Hakan Z. tarafından yayınlanan gönderi

Karbon nötr çimento fabrikası için temel atma töreni ✅️ Holcim Almanya, Lagerdorf'taki çimento fabrikasında bir karbon yakalama projesinin temelini attı. Şirket, bir karbon işleme ünitesi ve klinkeri saf oksijenle yakan bir fırın hattı eklemeyi planlıyor ve projenin 2028 yılına kadar tamamlanması bekleniyor. ✅️Dünyanın ilk karbon nötr çimento fabrikalarından biri şekilleniyor. Almanya'nın Şansölye Yardımcısı ve Federal Ekonomi Bakanı Dr. Robert Habeck ve Schleswig-Holstein Eyalet Başkanı Daniel Günther, Holcim Almanya CEO'su Thorsten Hahn Lägerdorf'ta "Carbon2Business" inovasyon projesini başlattı. ✅️ 2028 yılına kadar bu alan, endüstriyel ölçekte CO2 yakalamak için yeni bir teknoloji kullanan ve sera gazının egzoz havasından neredeyse tamamen yakalanmasını sağlayan bir çimento fabrikasına ev sahipliği yapacak. CO2 daha sonra sanayide ham madde olarak kullanılmak üzere işlenecek. ✅️ Bu amaçla Holcim Almanya, Lägerdorf fabrikasında çimento klinkerini yakmak için saf oksijen kullanan yeni bir fırın hattı ve bir CO2 işleme ünitesi inşa ediyor. Bu teknolojiyle Holcim ve proje ortakları thyssenkrupp Polysius ve Linde Engineering, CO2 yakalamayı endüstriyel ölçekte ilerletiyor ve Almanya'da bir CO2 ekonomisinin gelişmesine katkıda bulunuyor. #Sustainability #Innovation #Concrete #Cement #Construction Kaynak: ⬇️

Dünyanın en büyük doğrudan hava yakalama tesisi açılıyor ✅️ Climeworks, önümüzdeki ay İzlanda'da dünyanın en büyük doğrudan hava yakalama ve depolama tesisini faaliyete geçirecek. Doğrudan hava yakalama, beton sektörü gibi karbondan arındırılması zor görülen endüstriler için potansiyel faydalara sahip. ✅️ İzlanda'nın dağlık bölgelerinde, yüksek güçlü fanlar yakın zamanda çevredeki havayı emmeye başlayacak. Bu projede, atmosferden karbondioksit emilerek, sıvı formda izole edilip yer altına pompalanarak kayaya dönüştürülecek. Dünyanın en büyük doğrudan hava yakalama ve depolama tesisine ev sahipliği yapacak olan bu tesis, yılda 36.000 tona kadar CO2 emisyonunu azaltmayı hedefliyor. Tesiste, yakınlardaki bir jeotermal enerji santralinden elde edilen yenilenebilir enerji kullanılacak. ✅️ Kanada'da ve dünya genelinde doğrudan hava yakalama projeleri büyük finansman çekiyor. Montreal merkezli bir proje geliştirici olan Deep Sky, Quebec'in uygun maliyetli hidroelektrik enerjisine erişimi nedeniyle karbon giderme projeleri kurmaya odaklanıyor ancak, doğrudan hava yakalamanın sınırlı kamu fonları ve kaynaklarının en iyi şekilde kullanılıp kullanılmadığı hâlâ tartışma konusu. ✅️ Uluslararası Enerji Ajansı, doğrudan hava yakalama projelerinin iklim hedeflerine ulaşmak için önemli bir teknoloji seçeneği olabileceğini belirtiyor. Kanada'da bu alandaki potansiyel, iş yaratma ve endüstriyi büyütme fırsatları sunuyor ancak, politika düzenlemeleri ve teşviklerin geliştirilmesi, sektörün büyümesini desteklemek için önemli olacak. ✅️ Doğrudan hava yakalama, karbon emisyonlarını azaltmanın etkili bir yolu olarak görülüyor, ancak en iyi yaklaşımın ne olduğu konusunda uzmanlar arasında tartışmalar hâlâ devam ediyor. #Sustainability #Innovation #Concrete #Cement #Construction Kaynak: ⬇️

