Korsan kitapla mücadele kapsamında 2022 - 2023 eğitim ve öğretim döneminde tüm kitaplarımızın kapaklarında

aşağıda tarif edilen hologram yer alacaktır.

Bu kitapların hazırlanması ve size ulaştırılması için çok büyük emek ve organizasyon gerekmektedir.

Bu konuda bize yardımcı olmak isterseniz aldığınız kitabın hologramını kontrol ediniz. Kitapların orijinal baskı olmadığını anladığınız

durumlarda yayınevimize bilgi vermenizden çok müteşekkir olacağız.

Aşağıda gösterilen hologramın hareketli görselini www.ucdortbes.com sayfamızdan bulabilirsiniz.

2 cm

Geri planda derinlik

algısı içinde

Hologramlarda bulunduğunuz ortama göre değişen farklı renkler göreceksiniz.

HOLOGRAM

ÖZELLİKLERİ

Ön planda derinlik

algısı içinde

2 cm

YAZAR

Hamza KAYA

ISBN

978-605-70971-0-1

DİZGİ - GRAFİK TASARIM

ÜçDörtBeş Dizgi ve Grak

BASKI TARİHİ

Temmuz, 2022

BASIM YERİ

Birleşik Matbaacılık

Pancar Organize, 14. Cad. No:3

Torbalı/İZMİR

Sertika No: 47989

İLETİŞİM

[email protected]

www.ucdortbes.com

Copyright © ÜçDörtBeş Yayıncılık ve Dağıtım Ltd. Şti.

Bu kitabın her türlü yayın hakkı ÜçDörtBeş Yayıncılık

ve Dağıtım Ltd. Şti.’ne aittir. Bu kitabın baskısından

5846 ve 2936 “Fikir ve Sanat Eserleri Yasası” hükümleri gereğince kaynak gösterilerek bile olsa alıntı

yapılamaz, herhangi bir şekilde çoğaltılamaz, genel ağ

ve diğer elektronik ortamlarda yayımlanamaz.

Paragraf Sıfır Risk

Dijital Kitap (ÖSYM çıkmış sorular kitapçığı)

VİDEOLARA ULAŞMAK İÇİN

345 Dijital

Ktap Ekle

Ktaplığınıza Ekleme İstedğnz Ktabın QR Kodunu Okutunuz

uygulama linki

QR kodu

etiketi kazı

Uygulama linkine ulaşabilmek

için ön kapak üzerinde veya

yukarıda bulunan QR kodunu

okutunuz.

Menüdeki KİTAP EKLE linkine

tıklayarak bir sonraki adıma

geçiniz.

Kitabın ön kapağındaki etiketi

kazıyarak karşınıza çıkan

QR kodunu okutup kitaplığım

listesinde bu kitabı aktif ediniz.

Aktif hâle gelen kitabın içine

girerek konu anlatım ve çözüm

videolarını izleyebilirsiniz.

345 Dijital uygulamasını

yükleyiniz.

345 Dijital uygulamasında

istenen bilgileri girerek hesap

oluşturunuz.

1. ADIM

4. ADIM

2. ADIM

5. ADIM 6. ADIM

3. ADIM

345 Dijital

Bu uygulama hakkında

Kullanıcı oyları ve yorumlar

Eğitim

ÜçDörtBeş Dijital Uygulama

Yükle

5,0

10 B yorum 14 mb

1 mn +

İndirme

H

Paragraf Sıfır Risk

TYT Türkçe Soru Bankası TYT Matematik Soru Bankası

TYT Kimya Soru Bankası TYT Fizik Soru Bankası

TYT Biyoloji Soru Bankası

Kitaplığım

TYT-AYT Soru Bankaları

GERİ

Hesap Oluştur

KAYITLI HESABIM VAR

Adınız Soyadınız Telefon Numaranız T.C. Kimlik Numaranız E-posta Adresiniz DEVAM ET

M****** K****** KİTAPLIĞIM

KİTAP EKLE

KONU ANLATIMI

İLETİŞİM

İ

Ç

İ

N

D

E

K

İ

L

E

R

SIFIR RİSK 01

PARAGRAFTA KONU-ANA DÜŞÜNCE ...................................... 8

SIFIR RİSK 02

PARAGRAFTA YARDIMCI DÜŞÜNCE ....................................... 66

SIFIR RİSK 03

PARAGRAFTA YAPI ....................................................................... 106

SIFIR RİSK 04

ANLATIM TEKNİKLERİ ................................................................ 146

SIFIR RİSK 05

KONDİSYON .................................................................................... 186

ODAKLANMA ....................................................................................197

ÖSYM ÖZEL ................................................................................... 236

SIFIR RİSK 06

TEMATİK METİNLER ..................................................................... 244

SIFIR RİSK 07

SIFIR RİSK ....................................................................................... 336

CEVAP ANAHTARI ......................................................................... 368

S

I

F

I

R

TEST

gibi düşünebiliriz. Her bir test

Test numaralarını araç vitesi 1A

numarası, özellikle zaman-baskı

yönetiminizi güçlendirmek için

aşama aşama oluşturulmuş

testleri temsil eder.

Test numaralarının yanında

bulunan harfler, birebir aynı

soru tiplerinden oluşan testleri

gösterir. Örneğin 1A ile 2A, 1B ile

2B testlerinde yer alan soru tipleri

aynıdır.

1 A

Test No

Testte yer alan soru sayısını

belirtir. Yani gideceğiniz yolun

ne kadar oluduğunu bilip zamanı

doğru kullanma ve kurgulama

çalışmalarınıza destek sağlar.

Soru Sayısı

18

“Çözüm Stratejisi” ikonu, o testte

bulunan soru tiplerini daha hızlı

ve pratik çözebilmen için stratejik

bazı bilgilerin “Riski Azalt”

bölümünde yer aldığını gösterir.

Çözüm Stratejisi

Bir test “Hücreli” ise o testte yer alan

soruların tip olarak birbiriyle ilişkili ve

birbirini tamamlayıcı olduğunu anlarız.

Örneğin “ulaşılabilir” ve “kesinlikle ulaşılır”

soru tipleri birbiri ile ilişkilidir. Aynı testte

peş peşe verilerek hem “ulaşmak” soru

tipine dair bütünü kapsamanıza hem de

farkı ayırt etmenize olanak sağlar.

Hücreli Test

R

İ

S

K

Bu testlerde, kronometreler

masaya alınmaz/süre tutulmaz.

Sadece soruları anlayarak doğru

çözmeniz beklenir. Çünkü ilk

adım bunu gerektirir.

Sadece Çöz

Bu testlerde kronometre çalışmalı ama nasıl?

Testin süresini siz belirlemeyeceksiniz. Teste

başlarken kronometre açılacak, testi

bitirdiğinizde kapatılacak. Hiçbir sınır

koymayacaksınız. 1. adımda yaptığınız gibi

doğru çözmeye odaklanacaksınız. Tek farkla!

Kaç dakika çözdüğünüzü öğrenerek 2. adım

da bunu gerektirir.

Süre Tut

Bu adımda kronometre en aktif hâlini

alacak. Size yönergede verilen süre

içerisinde testi çözmeye çalışınız. Artık

2. adımda olduğu gibi, tuttuğunuz süre

değil; verilen, istenilen süre içerisinde

doğru çözmeniz beklenmektedir. İşte

3. adım da bunu gerektirmektedir.

Süreli Çöz

18:00

Testi çözerken

dikkat etmeniz

gereken

yönergelerin

bulunduğu bölüm

O teste ait

bireysel ölçmedeğerlendirme

yapmanıza katkı

sağlayacak bölüm

Testin kurgulanma

biçimini gösteren

ikonların yer aldığı

bölüm

O teste ait çözüm

stratejilerinin yer

aldığı bölüm

S

U

N

U

Ş

Sizler gibi biz de bir hayalin peşine koyulduk. Siz, istediğiniz meslek için adım adım her şeyi en ince detayına kadar

planlarken biz de sizlere bu yolculukta eşlik etmek istedik. Attığınız her adıma katkı sağlasın, kitabımızın adına yakışsın

ve Üç Dört Beş Yayınlarının ana ilkesi sizi karşılasın diye “en iyisi” olsun istedik. Çok düşündük, çok çalıştık ve sonuçta

da Sıfır Risk çıktı ortaya. Peki, nedir bu Sıfır Risk, birlikte bakalım mı? Buyurun…

Ana ilkemiz hiç değişmedi: ÖSYM sorularını en ince ayrıntısına kadar analiz ederek incelemek. Sizler için sadece TYT

ya da yatay geçmişindeki YGS, ÖSS, ÖYS, ÜSS gibi sınavları değil; ALES, KPSS, DGS gibi yukarı dikey ve lazım

olacağını düşündüğümüz kadar da aşağı dikey (LGS, TEOG gibi) sınav gruplarının tamamını inceledik. ÖSYM’nin bütün

verilerinden hareketle (soru sayıları ve dağılımı, soru dili, soru tekniği, konu dağılımları, metin dilleri, metin kaynakları,

metin içerikleri, metinde yer alan sözcük sayıları ve değişkenlik oranları, metinlerin sorular özelinde dönüştürülme

düzeyleri, seçenek kurguları, öncül zorluk düzeyleri…) kitabımızda yer alması gereken soruları belirledik ve tek tek ilgili

yerlere yerleştirdik. Yani ilk adımda “çıkmış ya da çıkma ihtimali yüksek soru tipleri”nden hareketle kitabı oluşturduk.

“Paragraf”ı dört başlıkta ele alıp her birine bir bölüm ayırdık. 1. Paragrafta Konu-Ana Düşünce, 2. Yardımcı Düşünce,

3. Yapı, 4. Anlatım Teknikleri. Bu dört bölümü de şöyle kurguladık: Konuyla ilgili çıkmış kaç tane soru tipi varsa hepsini

“yıl-sınav” ölçütünden koparıp “soru tipi” ölçütüne göre yan yana aldık. Eksik olduğunu düşündüğümüz her yeri biz

“çıkmış/çıkacak gibi” tamamladık. Yani daha önce çıkmamış olsa da “çıkma ihtimali” göz önünde bulundurularak

olması gereken yere yeni sorular yerleştirdik. İşte soruları belirli bir kurgu içinde görmenizi sağlayacak bu düzene

“Hücreli Test” adını verdik. Üzerinde “H” olan her test, bilin ki bu düzenle oluşturuldu. Bu, soruları size tanıtmak için

bir metot olsa da sizin adım adım “stres kaynakları”ndan da kurtulmanız gerekiyordu. Bizler de bu bilinçle TYT’nin en

önemli fonksiyonu olan “zamanı doğru ve etkili kullanabilme becerisi”ni bu kitapta bir metotla öğrenin/pekiştirin istedik.

Örneğin; 1A ismini verdiğimiz testteki soruların tipleri, sıraları ile 2A ve 3A’ da yer alan testlerin tipleri ve sıraları birebir

aynı tutuldu. Yani A kategorisinde size 18 farklı soru tipi sunmuşsak bunu 1-2-3 diye kademelendirdik. Nasıl mı? Şöyle:

1. kademede “sadece çöz” dedik ve sadece doğru çözmeye odaklanmanı istedik. 2. kademede “süre tut” dedik ve

testi çözebildiğin süreyi not etmeni istedik. Ve 3. kademede “süreli çöz” dedik ve testi bizim istediğimiz süre içerisinde

çözmeni istedik. Anlayacağınız “zaman baskısını” doğrulardan kopmadan adım adım hayatınıza yerleştirmek istedik.

Umuyoruz ki birlikte güzel ve başarılı bir sonuç alacağız. Kademeli olarak oluşturmaya çalıştığımız bu testlerin her

birinde, o testlere özgü stratejik soru çözüm yollarını da vermeye çalıştık. Siz onu “Riski Azalt” başlığında göreceksiniz.

Bütün bu kademeleri tamamladığınızda “yıldızlı testler” karşılayacak sizi. Bu defa o konuya ait sorular-la tip tip değil,

zorluk düzeyi bakımından muhatap olacaksınız. İşte dört bölümün hikâyesi böyle.

Geriye kaldı üç bölüm. (Demek ki kitap 7 bölümmüş☺) Aslında bu dört bölüm için “sadece sizi” düşündük. Yaptığımız

yüzlerce anket, değerlendirme, istatistik çalışmaları neticesinde de bu üç bölüm çıktı ortaya. Zaman problemini aştık.

Ama hâlâ “Yoruluyorum, odaklanamıyorum, bir türlü konsantre olamıyorum!” diyenler çıkar diye, üst üste 20 paragraf

sorusundan oluşan 9 “Odaklanma Testi” oluşturduk. “Ya uzun soru gördüğümde moralim bozluyor!” ya da “Başını

okusam sonunu unutuyorum!” diyenlerin de çilesi azalsın/bitsin diye uzun metrajlı soruların üst üste verildiği “Kondisyon

Testleri”ni sizler için oluşturduk. Kısacası 5. bölümde “Odaklanma”ya dair riskler sıfırlansın istedik.

6. bölümde ise metinlerin içlerinde yolculuğa çıkarttık sizleri. Hani üst üste metinler “felsefe, tıp, edebiyat…” yani sadece

bir başlık etrafında oluşturulduğunda sıkılanlara gelsin, dedik. Örneğin; felsefe içerikli paragraf soruları mı zorluyor

sizi; iyi ya; iyice zorlanın dedik üst üste 8 sorunun da metni sadece felsefe içeriklerinden oluşturuldu. Biz, felsefe gibi

birbirinden farklı 45 başlık seçtik ve her biri ile ilgili sekizer soruluk testler oluşturduk. Üst üste aynı kategoriye ait

metinlerle ilgili soru çözmek artık sizi sıkmasın ve riskler sıfırlansın istedik.

7. bölüme ise kitabın ismini verdik: Sıfır Risk. Tahmin edeceğiniz üzere birçok farklı metot uygulamaya çalıştık. Biz

beğendik. Neler yaptığımızı tek tek anlatmayalım ama neleri hedeediğimizi belirtmeye çalışalım, hiç olmazsa niyetimiz

bilinsin.☺ Bir soruda metni defalarca okumak zorunda kalanlar, artık tek seferde işi halletmenin püf noktasını öğrensin

istedik. Metni okurken metinde olmadığı hâlde metinde varmış gibi metne dışarıdan bilgi getirenler, getirme işlemini

bitirsinler istedik. Metne odaklanıp seçenekler arasındaki ilişkiyi kaçıranlar, kaçırmasınlar istedik. Çeldiricilere takılanlar, “iki seçenek arasında takılıp kaldım” diyenler takılmasın, kalmasın istedik. Ee tablo, grak, görsel de yorumlasınlar;

ALES’in mantık muhakeme sorularına da yabancı kalmasınlar istedik. Anlayacağınız bu bölümde hayalinizdeki

üniversitenin kampüsünde gezmeniz için ne lazım olabilirse hiçbirini atlamamak istedik. Çünkü siz de nice başarılı

öğrencimiz gibi üniversiteli olun, gittiğiniz üniversitelere bizden selam götürün istedik!

Sözün özü: Biz bu kitap

hem en iyisi hem de sıfır risk olsun istedik.

Paragrafı Sevdiren Hoca

Hamza KAYA

PARAGRAFTA

KONU

ANA DÜŞÜNCE

S FIR 0I

RISK

1

8

Tarih: D: Y: B: N: Riski Azalt

PARAGRAFTA KONU - ANA DÜŞÜNCE

Soru Sayısı Hücreli Test Çözüm Stratejisi Sadece Çöz

18

TEST

1A

 Bu testte yer alan sorular ağırlıklı olarak konu ve ana düşünce ekseninde oluşturulmuştur. Yazarın ele

aldığı düşünce, olay ya da duruma “konu” adı verilir. Yazarın anlatma amacına da “ana düşünce” adı verilir.

 Paragrafta anlatılmak istenen genelde ilk cümlelerde saklanır. Her ne kadar bu durum, sonradan metnin

tamamına yayılarak sorulur olsa da ilk cümleleri daha dikkatli okumanızı tavsiye ederiz.

 Eğer ana düşünceyi arıyorsanız metnin hem ilk hem son cümlelerini daha özenli okumanızı tavsiye

ederiz. Unutmayın, ilk ve son cümleler, bir şehrin girişindeki ve çıkışındaki kaleler kadar önemlidir.

 Bu testi, süre tutmadan, sadece anlayarak doğru çözmeye çalışınız.

 Bu testte yer alan sorular, ÖSYM soru tiplerine göre hücrelenmiştir.

1. Alçak hava basıncının neden olduğu “Zeynep” kasırgası,

Almanya’da üzücü haberlere konu oldu. Pek, kasırgalara

kadın ya da erkek sm verme geleneğ nereden gelyor

dersnz? Amerkan Hava Servs, zamanında Pasfk’te

meydana gelen tayfunları kadın smleryle tanımlamaya

başlamış. 1954’te se Berln Özgür Ünverstes Meteoroloj

Ensttüsü öğrencs Karla Wege’nn Orta Avrupa’dak hem

alçak hem de yüksek basınçtan kaynaklanan tüm

kasırgaları adlandırmayı önermes üzerne o tarhten

tbaren Ensttü; alçak hava basınçlarını kadın smleryle,

yüksek hava basınçlarını da erkek smleryle adlandırmış.

1998’e gelnce bunun ayrımcılık olduğu tartışmaları

başlamış ama bu durum görüldüğü üzere günümüzde de

sürüyor.

Bu parçanın konusu aşağıdaklerden hangsdr?

A) Kasırgaların kadın smleryle kodlanmasının kısa

öyküsü

B) Rüzgâr tplerne kadın ya da erkek adı verlmesnn

önem

C) Atmosfer hareketllklern nsan smleryle karşılamanın

sonuçları

D) Blm nsanlarınca yapılan kasırga adlandırmalarına

tepkler

E) Basınçtan kaynaklanan kasırgalara nsan sm

verlmesnn tarhî seyr

2. CNN Travel tarafından her yıl yapılan değerlendrmenn

bu yılk ayağında yayla çorbası dünyanın en y yrm

çorbası arasında gösterld. “Yayla çorbası, tıbbın ve

çorbanın brbrnden ayrı düşünülmedğ br zamandan

gelyor.” fadesne yer verld. Nezle, grp gb kış

hastalıklarına karşı önlem olarak da çldğ belrtlen yayla

çorbasının, bazı esk Türk hastanelernde hastalara

özellkle servs edldğ aktarıldı. Değerlendrmede ayrıca,

haşlanmış prnç veya arpa kullanılan çorbaya eklenecek

br parça kuru nanenn, yoğurdun haff aromasını

dengelemeye yardımcı olacağı ve taze pdeyle servs

edlmes gerektğ gb detaylar da yer aldı.

Bu parçada aşağıdaklerden hangs anlatılmaktadır?

A) Yayla çorbasının yapılışının, br kurumun yaptığı

yayında ayrıntılı bçmde açıklanması

B) Br mutfak ürününün, yabancı br haber kuruluşunda

detaylı tanıtımının yapılması

C) Br Türk çorbasının, gez le lgl br web sayfasında

genel katılımlı beğen derecesne grmes

D) Yerel br yemek çeşdnn, br gez platformundak

sıralamada en yler arasında yer alması

E) Yerl br çorba çeşdnn, uluslararası ölçekl br

yarışmada tanıtımının yapılması

9

PARAGRAFTA KONU - ANA DÜŞÜNCE

TEST

Süre tutmadan sadece çöz! 1A

3. Doktor arkadaşım, her somurttuğumda bana yarı şaka

yarı cdd “Eğer kronk br ağrı çekyorsan tedavne

yardımcı olması çn br Kemal Sunal flm zlemelsn.”

önersnde bulunuyor. Aslında kends, böyle br araştırma

yapmamış olmasına rağmen bu amaçla yapılan brçok

araştırmanın benzer sonuçlar verdğn ve gülmenn kan

basıncını düşürme, nsanı rahatlatma gb poztf yönlernn

olduğunu anlatıyor. Gülme sonucu bazı hormonların,

beyn etkleyerek kşnn kendsn mutlu hssetmesn

sağladığını söylüyor. Gülmek, dolaşımı düzenlyor; kalb,

snr ve bağışıklık sstemn güçlendryormuş dye de

eklyor.

Bu parçada aşağıdaklern hangsnden söz

edlmektedr?

A) Gülmenn çeştl zararlı hormonları ortaya

çıkarmasından

B) Br blgye araştırma yapılmadan da ulaşılableceğnden

C) Gülmenn nsan sağlığına yararlarından

D) Kşnn kendn gülmeye her an hazır hssetmes

gerektğnden

E) Gülmey blmeyen nsanların başarısız olduğundan

4. Hak yemek, kanuna aykırı br şey yapmak, kalp kırmak

korkusuyla br türlü ş göremezd. İsterd k bu masada

elnden çıkacak ş, sadece kanuna değl nsanlık ve

nezaket kurallarına da uygun yan dört başı mamur olsun.

O, bütün hayatını çocuklarına y fkrler ve y br ahlak

vermeye sarf etmşt. Acaba yen zamanların bu havası,

bu görev değşklğ, bu yen kasaba, yen komşular onları

da sarsacak; htyar babaya son demnde br yaprak

dökümü mü seyrettrecekt? Bu korku daha evvel de onu

brçok kere yoklamıştı. Fakat hçbr zaman bu kadar yakın

tehlke şeklnde görünmemşt. Ya Rabb, sen çocuklarımı

muhafaza et, dye ellern gökyüzüne açıyordu, dua

edyordu.

Kahramanından böyle söz edlen br roman,

aşağıdaklerden hangsn anlatıyor olablr?

A) Hayatının son günlern yaşadığını düşünen,

çocuklarını ve alesn kendsnden çalan geçmşyle

hesaplaşması btmemş, mutsuz br adamı

B) Hayatı sadece çalışmak üzerne kurulmuş ve ömrü

hafta sonu tatllern beklemekle ytp gden, şn sürekl

savsaklayan, hazırcı ve kaba ruhlu br memuru

C) Sürekl sorgulayan, söyledklerne br anlam

verlemeyen, anlaşılması güç, özgür ruhlu, rahat, hçbr

şeyden korkmayan, sıra dışı, tembel br adamın

dünyasını

D) Yen atandığı görev yernde, sıkı sıkıya bağlı

bulunduğu ale fertlerne zarar dokunableceğ korkusu

yaşayan, ahlaklı, ttz, yaşlı br devlet memurunu

E) Rahat br yaşam süreblmek çn yurt dışına gtmş,

metropollern uçsuz bucaksız kalabalığında özünü

kaybetmş br gurbetçy

6. Sanatçılık, her geçen gün yen br boyut kazanıyor. Bugün

sanatçı olablmek, dünden braz daha zor. Sadece söz

cambazlıkları, sözü clalamalar ve üslup ustalıkları, braz

da pskolojk tahllle hçbr ş görülmez artık. Bugünün

sanatçısı, hızını sadece hslernden ve hayallernden

almayacak; çnde yaşadığı toplumun nabzını duyablmek

çn ktsatla, hukukla, syasetle, sosyolojyle, ekolojyle

hatta fzkle esaslı br şeklde beslenmş olacaktır. Sanata

ve sanatçıya uzak gb görünen her şey, aslında sanatın

ve sanatçının kapsama alanında yer alacaktır.

Bu parçadan aşağıdak yargıların hangsne kesnlkle

ulaşılır?

A) Günümüzde başarılı sanatçılara daha çok lg

gösterlmeldr.

B) Üslup ustalığı ve söz cambazlığı, sanatçı olmak çn

yetmektedr.

C) Günümüz sanatçısı çok yönlü olmak zorundadır.

D) Sözün değern blmeyen ve dle hâkm olmayan,

sanatçı olamaz.

E) Sosyal blmler ve fen blmler, sanattan ve sanatçıdan

beslenmektedr.

5. Süper kahraman karakterleri oluşturmada usta olan

Stan Lee, Örümcek Adam karakterini tasarladığında

yayımcısı Martin Goodman’e konuyu açar. Goodman ise

sekiz bacaklı bir hayvandan türetilen bu karakterin

toplumu tiksindirip iğrendirebileceğine yönelik kaygılarını

dile getirir. Yine de bu diziyi yayımlamayı kabul eden

Goodman’in birkaç sayı sonra haksız olduğu anlaşılır.

Okurlar, Örümcek Adam’ı sever ve takip eden yıllar

içinde Örümcek Adam serisi; Fantastik Dörtlü, Hulk ve

Barbar Conan gibi çizgi romanlardan bile çok satarak

şirketin en önemli maddi kaynağı ve sembol

karakterlerinden biri olur.

Bu parçadan aşağıdakilerin hangisine ulaşılabilir?

A) Bir fikir olgunlaşırken başarıya ulaşmak için

uzmanların tecrübelerinden faydalanmak gerekir.

B) Ekonomik kaygılar yerine toplumsal beğeniler için

üretilen işler, daha fazla kazanç getirebilir.

C) Kurgusal bir karakter tasarlanırken toplumun her

kesiminin görüşüne başvurulmalıdır.

D) Fikirlerin başlangıcında yaşanan ayrılıklar kurgusal

karakterlerin benimsenmesinin temelidir.

E) Özgün bir fikir karşısında toplumun tepkilerine dair

taşınan ön yargılar, yanıltıcı olabilir.

ÇIKMIŞ

SORU

Bu soru tipine ait çıkmış ALES, KPSS,

MSÜ, TYT ve AYT sorularından oluşan özel

testi çözmek için kodu okutabilirsin.

2022 - TYT

10

PARAGRAFTA KONU - ANA DÜŞÜNCE

TEST

1A Süre tutmadan sadece çöz!

7. Br YouTube ünlüsünün vdeolarında kşsel

deneymlernden, geçmşnden bahsetmes, duygularını

dışa vurması gb eylemler; zleycyle olan etkleşmlern

ve bağlarını artıran br durum. İzleyclern çok zleyp dern

bağ kurdukları vdeoların neredeyse tamamında, YouTube

ünlülernn yüzde 95,3 oranında duygularından söz

ettkler; bunları sözel, davranışsal ya da her k bçmde

dışa vurdukları gözlend. Vdeoların yüzde 96,5’nde

zleyclerle doğrudan br göz teması kurulduğu görülüyor.

Yüzde 92,9 oranla konuşmalara gündelk br sohbete

başlar gb başlanıyor, hâl hatır soruluyor. Göz teması ve

günlük dl kullanımı gb unsurlar, YouTube ünlüleryle yüz

yüze konuşuyormuş hss veren, zleycde bağımlılık

yapan en öneml davranışlar olarak ortaya çıkıyor.

Bu parçada YouTube ünlülernn vdeolarının çok

zlenme nedenleryle lgl olarak

I. Günlük dle at sözler kullanmaktadırlar.

II. İzleycyle göz teması kurmaktadırlar.

III. Neler hssettklern açıklamaktadırlar.

yargılarından hanglerne ulaşılablr?

A) Yalnız I B) I ve II C) I ve III

D) II ve III E) I, II ve III

8. Bu eser; anılara özgü geçmşe dönüklük, yaşandıktan

sonra yazılış, br döneme ya da o dönemn kşlerne ayna

tutuş özellklern çeryor. Yazar, Halt Zya Uşaklıgl’

anlatırken yer yer o dönemn yaşamına değnyor. Halt

Zya’nın yaşadığı ev ortamını, ötek yazarlardan ayrı

özellkler çeren ekonomk durumunu öğrenyoruz bu

eserden. Yazar, çtenlkl br anlatımla gerçekleştryor

bunu.

Bu parçada sözü edlen eserle lgl olarak

I. anlatılan kşnn eğtm düzeynden söz ettğ,

II. anlatılan kşnn yaşadığı dönem hakkında blg

verdğ,

III. samm br üslupla kaleme alındığı

verlernden hanglerne kesn olarak ulaşılır?

A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve II

D) II ve III E) I, II ve III

9. Bz, bu dergy felsefenn tarhn anlatmak çn çıkarmadık.

Bu blgler her yerde var. Bu dışsal verlern aksne

herkesn çne dönmesn stedk. Dama kendmze dar br

blg, bağlı olduğumuz ahlak lkelern farkındalığı,

kendmze dar br değerlendrme veya dışsal dayatmalara

karşı çmzden gelen sese göre davranış gelştrme

motvasyonuyla hareket ettk. Bu mekanzma herkeste var.

İnsanoğlunun öteden ber devam eden düşünme

tecrübeler de temel noktamızın bu çe dönük bakışını ve

öznel karaktern yansıtır.

Bu parçada sözü edlen dergnn yayın anlayışının

temeln aşağıdaklerden hangs oluşturmaktadır?

A) Sevgnn kuşatıcı evrennden hareket etme

B) Görel değşkenlern belrszlğnden yola çıkma

C) Vcdanın şaret ettğ noktalara göre davranış sergleme

D) Breyn ç dünyasını dışarıya yansıtmasını sağlama

E) Estetk bakış açılarına uygun hareket etme

10. Schopenhauer, akıl yürütmenin ancak duyusal bir

birikimin ardından gerçekleşebileceğini söyler. Nesneler

dünyası ve olaylara dair saf duyusal birikimi ifade eden

enformasyon, zihinde ham ve işlenmemiş hâlde

bulunmaz. Sürekli tekrar eden ham bilginin gözümüzün

önünden geçişi dikkatimizi çekmesine rağmen bize yol

göstermez. Karşımıza çıkan bir bilgiyi işleyip genelleyici

benzerliği bulmadıkça nesne ve kavramlar hakkındaki

birikimlerimizin bir yararı olmaz.

Bu parçada asıl anlatılmak istenen aşağıdakilerden

hangisidir?

A) Kişisel algılara dayalı enformasyon güvenilmezdir.

B) Duyusal bilgiyi kutsallaştıran yaklaşımdan

vazgeçilmelidir.

C) Düşünsel gelişim için bilginin toplanıp işlenmesi

gerekir.

D) Uygulamaya yansımayan bilgi, gündelik hayatı

kolaylaştırmaz.

E) İnsan, dış dünyaya dair ilgisini her şartta canlı

tutmalıdır.

ÇIKMIŞ

SORU

Bu soru tipine ait çıkmış ALES, KPSS,

MSÜ, TYT ve AYT sorularından oluşan özel

testi çözmek için kodu okutabilirsin.

2021 - ALES

11

PARAGRAFTA KONU - ANA DÜŞÜNCE

TEST

Süre tutmadan sadece çöz! 1A

11. Dünya Kadınlar Boks Şampyonası fnalnde altın madalya

kazanan mllî boksör Busenaz Sürmenel, karşılaşmanın

ardından basın mensuplarına şu açıklamalarda bulundu:

“Daha önce karşılaşmadığım rakplerle karşılaştım. Bu,

çok büyük tecrübe benm çn. Ancak benm br tarzım var,

bu tarzım sürdükçe o şampyonluklar her zaman gelecek.

Kendne nanan, çok çalışan, kafası mental olarak sağlam

br Buse’y rngde kmsenn yenebleceğn

düşünmüyorum.”

Busenaz Sürmenel bu sözleryle aşağıdaklerden

hangsn vurgulamıştır?

A) Her koşulda şampyon olacağına nanan br sporcunun

önünde hçbr engel duramaz.

B) Sporun dğer alanlarında olduğu gb boksta da

başarının tek koşulu çok çalışmaktır.

C) Başarıya nanan br beyn, sporcuyu her zaman

hayaln kurduğu en güzel sonuca ulaştırır.

D) Boks alanında en y olmak çn kend doğrularına

nanan br düşünce yapısına sahp olmak yeterldr.

E) Sportf başarılar, başarıya götüren etmenler dışarıda

aramadan çalışmayı prensp ednmş br beyne gelr.

12. Madem roman yazıyorsunuz, ayrıntılara nemednz m

nasıl tanımlarsınız, nasıl belrlersnz nsanı? Yalnızca

görüntü, yalnızca şekl yeter m? Oradan oraya gdş,

olayların çne grp çıkışı, türlü karşıtlıklarla çl dışlı oluşu,

yenmes ya da yenlmes, sevmes ya da sevlmes,

düşmanlıklarını ya da dostluklarını serglemes gerçek

nsanı değl türlü durumların boyutsuzluklarında ytp

gtmş br nsanı sunar okura. Gerçek değldr bu, olsa olsa

yapay olanıdır. Gerçek olan, onun ruh dernlklernde yan

ayrıntıda gzldr.

Bu parçada roman yazarının yaptığı şle lgl olarak

vurgulanmak stenen aşağıdaklerden hangsdr?

A) İnsan gerçeğn görüntü ve şekllerle tanımlama

B) İnsanın yaşadıklarıyla hssettklern br arada verme

C) Betmlemeler yoluyla nsanın çevresn tanıtma

D) İnsan ruhundak türlü karşıtlıkları ortaya çıkarma

E) İnsanı anlatablmek çn ayrıntılara nme

13. Henry Rabassere, breylern televzyon ürünlerndek

kahramanlarla duygusal br bağ kurmalarını eleştrerek

bunun aslında toplumun değşk br dünya özlemn, farklı

br nsan arayışını yansıttığını belrtr. Bunu nsanların

kend duygularıyla yüz yüze gelmekten korktukları çn

başkalarının kendler adına yaptığı duygusal dışa

vurumları benmsemeler, çnde bulundukları karmaşadan

sıyrılacak kadar güçlü olmamaları şeklnde açıklar.

Bu parçaya göre Henry Rabassere’n televzyon

zleycsne yönelk eleştrs aşağıdaklerden

hangsdr?

A) Üretlen karakterlerle duygusal yönden özdeşm

kurmaları

B) Yapay tplere özenmey öne çıkaran programları takp

etmeler

C) Breylern duygularını tetkleyen kahramanlara her

yönüyle öykünmeler

D) Toplumda değşk dünya arayışlarını çoğaltan ürünlere

lgsz kalmaları

E) İçnde bulundukları kaostan sıyrılmak çn çaba

göstermemeler

14. Küçük flmler oldum olası sevmşmdr. Arkasında büyük

yatırımlar olmayan; reklamı, tanıtımı yapılmayan, çoğu

zaman salonlarda kendne yer bulamayan flmler...

Şmdlerde dev flm şrketlerne abone olmuş yen flm

tüketcler, “festval flm” dyerek küçümsüyor bu flmler.

Neymş efendm; akmıyormuş, sıkıcıymış, durgunmuş, çok

kasıyormuş, kafa ütülüyormuş böyle flmler.

Umursamıyorum hç böyle lafları. Asıl tehlkel olanı,

snemanın amacının yön değştryor olması. Snema

sanatı da her sanat kolu gb kend özünden ayrılarak

başka gayelere hzmet ederse şte o zaman br zarardan

söz edleblr. Ne yazık k çoğu zaman tcaret endşesnn

br sanatı yapıcı olmaktan çok, yıkıcı br vasıta hâlne

getrdğn görüyoruz. İşte bu da benm çme taş gb

oturuyor.

Bu parçadak yakınma, özellkle aşağıdaklerden

hangsne yönelktr?

A) Sanatın sadece snema le sınırlandırılarak hzmet

alanının daraltılması

B) Snemanın, amacının dışına çıkılarak kazanç elde

etme aracı olarak görülmes

C) Bazı flmlern snema salonlarında gösterme grmesnn

engellenmes

D) Küçük flmlerle lgl yatırım, reklam ve tanıtım

çalışmalarının yapılmaması

E) Festval flmler le gerçek sanat flmlernn aynı

salonlarda gösterme grmes

12

PARAGRAFTA KONU - ANA DÜŞÜNCE

TEST

1A Süre tutmadan sadece çöz!

15. Okurları çn her esernde yen br kapı açar. Hkâyelernde

de böyledr deneme ktaplarında da. Yalın dl, süslü

olmayan fakat edebîlğnden de ödün vermeyen

anlatımının arasında hkâyeden hkâyeye yol alırsınız, her

yen eserle br kez daha açılan bu kapılardan. Br deym,

br atasözü yahut br term ya da kavram alır götürür; sz

tarhn dernlklernde yaşanmış br kıssaya, br anlatıya

ortak eder. Bazen kahramanlarla el ele verp br bahçey

düzenlerken bulursunuz kendnz. Hç yernzde

duramazsınız onu okurken. Ktabı asla elnzden bırakmak

stemezsnz. İstedğnz tek şey vardır: Anlatıdak devnm

çnde yaşamaya devam etmek.

Bu parçada sözü edlen yazarın en çok üzernde

durulan yönü aşağıdaklerden hangsdr?

A) Deym ve atasözlerne çokça yer vermes

B) Süslü olmayan, anlaşılır br dlle yazması

C) Okuyucusuna yaşama sevnc aşılaması

D) Ayrıntıları seçmede son derece ttz davranması

E) Okuyucusunu metnn çne çekp sürüklemes

16. Avrupa Voleybol Konfederasyonu (CEV) tarafından

turnuvanın mevklernde en y oyuncularının belrlenmes

çn açılan anket sonuçlandı. A Mllî Kadın Voleybol Takımı

Kaptanı Eda Erdem Dündar, en y oyuncular arasına

adını yazdırdı. Flenn Sultanları’nın Kaptanı Dündar, 2021

Avrupa Voleybol Şampyonası’nda “En İy Orta Oyuncu”

seçld. 34 yaşındak sporcu, bu unvanı tarhte dört kere

üst üste kazanan lk voleybolcu oldu.

Bu parçada sözü edlen Eda Erdem Dündar’ın

en belrgn özellğ aşağıdaklerden hangsdr?

A) En y orta oyuncu seçlen lk takım kaptanı olması

B) Sözü edlen başarıya dört defa ulaşmış bulunması

C) Tarhte dört defa en y orta oyuncu olan lk sporcu

olması

D) En y orta oyuncu unvanını aralıksız dört kez

kazanması

E) Söz konusu unvanı dört kez aralıksız kazanan lk kş

olması

17. Annemlern bahçe kapımızdak tokmağa astıkları br ple

evde olup olmadığımızı ma edermşz. Eğer p salınıksa

bz evdeymşz. Eğer p karşıdak tokmağa br kere

dolanmışsa evn yakınlarında olduğumuzu ma edermşz.

Eğer brkaç kere dolanmışsa köyde fakat evden uzakta

olduğumuzu söylemek stermşz. Şmd öyle m ya? Ne

bahçe kaldı ne tokmak. Ne hâl dlnden anlayan var artık

çevremzde ne de nezaketten. Köye her gdşmde

tokmağın üzerndek pe bakar, o güzel nsanların güven

veren bakışını görür, ç geçrrm. Br daha böyle nsanlar,

böyle br letşm dl uğrar mı bze blmyorum, buna

htmal de vermyorum artık.

Bu sözler söyleyen kş aşağıdaklerden hangsyle

ntelendrleblr?

A) Hoşgörülü, gerçekç br tutum çnde olan

B) Ümtsz, geçmşn güzellklerne özlem duyan

C) Hayalc, sürekl olmayacak şler peşnde koşan

D) İymser, nsanların dertlerne ortak olmaya çalışan

E) Sorgulayan, kendsne değer verlmedğn düşünen

18. Bu sabah yüzüm düşük. Evm, elbselerm, ktaplarım,

parfümlerm yernde ama gözümü sldkçe eşyalarım

dağılıyor. Br kır tenhalığında kalıyorum. Soğuk br

yalnızlığa düşüyorum. Keşke dyorum, keşke öyle

yapmasaydım, bağırıp çağırmasaydım. Lavaboya

geçyorum, sern suyu yüzüme çarptıkça kendm yenden

toparlıyor, çok geçmyor yne dağılıyorum. Evmle

cebelleşyorum sonra. Duvarlar genşlyor, tavan

yükselyor. Perdeler büzüşüp kenara çeklyor. Bütün eşya

somurtkan yüzünü açıyor. Her sabah başka br otel

odasında gözünü açanların yurtsuzluğunu, sevnçszlğn,

devngenlğn yaşıyorum yne.

Bu sözler söyleyen roman kahramanının çnde

bulunduğu ruhsal durumu en y anlatan sözcük çft

aşağıdaklerden hangsdr?

A) Snrl - kaygılı

B) Kırgın - bezgn

C) Pşman - mutsuz

D) Sabırsız - kızgın

E) Umutsuz - telaşlı

Tarih: D: Y: B: N: Riski Azalt

13

PARAGRAFTA KONU - ANA DÜŞÜNCE

 Bu testte yer alan sorular ağırlıklı olarak metinlerde yer alan düşüncelerin birleştirilmesi ve ifade edilen

düşüncelerin desteklendiği yapı ya da örnekler üzerine kuruludur.

 Ayrı verilen metinlerin ortak kısımları isteniyorsa sadece metinlerin her ikisinde de geçen düşünce alınır ama

iki metnin birleştirilmesi isteniyorsa ortak kısımlar birleştirilerek her iki metinde de farklı olan düşünceler alınır.

 Metinde anlatılan düşünce tam ve doğru bir şekilde anlaşılırsa yazarın savunacağı düşünce de verilebilecek

örnek de benzer ifadeler de kolaylıkla bulunabilir. Bu tip soruların tamamında atılacak ilk adım, asıl anlatılanı

saptamak olmalıdır.

 Bu testi, süre tutmadan, sadece anlayarak doğru çözmeye çalışınız.

 Bu testte yer alan sorular, ÖSYM soru tiplerine göre hücrelenmiştir.

Soru Sayısı Hücreli Test Çözüm Stratejisi Sadece Çöz

20

TEST

1B

2. Batı’ya yöneldğmz Tanzmat Dönem’nden başlayarak

edebî lşklermz nedenyle dlmze Batı dllernden çeştl

kelmeler grmeye başlamıştır. Ülkemzde daha çok teknk

alanlardak gelşmelern ortaya çıkardığı yen htyaçlar

dolayısıyla hayatımıza gren yabancı kelme ve termler,

bu kavramları karşılayacak Türkçelernn bulunmaması

yüzünden, olduğu gb dlmze aktarılmış ve br süre sonra

da alışkanlık kazanarak yerleşmeye başlamıştır.

Günümüzde de Osmanlıcayı; Arapça ve Farsça

kelmelern yoğunluğu nedenyle eleştrenlern dlnde

Türkçe kelmelerden çok Fransızca, İnglzce ve Almanca

kelmeler var. Eskden halk, üç kelmesnden ks Farsça

ya da Arapça olan aydınları anlamıyordu; şmd de üç

kelmesnden ks Fransızca ya da İnglzce olan aydınları

anlamıyor.

I. Teknk alanlardak gereksnmlern yabancı kelme

kullanımını doğurduğuna

II. Yabancı kelme kullanımını eleştrenlern de yabancı

kelme kullandıklarına

III. Halkın, Batı dllernden kelme alınmasına karşı

çıktığına

Bu parçada dlmzdek yabancı kelme kullanımına

lşkn olarak yukarıdaklerden hanglerne

değnlmştr?

A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve II

D) I ve III E) II ve III

1. Pietro Mascagni henüz 16 yaşındayken bestelediği ilk

senfonisiyle bir sanatçının dikkatini çeker ve bu yolla

Milano Konservatuvarına girer. Kısa bir süre sonra

formel eğitimin tabiatına pek uygun olmadığını anlar ve

oradan ayrılır. Napoli Kralı başlıklı operetini sergilemek

üzere orkestra şefi olarak gezici bir grubun başına

geçer. Ancak bu uğraş da onu çok tatmin etmez.

Milano’ya geri döner ve orada özel ders vererek

geçimini sağlamaya başlar. Bu sırada Milano’da

düzenlenen tek perdelik opera yarışması, talihini

döndürür. 73 eserin katıldığı yarışmada Mascagni,

Cavalleria Rusticana adlı eseriyle birinciliği elde eder.

Bu başarı 27 yaşındaki genç ustanın yıldızını öyle bir

parlatır ki İtalya’da Mascagni adını duymayan kalmaz.

Bu parçada Pietro Mascagni ile ilgili aşağıdakilerden

hangisine değinilmiştir?

A) Sanat kariyerinde müzik alanında ünlenmiş kişilerden

destek gördüğüne

B) Konservatuvar eğitiminde yeteneğini yeterince

geliştirdiğine inandığına

C) Müzik alanındaki ününü, kazandığı bir ödül

sayesinde elde ettiğine

D) Orkestra şefliği yapmayı, gelip geçici bir istek olarak

değerlendirdiğine

E) Öğrencilerini formel eğitimden çok bire bir çalışmaya

yönlendirdiğine

ÇIKMIŞ

SORU

Bu soru tipine ait çıkmış ALES, KPSS,

MSÜ, TYT ve AYT sorularından oluşan özel

testi çözmek için kodu okutabilirsin.

