Zımbalama Etkisi

Yönetmeliğimiz çok tavsiye etmese de kirişsiz döşemeler halen günümüzde çok kullanılmaktadır. Kirişsiz döşemelerin bu kadar tavsiye edilmemesinin ana sebebi plak ve nervürlü sistemlerde döşeme ve üstündeki yüklerin; önce döşemeye mesnetlik yapan kirişlere, kirişlerden ise kolonlara aktarılırken kirişsiz döşemelerde döşemeden gelen yükün direkt olarak kolonlara aktarılmasıdır. Tam da bu kısımda işin içine zımbalama etkisi girmiş bulunuyor. Kirişin olmaması, yeterli tahkik ve kontrollerin yapılmamış olması, döşeme kalınlığının yetersiz olması gibi durumlarda zımbalama kaçınılmaz olur.

Zımbalama olayı kolonun döşemeyi delip geçmesidir. Komşu katlardaki döşemelerin birbirinin üstüne binmesi de mümkündür. 

Kiriş bulunmadığı için kalıp ve donatı işçiliği plak sisteme göre kısmen daha kolay ve ekonomiktir. Uzun açıklıkları geçmek bakımından diğer sistemlerden daha ekonomik olabileceği gibi döşeme kalınlığının artması, donatı miktarının artması yönüyle ekonomikliği tartışılabilir. Kullanış amacı, yük ve açıklık durumuna göre ekonomiklik durumu değişkenlik gösterebilir.

Zımbalama etkisine karşın bazı önlemler mevcuttur. TS 500’e göre 15 farklı çeşitin üstünde zımbalama donatısı mevcuttur. Genellikle projelerde kolonlara başlık yapılması, kalın döşeme yapılması, zımbalama donatısı kullanılması gibi çözümler uygulanarak zımbalama etkilerinden kurtulmak amaçlanır.

Kalın döşeme yapmak bazı durumlarda ölü yükü de artırabileceği için bazı yerel bölgelerde kolon üstlerine tabla yapmakta bir başka çözümdür.

Ben şu an çalışmakta olduğum projede zımbalama etkisini azaltmak için uygulanan çözümlerden de bahsetmek istiyorum. Çoğu kolonda kolon üstlerine tabla yaparak zımbalama dayanımı artırılırken bazı kolon başlarında ise döşeme içinde gizli bant(yastık) kirişler konularak zımbalama etkisi geçilmeye çalışılmış. 

Burada fi 12 donatıların 20 ara ile kolon bölgesine dik şekilde kolondan 150 cm mesafe dışarı uzatılarak konulmuş ve tabla olmayan bu kolonda zımbalama etkisi geçilmiştir.

Sahada yapılan her imalatın en doğru şekilde, projesine uygun olarak yapılması biz inşaat mühendislerinin en büyük görevidir. Ben de bu imalatları yaptırırken siz değerli meslektaşlarıma ve bu yazıyı okuma ihtimali olan bütün öğrenci arkadaşlarımın mesleğimizle ilgili farklı konularda bilgilenmesi amacındayım. Yeni yazılarda görüşmek dileğiyle.

Bilimle kalın :)