MMK OTOMASYON
Serhat Mah. 1402. Sok. No: 48 Yenimahalle / ANKARA Tel: 0312 394 5448 • Faks: 0312 394 5449 • Gsm: 0532 449 8171 e-mail: info@mmkotomasyon.com
www.mmkotomasyon.com
HİDROELEKTRİK SANTRAL
RÜZGAR TÜRBİNİ
TERMİK SANTRALLER
GIDA
MADEN
MAKİNE OTOMASYONU
SAVUNMA
ENERJİ
Temel Faaliyet Alanlarımız:
Başlıca sunduğumuz mühendislik hizmetlerimiz:
İmalatını Gerçekleştirdiğimiz Panolar;
• Anahtar Teslimi elektrik ve otomasyon çözümleri, • SCADA ve DSC uygulamaları, yazılım hizmetleri,
• Pano düzenini içeren mühendislik dokümanları,
• MCC Panoları
• PLC ve HMI uygulamaları, yazılım hizmetleri,
• Saha kablolama proje hizmetleri,
• DDC Panoları
• MCC ve Sürücü panoları tasarım, proje ve imalat hizmetleri,
• Güç dağıtım şemaları ve proje hizmetleri,
• Marshalling PLC panoları
• AG Panoları tasarım, proje ve imalat hizmetleri,
• Proses Akış Diyagramının (ProcessFlowDiagram - PFD) ve Borulama ve Enstrumantasyon Diyagramının (P&ID) hazırlanması
• Otomasyon ve Kumanda Panoları
• Otomasyon panelleri tasarım, proje ve imalat hizmetleri, • Servo sistemler ve hareket uygulamaları, • Test sistemleri tasarım ve uygulamaları, • Fabrika ve tesis otomasyon hizmetleri, • Elektrik, elektronik ve otomasyon projeleri, • Enstrumantasyon ve Endüstriyel proses uygulamaları, • Uzaktan Kontrol, RTU ve Telemetri uygulamaları, • Elektrik ve Otomasyon malzemeleri satışı ve pazarlaması, • Sektörel Eğitim, Danışmanlık ve Proje Hizmetleri,
• Enstrumanların saha testlerinin ve kalibrasyonlarının yapılması • Enstrumansertifka ve şartnamelerinin temin edilmesi • Elektrik kabinlerinin montajları ve testleri, • Kablolama ve saha kurulumları, • Mekatronik sistem tasarımları ve otomasyon hizmetleri, • Yazılım Hizmetleri Lisanslama ve Modelleme, • Ağ yapılarının oluşturulması, • Devreye alma ve isletme dâhil saha destek çalışmaları
• AG Dağıtım panoları
• Sensör ve Dağıtım Kutuları • Kompanzasyon Panoları • Dikili tip ve Piyano tipi panolar
ENERJİ & MADEN DERGİSİ
içindekiler
SAHA Reklam Basın Yayın Tan. ve Org. Adına İmtiyaz Sahibi ve Yazı İşleri Müdürü Derviş BALIK
Haber Editörü Meryem YAĞIZ
Grafik-Tasarım Can ÖZÇİÇEK canozcicek@gmail.com
Danışma Kurulu Sebahattin GÜL - SMMM Hayri ÖZSOY - Avukat Fuat KUTSAL - Kutsal Enerji Karaca KARAKAŞ - Mak. Müh. Seval KARAKOÇ - SMMM
Yayın İdare Merkezi Tuna Cad. No:11/56 Kızılay/ANKARA Tel: 0.312 433 58 01
Basım Yeri Sincan Matbaası Büyük San. 1. Cad. Elif Sk. No:7/241 İskitler-Altındağ/ANKARA Tel: 0.312 800 0 444 Faks: 0.312 384 0 341
ISSN: 2147-2211 Yayın No: 5817 Yayın Türü : Yaygın Süreli Yayın (3 ayda bir yayınlanır)
Reklam İletişim Adresleri Tuna Cad. No:11/56 Kızılay/ANKARA Tel: 0.312 433 58 01 www.sahayayin.com www.enerjimaden.com enerjivemaden@gmail.com
Enerji ve Maden Dergisinde yayımlanan yazı ve çizimlerin hakkı mahfuzdur. İzin alınmadan, kaynak gösterilerek de olsa iktibas edilemez. Yayımlanan tüm yazıların sorumluluğu yazarlarına, ilanların sorumluluğu ilan sahiplerine aittir.
17 22 24 26 32 34 36 38 40 42 46 47 48 52 54 56 58 62 64 66 68 70 72 74 76
Patlayıcı İmalatı ve Petrol Rafinerilerinde Fiili Hizmet Süresi Zammı Değerlendirmesi (2. Bölüm) Yeni Bor Stratejisi Lansmanı Yapıldı Enerji Arz Güvenliğinde Stratejik Proje TANAP Açıldı Rüzgâr Kogresi İyi Bir Fırsat | Röportaj Madencilik Önümüzdeki Dönemin Parlayan Yıldızı Olacak Offshore YEKA Yarışma İlanı Güneş Sanayisi Büyüdükçe Türkiye de Gelişir Sürdürülebilir ve Bağımsız Bir Enerji Kaynağı GÜNEŞ Borlu Çimento Çevreci ve Dayanıklı Madencilikte Orman İzinleri | Hukuk Köşesi Fosil Yakıt İthalatına Karşı Yerli ve Yenilenebilir Güç JEOTERMAL ‘Jeotermal, Sağlığı Tehdit Ediyor’ İddiasına Bilimsel Tekzip Proses Emniyeti Sempozyumu ve Sergisi Düzenlendi Enerji Şirketleri İçin 13 Siber Güvenlik Önlemi Melen Barajı’nda Yüzde 95 Seviyesine Ulaşıldı Ilısu Barajı Projesinde Tarihi Değerler Korunuyor Madencilik Sektörü Güçlerini Birleştirecek Türkiye Petrolleri Dev Hedeflere Yürüyor Mermerin Başkenti Afyon, Maden İhracatçılarını Ağırladı OMV Samsun Elektrik Üretim A.Ş.’de Yeni Dönem Enerji Arz Güvenliği İçin Vazgeçilmez Kaynak BİYOKÜTLE Yenilenebilir Enerji Yatırımları Ciddi Oranda Arttı “Enerjiyi Kullanmıyor Adeta Çöpe Atıyoruz…” Atıklar Enerjiye Dönüşüyor “Biyogaz Üretimi İle Doğal Gaz İthalatını Azaltabiliriz…”
editörden
Meryem YAĞIZ
78 80 81 82 86 88 88 90
Elektrik Fiyatları Sanayiciyi Çok Zorluyor Yerli Enerjiye İthal Ekipman İnşaat Malzemeleri Sanayisinde Haziran 2018 Raporu Yeni Teknolojiler Enerjinin Geleceğini Şekillendirecek 2018 Yılı Makine Teçhizat Kredi Faiz Desteği Madencilik Sektöründe Bir İlk Çimento Sektöründe Kullanılacak Alternatif Yakıt KATI ATIK İhracatta İstikrarlı Bir Yapı Şart Körfez’de 2 Trilyon Dolarlık Projelerle Yatırım Fırsatı
Önemli bir değişim sürecine giren Türkiye’de seçim belirsizliğinin ortadan kalkması piyasaları olumlu yönde etkilemeye başladı. Döviz kurundaki ani ve yukarı yönlü hareketlenmelerin de zaman içerisinde atılacak sistemli adımlarla sakin seyrine döneceğini düşünüyoruz. Devlet kademelerinde değişime yönelik adımların Türkiye genelinde ve iş dünyası temsilcileri tarafından olumlu karşılandığını, “Yeni Türkiye”de 2023 hedeflerinden hareketle ekonomiye güvenin yeniden sağlandığını, büyüme yolunda hızla ilerleyen ülkemizde dev projeler ve yeni yatırımlar için iştahların kabardığını görüyoruz. Devletin ekonomi politikalarını ve yapısal reformları gündeme almasıyla üretim, ihracat, yatırım ekseninde büyüme rakamlarının yükselmesini sağlayacak önemli projeleri hayata geçirmek için ekonomi çevrelerinin ve iş dünyasının sabırsızlandığını söyleyebiliriz. Toplumsal refahın sağlanması ve sürdürülebilir olması için katkıda bulunacak, uluslar arası alanda rekabet edebilecek katma değerli ürün üretimi ve güçlü ihracat potansiyeli ile dünyanın sayılı markaları arasına girebilecek pek çok firmanın sesini duyurmak için bizler de ENERJİ VE MADEN olarak her zaman tüm firmaların ve KOBİ’lerin yanında olduğumuzu hatırlatmak isteriz.
“Ticari Savaşların Kazananı Olmaz…”
Yeni sayımızda Türkiye’nin geleceğine umutla bakan bir anlayışı kaybetmeden sektörlerimizde öne çıkan gelişmelere, ülke ekonomisine katkı sunacak yeni hedeflere ve güçlü Türkiye için devletten beklenen adımlara yer verirken, ülkemizin maden ve enerji alanındaki potansiyeline bir kez daha vurgu yapmakla birlikte iş sağlığı ve güvenliği alanı ile işçi haklarını da ihmal etmedik.
Yapılarda Enerji Verimliliği Derneği Kuruldu
Yeni sayımızda, siz değerli okuyucularımızı yeni umutlarla selamlıyoruz…
İlk LNG’li Kamyonlar, Türkiye Karayollarında!
reklam indeksi
92 94 98 100 102
ABD’den İran’a Yeniden Yaptırım Kararı
Kapak 1 2-3 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16
OKSİTEM OTOMASYON 21 MMK OTOMASYON 25 OKSİTEM OTOMASYON 29 AYGÜN GRUP 30-31 EMİN İPEK KAUÇUK 35 HİDROEKOL 39 NORMLAB 41 EMS ELEKTROMEKANİK 45 SIEMENS 51 BSP MAKİNA ULUSOY PREFABRİK SESA PARTEKS HMSESA
YAŞAR MAKİNA 55 AYDINONAT 57 TÜREK KONGRE 61 SEZER MOTORLU ARAÇLAR 63 SFT SONDAJ 67 ATLAS BASINÇLI HAVA 71 TKS MAKİNA 75 YD SONDAJ 79 PINAR POLİÜRETAN 104
AYGÜN GRUP GOLD SONDAJ MADEN TÜRKİYE HİDROAK ÖZGANLAR TAŞLAMA ENDTECH PROYOL İŞ MAKİNALARI SARICAOĞLU TEKNOMAK EGE MAKİNA
Arka Kapak İçi ARG BETON Arka Kapak HMSESA
GRUP
zorlu işlerinizde kaliteli üretim
www.ulusoyprefabrik.com.tr
Modern Keresteciler Sanayi Sitesi 1. Cadde No:36 Sarayköy Kahramankazan - Ankara T: 0312 815 16 27 F: 0312 815 16 37 E-Mail: info@ulusoyprefabrik.com.tr tasarim@ulusoyprefabrik.com.tr
MAKALE
PATLAYICI İMALATI VE PETROL RAFİNERİLERİNDE FİİLİ HİZMET SÜRESİ ZAMMI DEĞERLENDİRMESİ Ali Ufuk YAŞAR
Petrol-İş Sendikası Genel Başkanı
(2.BÖLÜM) Patlayıcı imalatı ve petrol rafinerilerinde çalışanların, çalışma süreleri boyunca fizyolojik ve psikolojik sağlıkları açısından zarar gördüklerini söylemek mümkündür.
Bir önceki sayıda yayınlanan yazı-
kurşun 2-etil hegzonat, kurşun oksit
Değerlendirdiğimiz bu iki işyerinden
mızda; ülkemizdeki farazi sigortalılık
gibi karsinojen (kanser yapıcı) oldu-
emekli olan 116 eski üyemizle (vefat
uygulamalarının olumlu ve olumsuz
ğu bilinen maddeler bulunmaktadır.
edenlerin yakınlarıyla) yapmış oldu-
yönleriyle tarihsel geçmişi ve günü-
Toluen gibi kan, böbrekler, karaciğer,
ğumuz anket çalışmasının sonuçları,
müzdeki yasal durumundan söz et-
beyin, merkezi sinir sistemi için toksik
yukarıda bahsettiğimiz etkileri des-
miştik. Yazımızın ikinci bölümünde
etkiler gösteren kimyasallar kullanıl-
tekler nitelikte olmuştur. Öncelikle
ise mevcut durumda fiili hizmet süresi
maktadır. DNT ve TNT gibi maddeler
ankete katılanların yaş ortalamasının
zammı uygulamasının içerisinde yer
küçük bir darbeyle veya sürtünme
56 olduğunu belirtelim.
almadığı halde, kapsam içerisine alın-
enerjisiyle patlamaya sebep olabi-
Anket yaptığımız emekliler içe-
ması gerektiğini bilimsel çalışmalarla
lecek hassas malzemelerdir ve aynı
risinde vefat eden 12 kişiden doku-
ortaya koyduğumuz; patlayıcı imalatı
zamanda toksik ve mutajenik etkilere
zunda kanser vakası bildirilmiştir.
ve petrol rafineri sektörleriyle ilgili ça-
sahiptir. Üretim aşamasında sülfirik
Bu dokuz kişiden biri tedavisi sü-
lışmalarımızın özetini ve Sendikamızın
asit, nitrik asit, hidroklorik asit, oleum
rerken kalp krizi sebebiyle, diğer-
bu husustaki taleplerini kaleme aldık.
(dumanlı sülfirik asit), regenya asidi,
leri kanser sebebiyle vefat etmiştir.
melanj asidi gibi aşındırıcı ve tahriş
Ölenlerin kanser tipi değerlendirildi-
Patlayıcı İmalatı
edici asitler kullanılmaktadır. Yine
ğinde dördünün, yani neredeyse ya-
Patlayıcı imalatı sektörünü değer-
barut ve patlayıcıların hammaddele-
rısının akciğer kanseri sebebiyle
lendirebilmek için Sendikamızın ör-
rinden olan nitroselüloz ve nitroglise-
hayatını kaybettiği görülmektedir.
gütlü olduğu Makina ve Kimya Endüst-
rin darbe, sürtünme ve ısıya duyarlı
Anket
risi Kurumuna bağlı Kırıkkale MKEK
oldukça hassas maddelerdir. Nitrogli-
diğimiz emekliler arasında kanser
Barut Fabrikası ve Ankara MKEK Ba-
serinin toksik etkilerinin yanında şid-
tedavisi görmeye devam eden beş
rutsan Roket ve Patlayıcı Fabrikasında
detli baş ağrısı yaptığı ve damarlarda
kişi bulunmaktadır. Bu rakam, vefat
incelemelerde bulunduk.
genişlemeye yol açtığı bilinmektedir.
edenlerle birlikte değerlendirildiğin-
çalışmasında
değerlendir-
Öncelikle belirtmek gerekir ki; patlayıcı imalatı, işin hassasiyeti gereği büyük ölçüde el emeği gerektiren ve insan faktörünün ön planda olduğu bir iştir. Dolayısıyla tamamen kapalı devre proseslerde insan ve çevreden
22. SAYI
izole edilmiş üretim yöntemleri, şimdilik pek mümkün gözükmemektedir. Bu sebeple üretimde kullanılan
ENERJİ & MADEN
kimyasallar, çalışanları doğrudan etkilemektedir. Savunma sanayi başta olmak üzere, madencilik, avcılık ve eğlence sektörü gibi birçok tüketicisi olan sektörde üretim yapmak için kullanılan kimyasalların içerisinde 17
izleyen ek süreçler, tümüyle kapalı sistemlerde gerçekleşir ve buradan sızan zararlı ve tehlikeli maddelerin en düşük düzeyde olması beklenir. Ancak kükürt oranı yüksek ham petrolün rafinasyonunda, hidrojen sülfür gazı sızma olasılığı her zaman vardır. Hidrojen sülfür (H2S) havadan Fotoğraf: Mehmet Mehdi Sevim
yaklaşık 2-2,5 kat ağır bir gazdır. Çukur ve menhollerde birikme eğilimindedir. Kısa süreli etkilenimlerde soluma yollarında tahriş, koku duyarlılığının kaybı, ışığa karşı duyarlılık, kan basıncında değişiklik, bude, %12,1 oranında kanser görülme
leme rağmen, işyerindeki toplam ris-
sıklığına denk gelmektedir. Bu ora-
ki belli seviyelerin altına düşürmek
nın; ABD’de yaşayan 65 yaş altında-
mümkün olamamaktadır. İnternette
ki insanlar arasında rastlanan kan-
yapılacak basit bir taramada bile bu
ser sıklığıyla kıyaslandığında, 50 kat
anlamda yaşanmış, işyerinin sınırla-
yüksek olduğu görülmektedir.
rını da aşan etkilere sahip birçok ka-
Ayrıca anket çalışmamıza katılan
zanın bilgisine ulaşmak mümkündür.
emeklilerin %26,7’sinde kalp damar
Yaşanabilecek kazaların etkisi kilo-
hastalıkları belirtilmiştir ki, patlayıcı
metrelerce ötede hissedilebilmekte
imalatında kullanılan amonyum, sod-
ve zarar oluşturabilmektedir. 2018
yum nitrat, etilen glikol dinitrat, nitrogli-
yılı içerisinde Ankara Elmadağ’da bu-
serin, DNT, TNT gibi kimyasalların akut
lunan MKEK Barutsan Roket ve Pat-
ve kronik kalp damar hastalıklarıyla
layıcı Fabrikasında asit sıçraması so-
açık bir ilişkisi olduğu bilinmektedir.
nucu yaşanan kazalarda dört üyemiz yaralanmıştır. Yanma ve patlama so-
Patlayıcı imalatı sektöründe, kullanılan kimyasallardan kaynaklı sağlık risklerinin dışında, yangın ve patlama riski ve buna bağlı yaşanabilecek iş kazaları da dikkat çekmektedir. Patlayıcı imalatı sektöründe, kulla-
ENERJİ & MADEN
22. SAYI
nılan kimyasallardan kaynaklı sağlık
nucu yaşanan kazalarda ise toplamda altı üyemiz yaralanmış, 24 Mayıs tarihinde yaşanan son kazada henüz 34 yaşındaki Emre Özcan isimli üyemiz, maalesef hayatını kaybetmiştir. Elbette bu tehlikeli iş ortamı, sadece üretim tesislerinde çalışanları değil,
lantı, kusma, nefes darlığı, baş ağrısı, gülme krizi, sanrı, giderek boğulma hissi, sinir sisteminin yıkımı, beyin yıkımı, koma ve ölüm gibi olaylar görülür. Uzun süreli ve yinelenen etkilenimlerde tat alma duyusu yitimi, vücut ağırlığında azalma, düzensiz kalp atışları, uyku bozuklukları, akciğerlerde konjesyon, sinir sistemi yıkımı, paralize ve beyin üzerinde etkiler görülür. Ciltle ve gözle kısa süreli temasta tahriş, ışığa karşı duyarlılık, şiddetli ağlama, bulanık görme, görme bozuklukları ile uzun süreli ve yinelenen temaslarda göz yıkımlarına neden olur. Yanıcı ve patlayıcı bir gazdır. Petrol rafinerilerinde sık karşılaşılan ve korunmak için ciddi tedbirler alınan bu gaz, birçok iş kazasına, yaralanma ve ölüme sebep olmuştur. Son olarak 23 Şubat 2018 tarihinde TÜPRAŞ Kırıkkale
ofis personelleri de dahil olmak üzere
Rafinerisinde yaşanan kazada, ba-
tüm çalışanları psikososyal anlamda
kım için durdurulan bir reaktörde öl-
etkilemektedir.
çüm yapan teknik emniyet uzmanı arkadaşımız hayatını kaybetmiştir.
risklerinin dışında, yangın ve patla-
Patlayıcı sektörü çalışanlarının; iş-
ma riski ve buna bağlı yaşanabilecek
yerinde maruz kaldıkları kimyasal-
Bunun dışında petrol rafinasyonun-
iş kazaları da dikkat çekmektedir.
ların etkileri sonucunda sağlıklarının
da kullanılan veya ortaya çıkan amon-
Üretilen patlayıcı maddelerin gramla
bozulduğu ve belki de başka hiçbir
yak, klorürler, fenol, merkaptanlar,
ölçülecek miktarları bile büyük et-
sektörde görülemeyecek kadar yük-
karbonmomoksit, hidrojen klorür vb.
kilere sahipken, bu tür işletmeler-
sek riskler içeren ortamlarda çalıştık-
maddeler bulunabilir. Tüm bu zarar-
de bu ürünlerin yüzlerce kilosu aynı
ları bir gerçektir.
lı maddelere özellikle bakım/onarım süreçlerinde, numune alımı sırasında,
anda üretim prosesine girmekte, aynı depoda muhafaza edilmekte ve
Petrol Rafinerileri
sahada çalışılırken ve laboratuvarda
bir yerden başka bir yere toplu olarak
Ham petrolün atmosferik ve va-
analiz yapılırken yoğun olarak maruz
nakledilmektedir. Alınan birçok ön-
kum distilasyonu ve bu süreçleri 18
kalınmaktadır.
Yüksek seviyede yanıcı ve parlayıcı olan ham petrol ve petrol ürünleri aynı zamanda patlayıcı atmosfer oluşması için de elverişli maddelerdir. Kullanılan ve ortaya çıkan kimyasalların zararlı etkilerinin ötesinde, yükFotoğraf: Mehmet Mehdi Sevim
sek seviyede yanıcı ve parlayıcı olan ham petrol ve petrol ürünleri aynı zamanda patlayıcı atmosfer oluşması için de elverişli maddelerdir. Çukurlarda ve kapalı alanlarda biriken gazlar, ciddi sonuçları olan yangın ve patlamalara
tarı, rafineri işletmelerini bulundukları bölge açısından ciddi bir potansiyel tehdit altına sokmaktadır. 1999 yılındaki Marmara Depremi sonrasında, TÜPRAŞ İzmit Rafinerisinde yaşanan yangın bunun en somut örneğidir. En yakın örnek ise 11 Ekim 2017 tarihinde TÜPRAŞ İzmir Rafinerisinde yaşanmıştır. Bakımdaki bir nafta tankında yaşanan patlama sonucu, dört taşeron firma çalışanı hayatını kaybetmiştir.Bu büyük yangın yüküyle iç içe çalışıyor olmak, rafineri personelinde psikososyal yıpranmalara yol açmaktadır. Rafinerilerdeki bir yıpratıcı etken de gürültüdür. İşletme sahasının büyük bölümünde kulaklık kullanılması gerekmektedir. Rafineriye enerji sağlayan buhar ve elektrik üretim santral-
petrokimya tesislerinin de içerisinde
bakımında birçok tutarsızlık ve hak-
bulunduğu birçok işletme, üretim pro-
kaniyete aykırı durumu da içerisinde
sesleri gereği yirmi dört saat aralıksız
barındırmaktadır.
çalışmak zorundadır. Yine bir kısım
Yapılan iş bakımından teknolojik
işletmeler de maksimum verimle ça-
gelişmeler veya benzeri olumlu se-
lışmak ve elde edilen kârı en üst sevi-
beplerle işin niteliğinde bir değişik-
yeye çıkartmak için vardiyalı çalışma
lik bulunmamasına rağmen, daha
yöntemini tercih etmektedir. Sebep
önce uygulama kapsamında bulunan
ne olursa olsun, vardiyalı çalışmada,
yukarıda detaylarını paylaştığımız
özellikle gece vardiyasında çalışma-
birçok iş, Kanun’un yeni halinde uy-
da, insanların fizyolojik ve psikolojik
gulamadan çıkartılmıştır. Ardından
olarak yıprandığı bilinmektedir. Hat-
2013 yılında, kapsam dışında bırakılan
ta Uluslararası Kanser Araştırmaları
yıpratıcı ve tehlikeli işlerle kıyaslandı-
Ajansı (IARC) yapmış olduğu araştır-
ğında, fiili hizmet süresi zammı uygu-
malar neticesinde, gece çalışmasını,
lamasına ne kadar müstahak olduğu
muhtemel kanserojen etkisi bulunan-
tartışılabilecek olan, TBMM yasama
lar listesine dâhil etmiştir.
organı üyeleri yani milletvekilleri ve
Vardiyalı çalışıyor olmanın getirdi-
dışarıdan atanan bakanların Kanun
ği sağlık sorunları, işyerindeki diğer
maddesine dâhil edilmesi, uygulamayı
kimyasallar, fiziksel ve psikososyal
iyice tartışmalı hale getirmiştir. Aynı
risk etmenlerinin vermiş olduğu za-
değişiklik maddesi içerisinde basın
leri ise çok daha gürültülü ortamlardır.
rarlarla birleştiğinde, petrol rafineri-
mensupları ve gazetecilerin de uy-
Gürültünün, işitme kaybına yol açan
lerinde çalışanların, çalışma süreleri
gulama kapsamına alınması ve o dö-
kısa ve uzun vadeli etkilerinin yanın-
boyunca fizyolojik ve psikolojik sağ-
nemde bu konuyla ilgili basında hiçbir
da, stresi artırdığı, psikolojik yıpran-
lıkları açısından zarar gördüklerini
haber yapılmamış olması da ayrıca
maya yol açtığı da bilinmektedir.
söylemek mümkündür.
irdelenmesi ve üzerinde konuşulması
Sebep ne olursa olsun, vardiyalı çalışmada, özellikle gece vardiyasında çalışmada, insanların fizyolojik ve psikolojik olarak yıprandığı bilinmektedir.
gereken bir husustur. Anayasa Mahkemesinin 15.12.2006
Sonuç 5510 sayılı Kanun yürürlükte ol-
tarihli Kararında gösterilen sigor-
duğu haliyle, kapsadığı sigortalılar
talılar arasında, kamu sektörü-özel
bakımından, sigortalılar arasında bir
sektör ayrımının yapılmasının eşit-
standart birliği sağlaması ve farazi
lik ve ölçülülük ilkesine aykırı olduğu
sigortalılık uygulamasının çerçeve-
vurgulanarak sigortalıların geniş ve
sini büyük oranda 5434 sayılı Kanun
kapsayıcı bir biçimde düzenlenmesi
Psikososyal ve fizyolojik yıpranma-
hükümlerine dayandırarak vermiş
gerekir denmiş iken, aksinin gerçek-
ya yol açan bir diğer etken de vardiyalı
olması bakımından olumludur. An-
leşmesini izah etmek mümkün değil-
çalışmadır. Endüstride rafineriler ve
cak kapsama aldığı işyerleri ve işler
dir. Bu karardan sonra ve karara aykırı
19
22. SAYI
lanan hammadde ve mamullerin mik-
ENERJİ & MADEN
sebebiyet vermektedir. Ayrıca depo-
süresi hesaplaması yapılması gerektiği düşüncesindeyiz. Bu görüşümüzü destekleyen 2000 yılında verilmiş bir Yargıtay Kararı da mevcuttur. Tüm bu açıklamalarımız çerçevesinde 5510 sayılı Kanun’un 40. maddesinde;
uygulamanın
kapsamını
genişletecek şekilde revizyona gidilmesi gerektiğini, bilimsel araştırmalarla tespit edilecek çok tehlikeli ve yıpratıcı işlerin uygulamaya dâhil edilmesi gerektiğini, ayrıca 2048 yılına kadar emeklilik yaşının kadın ve erkeklerde 65 yaşa çıkacağını da düşünerek, yaşlılık aylığı bağlanma olarak, fiili hizmet süresi zammından
Benzer şekilde TSK, Emniyet ve
noktasında yaş indirimindeki sınırla-
yararlanacak olanların tamamen yeni
MİT mensupları, milletvekilleri ve dı-
maların esnetilmesini, niteliği gereği
baştan düzenlenmesi suretiyle bazı
şarıdan atanan bakanlar, TRT haber
ileri yaşlarda yapılması çok zor olan
sigortalıların kapsamdan çıkartılması
hizmetinde çalışanlar ve basın kartı
yerinde olmamıştır.
sahipleri ile yer altında çalışanlar; ça-
işlerde çalışanların daha erken yaş-
Fiili hizmet süresi zammı uygula-
lışmadıkları günlerde de fiili hizmet
masının ana mantığına ve genel ku-
süresi zammından yararlanabildikleri
rallarına aykırı biçimde TSK, Emniyet
halde, bunların dışındaki tehlikeli ve
ve MİT mensupları, milletvekilleri ve
yıpratıcı işleri yapanlar sadece çalış-
dışarıdan atanan bakanlar, TRT haber
tıkları günler için uygulamadan ya-
hizmetinde çalışanlar ve basın kartı
rarlanabilmektedirler. Oysa bu kişile-
sahipleri yaptıkları işin detayına bakıl-
rin birçoğunun, yaptıkları işten dolayı
maksızın, sadece meslek sınıfına göre
görmüş oldukları zarar ve yıpranma-
uygulamadan
yararlandırılmışlardır.
nın sonuçları, çalışmadıkları günlerde
Oysa diğer işleri yapanlarda, tehlikeli
de etkisini göstermekte hatta bazen
ve yıpratıcı işi bizzat yapıyor olma şartı
bu zararlar ailesine dahi sirayet et-
bulunmaktadır. Örneğin kurşun ma-
mektedir. (Örneğin kurşun, cıva gibi
deniyle çalışılan bir işletmede muha-
ağır metallerin, evdeki çocuklarda
sebe işlerini yapan sigortalı fiili hizmet
ağır metal zehirlenmesine yol açması)
süresi zammı uygulamasından yarar-
Uygulama kapsamına giren tüm iş-
lanamazken, ofis ortamında çalışan bir
lerde, çalışılan veya çalışılmayan süre
basın mensubu yararlanabilmektedir.
ayrımına gidilmeksizin, fiili hizmet
larda emekli olma imkânına kavuşturulması gerektiğini düşünüyoruz. Bu bağlamda; işyerlerinde yapmış olduğumuz teknik incelemeler, anket çalışmaları ve bilimsel literatür araştırmaları sonucunda, patlayıcı imalatı ve petrol rafineri sektörü çalışanlarının, diğer sektör çalışanlarına kıyasla fizyolojik ve psikososyal açıdan daha fazla yıprandıkları sonucuna varmış bulunuyoruz. 5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu’nun 40. maddesinde değişiklik yapılması suretiyle, ilk etapta bu iki sektör çalışanlarının fiili hizmet süresi zammı uygulaması kapsamına alınması noktasındaki talebimizi, ilgili mercilere ilettik. Talebimizin olumlu karşılık göreceğini ve benzer durumda olan iş ve meslek grupları için örnek teşkil edeceğini ümit ediyoruz. Kaynaklar:
22. SAYI
Başbuğ, Aydın; Sosyal Güvenlik Sistemimizde Fiili Hizmet Süresi Zammı ve Uygulama Sorunları, Petrol-İş Yayın-
ENERJİ & MADEN
ları, Aralık 2017, Ankara. Kayhan, Hacer; Uçan, Rüştü; Karadağ, Ö. Kaan; Bingöl, Nuri; Gezen, M. Cüneyt; MKEK ve TÜPRAŞ Fiili Hizmet Süresi Zammı Uygulaması Teknik Çalışması, Petrol-İş Yayınları, Aralık 2017, İstanbul. 20
MADEN – BOR
YENİ BOR STRATEJİSİ LANSMANI YAPILDI Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı
Berat ALBAYRAK
Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı Berat Albayrak, Yeni Bor Stratejisi Lansmanı ve Teknoloji Transferi Mutabakatı İmza Töreni’nde konuştu. Enerji ve maden alanında Türkiye’de insanların gündeminde olan bor madeniyle ilgili tarihi bir tanıtım gerçekleştirildiğini vurgulayan Albayrak, göreve geldikleri ilk günden beri teknolojinin yerlileştirilmesini önceliklerden biri olarak belirlediklerini anlattı. Hammadde ile bir birim kazanırken, teknolojiyi kuranların 100 hatta bin birim kazandığını dile getiren Albayrak, ocak ayından itibaren süren yoğun çalışmalar sonucunda bir müjdeyi hayata geçirdiklerini söyledi.
Yeni Bor Stratejisi Lansmanı ve Teknoloji Transferi Mutabakatı İmza Töreni’nde konuşan Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı Berat Albayrak, bor madeniyle ilgili tarihi bir tanıtım gerçekleştirildiğini vurguladı. “Balıkesir’de yüksek teknoloji bor karbür üretim tesisi kuracağız.”
tonu yaklaşık 40 bin dolara kadar olan mamul dediğimiz ürüne dönüşüyor. Bunu yeni teknolojilerle de işleyerek levhalar şeklinde ürüne dönüştürdü-
Albayrak, bu kapsamda dünyanın
ğümüzde, burada zırh levhalar, eğimli
bor alanındaki iki büyük şirketinin
ve kıvrımlı olanların özellikle helikop-
iş birliği yapacağını açıklayarak, “Eti
ter zırhlarında, silindir boru ve ince
Maden ve dünyanın bor teknolojileri
olan nükleer santral nötron tutucuları
alanında en büyük firmalarından bi-
ve soğutmada, zırh ve yelek dediğimiz
risi olan Çinli Dalian Jinma ile işbirliği
mukavemeti en dayanıklı ama müthiş
protokolü imzalayacak. Bu protokol
derecede hafif olan ve özellikle savun-
ile Balıkesir’de, ki bunun fazları da
ma sanayimizdeki en stratejik ürüne
olacak, yüksek teknoloji bor karbür
dönüştürüp iki şeyi başarıyoruz. Yani,
üretim tesisi kuracağız. Bu tesis ile bor
hammadde olarak tonu 200 dolardan
karbüre dayalı yüksek katma değerli
başlayıp, yüksek teknolojili ürüne dö-
ürünler geliştirecek olan teknolojiyi
nüştüğünde yaklaşık 400 bin dolara
ülkemize kazandırmış olacağız. Bor
kadar çıkan bir katma değer oluşuyor.
karbür, madenden çıkan borun katma
Bor karbür, yıllık on binlerce tonluk
değerini 2 bin kata artıracak bir tek-
dev bir pazar büyüklüğüne sahip ve
noloji. Tam 2 bin kat.” diye konuştu.
her yıl en hızlı büyüyen pazarların ba-
Sahnenin her iki tarafındaki masa-
şında geliyor.”
lara yerleştirilen ürünleri göstererek, bor madenindeki katma değer artışlarını açıklayan Albayrak, “Sol tarafta, kolemanit bor dediğimiz, Türkiye’de dünyanın en kaliteli hammadde ürünü, dünya ortalama pazarı 200 dolar
“Bor karbür, düşük yoğunluğu ve yüksek ısıya dayanma özelliği ile savunma sanayimizin güçlenmesine katkıda bulunacak.”
