u ta n m o n a y m a g ö n d e r ilir H e p w o r th b u g ū z e r g âh m r e d d e d ilm e s i d u r u m u n d a g e r ç e k
ifa d e e tm e y e c e ğ in i
a n la m d a b ir m ü 山山a le s ö z k o n u s u o la c a ğ m i v e in c e le m e y i y a p m a m n b ir a n ta m
k a le m e a lir S u lta n in g e z iy i o n a y la m a s ı v e b ir a n ö n c e y o la ç d u lm a s l iç in is te k te b u lu n m a s ry la
.
.
,
'
.
b ū tū n b u
en
'
ū d a h a le
7
D
e
d ilm
e
G
.
ğe r le n d ir m
e
o r th
pw
18 9 8 5 6 )
-
.
la trm la n n a g ö r e , id d ia e d ild iği g ib i h iç b ir şe k ild e y o lc u lu k g ū z e r g âh rn
iş , g e z i v e in c e ı
e m e ta n ıb ir s e r b e s tlik iç e r is in d e g e r ç e k le ş m işti
e p w o r th u n
H
m
d işe le r k a lk a r (H
em
an
a
.
ge
e le r i
eo r
H
e
p
w o r
th ' u
18 94 1896
n
-
E
rm
en
i
ile
O ı
a y la n
itg ili
N ih a i
T ra b z o n d a n b a ş la y a r a k İ s k e n d e r u n a k a d a r w a n a n c o ĝ r a fy a d a d e v a m e d e n ik i a y h k
in c e le m e s ü r e c in d e H e p w o r th u n g ö n d e r d iği b ū tū n m e k tu p la n n iç e ń k le ń h a k k m d a S a d a r e t
e
m a k a m m a b ilg ile r v e r ilm iştir H e p w o r th u n b u m e k tu p la r d a , d a h a ç o k E r m e n i te r ö r ö r g ū tle ń iı
R u s y a v e in g ilte r e n in b ö lg e d e k i s o r u m iu lu k la n n a d e ğin m iştir (B O A Y r ld ız P e r a k e n d e U m u m i
'
'
'
'
.
'
.
T
a sn
ifi
(Y
.
d ö n d ü k te n
B
u e se ū
P U M
.
.
)
D 4 0,
,
T ū r k iy e d e k i in
G 9 5)
'
.
c e le m e le r in
i b itir e n
1 8 9 8 y 1 lın d a y a y m la d rğr k ita b m d a g ö z ı
e m le r in in s o n u
b ir a m , h e m d e b ir g ö z le m le r in n ih a i r a p o r u d u r u m u n d a d lr
cu n u
so n ra
he m
H
e p w o r th
o r ta
,
ū 1k e s in
ya ko ym
a
e
k ta d rr
.
.
i
ik
i
d
d
b
k
l
t
t
l
t
t
s
e
e
s
lz
v
e
a
n
m
a
a
r
m
o
a
an n
y
,
y a ş a n d rğrm v e k e n d is in in d e b a z l o la y la r a şa hit o ld u ğlın u a n la tir B u o la y la n a n la tir k e n h e m e n
h e m e n b ū tiin c ū m le le r in d e H r is tiy a n d ū n y a ta r a fin d a n y a n h ş a n la ştlm a k ta n n e d e n ti k o r k tu ğu n u v e
b ir s u ç la m a y a m a r u z k a lm a m iık iç in h e r b ir a d lm m i a ç rk la m a k z o r u n d a k a ld t ğt ifa d e le r
k u lla n m a k ta d
T ū r k le r v e E r m e n ile r a r a s m d a k i o la y la r d a iı ç o k k a r a k te r le f \ le n e k le r y e m e k
T ū r k le r
e p w o r th
H
v e
E
rm
ile r
en
'
a ra sm
.
,
.