Bugün psikanalitik kuramın kurucusu Sigmund Freud’un doğum günü. "İnsan, karşılaştığı kişilerin kalıntısıdır." 📌Sigmund Freud (1856-1939), Avusturya İmparatorluğu'nun Moravya'ya bağlı Freiberg kasabasında doğar. Ekonomik bunalımdan dolayı ailesi Viyana'ya yerleşmek zorunda kalır. Goethe'nın yapıtlarından etkilenerek tıp okumaya karar verir. Fizyolojist Brücke'nin laboratuvarına girer ve anatomopatoloji ve insan sinir sistemi üzerine araştırmalar yapar. Ünlü beyin anatomisi ve nöropatoloji uzmanı Dr. Theodor Meynert'in yönetiminde psikiyatri kliniğinde asistan olarak çalışmaya başlar. 📌Paris'te Salpêtriê Hastanesi'nde, Jean Martin Charcot'nun yanında histerinin belirtilerini, hipnotizma ve telkinin etkilerini gözlemler. Berlin'e giderek çocuk nöropatolojisiyle ilgilenir. Viyana'ya dönerek özel hekimliğe başlar. Sinir hastalıkları ve histeri şikayetiyle kendisine başvuranlar üzerinde dönemin ünlü tedavi yöntemlerini, elektroterapi ve hipnotizmayı uygular. Charcot'nun Salı Günü Dersleri adlı kitabının çevirisini, savunma psikonevrozları üzerine bir makaleyi ve saplantılar ve fobiler üzerine başka bir makaleyi Breuer ile ortaklaşa hazırlar ancak tıp çevrelerince Histeri Üzerine İncelemeler hoş karşılanmaz. Bu yapıtta psikanalizin temel ilkelerine rastlanır. 📌Babasının ölümü üzerine derin bir bunalıma girer ve sistematik olarak kendini çözümlemeye başlar. Breuer'le nevrozların cinsel açıdan açıklanması konusunda ters düşerek yollarını ayırır. Histerinin cinsel etiyolojisi üzerine verdiği bir konferans skandala yol açar. Bu dönemde W. Fliess'le yazışmaları, öz çözümleme süreci, hayatı üzerinde önemli etkiler yaratır. Hayatının 10 yıl süren bu döneminde, Freud hem yandaş, hem öğrenci bakımından yalnız kalır. Hastaların tedavisine ve psikanalizin yaratılmasına yoğunlaşır. Bu sürecin sonucunda Oedipus Kompleksi, Düşlerin Yorumu adlı eserler ortaya çıkar. 📌1902'den sonra "Çarşamba Günleri Psikoloji Derneği", adı altında başta P. Federn, O. Rank, W. Stekel ve Alfred Adler olmak üzere, Freud'un ilk yandaşları bir araya toplanır. E. Bleuer'le yazışmaya başlar. Bleuer'in asistanı Carl Gustav Jung tarafından ziyaret edilir ve Jung Zürih'te Freud Derneği'ni kurar. Psikanaliz artık ülke sınırlarının dışına çıkar. Freud, 1910 - 1920 yıllarında Psikanaliz Üzerine, Bir Paranoya Vakası Özyaşam Öyküsü Üzerine Psikoanalitik Gözlemler: Başkan Screber, Totem ve Tabu, Narsizmin İncelenmesine Giriş, Yas ve Melankoli adlı eserleri yayımlar. 📌1923'te kendisine üst çene ve damak kanseri tanısı konur. İzleyen yıllarda 33 kez ameliyat olur. Sürekli protez takması gerektiğinden dolayı uzun yıllar konuşma ve yemek yeme sıkıntısı çeker. 1938'de Naziler'in Viyana'ya girmesiyle birlikte en küçük çocuğu Anna ile birlikte Avusturya'yı terk etmek zorunda kalarak Londra'ya yerleşir. Ölümüne dek tedavi ve çalışmalarına burada devam eder. Freud, prensipleri gereği kişisel hiçbir özel belge, anı defteri, mektup bırakmaz, hepsini yakar. #Psychology #sociology

Bugün Danimarkalı filozof ve teolog Kierkegaard’ın doğum günü. 📌Søren Kierkegaard (1813-1855) dindar babasının etkisiyle din eğitimi alarak ve katı bir dini atmosfer içinde yetişir. Tüm yaşamında bu çocukluğun etkisi görülür. Kendisi de dinsel düşünceleri olan birisi olmakla birlikte sürekli din adamlarıyla, kurumlarıyla ve düşünceleriyle çatışma hâlinde olur. Mevcut Hristiyanlığın yozlaşmış olduğunu ileri sürer ve Hristiyan inancının tamamen yenilenmesine yönelik eleştiriler geliştirir. Kierkegaard, din ve Tanrıyı tamamen bireysel bir konu olarak değerlendirir. Bu yönde giderek sistematik felsefenin bireyi göz ardı eden bütüncüllüğünü de reddeder. Felsefesinde bireyi merkeze alır. 