Yrd. Doç. Dr. Nejat AZARKAN

... konulu sunumlar: "Yrd. Doç. Dr. Nejat AZARKAN"— Sunum transkripti:

1 Yrd. Doç. Dr. Nejat AZARKAN
KIYMETLİ EVRAK HUKUKU Yrd. Doç. Dr. Nejat AZARKAN

2 OLAY Diyarbakır Diclekent semtinde bulunan bir apartmanın sahibi olan Mehmet, yıllar içinde yağmur ve güneş etkisi ile sıvası dökülen binasının dış cephesinin tümüyle boyanması amacıyla tarihinde Bağlar semtinde dış cephe boyama işi ile uğraşan Ahmet’e başvurur. Binayı yerinde görmek amacıyla Diclekent’e gelen Ahmet binayı inceler ve bu işi TL karşılığında 2 ay içinde yapabileceğini ifade eder. Taraflar kendi aralarında anlaşır. Mehmet bir nezaket gereği olarak Ahmet’i Bağlar’da bulunan dükkana arabayla bırakmayı teklif eder ve Ahmet’in teklifi kabul etmesi ile yola çıkarlar. Yolda bir kaza meydana gelir ve Mehmet yaralanır. Olayın verdiği şoku üzerinden henüz atamamış olan Mehmet, öleceğini düşünür ve kimseye borçlu kalarak ölmek istemediğini ifade eder ve hemen oracıkta atletini çıkararak, atlet üzerine kanıyla «işbu bono karşılığında tarihinde Ahmet’e Diyarbakır’da TL ödeyeceğim» ibaresini yazar ve imzalar. Mehmet daha sonra hastaneye kaldırılır ve yapılan tedavi neticesinde tekrar sağlığına kavuşur. Bu arada Ahmet, tarihinde elindeki kanlı atlet ile Mehmet’e başvurarak bono bedelinin kendisine ödenmesini talep eder. Mehmet, binanın dış cephesinin boyanmadığını ileri sürerek ödeme yapmayı reddeder. Bunun üzerine Ahmet, icra dairesine başvurarak Mehmet aleyhine icra takibi başlatır.

3 KIYMETLİ EVRAK Önemli Notlar Tanımı
TTK Madde 645: Kıymetli evrak öyle senetlerdir ki, bunların içerdikleri hak, senetten ayrı olarak ileri sürülemediği gibi başkalarına da devredilemez Unsurları Kıymetli evrak bir senettir Kıymetli evrak bir hakkı içerir Kıymetli evrak zilyetliği esas alır Önemli Notlar 1. Evrak kelimesi, Arapça «varak» kelimesinden türemiş olup, günümüz Türkçesi ile «belge» anlamına gelir. 2. HMK m. 199’dan da anlaşılacağı üzere her belge senet değildir ama her senet bir belgedir. 3. Senet veya belge, üzerinde bir düşüncenin yazılı olarak açıklandığı cisimlerdir. 4. Kayıtsız ve şartsız bir borç ikrarını içeren senedin yazılı olması gerekir ama kağıt dışındaki materyalin kullanılması suretiyle de senet yaratılabilir 5. Borçlunun iradesinin anlaşılabilmesi kaydıyla senedin hangi dilde yazıldığının bir önemi yoktur. HMK Madde 199: Uyuşmazlık konusu vakıaları ispata elverişli yazılı veya basılı metin, senet, çizim, plan, kroki, fotoğraf, film, görüntü veya ses kaydı gibi veriler ile elektronik ortamdaki veriler ve bunlara benzer bilgi taşıyıcıları bu Kanuna göre belgedir.

4 SENEDİN İMZALANLANMASI
Elektronik İmza Kanunu Madde 5: Güvenli elektronik imza, elle atılan imza ile aynı hukukî sonucu doğurur. Kanunların resmî şekle veya özel bir merasime tabi tuttuğu hukukî işlemler ile banka teminat mektupları dışındaki teminat sözleşmeleri, güvenli elektronik imza ile gerçekleştirilemez Türk Ticaret Kanunu MADDE 1526: Poliçe, bono, çek, makbuz senedi, varant ve kambiyo senetlerine benzeyen senetler güvenli elektronik imza ile düzenlenemez. Bu senetlere ilişkin kabul, aval ve ciro gibi senet üzerinde gerçekleştirilen işlemler güvenli elektronik imza ile yapılamaz. GEREKÇE: Güvenli elektronik imza Borçlar Kanununda düzenlenmiştir. Ticaret hukuku açısından açıklık getirilmesi gereken husus, kıymetli evrakta güvenli elektronik imzanın kullanılıp kullanılamayacağıdır. Hüküm olası tartışmaları ortadan kaldırmak amacıyla öngörülmüştü. Birinci fıkrada adları verilerek gösterilmiş senetler üçüncü fıkrada öngörülen tüzük yürürlüğe girene kadar güvenli imza ile düzenlenemez, bu imza ile kambiyo taahhüdüne girilemez, kambiyo işlemi yapılamaz. İkinci fıkrada birinci fıkrada konulan kuraldan istisna edilen senetler gösterilmiştir. Konişmentonun birinci fıkradan istisna edilmesinde Comite Maritime International'in düzenleme ve tavsiyeleri rol oynamıştır. Diğerleri kıymetli evrak olmadıkları için istisnaya dahil edilmişlerdir.

5 KIYMETLİ EVRAKIN SINIFLANDIRILMASI

6 OLAY T.C Garanti Şube Kodu Çek Tutarı Keşide Yeri ve Tarihi
Bankası A.Ş Sinop TL İstanbul, Bu çek karşılığında hamiline yalnız (birmilyonbeşyüzbin) TL ödeyiniz. Müşteri Hesap No: Mehmet Çiçek Çek No: İmza İstanbul’da yapılan bir müzayedede Picasso’nun ünlü bir tablosu satışa çıkarılmıştır. Açık artırma esnasında verilen teklif 1.3 milyon TL’ye kadar yükselmiştir. Müzayedeyi yöneten Ahmet, «1.5 milyon teklif eden var mı?» diye bağırırken olaydan habersiz bir şekilde müzayede salonuna giriş yapan Mehmet, arka sıralarda oturan arkadaşı Cemal’i selamlamak için elini kaldırmış, el kaldırıldığını gören Ahmet ise teklif verildiğini sanarak tablonun 1.5 milyon TL bedel karşılığında Mehmet’e satıldığını ilan etmiştir. Amacının teklif vermek olmadığını belirtmesine rağmen bu itirazı dinlenmeyen Mehmet mecburen çek defterini çıkararak 1.5 milyon TL tutarlı bir çek hazırlayıp, müzayedeyi düzenleyen şirkete vermiştir. Şirket bir süre sonra çeki elden Mustafa’ya teslim etmiş, çek tutarını tahsil etmek için bankaya giden Mustafa’ya çekin karşılıksız olduğu söylenmiştir. Mustafa bunun üzerine Mehmet aleyhine icra takibi başlatmıştır.

