Plastik Kullanımını Azaltmak İçin 10 Öneri

“Plastik ürünler neden az tüketilmeli?” sorusuna verilebilecek onlarca yanıt var: Plastikler; atmosferi, canlıları, ekosistemi etkiliyor. Plastiklerin hayatımızdan tam çıkması pek mümkün olmasa da plastiğin doğaya zararları hakkında farkındalığın artırılması son derece önemli. Artan farkındalık sayesinde tek kullanımlık plastik ürünlerden uzak durmak, sürdürülebilirlik odağında seçimler yapmak, sahip olduğumuz kaynakları efektif şekilde kullanmak gibi değerli adımlar atılabiliyor. Bu yazımızda plastik kullanımını azaltmak için herkesin deneyebileceği 10 öneri sizleri bekliyor.

Plastik Atıkların Çevreye Verdiği Zararlar

Belki farkında değiliz ancak her gün 2.000 çöp kamyonuna eş değer oranda plastik atık; göllere, nehirlere ve okyanuslara atılıyor. Plastik atıkların doğaya verdiği zararlar global bir etkiye yol açıyor: İnsanlar, hayvanlar, bitkiler ve doğa plastiğin zararları ile yüzleşiyor. Plastiğin zararlı olduğuna dair genel bir kabul olsa da konunun ciddiyeti detaylarda gizli. Plastik atıkların çevreye verdiği zararlar şu şekilde sıralanabiliyor:

• Çok ya da tek kullanımlık plastik ürünler deniz ve okyanus yaşamını tehdit ediyor. Göllere, akarsulara ve denizlere ulaşan plastik atıklar buralarda yaşayan canlıların da sualtı ekosisteminin de zarar görmesine neden oluyor.

• Toprağa karışan plastik atıklar karada yaşayan hayvanların ve bitkilerin zarar görmesine neden oluyor. Kara hayvanları da tıpkı deniz ve okyanuslarda yaşayanlar gibi plastik kirliliğinin üstesinden gelemiyor. Kara hayvanlarına ek olarak bitkiler de plastiğin zararları ile karşı karşıya kalıyor. 

• Plastikler su kaynaklarını kirletebiliyor. Hâlihazırda kısıtlı olan su kaynakları plastik atıkların da etkisiyle kullanılamaz hâle gelebiliyor. 

• Plastiklerin ham maddelerinin temin edilmesi başlı başına zararlı kimyasalların açığa çıkmasına yol açıyor. Plastiklerin depolanacağı yer olmadığından atıklar büyük ölçüde yakılıyor ya da geri dönüşüme gönderiliyor. Bu süreçler sonucunda ortaya çıkabilen toksik kimyasallar çevreye ve canlılara zarar verebiliyor.

• Plastikler, kâğıt ve pamuk gibi organik materyaller gibi çözünmese de mikroplastiklere parçalanabilirler. Çıplak gözle görülemeyen ancak içtiğimiz suda, tükettiğimiz besinlerde bulunabilen mikroplastikler insanlara, canlılara ve ekosisteme birçok farklı açıdan zarar verebilmektedir.

Atıklar Doğada Kaç Yılda Yok Oluyor?

Oluşumuna yol açtığımız ve doğaya attığımız atıklar bir daha karşımıza çıkmasa da varlıklarını düşündüğümüzden de uzun süre sürdürebiliyor. Plastiklerin doğaya verdiği zararlar bir yana farklı atıklar da ekosistemimizi tehdit edebiliyor. Peki çok da sorgulamadan çevreye attığımız atıklar doğada ne kadar zamanda yok oluyor? İşte bazı atık türleri ve doğada yok olma süreleri…

• Kağıt: Doğada 2-5 ayda yok olur.

• Plastik: Doğada 450 – 500 yılda yok olur.

• Sert Plastik Çanta: Doğada yaklaşık 1 milyon yılda yok olur.

• Pet Şişe: Doğada 400 – 450 yılda yok olur. 

• Pil: Doğada 300 yılda yok olur.

• Teneke Kutu: Doğada 50 – 100 yılda yok olur.

• Meyve Atıkları: Doğada 3 – 6 ayda yok olur.

• İzmarit: Doğada 1 – 2 yılda yok olur.

Anlık verdiğimiz kararların etkileri görüldüğü gibi yüzlerce yıl sürebiliyor. Farklı atıkların doğada kalma süresi değişebilse de sonuç aynı: Doğayı korumak için alışkanlıklarda küçük değişikliklerin yapılması büyük farklılıklar yaratabiliyor.

Plastik Kullanımını Azaltmak İçin Öneriler

Günlük alışkanlıklarda ve yapılan seçimlerde küçük farklılıklar, büyük ve değerli faydalar sağlayabilir. İşte plastik kullanımını azaltmak için hayata geçirilebilecek basit ve bir o kadar da etkili öneriler…