,
k tiltū r ū g ib i k o n u la n d a h a fa z ia ö n p la n a ç lk a r ıld rğr d a g ö r ū 1m e k te d ir
K e n d is in in s e r b e s t b ir in c e le m e y a p m a s r k o n u s u n d a S u lta n A b d ū lh a m iď in s o n d e r e c e
d ū r ū s t h a r e k e t e ttiğin i ifa d e e d e r e k , k e n d is in e is te d iği h e r ş e y i y a z m a k k o n u s u n d a s e r b e s tlik
ta iu d r ğm i v e b u a n la şm a g e r e ğin c e k a b iliy e tin i e n ū s t n o k ta d a k u lla n d ığm i d ile g e tir m e k te d ir
.
(H
e
pw
o r th
1 8 9 8 : 1 1 12 )
-
.
d a g ö r e v lile r in
ı k a n d ir d rk la n ru b ū tū n s u ç u E r m e n ile ń n ü z e r in e
d e T ū r k g ö r e v lile ń n a n la ttrk la n n a
h â1b u k i h e m
E rm e n i te r ö r ö r g ū tle r i v e h e m
a ttrk la n ru
h
b
k
l
i
k
f
i
t
T
t
n asr
1
ū
a
a
r
d
ū
1
e
r
n
s
a
r
m
n
o
a
a
ū
r
s
ı
z
ö
e
n
ū
i
f
d
r
l
i
i
i
E
il
t
v
e
a
n
n
e
r
a
r
a
n
m
e
e
n
e
e
c
e
n
r
m
ç
y
g
ğ
y
'
d
i
n e e n y le S u lta n m in fia le k a p l ld 1ğı
m a n la tm a k ta d tr (H e p w o r th 1 8 9 8 : 13 )
d o ğu s u n u ta m m la m a s t ta m a m e n tu tu c u b ir
H e p w o r th u n ö z e llik le E r z u r u m
v e
H r is tiy a n m h is le r in i ifa d e e tm e k te d ir E lm a la n ile n ıe şh u r o la n b u to p r a k la n n c e n n e t o la r a k
E r m e n is ta n o la r a k ta n ın a la d rğr
a n la trla n h ik â y e le r i d o ğr u la d r ğ r h is s in e k a p rld ığm i d ile g e tir ir k e n
b u to p r a k la n n a y n ı z a m a n d a H r is tiy a n la r a ç rs m d a n d a n e d e n ti k u ts a l y e r le r o ld u ğu n u ifa d e
h
t
b
id
m e k te n
s
e
b
k
t
a
ū
d
ū
a
e
n
e
m
d
s
l
u
i
u
u
E
e
r
i
k
e
e
n
e tm e k te d ir
5
1
r
m
h
9
8
H
18
ğ
p
y
:
y
) ,
( e pw o rt
E rm
en
i
S u lta n
o la y la n n
'
,
,
.
'
'
'
.
,
ç e k in m
k te d ir (H e p w o r th 1 8 9 8 : 1 8 )
i
d
i
i
n i
i
d
t
r
i
i
l
e
fik
i
ğ
d
i
n
ń
k
r
e
r
l
ū
e
n
n
ö
e
g
m
e
k
i
ş
d
r
b
T ra z o n a
H e p w o r th
ö z e llik le
ş
g
ū
d
ū
n ü
'
d
u
ū
n
d
ū
ū
l
ū
ld
n
ü
ü
i
g
ö
il
r
i
l
E
n
r
e
ş
d
n
n
e
n
e
ğ
n la tm a k ta d ir A m e r ik a d a ik e n d in n a t i z m i n e e n y
b
T
z o n da he m
i
d
k
a
r
t
r
i
b
l
t
e
e
i
m
d
i
i
r
b
l
e
i
n
b
i
s
e
e
v
k
s
e
r
v e bu
ğ
n e d e n le E r m e n ile r e k a r ş 1 b ū y ū
g
te r ö r
l
m
ı
i
l
a
i
s
u
e
r
E
n
e
m
ş
r
i
M
e
o
n
r
ç
ü
i
t
s
ü
m
t
i
i
l
ö
M U s lū m a n la r la h e m d e A m e r ik a n M is y o n e r
e g r ş
y
ş
em e
.
'
,
.
