Tükenmiş İstiridye Mantarı Yetiştirme Yatağının Yeniden Kullanım Alternatifleri

1. Tükenmiş İstiridye Mantarı Yetiştirme Yatağının Ek Bir Değer Olarak Geri Dönüştürülmesi

Kathmandu Üniversitesi, Mantar Araştırma Laboratuvarı, Faizabad Ayodhya

1.1. Giriş

Tükenmiş İstiridye Mantarı yataklarından elde edilen substrat, üzerine yeniden isitiridye mantarı yetiştirilmeye çalışıldığı takdirde vermi gösterememektedir. Taze substrat üzerinde mantar yetiştiriciliği sırasında ve de daha sonra kalan mantar miselyumları sebebiyle kademeli olarak besin tükenmesi gerçekleşmektedir. Tükenmiş İstiridye Mantarı yataklarından elde edilen substratlar nişasta, pepton ve buğday kepeği ile takviye edildiğinde dah iyi büyüme ve daha iyi mantar verimi elde edilmektedir.

İstiridye Mantarı'nın lignoselülozik malzemelerde büyümesi büyük ölçüde substrattaki karbon: azot oranına bağlıdır. Bu nedenle, tükenmiş substrata azotun eklenmesi mantar türlerinin verim performansını artırabilmektedir. Hindistan cevizi yaprak sapı biyokütlesi eklenen tükenmiş istiridye mantarı substratı ise tarımda üstün bir azot kaynağı olarak kullanılmaktadır.

İstiridye mantarı, lignoselusik materyali daha kolay sindirilebilir ve protein yönünden zengin sığır yemine dönüştürme yeteneğine sahiptir.

Belirli organik ve inorganik malzemelerin takviyesinden sonra tükenmiş istiridye mantarı substratınım yeniden mantar yetiştirmede kullanılması hususunda önemli bir potansiyel mevcuttur.

1.2. Diğer İstiridye Mantarı Türlerinin Yetiştiriciliğinde Katkı Maddesi Olarak Tükenmiş İstiridye Mantarı Yetiştirme Yatağının Kullanımı

3 tip istiridye mantarı ile yapılan denemelerde %15 ve %25 oranında kullanılmamış istiridye mantarı yetiştirme yatağına eklenen tükenmiş istiridye mantarı yetiştirme yatağının eklenme oranına paralel artış gösterecek şekilde verim ve biyolojik etkinlik artışı saptanmıştır.

Tükenmiş İstiridye M. Yatağı (TİMY) otoklavda işlem gördükten sonra tatlı su ile yıkanmış, formaldehit ve Bavistin ile 18 saat pastoriza edilmiş taze buğday samanı ile karıştırılmıştır. Akabinde karışım 22-30 C aralığında inkübe edilmiştir. İnkübasyon misellerin karışımı sarması ile sonlandırılmış olup, karışımın bağıl nemi %85-95 aralığında ayarlanmıştır. Deney süresince yapılan ölçümler sonucu verimlilik ve biyolojik etkinlik oranı üretilen mantarların ağırlığının kuru substrat ağırlığına oranı olarak hesaplanmıştır.

1.3. Tükenmiş İstiridye Mantarı Yetiştirme Yatağının Gübre Olarak Kullanımı

Deneyler TİMY içeren topraktaki tohum çimlenme süresinin katkısız topraktakine oranla daha kısa sürdüğünü ortaya koymuştur lakin hasat süresi farklılık göstermemiştir (37 gün).

Bunun nedeninin, TİMY’nın toprak kütle yoğunluğunu azaltması, toplam stabiliteyi arttırması, yüzey kabuğu oluşumunu engellemesi, günlük sıcaklık değişikliklerini azaltması, toprağın sızdırma oranını, havalandırma ve su tutma kapasitesini artırarak toprağın fiziksel özelliğini geliştirmesi olabileceği düşünülmektedir.

Deney için TİMY parçalanmış ve 0,2 cm’lik elekten geçirilmiştir çimlendirilmek üzere Spinacea oleraea (Ispanak) tohumları kullanılmıştır.

Bunun nedeni, SMS'in toprak kütle yoğunluğunu azaltarak, toplam stabiliteyi artırarak, yüzey kabuğu oluşumunu ve günlük sıcaklık değişikliklerini azaltarak, toprağın sızma oranını, havalandırma ve su tutma kapasitesini artırarak toprağın fiziksel özelliğini geliştirmesi olabilir.

