ERKEN ÇOCUKLUK DÖNEMİNDE MÜZİK

1. MÜZİK ETKİNLİKLERİ

1.3 MÜZİK ETKİNLİKLERİNDE RİTİM ARAÇLARI

9. Müzik dinleme çalışmaları

8. Müzikli öykü oluşturma

6.Rontlar

7. Müzikli dramatizasyon çalışmaları

5.Yaratıcı dans çalışmaları

4.Şarkı öğretimi ve şarkı söyleme çalışmaları

3.Ritim çalışmaları

2.Nefes açma çalışmaları

1. Ses dinleme, sesleri ayırt etme, ses üretme çalışmaları

1.2. MÜZİK ETKİNLİKÇEŞİTLERİ

• Tanım: Müzik, sesin biçim ve anlamlı titreşimler kazanmış halidir.
• Müzik Etkinliklerinin Amacı: Müzik etkinliklerinin temel amacı; çocukta müzik sevgisini oluşturmak,çocuğun hayal dünyasını, yaratıcılığını, ritim ve estetik duygusunu, kulak duyarlılığını geliştirmektir.Erken çocukluk döneminde birçok kavram ve konunun öğrenilmesinde, vücudun koordineli bir şekilde kullanılmasında etkili bir yoldur.

1.1 ERKEN ÇOCUKLUK DÖNEMİNDE MÜZİK

Müzik eğitimine erken yaşta başlamanın çocuğun özellikle zekâ gelişimine ciddi katkıları vardır. Erken çocukluk döneminde çocukların müzikle uğraşmaları; duyduklarını ve gördüklerini algılama, akılda tutma ve tekrar etme becerilerini geliştirir. Çocuklar müzik etkinlikleri ile pek çok şeyi algılayarak bilgi ve deneyim kazanırlar. Müzik eğitimi; çocukta dikkat, algı ve bilgiyi kullanma becerilerini geliştiren bir nitelik taşır. Müzik etkinlikleri sayesinde çocuk; hızlı-yavaş, ince-kalın, uzun-kısa, yönler, renkler, sayılar, şekiller gibi pek çok kavramı öğrenir ve pekiştirir. Örneğin, “Parmaklarım” şarkısı, sağ-sol ve sayı kavramlarının öğrenilmesinde destekleyici etki sağlayacaktır.

Müziğin Çocuğun Bilişsel Gelişimine Katkıları

Çocuklar anadilini çevredeki sesleri taklit ederek öğrenir. Müziksel öğrenmeler de taklit yoluyla gerçekleşir. Erken çocukluk dönemi müzik etkinliklerinde sesi, sözcükleri dinleme, bunları taklit ve tekrar etme çalışmalarıyla çocuklarda alıcı ve ifade edici dil gelişimi desteklenir. Müzikle ilgilenen çocukların işitsel becerileri daha iyi geliştiği için sözel ifadeleri de daha hızlı gelişir. Çocuklar; anlamını henüz bilmediği pek çok yeni sözcük öğrenirler. Müzik çalışmalarıyla konuşma hızını kontrol edebilme, nefesini ve konuşma dilindeki ritimleri doğru kullanma, kelimeleri doğru söyleme becerileri kazanırlar.

Müziğin Çocuğun Dil Gelişimine Katkıları

Müzik; çocuğun kendini tanımasını, yeteneklerinin farkına varmasını ve onları sergilemesini de sağlar. Erken çocukluk döneminde müzik etkinlikleri; doğru, nitelikli müzik dinleme ve söyleme, bir grubun karşısında kendini ifade etme, başkalarını dinleme, sırasını bekleme, iş birliği yapma gibi beceriler kazandırır. Çekingen, içe kapanık, topluluk içinde kendini rahat ifade edemeyen çocuklar; müzik etkinlikleri yoluyla kendilerini daha rahat ifade edebilme ve arkadaşlarıyla iletişim kurma becerisi kazanırlar. Bu sayede öz güven duyguları gelişir, önemsendiklerini hissederler.