'
.
.
,
,
339
d
T
V
abzo n
a
r
a lis i B a h r i
a
n
l
ū
m
ı
t
s
M
i
r
B
i
i
t
fa a liy e tle r i n e d e n iy le o la y la n n ç rk tl ğin ı s ö y le m ş
l
r in d e n b a h s e tm iş v e e e
t
u
e
ö
r
ö
r
t
r
i
e
k
d
g
g r
P a ş a y a d ū z e n le n e n s u ik a s tta n v e b u o la y la n n a r k a s in a
b
i
h
i
d
r s o ru n
a
n
r k m a d rġ u rı
ı
s
r
a
l
a
k
r
ç
e
T
ç
ü
r
l
il
e
b u b a ğim s tz lık te m e lli o la y la r o lm a s a E n n e n e r
d
e n ti y a n h ş o ld u ğ u n u g ö r e r e
e
n
n
ı
m
s
l
a
k
b
r
a
ķ
ş ç
d in le d ik ç e
an
a n la tm iş tr H e p w o r th , b u a n la tıla n ı
H
w o r th 1 8 9 8 5 5 5 6 )
d
e
k
r
t
l
a
(
t
a
l
p
m
a
d
n
a
i
e
in
i
d
r
k
e
v
r
a
ğ
l
a
r
i
b
i
i
e
l
l
l
e
e
n
ö
e
m
e
r
n
c
z
e
o
a
a
r
ı
y
y
g
y
h
e r b ir fa r k h h ğr u z u n u z u
ū
d
ü
ö
r
e
v
ğ
l
'
n
a
a
g
n
H e p w o r th u n u z u n rız a d ry a y a p tığ l k o n u ş m
k
i
d
i
t
d
e
m
e
r
l
r
n
e
d
r
e
d
e
l
i
k
e
ğ
e
u
k
l
a
ş ş
a n la tttğ ık ita b ın d a , y a p tr ğ r in c e le m e y i n ih a i o a r
E
rm e n i ih tila lc ile r n e d e
l
n n a
l
a
a
i
o
E
e
n
y
r
m
n
i
e
k
s
r
e
r
k
e
l
t
m
e
i
ö
e
i
l
l
d
z
e
m
o
a
a
n
g
ş
y
l
i
li
t
b
m e lid ir k i, ih tila lc ile r i
d
r
e
a
u
k
t
F
a
a
m
ş
n
G e r ç e ğ i, ö n e m li b ir g e r ç e ği s ö y lū y o r u
o lm u ştu r
h a r e k e tle r i T ū r k le r in b ir k a tlia m y a p m a la n iç in g e r e k ç e o lm u ş h ır
a y a ç a h ş ry o r la r v e b u o n la n
t
m
l
t
u
ı
n
c
a
i
a
k
a
n
Ih tila lc ile r m ū m k ū n o ld u ğu k a d a r a r g ş y
i
i
l
z
d
e
n
e
e
m
n h a z ir la r la r s a
ū
l
ū
m
s
r
ö
d
fi
n
a
n
a
t
r
a
k
l
r
e
T
ū
i
r
te m e i a m a ç la n
N e k a d a r ç o k E r m e n in n
,
ld
i
k
e E r m e n i k r a lh ğ ı y e n id e n
b
e
u
e
l
k
v
a
r
ş
l
a
c
a
A v r u p a h d e v le tle r in o la y la r a k a n ş m a s m ı s a ğ a y
iı
l
il
ih
t
l
a
c
e r R u s y a v e İ n ilte r
ü
ö
ū
r
d
b
a
r
u
ş
n
d
g
e
g
k u r u la c a k h r K e n d ile r in i v a ta n s e v e r o la r a k a d la n ir a
k
r iç in o n la n k işı
a
s
r
m
a
r
l
l
r
a
i
cır a , v e
a
o
i
n
e
ç
il
n
l
il
r
y
ta r a fin d a n k r şk ir tılm a k ta d ¸
İ n g ilte r e , ih t a c e
y
i
n i o n la r a s ö y le d i İ n g ilte r e b u
l
e
e
c
e
d
a
im
ğ
i
l
a
r
n
l
t
r
k
d
e
g
k
e
e ŝ e r a çl
b ir is y a n b a şla tlh r s a b iı
ev
y
yū
d
b
h
i
d
i
d
m
e
a ş a n s rz h k o r ta a
e
l
r
t
e
n
e
r
a
s
e
l
c
n
a
n
l
h
o
m
i
e
o a y la n n s o r u m lu lu ğu n u a lm a h d rr ç ū n k i
y
.