📌Kierkegaard, varoluşçuluğun öncülerinden sayılır. Varoluşçu felsefe bir bakıma her varoluşçu filozofta kendine özgü bir nitelik kazanarak ayrıca tanımlanır, ancak bilinen genel nitelikleri ve felsefi özgürlüğü açısından varoluşçuluğun kurucu isimlerinin başında Kierkegaard sayılmaktadır. Kierkegaard, Nietzsche gibi bağımsız ve dizgesiz filozoflardandır. Belli bir felsefî sistematik geliştirmediği doğru olmakla birlikte kullandığı kavramlar ve felsefe yapma tarzı sonradan varoluşçu felsefelerde görülen nitelikleri barındırır. 📌Kierkegaard'ın itiraz ettiği ve sürekli eleştirdiği filozof Hegel'dir. Hegel'in rasyonalist ve sistematik felsefesi Kierkegaard için kabul edilemezdir. Varoluşçu felsefelerde görülen kavramların çoğunluğu öncül olarak Kierkegaard'da görülür: Saçma, bunaltı, korku ve kaygı. 📌Kierkegaard'ın felsefî sorunsalı bir bakıma mevcut Hristiyanlık içinde ve hatta karşısında nasıl iyi bir Hristiyan olunacağı noktasına da bağlıdır. Kierkegaard, felsefe tarihinin soyut mantıksal kurgularla geliştiğini ve bu nedenle bireyi, bireyin gerçek yaşamını gözden kaçırdığını düşünür. Ona göre varoluş, somut ve öznel insanın yaşamıdır.Bu nedenle felsefe somut düşünmeye, yani varoluşa yönelmelidir. #philosophy #sociology

Bugün Karl Marx’ın doğum günü. 📌Karl Marx (1818-1883) Prusya’nın Trier şehrinde dünyaya gelir. İlk önce Bonn Üniversitesinde, daha sonra Berlin Üniversitesinde eğitim görür. Burada felsefeyi keşfeder ve Genç Hegelciler olarak bilinen bir düşünür grubunun mensubu olur. 1840’ta Yunan atomcuları üzerine yazdığı doktora tezini Berlin Üniversitesi yerine Jena Üniversitesine vermeyi dener. Görüşleri akademik çevreler açısından fazla radikal olduğu için gazeteciliğe döner. Sürekli sürgünler Marx’ı ağır yaşam koşulları içinde bırakır. Bu koşullar öyle ağırlaşır ki açlıktan dolayı çocuklarını kaybeder. 📌Marx, Hegelci bir gelenekten gelmesine karşın Hegel’in tam karşıtı bir yönde felsefe yapar. O, Hegel gibi düşüncenin ve varlığın ilkesini diyalektik olarak görmekle birlikte maddi gerçekliği aslolan varsaymaktadır. Hegel’in idealizmine karşı, Marx maddecidir. 📌Marx felsefenin pratik eyleme dönüştürülmesi gerektiği görüşündedir. Onun için felsefe sadece kuramsal bir çerçeve sunmakla kalmamalı, aynı zamanda toplumsal değişimi sağlamalıdır. Marx’ın tarih anlayışı da bu çerçevede gelişir. 📌Marx, tarihi, idelerden kalkarak değil, tersine insanın yapıp etmelerinden yola çıkarak belirler. Tarihi somut güçlerin çatıştığı bir alan olarak görür. Marx'a göre, tarih boyunca süregelen çatışmalar ve değişimler, esas olarak farklı sınıflar arasındaki mücadelelerden kaynaklanmaktadır. 📌Tarihsel süreçte toplumların değişmesindeki başat etmen üretici güçlerin durumudur, ekonomidir. Tarih, üretici güçlerin birbirleriyle doğrudan ya da dolaysız olarak çelişmelerinden oluşur. Kapitalist toplum kendinde taşıdığı çelişkilerle, bir başka topluma, üretim araçlarının mülkiyetinin ortak olduğu bir topluma evrilecektir. Üretici güçlerin durumu olarak nitelenebilecek altyapı, bir toplumdaki tinsel-kültürel her türlü oluşumu içine alan üst-yapıyı belirler. Belirleme mekanik bir nedensellik içermez. Altyapı ile üst-yapı ilişkisi diyalektik bir süreçtir. 