2020 - ALES

14

PARAGRAFTA KONU - ANA DÜŞÜNCE

Süre tutmadan sadece çöz!

TEST

1B

3. Sözünü blen kşnn yüzünü ağ ede br söz

Sözü pşrp dyenn şn sağ ede br söz

Söz ola kese savaşı, söz ola kestre başı

Söz ola ağulu aşı, bal le yağ ede br söz

Sözlern pşrgl, yaramazını şeşrgl

Sözün us le düşürgl, dmegl çağ ede br söz

Yunus Emre’ye at bu dzelerde vurgulanmak stenen

temel düşünce aşağıdaklerden hangsdr?

A) İnsanlar, toplumsal sorunların çözümünde brlkte

hareket etmeye önem vermeldr.

B) Hç kmse ön yargılarla hareket etmemel, çevresndek

nsanları küçümsememeldr.

C) İnsanlar, kullandıkları güzel sözlerle kötülükler

engelleyp ylklere dönüştüreblrler.

D) İnsanları sevmeye ve olaylar karşısında her zaman

yapıcı olmaya özen gösterlmeldr.

E) İnsanlar arasındak yardımlaşma ve dayanışma

alışkanlıkları yaygınlaştırılmalıdır.

4. Geçtğmz yıl sonuçları yayımlanan br araştırmada,

beynmzn ödül sstemnn br parçası olan nükleus

akumbens (NACC) adlı bölgenn aynı zamanda uykuyu

tetkledğ keşfedld. Bu yen blg; ders dnlemek, yolculuk

yapmak gb uyaran mktarının düşük olduğu yan sıkıcı

olablen durumlarda neden uykumuzun geldğn

açıklamamıza olanak sağlıyor. Işıklandırmanın y olmadığı

derslklerde uykumuzun gelmesnn tetkleycs se güneş

ışığı bleşenlernden mav ışığın eksk olmasıdır.

Beynmzde uyku-uyanıklık döngüsünü yöneten üst

kyazmatk çekrdek (SCN), gözdek retnadan aldığı mav

ışık snyalleryle vücudumuzu uyanık tutar. Ortamdak

mav ışık mktarı azaldıkça SCN, vücudu uyku peryoduna

yönlendrmeye başlar.

Bu parçada uyku le lgl aşağıdaklerden hangsne

değnlmştr?

A) Yorgunlukla olan bağlantısına

B) Sağlıkla olan lşksne

C) Eğtme verdğ zararlara

D) Etk eden faktörlere

E) Gerçekleşme ve son bulma süresne

5. Arı gezer, ççek emer

Kuşlar uçar, br yem arar

Çırpınır rüzgârda emek

Orman renkten renge grer

Bu dzelerde anlatılmak stenen aşağıdaklerden

hangsyle lgldr?

A) Arayış B) Temzlk

C) Kusursuzluk D) Çalışmak

E) Düzenl olmak

6. Yazar Bernard Shaw, br oyununun lk gecesne Churchll’

davet etmş ve davetyeye de br pusula lştrmş: “Sze k

kşlk davetye gönderyorum, br dostunuzu alıp

geleblrsnz; tab dostunuz varsa.” Churchll, hemen

cevap göndermş: “Maalesef o gece başka br yere söz

verdğm çn oyununuzu seyretmeye gelemeyeceğm.

İknc gece geleblrm, tab oyununuz knc gece de

oynarsa.”

Bu parçada Bernard Shaw le Churchll’n brbrne

yaklaşımı aşağıdaklerden hangsdr?

A) İronk B) Ddaktk C) Gerçekç

D) İdealst E) Hayalc

7. Zamanda Sıfır Atık Tasarımı

Zamanın akışını asla durduramayız. Nesnelern akışını

durdurmak da mkân dışı ama o akışı yavaşlatmak

mümkün olablr. Nesnelern akışını en azından

görmezden gelmek mümkündür. Nesneler, varlığını

nsanın ölümünden sonra da devam ettrr. Ondan gerye

kalan taşınır, taşınmaz her türlü mülk kuşaktan kuşağa

aktarılıp durur. Ama nsanın yoldaşı öyle br varlık var k o

varlık salt nsan ömrüyle vardır. İnsan teknn ömrü btnce

o kş çn bu varlık da ömrünü btrmş olur. İnsanla brlkte

o da o nsan tekyle brlkte hayattan çeklr. Mras

bırakılamaz. O varlığın adı: zaman.

Bu köşe yazısıyla lgl aşağıdaklerden hangs

söyleneblr?

A) Breysel olarak yaşanan zamanın, nsan ömrüyle son

bulduğu anlatılmaktadır.

B) Zaman kavramının sonsuza kadar devam ettğ fade

edlmektedr.

C) Kalıcılığın ancak zamana meydan okumakla

gerçekleşebleceğ belrtlmektedr.

D) Zamanın soyut br kavram oluşu üzernde

durulmaktadır.

E) Ölümle brlkte zamanın tamamen tükenmedğ

açıklanmaktadır.

15

PARAGRAFTA KONU - ANA DÜŞÜNCE

Süre tutmadan sadece çöz!

TEST

1B

8. Aşağıdak parçalardan hangs “İy br yazar, ‘y yazar’

unvanını alma hedefnden olabldğnce uzaklaşarak salt

şn dorukta yapmaya kltlenmeldr.” düşüncesne uzak

düşmektedr?

A) Öykülerm ben yüceltmek çn br araç değldr,

kendler var olmak çndr. Eser, yazara per tozlu kanat

takmaz; yazar, esere yaşayan özünden can verr

kanımca.

B) Onay avcısı br yazar olmak ancak kâbuslarımda var

olablr benm. Bu br dlenme bçmdr, br lg

dlenclğ… Benm efendm, estetk kaygılarımdır; dış

dermn ve gyslermn dışında brler değl.

C) Br romana başladığımda okur ne der, yazdıklarım

anlaşılır mı, hang ödülü alırım gb dışsal takıntılardan

uzaklaşırım. Hedefmde tam anlamıyla br roman

yazmak vardır. Varsa başarım budur.

D) Hemngway’n ünlü olmak gb br düşünces var mıydı

szce? Alsınlar ben el üstünde tutsunlar, alkışlasınlar,

ödül versnler çn m yazıyordu? Hayır? O, Hemngway

olmak styordu, Nobel ödülü almak çn değl.

E) Elbette zrvede olacak eser yazmak çn çalışıyoruz

hepmz. Şapka çıkartılacak metnler yazmadan nasıl

lg bekleyeblrsnz k nsanlardan? O zaman hak

edlmemş br konumdan yararlanır duruma düşer

nsan.

9. Marmara Ünverstesnden araştırmacılar üç farklı deney

yaptı:

I. İlk deneyde ortaokul öğrenclernn belrlenen süre

çnde düzenl olarak uygun ktapları okuduklarında,

Türkçe öğretmenler tarafından öğrencler teşvk ve

takp edldklernde ve bu konuda okul tarafından

çalışmalar yapıldığında, öğrenclern okul çnde ve

okul dışında kaba davranış eğlmn %80 daha az

sergledkler görüldü.

II. İknc deneyde farklı gelr sevyesndek semtlerde

kapı kapı dolaşılarak br anket düzenlenmş, bu

anket esnasında günlük hayatlarını evde geçrmek

zorunda kalan kadın katılımcıların yarısından fazlası

anket görevllern lk dakkalarda terslemş,

kendlerne sunulan ktapları okumayı reddetmştr.

Katılımcıların yalnızca %30’u nezaketl br şeklde

anket görevllern salonlarına davet etmşler ve

getrlen ktapları gözlernn ç gülerek ncelemeye

başlamıştır.

III. Üçüncü deneyde se Bostancı - Üsküdar hattında

hzmet sunan br otobüse lk durakta bnen yolculara

yolculuk boyunca okumaları çn ktaplar verlmştr.

Ktap okumayı kabul etmeyen çok az sayıda yolcu

yolculuk boyunca gergn davranmış, otobüse

sonradan bnen yaşlı yolculara yer vermemek çn

sürekl dışarıya bakmıştır. Çoğunlukta olan dğer

yolcular se yolculuk boyunca hem ktap okumuşlar

hem de tebessüm ederek sonradan gelen yolculara

yer vermey teklf etmey hmal etmemşlerdr.

Bu deneyler sonucunda aşağıdaklerden hangs

kanıtlanmış olablr?

A) Ktap okuyan nsanların toplum çnde kabalığa ve

saygısızlığa teşebbüs etmedğ, olumlu br ruh hâl

kazandığı

B) Sevyeye uygun olmayan ktapların okunması hâlnde

nsanların duygu ve düşünce gelşmlernn yetersz

kaldığı

C) Okullarda öğretmen ve darec gözetmnde ktap

okuyan öğrencler le okul dışında ktap okuyan halkın

davranışlarında tutarsızlık olduğu

D) Ktap okumanın günlük hayat çnde yer ve zamana

bağlı kalınarak gerçekleştrlecek br eylem olmadığı

E) Ktap okumanın bell br meslek grubuna dâhl olmak

veya bell br eğtm sevyesne sahp olmakla

sınırlandırılamayacağı

16

PARAGRAFTA KONU - ANA DÜŞÜNCE

Süre tutmadan sadece çöz!

TEST

1B

10. Gazetec: Şrn dl sürekl br devnm çnde olmak

zorunda mıdır?

Şar: Her şar -eğer şarse- yen br dl ve yen kalıplar

getrr. Evvela kendnden öncek dl yce blmel, sonra

bunu nasıl yıkacağım, dye çalışmalıdır.

Gazetec: Bu, sıra dışı br tutum olmaz mı?

Şar: Br şar, ancak kendsnden öncekler yıkarak yer

yapablr.

Aşağıdak yargılardan hangsnn bu dyalogdak

şarn sanat anlayışıyla örtüştüğü söyleneblr?

A) Geçmşten geleceğe uzanan köprüler kurmak, kendn

dl şçs gören şarn öncelkl görevdr.

B) Geçmşn yükünü taşıyarak yen br gelecek

yaratmanın mkânsızlığını blmek, şarn erdemdr.

C) Yen br dl evren kurma çabası çnde olan şarn lham

kaynağı, çselleştrlmş br blnçtedr.

D) Şarn kıskanç oluşu, çoğu zaman şar kendn

beğenmeye ten öneml br etkendr.

E) Geleceğn şrn yazmak steyen şar, yerellkten çıkıp

evrensel br temaya yönelmeldr.

11. Günümüzde sahaflık, dışarıdan bakıldığında br alım

satım şymş gb gözüküyor. Bunda artık sözde sahafların

raflarını dolduran sınav ktapları, eğtm broşürler ve

elbette çnde nsana dar hçbr şey olmayan popüler

kültür ktaplarının yer büyük. Oysa sahaflık başlı başına

br sevda ş, gönül ş. Sadece okuma yazma sevdası

değl, tcaret ahlakı da gerektryor. Asırlarca Türklern

esnaf dayanışmasını oluşturan Ah teşklatının Türk

esnafına kazandırdığı ahlak, sahaflarda ktap terbyes

olarak dama can bulmuştur. Bazı hatıra ktaplarında,

kends sftah etmş br sahafın komşu sahafların da sftah

etmes çn gelen müştery hemen onlara yönlendrme

geleneğnden bahsedlr. Öte yandan bazı sahafların da

müştersnn br ktaba yüksek lgs olduğunu fark ettğnde

derhal fyatı yükselttğnden söz edlr.

Bu parçaya göre aşağıdaklerden hangs sahaflığın

tcaret ahlakı gerektrmesnn br sonucudur?

A) Kends sftah etmş br sahafın, sonrak müştersn

komşu sahafa yönlendrmes

B) Kendsne lgnn yüksek olduğu fark edlen br ktabın

fyatının hemen yükseltlmes

C) Türklern geleneksel Ah teşklatına ve esnaf

dayanışmasına önem vermes

D) Sahaflarda daha çok popüler kültür ve sınav

ktaplarının satılıyor olması

E) Sahaflığın başlı başına br sevda ve gönül şne

dönüşmüş olması

17

PARAGRAFTA KONU - ANA DÜŞÜNCE

Süre tutmadan sadece çöz!

TEST

1B

12. Ktaplarla lşkmzn tesadüflerle yürümedğn düşünürüm

hep. Her şey görünür ya da görünmez bağlarla brbrne

bağlıdır, brbrn ter, çeker, etkler. Ktaplarla nsanlar

arasında şte böyle bağlar hep vardır. Aynı ktabı okuyan

k kşden br ktaptan bütün hayatına uzanacak kadar

etklenrken dğer hç üstünde durmayablr okuduklarının.

Sık rastlanan br şeydr bu. Bu fotoğrafa bakarak bazı

ktapların, nsanlardan bazılarının hayatına dokunduğunu

söyleyeblrz. Ktaplardak karakterler br arkadaşınız olur.

Gerçek nsanlar, onların yern asla tutamaz. Yıllar sonra

br ktaptak karakter ansızın özleyeblrsnz.

Aşağıdaklerden hangs bu parçada belrtlenler

destekler ntelktedr?

A) Klask roman okuyucuları; Balzac’tan, Tolstoy’dan,

Hugo’dan veya bzdek Halt Zya’dan daha usta

kalemler olamayacağına nanmışlardır hep.

B) Rchard Bach’n, yem bulmak çn uçmak yerne hızlı

ve akrobatk uçmayı seçen br martının hkâyesn

anlattığı Martı adlı ktabında 10 bn sözcükten daha az

sözcük olmasına rağmen kurgu ve kurgu dışı ktaplar

arasında en çok satan olmuştur.

C) Alman yazar Goethe’nn Genç Werther’n Acıları adlı

ünlü romanını yazdığı günlerde öyle şeyler olmuştu k

bu romanı okuyan gençler aynı Werther gb gynmş

ve duygulu br şeklde sevdklerne aşklarını lan

etmşlerdr.

D) Amerkalı edebyatçı Ursula Kroeber Le Gun, “Eğer br

nesl cehaletn mutluluk olduğunu sanarak yetşrse br

sonrak nesl, cehaletn ble fark edemeyecektr çünkü

blgnn ne olduğunu blmeyecektr.” dyerek ktaptan

uzak günümüz nsanına öneml br uyarı yapmaktadır.

E) Kafka’nın anlatılarında klşe majlara, alışıldık konulara

çok rastlamayız ve bu br kapalılık doğurur; okurun

zhnnde br şeklde devreye grmes, kendnce metn

yorumlaması, karakterlern hâl ve tavırlarından anlam

çıkarması gerekr.

13. Sabahları gazetenn manşetlern lkokula gden kızım okur

bana. Alışkanlık hâlne getrdk bunu. İlgmz çekerse

haber okumaya devam ederz. Ancak dünkü gazetenn

manşet kızımın dkkatn çekt. Manşet şöyleyd: “En fazla

fındığı İtalya’ya thal ettk.” Kızım kıs kıs güldü. Bense

önce anlayamadım. Uzun uzun düşündüm, br ncelk

yahut br espr m var bu fadede, dye. Habern çerğne

baktım, “Tab k ya!” dedm kend kendme. Evet, mademk

İtalya’ya fındık gönderyoruz, bunun adı “thal” değl “hraç”

olmalıydı. Kızım ble bu durumu anlamıştı. Çok sevndm

ama manşet atanlara ne demel?

Bu parçada anlatılan durum, aşağıdaklerden

hangsne örnek oluşturur?

A) Gazete manşetlernde hang kelmelern kullanılması

gerektğne

B) Dlmzdek kelmelern anlamlarına uygun olarak

kullanılması gerektğne

C) İlkokulda okuyan çocukların gazete okumasının

önemne

D) Haberlern yalnızca manşetne değl çerğne de

bakılması gerektğne

E) Gazeteler çocuklarla brlkte okumanın önemne

18

PARAGRAFTA KONU - ANA DÜŞÜNCE

Süre tutmadan sadece çöz!

TEST

1B

14. Eğtm alanında, kırsaldak halk le kentller arasındak

bozuk dengey eştlemek ve köy halkına pratk blg

vermek amacıyla 1936’da Köy Eğtmen Projes

uygulamasına başlanır. Askerlğn onbaşı veya çavuş

olarak yapan gençler, Tarım Bakanlığının ş brlğyle,

modern tarım teknklern uygulayan Mahmudye Devlet

Üretme Çftlğnde yetştrlerek köylere gönderlr. Amaç,

köye hem öğretmen hem modern üretm araçları ve tarım

yöntemler sağlamak hem de eğtmn mal yükünü

haffletmektr. Kırsal kesme yönelk bu küçük eğtm

uygulaması hç şüphesz daha sonra kurulan Köy

Ensttüler çn uygun koşullar yaratmış ve Köy

Ensttülerne ülke çapında geçş kolaylaştırmıştır. Hasan

Âl Yücel, TBMM’de yaptığı konuşmasında ensttülern

özellğn ve daha öncek kuruluşlardan farklılığını şöyle

vurgular: “Bz bu müesseselere köy öğretmen okulu

demedk. Çünkü evvelce bu smde müesseseler vardı.

Bunları ona bağlamak stemedk. Bunlar yepyen şeylerdr.

Bz Köy Ensttüsünü sadece çersnde soyut eğtm

yapılan br kurum olarak almadık. İçersnde zraat

sanatları, demrclk, marangozluk gb uygulamalı brtakım

faalyetler de bulunduğu çn okul adı le anmadık, ensttü

dye smlendrmey uygun gördük.”

Bu parçada söz edlen Köy Eğtmen Projes ve Köy

Ensttüler arasındak fark aşağıdaklerden hangsnde

belrtlmştr?

A) İlknn soyut eğtme, kncsnn somut uygulamaya

dayanması

B) İlknn askerî br yapı, kncsnn svl br oluşum olması

C) İlknn tarım ağırlıklı, kncsnn eğtm ağırlıklı

tasarlanması

D) İlknn küçük ölçekl, kncsnn büyük çaplı olması

E) İlknn yalnızca kırsal çn, kncsnn hem kırsal hem

kent çn hedeflenmes

15. Hayatın çndedr şarler; kendler çn değl toplum çn

nefes alır, toplum çn nefes verrler. Toplulukların tam br

depresyona düştüğü, ruhlarından hava fşek hızıyla çıkan

melankol daresnn tam kapanmak üzere olduğu br anda

yetşr şarler. Gelrler ve nsanları hedeflerne gden br ok

hâlne getrrler. Gözlern açtırır, bakışlarını güzelleştrrler;

lerye, ufuklara çevrrler onların yönlern; güzel şeyler

düşündürürler. Düştükler yerden kaldırıp onları hep

yenlerler, hep tazelerler.

Aşağıdaklerden hangs bu parçada sözü edlen

şarlern br özellğdr?

A) Toplumların sorunlarını en y şeklde dle getrme

B) Toplumları geçmşnden koparıp geleceğe yöneltme

C) Toplumların geleceğe güvenle bakmasını sağlama

D) Toplumları karamsarlıktan kurtarıp onlara ümt aşılama

E) Toplumlara esk alışkanlıklarını terk etmelern tavsye

etme

16. Etrafa bakıp “Dünya ne hâle geld!” dye söylenyoruz

durmadan. Km emek veryor k hayatına! Km çekmey

göze alablyor nsan olmanın yükünü! Bu yalan dolan

yaşama hâlyle yüzleşmek zorundayız hepmz. Kaçak

güreşmey bırakmalıyız. Hayatın zaman zaman bz k

yakamızdan tutup yce br sarsmasına mân olmamalıyız,

zn vermelyz. İnsanlığımızı başka türlü hatırlama

htmalmz yok görünüşe göre.

Bu parçada söylenenlere en yakın düşünce

aşağıdaklerden hangsnde vardır?

A) Hçbr şey canımızı acıtmasın styoruz, çmze

dokunmasın, özümüzü bze hatırlatmasın.

Yaşadığımızı nasıl hssedeceğz pek? Br şeyler

çmze dokunmalı, nsan doğrudan nsan olmakla lgl

o sancıları çekmekten kaçmamalı, kaçınmamalı.

B) Gülümsedğnde güzelleşmeyen br yüz hç görmedm.

Km zaman çndek o sessz sese uzmanlardan daha

fazla güven. Gül gülebldğn kadar! Dünyanın yükü

azalır belk o zaman.

C) Toplumu üst br dlle brtakım mecburyetler dayatarak

kna edemezsnz, onların sadece kna olmuş gb

görünmelern sağlarsınız. Bırakın konuşsun herkes.

İnsan, konuştuğu ve düşündüğü kadar vardır.

D) İnsan, gerçekten nsansa hçbr fazladan gayrete gerek

olmadan her kalabalığın çnde görünür olmuştur bunca

zaman. Neyn mücadelesdr bu? Herkesten daha haklı

olmak çn m doğuyor her gün güneş?

E) Bz köklermzden uzaklaştırdıkça artan br gelşme

selne kendmz kaptırdık gdyoruz. Çoğu zaman,

geçmşten kopmak, geçmş yok etmek demektr. Böyle

olduğunda lerye doğru gtmekten başka br olasılık

kalmaz.

19

PARAGRAFTA KONU - ANA DÜŞÜNCE

Süre tutmadan sadece çöz!

TEST

1B

17. Uzak, çok uzağız şmd ışıktan

Çocuk sesnden, gül ve sarmaşıktan

Dönmeyen gemler olduk açıktan

Adımızı soran, arayan var mı?

Aşağıdaklerden hangs çerdğ duygu yönünden bu

dzelere anlamca en yakındır?

A) Öyle br boşandın k çöle benzer ömrüme

Br Nuh tufanı oldu, sel değl, sağanak değl

B) Her sabah ufuklardan mav şarkılar gelr

Ve her sabah ürperr çmde yalnızlığım

C) Yazdı gözlerm yumduğumda, öğle sonrası

Dayımdı dutu slkeleyen, çarşafın dört ucunda

D) Falanca durağa şmd gelrz, göğe bakalım

İnecek var derz, otobüs durur, nerz

E) Br gün baksam k gelmşsn

Br güvercn gb yorgun uzaklardan yâr

18. Reklamcılıkla lgl yazılan br ktabın nasıl olur da sanatsal

kmlğe büründüğünü merak edyor herkes. Blmyorlar mı

k reklamcılık; nsanları, ktleler etklemek çn sahp

olduğunuz otuz sanyenn her anını doğru kullanmayı,

kurableceğnz üç dört cümlenn her kelmesn doğru

seçmey gerektrr? Evet, ben reklamcılık hayatımda da

hçbr zaman “bu fırsat kaçmaz” reklamcısı olmadım, hep

seçc oldum. Bu pratğ benm kadar uzun yaptığınızda

ster stemez hayatınızdan ve özellkle de cümlelernzden

lüzumsuzluklar, safralar çıkıyor; gerye en etkleyc, en

taze fkrlerle en keyfl, en gerekl kelmeler kısacası br

ktabı sanatsal yapacak ntelkler kalıyor.

Bu parçaya göre ktabın sanatsal ntelkler taşıması

aşağıdaklerden hangsyle lşkldr?

A) Reklamcılığın br meslek değl sanat dalı olarak

görülmesyle

B) Reklamcılıkla lgl daha önce yazılmış metnlern

okunmasıyla

C) Kullanılması gereken en etkl kelmelern doğru

seçlmesyle

D) Yazı yazmakla lgl uzun zaman pratkler yapılmasıyla

E) Ktapta en taze ve en gerekl fkrlere yer verlmesyle

19. Gazete okuruna köşe yazısı okutmanın oldukça zor

olduğunu traf etmem gerek. Brçok yazı, br anda

yazılıyor ve yayımlanıyor. Okur, metnler çnde Mchel de

Certeau’nun tanımıyla kaçak avlanmaya devam edyor

etmesne ama artık öyle br hücum var k nefes de

aldırılmıyor ona. Brçok köşe yazarı, aynı anda aynı

güncel olayı şlyor doğal olarak. Fkrler olgunlaşamıyor.

Her şey taklt edlyor ya da kopyalanıyor. Bazen

kavramlar, tesptler ve cümleler br yana, br yazıya esn

veren duygunun kopyalanmasına ble rastlıyorsunuz. Bu

gb durumları genellkle dkkatl br okur haber veryor da

öyle öğrenyoruz.

Bu parçada gazete okuruna köşe yazısı okutmanın

güçlüğü aşağıdaklerden hangsne bağlanmaktadır?

A) Yazarların, güncel olayların dışına çıkmayı

başaramamasına

B) Yazarların benzer kavramlarla okuru yönlendrmeye

çalışmasına

C) Yazarların okurlarıyla sağlam br dyalog sürec

başlatmamasına

D) Yazarların brbrn andıran çerk ve tarzda yazmak

zorunda kalmasına

E) Yazarların, kendlerne örnek alacakları köşe

yazarlarını okumamasına

20. Aşağıdak parçalardan hangs “Pskolojk çalışmalarda

blmsel nesnellk kendne yer bulabld m?” sorusuna

cevap vermektedr?

A) Kültürel form derken belrl br kültürde br blş

oluşturan, kurumsallaşan ve sonunda blm ya da blm

ötes formuna ulaşan br dl özgürleştren br formu

kastedyorum. Pskoloj de bu formdan beslenmektedr.

B) Ben pskolojy ne tür br nesnellğe ulaşableceğ, nasıl

br blm yapableceğ konusunda sorgulamaktansa

herhang br kültürel form gb sorgulamak sterm.

Blmsel algıdansa kültürel form olarak bakmak, ben

daha çok tatmn edyor.

C) Ben pskolojy sorgulamamızı, pskolojnn Batı

kültüründe hang anlamda br blş türü olduğunu ve bu

blşn sonunda br blm sayılıp sayılamayacağını

sorgulamamızı styorum. Bunu da bze zaman

gösterecek.

D) Kant’la brlkte perspektfte değşklk oldu. Felsefe, lk

defa kendsne lkel br bçmde sonluluk hakkında soru

sordu. Felsef soruların çnden çıktığı yer sonluluktur.

Üstelk geçmş zamanlardan ber sonluluk üzerne

düşüncenn matematkten ortaya çıkması

karakterstktr.

E) Bence pskolojy karakterze eden, ona br varoluş

sebeb veren ve en önemls, bazı yönlerden

düzenleyc ntelk taşıyan br nsan blm olarak

kalmasını sağlayan şey Freud’un blnçaltını keşfetmes

oldu. Yan pskolojnn kends, kend çnde 19. yüzyılın

sonuna doğru şaşırtıcı br yenden şekllenme yaşadı.

20

Tarih: D: Y: B: N: Riski Azalt

PARAGRAFTA KONU - ANA DÜŞÜNCE

Soru Sayısı Hücreli Test Çözüm Stratejisi Sadece Çöz

18

 Bu testte yer alan sorular ağırlıklı olarak eleştiri, yakınma, soruya karşılık metinlerinden oluşturulmuştur.

 Yakınılan metinlerde “hoşnut olunmayan, memnun olunmayan durum”; eleştirilen metinlerde “bir yazın

ya da sanat yapıtını her yönüyle ele alıp değerlendirme” söz konusudur.

 Soruya karşılık metinlerde, metin doğrudan o sorunun tamamını karşılamak için yazılmıştır. Metnin bir

kısmının soru ile ilişkili olması yeterli değildir. Sorunun doğrudan metnin bütününü cevaplar nitelikte

olması gerekmektedir.

 Bu testi, süre tutmadan, sadece anlayarak doğru çözmeye çalışınız.

 Bu testte yer alan sorular, ÖSYM soru tiplerine göre hücrelenmiştir.

1. Fzk üzerne fzk yapılamaz ama felsefe üzerne felsefe

yapılablr hatta bu, felsefe çn br gerekllk olarak

düşünüleblr. Çünkü felsefenn ne olduğu, gerekl olup

olmadığı, şe yarayıp yaramadığı ya da nasıl

yapılableceğ gb sorular sorulduğunda ble esasen

felsefe yapılmaya başlanmaktadır. Genel olarak varlık,

blg ve değerler üzerne sorular soran felsefe, kendsne

dar de sorular sormakta ve bunlara cevap aramaktadır.

Bu parçada aşağıdak konulardan hangs

tartışılmaktadır?

A) Fzk blm le felsefedek soruları farklı gösteren temel

olgular

B) Felsef düşünüşün kendne özgü yaratıcılığı önceleme

gerekçeler

C) Fen blmlernn nesnel bulguları temel almasındak

faktörler

D) Genel olarak felsefenn poztf blmler krtk etme

koşulları

E) Sorgulayıcılık yönüyle felsefenn dğer blmlerden

ayrılması

2. Güzel ülkemz dünyanın en doğal harkalarını bağrında

yaşatır. Fakat bunları görmek göz ster. Aslında gören göz

değl gönüldür, düşüncedr. Doğanın güzellklern en y

ressamlar ve şarler takdr eder. Bzm ressamlarımızın

çoğu Batı takltçs olduğu çn ülkemzn güzellkler

yıllardır gerçek sanatçıları beklemektedr. Fakat bunda

devlet adamlarının, syasetçlern ve zengnlern de

kabahat vardır. Ressamları memleketmzn resmlern

yapmaya onlar teşvk etmel ve ressamlara emeklernn

karşılığını da yne onlar vermeldr.

Bu parçada ressamlar aşağıdaklerden hangsyle

eleştrlmektedr?

A) Resm sanatıyla lgl ler sevyede eğtm görmey

reddetmeleryle

B) Ressamlık konusunda yeteneklernn yeterl

olmamasıyla

C) Batı’ya özenmeler ve yerl unsurlara mesafel

durmalarıyla

D) Resm yaparken teknk malzeme ve renk sıkıntısı

çekmeleryle

E) Yapıtlarını yeterl bulmayarak daha çok yapıt vermek

stemeleryle

TEST

1C

21

PARAGRAFTA KONU - ANA DÜŞÜNCE

Süre tutmadan sadece çöz!

3. Haldun Taner’n 1964 tarhl Keşanlı Al Destanı adlı

oyunu, epk tyatromuzun lk ve en öneml yapıtıdır.

Haldun Taner’n dlndek esneklk ve kıvraklık, kara mzah,

espr anlayışı, taşlamadak ustalığının zrveye ulaştığı bu

oyun; gecekondulular le şehrllern ayrı dünyaları

arasında geçer. Devlet otortesnn zayıfladığı, ekonomk

düzenszlğn olduğu, poltkacıların fakr halkı aldattığı br

dönemde; bu düzen yıkacak br kahraman yaratır yazar.

Düzmece br efsanenn üstüne konan Keşanlı Al,

sonunda mecbur olarak bu efsaney gerçekleştrrken

kapıldığı büyük kentn kofluğunu anlayan ve orada eğret

br kukla olmaktansa bast ama gerçek benlğne dönmey

yeğleyen Zlha, çok daha olgun br oluşum geçrr.

Bu parçaya göre Haldun Taner’n sözü edlen esernde

I. toplumsal çatışma,

II. sosyal gerçeklk,

III. töreler

konularından hangler anlatılır?

A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve II

D) I ve III E) II ve III

4. Valery, şrn fkrlerle yapılamayacağını dda eder. Onun

“Şrn çndek fkr, elmanın çndek gıda gb saklı

olmalıdır.” sözü de oldukça ün kazanmıştır. John

Card’nn de br sözü varmış, yen öğrendm: “Şr

fkrlerden söz açmaz, onları br aktör gb temsl eder.”

dyor. Ben bu yargılardan şunu çıkarıyorum: Demek oluyor

k şar, kendnde var olan br şr ortamına ya da br şar

duygusallığına bazı düşünceler katmadan edemyor,

onlarsız yürütemyor şrn. Ayrıca önce edndğ, sonra da

şrne ulaştırdığı bu düşünceler yok mu, şte onları

gzleyp bell belrsz br hâle getrmey de ustalık sayıyor.

Bu parça çn en uygun başlık aşağıdaklerden hangs

olablr?

A) Şr Sanatı B) Şrde Yoğunluk

C) Şrn Özellkler D) Şrde Düşünce

E) Gzl Düşünceler

5. Edtör, ktabın her şeyyle lglenr. Hkâyenn

devamlılığıyla, ktabın kapak tasarımıyla, ön ve arka

kapakla yan her şeyyle… Arka kapaklardak yazıları

genellkle edtörler yazar mesela ama bunu pek kmse

blmez. Eğer ktap çevryse edtörlern çevrmenle de

letşm kurması gerekr. Yazarın da gönlünü hoş tutması

gerekr k en zoru budur. Bzm edtörler olarak tüm

bunların dışında bütün dünyayla da br ş brlğ çnde

olmamız şarttır. Dünyada yayıncılık alanında ne oluyor ne

btyor, blmek sterz. Çünkü yayımlayacağımız ktabın

kültür dünyasına yen br soluk getrp getrmeyeceğne ya

da edebyat dünyasında kendne br yer bulup

bulamayacağına bakarız. Çoğu zaman da dken üstünde

oluruz.

Bu parçada;

I. merak,

II. çekmserlk,

III. tedrgnlk

duygularından hangler belrgndr?

A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız III

D) I ve III E) II ve III

6. Flenn Sultanları, tarh yazmaya devam edyor. Harka!

Hücum yönü ağır basan ve atak yaptıkça performansı

artan br oyun karakter var tüm takımın. Tek kelmeyle

“döktürüyorlar”. İy k varsınız kızlar! Her vurduğunuz sayı

olsun!.. Canlarım benm! Kalbmz sznle!

Bu parçadak en belrgn duygu aşağıdaklerden

hangsdr?

A) Şaşkınlık B) Kıvanç C) Sevnç

D) Hırs E) İmrenme

TEST

1C

22

PARAGRAFTA KONU - ANA DÜŞÜNCE

Süre tutmadan sadece çöz!

7. Brçok flozof, geometrden etklenmştr. Esk Yunan

flozofu Ökld’n çeştl geometrk hpotezlerle lgl ünlü

kanıtları, brkaç bast aksyomdan veya başlangıç

varsayımlarından br üçgenn ç açılarının toplamının k

dk açıya eşt olduğu gb sonuçlara gtmşt. Flozoflar;

genellkle geometrnn dkkatl mantıksal adımlar yoluyla,

kararlaştırılan başlangıç noktalarından şaşırtıcı sonuçlara

doğru gtme bçmne hayranlık duyar. Eğer aksyomlar

yan çıkış noktaları doğruysa sonuçlar da doğru olmak

zorundadır. Bu türden geometrk akıl yürütme, hem René

Descartes’a hem de Thomas Hobbes’a esn kaynağı

olmuştur.

Bu parçadan geometr ve felsefe lşks le lgl olarak

I. Flozofların geometrye saygıları, akılcı basamaklarla

hayret verc sonuçlara ulaşablme yöntemlernden

ötürüdür.

II. Geometrdek doğru ve dkkatl adımlarla lerleme

yöntem, bazı felsefeclerce felsefe yöntem olarak

önerlmştr.

III. Geometrdek başlangıç doğru se doğru sonuçlara

ulaşılması yaklaşımı, brçok flozofa yön vermştr.

yargılarından hangler çıkarılablr?

A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız III

D) I ve III E) II ve III

8. Yaşlılık dönemnde, zhn hayatında brtakım değşmeler

olur. Bunların en önemls, her türlü patolojk süreçten

bağımsız olarak zhn etknlğnn öneml ölçüde

azalmasıdır. Bu azalma, özellkle, hafıza ve dkkat

yeteneklernde görülür. “Rbot Kanunu”nun ortaya

koyduğu gb, en uzun saklanan hatıralar, en esk

hatıralardır. Bundan ötürü yaşlılıkta yen blg ednme,

yaşlılık önces devresne oranla daha güçtür. Zek

kmselern yen konulara el atmaktan kaçınarak esk

blglern dernleştrme yoluna gtmelernn sebeb budur.

Bu parçadan aşağıdaklerden hangs çıkarılablr?

A) Rbot Kanunu, blnçaltı kayıtlarının ve hatıraların nsan

hafızasında geçc olarak bunamaya neden olduğunu

söyler.

B) Çocukluk ve gençlk hatıraları, lerleyen yaşlardak

hatıralara göre blnç alanında daha uzun süre yer tutar.

C) Gençlern yen öğrendkler blgler hafızalarında

tutamamaları, gereksz blglerle meşgul olmalarından

kaynaklanır.

D) Zek nsanlar, blgye daha hızlı ve kolay yollardan

ulaşablmek çn hafıza teknklernden yararlanırlar.

E) Yaşlılar, gençlk dönemlerndek ednmlernden ve

hatıralarından yararlanma gereksnm duymazlar.

9. İletşmde blg akışının k yönlü olması beklenr.

Sbernetkte br blg kaynağından tek yönlü blg letmne

“enformasyon”, karşılıklı blg alışverşne se

“komünkasyon” ya da “letşm” adı verlr. Bu ayrımı

dkkate aldığımızda nsanlar arasındak bütün konuşmaları

letşm kabul edemeyeceğmz düşüneblrz. Örneğn

amrler, memurlarına sadece brtakım emrler verp onların

bu emrler karşısındak tepkleryle lglenmezlerse bu

tavırlarını “letşm” değl “enformasyon” yan tek yönlü blg

letm kabul etmek pek de yanlış olmasa gerek.

Bu parçaya göre letşmle lgl olarak

I. Blgnn karşı tarafa letlmes le brlkte letşm

gerçekleşmş olur.

II. Konuşan le dnleyen arasındak tepksel süreç,

letşmn varlığını gösterr.

III. Amr - memur lşklernde letşm problemler

yaşanması normaldr.

yargılarından hangler kesnlkle çıkarılır?

A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve II

D) I ve III E) II ve III

10. Dl, kültürün en öneml göstergesdr. Tarhsel ve toplumsal

gelşme sürec çnde ortaya çıkan her türlü değerle

bunları kullanmada ve sonrak kuşaklara letmede, nsanın

doğal ve toplumsal çevresne egemenlğnn ölçüsünü

gösteren araçların tümü, kültür olarak adlandırılır. Mlletler

ve toplumlar arasındak karşılıklı lşkler ve kültür

alışverşler de tarh boyunca çeştl alanlarda hep dlle

gerçekleşmştr.

Bu parçadan aşağıdaklerden hangs kesnlkle

çıkarılır?

A) Br mlletn kültürü, o mllete at dln estetklğ

ölçüsünde yaygınlaşır.

B) Mlletlern kültürel çeştllğnn artması, dl eğtmyle

doğrudan lgldr.

C) Br mllete at kültürel değerler, dl vasıtasıyla neslden

nesle aktarılır.

D) Br mlletn kültürel değerler, o dle at kuralların

değşmedğn gösterr.

E) Başka kültürlerden etklenmek stemeyen mlletler,

kend dllern gelştrmeldr.

TEST

1C

23

PARAGRAFTA KONU - ANA DÜŞÜNCE

Süre tutmadan sadece çöz!

12. Aradığımız ktapların bzm çn br hkâyesnn olması,

braz gzemlerle dolu olmalarını gerektryor. Yan bzm

onları aramamız, onların zlern sürmemz, kollarına

atılmamız, peşlerne düşmemz hatta anlatılanlara kapılıp

gtmemzle ktaplar br maceraya dönüşüyor bzm çn.

Belk başka mecralar çn tam böyle değl ama bana

kalırsa edebyat çn tamamen böyle. Brlernn okunması

gerektğn söyledğ çn okuduğumuz ktaplar, hayatımızın

br yernde kendlğnden karşımıza çıkan ve br şeklde

bz çne çeken ktaplar kadar etks altına almıyor sank

bz. Onların bırakacağı etk, tabr yerndeyse, saman

alev gb br şey.

Parçanın son cümlesndek ktaplarla lgl yakınma,

aşağıdaklerden hangsyle lgl olablr?

A) Etklernn kalıcı olmamasıyla

B) Ktapçılarda zor bulunmasıyla

C) Sürükleyclkten uzak olmasıyla

D) Öğretclk özellğ taşımamasıyla

E) Sırf brler önerd dye okunmasıyla

13. Neredeyse bütün yazı domatese benzeyen domates

aramakla geçrdm desem yer. Maalesef artık tadıyla,

kokusuyla gerçekten domates olan domates bulablmek

çok kolay değl! Bu, brçok ürün çn böyle. Artık tarımı

pazar yönetyor. Raf ömrünü uzatmak çn meyvenn,

sebzenn tadından, lezzetnden kolayca vazgeçleblyor.

Buna nasıl cesaret edleblyor? Tüketcler yan bzler,

bunun olmaması çn herhang br blnç ve drenç ortaya

koyamadığımız, tadı tuzu olmayan domatese kolayca rıza

gösterdğmz çn neredeyse sentetk domates üretm çn

br düzen kurulablyor. Türkye br tarım ülkes ve bu

değşm adım adım hep beraber yaşadık ve sadece

seyrettk. Hayır, aslında sadece seyretmedk, tüketmmz

artırarak bu bozulmaya çanak tuttuk, tutuyoruz.

Aşağıdaklerden hangs bu parçada yakınılan

durumlardan brdr?

A) Köylü pazarına getrlen sebzelerle meyvelern aynı

tezgâhlarda satılması

B) Tarımda sentetk laç kullanılması karşısında

tüketclern tepkszlğ

C) Sebze ve meyvelern son tüketm tarhnden önce

bozulması

D) Sebze ve meyvelerde lezzet artırıcı bazı laçların

kullanılması

E) Domates üretmnn, tüketclern htyacını

karşılamaması

14. Brezlyalı romancı Paulo Coelho; Hpp adlı otobyografk

romanında; unutulan, az hatırlanan br zaman dlmnn

ayrıntılarını br yolculuk öyküsüne yedrerek okurlarına

sunuyor. Ancak Coelho, bu yapıtını btrdkten sonra

otobyografk çalışmalara farklı br rol bçmş ve

otobyografk romanların yazar çn br tür parmak

jmnastğ olarak değerlendrlmesne traz etmştr.

Paulo Coelho’nun otobyografk romanlarla lgl

olarak karşı çıktığı durum aşağıdaklerden hangsdr?

A) Okur ktlesnn farklı gösterlmes

B) Gez yazılarıyla eş değer tutulması

C) Anlatımının yavan olarak gösterlmes

D) Kolay br şeklde yazıldığının düşünülmes

E) Br solukta okunacak metn gözüyle bakılması

TEST

1C

Yıllar önce, bir gazetede “Murat Ali” başlıklı bir resimli öykü

yazar ve çizerdim. Öyküdeki olaylar XV. yüzyılda geçerdi.

Kahramanımız kılıç kuşanmasına rağmen şiddete karşı

olan, daha çok bilime saygı duyan bir gençti. Kahramanın

adını, gazetenin o dönemki genel yayın yönetmeni benim

adımı ters çevirerek koymuştu. Murat Ali’nin arkadaşı

Gülayşe, yardımcısı Çalık, atı Küheylan, Çalık’ın eşeği

Kelebek öykünün diğer kahramanlarıydı. O zaman da

bugün olduğu gibi birçok kişi bana “Keloğlan çizsen ne iyi

olur!”, “Nasreddin Hoca çizsen ne güzel olur!” deyip

dururdu. Taleplerini rahatsız edici barışçıl bir dayatmaya

vardıranlar bile vardı. Arada bir onları da çiziyordum ama

benim gönlüm, tarihi ve folkloru yeniden uydurmaktansa

var olmayan bir kahraman meydana getirmekten yanaydı.

Kaşı, gözü, karakteri ve kişiliğiyle benim kafamda üretilmiş

bir kahraman...

11. Bu parçanın yazarı aşağıdakilerin hangisinden

yakınmaktadır?

A) Yeni karakter ve hikâye üretmenin, düşünüldüğünden

zor olmasından

B) Geleneksel ve yöresel karakterlerin, gördüğü

rağbetin azalmasından

C) Geleneksel kahramanlar hakkında hikâyeler yazması

için baskı yapılmasından

D) Gazete yayın yönetmenlerinin sanatçıların eserlerine

müdahale etmesinden

E) Tarihî ögelerin hikâyelerde kullanılmasının sınırlayıcı

Ç

etkiye sahip olmasından IKMIŞ

SORU

Bu soru tipine ait çıkmış ALES, KPSS,

MSÜ, TYT ve AYT sorularından oluşan özel

testi çözmek için kodu okutabilirsin.