Müziğin Çocuğun Sosyal ve Duygusal Gelişimine Katkıları

Müzik etkinliklerinde doğru nefes almak, solunum kontrolünü ve akciğer gelişimini sağlar. Müzik aletlerini ve vücudunu kullanarak ritim çalışması yapmak, yaratıcı dans etkinliklerine katılmak çocuğun motor gelişimi olumlu yönde etkiler. Çocuğun müziğe vücut hareketleriyle tepki vermesi, müziğe uygun dans figürleri oluşturmaya çalışması, el, ayak ve vücudunun diğer bölümlerini kullanarak ritim çalışmaları yapması motor gelişimine katkı sağlamaktadır. Ritim aleti ya da enstrüman çalmak; çocukların motor gelişimlerinde önemli olan dikkat, koordinasyon, esneklik, güç ve tepki hızı gibi becerilerin gelişimine yardımcı olmaktadır.

Müziğin Çocuğun Motor Gelişimine Katkıları

Çocuklarda öz bakım becerileri, onların bu becerilerine yönelik olan çocuk şarkıları ile geliştirilebilir. Öz bakım becerilerine yönelik şarkıların söylenmesi, dramatize edilmesi çocuğun bu becerileri kazanmasını ve pekiştirmesini kolaylaştırır.

Müziğin Çocuğun Özbakım becerilerine Katkıları

• (2) Bay mikrop, bay mikrop beni hasta edemezsin.
• Yemeğimi böyle yiyorum
• Sütümü de böyle içiyorum
• Meyveleri, sebzeleri
• Bol bol yiyorum.

Etkinlik: Bay Mikrop

(2) Bay mikrop, bay mikrop beni hasta edemezsin. Ellerimi böyle yıkarım. Saçımı da böyle tararım. Dişlerimi fırçalarım, erken yatarım. (2) Bay mikrop, bay mikrop beni hasta edemezsin.

1.2.1. Ses Dinleme, Sesleri Ayırt Etme, Ses Üretme Çalışmaları

1.2. MÜZİK ETKİNLİK ÇEŞİTLERİ

Erken çocukluk döneminde müzik çalışmaları çocuğun bilişsel, sosyal, duygusal, dil ve motor gelişimlerini destekler.

1.1.1. ERKEN ÇOCUKLUK DÖNEMİNDE MÜZİĞİN ÇOCUĞUN GELİŞİMİNE KATKILARI

Ses çalışmaları, çocuklarda sese ve sesin kaynağına karşı farkındalık oluşturmak amacıyla uygulanan çalışmalardır. Çevrede duyulan tüm sesler, müzik etkinliklerinde eğitsel amaçlı kullanılabilir. Bu sesler 3 grupta toplanabilir. Müzikal sesler, Konuşma sesleri, Kaba sesler.

Müzikal Sesler: Müzik çalar, televizyon, radyo, bilgisayar gibi araçlar yoluyla ya da bir çalgı aracılığıyla duyduğumuz seslerdir. Konuşma Sesleri: İnsanların selamlaşırken, duygularını ve düşüncelerini ifade ederken, alışveriş yaparken kullandığı seslerdir. Kaba Sesler: Doğaya, hayvanlara, taşıtlara ait seslerdir.

Ses dinleme, ayırt etme ve ses üretme çalışmalarında çeşitli sesler çocuklara dinletilerek *sesin neye ya da kime ait olduğunu bulma,* sesin hangi yönden geldiğini ifade etme, *sesin uzaklığını, türünü bulma ve *eylemlere, duygulara, düşüncelere ses üretme etkinlikleri uygulanabilir. Etkinlikler uygulanırken gözler açık ya da kapalı olabilir.

1.2.2. Nefes Açma Çalışmaları Çocukların doğru ve güzel konuşmaları, doğru ve güzel şarkı söyleyebilmeleri için doğru nefes almaları ve aldıkları nefesi doğru kullanmaları gerekir. Çocuklara bu becerileri kazandırmak amacıyla yapılan çalışmalara nefes açma çalışmaları denir.