2. Tükenmiş İstiridye Mantarı Yetiştirme Yatağının Sütten Kesilmiş Buzağılara Yem Katkısı Olarak Verilmesi

Seul Ulusal Üniversitesi, Hayvan Hücresi Biyoteknoloji Laboratuvarı, Min-Kook Kima, Hong-Gu Lee, Jeong-Ah Park, Sang-Kee Kang, Yun-Jaie Choi

2.1. Giriş

İstiridye mantarı yetiştiriciliği son birkaç on yıl içerisinde dünya çapında artış göstermiştir. Kore’de 2008 yılında toplam 158642 ton mantar üretilmiş olup, bu miktarın 40071 tonu istiridye mantarı olmuştur.

Her 1 kg istiridye mantarı üretiminde 5 kg TİMY’ı oluşmaktadır. 2008 yılında yaklaşık 200000 ton TİMY atığı ortaya çıkmıştır.

TİMY atıklarının bir kısmı ineklere beslenmekte olup, bu yaklaşımın kaynak geri dönüşümünde faydalı bir metot olabileceği öngörülmektedir.

Tükenmiş İstiridye Mantarı Yatağı otçul hayvanlara doğrudan beslenebilmektedir. Öte yandan TİMY, mısır unu, soya fasülyesi unu ve buğday kepeği ile Aspergillus sp. Kullanılarak fermante edilmesi sonucu yeniden işlenerek protein seviyesi yükseltilebilir ve zenginleştirilmiş bir şekilde otçul hayvanlara beslenmesi tercih edilebilmektedir.

Yeniden işlenmemiş TİMY’nın sindiriminin zor olması ve depolama süresinin kısa olması TİMY’nın otçul hayvanlara beslenerek yeniden kullanımında göz önüne alınmalıdır.

TİMY’nın probiyotik bakteriler (Lactobacillus, Bifidobacterium, ve Enterococcus türleri) ile fermente edilmesi ile TİMY’nin sindirimi kolaylaşmakta olup, depolama süresi uzamaktadır.

2.2. Sonuçlar

Holstein türü sütten kesilmiş 60 günlük buzağılar üzerinden gerçekleştirilen deney çalışmaları, TİMY’nın fermente edilmesi sonrası sindirilebilirliğinin %32,3’ten %70’e yükseldiğini göstermiştir.

Öte yandan yapılan tıbbi analizler dahilindeki hemogramlar, fermente edilmiş TİMY’nin buzağılarda herhangi bir sağlık srunu oluşturmadığını göstermiştir.

Deneyler %10 oranında yeme katılan TİMY’nin buzağı gelişimini olumlu etkilediğini göstermiştir.

3. Farklı Mantar Türleri Yetiştirmede Tükenmiş İstiridye Mantarı Yetiştirme Yataklarının Kullanımı

Tayvan Tarımsal Araştırmalar Enstitüsü, Bitki Patolojisi Birimi, Mei-Hsing Chen, Wei-Sung u, Kaun-Tzer Wu, Shiuan-Yuh Chien, Yun-Sheng Lue

3.1. Giriş

Tayvan’da yıllık olarak ortalama 200.000 ton TİMY atığı oluşmaktadır. Bu atıkların önemli bir kısmı kompostlaştırılarak geri kazanılmaktadır lakin TİMY’ları yetiştirme sonrası halen zengin nutrient içeriğine sahiptir ve farklı mantar tiplerinin yetiştirilmesinde kullanılabilir vaziyettedir. Bu şekilde gerçekleştirilecek bir geri kazanım ise ekonomik olarak kompostlaştırmaya nazaran daha yüksek bir katkı sağlayacaktır.

3.2. TİMY ile Hint İstiridye Mantarı (Pleurotus sajor-caju), Şimeji Mantarı (Hypsizygus marmoreus) ve Güneş Mantarı (Agaricus braziliensis) Yetiştirilmesi

Taze istiridye mantarı yatağı ile TİMY 2:1, 1:1, 1:2 ve 1:0 oranlarında karıştırılarak (Ağırlık/ağırlık) Hint İstiridye Mantarı (Pleurotus sajor-caju), Şimeji Mantarı (Hypsizygus marmoreus) ve Güneş Mantarı (Agaricus braziliensis) yetiştirme çalışmaları gerçekleştirilmiştir.

Hint İstiridye Mantarı denemesinde 1:1, 1:2 oranlarındaki karışımların 1:0 (sadece taze yatak) kullanımımdan farklı sonuçlar doğurmadığı tespit edilmiştir.