2018 - ALES

24

PARAGRAFTA KONU - ANA DÜŞÜNCE

Süre tutmadan sadece çöz!

15. Gülmek, ağlamak, nefret etmek, sevmek, pşman olmak,

syan etmek neyse yazmak da odur benm çn. İşte o

yüzden yazarım ben. Brtakım sosyal htyaçlar, kafa

tutulmaz kurallar, şahs çıkarlardan dolayı yazarım.

Kısacası yaşadığımın farkına varmak çn yazarım ben.

Herhang br toplulukta, meclste, sofrada, nsan olan her

yerde boğazımda düğümledğm hıçkırık, gözümde

tuttuğum yaş, dudaklarımda soldurduğum tebessüm,

koparamadığım çığlık, gölgesne sığınmaya mecbur

olduğum senszlktr yazmak. İşte bu yüzden alırım kalem

elme, bu yüzden dokunurum duyguların ve düşüncelern

bam telne.

Bu sözler, aşağıdak sorulardan hangsne karşılık

söylenmş olablr?

A) Szce yazmak br nsan çn ne kadar önemldr?

B) Nasıl br ortamda yazmayı terch edersnz?

C) Yazmanızın gerekçesn açıklar mısınız?

D) Yazmak çn özel br ortam arar mısınız?

E) Yazı - nsan lşks hakkında ne düşünüyorsunuz?

16. Eskden başarılı olmanın arkasına sığınarak çok kalp

kırdım. Edebyat çevrelerne yen grdğm yıllarda hem

kendm öne çıkartma saplantıları çersndeydm hem de

kendn beğenmş br nsandım. Romanlarımın sayısı

arttıkça hırslarım da artmaya başladı. Hatta bu hırslarım

gerçekleşsn dye zaman zaman çok abuk subuk şler de

yaptım. Sonra sonra bunlar, yaşamla ödeştkçe yce

azaldı. Şmd se kendm affedemyorum. Bu hırsım,

aleden gelen kalıtsal br sonuç da değld; öyleyse neden?

Bu parçanın son cümlesndek sorunun yanıtı

aşağıdaklerden hangs olablr?

A) Başarının getrdğ kbrden

B) Yaşının çok genç olmasından

C) İnsanların sevgsn kazanablme telaşından

D) Toplumsal sorunlara değnmemesnden

E) Merhamet hslern ytrmş olmasından

17. Flozof; tüm nsanlığın sorunlarını kendne dert ednmek

suretyle blm, sanat, syaset gb her alanda düşünerek

yen, özgün fkrler ortaya koyablen kşdr. Onların getrdğ

bu düşünce zengnlğ ve yaşama tarzı yoluyla nsanlar

etrafında olup btenler fark eder ve gerçekler görmeye

başlarlar. Flozof, var olan her şey ve nsan yaşamını bütün

boyutlarıyla kavramaya çalışırken de alçak gönüllüdür ve

“Ben blrm.” ddasında değldr. O, ney blp ney

blmedğnn farkındadır. Kend ön yargılarıyla,

blgszlkleryle yüzleşeblr ve kbre kapılmaz. Doğruların

onu araştıran herkese açık olduğu anlayışıyla hakkate

ulaşma steğn taşır ve soruşturma azmn sürdürür.

Bunların yanı sıra flozof, dedğ le yaptığı brbr le uyumlu

olan, savunduğu düşünceler hayatına aktarablen br

kşdr. O, blgece br hayat tarzının yaşayan örneğdr.

Bu parçada aşağıdak sorulardan hangsnn cevabı

yoktur?

A) İnsan odaklı düşünen flozofların eylem le söylem

nasıl olmalıdır?

B) Egosu yüksek flozoflar, toplumsal sınıflandırmada da

etkn mdr?

C) Özgün düşünceler ortaya koyan flozoflar, öz eleştr

yapablr m?

D) Breylern yaşamları üzernde flozofların br tesr var

mıdır?

E) Mütevazı flozof, toplum breylernn problemleryle

özdeşm kurablr m?

TEST

1C

18. Ebeveynler çocuklarının dijital dünyada ve internetin

sınırsız evreninde olumsuz deneyimler yaşamalarından

endişe duyuyor. Çünkü dijital teknolojilerin bilinçli

kullanılmamasının pek çok olumsuz sonucu olabiliyor. Hem

anne ve babaların çocukları için duydukları endişeyi

azaltabilmesi hem de gençlerin kendilerini dijital çağın

istenmeyen etkilerinden uzak tutabilmesi için iyi birer “dijital

medya okuryazarı” olmaları gerekiyor. Dijital dönüşüm

sürecinde ayrıca her yaştan bireyin “dijital vatandaşlık”

konusunda bilgi sahibi olması da hayli önemli.

Bu parçada aşağıdaki sorulardan hangisinin cevabı

vardır?

A) Dijital teknolojilerin iletişim üzerinde nasıl bir etkisi

vardır?

B) Dijital teknolojilerin olumsuz etkilerinden nasıl

korunabiliriz?

C) Teknolojik gelişmeler örnek bir vatandaş olmaya nasıl

katkı sağlar?

D) Dijital teknolojiler neden kuşaklar arasında çatışmaya

yol açar?

E) Aileler çocuklarını neden dijital teknolojiden uzak

tutmaya çalışıyorlar?

ÇIKMIŞ

SORU

Bu soru tipine ait çıkmış ALES, KPSS,

MSÜ, TYT ve AYT sorularından oluşan özel

testi çözmek için kodu okutabilirsin.

2021 - ALES

25

PARAGRAFTA KONU - ANA DÜŞÜNCE

TEST

2A

Tarih: D: Y: B: N: Riski Azalt

dk:

Soru Sayısı Hücreli Test Çözüm Stratejisi Süreli Çöz

18

1. Zek Müren, çamaşır deterjanı reklamında oynadı;

prestjne hç halel gelmed. Yaşasaydı banka reklamında

da oynamakta bes görmezd. Br saygısızlık varsa eğer

onun üzernden yapılan şu anlamsız “etk” havarlğ!

Ayrıca Çağlar Çorumlu gerçekten müthş br aktör. Ne yan

Çağlar Çorumlu gelp sze m soracaktı? İster Zek Müren’

oynar ster Mozart’ı ster Sddharta Guatama’yı. Çok da

güzel canlandırmış hem!.. Saygısızlık bunun neresnde?

Tüm Zek Müren sevenler de alkışladı. Kethüda mısınız

mlletn başına? Zaten Zek Müren takld başarılı olmasa

yer btrrdnz Çağlar Çorumlu’yu.

Bu parçanın konusu aşağıdaklerden hangsdr?

A) Zek Müren’n prestjnn banka reklamında

canlandırılarak zedelenmes

B) Çağlar Çorumlu’nun banka reklamında Zek Müren’

canlandırması

C) Zek Müren’ canlandırmasının Çağlar Çorumlu’ya

sanatsal prestj sağlaması

D) Çağlar Çorumlu’nun Zek Müren takldnn bazı

çevrelerce yetersz görülmes

E) Zek Müren’n, çıkar amaçlı canlandırılmasıyla

hatırasına saygısızlık yapılması

2. Ünlü ş nsanı Jeff Bezos’un şrket Blue Orgn’n

gelştrdğ ve Bezos dâhl dört kşy taşıyan New Shepard

uzay aracı, ABD’nn Teksas eyaletnden uzaya fırlatıldı.

Kapsül, 11 dakkanın ardından Dünya’ya döndü.

Mürettebatının tamamı svllerden oluşan ve plotsuz

yapılan uçuş, bu knc özellğyle tarhte br lk olma

özellğ taşıyor. İnglz ş nsanı Sr Rchard Bronson da 11

Temmuz 2021’de şrket Vrgn Galactc’n gelştrdğ

araçla uzayın başladığı nokta olan 100 klometre

yükseklğe seyahat etmşt. İlk kez sadece svller taşıyan

Unty-2 uzay aracı, ABD’nn New Mexco eyaletnden altı

yolcusuyla fırlatılmış; araç, Branson ve beraberndeklerle

sorunsuz şeklde yeryüzüne nmşt.

Bu parçada aşağıdaklerden hangs anlatılmaktadır?

A) Jeff Bezos’un uzay sınırına ulaşma macerası

B) Bezos ve Bronson’ın seyahat tutkuları

C) Svl havacılığın öneml klometre taşları

D) Kısa uzay yolculuklarının teknk özellkler

E) İlk k svl uzay uçuşunun bazı detayları

 Yazarın asıl anlatmak istediği, vurguladığı, belirtmek ya da üzerinde durmak istediği düşünce, ana

düşüncedir. “Demek ki, yeter ki, anladım ki, sonuç olarak, işin aslı, o hâlde, kanaatimce, bence, işte,

bana göre, kısacası, yani, ama, fakat, önemli olan...” gibi ifadeler bizi ana düşünceye götüren yardımcı

ögelerdir.

 Bu testi, süre tutarak çözebilirsiniz. Testi, kendi belirlediğiniz süre içerisinde çözmeye çalışmayınız.

Çözdüğünüz süreyi not ederek ilerleyiniz.

 Bu testte yer alan sorular, ÖSYM soru tiplerine göre hücrelenmiştir.

 Bu testte yer alan sorular, Test 1A’da yer alan sorularla aynı sıra ve tipte oluşturulmuştur. Çözme işlemini tamamladığınızda her iki testin doğru - yanlış durumlarını karşılaştırmanızı tavsiye ederiz.

26

PARAGRAFTA KONU - ANA DÜŞÜNCE

TEST

2A Çözdüğün süreyi not et.

Kronometreni aç!

3. Sosyal ortamlar bazılarını gereblr. Bazı nsanların bu

durumla dğerlernden daha y başa çıkabldğ br gerçek

olsa da herkesn zaman zaman snrler bozulablr.

Kendnz daha rahat hssetmenz hatta ortamdan keyf

alablmenz çn br önerm var: Etrafınızdak nsanlara

gülümsemek. Bu bast hareket kendnze güvennz

destekleyecek ve snrlernz saknleştrecektr.

Gülümsemek kendnz kötü hssetmenz engeller.

Mutluyken gergn olmak zordur değl m? Gülümsemek

sz daha ulaşılablr de kılar hem. Anlattıklarım kulağa çok

bast br çözüm gb gelse de oldukça şe yarar.

Bu parçada aşağıdaklern hangsnden söz

edlmektedr?

A) Sakn olmanın yen letşm kurmaya olumlu

katkısından

B) Kendn rahat hssetmenn çevreye yaydığı olumlu

etkden

C) Gülümseme eylemnn topluma katkı sağladığından

D) Gülümsemenn breyn toplumsal konumuna olumlu

etksnden

E) Kendne güven sağlayacak etkl yöntemlerden

4. Meursault, evet suçludur; suçluluğu bze bütün roman

sanatının en y yazılmış ve en nedensz cnayetlernden

brnde açık açık gösterlr. Ama Meursault’yu dama

götüren yargı sürec ve jürnn önüne kanıt olarak

sürülenlern onun cnayetyle lgs yoktur. Kurban,

Meursault çn nasıl smsz br gençten başka br şey

değlse onu yargılayan mahkeme çn de öyledr.

Meursault’yu asıl ölüme götüren, günlük hayatın davranış

bçmlern yadsıması, toplumun olmazsa olmaz saydığı

maskeler takmaya yanaşmamasıdır. Hayatı, bedel ne

olursa olsun kend bldğ gb yaşamaya kararlı br nsanın

kadernn, toplumun yargısının k dudağının arasında

olduğunu görürüz.

Kahramanından böyle söz edlen br roman

aşağıdaklerden hangsn anlatıyor olablr?

A) Toplumun kurallarını değştrmeye çalışan kşlern

başarısız olmasını

B) İnsanların cnayet şlese dah başka suçlardan hüküm

gymesn

C) Suça bulaşmış kşlern toplumda cezasını çekse ble

hçbr zaman tam olarak onaylanmamasını

D) Günlük hayatın gereklern yerne getrmeyen kşlern

toplumca dışlanmasını

E) Toplumun; yaygın ve belrl kuralların dışında yaşayan

nsanları acımasızca yargılamasını

5. Felsefede en öneml olgulardan br düşünmektr.

“Düşünmek, yaşamaktır.” demş Seneca. İnsan

düşündüğü sürece yaşadığının blncndedr. Sokrates, bu

durumu “Sorgulanmamış hayat, yaşanmaya değmez.”

sözüyle dle getrr. Arstoteles düşünmeyle blmey brlkte

ele alır. Ona göre “İnsan doğal olarak blmek ster.”

Görüldüğü gb düşünmek nsanın en temel yetlernden

brdr. Belk de en önemlsdr. Düşünmek, br anlamda

nsanın kendsn nşa etme sürecdr. Düşünmek, eylemek

ve blmek br bütündür.

Bu parçadan aşağıdak yargıların hangsne

ulaşılablr?

A) İnsan çn hayatı anlamada en öneml unsurlar, blg

brkm ve düşünme yeteneğdr.

B) Düşünmenn doğru algılanmayışında felsef

yaklaşımlar daha çok etkl olmuştur.

C) Seneca, yaşamın anlamını ve değern kşsel

düşünceleryle özdeşleştren br anlayıştadır.

D) Blgnn merkeznde breyn dea yoluyla kend özünü

yenden kavrama amacı vardır.

E) Düşünme olgusunun tanımsal ntelğ konusunda

flozoflar farklı görüş taşımaktadır.

6. İnglzce konuşulan dünyada, eleştrmen James Wood’un

50 yıl öncesnn Türkye’sndek Ataç’ı hatırlatan br tarafı

var. Wood’un en y eleştrmen olup olmadığını

belrleyecek ölçütten yoksunuz ama onun

değerlendrmeler en fazla dkkate alınan eleştrmen

olduğuna kuşku yok. Öneml br ktap yayımlandığında en

çok onun ne yazacağı merak edlyor. Barack Obama’nın

başkan seçldğ gece yaptığı teşekkür konuşmasından

sonra ble gözler Wood’a çevrlmş, o da New Yorker’da,

konuşmanın söz dzmn ve dln analz eden br yazı

yayımlamıştı.

Bu parçadan hareketle James Wood’la lgl

aşağıdaklerden hangsne kesnlkle ulaşılablr?

A) James Wood, dünyanın en tutarlı yorum yapan

eleştrmenler arasında gösterlmektedr.

B) James Wood, Nurullah Ataç kaltesnde eleştrler

yazmıştır.

C) James Wood, Barack Obama’nın konuşmalarını

hazırlamaktadır.

D) James Wood’un kaleme aldığı ktaplar eleştr türünün

en ünlü yapıtları arasında gösterlr.

E) James Wood, yorumları en çok merak edlen

eleştrmenlerden brdr.

27

PARAGRAFTA KONU - ANA DÜŞÜNCE

TEST

Çözdüğün süreyi not et. 2A Kronometreni aç!

7. Snema oyunculuğu le tyatro oyunculuğu arasında zleyc

açısından ayrımlar vardır. Tyatro oyuncusu, zleycler

tarafından ştlebldğnden ve görülebldğnden emn

olmalıdır. Tyatrodak zleycler, oyuncuyu farklı açılardan

görmektedr. Dolayısıyla br oyuncu, tüm zleyclere

ulaşmak çn özel br bçm gelştrmek zorundadır. Bu

açıdan, br oyuncunun gözlern yce açması gerekyorsa

o bunu en uzak yerde oturan kşnn de görebleceğ

şeklde yapar. Gösternn yapıldığı salon büyüdükçe yen

düzenlemelern yapılmasından dolayı oyuncunun bçem

zedeleneblr. Snema oyuncusu çn böyle br teknk sorun

söz konusu değldr. Bundan dolayı snemada br rolün

tam olarak br bütün meydana getrecek bçmde

canlandırılmasında en büyük sorumluluk yönetmenndr.

Çünkü yönetmen, flm bütün olarak blen kşdr.

Oyuncunun br rolü canlandırırken ne duyması, ne

yapması gerektğne yönetmen karar verr.

Bu parçadan snema ve tyatro oyunculuğu le lgl

olarak

I. Oyuncu - zleyc lşks açısından farklar vardır.

II. Her k oyunculukta da yönetmen önemldr.

III. Seyrcye ulaşmak çn bütün oyuncuların özel bçm

gelştrmes gerekr.

yargılarından hanglerne ulaşılablr?

A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız III

D) I ve II E) II ve III

8. Manzara resmnn Uzak Doğu ve Doğu toplumlarının

sanatında çok eskden ber öneml br yer olmuştur. Bu

toplumların doğaya olan tutkuları yüzyıllar öncesnden

sanatlarına yansımıştır. 16. yüzyıldan tbaren manzara,

topografk görünümleryle Türk mnyatürlernde yer almaya

başlamıştır. 18. yüzyıldan tbaren manzaraya karşı olan

tutku ve heves, clt kapaklarına kadar yansımıştır. Clt

kapaklarında, ahşap ve duvar üzerndek süslemelern

yern manzara resmler almıştır. Devam eden bu tutku,

19. yüzyılda yağlı boya tuval resmlerne dönüşmüştür. İlk

denemelernn asker ressamlarımızca gerçekleştrldğ

manzara temasının, Batılılaşma Dönem Türk Resm

Sanatı çersnde ayrı br yer olmuştur. Manzarayla

başlayan bu süreç, daha sonrak dönemlerde de

akademk br gelşm çnde devam etmştr.

Bu parçadan hareketle “manzara resmnn tarhî seyr”

le lgl olarak

I. Yüzyıllara göre nasıl br gelşme gösterdğ,

II. Türk resm sanatındak yer,

III. Uygulanabldğ alanlarının sınırsızlığı

verlernden hanglerne kesn olarak ulaşılır?

A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve II

D) II ve III E) I, II ve III

9. Blm ve sanat tarh olmaksızın Mısır pramtler, Ayasofya

gb muhteşem yapıların neden ve nasıl yapıldığı

anlaşılamaz. Keppler, dünya yörüngesnn yuvarlak değl

de elptk olduğunu kanıtlamamış olsaydı Rönesanslı

Mmar Bramante’nn elptk kubbes, Mchelangelo’nun

Sstna Şapel’ndek son yargı freskndek elptk barok

üslup oluşmazdı. Claude Monet’n Tren Garı tablosu,

İnglz romantk ressam Wllam Turner’ın Lokomotf’

olamazdı.

Bu parçada sözü edlen değşk sanatçılara at

yapıtların başarısının temeln aşağıdaklerden hangs

oluşturmaktadır?

A) Sanatçıların engn hayal gücünü yansıtan eserler

ortaya koymaları

B) Dünya yörüngesnn elptk olmasının sanatçılara lham

vermes

C) Sanatçıların üstün sanat yeteneğne sahp olmaları

D) Blm nsanlarının ve sanat tarhçlernn çalışmaları

E) Mısır pramtler ve Ayasofya gb yapıtların sanatçılara

esn kaynağı olması

10. Başarılı deneme yazarı, değşk blm dallarının

verlernden de yararlanarak hayattak dalgalanmaları

sağlıklı ve tutarlı br bçmde yazıya döker. Hayatın

yaşanablrlğn kolaylaştırmak çn blm ve sanatın el ele

vermes gerekr. Deneme yazarı, düşünce ve eylem

dünyasında blm le sanatı uyum ve denge çnde

tutablen yazardır. Bu yüzden blm ve sanatın km

öncüler aynı zamanda brer deneme ustasıdır.

Bu parçada asıl anlatılmak stenen aşağıdaklerden

hangsdr?

A) Deneme yazarı, yaşadığı ve gördüğü olayları blm

ışığında dle getrmeldr.

B) Başarılı ve tutarlı br yazar olablmek çn yazmaya

deneme türüyle başlanmalıdır.

C) Deneme yazarı, blm ve sanatı ahenkl br şeklde

brleştreblrse başarılı olablr.

D) Deneme yazarı olmanın yolu, blm ve sanatta başarılı

olmaktan geçer.

E) Blm ve sanat, uyumlu br şeklde sürdürüleblrse

hayatı yaşamak kolaylaşır.

28

PARAGRAFTA KONU - ANA DÜŞÜNCE

TEST

2A Çözdüğün süreyi not et.

Kronometreni aç!

11. Pasternak’a göre şr, kşnn ayağının altındak otlar,

ççekçklerdr; onu koparmak, elne almak çn braz

eğlmek yeter. Brodsk öyle düşünmüyor. Ona göre şr,

göklerle letşm olanağıdır. Şr sayesnde meleklerle

letşm kurarsınız. Bu k tanımın ardındak somut gerçeğ

düşündüm. Sanırım, Pasternak şrn her yerde ve küçük

şeylerde olduğunu söylüyor; Brodsk se yeteneğ öne

çıkarıyor. İks de br yerde doğru ama brbryle

karıştırılmaması koşuluyla. Şr ne, blyor musun? Br an.

Ve bütün br tarh tadı, nsan grşm, mutluluk çelşks.

Cemal Süreya, bu sözleryle aşağıdaklerden hangsn

vurgulamıştır?

A) Şr, hayatı bütünüyle kucaklayan br sanattır.

B) Şr, şarn yeteneğne bağlı br sanat dalıdır.

C) Şr, nsanın mutluluğunu dle getrmeldr.

D) Şr, topluma ışık tutmalıdır.

E) Şr, yaşadığımız çevreden barettr.

12. Lostra; ayakkabı bakımı dendğnde akla gelecek olan

boyama, yapıştırma, dkme, parlatma gb tüm şlemler

bünyesnde barındıran ve günümüzde oldukça revaçta

olan br ştr. Eskden yol kenarlarında sıklıkla gördüğümüz

ayakkabı boyacılarının yaptığı ş daha kapsamlı hâle

getrerek ayakkabıyı tam anlamıyla yenleme sürecne

alan br yaklaşımdır. İstenrse ayakkabının reng hatta

şekl ble değştrlr. Ayakkabınızdak her türlü tahrbat

olabldğnce gderlr. Ayakkabı yen gb olur, bu benm m

dersnz, nananamazsınız.

Bu parçada lostra le lgl olarak vurgulanmak stenen

aşağıdaklerden hangsdr?

A) Modası geçmş ayakkabılarda değşklkler yaparak

tekrar kullanıma sunma

B) Kullanılsa da kullanılmasa da ayakkabının formunu her

an koruma

C) Ayakkabının bozulan formunu stenlen br şeklde

yenleme

D) Yıpranan ayakkabıları tonuna kadar orjnal rengne

kavuşturma

E) Müşteryle daha y lgleneblmek çn büyük

mekânlarda hzmet verme

13. Mare Emle, Televzyon ve Kültür adlı ktabında

televzyonu köyden kente göç eden nüfusun yen dünyayı

tanıma ve anlamlandırma rehber olarak görür.

Televzyona ktlelern toplumsal statülern yleştrmelerne

ve bu konuda blnçlenmelerne set vuran br uyuşturucu

eleştrs getren Emle, bu aygıtın nsanları madd ve

deolojk baskı altında tutableceğn de ler sürer.

Bu parçaya göre Mare Emle’n televzyona yönelk

eleştrs aşağıdaklerden hangsdr?

A) Toplumsal statünün gelşmn yalnızca blnç

kavramında görmes

B) Breylern sosyal konumlarını ve blnçlenmelern

engelleyc şlevnn olması

C) Ktlelere yönelk mesajlarının stenlen ölçüde karşılık

bulamaması

D) Kent yaşamını yleştrc konularla breyler

blnçlendrmey amaçlaması

E) Konum olgusundan uzak programların breyde sanal

br dünya oluşturması

14. Ahmet Haşm, ne yazık k dl bakımından yen nesllern

ulaşamayacakları br yerde duruyor. Bugünkü hâlne

bakınca Türkçenn br zamanlar Bâkîler, Şeyh Galpler,

Ahmet Haşmler, Yahya Kemaller, Necp Fazılları

yetştrmş olduğuna nanmak çok zordur. Onlar sank

başka br dln, başka br kültürün şarler. Eserlern otuz,

kırk, blemednz ell yıl önce vermş şarlernn dln

anlamayan başka br toplum, dünyanın ne geçmşnde

vardır ne bugününde. Ahmet Haşm ve benzer şarler, tek

başlarına br nsanın hayatını zengnleştreblr hatta

sadece Haşm’ okuyarak dünyaya herkesten farklı

bakmak mümkündür.

Bu parçadak yakınma, özellkle aşağıdaklerden

hangsne yönelktr?

A) Ahmet Haşm, Bâkî gb sanatçı yetştrlememesne

B) İçerk olarak yetkn olmayan yapıtlar oluşturulmasına

C) Toplumun, yakın geçmşn yazar ve şarlern

anlamamasına

D) Üslubu öncelemeyen sanatçıların çokluğuna

E) Toplumu kucaklamayan yapıtlar veren sanatçılara

29

PARAGRAFTA KONU - ANA DÜŞÜNCE

TEST

Çözdüğün süreyi not et. 2A Kronometreni aç!

15. Bu yazarı okumak, her zaman karamsarlıkla barışık

olmayı da gerektrr. Hayal etmek çn anılar olmalı; evet,

yazarda fazlasıyla anı ve onları temell brer düşünceye

çevrecek keskn br zekâ var. İks brleşnce okur çn

vadedlmş haz dakkaları başlıyor. Fkrlernn hepsne

katılmak zorunda değlsnz ama dünyanın önde gelen

düşünürlernden brnn günlüğünü takp etmek her zaman

heyecan vercdr.

Bu paragrafta sözü edlen sanatçının özellkle

üzernde durulan yönü aşağıdaklerden hangsdr?

A) Okuyucunun ruh hâln dkkate alması

B) Karamsarlıkla barışık br tutumunun olması

C) Okuyucularına estetk duygusu aşılaması

D) Yapıtlarında hatıraya çok yer vermes

E) Okuyucusunu her yönüyle kuşatması

16. Balaklava, kar başlığı dye blnen ürünün teknk smdr.

Geleneksel kar başlıkları; çok yer kapladığı ve terlemeye

sebep olduğu çn tekrar üşümeye sebep olablen yün,

yapağı gb doğal malzemel ürünlerdr. Balaklava smyle

üretlenler se çft taraflı dokuma teknolojsne sahptr.

Dolayısıyla cld tahrş etmeyen br yapıdadır. Esnek ve

nce br malzemeden mal edldğnden kolayca taşıyarak

gerektğnde takablrsnz. Ter üzernde brktrmeyen

gözenekl yapısı sayesnde kolayca buharlaşma sağlar.

Bunun yanında ç yüzey ısı yalıtımı çn tüylendrlmştr.

Bu parçada sözü edlen “balaklava”nın en belrgn

ntelğ aşağıdaklerden hangsdr?

A) Az yer kaplaması

B) Dokumasının sağlam olması

C) Sporcuların terch etmes

D) Doğal br malzemeden yapılması

E) Sağlığa uygun olması

17. Sz blmem ama ben, yer yer dönüp kend göz zlerm

takp ederken mzahın okuma yolculuğumda hayl hatırı

sayılır br yer olduğunu görür, hayatımın hemen her

karesnde kendm mzah denlen neşel faytonun yolcusu

olarak bulurum. Belrl dönemlerde kendsn kaçırmış

olsam da kıyısından köşesnden, ardından arkasından

yakalamış; hep br yerlernden bu çok renkl faytona

asılmışımdır. İşte bu çıngıraklı yolculuklar, çok uzun

metrajlı olmasa da cdd okumaların astığı yüzüme neşe,

dpnot artığı makalelern satır aralarına brer tebessüm,

paslanan zhnme cla olmuştur brçok kez.

Bu sözler söyleyen kş aşağıdaklerden hangsyle

ntelendrleblr?

A) Okuduğu ktapları tekrar okuyan

B) Okumalarında mzaha ağırlık veren

C) Mzahın cdd br ş olduğuna nanan

D) Cdd okumalara htyaç duyan

E) Sürekl farklı tarzda okuma yapan

18. Anadolu kasabalarında tellallar vardır. Sokak sokak

dolaşır, bağıra çağıra knc el ama kıymetl şeyler

satarlardı başkaları adına. O gün, bayrama brkaç gün

var, okuldan eve dönüyorum. Tellalı gördüm sokakta.

Sırtında yüz metreden görsem tanıyacağım, üzerndek

çzgler ble ezbere bldğm br şey var: babamın tüfeğ.

Gururla övündüğü atalarının yadgârı ve hayattak tek özel

keyfnn smges. Beynmden vurulmuşa döndüm. Ağlamak

stedm, olmadı. Koşa koşa, nefes nefese geldm eve;

annem, “Hayır oğlum, yanılmışsın, o değl! Bak, babanın

tüfeğ burada!” desn dye... “Anne, tüfek?” dedm.

Ağlamaya başladı. Sıkıntı son haddne varmıştı ve babam

anneme “Benm çocuklarım, bu bayram öksüz çocuklar

gb kalmayacaklar. Her zamank gb bayram yapacaklar.

Tepeden tırnağa gydreceğz, bayram sabahı elm

öperken harçlıklarını da vereceğz, hanım!” demşt.

Neyle? İşte o tüfekle...

Bu sözler söyleyen çocuğun çnde bulunduğu ruhsal

durumu en y anlatan sözcük çft aşağıdaklerden

hangsdr?

A) Kızgın - kırgın

B) Snrl - bezgn

C) Şaşırmış - üzgün

D) Telaşlı - suçlayıcı

E) Ümtsz - yılgın

30

PARAGRAFTA KONU - ANA DÜŞÜNCE

Tarih: D: Y: B: N: Riski Azalt

dk:

 Bu testte yer alan “değinilmiştir” soruları ile “söz edilmiştir” soruları aynı kapıya çıkmaktadır. Bir konuya

değinmek sorulmuşsa “kısa da olsa o konuya temas etmek, onunla ilgili bir şeyden söz etmek” anlamı

vardır.

 Ancak “temel düşünce” sorulursa parçanın bütünü bizim için önemlidir çünkü yazarın asıl amacı

sorulmak istenmiştir.

 Bu testi, süre tutarak çözebilirsiniz. Testi, kendi belirlediğiniz süre içerisinde çözmeye çalışmayınız.

Çözdüğünüz süreyi not ederek ilerleyiniz.

 Bu testte yer alan sorular, ÖSYM soru tiplerine göre hücrelenmiştir.

 Bu testte yer alan sorular, Test 1B’de yer alan sorularla aynı sıra ve tipte oluşturulmuştur. Çözme işlemini tamamladığınızda her iki testin doğru - yanlış durumlarını karşılaştırmanızı tavsiye ederiz.

Soru Sayısı Hücreli Test Çözüm Stratejisi Süre Tut

20

TEST

2B

1. Her durumda brtakım olgusal gerçekler var: Aleden

okula, okuldan vatan hzmete, oradan fabrkaya ya da ş

hayatına, bazen hastaneye, bazen cezaevne devredlp

duruyoruz ölene dek. Bu devr teslm şlem, Glles

Deleuze’ün dkkat çektğ gb hep br “… artık değlsn.”

sözüyle gerçekleşyor. Okula başladığında sana “Artık

alende değlsn.” Denyor, böylece askerde veya fabrkada

artık alende ya da okulda değlsndr. Foucault’nun bu

noktada sorduğu soru, son derecede derndr: Nasıl oluyor

da her br kend kurallarına, rtüellerne, amaçlarına sahp

olan bütün bu kurumlar; hem brbrlernden tümüyle farklı

olduklarını dda edyorlar hem de brbrlern o kadar

andırıyorlar?

Bu parçada aşağıdaklerden hangsne değnlmştr?

A) Toplumun çeştl kademelernn, çlerne aldıkları

breyler hep brck olmakla ntelemelerne

B) Toplumun yapı brmlernn, nsanı her zaman çok farklı

br yaşantı oluşturması çn yönlendrmelerne

C) Yapısal olarak brbrleryle benzeşen sosyal kestlern,

çoğunlukla bu benzerlkten br sonuca ulaşma

eğlmnde olmalarına

D) Brbrlernden çok farkı olmayan toplum kurumlarının

kendlern hep farklı olarak tanımlamalarına

E) Breye “Artık esks gb değlsn.” mesajını veren sosyal

yapılanmaların, htap ettğ kşden aslında bazı

gerekllkler stemelerne

2. Robot ve otomasyon sstemler, endüstr sektörünün

rekabet gücünde klt rol oynamaktadır. Robot, montaj

robotu ve endüstryel görüntü şleme sstemlernn daha

yoğun kullanılması; üretm malyetlernn düşürülmesn ve

yüksek kalte standartlarına erşlmesn sağlamaktadır. Bu

nedenle de rekabet artırmak steyen ülke, sektör ve

şrketler; gderek artan oranlarda robotk teknolojlere

yatırım yapmaktadır. Söz konusu yatırım eğlm, özellkle

gelşmekte olan ülkelerde daha belrgndr. Zra bu ülkeler

gelşmş ülkelerden teknoloj transfer ve lsans adı altında

üretm, ortak gelştrme vb. modellerle ler teknoloj

yatırımı çekmeye çalışmaktadır.

I. Rekabet gücünü artırmak steyen ülkelern bu alana

yatırım yaptığına

II. Yatırımların daha çok gelşmş ülkeler tarafından

yapıldığına

III. Bu sstemlern kullanılmasının malyet düşürdüğüne

Bu parçada robot ve otomasyon sstemlerne lşkn

olarak yukarıdaklerden hanglerne değnlmştr?

A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve II

D) I ve III E) I, II ve III

31

PARAGRAFTA KONU - ANA DÜŞÜNCE

Çözdüğün süreyi not et.

Kronometreni aç!

TEST

2B

3. O günü görmek çn sade bekleyeceğz,

Göreceğz br sabah yeşl tomurcukları.

Hazırlanıyor gb gökyüzü, ufuk, denz,

Br sabah dökülecek baharların baharı.

Zya Osman Saba’ya at bu dzelerde vurgulanmak

stenen temel düşünce aşağıdaklerden hangsdr?

A) İnsan, nefes alıp verdğ sürece ümdn kapısına dört

elle sarılmalıdır.

B) Doğanın nsanla var olduğu, nsanın olmadığı yerde

yaşamın olmadığı unutulmamalıdır.

C) Rüya ve hayalle değl gerçeklerle yaşayan nsanlar

hedeflerne ulaşablr.

D) Barışın yolunu beklemek boşunadır; barışa kavuşmak

çn önce çmzdek düşmanlıkları slmelyz.

E) Mutluluk, br ççektr; o ççeğn havası, suyu, güneş br

çft güzel sözdür.

4. Yakup Kadr Karaosmanoğlu, yazmaya 1920’de başlar.

Daha önce yayımladığı mensur şrler, oyunlar ve

öykülern, yazmaya hazırlık olduğu söyleneblr. O br

gazetecdr, poltkanın çndedr, dplomattır. Her şeyden

önemls yaman br gözlemcdr. Yazı yaşamının

başlangıcında dönemn genel koşulları ve eğlmler

nedenyle “Sanat kşsel ve saygıdeğerdr.” lkesn

benmsedyse de Balkan bozgununu, kan ve gözyaşı

çndek göçler, Brnc Dünya Savaşı’nın yenlgsn, 600

yıllık mparatorluğun çözülüşünü noktalayan Mütareke’y,

şgaln getrdğ onursuzluğu ve zulmü, yerel ntelkte

başlayıp Mustafa Kemal’n önderlğnde ulusal

mücadeleye dönüşen drenş gördükten sonra sanatın

kşsel değl toplumsal br yaratı olduğunu kabul eder.

Bu parçada Yakup Kadr Karaosmanoğlu’yla lgl

olarak aşağıdaklerden hangsne değnlmştr?

A) Yapıtlarının çerğne

B) Sanat anlayışına

C) Anlatım tarzına

D) Duygu dünyasına

E) Yetşme tarzına

5. Kulak ver sözüme, dnle vatandaş

Uyma laklak edp gülüşenlere

Sen meşgul eder, şnden eğler

Karışır tembel perşanlara

Bu dzelerde anlatılmak stenen aşağıdaklerden

hangsyle lgldr?

A) Kararlılık B) Faydacılık C) Çalışkanlık

D) Uyumluluk E) Hazırcevaplık

6. Br pazarımız var. Çoluk çocuğumuzla brlkte parkın br

köşesne çeklp haftanın yoğunluğunu üzermzden atsak

kötü mü olur? Sen msn parka gtmek steyen? Gençler

gruplar hâlnde oturmuşlar, neşel neşel sohbet edyorlar.

Edyorlar ama çevrey de berbat edyorlar. Br tanes

düşünüp de çöpler çöp kutusuna atmayı akıl edemyor.

Ale m desem eğtm m desem blmyorum. Geldğmze

geleceğmze pşman olduk.

Bu parçada yazarın gençlere yaklaşımı

aşağıdaklerden hangsdr?

A) Gerçekç B) Eleştrel C) Yapısalcı

D) İdealst E) Alaycı

7. Neden Sürekl Alışverş Yapıyoruz?

İnsanların htyaç duyduklarından daha fazla para

harcamalarının temelnde zevke yaklaşarak veya acıdan

uzaklaşarak kendn daha y hssetmek yatmaktadır. Yen

br elbse veya yen br akıllı telefon gb pahalı br şey

satın alarak bu hss yaşayablyoruz. Yen şeylere

htyacımız olmadığını gerçekten blyor olsak da bazen br

şeyler satın alma baskısına drenmek mkânsız olablr.

Pek, bz bu davranışa ten nedr? İnsanlar, başkalarıyla

rekabet etmek ve kend ylklern ön planda tutmak çn

mümkün olduğunca çok şey talep etmeye çalışır. Ancak

tüm temel htyaçlarımız karşılandığında tüketm çılgınlığı,

başka br yerde yne bz beklyordur. Ancak y

hssetmenn, y görünmekten daha y olduğunu

unutmayın. Eşyalara değl kendnze yatırım yapın.

Bu köşe yazısıyla lgl aşağıdaklerden hangs

söyleneblr?

A) Gereksz yapılan her harcamanın pskolojk bozukluğa

neden olduğu açıklanmaktadır.

B) Para harcamayla ekonomk bağımsızlık arasındak

lşkye değnlmştr.

C) Kendn y hssetmeyenlern alışverş sığınak olarak

gördüğü söylenmektedr.

D) İnsanların normaln sınırlarını aşan davranışına açıklık

getrlmektedr.

E) İnsanların tüm davranışlarının altında benzer nedenler

olduğu fade edlmektedr.

32

PARAGRAFTA KONU - ANA DÜŞÜNCE

Çözdüğün süreyi not et.

Kronometreni aç!

TEST

2B

8. Aşağıdak parçalardan hangs “Ntelkl br tyatro

yazarı, eserlernde mesaj vermekten çeknmemel; can

verdğ karakterlern ağzıyla mesajlarını haykırmalıdır.”

düşüncesne uzak düşmektedr?

A) Amerkalı oyun yazarı Eugène O’nel’n Elektra’ya Yas

Yakışır adlı tyatro eser, karakterlernn çokluğu ve

günümüze uyarlanmasıyla dkkat çeker. Oyunda

başkahramanlar, savaşa karşı olma düşüncelern

cesurca aktarır.

B) Ondne, Fransız oyun yazarı Jean Graudoux’un Hans

ve Ondne adlı kahramanlarının hkâyesn anlattığı br

tyatro eserdr. Yazar, oyunun başkşler gezgn

şövalye Hans le su pers Ondne’nı aracı kılarak

ölümün br son olmadığı düşüncesn vurgular.

C) Andrè Gde, Phloctète adlı oyununda breysel

özgürlük, breyn mutluluğundan hareketle toplumsal

mutluluk ve breyclk temalarını şler. Esernn fnal

sahnesnde karakterne “Evren-İnsan, Tekl-Tümel”

sorgulamasını yaptırarak felsef letlern ortaya koyar.

D) Tyatro yazarı Jennfer Haley tarafından kaleme alınan

Cehennem oyunu, çerkten zyade dl ve anlatım

özellklerne yoğunlaşıyor. Oyunun kahramanı Dedektf

Morrs, jest ve mmklern ustaca kullanarak kna edc,

hoş üslubuyla öne çıkıyor.

E) Yazdığı oyunları felsefeyle lgl düşüncelern

aktarmaya uygun br zemn olarak gören Jean Paul

Sartre, Snekler adlı tyatro esernde özgürlüğün

trajedsne odaklanıyor. Orestes karakter üzernden

eylem ve sorumluluk düşüncelern rdelyor.

9. Tarhtek en öneml pskolojk deneylerden br olarak kabul

edlen Lttle Albert Experment’a başlamadan önce küçük

Albert’a brkaç duygusal test yapılır.

I. Mnk bebeğe sırasıyla beyaz br fare, tavşan, yanan

kâğıt parçaları, peruk, maske gb lk kez

karşılaşableceğ nesneler ve durumlar gösterlr.

Sonuç olarak Albert, gördüğü hçbr nesneye karşı

korku göstermez; her şeye gülümser.

II. Albert’ı boş br odaya götürürler. Odada Albert’ın

üzerne oturduğu bez yatak harcnde hçbr eşya

bulunmaz. Daha sonra Watson ve asstanı Rayner

odadan çıkar, yalnız bıraktıkları Albert’ın yanına

beyaz laboratuvar fares salarlar. Albert, fareden

korkmadığı gb tam ters br tepk göstererek farey

çok sever; yakalamaya çalışıp gülmeye başlar.

III. Albert fareye her dokunduğunda k demr çubuğu

(br çekç, dğer çelk çubuk) brbrne vurarak

rahatsız edc sesler çıkarmaya başlarlar. Sesler

duyan küçük Albert ağlamaya başlar. Oda yenden

sesszleşnce fareyle oynamaya devam eden Albert,

yne fareye dokunduğu lk anda pskologların

çıkardığı o gürültülü sese maruz kalır. Ağlaması

yatışıp aklı tekrar fareye kayan Albert, dokunmaya

çalıştığı an, hep aynı ses duyduğu çn fareye

dokunmaktan korkmaya başlar.

Bu deneyler sonucunda aşağıdaklerden hangs

kanıtlanmış olablr?

A) Çocukların nelere daha fazla tepk verdğ

B) Korkunun nsanda doğuştan olup olmadığı

C) Fare ve tavşanın nsandak korkuyu tetklemedğ

D) Yalnızlık korkusunun nsanda hang durumlarda

değştğ

E) Beyaz rengn nsan pskolojsne olumlu etk ettğ

33

PARAGRAFTA KONU - ANA DÜŞÜNCE

Çözdüğün süreyi not et.

Kronometreni aç!

TEST

2B

10. Gazetec: Fath Sultan Mehmet’ anlatan romanını bre br

tarhî veskalara dayandıran romancı arkadaşınıza neden

bu kadar yüklendnz?

Yazar: Br tarh akademsyen olmadığını bldğm çn.

Gazetec: Szce tarhsel romanları tarh alanındak blm

adamları mı yazmalı?

Yazar: Elbette hayır! İster br romancı ster akademsyen

olsun, tarhsel roman yazacak olanlar akademk verlere

uymak zorunda değller; bunu anlatmak stedm.

Aşağıdak yargılardan hangsnn bu dyalogdak

yazarın sanat anlayışıyla örtüştüğü söyleneblr?

A) Öykülerm Cumhuryet Dönem Ankara’sında, taşradan

gelmş, bürokrasde görev almış gerçek kşlern

hayatını anlatacağım br vtrn olarak tasarlıyorum.

B) Son yayımlanan romanımda tarhî br şahsyet olan

Cengzhan’ı anlatıyorum; hem de ççek yetştren, latf

konuşan, gülümseyen ve nsan nctmeyen br

Cengzhan’ı…

C) Brçok flme kaynaklık eden, brçok okurunu sayfalarına

kltleyen roman sanatı; pskolojden olduğu kadar

retorkten ve tarhten de beslenr.

D) Memduh Şevket; meclste çalıştığı, mlletvekl olduğu

hâlde yüksek kademey değl ısrarla, şevkle ve ştahla

düz Orta Anadolu halkını taşımıştır sayfalarına.