7 KIYMETLİ EVRAKIN SINIFLANDIRILMASI
1- Düzenlendikleri Kanun Açısından 2- Temsil Edilen Hak Açısından 3- Devir Şekli Açısından 1- Düzenlendikleri Kanun Açısından Türk Ticaret Kanunu: Kambiyo senetleri (poliçe, bono, çek), Hisse senedi, İlmühaber, Kupon ve talon, İntifa senedi, Tahvil, Makbuz senedi ve varant, konişmento, Taşıma senedi. Sermaye Piyasası Kanunu: Varlığa dayalı menkul kıymet, yatırım fonu katılma belgesi, depo sertifikası, hisse senedi ile değiştirilebilir tahvil, oydan yoksun hisse senedi, katılma intifa senedi, banka bonosu ve banka garantili bonolar, kıymetli maden bonoları, finansman bonosu, gayrimenkul sertifikası, kar ve zarar ortaklığı belgesi, kara iştirakli tahvil. Türk Medeni Kanunu: İpotekli borç senedi, İrat senedi, rehin makbuzu, rehinli tahvil

8 2- Temsil Edilen Hak Açısından 3- Devir Şekli Açısından
Alacak/Borç Senetleri: Kambiyo senetleri (poliçe, bono, çek), varlığa dayalı menkul kıymet, banka bonosu ve banka garantili bonolar, finansman bonosu, rehinli tahvil, kupon ve talon, tahvil, ipotekli borç senedi, irat senedi. Ortaklık/Katılma Senetleri: Hisse senedi, ilmühaber, oydan yoksun hisse senedi, intifa senedi, yatırım fonu katılma belgesi, hisse senedi ile değiştirilebilir tahvil, katılma intifa senedi, kara iştirakli tahvil, kar ve zarar ortaklığı belgesi, gelir ortaklığı senetleri. Emtia Senetleri: Makbuz senedi, varant, emre yazılı taşıma senedi, rehin makbuzu, konişmento, emre yazılı olmayan taşıma senedi, depo sertifikası, gayrimenkul sertifikası, kıymetli maden bonoları. 3- Devir Şekli Açısından 1- Emre Yazılı Senetler 2- Nama Yazılı Senetler 3- Hamiline Yazılı Senetler

9 Emre Yazılı Düzenlenebilecek Senetler
1- Emre Yazılı Senetler T.C Garanti Şube Kodu Çek Tutarı Keşide Yeri ve Tarihi Bankası A.Ş Sinop TL Sinop, Bu çek karşılığında Ahmet Yılmaz veya emrühavalesine yalnız (onbeşbin) TL ödeyiniz. Müşteri Hesap No: Mehmet Çiçek Çek No: İmza Tanımı Belirli bir kişinin adına yazılı olup da, emre kaydını içeren veya kanunen böyle sayılan kıymetli evraktır. Çeşitleri 1- İradi Emre Yazılı Senetler 2- Kanuni Emre Yazılı Senetler Emre Yazılı Düzenlenebilecek Senetler Kural: Kural olarak bütün kıymetli evrak türleri emre yazılı olarak düzenlenebilir. İstisna: Bazı Kanun ve tebliğlerde emre yazılı olamayacağı öngörülen kıymetli evrak düzenlenmiştir. Örnek: Hisse senetleri, ilmühaber, kupon ve talon, kurucu intifa senetleri, katılma intifa senetleri, ipotekli borç senetleri, irat senetleri, yatırım fonu katılma belgeleri

10 Nama Yazılı Düzenlenebilecek Senetler
2- Nama Yazılı Senetler T.C Garanti Şube Kodu Çek Tutarı Keşide Yeri ve Tarihi Bankası A.Ş Sinop TL Sinop, Bu çek karşılığında Ahmet Yılmaz ‘a yalnız (onbeşbin) TL ödeyiniz. Müşteri Hesap No: Mehmet Çiçek Çek No: İmza Tanımı Belli bir şahıs namına yazılı olup da onun emrine kaydını ihtiva etmeyen ve kanunen de emre yazılı senetlerden sayılmayan kıymetli evrak nama yazılı senet sayılır. Şartları 1- Belirli bir kişinin adına düzenlenmesi 2- Emrine kaydını içermemesi 3- Kanunun emre yazılı senet sayılmaması 4- Kanunen emre yazılı senetlerde açıkça “emre olmadığı” veya “nama yazılı” olduğunun belirtilmesi Nama Yazılı Düzenlenebilecek Senetler Kural: Kural olarak bütün kıymetli evrakların nama yazılı şekilde düzenlenmesi mümkündür. İstisna: Sermaye Piyasası Kanunu ve buna dayalı olarak çıkarılan tebliğlerde, bazı menkul kıymetin nama yazılı olarak düzenlenemeyeceği hükme bağlanmıştır. Örnek: depo sertifikası, banka bonosu, finansman bonosu, altın, gümüş ve platin bonosu ile banka garantili bonolar” nama yazılı olarak çıkarılamazlar.

11 3. Hamiline Yazılı Senetler
T.C Garanti Şube Kodu Çek Tutarı Keşide Yeri ve Tarihi Bankası A.Ş Sinop TL Sinop, Bu çek karşılığında hamiline yalnız (onbeşbin) TL ödeyiniz. Müşteri Hesap No: Mehmet Çiçek Çek No: İmza Tanımı Hamiline (hamile) yazılı senetler, senedin metninden veya şeklinden, hamili kim ise o kişinin hak sahibi sayılacağı anlaşılan kıymetli evraktır. Özellikleri 1- Hamiline yazılı senetlerde, borçlu senedi ibraz eden kişinin hak sahibi olup olmadığını araştırmakla yükümlü değildir. 2- Borçlu, kural olarak senedin herhangi bir hamiline ödeme yaparak borcundan kurtulur. Hamiline Düzenlenebilecek Senetler 1- Kambiyo senetlerinden sadece çek hamiline düzenlenebilirken, poliçe ve bono nama veya emre yazılı olabilir. 2- Hamiline yazılı hisse senedi çıkarılabilmesi için, şirket ana sözleşmesinde bu yönde bir hüküm bulunması ve pay bedellerinin tamamen ödenmiş olması gerekir.

12 KIYMETLİ EVRAKIN DEVRİ
Hamiline Yazılı Senetler Hamiline yazılı senetlerin devri için, sadece senedin “zilyetliğin devri” yeterlidir. Nama Yazılı Senetler Nama yazılı senetler, “devir beyanı ve zilyetliğin devri” suretiyle devredilebilirler. Temlik beyanı yazılı şekilde yapılmak zorundadır. Senet hamili, temlik beyanında bulunduktan sonra kıymetli evrakı devralana teslim etmek suretiyle senedin mülkiyetini devreder. Emre Yazılı Senetler Emre yazılı senetlerin devri, “ciro ve zilyetliğin devri” yoluyla gerçekleştirilir. Ciro senedin arka yüzüne, burada yer kalmamış ise, senede yapıştırılan ve «alonj» adı verilen bir kağıt üzerine yapılabilir.