'
.
-
,
"
.
.
.
.
,
.
,
.
.
.
çda
la n y a lï u z h k la n n a te r k e tti
'
R u s y a y a g e lin G e , o h iç b ir z a m a n E r m e n ile r iç in h a r e k e te g e ç m e d i R u s y a n ın b ü t ttn e ld e
d
d
a h a ö n c e b a z r to p r a k la r e ld e e tm i ti
a
k
A
a
ū
K
s
ü
i
k
e tm e k is te d iğ i y a y ilm a a la m m
i
l
t
t
m
e
e
n
e
y
ç
ş
ş
g
'
E r m e n i o la y la n n d a k i e tk is i n e d e n iy le
v e ş im d i d e y a v a ş y a v a ş A k d e n iz e d o ğr u h a r e k e t e d iy o r d u
g iz lic e g ū lū y o r o lm a lı, ç ü n k ü ih tila lc ile r i g iz lic e c e s a r e tle n d ir d i v e y ö n le n d ir d i O la y la r ç d đrk ta n
d u r d 1ır u lm a s r iç in o n la n
s o n r a d a k o r u y u c u b ir ta v ı
r la o r ta y a ç rk a r a k , E r m e n ile r e y a p r la n la n n
n ca o n
.
'
.
'
.
.
.
ko
ru m
ko
ru
g õ rm
a
a ltm
a
a
ld rğm
i
s ö y le
k a lıc ı b ir işg a li s a ğ la m a k tr R u s y a s m
to p r a k la n n d a n g e ç ir d iğin d e
v e b a r u tu
d i A m a c t ta m a m e n
i ih tila lc ile r s ila h la n
y a b ilir d i fa k a t E r m e n
e m e z lik te n g e ld i (H e p w
"
.
.
o r th
p
la n
m
o n la n
18 9 8 3 3 9 3 4 3 )
-
.
d a G e o r g e H e p w o r th , y a z d rğ r e s e ń n d e E r m e n i o la y la n n n ım e y d a n a g e lm e s in d e h e m
T ū r k y ä n e t im in i h e m E rm e n ile r i, h e m İ n g jlte r e v e h e m d e R u s y a y i s u ç la m a 】
a a d ir B ö y r e o lm a k la
b in iik te e s a s s u ç lu la n n İ n g ilte r e v e R u s y a o ld u ğu n u ç rk a r la n d o ğr u ltu s u n d a is a n b a la ttık la n m
y
ş
'
v e k 1 ş lcm tlk la n m
k
k a lp lilik le ifa d e e tm e k te d ir O n u n b u y a z d rk la n n d a n te k ta r a flr o la r a k
a çr
,
E r m e n ile r in s o y k r n m id d ia la r m a d e s te k b u lm a k im k â n s rz d ir P e a r s v e D a d r ia ıı b a ta o l
m a k ü z e re
ş
d iğe r ta r a fh y a z a r la r , H e p w o r th ' ü n y a z d lk la n m ta h r if e d e r e k k e n d ile r in e b ir d a
y a n a k e ld e e tm e
ç a b a s m d a o ld u lc la n g ö r ū lm e k te d ir
8 Son u ç
E r m e n i s o r u n u n u n k ö k le r in in 1 9 Y ū z i la d a a n m a s t n e d
e n iy le ö z e llik le 1 8 7 8
y
y
y ilm d a n