Çeşitli oyun ve canlandırmalarla nefes açma çalışmaları uygulanabilir. Nefes açma çalışmalarına; mum ve yanan bir ateşi üfleyerek söndürme, çiçek koklama, sıcak bir içeceği üfleyerek soğutma, fırından yeni çıkmış ekmeği koklama, balon şişirme, yılan gibi “tısssss” sesi, tren gibi “çuf çuf çuf” sesi çıkarma örnek verilebilir.

Bir temponun düzenli bir şekilde tekrarlanmasına ritim denir. Birden çok ritimden oluşan ritim kümesi ise ritim kalıbı olarak tanımlanmaktadır. Bir ritim kalıbını çocuğa elleriyle, ayaklarıyla, tüm bedeniyle, ezgili ve ezgisiz ritim araçlarıyla veya sözlerle tekrarlayabilecek şekilde öğretmeye ritim eğitimi denir.

1.2.3. Ritim Çalışmaları

Ritim çalışmalarında basitten zora doğru bir yol izlenmelidir. Bu nedenle ritim çalışmalarında önce çocukların kendi bedenleri sonra basit vurmalı çalgılar kullanılmalıdır. Örneğin, çocukların kendi isimlerine uygun el çırpma çalışması yapmaları ritim çalışmasına başlamak için uygun bir etkinlik olabilir.

Ritim çalışmalarında el vuruşları (el çırpma, parmak şıklatma), ayak vuruşları (ayak ucu, topuk), baş, kol, bacak hareketleri, beden hareketleri (bedenin sallanması, eğilmesi, yaylanması) kullanılabilir.Elle bedene ya da nesnelere vurarak ya da ezgili ve ezgisiz ritim araçları kullanılarak ritim çalışması yapılabilir.Ritim çalışmaları ayakta ya da oturaak uygulanabilir.

Aşağıda verilen ritim çalışmasını uygulayınız. Öğretmen; önce tek sonra iki ve üç heceli isimler söyler ve hecelere göre el çırpar, daha sonra el çırparak kendi adını söyler ve sırayla tüm öğrencilerin kendi isimlerini el çırparak söylemesini ister.• Öğretmen, herkesin en sevdiği meyveyi ayaklarını yere vurarak söylemesini ister ve etkinliğe kendisi başlar.• Öğretmen, herkesin en sevdiği yemeği beden vuruşlarıyla (elleri dizlere, yanaklara, omuzlara vurma vb.) söylemesini ister.

Aşağıda verilen ritim çalışmasını uygulayınız. CEVİZ ADAM Ceviz adam şip, şap, şap Saçı rüzgar vu, vu, vu Kaşı keman gıy, gıy, gıy Burnu uzun lü, lü,lü Karnı davul güm, güm, güm Bize güler hah, hah, hah.

Öğretmen şarkının tamamını ezgisiyle söyler. Ardından “Şarkıyı benim ardımdan tekrar etmenizi istiyorum.” der ve tüm sınıf şarkıyı öğrenene kadar şarkı birkaç kez tekrar edilir. Tüm sınıf şarkıyı öğrendikten sonra şarkının ritmine uygun el çırpılarak şarkı söylenir. Daha sonra öğretmen, şarkıdaki her söze uygun beden vuruşu ekleyeceklerini söyler ve her satır için hangi beden vuruşunun yapılacağı sınıfça kararlaştırılır. Tüm sınıf ayağa kalkar ve beden vuruşları yapılarak şarkı söylenir.

Çocuklar için şarkı seçerken dikkat edilmesi gereken noktalar şunlardır:• Şarkılar çocukların yaş ve gelişim özelliklerine uygun olmalıdır.• Şarkı çocukların ilgisini çekmelidir,•Şarkı çocukların söyleyebileceği ses aralığında olmalıdır.

