Hayır lokması ve lokma tatlısı, undan, mayadan ve sudan yapılan, kızartıldıktan sonra şerbetle ıslatılarak yapılan bir tatlı türüdür. Hayır lokması, genellikle hayır işlerinde dağıtılırken, lokma tatlısı ise özel günlerde ve kutlamalarda ikram edilir.
Hayır Lokması Nedir?
Hayır lokması, Türk mutfağının sevilen lezzetlerinden biridir. Çıtır çıtır hamuru ve şerbeti ile lezzetli bir tatlı olan hayır lokması, genellikle hayırseverlik amacıyla yapılır. Bu nedenle hayır lokması olarak adlandırılır.
İzmir lokması ve Saray lokması Nedir?
İzmir lokması ve saray lokması, aynı malzemelerden yapılan, kızartıldıktan sonra şerbetle ıslatılarak yapılan iki farklı lokma türüdür.
İzmir lokması, ortası delikli, halka şeklindedir. Hamuru daha cıvık olduğu için daha yumuşak ve hafiftir.
Hayır Lokmasına Tarihi Bakış
Hayır lokmasının tarihi, Orta Çağ’a kadar uzanır. İlk olarak Arap mutfağında ortaya çıkan lokma, zamanla İslam dünyasında yaygınlaşmıştır. Osmanlı İmparatorluğu döneminde de hayır işlerinde dağıtılan bir tatlı haline gelmiştir.
Hayır lokması, genellikle dini bayramlarda, kutlamalarda ve hayır işlerinde dağıtılır. Ayrıca, ölen kişilerin ruhları için mevlitlerde de lokma dağıtılır.
Hayır lokması, Türk kültürünün önemli bir parçasıdır. İyilik ve yardımseverliği simgeleyen bir tatlı olarak kabul edilir.
Hayır lokmasının tarihi ile ilgili bazı rivayetler şunlardır:
Bir rivayete göre, hayır lokması, Hz. Muhammed’in zamanında ortaya çıkmıştır. Hz. Muhammed’in halifelerinden Hz. Ömer, bir gün aç bir fakir görmüş ve ona lokma ikram etmiştir. Bu olaydan sonra hayır lokması, İslam dünyasında yaygınlaşmaya başlamıştır.
Bir başka rivayete göre, hayır lokması, Osmanlı İmparatorluğu döneminde ortaya çıkmıştır. Osmanlı padişahları, hayır işlerinde dağıtılmak üzere sarayda lokma yaptırmaya başlamıştır. Bu lokmalar, halk arasında da yaygınlaşmaya başlamıştır.
Hayır lokmasının günümüzde Türkiye’de yaygın olarak yapılmaktadır. Özellikle İzmir, lokma dağıtımında önemli bir yere sahiptir. İzmir’de, her yıl lokma dağıtımı ile yapılan “Lokma Bayramı” düzenlenmektedir.
Hayır Lokması Nasıl Servis Edilir?
Hayır lokması, genellikle şerbetli tatlılar gibi servis edilir. Lokmaları servis tabağına alın ve üzerine Antep fıstığı veya hindistan cevizi serpiştirebilirsiniz. Ayrıca lokmaları kaymak veya dondurma ile servis edebilirsiniz.
Hayır Lokması Tarifi
Malzemeler:
- 3,5 su bardağı un
- 2 su bardağı ılık su
- 1 paket instant maya
- 1 tatlı kaşığı şeker
- 1 silme çay kaşığı tuz
- Kızartmak için sıvı yağ
- Şerbet için:
- 3 su bardağı toz şeker
- 3 su bardağı su
- 1/2 limon suyu
Yapılışı:
- Şerbet için su ve şekeri bir tencereye alın ve kaynamaya bırakın. Kaynadıktan sonra 5 dakika daha kaynatın ve ocaktan alın. Limon suyunu ekleyip karıştırın ve soğumaya bırakın.
- Lokma hamuru için geniş bir kaba un, maya, şeker ve tuzu alın ve karıştırın.
- Unun ortasına bir havuz açın ve ortasına ılık suyu dökün.
- Hamuru yoğurmaya başlayın. Hamur ele yapışan ve cıvık bir kıvamda olmalıdır.
- Hamuru üzeri kapalı olarak ılık bir yerde 1 saat mayalanmaya bırakın.
- Mayalanan hamuru tezgaha alın ve küçük parçalar halinde ayırın.
- Her bir parçayı elinizde yuvarlayarak lokma şeklini verin.
- Kızgın sıvı yağda lokmaları kızartın.
- Kızaran lokmaları sıcak şerbetin içine atın ve 1-2 dakika bekletin.
- Lokmaları servis tabağına alın ve afiyetle tüketin.
Püf Noktaları:
- Lokma hamurunun ele yapışması önemlidir. Bu sayede lokmalar kızartırken dağılmaz.
- Lokmaları kızartırken fazla kızartmamaya dikkat edin. Aksi takdirde lokmalar sert olur.
- Lokmaları sıcak şerbetin içine atarak hem şerbeti çekmesini hem de yumuşamasını sağlayabilirsiniz.
Hayır Lokması Nasıl Yapılır? Adım Adım Anlatım:
1. Adım: Şerbeti hazırlayın.
Bir tencereye su ve şekeri alın ve kaynamaya bırakın. Kaynadıktan sonra 5 dakika daha kaynatın ve ocaktan alın. Limon suyunu ekleyip karıştırın ve soğumaya bırakın.
2. Adım: Hamuru hazırlayın.
Geniş bir kaba un, maya, şeker ve tuzu alın ve karıştırın. Unun ortasına bir havuz açın ve ortasına ılık suyu dökün. Hamuru yoğurmaya başlayın. Hamur ele yapışan ve cıvık bir kıvamda olmalıdır.
3. Adım: Hamuru mayalandırın.
Mayalanan hamuru tezgaha alın ve küçük parçalar halinde ayırın. Her bir parçayı elinizde yuvarlayarak lokma şeklini verin.
4. Adım: Lokmaları kızartın.
Geniş bir tencerede sıvı yağı kızdırın. Kızgın yağda lokmaları kızartın.
5. Adım: Lokmaları şerbetin içine atın.
Kızaran lokmaları sıcak şerbetin içine atın ve 1-2 dakika bekletin.
6. Adım: Lokmaları servis edin.
Lokmaları servis tabağına alın ve afiyetle tüketin.