s o n r a T ilr k iy e y e g e le ń A v r u a lrla n n
O s m a n h to p lu m d ilz e n i v e T ū r k E rm e n i ili k ile r in e ö n lik
p
,
e
ş
y
o la r a k k a le m e a ld rk la n e s e r le r ö n e m k a z a n
'
m a k ta d rr B u e s e r le r d e n b ir i o la n H e w
h
p o r t u n T h r o u gh
A r m e n ia o n H o r s e b a c k a d h k ita b r d a ö z e llik l E
e
r m e n i id d ia la n m n te m e i d a a n a k l
,
a n n d a n b ir i
y
o la r a k g ö s te r ilm e k te d ir
H ń s tiy a n d in a d a m i k im liği ile T ū r k i '
y e y e ö n y a r g ıla n y la g e le n v e E rm e n i o ı
a y la n m
in c e le y e n H e p w o r th u n
g ö z le m le r in d e n s o n r a , m e y d a n a g e le n o la la n
b ir d in fa n a tiz n ıi
n
y
'
s o n u c u n d a ç rk m a d rğ m i in ilte r e v e R
u s y a m n k ı k ir tm a la n
g
,
la T iı
ş
r k le r v e E r m e n ile r a r a s m d a
y
o la y la r m e y d a n a g e ld iğ in i b u
o la y la n
d a h a f@ la a r tm a s l m d a E
,
r m e n i ih tila lc ile r in ö z e llik le
is te d ik le ń n i te s p it e tm iş tir
s lm
A
'
.
,
.
.
.
.
.
'
-
.
.
'
·
.
.
ţ 噁
.
ť
.
K
k ça
\
"
yn a
1 A r ş iv v e G a z e te le r
l
Y
d
O
B
A
T a s n ifi S a d a r e t
i
i
i
A
iz
l
v
r
)
r
O
(
a
n
k
s
m
h
ş
,
k
n
a
b
a
B aş
D o s y a 3 1 2 , G ö m le k 1 9 (1 7 E k im 1 8 9 4 )
f
i
T
i
i (Y P U M ), D 4 0 , G 9 5
U
d
s
n
m
a
u
m
k
e
e
n
P
a
r
e
ld
z
ı
Y
ı
A
O
B
8
3
G
5
0
D
2
5
3
K
4
i
R
S
Y
S
18
9
H
a s im
i
S
s
a
i
)
(
)
e
(
i
c
H
,
,
a
r
y
A
y
B O ,
b
2
8
3
7
G
3
6
8
D
u
a t 1 3 12 )
S
U
H
(
ş
A
Y
,
B O A
3
1
M
7
G
6
8
3
D
a r t 1 3 12 )
S
U
H
(
A
Y
A
,
O
B
B O A , H R S Y S D 6 6 , G 5 9 (10 T e ş r in i S a n i 1 8 9 7 , L e ff 5 )
N e w Y o r k T im e s , 2 8 N o v e m b e r 18 9 4
a
ť
·
-
.
.
H
(Y A H U S ),
E
v ra
kr
n a
k la
r ın a
u su si
.
.
.
.
,
.
.
.
.
.
,
,
.
.
.
-
.
.
N
ew
o rk
Y
2 K ita p
ç ah k , R
H
ld 8 N
,
o v em
b e r 189 7
k a le ı
er
ha
IĮ Ä b d ü ı
aza n
M
v e
.
e ra
a m
a
.
y a p ıta
(Y
.
a y in
Ç ttş m
n
a
ia
r
iş
D
o
a
la n
am
m
m
id
D
e v r in
T a r ih i G
ve
k to r a T
ez
e
i) K
de
E
rç e
k te r
i O ı
oyı
a rı B
rm e n
,
S e lç u k
,
o n
tı K
a
y
D
a
ya n a r a k
ü n iv e r s ite s i S o s y a l B ilim le r E n s titiis ü
y a 19 9 4
T a r ih i, İ s ta n b u l 2 0 0 8
,
a
,
.