E) Her yazar, çnde yaşadığı gerçek dünyadan az ya da

çok, şöyle ya da böyle etklenr; br yazarın eserne

gerçek kşler ya aynıyla ya değşerek mutlaka grer.

11. Teknoloj kullanımı; br ş kolaylaştırma, bastleştrme ve

hızlandırma gb faydalar sağlamaktadır. Ancak bu durum,

tüketm ekonomsnn de körükleycs olmuştur. Artık her

alanda moda kavramı yaygın şeklde kullanılmaktadır.

Ama en hızlı döngünün teknolojk ürünlerde olduğu

görülmektedr. Bugün üretlen ürünler, daha çok fonksyon

çerecek şeklde tasarlanmaktadır. Her geçen gün ürünlere

yen eklenen fonksyonlar artmaktadır. Mesela cep

telefonlarının lk çıktığı yıllardak versyonlarıyla şmdk

telefonlar aynı fonksyonlara sahp değldr. Bu durum

dğer ürünler çn de böyle.

Bu parçaya göre aşağıdaklerden hangs teknolojk

gelşmelern br sonucudur?

A) Ürünlern müşterye kısa sürede ulaştırılması

B) Üretmde malyetn azalması

C) İş sthdamının artırılması

D) Tüketm ekonomsnn büyümes

E) İletşm mkânlarının artması

12. Yen br araştırmada atların mutlu olduklarında daha fazla

homurdandığı yönünde bulgular elde edld. Uzunca br

süre atların homurdanmasının hjyenk şlevler olduğu,

balgam sökmeye, snekler ve başka şeyler burun

delklernden uzaklaştırmaya yardımcı olduğu

düşünülmüştü. Ancak çeştl araştırmalar sonucunda daha

y bakım gören atların bu davranışı daha çok

sergledğnn fark edlmes, bu düşüncey zayıflattı.

Araştırmacılar, daha y şartlar altında bakılan atlarda

homurdanma sıklığının çok daha yüksek olduğunu gördü.

Ayrıca atların kronk stres puanlarını hesaplayarak bunları

yaşam şartlarıyla karşılaştırdı. Stres düzey ne kadar

yüksekse homurdanmanın o kadar seyrek gerçekleştğ

görüldü.

Aşağıdaklerden hangs bu parçada belrtlenler

destekler ntelktedr?

A) Sncaplar, kış çn gömdükler besnlern başkaları

tarafından görülmemes çn hassas davranır.

B) V şeklnde uçan göçmen kuşlar, br ldern öncülüğünde

hareket eder.

C) Köpeklerdek havlama güdüsü, açlıkla eş değer olarak

var olmaktadır.

D) Sokak köpekler, sürüler hâlnde yaşayarak var olmaya

çalışır.

E) Sahb tarafından okşanan kedler, mırlayarak

mutluluklarını fade eder.

34

PARAGRAFTA KONU - ANA DÜŞÜNCE

Çözdüğün süreyi not et.

Kronometreni aç!

TEST

2B

13. Sparş şarkı yapamıyorum. Bugün beste yapacağım dye

kendm şartladığım an, bu mümkün olmuyor. İlham

kapımı çalıyor, “Hoş geldn!” deyp bestem yapıyorum. Br

olaydan etklenp yazıyorum, geces gündüzü bell

olmuyor. Br ay hçbr şey yazamıyorum ama bazen br

günde beş tane de yazıyorum. Arabada ble yazarım.

Melod gelr, arabayı kenara çeker, bestey yaparım. Br

yanımda “Ben brn çok sevdm.” der, ağlar, etklenrm.

Kendm onun yerne koyar, yaşar, yazarım.

Bu parçada anlatılanlar, beste yapmakla lgl olarak

aşağıdaklerden hangsne br örnek oluşturur?

A) Bestelern, lhamın geldğ şarta göre farklılık

gösterdğne

B) Br durumda gelen lhamın başka br durumda

gelmeyebleceğne

C) Sparş üzerne yapılanlarının kalıcı olmadığına

D) Şarkıların tema’sının brbrnden çok farklı olableceğne

E) İlhamın ne zaman, nerede geleceğnn bell olmadığına

14. 2012’de söyledğ “Barcelona’ya asla gtmem. Eğer

kendnz Madrdl hssedyorsanız o takıma

gdemezsenz.” cümleler kendsne hatırlatılan Nkola

Mrotc, “Hayatımda çok şey değşt, çok olgunlaştım ve

hayatı artık daha farklı görüyorum. Söyledklerm nkâr

etmyorum. Öncek takımımda her şeym sahaya koydum.

Şmd Barça’dayım ve aynısını burada yapacağım. Madrd

taraftarları benm çn endşelenmyor, onlara karşı

oynarken amacım yne aynı olacak: oraya gdp

kazanmak. Başka takımlar da benmle lglenyordu ancak

en y karar buraya gelmek oldu. Madrd le lgl

konuşmam. Serbest br oyuncu olarak ben stedğm

seçm yaptım.” ded.

Bu parçada sözü edlen sporcunun takındığı tavır

aşağıdaklern hangsnde belrtlmştr?

A) Takımlar çn duygularını kamuoyu önünde eleştrel br

şeklde belrtmekten çeknmeme

B) Öncek takımına duyduğu hslern hç değşmedğn

açık yürekllkle belrtme

C) Söyledğ br cümle üzerne gelşen gergn söyleşy yok

saymaya çalışma

D) Oynadığı takıma bağlılığı sorulunca öncek takımlara

duyduğu sevgy dle getrme

E) Önce söyledğ keskn br sözün tersn yaptığı

hatırlatılınca kendsnn değştğn söyleme

15. Br kere ben ktap okumuyorum. Yazar okuyorum. Yazar

gerçekten br edebî kalteye ve br edebî dsplne sahpse,

yazarın br ddası varsa bunu sz hemen lk paragrafta

görüyorsunuz ve alıp o ktabı okuyorsunuz. Okuma

eylem; eleştr çnde önce kend adınıza, kend

brkmnze, kend dünya görüşünüze göre yaptığınız br

anlamlandırma eylemdr.

Aşağıdaklerden hangs bu parçada kendsnden söz

eden eleştrmenn br özellğdr?

A) Her sevyeden ktapları okuyarak yazarlarını

karşılaştırma

B) Okuyucu beklentlern önceleyen yazarların eserlern

değerlendrme

C) Toplumu dönüştürme kaygısıyla sanattan uzaklaştıran

durumları gösterme

D) Sanatsal düzey yüksek ve prenspler olan yazarların

ktabını okuyup değerlendrme

E) Okuyuculara brkm elde edeblme yollarını gösterme

16. Yapıtlarımda duygu ve coşkuya çok önem verdğm

söyleyeblrm. Yan breysellk ön plandadır. Kendm

gzlemey düşünmem. İnsan ayrımı yapmam ve her

kesmden nsana yapıtlarımda yer verrm. Toplum benm

vazgeçemedğm şeydr.

Bu parçadak düşünceye en yakın görüş

aşağıdaklerden hangsnde vardır?

A) Konusunu tarhten alan romanlarında kahramanlarını

daha çok, yüksek rütbeden nsanlardan seçmey

yeğlemştr. Sıradanlıklara yer vermeyen yazar, asl

davranışları övmey terch etmştr.

B) Roman kahramanlarımın kader benm elmde değldr

ve sanat dedğmz şey de tam olarak budur. Çünkü

sanat, sanat çn vardır.

C) Romanlarında aydın, öğrenm görmüş, sanat ve

edebyattan anlayan kşler ve çevrelern; öykülernde

se halkın yaşayış ve âdetlern şlemştr.

D) Roman ve öykülernde kend hayatından kestler vardır.

Eserlernde kahramanlaştırdığı farklı kesmden nsanlar

aracılığıyla duygu ve düşüncelern anlatmıştır.

E) Sanat estetğn üst perdeden fade edlmesyse şayet o

zaman sanatla lglenenler ve onun muhatapları da üst

sevyeden olmalıdır.

35

PARAGRAFTA KONU - ANA DÜŞÜNCE

Çözdüğün süreyi not et.

Kronometreni aç!

TEST

2B

17. Hayatın devraldığı

Sessz br öz sudur acı

Brkr yüreğnn kıvrımlarında

Ve ağar gözlerne ağır ağır

Bulutlar yere nmştr artık

Ya da gurbettesndr

Unutma

Aşağıdaklerden hangs çerdğ duygu yönünden

yukarıdak dzelere anlamca en yakındır?

A) Bütün şrlerde söyledğm sensn

Suna dedmse sen Leyla dedmse sensn

B) Güneş ışığını vurmuş üstüne

Baharın yeşl sarmış her yanı

C) Bugün dünyayı stedğn br renge boya

Rengârenk batan günü al karşına

Br renk de kendnden kat

D) Çevr başını gökyüzüne

Yıldızlara bak

Güneşl sabahların umududur yıldızlar

E) Bugün günlerden hasret, mevsmlerden hüzün

Yıllardan özlem, gecenn saat k buçuğu

Yne mısralarım sen oluyor satır satır

18. Anı ktapları ve günlükler, son dönemde okurların oldukça

lgsn çekyor. Ülkemzde 90’lı yıllarda başlayan nostalj

tutkusu, eskye dar ne varsa kıymete bndrd. Yaşamın

her karesnde “esk”y görmek mümkün. Müzkte, gymde,

mmarde, sanatta ve edebyatta... Br anlamda

“Btpazarına nur yağdı”. Gramofonlar, plaklarla brlkte esk

şarkılar da moda oldu. Mmarde panjurlu evler, tekrar boy

göstermeye başladı. Br zamanlar demode dye yüzüne

bakılmayan gysler yenden gözde oldu. Esk yan syah

beyaz fotoğraflar ble geçerl şmd, tıpkı esk peyzajlar

gb.

Bu parçaya göre anı ve günlüklern okuyucuların

lgsn çekmes aşağıdaklerden hangsyle

lşklendrleblr?

A) Anı ve günlük ktaplarının her yazar tarafından kaleme

alınmasıyla

B) Sanatçıların arayışlar çne grmesyle

C) Toplumda eskye olan lgnn tutku hâlne gelmesyle

D) Topluma geçmşn hatırlatma düşüncesyle

E) Btpazarlarında çeştllğn artmasıyla

19. Mzah; hızla ayaküstü etknlkler coğrafyası hâlne gelen

htyar dünyamızda sığınılacak, eşne az rastlanır

tebessüm lmanlarından brdr günümüzde. Lakn geln

görün k gerçek dünyadak bayağılaşma oranıyla atbaşı

koşturan yayın dünyasındak sıradanlaşma, mzahı da

kollarına almakta hç de uyuşuk davranmadı. Son dönem

mzah yazınını şöyle br göz önüne getrp “gülmek”

parantezne alırsanız esprtüellğn, hazırcevaplığın,

estetğn ve hatta düşünce adına ne varsa hemen

hepsnn yernde yellern estğn üzülerek fark edersnz.

Salt br güldürme kaygısının hâkm olduğu mzah anlayışı,

maalesef okuma hayatımızın en neşel parantezn de

yerle br ett.

Bu parçada mzah yazılarının esk sevyesn

koruyamaması aşağıdaklerden hangsne

bağlanmaktadır?

A) Sanatçıların sadece güldürme kaygısı taşımasına

B) Sosyal hayattak sıradanlaşmaya

C) Sanatçıların ekonomk kaygı taşımasına

D) Estetk düşüncesnn öne çıkarılmasına

E) Sanatçıların okuyucuların nabzını tutamamasına

20. Aşağıdak parçalardan hangs “Kşlğn oluşum ve

gelşmnde, yaşanılan coğrafyanın etks var mıdır?”

sorusuna cevap vermektedr?

A) Benlk, kşlğ etkleyen en güçlü etmendr. Kşlğn

öznel yanı ya da dış çevrede somutlaşmış görünümü

ve özü olarak da tanımlanablr. Kısaca benlk; breyn

kendsn tanıma ve değerlendrme bçm, temel

ntelğdr.

B) Breylere emredc, baskıcı, eleştrc ve despotk

yaklaşımlar; kşlk oluşumu ve gelşmn olumsuz

etkleyeblr. Bu durum, breylerde güven duygusu

yeterszlğne ve boyun eğc taatkâr tutum eğlmne

neden olur.

C) Blm nsanları, düşünme tarzlarının coğraf konuma

göre ne kadar farklı olableceğn araştırıyor. Bu

araştırmanın sonuçlarına göre, düşünme tarzlarının

kşlk olgusuna kazandıracağı verler değerlendrmey

planlıyorlar.

D) Kşlk gelşmne yönelk nesnel çalışmalar, “breyclk”

ve “kolektvzm” ayrımı üzernden yürütülüyor. Bu

bağlamda Batılıların daha breyc; Hndstan, Japonya,

Çn gb ülkelerde yaşayan nsanların se daha

kolektvst olduğu tez ncelenyor.

E) Kıyı kesmde doğup büyüyen ya da yaşayan breyler

daha duygusal daha yumuşak br mzaç sergler. Buna

karşın karasal ya da dağlık bölgelerde, aşırı sıcak ya

da soğuk klmlerde doğan, büyüyen ve yaşayan

breylern daha sert karaktere sahp oldukları

söyleneblr.

36

PARAGRAFTA KONU - ANA DÜŞÜNCE

Tarih: D: Y: B: N: Riski Azalt

Soru Sayısı Hücreli Test Çözüm Stratejisi Süre Tut

18

dk:

 Paragrafta başlık, parçada işlenen konunun özeti niteliğindedir. Başlığı belirleyebilmek için önce

konuyu bulmak daha yerinde bir adım olur. Metnin sadece bir bölümüne bakarak ya da metinde sık sık

karşılaşılan sözler başlıktır demek, doğru olmaz.

 Bu testi, süre tutarak çözebilirsiniz. Testi, kendi belirlediğiniz süre içerisinde çözmeye çalışmayınız.

Çözdüğünüz süreyi not ederek ilerleyiniz.

 Bu testte yer alan sorular, ÖSYM soru tiplerine göre hücrelenmiştir.

 Bu testte yer alan sorular, Test 1C’de yer alan sorularla aynı sıra ve tipte oluşturulmuştur. Çözme işlemini tamamladığınızda her iki testin doğru - yanlış durumlarını karşılaştırmanızı tavsiye ederiz.

1. Br yabancı dl öğrenp sorumluluk blncyle, başarıyla

kullananlar yanında özentyle hareket edp gösterş olsun

dye dllern bozanlar var. Bu kşler, dle zarar

vermşlerdr. Günümüzde İnglzce sözcüklern yerl yersz

kullanılmasına çokça tanık olmaktayız. Dldek krllk, ler

br düzeye ulaştı. Km roman tpler, kend ana dllern

konuşamazken onların özentyle, gösterş sevdasıyla

grştkler bu yanlış ve yoz tutumlarına gülüp geçeblrz.

Ama yazı yazanların, yazarlık sıfatını alanların

özenszlklern hoş görmek doğrusu güç olmaktadır. Bazı

sözcükler, üstelk hç gereğ yokken dle onlar yüzünden

yerleşmektedr.

Bu parçada aşağıdak konulardan hangs

tartışılmaktadır?

A) Yabancı dl öğrenmndek yanlışlıklar

B) Yazarların konu seçmlerndek özenszlk

C) Blnçl okurun her geçen gün azalması

D) Dln özenszce ve blnçszce kullanılması

E) İlk dönem romanlarındak yanlış Batılılaşma

2. Doğal olarak her ebeveyn, kend çocuklarını gelecekte en

y yerlerde görmek ster. Ancak km anne babalar, bu

doğal ve y nyetl steklern çocuklarının lg, stek ve

yeteneklern dkkate almadan gerçekleştrmeye çalışır.

Onları hç lg duymadıkları spor ve sanat etknlklerne

zorlar. Çocuğu okuldan çıkınca ya da hafta sonları özel

derslere, kurslara koşturur. Böylece çocuğu bunaltır, onun

çocukluğunu ve gençlğn yaşamasına hç fırsat vermez.

Bu parçada söz edlen anne babalar, çocuklara yönelk

davranışlarında hang açıdan eleştrlmektedr?

A) Kural koymada gevşek davranmak ve otorte

oluşturamamak

B) Onlar hakkında karar vermek ve onların

sorumluluklarını üstlenmek

C) Sosyal etknlklerde gereğnden fazla destek olarak

sosyalleşmelernn önüne geçmek

D) Paylaşım konusunda gerekl eğtm vermemek ve

benmerkezc yetştrmek

E) İlg ve kablyetlern göz önüne almadan yönlendrmek

ve brçok alanda başarıya zorlamak

TEST

2C

37

PARAGRAFTA KONU - ANA DÜŞÜNCE

Çözdüğün süreyi not et.

Kronometreni aç!

3. Mevlana’yı duygularla doldurup yücelten, bu âlemden alıp

ötelern ötes âleme götüren “sema”dır. Bundan dolayı

sema, Mevlana çn yemekten ve çmekten daha

önemlyd. Semaya başlandığı zaman her şey unuturdu.

Açlıktan düşkün br hâle gelse ble... Öyle k bazı

zamanlar gece başlayan sema, btp tükenmeden sabah

ezanına kadar devam etmekteyd. Sema esnasında

kudümler, katılanların nabzını da rtmk br şeklde yavaş

yavaş hızlandırırdı. Ondan sonra semada nabzın atışıyla

kudüme vurulan darbelern ses brleşrd. Sema edenler,

kendlernden geçerler, varlıklarından sıyrılırlar; öyle br

hâle gelrler k bugünkülern csm m, dünkülern ruhu mu

bell olamazdı.

Bu parçaya göre sema, katılımcılarını;

I. coşkunluk,

II. kurtuluş,

III. yenlk

kavramlarından hangler le buluşturur?

A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız III

D) I ve II E) II ve III

4. İnsanlar, sözlüğe genellkle br sözcüğün anlamını

öğrenmek çn bakarlar. Sözlükler, kelmelern doğru

yazılışını da verdğnden bu kaynaklara br kelmenn

yazımını kontrol etmek çn müracaat edenler de olur.

Örnek cümleler; lk kez karşılaşılan, anlamı hatırlanmayan

veya karıştırıldığında kontrol edlmek stenen sözcükler

çn sözlük kullanıcısının yardımına koşar. Tanık cümleler,

böyle sözcüklern anlamını belrgnleştrr; dldek

konumunun anlaşılmasına yardım eder. Öğrenmey de

kolaylaştırır.

Bu parça çn en uygun başlık aşağıdaklerden

hangsdr?

A) Kelme Zengnlğ

B) Sözlüğün İşlev

C) Okuma Kültürü

D) Sözlük Çeştllğ

E) Öğrenme Yöntemler

5. Geçmş yıllarımda çok kırıcı yazılar yazdım. İsmal Cem’n

çıkarttığı Poltka gazetesnn Ortalık dye br sütunu vardı.

Tab şmdk gençlern hatırlaması, blmes mümkün değl.

O köşede Oğuz Atay le aramızın açılmasına neden olan

br yazı yazdım. Benm hatalı olduğum br yazıydı.

Yazmasam yyd ama br kere yazmış oldum.

Bu parçada;

I. stem,

II. pşmanlık,

III. özlem

duygularından hangler belrgndr?

A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve II

D) I ve III E) II ve III

6. Gençlğmn en del zamanlarında yaşama yükledğm

anlamı dün gb hatırlıyorum. Korkunun olmadığı, kend

ayakları üzerne durablme cesaret, gücün ve kuvvetn

yernde oluşu bazen farklı duygular yaşatıyormuş nsana;

bunu çok sonra fark ettm. Ben bu duyguları fazlasıyla

yaşadım. Şmd gerye dönüp baktığımda her davranışımı

onayladığım söylenemez tab. Yaşadığım zamanı

ıskalamadan yarınlarıma yatırım yapsaymışım emnm k

daha rahat ederdm.

Bu parçada en belrgn duygu aşağıdaklerden

hangsdr?

A) İmrenme B) Özlem C) Stem

D) Pşmanlık E) Yalnızlık

TEST

2C

38

PARAGRAFTA KONU - ANA DÜŞÜNCE

Çözdüğün süreyi not et.

Kronometreni aç!

7. Romanlarıma hazırlanırken hem bol bol okuma yapıyorum

hem de çok gezyorum. Son romanım çn de çok gezdm.

İtthat ve Terakk coğrafyası çok genş br coğrafya. Önce

Pars’e gttm. Romanda anlattığım yerler sokak sokak

gezdm. Bonaparte Sokağı’nda Jön Türklern lokaln

buldum, burası İtthat ve Terakk’nn doğduğu yerlerden.

Sonra hareketn başladığı Selânk’e gttm defalarca.

Selânk’te sukastların gerçekleştğ ara sokakları gezdm.

Sadece Selânk’e değl, Manastır’a da gttm. Orada

Şems Paşa’nın vurulduğu Drahor Nehr’n buldum, dağa

çıktıkları yerler gezdm. Hem çok zor hem de çok

eğlencelyd bu süreç benm çn. Dört yıllık çalışmalarımın

toplamında çok hoş br duygu çndeydm.

Bu parçadan hareketle yazarla lgl olarak

I. Tarhî konular dışında roman yazmamaktadır.

II. Yazmayı düşündüğü konularla lgl kapsamlı

araştırmalar yapmaktadır.

III. Roman kahramanlarına kend yaşadığı duyguları

yüklemektedr.

yargılarından hangler çıkarılablr?

A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız III

D) I ve III E) II ve III

8. Spor salonuna adım attığınızda sz lk karşılayan şey,

kaos ve kargaşa olur. Koşu bandında hayatının son

maratonuna çıkan atletler, ter damlalarında boğulan azml

şahsyetler, ağırlık kaldırırken atılan çığlıklar merhaba der

sze. Spor salonlarında görülen bu durumlar, genellkle

çalıştırıcıların talmatları dışında, yanlış ya da erken

yapılan hareketlerden kaynaklanır. Bu durum da zaman

zaman tehlkel yaralanmalara neden olablr. Spor, stkrar

steyen br faalyettr. Hızlı br şeklde br anda her şey

yapmaya çalışmak en çok görülen yanlış

davranışlardandır. Bununla sonuç alınmaz. Sakn ve

programlı çalışın. Sabrınızın tükendğ zamanlar olacaktır.

Hemen pes etmeyn ve programa sadık kalın. İlerleyen

zamanlarda değşm sz de açıkça göreceksnz.

Bu parçadan aşağıdaklerden hangs çıkarılablr?

A) Egzersz planı, ulaşmak stenlen sonuca göre

ayarlanmalıdır.

B) Spora başlarken ısınma hareketler kesnlkle

atlanmamalıdır.

C) Spor salonlarında verml, güvenl ve blnçl bçmde

spor yapılmalıdır.

D) Spora yen başlayan br kşnn ağır br hareket

yapması sakatlanmasına neden olablr.

E) Mekândak dğer nsanları rahatsız etmeyecek

davranışlara grşlmeldr.

9. Keyfl ve sağlıklı çecek söz konusu olduğunda ben hçbr

şey br bardak şekersz sıcak çaydan alıkoyamaz. Her

gün ortalama dört beş fncan çay çerm. Pek sıcak çay

daha mı faydalı? Sağlık söz konusu olduğunda çayı sıcak

suda kaynatarak demlemenn, çndek antoksdan gücü

azaltableceğn gösteren bazı bulgular var. Çayınızı

bazen soğuk suda demlemey denemeye ne dersnz?

Soğuk suda demlemek çn çayı soğuk suya bırakıyor, oda

sıcaklığında k üç saat bekletyorsunuz. Soğuk demleme,

çaydak kafen oranını düşürüyor ama antoksdan gücü

artırıyor. Soğuk çay demlemeye ne dersnz?

Bu parçadan

I. Sıcak suyla demlenen çayın antoksdan etks

azalmaktadır.

II. Çay, her yaş grubundak nsanın güvenle çebleceğ

çecektr.

III. En sağlıklı çecek, soğuk olarak demlenen çaydır.

yargılarından hangler kesnlkle çıkarılır?

A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız III

D) I ve II E) I ve III

10. Kemal Sunal, takdr edlmes gereken br sanatkâr.

Tamam, flmlernn başarısı sadece oyuncunun başarısı

değldr; senarstn, yönetmenn başarısı da yadsınamaz

ancak Sunal doğal tavırlarıyla halkın gönlünde taht

kurmuştur. Yemek yerken, yürürken, konuşurken öylesne

doğal k... Halk onu bu hâlyle beğenyor, hatırlıyor.

Sosyolog Can Kozanoğlu, Kemal Sunal’la toplum lşksn

şöyle değerlendryor: “Seyrcsne çok yakın, çok tanıdık

gelyor. Nasıl k br arkadaşınızın şaşkınlığına on yıl

boyunca her karşılaşmanızda güleblrsnz, aynen öyle.”

Bu parçadan aşağıdaklerden hangs kesnlkle

çıkarılır?

A) Kemal Sunal, sadece halkın dramını anlatan flmlerde

rol almıştır.

B) Flm yönetmenler, Kemal Sunal’ın rolüne müdahale

etmemştr.

C) Kemal Sunal’ın sanat gücü toplumun bütün kesmlern

dernden etklemştr.

D) Kemal Sunal’ın doğal oyunculuğu, zleycnn hoşuna

gtmştr.

E) Kemal Sunal, brçok sanatçı gb ölümünden sonra çok

sevlmştr.

TEST

2C

39

PARAGRAFTA KONU - ANA DÜŞÜNCE

Çözdüğün süreyi not et.

Kronometreni aç!

11. Babama benm gb br hayat yaşamadığı, hçbr şey çn

küçük br çatışmayı ble göze almadan toplumun çnde,

arkadaşları ve sevdkleryle gülüşerek mutlulukla yaşadığı

çn kızıyordum. Ama kızıyordum yerne kıskanıyordum

dyebleceğm, belk de bunun daha doğru br kelme

olacağını da aklımın br yanıyla blyor, huzursuz

oluyordum. O zaman her zamank takıntılı, öfkel sesmle

kend kendme “Mutluluk nedr?” dye soruyordum. Tek

başına br odada dern br hayat yaşadığını sanmak mıdır

mutluluk? Yoksa toplumla, aynı şeylere nanarak,

nanıyormuş gb yaparak mutluluk maskes takmak mı?

Bu parçada aşağıdaklern hangsnden

yakınılmaktadır?

A) Ekonomk sıkıntıların toplumun breylern brbrnden

uzaklaştırmasından

B) Küçüklern büyüklere gereken saygıyı

göstermemelernden

C) Mutluluğun sıradanlaşmasıyla yaşama yüklenen

anlamın değşmesnden

D) Babaların, çocuklarıyla gerektğ şeklde

lglenmemelernden

E) İnsanların problemler yokmuş gb davranarak mutlu

görünmelernden

12. Vatandaşın sağlığını hçe sayan sahtekârlar, hlede sınır

tanımıyor. Dolandırıcılar; çürük, bozulmuş, küflenmş

ürünler şlemden geçrp yenden raflara getryor. Şeker

yerne glkoz, et yerne sakatat, peynr yerne yağ kullanan

sahtecler; ürünlern ömrünü, tadını, parlaklığını artırmak

çn kullandıkları katkı maddeler ve kmyasallar le de

sofralarımıza başta kanser olmak üzere bnbr türlü

hastalık taşıyor. Ve bunları saygın markaların smlern,

ambalajlarını taklt ederek yapıyorlar. “Dışı marka, ç

merdven altı” ürünler kontrol etmekle görevl bazı kşler,

şkâyetler karşısında ble duyan kulağı üzerne yatıyor,

gözünü dğer yana çevryor.

Bu parçanın son cümlesnde yerlen gıda denetm

uzmanlarıyla lgl olarak aşağıdaklern hangsnden

yakınılmaktadır?

A) Gıdada sağlığı gözetmeyenlere karşı savaş

vermemelernden

B) Markalı ürünler taklt eden sahtecler görmezden

gelmelernden

C) Bozulmuş ürünler pyasaya sürenler

yakalamamalarından

D) Olmaması gerekenler ürüne ekleyenlere karşı

durmamalarından

E) Ürünlere orantısız koruyucu ekleyenler

engellememelernden

13. Türk Dl Kurumu, 1985’te Prof. Hasan Eren’n adını

taşıyan br İmlâ Kılavuzu çıkararak yazan çzen herkes,

özellkle öğretmen ve öğrencler sıkıntıya sokmuştu. Bu

kılavuzda adından başlayarak kurallarda da eskye dönüş,

esk yazının mlern drltmek söz konusuydu. 1932-1983

arasında hep kurullarca hazırlanan ve bütün ülkenn tek

kaynağı olan kılavuz, bu kez br kşnn mzası ve öznel

görüşleryle çıkmış, ortalığı karıştırmıştı. Neredeyse bütün

yazım kuralları bozulmuştu.

Aşağıdaklerden hangs bu parçada yakınılan

durumlardan brdr?

A) Yazım kurallarının toplum tarafından benmsenmemes

B) Araştırmacıların dl konusunda duyarlılık göstermemes

C) Dl blmnn değşkenlk gösteren yapısının olması

D) Kılavuzun esk kurallarla ve öznel br yaklaşımla

oluşturulması

E) Öğretmenlern kurallara gereken önem vermemes

14. Hem otomobl hem bsklet kullanan Yğt, çft tekere farklı

rol bçenlerden br. Yğt; bskletn, otomoble sıçrama

önces br züğürt sporu olarak değerlendrlmesne karşı

çıkıyor.

Yğt’n bskletle lgl karşı çıktığı durum

aşağıdaklerden hangsdr?

A) Otomoblle aynı ulaşım şlevn gördüğü yanılgısına

düşülmes

B) Kullanana verdğ olumlu bakış açısının görmezden

gelnmes

C) Spor çn değl zorunluluktan kullanılan br araç gözüyle

bakılması

D) Pahalı ulaşım araçlarından daha değersz olarak

algılanması

E) Genç algısına htap eden dnamk özellklernn yok

sayılması

TEST

2C

40

PARAGRAFTA KONU - ANA DÜŞÜNCE

Çözdüğün süreyi not et.

Kronometreni aç!

TEST

2C

15. Aslında ben böyle br amaç gütmedm hçbr zaman.

Hkâyenn şlevnn de bu olduğunu sanmıyorum zaten.

Kahramanlarım, öykünün çnde br kez yer alınca ve

konumları belrnce nasıl olmaları gerekyorsa öyle

davranıyorlar. Mesele şu: Dünya le anlaşamıyorum.

Bulmak stedklerm dünyada yernde görmüyorum çünkü.

Yernden edlmş olanları yerlernden edenler elbette

nsanlar. Bu ben sıkı br dünyalı olmaktan da alıkoyuyor.

Bu durumda elbette kendme br dünya kurmuş oluyorum.

İçmde yaşadığım dünyanın se bu dünya le örtüşmedğn

görünce onu başkalarına anlatma htyacı hssedyorum.

Bu belk benm var oluşumun, yaşıyorum ve buradayım

dememn de br fades oluyor.

Bu sözler aşağıdak sorulardan hangsne karşılık

olarak söylenmş olablr?

A) Hkâye türü metnlerde oluşturulan kahramanların eksk

yönler szce neler olablr?

B) Okurlarınız szn eserlernz okurken nelere dkkat

etmeldr?

C) Yazınsal türler arasında neden özellkle hkâye türünü

seçtnz?

D) Kend problemlernz metnn merkeznde duruyor mu?

E) Kahramanlarınız aracılığıyla okura vermek stedğnz

mesaj nedr?

16. Daha kalabalık br ale ortamı çnde büyümüş olsaydım

veya fazla sürekllk duygusu le büyüseydm yazı le bu

kadar erken buluşmayablrdm. Yalnızlığım bana başka

seçenek bırakmadı. Ben günce le yazmaya başladım.

Hayatımı o kadar sıkıcı buluyordum k olmayan şeyler

olmuş gb yazıyordum. Br şeklde gerçek le hayaln

hudutları orada yavaş yavaş bulanmaya başlıyor. Oradan

öyküye kısacık br adım, br sonrası o kulvar çnde

romandı. Şmd tekrar başa dönüp sorayım: Br nsan

hang nedenden dolayı yazıya yönelrmş?

Bu parçada anlatılanlara göre parçanın son

cümlesndek sorunun yanıtı aşağıdaklerden hangs

olablr?

A) Ale ortamındak yoğun beklent ve lgden

B) Aldığı eğtmn onu edebyata yönlendrmesnden

C) Yalnızlık duygusunun kşy yazmaya mecbur

bırakmasından

D) Okuma alışkanlığını küçük yaşta elde etmesnden

E) Meşhur olma steğnn davranışları şekllendrmesnden

17. Prof. Dr. Orhan Okay le lgl olarak vefatının ardından çok

şey yazıldı. Yazanların br kısmı öğrencler, br kısmı

mesa arkadaşları ve meslektaşları, br kısmı se onu

yazdığı eserleryle tanıyanlardı. Onunla lgl yazılan

yazılar, kuşkusuz k brbrnden kıymetl blgler çeryordu.

Ben de öğrencs olarak o günlerde br yazıyı kaleme

almış ancak Hoca’nın çok daha yakınında bulunanlara

ayıp olmasın dye yayımlamak çn acelec

davranmamıştım. Vefatının üzernden br yıl geçt;

yazdığım yazıyı, Hoca’nın vefatının ardından yazılan

yazıları da göz önünde bulundurup bazı eklemeler

yaparak onu ve eserlern unutturmamak çn sevenleryle

paylaşmak stedm.

Bu parçada aşağıdak sorulardan hangsnn cevabı

yoktur?

A) Orhan Okay le lgl yazınızı onun vefatından kaç yıl

sonra yazdınız?

B) Orhan Okay’ın ardından yazılan yazılar, kmler

tarafından kaleme alınmıştır?

C) Sz, Orhan Okay le lgl yazdığınız yazıyı yayımlatma

konusunda neden acele etmednz?

D) Orhan Okay’ın öğrencs olmak, szn akademk

karyernz nasıl etkled?

E) Orhan Okay’a dar yazdığınız yazıyı paylaşırken ney

amaçladınız?

18. Bu soruyu sadece nsanlar çn düşündüğümüzde “Varoluş

amacımız nedr?” noktasına gelyoruz. Daha genş

baktığımızda se “Gezegenler, galaksler, evren neden

var? Br amaca hzmet edyor mu? Neden bu kadar net

fzk kurallarıyla yönetlen br evrende yaşıyoruz ve bu

kuralların tam olarak böyle olmasının br sebeb var mı?”

dye düşünmeye başlıyoruz. Sean Carroll “Modern fzk,

neden başka kurallarla değl de bu kurallarla yaşadığımızı

açıklamıyor.” dyor. Flozoflar se bu soruyu antropk lke

le yanıtlamaya çalışıyor. Yan çnde bulunduğumuz

evren, bz böyle olduğumuz ve onu böyle gözlemledğmz

çn bu şeklde var olmaya devam edyor. Bu cevap, ç

rahatlatmanın aksne durumu daha da karmaşık hâle

getryor.

Bu sözler aşağıdak sorulardan hangsne karşılık

söylenmş olablr?

A) İçnde yaşadığımız evren gerçek m?

B) Evren zamanla değşen kurallarla mı doğmuştur?

C) Varoluş olgusu, açıklamasını fzk kurallarına mı

borçludur?

D) Neden hçlk yerne karmaşık nsan problemleryle

zaman geçrlyor?

E) İnsanların varlık algısı ne şekldedr?

41

PARAGRAFTA KONU - ANA DÜŞÜNCE

TEST

3A

Tarih: D: Y: B: N: Riski Azalt

dk:

Soru Sayısı Hücreli Test Çözüm Stratejisi Süreli Çöz

18

 “Hangisine ulaşılabilir”, “kesinlikle ulaşılır”, “hangilerine ulaşılabilir” ifadelerinin üçü de birbirinden farklıdır.

“Ulaşılabilmek” ihtimaldir. Yani bizden metni okuduğumuzda yaptığımız çıkarımlardan hareketle ortaya konan

seçenekleri değerlendirmemiz beklenir. Kısacası bir yorum meselesidir. Tabii ki bu yorum, uçsuz bucaksız

değildir! “Hangilerine” dendiğinde ise ihtimaller çokludur. Yani tek seçeneği değil; birçok seçeneği, yargıyı, ifadeyi

değerlendirmemiz beklenir. Bizden bu soru tiplerine çoklu bakabilmemiz beklenir. “Kesinlikle” ifadesi, doğrudan ALES

kökenlidir. İhtimallere, yorumlara yer verilemez. Güçlü çeldiriciler, kesin gibi gözüken ihtimallerden, çıkarımlardan

oluşturulmuştur. Metne dışarıdan bilgi getirmemek en önemli kuraldır, bunu çok daha net vurguluyoruz: Metne

yorum getirmek de yasak!

 Bu testi, 18 - 21 dakika içerisinde çözmeye çalışınız.

 Bu testte yer alan sorular, ÖSYM soru tiplerine göre hücrelenmiştir.

 Bu testte yer alan sorular, Test 1A ve Test 2A’da yer alan sorularla aynı sıra ve tipte oluşturulmuştur. Çözme işlemini tamamladığınızda her üç testin doğru - yanlış durumlarını karşılaştırmanızı tavsiye ederiz.

1. 2022-2023 öğretm yılından tbaren ortaokul 6, 7 veya 8.

sınıflarda “çevre eğtm ve klm değşklğ” seçmel ders

olarak okutulacak. Ders, haftada k ders saat olmak

üzere toplam 72 saatlk olacak. Bu dersn müfredat

hazırlıkları da tamamlanıp Talm ve Terbye Kurulunun

onayından geçt. Hazırlık çalışmalarında “nsan ve doğa”,

“döngüsel doğa”, “çevre sorunları”, “küresel klm

değşklğ”, “klm değşklğ ve Türkye”, “sürdürüleblr

kalkınma ve çevre dostu teknolojler” olmak üzere altı

ünte oluşturuldu. Bakanlık, geçen yıl şubat ayından

tbaren Marmara Denz’nde görülen müslaj (denz

salyası) oluşumunu da bu dersn müfredatı kapsamına

aldı. Ders kapsamında öğrencler, klm değşklğnn

Türkye’dek etklern azaltmaya yönelk toplumsal

farkındalık oluşturacak projeler de tasarlayacak.

Bu parçanın konusu aşağıdaklerden hangsdr?

A) Çevreyle lgl yen br dersn haftalık ders

programındak yer

B) Eğtm sstemne yen eklenen br dersn okullarda

uygulanma şekl

C) İçerğ çevreyle lgl olan br dersn öncek

benzerlernden farkı

D) Yen çevre dersnn uygulanmaya başlanacağı eğtm

dönem

E) Ortaokul eğtm sstemne dâhl olan yen br ders ve

çerğ

2. Çağımızın en öneml sorunlarından olan klm değşklğ,

atmosferdek karbondokst mktarının gderek

artmasından kaynaklanıyor. Pek çok doğal süreç,

atmosfere karbondokst salımıyla sonuçlanıyor. Ancak

artışın ana neden, özellkle Sanay Devrm’nden sonrak

süreçte nsan etknlkler sonucunda atmosfere salınan

karbondokst mktarının artması. Örneğn, günümüzde

atmosfere salınan karbondokstn öneml br kısmı

otomobllerde tüketlen akaryakıtlardan kaynaklanıyor. Br

grup araştırmacının yayımladıkları makaleye göre klm

değşklğyle savaşmanın en y yolu, ağaç dkmek olablr.

Çünkü ağaçlar, fotosentez sırasında atmosferdek

karbondokst tüketrken oksjen ve besn üretyor.

Özellkle hızlı büyüme sürecndek genç ağaçlar,

atmosferden yüksek mktarda karbondokst alıyor.

Bu parçada aşağıdaklerden hangs anlatılmaktadır?

A) Petrol ve petrol ürünlernn doğanın dengesne büyük

zarar verdğ

B) Küresel ısınmanın, yoğun trafktek hava krllğnden

kaynaklandığı

C) İnsanla doğa arasında sağlıklı yaşam açısından gzl

br bağın oluştuğu

D) Hava krllğnn asıl nedenlernn nsanlar tarafından

yeternce blnmedğ

E) Havadak karbondokst mktarının azaltılmasında ağaç

dkmenn br alternatf br çözüm yolu olduğu

18:00

42

PARAGRAFTA KONU - ANA DÜŞÜNCE

TEST

3A Senden istenen sürede çöz.

Kronometreni aç!

3. Serçe sarayı, kuş sarayı ve kuş köşkü adlarıyla blnen

kuş evler; matkapla oyulup şlenmş taş veya özel olarak

keslmş tuğlaların brleştrlmesyle bçmlendrlen ve

cepheden çıkıntı yapan mnyatür yapılar gbdr. Bunlar

arasında konsollarla desteklenmş çıkmalar üzernde

genş saçaklı, kubbel, cepheler kemerl kapılar ve kafesl

pencerelerle bezenmş tek ya da çok katlı evler, aleml

kubbeler ve mnareleryle camler yer almaktadır. Kârgr

kuş evlernn erken örnekler Büyükçekmece Köprüsü ve

Tokat Ulucam le Amasya Beyazıt, Hayrabolu Çorumî

Mehmet Efend ve Nğde Kğılı camlernde karşımıza

çıkmaktadır.

Bu parçada aşağıdaklern hangsnden söz

edlmektedr?

A) Kuş evlernn yaşam çn elverşl durumundan

B) Kuş evlernn hang yıllarda yaygın olarak

kullanıldığından

C) Mmar anlayışın yaşamın her alanında geçerl

oluşundan

D) Kuş evlernn fzk özellklernden ve nerelerde

bulunduğundan

E) Dayanıklı yapıların asırlar sonra da varlığını devam

ettrdğnden

4. Her zaman elnde kumaş kaplı br defterle görülürdü bu

tembel adam. Av anlarının dışında, dnlenme

zamanlarında bu deftere çeştl notlar alırdı. Haftada br k

celp kâğıdı le karakola çağırılır, fades alınırdı. Çıktığında

çevresne kendsne haksızlık yapıldığı konusunda acıklı

olaylar anlatırdı. Kurbanlarından kaçmak çn evn brkaç

ayda br değştrrd. Yaptıkları kendsne huzurlu br ruh

hâl vermezd, kaşlar çatılı, gözler fıldır fıldır oynar, el ayak

yernde durmazdı. Bunlar onun her an br düzen

kurgulamakta olduğunu belrten dış belrtlerd.

Kahramanından böyle söz eden br roman

aşağıdaklerden hangsn anlatıyor olablr?

A) Ürettğ kusurlu ürünler ekonom döngüsüne katmaya

çalışan kötü nyetl br ş nsanını

B) Tcaret dünyasında para kazanmayı hırsla steyen

ancak sürekl ftraya maruz kalan yılmaz br avcıyı

C) Kend çalışmadığı hâlde başkalarının kazançlarını

çeştl oyunlarla ele geçrmey planlayan br

dolandırıcıyı

D) Borçlarını kapatmak çn tcaret dünyasına alabldğne

dalan çaresz br borçluyu

E) Kazancını, etk olsun olmasın, alım satım yaparak elde

etmek steyen hırslı br grşmcy

5. Düşünmek nsanın br yets, zorunlu br yaşam koşuludur.

İnsan dedğmz zaman öncelkle düşünen varlığı

anlıyoruz. Pascal, nsanın tüm değer düşüncesndedr,

demştr. İnsan yaşamının br yüzü eylemse öbür yüzü

düşüncedr. Shakespeare’n Hamlet’nde bze bu nsan

gerçeğ şöyle anlatılır: “Konuşmadan önce düşün,

yapmadan önce tart.” Yne Hamlet’te düşünmeyle lgl şu

cümleyle karşılaşırız: “Hçbr şey kendnde y ya da kötü

değldr, her şey o şeyle lgl düşüncelermze bağlıdır.”

Düşünmeyenlern büyük br çoğunluk oluşturduğu br

dünyada, düşüncenn lüks sayıldığı br dünyada her şeye

karşın düşünen nsanı gerçek nsan dye belrlyoruz.

Bu parçadan aşağıdak yargıların hangsne

ulaşılablr?

A) İnsanın en belrgn özellğ, düşünme yetsne sahp

olmasıdır.