📌Diyalektik maddenin zorunlu gelişme yasalarına karşılık gelir. Gelişme süreci niceliksel değişmelerden niteliksel değişmelere geçen bir ilerleme olarak belirir. İnsan bilinci de gerçekliğin diyalektik yapısı ile bağlantılıdır. Düşünce, gelişmesinde yetkinliğinin en yüksek derecesine erişmiş olan bir maddenin, insan beyninin ürünüdür. 📌Marx yabancılaşmayı da üretim ilişkilerinin içinde ele alır. Emek insan için kendi yaratıcı gücüdür. Emek ürünü insandaki yaratıcılığın somutlaşmasıdır. Yabancılaşma, insanın ürettiğinin, kendisinden bağımsızlaşarak kendi karşına dikilmesidir. Kapitalist toplumda kişi, kendi emek gücüyle ürettiği meta üzerindeki denetimini yitirir ve metanın denetimi altına girer. Yabancılaşmış emek insandaki yaratıcılığa ket vurur. İnsan, emek ürünü karşısında özgür davranamaz ve bir otomat durumuna gelir. Yabancılaşma, insanın değerden düşmesidir. #philosophy #sociology

Bugün, çatışma kuramına önemli katkılar yapan sosyolog Dahrendorf’un doğum günü. 📌Ralf Gustav Dahrendorf (1929-2009) Almanya’nın Hamburg şehrinde dünyaya geldi. Hamburg Üniversitesinde felsefe, klasik filoloji ve sosyoloji eğitimi aldı. London School of Economics’te doktorasını tamamladı. 📌Marksist kurama ilgi duyan ve doktorasını Popper’ın gözetiminde Marx’ın adalet kuramı üzerine yapan Dahrendorf, 1950’lerin sonuyla birlikte çatışma kuramı olarak bilinen kuramsal yaklaşıma kaydı. 📌Dahrendorf’un çatışma kuramı, Marx ve Weber ile olduğu kadar Parsons’la da bir diyalog içermektedir. Marx’tan yola çıkarak Weber’e yaklaşmış ve döneminin Parsons tahakkümüne karşı kuramını konumlandırmaya çabalamıştır. 📌Parsons’ın uzlaşı ve bütünleşmeye yaptığı aşırı vurguyu çatışma ile dengeleme çabasındaki Dahrendorf, kuramında toplumun, statik ve dinamik bileşenleri, bütünleşme ve çatışmayı bir araya getiren bir nitelikte olduğunu savunur. 📌“Sanayi Toplumlarında Sınıf ve Sınıf Çatışması” kitabında, toplumsal yapıların oluşumunda etki sahibi dinamik değişkenlerin illaki sistemin dışından kaynaklı olmayabileceğini ve fakat bizzat yapı tarafından imal edilebileceğini öne sürer. 📌Dahrendorf’un Parsons’ın bütünleşmeci yaklaşımının karşısında konumlandırdığı kuramında çatışmanın, toplumsal değişimin ve toplumsal dinamiklerin kaynaklandığı olgu “güç ilişkileri”dir. Bu anlamda otoriteyi, norm ve yaptırımla birlikte sosyolojinin temel kavramı olarak tanımlar. 📌Weber’in kuramından hayli etkilense de otoriteyi, bireylere değil konum ve mevkilere bağlı şekilde tanımlar. Bu anlamda otorite, olgusal bir ilişkiye gönderme yapan iktidarın aksine, meşru bir tahakküm ve itaat ilişkisidir. 📌Dahrendorf, meşru otoriteyi belli mevki ve rollerle ilişkilendirirken toplumdaki devlet, şirket, okul, kilise gibi kimi mevkilerin baskı uygulama beklentisi ve yükümlülüğü ile ilintili olduğunu söyler. 📌Dahrendorf’un bu şekilde tanımladığı otorite kavramı, çatışma kuramında yalnızca kararlı rol beklentileri ile karakterize edilen kurumsallaşmış iktidar ilişkilerinin ele alınabilmesine neden olacaktır. Biçimselci bu tek yanlı yaklaşımı Dahrendorf son dönemlerinde terk edecektir. 📌Bu önerme Dahrendorf’u, Parsons ve işlevselcilere yaklaştırsa da, o Marksist kuramdan ilham alarak, otoritenin bütünleşmeyi emniyet altına alan tahakküm edici yapısının aynı zamanda uzlaşmazlıklar ve çatışmalara da kapı araladığını söyleyerek işlevselcilerden ayrılır. 📌Dahrendorf, tıpkı ekonomi disiplininin soyut bir homo economicus’tan hareketle ekonomik olguları incelediği gibi bağımsız bir disiplin olarak sosyolojinin de toplumsal davranışları incelemede böylesi soyut bir tipe sahip olduğunu söyler. #philosophy #sociology