h a k n N ; E r m e n i S o y K zn m i
"
"
b
d
i
d
E
t
P
e
i
i
E
d
s
S
e
a
r
1
9
2
1
1
2
1
w
n
i
h
r
h
C
9
T
t
t
l
i
B
t
i
y,
w
e
n
e
e
n
u
r
N
t
a
o
r
f
n
a
o
a
D ic t io n a r y o
y
g p y
H W C D a v is a n d J R H W e a v e r O x fo r d U n iv e r s ity P r e s , L o n d o n 19 2 7
İ
l
b
ı
i
t
u
k
S
a
n
s
l
H
v
e
ı
H
Y
a
u
D
n
)
}
a
z
¸
a
a
m
a
h
M
ĺ
?
a
i
a
ı
n
a
a
a
n
t
r
a
n
i
i
i
a
a
r
ı
r
( y
y
y
j
E r m e n i K o m le c n n
2009
/
8
2
5
X
X
ł
ł
L
B
i
t
n
e
e
e
1
8
9
4
S
a
m
G
n
s
ö
l
a
s
o
r
e
i
R
a
i
h
k
k
H
t
n
o
r
a
n
T
a
i
e
e
N
tt
a
n
,
y
r
e
l
u
G ū m ez
p
y
;
D
a d r ia n
,
V
a
.
.
-
,
,
.
.
.
.
.
.
,
.
,
,
.
"
"
,
,
G ū rū n
K
,
(A ğu s to s
2006)
a m u ra n
E
en
rm
iD
o s
ya
s l,
A
n
k a r a 19 8 3
.
H e p w o r th G e o r g e H ; 1 fir o u g h A n tz e n ia o n H o r s e b a c k N e w Y o r k 18 9 8
H ū s e y in N a z ım P a ş a E m ıe n i O la y la r z T a r ih i ı A n k a r a 1 9 9 8
Y
ı
i
ay n a
k
ı
i
r
P
e
ı
A
m
e
P
o
a
r
d
(
S
i
ï
m
n
ı
P
n
a
ı
a
i
e
a
v
K
l
a
a
d
m
S
a
r
ı
d
i
a
ha m i n
r cı
z a m
a
Į Į A b d iiı
ş
ş
H a z lr ı
a y a n G ū 1 Ça ğa h G ū v e n ) is ta n b u l 19 9 1
illi
d
W
i
a ın
d
i
k
T
e
K
m
n
a
n
a
o
u
A
u
a
m
k
Į
v
r
u
a
A
m
m
a
s
m
a
n
l
B
a
6
18
7
a
r
i
i
u
h
N
T
y
a
z
K a ra c a
p
a a
y
;
g
y
ä
M
13
1
1
S
i
ń
i
k
il
m
u
l
l
e
m
o
z
k
u
T
B
e
ū
P
a
r
i
y is
r
u
d
a
r
s
E
e
d
y
n
l
w
E w a r t G a s to n e v e
p
ş
g
,
.
,
.
,
,
.
,
'
'
,
,
.
.
,
"
,
"
-
-
2 0 0 5 , E s k işe h ir
E d w in F o r ty Y e a r s in C
,
.
P e ars ,
o n s la n lin o
e L o n do
pł
d o n 19 1 1
,
19 1 6
n
P e a r s , E d w in ; T u r k e y a n d its P e o p le , L o n
n da E
a r ı Jş ığ ı
S e r ç e \iL Seyit R u s v e E r m e n i K c y n a k ı
.
.
19 14 A
,
U
W
E
ra s,
ard
,
n
k a ra 2 0 0 9
Su
san
Hayes
19 0 3
e o rge
i So
ru n u n u n
O r ta y a
Çık ış S ü r e c i 1 6 7 8
-
.
s a t T a r ilile E n ??e n ile r v e
G
rm e n
H
.
E
H
n n e n
ep
iM
w o r
th
e s e ìe s
P
i, A
re a c
n
k a r a 19 8 7
he r Jo
,
u m
a
s
,
4 7 1 47 2
-
.
ı
is ı F r ie n d
,
o
.
í th e
P
eo
e N
pı
,
ew
Y
o
tk
.
.
$ ą
<·
34 1