B) Yazınsal yaratıların odağında tüm yönleryle nsan

gerçeğ vardır.

C) Düşünmeyen breylern çokluğu toplumsal yaşam çn

rsk olablr.

D) Blm nsanları, düşünmey yaşamsal faalyetlern

başlangıcı saymaktadır.

E) Sanatçılar, yapıtlarında breysel becerler yansıtan br

tutum çndedr.

6. Öfke, nsanlığın en büyük sorunlarından brdr; aynı

zamanda karşımıza çıkan başka brçok sorunun da

nedendr. Eğer br sorunu kökünden çözmüyorsak bu

sorun, tekrar tekrar karşımıza çıkacaktır. Seneca, öfkey

“nsan duyguları arasındak en korkunç ve yıkıcı olan”

olarak tanımlar. Öfke ortaya çıktığında azgın br hınçla en

nsan olmayan şeklde şddetn her türüne başvurarak br

öç alma, cezalandırma, karşıdakne herhang br şeklde

zarar verme arzusu belrr. Eğer br dakkalığına durup

nsanlığın tarhnde öfkenn yol açtığı yıkımı düşünürsek

bu bz korkutur. Bunu daha açıkça kend hayatımızda da

göreblrz. Kendmze hayatımızda kaç kez öfkeye boyun

eğp stemedğmz sonuçlardan dolayı pşmanlık

duyduğumuzu ve acı çektğmz sorablrz.

Bu parçaya göre aşağıdaklerden hangsne kesnlkle

ulaşılır?

A) Her öfkenn ardında tarf edlmeyen br kıskançlık

duygusu vardır.

B) Temelnden çözülmeyen problemler, nsanın karşısına

sürekl çıkar.

C) Öfke, breyn yaşam karşısında mağlup oluşunun br

göstergesdr.

D) Tarh sahnesndek bütün savaşlar öfkeyle başlamıştır.

E) Öfkenn yönettğ zhnler, hedefe ulaştığında saknleşr.

43

PARAGRAFTA KONU - ANA DÜŞÜNCE

TEST

Senden istenen sürede çöz. 3A Kronometreni aç!

7. Şr, edebyat dünyasının tartışılmaz başrol oyuncusudur.

Bu yüzden açılışlar, törenler, kapanışlar çoğu zaman şrle

yapılmıştır. Konuşmayı destekleyecek şeklde aralara da

ana drek olsun dye şrler serpştrlmştr. Çoğu yazar,

hayatının br dönemnde şr yazmış; daha sonra deneme,

hkâye, roman, nceleme yazılarına dönmüş olablr. Bu

yüzden her yazarın gönlünde şre açılan br pencere

olmuştur.

Bu parçaya göre şrle lgl olarak

I. Yazma sürecne şrle başlayan pek çok yazar vardır.

II. Edebî türler arasında şrn özel br yer vardır.

III. İy şr yazamayanlar, başka türde de y eser

veremez.

yargılarından hanglerne ulaşılablr?

A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız III

D) I ve II E) I ve III

8. Güvenlr br çalışmanın sonuçlarına bakılırsa baklagl

tüketmnde ısrarcı olmak ömre ömür katıyor. Günlük

baklagl tüketmndek her 20 gramlık artış yan mdeye

nen her fazladan 2 çorba kaşığı baklagl, erken ölüm

rsknz yüzde 8 azaltıyor. Özellkle 50’l yaşlardan sonra

proten htyacını hayvansal besnlerden çok baklyattan

karşılamak bana göre de daha akılcı br tutum. Çünkü

daha çok baklagl; daha çok vtamn, mneral, antoksdan

ve posa anlamına da gelyor.

Bu parçadan hareketle baklagller le lgl olarak

I. İnsan ömrünün uzamasına katkı sağladığı,

II. Baklagl tüketenlern hayvansal gıda almadığı,

III. İlerleyen yaşlarda daha çok tüketlmes gerektğ

verlernden hanglerne kesn olarak ulaşılır?

A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız III

D) I ve II E) I ve III

9. 1 Ağustos 2021’de Tokyo Olmpyatları erkekler 100 metre

fnalnde yarışan Su Bngtan, 1984’ten ber olmpyatlarda

erkekler 100 metre fnalnde yarışan atletler arasında

syah kökenl olmayan lk atlet olmuştur. 31 yaşındak Su

Bngtan, daha önceden katıldığı Londra ve Ro

Oyunları’nda yarı fnalde elenmş ve fnale kalamamıştı.

Bngtan, büyük yarış sonrasında “Fnalde elbette

podyumda olmak styordum ancak bu çok da mühm

değl. Neredeyse br asır sonra ülkemn görmedğ br şey

başardım, çok mutluyum. Tüm enerjm yarı fnalde

harcadım ve ardından fnale çıktım. 10 sanyenn az da

olsa altına düşebldğm çn mutluyum.” ded.

Bu parçada sözü edlen Su Bngtan’ın öne çıkan

özellğ aşağıdaklerden hangsdr?

A) 31 yaşına rağmen olmpyat fnallerne çıkablmes

B) Şampyon olmasına karşın alçakgönüllü konuşması

C) Syah olmayan atletler arasında başarılı olması

D) 1984’ten sonra 100 metrede lk beyaz fnalst olması

E) Ro’da elenmesne rağmen Tokyo’da fnale çıkması

10. Benm kuşağımda hemen hemen her memur çocuğu,

özellkle erkekler, babalarından şu cümley duymuştur:

“Benm sana bırakacak hanlarım hamamlarım yok;

okuyacaksın, hayatını kendn kazanacaksın.” Çünkü

gelecek korkusu onların bütün hayatlarını gölgelyordu;

çocuklarının br gün hayatın ortasında mesleksz,

geleceksz kalmasından del gb korkuyorlardı. Bugün de

bu korkular aşılmış değl hatta kültürel hayatın

tbarsızlaştırılmasıyla durum daha da kötüye gtt. Çok y

eğtm almış, brkaç yabancı dl üst düzeyde blen,

entelektüel zekâları yüksek pek çok kş tanıyorum;

küçücük maaşlarla hayatlarını sürdürmeye çalışıyorlar.

Yazık oluyor bu değerlere.

Bu parçada asıl anlatılmak stenen aşağıdaklerden

hangsdr?

A) Genç beynler yönetecek blnçl nsanlar yoktur.

B) Yetenekl nsanlar, gelecek kaygısıyla körelmektedr.

C) Ekonomk stkrarsızlık, breyler zor durumda

bırakmaktadır.

D) Anne babalar, çocuklarının geleceğn düşünmeden

yapamaz.

E) Zengn olma steğ, alenn yönlendrmes sonucu

baskın olarak ortaya çıkar.

44

PARAGRAFTA KONU - ANA DÜŞÜNCE

TEST

3A Senden istenen sürede çöz.

Kronometreni aç!

11. Öfke, yazarlar çn öneml br duygudur. Ama öfke dedğm

zaman llak yakmak, yıkmak, yok etmek anlamında

demyorum. Yıkım da çok yaratıcı br şey. İnsanın kendn

var edeblmes çn br öncek hâln yıkması lazım. O

duygularla yola çıkınca yen ktaplar yen duygularla

yazılablyor.

Yazar, bu sözleryle aşağıdaklerden hangsn

vurgulamıştır?

A) Duygularını yenleyeblen yazar, yen eserler yazablr.

B) Öfke sahb yazarların eserlernde toplumu yönlendrme

gayret görülür.

C) Blnçl br yazar, ney ne zaman yazacağının ayırdında

olan yazardır.

D) Tekrara düşme korkusu, yazarları sınırlayan br

duygudur.

E) Blnçl okur, yazardan beklentsn yükseltnce yenlk

ortaya çıkar.

12. Turgut Uyar’ın kendne özel odası yok, çalışma masası

var br tane, br küçük kütüphane var taşındığı evlern

salonlarında. Br yanda yaramazlık yapan çocuklar, öbür

yanda sürüp gden ev şler. Gündelk hayat sürerken

yazıyor şrlern. Çok hoşuma gtmştr bu üretm sürec.

Zaten gündelk hayat şardr o br yerde. Kendne at

konforu yok; hayatla, elde olanla da br kavgası yok onun.

Bu parçada Turgut Uyar’la lgl olarak vurgulanmak

stenen aşağıdaklerden hangsdr?

A) En çok sevdğ yazınsal türün şr olması

B) Ale fertleryle mutluluğu yakalaması

C) Ekonomk sıkıntıların kendsn zorlaması

D) Kütüphanesz evlerde çalışamaması

E) Sahp olduklarıyla barışık yaşamayı blmes

13. Stefan Jarl’a göre, televzyonda tam ve objektf br

belgesel olamaz. Br odaya kamera grdğnde ortam

etklenr ve kşler an br pskolojk dönüşüm kaplar.

Günlük olağan yaşamı etklemekszn kaydetmek mümkün

görünmemektedr. Dahası kameranın ney hang açıyla

çektğ, çerçeveye nelern alınıp nelern bırakıldığı

edtöryel kararlardır ve bunlar yönetmenn algı evrenne

dar puçlarıdır. Jarl’a göre, flm yönetmen br

manpülatördür. Çünkü sahneler, asla flme alındıkları

sırada gösterlmez. Yönetmen, sahneler en uygun

olduğunu düşündüğü tarzda düzenler. Dolayısıyla zleyc,

manpüle edlmş olur.

Bu parçaya göre Stefan Jarl’ın televzyona yönelk

eleştrs aşağıdaklerden hangsdr?

A) Her şey olduğu gb anlatan br televzyon belgeselnn

olmaması

B) Belgesellern, konu ettğ kşlern doğal yaşamına

değnmemes

C) Televzyon belgesel çekmlernde nsanların yapay

davranması

D) Belgeselde objektflğ yakalamak çn eksk çaba

gösterlmes

E) Belgesel yönetmenlernn yaşamın etkl yanlarını

yansıtmaması

14. Evde temzlk çn srke kullanmak, kmyasal açıdan

bakılınca hç de masum değl. Srke, asetk ast le üretlen

br kmyasal. Sz onu srke dye satın alıyorsunuz. Turşu

malatı başta olmak üzere her alanda kullanımı mümkün.

İnternet tavsyelerne bakıyorum, “onla karıştırın, bunla

karıştırın” gırla gdyor. Neden böyle yapıyorsunuz

canlarım? Canınızı yolda mı buldunuz? Srkenn

karışamayacağı bazı kmyasallar var: karbonat, tuz ve yağ

sökücü ürünler. Yan alkal ph sevyes 7 ve üstü hçbr

malzemeyle srkenn temas etmemes gerekyor. Kumaşa

veya üzernze geldğnde orayı delebleceğnz br

kmyasal madde bu. Neden kendnz feda edyorsunuz?

Evde temzlkte srke kullanmayın. Kullanımı mümkün olan

tek yer yemeklernz ve bulaşık maknenz. Çünkü

yemeklerde belrl br oranda kullanıyorsunuz. Bulaşık

maknenzde kullanıyorsanız da yıkamadak dğer ürün

buna uyumlu olmalı. Lütfen dkkat edn, lütfen!

Bu parçadak yakınma, özellkle aşağıdaklerden

hangsne yönelktr?

A) Bast kmya kurallarının blnmemesne

B) İnsanların sağlıklarına dkkat etmemesne

C) Gıda maddelernn temzlkte kullanılmasına

D) Evdek ürünlern alkal sevyelernn göz ardı

edlmesne

E) Srkenn blnçszce kullanılmasına

45

PARAGRAFTA KONU - ANA DÜŞÜNCE

TEST

Senden istenen sürede çöz. 3A Kronometreni aç!

15. Mzacı gereğ duygu yoğunluğu yaşayan Kemalettn

Kamu, kendsn sarıp sarmalayacak kıpır kıpır br

hayattan, sıcacık br yuvadan mahrumdur. Tek başınalığı,

kmseszlğ ömrü boyunca sırtında br gömlek gb taşımış

ve yaşama da öyle veda etmştr. 6 Mart 1948 Cumartes

günü, Ankara’dak Erzurumlu yüksek tahsl gençlernn

hazırlamakta oldukları “Erzurum Geces”nn y olması çn

var gücüyle çalışmıştır. Saat 18.00’de Ulus semtnde

bulunan ve br nev otel - pansyon gb kullanılan Evkaf

Apartmanı’ndak odasına yorgun dönmüş, oda

hzmetlsnden br kahve stemştr. Ancak getrlp

masasına bırakılan son kahvesn çmek nasp olmaz

şare. Zra şar, an ve şddetl br kalp krzyle yere

yığılmıştır ve orada onu kaldıracak kmse de yoktur.

Bu parçada sözü edlen sanatçının üzernde en çok

durulan yönü aşağıdaklerden hangsdr?

A) Hareketl br yaşama sahp olması

B) Yalnızlıkla geçen yaşamı

C) Dostluk lşklernn y olması

D) Duygusal br yapıya sahp bulunması

E) Akrabalarından ayrı yaşaması

16. Adalet Ağaoğlu’nun hkâyelernde rony sağlama

yollarından br ortak blgde çarpıtmadır. Yazar, bunu

halka mal olmuş kelme ve deymler ters yüz ederek ya

da toplum tarafından kabul görmüş olayları değştrerek

yapar. Duvar Öyküsü hkâyesnde batıl nançları

eleştrmek çn bu yönteme başvuran yazar, yerl rehber

kadının ağzından hçbr kutsallığı olmayan br taşı,

“Ayağının tozunu duvarın dbne çalın.” şeklndek sözlerle

kutsayan halkı eleştrr. Çınlama hkâyesnde “akla hayale

gelmedk” deym yerne “akla hayale geldk” şeklnde

Türkçede olmayan br fade olarak kullanan yazar,

okuyucuyu sarsmayı hedefler.

Bu parçaya göre Adalet Ağaoğlu’nun en belrgn

ntelğ aşağıdaklerden hangsdr?

A) Toplumun aksayan yönlern ele alması

B) Deymlere yen anlamlar yükleme çabası

C) Hkâyenn temeln ronye bağlaması

D) Alışılagelmş blglerde sapmaya başvurması

E) Çatışmadan yararlanarak merak uyandırması

17. Hep mutsuz nsanların dünyasına eğlr; evde mutsuz,

şehrde mutsuz, aşkta mutsuz nsanların dünyasına.

Sonunda ya susmayı ya da gtmey seçer kahramanlar.

Bu yüzden “Gdşlere ve kalışlara dar öyküler” dye başlar

tüm öyküler. Gtmek, terk etmek ktabın ana temalarından

brdr çünkü. Bulunduğu şehrden, ortamdan, atmosferden

bunalan nsanlar çn tek çıkar yol gtmektr. İnsanlar önce

susar, kend çlerne gömülür, sonra da çekp gderler.

Bu parçada kendsnden böyle söz edlen yazar

aşağıdaklerden hangsyle ntelendrleblr?

A) Yazmayı yaşam bçmne dönüştüren

B) İnsanları gözlemlemey blen

C) Mutsuz olmaktan korkan

D) İnsanın mutsuzluğuna dkkat çeken

E) Yaşadığı zamandan şkâyet eden

18. Paul Erdös, kendn mesleğne adadığı çn evlenmemş

br teorsyendr. Sürekl seyahat hâlndeyd,

meslektaşlarının kapıları önünde anden ortaya çıkıp

“Algılarım açık.” dyerek çalışmalarının peşnden koşardı.

Sorunlar üzerne br ya da k gün düşünürdü. İlerleyen

yaşlarında çok fazla kahve çmeye başladı çünkü günde

19-20 saat matematk üzerne çalışıyordu. Ntekm

kararlılığı ve şne olan odaklılığıyla karşılığını da aldı.

Paul Erdös, yaklaşık 1.500 öneml makale yayımladı;

günümüz matematkçler se altı derecel ayrılık sayılarını

açıklayan “Erdős sayıları”nı hesaplamaya çalışıyor.

Bu parçaya göre Paul Erdös’ün, çnde bulunduğu

ruhsal durumu en y anlatan sözcük çft

aşağıdaklerden hangsdr?

A) Aşırılık - tutarlılık

B) Özver - kanaat

C) Motvasyon - ısrar

D) Yenlk - taklt

E) Yetknlk - değşkenlk

46

PARAGRAFTA KONU - ANA DÜŞÜNCE

Tarih: D: Y: B: N: Riski Azalt

dk:

21:00

1. Zorlukları sonuna kadar görmek sterz çünkü kendmz

zorlamak bz keyflendrr. Bertrand Russell bu konuda

şunu söylemştr: “Zor br kazanım çn kayda değer br

şeklde yapılan şe odaklanablmek gerekr.” İy br

odaklanma ve sağlıklı br konsantrasyon olmadıkça

stenen sonuç elde edlemeyeblr. Bu da kşnn kend

sınırlarını aşması yan kendsn zorlamasıyla mümkündür.

Bu parçada aşağıdaklerden hangsne değnlmştr?

A) Kendsn zorlamayı seven kşlern başarıya

ulaşabldğne

B) Yaşamın her alanında nsanı zorlayacak olayların

olduğuna

C) Başarısız breylern geçmş dönemlernde herhang br

zorluk yaşamadıklarına

D) Sorumluluk sahb olanların, çalıştıkları ortamlarda çok

sevldklerne

E) Başarı çn sadece sağlıklı konsantrasyonun yeterl

olduğuna

2. Felsefe, Descartes’ın entelektüel lg alanlarından sadece

bryd. Oldukça başarılı br matematkçyd ve asıl şöhret

şmd bzm bldğmz x-y eksenl koordnat sstemn

keşfetmesnden ler gelr. Söylentye göre, tavanda

geznen br sneğ gözleryle takp ettğ sırada sneğn

farklı noktalardak konumunu nasıl tanımlayacağını merak

etmes, Kartezyen koordnat sstemn bulmasını

sağlamıştır. Doğa blmler de cezbederd onu, hem

astronom hem de byologdu. Flozof olarak şöhret,

çoğunlukla blgnn sınırlarını nceledğ Yöntem Üzerne

Konuşma ve Medtasyonlar adlı ktaplarına dayanır.

I. Brden çok alanda söz sahb olduğu çn vaktn

özellkle br alana özgü kılmakta zorlandığına

II. Hâlen kullanılan konum tanımlama sstemn zorda

kaldığı br durum sonucunda oluşturduğuna

III. Felsefe alanındak tanınırlığının, genelde, blg

üzerne yazdığı ktapların çerklernden geldğne

Bu parçada Descartes le lgl olarak yukarıdaklerden

hanglerne değnlmştr?

A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız III

D) I ve II E) II ve III

 Bu testte yer alan metin birleştirme sorularında, bire bir cümlelerin birleştirilmiş düz hâllerini aramak doğru

değildir. Anlamsal olarak her iki cümlenin de barındığı, ortak tarafların korunduğu, fazlalıkların birleştirildiği bir yapıyı

aramalıyız. Matematikte A ve B kümelerini birleştirirken nasıl ortak olanı iki kez saymıyor ya da birinde olup diğerinde

olmayanı dışarıda bırakmıyorsak işte burada da tamamen onu yapıyoruz.

 Bir düşünceyi destekler nitelikte olmak; o düşünceyi kabul etmek, benimsemek, o çizgide gitmek gibi düşünülebilir.

Sözü edilen düşünce ne? Yazar böyle bakıyor mu ya da böyle baktığı yönünde elimizde bir ipucu var mı? Bu soruları

cevaplayabilirsek sorumuz değer kazanır.

 Bu testi, 21 - 24 dakika içerisinde çözmeye çalışınız.

 Bu testte yer alan sorular, ÖSYM soru tiplerine göre hücrelenmiştir.

 Bu testte yer alan sorular, Test 1A ve Test 2A’da yer alan sorularla aynı sıra ve tipte oluşturulmuştur. Çözme işlemini tamamladığınızda her üç testin doğru - yanlış durumlarını karşılaştırmanızı tavsiye ederiz.

Soru Sayısı Hücreli Test Çözüm Stratejisi Süreli Çöz

20

TEST

3B

47

PARAGRAFTA KONU - ANA DÜŞÜNCE

Senden istenen sürede çöz.

Kronometreni aç!

3. Boşa söz harcama, pek tut dln

Bela açar başına bu dl br gün

Yalan soğan gb, baldır doğru söz

Bal ye, soğan yyp acıtma ağız

Edp Ahmet Yüknek’ye at bu dörtlükte vurgulanmak

stenen temel düşünce aşağıdaklerden hangsdr?

A) Konuştuklarına dkkat etmeyenler, gerçek dost olarak

ntelendrlmemeldr.

B) Doğru sözün önem, dürüst davranışlarla somut hâle

getrlmeldr.

C) Her türlü koşulda yalnızca doğruyu söylemek br

erdemdr.

D) Gereksz konuşmaktan sakınılmalı ve dürüst

olunmalıdır.

E) Yalan söyleme alışkanlığı olanlar, lkel tutumlardan

uzak durur.

4. Neşet Ertaş’ın türkülernde evnden, yöresnden ayrılan

kşnn duygularının öne çıktığını görürüz. Onun

türkülernde halkın sanat gücünü, ulusal konuları ve halkın

sosyal hayatından zler görürüz. Gurbettek kş,

sorunlarını çözemedğnde olaylara kaderc yaklaşır,

çektğ olumsuzlukları alın yazısı olarak nteler. Çünkü

gurbete gtmenn en büyük neden geçm sıkıntısıdır.

Ekonomk nedenlerle gurbete çıkan erkek, feleğ suçlar;

felekten yardım bekler.

Bu parçada Neşet Ertaş’la lgl olarak aşağıdaklern

hangsne değnlmştr?

A) Türkülerndek anlatımına

B) Türkülernn kurgusuna

C) Türkülernn evrensellğne

D) Türkülernn konusuna

E) Sanattak kalıcılığına

5. Gönül blmeyenler çoktur

Blmeyende gönül yoktur

Blmş ol k gönül haktır

Sakın ol ha, kırma gardaş

Bu dzelerde anlatılmak stenen aşağıdaklerden

hangsyle lgldr?

A) Yaşama bağlılık B) Gençlğn kıymet

C) Yaşamın güzellğ D) Aşkın evrensellğ

E) Hoşgörülü olma

6. Tyatro sanatçısı Muammer Karaca çelmsz ve zayıftı,

şar Yahya Kemal se nadına şşman... Karaca az yerd,

şar çok yemeye düşkündü. Br gün Park Otelde

karşılaştılar. Yahya Kemal, Muammer Karaca’ya takıldı:

“Yahu nedr senn bu perhzn, et yemezsn, yağlı yemek

yemezsn, kürdan gb kalmışsın, sen gören ülkede kıtlık

var sanır.” Muammer Karaca, sahnelerden kaptığı

hazırcevaplılıkla sözü yapıştırdı: “Evet, fakat sen gören

de bu kıtlığa sen sebep oldun sanır.”

Bu parçada Muammer Karaca le Yahya Kemal’n

brbrne yaklaşımı aşağıdaklerden hangsdr?

A) İdealst B) Öğretc C) Destekleyc

D) Gerçekç E) İğneleyc

7. Büyük heyecan!

Çok heyecanlıyım. Gecem gündüzüme karıştı, kalbm

sürekl ağzımda atıyor sank ve karnımda dnmeyen br

ağrı... Yok, hasta değlm şükür. Yen br oyun çıkarmanın

eşğndeym sadece k bu da beklenmeyen br anda aşka

düşer gb tepe taklak eder bünyey. Seyrcden en sık

gelen “Ay, nasıl ezberlyorsunuz koca oyunu?” sorusu ne

çok şaşırtır oyuncuları oysa. Tek kşlk oyunda, yükü ağır

olsa da ezber teferruattır sadece. Bedennden başka br

beden yaratmaktır yen br karakter çıkarmak tyatroda,

doğumdan ble zordur bu aslında.

Bu köşe yazısıyla lgl aşağıdaklerden hangs

söyleneblr?

A) Heyecan duygusunun sanata katkısı fade edlmektedr.

B) En büyük mutluluğun nsanlarla br şeyler paylaşmak

olduğu belrtlmektedr.

C) Ezber kablyetnn özel br yetenek olduğu

söylenmektedr.

D) Seyrcnn, görsel sanatların çok öneml br fgürü

olduğu açıklanmaktadır.

E) Br şeyler başarmış olmanın verdğ mutluluğun boyutu

anlatılmaktadır.

TEST

3B

48

PARAGRAFTA KONU - ANA DÜŞÜNCE

Senden istenen sürede çöz.

Kronometreni aç!

8. Aşağıdak parçalardan hangs “Okurla duygu brlğne

ulaşablen yazarlar, ortak paydada buluşmanın

mutluluğunu yaşamanın yanı sıra okurun neler stedğnn

de farkındadırlar.” düşüncesne uzak düşmektedr?

A) Salnger’n lk ve tek romanı olan Çavdar Tarlasında

Çocuklar, ergenlk dönemndek br çocuğun dünyayı

algılayış bçmn anlatır. Samm dl ve karaktern

çnde bulunduğu duyguların okuyucuya olan

yansıması, onu kısa sürede dünya edebyatı

lstelernde lk sıralara taşır.

B) George Orwell’ın 1984 adlı eser, geçmşn aslında ne

kadar da gelecekten zler taşıdığını ortaya koyuyor.

1948’de kaleme aldığı bu eser le Orwell, günümüz

modern dünyasına br protesto bırakıyor. Her ne kadar

ktabında 1984 yılını tasvr etse de ktabın

dernlklernde bugünden zler de bulablmenz

mümkün.

C) Khaled Hossen’nn kaleme aldığı Uçurtma Avcısı, yüreklere şleyen hkâyesyle yayımlandığı günden

tbaren en çok satan romanlar arasında yer almakta.

Konusu arkadaşlık üzerne kurulmuş olan eser,

nsanlığa at ortak duygularla tüm dünyayı kucaklıyor.

D) Gülseren Budayıcıoğlu’nun 2015 yılında yayımlanan

eser Kral Kaybederse, kendn dama doruklarda gören

br avcının avı yüzünden nasıl uçurumun eşğne

gelebleceğn çarpıcı br şeklde ortaya koyuyor.

Danışanının yaşamını km zaman br öykücü km

zaman br doktor edasıyla ele alan yazar, dernlkl

duygusallıkla okuru etklemektedr.

E) Brezlyalı yazar Jose Mauro de Vasconcelos’un

1968’de yayımlanan Şeker Portakalı adlı eser, yalın

anlatımı ve çarpıcı hkâyesyle dünya edebyatının

unutulmaz başyapıtları arasında yer alıyor. Yazarının

hayatından zler taşıyan eser, br çocuğun ç

dünyasından yola çıkarak tüm nsanlığa acıyla

yoğrularak olgunlaşmanın ağırlığını duyumsatıyor.

9. Abant İzzet Baysal Ünverstes öğretm görevller

tarafından üç farklı konuda yapılan tekrarlı anket sonuçları

şöyledr:

I. Yapılan ankette dışarıda yemek yeme sıklıkları aynı

olan yanıtlayıcılar, bu durumu farklı sıklık

sözcükleryle ntelemşlerdr. Örneğn “haftada brden

daha az” dışarıda yemek yyen 14 yanıtlayıcının ks

bunu “nadren”, 10’u “bazen”, ks se “sık sık” olarak

ntelendrmektedr. Benzer bçmde dışarıda yemek

yeme sıklığını “bazen” olarak belrten 46

yanıtlayıcıdan 10’u “haftada brden daha az”, 30’u

“haftada br kez ya da daha fazla”, altısı se “günde

br kez ya da daha fazla” dışarıda yemek yemektedr.

II. Snemaya gtme sıklıkları sorulan yanıtlayıcıların

altısı kendleryle yapılan k ankette de hç snemaya

gtmedğn belrtmştr. “Nadren” snemaya gttğn

söyleyen 57 yanıtlayıcıdan 12’s knc ankette “hç”

kategorsn, 43’ü “haftada brden daha az”, ks se

“haftada br kez ya da daha fazla” kategorsn

şaretlemştr. Snemaya gtme sıklığı sorulduğunda

“bazen” yanıtını veren 66 yanıtlayıcıdan altısı knc

ankette “hç” snemaya gtmedğn, 57’s “haftada

brden daha az” snemaya gttğn, üçü “haftada br

kez ya da daha fazla” snemaya gttğn belrtmştr.

III. Yanıtlayıcılara nternette ne kadar zaman geçrdkler

sorulmuş. Sadece k yanıtlayıcı hem lk ankette hem

de kncsnde nternet hç kullanmadığını belrtmştr.

İnternette “az” vakt geçrdğn belrten 18

yanıtlayıcıdan dördü bunu knc ankette “hç”

kategorsn terch ederek fade ederken 11’ “günde

br saatten az”, ks “günde 1-4 saat arası”, br se

“günde 4 saatten fazla” zamanı nternet le geçrdğn

fade etmştr.

Bu deneyler sonucu aşağıdaklerden hangs

kanıtlanmış olablr?

A) Yanıtlayıcıların hassasyet algısı, anlık olarak

değşmler gösterdğ çn sonuçlar yanlış çıkmaktadır.

B) Değşk konulardak soruların yanıtlarının çelşkenlk

taşıması konunun çerğyle lgldr.

C) Kategorlernn sayısallaştırılmadan verlmes,

yanıtlayıcıların farklı algılamasına yol açmaktadır.

D) Toplumsal algının gelşmesyle ölçüleblrlk arasında

doğrulanablr br bağ vardır.

E) Anketlerde sorulan soruların uzaması, zamanla nesnel

gerçeklğ zedelemektedr.

TEST

3B

49

PARAGRAFTA KONU - ANA DÜŞÜNCE

Senden istenen sürede çöz.

Kronometreni aç!

10. Gazetec: Gazetede günlük fıkra yazmanızı steyen genel

yayın yönetmen le nçn anlaşamadınız?

Yazar: Ücret konusu problem oldu.

Gazetec: Bldğm kadarıyla szn çn ücret sorun

olmazdı?

Yazar: Dedğnz doğru. Br köşe yazısı uzunluğunda br

fıkra çn ücret ble stemem. Ama benden br köşe

yazısının çerğn beş cümlelk br yazıya sığdırmamı

sted.

Aşağıdak yargılardan hangsnn bu dyalogdak

yazarın sanat anlayışıyla örtüştüğü söyleneblr?

A) Artık nsanlar uzun metnler okumaktan sıkılıyorlar,

onun çn eskden üç dört sayfada anlattığım br

hkâyey şmd br oturmada yarım sayfada btrmeye

çalışıyorum.

B) Bazı okurlar, sayfalar boyunca lerleyen uzun metnler

okumaktan sıkılıyorlar. Bazıları da kısa yazınca

yazıklanıyorlar; ş m sıkışık k, baştan mı savıyor k,

dyorlar.

C) Gazetede sayfa mzanpajını yapan kşler, yer yer

yazardan yazısını şu kadar kelme kısaltmasını ya da

şu kadar satır uzatmasını steyeblyorlar.

D) Romanı yazı blen herkesn, öyküyü söz tasarruf

uzmanlarının, kısa öyküyü has sanatçıların, şr se

hamuru yıldız tozundan karılmışların çok emek

harcayarak yazableceğ görüşündeym.

E) Gazete yazılarında uzunluk ya da kısalık her ne kadar

çerkle lgl se de bazen yazının yayımlanacağı yern

küçüklüğü ya da büyüklüğü le lgl olablmekte.

11. Özellkle son 30 yıllık süreçte, öncek klm

değşmlernden çok farklı, brkml ve brbrn etkleyerek

tetkler ntelkte brçok doğa felaketne neden olan küresel

ısınma olgusu le ortaya çıkan olaylar zncr meydana

gelmektedr. Küresel ısınmanın gderek artmasına bağlı

olarak sorunların devam edeceğ, belrl br kırılma

noktasından sonra da ger dönüşü olmayan felaketler

sonucu, nsanın ve dğer canlıların geleceğnn ble

tehlkeye düşeceğ olasılığından söz edlmektedr.

Tehlkelern konuşulduğu ortamda ortaya güneş

enerjsnden daha fazla yararlanılması gb parlak fkrler

de çıkmaya başlamıştır.

Bu parçaya göre aşağıdak önlemlerden hangs

küresel ısınmanın sonucudur?

A) Rüzgâr enerjsnden yararlanılması

B) Fabrka bacalarının temzlenmes

C) Yer altı kaynaklarının çıkarılması

D) Güneş enerjsyle çalışan araç üretm

E) Bsklet kullanımının yaygınlaştırılması

12. Temzlk hastalığının günümüzde oldukça yaygınlaştığı

sanılsa da bu takıntının geçmşte de benzer yaygınlıkta

olduğu söyleneblr. Fakat daha önceler “ttz” olarak

adlandırdığımız kşlern büyük kısmının gzl br temzlk

hastası olduğu atlanmış br durumdur. Bu, kşy o kadar

çok zorlayıcı br rahatsızlıktır k temzlk hastalığının “ruh

kanser” olarak da adlandırıldığı olur. Temzlk hastalığının

konusu daha çok ellern, evn ve bedenn temzlğne

dardr. Eve her gelşnde lk olarak sabah gydğ ve

dışarıda krlenen (!) gyslern kapıdan grnce çıkarmak,

drekt banyoya grmek, bu şlem tüm evdek breylere

yaptırmak, köşe bucak temzlğn hemen hemen her gün

yapıyor olmak, ellern sık yıkanması ve yıkama süresnn

fazla olması, çamaşırları tekrar tekrar yıkamak, bulaşıkları

çamaşır suyuyla yıkıyor olmak… Bunları ttzlk tanısıyla

geçştremeyz, bunlar basbayağı hastalıktır.

Aşağıdaklerden hangs bu parçada belrtlenler

destekler ntelktedr?

A) Sağlığa zarar verecek etklerden korunmak çn

yapılacak uygulamalara temzlk denr.

B) Hastalık yapan brçok bakter ve mkroorganzma ev

temzlğne dkkat etmeyen kşlern mekânlarına

yerleşmektedr.

C) Çocuklara temzlk alışkanlıklarının erken yaşlarda

kazandırılması gerekmektedr.

D) Kşnn bakımlı ve sağlıklı olmak çn yaptığı öz bakım

uygulamaları çok çeştldr.

E) Aşırı temzlk yapma steğ ve gereksz ttzlk ruhsal br

bozukluğu şaret eder.

TEST

3B

50

PARAGRAFTA KONU - ANA DÜŞÜNCE

Senden istenen sürede çöz.

Kronometreni aç!

13. İlkokul öğretmen olan br komşumuzun verdğ Doğan

Kardeş ve Tarh Dünyası cltlernn hayatımda öneml yer

vardır. Hepsn baştan sona brkaç defa okumuşumdur. O

eserler, benm başka ktaplara merakımı da kamçıladı.

Ortaokul sıralarında Jules Verne’n o tadına doyum olmaz

ktaplarını, Reşat Nurler, Hüseyn Rahmler, Refk

Haltler, Peyam Safaları okudum. Aynı yıllarda Ahmet

Rasm’den okuduğum Eşkâl- Zaman’ı unutamam; Ömer

Rıza Doğrul tercümesnden defalarca okuduğum Kelle ve

Dmne’y de. Ve tab Klsl Rıfat Bey’n tercüme ettğ

Bostan ve Gülstan… Sonra Mesnev ve Mllî Eğtm

Bakanlığı tarafından yayımlanan klasklern büyük br

kısmı…

Bu parçada anlatılan durum, aşağıdaklerden

hangsne örnek oluşturur?

A) Ktabın temel htyaç kabul edldğne

B) Eğtmde yaşın öneml olmadığına

C) Her eserden br başka esere yol olduğuna

D) Ale ortamının okumaya katkısına

E) Kütüphanelern okumayı kolaylaştırdığına

14. Oktay Akbal’ın ktaplarını okuduktan sonra hkâye

yazmaya kalkıştığımı, bu şn çok zor olmadığını,

yapableceğm düşündüğümü anımsıyorum. Ufak tefek br

şeyler yazdığım olurdu ama adı sanı bell bçmde “Ben de

br hkâye yazacağım.” dye masa başına geçşm,

yazmaya cesaret edşm Akbal’ın hkâyelernn elmden

düşmedğ br yaza rastlar. O yıllarda severek okuduğum

yazarların başında Orhan Kemal ve Sat Fak gelyordu

ama onların ktapları bende böyle br etk yaratmamış,

böylesne yoğun bçmde yazma arzusuna yol açmamıştı.

Kendnden böyle söz eden yazarın yazıya başlama

serüven aşağıdaklern hangsnde belrtlmştr?

A) Bazı yazarlar, yazma dürtüsünü harekete

geçrmektedr.

B) Başarılı yazarlar, okurunu başka alanlara

yönlendrmektedr.

C) Blnçl okurlar, lg duydukları alanda okuma

yapmaktadır.

D) Hkâye, kendne özgü yapısıyla yazma steğ

uyandırmaktadır.

E) Güncel olayların anlatısı, yazara sempatk gelmektedr.

15. Her edebyat eleştrs, braz öznellk taşır. Bu anlayıştan

hareket edlerek yola çıkılırsa varılacak nokta daha y

belrlenmş olur. Yorumların ve değerlendrmelern kesn

ve mutlak br üslupla sonuçlandırılması, yapılan eleştrye

de zarar vereceğnden bu tutumdan kaçınmak gerekr. Br

sosyal blm olarak edebyat ve özelde eleştr türü,

kesnlemeden çok genellemedr. Çünkü bu genelleme,

eser değerlendrp hüküm verrken yaşanılan devrn bakış

açısına göndermede bulunur ve onu temsl eder.

Aşağıdaklerden hangs bu parçada sözü edlen

edebyat eleştrsnn br özellğdr?

A) Okuru blglendrmeye dönük olma

B) Kşden kşye değşeblen yargılar çerme

C) Blnmeyen yazarları blnr hâle getrme

D) Kalıcı eserler üzernde yoğunlaşma

E) Yazarı hoşnut edecek tutum çnde bulunma

16. Tuhaf mı tuhaf br çalışma alanıdır şu felsefe denen şey.

Çok kez br ss bürümüştür ortalığı. Değl yolu arada br

felsefeye düşenler, flozoflar ble sıkça nerede olduklarını

göremezler. Sorgulamanın btp tükenmedğ br belrszlk

dünyası nşa edp durur felsefe. Bu durumu, kurulu

düzenler bozmada adı kötüye çıkan çağımızın o altüst

edc hızına yükleyemeyz elbette. Daha başlangıcından

ber felsefenn yern belrlemede güçlük çeklmştr.

Bu parçada anlatılanlara en yakın görüş aşağıdaklern

hangsnde vardır?

A) Felsefe, ortaya çıktığı günden ber soru sormaya

devam etmektedr.

B) Felsefenn kendne özgü, değşmeyen, kalıcı doğruları

vardır.

C) Modern zamanlarda felsefenn yer ve önem

azalmaktadır.

D) Felsefecler, dünya hayatıyla lgl her soruyu cevap

vereblmşlerdr.

E) Felsefe, aynı soru ve cevapları farklı zamanlarda tekrar

gündeme getrmektedr.

TEST

3B

51

PARAGRAFTA KONU - ANA DÜŞÜNCE

Senden istenen sürede çöz.

Kronometreni aç!

17. Düşünen cahl olamaz

Cahl kendn blemez

Can gder fkr ölmez

Bırak ben konuşayım

Cahllğ bz yenelm

Aşağıdaklerden hangs çerdğ düşünce yönünden

yukarıdak şre anlamca en yakındır?

A) Yüksek fkrl kşler, ekonomk yönden başkalarına

muhtaç olmazlar.

B) Cahllern sözler, gelecekle değl çnde bulundukları

zamanla lgldr.

C) Cahl kşler, olaylar karşısında düşünüp yorum yapma

kablyetnden uzaktır.

D) En büyük cahllk, okuduklarına farklı anlamlar

yükleyerek onları saptıranların cahllğdr.

E) Cahllern çoğunlukta olduğu br toplumda blgl

nsanlar, yalnızlığa mahkûmdur.

18. Babamla Mansa’ya her gdşmzde Ana Vatan Otelnde

kalırdık. Br gün bu otel yazma steğ doğdu çme. O

sıralar arkadaşlarla Brg’ye gdeceğz. Gece Aydın’da br

otelde kaldık. Br otel şte. Kapıdan grlyor, karşıda

yukarıya çıkan br merdven var. Kâtbn yer de bu

merdvenn altında. Önünde br küçük masa... Gece

arkadaşımla konuşurken “Yahu!” dedm, “Bu adamın

buradak hayatı ne olablr?” Merdven altında oturan br

adam... Nasıl br adamdır bu? Üstelk benm bunaldığım

zamanlar. Böyle br klem çnde olduğum br durum. Ana

Vatan Otel le bu adamı brleştrdm, kend ruh durumumu

da yansıtmaya çalıştım. Bu roman çıktı.

Bu parçaya göre roman yazmayla aşağıdaklerden

hangs lşkldr?

A) Romanın gerçeklğyle nsanın gerçeklğ brbryle

tamamen örtüşmektedr.

B) Hçbr yazar, gerçeğ olduğu gb aktarmadan y br

roman yazamaz.

C) Roman, gerçeklern katı kurallarından sıyrılarak ve

tamamen hayale dayanarak ortaya çıkar.

D) Probleml kşlkler, yaşamın sıkıcılığında yazarın

kalemnden karaktere dönüşür.

E) Yazarlar, çevrelernde gördüklern kend hayal

süzgecnden geçrerek eser oluşturur.

19. Benm çn öneml olan, okurdan gelen yorumlardır.

Açıkçası o sıradan okur dye tabr edlen kesmn çok çok

daha ön yargısız, açık fkrl ve samm olduğunu gördüm

her sefernde. Bence syas ve kültürel seçknler, çok daha

tepksel. Onlar daha ön yargılı. Oysa bu küçük seçknc

çembern dışına çıkınca İzmr’den Dyarbakır’a her mza

gününde ve söyleşde br kez daha gördüm k gerçek okur

ne yazara bakıyor ne dedkodulara. O sadece ve

doğrudan ktapla lşk kuruyor. O kadar ntelkl ve samm

br okur-ktap lşks. Ben şte bu kesmden çok olumlu

tepkler aldım romanla lgl.

Bu parçada okurun yazar tarafından ön yargısız olarak

görülmes, aşağıdaklerden hangsne

bağlanmaktadır?

A) Yazarlar arası seçm yapmada ttz davranmasına

B) Günceln tuzağına düşmeden okumalar yapmasına

C) Kendne htap eden eserler y blmesne

D) Yazarın kmlğyle değl, doğrudan ktapla lşk

kurmasına

E) Syas tartışmaların uzağında durmasına

TEST

3B

20. Aşağıdaki parçalardan hangisi “Bir insan, doğuştan

yeteneği düşük olduğu bir alanda başarılı olabilir mi?”

sorusuna cevap vermektedir?

A) Zekâ, sahibini şımartan hoş bir aroma gibidir.

Zekâsına güvenerek çalışmaya gerek duymadan

ömrünü geçiren insanlar tanıyorum. Bu kişiler,

kalıtsal özellikleri sayesinde bir alanda başarılı

olmakla yetinirken çok daha başarılı olabilecekleri

alanları gözden kaçırıyor.

B) Beynin kendini değiştirebilmesiyle ilgili çalışmalar, onun

bir alana yoğunlaştığında başarılı olmasını sağlayan

beceriler kazanabildiğini gösteriyor. Sporcuların

zamanla kaslarını güçlendirmesi gibi beyin de yeni

nöral bağlantılar kurarak kendini geliştirebiliyor.

C) Zekâ testleri aklın sihirli bir göstergesi olmaktan

ziyade belli bir tür testi çözme becerisini ölçen

araçlardır. Testte başarılı olan kişilerin yeteneklerinin

yüksek olduğu değil, sorulara cevap verme konusunda

diğerlerinden daha iyi eğitim aldığı söylenebilir.

D) Bireysel farklılıklar üzerine yapılan çalışmalar, daha

önce göz önüne alınmamış olguların araştırılmasına

öncülük ediyor. Hepimizin günlük hayatta “Babası ve

annesi yetenekli, elbette yetenekli olacak çocuk!”

demesi, bu araştırmalarla bilimsel olarak kanıtlanıyor.