13 KIYMETLİ EVRAKTA DEF’İLER

14 1- Hükümsüzlük Def’ileri
Tanımı: Kıymetli evrakta borçlunun ödemeden kaçınmasına olanak sağlayan haklı nedenlere def’i adı verilir. Türleri 1- Hükümsüzlük Def’ileri 1- Senedin Hükümsüzlüğüne İlişkin Def’iler 2- Senedin metninden Anlaşılan Def’iler 3- Kişisel Def’iler Kıymetli evrakın geçersiz olduğuna ilişkin iddiaları içeren def’iler hükümsüzlük def’ileri olarak adlandırılır. Bu def’iler herkese karşı ileri sürülebilir. Türleri a. Mutlak Def’iler: Herkesin herkese karşı ileri sürebildiği def’ilerdir. Örneğin: Ciro zincirinin kopuk olması, senetteki şekil eksikliği, senede şart eklenmiş olması b. Nisbi Def’iler: Sadece ilgili kişinin herkese karşı ileri sürebildiği def’ilerdir. Örneğin: İmza taklidi veya sahte imza atılmış olması, senette tahrifat yapılmış olması, yetkisiz temsilcinin işlem yapması, imza sahibinin ehliyetsiz olması

15 2- Senet Metninden Anlaşılan Def’iler
3- Kişisel Def’iler Tanımı: senet metninde yer almayan ancak senedin düzenlenmesi sırasında ortaya çıkan bazı özel durumlara ilişkin kaçınma nedenleridir. Özelliği: Sadece taraflar arasında ileri sürülebilir, senedi devralan iyiniyetli üçüncü kişilere karşı ileri sürülemezler. Örnek: Borcun ifa edilmiş olması, irade fesadı halleri, hatır senedi. Tanımı: Senedin geçersizliğine ilişkin olmamakla birlikte, senede bakan herkesin görüp anlayabileceği türden def’ilerdir ve herkese karşı ileri sürülebilirler. Özelliği: Herkese karşı ileri sürülebilirler Örnek: Vadenin henüz gelmemiş olması, zamanaşımı, talep edilen tutarın senetle uyuşmaması

16 OLAY Diyarbakır’da ticaret ile uğraşan Ahmet ticari hayatın bir gereği olarak X Bankasına başvurmuş ve tarafına çek verilmesini talep etmiştir. Gerekli araştırmaları yapan banka, Ahmet adına bir çek hesabı açmış ve kendisine bir çek defteri teslim etmiştir. Çek defterini teslim alan Ahmet işyerine dönerken yolda yürürken sağ arka cebine yerleştirmiş olduğu çek defterini düşürmüş, o esnada yoldan geçen Mehmet defteri yerde görüp almıştır. Cemal ile bir satım sözleşmesi yaparak mal satın alan Mehmet, borcunu ifa etmek amacıyla yerde bulduğu çek defterini kullanmış ve Cemal’e TL bedelli bir çek vermiştir. Cemal, çeki bankaya ibraz etmiş ve bedeli talep etmiştir. Bu arada Ahmet bankaya başvurarak durumu izah etmiş, çek bedelinin ödenmesini talep ederek çekin iptali için mahkemeye başvurmuştur.

17 KIYMETLİ EVRAKIN ZİYAI
TTK MADDE 651- (1) Kıymetli evrak zayi olduğu takdirde mahkeme tarafından iptaline karar verilebilir. (2) Kıymetli evrakın zayi olduğu veya zıyaın ortaya çıktığı anda senet üzerinde hak sahibi olan kişi, senedin iptaline karar verilmesini isteyebilir. GEREKÇE Madde 651: Madde aynen 6762 sayılı Kanunun 563 üncü maddesinden alınmış olup, doğrudan kaynak İsv. BK m. 563’dür. Maddede (ve Tasarının diğer maddelerinde yer alan) “zayi” ve “ziya” kelimeleri yerine Öztürkçe bir kelime konulmamıştır. Bunun sebebi, her iki kelimenin tüm anlamlarını içerecek uygun bir karşılığının bulunamamasıdır. “Zayi” ve “ziya” kelimelerine sözlükler esas itibarıyla “yitmiş, mahvolmuş” anlamlarını vermektedir. Yargıtay ise yiten (kaybolan), yırtılan, okunamayacak kadar tahrip olan, elden herhangi bir şekilde çıkan (meselâ, kuyuya düşen, çıkarılamayan, rüzgarda uçan) senetleri “zayi” olmuş senet olarak kabul ediyor. Bu kelime yerine “yiten” kelimesinin kullanılması halinde, kavramın dar yorumlanabileceğinden, “yiten, elden çıkan, harap olan” şeklinde birden çok kelimenin bir arada kullanılmasının da kanun diline uymayabileceğinden endişe edilmiştir. “Zayi” bir kelime değil, anlambilim yönünden anlam yüklü bir kavram olarak değerlendirilmiştir. Medenî Kanunda da bu tür kelimelerin aynen korundukları saptanmıştır. İptal Şartları: a) Senedi zayi olması b) Senetteki hakkın varlığını sürdürmesi c) Zayi sırasında veya ziya ortaya çıktığında hak sahibi olunması ve nihayet d) Zayi olan senet zilyetliğini yeniden kazanmanın mümkün olmaması

18 KAMBİYO SENETLERİ

19 OLAY Henüz lise 2. sınıfta olan 17 yaşındaki Ahmet, kötü arkadaşlar edinmiş ve kumar oyunlarına merak sarmıştır. Ünlü bir mafya babası olan Mehmet’e ait kaçak kumar salonuna giden Ahmet, burada kumar oynamış ve yaklaşık TL borçlanmıştır. Mehmet, borcun bir hafta içinde ödenmesi için bir hafta süre tanımış ve borcun belirtilen sürede ödenmemesi durumunda Ahmet’i ölümle tehdit etmiştir. Korku ve panik içinde çare arayan Ahmet, arkadaşı Cemal’e ait bir çek defterini gizlice ele geçirmiş, defterden bir yaprak kopararak üzerini doldurmuş ve Cemal’in imzasını taklit etmek suretiyle TL bedelli çeki düzenlemiştir. Borçlanılan bedelin yarısına tekabül eden çeki yeterli görmeyen Mehmet’in sıkıştırmalarına daha fazla dayanamayan Ahmet, bir çek yaprağı daha kopararak üzerini doldurmuş ve TL bedelli ikinci çeki kendi imzası ile imzalayarak Mehmet’e teslim etmiştir. Ahmet tarafından kendisine verilen çekleri alan Mehmet, çekleri bir borcuna binaen, tüm bu olan bitenden habersiz arkadaşı Murat’a çeklerin arkasını imzalamak suretiyle ciro yoluyla devretmiştir. Murat, çekleri süresi içinde bankaya ibraz etmiş ama çekler karşılıksız çıkmıştır. Murat çek bedellerini tahsil etmek amacıyla, birinci çekin altında imzası bulunan Cemal aleyhine takip başlatmış ise de, Cemal çek altındaki imzanın kendisine ait olmadığını, imzanın sahte olduğunu belirterek ödeme emrine itiraz etmiştir. Bunun üzerine ikinci çekin altında imzası bulunan Ahmet aleyhine takip başlatan Murat, Ahmet’in, «çeki düzenlediği tarihte 17 yaşında olduğu» itirazı ile karşılaşmıştır. Son çare olarak çekleri kendisine devreden Mehmet aleyhine takip başlatan Murat, bu kez de Mehmet’in, «ilk çekteki imza sahte ise, çekin geçersiz olduğu» ve «ikinci çek bedelinin ise kumar borcu, başka bir ifade ile, eksik borç olduğu» itirazı ile karşılaşmıştır. Ne yapacağını şaşıran Murat avukata başvurmuştur.