ENERJİ & MADEN
22. SAYI
civarında. Bunu işleyerek ve rafine ederek toz haline, borik asit dediğimiz
Bor karbürün Türkiye için önemli bir
hale dönüştürdüğümüzde, dünya pi-
ihracat kalemi olacağını da ifade eden
yasasında tonu 600 dolar civarı olan
Albayrak, “Kalitesi ile dünyada Tür-
bir ürün halini alıyor.” dedi.
kiye’nin adıyla anılan, örnek ve öncü
Albayrak, şöyle devam etti: “Bundan
sektörlerinden biri olacak. Bor karbür
sonraki süreç, sağdaki masada dünya-
özellikle savunma sanayimizin gelişti-
da elmastan sonra en sert ve dayanıklı
rilmesi ve yerlilik oranının daha da ar-
element olan bor karbür ingot. Borik
tırılması adına kritik bir önem taşıyor.
asit bor karbüre dönüştüğünde, toz
Bor karbür düşük yoğunluğu ve yük-
halleriyle birlikte sanayi ve endüstride
sek ısıya dayanma özelliği ile savunma
22
sanayimizin güçlenmesine katkıda bulunacak. Özellikle taktik araçlar, helikopterler, uçaklar, hafif zırhlı araçlar ve personel koruyucu yeleklerde kullanılan bor karbürün Türkiye’de üretilmesi ile savunma sanayimiz açısından da önemli bir adım atacağız.” değerlendirmesinde bulundu. Yeni sürecin bor madeninin yüksek teknoloji ürününe dönüştüğü ferro bor ve bor nitrür alanlarındaki çalışmalarla devam edeceğini açıklayan Albayrak, ferro borun yüksek kalitede manyetik malzeme üretimi ve yüksek dayanıklılıkta çelik üretimi kapasitesi sağlayacağını söyledi. Bir diğer alan olan bor nitrürün yüksek sıcaklığa dayanıklılığı ve yüksek elektrik yalıtkanlığı özelliğiyle, atom reaktörleri, uçak ve roket motorları gibi çok önemli alanlarda kullanılma özelliğine sahip olduğunu aktaran Albayrak, “Bor nitrür de bugün piyasa değeri olarak tonu 50 bin dolarlara ulaşan bir mamul. İşte biz bu teknolojiye de bugün başlattığımız süreç ile ulaşacak, bor nitrürden de çok daha yüksek katma değerde stratejik ürünler elde etme kapasitesine ulaşacağız.” ifadelerini kullandı. “Eti Maden bor üretiminde dünya lideri…” Türkiye’nin bugün dünya bor rezervlerinin yüzde 73’üne sahip olduğunu belirten Albayrak, rezerv geliştirme çabalarıyla bu oranı kısa vadede yüzde 80’in üzerine çıkaracaklarını ifade etti. Bor üretiminde Eti Maden’in dünya lideri olduğunu anımsatan Albayrak, “Eti Maden 2017’de 2,2 milyon ton satış gerçekleştirerek küresel pa-
22. SAYI
zarın yüzde 57’sini tek başına domine etti.” diye konuştu. Törende daha sonra, Eti Maden Ge-
ENERJİ & MADEN
nel Müdürü ve Yönetim Kurulu Başkanı Serkan Keleşer ile Dalian Jinma Üst Yöneticisi Wang Yanhe tarafından “Teknoloji Transferi Mutabakatı” imzalandı. (Kaynak: T.C. Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı) 23
TANAP
Enerji Arz Güvenliğinde Stratejik Proje
TANAP AÇILDI!
Azeri gazını Türkiye üzerinden Avrupa’ya taşıyacak vizyon proje TANAP, gaz dağıtımının başlayacağı ilk nokta olan Eskişehir Kompresör ve Ölçüm İstasyonu’nda yapılan törenle açıldı. Trans Anadolu Doğalgaz Boru Hattı
sel iş birliğine dönüştüğünü belirterek,
Avrupa’nın kaynak ülke ve güzergâh
Projesi (TANAP), gaz dağıtımının baş-
TANAP’ın istikrarın, güçlü liderlik ve
çeşitliliğini daha da artıracaktır. Ka-
layacağı ilk nokta olan Eskişehir Kom-
vizyonun projesi olduğunu vurguladı.
zan-kazan-kazan ilkesi ile projedeki
presör ve Ölçüm İstasyonu’nda yapılan
Albayrak, TANAP’ın Türkiye ve Azer-
bütün tarafların, en önemlisi de bölge-
törenle açıldı. Azeri gazını Türkiye üze-
baycan’ın izlediği aktif enerji politikala-
sel ve küresel huzurun, istikrarın ka-
rinden Avrupa’ya taşıyacak TANAP’ın
rının yansıması olduğuna dikkati çekti.
zanacağı dünyadaki ender projelerden biri olacaktır. TANAP, başka ülkelerin
açılış töreninde konuşan Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı Berat Albayrak, projenin Türk-Azeri kardeşliğinin yeni sembolü olduğunu söyledi. TANAP’ın
“Biz ‘herkes için enerji’ diyoruz, ‘enerjide barış için paylaş’ diyoruz.”
de katılımıyla gelişmeye ve büyümeye açık bir proje olacaktır.” Albayrak, açıklamasında şu ifadelere yer verdi: “Türkiye ve Azerbaycan’ın
maddi yatırımın çok ötesinde bir anlam ve değere sahip yüzyılın en önemli
Enerjinin İpek Yolu olarak nitelendi-
yaktığı ateş yıllar içerisinde büyüye-
projelerinden olduğunu belirten Albay-
rilen TANAP’ın Türkiye’nin ve ulaştığı
rek farklı medeniyetler arasındaki bağı
rak, “TANAP, aynı zamanda kardeşliğe
bütün ülkelerin enerji arz güvenliğine
daha da kuvvetlendirecektir. Biz ‘her-
yapılan yatırımdır. İki devlet bir millet
çok büyük katkı sağlayacağına işaret
kes için enerji’ diyoruz, ‘enerjide barış
ülküsünün sınırları aşarak yeni coğ-
eden Albayrak, Türkiye’nin de enerji-
için paylaş’ diyoruz. Enerjinin küresel
rafyalara, yeni insanlara ulaşmasıdır.
deki anahtar ülke konumunu pekiş-
barış, huzur ve istikrara sağlayacağı
İki ülke arasındaki hakiki dostluğun
tireceğini ifade etti. TANAP’ın Azer-
katkılara yürekten inanıyoruz. Bölge-
ve muhabbetin geleceğe bırakacağı en
baycan’ın tedarikçi ülke pozisyonuna
mizdeki ihtilafların çözüme ulaşması, iş
büyük mirastır.” dedi.
güç katacağını da belirten Albayrak,
birliğinin artması ve daha öngörülebilir
Albayrak, Türkiye, Azerbaycan ve
şunları kaydetti: “Avrupa’nın enerji
bir enerji geleceği için tüm gücümüzle
Gürcistan arasında kurulan bölgesel iş
arz güvenliği Türkiye’den başlar tezi-
çaba sarf ediyoruz. Türkiye siyasal is-
birliğinin yeni kıtalara ulaşarak küre-
mizin en önemli göstergesi olacaktır.
tikrarı, güçlü ekonomik yapısı, serbest piyasaları, dinamik pazar avantajı ile küresel enerji projelerinin tüm ihtiyaçlarına yanıt verecek kapasitedeki dünyadaki ender ülkelerden biridir. Bu
22. SAYI
alanda gerçekçi, ayakları yere sağlam basan, geleceğe uzanan enerji politikaları ile her zaman muhataplarımıza
ENERJİ & MADEN
güven veren bir partner olduk ve olmaya devam edeceğiz. Bu tarihi projeye büyük emeği geçen Azerbaycan eski Enerji Bakanı Natık Aliyev’e de bu vesileyle Allah’tan bir kez daha rahmet diliyorum.” 24
RÖPORTAJ
Röportaj: Meryem Yağız
Mustafa Serdar ATASEVEN TÜREB Başkanı
RÜZGÂR KONGRESİ İYİ BİR FIRSAT!
TÜREB Başkanı Mustafa Serdar Ataseven: “Rüzgâr sektöründe dünyada olan gelişmeleri takip etmek, ilişkileri güçlendirmek, bilgi paylaşımı yapmak, yeni bağlantılar sağlamak için ‘Türkiye Rüzgar Kongresi’ (TÜREK) iyi bir fırsat yaratıyor.” Türkiye’deki rüzgâr potansiyeli-
sağlamak için Türkiye Rüzgar Kong-
ve izinlerle uğraşıyorlar. İnşa halinde
nin ekonomiye kazandırılması adına
resi’nin (TÜREK) iyi bir fırsat yarattı-
olan santrallerimiz yıl sonuna kadar
önemli çalışmalara imza atan Türkiye
ğını düşündüklerini dile getirdi.
işletmeye geçebilmek için yoğun bir sürecin içindeler. İşletmede olan bazı
Rüzgâr Enerjisi Birliği’nin (TÜREB) Yönetim Kurulu Başkanı Mustafa Serdar Ataseven, rüzgâr sektörüne ilişkin
“Bu sene en fazla 500 MW kurulu güç ekleyebiliriz.”
santrallerin kapasite artış talepleri vardı ama çeşitli nedenlerle değerlendirilemedi. Muhtemelen yıl sonunda
değerli görüşlerini bizlerle paylaştı. TÜREB Başkanı Ataseven, TÜREB’in
Ataseven ile rüzgâr sektörüne iliş-
işletmeye geçen santraller açısından
faaliyetlerine değindiği açıklamasında
kin gerçekleştirdiğimiz söyleşinin de-
bir daralma olacak. İçinde bulundu-
öncelikle Birliğin ve rüzgâr sektörü-
tayları şöyle:
ğumuz şartlar altında, yaklaşık 500 MW’lık bir kapasitenin hayata geçebi-
nün önümüzdeki dönem hedeflerine, rüzgâr enerjisi yatırımlarının önemi-
Sayın Ataseven, rüzgâr sektörünün
leceğini ve 2018 sonunda 7.300- 7.350
ne ve ekonomiye katkısının yanı sıra
2018 yılı ikinci yarısı ve yıl sonuna
MW’lara ulaşabileceğimizi söyleyebi-
rüzgâr YEKA ihalelerine ilişkin önemli
ilişkin hedefleri nedir?
liriz. Her yıl rüzgârda 1.000 MW’lık bir
bilgiler verdi. Ataseven, rüzgâr sektö-
Bu yıl rüzgâr sektörü ileriki yıllara
kapasitenin işletmeye alınması hedefi
ründe dünyada olan gelişmeleri takip
hazırlık yapıyor. 2017 yılında gerçek-
vardı. Geçen yıl 766 MW hayata geçe-
etmek, ilişkileri güçlendirmek, bilgi
leşen YEKA ve diğer yarışmalarla ilgili
bildi. Bu sene de en fazla 500 MW ku-
paylaşımı yapmak, yeni bağlantılar
olarak yatırımcılar, ön lisans süreçleri
rulu güç ekleyebiliriz. Sektördeki gelişimin rüzgâr endüstrisine ve ülke ekonomisine katkısı ile enerjide dışa bağımlılığın azaltılması açısından önemine ilişkin değerlendirmelerinizi alabilir miyiz?
22. SAYI
Enerjimizin %70’ini ithal eden bir ülkeyiz. Cari açığımızın büyük bir kısmını oluşturan enerji kalemi için rüzgâr
ENERJİ & MADEN
enerjisi kullanımının arttırılmasının iyi bir çözüm olacağını düşünüyoruz. Yerli ve kaynağına para ödemediğimiz, kontrolünün tamamen bizde olduğu rüzgâr enerjisi, dışa bağımlılığımızı azaltmanın yanında iklim değişikliği, 26
hava kirliliği, enerji güvenliği, fiyat istikrarı, sanayi ve istihdam noktasında kayda değer faydalar yaratıyor.
“Rüzgâr enerjisi sektörü, cari açığımızı kapatmak, dışa bağımlılığımızı azaltmak, ekonomiyi güçlendirerek yeni istihdam alanları yaratmak için geliştirmeye değer bir sektör.” Enerji Bakanlığımız yerli ve milli enerji politikası çerçevesinde yerli kaynaklardan üretilen enerjiyi arttırmaya yönelik bir politika izliyor. Bunu
ğine bağlı olduğu günümüz şartlarında güvenli bir seçenek değil. Süratle yerli kaynaklarımızı hayata geçirecek projelere ihtiyacımız var. Yenilenebilir enerji kullanımını arttırmak ve yatırımcıyı bu alana yönlendirmek için adeta kampanyalar yapmalı, sektöre girmek isteyenleri yüreklendirmeliyiz. Diğer yandan halkımızı da temiz enerji kullanımının faydalarını anlatarak bilinçlendirmeliyiz. Bu birkaç yıl içinde olabilecek bir süreç değil. Şimdi atılacak adımlarla gelecek dönemlerde rahat edebiliriz. Kısacası rüzgâr enerjisi sektörü, cari açığımızı kapatmak, dışa bağımlılığımızı azaltmak, ekonomiyi güçlendirerek yeni istihdam alanları yaratmak için geliştirmeye değer bir sektör. “Kamu Desteği Şart!”
çok uzun ve karmaşık. Epeyce yol aldık fakat yapılması gerekenler henüz bitmedi. Başvurudan lisanslamaya
-Yerlileşme artıp rüzgâr türbini ve
kadar olan süreçleri sadeleştirmek ve
ilgili bileşenleri yerli üretilmeye baş-
hızlandırmak gerekiyor. Edinim de-
landıkça sektördeki ve dolayısıyla ülke
diğimiz kamulaştırma, kiralama gibi
ekonomisindeki döviz riskinin azaltıl-
süreçleri de basitleştirmemiz lazım.
ması için rüzgâr santralleri yatırımla-
Regülasyonların şeffaf, öngörülebilir,
rında destek politikalarının geliştirilme-
sürdürülebilir olmasını sağlamak en
sinin gerekli olduğunu düşünüyoruz.
önemli konumuz. Bakanlıklar düzeyinde veya Bakanlar Kurulu düzeyin-
Rüzgâr YEKA ihalelerine ilişkin
de çözülmesinin uygun olduğu sorun-
güncel durum nedir, yeni ihaleler
larımız da var. Daha süratle hareket
için tarih belli mi?
etmek için kamu desteği şart.
4 bin MW’lık yarışmalar gerçekleş-
lar Bakanlığı tarafından açıklanan Milli
ti. Önümüzdeki birkaç yıl içinde bu
Enerji ve Maden Politikasında arz gü-
projeler hayata geçecek. Bu anlamda
venliği, öngörülebilir piyasa ve yerli-
rüzgâr sektörü ve rüzgâr sanayisi ha-
leşme politikasının önemi vurgulandı.
reketliliğini sürdürüyor. Bundan sonra
Bu politika çerçevesinden bakıldığın-
YEKA’lara ilişkin yarışmaların offs-
da yenilenebilir enerji santrallerinin
hore (denizüstü) ve onshore (karasal)
tamamen yerli ve doğal kaynakları
olarak yapılması planlanıyor.
kullanması nedeniyle arz güvenliği ve çeşitliliğine önemli katkısı olduğunun
beklentilerinizi anlatır mısınız?
altını çizmek istiyoruz.
Mevzuatlar anlamında baktığımız-
Yerlileştirme stratejisi ile yurt dışın-
da bazı eksikliklerimiz olduğunu gö-
dan ithal edilen enerji ve ekipman ile
rüyoruz. Daha uzun vadeli planlarla
ortaya çıkan cari açığın azalması için
ilerlemeye ve rüzgâr sanayisindeki
ve bununla birlikte;
var. Daha fazlasını yapabilecek güce, yeteneğe ve potansiyele sahibiz. Yıllardır konuştuğumuz fakat istediğimiz noktaya ulaşamadığımız şey bürokratik işlemler. Prosedürlerimiz
Geçen yıl YEKA’lar dâhil yaklaşık
2017 yılında Enerji ve Tabii Kaynak-
Sektör adına devletten
tecrübemizi arttırmaya ihtiyacımız
-Marka değeri yüksek ürünlerin piyasaya sürülmesi,
“İhale tarihleri henüz açıklanmadı ama geçtiğimiz günlerde offshore YEKA için başvuruların 23 Ekim’e kadar alınacağı Resmi Gazete’de yayımlandı.”
-Rüzgâr türbin üretim sektörünün ve ilgili yan sanayinin büyümesi, -Üretim büyümesiyle birlikte istihdam artışının sağlanması, -Ar-Ge ve inovasyon alanında ilerleme kaydedilmesi,
İhale tarihleri henüz açıklanmadı ama geçtiğimiz günlerde offshore YEKA için başvuruların 23 Ekim’e kadar alınacağı Resmi Gazete’de yayımlandı.
27
22. SAYI
bağımlı olmak, ilişkilerin pamuk ipli-
ENERJİ & MADEN
destekliyoruz. Çünkü enerjide dışa
Bununla birlikte orta ve küçük öl-
lar ve inşaat sürecince dolar-euro
ile sektörümüzü büyütmeye, ülke-
çekli rüzgâr projelerinde de sürdürü-
arasındaki parite riskini üstlenmiş
mizin rüzgârını hem yurt içinde hem
lebilirliğin sağlanması adına ilgili ku-
oluyorlar. Yatırımcıların bu durumun
yurt dışında tanıtmaya çalışıyoruz.
rumlar çalışmalarına devam ediyor.
oluşabileceğini öngörerek hareket
Düzenlediğimiz sektör toplantıları ile
etmeleri gerekiyor.
sorunlarımıza çözüm yolları arıyoruz.
Sektörümüzün öngörülebilir, yerli ve sürdürülebilir bir çerçevede ilerle-
Genel anlamda rüzgâr enerjisi yatı-
Katıldığımız her etkinlikte ülkemizin
mesi için hem YEKA’lara hem de orta
rımları uzun vadeli yatırımlar olduğu
rüzgâr enerjisi potansiyeli ile yatı-
ve küçük ölçekli rüzgâr yatırımlarına
için kısa süreli döviz dalgalanmaları
ihtiyacı olduğunu düşünüyoruz.
sektörü olumsuz etkilemiyor. Bu nedenle de yatırımlar hız kesmeden de-
Döviz kurundaki ani
vam ediyor.
hareketlenmelerin ve yükselişin sektöre etkileri ile yatırımcılara bu konulardaki önerileriniz nelerdir? Rüzgâr sektörü açısından gelirler dolar üzerinden olduğundan dö-
“Bu yıl 7.’sini düzenleyeceğimiz TÜREK 2018, Ankara’da 6-7 Kasım tarihlerinde gerçekleşecek.”
viz kurundaki ani hareketlenmeler sektörü fazla etkilemiyor. Bununla
Eklemek istediğiniz konular var mı?
birlikte dolar-euro arasındaki pari-
TÜREB olarak, ülkemizdeki rüzgâr
te değişimi yatırımcıları bekle-gör
potansiyelinin ekonomiye kazandı-
politikasına itiyor. Çünkü rüzgâr
rılması için yürüttüğümüz etkinlik-
ekipmanlarını euro bazında alıyor-
ler ve katıldığımız organizasyonlar
rım ortamı hakkında bilgiler veriyor;
C
yayınladığımız rapor, kitap gibi ma-
M
teryalleri yerli ve yabancı yatırımcı-
Y
larla paylaşıyor, çeşitli okul ve üni-
CM
versitelerde düzenlenen seminerlere
MY
katılarak öğrencileri rüzgâr enerjisi
CY
ve bu sektörde çalışma koşulları hak-
CMY
kında bilgilendiriyoruz. Bunları ya-
K
parken günümüz teknolojisinden de yararlanmayı ihmal etmiyoruz. Sosyal medyayı daha sık kullanmaya, online iletişime önem vermeye çalışıyoruz. İletişimi kuvvetlendirmek ve sektörümüz hakkındaki haberleri paylaşmak üzere üç yıldır TÜREB dergiyi çıkarıyoruz. Önümüzdeki en yakın etkinliğimiz, bu yıl 7.’sini düzenleyeceğimiz TÜREK 2018. Ankara’da 6-7 Kasım tarihlerinde gerçekleşecek kongrede rüzgâra ilişkin her detay, yerli ve
22. SAYI
yabancı konuşmacılar ve katılımcılar ile değerlendirilecek. Kamu ve özel sektörün görüşleri farklı oturumlarla
ENERJİ & MADEN
paylaşılacak. Rüzgâra gönül verenleri ve tüm sektör paydaşlarımızı bekliyoruz. Verdiğiniz bilgiler için teşekkür ederiz. 28
DEUTZ BOMAG VÖGELE DYNAPAC HAMM SANDVIK ATLAS COPCO MAKİNA YEDEK PARÇA SATIŞ
DEUTZ BOMAG VÖGELE DYNAPAC HAMM SANDVIK ATLAS COPCO MAKİNA ÖZEL SERVİS
Sezer Motorlu Araçlar Deutz Servisi İş Makinaları Yedek Parça
Ofis: Ostim Mh. 1247 Sk. No:1/3 Yenimahalle/Ankara Tamir Bakım: Ostim Mh. 1163 Sk. No:4 Yenimahalle/Ankara Tel: 0312 354 21 23 • 0 532 560 7974 0543 73937 06 • 0 543 Sezer 06 Eposta: sezermotorluaraclar@gmail.com • seo_0682@hotmail.com
Sezer Motorlu Araçlar Deutz Servisi İş Makinaları Yedek Parça
Ofis: Ostim Mh. 1247 Sk. No:1/3 Yenimahalle/Ankara Tamir Bakım: Ostim Mh. 1163 Sk. No:4 Yenimahalle/Ankara Tel: 0312 354 21 23 • 0 532 560 7974 0543 73937 06 • 0 543 Sezer 06 Eposta: sezermotorluaraclar@gmail.com • seo_0682@hotmail.com
MADENCİLİK
MADENCİLİK ÖNÜMÜZDEKİ DÖNEMİN PARLAYAN YILDIZI OLACAK! Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı
Berat ALBAYRAK
Bakan Albayrak, “madencilik önümüzdeki dönemin parlayan yıldızı olacak” hedefi kapsamında 2016 yılında kurulan UMREK’in CRIRSCO üyeliğine kabul edildiğini kaydetti.
Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı
ile raporlanacak. UMREK kodu finans
Berat Albayrak, UMREK’in, Ulusla-
kuruluşları, sektörün tüm paydaşları
rarası Maden Rezervleri Raporlama
ve kamu için ortak ve yegâne piyasa
Standartları Komisyonu (CRIRSCO)
raporlama standardı olacak. Böylece
üyeliği tanıtım toplantısında konuştu.
raporlara ilişkin uluslararası güvenin
Enerji sektörüne dinamik bir yapı ka-
sağlanması ve korunmasını da temi-
zandırdıklarını ifade eden Albayrak,
nat altına alacağız.”
daha önce dile getirdikleri “maden-
“Daha önce Türkiye’de hazırlanan
cilik önümüzdeki dönemin parlayan
raporlar, uluslararası geçerliliği olma-
yıldızı olacak” hedefi kapsamında,
dığı için finans kuruluşları tarafından
2016’da kurulan UMREK’in CRIRSCO
kabul edilmiyordu.” diye belirten Al-
üyeliğine kabul edildiğini kaydetti.
bayrak, şöyle devam etti: “Madencilerimiz finansman için yurt dışından
Madenlere Uluslararası Standart!
raporlama kuruluşlarına kaynak ayı-
Albayrak, UMREK’in CRIRSCO’nun
rıyordu. Bu da zaman kaybına ve yurt
Avrasya’daki ilk, dünyadaki 13’üncü
dışına kaynak akışına neden oluyor-
üyesi olduğunu belirterek, söz konusu
du. Artık, firmalarımız yurt dışındaki
üyeliğin ne anlama geldiğini şu şekilde
yetkin kişilere büyük paralar ödeye-
açıkladı: “CRIRSCO üyeliğiyle beraber,
rek bu hizmeti almak zorunda kal-
maden sahalarımızda yapılan arama
mayacak. Bu raporları artık bağımsız,
ve işletme faaliyetlerine ait sondaj,
yetkin kişiler hazırlayacak, UMREK
analiz, test ve her türlü çalışma veri-
sertifikalandıracak. Finansman ku-
si artık uluslararası standartlarda ve
rumları da kredilerinde bu raporları
tüm dünyada geçerli UMREK kodu
dikkate alacak.”
“Türkiye’yi enerji teknolojilerinde üretim üssü yapmak için her projemizde yerli istihdam ve yerli teknoloji şartı koyduk.” Albayrak, UMREK sayesinde tüm raporlama işlemlerinin artık kendi yetkin mühendislerimiz tarafından yapılacağını vurgulayarak, “Böylece çok önemli, eğitimli iş gücü istihdamı sağlayacağız. Bunun için UMREK ile birlikte Yerbilimleri Maden ve Metalürji Profesyonelleri Birliği’nin (YERMAM) de kuruluşunu tamamladık. Yetkin kişi sertifikası YERMAM tarafından önerilecek, sertifikayı UMREK verecek. Çok sayıda farklı mühendislik disiplinine de büyük bir iş alanı sağlayacağız.” diye konuştu. Enerjinin yerlileşmesi kadar teknolojinin ve insan kaynağının yerlileşmesine de önem verdiklerinin altını çizen Albayrak, Türkiye’yi enerji teknolojilerinde üretim üssü yapmak için her projelerinde yerli istihdam ve yerli teknoloji şartı koyduklarını anlattı. UMREK ile Yatırımcıya Veri
22. SAYI
Kolaylığı Sağlandı “Yatırımcı uluslararası standartlarda daha açık, daha şeffaf ve daha
ENERJİ & MADEN
güvenilir bilgiye erişim imkânı yakalayacak, istediği bilgiye her an ulaşabilecek.” diye belirten Albayrak, UMREK ile yatırımcının risklerini azalttıklarını ve veri kolaylığı sağladıklarını ifade etti. Albayrak, şöyle 32
devam etti: “Yatırımcı gelecek hangi
ye’nin dünyanın hatırı sayılır ülkeleri
şekilde çözecek mekanizmaları kur-
veriye ihtiyacı varsa alacak, değerlen-
arasında yer aldığını belirten Albay-
duk.” dedi. “Türkiye’de yatırım yapan
direcek ve kararını verecek. Bu veriler
rak, şöyle devam etti: “Ancak önemli
hiçbir yatırımcı kaybetmedi, istiyoruz
yatırımcılarla paylaşılacak ki üretime
olan ne kadar fazla rezerve sahip ol-
ki madencilik alanında da yatırımcılar
geçsin. İstihdam artsın, ekonomi bü-
duğumuz değil, bu rezervleri işleyecek,
girsin, kazansın.” diye kaydeden Al-
yüsün.”
bunları değere dönüştürecek sürdürü-
bayrak, madenlerin artık Türkiye’de
lebilir bir sisteme sahip olmaktır. Bu-
zenginleştirileceğini belirtti.
Türkiye için hayati ve kritik bir önem taşıdığını ve ham maddede bir çarpansa, yarı mamulde sekiz, tam mamule
civarında. Türkiye’yi artık hammadde üretip satan değil, ileri teknolojiyle dünya pazarlarına katma değeri yüksek ürünler sunan bir ülke konumuna getirmek durumundayız.”
“Maden sahalarımızı artık katma değeri yüksek uç ürün üretecek fabrikaların kurulması şartıyla ihaleye açacağız.”
döndüğünde 24 çarpana kadar çıka-
Madencilik sektöründe arzuladıkları teknolojik dönüşüme değinen Albayrak, sözlerini şöyle tamamladı: “Maden sahalarımızı artık katma değeri yüksek uç ürün üretecek fabrikaların kurulması şartıyla ihaleye açacağız. Yerli üretimi, Ar-Ge ve inovasyonu destekleyecek bir sistemle madencilik sektöründe arzuladığımız teknolojik dönüşümü de hayata geçirmiş olacağız. Diğer yandan cari açığın azaltılmasına da önemli bir katkı sunacağız. Dünya ile rekabet edecek güçte sektör oyun-
bilecek katma değer üreten bir sektör
Enerjinin diğer alanlarında olduğu
olduğunu anlattı. Gelişmiş ülkelerde
gibi madencilikte de yerli üretimi des-
madenciliğin gayri safi yurt içi hâsılaya
tekleyerek bu alanda ciddi bir pazar
oranına dikkati çeken Albayrak, “Ge-
hareketliliği oluşturacaklarını söyle-
lişmiş ülkelerde madenciliğin gayri safi
yen Albayrak, kamunun üzerine dü-
yurt içi hâsılaya oranı yüzde 5’ler, 6’lar,
şen her gerekliliği yerine getirerek özel
hususun altını çizmek istiyorum, iş ve
7’ler düzeyinde. Türkiye’de bu oran
sektöre vereceği desteğin ve sektörün
işçi güvenliğinde kesinlikle ve kesin-
yüzde 1’ler düzeyinde. Yetmez, burada
de güven ve cesaret ile elini taşın altına
likle sıfır tolerans uygulayacağız. Bütün
5 kat, 6 kat, 7 kat büyüyecek devasa bir
koymasının önemine değindi.
gayretimiz, bir taraftan yatırımcının
potansiyel var. Bunu değerlendirmek zorundayız.” ifadelerini kullandı. Maden rezervi noktasında Türki-
cularını çıkarmak, uluslararası alanda güvenlik, denetim ve iş güvenliği kriterlerini koyarak örnek bir sektör oluşturmak istiyoruz. Bir kere daha şu
Albayrak, “Bizler sektörün yanın-
yatırımının karşılığını alabildiği, diğer
dayız. Bugüne kadar sizinle güçlü ile-
taraftan da her anlamda itibar sahibi
tişimde olduk. Sorunlarınızı en hızlı
bir sektörü el birliği ile sağlamak.”
33
22. SAYI
Albayrak, madencilik sektörünün
gün maden ithalatımız 11 milyar dolar
ENERJİ & MADEN
“Türkiye’yi artık hammadde üretip satan değil, ileri teknolojiyle dünya pazarlarına katma değeri yüksek ürünler sunan bir ülke konumuna getirmek durumundayız.”
YARIŞMA-YEKA
OFFSHORE YEKA YARIŞMA İLANI! ‘Rüzgâr Enerjisine Dayalı Deniz Üstü (Offshore) Yenilenebilir Enerji Kaynak Alanları ve Bağlantı Kapasitelerinin Tahsisine İlişkin Yarışma İlanı’ 21 Haziran 2018 tarihli 30455 sayılı Resmi Gazete’de Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı tarafından yayınlandı.
ENERJİ & MADEN
22. SAYI
ANLARI VE n: Jİ KAYNAK AL lar Bakanlığında NEBİLİR ENER ak LE yn Nİ Ka YE bii E) Ta OR ve FFSH Enerji RIŞMA İLANI DENİZ ÜSTÜ (O İSİNE İLİŞKİN YA JİSİNE DAYALI ELERİNİN TAHS RÜZGÂR ENER SİT PA KA TI AN BAĞL 1 - İdare Bilgileri kanlığı : 166, 06520 İdarenin; bii Kaynaklar Ba lu 7. Km, No : T.C. Enerji ve Ta ğü, Eskişehir Yo rlü dü Mü nel Ge ı Ad Enerji : Yenilenebilir Adresi A Çankaya/ANKAR 5 51 10 29 2 31 0 : Telefon numarası : 0 312 295 50 05 Faks numarası v.tr : yeka@yegm.go esi adr Elektronik posta iletim eri lecek ve elektrik 2 - Yarışma Bilgil cak şekilde tesis edi ola e acağı nd içi rul i ku ler in lge rin ; bö tralle Yarışmanın belirtilen bağlantı rüzgar enerjisi san ktarı: Şartnamede ırılmasının deki deniz üstü nd lla cün ku gü e nin eri MW tel z) a) Niteliği, türü, mi asi 1200 (binikiyü irlenen bağlantı kap abilecek toplamda bu alanlar için bel sistemine bağlan tahsis edilmesi ve ın rın nla ala nak kay yenilenebilir enerji aklıkları kurulan iş ort belgeler sağlanmasıdır. kişi tarafından şartları ve istenen me el ede yer bil tüz ıla am rtn kat la Şa ya faz er ma b) Yarış veya birden ada istenen belgel ak tüzel kişi şartları ve yarışm me bil ıla kat Yarışmaya anc aya ğer yarışm ar başvurabilir. Di yer veya konsorsiyuml yer ve temin edileceği bilgiler aşağıda amenin görüleceği almaktadır. işlemlerine ilişkin yatırılacağı, Şartn ka n eli ban bed ğı ile aca eli n yatırıl eli bed p, c) Şartname bed olu TL 20.000 (yirmibin) rlüğü Şartname bedeli z Saymanlık Müdü ar Bakanlığı Merke akl yn Ka bii Ta ve almaktadır: : T.C. Enerji ı) i Hesap ismi (Alıc nkası Ankara Şubes : T.C. Merkez Ba ve temin ı Ad ’nde görülebilir 0003 5015 4015 Şube 00 01 10 00 00 57 Genel Müdürlüğü i TR erj : En ir ) bil AN ene nil Hesap No (IB ar Bakanlığı Ye ve Tabii Kaynakl arlar iade edilmez. Şartname, Enerji ak için ödenmiş tut alm e am rtn Şa , un ols rsa erji Genel olu e ett sur ne ı Yenilenebilir En edilebilir. Her ynaklar Bakanlığ ihi ve saati değerlendirmeye Enerji ve Tabii Ka . ar rul T.C vu ar, ç) Başvuru yeri, tar baş kad ’a :00 yapılacak /2018 tarihi saat 12 sonra İdare’ye ilecektir. Başvurular, 23/10 tarih ve saatten ay incelemeye geç edilecektir. Bu ’da başlanarak det :00 lim 14 t tes saa en e eld est adr Müdürlüğü’ne esine aynı tarih ve şvuruların incelenm alınmayacaktır. Ba ti saa ve tarihi bildirilecektir. d) Yarışma yeri, an yarışmacılara D saati, İdare tarafınd ve ihi tar i, yer (yirmi) milyon AB Yarışma ir, limit dışı ve 20 ve Tutarı cağı tarihten n nakde çevrilebil ana me zal kıs im ve in en en 3 - Teminat Türü am şm eli, tam ise, Sözle n sadece da kesin, 1 yıl sür anılması halinde işiklik yapılmada Başvuru aşamasın tır. Yarışmanın kaz da başkaca bir değ tın İdareye sunulacak ma bu İdareye for ktu bu bu me t ktu ktu ina me me inat teminat Doları tutarında tem a, 10 yıl süreli tem amede belirlenen D Doları tutarınd AB cesine kadar Şartn n ön n lyo gü mi r) z) (bi (yü 1 ir. en geç toplamda 100 bu iade edilecekt ldurulmak suretiyle olan teminat mektu ilgili bölümler do masında sunulmuş aşa ru vu baş da durum sunulacaktır. Bu ve Alım Süresi ngıç Tavan Fiyatı kabulünün lar-cent/kWh 4 - Yarışma Başla tesisinin ilk geçici 0 (sekiz) ABD Do 8,0 : atı Fiy ktrik enerjisi üretim van ele Ta ıç ilk k ng şla aca Ba rul ku ma • Yarış şme kapsamında süre alım süresi : Sözle itibaren baş lar. sisteme verildiği • Elektrik enerjisi kabul tarihinden li) TWh miktarın (el 50 ilk n tile tesisinin ilk geçici n üre tim are üre ar veya bilahare i itib kad rjis en iht ene ihe tar ik tar ktr yapıldığı tarihini belirli bir esi, kurulan ilk ele ru sür vu m baş alı i re rjis İda rul . ene duyu acaktır. Elektrik makta, serbesttir a ermesinden önce 5471/1-1 mayı yapıp yapma vuru tarihinin son baş sus hu 5 - İdare, Yarış Bu . ttir ertelemekte serbes ar kad ihe tar bir belirlenecek
Kaynak: Türkiye Rüzgar Enerjisi Birliği (TÜREB) (www.tureb.com.tr)
34
“Sizin Güveniniz Bizim Kazancımız”
• Rockbitler • Enjeksiyon Setleri • Paker Seti • 135’lik Pompa Yedek Parçaları • Vidye ve Potkron • Karotiyer • Eprenyeler • Çeneler • Elmaslar • Sekmanlar • SPT • Karot Sandığı • Tijler • Manşon
SFT SONDAJ MAKİNA SANAYİ TİC.
Öz Anadolu Sanayi Sitesi 1451. Sk. (eski 666) No: 82 İvedik-Ostim, Yenimahalle/ANKARA Tel: 0312 394 05 90 • Faks: 0312 394 05 90 • Gsm: 0533 618 57 30-0532 205 05 63 e-mail: sftsondaj@gmail.com • sftsondaj@hotmail.com
www.sftsondaj.com.tr
GÜNEŞ ENERJİSİ
Halil DEMİRDAĞ GENSED Başkanı
GÜNEŞ SANAYİSİ BÜYÜDÜKÇE TÜRKİYE DE GELİŞİR!
