Evet, Twitter’a rakip bir platform açmak biraz lokmacı işine döndü ama bu hafta itibariyle Elon Musk’ın oyuncağına en ciddi “tehdit” olarak görülen Threads yayın hayatına başladı. Kafalardaki soru şu: Meta’nın Threads’i yeni Twitter olur mu? Birkaç soruda analiz edelim.
1) Yeni bir Twitter’a ihtiyaç var mıydı?
Elon’dan önce böyle akut bir ihtiyaç yoktu. Twitter teknik sıkıntılarını yeterince giderememiş, gelir potansiyelini tam bulamamış bir mecra olmakla birlikte dünyada ne yaşandığını öğrenmek ve (daha önemlisi) anlamak isteyenlerin işini görüyordu. Yarattığı topluluk kültürünü klonlamak neredeyse imkansız göründüğü için bugüne kadar olası rakipler bu topa girmemişti. Ta ki Musk’ın hamleleri, Twitter’ı kendi kullanıcısının gözünde ‘terk etmek için can atılan’ bir noktaya getirene kadar. Şimdi herkes “lokmacısını” bu zafiyetlerin olduğu yere açmaya çalışıyor.
2) Meta kullanıcılara gül bahçesi mi vadediyor?
Mark Zuckerberg çok kısa süre öncesine kadar insanların WhatsApp’tan kaçmak istemesinin ana nedenlerinden biriydi. Ama Elon Musk ışık hızıyla Zuck’ı makul bir insan gibi göstermeyi başardı.
Ancak yine de Meta’ya özellikle gizlilik konularında güvenin oldukça düşük olduğunu söylemek gerekiyor. Zuckerberg’ün doğru zamanda hamle yapması her şeyi unutturmaya yetmeyecektir. Mashable Türkiye takipçilerinin ‘Kafes dövüşünde kimi tutuyorsunuz?’ anketinde yüzde 49 oranında ‘kafes’i işaretlemesi sürpriz değil.
3) Threads’in diğer lokmacılara göre avantajı ne?
Twitter’a alternatif olarak yola çıkan mecraların yaşadığı en büyük çıkmazlardan biri ‘kitleyi’ bir anda kendine transfer edememekti. Yani, herkes orada olmadığı için insanlar yeni sosyal platforma gitmeye motive olmuyor, onlar gitmediğinde de ‘herkes orada olamıyordu’.
Meta’nın ana stratejisi de bu çıkmazı elindeki hazır kitleden bir Twitter çıkararak çözmek oldu. İlk günde milyonlarca Instagram kullanıcısının pratik şekilde Threads’e üye olabilmesi ile Meta ilk tümseği aşmış gibi görünüyor. Ancak asıl meydan okumanın üye olanları geri getirmek ve aktif kullanıcı yaratmak olduğunu en iyi Zuckerberg biliyor olmalı. Peki bu kolay mı?
4) Instagram kitlesi Twitter yaratmaya uygun mu?
Instagram ve Twitter taban tabana zıt iki kitleye sahip. Zıt olmak için hiç kesişmiyor olmak da şart değil. Çünkü 1 kullanıcı sadece 1 personayı ifade etmiyor. Akraba ziyaretinde gittiğimizde farklı, iş yerinde başka, arkadaşlarımızla bambaşkayız. Facebook’ta, Twitter’da, Instagram’da, TikTok’ta farklı yönlerimiz öne çıkıyor, bu mecralar başka ihtiyaçlara hitap ediyor.
- Twitter’ı neden seviyoruz? Seçtiğimiz kaynaklardan bilgi alıyoruz. O bilgiyi anlamaya çalışıyoruz. Ve sonunda o bilgiyi şakaya tahvil ediyoruz.
- Instagram’ı neden seviyoruz? Takip ettiğimiz kişilerin hayatındaki güncellemeleri ‘en iyimser senaryo’ ile görmemizi sağlıyor. Önce kıskanıyoruz, sonra abartılmış gerçeklik olduğuna kendimizi ikna edip kendi hayatımızı mübalağa ediyoruz. Instagram’daki arkadaşımızın en az merak ettiğimiz şeyi, nasıl kibarca ifade etsem… Fikirleri.
