mez. Onlar kendi i yerlerinde koruma altında olmaları gerekti ini dü ünüp ço unlukla bu yüzden grev yaparlar. Birey ve grup arasındaki ili kileri ciddi ekilde zedeleyen ve her zaman olumsuz sonuçlar getiren çatı malar yıkıcı çatı malardır. Buna kar ın yapıcı çatı malar her zaman olumlu sonuçlar getirir. Bu tür çatı malara katılanlar genelde memnundurlar ve çatı manın kendilerini olumlu yönde de i tirmelerine neden oldu unu da hissederler. Çatı mayı, ki isel becerilerini ve kalitelerini göstermek için fırsat olarak görürler.
Demokratik toplumlarda çatı maların çözümü nsanlar çatı mayı genellikle en kısa zamanda ve yapıcı bir ekilde, çatı maya katılan tarafların lehine çözümlenmesi gereken sorun olarak görürler. En ba arılı çözümlenen çatı malar, çatı ma öncesi durumunda daha do rusu daha yüksek seviyeye çıkmadan halledilen çatı malardır. Demokratik toplumlarda çatı malar objektiv olarak mevcuttur ve çözümü,onun yapısına ba lı olarak kurum veya yasalar çerçevesinde bulunur. Anla ma ve fikir birli ine varmak, çatı ma çözümü için yöntemlerden biridir. Bu arada, çatı mada bulunan taraflar birbirlerine sundukları tutum ve isteklere son derece saygı duymaya çalı ıyorlar. Pratikte çatı maların bu ekilde halledilmesine sıkça rastlanır ancak beklentilerin büyük olması daha
37
zor gerçekle tirilmesini sa lamaktadır. Çatı maya katılan taraflardan biri, isteklerinden gönüllü olarak vazgeçti i durumunda çatı manın uzla ma yoluyla çözümlendi ini söyleyebiliriz. Uzla ma, her eyin kaybedilmemesi için kısmen çekilmek demektir. Demokratik toplumlarda ço u çatı ma tahkim yoluyla halledilir. Bu, çatı mada bulunan tarafların çözüm bulma yolunda üçüncü bir tarafın (ki i veya komisiyon) olaya dahil edilmesi üzere anla malarıdır. Üçüncü taraf (tahkim) çatı manın yayılma tehlikesi durumunda, çatı an tarafların rızası olmadan olaya dahil olabilir. Tahkim sayesinde, çatı mada bulunan taraflar yanlı larını tartı maya ba layıp çatı ma durumunun atlatılması için çözüm yollarını bulmaya çalı ırlar. Ço unlukla arabuluculuk yöntemi uygulanır. Arabulucular müzakere sürecini kontrol ederler. Protestolar vatanda ların, toplumda olagelen yeni bir duruma (çatı maya) tepki gösterme davranı biçimidir. Böylelikle, bu durumu ortaya çıkaranlara daha do rusu iktidara kar ı memnuniyetlerini veya memnuniyetsizliklerini ifa-