GENSED Başkanı Halil Demirdağ: “Güneş enerjisi sektörü ne kadar büyürse, ekonomimiz de o kadar hızlı büyür. Bu büyük fırsatı kaçırmayalım. Hep birlikte güneşin ekonomimizi canlandırması için çalışalım.” Güneş Enerjisi Sanayicileri ve En-
lendirilmeyi bekleyen çok büyük bir
elektrik üretimine eşit. Panellerin 30
düstrisi Derneği’nin (GENSED) 5’inci
potansiyeli olduğuna dikkat çeken De-
yıla kadar ömrü olduğu düşünülürse bu
Olağan Genel Kurul Toplantısı 24 Ma-
mirdağ, güneş enerjisi sanayicilerini bir
rakam 30 milyon dolara ulaşıyor.”
yıs’ta gerçekleşti. GENSED’in Yönetim
araya getiren GENSED’in bu potansiye-
Demirdağ, sözlerine şöyle devam
Kurulu Başkanlığını üstlenen Halil
lin değerlendirilmesi için önemli katkı-
etti: “Bu yıl 5 bin MW’dan fazla güneş
Demirdağ, Olağan Genel Kurul Toplan-
larda bulunacağını dile getirdi.
enerjisi santralinin devreye girmesi,
tısı’nın ardından yaptığı ilk açıklamasında Türkiye’nin güneş enerjisi alanındaki potansiyeline dikkat çekti. Güneş enerjisi sektörünün önemli yatırımcılarından Smart Energy’nin de Yönetim Kurulu Başkanı olan Demir-
“Kurulan her 10 MW’lık güneş enerjisi santrali yıllık 1 milyon dolar değerinde petrol ve doğalgaz karşılığı elektrik üretimine eşit.”
dağ, GENSED olarak sektörün gelişi-
500 milyon dolar değerindeki elektriğin doğal bir kaynak olan güneşten üretilmiş olması anlamına geliyor. Üstelik gökyüzünü görebildiğimiz her yerde elektrik üretebilen güneş enerjisi teknolojisine yatırım yapmak yer altındaki kaynakları aramaktan ve değerlendir-
minde önemli bir rol üstleneceklerini
“Türkiye’de güneş enerjisi alanında
mekten çok daha az maliyetli. Güneş
vurgularken, “Cari açıktan istihdama
yatırım yapan sanayiciler olarak bizim
enerjisi teknolojilerine verilecek des-
kadar pek çok olumlu yansıması olan
ülkemizin geleceği için çok önemli bir
bu potansiyelin değerlendirilmesi için
misyonumuz var.” diye konuşan De-
tek, ekonomimizin en zayıf halkası olan
çalışacağız. Çünkü güneş sanayisi ne
mirdağ, şunları söyledi: “Eğer ülkemiz
kadar büyürse, Türkiye ekonomisi de
güneş enerjisi alanındaki şansını daha
o kadar hızlı gelişir.” dedi.
iyi kullanırsa kaynaklarımızın yurt dı-
Halil Demirdağ, önceki başkan Prof.
şına çıkması önlenebilecek ve cari açık
Dr. Şener Oktik ve yönetim kurulu
gelecek nesillerin sırtına yük olmaktan
üyelerine teşekkür ederek, yeni döne-
çıkacaktır. Kurulan her 10 MW’lık gü-
me ilişkin hedeflerini paylaştı. Güneş
neş enerjisi santrali yıllık 1 milyon dolar
enerjisi alanında Türkiye’nin değer-
değerinde petrol ve doğalgaz karşılığı
cari açık sorununun çözülmesine katkı sağlayacak ve milli enerji politikalarının güçlenmesine yardımcı olacaktır. Temiz enerji demek, doğal gaz ve kömürde dışa bağımlılığımızın azalması ve böylece ekonomimizin katlanarak gelişmesi demek. Bu büyük fırsatı kaçırmayalım ve hep beraber güneşin ekonomimizi canlandırması için çalışalım.”
ENERJİ & MADEN
22. SAYI
“En büyük hedeflerimizden biri, Türkiye’yi güneş enerjisi alanında dünya çapında söz sahibi yapmak…” Güneş enerjisinin yeni fırsatları beraberinde getiren ciddi bir iş kolu olarak geliştiğine işaret eden Demirdağ, şunları söyledi: “Bu sektör enerji bağımsızlığına 36
ve cari açığın kapanmasına katkıda bu-
Genel Müdürü), Mehmet Cemil Çetin
Üç dönemdir yönetim kurulu baş-
lunmanın yanı sıra yeni pazarlar açarak
(Halk Enerji Direktörü), Doç. Dr. Mus-
kanlığını yürüten Prof. Dr. Şener Oktik
yeni istihdam imkânlarının oluşmasını
tafa Tırıs (T-Dinamik Genel Müdürü) ve
de GENSED Onursal Başkanı olarak
da sağlayacaktır. Enerjiyi yerin altında
Nevzat Taşkın (Vergo Genel Müdürü).
seçildi.
değil, gökyüzünde aramalıyız. Gökyü-
bırakmamalıyız. Biliyoruz ki işimiz hiç kolay değil ama Türkiye’deki güneş enerjisi sektörünün daha da büyüyüp güçlenmesi, inovasyonu, Ar-Ge’si ve yüksek kalitesiyle adından söz ettirmesi için elimizden geleni kararlılıkla yapmaya hazırız. Türkiye’yi, tüm dünyada en hızlı büyüyen yenilenebilir enerji kaynağı olan güneş enerjisi alanında dünya çapında söz sahibi yapmak adına azimle çalışacağız. En büyük hedeflerimizden biri de bu.” GENSED olarak sektörü ilgilendiren konularda aktif rol alacaklarını ve yatırımcıların sesi olacaklarını dile getiren Demirdağ, “Sektörde faaliyet gösteren diğer derneklerle de uyum içinde çalışarak birbirini tamamlayıcı çalışmalar yapacağız. Sektörümüze ve ülkemize katkı sağlayabilmek için elimizden gelen gayreti göstereceğiz.” dedi. GENSED’in Yeni Yönetimi İş Başında Halil Demirdağ’ın Başkan olduğu GENSED’de Başkan Yardımcılıklarını Artun İstepan Şabciyan (Staubli Bölüm Müdürü), Evren Evcit (Zorlu Enerji Genel Müdür Yardımcısı), Mustafa Herdem (Else Enerji Genel Müdürü), Tolga Murat Özdemir (Konar Enerji CEO’su) üstlendi. Saymanlık görevine Cemil Tolun’un (Solaredge Ülke Müdürü) seçildiği GENSED’in yeni yönetiminde ayrıca şu isimler yer aldı: Arda Yalı (Elin Elektrik CEO’su), Hakan Daltaban (IBC Solar
Güneş Enerjisi Sanayicileri ve Endüstrisi Derneği Güneş Enerjisi Sanayicileri ve Endüstrisi Derneği (GENSED); “güneş enerjisinden doğrudan elektrik üretme, FOTOVOLTAİK GÜÇ SİSTEMLERİ, FVGS” sektörü değer zincirinde bulunan bütün paydaşların Türkiye’deki sesi olarak 2009 yılında kurulmuştur. 2015 yılına 135 üye ile başlayan GENSED, Avrupa Fotovoltaik Birliği’nin (European Photovoltaic Association, EPIA) Türkiye’deki tek resmi temsilcisidir. GENSED, fotovoltaik güç sistemleri sektöründeki bilimsel, teknolojik ve ticari gelişmelere bağlı olarak, ülkemizin sahip olduğu potansiyelin, sektörde faaliyet gösteren ya da sektöre yatırım planlayan tüm kurum ve kuruluşlarca doğru anlaşılıp değerlendirilmesini sağlama yolunda güçlenerek büyümektedir. Sektörün üst halkalarında ileri teknoloji ve büyük yatırım gerektiren polislisyum üretimi, silisyum kristal büyütme, dilimleme alanlarında endüstriyel ölçekte ülkemizde endüstriyel faaliyet olmamakla birlikte güneş gözesi (güneş pili) üretimi alanlarında yatırımlar başlamıştır. Ancak bu alanlara kolayca transfer edilebilir teknoloji, altyapı ve yetişmiş insan kaynaklarına sahip sanayilerimiz uluslararası yarışta yerlerini almışlardır. Bu halkalarda yakın gelecekte ülkemizdeki olası yatırımlar için GENSED yol gösterici olacak teknik ve ekonomik raporların hazırlanmasını ve gereken devlet teşviklerini ve uluslararası ortaklıkları hızlandırmaya çalışmaktadır. GENSED değer zincirinin diğer halkalarında; modül üretimi ve bu üretimle ilgili bütün bileşenler, güç elektroniği, fotovoltaik güç sistemlerine dayalı santrallerinin planlanması, kurulumu, işletilmesi, bakımı, geri dönüşüm sektörü ve bunların finansmanında faaliyet gösteren ulusal olduğu kadar uluslararası firmaları da bir çatı altında toplayarak sektörel sinerji yaratmaktadır. GENSED, uygulamalarıyla ilgili politikaların ve buna bağlı kanun, yönetmelik ve yönergelerin oluşmasına katkı sağlamaktadır. GENSED, Ülkemizde fotovoltaik güç sistemleri sektöründe yatırım yapan ya da yapmak isteyen yerli ve yabancı yatırımcıları doğru bilgilendirip, bu yatırımcılarla üyelerimizle yapabilecekleri ortaklıkları için sağlıklı bilginin akmasına ve ortamın sağlanmasına aracı olmaktadır. GENSED kamuoyunu bilgilendirme yanında sektördeki paydaşlarını hızla büyüyen ve değişen fotovoltaik güç sistemleri sektörü yol haritasındaki teknolojik, ticari ve yasal değişimler konusunda güncel tutmaktadır. 37
22. SAYI
rik üretebilen güneş teknolojinin peşini
ENERJİ & MADEN
zünü görebildiğimiz her yerden elekt-
GÜNEŞ ENERJİSİ
Sürdürülebilir ve Bağımsız Bir Enerji Kaynağı
GÜNEŞ
Solimpeks, güneşin tek başına gereksinim duyduğumuz tüm enerji ihtiyacını karşılayabilecek sürdürülebilir ve bağımsız bir kaynak olduğuna dikkat çekti. Dünya nüfusunun artışına paralel olarak enerji ihtiyacı da artış gösteriyor. 2050 yılında dünya nüfusunun şimdikinden altı kat (9 milyar), buna karşılık enerji ihtiyacının ise 140 kat fazla (28 milyar kWh) olacağı öngörülüyor. Özellikle fosil yakıtlar gibi şu anda kullandığımız enerji kaynaklarının azalması, gelecekte enerjinin, en önemli ihtiyaçların başında geleceğini gösteriyor. Güneş ise bize sürdürülebilir ve bağımsız bir enerji kaynağı sunuyor. Solar termal alanında Türkiye’nin en büyük üreticisi olan Solimpeks, güneşin tek başına gereksinim duyduğumuz tüm enerji ihtiyacını karşılayabilecek emsalsiz bir kaynak olduğuna dikkat çekiyor. Türkiye’nin
metrekare
büyüklüğündeki
izolasyonu yapılmış bir ev yılda toplam 14 bin kWh enerjiye ihtiyaç duyuyor. Bu enerjinin 10.500 kWh/yıl kısmı ısıtma-soğutma, 1.680 kWh/ yıl kısmı sıcak su, 1.800 kWh/yıl kısmı ise aydınlatma ve elektrikli ev aletlerinde tüketiliyor. Bu açıdan bakıldığında ortalama saatlik 5 kWh’lik bir güneş enerjisi elektrik üretim sistemiyle bir yıllık enerji ihtiyacının tamamı karşılanabiliyor. Ayrıca güneş enerjisi sayesinde çevreye zarar ver-
tilebileceğinin altını çizen Solimpeks,
enerjimizi üretip tüketmek mümkün
bu enerjinin ısıtma-soğutma, sıcak su
oluyor.
Bunları Biliyor Musunuz?
22. SAYI
100
meden, dışa bağımlı olmadan kendi
lanılabileceğini belirtiyor.
elde etmek de mümkün oluyor. Güneş enerjisi sistemi ile ısı sağlarken, Solimpeks hibrit sistemleri ile aynı anda hem ısı hem elektrik üretile-
her bölgesinde güneşten enerji üre-
ve elektrik ihtiyacı için rahatlıkla kul-
ENERJİ & MADEN
1 evde yılda 10 bin 500 kWh/ yıl enerji ısıtma-soğutmaya harcanıyor.
biliyor ve ortalama 6-7 yılda kendini amorti edebiliyor. Ayrıca eskisi gibi çatıda görüntü kirliliği oluşmuyor ve bakım gerektirmeyen sistemler ile müşteriler yalnızca tasarrufları ile ilgileniyorlar.” dedi. Sistem Kurulumunda Firma Seçimine Dikkat! Keçeciler, güneş enerjisi sistemlerinin 30-40 yıl enerji üretmeye uygun uzun ömürlü sistemler olduğunun altını çizdi. “Güneş enerjisi sistemi satın alırken uluslararası geçerliliği olan kalite sertifikaları talep edilmeli.” diye konuşan Keçeciler, şunları söyledi: “Çatıda problem çıkaracak merdiven
Güneş enerjisi elektrik sistemleri 6-7 yılda kendini amorti ediyor.
altı ürünler değil garantili, servisli ulusal markaların ürünleri tercih edilmeli. Ayrıca tüketici ihtiyacını net olarak bilmeli ve ona göre güneş enerjisi ile
Yenilenebilir enerji sektörünün lider şirketlerinden Solimpeks, 5 kWh’lik
Solimpeks Genel Müdürü Mehmet
sadece su ısıtma değil aynı zamanda
bir güneş enerjisi elektrik üretim sis-
Emin Keçeciler, güneş enerjisi ile sı-
bir evi ısıtmayı, soğutmayı, aydınlat-
temiyle bir evin ihtiyacının tamamının
cak su ve elektrik üreterek bir evin
mayı projelendirebilecek mühendis-
karşılanabileceğine dikkat çekiyor.
ihtiyacı olan enerjinin tamamında
lik ekibi olan firmalarla görüşmeli ve
Böylelikle hem elektrik hem de ısıtma
yıllık yaklaşık 7 bin TL tasarruf sağ-
satın alma öncesi planladığı güneş
ve soğutma faturalarından tamamen
lanabildiğini belirtti. Keçeciler, “Hatta
enerjisi sisteminin simülasyonunu ve
kurtulmak ve temiz bir enerjiyle ta-
bu sistem, ihtiyaç fazlası bir üretim
amorti süresi hesaplarını net olarak
sarruf yapmak mümkün oluyor.
yapacak şekilde tasarlandığında gelir
görmeli.”
38
BASINÇLI HAVA SİSTEMLERİ
PALETLİ KAYA DELİCİ İMALATI
İKİNCİ EL KOMPRESÖR
ALIM VE SATIMI GES PROJELERİNDE PANEL DİREKLEME 90 MM, 225 MM DELGİ İŞLERİ İTİNA İLE YAPILIR.
57. Sokak No: 136 Ostim - ANKARA - Tel: 0312 385 55 02 - Faks: 0312 385 55 06 Koray KOÇAK - Gsm: 0533 470 65 13 - k_kocak1972@hotmail.com www.atlasbasinclihava.com
ÜRETİM - ÇİMENTO
Feyyaz ÜNAL
Batı Anadolu Grubu İcra Kurulu Üyesi
BORLU ÇİMENTO ÇEVRECİ VE DAYANIKLI! Borlu çimento üretimi sırasında yüzde 8-10 oranında daha az yakıt harcanarak enerji tasarrufu, karbondioksit emisyonunda da yüzde 25’lere varan azalma sağlanıyor.
Dünya çimento endüstrisinin gele-
değindi. Bor minerallerinin zenginleş-
ceğin stratejik yapı malzemesi olarak
tirmesi sonrasında atık olarak borlu
kabul ettiği borlu çimento üretimi, Batı
kil oluşturulduğunu dile getiren Ünal,
Anadolu Grubu’nun İzmir Bornova’da
sözlerine şu şekilde devam etti:
bulunan Batıçim fabrikasında, borlu
“Batıçim olarak bor kaynakları-
kil atığı kullanılarak gerçekleştiriliyor.
na yakın bir konumda bulunma-
Batı Anadolu Grubu, yeni nesil ürünü
mız, nakliyesi sırasında oluşacak
borlu çimento ile daha çevre dostu,
karbon
düşük maliyetli, fiziksel etkilere kar-
olduğunca düşük olması konusunda
şı dayanıklılığı yüksek yapılar inşa
avantaj sağlamaktadır. Yaptığımız
edilmesine ve ülke ekonomisine katkı
çalışmalarda borlu kil atığı ile yapılan
sağlamayı hedefliyor.
borlu çimento çalışması sonucunda
Endüstriyel bir atığın başka bir sek-
emisyonlarının
mümkün
normal betona göre daha yüksek
törde hammadde olarak değerlen-
dayanım
elde
edebildik.
Borlu
dirilmesinin çevresel sürdürülebilir-
çimentonun yüksek dayanıma sahip
lik açısından büyük önem taşıdığını
olmasından dolayı beton yollarda;
vurgulayan Batı Anadolu Grubu İcra
düşük hidratasyon ısısı nedeniyle de
Kurulu Üyesi Feyyaz Ünal, enerji ve-
tüp geçit ve baraj gibi kütle beton al-
rimliliğinin arttırılması yönünde ciddi
ternatifi olarak kullanıldığı çalışma-
yatırımlar yaptıklarını ve atık kulla-
larda mevcut.”
nımına öncelik verdiklerini söyledi.
Borlu çimento üretimi sırasında
Ünal, Batıçim ve Batısöke çimento
yüzde 8-10 oranında daha az yakıt
fabrikalarında çevre ve enerji verim-
harcanarak enerji tasarrufu, karbon-
liliği projelerine 5 yılda yaklaşık 100
dioksit emisyonunda da yüzde 25’lere
milyon TL yatırım gerçekleştirdikleri-
varan azalma sağlanıyor.
ni de sözlerine ekledi.
Batıçim çimento fabrikasında oluşan atıkların, yakıt ve alternatif ham-
“Borlu kil atığı ile yapılan borlu çimento çalışması sonucunda normal betona göre daha yüksek dayanım elde edebildik.”
madde olarak da kullanılması sonucunda daha az enerji ile çimento elde edilebildiğini ekleyen Ünal, çimento sektörünün enerji verimliliği projeleri ve atık yönetiminde aktif bir rol üstlenmesine dikkat çekti. Feyyaz Ünal,
Türkiye’nin bor madeni açısın-
bu sayede sektörün çevresel etkisi
dan dünyadaki toplam
yüksek bir endüstri olma noktasın-
bor rezervlerinin yüzde
dan bugün sürdürülebilir kalkınmanın
72’sine sahip olduğunu
yaygınlaştırmasında kent yönetimle-
vurgulayan Ünal, bu re-
rinin ve diğer endüstrilerin çözüm or-
zervlerin işlenerek borlu
tağı konumuna geldiğini belirtti.
ENERJİ & MADEN
22. SAYI
ürünlerin elde edildiğine
40
www.tksmakina.com
www.tksmakina.com.tr
Melih Gökçek Bulvarı 1364. Sk. (Eski 585 Sk.) No: 23 İvogsan - ANKARA Tel: 0312 395 79 85-86 • Faks: 0312. 395 79 87 e-mail: info@tksmakina.com • info@tksmachinery.com
ASTRA /AUSA/ Bell/ Caterpillar / Chengong / CNH / Daewoo / Dahua / Hitachi-Furukawa / HAMM HBM-Nobas Heli / Hitachi / Huddig AB / Hyundai / Hua Dong / JCB / John Deere / Kalmar / Liugong / Liebherr / Linyi / Longgong Moxy / Omniquip / Oshkosh / Sany / Shangong / Stetter / Terex / Tianjin / (Volvo/VCE) / Xiagong / Xugong / Xingma
HUKUKKÖŞESİ KÖŞESİ HUKUK
Av. Hayri ÖZSOY
MADEN YÖNETMELİĞİNDE YER ALAN İDARİ MADENCİLİKTE Eski Kanunda teminat iradı ve ruhsat iptali şeklinde yer alan yaptırımların yerine yeni Kanunda, PARA CEZALARI ORMAN İZİNLERİ idari para cezası uygulaması öngörülmüştür. Nitekim Orman Kanununun 16’ncı
maddesinde; Devlet ormanları içinde maden aranması ve işletilmesi ile madencilik faaliyeti için zorunlu; tesis, yol, enerji, su, haberleşme ve altyapı
Maden işletme izni verilmeden önce alınması gereken cezası uygulanır ve genelgösteriarama döneMaden Kanunubir İle tanesi, Bazı Kanunlarda izinlerden eğer madencilik faaliyeti mine hak sağlar. Değişiklik Dair 6592 sayı- alanlar lecek Yapılmasına saha orman sayılan içerisinde kalıyorsa, (4) Ön arama faaliyet raporunun sürelı Kanun 18/02/2015 tarih ve 29271 sayılı orman iznidir. Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe girmiştir. Bu Kanunun uygulanmasına Maden verildikten dair usul veişletme esaslarıruhsatı düzenleyen Maden sonra madenin işletmeyetarih alınabilmeYönetmeliği ise 21/09/2017 ve 30187 si içinResmi maden işletmeyayımlanmıştır. izni verilmeden sayılı Gazete’de önce izinlerden bir Eskialınması Kanundagereken teminat iradı ve ruhsat tanesişeklinde de, eğeryer madencilik faaliyeti gösiptali alan yaptırımların yeterilecek saha orman alanlar rine yeni Kanunda, idari sayılan para cezası uygulaması Maden Kanuiçerisindeöngörülmüştür. kalıyorsa, orman iznidir. Bu nunun muhtelif maddelerine dağılmış bir izin; Çevre ve Orman Bakanlığına bağşekilde yer alan idari para cezalarına, aşağıda Yönetmelik maddeleri bazında da toplu halde yer verilerek inceleme kolaylığının sağlanması amaçlanmıştır. Ön arama dönemi MADDE 17 – (3) Ön arama faaliyet rapo-
ENERJİ 22. SAYI ENERJİ& MADEN & MADEN 20. SAYI
runun veya yatırım harcama kalemlerine ait belgelerin uygun bulunmaması hâlinde tespit edilen eksikliklerin bir ay içinde giderilmesi ruhsat sahibine yazılı olarak bildirilir. Tebliğ tarihinden itibaren eksikliklerin bu sürede tamamlanmaması veya verilen raporların ya da yatırım harcama kalemlerine ait belgelerin uygun bulunmaması hâlinde Kanunun 17’nci maddesinin birinci fıkrası gereğince idari para
si içinde verilmemesi hâlinde Kanunun 17’nci maddesinin birinci fıkrası gereğinidari para cezası uygulanırtarafından ve faaliyet lıceOrman Genel Müdürlüğü raporu aranmaksızın genel arama kendi mevzuat hükümlerine göredöneverimine hak sağlar. lir. Maden Kanunu ve Maden Yönetmeliğindeki ilgili hüküm ve düzenlemeler arama dönemiolursa bu konubirGenel tarafa bırakılacak MADDE 18 – (4) Genel6831 arama faaliyet radaki temel mevzuat, sayılı Orman porunun veya yatırım harcama kalemlerine Kanunu ile Orman Kanununun 16’ncı ait belgelerin uygun bulunmaması hâlinMaddesinin Uygulama Yönetmeliğidir. de tespit edilen eksikliklerin bir ay içinde giderilmesi ruhsat sahibine yazılı olarak bildirilir. Tebliğ tarihinden itibaren eksikliklerin bu sürede tamamlanmaması veya verilen raporların ya da yatırım harcama kalemlerine ait belgelerin uygun bulunmaması hâlinde Kanunun 17’nci maddesinin birinci fıkrası gereğince idari para cezası uygulanır ve arama ruhsat süresi sona ermiş ise ruhsat iptal edilir. (5) Genel arama faaliyet raporunun süresi içinde verilmemesi hâlinde Kanunun 17’nci maddesinin birinci fıkrası gereğince idari para cezası uygulanır ve faaliyet raporu aranmaksızın IV. Grup ruhsatlarda detay arama dönemine hak sağlar. II. Grup (b) bendi, III. ve V. Grup ruhsatlarda, arama süresi sona ermiş ise ruhsat iptal edilir. 42 56
tesislerine, fon bedelleri hariç, bedeli
alınarak Çevre ve Orman BakanlıI. Grup (b) bendi, II. Grup (a) ve (c) bendi ğınca izin verileceği, temditler dâhil maden işletme ruhsat taleplerinin deruhsat süresince müktesep haklar ğerlendirilmesi korunmak kaydı ile Devlet ormanları MADDE 25 – (1) I. Grup (b) bendi, II. Grup sınırları içindeki tohum meşcereleri, (a) ve (c) bendi madenlerde işletme ruhgen koruma alanları, muhafaza orsatı verilebilmesi için; YTK’larca maden manları, orman içi dinlenme yerleri, mühendisinin sorumluluğunda hazırlanendemik ve korunması gereken nadir mış Ek-14’e uygun çevre ile uyum planını ekosistemlerin bulunduğu alanlarda veya taahhüdünü içeren işletme projesinin maden aranması ve işletilmesinin, incelenmesine müteakip varsa projedeÇevre ve Orman Bakanlığının muvaki teknik eksiklikler, 6183 sayılı Kanunun fakatine bağlı olduğu yazılıdır. 22/A maddesi kapsamında vadesi geçmiş Orman izni talepleri Orman Bölge borcun bulunmadığına ilişkin belge ve işMüdürlükleri tarafından mahallinletme ruhsat bedeli, yapılan bildirimden de tetkik edilerek değerlendirildikten itibaren üç ay içinde tamamlanır. Eksiksonra “Kısıtlı Alanlara Rastlayan Maliklerini verilen sürede tamamlamayanden Kanunun İşletme/Maden Tesis ve Altyapı lara 24 üncü maddesinin ikinci Tesis İzin Taleplerine Değerlendirme fıkrası gereğince idariAit para cezası uyguKomisyon Kararı” ile Orman Kanunulanarak süre üç ay daha uzatılır. Bu süre
nun 16’ıncı maddesinetamamlamayangöre izin verilsonunda eksikliklerini mesinde ormancılık açısından sakınca ların talepleri kabul edilmez ve yatırılan bulunmadığına karariade verilmesi halinde işletme ruhsat bedeli edilir. Taleplebu talep, Orman Genelve Müdürlüğü rin ruhsatlandırılması işletilmesitaraile il-
fından 2012/15 sayılı Başbakanlık gili genel ilkeler çerçevesinde uygun Gebunelgesi kapsamında değerlendirilerek lunan alana bir ay içinde işletme ruhsatı Başbakanlığa gönderilmektedir. Başdüzenlenir. bakanlık tarafından II. Grup (b) bendi, III.uygun ve IV. görülenleGrup işletreme Orman Genel ruhsatı içinMüdürlüğü müracaat tarafından izin verilmekte, görülmeyenlere MADDE 27 – (2)uygun Bu grup madenlere işise izinruhsatı verilmemektedir. letme verilebilmesi için; YTK ta-
Hiyerarşik normlar sistemi olan hukuk düzeninde alt düzeydeki normların geçerlilik ve yürürlüklerini üst düzeydeki normlardan aldığı kuşkusuzdur. 16.06.2012 tarih ve 28325 sayılı Resmi Gazete’de yayınlanan 2012/15 sayılı genelge de; “Kamu kurum ve kuruluşları (Belediyeler ve il özel idareleri hariç) ile sermayesinin yüzde ellisinden fazlası kamu kurum ve kuruluşlarına ait şirketlerin, kendi mülkiyetlerinde veya tasarruflarında bulunan taşınmazlarıyla ilgili olarak; kamu kurum ve kuruluşları, vakıf, dernek veya bunların şirketlerine, gerçek veya tüzel kişilere; satış, kira, irtifak, takas, tahsis, devir vb. her türlü tasarrufa yönelik işlemleri için Başbakanlıktan izin alınacaktır.” denilmekte ise de bilindiği üzere genelge; yasa ve yönetmeliklerin uygu-
gönderilen yazı, tamim, sirküler olarak tanımlanmaktadır. Hiyerarşik normlar sistemi olan hukuk düzeninde alt düzeydeki normların geçerlilik ve yürürlüklerini üst düzeydeki normlardan aldığı kuşkusuzdur. Normlar hiyerarşisinin en üstünde hukukun evrensel ilkeleri ve Anayasa bulunmakta ve daha sonra gelen kanunlar geçerlilik ve yürürlüğünü Anayasadan, tüzükler geçerlilik ve yürürlüğünü kanundan, yönetmelikler ise geçerlilik ve yürürlüğünü kanun ve tüzükten almaktadır.
nu’nun 16’ncı Maddesinin Uygulama
yıl gibi kısa bir süre için vermektedir.
Yönetmeliğinde yer alan hüküm ve
Ancak bu uygulama da hukuka uygun
düzenlemelere göre değerlendirilerek
değildir.
sonuçlandırılmak zorundadır. Başvurular, Kanun ve Yönetmeliğin aradığı şartları taşıyor ise 2012/15 sayılı Genelge kapsamında reddedilmesi hukuka uygun değildir. İdarelerin izin, ruhsat v.b. talepleri kendi mevzuat hükümleri çerçevesinde sonuçlandırması gerekirken Başbakanlık genelgesine göre hareket etmelerinin hukuka uygun bulunmadığı yönünde verilmiş yargı kararları bulunmaktadır. Bu kararlarda;
Anayasanın 2. maddesi: “Türkiye Cumhuriyeti, toplumun huzuru, milli dayanışma ve adalet anlayışı içinde; insan haklarına saygılı, Atatürk milliyetçiliğine bağlı, başlangıçta belirtilen temel ilkelere dayanan, demokratik, laik ve sosyal bir hukuk devletidir.”
Bir normun kendisinden daha üst
Kanunda öngörülmeyen, Kanun hük-
konumda bulunan ve dayanağını
münü ve kişilerin kanundan doğan
Anayasanın 2. maddesinde; “Tür-
oluşturan bir norma aykırı veya bunu
haklarını sınırlayan Genelge hüküm-
kiye Cumhuriyeti, toplumun huzuru,
değiştirici bir hüküm getirmesi müm-
leri kapsamında hareket edilmesinin
milli dayanışma ve adalet anlayışı
kün değildir. Asli düzenleme yetkisi
hukuka uygun bulunmadığı gerekçesi
içinde; insan haklarına saygılı, Ata-
yasama organına aittir. Türevsel bir
ile verilmiş çok sayıda iptal kararı bu-
türk milliyetçiliğine bağlı, başlangıç-
yetki olarak kabul edilen idarelerin
lunmakta olup, bu kararların hemen
ta belirtilen temel ilkelere dayanan,
düzenleme yetkisinin ise yasalarla
hepsi Danıştay incelemesinden de ge-
demokratik, laik ve sosyal bir hukuk
getirilen hükümleri kısıtlayacak bir
çerek onanmış ve kesinleşmiştir.
devletidir.” hükmüne yer verilmek-
şekilde kullanılamayacağı idare hu-
Orman Genel Müdürlüğü bu şekilde
kukunun en temel prensiplerindendir.
dava konusu yapılmış ve kazanılmış
Anayasa’nın 2. maddesinde yer alan
Orman izni başvuruları, 6831 sa-
davalarda mahkeme kararlarını uy-
hukuk devletinin temel ilkelerinden
yılı Orman Kanunu ve Orman Kanu-
gulamakta ancak orman izinlerini 1
biri “belirlilik”tir. Bu ilkeye göre, kanu-
43
tedir.
22. SAYI
bir konuyu aydınlatmak için ilgililere
ENERJİ & MADEN
lanmasında yol göstermek, herhangi
Madencilik uzun vadeli planlama ve yatırım gerektiren bir işkolu olup, üretilecek madenin sürekliliği ve bu manada arz güvenliği gerek satıcı gerekse alıcılar için son derece önemlidir. İlgili mevzuatın yukarıda yer verilen açık hükümlerinden de anlaşılacağı üzere orman izninin verilmesinde ruhsat süresinin dikkate alınması
ENERJİ & MADEN
22. SAYI
emredici bir hükümdür. Madencilik uzun vadeli planlama
ni ve idari düzenlemelerinin hem kişi-
aittir. Devlet bu hakkını belli bir süre
ler hem de idare yönünden herhangi
için, gerçek ve tüzelkişilere devrede-
bir tereddüde ve şüpheye yer verme-
bilir. Hangi tabiî servet ve kaynağın
yecek şekilde açık, net, anlaşılır ve
arama ve işletmesinin, Devletin ger-
uygulanabilir olması ayrıca kamu oto-
çek ve tüzel kişilerle ortak olarak veya
dir. Bu piyasada alıcılar satın almaya
ritelerinin keyfi uygulamalarına karşı
doğrudan gerçek ve tüzel kişiler eliyle
karar verdikleri madenin üretim de-
koruyucu tedbirler içermesi de gerek-
yapılması, kanunun açık iznine bağlı-
vamlılığını önemsemekte, bu bağlam-
lidir. Belirlilik ilkesi, hukuki güvenlik-
dır. Bu durumda gerçek ve tüzel kişi-
da ruhsat güvenliği aramakta, bundan
le bağlantılı olup birey, hangi somut
lerin uyması gereken şartlar ve Dev-
tereddüde düştüklerinde ise anlaşma
eylem ve olguya hangi hukuki müey-
letçe yapılacak gözetim, denetim usul
imzalamaya yanaşmayabilmektedir-
yidenin veya neticenin bağlandığını
ve esasları ve müeyyideler kanunda
ler. Maden şirketleri ise kısa süre-
bilmelidir. Birey, ancak bu durumda
gösterilir.” hükmü yer almaktadır.
li olarak verilen izinlerde ekonomik
kendisine düşen yükümlülükleri ön-
Anayasa’nın öngördüğü, madenlerin
anlamda önünü görememekte, sağ-
görebilir ve davranışlarını belirler. Hu-
aranması ve işletilmesinde uyulması
lıklı bir üretim planlaması yapama-
kuk güvenliği, normların öngörülebilir
gereken şartlarla, Devletçe yapılacak
makta, taahhütlere girememekte ve
olmasını, bireylerin tüm eylem ve iş-
gözetim, denetim usul ve esasları ve
dolayısıyla pazar payını geliştireme-
lemlerinde devlete güven duyabilme-
yaptırımları öngören ayrıntılı düzen-
diği gibi olanı da kaybetmektedir. Bu
sini, devletin de yasal düzenlemelerde
leme ise 3213 sayılı Maden Kanunu ile
yüzden izinlerin verilmesinde ruhsat
bu güven duygusunu zedeleyici yön-
yürürlüğe konulmuştur.
süresinin dikkate alınması önem arz
ve yatırım gerektiren bir işkolu olup, üretilecek madenin sürekliliği ve bu manada arz güvenliği gerek satıcı gerekse alıcılar için son derece önemli-
temlerden kaçınmasını gerekli kılar
Anayasa maddesinde geçen “Belli
etmektedir ve Maden Kanunu’nun 7.