1. Damacana ve Pet Şişe Kullanımından Vazgeçilmeli

Plastik kullanımının azaltılabilmesi ve içilen suyun kalitesinin korunması için damacana ve pet şişe tercihinden vazgeçilmesi büyük bir önem taşıyor. Yapılan çalışmalar bu söylemi doğrular nitelikte. En sağlıklı şartlar altında üretilmiş olsalar dahi içlerinde uzun süre su bekleyince ya da damacana veya pet şişeler güneş ışınlarına maruz kalınca suyun içerisine farklı kimyasallar sızabiliyor. Kimyasalların suya karışması sonucunda içilen suyun kalitesi bozuluyor ve sağlık için sorun teşkil edebiliyor. Bu noktada su arıtma cihazı kullanmak en doğru tercihler arasında yer alıyor. Su israfını önleyen, temiz suya erişmeyi sağlayan ve plastik kullanım ihtiyacını azaltan su arıtma cihazları, damacananın zararları ile yüzleşmeyi önleyebiliyor. Damacana kadar plastik şişelerin de zararlı olabileceği unutulmamalı. Plastik şişede su içmenin zararları hakkında yapılan çalışmalar da bu söylemi destekler nitelikte. Birden çok kez kullanılan, güneşe ve ısıya maruz kalan plastik şişeler nedeniyle infertilite, diyabet ve hormon değişimi gibi sağlık sorunları meydana gelebiliyor. Bu bilgi, “Plastik suluk zararlı mı?” sorusuna da yanıt niteliği taşıyor.

2. Ofislerde Tek Kullanımlık Plastik Bardaklar Tercih Edilmemeli

Plastik ürünler konforlu ve hızlı bir deneyim sunsa da herkesin kendi çok kullanımlık alternatiflerini bulması plastik kullanımını azaltmanın etkili bir yoluna dönüşüyor. Ofis çalışanlarının cam bardak tercih etmesi, molalarda ya da çalışma esnasında tüketilen içeceklerin hem daha sağlıklı olmasını hem de gereksiz plastik kullanımının azaltılmasını sağlıyor.

3. Bulaşık ve Çamaşır Deterjanları Büyük Ambalajlarda Satın Alınmalı

Sabun, bulaşık ve çamaşır deterjanları farklı ambalaj ağırlıkları ile sunulan temizlik ve hijyen ürünleridir. Minimal kullanım için de toplu alımlar için de tüketiciye alternatifli olarak sunulan bu ürünlerin tek seferde toplu olarak alınması plastik kullanımını azaltmayı sağlayabilir.

4. Satın Alım Öncesi Ürün Paketlemesine Dikkat Edilmeli

Plastik zararları azaltılmak istendiğinde satın alınan ürünlerin nasıl paketlendiğine dikkat edilmesi, markaların tercihlerinde önemli bir farklılık yaratabilir. Ambalajlama süreçlerinde plastik gibi doğada çok uzun zamanda yok olan ve çevreye de canlı sağlığına da zarar veren bir madde yerine kâğıt ve karton gibi yüksek oranda geri dönüştürülebilir malzemeleri kullanan markaların tercih edilmesi, markaların seçimlerini şekillendirebilir.  

5. Cam Saklama Kapları Önceliklendirilmeli

Her evin olmazsa olmazı saklama kapları plastikten de camdan da üretilebiliyor. Temel hedefimiz plastik kullanımını azaltmak ve aynı zamanda saklama koşullarını iyileştirmek olduğunda ise cam saklama kapları ön plana çıkıyor.

6. Hijyen ve Güzellik Ürünlerinin İçeriklerine Bakılmalı

Kozmetik ürünlerinin içeriklerinde de plastik kullanılabiliyor. Kozmetik ürünleri satın alınmadan önce içeriklerinin kontrol edilmesi hem sağlığın desteklenmesi hem de plastik kullanımının azaltılması bakımından önem taşıyor.

7. Kıyafet Seçimine Dikkat Edilmeli

Satın almayı tercih ettiğimiz kıyafetlerin hangi kumaştan üretildiğine dikkat etmek dâhi plastik kullanımını azaltmaya yardımcı olabilir. Doğal lif ve pamuk gibi ham maddelerden üretilen kıyafetler hem daha sağlıklı hem de daha çevreci seçimler olarak kabul edilir.

8. Alışverişte Bez Çanta Kullanılmalı

Alışverişte plastik poşet kullanımı pratik olduğu kadar çevreye zararlı bir tercih. Alışverişe giderken bez çanta taşınması ile plastik poşet kullanımının ve plastik poşetlerin doğaya verebileceği zararların azaltılması mümkün.

9. Tek Kullanımlık Plastik Ürünler Tercih Edilmemeli

Tek kullanımlık bardak, çatal, bıçak, kaşık ve tabak gibi plastik ürünler konforu yükseltebiliyor ancak çevreye de zarar veriyor. Daha sürdürülebilir tercihler yapılması için bu ürünlerden vazgeçilmesi gerekiyor.

10. Geri Dönüşümün Gücü Keşfedilmeli

Karbon ayak izinin azaltılmasını, yeni plastik üretiminden daha az enerji harcanmasını, çöp yığınlarının oluşumunun önlenmesini ve kaynakların korunmasını sağlayan geri dönüşümün gücü keşfedilmeli. Atıklar, türlerine özel ayrılan geri dönüşüm kutularına atılarak çevrenin korunması adına önemli bir adım atılabilir. Daha Temiz Bir Gelecek İçin Waternet'e Ulaşın Daha temiz bir gelecek mümkün? Hem çevreye katkı sunmak hem de sağlığınızı desteklemek için siz de hemen Waternet ile iletişime geçebilirsiniz. Waternet üyelik sistemine dâhil olarak kaliteli suya erişebilir, cihazınızın rutin bakımlarının ücretsiz olarak yapılmasının konforunu yaşayabilirsiniz.