1.2.4. Şarkı Öğretimi ve Şarkı Söyleme Çalışmaları Çocuklar şarkı söylemeyi taklit yoluyla öğrenirler. Bazı çocuklar şarkıları kolay öğrenirken bazı çocuklara zaman tanımak gerekir. Bu nedenle öğrenilen şarkılar, gün içinde farklı etkinliklerde ve sonraki günlerde de tekrarlanarak tüm çocukların şarkıyı öğrenmesine fırsat verilmelidir. Bazı çocuklar ise şarkı söyleme etkinliklerine katılmak istemezler. Bu durumda çocuklar zorlanmamalı ve çocukların şarkıyı dinlemelerine fırsat verilmelidir. Şarkıyı dinleyerek öğrenen çocuklar şarkı söyleme çalışmalarına dâhil olurlar ve yavaş yavaş gruba katılırlar. 38

•Şarkı çok uzun olmamalı, akılda kolay kalabilmelidir.• Seçilen şarkının sözleri Türkçeyi doğru ve güzel konuşma konusunda çocuklara destek olmalıdır.• Şarkının sözleri sade ve anlaşılır olmalıdır.Şarkılar; sayılar, renkler, duygular, gökyüzü, hayvanlar, taşıtlar gibi çocukların günlük yaşamlarıyla ilgili konulardan seçilmelidir.

•Şarkılar; sevgi, saygı, güven, iş birliği, yardımlaşma, sorumluluk, hoşgörü, dayanışma gibi duygu ve davranışları kazandırabilecek nitelikte olmalıdır.•Seçilen şarkılar çocuklara kazandırılması planlanan kazanım ve göstergeleri desteklemelidir. •Şarkı sözlerinin yerine çocukların isimlerinin yerleştirilebileceği şarkılar da seçilebilir.

•Şarkılarda öğrenmeyi kolaylaştırmak için tekrarlı bölümler olmalıdır.•Şarkı seçimlerinde ninni, tekerleme ve okul öncesi çocuklarına uygun halk türkülerine de yer verilmelidir.

Erken çocukluk döneminde “kulaktan öğrenme” yöntemiyle çocuklara şarkılar öğretilir.Şarkı öğretilirken şunlara dikkat edilmelidir:•Şarkı öğretimine geçilmeden öğretmen gün içinde şarkıyı mırıldanmalıdır.•Öğretmen, şarkının adını söylemeli ve konusu hakkında bilgi vermelidir.

• Şarkı içerisinde anlamı bilinmeyen bir kelime geçiyorsa kelimenin anlamı açıklanmalıdır..Şarkının rahat söylenebilmesi için şarkıya başlamadan nefes açma çalışması yapılmalıdır.•Öğretmen tarafından şarkı baştan sona kadar birkaç kez tekrar edilmelidir. Öğretmen şarkıyı söylerken şarkının sözlerini jest ve mimikleriyle desteklemelidir.

•Çocukların şarkıya karşı bir kulak aşinalığı oluştuktan sonra şarkı tümdengelim yöntemiyle çocuklara öğretilmelidir. Tümdengelim yöntemiyle öğretilmesi zor olan şarkılarda tümevarım yöntemi de kullanılabilir.

•Şarkı, tümdengelim yöntemiyle öğretilecekse öğretmen eşliğinde şarkı baştan sona birkaç kez tekrarlanmalı ve her tekrarda öğretmen sesini alçaltarak yavaş yavaş çocukların sesinin ön plana geçmesine fırsat vermelidir.•Şarkı, tümevarım yöntemiyle öğretilecekse çocuklarla birlikte şarkı baştan sona söylenmeli ve daha sonra parça parça tekrar edilmelidir. Tüm parçalar öğrenildikten sonra şarkı baştan sona söylenmelidir.

• Öğretmenin verdiği yönergelerle çocuklar şarkıyı söylemeye aynı anda başlamalı ve aynı anda şarkıyı bitirmelidir.• Şarkı öğrenilirken ritim çalışması yapılabilir.•Şarkının akılda kalıcılığını arttırmak için gün içinde farklı etkinliklerde şarkı tekrar edilmelidir.•Öğretmen müzik aleti kullanabiliyorsa şarkıya çalgı ile eşlik edebilir. Bu, öğrenmenin hem eğlenceli hem de kalıcı olmasına yardımcı olur.