(Anayasa Mahkemesi 26.12.2013 gün
bir süre için” tümcesi ruhsat süre-
maddesi gereği alınması gereken izin-
ve E:2013/67, K:2013/164).
sini ifade etmektedir. Bu yüzden de
ler (ÇED izni, orman izni v.b.) de ruhsat
Hukuk devletinin unsurlarından iki
Maden Kanunu’nun 7. maddesi gere-
süresine paralel olmak zorundadır,
tanesi “hukuki güvenlik” ve “belirli-
ğince alınması gereken izinlerin (ÇED
nitekim bu husus Kanun ve Yönetme-
lik” ilkeleridir. Bireyin devlete güven
izni, Gsm kapsamında işyeri açma ve
likler ile güvence altına alınmaya çalı-
duyması, ancak hukuki güveliğin sağ-
çalışma ruhsatı, mülkiyet izni, orman
şılmıştır.
landığı bir hukuk devleti düzeninde
izni, mera tahsis amacı değişikliği)
Orman Genel Müdürlüğü tarafından
mümkün
Anayasada
verilmesi sırasında ruhsat süresinin
izinlerin ruhsat süresi dikkate alın-
öngörülen temel hak ve hürriyetlerin
dikkate alınması gerekeceği mevzua-
madan ve çok kısa ve sınırlı süreler
kullanılması ve insan haklarının insan
tın amir hükmüdür.
için verilmesi Anayasanın 48. madde-
olabilecektir.
hayatına egemen kılınması için Devlet,
Nitekim Orman Kanunu’nun 16’ncı
sine de uygun düşmemektedir. Çünkü
bireylerin hukuka olan inançlarını ve
maddesinin Uygulama Yönetmeliği-
Anayasanın bu maddesinde devletin,
güvenlerini korumakla yükümlüdür.
nin “Kesin izin” başlıklı 7. maddesinin
özel teşebbüslerin milli ekonominin
Anayasanın 168. maddesinde ”Tabiî
1. fıkrasında da açıkça; “Bakanlıkça
gereklerine ve sosyal amaçlara uy-
servetler ve kaynaklar Devletin hü-
uygun görülenlere ruhsat süresi dik-
gun yürümesini, güvenlik ve kararlılık
küm ve tasarrufu altındadır. Bunların
kate alınarak izin verilir.” düzenlemesi
içinde çalışmasını sağlayacak tedbir-
aranması ve işletilmesi hakkı Devlete
yer almaktadır.
leri almak zorunda olduğu yazılıdır. 44
YD SONDAJ-YUSUF DEMİR
İvedik Organize Sanayi Bölgesi, Serhat Mah. 1364 Cad. No: 3 Yenimahalle /ANKARA Tel/Faks: 0312 394 0590 • Gsm: 0532.284 25 92-0533.451 06 15 e-mail: ydsondaj@hotmail.com
JEOTERMAL ENERJİ
Fosil Yakıt İthalatına Karşı Yerli ve Yenilenebilir Güç
JEOTERMAL
Ali KINDAP
Zorlu Enerji Yatırımlar, İşletme ve Bakımdan Sorumlu Genel Müdürü
Zorlu Enerji Yatırımlar, İşletme ve Bakımdan Sorumlu Genel Müdürü Ali Kındap: “Bugün 3 milyon hanenin enerji ihtiyacını karşılayan jeotermalin, fosil yakıt ithalatını azaltmada çok büyük katkısı var.”
İstanbul Teknik Üniversitesi (İTÜ) ta-
Toplam enerji kurulu gücünün yüzde
Kındap, sektörün büyümesini sür-
rafından bu yıl 28’incisi düzenlenen İTÜ
1,3’ü, yıllık üretiminin ise yüzde 1,8’i
dürülebilmesi için teşviklerin devam
Petrol ve Doğal Gaz Semineri ve Ser-
jeotermal kaynaklardan sağlanıyor. 3
etmesinin çok önemli olduğuna dikkat
gisi’nde, üniversite ile özel sektörden
milyon hanenin enerji ihtiyacını jeoter-
çekerek şu açıklamada bulundu: “Teş-
paydaşlar bir araya gelerek petrol, do-
mal enerji sağlıyor. Bunun fosil yakıt it-
vikler 2030 yılına kadar devam ederse,
ğal gaz ve jeotermal enerji alanlarında
halatını azaltmaya katkısı çok büyük.”
jeotermalin ekonominin yanında enerji fiyatlarına da olumlu katkısı olabilecek.
öne çıkan konuları ele aldılar. Etkinliğe, “Yatırımcı Gözüyle Türkiye’de Jeotermalin Bugünü ve Geleceği” başlıklı sunumuyla katılan Zorlu Enerji Yatırımlar, İşletme ve Bakımdan Sorumlu
“Jeotermal enerji yatırımlarında yüzde 70 oranında yerli aksam ve hizmet kullanılıyor.”
Yatırımlara bağlı olarak enerji fiyatları aşağı inerken maliyet düşecek. Teşvik mekanizmasının devam etmesiyle jeotermal enerji 2021-2040 yılları arasındaki dönemde ülke ekonomisine
Genel Müdürü Ali Kındap, jeotermalin Türkiye’nin en önemli yerli ve milli ye-
Sektörün mevcut kurulu güç için
toplam 5 milyar dolar fayda sağlaya-
nilenebilir enerji kaynaklarından biri
sondaj maliyeti hariç şimdiye kadar 2,5
bilir. Aynı zamanda 4000 MW kurulu
olduğunu belirtti.
milyar dolar yatırım yaptığını söyleyen
jeotermal güce ulaşarak dünyada ilk
Jeotermal enerjinin, fosil yakıt it-
Kındap, bu yatırımın ülke ekonomisine
sıraya yerleşmemiz mümkün.”
halatını azaltmaya yönelik katkısının
yaklaşık 1,75 milyar dolar katkı sağ-
Temiz ve çevreci enerji kaynağı
çok büyük olduğunu dile getiren Zorlu
ladığını belirterek, “Jeotermal enerji
olan jeotermal alanındaki yatırımla-
Enerji Yatırımlar, İşletme ve Bakım-
yatırımlarında yüzde 70 oranında yerli
rın, enerjinin yanı sıra seracılık, sağlık,
dan Sorumlu Genel Müdürü Ali Kın-
aksam ve hizmet kullanılıyor. Yatırım-
turizm gibi farklı alanlarda da değer
dap, “Teşvik mekanizmasının devam
ların devam etmesiyle bu oranın yüzde
yarattığını kaydeden Kındap, diğer
etmesiyle jeotermal enerji 2021-2040
90’lara çıkması mümkün… Sektör ay-
yenilenebilir enerji kaynaklarına göre
yılları arasındaki dönemde ülke eko-
rıca kurulu tesislerde 1600 kişiye is-
düşük oranda arazi kullanılmasının da
nomisine toplam 5 milyar dolar fayda
tihdam sağlıyor ve bu sayı yeni santral
olumlu noktalardan biri olduğunu dile
sağlayabilir.” diye konuştu.
kurulumlarında 3500 kişiye çıkıyor.”
getirdi. “Diğer enerji santralleri ortala-
açıklamasında bulundu.
ma 20-30 sene ömre sahipken, jeoter-
“Nisan 2018 verilerine göre dünyada
mal santrallerde bu süre 40-50 seneye
jeotermal enerji alanında 14 bin MW üzerinde kurulu güç var.” diye kaydeden Kındap, şunları söyledi: “Türkiye hâlihazırda 1155 MW jeotermal kuru-
22. SAYI
lu gücüyle dördüncü sırada yer alıyor.
“Teşvik mekanizması devam ederse jeotermal enerji ile ülke ekonomisine 5 milyar dolar katkı sağlanabilir.”
çıkıyor. Dünyada bu kadar süre çalışan örnekler var.” diye konuşan Kındap, “İşletmesini üstlendiğimiz Kızıldere I Jeotermal Enerji Santrali 35 yıla yaklaşan faaliyet süresiyle bunun Türkiye’deki en iyi örneklerinden biri… Bu da jeotermal enerjiye yapılan yatırımları
ENERJİ & MADEN
birçok noktada olumlu kılıyor.” dedi. Kındap, jeotermal santrallerinin işletme maliyetlerine ilişkin detayları da sunumunda paylaştı. Panel sonunda Kındap’a Zorlu Enerji’nin panele katkılarından dolayı teşekkür plaketi verildi. 46
JEOTERMAL ENERJİ
‘JEOTERMAL, SAĞLIĞI NOT: HABERİDDİASINA 1 SAYFAYA SIĞAR MI Kİİİİ??? TEHDİT EDİYOR’ ----------------------Sayfa Adı: JEOTERMAL ENERJİ SANTRALLERİ BİLİMSEL TEKZİP!
--------------------------ile varlığını hissettiren, renksiz ve ya- TEKZİP! ği ve kanserSAĞLIĞI sebebi ile ölüm oranlarının ‘JEOTERMAL, TEHDİT EDİYOR’ İDDİASINA BİLİMSEL
Jeotermal enerjinin nıcı bir gaz olduğuna dikkat çekti. yönündeki gerçekçi olumsuz insan ve çevre sağlığınaJeotermalarttığı enerjinin insaniddialarının ve çevre sağlığına etkide bulunduğu iddiasına karşı TÜİK Hidrojen sülfürün, kükürtlü bir bileolmadığını ortaya koyuyor. verilerinden yola çıkılarak yapılan çalışma, söz konusu iddianın bilimsel gerçeklerle olumsuz etkide bulunduğu şen olarak petrol, doğal gaz, volkanik örtüşmediğini ortaya koydu. iddiasına karşı TÜİK gazlar ve kaplıcalarda doğal halde buJES’lerdeki Gaz Atıkların Aydın’a verilerinden yola çıkılarak lunduğuna dikkat çeken Seda Derya, Etkisi… yapılan çalışma, söz Marmara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü’nden Seda Derya’nın, Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) verilerinden yola jeotermal santraller olmasa dahi bölDerya, jeotermal (JES) jeotermal santraller nedeniyle artış yaşandığı yönündeki çıkarak yaptığı Seda çalışma, Aydın’da kanser ve santral ölüm vakalarında konusu iddianın bilimsel ge itibari ileaktardığı bu kokunun oluşmasının inanışın doğru olmadığını gösterdi. Derya’nın TÜİK verilerinden yararlanarak resmi veriler, Aydın’da ölümlerin gaz atıklarının çevreye etkilerini de gerçeklerle örtüşmediğini büyük çoğunluğunun 75 yaşından sonra yaşandığını ve 2009 yılından bu olduğuna yana 75+ yaşdikkat ölüm oranın yüzde 6,4 arttığını normal çekti. Derya, inceleyerek, bu gazlardan karbondigösteriyor. Aydın’da ölüm oranları yılda ortalama yüzde 3 artarken, nüfusun son 5 yılda yüzde 8 attığı da görülüyor. ortaya koydu. bölgedeki jeotermal santrallerinden oksitin, insanlar, hayvanlar ve bitkiler
salınan her iki gazın da çevreye ve tarafından da üretilip atmosfere atıl-SPOT yöre halkına herhangi bir zararının ler Enstitüsü’nden Seda Derya’nın, sera etkisivakalarına dışında sağlığa bir “Vardığını olanvekanser jeotermal kaynakların bulunmadığını vurguladı. sebep olduğu Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) vezararının bulunmadığını vurguladı. Jebilimsel dayanağı olmayan bir iddiadır.” Jeotermal sıvıların ise çıkarıldıkları rilerinden yola çıkarak yaptığı çalışma, otermal santrallerden çıkan bir başka bölgeye bağlı olarak farklı ölçülerde Aydın’da kanser ve ölüm vakalarında önemli gaz türünün hidrojen sülfür olSeda Derya, bu verilerin, son 5 yılda Aydın’da yaşam sürelerininarsenik, uzadığınıcıva, gösterdiğine çekerek, “Aydın ilinde kanser lityumdikkat ve bor içerebildijeotermal santraller nedeniyle artış vakalarına bağlı ölüm değinen oranlarında bir anomali gözlenmediği Var olan vakalarına jeotermal duğuna Derya, hidrojen sülfü- ortaya ğiniçıkmaktadır. belirten Derya, bukanser sıvıların kurulu yaşandığı yönündeki inanışın kaynakların doğru sebep olduğu bilimsel dayanağı olmayan bir iddiadır.” dedi. Aydın’da tümör hastalıklarına bağlı olarak gelişen rün yerkürede doğal olarak oluşan ve 8 pompalar kesintisiz re-enjekte edi- oranlarının oranlarına dair resmi veriler de jeotermal enerjinin kansere sebebiyetile verdiği ve kanser sebebi ile ölüm olmadığını gösterdi. Derya’nınölüm TÜİK ppb (milyarda 8 parça)olmadığını gibi çokortaya düşük arttığı yönündeki iddialarının gerçekçi koyuyor. lerek çevreye zararının önlenebildiğiverilerinden yararlanarak aktardığı ni vurguladı. oranlarda bile çürük yumurta kokusu resmi veriler, Aydın’da ölümlerin bü- 1: Aydın’da tümör hastalıklarına bağlı gelişen ölümler Tablo Marmara Üniversitesi Sosyal Bilim-
yük çoğunluğunun 75 yaşından sonra
Tablo 1: Aydın’da tümör hastalıklarına bağlı gelişen ölümler
yaşandığını ve 2009 yılından bu yana
1600
75+ yaş ölüm oranın yüzde 6,4 arttığını
1400
gösteriyor. Aydın’da ölüm oranları yılda
1200
ortalama yüzde 3 artarken, nüfusun son 5 yılda yüzde 8 attığı da görülüyor.
“Var olan kanser vakalarına jeotermal kaynakların sebep olduğu bilimsel dayanağı olmayan bir iddiadır.” Seda Derya, bu verilerin, son 5 yılda Aydın’da yaşam sürelerinin uzadığını
1403 1339
1128
1000
1378 1292
1302
800
Seri 1
600 400 200 0 2011
2012
2013
2014
2015
2016
2017
2018
Tablo 2: Aydın’da ölüm vakalarının yaş aralığı bazında dağılımı (2009-2015, TÜİK) 25-29
30-34
45-49
50-54
55-59
60-64
65-69
70-74
75 +
166 29
18
44 43 48
51
80
114
186
280
358
420
547
834
2969
ortaya çıkmaktadır. Var olan kanser
6310
173
29
19
30
51
100
120
184
242
346
459
549
739
3145
vakalarına jeotermal kaynakların sebep olduğu bilimsel dayanağı olmayan
57 48
40-44
15-19
6211
2010
35-39
5-9
2009
ilinde kanser vakalarına bağlı ölüm
20-24
0
1-4
oranlarında bir anomali gözlenmediği
gösterdiğine dikkat çekerek,
Yıllar
Toplam
Tablo 2: Aydın’da ölüm vakalarının yaş aralığı bazında dağılımı (2009-2015, “Aydın TÜİK)
2011
6615
142 36
14
44 50 57 64
74
89
161
231
395
491
607
803
3343
2012
6727
155 32
8
41
53
52 48
64
108
161
286
381
480
619
758
3465
37
bir iddiadır.” dedi. Aydın’da tümör has-
2013
6439 120 24
21
31
43 49
74
98
163
245
384
453
582
722
3375
2014
6743
124 20
11
35 34 34 50
72
85
163
271
386
519
624
734
3568
talıklarına bağlı olarak gelişen ölüm
2015
7416
117
13
37
119
152
277
418
530
672
814
4021
oranlarına dair resmi veriler de jeoter-
2016
7642
108 28
10
mal enerjinin kansere sebebiyet verdi-
2017
7412
103
14
21 21
31
51
62
60
41
51
45 50
83
112
147
280
404
588
675
817
4203
41
47
55 44
71
103
139
279
393
571
712
829
3990
İŞ SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİ
PROSES EMNİYETİ SEMPOZYUMU VE SERGİSİ DÜZENLENDİ Kocaeli Sanayi Odası tarafından iş sağlığı ve güvenliğine dikkat çekmek üzere düzenlenen Proses Emniyeti Sempozyumu ve Sergisi 14-15 Mayıs 2018 tarihinde gerçekleşti. Bloomberg HT TV Haber Koordinatörü Ali Çağatay’ın moderatörlüğünde gerçekleşen panele, T.C. Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı İş Müfettişi Abdurrahman Akman, T.C. Çevre ve Şehircilik Bakanlığı Büyük Endüstriyel Kazaların Kontrolü ve Denetimi Şube Müdürü Özlem Yıldırım, T.C. Başbakanlık Afet ve Acil Durum Yönetimi Başkanlığı Uzmanı Fatih Şen, Kocaeli Sanayi Odası Yönetim Kurulu Başkan Yardımcısı Çınar Ulusoy, Kimya İşverenler Sendikası (KİPLAS) Başkanı Feridun Uzunyol, TÜPRAŞ İzmit Rafineri Müdürü Metin Tüfekçioğlu katıldı. Ali Çağatay, Seveso Direktiflerinin Kocaeli Sanayi Odası tarafından iş
Sempozyumu ve Sergisi’nde tartışıldı.
özel sektör, kamu, çalışan, sivil toplum
sağlığı ve güvenliğine dikkat çekmek
Sektörün tüm paydaşlarını buluşturan
ve akademisyenler gibi tüm tarafların
üzere düzenlenen Proses Emniyeti
etkinliğin gündeminde, Temmuz 2018’de
üzerinde ittifak oluşturduğu bir konu
Sempozyumu ve Sergisi 14-15 Mayıs
güncellenerek Seveso III Direktiflerini
olduğuna dikkat çekerek paneli açtı. Pa-
2018 tarihinde The Green Park Pendik
kapsayacak Büyük Endüstriyel Kazala-
nelde, sektörün alması gereken önlem-
Hotel ve Kongre Merkezi’nde gerçekleş-
rın Önlenmesi ve Etkilerinin Azaltılması
leri finanse etmesi için Zorunlu Deprem
ti. Büyük endüstriyel kazaların önlen-
Hakkındaki Yönetmelik yer aldı. “Proses
Sigortası (DASK) modelinin kullanılabi-
mesi ve muhtemel kazaların insanlara
Emniyeti: Faydalar, Zorluklar ve Çözüm
leceği tartışıldı.
ve çevreye olan zararlarının en aza indi-
Önerileri” başlıklı panelde; kamu, özel
rilmesi amacıyla yüksek seviyede, etkili
sektör ve sivil toplum temsilcileri sek-
Sanayinin Kaynak İhtiyacı 2 Milyar
ve sürekli korumayı sağlamak için alın-
törü etkileyecek bu yönetmeliği masaya
Dolar!
ması gerekli önlemler Proses Emniyeti
yatırdı.
Kocaeli Sanayi Odası Yönetim Kurulu Başkan Yardımcısı Çınar Ulusoy, konuşmasına çarpıcı bir örnekle başlayarak şunları söyledi: “Güney Afrika’da 1970’lerde kapatılmış bir elmas madeni var. 200 yıl faal işletilen bu elmas madeninde 4,5 milyon insan ça-
22. SAYI
lışmış ve bunların yüzde 99’u köleymiş. Bu 4,5 milyon kişiden bir kişi bile iş kazası nedeniyle ölmemiş. Ülke-
ENERJİ & MADEN
mizde ise 1400’ün üzerinde ölümlü iş kazası olduğunu biliyoruz. Sanayiciler olarak biz durumun farkındayız ve bu nedenle I. Proses Emniyeti Sempozyumu ve Sergisi’ni kendimiz ön ayak olup düzenledik.” 48
Çınar Ulusoy, Türkiye’de şu an Seveso II Direktiflerinin yürürlükte olduğunu, Temmuz ayında ise Seveso III’ün devreye girmesinin beklendiğini ifade ederek, sanayinin henüz güvenlik raporu düzeyini aşamadığını, yönetmelik gerekliliklerini yerine getirebilen firma sayısının çok az olduğunu bildirdi. Firmaların çok ciddi yatırımlarla bu yükümlülükleri yerine getirebileceğini ifade eden Ulusoy, tesisin büyüklüğü ve bu güne kadar aldığı güvenlik tedbirlerine göre değişiklik gösterse de yaklaşık 2-3 milyon dolar düzeyinde bir yatırımın firmaları beklediğini bildirdi. Şu anda öncelikle 641 firmanın bu tedbirleri alması gerektiğini bildiren Ulusoy, sanayinin 2 milyar dolar düzeyinde bir kaynak ihtiyacı olduğunun görüldüğünü açıkladı.
Ulusoy: “Avrupa Birliği Horizon Projeleri yatırım desteği için kullanılabilir.”
alarak bazı sigortalar yaptı, örneğin
hendislerin proses emniyeti eğitimi
DASK gibi. Aynı model proses emniye-
almasının önemli olduğunu vurgula-
ti yatırımları için uygulanabilir. Öde-
yan Tüfekçioğlu, kendilerinin özellikle
nen bu paranın bir kısmı koruyucu
genç nesile de hitap edebilmek için
olarak farklı kalemlerde kullanılabilir.
VR gözlüklerle simülasyon eğitimleri
Böylelikle 2 milyon dolarlık yatırım fi-
düzenlediklerini bildirdi. Yeni neslin
nanse edilebilir.” dedi.
görsellikle öğrendiğine dikkat çeken Tüfekçioğlu, kazaların yaşanarak öğ-
“Mühendislik müfredatı sıkıntılı…”
renmesi mümkün olmayan şeyler ol-
Ülke güvenliği için kısa sürede yol
TÜPRAŞ İzmit Rafineri Müdürü Me-
duğunu bunun için en ideal yöntemin
alınması gerektiğini ifade eden Ulu-
tin Tüfekçioğlu ise proses emniyetinin
soy, kamu ile sanayi kuruluşlarının
olmazsa olmaz olduğunu belirterek,
birlikte hareket etmesi gerektiği-
“Çalışanınıza, ürettiklerinize ve çev-
Önleyici Teftiş Anlayışı Geldi
ni açıkladı. Teşvik desteğinin kritik
reye sahip çıkmak istiyorsanız pro-
Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakan-
önem taşıdığının altını çizen Ulusoy,
ses emniyetinin hayata geçirilmesi
lığı İş Müfettişi Abdurrahman Akman,
Avrupa Birliği Horizon Projeleri des-
son derece önemli.” dedi. Tüfekçioğlu,
İtalya’da 1976 yılında yaşanan kazanın
teklerinin alınabileceğini vurguladı.
mühendislik müfredatının sıkıntılı ol-
tüm dünyanın kaderini değiştirdiğine
Ulusoy, kimyasal depolama tesisleri-
duğunu, mezunların bu konuda hiçbir
dikkat çekerek yeni kazanın olmadı-
ne ek olarak enerji nakil hatlarının da
fikri olmadan işe başladıklarını ifade
ğını tekrar eden kazanın olduğunu, bu
Seveso III kapsamında değerlendiril-
etti. Özellikle üretimde çalışacak mü-
nedenle geçmişteki kazalardan ders
simülasyon olduğunu söyledi.
mesi gerektiğini vurguladı. “Sigortalar en önemli sermaye aracı olabilir” Kimya İşverenler Sendikası (KİPLAS) Başkanı Feridun Uzunyol, gerekli ted-
22. SAYI
birleri almak için işverenin sermaye ihtiyacı olduğuna dikkat çekerek, sigortaların en önemli sermaye aracı
ENERJİ & MADEN
olabileceğine vurgu yaptı. Uzunyol, sigortanın geleceğinizde olmaması gereken bir konunun önceden finanse edilmesi için toplanan paranın değeri olduğunu bildirerek, “Geçmişte bazı kanun yapıcılar sigortaları yanına 49
alınması gerektiğini bildirdi. Akman, Teftiş Kurulu’nun 2011 yılında paradigma değişikliğine giderek tepkisel denetimler yerine önleyici teftiş anlayışına geçtiğini de sözlerine ekledi. Tehlikeli Madde Beyanları İçin Son Gün 18 Temmuz… Çevre ve Şehircilik Bakanlığı Büyük Endüstriyel Kazaların Kontrolü ve Denetimi Şube Müdürü Özlem Yıldırım ise Bakanlığın kuruluşları kayıt altına almak için bir sistem kurduğunu belirtti. Kurulan BEKRA Bildirim Sistemi aracılığıyla şirketlerin bulundurdukları tehlikeli maddeleri beyan etiklerini söyleyen Yıldırım, tehlikeli madde
Kimya İşverenler Sendikası Başkanı Feridun Uzunyol
oranına göre şirketlerin alt ve üst seviye olarak ayrıştıklarını aktardı. Yıldırım, Bekra II kayıtlarına göre Türkiye’de 350 civarında üst, 350 civarında da alt seviye kuruluş olduğunu, Bekra III kayıtlarına göre ise bunlara ilave 79 üst, 61 alt seviye kuruluşun yeni kayıt yaptırdığını ifade etti. Yıldırım, firmaların 18 Temmuz 2018 tarihine kadar formlarını güncellemesi gerektiğinin de altını çizdi. Web tabanlı uygulanabilir bir sistem geliştirdiklerini ifade eden Yıldırım, saha denetimlerine ilişkin de denetim modüllerini geliştirdiklerine dikkat çekti.
AFAD Uzmanı Fatih Şen: “Endüstriyel kazalar bir heyelandan daha fazla zarar verebilir.”
Tüpraş İzmit Rafineri Müdürü Metin Tüfekçioğlu
Afet ve Acil Durum Yönetimi Başkanlığı (AFAD) Uzmanı Fatih Şen ise endüstriyel kazaların bir heyelandan daha fazla zarar verebileceğini belirte-
22. SAYI
rek önceden tedbir almanın kritik önem taşıdığına dikkat çekti. AFAD’ın uyguladığı Türkiye Afet Müdahale Planı (TAMP)
ENERJİ & MADEN
hakkında da bilgiler veren Şen, TAMP ile afetler konusunda risk azaltma, hazırlık, müdahale ve afet sonrası iyileştirme çalışmalarının bir bütünlük içinde yürütülebilmesini sağlayacak çalışmalar yürüttüklerini belirtti. 50
SİBER GÜVENLİK
ENERJİ ŞİRKETLERİ İÇİN 13 SİBER GÜVENLİK ÖNLEMİ Yusuf EVMEZ
WatchGuard Türkiye ve Yunanistan Ülke Müdürü
Çoğu güvenlik uzmanı ve güvenlik araştırmacısına göre yenilenebilir enerji sistemlerinin pazar payının
Lider güvenlik duvarı ve UTM sağlayıcısı WatchGuard’ın Türkiye ve Yunanistan Ülke Müdürü Yusuf Evmez, enerji sektöründeki şirketlerin dikkate alması gereken 13 siber güvenlik önlemini paylaştı. Enerji şirketlerine yönelik siber saldırılar felakete yol açıyor…
artması, bu sistemlere yönelik siber
sektöründeki şirketlerin alabileceği 13 önlemi paylaştı.
Santrallerde ve Elektrik
saldırıların da gitgide artacağını gös-
Yenilenebilir enerji sistemlerini nasıl
teriyor. Enerji şirketlerinin güven-
ele geçirebileceği üzerine yoğunlaşan
Hackerlar, enerji sistemlerine sızmak
lik eksikliklerinden faydalanan sal-
siber saldırganların ve bu konudaki va-
için rüzgâr türbinlerinin, yüksek voltaj
dırganlar, sadece küçük bir rüzgâr
kaların sayısı azımsanamayacak kadar
içeren güç hatlarının veya santrallerin
santraline saldırı düzenleseler dahi
yüksek. Lider güvenlik duvarı ve UTM
özellikle uzaktan yönetim sistemlerin-
birbiriyle bağlantılı şebekeler tek bir
sağlayıcısı WatchGuard’ın Türkiye ve
de bir güvenlik açığı bulmaya çalışıyor
erişim noktası üzerinden etkisiz hale
Yunanistan Ülke Müdürü Yusuf Evmez,
ve sızdıktan sonra çalışma şekillerini
getirilebiliyor. Bu durum da elektriğin
santrallere, enerji hatlarına veya rüzgâr
değiştirebiliyor. Örneğin, rüzgârgülü-
haftalarca ya da aylarca kesilmesine,
türbinlerine yönelik saldırıların uzun
nün yönünü değiştiriyor veya sistemin
temiz suyun veya ulaşımın sağlana-
süreli elektrik kesintileriyle ve milyon-
ağ ayarlarını bozarak diğer kişilerin gi-
mamasına ve milyonlarca dolar maddi
larca dolar değerinde maddi zararla so-
riş yapmasını engelliyor. Ele geçirilen
zarara yol açabiliyor.
nuçlanabileceğinin altını çizerek enerji
türbinlerin aşırı yüklenmesinden dolayı
Sistemlerindeki Siber Vakalar!
ülke genelindeki birçok santral etkilenebiliyor, haftalar süren elektrik kesintileri gerçekleşebiliyor ve milyonlarca dolar maddi zarar ortaya çıkabiliyor. 23 Aralık 2015’te Rusya’daki bir hacker grubunun saldırısı nedeniyle Ukrayna’daki Ivano-Frankivsk bölgesinde 1 milyondan fazla insan saatlerce elektriksiz kaldı. 26 Ocak 2016’da da İsrail Elektrik Yönetimi, oltalama yöntemiyle yapılan çok ağır bir siber
22. SAYI
saldırı dolayısıyla bilgisayarlarının bozulduğunu ve fidye yazılımı bulaşan bilgisayarlardaki şifrenin çözülme-
ENERJİ & MADEN
si için para istendiğini duyurmuştu. Sistemler çalışmayınca elektrik uzun süre kesintiye uğramıştı. PWC’nin Ekim 2015’te yaptığı bir araştırmaya göre bu gibi siber saldırıların sayısı bir yılda iki katına çıkmıştı. 52
Siber saldırılar bir dizi felakete neden olabilir. Ayrıca rakip enerji firmaları, şirketin açığa çıkan verilerinden faydalanarak iş stratejilerini öğrenebilir. Önlem alınmadığı takdirde enerji şirketlerinin uğradığı siber saldırılar uzun zaman boyunca elektriğin verilememesi, temiz suyun ya da toplu taşımanın gerçekleştirilememesi, şebeke malzemelerinin onarım veya değişim sürecinin uzaması ve milyonlarca dolar değerde zarar oluşması gibi bir dizi felakete neden olabilir. Ayrıca, rakip enerji firmaları, şirketin açığa çıkan verilerinden faydalanarak iş stratejilerini öğrenebilir. Bu nedenlerden
özel ağlar (VPN) gibi güvenlik yön-
dolayı, enerji şirketlerinin harekete
temleri kullanın.
nılan yazılımlara dair bilgilerin veya
geçip bir an önce önlem almasının ol-
8. Varsayılan sistem hesaplarını
dukça önemli olduğunu belirten Wat-
kaldırın, devre dışı bırakın veya yeni-
chGuard Türkiye ve Yunanistan Ülke
den adlandırın.
Müdürü Yusuf Evmez, enerji sektöründeki şirketlerin alabileceği 13 önlemi sıraladı. Siber Güvenlik İçin Alınabilecek
12. Türbinlerin çalışması için kullasistem güncellemelerinin halka açık olmadığına emin olun. 13. Eğer saldırıyı önleyici tedbirleri
9. Tüm hesaplar için çok güçlü şifre-
siz uygulayamıyorsanız, bu tür önlemleri profesyonel olarak sunabile-
ler seçin. 10. Üçüncü parti sağlayıcılar tarafın-
cek güvenlik hizmetlerinden yardım
dan oluşturulmuş, özellikle yönetici
alın. WatchGuard Unified Threat Ma-
düzeyindeki hesapları gözlemleyin.
nagement ve Next-Generation Fi-
11. Hesaplara zorla giren veya dolaylı
rewall ürünleriyle geniş kapsamda ağ
1. Hiçbir endüstriyel kontrol sistemi-
olarak girilmesine yol açan kişiler şir-
güvenliği sunarken merkezi yönetim
ni direkt olarak internete bağlamayın.
ketin kendi çalışanları olabileceğin-
ve ağ dağılımında rahat izlenebilir sis-
2. Risk analizi yaparak öncelikle-
den personel kalitesine ve şirket içi
temiyle her şirket için en doğru olan
eğitimlere önem verin.
güvenlik çözümünü oluşturur.
Önlemler
rinizi belirleyin ve sistem varlığınızı sağlayan en değerli bileşenleri iş ağından ayrı olarak güvenlik duvarlarının arkasına yerleştirin. 3. Sisteme giriş yapmak için kimlik doğrulamayı ve çok faktörlü korumayı zorunlu yapın. 4. Hesaplara zorla giriş riskini azaltan hesap kilitleme özelliğini aktif hale getirin.
22. SAYI
5. Güvenlik takibini ve anında olay müdahalesini içeren bir sistem kullanın ve bir saldırı anında sorunun ya-
ENERJİ & MADEN
yılmasını önleyin. 6. Güvenlik eksikliklerini veya hatalarını düzenli zaman aralıklarında onaran bir yama yönetimi uygulayın. 7. Uzaktan kontrol edilen rüzgâr türbinlerine erişim sağlarken sanal 53
BARAJLAR
MELEN BARAJI’NDA YÜZDE 95 SEVİYESİNE ULAŞILDI İstanbul’un 2071 yılına kadar olan içme suyu ihtiyacını karşılayacak olan Melen Barajı’nın inşaatında yüzde 95 seviyesine ulaşıldı. İnşaatı devam eden Melen Barajı’nın
kullanarak ‘İstanbul’a Acil Su Temini’
suyu ihtiyacını karşılamak maksadıyla
yüzde 95 seviyesine ulaştığını belirten
adı altında entegre bir proje geliştir-
4 safha halinde geliştirilen Melen Pro-
Orman ve Su İşleri Bakanı Prof. Dr. Vey-
di. Büyük Melen Projesi çerçevesinde
jesi’nin en önemli safhalarından birini
sel Eroğlu, barajın tamamlanmasıyla
Şafak Eylem Planı ile boru hattı dö-
de Melen Barajı oluşturuyor.” dedi.
İstanbul’un 2071 yılına kadar içme suyu
şenerek 20 Ekim 2007 saat 16.59’da
probleminin kalmayacağını ifade etti.
İstanbul’da Yeşilçay sistemine ilk su
Prof. Dr. Veysel Eroğlu, 2007 yılında
akıtıldı ve bu sıkıntı aşıldı.”
“Melen Barajı devreye girdiğinde İstanbul’a yılda 1 milyar 77 bin m3 su temin edilecek.”
Dünya’da ve ülkemizde yaşanan iklim
Prof. Dr. Eroğlu, açıklamasında, “İs-
değişikliği, küresel ısınma etkileri ve
tanbul’un sigortası Melen Projesi’yle
kuraklıkta bile İstanbul’u susuz bırak-
bugün İstanbul’a günde 700.000 m3
madıklarını kaydederek, şöyle devam
su temin edilmektedir. Melen Proje-
Melen Barajı’nın fiziki gerçekleş-
etti: “2007 yılında Devlet Su İşleri (DSİ)
si ile 2071 yılına kadar İstanbul’un su
mesinin yüzde 95’e kadar ulaştığının
Genel Müdürlüğü, inşaatı 2010 yılında
meselesi çözülmüştür.” diye belirtti.
altını çizen Orman ve Su İşleri Bakanı
bitecek olan Melen Sisteminin I. Kade-
İstanbul’un Dünyanın birçok ülkesinin
Prof. Dr. Veysel Eroğlu, “Melen Bara-
mesinin daha erken devreye girmesi
nüfusundan fazla nüfusa sahip oldu-
jı, Melen Sistemi’nin depolama tesisi
için, Melen Sistemi inşaatının tamam-
ğunu söyleyen Prof. Dr. Eroğlu, “İstan-
olma özelliğini taşıyor. Melen Bara-
lanan kısımlarını ve Yeşilçay Sistemini
bul’un uzun vadeli içme ve kullanma
jı devreye girdiğinde İstanbul’a yılda 1 milyar 77 bin m3 su temin edilecek. Böylece İstanbul’un 2071 yılına kadar olan nüfus artışı da hesaplandığında içme ve kullanma suyu ihtiyacı kökünden çözülmüş olacak.” dedi.