E) Herkes kendi belleğini geliştirmeyi öğrenebilir ama her

şeyi hatırlar diye bir kural yok. İnsan beyni kendinden

beklenen davranışları yerine getirmeye odaklanır ama

tersi de olabilir. Örneğin hatırlamak istediği bir olayı

unuturken unutmak istediklerini hatırlayabilir.

ÇIKMIŞ

SORU

2021 - TYT

52

PARAGRAFTA KONU - ANA DÜŞÜNCE

Tarih: D: Y: B: N: Riski Azalt

Soru Sayısı Hücreli Test Çözüm Stratejisi Süreli Çöz

18 18:00

dk:

1. Buddenbrooklar; ale hkâyelernn anlatıla anlatıla

btrlemedğ br dönemde, hayatla lk temasın, lk

öfkelern, lk bağlılıkların, ömür boyu cebelleşlecek temel

hasret ve nefret duygularının kurulduğu “ale”den, o “lk

sahne”den gerçek br edebyat çıkarablmenn yollarını

gösteren br harta olmasıyla da önemsenmel. Çünkü

modern breye dünyanın ve tarhn çarpıtılmış br özetn

sunan, eşyaların smlern, zamanın rtmn, çernn

fazletlern ve dışarının tehlkelern öğreten, sonra da ya

sadık köles ya da hınç dolu düşmanı hâlnde kalabalıklar

arasına salan o lk “çember”, aley anlatma dürtüsünün,

duygusal br hesap dökümü olup çıkmaya fazlasıyla

meyll olduğunu blyoruz. Edebyat, Flaubert’den

nakledenlerden duyup tekrar ettğmz gb, son kertede

otobyografk olablr elbette ama bu otobyografnn

formunun, nyetlernn ve sınırlarının ne olacağı galba çok

daha öneml br mesele.

Bu parçada aşağıdak konulardan hangs

tartışılmaktadır?

A) Otobyografk yapıtların özellkler

B) Yazarlarla yapıtları arasındak çelşk

C) Ale ç kavgaları yapıtlarda şleme

D) Ale hkâyelernn gerçeklğe uygunluğu

E) Edebî eserlerde kuşaklar arası çatışma

2. Edebyatın nternet sayfalarında yer alması başka br

endşey de berabernde getryor. Burada yayımlanan

eserler ne kadar doğru? İnternet ortamında defalarca yer

değştren ve kopyalanan yazı ve şrler, km zaman

asıllığını kaybedyor. Bu durum, ünlü köşe yazarlarını ble

zor durumda bırakablyor. Yazılarına alıntıladıkları şrler

nternetten kopyalayan yazarlar, çok blnen bu şrlern

yanlış yazılacağını hesaba katmadıkları çn okurlarını

yanlış blglendreblyor. Özellkle Türkçeye yabancı

dllerden gren kelme ve tamlamaların hatta cümlelern

yazımında yapılan hatalar; anlam kaymalarına, yanlış

anlaşılmalara sebep oluyor. Bütün bunlar, pek çok yazı ve

şrn yanlış ve eksk bçmde hafızalarda yer etmes ve bu

hâlyle geleceğe taşınması gb olumsuz br durum ortaya

çıkarıyor.

Bu parçada edebyatın nternet sayfalarında yer

alması hang açıdan eleştrlmektedr?

A) Yayımlanan şrlern Türkçenn ses yapısına dkkat

edlmeden ezberlenmes

B) Yazı ve şrlern hatalı olup olmadığı kontrol edlmeden

defalarca kopyalanıp kullanılması

C) Şar ve yazar smlernn bazı kesmler tarafından

blerek yanlış yazılması

D) Sözcüklern yazı ve şrdek anlamlarına uygun

kullanılmaması

E) Sevyes düşük yazı ve şrlern herhang br ktapta yer

almadan geleceğe kalması

 “Bir metnin bir soruya karşılık olarak verilmesi”nin sorulması başka şey, “Parçada aşağıdaki sorulardan

hangisinin cevabı yoktur?” şeklinde sorulması başka bir şeydir. Metnin hangi soruya karşılık olarak

sorulduğunu aradığımızda metnin özellikle giriş ve sonuç bölümleri ve varsa içinde “yani, demem o ki, evet,

hayır…” gibi ifadelerin olduğu bölümler bizim için daha anlamlıdır. Bu tip sorularda, metinde “asıl anlatılan” ile

ilgilenmemiz gerekmektedir. Ancak diğer soru tipinde, klasik bir yardımcı düşünce sorusunda olduğu gibi,

“... aslında hangisine değinilmemiştir?” tarzında bir soru gibi okuyup seçenek-metinden ilgili bölüm

eşleştirmesi yapılmalıdır.

 Bu testi, 18 - 21 dakika içerisinde çözmeye çalışınız.

 Bu testte yer alan sorular, ÖSYM soru tiplerine göre hücrelenmiştir.

 Bu testte yer alan sorular, Test 1A ve Test 2A’da yer alan sorularla aynı sıra ve tipte oluşturulmuştur. Çözme işlemini tamamladığınızda her üç testin doğru - yanlış durumlarını karşılaştırmanızı tavsiye ederiz.

TEST

3C

53

PARAGRAFTA KONU - ANA DÜŞÜNCE

Senden istenen sürede çöz.

Kronometreni aç!

3. Fransız edebyatının usta kalemlernden Antone de Sant

Exupery, yapıtlarıyla brçok okurun dünyasında slnmez

zler bırakmış br yazar. Exupery, bu ktabında Fransa’nın

Almanlar tarafından şgal edldğ II. Dünya Savaşı’nın en

zor günlernde, keşf uçuşuna gönderlen plotların anbean

yaşadıklarını ve onların gözünden savaşın nsanlar

üzernde açtığı yaraları dle getryor.

Bu parçaya göre Exupery’nn sözü edlen eser, okuru

I. kşsel görüşler,

II. savaşın nsan üzerndek etkler,

III. gerçeklk

konularından hangleryle buluşturur?

A) Yalnız I B) Yalnız II C) II ve III

D) I ve II E) I, II ve III

4. Blgsayar ve nternet, gündelk hayatımıza doludzgn

grerek pek çok alanda alışkanlıklarımızı da değştrd.

İnternet teknolojs lk olarak mektubu tarhn karanlık

sayfalarına gömdü. Hç kmse, meraklı gözlerle postacıyı

beklemyor artık. İletşm kurablmek çn pul yalamamız,

zarf kapatmamız, en yakın postanenn yolunu tutmamız

gerekmyor. Anında haberleşyoruz. Elbette nsan

sıcaklığı, el yazısının gzem, yazının kâğıda snen kokusu

ulaşmıyor bzlere. Br ekranın önünde oturup önceden

belrlenmş br yazı karakteryle hızlı hızlı, özenszce

yazılmış mesajı göreblyoruz. Elbette sıcaklık öldü.

Yukarıdak parça çn en uygun başlık aşağıdaklerden

hangs olablr?

A) Hızlı İletşmn Yararları

B) Blgsayar ve İnternetn Faydaları

C) Teknoloj ve Değşen Alışkanlıklarımız

D) Teknolojk Gelşmelern Dünü ve Bugünü

E) Blgsayar ve İnternetn Gelşm

5. Atölye kelmes, lk kez lsede okurken dkkatm çekt. O

güne kadar çevremzde gördüğümüz yerlere atölye değl

dükkân derdk. Şakr Hoca’mızdan resm ders aldığımız,

kend yaptığı eserlerle süslü, braz loşça sınıfın adı resm

atölyesyd. Resm atölyes, bzm çn okulun en özgür

mekânlarından bryd. Ve farklıydı. Öyle k şmd ble

oturmuş sze anlatıyorum. Atölyede, çmzde br yerlerde

saklı olduğuna nandığımız ressamı, br sanat nsanını,

bulup çıkarmaya çalışırdık. Bunu km zaman br kara

kalemn çzgleryle, km zaman çn mürekkeb marfetyle

km zaman da kâğıdımızı buruş buruş eden sulu boyanın

renklernde arardık. Şmd mazye dalıp benm aradığım

gb

Bu parçada

I. hüzün,

II. özlem,

III. pşmanlık

duygularından hangler belrgndr?

A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve II

D) I ve III E) II ve III

6. Ktabı okurken Türkçenn güzel kullanılmasının ne kadar

öneml olduğunu br kere daha anlıyorum. Güzel konular;

güzel kelmelerle, güzel br dlle anlatılmalıdır dye

düşünüyorum. Bu anlamda bu yapıtta kullanılan dln de

oldukça başarılı olduğunu söyleyeblrm. Kelmelerden,

anlatımdan hoşlanarak okudum metnler. Sonra da

düşündüm “Bu metnler güzelleştren nedr?” dye.

Bu parçada en belrgn duygu aşağıdaklerden

hangsdr?

A) İmrenme B) Beğenme C) Karamsarlık

D) Özlem E) Pşmanlık

TEST

3C

54

PARAGRAFTA KONU - ANA DÜŞÜNCE

Senden istenen sürede çöz.

Kronometreni aç!

7. Eleştr, lle de bugünle uğraşmak gb br görev çnde

değldr. Eleştr, geleceğ belrlemek gb br msyona da

sahp olamaz. Daha çok geleceğn edebî brkmn bugün

yorumlayarak bugünle gelecek arasında köprü kurmaya

talp olablr. Eleştr çn öneml olan, akademk terch

dyebleceğmz, mümkün olduğu kadar yrm otuz yıl

gerden gelenler takp ederek onları değerlendrmek,

onları bugünden anlamlandırmak olmalıdır. Fakat sz

eleştrmen olarak bugünün nabzını tutayım dedğnz anda

özel brtakım sıkıntılar da berabernde gelyor.

Bu parçaya göre eleştr le lgl olarak

I. Geleceğe ve bugüne yön verme kaygısı

taşımamalıdır.

II. Bugünle gelecek arasında köprü vazfes görmeldr.

III. Bugünün yapıtlarını ele alarak geleceğn sanatını

şekllendrmeldr.

yargılarından hangler çıkarılablr?

A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız III

D) I ve II E) II ve III

8. Aynı yoldan ve aynı hızla gtmenze rağmen dönüş

yolculuğunun gdşten daha kısa sürdüğünü

hssedyorsanız yalnız değlsnz. Akademk anlamda lk

olarak 1950’lerde çalışılan bu olguya “dönüş yolculuğu

etks” denyor. Etky ölçmek çn yapılan deneylerde

katılımcılar, dönüş yolculuğu süresnn ölçülen

değerlerden yaklaşık %20 daha kısa olduğunu düşünüyor.

Dönüş yolculuğu etks çn yaygın kabul gören açıklama,

gdş esnasında tanınmış olan yolun dönüşte daha kısa

algılanması temelne dayanıyor. Zaman algısına yönelk

çalışmalar da bu açıklamayı desteklyor.

Bu parçadan aşağıdaklern hangs çıkarılablr?

A) Kaygılı breylerde zaman kavramı slkleşmektedr.

B) Zaman le sürekllk arasındak lşk değşkendr.

C) Gdlen yolun uzunluğu, kullanılan araca göre

değşmektedr.

D) Yolun blnyor olması, zaman algısını etklemektedr.

E) Dönüş yolculukları, kavuşma düşüncesyle

kısalmaktadır.

9. Mete Gazoz, pandem nedenyle ertelenen ve 2021’de

yapılan “2020 Tokyo Olmpyat Oyunları”nda kazandığı

altın madalya le Türk spor tarhne geçt. Okçulukta lk

defa br Türk sporcu olmpyat şampyonu oldu. 1999

yılında İstanbul’da doğan Mete Gazoz, 6 yaşında okçuluk

sporuna lg duydu ve dersler almaya başladı. Aynı

zamanda okçu olan anne ve babasının desteğyle

okçulukta lerlemek çn omuzlarını gelştrme amacıyla 8

yaşına kadar yüzme kursuna gtt. Okçulukta koordnasyon

sağlamak amacıyla basketbol da oynadı. Görme ve dkkat

yeteneğn gelştrmek çn br sene boyunca da resm

kursuna gtt. Göz ve el koordnasyonuna katkı sağlaması

amacıyla pyano kursu da alıp k sene pyano çalan

Gazoz, sanatın ve sporun çeştl dallarında eğtm alarak

kendn gelştrd.

Bu parçaya göre Mete Gazoz’la lgl olarak

I. Başarısının temel kaynağı, bedensel güç gerektren

farklı sporlarla lglenmesdr.

II. Çok yönlü olması, başarıya ulaşmasını

kolaylaştırmıştır.

III. “ Ağaç yaşken eğlr.” atasözü, başarı öyküsünü

özetlemektedr.

yargılarından hangler kesnlkle çıkarılır?

A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız III

D) I ve III E) II ve III

10. Br yapıt, ne denl büyük br düşünür ya da yazarın

kalemnden çıkmışsa o denl de kend gücüyle kendn

anlatablr. Dolayısıyla edebyat tarhçsnn, yapıtı kaleme

alanın yaşam öyküsü ya da düşüncelerne başvurmasına

hç gerek kalmaz. En güçlü kşlk, düşünsel yaşamla en

y özdeşleşen kşlktr. Br yapıtın güçsüz ve tutarsız

yanlarını anlamak söz konusu olduğunda ancak yazarın

kşlğne ve yaşamının dış koşullarına başvurmak

zorunluluğu doğar çok kez.

Bu parçadan aşağıdaklerden hangs kesnlkle

çıkarılır?

A) Dünyaca tanınmış yazarlar, dünyaya yön veren olayları

daha sabetl yorumlamışlardır.

B) Üst düzey sanatçıların tüm yapıtları aynı sevyede

olmayablr.

C) Büyük düşünürlern yapıtlarını anlamak çn yaşam

öykülerne başvurulmalıdır.

D) Toplumla özdeşleşen düşünürlern toplumu

dönüştürmede daha etkn oldukları gözlemlenmştr.

E) Yapıttak anlaşılmayan yerler çn yazarının kşlğne ve

yaşantısına bakmak gerekr.

TEST

3C

55

PARAGRAFTA KONU - ANA DÜŞÜNCE

Senden istenen sürede çöz.

Kronometreni aç!

11. Benm ve yaşıtım brçok kşnn çocukluk hatıralarında

komşuluk lşkler öneml br yer tutmaktadır. Bugün esk

Türk flmlernde tanıklık ettğmz komşu çocuklarıyla

sokakta akşam saatlerne kadar oynanan oyunlar, komşu

teyzelern brbrlernn evlerne çat kapı zyarete gtmeler,

y günde kötü günde tüm mahalle halkının brbrne

yardım etmes; günlük hayatımızın rutnyd. Komşularla

yoğun ve sürekl lşkler yanında mahalle halkı da brbrn

tanımaktaydı ve sürekl etkleşm çndeyd. Kşler

arasında güven duygusu hâkmd k bu duygu, bugün

sosyal sermaye olgusunun da temeln oluşturmaktadır.

Şmd aynı apartmanda oturduğumuz kşler tanımıyoruz.

Asansörde denk gelrse zorak br tebessümle br

“Günaydın!” ya da “İy akşamlar!” deyp sonra kend

dünyamıza çeklyoruz. Br tuz stemeye ble gdecek

kapısı olmuyor bazen nsanın.

Bu parçada aşağıdaklern hangsnden

yakınılmaktadır?

A) Kmsenn br başkasına zaman ayıramamasından

B) Apartmanların komşuluk lşksne elverşl

olmamasından

C) Komşuluk lşklernn zamanla zayıflamasından

D) Geçmştek alışkanlıkların unutulmasından

E) Yoğun ş temposunun kşy breyselleştrmesnden

12. “Bu zamandan sonra hang ktabın nasıl okunması

gerektğ hakkında brnn açıklamaları olmadan şn

zevkne varamayacak mıyız?” dye söylenyorsanız sze

hak verrm. Ne yazık k bundan tam br asır önce 30

yaşlarındak br Osmanlı subayının etrafında olup btenler

hakkında kaleme aldığı notlar, sayfa kenarlarına açıklayıcı

blgler eklenmedkçe kolay anlaşılablr olmaktan uzaktır.

Bu parçadak yakınma aşağıdaklerden hangsyle lgl

olablr?

A) Açıklayıcı blgler vermeyen yapıtları anlamlandırmada

çeklen güçlüklerden

B) Okunan yapıtlardan zevk alamayan okuyucuların

çokluğundan

C) Günümüzde estetk değer taşımayan yapıtların

sayılarının artmasından

D) Esk yapıtların, brlernn açıklamaları olmadan

anlaşılamamasından

E) Geleceğe seslenmeyen yapıtların günümüze htap

etmemesnden

13. Ger dönüşüm, atık br maddenn doğaya bırakılmadan

tekrar şlenerek aynı maddenn oluşturulması şlemne

denmektedr. Ger dönüşüm le brlkte yen br ham

maddenn kullanım htyacı azalır. Böylelkle hem atıkların

doğayı bozarak krletmes, perşan etmes önlenr hem de

daha fazla ham madde htyacı doğmaz. Ger dönüşüm,

en çok doğaya verlen hesapsız zararları önledğ çn

terch edlmektedr. Pek çok madde, ger dönüşüm

sayesnde tekrar tekrar kullanılmakta ve böylelkle ham

maddeye duyulan htyaç azalmaktadır.

Parçaya göre ger dönüşümün terch neden

aşağıdaklerden hangsdr?

A) Atıkları dönüştürecek sstemn olmaması

B) Doğal dengenn bozulmasına duyarsız kalınması

C) Petrol atıklarının yaygın olması

D) Atıkların doğaya zarar vermes

E) Bazı maddelern dönüşümünün zorluğu

14. Eleştr, yapısı ve şlev gereğ edebyata yön verr ancak

eleştrmenn böyle br amacının olmaması gerekyor.

Kend adıma söyleyecek olursam benm böyle br derdm

hç olmamıştır. Ben oturup eleştrm yazarım; o eleştrmn

edebyata yön verp vermedğ, okurun, -daha genel

söyleyşle- edebyatla yakından uzaktan lgl herkesn

düşüneceğ br şeydr. Ben sadece gerek kendm gerekse

onu okuyacaklar çn okuduğumu y değerlendrmeye ve

y eleştrmeye çalışırım, gers ben kesnlkle

lglendrmez.

Bu parçada yazarın eleştrmenlerle lgl olarak karşı

çıktığı durum aşağıdaklerden hangsdr?

A) Okurları olumsuz yönlendrmeye çalışmaları

B) Yazdıklarıyla edebyata yön vermeye çalışmaları

C) Eleştrlernde çoğu zaman tarafsız davranmaları

D) Gerekl gereksz brçok ayrıntıya grmeler

E) Yapıtların estetk ve bçm yönüne değnmemeler

TEST

3C

56

PARAGRAFTA KONU - ANA DÜŞÜNCE

Senden istenen sürede çöz.

Kronometreni aç!

15. Toplumla çok güç anlaşıyorum. Benm gb toplumla güç

anlaşan nsanlara da lg duyarım. Bunun en tpk

örneklerne sanat çevrelernde rastlanır. İşte onun çn

sanat galerlerne dama sempat duymuşumdur. Sanat

galerler; en özgür olduğum, her şey kend penceremden

görebldğm tek yerdr. Benm çn vazgeçlmezdr ve ben

orada rahata ererm. Kafam art arda gelen brçok problem

çözeblecek yapıda değl, bunu blyorum. Orada bütün

problemlerm unutur, yen br dünyanın sırlı yollarını

adımlarım. Hatta br süre kmseyle de görüşmek stemem.

Bu sözler aşağıdak sorulardan hangsne karşılık

söylenmş olablr?

A) Sz yaşam karşısında en çok ne yorar?

B) Sanatın, nsanları tanıma konusunda sze katkısı

nedr?

C) İnsanlarla görüşmek stememenz nasıl karşılanıyor?

D) Sanat galerlernn szn dünyanızdak karşılığı nedr?

E) İnsana bakışınızdak değşmden kmler etklenyor?

16. Br zleycnn vdeoya grmeden önce lk göreceğ şey

vdeoya ekledğnz küçük resmdr. Resm lgsn çekerse

ve vdeonun aradığı konuda olduğunu düşünürse başlığa

bakar ve vdeoya grer. Bast br deyşle küçük resmler

zleycy dükkâna davet eden vtrndr. Onun çn br

bakışta konuya gönderme yapmalı hatta vdeonun

konusunu özetlemel. Örneğn br oyun, oyunun sm,

oyunun logosu, oyun çnden br görüntü… Bu şeklde

düzenlenen br küçük resm, lgl kullanıcıyı çeker. İlgl

kullanıcı, görüntülenme ve zlenme demektr. Bu,

potansyel abone anlamına gelmez m?

Bu parçanın son cümlesndek sorunun yanıtı

aşağıdaklerden hangs olablr?

A) Abone çalışması, çerk üzernden olduğunda daha

uzun sürel br vermllğe ulaşılır.

B) İy seçlmş br küçük resm, kanalınızın abone sayısını

artırır.

C) Konuyu özetleyen resmler, lgsz kşler ble vdeo

zlemeye çekeblr.

D) Küçük resmler, zlenme sayısını artıran etkleyc

görsellerdr.

E) Abone sayıları, her vdeo kanalının yüksek olmasını

stedğ rakamlardır.

17. Ben, annemden ve babamdan ne gördüysem

çocuklarımla da aynı şey yaşıyorum. Annem ve babam;

bana bırakın el kaldırmayı, ağır br söz ble

kullanmamışlardır. Hep arkadaştılar benmle. Ben de k

oğlum ve br kızımla öyle arkadaşım. Her şeyme onlar

koşturuyorlar. Açık hava konserndek hologram da onların

fkr. Orkestrayı onlar hazırlıyor, sahne tasarımıyla lgl her

şey onlar planlıyor. Ben şarkılarımı söylüyorum sadece.

Bu arada büyük oğluma br albüm yapıyoruz. Br akslk

olmazsa sene sonu gb çıkarmayı düşünüyoruz.

Bu parçada aşağıdak sorulardan hangsnn cevabı

yoktur?

A) Çocuklarınız şlernze yardımcı oluyorlar mı?

B) Szn gb müzkle lglenen çocuğunuz var mı?

C) Çocuklarınızla olumlu letşmnzn temelnde ne var?

D) Annenz ve babanız sze nasıl davranırdı?

E) Yen albümünüzü ne zaman çıkarmayı düşünüyorsunuz?

18. Grup olarak belrledğmz arayüzle çalışmalarımıza

başladığımızda projemzn stedğmz kadar görsellk

çermedğn belrledk. Bu sorun, lerleyşmz çok

zorlaştırdığı çn tekrar yen br arayüz oluşturduk. Bu

aksaklık, projemzn braz yavaşlamasına neden oldu.

Ancak bu, tasarım ve analz aşamasında herhang br

sapmaya neden olmadı. Projemzden beklenen bazı

özellklern ekleneblmes çn blmedğmz bazı kodların

eklenmes gerekt. Blmedğmz bu kodları öğrenmek her

ne kadar bzm zaman çzelgemzden şaşmamıza sebep

olsa da mentörlermzden destek alarak bu sorunların da

üstesnden gelmey başardık.

Bu sözler aşağıdak sorulardan hangsne karşılık

söylenmş olablr?

A) Çözemedğnz sorunların projeye ne gb olumsuz

etkler oldu?

B) Projede karşılaştığınız sorunlar ve uyguladığınız

çözümler nelerdr?

C) Bu projeyle hang sorunların üstesnden gelmey

düşünüyorsunuz?

D) Arayüzün görsellğ konusunda proje paydaşları ne

düşünüyorlardı?

E) Projenn lerleyşnde kod yazımının önerlmes sze ne

gb açılımlar sağladı?

TEST

3C

PARAGRAFTA KONU - ANA DÜŞÜNCE

Kolay

Orta

Zor

Kolay-Orta Orta-Zor 1

57

1. Gazetec: Keyfl metnler yazmayı amaç edndğn

söyleyen genç dostunuza nçn asla yazı yazmamasını

salık verdnz?

Yazar: Çünkü yazdıkları hçbr zaman yazı, kends de

asla br yazar olamayacaktı.

Gazetec: Bu keskn ve tehlkel br öngörü değl m szce?

Henüz ne yazdığını görmemşken…

Yazar: Bakınız, br yazar, okuruna keyf vermek çn

yazmaz; onu rahatsız etmek, düşündürmek, değştrmek

ve harekete geçrmek çn yazar.

Aşağıdak yargılardan hangsnn bu dyalogdak

yazarın sanat anlayışıyla örtüştüğü söyleneblr?

A) Netzsche’nn “Daha kend kendnz aramamışken ben

buldunuz, şmd sze ben ytrmenz, kendnz

bulmanızı buyuruyorum.” söylemn desteklyorum.

B) Oscar Wlde “İnsanların yüzde doksanı yaşamazlar,

sadece vardırlar.” dyor, çoğumuzun çevremzde olup

btenler fark etmey aklımızdan ble geçrmedğmz

şaret ederek…

C) “İnsan mkânsızı başarablr sözü yeterszdr çünkü

nsan mkânsızın da ötesne ulaşablr.” der Nkola

Tesla; o zamana dek yapılmamış onlarca şey

defalarca hem de patentl yaparak…

D) Konfüçyüs’ün brçok sözü var ama hak edlmemş

tbarlardan yararlananları anlattığı şu fadesne

bayılıyorum: “Br yerde küçük nsanların büyük

gölgeler varsa o yerde güneş batıyor demektr.”

E) Sokrat’ın kendsne yöneltlen halkı kışkırtmak

suçlamasına, kendsn br aydın kş olarak nsanları

uyandırmakla görevl br at sneğne benzeterek karşılık

vermesn anlamlı buluyorum.

2. Test mantığının hâkm olduğu, öğrenclern metn anlayıp

anlamadığını ölçmey amaçlayan sınavlar; öğrenclern

yazma kablyetlern köreltmekte, öğrencler beş şık

arasına sıkıştırarak onları düşünmekten ve üretmekten

mahrum bırakmaktadır. İlköğretmden başlayarak lse son

sınıfa kadar öğrenclern test mantığı le yetştrlmes,

onları düşünmeye ve üretmeye yöneltmekten zyade test

teknğne yönlendrmekte, bu da yazma gelşmnn

önünde en büyük engel oluşturmaktadır.

Bu parçada asıl anlatılmak stenen aşağıdaklerden

hangsdr?

A) Test teknğ, öğrencnn düşüncelern sınırlandırmaktan

başka şe yaramamaktadır.

B) Son yıllarda sınavlarda her kademede test mantığı

ağırlık kazanmıştır.

C) Test mantığı, öğretmenler çn kolaylık sağlasa da

öğrencler olumsuz etklemektedr.

D) Test usulüyle hazırlanmış sınavlar, öğrencler

tembellğe sevk etmektedr.

E) Test şeklndek sınavlar, öğrenclern yazma becersn

olumsuz etklemektedr.

 Bu test, soruların zorluk düzeyleri dikkate alınarak hazırlanmıştır.  Bu test için size verilen süre 8 - 12 dakikadır.

D B Y N

3. Tanpınar, 1940’lı yıllarda boş zamanlarını bir antikacı

dükkânında geçirir. Onun kişisel sözlüğünde bu mekân,

hayal dünyasını canlı tutan bir medeniyet müzesidir.

Etrafa dağılmış küçüklü büyüklü Çin porselenleri, geçmiş

zamanı sayıklayan saatler, Bursa ipeklileri, XIV. Louis

tarzında mobilyalar... Bunların hepsi, yazarın medeniyet

kavramına yüklediği anlamı kuşatır. Ona göre medeniyet,

derin maziden gelen anlamlı bir kültürel bütünlüktür.

Bu parçaya göre aşağıdakilerden hangisinin,

Tanpınar’ın görüşleriyle örtüştüğü söylenebilir?

A) Eskiyen eşyalar, medeniyetlerin şekillenmesinde

önemli bir etkiye sahiptir.

B) Antika eşyalar, geçmişten gelen birikimin bir

yansıması olarak değerlendirilir.

C) Bir kültür sembolü olarak eşya, geçmişte var olduğu

döneme hâkim olur.

D) Medeniyetler, eski eşyalara yüklenen anlamlardan

bağımsız olarak gelişir.

E) Farklı kültürlerden gelen eşyalar, sanatçıya kendi

geçmişini hatırlatır.

ÇIKMIŞ

SORU

2022 - MSÜ

PARAGRAFTA KONU - ANA DÜŞÜNCE

58

1

4. Roma’nın en ünlü hekm ve belk de Hpokrat’tan sonra

Antk Çağ’ın en büyük tıp otortes olan Bergamalı Galen,

gladyatörlern şddetl tendon yaralanmalarında

uyguladığı tedavlerle şöhret kazanmıştır. Brçok cerrah

uygulamayı tanımladığı De Methodo Medend sml

ktabında, cerrahın temel olarak ayırma ve yaklaştırma

manevralarını yapablecek yetenekte olması gerektğn,

yara tedavsnde dokuların yaklaştırılması amacıyla

bandaj, metal klps ya da toka ve dkşlern

kullanılableceğn belrtmştr. Kanamanın durdurulması

amacıyla lk defa lgatür uygulamayı öneren Galen,

ktabında bu amaçla kullanılacak malzemenn kolay

çürümemes gerektğn vurgulamıştır. Mackenze’ye göre

bu malzeme, büyük br olasılıkla keten ya da kelt plğ d.

Bu parçada Bergamalı Galen le lgl aşağıdaklerden

hangs anlatılmaktadır?

A) Çağdaşı olan hekmlere göre daha fazla tanınması

B) Kendnden sonra gelen hekmler etklemes

C) Tedav yöntemlernn bugün de benmsenmes

D) Kendne has bazı tedavler uygulaması

E) Uyguladığı yöntemlern geçerllğn ytrmes

5. Aşağıdak parçalardan hangs “Teknolojk chazlar

arasında yaşayan modern nsan, maruz kaldığı yoğun

kaygıdan nasıl kurtulablr?” sorusuna cevap

vermektedr?

A) Teknolojnn getrdğ aletler bağlamında nsanın

yaşadığı teknoloj toplumu, br tür kaygı toplumudur.

Çünkü teknolojk nesneler uzun sürel kullanıma uygun

değldr. Her şey, son kullanım tarhne hızla

yaklaşmaktadır; her an br chaz bozulablr ve bu kaygı

verr.

B) Günümüzde kaygı, teknolojnn yarattığı “brkme ve

çokluk”tan beslenr. Çünkü nesne, karşılamayı vadettğ

fonksyondan daha farklı ve fazla br şeydr. İnsan

kullanamadığı bu fonksyonlar evrennn arasında

brçok fırsat kaçırıyorum hssyle kaygılanır.

C) Temel br kavram olan kaygıyı, günümüzde teknolojk

dünyanın yarattığı noktasından soyutlayarak açıklamak

çok mümkün görünmemektedr. Çünkü tüketm

nesneler yaşamı kolaylaştırırken güçleştren br

mantığa sahptr. Kabul edelm esk nsan bugünkünden

daha az mutlu değld.

D) Teknoloj çağında kaygıyı yaşamdan fazla br şey

hâlne getrmemek br teknolojk blnç le mümkün

olablr. Teknolojk blnç se şu ögelerden meydana

gelr: kendn blmek, htyaç, sosyo-ekonomk analz,

teknoloj okur-yazarlığı, tüketm ahlakı ve terch.

E) Teknoloj le kuşatılmış ve tüketmn âdeta br deoloj

olarak dayatıldığı dünyada “Ney neden seçmelym?”

sorusuyla karşı karşıya kalan nsanın en temel

hslernden br kaygı olmuştur. Nesneye ulaşım sürec

ble yan alışverşn kends ble olmazsa olmaz br

rtüel hâlne gelmştr.

6. Yaşamımız boyunca anne ve babamızdan mras olarak

aldığımız DNA’mızda çeştl değşklkler olablyor. Bazen

DNA’da tek bazda değşm meydana gelrken bazen 46

kromozomdan br tamamen ya da kısmen kaybolablyor.

Hatta kromozomun br parçası kopup başka kromozomla

brleşeblyor. Bu nedenle genler, yanlış yerde veya yanlış

zamanda etknleşeblyor ya da şlevlern yerne getrmes

engelleneblyor. Bazen de yapısal değşklkler değl de

DNA’nın çok fazla proten sentezlemes ya da hç proten

sentezlememes söz konusu olablyor. Bu yüzden genn

durumu hakkında blg edneblmek çn sadece kromozom

ve genlern değl bazı protenlern varlığının veya

yokluğunun ncelenmesne de htyaç duyulablyor.

Bu parçadan aşağıdaklern hangs çıkarılablr?

A) Genetk özellklern breye aktarılmasında anne gen

daha baskındır.

B) Farklı etkleşmler, genlern şleyşn olumsuz

etklemektedr.

C) Genetğyle oynanmış yyecekler, obezte hastalığını

artırmaktadır.

D) Genler, dış etkenlerden uzaklaştıkça kendn tedav

edeblmektedr.

E) Genler çn proten fazlalığının herhang br zararı

olduğu söylenemez.

7. ` Tıraş olmanın sakalların daha gür çıkmasını

sağlayacağına dar br efsane vardır. Ancak bunun

arkasında hçbr blmsel kanıt yoktur, zaten tıraş

olmanın kılların uzamasını sağlayan köklere hçbr

etks yoktur. Tıraş olduğumuzda sadece dernn

dışında kalan kılları kesmş oluruz, bunun da kılların

daha gür çıkmasına etks olmaz. Bu yanılsamanın

neden şu olsa gerek: Muhtemelen sakalları yen

çıkmaya başlayan genç erkekler tıraş olduklarında

sakallarının gürleştğn gördüler. Oysak bu gençler

tıraş olmasalardı da hormonlarının etks le zamanla

sakalları zaten gürleşecekt. ` “Sakalım seyrek çıkıyor ne yapmalıyım?” sorusuna lk

cevap, geçmşten bugüne kadar gelen en esk

yöntemlerden brdr: tıraş olarak sakal gürleştrme.

Fakat bu noktada ters tıraşın daha etkl olduğu yanlışı

vardır. Ters tıraş yan sakalların çıkma yönünün tersne

keslmes, sakalı gürleştrmez, sadece cld tahrş eder.

Enfeksyonlara ble neden olablecek ters tıraş yöntem,

clt sağlığını kaybetmeye varan sonuçlar doğurablr. Bu

yöntemn doğru uygulanışı, kşnn her sabah jlet ya da

ustura le doğru tıraş yöntemn uygulayarak tıraş

olmasıdır. Br süre sonra sonuç vereblecek bu yöntem

tüy şeklnde olan sakalları sertleştrr ve çoğaltır.

Yukarıda lk parçada karşı çıkılıp knc parçada

savunulan düşünce aşağıdaklerden hangsdr?

A) Ters tıraş, seyrek çıkan sakalları gürleştrr.

B) Sakalların çıkış yönünün tersne keslmes zararlıdır.

C) Sakal tıraşı olmak sakalları gürleştrr.

D) Ters yönde tıraş, cld tahrş eder.

E) Tüy şeklndek sakallar kesldkçe gürleşmez.

PARAGRAFTA KONU - ANA DÜŞÜNCE

Kolay

Orta

Zor

Kolay-Orta Orta-Zor

59

1. Bazı denz hayvanlarının kabuğunda bulunan sert, beyaz ve

gökkuşağı pırıltılı, fosfork özellğ olan maddeye sedef; bu

maddey şleyen kşye de sedefkâr denlmektedr. Asırlardan

ber blnen sedef, zamanının teknğne ve mlletlern sanat

anlayışına göre gelşmştr. XV. yüzyıldan sonra Osmanlılar

Dönem’nde Türk-İslam sanatının tamamen emrne gren

sedef, geometrk desenlern dzlşleryle gelşmn

sürdürmüştür. Ham madde olarak mdye kabuğu, çeştl teller

ve cevz ağacının kullanıldığı sedef sanatı asırlarca değşk

motf ve desenlerle zengnleştrlerek mmar yapılarda,

moblya ve çeştl günlük kullanım eşyalarında hatta slah

kabzası süslemelernde değerlendrlmştr.

Bu parçadan hareketle sedefle lgl olarak

I. Zamana ve kültüre göre farklı şekl ve desenlerde

yer almıştır.

II. Geometrk şekllerle blmn gelşmne katkı

sağlamıştır.

III. Nesne ve mekân süslemelernde kullanılmıştır.

yargılarından hangler söyleneblr?

A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız III

D) I ve III E) II ve III

2. Araştırmacı Kumru Berfn, televzyon zleycsnn belrl br

programı zlemesnn, o programda açık ve örtük olarak

fade edlen düşünceler ve dünya görüşünü benmsemes

anlamına geldğ kabulünü eleştrr. Bu kabul lk bakışta

mantıklı gb görünse de esasen anlamlandırma sürecn

zleme etknlğne ndrgemes bakımından “davranışçı” br

yönelm takp eder. Şüphesz, televzyon zlemek her

koşulda br tür seçm yapmak anlamına gelr. Ancak

televzyon zlemey uyumaya veya br programı dğerne

yeğlemek, zlenen programın zleyc tarafından bütünüyle

benmsendğ anlamına gelmez.

Bu parçaya göre Kumru Berfn’n televzyonla lgl

eleştrs aşağıdaklerden hangsdr?

A) İzlenen programların çerklerne belrgn br eleştr

getrlmemesnn, mesajları kabul etme sayılması

B) İzleycnn br programı zlemesnn, yayın çerğn

tamamen onayladığı olarak kabul edlmes

C) Programları takp eden kşlern yapımcıların

görüşlerne çoğunlukla saygılı davranması

D) Televzyon yapımları arasında terch yapılmasının

öznel br yan tutma olarak algılanması

E) Televzyon yayınlarının örtük mesajlarının zleyc

tarafından sorgulanmadan kabul edlmes

4. Anzer balı, Rze’nn İkzdere lçes Ballıköy Anzer

Yaylası’nda üretlmektedr. Dünyada eş benzer

bulunmayan kır ççekler örtüsüne sahp bu bölgede

üretlen bal, ayrıcalıklı br yere sahptr. Yapılan

araştırmalarda 450-500 çeşt ççeğn çnde yaklaşık 90

tane ççek, sadece Anzer Ballıköy’de yetşmektedr. İşte

bu ççeklerden arıların aldığı özle elde edlen bal, brçok

hastalığa şfa olmaktadır. Anzer balı antoksdan özellğ

sayesnde kış hastalıklarından da korumaktadır.

Bu parçaya göre Anzer balının dğer ballardan farklı

olmasının neden aşağıdaklerden hangsdr?

A) Arıların sern yaylarda daha verml özler toplaması

B) Arıların sağlığını etkleyecek olumsuzlukların olmaması

C) Bölgeye özgü ççek özlernden elde edlmes

D) İçnde herhang br katkı maddesnn olmaması

E) Bal üretmnn daha sınırlı mktarda yapılması

 Bu test, soruların zorluk düzeyleri dikkate alınarak hazırlanmıştır.  Bu test için size verilen süre 8 - 12 dakikadır.

D B Y N

2

3. Bir iş toplantısı için erkenden yola çıkan birini düşünün.

Bu kişi yol boyunca, gideceği yere yetişemeyeceği

endişesi taşıyor. Bir süre sonra trafiğe takılıyor, ardından

yoldaki bir aksilik nedeniyle yolun kapalı olduğunu görüp

toplantıya geç kalıyor. Acaba bu kişi toplantıya

zamanında gidemeyeceği endişesiyle kaygılanmak

yerine erken çıktığı için yetişeceğini düşünseydi yine de

geç kalır mıydı? Bu durum psikolojide bir şey için ne

kadar çaba harcarsak o şeyi gerçekleştirme

olasılığımızın o denli azalması olarak tanımlanan “ters

çaba kuralı”yla ilişkilendirilebilir.

Bu parçaya göre aşağıdakilerden hangisi “ters çaba

kuralı”na bir örnektir?

A) Sınavdan yüksek puan almak isteyen bir öğrencinin

sınav kapsamının geniş olmasından kaynaklı

kendisini hiçbir zaman çalışmaya verememesi

B) Ödevini özenli bir şekilde hazırlamasına karşın

ödevinde eksiklik ve hataların olduğunu düşünen bir

öğrencinin hatayla karşılaşması

C) Bir kişinin kendi istekleriyle ailesinin beklentileri

arasındaki dengeyi kuramadığı için kendini istemediği

şeyleri yapmaya zorlaması

D) Arkadaşlarının kendisiyle alay edeceğini düşünen bir

kişinin sesi güzel olmasına rağmen hiçbir zaman

kalabalık bir ortamda şarkı söylememesi

E) Yaşadığı mutlu anlardan çok, sürekli üzüldüğü

zamanlara odaklanan bir çalışanın eski iş yerindeki

arkadaşlarıyla görüşmeyi kesmesi

ÇIKMIŞ

SORU

2021 - ALES

PARAGRAFTA KONU - ANA DÜŞÜNCE

60

5. Hç kmse br haftada, br ayda ya da br yılda seçkn

sporcu konumuna gelmez, gelemez. Sporda kusursuzluk,

shr le de olmaz. Olmpyatlarda altın madalya kazanmak

çn doğuştan gelen sporculuk özellklernden daha fazlası

gerekmektedr. Böyles br başarı çok uzun saatler süren

antrenmanların br ürünüdür ve sporcular, ebeveynler ve

de antrenörlern sabrını gerektrr. Basketbol yıldızı Steve

Nash, basketbola 12 yaşındayken başladı. Lse basketbol

takımında oynamasına ek olarak sayısız saatn hafta

sonları arkadaşlarıyla basketbol oynayarak, her hava

koşulunda dışarıda şut atma alıştırmaları yaparak ve top

sürme üzerne çalışarak geçrd. Nash, kend doruk

noktasına on yıllık sıkı br çalışma sonunda ulaştı.

Bu parçada anlatılmak stenen aşağıdaklerden

hangsdr?

A) Sporda kusursuzluk; yetenek, zaman, sabır ve emek

ster.

B) Spora çocukken başlamak ve breysel çalışmalar

yapmak, başarılı olmanın anahtarıdır.

C) Okul dönem, sporcular çn büyük br öneme sahptr.

D) Ancak küçük yaştan tbaren desteklenen sporcular, y

br çalışmayla zrveye ulaşablr.

E) Sporda doruğa ulaşmak, sadece o alanla lgl

çalışmalara yoğunlaşmakla mümkündür.

7. PARÇA:

Dlmzn bazı bölgelernn farklı tatları algılayabldğn

gösteren o meşhur resm hepmz görmüşüzdür. Bu resme

göre dlmzn önüyle şekerl tatları, arkasıyla acıyı,

yanlarıyla da tuzlu ve ekş tatları algılıyormuşuz. Ancak

gerçekte durum hç de öyle değl, dlmzn her yernde tat

almamızı sağlayan alıcı hücreler vardır ve bunlar bütün

tatları algılayablr. Ayrıca sanılanın aksne dört değl beş

farklı tat vardır. “Umam” adı verlen beşnc tat, genellkle

kızarmış et yerken aldığımız ekş ve tuzlumsu tattır.

Baştak tez ler sürdüğü dda edlenlerden br, Alman

blm nsanı Davd Paul Hang’d. 1901’de yaptığı

deneylerde, tat alma duyusunun dln farklı bölgelerne

göre değştğn görmüştü. Dl ucunun ve kenarlarının en

hassas bölgeler olduğunu bulmuş ama bunun tatlarla lgl

olduğuna dar br şey söylememşt. Ama bu blgy

dyagram hâlne getrdğnde farklı bölgelern farklı tatlarla

lgl olduğu zlenm ortaya çıkmıştı.

BÖLÜMLER:

I. Dört çeşt ana tat vardır. Bunlar tatlı, acı, ekş ve

tuzludur. Br tadın hssedlmes çn mlltrede

yaklaşık on katrlyon molekül bulunmalıdır. Dl her

tadı aynı derecede hssetmemektedr. Dln hassas

olduğu besn maddeler acı, ekş, tatlı ve tuzlu olarak

sıralanmaktadır. Her besnde yapısına bağlı olarak

farklı yoğunluklar bulunmaktadır. Bundan dolayı bazı

maddeler farklı tat hss vermektedr.