Şimeji Mantarı denemesinde ise, 1:1, 2:1 ve 1:2 oranlarındaki karışımların 1:0 (sadece taze yatak) kullanımından daha verimli olduğu tespit edilmiştir.

Güneş mantarı denemesinde ise 1:1 oranında karışımın en yüksek verim değerini sağladığı tespit edilmiştir.

3.3. Sonuçlar

Gerçekleştirilen deneyler Hint İstiridye Mantarı üretiminde taze yatak yerine TİMY’nın kullanılabileceğini,

Şimeji Mantarı ve Güneş Mantarı üretiminde ise farklı karışım oranlarında TİMY kullanımın mümkün olduğu sonucuna ulaşılmıştır.

Bu yeniden kullanım ile üretim maliyetlerinin düşürülebileceği de bir diğer gerçeklik olarak ortaya çıkmıştır.

4.Tükenmiş İstiridye Mantarı Yetiştirme Yataklarının Biyo-Herbisit Olarak Kullanımı

Kaliforniya Eyalet Üniversitesi, Bitki Bilimleri Bölümü, Nadia Juarez ve Anil Shrestha

4.1. Giriş

Yetiştiricilikte yabani ot kontrolünün başarı ile uygulanabilmesi önemli bir parametredir.

Organik bitki yetiştirme sistemlerinde yabani ot yönetimi çoğu zaman büyük bir sorun olarak gösterilmektedir.

Bu sistemlerdeki yabani ot kontrolü, genellikle güvenilir, organik olarak kabul edilen herbisitlerin eksikliğinden dolayı mekanik veya fiziksel yöntemlere dayanmaktadır. Son yıllarda, bazı organik herbisitler bu sertifikalı organik sistemlerde kullanılmak üzere kabul edilmiş ve tescil edilmiştir. Bununla birlikte, hepsi, mahsulü zedeleyebilecek potansiyele sahip, seçici olamayan materyallerdir.

Bu nedenle, yabancı ot tohumlarının çimlenmesini ve fide oluşumunu önleyen organik olarak kabul edilebilir bir biyoherbisitin geliştirilmesi organik üreticiler için faydalı olacaktır. TİMY substratının yabancı ot ve bitkiler üzerindeki allelopatik (inhibe edici) özellikleri izole vakalar üzerinden literatüre işlenmiştir.

TİMY substratı yerel olarak kolayca temin edilebilmekte olup, bu malzeme mantar endüstrisi tarafından atık malzeme olarak elden çıkarılmaktadır.

Bu nedenle, bu ürünün bir biyoherbisit olarak geliştirilmesinin maliyetleri çok düşük olabilecektir. Bununla birlikte, bu substratın ekstraktlarına duyarlı yabancı ot tohumları aralığı bilinmemektedir. Benzer şekilde, malzemenin uygulandığı alanda yetiştirilen ürünlere fitotoksisitesi de bilinmemektedir.

Bu nedenle, bu çalışmanın amacı, TİMY substratının ekstraktlarının primer bir biyo-herbisit olarak potansiyelini incelemektir.

4.2. Sonuçlar

TİMY substratı Sanger'deki (Kaliforniya’da bir şehir) yerel bir mantar çiftliğinden alınmıştır.

3 kg substratın hacmi ölçülmüş ve substratın yarısına eşdeğer bir deiyonize su hacmi eklenmiştir (1: 0.5, hacim / hacim, yani 3 kg substrat ve 3.22 litre su).

Substrat ve su iyice karıştırılmıştır ve 24 saat boyunca suyun emilmesine izin verilmiştir.

Özütlenen çözelti süzülmüştür ve konik bir şişede toplanmıştır.

Semizotu (Portulaca oleraceae), Tarla Sarmaşığı (Convolvulus arvensis), Çakal Otu (Conyza bonariensis), Pire Otu (C. canadensis) ve Palmer amaranth (Amaranthus palmerii) gibi otların her birinden yirmi beş tohum Whatman # 2 filtre kağıdı içeren 9,5 cm çapta petri kabına konulmuştur.

TİMY özütü içeren solüsyonun 5 ml'si her bir petri kabına pipetlenmiştir. Aynı tohumlar için 5 ml deiyonze su ile deney setleri de hazırlanmıştır.

Yabancı ot türlerinin tohumlarının hiçbiri, istiridye mantarı substrat ekstraktını içeren çözeltide çimlenmemiş olup, bütün türlerin tohumları deiyonize su içeren petri kabında çimlenmiştir.

Deney TİMY özütünün yabani otlar ile mücadelede kullanılabilir olduğunu göstermiştir.