22. SAYI
Melen Barajı için bu yılki ödeneğe ilave ödenek çıkararak projeyi hızlandırdıklarını kaydeden Prof. Dr. Veysel
ENERJİ & MADEN
Eroğlu, şunları söyledi: “Proje için bu sene ayrılan 77 milyon 449 milyon TL’ye ilave olarak yaklaşık 35 milyon TL daha ayırdık ve bu projeyi daha da hızlandırdık. Melen’de mutlu sona az kaldı.” 54
GRUP
BARAJLAR
ILISU BARAJI PROJESİNDE TARİHİ DEĞERLER KORUNUYOR Ilısu Barajı projesi kapsamında baraj rezervuarında kalacak olan anıt eserlerin taşınması için çalışmalara devam ediliyor… Orman ve Su İşleri Bakanlığı özellikle
sinde İmam Abdullah Zaviyesi ile Orta
zında inşa edilecek 2 adet yeni türbe
Güneydoğu Anadolu Bölgesi’nin ekono-
Kapı, arkeopark alanındaki yeni yer-
yapısına yerleştirilecek.
mik anlamda kalkınmasına destek sağ-
lerine taşınacak. Artuklu Hamamı’nın
Orman ve Su İşleri Bakanı Prof. Dr.
layacak olan Ilısu Barajı projesinde baraj
ise soğukluk bölümü bütüncül taşıma
Veysel Eroğlu, Bakanlık olarak bir
rezervuarında kalacak olan kültürel de-
ile taşınacak, sıcaklık bölümü de yerin-
yandan bölge için hayati önem taşıyan
ğerlere sahip çıkıyor.
de korunacak ve bu bölümün yeni yer-
Ilısu Barajı’nı inşa ettiklerini bir yan-
leşim alanında bir örneği inşa edilecek.
dan da oradaki tarihi değerleri yerinde
Daha önce proje kapsamında 550 yıllık
ya da taşıyarak korumak için gayret
Zeynelbey Türbesi’ni 2 km mesafedeki yeni yerine taşıyan Bakanlık, şimdi de 1. Etap Uygulama İşi çerçevesinde taşınabilecek olan tarihi değerlerin taşınması, taşınamayacak durumda olanların da yerinde korunması ve bir örneğinin yapılması için gerekli çalışmaları sürdürüyor.
“Ilısu Barajı, ülkemizde hidroelektrik enerji üretim kapasitesi bakımından Atatürk, Keban ve Karakaya’dan sonra dördüncü büyük baraj olacak.”
sarf ettiklerini dile getirdi. Prof. Dr. Veysel Eroğlu, şunları söyledi: “Ilısu Barajı ülkemize gelecekte çok büyük katma değer sağlayacak olan, bölgeye ekonomik canlılık kazandırarak şu anda bile doğrudan veya dolaylı olarak on binlerce kişiye fayda sağla-
Süreç Devam Ediyor
Yamaç Külliyesi için de yerinde ko-
yan, ülkemizde hidroelektrik enerji
ruma ve güçlendirme çalışması ger-
üretim kapasitesi bakımından Ata-
Orta Kapı, İmam Abdullah Zaviyesi,
çekleştirilecek.
Türbesi
türk, Keban ve Karakaya’dan sonra
Artuklu Hamamı, Yamaç Külliyesi ve 2
kapsamında da Hasankeyf yerleşimi-
dördüncü büyük baraj olacak. Bu ba-
adet baldeken türbesi için koruma ve
nin çeşitli bölgelerinde bulunan 5 adet
rajı inşa ettiğimiz Hasankeyf ilçemiz-
taşıma çalışmalarıyla alakalı sürece
mezar taşınacak ve Abdullah Zaviye-
de etkilenen tarihi değerlerimiz içinde
devam ediliyor. Uygulama işi çerçeve-
si’nin güneybatısında baldaken tar-
biz ayrı bir proje uyguluyoruz. Malu-
Baldaken
munuz üzere daha önce Zeynelbey
22. SAYI
1. Etap Uygulama işi kapsamında
Türbesini 2 km mesafede yeni yerine taşımıştık. Şimdi de İlk Etap Uygulama
ENERJİ & MADEN
işi kapsamındaki tarihi dokuların yerinde korunması ve taşınması işlemine devam ediyoruz ve önümüzdeki yıl içinde tamamlayacağız. Bu proje içinde yaklaşık 83 milyon TL tutarında bir harcama yapacağız.” 56
MADENCİLİK MÜHENDİSLİK MAKİNA İÇ VE DIŞ TİCARET LTD. ŞTİ.
ANKRAJ - ZEMİN ÇİVİSİ GÜNEŞ ENERJİ SANTRALİ PANEL AYAKLARININ DELGİSİ VE ÇAKIMI HER TÜRLÜ MOTOR BAKIMI TAMİRİ REKTEFE VE YEDEK PARÇASI
GOLD SONDAJ MADENCİLİK MÜHENDİSLİK MAKİNA İÇ VE DIŞ TİCARET LTD. ŞTİ.
Ostim OSB. Mah. 1235 Cadde No. 63 Yenimahalle / ANKARA Tel: 0.312 472 8088 • Faks: 0.312 472 8089 • Gsm: 0531 011 8902 - 0532 281 4475
SEKTÖR - MADEN
MADENCİLİK SEKTÖRÜ GÜÇLERİNİ BİRLEŞTİRECEK! Ege Maden İhracatçıları Birliği Yönetim Kurulu Başkanı Mevlüt Kaya: “Yerli ve milli madencilik sektörünün sorunlarının çözümü için birlikte çalışacağız.” Üyelerinin yüzde 96’sı “üretici ihra-
Yönetim ve Denetim Kurulu üyeleri, TİM
catçı” olan Ege Maden İhracatçıları Birliği
Genel Kurulu Delegeleri ile birlikte Ege
(EMİB), her türlü rekabet koşullarında
İhracatçı Birlikleri’nde basın toplantısı
yenilikçi, yaratıcı, işlenmiş ürüne ağırlık
düzenledi. Kaya ve ekibi 4 yıllık dönem-
veren bir anlayışı sektöre kazandırmak
de yürütecekleri çalışmalar hakkında
için kolları sıvadı. 27 Nisan 2018 tarihin-
bilgi verdi.
genelinde 20 milyar dolarlık doğaltaş pazarından payımızı arttırmak için işlenmiş ürün ve tasarıma yoğunlaşmalıyız.” dedi.
Kaya: “İtalyanların 30 yıl önce yaptığını bugün biz yapmalıyız.” Kaya, şöyle devam etti: “İtalyanların 30 yıl önce yaptığını bugün biz yap-
de yapılan 3 listenin yarıştığı genel ku-
Ekonomi Bakanlığı’nın işlenmiş ürün
malıyız. İtalya’nın 100 kg ürün sata-
rulu kazanarak 2018-22 dönemi için Ege
ve tasarım konusunda çok istekli oldu-
rak kazandığını biz 1.000 kg satarak
Maden İhracatçıları Birliği Yönetim Ku-
ğunu dile getiren Kaya, “EMİB bünye-
kazanıyoruz. Yani 10 kat ürün satarak
rulu Başkanı seçilen Mevlüt Kaya, EMİB
sinde URGE Komitesi kuracağız. Dünya
aynı parayı alıyoruz. Arkadan İran geliyor, İran’ın mermer yatakları Türkiye ile büyük benzerlik gösteriyor. Dün İtalya’nın yaptığını, bugün bizim yapmamız gerekiyor. 2023 yılı için ortaya koyduğumuz 15 milyar dolar ihracat rakamına bu sayede ulaşabiliriz.” dedi.
22. SAYI
Kurul sürecini de değerlendiren Kaya,
ENERJİ & MADEN
Ege Maden İhracatçıları Birliği Genel
kullanmamaya özen gösterdiklerini,
3 liste yarıştığı için çok dikkatli hareket ettiklerini, rahatsız edici bir üslup seçim sonrasında geçmişi geride bırakarak hep birlikte sektör için çalışma arzusunda olduklarını ifade etti. Kaya şöyle devam etti: “Seçim gününü ora58
da bıraktık. Biz bir aileyiz cenazelerde, düğünlerde, fuarlarda birbirimizin gözünün içine bakıyoruz. Yerli ve milli madencilik sektörünün sorunlarının çözümü için birlikte çalışacağız. Bütün üyelerimiz başımızın tacı, ihtiyaçları olması halinde önceliği her zaman bana rakip olan üyelerimizin işlerinin çözümüne vereceğim.” Toplantıda söz alan EMİB Yönetim Kurulu Üyesi İsmet Bektaş, madencilik sektöründe var olan kaynakları optimum kullanıp maksimum fayda
EMİB Yönetim Kurulu Başkanı Mevlüt Kaya
sağlamayı hedeflediklerini, her yıl 1-2 çalıştay yaparak sektörle iletişimlerini güçlendireceklerini ve sorunların çözümü için çaba göstereceklerini kaydetti.
Alimoğlu: “Biz ülkenin doğal zenginliklerini ihraç ederek, ülkeye döviz ve istihdam sağlıyoruz. Bunun arkasından bir madenci 21 kalemde bedel ödüyor.” EMİB Yönetim Kurulu Üyesi İbrahim Alimoğlu
Bir maden firmasının faaliyete geçebilmek için 8 bakanlık, 92 yasa ve 87 yönetmelik, 16 uluslararası sözleşme 8 tüzük ve 21 değişik kurumdan izin alabilmesi gerektiğinin altını çizen EMİB Yönetim Kurulu Üyesi İbrahim Alimoğlu, “Biz ülkenin doğal zenginliklerini ihraç ederek, ülkeye döviz ve istihdam sağlıyoruz. Bunun arkasından bir madenci 21 kalemde bedel ödüyor. Bütün bunları halletseniz bile bir köy muhtarı size engel olabiliyor. Ülkenin her yerini delik
EMİB Yönetim Kurulu Üyesi Faik Tokatlıoğlu
deşik ettiler diye bize eleştiride bulunuyorlar. Devletimizin 3 bin 150 taş ocağı var. Türkiye’de 3 bin 150 tane mermer
22. SAYI
ocağı yok.” diye konuştu.
Genç Akademi’de Geleceğin Sektör Liderleri Yetişecek
ENERJİ & MADEN
Madencilik sektöründe geleneksel işletmecilikten, modern işletmecilik anlayışına geçilmesi için çaba içinde olacakları bilgisini veren EMİB Yönetim Kurulu Üyesi Faik Tokatlıoğlu, “Birçok yöremizde mevcut gelenek59
sel işletme anlayışını, iş güvenliği ve
gençleri eğiterek geleceğin sektör li-
nisini koyma şansımız olmayan doğal
sağlığını da gözeten, modern ve tek-
derlerini yetiştireceğiz.” dedi.
zenginliklerimizin bu kadar ucuza gitmemesi lazım. Çok iyi planlamalar ya-
nolojik işletme anlayışına dönüştürmek için çalışacağız. Deneyimlerimizi
Turquality Programına 3 Maden
pıp malı değerli satmamız lazım. URGE
paylaşmak, en önemlisi ‘gelecek ku-
Firması Girecek!
Projesi yanında devlet desteklerinden
şakları teşvik ederek’ yarının Maden
Türkiye’nin, dünyadaki doğaltaş pa-
üyelerimizin azami yararlanması için
ve Doğal Taş İş İnsanlarının bilgi ve
zarında çok önemli bir ülke olduğuna
çaba göstereceğiz. Sektörümüzde en
becerilerini geliştirme, yeni kuşaklar
dikkati çeken EMİB Denetleme Kurulu
az 3 firmanın Turquality Destek Prog-
arasında dayanışmayı artırıcı çalış-
Üyesi Remzi Boncuk, dünyanın en bü-
ramına katılması için mücadele ede-
maları ‘BİRLİKTE’ yapmayı hedefliyo-
yük üç fuarından biri olan İzmir Marb-
ceğiz.” diye konuştu.
ruz. Genç kuşağın bilgi ve becerilerini
le Fuarı’nı düzenlediklerini, buna kar-
EMİB Yönetim Kurulu Üyesi Melike
geliştirecek, dayanışmayı artıracak
şılık Türkiye’nin dünya pazarında en
Alpay, etik değerlere bağlı ve şeffaf bir
‘GENÇ AKADEMİ’ çalışmalarını başla-
ucuz ürün satan ülkelerden biri oldu-
yönetim anlayışı benimseyeceklerini,
tacağız. Bu akademide 25-32 yaş arası
ğunu dile getirdi. Boncuk, “Yerine ye-
EMİB üyelerinin yoğun olduğu illerde faaliyetler gerçekleştireceklerini dile getirirken, EMİB Yönetim Kurulu Üyesi Önder Öztunalı doğal ürün doğaltaşın dünya genelinde tercih görmesi için çalışacaklarını belirtti. Ege Maden İhracatçıları Birliği Yöne-
22. SAYI
tim Kurulu 2018-22 döneminde; Resmi Kuruluşlar ile İşbirliği ve Etkin Diyalog, Sektör Sivil Toplum Kuruluşları
ENERJİ & MADEN
ile İşbirliği, Sektör Toplumsal İmajının Yüceltilmesi, Gelişim, Değişim, Eğitim ve Dayanışma Çalışmaları, Çalışma İlkeleri ve Sektörle Buluşmalar başlıklarında yoğun çalışma yapma kararını da kamuoyu ile paylaştı.
EMİB Denetleme Kurulu Üyesi Remzi Boncuk
60
PETROL-AKARYAKIT
TÜRKİYE PETROLLERİ DEV HEDEFLERE YÜRÜYOR… Çağdaş DEMİRAĞ
Türkiye Petrolleri Genel Müdürü
Demirağ: “Türkiye’nin markası Türkiye Petrolleri olarak, istikrarla dev hedeflere yürüyoruz. Odağımızda sürekli gelişmek ve büyümek var.”
Türkiye Petrolleri Dağıtım A.Ş., 19 ilde düzenlediği iftar davetleriyle bölge bayilerini ağırladı. Yaklaşık 1000 kişinin katıldığı iftar davetlerinde, akaryakıt sektörünün lider kuruluşu Türkiye Petrolleri’nin son dönem çalışmaları ve gelecek hedefleri konuşuldu. Türkiye Petrolleri (TP) Yönetim Kurulu’nun ev sahipliğinde düzenlenen davetlerde TP’nin son dönem projeleri, bayilere yönelik çalışmaları ve hedefleri masaya yatırıldı. Katıldığı davetlerde konuşan Türkiye Petrolleri Genel Müdürü Çağdaş Demirağ, Türkiye Petrollerinin büyük hedeflerini açıkladı: “Türkiye’nin markası Türkiye Petrolleri olarak, istikrarla dev hedeflere yürüyoruz. Odağı-
“Ülkemizin dört bir yanına Türkiye Petrolleri’nin adını yazacağız…” Demirağ sözlerine şöyle devam etti: “Büyüme hedeflerimiz doğrultusunda Türkiye Petrolleri’nin yüksek kalite ve hizmet anlayışını ülkemizin her yerine götürmeyi planlıyoruz. Bu kapsamda titiz çalışmalar yürütüyoruz. İlerleyen dönemde istasyonlarımızın
Türkiye Petrolleri Petrol Dağıtım 2006 yılında TPIC’in alt kuruluşu olarak kurulan TP Petrol Dağıtım, 2007’de akaryakıt pazarlama faaliyetine başlamıştır. Türkiye Petrolleri, 2012 yılında akaryakıt satışlarında en büyük işlem hacimli 8 şirket arasına girmiş, siyah ürün satışlarında 5. büyük şirket, toplam akaryakıt satışlarında 6. büyük şir-
sayısını artırarak ülkemizin dört bir
ket olmuştur. Türkiye Petrolleri’nin
yanına Türkiye Petrolleri’nin adını ya-
yüzde 100 hissesi 2016 yılının en
zacağız.”
büyük özelleştirme ihalesi ile Turkuaz Petrol’e devredilmiştir.
Bayiler, TP’nin En Önemli Güç Kaynağı
Zülfikarlar Holding
Türkiye Petrolleri’nin en önemli güç
Zülfikarlar Holding 1942 yılın-
kaynaklarından birinin bayileri oldu-
da ticari hayatına başlamış, güçlü
odak noktamız etrafında şekillendi-
ğunu belirten Demirağ; “Dev hedef-
mali bünyesiyle geçen 75 yıl içinde
riyoruz. Bu hedefleri gerçekleştirecek
lere ilerlerken bayilerimizle birlikte
kimyevi maddeler, akaryakıt dağı-
güce sahibiz. Türkiye’nin köklerinden
büyümeyi planlıyoruz. Bu süreçte net
tım, finans ve yenilenebilir enerji
gelen değerlerine bağlı, güçlü markası
prensibimiz her zaman bayilerimi-
sektörlerinde faaliyet göstererek
Türkiye Petrolleri olarak bu hedeflere
zin yanında yer alıp onların en büyük
hızla büyümüştür. Bugün 300’den
ilerlerken toplum ve sektörümüz ya-
destekçisi olmak. Önümüzde uzun bir
fazla çalışanı, merkezi İstanbul’da
rarına faaliyetlerle markamızı daha da
yol olsa da hedeflerimize ulaşacağı-
olmak üzere Yarımca / İzmit, Kı-
güçlendireceğiz.”
mıza inancımız tam.” dedi.
rıkkale ve Aliağa / İzmir Bölge
mızda sürekli gelişmek ve büyümek var. Tüm planlamalarımızı bu amaç ve
Müdürlükleri ve depolama-ikmal tesisleri, yüzlerce bayii, binlerce
22. SAYI
edindiği pazar payı ve ciro açısın-
ENERJİ & MADEN
müşteri, bulunduğu sektörlerdeki
gelmiştir. Holding çatısı altında
dan Türkiye’nin ve dünyanın sayılı firmaları ile rekabet edebilir hale Turkuaz Petrol, Türkiye Petrolleri Petrol Dağıtım, Akça Kimya, Akdeniz Faktoring, Tesla Enerji şirketleri ile faaliyet göstermektedir. 62
MADEN – İHRACAT
MERMERİN BAŞKENTİ AFYON, MADEN İHRACATÇILARINI AĞIRLADI Nisan ayında yapılan genel kurul toplantısı sonrasında göreve gelen Ege Maden İhracatçıları Birliği Yönetim Kurulu, yeni dönemin ilk sektör toplantısını Afyonkarahisar’da gerçekleştirdi. Maden ihracatçıları mermer üretim ve ihracatının başkenti Afyonkarahisar’da
Kaya: “Katma değerli ürün satma mecburiyetimiz var…”
Ekonomi Bakanlığı Maden, Metal ve Orman Ürünleri Daire Başkanı Alirıza Oktay, Ekonomi Bakanlığı olarak dış
toplandı. Nisan ayında yapılan Genel Kurul Toplantısı sonrasında göreve gelen
Kaya, madencilik sektörünün kat-
ticareti koordine eden bir bakanlık
Ege Maden İhracatçıları Birliği Yönetim
ma değeri yüksek ürün satma mec-
olduklarını yatırım, üretim, markalaş-
Kurulu, yeni dönemin ilk sektör toplan-
buriyeti olduğuna işaret ederek, şöyle
ma, ihracatı içine alan zincire hizmet
tısını da Afyonkarahisar’da gerçekleş-
devam etti: “Bizim doğadan aldığımı-
ettiklerini kaydetti.
tirdi. Hareketli bir seçim süreci geçir-
zı yerine koyabilme şansımız yok, o
diklerini belirten Ege Maden İhracatçıları
nedenle doğadan aldığımızı katma
Birliği Yönetim Kurulu Başkanı Mevlüt
değeri yüksek satmamız gerekiyor.
Kaya, “Kırmadan, dökmeden bir seçim
İtalya’nın, İspanya’nın yaptığını yap-
geçirdik. Seçim sonrasında el ele salon-
malıyız. Bunun için Türkiye Mermer
dan çıktık, kazanan madencilik sektörü
Doğaltaş ve Makineleri Üreticileri Bir-
oldu. Seçim sonrasında kümelenmenin
liği, İstanbul Maden İhracatçıları Birliği
olduğu illerdeki üyelerimizle bir araya
ve Antalya Hayatımız Maden Çalış-
gelerek, sorunlarını dinlemek ve çözüm
tayı’nı birlikte düzenlediğimiz 11 Sivil
için çaba göstermek istiyoruz. İlk sektör
Toplum Kuruluşu ile birlikte hareket
Oktay, sözlerine şöyle devam etti:
toplantımız için Afyonkarahisar’a gel-
ederek değerleri büyütmemiz gereki-
“Ekonomi Bakanlığı’nın; Fuarcılıktan
dik.” diye konuştu.
yor.”
markalaşmaya, yatırım teşvikinden
Oktay: “Ekonomi Bakanlığı’nın; fuarcılıktan markalaşmaya, yatırım teşvikinden pazar araştırmasına, sertifikasyon desteğine kadar çok sayıda desteği var.”
pazar araştırmasına, sertifikasyon desteğine kadar çok sayıda desteği var. Ekonomi Bakanlığı ile ihracatçılar birlikte önümüzdeki dönemde güzel
22. SAYI
çalışmalar
yapacağımıza
inanıyo-
rum.” Ege İhracatçı Birlikleri Genel Sekre-
ENERJİ & MADEN
teri İ. Cumhur İşbırakmaz, Ege Maden İhracatçıları Birliği’nin faaliyetleri ile ilgili bir sunum yaptı. Ege Maden İhracatçıları Birliği Yönetim Kurulu Üyesi Banu Bekişoğlu, Genel Kurul sonrasında ilk sektör kurulu toplantısının 64
Afyon’da düzenlenmesinden duyduğu mutluluğu dile getirirken, Ege Maden İhracatçıları Birliği Yönetim Kurulu Üyesi Osman Uysal, Afyonlu uç ürün üreticilerine İzmir Marble Fuarı’nda sergi alanı istedi. Ege Maden İhracatçıları Birliği Yönetim Kurulu Başkan Yardımcısı İbrahim Alimoğlu ise; daha önce İtalya’da Verona Fuarı’na gitmemiş, KOBİ niteliğindeki firmalardan İtalya’da Verona Fuarı’na Ticaret Heyeti Organizasyonu yapacakları müjdesini verdi. Alimoğlu, ayrıca işlenmiş ürün
Emib Yönetim Kurulu Başkanı Mevlüt Kaya
ihracatını arttırmak için İtalya’ya teknik gezi düzenleyeceklerini ifade etti.
Şener: “Mermer sektöründe işlenmiş ürün payının artması için mimarlarla projeler yapmak istiyoruz.” Dünya’nın en büyük iki fuarından biri olan İzmir Marble Doğaltaş ve Teknolojileri Fuarı’nın 2019 yılında 25. kez düzenleneceğini dile getiren İZFAŞ Genel Müdürü Gül Şener, 25. yıla yakışır özel
İzfaş Genel Müdürü Gül Şener
etkinlikler yapacaklarını, bu etkinliklerin bir kısmının 25. yılda bir kez düzenleneceğini, bir kısmının ise önümüzdeki yıllarda devam eden aktiviteler olmasını düşündüklerini kaydetti. Marble Fuarı’nın 25. yılında sektöre katkı misyonu olduğuna dikkati çeken Şener; “Mermer sektöründe işlenmiş ürün payının artması için mimarlarla projeler yapmak istiyoruz. Türkiye’nin bu kadar doğaltaş rezervi varken misyonumuz sektörü geliştirmek. Afyonlu Eximbank Ege Bölge Müdürü Ferhat Fırat
sözü veriyorum. Bu uç ürün üretenleri
sağladığını belirtti. Özellikle ihracat
Türk Eximbank kredilerini en az kul-
bir tasarım yarışmasıyla fuara katarsak
kredi sigortası üzerinde duran Fırat,
lanan sektörlerden biri olduğu bilgi-
daha anlamlı olur. Bir proje ile onların uç
Dünya genelinde Güney Kıbrıs, Kuzey
sini veren Fırat, KOBİ’lere TL’yi yüzde
ürün üretmelerini teşvik etmemiz la-
Kore ve Ermenistan dışında 238 ülke-
6.84’ten kullandırdıklarını, döviz kre-
zım.” diye konuştu.
de Türk ihracatçısının alacaklarına si-
dilerinin ise; Libor artı 0.40’tan başla-
gorta fırsatı sunduklarını anlattı.
dığını dile getirdi.
238 ülkede Türk ihracatçısının
Fırat, “Ortalama binde 2’lik primle
Mimar Doç. Dr. Nimet Öztank ise;
sigortası: Eximbank
ihracat gelirinizi sigorta ettiriyorsu-
mermerin tasarım ile daha katma
Türk Eximbank Ege Bölge Müdürü
nuz. Risk oluşması halinde ihracat
değerli ürün haline gelmesi hakkında
Ferhat Fırat, Türk Eximbank’ın 2017
gelirinizin yüzde 90’ını Eximbank
başarılı örneklerden oluşan bir sunum
yılında ihracata 39 milyar dolar destek
ödüyor.” dedi. Maden sektörünün
yaptı.
65
ENERJİ & MADEN
ürünlerini sergilemelerine destek olma
22. SAYI
uç ürün üreticilerinin Marble Fuarı’nda
DOĞAL GAZ-YATIRIM
OMV SAMSUN ELEKTRİK ÜRETİM A.Ş.’DE YENİ DÖNEM! Bilgin Enerji, OMV’den Samsun Elektrik Üretim A.Ş.’yi satın aldı.
Bilgin Enerji, Viyana merkezli ulus-
hale getirmeyi planlıyoruz. Ülkemiz
Türkiye’nin enerji ihtiyacının yaklaşık
lararası petrol ve gaz şirketi OMV’den,
ekonomisinin gücüne ve geleceğine
% 3’ünü karşılama kapasitesine sahip.
OMV Samsun Elektrik Üretim Sanayi
olan inancımız satın alma kararımızda
Türkiye’deki en düşük emisyona sa-
ve Ticaret A.Ş.’yi satın almak için an-
etkili oldu.” dedi.
hip ve en verimli santrallerinden biri olan doğal gaz kombine çevrim sant-
laşmaya vardı. Anlaşma Türkiye Rekabet Kurumu ve ilgili diğer kurumların onayından sonra devreye girecek. Satış sürecinin en geç 2018’in 4. çeyreğine kadar tamamlanması bekleni-
Santral, Türkiye’nin enerji ihtiyacının yaklaşık % 3’ünü karşılama kapasitesine sahip.
rali, gelişmiş teknolojisi ve yılda yaklaşık 7 milyar kW saat elektrik üretim kapasitesi ile bölgenin ve ülkenin elektrik enerjisi tedarikine büyük bir katkıda bulunuyor.
yor. Bilgin Enerji İcra Kurulu Başkanı
OMV Samsun Elektrik Üretim Sana-
Tolga Bilgin, “Türkiye’nin en esnek ve
yi ve Ticaret A.Ş., Samsun’da inşa etti-
verimli doğal gaz santrallerinden biri-
ği 896.69 MWm / 886.92 MWe lisans
ne sahip bu şirketin satın alınması ile
kapasitesine sahip doğal gaz kombine
Bilgin Enerji, 1994 yılından itiba-
birlikte kurulu gücümüzü 1760 MW’a
çevrim santralini 2013’te işletmeye al-
ren geliştirdiği hidrolik ve rüzgâr
çıkartarak pazar payımızı artırmayı
mıştı. 600 milyon avro yatırımla, 2013
enerjisi projelerini, yasal mevzuatın
ve yenilenebilir enerji üretim port-
yılında Samsun’da hayata geçirilen
oluşmasının ardından devreye al-
föyümüzü daha dengeli ve esnek bir
doğal gaz kombine çevrim santrali,
maya başladı, Türkiye’nin ilk lisanslı
Bilgin Enerji
hidroelektrik santrali olan Hacılar HES 2003 yılında, ilk lisanslı rüzgâr enerjisi santrali olan Bandırma RES 2006 yılında işletmeye alındı. Toplam 5 adet 397 MW gücünde rüzgar
ENERJİ & MADEN
22. SAYI
enerjisi santrali, 6 adet (üçü iştirakleri ile) toplam 477 MW gücündeki hidroelektrik santrali kapasitesi ile Bilgin Enerji yenilenebilir kaynaklardan yıllık ortalama 2.6 milyar kWh elektrik üretmektedir. Bilgin Enerji aynı zamanda Türkiye’nin ilk Fotoğraf - Soldan sağa: Altuğ Bilgin-Bilgin Enerji Yönetim Kurulu Üyesi, Tolga Bilgin-Bilgin Enerji İcra Kurulu Başkanı, Korkut Öztürkmen-OMV Samsun Elektrik Genel Müdürü, Oliver Dillenz-OMV Downstream CFO’su.
66
karbon emisyonu ticaretine imza atan firma oldu.
CNC TORNA - TAŞLAMA
ÖZGANLAR TAŞLAMA TORNA TESFİYE MAKİNA İMALAT LTD. ŞTİ. Çağdaş Emek San. Sitesi 1437 (646) Sokak No. 26 İvedik OSB-ANKARA Tel: 0.312 395 43 25 - 395 43 28 • Faks: 0.312 395 43 28 E-mail: ozganlar_06@hotmail.com
BİYOKÜTLE ENERJİSİ
Enerji arz güvenliği için vazgeçilmez kaynak
BİYOKÜTLE
Orkun ÖZGENCİL
EMTA Enerji Genel Müdürü
AB ülkelerinin biyokütle yatırımları için çöp ithal ettiğini ve bu trendin tüm dünyada yaygınlaştığını belirten EMTA Enerji Genel Müdürü Orkun Özgencil, Türkiye’de her yıl ortaya çıkan 300 milyon tondan fazla atık karşılığı 44 milyon TEP/yıl potansiyel olduğuna dikkat çekti. 2030 yılında tamamen temiz enerjiye geçmeyi hedefleyen İsveç, ülke enerjisinin bir bölümünü atıklardan yani biyokütleden üretiyor. Türkiye ise bu atıklardan enerji üretiminde (biyokütle) henüz yolun başında kabul ediliyor. Türkiye’de biyokütle alanında 2017 yıl itibarıyla kurulu güç 634.2 MV civarında
Biyokütlenin Türkiye’deki enerji potansiyeli 8.6 milyon ton petrole eşdeğer! Yenilenebilir enerji yatırımları ile enerji arz güvenliğinde önemli adımlar atan Türkiye için sıra artık BİYOKÜTLE’de…
pastadan payını almış durumda. Fakat
EMTA Enerji Genel Müdürü Orkun
tarı birçok küçük çaptaki ülkenin tüm
Özgencil, 2018 yılı sonuna kadar iki ayrı biyokütle tesisi inşa etmeyi hedeflediklerinin altını çizdi. Anahtar teslim rüzgâr, güneş ve biyokütle santrallerini 6 ila 8 ayda bitirme başarısına sahip olduklarını vurgulayan Özgencil neden biyokütle enerjisine odaklandıklarını şöyle anlattı:
bulunuyordu. Ancak biyokütlenin ülke-
“Her anlamda çok verimli topraklarda
mizdeki enerji potansiyeli 8.6 milyon ton
yaşıyoruz, bu sebeple öncelikle ülke-
petrole eşdeğer! Rakamlar enerji arz gü-
mizde enerji kaynaklarındaki çeşitliliği,
venliğinin son dönemde daha sık gün-
dolayısıyla enerji arz güvenliğini ar-
deme geldiği Türkiye’de biyokütlenin
tırmalıyız. HES’ler bugün kurulu güçte
enerji üretiminde kayda değer bir paya
yüzde 33,7 oranına sahipken, RES yüzde
sahip olabileceğini gösteriyor.
7,7, GES yüzde 1,7 ve JES yüzde 1,1 olarak
biyokütle gibi diğer yenilenebilir enerji kaynakları çok büyük bir potansiyele sahip olmalarına karşın toplamda hala yüzde 1’in altında seyrediyor. 80 milyon insanın yaşadığı ülkede çıkan atık mikenerji ihtiyacını karşılayacak düzeye ulaşabilir. Türkiye’nin ayrıca tarım ve hayvancılık ülkesi olması sayesinde yapılacak uzun vadeli bölgesel planlamalarla temiz enerji üretimine uzun soluklu güçlü santraller dâhil edilebilir.”
“Çöpleri yok etmek için para harcamak yerine enerjiye dönüştürüp para kazanmamız gerekiyor.” Enerji Bakanlığının 2023 Yenilenebilir Enerji Stratejisi çerçevesinde biyokütle enerjisi için en az 1000 MWe kurulu güç hedeflendiğini anımsatan Özgencil, “Bu hedefe ulaşmak için öncelikle biyokütle enerjisinin de en az rüzgâr, güneş kadar önemli olduğunun karar vericiler tarafından tanımlanması gerekiyor.” dedi. Enerji yatırımı yapmak isteyen yatırımcıların biyokütle alanında bilgilendirilmesinin önemini vurgulayan Özgencil,
22. SAYI
“Yenilenebilir enerji güneş, rüzgâr ya da su kaynaklarından ibaret değil. 80 milyona yakın nüfusa sahip Türkiye’de her
ENERJİ & MADEN
yıl milyonlarca ton çöp üretiliyor. Bunun yanı sıra tarımsal ve hayvansal atıklar söz konusu. Tüm bunların bertaraf edilmesi için de ciddi bütçeler harcanıyor. Çöpleri yok etmek için para harcamak yerine enerjiye dönüştürüp para kazan68
mamız gerekiyor. Biyokütle tesislerinin sayısı arttıkça çöpümüz daha değerli olacak.” diye konuştu.
“Liberalleşen bir enerji piyasasındayız…” Biyokütle tesislerinin inşa edildiği alanlar kendi ekosistemini de yaratıyor. Tarımsal ve hayvansal atıkların yoğun olduğu bir bölgeye inşa edilen bir enerji tesisinde ortaya çıkan sıcak su yine aynı bölgede kullanıma sunuluyor. Atıkların yakılması sonucu ortaya çıkan kül ise ‘dünyanın en değerli gübresi’. Tarladaki atık belki de 1 ay sonra gübre olarak aynı toprağa geri dönüyor. Özgencil, biyokütlenin bir enerji kaynağı olarak kullanımı sayesinde hem atıkların dönüştürüldüğünü hem de temiz enerji elde edildiğini vurgulayarak, sözlerine şöyle devam etti:
Biyokütle Santrallerinin Sayısının Artırılması İçin Neler Yapılmalı? • Türkiye’nin biyokütle potansiyeli atlası Enerji ve Tabii Kaynaklar, Gıda Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı ve Çevre ve Şehircilik Bakanlıkları iş birliğiyle ele alınmalı ve atıklar “milli değer” olarak tanımlanmalı. • İl idarelerinin atıkları toplaması ve bölgelerindeki atık potansiyelini YEKA benzeri ihaleler yoluyla yatırımcıya vermesi sağlanmalı. • Bölgedeki mevcut tarım ya da hayvancılık tesislerinin sistemden sağlanacak ısıyı kullanmaları zorunlu kılınmalı, ek olarak bu tesislerin yanında tarım ve hayvancılık tesislerinin oluşturulmasına da ön ayak olunmalı. • Yine sistemden çıkacak organik gübrenin satışı ilgili devlet kurumları tarafından organize edilerek tarımın daha verimli hale gelmesi sağlanmalı. • Alternatif enerji üretim santrallerinin araştırılmasına ayrılacak kaynaklar artırılmalı. • Yenilenebilir enerjinin hanelerde kullanımı için teşvikler verilmeli. • Teknolojinin ülkemize ithal edilmesinden ziyade bünyemizde geliştirilmesinin önü açılmalı. • Yeni santral yatırımları için yerli ve yabancı yatırımcılara teşvikler artırılmalı. • Proje finansmanlarına yeni yöntemler ve yeni faiz/kredi uygulamaları gibi materyaller kazandırılmalı.
“Liberalleşen bir enerji piyasasındayız, özel sektör teşvik ediliyor, enerji fiyatları düşüyor. Fiyatlar düşerken aynı zamanda bizim başka hangi kay-
22. SAYI
naklardan enerji üretebiliriz diye kafa yormamız lazım. Biyokütle konusunu ülkemize ait ve sürekli yenilenen bir
ENERJİ & MADEN
kaynak olması sebebiyle çok önemsiyoruz. Tamamen Türkiye’ye ait ve milyar dolarları bulan bir enerji kaynağından söz ettiğimiz için bunu ülkemiz adına çok ciddi bir fırsat olarak görüyoruz.” 69
ENERJİ-ETKİNLİK
YENİLENEBİLİR ENERJİ YATIRIMLARI CİDDİ ORANDA ARTTI Ömer Faruk ÖZGÜL
Özgül Holding Yönetim Kurulu Başkanı
ENSCON’18-Bahar kapsamında düzenlenen ‘Yenilenebilir Enerji ve Enerji Verimliliği’ panelinde konuşan Ömer Faruk Özgül, yenilenebilir enerji yatırımlarının ciddi oranda arttığına değindi.