20 Poliçe 1- Bono 2- 3- Kambiyo Senetlerinin Özellikleri
Kambiyo Senedi Türleri 1- Kambiyo senetleri kanunen emre yazılı senetlerdendir. 2- Kambiyo senetleri içerdiği hak açısından para alacağını içeren senetlerdir. 3- Kambiyo senetlerinde hak senetle birlikte doğar. Yani hakla senet iç içedir. 4- Alacaklar özel bir takip yoluyla tahsil edilebilir.(kambiyo senetlerine özgü haciz yolu) 5- Müteselsil borçluluk ilkesine tabidir. Senette imzası olan herkes kendinden sonraki herkese karşı zincirleme sorumludur 1- Poliçe 2- Bono 3- Çek Kambiyo Senetlerinde Ehliyet TTK MADDE 670: Sözleşme ile borçlanmaya ehil olan kişi, kambiyo senetleri ile borçlanmaya da ehildir.

21 KAMBİYO SENETLERİNE HAKİM İLKELER
1- Özel Şekil Şartlarına Tabi Olma İlkesi 2- İmzaların Bağımsızlığı İlkesi 3- Mücerretlik İlkesi 1- Özel Şekil Şartlarına Tabi Olma İlkesi MADDE 671: Poliçe, a) Senet metninde “poliçe” kelimesini, senet Türkçe’den başka bir dille yazılmışsa, o dilde poliçe karşılığı olarak kullanılan kelimeyi, b) Belirli bir bedelin ödenmesi hususunda kayıtsız ve şartsız havaleyi, c) Ödeyecek olan kişinin, “muhatabın” adını, d) Vadeyi, e) Ödeme yerini, f) Kime veya kimin emrine ödenecek ise onun adını, g) Düzenlenme tarihini ve yerini, h) Düzenleyenin imzasını, içerir. MADDE 672: 671 inci maddede yazılı unsurlardan birini içermeyen senet ikinci ilâ dördüncü fıkralarda yazılı hâller dışında poliçe sayılmaz.

22 2- İmzaların Bağımsızlığı İlkesi
TTK MADDE 677: Bir poliçe, poliçe ile borçlanmaya ehil olmayan kişilerin imzasını, sahte imzaları, hayali kişilerin imzalarını veya imzalayan ya da adlarına imzalanmış olan kişileri herhangi bir sebeple bağlamayan imzaları içerirse, diğer imzaların geçerliliği bundan etkilenmez. 3- Mücerretlik İlkesi TTK MADDE 687: Poliçeden dolayı kendisine başvurulan kişi, düzenleyen veya önceki hamillerden biriyle kendi arasında doğrudan doğruya var olan ilişkilere dayanan def’ileri başvuran hamile karşı ileri süremez; meğerki, hamil, poliçeyi iktisap ederken bile bile borçlunun zararına hareket etmiş olsun. Yargıtay 12. Hukuk Dairesi Tarih ve E. 2004/20680 K. 2004/25278 Sayılı Kararı: TTK'nun 589. maddesinde "Bir poliçe, poliçe ile borçlanmaya ehil olmayan kimselerin imzasını, sahte imzaları, mevhum şahısların imzalarını yahut imzalayan veya namlarına imzalanmış olan şahısların herhangi bir sebep dolayısı ile ilzam etmeyen imzaları taşırsa, diğer imzaların sıhhatine bu yüzden halel gelmez" hükmü getirilmiştir. Bu nedenle ciranta kendi imzasını inkar etmediğine göre çek bedelini ödemekle yükümlü olup, keşideci imzasının geçerli olmadığı yolundaki itirazı dinlenemez. İmza sahte bile olsa ciranta olan borçlu kendi imzasından sorumludur. TTK'nun 692/6. maddesi ve fıkrasında aynen "çeki çeken kimsenin ( keşidecinin ) imzasını" zorunlu kılmıştır. Anılan maddede sadece imzadan söz edilmiş keşideci adının yazılması ve imzanın adı yazılı kişiye ait olması koşul olarak kabul edilmemiştir. Bu nedenle çekte keşide imzasının bulunması yeterli olup bu imzanın keşideciye ait olup olmaması, çek vasfına etkili olmaz.

23 POLİÇE

24 OLAY Diyarbakır, İşbu poliçe karşılığında Ahmet Yılmaz veya emrühavalesine en kısa zamanda Ankara’da yalnız (birmilyonbeşbin) TL ödeyiniz. Ayşe Demir Mehmet Çiçek Adana İstanbul İmza Ankara’da ikamet etmekte olan tacir Ahmet, İstanbul’da bir mağaza işleten Mehmet’e TL değeri olan mal satmış ve satış bedeli olarak Mehmet tarafından kendisine yukarıda gösterilen poliçe verilmiştir. Hukuk bilgisinden mahrum olan Ahmet poliçeyi almış ve bedeli tahsil etmek üzere Ayşe Demir isimli şahsı aramaya başlamış ancak yaptığı araştırmalar sonucunda şahsın iki yıl önce vefat ettiğini öğrenmiştir. Müteveffa Ayşe’nin tek mirasçısı olan Cemal, poliçe bedelini ödemek zorunda olmadığını, kaldı ki, ödemek zorunda olsa bile, poliçenin vadesinin henüz gelmediğini iddia ederek ödemekten imtina etmiştir. Ahmet senet bedelinin tahsili için iyi bir avukat aramaktadır.

25 Poliçenin Arka Yüzü (Ciro)
Poliçenin Ön Yüzü Diyarbakır, İşbu poliçe karşılığında Ahmet Yılmaz veya emrühavalesine Ankara’da yalnız (birmilyonbeşyüzbin) TL ödeyiniz. Ayşe Demir Mehmet Çiçek Adana İstanbul İmza Poliçenin Arka Yüzü (Ciro) Fatma Çalışkan'a ödeyiniz Ahmet Yılmaz (imza) Hasan Doğru’ya ödeyiniz Fatma Çalışkan (imza) Ali Toprak’a ödeyiniz Hasan Doğru (imza) Şeyma Karaca’ya ödeyiniz Ali Toprak (imza)

26 Poliçe İlişkisinin Tarafları
Keşideci çok gizli bir karakterdir. O kadar gizlidir ki kıymetli evrak hukuku alanında karşımıza çıkan bir insan evladı olmasına rağmen bir Allah'ın kulu da kitabında "baba bak, keşideci şudur, şu işe yarar, insandır, yenmez... vb." şeklinde bir açıklamada bulunmamıştır. Özellikle ticaret hukukuna giren hocalardan tanım öğrenmeniz ise imkansızdır. (Ekşi Sözlük) Poliçe İlişkisinin Tarafları Keşideci Lehtar Muhatap Keşideci: Poliçeyi keşide eden, başka bir ifade ile düzenleyen kişidir Lehtar: Senet metninde senet bedelinin kendisine ödenmesi istenen kişidir Muhatap: Senet bedelini kabul edip ödemesi talep edilen kişidir Kısaca; senedi düzenleyen (keşideci), üçüncü bir kişiye (muhatap) poliçede gösterilmiş olan diğer bir şahsa (lehdar) veya onun emrühavalesine, senette belirtilen vadede belirli bir meblağı ödeme emrini, kanunun aradığı şekil şartlarını yerine getirmek kaydıyla yöneltir