İşini hakkıyla yapan herkesin 1 Mayıs Emek ve Dayanışma Günü Kutlu Olsun! 📌Endüstri devrimi beraberinde dev örgütleri getirmiş, iş dünyası da ilk modellerini ordulardan almıştır. İşin örgütlenmesine ilişkin ilk çalışmalar sosyolojinin öncü isimleri olan Saint-Simon ve Comte'un çalışmalarında görülür. İşin örgütlenmesine yönelik en kapsamlı teoriyi ise Weber geliştirmiştir. Weber'in “İdeal Tip Bürokrasi Teorisi” dediği bu yaklaşım, klasik örgüt teorilerinin ilk ve en önemlilerinden birisini oluşturmaktadır. 📌Daha sonraki yıllarda Fayol, Michels, Urwick, Gulick, Mayo gibi düşünürlerin örgüt teorisine önemli katkıları olmuştur ancak uygulamada endüstri toplumunun iş örgütlenmesi yöntemi Taylor'un "bilimsel yönetim" kuramıyla özdeşleşmiştir. 📌Taylor'un bilimsel yönetim anlayışı; - Babadan kalma yönetim anlayışı yerine bilimsel yönetimin tesisi, - Çatışma değil uyum, - Bireycilik değil iş birliği, - Sınırlı üretim yerine, maksimum üretim, - Her insanın etkinliğinin ve refahının, maksimum düzeyde artırılmasıdır. 📌Henry Ford'un kitle üretimini öngören ve 20. yüzyıla damgasını vuran yönetim anlayışının temelleri bu yönetim anlayışına dayandırır. 📌Teorik planda ise "insan ilişkileri" ekolü büyük yankı uyandırır. Temel varsayımlarını Douglas McGroger şu şekilde sıralar. 1. İşte fiziki ve zihni çabanın harcanması oyun ya da dinlenme kadar doğaldır. Tayloristlerin görüşlerinin aksine sıradan bir insan doğuştan işten nefret etmez. İş bir doyum kaynağı olduğu müddetçe işçi onu severek yapar; ancak ceza kaynağı hâline dönüştüğü zaman yapmaktan kaçar. 2. Dışarıdan denetim ve ceza ile korkutma çabası örgütsel amaçlara yöneltecek tek yol değildir. Bağlı oldukları amaçlar doğrultusunda çalışan insanlar, kendi kendilerini yönetme ve kendi kendini denetim yollarını kullanırlar. 3. Amaçlara bağlılık onların elde edilmeleriyle ilgili olarak ödüllere bağlıdır. Bu ödüllerin en önemlisi ise benliğin doyurulması ve gerçekleştirilmesidir. Bu örgütsel amaçların gerçekleştirilmesi ile de sağlanabilir. 4. Uygun bir ortamda sıradan bir kişi sorumluluğu sadece kabul etmeyi değil, fakat aramayı da öğrenir. Sorumluluktan kaçınma, hırs yoksunluğu ve güvenliğe aşırı önem verme genellikle tecrübeler sonucunda elde edilir; yoksa doğuştan gelen bir özellik değildir. 5. Örgütsel sorunların çözümünde insanlar gerekli yaratıcılık ve ustalığa sahiptirler. 6. Çağdaş endüstri toplumunda normal insanın yeteneklerinin sadece bir kısmından yararlanılmaktadır. 📌Örgütü ve çalışanları âdeta mekanik unsurlar olarak gören Taylorist görüşlerden farklı olarak işin örgütlenmesinde sosyolojik ve psikolojik unsurları ön plana çıkartan "insan ilişkileri" ekolünün günümüzde çok daha fazla doğrulanan bu varsayımları 1930'lu yıllarda ortaya atılmasına rağmen uygulamada Taylorist görüşler kadar etkili olmamıştır. #sociology #philosophy

"Küçük hanımlar, küçük beyler... Sizler hepiniz, geleceğin bir gülü, yıldızı, bir bahtının aydınlığısınız. Memleketi asıl aydınlığa boğacak olan sizsiniz. Kendinizin ne kadar önemli, kıymetli olduğunuzu düşünerek ona göre çalışınız." Mustafa Kemal Atatürk Türkiye Büyük Millet Meclisinin açılışının 104. yıl dönümünde Cumhuriyetimizin kurucusu Gazi Mustafa Kemal Atatürk başta olmak üzere Kurtuluş Savaşımızın tüm kahramanlarını rahmet ve minnetle anıyor, 23 Nisan Ulusal Egemenlik ve Çocuk Bayramı'nı kutluyorum.