21-22 Nisan 2018 tarihlerinde ger-
milyar USD yatırılmış ve 2017 yılında
olmakla beraber son on senede ciddi
çekleşen Uluslararası Enerji, Ekonomi
%6.12’lik elektrik ihtiyacı yenilenebilir
bir mesafe kat ettiğine değinen Özgül,
ve Güvenlik Kongresi (ENSCON’18-Ba-
enerji kaynaklarından elde edilmiştir.”
“Özellikle yerli ve milli enerji politika-
har) kapsamında Yenilenebilir Enerji ve Enerji Verimliliği paneli düzenlendi. İstanbul Medeniyet Üniversite’sinde gerçekleşen panelde Özgül Holding
“Rüzgâr, Türkiye’nin yerel üretimine ve teknoloji transferine de katkı sağlıyor.”
Yönetim Kurulu Başkanı Ömer Faruk
larının revize edilmesi, düzenlemelerin güncellenmesiyle, belirlenmiş kapasitelerin daha verimli işlenmesini sağlıyor. Bu gelişmelerle YEKA projeleri gibi devasa projeler mümkün kılıyor.” dedi.
Özgül bir konuşma yaptı. Tecrübeleri
“Yenilenebilir enerji geniş bir yelpa-
Özgül, konuşmasında sektördeki dü-
ve bilgi birikimi ile enerji sektöründe
zedeki doğal kaynaklardan üretiliyor.”
zenleyici riski, finansal risk ve elektrik
bir kaynak niteliği taşıyan Özgül, ko-
diye belirten Özgül, şöyle devam etti:
fiyatı riski gibi sektörel risklere maruz
nuşmasında bugün dünyadaki en sı-
“Bu kaynakların arasında en çok öne
cak konulardan biri olan ve iklim teh-
çıkan, özellikle alan işgalinin az olma-
kalsa da tüm bunlar için yapıcı çözüm-
didi, karbon emisyonları ve dünyanın
sı, çevreye olumsuz etkilerinin diğer-
sürdürülebilirliğine olan güvenin azal-
lerine nazaran daha az olması ve daha
masının yenilenebilir enerjiye yapılan
verimli olması sebebiyle rüzgâr. Aynı
yatırımları arttırdığını söyledi.
zamanda Türkiye’nin yerel üretimine
Özgül konuşmasında şu bilgileri
ve teknoloji transferine de katkı sağ-
verdi: “Düşük karbon salınımı ve tek-
lıyor. Türkiye, bugün vizyon 2023 pla-
nolojinin
yenilenebilir
nına göre kurmayı planladığı rüzgar
enerji üretim maliyeti fosil yakıtlara
enerjisi kapasitesinin %35’ini hâliha-
çok yaklaşmıştır, haliyle bu projele-
zırda işletmeye soktu. Ayrıca 2017 he-
rin fizibilitesinin artması kamu ve özel
deflerini, 6,872 MW kurulu kapasiteye
yatırımlarını arttırmıştır. Günümüzde
ulaşarak %4’lük bir sapmayla tuttur-
dünyadaki enerjinin %9,95’i yenilene-
du. Bununla beraber rüzgâr, ülkemi-
bilir enerjiden üretilmektedir, bu trendi
zin GSYH’ye yaklaşık 2 milyar USD ve
takiben Türkiye’de de geçtiğimiz yıl-
10.000 kişiye istihdam sağlıyor.”
gelişmesiyle,
larda yenilenebilir enerjiye ciddi yatı-
Türkiye’de enerji sektörünün henüz
rımlar olmuştur. 2002’den bu yana 95
daha olgunlaşmasını tamamlamamış
lerin mevcut olduğunu da söyledi. Bu yapıcı çözümlerin uygulanması halinde Türkiye’nin yenilenebilir enerji sektöründe büyük oyunculardan olmasının kaçınılmaz olduğunun da altını çizdi. ENSCON’18-Güz Uluslararası Enerji, Ekonomi ve Güvenlik Kongresi (International Congress of Energy, Economy and Security - ENSCON’18-Güz) 10-11 Kasım 2018 tarihlerinde Hilton İstanbul Kozyatağı Otel’de düzenlenecek. Kongre, ELDER, TEİAŞ, Enerji Bakanlığı Yenilenebilir Enerji Genel Müdürlüğü, Uludağ Üniversitesi, Bursa Teknik Üniversitesi, Bandırma Onyedi Eylül Üniversitesi, Yeni Yüzyıl Üniversitesi, INCEIF, İGDAŞ,
22. SAYI
Özgül Holding ve FİNA Enerji işbirliği ile gerçekleştirilecek. Dünya çapında pek çok üniversi-
ENERJİ & MADEN
teden araştırmacılara, yeni fikirleri ve güncel konuları sunma, paylaşma ve tartışma imkânı sağlayacak olan Kongre, enerji, enerji güvenliği, yenilenebilir enerji, enerji verimliliği ve ekonomisi gibi alanları kapsayacak. 70
Firmamız marka farketmeksizin yurtiçi ve yurtdışında; > > > > >
Otomasyon Teknik Servis Yedek Parça Demontaj-Montaj İkinci El Alım Satım Hidrolik ve Pnomatik Ekipmanlar
> > > >
Granül Katkı Üniteleri Emülsiyon Plentleri Asfalt Plent işletmeciliği Polimer Modifiye Bitüm Plentleri konularında hizmet vermektedir. Otomasyon Ürünleri
Mekanik Yedek Parcalar Kızgın Yağ Ekipmanları
ENDTECH İNOVASYON TEKNOLOJİ VE ENDÜSTRİYEL TEÇHİZATLAR LTD. ŞTİ. Kentkoop Mah 1844 Cad. Haskenet Sit. 29E/16 Batıkent / Ankara Atölye: 1202 Sok. (Eski 31. Sokak) No: 35-37 Ostim / Ankara Tel: 0312 385 2573 • Faks: 0312 385 2574 • Gsm: 0554 907 7038 e-mail: info@endtech.com.tr • ozgur@endtech.com.tr
www.endtech.com.tr
Benninghowen - Amman Lintec - Çesan ve diğer tüm markalar.
BİYOGAZ
“Enerjiyi kullanmıyor adeta çöpe atıyoruz…” Başeğmezler: “Kullanılmayan biyogaz potansiyelinin Türkiye’ye yıllık maliyeti 5 milyar TL. Kullanılmayan bu potansiyel ile 49 ilin yıllık elektrik tüketimine eşit enerji çöpe gidiyor…”
Burak BAŞEĞMEZLER Teksan Jeneratör Yönetim Kurulu Üyesi
Sanayileşme, artan nüfus, dijitalleş-
tarına eşit. Atatürk, Karakaya ve Keban
Türkiye’de tüketilen elektriğin yaklaşık
me ve bireysel teknoloji kullanımının hız
barajlarının yıllık elektrik üretiminin iki
yüzde 13’üne denk geliyor.
kesmeden yaygınlaşması gibi nedenler-
katından fazla. Sadece Keban Barajı’nın
le dünyanın enerjiye duyduğu ihtiyaç her
yedi katı. Kullanılmayan bu potansiyel ile
Yıllık 35 Milyar kWh Elektrik
geçen gün artıyor. Enerji ihtiyacını kar-
her yıl 5 milyar TL havaya uçuyor.” dedi.
Üretmek Mümkün!
şılamak için ucuz ve sürdürülebilir bir çözüm olan biyogazın kullanımı gelişmiş ülkelerde hızla yaygınlaşıyor. Hayvansal ve organik atıklardan elde edilen biyogaz, ekonomik ve çevreci özellikleri ile sağladığı elektriğin yanında atıkların gübre olarak kullanılması kırsal kal-
“Almanya’da 11 binden fazla biyogaz tesisi varken ülkemizdeki biyogaz tesis sayısının iki haneli rakamlarda olduğu görülüyor.”
kınmaya doğrudan etki eden bir çözüm olarak da dikkat çekiyor. Özellikle Tür-
Rakamlar Türkiye’nin enerji ithala-
kiye gibi enerjide dışa bağımlı ülkeler
tının her geçen yıl arttığını gösterirken
için alternatif oluşturan biyogaz ülke-
elektrik tüketimini karşılamak için ya-
mizde henüz keşfedilmeyi bekliyor.
pılan yatırımlar hız kesmeden devam
Biyogaza
dönüştürülebilecek
atık
ediyor. Yenilenebilir enerji yatırımları
miktarı Avrupa’daki pek çok ülkeden
içerisinde biyogaz ise yeterli ilgiyi göre-
fazla olan Türkiye’de potansiyeline naza-
bilmiş değil. Potansiyelimizin benzer ol-
ran çok az sayıda biyogaz tesisi bulundu-
duğu Almanya’da 11 bin adedin üzerinde
ğunu belirten Teksan Jeneratör Satış ve
biyogaz tesisi varken ülkemizdeki biyo-
Pazarlamadan Sorumlu Yönetim Kurulu
gaz tesis sayısının iki haneli rakamlar-
Üyesi Burak Başeğmezler; “Ülkemizin
da olduğu görülüyor. Almanya’da 2016
sahip olduğu biyogaz potansiyeli Ege Böl-
yılında biyogaz ile üretilen 37 milyar
gesi’nin geçen yıl tükettiği elektrik mik-
kilovat saatlik elektrik, aynı dönemde
Alternatif enerji kaynakları arasında dikkat çeken biyogaz, enerjiden kaynaklı yüksek oranda cari açık veren Türkiye için yeni bir fırsat anlamına da geliyor. Sahip olduğumuz biyogaz potansiyeli ile yıllık 35 milyar kilovat saat (kWh) elektrik üretmek mümkün. Bu rakam Türkiye’nin en büyük ikinci sanayi bölgesi Ege’de geçen yıl tüketilen elektriğe eşit. Neredeyse Doğu Anadolu, Güneydoğu Anadolu ve Karadeniz’in toplam elektrik tüketimine yakın bir potansiyeli ne yazık ki değerlendiremiyoruz. Teksan Jeneratör Satış ve Pazarlamadan Sorumlu Yönetim Kurulu Üyesi Burak Başeğmezler, biyogaz tesislerinin atıl durumdaki bir potansiyeli ülkemize hem elektrik hem de gübre olarak kazandırma imkânı doğurduğunu belirtti. Başeğmezler, şunları söyledi: “Biyogaz tesisleri ile elektriği kullanmadığımız kaynaklardan üretebilme imkânımız var. Ülkemizin sahip olduğu yıllık biyogaz potansiyeli 35 teravat
22. SAYI
saat (35 TWh) yani 35 milyar kilovat saat (35 milyar KWh) gibi çok yüksek bir seviyede. Türkiye’nin 2017 yılında-
ENERJİ & MADEN
ki 292 milyar kilovat saatlik elektrik tüketiminin yüzde 12’sine denk gelen bir enerjiyi kullanmıyor adeta çöpe atıyoruz. Kullanmadığımız biyogaz potansiyeli ile her yıl 5 milyar TL havaya uçuyor.” 72
“Yıllık biyogaz potansiyelimiz Keban, Karakaya ve Atatürk barajlarının ürettiği elektriğin iki katından daha fazla.” “Fırat Nehri üzerinde yer alan Keban, Karakaya ve Atatürk hidroelektrik santrallerinin 2016’da ürettikleri toplam elektrik enerjisi 16 milyar 798 milyon kilovat saat olmuş.” diye konuşan Başeğmezler, şöyle devam etti: “Yıllık biyogaz potansiyelimiz bu üç barajın ürettiği elektriğin iki katından daha fazla. Sadece Keban Barajı’nın yedi katı elektrik enerjisinden bahsediyoruz. Bu rakam aynı zamanda Türkiye’nin 49 ilinin 2017 yılındaki toplam elektrik tüketimine eşit. Şehirlerimizde biyogazdan üretilen elektrik kullansaydık enerjiden kaynaklı cari açığın azalmasını da sağlayabilirdik. Yapımına başlanan 4 bin 800 MW kapasiteli Akkuyu Nükleer Santrali’nin tam kapasite çalışması halinde yıllık elektrik üretiminin 42 milyar kilovat saat olacağını hesaplarsak neredeyse Akkuyu kadar elektriği biyogaz ile üretebileceğimiz ortaya çıkıyor. Örnekleri daha da çoğaltmak mümkün… Üstelik biyogaz tesislerinin istihdama sağlayacağı tahmin edilen katkı da hem imalatçılar hem de işletmeciler düşünüldüğünde çok yüksek.
ettiği kişi sayısı 40 bin. Ayrıca bu tesisler organik atıklar ve hayvan dışkısını enerjiye dönüştürerek çevreye zarar vermelerini de önlüyor.”
layacaktır. Yurt dışından hazır getirilen
şeğmezler, “Teksan Jeneratör olarak
fikir ve projeler yerine, ülkemize uygun
sürdürülebilir çözümler noktasında
altyapı ile tesis kurulması önem taşı-
önemli çalışmalar hayata geçiriyo-
yor. Bu konuda ihtisas sahibi kurumun
ruz. Firmamız biyogaz sistemleri ko-
belirlenmesi ve proje denetimi, takibi
nusunda diğer yerli tedarikçiler ile
ve danışmanlığı konusunda yetki ve-
birlikte kümelenme oluşturarak ko-
Türkiye’deki Biyogaz Tesislerinin
rilmesinin gerekli olduğunu düşünü-
jenerasyon ve çevre ekipmanları ko-
Sayısı Yetersiz!
yoruz. Tesislerde çalışacak kişilerin de
nusunda komple çözümler sunuyor.
Türkiye’de çok güçlü biyogaz potan-
çalışacakları alanda eğitim almaları
Şimdiye kadar atık su ve hayvansal
siyeli olmasına rağmen sağlıklı çalışan
şart. Bu noktada belirlenecek kurum-
atıklardan elde edilen biyogaz ile ça-
biyogaz tesisi sayısının az olduğuna
lar tarafından eğitim ve sertifikalan-
lışan kojenerasyon sistemleri kurduk.
dikkat çeken Başeğmezler, “Potansi-
dırma sürecinin devreye alınması bir
Ürettiğimiz elektrik, tesisin elektrik
yelimizin benzer olduğu Almanya’da
çözüm olarak ortaya çıkıyor.” dedi.
ihtiyacını besliyor veya şebekeye sa-
11 bin adedin üzerinde biyogaz tesisi
tılıyor. Yakın tarihte yerli motorlar ile
varken ülkemizde yaklaşık 50 biyogaz
Yerli Tedarikçilerle Kümelenme…
küçük ölçekli biyogaz tesislerine ko-
tesisi bulunuyor. Bu sayının artması
Teksan’ın biyogaz konusundaki çö-
jenerasyon sistemleri sağlamaya da
ülke ekonomisine ciddi bir katkı sağ-
zümlerinden de bahseden Burak Ba73
başlayacağız.” diye konuştu.
ENERJİ & MADEN
ğumuz Almanya’da sektörün istihdam
22. SAYI
Öyle ki benzer potansiyele sahip oldu-
ALTERNATİF ENERJİ
ATIKLAR ENERJİYE DÖNÜŞÜYOR! Feyyaz ÜNAL
Batı Anadolu Grubu İcra Kurulu Üyesi
Batı Anadolu Grubu, Ege Bölgesi’nin atıklarını üretimde yakıt olarak kullanıyor, külü ve çamuru enerjiye dönüştürüyor.
Atıktan Türetilmiş Yakıt projesine hız
“Bu atıkların kullanımı ile yakıt ta-
olarak işlenen atık miktarının gün
kazandıran Batı Anadolu Grubu, ‘Sür-
sarrufu sağlarken yakıt kaynaklı sera
geçtikçe artması gerektiğini vurgu-
dürülebilir Büyüme ve Sürdürülebilir
gazı salınımlarını da azaltma olanağı
layan Ünal, bölgedeki belediyelerin
Çevre’ ilkesi çerçevesinde Batıçim ve
buluyoruz. Batı Anadolu bünyesinde,
işbirliğiyle, toplanan atıkların atık
Batısöke tesislerinde çevre ve enerji
geri dönüşümü mümkün olmayan,
geri kazanım tesislerine gönderilerek
verimliliği projelerine 5 yılda yaklaşık
ekonomik ömrünü tüketmiş, otomo-
‘Atıktan Türetilmiş Yakıt’ sağlanabile-
100 milyon TL yatırım yaptı. Çimento
tiv yan sanayinin kauçuk atıkları, çe-
ceğini ifade etti.
endüstrisinin güçlü işletmelerini çatısı
şitli sektörlerdeki buhar ve enerji üre-
Avrupa Birliği ülkelerinde çimento
altında bulunduran Batı Anadolu Gru-
tim tesislerinin cüruf ve külleri, atıksu
sektöründe atık kullanımının yüzde
bu, Ege Bölgesi’nin atıklarını üretimde
arıtma tesislerinin kurutulmuş arıtma
60’lara vardığını belirten Ünal, ülke-
yakıt olarak kullanıyor, külü ve çamu-
çamuru, kâğıt, karton, plastik türevli
mizde bu konuda yapılan çalışmaların
ru enerjiye dönüştürüyor.
atıklar gibi atıkları enerjiye dönüştü-
henüz tatmin edici oranlara ulaşama-
Sanayide entegre atık yönetimi uy-
rüyoruz.”
dığının altını çizdi. “Biz Batı Anadolu
gulamalarının artırılmasının gerekliliğine dikkat çeken Batı Anadolu Grubu İcra Kurulu Üyesi Feyyaz Ünal, bu sayede hem çevrenin korunmasına hem de ülke ekonomisine ciddi bir kazanç
“Ege Bölgesinde, İzmir ve Manisa başta olmak üzere her yıl yaklaşık 250 bin ton sanayi atığı çıkıyor…”
sağlanacağını vurguladı. “Çevre ve Şehircilik Bakanlığından alınan izinler
Feyyaz Ünal, istatistiklere göre, Ege
kapsamında, farklı sektörlerin atıkla-
Bölgesinde, denetimlerin daha yoğun
rını, çevreye olumsuz bir etki bırak-
olduğu İzmir ve Manisa başta olmak
mayacak şekilde tesislerimizde ber-
üzere her yıl yaklaşık 250 bin ton sa-
taraf edebiliyoruz.” diye belirten Ünal,
nayi atığı çıktığını söyledi. Bu atıkların
şöyle devam etti:
bir değer olarak görülmesi ve yakıt
Grubu olarak bu alandaki çalışmalarımızı her geçen gün geliştiriyoruz. 2017 yılında Soma ve Yatağan termik santrallerinden çıkan 305 bin ton işlenmiş atık külü fabrikalarımızda alternatif hammadde olarak kullandık.” diye belirten Ünal, açıklamasını şöyle tamamladı: “Yaptığımız araştırmaya göre bölgemizde, Batıçim ve Batısöke tesislerimizde değerlendirebilecek yaklaşık 150 bin ton atık bulunuyor. Gidilecek daha çok yolumuz var. Bu noktada belediyelerin sürdürülebilir politikalar uygulaması da bizce çok önemli. Sanayi atıklarının belediyeye ait düzenli depolama alanları yerine geri dönü-
22. SAYI
şüm ve enerji geri kazanımı sağlayan tesislerde yeniden değerlendirilmesinin hedeflenmesi gerekiyor. İzmir
ENERJİ & MADEN
Büyükşehir Belediyesinin çimento fabrikalarına yakıt olarak gönderdiği kurutulmuş arıtma çamuru miktarının ve kalitesinin önümüzdeki yıllarda arttırılması bizim için öncelikli konular arasındadır.” 74
PROYOL i Ş
M A K i N A L A R I
PROYOL İŞ MAKİNALARI OTO. NAK. İNŞ. TUR. İTH. İHR. SAN. VE TİC. LTD. ŞTİ.
BAKIM ONARIM SERVİS YEDEK PARÇA HİZMETLERİ
İvedik OSB. 1471 Sokak No: 74 Yenimahalle / ANKARA Tel: 0312 395 90 82 • Faks: 0312 395 90 81 • e-mail: proyolismakinalari@gmail.com www.proyolmakina.com
ÇEVRE-ETKİNLİK
Namık SARIGÖL
IFAT Eurasia Proje Müdürü
BİYOGAZ ÜRETİMİ İLE DOĞALGAZ İTHALATINI AZALTABİLİRİZ IFAT Eurasia Proje Müdürü Namık Sarıgöl, doğal gazda dışa bağımlı olan Türkiye’nin, biyogaz üretimi ile ithal doğal gaza olan bağımlılığını azaltabileceğini söyledi. Döviz kurunun yüksekliği dış ti-
çok önemli. Bu hem ülke ekonomisine
nı Sedat Akar, Türkiye’nin biyoenerji
caret açığını da yükseltiyor. İthalat
hem de çevreye katkı sağlar. 28-30
potansiyelinin çok yüksek olduğunun
gider kalemlerinin başında da enerji
Mart 2019 tarihleri arasında düzenle-
altını çizdi.
geliyor. 2017 yılında 55 milyar 250 mil-
necek ‘IFAT Eurasia Çevre Teknoloji-
yon metreküp doğal gaz ithalatı ger-
leri Fuarı’ bu kapsamda yeni açılımlar
çekleşti. Doğalgazda dışa bağımlı olan
sağlayacak.” dedi.
Akar: “Kendi doğal gazımızı ürettiğimizde ülke ekonomisine yaklaşık 1 milyar dolarlık katkı sağlayabiliriz.”
Türkiye’nin, biyogaz üretimi ile ithal
Elektrik üretimi, yerleşim birimleri
doğalgaza olan bağımlılığını azaltabi-
ve sanayi kullanımı gibi birçok fark-
leceğini söyleyen IFAT Eurasia Proje
lı alanda doğal gaz kullanılıyor. Çok
Müdürü Namık Sarıgöl, “Türkiye’de
yönlü bir kullanımı olan fosil yakıt,
her yıl çöpe atılan bitkisel ve hayvan-
Türkiye gibi doğal gaz ithal eden ülke-
Akar, “Bitkisel ve hayvansal atıkla-
sal atıklar ülke ekonomisine önemli
ler için önemli bir gider kapısı oluyor.
rın ortak adı organik maddelerdir. Bu
katkılar sağlayabilir. Teknolojinin hız-
‘Doğal gaz ithalatını nasıl azaltabiliriz?’
organik maddelerin oksijensiz şart-
la geliştiği bu dönemde atık yöneti-
sorusunun cevabı ise biyoenerjide
larda fermentasyonu sonucu biyogaz
minde doğru karar ve uygulamalar
saklı. Biyoenerji Derneği 2. Başka-
üretiliyor. Biyogaz, içindeki karbondioksit ayrıştırıldığında ise doğal gaza dönüşüyor. Ülkemizde kurulan biyogaz santralleri ağırlıklı olarak elektrik ve gübre üretimi yapıyor. Türkiye potansiyel olarak doğal gaz tüketiminin
22. SAYI
yüzde 6’sını karşılayabilir ama hâlihazırda bu rakam yüzde 2… Kendi doğal gazımızı ürettiğimizde ise ülke ekono-
ENERJİ & MADEN
misine yaklaşık 1 milyar dolarlık katkı sağlayabiliriz.” diye konuştu. Yükselen bir sektör olan çevre teknolojileri her geçen gün önem kazanıyor. Teknolojinin doğru kullanımının çevreye olduğu kadar ekonomiye de 76
olumlu etki yapacağını söyleyen IFAT Eurasia Proje Müdürü Namık Sarıgöl ise, “Çevre teknolojilerine yapacağımız yatırım aynı zamanda ekonomik anlamda da katkı sağlayacaktır. Türkiye tarım, hayvancılık ve gıda sektörlerinde önemli bir üretici statüsünde ama burada çıkan atıkları değerlendirme konusunda yetersiz kalıyoruz. Doğru hamleler ile doğal gaz ithalatını azaltabiliriz.” dedi.
Sarıgöl: “Çevre sorunlarının yüzde 50’si son 35 yılda meydana geldi.” Teknolojik gelişmeler, insanoğlunun çevre ile ilişkisine yeni bir boyut kazandırdı. Günümüzün en büyük sorunlarından biri olan çevre kirliliği ile ilgili yapılan araştırmalara göre dünyadaki mevcut çevre kirliliğinin yüzde 50’si son 35 yılda meydana geldi. 5 Haziran’ın ‘Dünya Çevre Günü’ olduğunu belirten IFAT Eurasia Proje Müdürü Namık Sarıgöl, “Çevre sorunları dünya genelinde öncelik kazanmış durumda. Artık çok sayıda şirket atık yönetimi çözümleri arayışında ve çevre teknolojileri kullanımına çok daha fazla ihtiyaç duyuyor. Bu yüzden çevre teknolojileri hızla
atık yönetimi aşamalarını da kapsa-
termekte. Çevre teknolojileri sektö-
büyüyen bir sektör... 28-30 Mart 2019
yan tüm süreç içinde sistemi en az
rü tüm alt branşları ile geleceğin en
tarihleri arasında düzenlenecek ‘IFAT
zorlayan ürün ve firmaların kamuo-
önemli sektörleri arasında.” diye ko-
yunda tercih edilme oranı artış gös-
nuştu.
Eurasia Çevre Teknolojileri Fuarı’ bu kapsamda yeni açılımlar sağlaya-
karşı en önemli çözüm çevre teknolojilerinden geçiyor ve çevre teknolojileri büyüme ivmesi en yüksek sektörler arasında gösteriliyor. Sektörün önemine değinen IFAT Eurasia Proje Müdürü Namık Sarıgöl, “Geçmişte sadece devlet politikalarının sürüklediği sektör, özellikle gelişmiş ülkelerde gün geçtikçe gerek vatandaş gerekse kullanıcı olarak bireylerin tercihleri ve yönlendirmeleri ile güç kazanmakta. Kullanılan hammaddeden başlayarak üretim yöntemleri ile devam eden ve
IFAT EURASIA ÇEVRE TEKNOLOJİLERİ FUARI Avrasya’nın en büyük çevre teknolojileri fuarı, ‘IFAT Eurasia Çevre Teknolojileri Fuarı’ 28-30 Mart 2019 tarihleri arasında İstanbul’da düzenlenecek. MMI Eurasia’nın 2 yılda bir Türkiye’de düzenlediği IFAT Eurasia Fuarı’nın, çevre teknolojileri sektörüne öncülük ettiğini söyleyen IFAT Eurasia Proje Müdürü Namık Sarıgöl, 28-30 Mart 2019 tarihleri arasında İstanbul Fuar Merkezi’nde (IFM) düzenlenecek fuarın, artan sanayileşme ve şehirleşme sonucunda ortaya çıkan sorunları çözüme kavuşturmayı amaçladığını belirtti. Yerli ve yabancı tüm sektör paydaşlarının buluştuğu organizasyonda 2017 yılında 18 ülkeden 412 katılımcı yer aldı. Fuar, 1021’i uluslararası olmak üzere toplam 63 ülkeden 11 bin 326 ziyaretçi ağırladı.
77
22. SAYI
Birçok nedene bağlı gelişen kirliliğe
ENERJİ & MADEN
cak.” dedi.
RAPOR-PETROL VE GAZ
ABD’DEN İRAN’A YENİDEN YAPTIRIM KARARI Ümit BİLİRGEN
KPMG Enerji Sektör Lideri
KPMG Türkiye’nin petrol ve gaz piyasalarının nabzını tutan aylık ‘Petrol ve Gaz’ raporu, ABD ve İran hattındaki petrol restleşmesinin sonuçlarını değerlendirdi.
ABD Başkanı Donald Trump, 8 Ma-
lar. Yaptırımlar tam anlamıyla uygu-
“Ham petrolün şu anda dört yılın
yıs’ta ABD’nin İran’a yönelik ‘Ortak
lansa da tüm ülkeler ABD’nin petrol
en yüksek seviyesine çıkmasıyla
Kapsamlı Eylem Planı’ndan çekildiği
yaptırımlarına uymayabilir. AB, Ja-
birlikte, ikinci çeyrek sonuçları petrol
kararını duyurdu. Trump, petrol yap-
ponya ve Güney Kore yaptırımlara uy-
ve gaz arama ve üretim sektöründe
tırımlarını yeniden ilan etmenin yanı
makla kalmayıp muhtemelen İran’dan
daha da güçlü nakit akışlarını ortaya
sıra ABD yönetiminin İran’a karşı
yaptıkları ithalatı talep edilenden de
çıkaracak gibi görünüyor. Buna bağlı
daha saldırgan bir tutum aldığını gös-
kısa sürede durduracaklar. Çin, Hin-
olarak genel olarak, sektör liderle-
terecek şekilde tüm nükleer anlaşma
distan ve büyük olasılıkla Türkiye ise
ri yatırım harcamalarında sınırlı bir
öncesi yaptırımları da yeniden başlat-
bu karara direnebilir.”
artış duyurdular. Dünya çapındaki petrol stoklarının, beş yıllık ortala-
tığını duyurdu. ABD Başkanı Donald Trump’ın İran’a yönelik yaptırımları yeniden başlatacağını açıklamasıyla gözler yeniden bölgede. KPMG’nin petrol ve gaz piyasalarını analiz ettiği
“Karar, bölgesel istikrarsızlığı artırarak petrol fiyatlarında daha fazla dalgalanmaya da yol açabilir.”
ma seviyesine ulaşmasıyla birlikte üretim kısıntısı anlaşmasının başlıca kriterlerinden biri karşılandı. Üretimi azaltmaya yönelik Viyana sözleşmesine taraf ülkeler, üretimdeki düşüşü
rapora göre, yaptırımlar tekrar uygulanmaya başladığında bölgede istik-
“Önümüzdeki altı ay içinde kabaca
dengelemek ve bu sayede gelecek-
rarsızlığa yol açacak, petrol fiyatları
günlük 300 bin ile 500 bin varil petrol
teki olası petrol kıtlığının önüne geç-
dalgalanacak. Türkiye, Çin ve Hindis-
muhtemelen piyasadan çekilecek.”
mek amacıyla, yeni arama ve üretim
tan’ın ise yaptırım kararına direnmesi
diye konuşan Bilirgen, şöyle devam
projelerine yatırım yapmanın ye-
bekleniyor.
etti: “Dahası, karar bölgesel istikrar-
niden değerlendirilmesi zamanının
KPMG Türkiye’nin petrol ve gaz pi-
sızlığı artırarak petrol fiyatlarında daha
geldiğini belirtiyor.”
yasalarının nabzını tutan aylık ‘Petrol
fazla dalgalanmaya da yol açabilir. Böl-
ve Gaz’ raporu, ABD ve İran hattında-
gesel bir savaş her ne kadar çok olası
Yatırımlarda Artış Bekleniyor
ki petrol restleşmesinin sonuçlarını
görünmese de İran muhtemelen ABD,
Ümit Bilirgen, kısıtlı yatırım orta-
değerlendirdi. KPMG Enerji Sektör
İsrail ve Suudi Arabistan’a karşı böl-
mında petrol piyasasının fark edilir
Lideri Ümit Bilirgen, Avrupa ve İran’ın
gesel sıcak noktalarda (Irak, Lübnan,
derecede esnekliği kaybettiğini ve
tutumları ışığında, Trump’ın sonraki
Suriye ve Yemen) tansiyonu artıracak.”
ABD’nin İran’a yönelik tutum değişikliği gibi jeopolitik olaylara karşı
dönemlerde nükleer alanda yeni bir pazarlığa girişme ihtimalinin oldukça
Petrol ve Gaz Şirketleri İkinci
daha da hassas hale geldiğine dikkat
düşük olduğunu söyledi.
Çeyreğe Kârlı Başladı
çekti. Bilirgen, “Artan fiyatlar ve kri-
KPMG Türkiye’nin raporunda, hız-
tik rezervlerin yeniden oluşturulması
“Günde 500 bin varil petrol
la yükselen petrol fiyatları nedeniyle
amacıyla yatırım kararlarında kesin
piyasadan çekilecek…”
petrol ve gaz şirketlerinin yılın ikinci
olarak bir artış görüleceğini düşünü-
Bilirgen, gelişmelerle ilgili olarak şu
çeyreğine kârlılıkla başladığı vurgu-
yoruz. Ancak yatırım seviyelerinin
tespitlerde bulundu: “Sonuç olarak 5
landı. Maliyet azaltmaya ve operasyo-
güçlü küresel talep artışını ve po-
Kasım’dan başlayarak, ithalatçı ülke-
nel etkinliğe odaklanan Shell ve BP gibi
tansiyel arz kesintilerini karşılamaya
ler İran ham petrolü alımlarında ciddi
şirketlerin güçlü çeyrek sonuçları elde
yetecek kadar güçlü olup olmayacağı
azaltmalara gitmek zorunda kalacak-
ettiğini belirten Bilirgen, şunları söyledi:
gelecekte belli olacak.” dedi.
SARICAOĞLU
TEKNOMAK HİDROLİK
MAK. ELK. İNŞ. TUR. SAN ve TİC. LTD. ŞTİ.
100. Yıl Bulvarı 1230 Sokak (Eski 42. Sk.) No: 41 06370, Ostim/ANKARA Tel: +90(312) 354 9229(pbx) Faks: +90(312) 354 8826
www.teknomakhidrolik.com
Asfalt Makineleri Yedek Parça İmalatı Servisi ve Kiralama
ENERJİ-ELEKTRİK-EKİPMAN
Hüseyin VATANSEVER
ENSİA Yönetim Kurulu Başkanı
ELEKTRİK FİYATLARI SANAYİCİYİ ÇOK ZORLUYOR!
ENSİA Yönetim Kurulu Başkanı Hüseyin Vatansever: “Sanayicinin her ay artan elektrik fiyatı ile küresel piyasalarda rekabet etmesi mümkün değil.” “Son Kaynak Tedarik Tarifelerinin
aşağı çekilmesi ile elektrik maliyetleri
öngörülemezliği artıracağını kayde-
Düzenlenmesi Hakkındaki Tebliğ” ge-
artan reel sektör kuruluşlarının ve
den Vatansever, şunları söyledi:
reğince 1 Nisan 2018 tarihinden itiba-
OSB’lerin sayıları çoğalacak.
ren yıllık elektrik tüketimi 50 Milyon kWh ve üzerinde olan “büyük enerji tüketicileri” olarak tanımlanan sanayi tesisleri elektrik ihtiyaçlarını ulusal tarifeden sağlayamıyor. Organize Sanayi Bölgeleri, demir çelik ve pet-
“Yıllık elektrik tüketim limitinin düşürülmesi ile çok daha fazla sanayi tesisi tarife dışında kalacak ve yüksek fiyata enerji kullanacak.”
rokimya tesisleri, çimento fabrikaları gibi büyük ölçekli kuruluşları kapsa-
Konu hakkında açıklama yapan
yan bu yeni düzenleme ile sanayicile-
Enerji Sanayicileri ve İşadamları Der-
rin elektrik maliyetleri %20-%30 ara-
neği (ENSİA) Yönetim Kurulu Başka-
sında artış gösterdi.
nı Hüseyin Vatansever, yakında bu
“Her ay farklı, belirsiz ve yüksek fiyattan enerji satın almaya zorlanan sanayicinin enerji maliyetini öngöremeden ulusal ve uluslar arası piyasada rekabet etmesi mümkün değil. Yıllık elektrik tüketim limitinin düşürülmesi ile çok daha fazla sanayi tesisi tarife dışında kalacak ve Nisan 2018 döneminde olduğu gibi tarifeye göre çok yüksek fiyata enerji kullanacak. Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığımızı ve EPDK yöneticilerimizi
Enerji Piyasası Düzenleme Kurumu
uygulamanın genişleyeceğini ve 50
(EPDK) tarafından 20 Ocak 2018’de
Milyon kWh olan yıllık enerji tüketim
bu konuda şimdiden uyarma ihtiyacı
yayınlanan ve 1 Nisan 2018’de yü-
limitinin aşağı çekilmesi ile çok daha
hissediyoruz.”
rürlüğe giren tebliğin yarattığı şokun
fazla sayıda sanayi tesisi ve organize
Vatansever, EPDK tarafından ya-
yankıları sürerken, büyük enerji tü-
sanayi bölgesinin enerji maliyetinin
yımlanan Ocak 2018 Ulusal Tarifesi’n-
keticileri için belirlenen yıllık 50 mil-
artacağını söyledi. Bu durumun sana-
de sanayi için elektrik fiyatı 21,97 krş/
yon kWh ve üzeri tüketim sınırının
yicinin maliyet yapısını bozacağını ve
kWh iken Nisan 2018 Ulusal Tarifesi’nde sanayi için 22,98 krş/kWh, yeni tebliğe göre ise Nisan 2018 dönemi elektrik yalın birim maliyetinin 26,5 ile 28 krş/kWh aralığında olduğuna dik-
22. SAYI
kat çekti.