27 Alternatif Zorunlu Unsurlar
POLİÇENİN UNSURLARI MADDE 671: Poliçe, a) Senet metninde “poliçe” kelimesini, senet Türkçe’den başka bir dille yazılmışsa, o dilde poliçe karşılığı olarak kullanılan kelimeyi, b) Belirli bir bedelin ödenmesi hususunda kayıtsız ve şartsız havaleyi, c) Ödeyecek olan kişinin, “muhatabın” adını, d) Vadeyi, e) Ödeme yerini, f) Kime veya kimin emrine ödenecek ise onun adını, g) Düzenlenme tarihini ve yerini, h) Düzenleyenin imzasını, içerir. Zorunlu Unsurlar Alternatif Zorunlu Unsurlar İhtiyari Unsurlar Poliçe Kelimesi Keşide Yeri Vade Belirli Bir Bedelin Ödenmesini İçeren Kayıtsız Şartsız Havale Ödeme Yeri Muhatabın Adı Soyadı Lehdarın Adı Soyadı Keşide Tarihi Keşidecinin imzası

28 POLİÇENİN ZORUNLU UNSURLARI
Poliçe Kelimesi Belirli Bir Bedelin Ödenmesini İçeren Kayıtsız Şartsız Havale 1- Senet metninde, poliçe kelimesinin bulunması şarttır. 2- Senedin diğer unsurları tamam olmasına rağmen poliçe sözcüğü yer almazsa Emre yazılı kaydını taşımak kaydıyla bu bir Emre yazılı havale olur 3- Senet, Türkçe’den başka bir dil ile yazılmışsa o dilde poliçe karşılığı olarak kullanılan kelimenin bulunması gerekir (Bill of Exchange, Wechsel, Lettre de Change). 4- Senet birden fazla dilde yazılmış ise, «ödeyiniz» kelimesi hangi dilde yazılmış ise, «poliçe» kelimesinin de o dilde yazılması gerekir. 1- Poliçe bir havale emri içermelidir. Hukuki yönden havale, bir kimsenin kendi hesabına, diğer bir kimseye nakit ya da kıymetli evrak veya buna benzer şeyler vermeye üçüncü bir kişiyi yetkili kılmasıdır. 2- Bedel para ile gösterilmelidir. Aksi takdirde belge poliçe sayılmaz 3- Bedel kayıtsız şartsız olmalıdır. Aksi takdirde poliçe geçersiz olur  4- Bedel gösterilirken rakam ile yazı arasında uyuşmazlık olursa yazıya itibar edilir  5- Eğer rakam veya yazı olarak yazılmış iki bedel çelişirse en az olan ait ibadet edilir.

29 POLİÇENİN ZORUNLU UNSURLARI
Muhatabın Adı Soyadı 1- Muhatap gerçek veya tüzel kişi olabilir tüzel kişi ise mutlaka unvanı yazılmalıdır  2- Ayrıca muhatap yazılan kişinin var olmasına veya gerçek olmasına gerek yoktur Lehdarın Adı Soyadı 1- Lehtarın gerçek veya tüzel kişi olduğu açık açık yazılmalıdır. Poliçe hamiline yazılı olarak düzenlenemez. 2- Lehtarın isminin yazılması yeterli olup gerçekten öyle bir kişinin mevcut olup olmaması önemli değildir Keşide Tarihi 1- Keşide tarihi esaslı unsur olup poliçede yer almaması poliçeyi geçersiz kılar 2- Keşide tarihi açık belirli ve mümkün olmalıdır. 3- Keşide tarihinin gerçeği yansıtması gerekmez yalnızca senet de yer alması yeterlidir. Keşidecinin İmzası 1- İmza zorunlu bir unsurdur ve yokluğu durumunda poliçe geçersiz olur 2- İmza mekanik şekillerde atılamaz 3- İmzayı atan kişi yoksa veya imza sahteyse poliçe geçerliliğini korumaya devam eder . Ancak bu ilgililer tarafından bir defi olarak ileri sürülebilir.

30 POLİÇENİN ALTERNATİF UNSURLARI
Keşide Yeri Ödeme Yeri 1- Keşide yeri poliçenin zorunlu unsur değildir.  Eğer yazılacaksa, senedin sağ üst köşesine, keşide tarihinden önce gelecek şekilde yazılır. 2- Keşide yeri yazılmamışsa keşidecinin imzasının yanında yazan yer düzenleme yeri olarak kabul edilir. 3- Ancak eğer orada da keşide yeri yazılmamışsa poliçe geçersiz sayılır 1- Ödeme yeri senet metninin içerisinde açıkça yazılabilir  2- Ödeme yeri senet metninin içerisinde açıkça yazılmamışsa muhatabın adının yanındaki adres ödeme yeri olarak kabul edilir 3- Ancak eğer orada da adres yoksa poliçe geçersiz sayılır

31 OLAY Diyarbakır, İşbu poliçe karşılığında tarihinde Ankara’da Ahmet Yılmaz emrine yıllık % 9 oranında faizi ile birlikte TL (Ellibin) ödeyiniz. (Ödememeden dolayı sorumlu değilim) Mehmet Yağmur Ercan Aslan (İmza) 2015 yılında aralarında yapılan bir satım sözleşmesi nedeniyle Mehmet Yağmur’dan TL alacaklı olan Ercan Aslan, tarihinde Ahmet Yılmaz ile yaptığı bir başka satım sözleşmesi nedeniyle yukarıda gösterilen poliçeyi hazırlamış ve alacağın var olduğunu tüm belgeleri ile ispat ederek poliçeyi Ahmet Yılmaz’a teslime etmiştir. Alacağın var olduğunun ispat edilmiş olmasına güvenerek poliçeyi teslim alan Ercan Aslan elindeki senet ile tarihinde Mehmet Yağmur’a başvurmuştur. Mehmet Yağmur poliçeyi kabul etmediğini beyan etmiştir. Bunun üzerine Ercan Aslan’a giden Ahmet Yılmaz, bu kez de, Ercan Aslan’ın «alacağın varlığı ispatlı olduğuna göre bu poliçenin ödenmemesinden ben sorumlu değilim» şeklindeki iddiası ile karşılaşmıştır. Ahmet Yılmaz iyi bir avukat aramaktadır.