II. Dlmz üzernde bulunan her br tomurcuk üzernde

on le ell arasında alıcı hücre yan reseptör

bulunmaktadır. Bu hücrelern kendlern yenleme

özellğ bulunmaktadır. Aldığımız besnlern aşırı

soğuk ya da sıcak olması tat tomurcuklarını olumsuz

etklemektedr. Aşırı uyarılma le brlkte alıcı hücreler

ölmektedr. Bu hücrelern kendn yenlemes yaklaşık

k haftayı bulablmektedr.

III. Tatlı besnler algılayacak olan tomurcuk şeklndek

alıcı snr uçları dlmzn yan kenarı ve ön kısmında

bulunmaktadır. Tuzlu besnler algılayacak olan

reseptörler dlmzn orta kısmındadır. Ekş ve acı

besn maddelern algılayacak alıcılar se dlmzn

arka kısmında bulunmaktadır.

IV. Tat alma duyusu dlmzn üzerndek alıcı snr uçları

sayesnde gerçekleşmektedr. Bu snr uçları tat alma

tomurcukları olarak ntelendrlmştr. Bu tat alma

tomurcukları paplla adı verlen yapılarda

bulunmaktadır. Papllalarda tomurcuk şeklnde

çıkıntılar bulunmaktadır. Bunlar reseptör snr

uçlarıdır.

V. Yen yapılan br araştırma, tat ve koku duyularının

düşündüğümüzden çok daha ç çe olduğunu ortaya

koyuyor. Monell Center’da çalışan br araştırma

ekb, dllermzdek tat alma hücrelernde, burundak

kokuları algılayan algılayıcılara benzeyen şlevsel

koku alıcıları bulduğunu bldrd. Bulgular, her ks de

tat çeren koku ve tat alma duyusu arasındak

etkleşmlern beynde değl dlde başlayabldğn

düşündürüyor.

Yukarıdak numaralanmış bölümlerden hangler üsttek

parçada fade edlen yanlış blglerden brn

anlatmaktadır?

A) I ve II B) I ve III C) II ve III

D) II ve IV E) IV ve V

2

6. İster şehir manzarası olsun ister yüksekçe bir tepeden

gözlenmiş bir kır manzarası… Hepimiz aslında sürekli

bir manzaranın içinde yaşıyoruz. Onu; manzara, doğa

parçası veya şehir parçasından başka bir şey olarak

görebilmemiz mümkündür. Bunun için önce ona dikkat

etmemiz, her şeyin nerede olduğunu ayrıntılarıyla

belirlememiz gerekiyor.

Bu parçaya göre, bir kişinin herhangi bir manzarayı

farklı görmesini sağlayan etken aşağıdakilerden

hangisidir?

A) Beklenti B) Bakış açısı C) Estetik değer

D) Aitlik duygusu E) Etkilenme

ÇIKMIŞ

SORU

2013 - DGS

PARAGRAFTA KONU - ANA DÜŞÜNCE

Kolay

Orta

Zor

Kolay-Orta Orta-Zor

61

 Bu test, soruların zorluk düzeyleri dikkate alınarak hazırlanmıştır.  Bu test için size verilen süre 8 - 12 dakikadır.

D B Y N

3

1. Yaşamımızın lk dönemlernde hpokampüsün öneml br

parçası olan “dentate gyrus” son derece üretken br

şeklde, yen nöronlar üretr. Yen oluşturulan bu nöronlar,

hpokampüs parçalarına eklemlenr. Yen nöronların

üretm erşknlk dönemnde de devam eder ama yaşımız

lerledkçe üretm belrgn şeklde azalır. Bugün brçok blm

nsanı bebeklk dönemnden br şey hatırlamamamızın

ardında bu hızlı nöron üretm olduğuna nanıyor. Bu

görüşe göre yen nöronlar yen bağlantılar oluşturmak çn

eklemlendğnde var olan bellek ağlarının bozulmasına

neden olur. Bellek ağlarının bozulması da bebeklk

anılarının kaybedlmesne yol açar.

Bu parçada yazar, bebeklkte yaşananları

hatırlayamamayı aşağıdaklerden hangsne

bağlamaktadır?

A) Beynn bünyeye göre daha hızlı büyümesne

B) Beyndek dentate gyrus’un yeternce şlememesne

C) Bellek ağlarının bünyeye paralel olarak gelşmesne

D) Yaş lerledkçe yen nöron üretmnn azalmasına

E) Yen nöronların hpokampüs parçalarına eklenmesne

2. Fransa’nın Toulouse kentnde Green Gen Technologes

sml startup, dört yıl süren Ar-Ge çalışmalarının ardından

keten lfnden byoçözünür şşe ürett. “Sıfır Cam” sloganı

le yola çıkan frma çn alternatf malzemeden şşe üretme

fkr, 2015’te Pars’te düzenlenen COP21 İklm Değşklğ

Konferansı’nda flzlenmş. Cam şşelere alternatf olarak

gelştrlen keten şşelern lk hedef, çecek sektöründe

yern almak. Daha sonra se kozmetk sektöründe yer

bulmayı hedeflyor. Şşe üretmnde cam çn alternatf ham

madde arayışının temel sebeplerne gelnce camın ger

dönüştürüleblr br ürün olmasına karşın üretm sırasında

1550°C gb çok yüksek derecelerde ısıtılması, daha fazla

enerj tüketm ve karbon salınımına sebep olması, camın

ağır br malzeme olması ve taşımacılık anlamında daha

fazla karbon emsyonuna yol açması sayılablr.

Bu parçada keten lfnden yapılmış byoçözünür

şşenn terch sebeb olablecek hang olumlu

özellkler üzernde durulmaktadır?

A) Ger dönüştürüleblmes ve ucuza mal edlmes

B) Klask cama göre daha sağlıklı olması

C) Düşük ısıda üretlmes ve ağır olmaması

D) Çevrec tüketclerce özellkle terch edlmes

E) Yenlkç br anlayışla mal edlmes

3. Demr yolu, teknolojnn lerlemesyle brlkte yen br

döneme grmş bulunmaktadır. Yüksek hızlı yen hatlar,

yüke özgü hatlar, kombne taşımacılıktak teknk olanaklar

demr yoluna olağanüstü güç kazandırmıştır. Yolcu

ulaştırmasında yüksek hızlı demr yolu, 400 - 800 km

mesafe aralığında, kara yolu ve hava yolu karşısında cdd

br rekabet üstünlüğü kazanarak tartışmasız özel br

konuma sahp olmuştur. Ulaştırmanın çok yönlü etkler ve

sorunlarıyla sürekl gündemde olduğu günümüz

dünyasında demr yolu; teknoloj destekl güvenlk, enerj

vermllğ, petrolden bağımsızlık ve çevre dostu

ntelkleryle öne çıkmaktadır. Demr yolu, geleceğn kent

ulaştırmasında da ulaşımın olmazsa olmaz

bleşenlernden olacaktır.

Bu parçadan hareketle aşağıdaklerden hangsne

kesnlkle ulaşılır?

A) Demr yolu şletmeclğ, hızlı yen hatlar sayesnde ülke

ekonomsne güç kazandırmıştır.

B) Demr yolu, ulaşımın öneml sacayaklarından br olma

özellğn hçbr zaman kaybetmemştr.

C) Yen teknolojk gelşmelerle demr yolu taşımacılığı

öneml üstünlükler kazanmıştır.

D) Günümüzde demr yolu le ulaşım, dğer alternatflere

göre daha güvenlr ve hızlıdır.

E) Hızlı trenler, demr yolu ulaşımına olan lgy artırmıştır.

4. İnsanın madd çevresn denetlemek ve değştrmek

amacıyla gelştrdğ araç ve gereçler toplamının kullanım

bçmlern kapsayan uygulama blgler bütünü, teknoloj

olarak tanımlanır ve bu kavram uygarlık tarh kadar

eskdr. Teknolojk gelşmeler her çağda toplumların yaşam

tarzlarında, alışkanlıklarında ve rutnlernde büyük

değşmlere neden olmuştur. Blgsayarların cadı, nsan

hayatının rutnne grmes, kablosuz letşm olanaklarının

ve mobl telefonların ulaşılablrlğnn artmasının dünya

üzerndek tüm nsanların yaşam döngüsünü kökünden

etkledğne hç kuşku yoktur.

Bu parçada asıl anlatılmak stenen aşağıdaklerden

hangsdr?

A) İnsanoğlu, hem kendsn hem de çevresn değştrme

gücünü blm sayesnde elde etmştr.

B) İnsanlığın yaşam döngüsü, blmde ve teknkte

yaşanan gelşmelerle yakından lgldr.

C) Blgsayarların cadı le brlkte nsanoğlu büyük br

devrm yaşamıştır.

D) Uygarlık tarh, teknk gelşmelerle ve buluşlarla

şekllenmştr.

E) Teknolojk gelşmeler, nsan yaşamını ger

dönülemeyecek ölçüde değştrmştr.

PARAGRAFTA KONU - ANA DÜŞÜNCE

62

3

6. Eğtmn başlangıç noktasında da kısa ve uzun vadel

amaçlarının temelnde de nsan vardır. Bu anlamda

eğtmn br parçası olarak spor; toplumsal sağlık, huzur ve

barış çn nsanın bütünlüğüne ve tüm kşlğne katkıda

bulunacak şeklde değerlendrlmeldr. Her breyn

karşılanması gereken sosyal htyaçları arasında at olma,

sevlme, tanınma ve kabul edlme steğ bulunur. Bu

htyaçları karşılandığında breyn topluma uyumu

kolaylaşacaktır. Spor, eğtm sstem çnde gereken yer ve

önem alırsa breye bu htyaçlarını karşılama olanağı

sağlanmış olur. Sosyal tatmn yaşayan brey; meslek

yönden eğtlme, toplumsal dealler benmseme ve

toplumsal gelşme katkıda bulunmaya hazır durumdadır.

Bu parçaya göre

I. Eğtmn amacı, nsanı madd refaha erştreblmektr.

II. Sportf faalyetlere zaman ayırmayan kşlern

problem çözme becerler de gelşmez.

III. Spor, eğtmn br parçası olduğunda breylern

gelşmne katkı sağlar.

yargılarından hanglerne ulaşılablr?

A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız III

D) I ve III E) II ve III

7. Brçok nsan, geçtğmz günlerde fotoğrafı lk kez çeklen

kara delklern gerçekten de delk olduğunu düşünür.

Ancak her zaman merak uyandırıcı br konu olan kara

delkler aslında delk değldr. Kara delkler, olağanüstü

büyük kütlel yıldızların kend çlerne çökmeleryle oluşan

gök csmlerdr. Kara delklern olağanüstü çekm

kuvvetnden ışık ble kaçamadığı çn kara delkler syah

görünür. Teknk olarak devasa brer delk olmasalar da

fonksyonları tbarıyla delğ anımsattıkları çn kara delk

adını almışlardır.

Aşağıdaklerden hangs, bu parçada çürütülen yanlış

blgnn doğruluğuna htmal vermektedr?

A) Güneş kütlesndek yıldızların ç basıncı, kütleler çok

büyük olmadığı çn kütle çekm kuvvetn br noktadan

sonra durdurablyor. Örneğn kend Güneş’mz çn

konuşursak Dünya’nın boyutlarına kadar çöktükten sonra

çökme eylem duracak. “Pek, br yıldızın kara delk olana

kadar çökmes çn kütlesnn en az ne kadar olması

gerekyor?” dye soracak olursanız cevap şu: Güneş’n en

az 15-25 katı kadar br kütleye sahp olması lazım. Bu

durumda yıldızın ç basıncı bu kadar büyük br kütlenn

çöküşünü hçbr noktada durduramayacak ve yıldız adım

adım kara delğe dönüşecek.

B) Kara delkler her şey yutuyorsa tek br kara delk tüm

evren yavaş yavaş yutamaz mı? Hayır. Çünkü kara

delğe dönüşen br madde kütlesne kütle katmıyor,

öncek kütles ne se aynı kütlesne sahp oluyor. Örneğn Güneş brdenbre kara delğe dönüşecek

olursa Dünya bundan hç etklenmez, sank kara delğn

etrafında değl de Güneş’n etrafında dönüyormuş gb

dönmeye devam eder. Yan şu an Güneş’n çne ne

kadar çeklyorsak Güneş’n kara delğe dönüşmüş

hâlnn çne de o kadar çok çeklrz.

C) Normalde evrenn her köşesnde her sanye sonsuz

tane madde-antmadde parçacıkları oluşur ve salseler

çersnde tekrar brleşerek brbrlern yok ederler. Kara

delğn çevresnde bu durum gerçekleştğnde çekm

gücü nedenyle negatf yüklü parçacığın yan

antmadde parçacıklarının kara delğn çne çekldğn,

poztf yüklü parçacıkların se o bölgeden hemen

uzaklaşıp kaçtığı düşünülüyor. Hâl böyle olunca negatf

parçacıkları br br çne buyur eden kara delk de

zamanla kütlesn kaybedyor ve yok oluyor.

D) Kara delklerle lgl lgnç fkrler var. Bunların

yanlışlığını şmdlk spatlayamıyoruz, tab doğruluğunu

da... Kara delkler evrenmzde başka br noktaya

açılan kapılar olablr örneğn. Hatta kara delklern

başka evrenlere veya boyutlara açılan kapılar olableceğ olasılığı da bunlardan br. Öyle k bzm

evrenmzn ble başka br evrenn veya boyutun

çersndek br kara delk olması olasılık dâhlnde.

Pek, br kara delk evrendek k noktayı nasıl

bağlayablr? Tab k kara delklern çevrelerndek

uzay-zaman dokusunu bükme özellğyle…

E) Kara delkler en bast anlatımıyla, çok büyük kütlel

olan ve çok güçlü çekm kuvvetler nedenyle yeter

kadar yakın mesafede bulunan, her şey yutan kozmk

yapılardır. Neden oluştuklarının cevabı se kütle çekm

kuvvet le yıldız ç basıncının çatışmasında gzl. Ömrünün sonuna doğru yaklaşan yıldızlarda br süre

sonra merkezdek nükleer tepkmeler kütle çekm

kuvvetn dengeleyemez hâle gelr. Bu nedenle yıldızın

tüm kütles merkeze doğru çeklmeye başlar. Br süre

sonra tüm kütle br noktaya toplanmış olur ve yoğunluk

nanılmaz arttığından bu kütlenn çevresnde olan her

şey, ışık ble bu yen oluşan yapının çersne doğru

çeklr.

5. Bir antropolog olarak antropolojinin yöntemlerini, kendi

kültürüme bakıp içinde yaşadığım dünyayı incelemek

için kullanmaya karar verdim. Sayıları gittikçe artan

şirket antropologlarından biri oldum. Zaten, egzotik bir

şeyler bulmak için çok da uzaklara gitmeye gerek yok.

Yapmamız gereken, bu betondan ormanda insanların iş

dünyasında ayakta kalmak için hangi rekabet

içgüdülerine güvendiklerine, bireysel ve örgütsel

hareketlerinde ne tür davranış kalıplarını

benimsediklerine odaklanmak.

I. Sanayileşmemiş bölgelerdeki yerli halkların

kültürleriyle şehir kültürü arasındaki farklar

II. Kurumsallaşmış şirketlerdeki çalışanların bireysel

başarı elde etmek ve grup içinde yükselmek için

geliştirdiği stratejiler

III. Belli bir sektörde çalışanların bir grup kültürü

geliştirmesini sağlayan kişisel ve sosyal dinamikler

Yukarıdakilerden hangileri bu sözleri söyleyen

kişinin çalışma alanına girer?

A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve III

D) II ve III E) I, II ve III

ÇIKMIŞ

SORU

2020 - TYT

PARAGRAFTA KONU - ANA DÜŞÜNCE

Kolay

Orta

Zor

Kolay-Orta Orta-Zor

63

1. Tahmnlere göre dünyada her yıl yaklaşık 12 mlyon ton

plastk, denzlere karışıyor. Günlük hayatımızdak plastğn

azalması çn her alanda harekete geçlmes gerek. Çeştl

atıkların denz ortamında yok olma süreler üzerne

yapılan araştırmalarda bu materyallern çok uzun süre

sonra kayboldukları bldrlmektedr. Örneğn denz

ortamında br kâğıt parçası 2 hafta, bez parçası 1-5 ay,

p-urgan 1 yıl, boyalı br tahta 13 yıl, teneke 100 yıl,

alümnyum kutu 250 yıl, plastk şşe 450 yıl sonra

kaybolablmektedr. Ger dönüşüm tedbrnn de ötesnde

atıkları tabata savurmama seferberlğ başlatılması

gerektğn belrten uzmanlar, tedbrler alınmadığında

brçok canlı türünün sonunun geleceğn belrtmektedr.

Bu parçadan hareketle aşağıdaklerden hangs

söyleneblr?

A) Denz canlıları, plastklerden en çok etklenen canlılardır.

B) Plastklern dayanıklılığı denz ortamında test edleblr.

C) Ger dönüşüm blncyle plastkler ayrıştırılmalıdır.

D) Plastkler, kolay kullanıma sahp olduğu çn çok

kullanılmaktadır.

E) Denzlern geleceğ çn plastk kullanımı azaltılmalıdır.

2. Aşağıdak parçalardan hangs “Canlı kanlı, halktan br

olan karakterler yontmak steyen br yazar, yazma mekânı

olarak kalabalıkların ortasındak curcunalı alanı seçer.”

düşüncesne uzak düşmektedr?

A) Kadıköy’ün skeleye yakın sokaklarından brne

sandalyem yerleştryor ve yazmaya başlıyorum.

Kaldırımdan geçen nsan seln engellemeyecek br bna

grntsne... Gözlerm kapatıyorum. İstanbul’un tüm

kargaşası kulaklarımda. Sonra yazmaya başlıyorum.

B) Halk pazarları, ekonomnn canlı damarlarının attığı yer.

Genellkle dar gelrllern mutfaklarına malzeme götürdükler

sebze meyve cennet burası. Ben de romanlarıma

motfler, karakterler, konuşmalar götürüyorum buradan.

C) Öykülerm Beyazıt’ın yakınında hareketl br kıraathanede

yazmayı âdet edndm. Yazdıklarımın çoğu fantastk

hkâyeler. Başka br dünyadan bu dünyadak nsanların

zhnlerne yerleşen sessz, etksz görünmez varlıklar...

D) Şehr hatları vapurları o kadar renkl k!.. Balıkçılar ağları

çeker ve balıklar yalbır yalbır dans ederler ya... Burası

da renkl, cıvıl cıvıl nsanlarla dolu. Aklıma kşlkler

akmaya başlıyor. Defterm çıkarıp yazmaya başlıyorum.

E) Emnönü Meydanı, tüm nsanlardan brer örneğn her

zaman bulunduğu br karakter laboratuvarı. Böyle br

mkân değerlendrlmez m? Vapura bnecek gb,

otobüs duraklarına lerleyecek gb oralarda

dolanıyorum. Yen eserme kşlkler yakalıyorum.

4. Snemanın br sanat olduğu, çok da çabuk

kabullenlmemş ve flmlere belrl br dönem boyunca

sanat eser olarak yaklaşılmamıştır. Ne zaman k

kameranın nerede konumlandığı, kamera açılarının blnçl

kullanımı, aydınlatmanın sahnede yaratılan anlama katkısı

ve bunlar gb onlarca etmenn br hkâyey anlatma ya da

br gerçeklğ aktarma amaçlı kullanılmasının br dl

oluşturduğu anlaşılmış, şte o zaman snemanın da sanat

olduğu kabul edlmştr.

Bu parçaya göre snemanın sanat olarak kabul

görmesnn asıl neden aşağıdaklerden hangsdr?

A) Anlatım olanaklarının dl yets kazanması

B) Teknk mkânlarla lgl farklı görüşlern ortaya çıkması

C) Sanat eserlernn znden gtmes

D) İnsana nsanı anlatma amacını öne çıkarması

E) Anlatım teknklernn önceklerden farklı olduğunun

anlaşılması

 Bu test, soruların zorluk düzeyleri dikkate alınarak hazırlanmıştır.  Bu test için size verilen süre 8 - 12 dakikadır.

D B Y N

4

3. Japonya’da restoranlar ve kafeler, sunulan tüm

yiyeceklerin üç boyutlu maketlerini vitrinlerinde sergiler.

Vitrindeki maketler masanıza gelen yiyecek tabağının

neredeyse aynısıdır. Tokyo’da bu maketlerin hazırlandığı

ünlü bir sokak vardır. Her şeyin yemek ve yemek reklamı

üzerine olduğu ama hiçbir şeyin yenilebilir olmadığı bu

sokağı görünce Lyotard’ın “simulacra” olarak adlandırdığı

postmodern dünya gerçekliğini daha iyi anlıyor insan.

Gerçeğini unutturmuş kopyanın, yani reklamın, gerçeği

yerinden ettiği bir dünyadayız artık. Yakında dünyada

hiçbir şeye, hiçbir gerçekliğe yer kalmayacak; her yer söz

konusu şeylerin reklamıyla dolacak.

Bu parçaya göre aşağıdakilerden hangisi

“simulacra”yı tanımlar?

A) Ürünün gelştrlmesnde kullanılması gereken

bütçenn reklama ayrılması nedenyle kaltesz

ürünler pazarlamaya odaklanmış tcar br dünya

B) Malyet ndrerek kâr oranını en yüksek düzeye

çıkarmak çn orjnal olmayan materyallern

kullanıldığı br üretm anlayışı

C) Nesnelern asıl örneklernden çok, kendler

hakkında üretlmş reklamlara ve kopyalarına yer

veren yapay br ortam

D) Artan taleb karşılarken doğal kaynakların sınırlılığıyla

karşılaşan üretclern yapay olana yönelmesn

zorunlu kılan br tüketm çılgınlığı

E) Sahte ve kaltesz olan çn talep yaratmaya çalışan Ç

pazarlama anlayışını görmezden gelen br satış ahlakı IKMIŞ

SORU

2019 - KPSS

PARAGRAFTA KONU - ANA DÜŞÜNCE

64

5. Br flm beğenmeyeblrsnz. Dln, anlatımını probleml,

olay örgüsünü ve kahramanlarını gerçek dışı bulablrsnz.

Mesela oluşturulan atmosfere bayılırken temanın şlenşne

karşı çıkablrsnz. Yahut yan karakterlerden brn o kadar

seversnz k senarste ve yönetmene kızarsınız ble neden

flmn esas kahramanı o değl dye. Eleştrlernz

arkadaşınıza eşnze dostunuza anlatablr, bu flme

gtmeyn, zlemeyn dyeblrsnz. Hatta tutar, yönetmene

e-posta atarsınız. Daha da kesmezse oturup sıkı br eleştr

yazar, br dergde ya da gazetede yayımlanmasını

sağlarsınız. İçerdğ fkr ve hükümlerden, zleycsne

aktarmayı başardığı duygudan dolayı eleştrmek stersenz

de yapacağınız aynı şeydr. Senarst gb kalemnz kullanır,

eser hakkında br eleştr yazarsınız. O kadar…

Bu parça aşağıdak tepk yaklaşımlarından hangsne

karşı olarak yazılmış olablr?

A) Senarstn yaşam tarzındak olumsuzlukları basında

dle getrme

B) Flmn gereksz yere uzun tutulduğunu sert br

makaleyle anlatma

C) Karakterlern yerl yernde olmadığını kesknce

açıklama

D) Değerlendrmelern televzyon programında

acımasızca sıralama

E) Senaryonun nasıl daha y olableceğyle lgl

önerlerde bulunma

7. I. Daha önce kaza geçrmş olanlar blrler, kaza anında

sank yavaşlatılmış br vdeo zlyormuşuz gb, her

şeyn çok yavaş br şeklde gerçekleştğ hssedlr.

Bu yanılsamanın blmsel açıklaması şöyle: Herhang

br hayat tehlkeyle karşı karşıya kalındığında

beynde bulunan amgdala olarak adlandırılan bölge

aktf oluyor ve beyn müthş br şeklde detaylı

çalışmaya başlıyor. Beyn, br nev koruma

mekanzması olarak her an’ı çok detaylı şeklde

şlyor. Böylece brkaç sanyelğne de olsa sank ağır

çekmde yaşıyor gb veya zaman yavaşlamış gb

hssedyoruz.

II. Genellkle ölüme ramak kalınan durumlarda br an

çn her şeyn bttğn düşünürüz. Telaşlanmışızdır.

Artık ölümden kurtuluşun olamayacağı zlenmne

kapılırız. Buraya kadarmış derz. Yaşadığımız anılar

br flm şerd gb gözümüzün önünden geçer. Ölüme

hç bu kadar yaklaşmadığımızı düşünürüz. Elmzden

gelen br şey de yoktur. Ama tüm bunları br sanye

çnde yaşarız. Sonradan bu an’ı hatırladığımızda

küçük br zaman parçasına bu kadar anının nasıl

sığdığını hayretle dle getrrz.

Bu k parçada geçen altı çzl sözler, paragraflarda

anlatılan hang anlamları sırasıyla verr?

A) I. Yaşanan anın belleğmze şlemes

II. Güzel anıların gözümüzün önüne gelmes

B) I. Yaşanılan kısa zaman parçasının durması

II. Anıların yavaşça hatırlanmaya başlanması

C) I. O anın ayrıntılarıyla yaşanması

II. Brçok anının ardı ardına hızlıca hatırlanması

D) I. Tüm zamanın geçc olarak donması

II. Hatıraların göz önünden tek tek geçmes

E) I. Yaşanan olayda korku düzeynn yükselmes

II. Anıların korku ve telaş çnde hatırlanması

4

İnsan, snemanın cadıyla gerçeklğ kontrol altına

almanın kestrme br yolunu buldu. İmajların blgsayar

ortamında gelştrleblmesyle de bu kontrolü pekştrd.

Artık özgün dünyalar yaratmak, blnen gerçeklkler

değştrmek hç dert değl. Öyle k yen teknk mkânlarla

br bebeğn yüz fadesn ble değştreblrsnz. Bu

gelşmeler bze yen br çağa, “görme çağı”na grdğmz

gösteryor. Pek, bütün bu yen mkânlar ve majlar

dünyaya bakışımızı nasıl etklyor? Örneğn, televzyonu

açtığımızda o bzden sadece kendsn takp etmemz

ster, dolayısıyla kapatır kapatmaz büyük oranda

unuturuz onu. Orada gördüklermz arasında etks hâlâ

devam edyor gb görünen şeyler se yern yen

görüntülere bırakır. Bu görme çağının en belrgn özellğ

de burada saklı: Seyrcy her şey unutturacak kadar

çok görüntüyle karşı karşıya bırakmak. Hâl böyle olunca

bu yen çağda “edlgen br göz” olmaktan öteye

gdemyoruz. Çünkü gördüklermz ddkleyecek br zhn

yapısından gderek uzaklaşıyoruz. Oysa nsanın

gördükler üzernden anlamlar kurması, majlar üzernde

dernleşmes ve bunları hayatla lşklendrmesyle

mümkün.

6. I. Reklam arası verildiğinde bile aynı kanalı izlemeye

istemsizce devam etmek

II. Trafikte seyir hâlindeyken panolardaki reklamlara

ayırt etmeksizin bakmak

III. Sinema salonuna ön gösterimdeki reklamlar

bittikten sonra girmek

Bu parçaya göre yukarıda sıralanan durumlardan

hangileri “edilgen göz” için örnek olabilir?

A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve II

D) I ve III E) II ve III

ÇIKMIŞ

SORU

2018 - ALES

PARAGRAFTA

YARDIMCI

DÜŞÜNCE

S FIR 0I

RISK

2

66

Tarih: D: Y: B: N: Riski Azalt

PARAGRAFTA YARDIMCI DÜŞÜNCE

Soru Sayısı Hücreli Test Çözüm Stratejisi Sadece Çöz

18

TEST

1A

 Şöyle bir etrafımıza baktığımızda birçok şeyde bir ana etken bir de yardımcı etkenler görürüz: Ana

karakter, yardımcı karakter; ana yol, tali yol… Paragrafta da durum böyledir. Yazarın asıl anlatmak istediği

“ana düşünce” var, bir de bunu destekleyen yardımcı düşünceler var.

 Yardımcı düşünce soruları genelde olumsuz soru köklerinden oluşturulmuştur: “Değinilmemiştir,

ulaşılamaz, söylenemez, varılamaz, çıkarılamaz, bağdaştırılamaz, yoktur, değildir” gibi…

 Bu testi, süre tutmadan sadece anlayarak doğru çözmeye çalışınız.

 Bu testte yer alan sorular, ÖSYM soru tiplerine göre hücrelenmiştir.

2. Hayatım boyunca önce y br okuyucu olmaya çalıştım.

Eskden gazete okurdum daha çok. Mesela kahvaltı

masasına serlen br gazetey ble okumaya çalışırdım.

Küçükken alemn koyunlarını güderdm hafta sonları.

Merada ble yanımda ktaplar olurdu. Ünverste yıllarında

pek çok türden bulabldğm ktapları okumaya gayret

ettm. Bu ktaplar, genellkle resmî konjonktürün bze

dayattığı ktaplar olmadı. Daha sonra bunlara derg

okumaları da eklend ve lgnçtr mzah derglern de

okumaya çalışırdım ünverste yıllarında. O yıllar benm

kaynaklara ulaşmak, özgürce yaşayablmek adına altın

çağlarımdı.

Bu parçanın yazarıyla lgl olarak aşağıdaklerden

hangs söylenemez?

A) Ktap okumaya karşı özel lgs olduğu

B) Ktap okumak çn her fırsatı değerlendrdğ

C) Zamanla farklı türde ktaplar okuduğu

D) Ktapları ve özgür olmayı yaşamının merkezne

koyduğu

E) Mzah derglerne lg duyduğu

1. Günümüzde insanların büyük bir bölümü, teknolojik

değişimin “süreksiz” olduğuna inanır. Bu süreksizlik

yaklaşımına göre teknolojik değişim, modern teknolojiyi

oluşturan benzersiz makineleri ve aletleri tek başlarına

icat eden Eli Whitney, Thomas A. Edison ve Henry Ford

gibi bireysel dehaların kahramanca çalışmalarıyla

gerçekleşmiştir. Bu görüşün ifade ettiği biçimiyle icatlar,

geçmişe çok az şey borçlu olan veya hiç borçlu olmayan

üstün kişilerin ürünleridir. Teknoloji tarihi ve bilim

alanındaki konularla ilgilenen küçük bir akademik topluluk

ise bu açıklamayı basitleştirmeci bir yaklaşım olarak

görmektedir çünkü onlara göre bu açıklama; karmaşık

teknolojik gelişmeleri süreçten bağımsız bir şekilde,

aniden boy gösteren icatlar düzeyine indirgemektedir.

Bu parçadan aşağıdakilerin hangisine ulaşılamaz?

A) Teknolojik değişimin nasıl gerçekleştiğine ilişkin farklı

görüşler vardır.

B) Birçok insan için teknolojik değişimler bir birikim

sonucu ortaya çıkmamıştır.

C) Süreksizlik yaklaşımına göre teknolojik değişim,

toplumsal gelişmenin ürünüdür.

D) Süreksizlik yaklaşımına karşı akademik çevrelerde

eleştirel bir tavır söz konusudur.

E) Kişisel dehaların teknolojik gelişimde ön planda Ç

olduğunu savunanlar vardır. IKMIŞ

SORU

Bu soru tipine ait çıkmış ALES, KPSS,

MSÜ, TYT ve AYT sorularından oluşan özel

testi çözmek için kodu okutabilirsin.

2021 - ALES

67

PARAGRAFTA YARDIMCI DÜŞÜNCE

TEST

Süre tutmadan sadece çöz! 1A

3. Fotoğraf, cat edldğnden ber görüntünün gerçeklğn

sunma konusunda dğer görsel sanatlara göre dama

önde olmuştur. Fotoğrafın nesneler tıpa tıp aktarablmes,

çoğaltılablmes ve kolaylıkla paylaşılablme özellğ onu

dama popüler hâle getrmştr. Ünlü yazar ve sanat

eleştrmen John Berger, bu konuda “Fotoğraf yalan

söylemez.” der. Ancak fotoğrafın, gerçeğ olduğu gb

aktarma yan nesnel gerçeklğ yansıtma özellğ

modernzmle brlkte sorgulanmaya başlanmıştır.Burada

fotoğrafçı, kend öznel gerçeklğn yaratmaktadır. Yan

fotoğrafçı konuyu kends belrler, br çerçeve çzer,

vurgulamak stedkler bu çerçevenn çnde kalırken

seçmedğ ögeler se çerçeve dışına tlmş olur. Kend

öznel gerçeklğn yaratırken de çnde yaşadığı toplumun

blg brkm, olayları algılayış bçm, nançları ve estetk

değerler öneml br rol oynar.

Bu parçadan hareketle

I. Fotoğraf tarh boyunca fotoğrafın dünyayı nesnel br

şeklde ortaya koyduğu düşünces hep var olmuştur.

II. Modernst yaklaşıma göre toplumun estetk

değerlern yok sayan fotoğrafçı, nesneler kend

gerçek boyutlarıyla aktarmaktadır.

III. Modernst fotoğrafçılıkta fotoğrafçı, vurgulamak

stedğ konuları kend zhnsel süzgecnden geçrerek

zleycye sunmaktadır.

yargılarından hanglerne ulaşılamaz?

A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve II

D) I ve III E) I, II ve III

5. Şar Arf Nhat Asya, 1960 senesnde Lefkoşa’dak Celal

Bayar Lsesnde öğretmen olarak görevlendrlmştr. O,

görev yaptığı okulda öğrenclere öncelkle tarh şuurunu

aşılamıştır. Asya’nın bu blnçlendrme gayret, okulla sınırlı

kalmamıştır. Kıbrıs halkını da fırsat ve zemn buldukça bu

konularda uyarmıştır. Bu küçük adanın Türk kesmndek

halk, kendsn çok sevmş ve onun fkrlern benmsemşt.

Asya, Kıbrıslı Türklern haklı ve şanlı davasıyla lgl yrm

beşn üzernde yazı yazmıştır. Kıbrıs Rubaler adlı şr

ktabı da onun Kıbrıs’a dar yazmış olduğu çok anlamlı ve

kıymetl br eserdr.

Bu parçadan hareketle Arf Nhat Asya le lgl olarak

I. Tarhî duyarlılığa sahp br öğretmendr.

II. Gençlk yıllarında Kıbrıs’ta görev yapmıştır.

III. Yaşadığı mekânın etksnde şrler yazmıştır.

yargılarından hangler söylenemez?

A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız III

D) I ve III E) II ve III

6. Ara Güler 16 Ağustos 1928’de İstanbul’da doğdu. Tam adı

Aram Güleryan’dır. Annesnn adı Verjn’dr. Eczacı olan

babası Dacat Güler, Gresun’un Şebnkarahsar lçes,

Yaycı köyünden 6 yaşındayken okumak çn İstanbul’a

geld. Ara Güler 1951 yılında Kuruçeşme’dek Getronagan

Ermen Lsesnden mezun oldu. Lse yıllarında flm

stüdyolarında snemacılığın her alanında çalışırken

Muhsn Ertuğrul’un tyatro kurslarına da devam ett. Çünkü

yönetmen veya oyun yazarı olmak styordu. 1950’de br

fotoğraf maknes alıp Yen İstanbul gazetesnde foto

muhabr olarak göreve başlarken aynı zamanda İstanbul

Ünverstes İktsat Fakültesne devam ett.

Bu parçada Ara Güler le lgl olarak

I. Fotoğraf sanatına yönlendrlmesnde alesnn etks

olmuştur.

II. En öneml fotoğraf sanatçılarından br sayılmaktadır.

III. Farklı sanat dallarına lg duymuştur.

yargılarından hanglerne değnlmemştr?

A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız III

D) I ve II E) II ve III

4. Nutrition Business Journal verilerine göre 2014-2015

yılları arasında ABD’deki tüketicilerin yüzde yirmi beşi et

tüketimini azalttı. Etin yerine geçebilecek olan gıdaların

satışları ise neredeyse iki katına çıktı. Bu durum bazı

gıda şirketlerinin ve şeflerin jak meyvesine yönelmesine

sebep oldu. İçerdiği protein açısından olmasa da doku

olarak ete benzemesi, nişasta içermesi ve tadıyla ete

alternatif bir seçenek sunması bu meyvenin tercih

edilme sebepleri arasında sayılmaktadır. Ana vatanı

Hindistan olan bu büyük, dikenli ve lifli meyve; ekmek

ağacı, dut ve incir ile aynı aileden gelmektedir. Hem

boyutu hem de keserken salgıladığı yapışkan beyaz

sıvı, tüketimini zorlaştırsa da bu meyve ilerleyen

zamanlarda mutfaklarda önemli bir yer alacağa benziyor.

Bu parçada jak meyvesiyle ilgili aşağıdakilerden

hangisine değinilmemiştir?

A) Yapısal ve fiziksel özelliklerine dair bilgilere

B) Yaygınlaşmasında etkili olan faktörlere

C) Yetiştirildiği bölgeye ve ait olduğu türe

D) İşlenmesinde karşılaşılan çeşitli zorluklara

E) Protein açısından etten daha zengin olduğuna

ÇIKMIŞ

SORU

Bu soru tipine ait çıkmış ALES, KPSS,

MSÜ, TYT ve AYT sorularından oluşan özel

testi çözmek için kodu okutabilirsin.

2021 - MSÜ

68

PARAGRAFTA YARDIMCI DÜŞÜNCE

TEST

1A Süre tutmadan sadece çöz!

8. Ben, İstanbul’da çok kültürlü yapının kaybolduğunu

düşünüyorum. İstanbul, br enkazlar kent bence. Br

şeyler yaşanmış, yıkılmış, kaybolmuş bu şehrde. Bu

anlamda İstanbul, büyük br daralma yaşıyor. Bugün

gdenlern ardından en azından şunu söyleyeblmemz

lazım: Sz gttkten sonra bu şehr özelnde ülke; kültürel,

ahlak, ekonomk ve vcdan bakımdan çoraklaştı. Gdenn

acısını hssetmyoruz, hatırlatmıyoruz. Gdenlerden gerye

kalan zlere sahp çıkmıyoruz, onlar hç olmamış gb

davranıyoruz. Geçmş yok sayarsak o zaman kültürel

mras br kuşaktan ötekne akamaz. Akacak k

dönüşeblelm.

Bu parçadan hareketle İstanbul le lgl olarak

I. Esk dönemlerde çok kültürlü br yapıya sahptr.

II. Kültürel zengnlk açısından küçülme yaşanmaktadır.

III. Yerl ve yabancı zyaretçler, esk hâlne özlem

duymaktadır.

yargılarından hanglerne varılamaz?

A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız III

D) I ve II E) II ve III

9. Çağımızda doğayı en fazla tehdt eden tehlkelern

başında çevre krlenmes gelmektedr. Doğa ve çevre

krlenmes hava, kara, su ve denzlerde yaşayan canlıların

doğal gelşmelern lerde gderlmes mümkün olmayacak

şeklde olumsuz yönde etklemektedr. Yeryüzünde hayatın

kaynağını oluşturan suyun ve denzn krlenmes, çevre

krlenmesnn öneml br kesmn oluşturmaktadır.

Günümüzde denz krllğ; denz suyunda oksjen

azalmalarına, denzlerde yaşayan canlılarda zehrlenme

belrtlerne ve denzdek canlıların ve denz kaynaklarının

gderek yok olmasına neden olmaktadır.

Bu parçadan aşağıdaklerden hangs çıkarılamaz?

A) Plastk atıklar olmasaydı denzler hçbr zaman

krlenmezd.

B) Denzlern krletlmes, balıkların zehrlenmesne yol

açmaktadır.

C) Su, yaşamın en öneml kaynaklarından br olarak

görülmektedr.

D) Denzlerdek oksjen azalmasının nedenler arasında

denz krllğ de vardır.

E) Çevre krlenmesnn dışında doğayı tehdt eden başka

nedenler vardır.

10. Br öykücünün ney anlatması, ney anlatmaması

gerektğn en y kends blr. Dolayısıyla br yazar

kendsn, duygularını en y fade edecek br temayı,

konuyu en y bçmde metne yansıtmak ster. Bunu

yaparken de her sanatçı, yaşadığı deneymler karşılayıp

onu sanat katına yükseltecek estetk, dl ve bçm arayışı

çersnde olur. Kend yolunda lerlemek, özgün ve yen

olmak pek çok yazarın ortak arzusudur. Çünkü yazar her

durumda bçem ve çerkle kend olmak, esere kend

anlayışını yansıtmak ster.

Bu parçadan hareketle

I. Öykü yazmak steyen br, yazacaklarını zhnnde

tasarlamıştır.

II. Sanatçı, brkmlern sanatsal br anlatımla ortaya

koyar.

III. Edebyatta kalıcılık, öncek eserler yok sayarak elde

edlr.

IV. Yazarlar, kaleme aldıkları eserlerde özgünlüğe

ulaşmak ster.

yargılarından hangler çıkarılamaz?

A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız III

D) I ve II E) II ve IV

7. Türk edebiyatındaki yerini öykücü ve çevirmen olarak

tanımlayan yazar, küçük yaşlardan itibaren yerli ve

yabancı seçkin yazarları okuyarak büyür. Bu durum, ona

çeviri dünyasının kapılarını aralar ve kendi öykülerini

yazacak olgunluğa geldiğine ikna olana kadar çeviri

yapar. Ortaokuldayken ders kitaplarından bazı metinleri

Türkçeye aktararak başlayan çeviri serüveni, Poe’dan

yaptığı Altın Böcek çevirisiyle iyice ciddileşir. Zor bir

metindir bu ve yazar bu öyküyü çevirirken dikkatini

yoğunlaştırma disiplini kazanır. Çevirirken en sıkıldığı

metin, dil ve anlatımını bir türlü sevemediği için üzerinde

dikkatle çalıştığı Nabokov’un Pnin adlı eseridir. Kaynak

metnin ait olduğu kültürel özellikleri, Türkçenin

inceliklerine uygun biçimde aktarmak için gösterdiği

çaba ise satış rakamlarına yansımaz.

Bu parçada söz edilen sanatçıyla ilgili aşağıdakilerin

hangisine ulaşılamaz?

A) Çeviriyi, özgün edebiyat metinleri yazmaya hazırlık

olarak görmüştür.

B) Üslûbundan hoşlanmadığı eserleri de Türkçeye

kazandırmıştır.

C) Çeviriye en uygun dil ve üslup arayışı içinde olması

okuru zorlamıştır.

D) Çeviride birebir aktarım yerine dilin özelliklerini

yansıtmayı gözetmiştir.

E) Çeviri yapmasının çalışma tarzının şekillenmesinde

etkisi olmuştur.

ÇIKMIŞ

SORU

Bu soru tipine ait çıkmış ALES, KPSS,

MSÜ, TYT ve AYT sorularından oluşan özel

testi çözmek için kodu okutabilirsin.

2022 - TYT

69

PARAGRAFTA YARDIMCI DÜŞÜNCE

TEST

Süre tutmadan sadece çöz! 1A

11. İnsanın varlığa lşkn temel blg ednme yollarından br

felsefe, dğer se blmlerdr. Doğa blmler ve sosyal

blmler, dünyadak olguların nedenlern ve lşklern

araştırır. Pskoloj nsan davranışlarını, sosyoloj toplumsal

varlığı, byoloj canlı varlığı, fzk se fzksel varlığı araştırır.

Her blm dalı, varlığın kendne bakan yönüyle lglenr.

Blmlern her br, dünyadak olguların br yönünü özel br

bakış açısıyla nceler. Bu nedenle her br, varlığı bell

yönler le ele alırken br bütün olarak göremez. Varlık

felsefes, br bütün olarak varlık konusunu ele alır; varlığın

felsefes; varlığın var olup olmadığını, varsa mahyetn,

ncelk ve ntelğn sorgular. Ayrıca evrende br amaç

(erek) olup olmadığını, evrende br amaç varsa bu amacın

ne olduğunu da konu ednr.

Aşağıdaklerden hangs bu parçadan çıkarılablecek

br yargı değldr?

A) Felsefe, varlıkları farklı br bakış açısıyla değerlendrr.

B) Doğa blmler, varlıklarla lgl bütüncül br yaklaşıma

sahp değldr.

