Risk Almak
Riskler, ortaya çıkma olasılıkları olan ve ortaya çıkmaları halinde zarar görebileceğimiz durumlardır. Az veya çok, yaşamın her alanında risk vardır. Riskin göze alınması, istenmeyen bir sonucun ortaya çıkma olasılığını bile bile girişimde bulunmaktır. Risk almak, başa gelebilecek olası olumsuz sonuçları peşinen kabul etmektir.
Risklerden kaçınılması, mümkünse önlenmesi, riskleri önlemek için mücadele edilmesi gerekir. Ancak bilinmelidir ki, sıfır risk için çaba gösterilmesi büyük maliyetlere katlanmayı gerektirir. Riski sıfıra indirgemek için büyük maliyetlere katlanılması gereken havacılık sanayi, silah sanayi, sağlık sektörü gibi bazı alanlar vardır şüphesiz.
Gelişim için, başarmak için, daha iyi ve büyük sonuçlar elde etmek için risklerin göze alınması kaçınılmazdır. Yapılan ilk uçakla uçuşu göze alan kişiler, uçağın düşme olasılığının olduğunu düşünmemişler midir? İnsanlı ilk uzay yolculuğunda astronotlar bu yolculukta risklerin olduğunu düşünmemişler midir? Amerika’yı keşfedenler o yolculukta risklerin olduğunu düşünmemişler midir? Bazı teknolojik gelişmeleri, buluşları destekleyen, bazı fikirlere yatırım yapan kişiler bu yatırımlarında risklerin olduğunu düşünmemişler midir? Eğer riskler göze alınmamış olsaydı, acaba teknoloji bugünkü seviyesine ulaşır mıydı? Eğer riskleri göze alamamış olsalardı, girişimciler o büyük servetlerin sahibi olabilirler miydi?
Riski göze alan herkesin başarılı olacağı gibi bir durum yoktur. Riski göze alıp kendinden söz ettiren kişilerin yanında, riskleri göze alıp her şeylerini ve hatta hayatlarını kaybeden nice insanlar vardır. Tarih genelde başarılı olanları, başarısız olanlar içinden de başarılı olanlara katkısı olanları, yazar. Yapılması gereken şey, riskin olduğunu görebilmek ve sahip olunan kaynakların elverdiği ölçüde riske karşı önlem almaktır.
Riskin sıfır olmasını beklemek insanı sıradan yapar. Farklı insan, risk alan insandır. Risk alan insan eleştirme, sesini yükseltme, haksız uygulamalara karşı çıkma yoluyla vatandaşlık görevlerini daha iyi yerine getirir; gerektiğinde çocuklarına “hayır” diyebilip daha iyi çocuk yetiştirir; eşiyle kötü olmayı göze alıp aile menfaatlerini ve aile bütünlüğünü daha iyi korur; yatırım yaparak daha fazla kazanabilir. Risk alan kişi, azınlık olan grupta yer alır. Bugün, haksız yolla kazanç elde etmemek kaydıyla, çok varlıklı olan kişilerin azınlıkta olması, çoğunluğun girmediği alanlara yatırım yapabilmelerindendir.
Risk almak kumar oynamak değildir. Risk alma konusunda akılda tutulması gerekenler vardır. Riskin sıfıra inmesini beklemek zaman kaybettirir. Risklerin ortaya çıkma olasılıkları ve yaratacağı tahribat, vereceği zarar hesaplanmalıdır. Riskin ortaya çıkmaması, ortaya çıkması halinde yıkıcı olmaması için yapılması gerekenler yapılmalı, iş şansa bırakılmamalı, tedbirsizliğin ve iş bilmezliğin adına “kader” denmemelidir.
Gerekenleri yaptıktan sonra riski göze alıp başarısız olmak, sonuçlar can sıkıcı olsa da, hiç risk almamaktan iyidir. Zira insanlık, buluşları, keşifleri, ekonomik refahı, toplumsal gelişmeyi, bilimin gelişmesini, teknolojinin gelişmesini, sonuçta başarılı da olsalar başarısız da olsalar, risk alabilenlere borçludur. Ülkeler bağımsızlıklarını, o bağımsızlığın kazanılması için risk alan liderlere borçludur. İnsanlık demokrasinin, insan hak ve özgürlüklerinin gelişmesini risk alabilen insanlara borçludur.
Kamil BOLAT