32 POLİÇENİN İHTİYARİ UNSURU
Vade poliçenin esaslı şekil şartı değildir . Eğer vade yazılacaksa, senedin üst orta veya sol üst köşesine yazılır. Vade yazılmamışsa poliçe görüldüğünde vadeli kabul edilir. Belirli Vadeli Poliçeler: Belirli bir tarihin vade olarak öngörüldüğü poliçelerdir. Örneğin: Keşide Tarihinden Belli bir Gün Sonra Vadeli Poliçeler: Poliçede gösterilmesi zorunlu olan keşide tarihinden belli bir süre sonra vadeli poliçelerdir. Örneğin: Keşide tarihinden 3 ay sonra Keşide Tarihinden Belli bir Gün Sonra Vadeli Poliçeler: Poliçenin muhatap tarafından görüldüğü tarihten belli bir süre sonra vadeli poliçelerdir. Örneğin: Görüldükten 3 ay sonra Görüldüğünde Vadeli Poliçeler: Üzerinde herhangi bir vade bulunmayan poliçelerdir. Bu tür poliçeler muhatap tarafından görüldüğü anda senedin vadesi gelmiştir. 1- Belirli Vadeli Poliçeler 2- Keşide Tarihinden Belli bir Gün Sonra Vadeli Poliçeler 3- 4- Görüldüğünde Vadeli Poliçeler

33 VADELİ POLİÇE ÖRNEKLERİ
Diyarbakır, İşbu poliçe karşılığında tarihinde Ankara’da Ahmet Yılmaz emrine TL (Ellibin) ödeyiniz Mehmet Yağmur Ercan Aslan (İmza) İşbu poliçe karşılığında keşide tarihinden 3 ay sonra Ankara’da Ahmet Yılmaz emrine TL (Ellibin) ödeyiniz İşbu poliçe karşılığında görüldükten 3 ay sonra Ankara’da Ahmet Yılmaz emrine TL (Ellibin) ödeyiniz

34 POLİÇEYE YAZILABİLECEK DİĞER İHTİYARİ KAYITLAR
Faiz Kaydı 1- Poliçeye faiz kaydı konulması mümkündür. 2- Faiz şartı sadece «görüldükten belli bir süre sonra vadeli poliçeler «ile «görüldüğünde vadeli poliçelere» yazılabilir 3- Belirli tarihli poliçeler ile keşide tarihinden belirli bir süre sonra vadeli poliçelere faiz kaydı konulamaz. Kanuni yasağa rağmen bu tür poliçelere faiz kaydı konulursa, senet geçerli olur ancak faiz kaydı yazılmamış kabul edilir (TTK m. 675) 4- Faiz kaydı senede konulmuş ise, faiz oranının da poliçede gösterilmesi gerekir, aksi takdirde faiz şartı yazılmamış sayılır (TTK m. 675) 5- Başka bir gün belirtilmediyse, faiz keşide gününden itibaren işler (TTK m. 675) Sorumsuzluk Kayıtları 1- Keşideci, poliçenin kabul edilmemesinden ve ödenmemesinden sorumludur (TTK m. 679) 2- Poliçenin kabul edilmemesinden veya ödenmemesinden korkulduğu hallerde «kabul edilmemeden sorumlu değilim» veya «ödememeden dolayı sorumlu değilim» şeklinde kayıtların poliçeye konulduğu görülmektedir. 3- Keşideci «kabul edilmemeden dolayı sorumlu olmayacağı« kaydını koyabilir ama «ödememeden sorumlu olmayacağı «yönünde poliçeye koyduğu kayıtlar yazılmamış sayılır (TTK m. 679) 4- Poliçeyi ciro yoluyla devralan cirantalar ise hem kabul edilmemeden hem de ödememeden dolayı sorumlu olmayacakları kaydını poliçeye yazabilirler

35 Fahrettin Cüreklibatur
OLAY Diyarbakır, İşbu poliçe karşılığında tarihinde Ahmet Yılmaz emrine TL (Ellibin) ödeyiniz. Cüneyt Arkın Ayşe Demir Kabul Ediyorum Ayşe Demir Fahrettin Cüreklibatur Diyarbakır’da ikamet eden tacir Ayşe Demir, sinema sanatçısı Cüneyt Arkın üzerine yukarıda görülen poliçeyi çekmiş ve poliçeyi lehdar Ahmet Yılmaz’a vermiştir. Aynı gece, Ahmet Yılmaz’ın arabasının camını kıran hırsız Mehmet, arabanın torpido gözünde bulunan poliçeyi alarak kayıplara karışmıştır. Aradan iki ay geçer ve hırsız Mehmet poliçeyi Cüneyt Arkın’a götürür ve kabule arz eder. Cüneyt Arkın poliçeyi kabul eder ve kabul beyanının altını gerçek ismi ile imzalar. Vadeden önce hırsız Mehmet yakalanır ve poliçe polis tarafından Ahmet Yılmaz’a teslim edilir. Ahmet Yılmaz vadesi gelen poliçeyi süresi içinde ödeme için Fahrettin Cüreklibartur’a ibraz eder. Fahrettin Cüreklibatur ise, poliçeyi her ne kadar kabule etmiş olsa da poliçenin bir hırsız tarafından kabule arz edildiğini, bu hususu bilmeden poliçeyi kabul ettiğini, kaldı ki; poliçenin Cüneyt Arkın üzerine çekildiğini ileri sürerek ödemeden kaçınmıştır. Ahmet Yılmaz iyi bir avukat aramaktadır.

36 Sorumluluğunun Doğduğu An
POLİÇEDE KABUL İbraz Yeri TTK Madde 691: Poliçenin kabul için ibraz yeri, muhatabın ikametgahıdır.  Şekli TTK Madde 695: Kabul beyanı poliçe üzerine yazılır ve “kabul edilmiştir” veya buna eş anlamlı başka bir ibareyle ifade edilir ve muhatap tarafından imzalanır. Muhatabın, poliçenin ön yüzüne yalnız imzasını koyması kabul hükmündedir. Sınırlandırılması TTK Madde 696: Kabul, kayıtsız şartsız olmalıdır; fakat muhatap kabulü poliçe bedelinin bir kısmı ile sınırlayabilir. (2) Kabul beyanı, bundan başka noktalarda poliçe içeriğinden farklı olursa, poliçe kabul edilmemiş sayılır Amacı 1- Muhatabın poliçeyi vadesinde ödeyeceği hususundaki irade beyanını senet üzerinde yazı ile tespit ettirmek 2- Muhatabı, kendisi üzerine çekilen poliçenin tedavüle çıktığı hususunda haberdar etmek 3- Muhatabın, vade günü yapacağı ödeme için hazırlık yapmasına imkan vermek Fonksiyonu Muhatap, poliçeyi kabul etmekle bedelini vadede ödemeyi taahhüt etmiş olur (TTK m. 698) Başka bir ifade ile, muhatap kabulden önce poliçeden sorumlu olmaz.  Sorumluluğunun Doğduğu An Muhatabın sorumluluğunun doğduğu an kabul için imza attığı an değil, kabul edilen senedin kabule arz edene teslim edildiği andır (TTK m. 699)

37 POLİÇEDE KABULE ARZ Kabule Arzın İhiyari Olduğu Poliçeler
Kabule Arzın Yasak Olduğu Poliçeler Görüldüğünde Vadeli Poliçeler Kabule Arzın Zorunlu Olduğu Poliçeler Görüldükten Belli Bir Süre Sonra Vadeli Poliçeler Kabule Arzın İhiyari Olduğu Poliçeler Belirli Tarihli Vadeli Poliçeler Keşide Tarihinde Belli Bir Süre Sonra Vadeli Poliçeler