Twitter ve Instagram’ın ünlüleri de bu yüzden çok farklı. Twitter’da daha çok söylediğiniz söz ve mizah duygunuzla, Instagram’da ise gösterdiğiniz sekans ile popülerleşiyorsunuz. Kullanıcılar Threads maceralarına ise ünlü bir şarkıcının şaka serisi ile yıpranarak başlamak zorunda kaldı. Eğer Threads’i bugün tek bir cümleyle özletlemek gerekse o şu olurdu:
Bir influencer’ın şaka yapma çabası.
5) Ürün olarak Twitter’ın yeri dolar mı?
Threads’de eksik olan özellikler hızlıca eklenecek mi? Olasılıkla. Zaman tüneli çıkmazı düzelemez mi? Düzelebilir. Ancak bu noktada Twitter’ın yıllar içinde oluşturduğu algoritmasının biraz fazla küçümsendiğini vurgulamak lazım. Burada en önemli X faktör, yapay zekâ kullanımı olacak. Tiktok’un algoritma sihrini, mikroblog evreni için gerçekleştirmek önemli.
6) Threads masaya yeni ne getiriyor?
Zuckerberg bir CTRL+C ustası. Ancak hiçbir sosyal ağ, sadece kendisinden bir öncekini tamamen kopyalayarak başarılı olamadı. Snapchat kaybolan mesajları, Pinterest görsel panoları, TikTok aşağı kayan videoları ile yeni davranışlar icat etmeyi başardı. Peki Threads Musk’sızlık dışında yeni bir şey sunuyor mu? Twitter’ın kendisini yok etmesini beklemek haricinde bir plan var mı?
Aslında var gibi. Meta, Threads’i ActivityPub'a tamamen entegre etmeyi planladıklarını açıkladı. En basit şekliyle açıklayacak olursak; ActivityPub'a dahil olan farklı uygulamaların kullanıcıları, birbirlerine mesaj atabiliyor, isterse tüm gönderileri ve içeriği ile birlikte farklı bir yere geçiş yapabiliyor. Böylece aslında ActivityPub hizmetlerine dahil olan tüm SM uygulamaları bir arada ‘Fediverse' adlı birleşik bir ağa dahil oluyor. Kullanıcılarının yaptığı her şeyi kontrol etmeyi seven Meta sözünü tutup bu 180 derece farklı felsefeyi Threads’de denerse oyunu değiştirebilir.
7) Gençleri çekebilir mi?
Sadece biz boomer’larla geleceğe güvenle bakan bir sosyal ağ kurmak pek rasyonel değil. Konu gençler olunca da Meta’nın en büyük rakibi, büyük Meta markası. Teknoloji analistlerinin ‘terrible uncle problem’ dediği, dilimize ‘Bayram ziyaretindeki gıcık akraba’ diye çevirebileceğimiz fenomen, gençleri belli ağlardan uzak tutuyor. Gençler; akrabaları, iş arkadaşları ve ilk okul arkadaşları tarafından bulunma korkusu olmadan, kendini sansürleme gereği duymadan sosyal medya kullanmak istiyor. Twitter’a özenen ama asıl memleketi Facebook olan bir Instagram kalabalığı, gençlere bu güveni verebilir mi? Bu biraz ActivityPub deneyinin başarısına bağlı.
8) Threads yeni Twitter olmak zorunda mı?
Değil. Twitter’da gazeteciler, politikacılar, uzmanlar ve ne dediğini filtrelemeyen ünlüler, trendi belirliyor ve kullanıcılar gerçeklerin (ve sahte haberlerin) üzerinde acımasızca tepiniyor. Meta ise Threads’i (Instagram’ın kendisine verdiği yetkiye dayanarak) “Fikirleriniz için pozitif ve yaratıcı bir buluşma alanı” diye tanımlıyor. Buradan enteresan bir mikroblogging serüveni çıkar mı? Belki.
Ama bunun yeni bir Twitter’a duyulan açlığı gidermesini beklemek şimdilik fazla iyimser.
Instagram’dan tam da bu iyimserliği beklerdik.