ÖDEV Okul öncesi eğitime uygun bir çocuk şarkısı seçiniz. Seçtiğiniz şarkıyı ezgisi ve ritmiyle öğreniniz. Şarkıyı, tümdengelim ya da tümevarım yöntemlerinden birini kullanarak sınıfta arkadaşlarınıza öğretiniz.

CİMNASTİK Bir baş iki omuz iki diz iki ayak Bir baş iki omuz iki diz ayak Cim cim nas tik Cim cim nas tik Cim cim nas tik Cim nas tik

Müziğin ritmine, temposuna göre, bireyin içinden geldiği gibi, doğaçlama yoluyla yapılan dans ve hareket çalışmalarıdır. Yaratıcı dansta çocukların özgür olmaları, o an hissettiklerini hareketlerine yansıtmaları çok önemlidir. Yaratıcı dansta rekabet, zorlama, iyi ya da kötü yoktur.

1.2.5. Yaratıcı Dans Çalışmaları

Yaratıcı dans çalışmaları müzik etkinliği içinde ya da ayrı bir etkinlik olarak planlanıp uygulanabilir. Müzik etkinliği dışında uygulanacak yaratıcı dans çalışmalarına 8-10 dakika,müzik etkinliği içinde uygulanacak yaratıcı dans çalışmalarına 5-6 dakika süre ayrılmalıdır.

Yaratıcı dans çalışmaları uygulanırken şunlara dikkat edilmelidir:1-Yaratıcı dans çalışmalarına en basit düzeyden başlanmalıdır.2-Etkinliğe geçmeden yapılacak ısınma çalışmalarıyla çocukların müzikle tanışmasına fırsat verilmelidir.

3-Etkinlik sırasında öğretmenin vereceği basit yönergelerle çocuklar yaratıcılığa yönlendirilebilir. Örneğin, “Bir bulut olsaydınız nasıl hareket ederdiniz?” şeklinde verilen bir yönerge çocukların hareketlerine farklı bir boyut katabilir4-Yaratıcı dans çalışmalarında model olmak çocukları taklide yönlendireceği için öğretmen model olmaktan kaçınmalıdır.

5-Etkinliğin uygulanacağı ortam uygun genişlikte olmalıdır. Bunun için oyun ya da drama odası kullanılabileceği gibi bahçe gibi açık bir alan da tercih edilebilir.

6-Çocukları yaratıcılığa yönlendirmek amacıyla balon, kurdele, şal, şapka gibi malzemeler kullanılabilir.7-Öğretmen, etkinliğe katılmak istemeyen çocukları cesaretlendirmeli ancak katılmaları konusunda zorlamamalıdır. 8- Etkinlik sırasında bireysel övgülerle çocuklar cesaretlendirilmelidir. Ancak kesinlikle çocuklar karşılaştırılmamalıdır. 9-Yaratıcı dans çalışmalarında müzik yerine öykü, şiir, tekerlemeler de kullanılabilir

ÖRNEK ETKİNLİK: *“Edvard Grieg : Peer Gynt Suite No.1” eseri CD’den ya da akıllı tahtadan açılır. *Öğrencilerden ayağa kalkmaları ve müziği dinleyerek özgürce sınıfta dolaşmaları istenir. “İçinizden geldiği gibi yavaş yavaş dans etmeye başlayınız komutu verilir.

*Gecenin karanlığını delen, ilk ışıklarını gökyüzüne yayan bir güneşsiniz. Yavaş yavaş geceyi gündüze çeviriyorsunuz.” yönergeleri verilir. * “ Verdiğim yönergeler sizde nasıl hareket etmeyi çağrıştırıyorsa o doğrultuda dans etmeye devam ediniz.”denilir. *Etkinliğin sonunda dans ederken kendilerini nasıl hissettiklerini arkadaşlarıyla paylaşmaları istenir.