38 KABULE ARZ SÜRESİ Belirli Tarihli Vadeli Poliçeler
Görüldükten Belli Bir Süre Sonra Vadeli Poliçeler Bu tür poliçelerin kabule arzı mecburi olup poliçenin keşide tarihinden itibaren 1 yıl içinde kabule arz edilmesi gerekir. Keşide Tarihinden Belli Bir Süre Sonra Vadeli Poliçeler Bu tür poliçelerin kabule arzı ihtiyaridir. Eğer kabule arz edileceklerse vadeye kadar kabul için arz edilmeleri gerekir. Belirli Tarihli Vadeli Poliçeler Bu tür poliçelerin kabule arzı ihtiyaridir. Eğer kabule arz edileceklerse vadeye kadar kabul için arz edilmeleri gerekir

39 Muhatap Kabul Etmek Zorunda mı?
Muhatap keşideciye gerçekte borçlu olsa bile poliçeyi kabule zorlanamaz. Ancak haksız yere kabul etmemiş ise, keşideci, muhataptan kambiyo dışı ilişkiye dayanarak tazminat isteyebilir. Muhatap Poliçeyi Kabul Ederse Kabul, muhatabı poliçe ilişkisine sokan ve onu poliçenin asıl borçlusu haline getiren soyut bir yükümlenmedir. Muhatap, poliçeyi kabul etmekle bedelini vadede ödemeyi taahhüt etmiş olur. Muhatap Poliçeyi Kabul Etmezse Muhatap hiçbir şekilde poliçeyi kabul etmek zorunda değildir. Muhatabın poliçeyi kabul etmemesi durumunda hamil, müracaat borçlularına (keşideci, lehtar, cirantalar, aval verenler vs.) başvurma hakkına sahiptir. Ancak bunun için süresinde kabul etmeme prestosunun çekilmesi gerekir. Muhatap Poliçeyi Kabul Ederse Muhatap Poliçeyi Kabul Etmezse Kabul Etmeme Protestosu 1- Kabul etmeme protestosunun, kabule arz için belirli olan süre içinde ve noter kanalıyla çekilmesi gerekir. 2- Kabul için ibraz sorumluluğu varsa hamil poliçeyi süresi içinde ibraz etmez ve ya protesto çekmezse başvurma hakları düşer.

40 OLAY Fatma Çiçek Diyarbakır,14.03.2016
İşbu poliçe karşılığında tarihinde Ahmet Yılmaz emrine Ankara’da TL (Ellibin) ödeyiniz. Mehmet Yağmur Ayşe Demir Kabul Ediyorum Mehmet Yağmur Ayşe Demir Hasan Yalçın’a ödeyiniz Ahmet Yılmaz ………………ödeyiniz Hasan Yalçın Musa Cömert’e ödeyiniz Fatma Çiçek Ahmet Yılmaz yukarıda görülen poliçeyi ciro + teslim yolu ile Hasan Yalçın’a devretmiş, Hasan Yalçın ise isim yazmadan poliçeyi ciro ederek Kemal Demir’e teslim etmiştir. Kemal Demir poliçeyi çaldırmış ve elden ele dolanan poliçe en nihayetinde Fatma Çiçek’e verilmiş ve kendisi de poliçeyi Musa Cömert’e ciro ve teslim etmiştir. Musa Cömert elinde ki poliçe ile Mehmet Yağmur’a başvurmuş ise de, Mehmet Yağmur ciro silsilesinde kopukluk olduğu gerekçesi ile ödeme yapmaktan kaçınmıştır.

41 POLİÇEDE CİRO Poliçenin Devri
Poliçe kanunen emre yazılı senetlerden olduğundan devri için Ciro + Teslim gerekir. Devir Şekli Cironun, poliçe veya poliçeye ekli ''alonj''denilen bir kağıt üzerine yazılması ve ciranta (ciro eden kişi) tarafından imzalanması gerekir (TTK m. 683) Özellikleri 1- Cironun kayıtsız ve şartsız olması gerekir. Cironun bağlı tutulduğu her şart yazılmamış sayılır (TTK m. 682) 2- Kısmi ciro batıldır (TTK m. 682) Ciro Türleri Tam Ciro Beyaz Ciro Tam Ciro Ciro şerhinde, kime ciro yapıldığı gösterilmiş ise tam ciro vardır.. Beyaz Ciro Beyaz ciro ise, ciro yapılan kişinin belirtilmediği cirodur. Ya yalnızca imzayı veya imza ile birlikte devir ibaresini içerir (TTK m.683/2). Böylece senet, hamiline yazılı imiş gibi tedavül eder fakat hamiline senet haline gelmiş olmaz.

42 Ciro Zincirinde Kopukluk Ön Yüze Beyaz Ciro Yapılması
Örnekler Önemli Özellikler Tam Ciro Örneği Ahmet Yıldız’a ödeyiniz Mehmet Yağmur Hasan Yalçın’a ödeyiniz Ahmet Yıldız Ayşe Sarı’ya ödeyiniz Hasan Yalçın Beyaz Ciro Örneği ………………….ödeyiniz Ciro Zincirinde Kopukluk Ciro zincirinde bir kopukluk bulunması halinde bu noktadan sonra diğer cirolar geçersiz olur. Ön Yüze Beyaz Ciro Yapılması Poliçenin ön yüzüne tam ciro yapılabilir ancak beyaz ciro sadece poliçenin arka yüzüne veya alonj üzerine yapılabilir. Poliçenin ön yüzüne beyaz ciro yapılması durumunda, bu keşideci lehine aval sayılır. Vadeden Sonraki Ciro Vadenin geçmesinden sonra yapılan ciro, vadeden önce yapılan bir cironun hükümlerini doğurur; ancak, ödenmeme protestosundan veya bu protestonun düzenlenmesi için öngörülmüş sürenin geçmesinden sonra yapılan ciro, sadece alacağın temliki hükümlerini doğurur (TTK m. 690)

43 POLİÇEDE AVAL Tanımı Aval, Fransızca bir kelime olup, garanti veya ödeme kefilliği anlamına gelir Şekli 1- Aval şerhi, poliçe veya alonj üzerine yazılır. Aval verene «avalist» adı verilir (TTK m. 701) 2- Aval “aval içindir” veya bununla eş anlamlı başka bir ibareyle ifade edilir ve aval veren kişi tarafından imzalanır (TTK m. 701) 3- Kimin için verildiği belirtilmemişse aval, düzenleyici için verilmiş sayılır (TTK m. 701) 4- Muhatabın veya düzenleyenin imzaları hariç olmak üzere, poliçenin ön yüzüne atılan her imza aval şerhi sayılır. (TTK m. 701) Kimler Aval verebilir Aval, üçüncü bir kişi veya poliçede imzası bulunan bir kişi tarafından da verilebilir (TTK m. 700) Hükümleri 1- Aval veren kişi, kimin için taahhüt altına girmişse aynen onun gibi sorumlu olur (Müteselsil Sorumluluk) (TTK m. 702) 2- Aval veren kişi, poliçe bedelini ödediği takdirde, poliçeden dolayı lehine taahhüt altına girmiş olduğu kişiye ve ona, poliçe gereğince sorumlu olan kişilere karşı poliçeden doğan haklarını iktisap eder (TTK m. 702) Aval- Kefalet Farkı 1- Aval, tek taraflı bir irade beyanıdır; Kefalet ise sözleşmedir. 2- Aval’de müteselsil sorumluluk vardır; kefalette ise bu yoktur.