Bugün felsefe tarihinin en büyük filozoflarından biri olan Kant’ın doğum günü. 📌Immanuel Kant (1724-1804) Doğu Prusya’nın Königsberg kasabasında doğmuştur ve hep burada yaşamıştır. Alman felsefesinin kurucu isimlerinden biri olmuş ve felsefe tarihinin kendisinden sonraki dönemini belirleyici olarak etkilemiştir. 📌Kant'ın büyüklüğü şöyle ifade edilir: Felsefede ya Kantçı olunur ya da Kant’a karşı çıkılır ancak Kant’a değinilmeden felsefe olmaz. Başta bilgi kuramı, ahlak ve estetik olmak üzere pek çok felsefi disiplinle ilgilenmiş ve bu alanlarda çığır açıcı katkılar sağlamıştır. 📌Kant, her zaman dakik olmasıyla efsanevi bir nam salmıştır. Sabah erkenden yürüyüş yapan Kant’ı pencerelerinin önünden geçerken görenlerin saatlerinin ayarını ona göre yaptıkları söylenir. 📌Kant, kararlılığın, çalışmanın, azmin cisimleşmiş hâlidir. Kant, felsefe tarihinin en önemli kitaplarından biri olan Saf Aklın Eleştirisi’ni 57 yaşında yazmıştır. 📌Kant, bilgi kuramı konusunda kendinden önceki iki büyük gelenek olan akılcılık ile deneyciliği birleştirmiştir. Kant, akılcıların doğuştan bilgilerini düzenleyerek, her insanda olanak olarak bulunan bilme yetileriyle ilişkilendirir. 📌Bilgi, insanda saf düzeyde bulunan bilme yetileri duyarlık, anlama, imgelem ve aklın eşgüdümlü çalışmasının sonucu olarak ortaya çıkar. 📌Kant, “Bütün bilgimiz deneyimle başlar ancak deneyimden ibaret değildir.” der. 📌Bilme yetileri Kant’ın gemüt (can) adını verdiği bütünde yer alır. Gemüt’ün düşünsellikle ilgili yanları anlama yetisi ve akıldır. Gemüt’ün duyusal yanı ise duyarlıktır. İmgelem yetisi düşünsel ve duyusal yanın birlikte iş görmesine aracılık eder. Duyarlığın a priori formları: uzay ve zaman; tasarımları görüdür. Görü, çeşitliliğini biçimlendiren yeti anlama yetisidir. Biçimlendirmeyi mantıksal işlevler ve kategoriler aracılığıyla yapar. 📌Görüsel çeşitlilik sentez edimiyle sınıflandırılır. Sentez ediminden sorumlu iki yeti: anlama yetisi ile imgelem yetisidir. 📌İmgelem yetisi tasarım çeşitliliğini ilkin zamansal bakımdan sıraya koyarak, ardından ayrımsayarak daha sonra da onları belli kavramlar altında toplayarak sentezler. Akıl, bilme etkinliğine sınır koyar. Diğer bir deyişle insan bilgisinin sınırlarını belirler. Kant’ın tüm felsefi dizgesi bu sınırları çizme üzerine kuruludur. Bu çabasını transendental felsefe olarak adlandırır. Transendental felsefe bilginin olanaklarını ve sınırlarını araştıran felsefedir. 📌Kant, ahlak konusunda da felsefe tarihi açısından önemli yer tutar. İyi isteme sağlıklı bir akılda doğal olarak bulunan koşulsuz bir iyiliktir. Başka bir şeye aracılık etmesinden ötürü değil, kendi başına değerlidir. İnsan bir ödev varlığıdır. Bir eylemin iyi olabilmesi için ödeve koşulsuz uygun olması gerekir. Kant’a göre ahlaki bir eylem ödeve biçimsel olarak uyan değil, ödevin kendisinden kaynaklanan eylemdir. Söz gelimi hırsızlık yapıp yakalanacağını düşündüğü için hırsızlık yapmayan kişi gerçekte ahlaksızdır. #philosophy #sociology