UYGULAMA FAALİYETİ: Erken çocukluk dönemi çocuklarına uygun yaratıcı dans çalışması planlayınız ve Planladığınız çalışmayı sınıfta arkadaşlarınızla uygulayınız.Etkinliği planlarken ve uygularken şu noktaları dikkate alınız: • Yaratıcı dansa uygun bir müzik seçiniz.

• Etkinliği uygularken “Yaratıcı dans uygulanırken dikkat edilmesi gereken noktalar”ı göz önünde bulundurunuz. • Etkinlik sırasında basit yönergelerle arkadaşlarınızı yaratıcılığa yönlendiriniz (Örneğin, kozadan çıkmış bir kelebeksiniz vb.). • Dans sonunda müziğin sizde ne çağrıştırdığını, hangi hareketleri ne amaçla sergilediğinizi anlatarak değerlendirme yapınız.

• Uygulama sırasında Türkçeyi ve ses tonunuzu doğru kullanınız. • Etkinliğin akışına göre beden dilinizi etkili kullanınız. • Etkinliği uygularken göz teması kurunuz. • Etkinliği uygulamak için 5 dakikanız vardır.

Müzik eşliğinde yapılan eğlenceli, ritmik hareketler ve gösteri özelliği taşıyan kutlama etkinlikleri olarak ifade edilebilir. Rontlarda ritim, ses ve hareket anlamlı bir bütün oluşturur.

1.2.6. Rontlar

Rontlar uygulanırken şu noktalar göz önünde bulundurulmalıdır: *Özel gün ve kutlamalarda sergilenecek rontlar, eğitim öğretim yılı içinde öğretilenlerden seçilmelidir. *Rontların süreleri kısa olmalı ve çocukları yormamalıdır. *Eğitim öğretimi aksatacak ve çocukları yoracak düzeyde provalardan kaçınılmalıdır.

1.2.6. Rontlar

*Rontlarda amaç velilere ve çevreye gösteri sunmak olmamalıdır. *Rontlar eğitim içerikli olmalıdır. *Rontlar çocuk merkezli olmalıdır. *Rontlarda o çalışmaya uygun, özenle hazırlanmış kostüm ve aksesuarlar kullanılabilir.

Yaz geldi, çiçekler açtı Arılar hep çalıştı Arı vız vız vız Arı vız vız vız Arı vız vız vız diye dolaşır Arı vız vız vız Arı vız vız vız Arı vız vız vız diye çalışır

ETKİNLİK: ARILAR Arı vız vız

Önce menekşeyi koklar Sonra gülü emeriz Çiçek balını, çiçek balını Çiçek balını Biz çok severiz Arı vız vız vız Arı vız vız vız Arı vız vız vız diye çalışır

ETKİNLİK: ARILAR

1.2.7.Müzikli Dramatizasyon ÇalışmalarıBir olayın, bir konunun, bir durumun söz, jest ve mimikler yoluyla canlandırılmasına dramatizasyon denir. Canlandırmanın müzik eşliğinde yapılmasına ise müzikli dramatizasyon denir.

Müzikli dramatizasyonda söz, hareket ve müzik biraradadır. Çalışmalarda çocuk şarkılarının yanında tekerlemeler, ninniler, halk ezgileri ve saymacalar da kullanılabilir. Önemli olan seçilen şarkının sözlerinin canlandırma yapmaya uygun olmasıdır.

Uygulama aşamasında şarkıdaki roller belirlenip çocuklara açıklanır ve çocukların istekleri doğrultusunda rol dağılımı yapılır. Rol almayan tüm çocuklar şarkıyı söylemek üzere koroyu oluştururlar.

ETKİNLİK: KÜÇÜK ODUNCULAR Baltalar elimizde, uzun ip belimizde. Biz gideriz ormana hey, ormana! Yaşlı kütük seçeriz, karşılıklı geçeriz. Testereyle biçeriz hop, biçeriz! Ağacın yanında dur, baltayı sağından vur. Bir de sol taraftan vur, kuvvetli. Kışın odun yanınca alevler parlayınca, Şarkı söyler oynarız hey, oynarız!