44 OLAY Diyarbakır, İşbu poliçe karşılığında Ankara’da Ahmet Yılmaz emrine görüldükten 3 ay sonra TL (Ellibin) ödeyiniz. Mehmet Yağmur Ercan Aslan (İmza) Ercan Aslan aralarındaki bir borç ilişkisine dayanarak Mehmet Yağmur üzerine yukarıda görülen poliçeyi düzenlemiş ancak, poliçeyi henüz teslim etmeden ağır bir menenjit hastalığı geçirmiş ve akıl sağlığını yitirmiştir. Birkaç gün sonra hasta ziyaretine gelen Ahmet Yılmaz, kendisinin lehdar olarak gösterildiği poliçeyi masada görünce alıp cebine koymuştur. Ahmet Yılmaz’ın eve getirdiği poliçeyi gören eşi Hatice Yılmaz, gereksiz bir kağıt sanarak poliçenin ön yüzüne imza atmıştır. Ahmet Yılmaz, poliçeyi ciro ile Cemal Yıldız’a devredip teslim etmiş, Cemal Yıldız ise poliçeyi süresi içinde kabul için Mehmet Yağmur’a arz etmiş, Mehmet Yağmur ise -belgeleri ile ispatlamak suretiyle- Ercan Aslan ile arasındaki borç ilişkisinin konu imkansızlığı nedeniyle batıl olduğunu ileri sürerek poliçeyi kabul etmediğini bildirmiştir. Cemal Yıldız kime başvurmalıdır? Neden?

45 POLİÇEDE ÖDEME İÇİN İBRAZ
1- Poliçe kural olarak vadesinde ödenir. 2- Poliçenin hamili, vadeden önce ödemeyi kabulle yükümlü değildir 3- Vadeden önce ödeyen muhatap, bundan doğacak tehlike kendisine ait olmak üzere hareket etmiş olur 4- Hile veya ağır bir kusuru bulunmadıkça poliçeyi vadesinde ödeyen kişi borcundan kurtulur. ÖDEME İÇİN İBRAZ SÜRELERİ 1- Belirli Tarihli Vadeli Poliçeler: Ödeme günü veya ödeme günü takip eden iki iş günü içerisinde ödeme için ibrazı zorunludur. 2- Keşide Tarihinden Belli Bir Süre Sonra Vadeli Poliçeler: Ödeme günü veya ödeme günü takip eden iki iş günü içerisinde ödeme için ibrazı zorunludur. 3- Görüldükten Belli Süre Sonra Vadeli Poliçeler: Ödeme günü veya ödeme günü takip eden iki iş günü içerisinde ödeme için ibrazı zorunludur. 4- Görüldüğünde Vadeli Poliçeler: Keşide tarihinden itibaren 1 yıl içinde ödeme için ibrazı zorunludur

46 Poliçe Muhatap Tarafından Kabul Edilir se
Edilmez Veya Ödenmezse 1- Poliçenin esas borçlusu kabul etmiş muhataptır. 2- Muhatap ibraz üzerine poliçeyi kısmen yada tamamen ödeyebilir. 3- Muhatabın ödeme yapabilmesi için poliçenin kanunda belirtilen süreler içinde muhataba ödeme için ibraz edilmesi gerekir 4- Muhatap, poliçeyi öderken bunu meşru hamile ödemekle mükelleftir. Bunun için de hamilin, düzgün bir ciro silsilesi ile meşru hamil olup olmadığını kontrol etmesi gerekir. 5- Ödeyen kişi, de cirantaların imzalarının geçerliliğini araştırmak zorunda değildir 6- İbraz üzerine poliçeyi vadesinde meşru hamile ödeyen borçlu borcundan kurtulur. 1- Muhatap tarafından kabul işlemi yahut ödeme yapılmadığı zaman rücu mekanizması işler. 2- Hamil, muhatabın kabul etmemesi veya ödememesi halinde, ciro silsilesinde kendisinden önce gelen kişilere, sıra gözetmeksizin bunlardan birisine, birkaçına veya tümüne birden poliçe bedelinin ödenmesi için başvurabilir. 3- Başvurma hakkının doğması ve rücu mekanizmasının işleyebilmesi için hamilin muhataba kanunda belirtilen süreler içinde kabul etmeme veya ödememe protestolarını çekmiş olması gerekir.  4- Hamilin başvurduğu kişi ödemede bulunursa o da aynı şekilde kendisinden öncekilere başvurur.

47 ÖDEME İÇİN İBRAZ PROTESTOSU
Belirli Tarihli Vadeli Poliçeler Ödememe protestosunun, ödeme gününü izleyen iki iş günü içinde çekilmesi zorunludur. Keşide Tarihinden Belli Bir Süre Sonra Vadeli Poliçeler Görüldükten Belli Bir Süre Sonra Vadeli Poliçeler Görüldüğünde Vadeli Poliçeler Ödememe protestosunun, keşide tarihinden itibaren 1 yıl içinde çekilmesi zorunludur. Protestonun İçeriği 1- Protestoyu çeken ve kendisine protesto çekilen kişilerin adlarını veya ticaret unvanlarını 2- Kendisine protesto çekilen kişinin, poliçeden doğan taahhüdünü yerine getirmeye davet edildiği hâlde, taahhüdünü ifa etmemiş, kendisi bulunamamış veya ticaret yerinin ya da konutunun belirlenememiş olduğuna ilişkin bir şerhi, 3- Sözü geçen davetin yapıldığı veya davet teşebbüsünün sonuçsuz kaldığı yer ve güne ait bir şerhi 4- Protestoyu düzenleyen noterin imzasını, içerir. Protestonun Şekli Protestonun belirtilen şekil ve surette noterlikçe düzenlenmesi gerekir

48 POLİÇEDE ZAMANAŞIMI Ödenmemiş bir poliçeden doğan haklar kanunda öngörülen sürelerin geçmesiyle zamanaşımına uğrar. Zamanaşımı Süreleri 1- Hâmilin poliçeyi kabul etmiş olan muhataba karşı açacağı davalar için zamanaşımı süresi vade gününden itibaren 3 yıldır. 2- Hâmilin cirantalar ile keşideci ve bunlar lehine aval veren kişiler aleyhine açacağı davalarda zamanaşımı süresi protesto tarihinden itibaren 1 yıldır 3- Ödeyen cirantanın kendisinden öne gelen ciranta, avalist ve keşidecilere karşı açacağı davalar ise, ödemeyi yaptığı tarihten itibaren 6 aylık zamanaşımı süresine tâbidir