Bugün sosyolojinin önde gelen kurucuları arasında yer alan Max Weber'in doğum günü. 📌Weber (1864-1920), Almanya'da zevkine düşkün, aktivist bir avukat baba ve sofu bir annenin yedi çocuğunun en büyüğü olarak dünyaya gelir. Ebeveynlerinin çelişen kişilikleri Weber'in ikircikli düşünce üslubunun "genetik" temellerini atar. 📌 1882'de Heidelberg'de hukuk okumaya başlar. 1884'te Berlin Üniversitesine geçer. Ortaçağda ticari şirketler tarihi teziyle doktorasını tamamlar. Ortaçağ ticaret hukuku ve şirket formunun modern sermaye birikimine kaynaklık ettiğini ileri süren çalışma sonraki çalışmalarının tarihsel temellerini atar. 📌1891'de doçentlik ünvanını kazandığı Roma Tarım Tarihi büyük bir iktisat tarihçisinin sosyolojiye geçişine zemin hazırlar. Kadastro kayıtlarının analiziyle Roma'nın arazi yönetiminin bir ganimet kapitalizmine (Beutekapitalismus) olanak tanıdığını savunur. 📌1888'de Tarihçi Okulun kabullerini ekonomik amprizmle birleştiren bir sosyal politika anlayışına sahip Verein für Socialpolitik'e katılır.1890'da Polonyalı emek göçü raporu ve 1895'te Junkerlerin ilerlemeci bencilliği hakkında verdiği dersle dikkatleri üzerine çeker. 📌1896'da iktisat profesörü olarak görev yapacağı Heidelberg Üniversitesine geçer. Akademi ve siyasal alandaki yükselişi 1899'da geçirdiği psikolojik buhranla kesintiye uğrar. Dört yıl aradan sonra akademiye geri döner ancak 1919'a kadar derslerine ara verir. 📌Hemen hiç bir şey yayımlamadığı bu dört yıl adeta bir kuluçka evresi olur. 1904'teki Amerika gezisinin ardından ünlü Protestan Ahlakı ve Kapitalizm'in Ruhunu yayımlar. Kapitalist sermaye birikiminin dünyevi bir çileciliğin ürünü olduğunu savunan kitap bir hayli ilgi uyandırır. 📌Değerlerin maddi teşekkülü olarak tanımladığı rasyonalizasyon sürecini mukayeseli bir tarih okuması ile farklı kültürel bağlamlarda soruşturur. Vefatından sonra derlenen Çin Dini, Hint Dini ve Antik Yahudilik modern kültürel değerlerin bir bakıma göreceliğini açığa çıkarır. 📌Dipnotları ve parantezlerinin ana metin kadar sarsıcı olduğu Ekonomi ve Toplum, Weber'i sosyolojinin kurucu isimleri arasına yazdırır. Toplumsal eylem, otorite, karizma, şehir ve bürokrasi gibi bir çok modern kavram buradaki özgün kullanımı ile modern bilinçlere kazınır. 📌Birinci Dünya Savaşında askeri bir hastanede gönüllü olarak çalışan Weber, Alman savaş politikalarını hem destekler hem de sert eleştirir. 1918'de Versay Antlaşmasındaki Alman heyetine danışmanlık yapar. Weimar Anayasasının tasarlanmasında görev alır. 📌Aktif siyasetteki başarısızlığı modern siyaset ve bilim hakkındaki en yetkin metinlerden ikisine hayat verir. Nietzsche etkisinin zirvede olduğu Meslek olarak Bilim ve Meslek Olarak Siyaset dersleri iktidarın evrensel değerlerle kurduğu tehlikeli ilişkiyi gösterir. 📌 Weber en büyük klâsik sosyologlardan biri olarak kalsa da onun tarihsel katkılarını kesin çizgileriyle belirlemek bazen zordur. Bunun bir nedeni çalışmasının çok kapsamlı olmasıdır. #philosophy #sociology