ETKİNLİK: Postacı Bir çocuk posta dağıtıcısı olur. Çantasına önceden koyduğu mektupları arkadaşları arasında dolaşarak dağıtır. Mektuplar dağıtılırken, koro aşağıdaki dizeleri söyler. Koro: Bak postacı geliyor, selam veriyor Herkes ona bakıyor, merak ediyor. Çok teşekkür ederim postacı sana, Pek sevinçli haberler getirdin bana

Mektup dağıtma işlemi bitince, postacı olan çocuk da aşağıdaki dizeleri söyler. Solo: Bugün yalnız bu kadar darılmayınız Yarın yine gelirim, hoşçakalınız. Sonra öteki çocuklar aşağıdaki son dizeleri söylerler. Koro: Haydi git güle güle uğurlar olsun Ellerin dert görmesin, kısmetle dolsun.

1.2.8.Müzikli Öykü Oluşturma Seslerin kullanılmasına uygun olarak hazırlanmış öykülere müzikli öyküler denir. Bazı nesnelerin ve müzik aletlerinin sesleri doğadaki seslere benzetilir. Örneğin; öyküde geçen gök gürültüsü sesi davulla, saatin sesi ritim sopalarıyla çıkarılabilir.

Müzikli öykü oluşturulurken şu aşamalar takip edilir: * Öğretmen öyküyü baştan sona kadar anlatır. *Öykünün sonunda çocuklara öyküde geçen seslerin ne olduğu sorulur. Çocuklardan öyküdeki sesleri hangi materyallerle çıkarabilecekleri üzerine düşünmeleri ve materyalleri belirlemeleri istenir.

* Öyküdeki rollere ve seslere göre rol dağılımı yapılır. Seslere göre rol alan çocuklara sesleri çıkaracakları nesneler, ritim aletleri verilir. * Öykü, dramatize edilirken seslerin geçtiği yerlerde öğrenciler ellerindeki materyallerle uygun sesleri çıkararak canlandırmaya eşlik ederler. * Öğretmen sözel yönergelerle olayların akışına yön verebilir.

1.2.9.Müzik Dinleme Çalışmaları Kayıttan ya da canlı olarak söylenen bir müzik eserini dinlemeye müzik dinleme çalışmaları denir. Çocuklarda; *Müziğe ve müzik sanatına ilgi ve sevgi oluşturulabilmesi, *Estetik algılarının gelişmesi, *Sanat görüşlerinin oluşması, *Bilinçli bir dinleyici olmaları için dinleme çalışmalarının düzenli uygulanması önemlidir.

Planlı müzik dinleme çalışmalarının yanı sıra gün içinde oyun, drama, türkçe, sanat gibi etkinliklerde, okula geliş ve okuldan çıkış saatlerinde, yemek ve uyku saatlerinde müzik dinletileri yapılabilir. Ancak çocuğun dikkatinin asıl etkinlikte olması için yapılan çalışmalara uygun müzik seçimine dikkat edilmelidir48

ETKİNLİK: Vivaldi’nin “Dört Mevsim” adlı konçertoları eşliğinde müzik dinleme çalışması yapınız. Müziği dinlerken herhangi bir işinizi ( kitap okuma, müzik etkinlik türleri hakkında bilgi dosyas düzenleme gibi) yapmaya devam edebilir ya da gözlerinizi kapatarak kendinizi müziğe verip sadece müziği dinleyebilirsiniz.

Çocuklarda ritim duygusunun gelişimine, kulak eğitimine yardımcı olan, müzik etkinliklerinde uygulanan ritim çalışmaları ve diğer müzik aletlerine eşlik etmede kullanılan vurmalı, ezgisiz çalgılardır. Taşınması ve çocuklar tarafından çalınması kolaydır. Bu çalgılara yaratıcısının adı(Carl Orff) dolayısıyla Orff çalgıları da denir.