ENERJİ & MADEN
“Enerji üretiminde ithal kaynaklara %75 oranında bağımlı olduğumuz ve döviz fiyatının sürekli yükseldiği bir durumda, piyasa fiyatının düşme ihtimalini hemen hemen sıfır görüyoruz.” 80
YERLİ ENERJİYE İTHAL EKİPMAN!
“Yeni
Tebliğe
göre
Elektrik Piyasasında saatlik değişen Piyasa Takas Fiyatı (PTF), sanayi tesisi ya da OSB’nin o saatte tükettiği elektrik miktarı çarpımı hesaplanarak o saatte elektrik için ödeyeceği bedel hesaplanıyor.” diyerek devam eden Vatansever, şu değerlendirmeyi yaptı: “Bu rakama, Yenilenebilir Enerji Destekleme Mekanizması (YEKDEM) maliyeti ve aracı firmalara ödenen komisyon eklendiğinde, Nisan 2018 için şirketlerimizin tüketim profili ve tedarikçisine ödediği komisyona bağlı olarak elektrik fiyatı 26,5 ve 28 krş/kWh olarak gerçekleşiyor. Bu fiyata ilave olarak dağıtım bedeli, sistem iletim bedeli ve diğer vergi ve fonlar da ekleniyor. Her ay farklı, belirsiz ve yüksek fiyattan enerji satın almaya zorlanan sanayicinin enerji maliyetini öngöremeden ulusal ve uluslar arası piyasada rekabet etmesi mümkün değil. Diyelim ki sanayicimiz bugün bir sipariş aldı, sözleşmesini yaptı ve malını Temmuz ayında teslim edecek. Maliyetlerini hesaplarken belirlediği elektrik fiyatı, üretime başladığı anda belki %10, belki %30 artacak. Enerji üretiminde ithal kaynaklara %75 oranında bağımlı olduğumuz ve döviz fiyatının sürekli yükseldiği bir durumda, piyasa fiyatının düşme ihtimalini hemen hemen sıfır görüyoruz. Zaten zorlukla üretim yapan sanayicimizin rekabet koşullarına darbe vuracak bu tür girişimlerin olmamasını diliyoruz.”
ENSİA’nın Önerisi: “Yenilenebilir enerji yatırımlarında kullanıldığının belgelendirilmesi ve takibinin yapılması şartıyla Türkiye’de üretim yapan yan sanayi firmalarının da 5’inci Bölge teşviklerinden yararlanması…” Vatansever, ENSİA’nın tüm kamu otoriteleri ile paylaştığı önerisinin, “Yenilenebilir enerji yatırımlarında kullanıldığının belgelendirilmesi ve takibinin yapılması şartıyla Türkiye’de üretim yapan yan sanayi firmalarının da 5’inci Bölge teşviklerinden yararlanması…” olduğunu vurguladı. 81
Türkiye’de yenilenebilir enerji yatırımlarında kullanılan ürünleri üreten binlerce KOBİ bulunduğunu, bu firmaların ürettiği ürünlerin 5.Bölge teşviklerinden faydalanan enerji yatırımlarında rahatlıkla kullanılabilecek kalite ve standartta olduğunu anımsatan Hüseyin Vatasever, şu değerlendirmeyi yaptı: “ENSİA olarak önerimiz; ana bileşenindeki tüm aksam, bütünleştirici parça ile söz konusu ekipmanlar için kullanılacağı belgelendirildiği durumda alt ekipman ve hammadde imalatını da kapsaması ve ülkemizin her yerinde yapılabilecek bu tip yatırımların da nerede yapıldığına bakılmaksızın 5. Bölge teşviklerinden yararlandırılmasıdır. Bu konu milli ekonomimiz açısından oldukça kritik öneme sahiptir. Bütünleştirici parça, alt ekipman, hammadde imalatı yapan firmalarımız, 5.Bölge teşviklerinden faydalanan yenilenebilir enerji ekipman üretiminde ürünleri kullanılmasına rağmen kendi üretimleri söz konusu teşviklerden yararlanmadığı için ne yazık ki yatırım planlarından vazgeçmektedir. Yani yerli ve yenilenebilir enerji kaynaklarına önem veriyoruz ama o enerjiyi üreten ekipmanları büyük oranda ithal etmek zorunda kalıyoruz. Enerji yatırımlarında kullanılan ekipmanlardaki ithalat bağımlılığını asgariye indirmek, ENSİA’nın kuruluş amaçları arasında yer alıyor. Yerli firmalarımızın yenilenebilir enerji santrallerine malzeme ve ekipman üretimi konusunda teşvik edilmesi gerektiğini söylüyoruz.”
ENERJİ & MADEN
Açıklamasına,
24’üncü Uluslararası Enerji ve Çevre Fuarı’nda (ICCI), enerji yatırımlarında yerli ekipman üretiminin taşıdığı öneme dikkat çekildi. İstanbul Fuar Merkezi’nde düzenlenen ICCI kapsamında Enerji Sanayicileri ve İşadamları Derneği (ENSİA) tarafından düzenlenen “Yenilenebilir Enerji Sektöründe Yerli Ekipman Üretimi” başlıklı panelde yerli ve temiz enerji kaynaklarına yönelik farkındalığın son yıllarda arttığına işaret edilirken, enerji ekipmanlarındaki ithalatın bu duruma gölge düşürdüğü belirtildi. Panelin açılış konuşmasını yapan ENSİA Yönetim Kurulu Başkanı Hüseyin Vatansever, 5’inci Bölge teşvik kapsamına giren yenilenebilir enerji ekipmanlarının sadece türbin, jeneratör ve kanat imalatını kapsadığını hatırlattı.
22. SAYI
ENSİA tarafından düzenlenen “Yenilenebilir Enerji Sektöründe Yerli Ekipman Üretimi” başlıklı panelde, yerli ve temiz enerji kaynaklarına yönelik farkındalığın son yıllarda arttığına işaret edilirken, enerji ekipmanlarındaki ithalatın bu duruma gölge düşürdüğü belirtildi.
EKONOMİ
İNŞAAT MALZEMELERİ SANAYİSİNDE HAZİRAN 2018 RAPORU ‘Türkiye İMSAD Haziran 2018 Sektör Raporu’nda, yılın ikinci çeyreğinde inşaat sektörü ve inşaat malzemeleri sanayisinde faaliyetlerin yavaşladığı ve mali yapıların olumsuz etkilendiği vurgulandı. Yapı sektörü ve ekonomi çevreleri
Yılın ikinci çeyrek döneminde inşa-
tarafından dikkatle izlenen Türkiye
at sektöründe mevcut işlerin sürdü-
önemli detaylar ile birlikte şu
İMSAD aylık sektör raporu açıklan-
ğü ancak mevcut işler seviyesinin en
tespitlere yer verildi:
dı. Türkiye İnşaat Malzemesi Sana-
yüksek sezon olmasına karşın bek-
Nisan ayında başlayan erken seçim
yicileri Derneği’nin (Türkiye İMSAD)
lentilerin altında gerçekleştiği belir-
süreci ile birlikte iktisadi faaliyetler-
hazırladığı Haziran 2018 Sektör Ra-
tildi. Raporda, haziran ayında mevcut
de yavaşlama ortaya çıktı. Yine aynı
poru’na göre, inşaat malzemeleri sa-
işler seviyesinin 3,6 puan, yeni alınan
dönemde tüketiciler ile reel sektör
nayi faaliyetleri yılın ikinci çeyreğin-
inşaat işleri seviyesinin ise 3,4 puan
şirketlerinin güven ve beklentileri de
de beklentilerin altında gerçekleşti.
gerilediğine dikkat çekildi.
zayıfladı. Genel olarak görülen bu eği-
Raporda; yılın ilk çeyreğini hareketli geçiren inşaat sektörü ve inşaat malzemeleri sanayisinde, ikinci çeyrekte faaliyetlerin yavaşladığı ve mali yapıların olumsuz etkilendiği vurgulandı.
‘Haziran 2018 Sektör Raporu’nda
lim inşaat faaliyetlerinde de yaşandı.
Döviz kurlarında ve faiz oranlarında yaşanan önemli artışlar hem müteahhitleri hem de satın alma/kiralama iştahını olumsuz etkiledi.
Seçim sonrasına yönelik belirsizlikler nedeniyle yeni inşaat işleri siparişlerinin gerilediği bu dönemde, inşaat faaliyetlerinde de düşüş meydana geldi. Yılın ikinci çeyrek döneminde döviz kurlarında ve faiz oranlarında yaşanan önemli artışlar hem müteahhitleri hem de satın alma/kiralama iştahını olumsuz etkiledi. Müteahhitler için satışlardaki ve talepteki gerilemeye ilave ola-
22. SAYI
rak finansman maliyetlerinde görülen artışlar mali yapılara da negatif yansıdı. İnşaat sektöründe ikinci çeyrekte
ENERJİ & MADEN
yaşanan bu gelişmeler inşaat malzemeleri sanayisini de dört yönü ile etkiledi. Öncelikle ikinci çeyrekte inşaat malzemesi sanayicilerinin yurt içinden aldıkları siparişlerde gerileme yaşandı. İkinci olarak maliyetlerde ve 82
enflasyonda yaşanan sıçrama fiyatlamayı zorlaştırdı ve kârlılıkları olumsuz etkiledi. Üçüncü unsur, ödeme ve tahsilâtlarda yaşanan sıkıntıların artması ve barter eğiliminin güçlenmesi oldu. Son olarak uzayan satış vadeleri ve yükselen aylık faizler nakit akışlarını bozdu. Sıkılaştırma Politikaları İnşaat Faaliyetlerini Sınırlandırabilir İnşaat sektörü de Cumhurbaşkanlığı ve parlamento seçimlerinin tamamlanmasının ardından önceliğin ekonomiye verilmesini bekliyor. Bu çerçevede uygulanacak yeni ekonomi politikalarının, sektörlerin geleceğini de şekillendireceği öngörülüyor. Ekonomide bozulan makroekonomik dengelerin iyileştirilmesi
Mevcut işler seviyesindeki hareket-
siparişlerin geleceğinin de seçim son-
ve mali göstergelerde yeniden is-
lenmenin seçim sonrası gelişmelere
rası yaşanacak gelişmeler ve uygula-
tikrar sağlanması için sıkılaştırıcı
bağlı olacağı öngörülüyor.
nacak politikalara göre şekillenmesi
maliye ve para politikalarına ihtiyaç
Alınan yeni iş siparişleri, nisan ayın-
duyuluyor. Buna bağlı olarak uygu-
da bir önceki aya göre 1,5 puan yüksel-
lanacak sıkılaştırma politikalarının
dikten sonra mayıs ayında 2,2 puan,
derecesine göre inşaat sektöründeki
haziran ayında ise 3,4 puan geriledi.
Müteahhitler ve konut üreticileri
faaliyetlerde en azından 6-12 aylık
Böylece seçim kararı alınmasının ar-
için finansman sorunları ile talep ye-
bir yavaşlama kaçınılmaz görünüyor.
dından yeni alınan işler endeksinde
tersizliği, yeni inşaat işlerine başlan-
Genişletici politikalar uygulanması
nisan ayına göre 5,6 puan gerileme
masını en çok sınırlayan unsurlar ol-
halinde ise makro dengeler ile mali
ortaya çıktı. Erken seçimin yarattığı
maya devam etti. Finansman sorunu
göstergelerdeki bozulmaların, eko-
belirsizlikler inşaat sektöründe yeni iş
ve talep yetersizliği sorunları haziran
nomide daha büyük sıkıntılar yara-
siparişlerini de olumsuz etkiledi. Yeni
ayında zirve yaptı.
bekleniyor. Finansman Sorunları Zirve Yaptı
tarak inşaat sektörünü de olumsuz etkileyebileceği değerlendiriliyor.
İkinci çeyrekte inşaat işleri 3,6 puan, yeni alınan inşaat işleri de 3,4 puan gerileme gösterdi. Mevcut inşaat işleri seviyesi geleneksel olarak yılın ikinci çeyreğinde
22. SAYI
önemli artış gösterir. Ancak 2018 yılı ikinci çeyreğinde mevcut işler seviyesi, Nisan ayındaki artışın ardından
ENERJİ & MADEN
seçimlerin yarattığı belirsizlikler ile Mayıs ayında durağanlaştı, haziran ayında ise bir önceki aya göre 3,6 puan geriledi. Bu gerilemede mali göstergelerdeki bozulmalar ile finansman olanaklarındaki sıkılaşma da etkili oldu. 83
Döviz Kredisi Büyüklüğü Endişe Verici! Döviz kurlarında yaşanan hızlı artışlar reel sektörde döviz kredisi kullanan şirketler için olumsuz etki yaratıyor. Bu etki özellikle döviz geliri bulunmayan sektörleri ve şirketleri daha da olumsuz etkiliyor. İnşaat sektörü ve gayrimenkul sektörü de büyük ölçüde döviz kredisi kullanan ve aynı zamanda döviz geliri düşük olan veya hiç olmayan sektörler arasında yer alıyor.
İnşaat ve gayrimenkul sektörlerinde toplam 51,89 milyar dolara ulaşan döviz kredisi stoku, döviz kurlarındaki artış nedeniyle mali olarak endişe yaratıyor. İnşaat sektöründe Şubat 2018 itibarıyla yurt içi ve yurt dışında alınmış toplam 39,3 milyar dolar tutarında döviz kredisi stoku bulunuyor. Gayrimenkul sektöründe ise aynı tarih itibarıyla döviz kredisi stoku 12,59 milyar dolar. Her iki sektörün toplam 51,89 milyar
ENERJİ & MADEN
22. SAYI
dolara ulaşan döviz kredisi stoku, döviz kurlarındaki artış nedeniyle mali olarak endişe yaratıyor. Her iki sektörün döviz kredilerinden oluşan toplam stokun 29,24 milyar doları yurt içindeki bankalardan, 22,65 milyar doları ise yurt dışındaki bankalardan alınmış bulunuyor. Bu kredi stoku içinden yeniden yapılandırma taleplerinin ortaya çıkabileceği öngörülüyor.
Sektör Raporunda Öne Çıkan Başlıklar > İnşaat faaliyetleri 2018 yılı ikinci çeyrek döneminde yavaşladı. > İnşaat sektörü seçim sonrası yeni ekonomi politikalarını bekliyor. > İnşaat ve gayrimenkul sektörünün döviz kredisi stoku 51,89 milyar dolar. > İnşaat sektörü güven endeksi haziran ayında bir önceki aya göre 4,0 puan azaldı. > Mevcut inşaat işleri endeksi haziran ayında bir önceki aya göre 3,6 puan geriledi. > Yeni alınan inşaat işleri endeksi haziran ayında bir önceki aya göre 3,4 puan düştü. > Konut kredisi faiz oranları yeniden yükselmeye başladı. > 2018 Mayıs ayında konut satışları bir önceki yılın Mayıs ayına göre yüzde 2,7 arttı.
> 2018 yılı Nisan ayında inşaat malzemesi ithalatı geçen yıla göre yüzde 11,1 yükseldi. > Erken seçimler sonrası ekonomi politikalarında iki seçenek bulunuyor. > Ekonomide sıkılaşma önlemleri inşaat sektöründe işleri yavaşlatabilir. > Seçimler sonrası Türkiye’nin kredi iflas takas primi 300 puan seviyesinde. > Seçimler sonrası 10 yıl vadeli TL cinsi kamu tahvil faizleri yüzde 16’nın üzerinde. > Kısa vadeli TL cinsi ticari kredi faiz oranları yüzde 23-24 aralığında gerçekleşiyor. > Türk Lirası sepet kur 5 TL seviyesinde tutunuyor. > ABD’nin izolasyon politikası endişe yaratıyor.
> 2018 Mayıs ayında birinci el konut satışları geçen yılın Mayıs ayına göre yüzde 4,8 yükseldi.
> Küresel ticaret savaşları genişliyor.
> 2018 Mayıs ayında ipotekli konut satışları geçen yılın Mayıs ayına göre yüzde 11,7 azaldı.
> Dolar, Euro karşısında değer kazanıyor.
> Müteahhitler için yurt içinde yetersiz finansman ve talep sorunu ivme kazanıyor. > 2018 yılı Nisan ayında inşaat malzemesi üretimi geçen yıla göre yüzde 6,2 arttı. > 2018 yılı Nisan ayında inşaat malzemesi ihracatı geçen yıla göre yüzde 19,2 arttı. 84
> ABD Merkez Bankası FED faiz artışlarını sürdürecek.
> Petrol fiyatları 80 dolar/varile yaklaştı. > ABD’de inşaat harcamaları 2018 yılında artışını sürdürüyor. > ABD’de yeni konut satışları mayıs ayında 689 bin adet oldu. > AB inşaat harcamaları 2018 yılı Nisan ayında yüzde 1,8 büyüdü. > İnşaat malzemesi fiyatları haziran ayında farklı eğilimler gösterdi.
ENERJİ-TEKNOLOJİ
YENİ TEKNOLOJİLER ENERJİNİN GELECEĞİNİ ŞEKİLLENDİRECEK! “BP Teknoloji Görünümü 2018” raporuna göre, oyunun kurallarını değiştiren teknolojik gelişmeler enerji sisteminin geleceğini şekillendirecek. BP, 2018 baskısını yayımladığı Tek-
> 2020 sonrası iklim değişikliği reji-
cek alanlar arasında; taşıt verimlili-
noloji Görünümü Raporu’nda, politika-
minin çerçevesini oluşturan Paris
ği, bina tasarımının iyileştirilmesi ve
larla ilgili bir öngörüde bulunmaksızın
Anlaşması’nın hedefleri teknik ola-
yemek pişirme ve çamaşır yıkama-
2050 yılına kadar global enerji sistemi
rak ulaşılabilir olsa da Görünüm’ün
da enerji kullanımı bulunuyor.
genelinde teknolojik gelişmelerin po-
modellemesi, teknolojik gelişmelerin
> Sensörler, büyük veri ve yapay zekâ
tansiyel etkilerini değerlendiriyor. BP
karbon salımının azaltılmasında tek
da dâhil olmak üzere, dijital teknolo-
raporda teknolojinin oyunun kuralla-
başına yeterli olmayacağını gösteri-
ji, en ciddi iyileştirme kaynağıdır.
rını değiştiren bir rol oynayabileceği-
yor. Başta karbon salımına fiyat biçil-
ne inandığı beş alanı inceliyor: Enerji
mesinin yanı sıra tüketicilerin daha
verimliliği, dijital, yenilenebilir enerji,
düşük karbonlu opsiyonları seçmesi
enerji depolama ve dekarbonize gaz.
gibi aksiyonların alınmasını öneriyor. > Enerji verimliliğindeki iyileştirme-
Raporda Öne Çıkan Ana Sonuçlar
ler, her ne kadar ciddi bir yatırım ge-
“BP Teknoloji Görünümü 2018” ra-
rektirse de ana enerji kullanımında
porundan öne çıkan ana sonuçlar
%40 civarında tasarruf yapma im-
şöyle sıralanıyor;
kânı sunuyor. Tasarruf yapılabile-
Rüzgâr gücü, 2050 yılına kadar en ekonomik elektrik kaynağı haline gelecek gibi görünürken, şebeke ölçekli güneş enerjisi de daha rekabetçi hale geliyor. > Rüzgâr gücü, 2050 yılına kadar en ekonomik elektrik kaynağı haline gelecek gibi görünürken, şebeke ölçekli güneş enerjisi de daha rekabetçi hale geliyor. Bununla birlikte, şebeke talebinin büyük kısmının rüzgar ve güneş enerjisi ile karşı-
22. SAYI
landığı durumlarda, arzın kesintili olmasının yarattığı sıkıntıların üstesinden gelmeye yönelik entegras-
ENERJİ & MADEN
yon maliyetleri de bulunuyor. > Pillerdeki iyileşme ile birlikte, hafif iş uygulamalarında elektriğe geçişin önderliğinde, ancak bununla sınırlı olmamak üzere, ulaşım ve ulaştırma şekli ciddi şekilde değişmeye devam 86
edecek. Sıvılaştırılmış doğal gazın, ağır iş kamyonları ve bazı gemiler için rekabetçi bir yakıt haline geleceği öngörülürken biyojet de havacılıkta salımları azaltacak en uygun çözümlerden biri olmayı sürdürüyor. > Teknoloji, uzun vadede petrol ve gaz üretimindeki ortalama yaşam döngüsü maliyetlerini yaklaşık %30 civarında düşürebilse de öngörülen talebi karşılamak için halen petrol, gaz arama ve çıkarmada yılda yaklaşık 0,6 trilyon dolarlık yatırıma ihtiyaç duyuluyor. > Karbon fiyatlarının yükselmesi, gaz ile desteklenen ısı pompalarının yanı sıra tamamen elektrikli sistemleri öne çıkarabilecek olsa da ortam ısıtmasında gazla çalışan cihazların başı çekmesi daha muhtemel görünüyor. > Karbon tutma, kullanma ve depolama (CCUS), sentetik gaz, biyogaz ve hidrojenin de aralarında bulunduğu dekarbonize gaz, enerji sistemleri-
en etkili aracın karbon fiyatlandırması
lışmaların, düşük karbon ekonomisine
nin dengelenmesinde ısıtma ve ağır
olduğunu son derece net şekilde göre-
geçişe ivme kazandırmak için hangi
yük taşıma sektörlerinde geniş po-
biliyoruz.” diyerek sonlandırdı.
ek tedbir ve aksiyonlara ihtiyaç duyu-
tansiyelli uygulamaya sahip.
McKay: “Düşük karbon ekonomisine geçişin hızlandırılmasında en etkili aracın karbon fiyatlandırması olduğunu son derece net şekilde görebiliyoruz.”
BP Group Teknoloji Başkanı David
labileceğini değerlendirmekte politika
Eyton ise açıklamasında, “BP Teknoloji
yapıcılara ve diğer karar vericilere yar-
Görünümü 2018’de vurgu yapılan ça-
dımcı olabileceğine inanıyoruz.” dedi.
BP Teknoloji Görünümü’nden ortaya çıkan kilit noktalar nelerdir?
Rapora ilişkin değerlendirmelerini paylaşan BP Başkan Yardımcısı Lamar McKay, “Global enerji sisteminin geleceği çok geniş çeşitlilikteki teknolojiler ile biçimlendirilecektir.” diye konuştu. McKay, “Bu teknolojilerin nasıl bir değişimden geçtiğinin ve bunların geli-
22. SAYI
şimine dayanak oluşturan trendlerin anlaşılması, BP’nin büyüme ve yatırım planları için gerekli bilginin elde edil-
ENERJİ & MADEN
mesine yardımcı oluyor.” diye ekledi. McKay, sözlerini “BP Teknoloji Görünümü raporunu, yakınlarda yayımlanan Enerji Görünümü ile yan yana okuduğumuzda, düşük karbon ekonomisine geçişin hızlandırılmasında 87
TEŞVİK-DESTEK
2018 YILI MAKİNE TEÇHİZAT KREDİ FAİZ DESTEĞİ…
Toplam bütçenin 100 milyon TL olarak belirlendiği Makine Teçhizat Kredi Faiz Desteği Programı’nda, işletme başına 300 bin TL’ye kadar olan faiz bedelinin tamamı KOSGEB tarafından karşılanacak.
> İlk 6 ay ödemesiz,
edilen (yerli malı belgesine sahip) ma-
layan “2018 Yılı Makine Teçhizat Kredi
> Kalanı toplam 36 ay vadeli
kine - teçhizat olması şartı aranıyor.
Faiz Desteği” programına son başvuru
> 3’er aylık eşit taksit halinde
Bir diğer şart ise bu makine - teçhi-
tarihi 1 Ağustos 2018. Programdan;
> Faizsiz (sıfır faizli) olarak ödeyebi-
zatın kullanılmamış olması. İkinci el
Başvuruları 4 Haziran 2018’de baş-
> İmalat sektöründe faaliyet gösteren
/ kullanılmış olan makine teçhizat,
lecekler. KOSGEB’den yapılan açıklamaya
KOSGEB tarafından bu programın dışında kabul ediliyor.
> KOSGEB Veri Tabanına kayıtlı,
göre, Kredi Faiz Desteği programına
> Yerli makine alımı gerçekleştire-
katılmak isteyen ancak teminat sı-
Programa son başvuru tarihi 1
kıntısı yaşayan işletmeler de Kredi
Ağustos 2018 olarak belirlenirken, 2
> KOSGEB destekleri alabilecek du-
Garanti Fonu (KGF) tarafından sağla-
Ağustos - 13 Ağustos tarihleri arasın-
rumda olan (yasaklı olmayan) iş-
nan kefalet seçeneklerinden faydala-
da KOSGEB tarafından inceleme, onay
letmeler faydalanabilecek.
nabilecekler.
veya revizyon talepleri gerçekleştiri-
cek olan
Toplam bütçenin 100 milyon TL ola-
Ayrıca, 2018 Yılı Makine Teçhizat
lecek. İşletmelere, düzeltme ve reviz-
rak belirlendiği Makine Teçhizat Kredi
Kredi Faiz Desteği programından fay-
yon için 24 Ağustos 2018’e kadar süre
Faiz Desteği Programı’nda, işletme ba-
dalanmak isteyen işletmeler için alı-
verilecek olup, 25 Ağustos - 3 Eylül ta-
şına 300 bin TL’ye kadar olan faiz bede-
nacak makine - teçhizatın, T.C. Bilim
rihleri arasında nihai onaylar KOSGEB
linin tamamı KOSGEB tarafından karşı-
Sanayi ve Teknoloji Bakanlığının Yerli
tarafından verilecek.
lanacak olup, işletmeler bu desteği;
Mali Tebliği’ne uygun olduğu kabul
Kaynak: MAS Danışmanlık
MADENCİLİK SEKTÖRÜNDE BİR İLK!
ENERJİ & MADEN
22. SAYI
Çayeli Bakır, Gümrük ve Ticaret Bakanlığı tarafından verilen Yetkilendirilmiş Yükümlü Sertifikası’nı almaya hak kazanan ilk özel maden şirketi oldu. Madencilik sektöründe birçok ilki
Madencilik sektöründe Türkiye’nin
mali yeterliliği bulunan, emniyet ve
gerçekleştiren Çayeli Bakır, Gümrük
en çok ihracat yapan firmaları arasın-
güvenlik standartlarına sahip güve-
ve Ticaret Bakanlığı tarafından veri-
da bulunan Çayeli Bakır, Gümrük ve
nilir firmalara verilen Yetkilendirilmiş
len Yetkilendirilmiş Yükümlü Serti-
Ticaret Bakanlığı tarafından gümrük
Yükümlü Sertifikası’nı almaya hak
fikası’nı almaya hak kazanan ilk özel
yükümlülüklerini yerine getiren, dü-
kazanarak, ihracat alanındaki başarı-
maden şirketi oldu. Türkiye’nin yeraltı
zenli ve izlenebilir kayıt sistemi olan,
larına bir yenisini daha ekledi.
maden işletmelerinden biri olan Çayeli Bakır, yaklaşık 8 aylık yoğun bir çalışma sonucunda Türkiye’de Yetkilendirilmiş Yükümlü Sertifikası almaya hak kazandı. Bugüne dek farklı sektörlerden 299 şirket, gümrük işlemlerinde kolaylık ve imtiyazlar tanıyan bu uluslararası statüye sahip oldu. 88
ÇİMENTO ENDÜSTRİSİ
Çimento Sektöründe Kullanılacak Alternatif Yakıt
KATI ATIK
Nihat ÖZDEMİR TÇMB Başkanı
30 milyon ton belediye katı atığından 7 milyon ton ek yakıt üretim potansiyeli bulunuyor. Bu yakıtları çimento fabrikalarında kullanmak mümkün…
Türkiye Çimento Müstahsilleri Bir-
tasarım, üretim ve yeniden kullanım,
larında kullanılabilir. Bu kapsamda,
liği (TÇMB), 5 Haziran Dünya Çevre
onarım ve geri dönüşüm ihtiyaçlarını
Türkiye’de yılda üretilen 30 milyon ton
Günü kapsamında, geri dönüşüm,
tam olarak dikkate alan ve aynı za-
belediye katı atığından 7 milyon ton ek
alternatif yakıt üretim ve kullanım
manda daha sürdürülebilir materyal-
yakıt üretim potansiyeli vardır ve bu
konularına dikkat çekiyor. Birleşmiş
lerin geliştirildiği yeni bir plastik eko-
potansiyelin çimento fabrikalarında
Milletler ve Avrupa Komisyonu tara-
nomisine ihtiyaç duyuluyor.
değerlendirilmesi mümkündür. Böy-
fından bu yıl, Dünya Çevre Günü’nün ana konusu plastik olarak belirlendi. Avrupa Komisyonu tarafından 2018 yılı başında deklare edilen plastik stratejisi, Avrupa çapında döngüsel
Çimento sektörü, alternatif yakıt kullanımı ile atıkları geri dönüştürmeye katkıda bulunabiliyor.
bir ekonomiye geçişin bir parçası olarak kabul ediliyor. Bugünün plastik
Kalori değeri içeren birçok atığın
stratejisi, ürünlerin AB’de tasarlanma,
yanında geri dönüştürülemeyen plas-
üretme, kullanma ve geri dönüştürül-
tik atıklardan da Atıktan Türetilmiş
me şeklini değiştirmeye yönelik ka-
Yakıt üretilebilir. Bu yakıtlar, çevresel
rarları barındırıyor. Çevreyi korumak,
önlemler alınarak çimento fabrika-
lece, 3 milyon tona yakın kömür veya benzeri katı yakıtın ithalatında tasarruf, fosil yakıtlardan kaynaklanacak yıllık 1,7 milyon ton CO2 tasarrufu ve fosil yakıtlardan kaynaklanacak CO2 emisyonlarının yüzde 7 oranında azaltılması ve bu sayede çöp sahalarının kapladığı alanın azaltılması imkânı doğmaktadır. Belediye katı atıklarından yakıt üretilmesi için belediye atık sahalarına biyolojik kurutma sistemi içerecek işleme tesisleri kurulması gerekmektedir. Çimento sektörü, alternatif yakıt kullanımı ile atıkları geri dönüştürmeye katkıda bulunabiliyor. Böylelikle, geri dönüştürülemeyen plastiklerin yönetilmesinde de atık hiyerarşisine uygun olarak etkili bir yol sunabileceğine inanıyor. Çimento Sektöründe Üretim Artıyor
22. SAYI
mento üretimi, geçen yıla göre yüzde
ENERJİ & MADEN
2018 yılı Ocak-Nisan döneminde çi-
Türkiye Çimento Müstahsilleri Birliği
12,86 oranında arttı. Aynı dönemdeki üretimin yüzde 9,3’ü ihraç edildi. (TÇMB) tarafından sektörün ilk 4 aylık verileri açıklandı. Türkiye ekonomisinin lokomotifi çimento sektörünün Ocak-Nisan verilerine göre; iç satış90
larda yüzde 15,42 artış yaşanırken; bölgesel bazda yapılan satışlarda en büyük artış Doğu Anadolu bölgesinde görüldü.
Türkiye Çimento Müstahsilleri Birliği (TÇMB) Türkiye Çimento Müstahsilleri Birliği (TÇMB), 1957 yılında Dernek statüsünde kurulmuş sivil toplum kuruluşudur. Türkiye’deki 51’i entegre, 15’i
“2018 yılı Ocak-Nisan döneminde, ihracatımızı (çimento+klinker) en çok artırdığımız ülke Haiti olurken, bu ülkeyi ABD ve Gana izliyor.”
öğütme tesisi olmak üzere, toplam 66 kuruluşu temsil etmektedir. TÇMB, ülkenin kalkınma ve yapılandırılmasında en önemli malzemeyi üreten çimento sektörünün Sivil Toplum Kuruluşu biçiminde örgütlenmiş tek temsilcisidir. Türk çimento sektörünün uluslararası temsilcisi olarak Avrupa Çimento Birliği’ne 1972 yılından beri üye olan TÇMB aynı zamanda araştırma geliştirme hizmetlerinden başlayarak, eğitim, uluslararası işbirliği, sertifikas-
Geçen yıl yaşanan zorlu kış şart-
yon, sektörel veri derleme, üniversite, sivil toplum örgütleri ve diğer ilgili
larından sonra bu yılın ilk aylarında
kuruluşlarla işbirliği gibi birçok sorumluluğu da başarıyla üstlenmiştir.
beklenmedik şekilde hava sıcaklıkla-
Avrupa Çimento Birliği’nin (CEMBUREAU) üyesi olan TÇMB, Türk çimento
rının mevsim normallerinin üstünde
sektörünün uluslararası ilişkilerini de yürütmektedir.
seyretmesiyle, üretim ve satışlarda çok yüksek artışlar yaşandığını belirten Türkiye Çimento Müstahsilleri Birliği (TÇMB) Yönetim Kurulu Başkanı Nihat Özdemir, bu artış oranlarının Mart ve Nisan aylarında aylık bazda normale döndüğünü ifade etti. Türkiye
22. SAYI
Çimento Müstahsilleri Birliği (TÇMB) Yönetim Kurulu Başkanı Nihat Özdemir; “TÜİK verilerine göre, 2018 yılı
ENERJİ & MADEN
Ocak-Nisan döneminde, ihracatımızı (çimento+klinker) en çok artırdığımız ülke Haiti olurken, bu ülkeyi ABD ve Gana izliyor. Yalnızca Nisan ayı verilerilerine bakıldığında da en çok çimento ihracatı ABD’ye yapılmıştır.” dedi. 91
İHRACAT
Yrd. Doç. Dr. Aziz Murat HATİPAĞAOĞLU HG Grup Yönetim Kurulu Başkanı
İHRACATTA İSTİKRARLI BİR YAPI ŞART! HG Grup Yönetim Kurulu Başkanı Yard. Doç. Dr. Aziz Murat Hatipağaoğlu: “Orta gelir tuzağından kurtulmak için tek yol, ihracatta istikrarlı bir yapı!” Türkiye gibi gelişmekte olan bir ül-
rilerini inceleyerek 200 ülkenin baz
Brezilya için 2.56’dır. Karşılaştırmalı
kede Ar-Ge eksikliği, üretim biçimi ve
alındığı ve 800’den fazla ürünü kapsa-
olarak bakıldığında ülke ihracatının
eski iş modellerinin bırakılamamasın-
yan bir veri seti hazırlıyor. Bu veri seti
büyük ölçüde çeşitlendiği ve daha çok
dan dolayı, kişi başı milli gelirin belli bir
ülkelerin ihracat çeşitliliğini ve ihra-
imalat sanayi ürünlerinin ihraç edil-
seviyeye gelmesine rağmen gelişmiş
cat kalitesini ölçen iki ayrı endeksten
diği görülüyor. Bu durum ekonomik
ülke kategorisine ulaşılamaması, orta
oluşuyor. Bu veri setinin yıllar içindeki
büyüme rakamlarının da yaklaşık
gelir tuzağına yol açıyor. Yard. Doç.
gelişimine bakıldığında Türkiye’nin
son otuz yıldır ihracat çeşitliliğinden
Dr. Aziz Murat Hatipağaoğlu, Tayland,
ihracat çeşitliliği açısından 1990’lar-
olumlu yönde etkilendiğini gösteriyor.