1.3 MÜZİK ETKİNLİKLERİNDE RİTİM ARAÇLARI

1-Ritim Çubukları: 25-30 cm uzunluğunda, zımparalanmış tahtadan yapılmış hafif sopalardır. Çubuklar birbirlerine ya da bir zemine vurularak kullanılabilir, tırtıklı olanları ise birbirlerine sürterek de çalınabilir.Uç kısımlarına ahşap, plastik ya da kauçuktan topuz yerleştirilerek,tutma kısımları boyanarak, kumaş, deri gibi malzemelerle kaplanarak daha ilgi çekici şekilde hazırlanabilir.

1.3.1 ERKEN ÇOCUKLUK EĞİTİMİNDE KULLANILAN RİTİM ARAÇLARI

2-Tef: Müzik etkinliklerinde, ritim çalışmalarında ve şarkı söyleme çalışmalarında en çok kullanılan ritim araçlarından biridir. Tef; zilli, ortası deri kaplı ya da hem zilli hem de deri kaplı olabilir. Tef yapımında kullanılan malzemelerin sağlığa uygun ve dayanıklı olmasına özen gösterilmelidir.

1.3.1 ERKEN ÇOCUKLUK EĞİTİMİNDE KULLANILAN RİTİM ARAÇLARI

2-Tef: Müzik etkinliklerinde, ritim çalışmalarında ve şarkı söyleme çalışmalarında en çok kullanılan ritim araçlarından biridir. Tef; zilli, ortası deri kaplı ya da hem zilli hem de deri kaplı olabilir. Tef yapımında kullanılan malzemelerin sağlığa uygun ve dayanıklı olmasına özen gösterilmelidir.

3-Davul :En yaygın vurmalı çalgılardan biri davuldur. Büyük bir kasnağın iki yanına deri gerilerek yapılan davul, bir tokmak ve bir çubukla ya da elle vurularak çalınır. Farklı büyüklüklerde ve farklı materyallerden yapılmış kaplar davul gibi kullanılarak ritim çalışması yapılabilir.

4-Marakas:Bir tür çıngırak olan marakaslar, en çok tercih edilen ve yapımı en kolay olan ritim araçlarından biridir.Erken çocukluk eğitiminde plastikten, su kabağından ve artık materyallerden yapılan marakaslar kullanılmaktadır.Marakasların içine kesinlikle yiyecek maddesi konulmamalıdır. Küçük çakıl taşları, ucu kapalı küçük ziller, plastik veya ahşap boncuklar tercih edilmelidir.

5- Zil: Ritim çalışmalarında kullanılan ilgi çeken araçlardandır. Zillerin kullanımı çok kolay olduğu için bebeklik döneminde ve kendine güveni olmayan çocuklarda müziğe başlamak için ideal bir ritim aracıdır.Ahşap bir çubuğa takılan ziller,farklı boylarda metal çubuklardan yapılan ziller ve bileklere takılarak kullanılabilecek ziller gibi farklı biçimleribulunmaktadır.

6-Ksilofon:Küçükten büyüğe doğru yan yana sıralanmış tahta düzlemlerinden oluşan bir ritim aletidir. Bu düzlemlere, küçük tokmaklarla ya da ritim sopalarıyla vurularak çalınır. Metalden yapılmış olanlarına ise metalofon adı verilir.

7-Kastanyet: Genellikle ahşaptan yapılan, bir iple birleştirilmiş iki çukur objeden oluşan ritim aletidir.Parmakların hareketi ile ahşap blokların birbirinevurulması ile ses çıkarmaktadır. Ahşabın dışında plastik, metal gibi malzemelerden yapılmış olan kastanyetler de kullanılmaktadır.

8-Yağmur Çubuğu (Rainstick): Orijinali 1 m uzunluğunda ve yaklaşık 15 cm çapında, bambudan yapılmış, boru şeklinde bir müzik aletidir. İçine deniz kabuğu veya ince boncuklar konularak hazırlanır. Hafifçe sağa sola eğerek ya da sallayarak içindeki boncukların hareketiyle ses çıkması sağlanır. Çubuk eğilerek çıkarılan ses, yağmur sesine benzediği için bu müzik aletine yağmur çubuğu denilmektedir.