Brezilya, Malezya veya Arjantin gibi
dan bu yana gelişmiş ülkelere benzer
milli geliri belli bir çıtaya yükseleme-
bir ihracat çeşitliğine sahip olduğu
den bu tuzağa yakalanmış ülkelerin
görülüyor. İhracat çeşitliği endeksinin
görülerek önlem alınması konusuna
2.38’in altında olması gerektiği belir-
parmak bastı. Hatipağaoğlu’na göre
lendiğinden Türkiye için 1990’da 2.12
İhracatta oluşturulacak istikrarlı yapı,
olan endeksin, 2000 yılında 2.07 ve
orta gelir tuzağından kurtulmak için
2014’te ise 1.81’e indiği görülmekte.
tek yol!
2014 itibarıyla aynı endeks ABD için
Uluslararası Para Fonu (IMF) üye
1.72, Japonya için 2.12, Çin için 2.01, Al-
olan ve olmayan ülkelerin ihracat ve-
manya için 1.74, Hindistan için 2.16 ve
“Ülkemiz 90’lı yıllardan bugüne sermaye yoğun ama orta-yüksek teknolojili ürünlerini ihraç eden ülke görünümünü sürdürmekte.” Yrd. Doç. Dr. Aziz Murat Hatipağaoğlu, burada üzerinde durulması gereken noktanın ihracat çeşitliliğinin inovasyon ve pazar çeşitliliği ile olan ilişkisi olduğunu belirtti. Yrd. Doç. Dr. Hatipağaoğlu bu konuda yaptığı açıklamada şunlara dikkat çekti: “Ülkemiz 90’lı yıllardan bugüne ser-
22. SAYI
maye yoğun ama orta-yüksek teknolojili ürünlerini ihraç eden ülke görünümünü sürdürmekte. Ancak aynı
ENERJİ & MADEN
şekilde imalat sanayinin ithal ara malı ihtiyacı da artmakta ve Türkiye yine sermaye yoğun ve orta-yüksek teknolojili malları ithal etme durumunda. Orta-yüksek teknolojili ürünler ihracatının genel ihracat içindeki payı 92
yüzde 44-46 oranında. Net ihracat
için 1.02, Hindistan için 0.83 ve Brezilya
ürünlerini ihraç edebilir bir hale ka-
açısından değerlendirdiğimizde Tür-
için 0.84’tür. Karşılaştırmalı olarak ba-
vuşması, ülkenin ekonomik büyüme-
kiye’nin istenen ve beklenen gelişimi
kıldığında Türkiye’nin ihracat kalitesi
sinin, tüketim yerine yatırım, üretim
gösteremediği anlaşılmakta…
bağlamında maalesef istenen gelişme-
ve ihracat kaynaklı olmasını sağla-
yi gösteremediği anlaşılıyor.
yacaktır. Böylece net ihracat artacak,
Pazar çeşitliliği açısından Türkiye
katma değeri ve teknolojisi yüksek
daha önceki dönemlerde de olduğu gibi halen ihracatının yaklaşık yüzde
“Bugünkü ihracat yapısının acilen
ürünleri üreten ve ihraç eden bir ülke
47’sini Avrupa Birliği ülkelerine ger-
değişmesi gerekiyor”
olabileceğiz. Türkiye, ancak bu şekilde
Sektör bağlamında ihracat çeşit-
orta gelir tuzağından kurtulabilecek
liliğini gerçekleştiren Türkiye, ino-
ve yüksek gelir grubundaki ülkeler
vasyon ve pazar çeşitliliği açısından
arasına dâhil olacaktır. Önümüzde-
potansiyelinin gerisinde kalmış ve
ki seçim bu açıdan da büyük önem
bu durum ihracat kalite endeksine de
taşıyor. Seçim döneminde önerilen
yansımakta. Bu olumsuz ihracat ya-
ekonomi politikalarının ülkeyi yüksek
pısının acilen değiştirilmesi gerekiyor.
gelir grubuna konumlandıracak şekil-
İhracatın daha rekabetçi, yapısal ola-
de oluşturulması ve millete sunulması
rak daha inovatif ve yüksek teknoloji
hayati öneme haiz.”
çekleştiriyor. Diğer Avrupa ülkelerini de eklediğimizde, Avrupa’ya yapılan ihracatın, toplam ihracat içindeki payı yüzde 53’e ulaşıyor. Afrika ülkelerinin payı yüzde 7,4, tüm Amerika kıtasının payı yüzde 7,7, Yakın ve Orta Doğu ülkelerinin payı yüzde 22,5 düzeyinde. Diğer Asya ülkelerinin payı ise yüzde 7,2’dir. Bu dağılım yaklaşık yirmi yıldır aynı oranlarda seyretmekte. Ayrıca Komşu ve Çevre Ülkeler Stratejisi de istenen ve beklenen düzeyde bir ticaret hacmi oluşturmamış. Konu ihracat kalite endeksi açısından değerlendirildiğinde, ihracat çe-
22. SAYI
şitliliği endeksinin aksine bir durumun gerçekleştiği görülüyor. İhracat kalite endeksinin 1’in altında olması dünya-
ENERJİ & MADEN
daki lider ülkeden uzaklaşmayı gösteriyor. Maalesef Türkiye’nin ihracat kalite endeksi 1990’da 0.93 iken 2014’te ancak 0.95 düzeyine yükselmiş. 2014 itibarıyla aynı endeks ABD için 1.02, Japonya için 1.02, Çin için 0.95, Almanya 93
ALTYAPI-HEDEF PAZAR
KÖRFEZ’DE 2 TRİLYON DOLARLIK PROJELERLE YATIRIM FIRSATI Körfez Arap Ülkeleri İşbirliği Konseyi üye ülkeleri genelinde boru hattında devam eden 2 trilyon dolar değerinde altyapı projeleri, yeni pazar hedefleyen global firmalara yatırım fırsatı sunuyor. Körfez Arap Ülkeleri İşbirliği Konse-
pazar payını genişletmek isteyen fir-
yi (KİK) kapsamında, Körfez bölgesi-
yi üye ülkeleri genelinde boru hattında
malar için önemli bir merkez olarak
nin modern zamanlardaki en önemli
devam eden 2 trilyon dolar değerinde
cazibesini koruyor. Aralık ayında Du-
başarılarından biri altyapı sektörün-
altyapı projeleri önemli bir potansiyel
bai World Trade Centre’da gerçekle-
deki büyüme... Konsey genelinde boru
yaratıyor. Expo 2020 projesine giden
şecek fuar, 55 ülkeden 130’dan fazla
hattında gerçekleşen 2 trilyon dolar
yolların 3. ve 4. evresinin inşaatı ve
katılımcı ve 2600’den fazla profesyo-
değerindeki devam eden altyapı pro-
iyileştirilmesi olmak üzere toplamda
nel ziyaretçiye ev sahipliği yapmaya
jeleri bölgeyi aktif, modern ve ileri-
550 milyon dolar değerinde yol proje-
hazırlanıyor.
ye dönük bir pazara dönüştürüyor.
leri de pazarı hedefleyen global firmalara yatırım ve işbirliği fırsatı sunuyor. Gulf Traffic & Transpotech de bu anlamda pazara girmek ve bölgedeki
Bununla birlikte milyonlarca turistin Körfez Bölgesinde Altyapı
Körfez ülkelerine ulaşımını sağlamak
Yatırımları Hız Kesmiyor
için yeni bir havalimanı hedefleyen
Körfez Arap Ülkeleri İşbirliği Konse-
KİK üyesi ülkeler için doğru altyapıyı kurgulama noktasında çalışmalar devam ediyor.
22. SAYI
Körfez Bölgesinde toplamda 550 milyon dolar değerinde yol projeleri için çalışmalar devam ediyor. Konseyde yer alan her bir dev-
ENERJİ & MADEN
let hem yeni yollar ve köprüler hem de yapılacak yeni havaalanı için Gulf Traffic & TranspoTech’teki yenilikçi projelere odaklanmış durumda… Bu yönü ile fuar, katılımcılarına bölgenin her yerinden niş ve yüksek değerli 94
potansiyel müşterilerle dolu ideal bir platform sunuyor. Körfez bölgesinde yapımı süren başta Expo 2020 projesine giden yolların 3. ve 4. evresinin inşaatı ve iyileştirilmesi olmak üzere toplamda 550 milyon dolar değerinde yol projeleri için çalışmalar devam ediyor. Körfez Bölgesinde son 50 yıl içinde katlanarak büyüyen şehirler, bir yandan hükümetlere fayda ve refah getirirken diğer yandan artan ekonomik aktivite ve nüfus artışı ile birlikte ciddi bir trafik tıkanıklığı ve yol güvenliği sorunlarına neden oluyor. Dubai, Riyad ve Doha gibi büyük şehirlerde
nelerin internetini (IoT) çevreleyen
bası ile IoT gibi yeni nesil teknolojilere
trafiği bölgenin yollarından dağıtmak
teknolojiler doğrultusunda geliştiği
giderek daha fazla yatırım yapıyor.
için milyar dolarlık metro altyapıları
görülmekte. Körfez Bölgesindeki hü-
Akıllı şehirler ile akıllı trafik ve ulaşım
devreye sokuluyor. Bununla birlikte,
kümetler de, ekonomilerini petrole
çözümleri konusunda hükümet inisi-
2020’de Körfez Bölgesi yollarında ol-
aşırı bağımlılıktan uzaklaştırma ça-
yatiflerine öncülük eden Körfez Arap
ması beklenen 19 milyon araba olasılığı, otoriteleri ilgili ülkelerdeki trafik akışını kontrol etmek için yeni yöntemler aramaya zorluyor.
Trafik yönetimi ve yol güvenliği peyzajının önemi gittikçe artıyor. Analist Frost & Sullivan’ın yaptığı araştırma, Körfez bölgesindeki binek araç sayısının 2020 yılına kadar 19.1 milyona ulaşacağını öngörüyor. Kalabalık nüfus ve yüksek güvenlik riski
riyor. Bölge ülkelerdeki otoriteler, hız, emniyetsiz sürüş, kötü sollama ve araçların arasında yeterince mesafe bırakmama gibi pek çok kaza nedenini azaltma konusunda fikir birliğine vardı ve bu nedenle bu ülkeler genel karayolu güvenliğini artıran teknolojilere büyük ilgi gösteriyor. Akıllı Ulaşım Teknolojilerine Yatırım Artıyor Dünya çapında 75 milyar civarında birbirine bağlı cihaz olduğu düşünüldüğünde trafik ve ulaşım sektörünün
Trafik ve Ulaşım Sektörünün Buluşma Noktası: GULF TRAFFIC & TRANSPOTECH Trafik ve ulaşım sektörünün global firmaları Körfez Bölgesine Gulf Traffic & Transpotech ile açılacak. Körfez Bölgesinin en etkin trafik ve ulaşım fuarı olan Gulf Traffic & Transpotech, 4-6 Aralık 2018 tarihleri arasında Dubai World Trade Centre’da gerçekleşecek. Orta Doğu’da hükümet yetkilileri ve belediyelerinin trafik ve ulaşım altyapıları ile teknolojilerini geliştirmek amacıyla yatırımlarını hızlandırmaları hem yerel hem de uluslararası endüstri şirketlerinin ilgisini bu bölgeye yoğunlaştırdı. Körfez bölgesini hedefleyen uluslararası firmalar için Gulf Traffic & Transpotech, önemli bir etkinlik olarak öne çıkıyor. Ekspotürk’ün Türkiye temsilciliğini yaptığı fuar, yeni projeler ve işbirlikleri noktasında satın alma ve tedarik talepleri için güçlü bir platform olarak görülüyor.
de bu yeni iletişim modeli olan nes95
22. SAYI
peyzajı konusunu öncelikli hale geti-
ENERJİ & MADEN
bulunan yollar, bölgede yol güvenliği
Ülkeleri İşbirliği Konseyi (KİK) ülke-
yan Hyperloop One gibi projelerden de
belirleyen bölge ülkeleri yüksek yatı-
leri, bu noktada IoT’ni yüksek oranda
bahsetmek mümkün.
rımlarla birlikte mevcut sistemlerde iyileştirmeler ve yenilikçi çözümler
benimsemiş durumda… Bu anlamda Abu Dabi’deki Masdar şehrinde güneş enerjisiyle çalışan sürücüsüz araba gibi entegrasyon örnekleri de var. Orta Doğu’daki hükümetler, kentsel
Güvenli ve engelsiz sokaklar konusunda artan endişeler, verimli park yönetim tesislerine olan talebi artırıyor.
için üretim ve hizmet sağlayıcılarla işbirliğine yöneliyor. Türk Firmalar Markalarını Öne Çıkaracak Yüksek alım gücüne sahip birçok
alanlarda trafik sıkışıklığını hafifletEmirlikle-
karar verici, tek bir noktada çoklu çö-
temlerini de giderek daha fazla tercih
ri olmak üzere Orta Doğu’daki trafik
züm kaynaklarına ulaşabilmek amacı
ediyor. MENA’da 106 milyar dolar de-
akışlarında hızlı ve önemli bir büyü-
ile bölgedeki en büyük etkinlik olan
ğerinde toplu taşıma projeleri gerçek-
me gerçekleşti. Güvenli ve engelsiz
Gulf Traffic & Transpotech fuarına ka-
leştirildi. Bu kapsamda Dubai metro
sokaklar konusunda artan endişeler,
tılmayı tercih ediyor. Katılımcılarına
genişletme, Riyad Metro inşaatı ve
verimli park yönetim tesislerine olan
yeni iş bağlantıları kurma ve var olan
Dubai ile Abu Dabi’yi birbirine bağla-
talebi artırıyor. Bu konuda hedeflerini
müşterilerle uzun dönemli işbirliği-
mek için otomatik toplu taşıma sis-
Başta
Birleşik
Arap
ni kuvvetlendirme fırsatı sunan Gulf Traffic & Transpotech, satın almacılar ve hükümet yetkililerine doğrudan ulaşma fırsatı veriyor. Geçtiğimiz yıl, 5000 m² alanda düzenlenen fuar, 55 ülkeden 130 katılımcı ile 2600’den fazla
22. SAYI
profesyonel ziyaretçiyi bir araya getirmişti. Yine geçtiğimiz yıl trafik sistemleri konusunda uluslararası bir marka
ENERJİ & MADEN
olan Scheidt & Bachmann’ın, Gulf Traffic & Transpotech’te Suudi Arabistanlı ünlü bir operatör ile büyük bir anlaşma imzaladığı etkinlikte Haziran başı itibari ile Türkiye’den Ortana, Üstün A.Ş. ve Teta firmaları yerlerini aldı. 96
ABONE FORMU
Enerji & Maden Dergisi
Firma Unvanı :.................................................................................................................................................................................................................. Yetkili Kişi
:.............................................................................................. İmza
:................................................................................
Adres :..................................................................................................................................................................................................................
2016 ÇALIŞMALARIMIZ
...................................................................................................................................................................................................................
Tel/Faks :..............................................................................................
Cep Tel
:................................................................................
Web :.............................................................................................. Email Vergi Dairesi :..............................................................................................
ENERJİ ve MADEN Dergisi’ne 1 yıllık abone olmak istiyorum.
: ......../......../201....
1 Yıl - 4 Sayı Abonelik Bedeli 120 TL Ödeme Şekli
2 01
Havale
6
Abonelik işlemlerinizi www.enerjimaden.com adresinden de yapabilirsiniz.
BANKA HESAP NUMARAMIZ TU
O
Kİ
Y
ENakit
Vergi Numarası :................................................................................
I C O L D 2 01 6
Abone Bitiş
TU N NEL EXP
M ADEN TÜR
Abone Başlangıç : ......../......../201....
:................................................................................
RK
Hesap Adı: Derviş Balık TÜRKİYE İŞ BANKASI IBAN No: TR03 00064 00000 142141 590834
E Y 2 01 6
Reklam seçeneklerimizi öğrenmek ve reklam vermek için bizimle iletişime geçin.
0312 433 58 01 bilgi@sahayayin.com
www.enerjimaden.com
ULAŞIM-LNG
Ahmet ERDEM
Shell Türkiye Ülke Başkanı
İLK LNG’Lİ KAMYONLAR, TÜRKİYE KARAYOLLARINDA! Türkiye’de bir ilke daha imza atan Shell&Turcas, karayolu taşımacılığında kullanılmak üzere ilk “Shell LNG Dolum Sistemi”ni kurdu. Shell&Turcas, Türkiye’de ilk defa karayolu taşımacılığında alternatif yakıt olarak kamyonlarda LNG kullanımına ilişkin yeni bir dönem başlattı. Shell&Turcas, yakıt maliyetini yüzde 35’lere varan oranda düşüren daha ekonomik ve aynı zamanda daha temiz yanma ile yüzde 15’lere varan oranda karbon emisyon salınımını azaltan LNG yakıtını Türkiye lojistik sektörünün kullanımına sundu. Karayolu taşımacılığında bir ilke imza atan Shell&Turcas bu kapsamda, ilk “Shell LNG Dolum Sistemi”ni İsmet
ENERJİ & MADEN
22. SAYI
Yılmaz Lojistik’in Dilovası’ndaki lojistik operasyon merkezinde kurdu. Fabrika üretimi IVECO Stralis NP460 LNG
Enerji Verimliliği Eylem Planı, daha ekonomik ve çevreci alternatif yakıtların lojistik sektöründe kullanımını teşvik ediyor. Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığının yayınlamış olduğu Enerji Verimliliği Eylem Planı, daha ekonomik ve çevreci alternatif yakıtların lojistik sektöründe kullanımını teşvik ediyor. Enerji Piyasası Düzenleme Kurumu (EPDK) başta olmak üzere ilgili kamu kurum ve kuruluşları dünyada karayolu taşımacılığında alternatif yakıt olarak kullanılan LNG’nin Türkiye’de
kamyonu ve üç adet dizelden LNG’ye
de kullanımı için gerekli mevzuat ça-
dönüştürülen kamyonlar Türkiye ka-
lışmalarını hayata geçirdi.
arttırmaya yönelik önemli atılımlar gerçekleştiriyor. Yeni yakıtlara yönelik araştırma ve geliştirme faaliyetlerine küresel çapta her yıl 1 milyar Dolar yatırım yapıyor. Genç, dinamik nüfusu ve büyüyen ekonomisiyle Türkiye, Shell için öncelikli ülkeler arasında yer alıyor. Bu sebeple Türkiye, “Shell LNG Dolum Sistemi”nin kurulduğu dünyadaki ilk 6 ülkeden biri oldu.
Erdem: “Türkiye akaryakıt sektöründe bir ilki daha gerçekleştiriyoruz.” Shell Türkiye Ülke Başkanı Ahmet Erdem “Türkiye akaryakıt sektöründe bir ilki daha gerçekleştiriyoruz. Ülkemizde ve dünyada daha fazla ve
rayollarında lojistik operasyonlarına
Yaklaşık 50 yıllık tecrübesi ile LNG
daha temiz enerji talebi hızla artıyor.
başladı. Yakın zamanda Shell&Turcas,
sektöründe lider olan Shell, maliyet
Bu talebin farklı enerji kaynakları ile
“Shell LNG Dolum Sistemi”ni ve LNG’li
avantajı sunan, daha temiz yanan bir
karşılanması gerekli. Bu çerçevede
kamyonları diğer lojistik firmaların da
yakıt olan LNG’yi denizcilik ve karayo-
LNG, artık birçok ülkede lojistik sek-
kullanımına sunacak.
lu taşımacılığı sektöründe kullanımını
törü için bir alternatif olarak sunul-
98
maya başlıyor. Ülkemizi bu anlamda yeniliklere hazırlayan tüm kurum ve kuruluşlara teşekkür ederiz. İthalat bedeli motorine göre daha düşük olan LNG, karayolu taşımacılığında yakıt olarak kullanıldığında dizele göre yüzde 35’e varan tasarruf sağlayacak ve aynı zamanda cari açığa olumlu etki edecek. LNG ayrıca daha temiz yanan bir enerji kaynağıdır.” dedi.
Faber: “Türkiye’de Shell LNG İstasyon Ağı Kurmayı hedefliyoruz.” Lojistik sektörünü geleceğin ekonomik ve çevreci yakıtları ile tanıştırarak, Türkiye’de Shell LNG istasyon ağı oluşturmayı hedeflediklerini vurgulayan Shell & Turcas CEO’su Felix Faber: “Türkiye’nin ihracatının belkemiği olan lojistik sektörü dünyada önemli bir yere sahip. Türkiye’yi LNG
ğerlendiriyoruz. Lojistik sektörünün uluslararası piyasalarda rekabetçi konumunu devam ettirebilmesi için geleceğin yakıtı olan LNG’yi Türkiye’de müşterilerimize sunuyoruz. İlk “Shell LNG Dolum Sistemi”ni İsmet Yılmaz Lojistik’in Dilovası’ndaki lojistik operasyon merkezinde kurduk. Shell’in
mal imkânı sunacak LNG istasyonları
Shell’e, bize bu fırsatı sunduğu için te-
için de yatırım yapmakta olduklarını
şekkür ediyoruz. Böyle bir projede yer
ifade etti.
almak İsmet Yılmaz Lojistik olarak bi-
Yılmaz: “Shell LNG yakıtlarını kullanarak, verimlilikte ve kalitede standartların ötesine geçmeyi amaçlıyoruz.” Shell&Turcas ile işbirliği yaparak,
zim için gurur kaynağı.” dedi. En yeni “Natural Power” teknolojisiyle karayolu taşımacılık sektörüne liderlik eden IVECO’nun Türkiye Genel Müdürü Roberto Camatta “ Alternatif yakıt türlerinde lider olan IVECO’nun şu anda Dünya’da 25.000’den fazla
araç üreticisi firmalarla dünyada veya
karayolu taşımacılığında ilk LNG’li
ülke bazında yaptığı iş ortaklıkları-
kamyonların kullanımını gerçekleş-
nın güzel bir sonucu olarak, IVECO
tirmekten duydukları memnuniyeti
ile birlikte fabrika üretim LNG kam-
dile getiren İsmet Yılmaz Lojistik Ge-
yonunu ilk defa Türkiye’ye getirdik.
nel Müdürü Harun Yılmaz: “50 yıldır
Hem İsmet Lojistik’e hem de IVECO’ya
lojistik sektöründe faaliyet gösteren
bizimle olan işbirlikleri için teşekkür
firmamız İsmet Yılmaz Lojistik olarak,
ediyoruz. Yakın zamanda Shell&Tur-
Türkiye lojistik sektörüne rekabet
cas olarak “Shell LNG Dolum Sistemi”
avantajı getirecek, hem sektör hem de
ile birlikte fabrika üretimi ve dönüştü-
Türkiye için yeni bir yakıt olan LNG’nin
rülmüş LNG’li kamyonları diğer lojistik
ilk projesindeyiz. Grup firmamız İyl
firmaların kullanımına da sunacağız.”
Enerji ile de - kamyonlarımızda; yeni,
sayesinde özellikle uzun mesafe ça-
dedi. Projenin hayata geçmesinde
çevreci ve tasarruf potansiyeli yük-
lışmalar için geliştirilmiş olan IVECO
aktif rol oynayan tüm paydaşlarına
sek Shell LNG yakıtlarını kullanarak,
Stralis NP460 LNG kamyonunu Shell
teşekkürlerini sunan Faber, ayrıca
verimlilikte ve kalitede standartların
işbirliği ile ilk defa Türkiye’de müşte-
Shell’in önümüzdeki yıllarda ulusla-
ötesine geçmeyi amaçlıyoruz. Shell ile
rilere sunacağız. Dünya’da LNG sektö-
rarası karayollarında faaliyet gösteren
iş birliği yaptığımız için çok mutluyuz.
ründe lider olan Shell ile işbirliği yaptı-
lojistik firmalara Türkiye dışında ik-
Dünyada - LNG sektöründe lider olan
ğımız için çok mutluyuz.” dedi.
99
alternatif yakıtlı aracı kullanımdadır ve bunların 6.000’den fazlası ağır yük taşıyan kamyonlardır. IVECO, İngiltere’de Yılın En Düşük Karbon Emisyonlu Kamyonu ödülü alan Stralis NP460 modeliyle sürdürülebilir uzun mesafeli taşımacılığa yön veriyor. Kusursuz Güç (460 beygir), yakıt ekonomisi ve 1.600 km’ye varan menzil özelliklerinden oluşan benzersiz kombinasyonu
22. SAYI
potansiyeli yüksek bir ülke olarak de-
ENERJİ & MADEN
istasyon yatırımları için öncelikli ve
TİCARET-EKONOMİ
İsmail GÜLLE TİM Başkanı
Türkiye İhracatçılar Meclisi Başkanı İsmail Gülle, ABD ile Çin arasında
“Ticari savaşların kazananı olmaz” TİM Başkanı Gülle, ticaret savaşlarının küresel refahı olumsuz etkileyeceğine dikkat çekti. bu süreçte yeni pazarlara açılarak pa-
Alternatif Pazarlara Yönelip Etkiyi
zar çeşitlendirmesi yapabiliriz.” dedi.
Azaltırız
başlayan ve tüm dünyaya yayılması
Ticaret savaşlarında kazanan taraf
Mart ayında imzaladığı kararname
olası olan ticaret savaşları hakkın-
olmayacağının tarihsel olarak ispat-
ile ABD Başkanı Donald Trump’ın çe-
da değerlendirmelerde bulundu. TİM
landığını belirten TİM Başkanı “2015
Başkanı İsmail Gülle, 6 Temmuz Cuma
ve 2016 yıllarında 16 trilyon dolara ka-
lik ve alüminyuma ek vergi getirdiğini
akşamı yürürlüğe giren ve ABD’nin
dar gerileyen dünya ticareti 2017’de
Çin’den ithal ettiği 818 ürüne ek yüzde
tekrar toparlandı, 17,4 trilyon dolara
25 vergi koyması kararının sadece bu
ulaştı. Bu yıl daha da artması ve 19
iki ülkeyi değil tüm dünyanın refahını
trilyon dolara ulaşması öngörülüyor.
etkileyeceğini söyledi.
Ancak küresel ticarette görünüm ne kadar olumlu olsa da şu an için dünya-
“Dünyanın önündeki en önemli engel ABD’nin uyguladığı korumacı politikalar.”
nın önündeki en önemli engel ABD’nin uyguladığı korumacı politikalar. Bu politikalar, diğer ülkelerin de cevap vermesi ile bir ticaret savaşına dönüş-
belirten Gülle, “Bu adım ülkemizi de etkileyecek. ABD ülkemiz için her zaman önemli bir ticaret partneri. Geçtiğimiz sene 8,7 milyar dolar ihracat ile en fazla ihracat gerçekleştirdiğimiz beşinci ülke oldu. Yine 11,9 milyar dolar ithalat ile ithalatımızda dördüncü sırada. Çelik ve alüminyum, ABD’ye ihracatımızda son dönemde öne çıkan ürünler arasında yer alıyor. Bu ürünlere getirilen ek vergiler elbette
Dünyaya yayılma tehlikesi bulunan
önemli 3 ticari aktörü ABD, Çin ve AB
ihracatımızı etkileyecektir, ancak fir-
ticaret savaşlarında kazanan taraf ol-
ülkelerinin atacağı her adım, küresel
malarımızın alternatif pazarlara yö-
mayacağının tarihsel olarak ispatlan-
ticareti ve buna bağlı olarak küresel
nelmeleri bu etkiyi en aza indirecek-
dığını kaydeden Gülle, “Türkiye olarak
refahı olumsuz etkileyecektir.” dedi.
tir.” dedi.
ENERJİ & MADEN
22. SAYI
müş durumda. Bugün dünyanın en
100
Alınan Kararın Artçı Şokları
deden Gülle, “Bu adımların ürün ve
leyecek, ancak firmalarımızın bu yeni
Olacaktır
sektör bazında bize etkilerini araştı-
döneme hazırlıklı olması çok önemli.
Cuma akşamı yürürlüğe giren ve
rıyoruz. Bu araştırmalarımızı yakında
Bu süreçte doğru adımlar atarak ih-
ABD’nin Çin’den ithal ettiği 818 ürüne
firmalarımızla paylaşacağız. Son dö-
racatımızı artırmaya devam edebilir,
ek yüzde 25 vergi koyması kararını da
nemde başlayan ticaret savaşları, ya-
yeni pazarlara açılarak pazar çeşit-
değerlendiren TİM Başkanı Gülle söz-
kın tarihte görmediğimiz bir şiddette
lendirmesi yapabiliriz. Tüm firmala-
lerini şöyle sürdürdü:
gerçekleşebilir. Bu durumda ülkemiz
rımızı TİM’in bu konudaki çalışmala-
“ABD’nin bu ürünlerde Çin’den itha-
de kendisine yöneltilen uygulamalara
rını takip etmeye, küresel ve bölgesel
latı 34 milyar dolar seviyesinde. Aynı
gereken cevabı verecektir. Elbette bu
gelişmeleri yakından izlemeye davet
ürünlerde biz de 2017 yılında ABD’ye
adımlar tüm ülkelerin ticaretini etki-
ediyorum.” şeklinde konuştu.
1,9 milyar dolar ihracat gerçekleştirdik. Ticaretin önündeki engellerin kaldırılması konusu, hem TİM olarak bizim, hem de Hükümetimizin üzerinde titizlikle çalıştığı bir konu. Ancak ABD’nin bu kararının artçı şokları olacağı da muhakkak... Çin’in bu adıma karşı getireceği ek vergiler, ABD’nin bu vergilere yeniden cevap vermesi
22. SAYI
gibi bir süreç yaşanması durumunda bundan sadece ABD ve Çin değil, dolaylı olarak bütün dünya ülkeleri etki-
ENERJİ & MADEN
lenecek.” dedi. Türkiye Gereken Cevabı Verecektir TİM olarak küresel ticarete ilişkin gelişmeler ve ülkemize etkileri konusunda araştırmalar yaptıklarını kay101
YENİLER-DERNEK
Prof. Dr. Emre ALKİN
VERİMDER İcra Kurulu Başkanı
Sadece Türkiye’nin değil tüm dün-
YAPILARDA ENERJİ VERİMLİLİĞİ DERNEĞİ KURULDU Türkiye, ‘enerji verimliliği’ alanında dünya standartlarında bir sivil toplum örgütüne kavuştu. Tüketici Hak ve Sorumluluklarını
Türkiye ve dünyada enerji tasarru-
Gözetecek
funun başlangıç noktası olan yapılar-
lerinden biri olan enerji verimliliği ve
VERİMDER, “Enerji Verimliliği Isı
da enerji verimliliğini birincil misyon
tasarrufu konusunda yeni bir sivil
Yalıtımı ve Enerji Tasarrufu” konula-
olarak belirleyen VERİMDER, iştigal
toplum örgütü faaliyete başladı: Yapı-
rında, tüketici hak ve sorumlulukla-
alanını sadece yapılarla sınırlı tut-
larda Enerji Verimliliği Derneği - VE-
rını gözetecek. Dernek, “ısı yalıtımı,
mayacak. Dernek, enerji verimliliği
RİMDER…
enerji verimliliği ve enerji tasarrufu”
bilincinin kamuoyunda oluşmasını
Enerji verimliliği ve tasarrufu ko-
konularında, tüketici hak ve sorum-
sağlayacak, araştırmalar, saha çalış-
nularında farkındalık projeleri oluş-
luluklarını gözetmenin yanı sıra ça-
maları, konferanslar ve diğer iletişim
turacak “Yapılarda Enerji Verimliliği
lışmalarında ilgili kamu kurumları,
kanallarını kullanarak, hane halkına
Derneği” (VERİMDER) faaliyete geçti.
bürokrasi, üniversiteler, medya, in-
dolayısıyla ülke ekonomisine katkı
Amaç, Türkiye’de enerji verimliliği
şaat ve enerji sektörleri arasında bilgi
hedefi için kamuoyunda farkındalık
akışı ve eşgüdümü sağlamayı hedef-
sağlayacak.
yaratmak.
liyor.
ya ülkelerinin ana gündem madde-
VERİMDER İcra Kurulu Başkanı Prof. Dr. Emre Alkin: “Geleceği enerji verimliliği kuracak.” VERİMDER, Ülke Ekonomisine Katkı İçin Çalışacak Isı yalıtımı, enerji verimliliği ve enerji tasarrufu konularında, tüketici hak ve sorumluluklarını gözetmek üzere kurulan bir sivil toplum kuruluşu olan VERİMDER, tüketicinin ısı yalıtımı konusunda bilinçlendirilmesi konusunda faaliyet göstererek ülke ve ev ekonomisinde tasarruf yapılmasını sağlayacak. Üniversite, bilim kuruluşları ve araştırma geliştirme kurumları ile bi-
22. SAYI
limsel faaliyetlerde de bulunacak VERİMDER, ayrıca okullardaki mevzuata göre enerji tasarrufu bölümleri açılma-
ENERJİ & MADEN
sına ve sektörün ara ve teknik eleman ihtiyacına da katkıda bulunacak. “Rotamız enerji verimliliği” Enerji maliyetlerinin ekonomi üzerindeki yükünü hafifletecek, küresel 102
ısınmanın neden olduğu felaketleri
yı hedefliyoruz. Sahip olduğumuz bu
verimliliğini yaygınlaştırabilmek için
önleyecek çalışmalar ile enerjinin et-
sorumluluk bilinci ile tüm yapılarda
ısı yalıtımı uygulamaları konusunda
kin/verimli kullanılması konusun-
enerji verimliliği ve enerji tasarrufu
mevcut standartların güncelleştiril-
da liderlik yapmayı hedeflediklerini
konusunda çalışmalarımızı sürdüre-
mesi ve mevcut olmayan konularda
söyleyen Yapılarda Enerji Verimliliği
ceğiz.”
yeni standartların hazırlanması üzerine çalışacağız. Özellikle ülkemizdeki
Derneği İcra Kurulu Başkanı Prof. Dr. Emre Alkin, dernek ile ilgili şu bilgileri
“Isı yalıtımında standartları
denetim birimleri ile işbirliği ortamı
verdi:
belgelendireceğiz”
oluşturarak sektörde standartlara ve
“Her geçen gün artan enerji ihti-
Isı yalıtımının enerji verimliliğin-
yönetmeliklere uyum konusunda test
yacımıza karşın dünyamızdaki fosil
de en önemli başlıklardan olduğunu
ve belgelendirme fonksiyonu üstlene-
enerji kaynakları ne yazık ki sınırlı…
vurgulayan Alkin, “Ülkemizde enerji
ceğiz.” dedi.
Bu enerjiyi verimli kullanmadığımız takdirde gelecek nesillerin kullanabileceği enerji kaynakları olmayacak. Öte yandan ülkemizde her yıl tükettiğimiz enerji maliyetleri ülkemizin
22. SAYI
ekonomisini de etkilemekte. Yapılan araştırmalar gösteriyor ki enerji verimliliği ve tasarrufu ile tüm bu
ENERJİ & MADEN
sorunlar azaltılabilir. Rotamızı her zaman enerji verimliliği olarak belirlediğimiz, Yapılarda Enerji Verimliliği Derneği ile, toplumun pek çok farklı kesimini bir araya getirerek ülkemizde bu konuda farkındalık oluşturma103
Makine İmalat 2. El Alım Satım Tamir ve Bakım - Kiralama
EGE MAKİNE
İvedik OSB. Mah. 1452. Cad. SS Has Emek Yapı Koop. No: 76 Yenimahalle / ANKARA Tel/Faks: 0312 394 51 87 • Gsm: 0541 854 83 61 • E-posta: vedatarli66@hotmail.com - vedatarli66@gmail.com