C) Varlık felsefes, evrene sorgulayıcı br anlayışla

bakmayı terch eder.

D) Brey, varlıkla lgl blglere felsefe ve blmler sayesnde

ulaşır.

E) Sosyal blmler, nesneler eksksz olarak ncelemey

amaçlar.

12. İnsanda görme duyusu, konuşmadan önce etkndr. Çocuk

konuşmaya başlamadan önce çevresne bakıp onu

tanımaya çalışır. Yan çocuk, önce nesneler tanır; daha

sonra o nesnelern, varlıkların smlern yan sözcükler

öğrenerek konuşmaya başlar. Bu dünyayı sözcüklerle

anlatırız ama sözcükler nesnelerle çevrelenmş

olduğumuz gerçeğn hçbr zaman değştremez.

Gerçeküstücü ressam Magrtte, Düşlern Anahtarı adlı

resmnde sözcüklerle görülen nesnelere dar görüşümüzü

etkler.

Aşağıdaklerden hangs bu parçadan çıkarılablecek

br sonuç değldr?

A) İnsanlar, yaşadıkları gelşmsel sürece göre eşyaya

anlam yüklerler.

B) Görme duyusu şlevn yerne getrmezse hçbr varlık

anlaşılmaz.

C) Görme eylemnden sonra sözcükler şlevsellk kazanır.

D) Mekân ve çevre algısı, görme duyusuyla şekllenr.

E) Br çocuğun yaşamı anlamlandırması, bazı evrelerde

gerçekleşr.

14. Yazan brnn her şeyden önce y br okur olması

gerektğn sürekl hatırlatarak flm okumak, resm okumak,

fotoğraf okumak düşüncesnn; yazan brne hayatı

okumak blgs kadar öneml olduğunu göstermek çn

snemaya yakın durmalarını sterm. Yazan br nsan ya da

yazmak arzusunu beslemek steyen br snemadan ne

öğrenr? Bence çok şey… Başka dünyalara yolculuklara

çıkar her şeyden önce. Hkâye yazmayı öğrenr; kurgu

yapmayı, dyalog kurmayı, görsel mgenn ne anlama

gelebldğn öğrenr. Ayrıntıları görmey, br yapıtın

ayrıntılarla nasıl örüntülenebleceğn öğrenr ve daha

brçok şey. Edebyatın salt snemayla değl, dğer sanat

dsplnleryle lşksn de buradan hareketle öğreneblr.

I. Yaşamı algılayamayan kşler, yazar olmakta zorlanır.

II. Snema, yazarların yararlanableceğ brçok özellğ

barındırır.

III. Snemayı blmeden hkâye yazmak zordur.

Numaralanmış fadelerden hangler bu parçadan

çıkarılablecek yargılardan değldr?

A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve II

D) I ve III E) II ve III

13. Eski Yunanlar müziği her türlü erdemin esası sayarlardı.

Onlara göre müzik, ruhun eğitimi ve arınması için son

derece önemliydi. “Paignon” adını verdikleri müzikler,

dertlere karşı en iyi deva ve avuntulardan sayılır,

hastalıklardan kurtulmak için kullanılırdı. Pisagor,

umutsuzluğa düşmüş veya asabi hastaları belli melodilerle

iyileştirme olanaklarını tespit etmiş, tıbbın babası Hipokrat,

kimi hastalarını tedavi etmek için onları ilahilerin söylendiği

tapınaklara götürmüştür. En büyük Yunan filozoflarından

Eflatun da ahenk ve ritimleri sayesinde ruhun derinliklerine

nüfuz ederek müziğin insana neşe verdiğini ve duygularını

tatlı tatlı uyarmakla kalmayıp sıkıntılarını ve bunalımlarını

da giderdiğini söylemiştir.

Bu parçaya göre aşağıdakilerden hangisi müziğin

yararlarından değildir?

A) İnsanın manevi yönünü güçlendirmesi

B) Melankoliye karşı çözüm üretmesi

C) Öfkeye meyilli kişilerde etkili olması

D) İnsanda haz ve mutluluk uyandırması

E) Başka kişileri anlamayı kolaylaştırması

ÇIKMIŞ

SORU

2021 - ALES

70

PARAGRAFTA YARDIMCI DÜŞÜNCE

TEST

1A Süre tutmadan sadece çöz!

15. Eğer genç adamda br kablyet varsa sözündek

cevherden fark edlr. Bazen tutuşmakta olan ateşe şöyle

br üflemek yeterl olablr. Şr öğretlr m blemyorum ama

kablyet olursa kolay olur. Şrn şekl özellkler, söz

sanatları müfredatımızda var. Ancak flozof “Yolu blmek

başka, yürümek başkadır.” der. Yürümey kmseye

öğretemezsnz. Yolu blyorsanız tarf edersnz. Ancak

ben kendm usta br şar saymadım. Gençlerde yetenek

varsa şrn hasını önüne koymalıyız. Onları söz

söylemenn erdem olduğuna nandırmalıyız. Onlara söz

emanetn yüklenmenn sorumluluğunu öğretmelyz.

Bu parçaya göre aşağıdaklerden hangs

söylenemez?

A) Br nsanda var olan yetenekler, onun konuşmasına

yansır.

B) Şre kablyetl olanların şrde lerleme göstermes

kolay olur.

C) Bçm özellklernn blnmes, y şr yazılableceğ

anlamına gelmez.

D) Br konuda yeteneğ olanlara o yolda küçük br destek

başarmaları çn yeteblr.

E) Sorumluluk blncnde olanlar, ne yapmaları gerektğn

de blrler.

16. 1978 yılında Sbrya’nın uçsuz bucaksız Tayga

Ormanlarında araştırmalar yapan dört jeolog, br kulübe

ve eklmş br tarla görür. Bu durumu tuhaf kılan, kulübenn

en yakın yerleşm yerne 250 km mesafede olması ve

yürüme dışında hçbr ulaşım mkânı bulunmamasıdır.

Üstelk kışın bu bölgede sıcaklık, -40 derecelere kadar

düşmektedr. Helkopterle bölgeye nen jeologlar derme

çatma kulübey bulurlar. Onları tuhaf kıyafetler çersnde,

saçları, sakalları karışmış yaşlı br adam karşılar. Yanında

da orta yaşlı k kadın... Kadınlar ağır ağır sank öter gb,

tuhaf br şeklde konuşmaktadırlar. Kadınlar kendlerne

kram edlen çay, ekmek ve reçele hayretle bakarlar. Yaşlı

adam “Ben ekmek gördüm ama onlar hç görmed.

Doğduklarından ber gördükler lk yabancı szsnz.” der.

Ale, 40 yıldır bu ormanda yaşamaktadır.

Bu parçadan hareketle

I. Soğuk ortamlarda yaşayanlar, gym kuşamlarına

dkkat edemeyeblrler.

II. Sosyal çevreyle br şeklde sözlü letşme

grmeyenlern dl sıradanlaşır.

III. Yerleşm yerlernden çok uzakta uzun yıllar yaşamak

mümkündür.

yargılarından hanglerne ulaşılamaz?

A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız III

D) I ve II E) II ve III

17. Öğretmenler, Cumhuryet’n lk yıllarından tbaren

toplumun modernleşmesnde ve bu modernleşme

hamlesnn sürekllk kazanmasında ana güç olarak

düşünüldü. Cumhuryet değerlernn topluma

ulaştırılmasında, toplumun yen br değerler bütünü

etrafında yenden şekllendrlmesnde, yen rejmn

öngördüğü aydınlanma felsefesn yaymak çn en deal

sınıfların başında öğretmenlk gelyordu. Bu atılımın en

öneml ayaklarından br Köy Ensttüler se br dğer de

hç şüphesz Türk edebyatı oldu. Bu dönemde yazılan

romanlar aracılığıyla hem yen br nsan tpnn çerçeves

çzld hem de bu tpn br model olarak dolaşıma

sokulmasının yolları arandı.

Bu parçadan hareketle aşağıdak yorumlardan hangs

yapılamaz?

A) Cumhuryet’n lanıyla öğretmenlk daha öneml hâle

gelmştr.

B) Modernleşmenn kabul görmesnde öğretmenlern

olumlu etkler olmuştur.

C) Topluma ulaşmanın öneml yollarından br,

öğretmenlerdr.

D) Romanlar aracılığıyla yen nsan tplernn özellkler

aktarılmıştır.

E) Kırsal kesm nsanlarının okuma blncne ulaşmasında

roman türü etkl olmuştur.

18. Türkye’de ve dünyanın pek çok ülkesnde yüz bnlerce

hasta, organ nakl çn sırada. Organ naklnde gerekl

organın temn edlmes kadar organın, hastanın bulunduğu

yere zamanında nakledlmes de öneml br konu. Neyse

k son yıllarda organ taşıma ağı etkleyc br şeklde

lerleme kaydett. Örneğn Unversty of Marylande bağlı

tıp merkezndek br kadın hasta çn lk kez kullanılan

yöntemde hastaya nakledlecek böbrek, br nsansız hava

aracı (İHA) le taşınarak hastaneye ulaştırıldı. Organ nakl

bekleyenler çn en büyük sıkıntı, uygun organın kısa

sürede bulunamaması. Uygun organ bulunduğunda se

organın şlevn kaybetmeden çok hızlı br şeklde nakl

bekleyen hastanın bulunduğu yere ulaştırılması şart.

Bu parçadan hareketle

I. Teknolojk gelşmeler, nsan sağlığının korunmasına

katkı sağlamaktadır.

II. Hayatın devamı adına gösterlen duyarlılık, zaman

çersnde artmaktadır.

III. Gelr düzey düşük ülkeler, organ nakl konusunda

zorluklar yaşamaktadır.

yorumlarından hangler yapılamaz?

A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız III

D) I ve II E) II ve III

Tarih: D: Y: B: N: Riski Azalt

71

PARAGRAFTA YARDIMCI DÜŞÜNCE

 ÖSYM son yıllarda metnin yorumu dışında, metinden hareketle ulaşılabilecek kavramları da sormaya başladı. Bu tip sorularda parçayı ne kadar iyi tahlil edersek edelim, seçeneklerde ya da öncüllerde yer alan

kavramlara aşinalığımız yoksa maalesef soruyu çözmekte zorlanabiliriz. Bu sorularda en azından işimiz

bir nebze de olsa kolaylaşsın istiyorsak kitabımızın sonunda yer alan kavram sözlüğüne göz atabiliriz.

Daha güzeli ise rutin sözlük çalışmaları yapabilmek.

 Bu testi, süre tutmadan sadece anlayarak doğru çözmeye çalışınız.

 Bu testte yer alan sorular, ÖSYM soru tiplerine göre hücrelenmiştir.

Soru Sayısı Hücreli Test Çözüm Stratejisi Sadece Çöz

18

TEST

1B

1. Hayatın nabzı djtal ortamda, Facebook’ta, Twtter’da,

bloglarda, sözlüklerde, nternet stelernde atıyor. Blgye,

magazne hızla buradan ulaşılıyor. Buralarda brlktelkler

kuruluyor, duygudaşlıklar yaratılıyor hatta suçlar şlenyor.

Basılı gazetelern, derglern tüketm, magazn ble

buralarda yapılıyor. Twtter’da yüz kırk karakterle dünyalar

kuruluyor. Farklı ülkelerdek bnlerce kş, olayları anlık

değerlendryor, tartışıyor.

Aşağıdaklerden hangs bu parçada söz edlen djtal

ortamın br özellğ değldr?

A) Evrensellk B) Yenlk C) Hız

D) Paylaşma E) Güvenlrlk

2. Eflatun’a sormuşlar:

“İnsanoğlunun sz en çok şaşırtan davranışları nelerdr?”

Eflatun, tek tek sıralamış: • “Çocukluktan sıkılırlar ve büyümek çn acele ederler

ne var k büyüyünce çocukluklarını özlerler. • Para kazanmak çn sağlıklarını ytrrler ama

sağlıklarını ger almak çn de para öderler. • Yarınlarından endşe ederken bugünü unuturlar,

sonuçta ne bugünü ne de yarını yaşarlar. • Hç ölmeyecek gb yaşarlar ancak hç yaşamamış

gb ölürler.”

Yne sormuşlar:

“Pek sen ne öneryorsun?”

Blge, yne sıralamış: • “Kmseye kendnz sevdrmeye kalkmayın! Yapılması

gereken tek şey sadece kendnz sevlmeye

bırakmaktır. • Öneml olan, hayatta en çok şeye sahp olmak değl;

en az şeye htyaç duymaktır.”

Bu parçada Eflatun’a göre nsanların sahp olması

gereken özellkler arasında aşağıdaklern hangs

yoktur?

A) Yaşının değern blmek

B) Sevlmek çn uğraşmamak

C) İhtyaçlarını en aza ndrmek

D) Sağlığın değern blmek

E) Paranın ardında koşmamak

72

PARAGRAFTA YARDIMCI DÜŞÜNCE

Süre tutmadan sadece çöz!

TEST

1B

3. Güzde Taranoğlu, 1960’tan sonra ortaya çıkan toplumsal

gerçekç yazarların aksne şrn ve sanatın deolojlern

gölgesnde olmasını kabul etmez. İdeolojlern her

türlüsüne karşıdır. Ancak Taranoğlu da toplumsal

gerçekçler gb, toplum hayatındak sorunlara çözüm

teklfler sunar. Toplumun acılarını ve sorunlarını şlemes

yönüyle toplumsal gerçekçlerden esnlendğ görülür.

Ancak çözümü toplumsal gerçekçlern penceresnden

sunmaz. Onun çözümler, br ana duyarlılığı şeklndedr.

Gurbete gtmek steyen köylüye, köyünde kalmasını

söylerken herhang br deolojye yaslanmaz. Sadece

onların mutluluğunu düşünür.

Bu sözler söyleyen kşye göre aşağıdaklerden

hangs Güzde Taranoğlu’nun özellklernden br

değldr?

A) Şrde deolojk yaklaşımlara karşı çıkması

B) Toplumun sıkıntılarına yer vermes

C) Toplumsal problemlere önerler sunması

D) İdeolojden beslenmeyen şre uzak durması

E) Olaylara anne şefkatyle çözüm önermes

4. Adını duymadığınız, varlığından haberl olmadığınız ne

çok hastalık var ve bu hastalıkları çeken ne çok nsan.

Dert ednlen pek çok şeyn, sağlığa yönelk br tehdt

karşısında ne kadar anlamsız, ne kadar ufak, ne kadar

önemsz olduğu en y bu durumlarda anlaşılıyor. Beyne

gden br pıhtının nsanı dakka değl brkaç sanye çnde

felce uğratableceğn, yaşamla ölüm arasında nceck br

çzg olduğunu ancak böyle zamanlarda dernden

kavrıyorsunuz.

Bu parçada belrtlenler arasında aşağıdaklerden

hangs yoktur?

A) İnsanların bazı hastalıklardan haberdar olmadıkları

B) Yaşanan sıkıntılar arasında öncelkl olanların

bulunduğu

C) Felç durumunun nasıl ortaya çıkableceğ

D) Drençl br vücudun uzun yaşamayı sağladığı

E) Yaşam ve ölüm arasındak geçşn kolay olduğu

5. Sahaftan aldığınız ktabın çnden zarfsız br mektup çıksa

ne yapardınız?

“Dokunmazdım, bana gelmeyen mektubu asla okumam.”

demeyn sakın. Ben, szn de yapacağınızı yaptım. Açtım,

okudum. Önce ktaptan söz edeym. 1974 tarhnde

basılmış, yeşl, cltl br ktap: Meşhed le Devrâlem. Yazarı, Ercüment Ekrem Talu. Mektuba gelrsek… Mumlu

gb kalın br kâğıda yazılmış, tek sayfalık. Üst tarafındak

tırtıklardan kâğıdın mektupluk br bloknottan koparıldığı

anlaşılıyor. Dört de zımba delğ var üstünde. Demek en

az k kez dosyalanmış. Çok değer verlmş, özenle

saklanmış, bell. Özenn, lgnn br başka gösterges, kat

yerlerne arkadan nce şertler hâlnde kâğıt yapıştırılarak

oralardan kopup ayrılmasının önlenmş olması.

Bu parçada yazarla lgl olarak aşağıdaklerden

hangsne dar br pucu yoktur?

A) Ktaplara lg duyduğuna

B) Meraklı br yapısı olduğuna

C) Detaylara dkkat ettğne

D) Öngörüde bulunduğuna

E) Mektubu okumayı önerdğne

6. Popüler yazarlık yalnızca edebyattan ödün vererek

yüksek satış rakamlarının hedeflenmesnden baret değl.

Ktabınız çok satılıyor, üst üste yen baskılar yapıyor ama

sz kmsenn tanımadığı br olarak yaşamınızı

sürdürüyorsanız hâlâ popüler yazar olamamışsınız

demektr. Yazar olarak lg ve tbar görmek de en az çok

satmak kadar öneml. İdeal br popüler yazar olmak çn

talk show ve eğlence programlarının vazgeçlmezlernden

br olmayı gönülden stemelsnz. Hem oralarda ncr

çekrdeğn doldurmayacak konularda saatlerce gevezelk

edeblecek br kapasteye hem de medyatk olmaya can

atıyor olmalısınız.

Bu parçada popüler yazarlıkla lgl olarak

aşağıdaklerden hangsne yer verlmemştr?

A) Ele alınacak konuların neler olduğuna

B) Yazınsallıktan yoksun eserler verldğne

C) Yüksek satış rakamlarının hedeflendğne

D) Yazarların toplum tarafından tanınması gerektğne

E) Yazarın eğlence programlarına katılması gerektğne

73

PARAGRAFTA YARDIMCI DÜŞÜNCE

Süre tutmadan sadece çöz!

TEST

1B

7. Empat kurablmek, şn püf noktasıdır. Edebyat, lla da

kend hkâyen anlatmak demek değldr. Şu ana kadar

yed ktabım yayımlandı. Her br gerek üslup gerekse

çerk bakımından brbrnden tamamen farklı. Zra benm

hayatımın farklı dönemlernde, farklı ruh hâlleryle yazıldı.

Bu nedenle de kendn zaman çnde tekrarlayan br yazar

sayılmam. Hayatta başıma hep bela olan tutarsızlığımın

ve değşkenlğmn belk de tek faydası budur bana.

Aşağıdaklerden hangs bu parçada yazarın anlatmak

stedğne ters düşer?

A) Yazarın çnde bulunduğu pskolojk durum, onun

yazdığı esere de yansır.

B) Tekrara düşmek stemeyen yazar, çerk ve anlatım

bakımından farklı ktaplar yazmayı amaçlamalıdır.

C) Br yazar hang alanda uzmanlaşmışsa romanlarını da

hep o tarz ve çerkle yazmalıdır.

D) Yazarların kend hkâyelern anlatmak gb olmazsa

olmaz br yaklaşımı olmamalıdır.

E) Empat kurarak ötekn anlayablenler, yazarlığın çok

öneml br noktasını da yakalamış olurlar.

8. Dl, benm çn ta başından ber br sevda. Öztürkçeclk

akımını açıkça eleştryor, kaybolan Osmanlıca kelmelern

bıraktığı boşluğu görüyorum. Dlde ve kültürde sürekllk

olmalı br toplumda. Yoksa blg ve kültür brkm, br

kuşaktan dğer br kuşağa akamaz. Bzde de öyle oldu.

Ben esk kelmeler kullandığım çn çok eleştr aldım ama

kelmenn esks olur mu? Hepmzn elnn altında br

Osmanlıca sözlük olmalı bence. Blmedğmz br kelmeye

rastlayınca açıp bakacağız tab k çünkü buna değer.

Başka türlü nasıl gelşr nsan? Ama dl konusunda br

hazır lokmacılık var, “Bldğm kelmeler bana yeter,

zorlama fazla.” dyen tembel okuru da tembel yazarı da

sevmyorum.

Aşağıdaklerden hangs bu sözler söyleyen yazarın

düşünceleryle tam br uyum göstermez?

A) Yazar dedğn esky bırakıp yeny yüceltmeldr.

B) Br yazarın en öneml malzemes kullandığı dldr.

C) Dldek sürekllk, kültürün aktarılmasına katkı sağlar.

D) Sözcükler esk ya da yen dye ayırmak doğru değldr.

E) Blnçl okur, sahp olduğu sözcüklerle yetnmemeldr.

9. Felsefenn ortaya çıkmasıyla lgl görüşler, çoğunlukla

kabullere dayanır. Bu kabuller, bugüne ulaşan sözlü ve

yazılı (tarh, antropoloj, arkeoloj vb.) brçok blgnn

yorumlanması sonucunda oluşmuştur. Elde edlecek yen

blgler, var olan kabuller değştreblr ama uzlaşılan

blglere göre felsefe; farklı medenyetlern felsefeye temel

olablecek blm, nanç ve öğretlernn sstemleştrlmes le

MÖ 6. yüzyılda belrgn olarak ortaya çıkmıştır. Felsefenn

ortaya çıkışı ve sstemleşmesnde bazı flozoflar öne

çıkmıştır.

Aşağıdaklerden hangs bu sözler söyleyen yazarın

düşüncesyle bağdaşmaz?

A) Kabullern oluşumunda farklı blglern değerlendrlmes

etkl olmuştur.

B) Yazılı blglerde sağlanan kesn uzlaşı, felsefe gb

blmlern tanımını kolaylaştırmıştır.

C) Felsefenn düzenl br dspln hâlne getrlmesnde

flozofların şlev yadsınamaz.

D) Değşk uygarlıklarda görülen blmlern sstemleşmes,

felsefey meydana getrmştr.

E) Orjnal blglern var olan kabuller değştrme olasılığı,

göz ardı edlmemeldr.

10. Sürahde ışıl ışıl, çlecek su

Denz kokusu, toprak kokusu, ççek kokusu

Yüzüme vuran ışık, kulağıma gelen ses

Ah, bütün sevdklerm, her şey, herkes..

Anlıyorum, brbrnden mukaddes

Alıp verdğm her nefes

Bu dzelern br bütün olarak çerdğ anlam aşağıdak

cümlelerden hangsyle fade edlemez?

A) Varlığın her noktası kıymetldr.

B) Yaşanan her duygu mutluluktur.

C) Hayatımıza gren ayrıntılar kutsaldır.

D) Hayat tüm parçalarıyla güzeldr.

E) Yaşamın bütün renkler değerldr.

74

PARAGRAFTA YARDIMCI DÜŞÜNCE

Süre tutmadan sadece çöz!

TEST

1B

11. Flmde bütün hkâyeler anlatmak stedm. Şmd ble

Balıklı Göl’de şarkı söyleyen kız hakkında daha fazla şey

anlatamadığım çn çok üzgünüm. Tuka’nın karakter veya

Mahran hakkında daha fazla söyleyemedğm çn

üzgünüm. Çünkü benm çn seçm yapmak en zor şeyd.

Bütün çocukları sevdm, çok fazla hkâyeyle karşılaştım ve

seçm yapmak benm çn kolay değld. Dğer yandan çok

hızlı çalışmam gerekyordu. Çünkü çocuklar çok çabuk

büyüyordu.

Kendsnden böyle söz eden br yönetmen

aşağıdaklerden hangsyle ntelenemez?

A) Çocuklardak devnmn farkında olan

B) Ne yapması gerektğnn blncnde olan

C) Kendn yeterl görmekten sakınan

D) Snemada etkleyclğ öneml gören

E) Öz eleştr yetsne sahp olan

12. Bağımsız snemada az kşden oluşan br ekple

çalışmanın çok daha y olduğunu düşünüyorum.

Kamerayı yönetmen kullanmalı bence. Belk gerekrse

taşınması gereken bazı aletler ble o taşımalı k ekp ruhu

oluşsun. Set sırasında senaryoya anlık eklemeler yapmalı.

Yaratıcılık bu gb anlarda ortaya çıkıyor. Flm

yayımlandığında en beğenlen noktalar, o sonradan

eklenen ayrıntılar. En öneml malzemenn zaman olduğu

blnmel. Br yönetmen her şey başarablr, yeter kadar

zamanı varsa.

Aşağıdaklerden hangs bu parçada dealze edlen

yönetmenn br ntelğ değldr?

A) Kamerayı başka brsne teslm edp onu

yönlendrmektense bzzat kends kullanmayı terch

etme

B) Flm çekmnde görevl tüm kşler arasında br

dayanışma ortamı oluşturma

C) Flm çekm ekbn olabldğnce az sayıda kşden

oluşturmayı özellkle steme

D) Gerektğ anda flm hkâyesne ekleme ya da

çıkarmalar yapma nsyatfn elnde bulundurma

E) Zamanı verml kullanmak çn az kşden oluşan br

oyuncu kadrosuyla çalışmayı yeğleme

13. Düşük düzey düşünmenn sebep olableceğ brtakım

pskolojk bağımlılıklar vardır. Yapılan her çalışma,

stenmeyen düşüncelerle doğrudan yüzleşmenn değerne

vurgu yapmaktadır. İstenmeyen düşünceler hakkında

yazmak ya da konuşmak, açıkça yardımcı olmaktadır.

İstenmeyen düşüncelerle yüzleşmek, acı verc ve endşe

yaratıcı olablr. Neyse k acı genellkle geçcdr.

Problemlermzn kaynağıyla yüzleşmek, düşük düzey

düşünme çn olan htyacımızı da azaltır. Kısacası, duygu

ve düşüncelermz kabul etmek ve onları açığa çıkarmak,

bz yenden zek yapacaktır.

Aşağıdaklerden hangs bu sözler söyleyen

pskyatrste at br düşünce olmayablr?

A) İnsanı dernden etkleyen acılar, zamanla lk andak

etksn kaybetmektedr.

B) Rahatsızlık veren düşüncelerle yüzleşeblme becersn

kazananlar, y olmaya da karar vermş demektr.

C) Kaybedlen yetlern tekrar kazanılması doğanın

dengesne aykırıdır.

D) Kabul edlmş y ya da olumsuz duygular, kşye br

erdem olarak ger döner.

E) Sıkıntı veren br durum hakkında kendn fade

edeblme, br rahatlama yöntemdr.

14. Açıkçası yazarlık, çok benclce br uğraş; başka br uğraşı

kabul etmez. Özellkle romancılık o kadar benmerkezc br

ş k... Dostların sen arayablr, brs sennle görüşmek

steyeblr, eşn sennle yemeğe çıkmak steyeblr. Her

türlü şey atıyorsun kenara ve sadece romanı çıkarıyorsun

ön plana ve bu, haftalarca, aylarca böyle sürüyor.

Böylesne br yaşantıyı çevremde kabul edeblecek nsan

da neredeyse yok. Zaten o br avuç nsan da benm bu

hâlm kabul ettkler çn çevremdeler.

Kendsn bu şeklde anlatan br çn aşağıdak

ntelendrmelerden hangs uygun düşmez?

A) Yaptığı şn zorluklarının farkında olan

B) Yazı serüven uğruna yakınlarını hmal eden

C) Çevresnde az sayıda dostu bulunan

D) Kşsel yaşamını romanlarına aktaran

E) Roman türünde eser veren

75

PARAGRAFTA YARDIMCI DÜŞÜNCE

Süre tutmadan sadece çöz!

TEST

1B

16. Almaktan ve kabul etmekten çok, vermey ve dağıtmayı

seven Mevlânâ, bu vasfının karşılığını başka âleme

kalmadan görme bahtyarlığına kavuşur. “Sema”yı, sadece

bast br rakstan baret görenler çn bu uygulamaların

gerçekleştğ anlar, zamanlar, mekânlar ve bunların

sonuçları daha br önem kazanmaktadır. Sema

törenlernde altın ve değerl taşların hedye edlmes,

Mevlânâ çn hçbr kıymet taşımaz. Ancak onun çn

öneml olan; zkr, namaz ve tesbhat gb badetlerdr.

Yoksa sema, hakkatte bu güzellkler gerçekleştren br

vasıtadan başka br anlam fade etmez.

Bu parçaya göre aşağıdaklerden hangs Mevlânâ’nın

taşıdığı özellklerden br değldr?

A) İnsanlara ylk yapmayı seven

B) “Semâ”yı br araç olarak gören

C) İbadet, yaşam bçmne dönüştüren

D) Zamanın ve mekânın farkında olan

E) Herkesle düzenl olarak görüşen

17. Onun düş, fantez ve anılarla, gündelk yaşam kırıntılarıyla

bezel ve gevşek dokulu öyküler türler melezleştrr.

Özellkle lk okunduğunda çerdğ parlak düş gücünden

dolayı sarsıcı da olablen öykülernn, ttzlkle

kurgulanmadığı ve acelec br tutumla yazma uğruna

harcandığı gözlenmektedr. Yazarın bu tutumuyla,

metnlernn edebî ntelğn knc plana attığı söyleneblr.

Kısacası onun öyküsü savruktur. Üstün br düş gücü;

sürekl kendn anlatan, aynı sürekllkte tekrarlayan

anlatıcının hem başarısının hem de başarısızlığının

nedenn oluşturur.

Bu parçada tanıtılan yazarla lgl aşağıdaklern

hangsnden söz edlmemştr?

A) Öykülernde hayalî unsurlara yer verdğnden

B) Genş ktlelern beğensn kazandığından

C) Etkleyc br düş gücüne sahp oluşundan

D) Öykü kurgusunun özenl olmayışından

E) Yer yer tekrarlara düştüğünden

18. Âşık Mahzun Şerf’n

Blmeden laf edp kırma gönlümü

Verme kargalara narn gülümü

Güneş olup gel kurutma gölümü

Kurban olam nsan, karışma bana

Hayran olam nsan, karışma bana

sözlernde aşağıdaklerden hangs vurgulanmamıştır?

A) Gereksz yere konuşmama

B) Başkalarını nctmeme

C) Br doğru üzernde yürümeme

D) Kmsey zor durumda bırakmama

E) Başkasının terchne müdahale etmeme

15. Bugün edebiyatımızın gözlemlenen ilginç yanlarından

biri de yazarlarımızın arasındaki sevgi bağının giderek

azalmış, yitip gitmiş olmasıdır. Bu da, bir yerde, edebiyat

sevgimizin yitmesine kadar uzanan sonuçlar doğuruyor.

Bir şairin şairleri ve şiiri, bir ressamın başka ressamları

ve resmi sevmeyişi düşünülebilir mi? Sanat uğraşı bir

yerde belli bir sanatçılar kümesinin veya kuşağının ortak

izlerini de taşımaz mı? Dostoyevski, Gogol’a hayran

değil miydi? Victor Hugo, Chateaubriand’ın yapıtlarını

sevgiyle okumuyor muydu? Başka sanatçıları

sevmeyen, hiçbir hayranlık duygusu kalmamış bir

sanatçı artık ölmüş bir sanatçıdır.

Bu parçanın yazarının aşağıdakilerden hangisini

söylemesi beklenmez?

A) Geçmişte edebiyatçılar arasındaki ilişkiler

günümüzdekinden farklıdır.

B) Bir şair kendisinin yazmadığı şiirleri de sevebilmelidir.

C) Bir dönemin sanat ürünleri o döneme dair ortak izler

taşır.

D) Sanatçı diğer eserlerden uzaklaştığı ölçüde özgün

eserler verebilir.

E) Yazarlar arasında sevgi bağının olmayışının olumsuz

etkileri vardır.

ÇIKMIŞ

SORU

Bu soru tipine ait çıkmış ALES, KPSS,

MSÜ, TYT ve AYT sorularından oluşan özel

testi çözmek için kodu okutabilirsin.

2018 - DGS

76

PARAGRAFTA YARDIMCI DÜŞÜNCE

TEST

2A

Tarih: D: Y: B: N: Riski Azalt

Soru Sayısı Hücreli Test Çözüm Stratejisi Süre Tut

18

dk:

1. Genom, br organzmanın DNA moleküller yan genetk

yönergelernn bütünüdür. DNA’nın çnde, canlının

büyümesne, gelşmesne ve sağlığına rehberlk eden

benzersz br kmyasal kod bulunur. Bu kod, DNA’yı

oluşturan 4 nükleott bazın sıralaması le belrlenr: adenn,

stozn, guann, tmn. DNA, çft sarmal bçmnde kıvrık br

yapıdadır. Her br DNA sarmalı, kromozom adı verlen

yapılar bçmnde paketlenr. Kromozomlar, her hücrenn

çekrdeğnde yer alır. Kromozom paketler şeklnde

DNA’nın brlkte “okunarak” proten yapımını sağlayan

bölümler, genler oluşturur. Genler, göz reng ya da boy

gb farklı karakterstkler kontrol eder. İnsan genomu,

3,2 mlyar DNA bazından yapılmıştır ve 23 çft kromozom

bçmnde paketlenmştr.

Bu parçadan hareketle aşağıdaklern hangsne

ulaşılamaz?

A) Kmyasal kodun ortaya çıkmasında DNA’dak nükleott

bazların etks vardır.

B) Organzma, ancak genetk blgler kadar çeştllk

göstereblr.

C) DNA’nın taşıdığı blgler, kmyasal br dzlmdr.

D) İnsanın genetk ver bütünü, yrm üç kromozomda

bölümlenmştr.

E) Br canlının tüm genetk blglernn toplamına genom

denr.

2. Öz güven, kşnn kend le lgl yaptığı değerlendrme

sonrasında kendnden memnun olup olmaması; kendn

bedensel ve pskolojk olarak yeterl, güçlü, öneml,

başarılı, sağlam bulup bulmaması; kısaca kendn nasıl

gördüğü le lgl br kavramdır. Kşnn kendnden hoşnut

olması, benlk saygısının yan öz güvennn yüksek

olduğunun göstergesdr. Kşnn sahp olduğu öz güven

hem ç dünyasında hem kşler arası lşklerde hem de ş

hayatında büyük önem taşır. Öz güven, kşnn dğer

nsanlarla nasıl lşkler kuracağını, lşk çndek pozsyon

ve gücünü belrlemede en öneml pskolojk özellktr. Br

kşnn öz güven olmaması dye br şey söz konusu

değldr. Yalnızca düşük veya yüksek düzeyde öz güvene

sahp olma durumu vardır.

Bu parçadan hareketle “öz güven” le lgl olarak

aşağıdaklerden hangs söylenemez?

A) Herkeste olan ancak kşye göre farklı düzeyde olablen

br özellktr.

B) Kendn bedensel ve pskolojk olarak yeterl, güçlü,

başarılı gören kşlern ortak özellğdr.

C) İnsanın hem kendsyle hem de çevresyle sağlıklı

lşkler kurmasına yardımcı olur.

D) Yüksek düzeyde olduğunda kşler arası lşkler

olumsuz etkleme potansyelne sahptr.

E) Br kşnn başkalarıyla kuracağı bağın özellğn

belrlemede öneml br yer vardır.

 “Ulaşılamaz” soru kalıbına bakalım. “Ulaşmak” ne demek? “Gelmek, varmak”. Yani metindeki anlamdan

hareketle seçeneklerde yer alan veri elde edilebiliyor mu, buna bakmalıyız. Buna yakın tondaki diğer

soru tipi ise “varılamaz” ifadesiyle oluşturulur. Bu ifade, doğrudan sorunun kendi anlamını vermektedir.

Bu soru tipinde de kasıt, istenilen aynı.

 “Söylenemez” ve “çıkarılamaz” soru tiplerinde ulaşmanın bir adım ötesinde seçeneğe yorum eklenmiştir.

Yani aradığınız seçenekler, doğrudan sizi “beni de ele” diye karşılayamayabilir.

 Bu testi, süre tutarak çözebilirsiniz. Testi, kendi belirlediğiniz süre içerisinde çözmeye

çalışmayınız. Çözdüğünüz süreyi not ederek ilerleyiniz.

 Bu testte yer alan sorular, ÖSYM soru tiplerine göre hücrelenmiştir.

 Bu testte yer alan sorular, Test 1A’da yer alan sorularla aynı sıra ve tipte oluşturulmuştur.

Çözme işlemini tamamladığınızda, her iki testin doğru - yanlış durumlarını karşılaştırmanızı

tavsiye ederiz.

77

PARAGRAFTA YARDIMCI DÜŞÜNCE

TEST

Çözdüğün süreyi not et. 2A Kronometreni aç!

3. Tat duyusunu oluşturan temel faktör, yalnızca dl - beyn

bağlantısı değldr. Tat algısı, “güzel br şey yemek” le lgl

br durumdur ve bu algının oluşmasında dl kadar göz,

burun hatta kulaklarınız ble etkldr. Yan aslında beynmz

sadece br kmya laboratuvarı değl aynı zamanda br

duyu laboratuvarı gb çalışır. Tattığımız şeyn kokusu,

görüntüsü hatta o esnada duyduğumuz sesler ble bu

laboratuvarı etkler. Uzmanlar; yemek yedğnz tabağın,

kurduğunuz sofranın, dnledğnz müzğn, çnzden geçen

duyguların, aklınızdan geçen düşüncelern, servsn ve

servs esnasında kullanılan malzemelern ve daha pek çok

şeyn tat duyusunu etkledğn söylüyor.

Bu parçadan hareketle

I. İçnde bulunduğumuz pskolojk durumun,

yedklermzden aldığımız tadı etkleme gücü vardır

denlemez.

II. İş yer sahbyle yapacağımız tatsız konuşmayı

düşünmek, yemekten alacağımız tadı etklemez.

III. Grp olan br kş, yedklernden ve çtklernden arzu

ettğ tadı alamaz.

IV. Güzel br servs, yenlen şeyden alınan hazzı

artırmaktadır.

yargılarından hanglerne ulaşılamaz?

A) I ve II B) II ve III C) I, II ve III

D) II, III ve IV E) II ve IV

4. Edward Sad, 1993 yılında BBC çn verdğ “Reth”

konferanslarında entelektüel kavramından ne anladığını

etraflıca anlatırken günümüzde eksklğ daha çok duyulan

br aydın tpn tarf edyor sank. Sad’e göre zhnlern ktle

letşm araçları vasıtasıyla daha hızlı ve daha keskn br

şeklde bçmlendğ bugünün dünyasında entelektüel,

gücün karşısında hakkat söyleyen ve yanlışlara cesaretle

karşı çıkan kşdr. Br otorteye bağlı olmadığı çn de

alabldğnce özgürdür. Korumak zorunda olduğu br makam

ve koltuk yoktur. Bu bakımdan onun başat özellğ amatör

olmasıdır. Herhang br alanda uzmanlaşmayı br engel

olarak gören Edward Sad, şöyle dyor: “Günümüzde nsan,

eğtm sstem çnde ne kadar yukarılara çıkarsa o kadar

dar br blg alanıyla sınırlanmaktadır.”

Bu parçada Edward Sad’le lgl olarak

aşağıdaklerden hangsne değnlmemştr?

A) Entelektüeln tanımında, htyaç duyulan aydın tpnden

söz ettğne

B) Entelektüel, gücün ve güçlünün karşısında doğruları

söyleyeblen kş olarak tanımladığına

C) Eğtm, dar kalıplardan çıkmanın yegâne aracı olarak

gördüğüne

D) Br alanda uzmanlaşmayı entelektüellk çn engel

olarak gördüğüne

E) Entelektüel, korumak zorunda olduğu br makamı

olmayan amatör ruhlu nsan olarak gördüğüne

5. Elle yazma, klavye kullanmaya göre daha yavaş

gerçekleşse de aslında bu durum, öğrenmenn

güçlenmesn sağlar. Snr blmcler, el yazısı kullanımının

gttkçe azalmasının gelecek nesllern okumayı

öğrenmesn etkleyeceğn düşünüyor. Her br harf elle

çzmek, vücut hafızamız sayesnde alfabey kavrayışımızı

gelştrr. Çocuklar üzernde yapılan br çalışma, alfabey

elle yazarak öğrenenlern harfler tanımasının blgsayarda

yazarak öğrenenlere göre daha güçlü olduğunu gösteryor.

Benzer br deney blnmeyen br alfabeyle yetşknler

üzernde tekrarlandığında da aynı sonuç elde edlmş.

Harfler el yazısı kullanarak öğrenenlern alfabey daha y

tanımanın yanı sıra beynlernde ses ve konuşma

alanında da aktvasyon gözlenmş. El yazısı, çocukların

sadece daha kolay okumalarını değl yen fkrler

üretmelern sağlar ve öğrendkler blgler unutmamalarına

yardımcı olur.

Bu parçadan hareketle “el yazısı” le lgl olarak

I. Elle yazma, yavaş gerçekleşen br eylem olsa da

öğrenmey sağlamlaştırır.

II. El yazısı kullanımının azalması, lerde öğrenmey

cdd şeklde etkleyecektr.

III. Çocukların düşünsel gelşmne katkısının olup

olmadığı araştırılmaktadır.

IV. Klavye kullanımına göre daha geçc ve güç br

öğrenmeye sebep olur.

yargılarından hangler söylenemez?

A) I ve II B) I ve III C) II ve III

D) II ve IV E) III ve IV

78

PARAGRAFTA YARDIMCI DÜŞÜNCE

TEST

2A Çözdüğün süreyi not et.

Kronometreni aç!

6. Ümmye Koçak, br Anadolu köy kadını. Mersn’n

Arslanköy’ünden. Şu bldğmz Crstano Ronaldo’nun

reklam arkadaşı. Br köy kadını... 49. Antalya Flm

Festval’nde galası yapılan “Yün Bebek” adlı uzun metrajlı

flmn yazarı ve yönetmen. Evet, o bzden, çmzden br.

Aramızdak fark ne dye sorarsanız “kendne nanmış br

ruh” derm; “sosyal sorumluluk besleyen br brey” derm.

Hkâyenn başladığı nokta, yaşadığı köyün okuluna

Tarsus’tan gelen br grup öğrencnn sergledğ göster.

Ben de varım tyatroda dyerek başlıyor ve bugüne kadar

15 tyatro eser yazıyor. Kadına karşı şddet şledğ “Yün

Bebek” flmyle New York Avrasya Flm Festval’nde

“Snemada En İy Avrasyalı Kadın Sanatçı” ödülünü

kazandı.

Bu parçadan hareketle Ümmye Koçak ve sanatı le

lgl olarak

I. Crstano Ronaldo le reklam flmnde oynamış

tyatrocu, snemacı br köy kadınıdır.

II. Tyatro lgs, Arslanköy’den Tarsus’a br tyatro

göstersne gelen öğrenclerle başlamıştır.

III. New York Avrasya Flm Festval’nde “Yün Bebek”

flmnn galası yapılmıştır.

yargılarından hangler söylenemez?

A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız III

D) I ve II E) II ve III

7. Harvard Ünverstes tarafından yapılan br genetk

projesyle yaklaşık 4 bn yıl önce soyları tükenen tüylü

mamutlar hayata döndürülüyor. Bu kapsamda 42 bn yıl

önce yaşayan br tüylü mamutun DNA örnekler le fllern

DNA’sı eşleştrlyor. “Şmdye kadar fl hücreler üzernde

test ettğmz onlarca mamut genn canlandırmayı

başardık.” dyen blm ekbnn açıklamasına göre,

klonlanan bu “Buz Devr” canlıları, btk örtüsünün

büyümesn teşvk edeceğnden Kuzey Kutbu klmlern

yleştrerek küresel ısınmayı önlemeye katkıda bulunacak.

Çalışmada yer alan blm nsanları bu proje çn Sbrya

buzullarında 42 bn yıldan uzun br süredr korunan br

tüylü mamutun DNA örneklern kullandıklarını belrttler.

Bu parçadan hareketle mamutların hayata

döndürülmes projesyle lgl olarak aşağıdak

yargılardan hangsne varılamaz?

A) Fllern DNA’ları le mamut DNA örnekler brleştrlerek

kullanılmaktadır.

B) Blm nsanları mamut genn canlandırma konusunda

onlarca başarılı çalışma yaptıklarını açıklamışlardır.

C) Harvard Ünverstes, konuyla lgl lk çalışmayı yapan

araştırma ekbn barındırmaktadır.

D) Çevre felaketlern önleme yolunda br yarar sağlaması

umulmaktadır.

E) Harvard Ünverstes bünyesnde br araştırma ekbnce

gerçekleştrlmektedr.

8. Çocukları eğteceğm dyorsun öyle m? Sen onların yanlış

şeyler öğrenmesne aracılık etme, yeter. Onlar bzden çok

daha y blyor. Onlar daha yen geldler buraya. Hçbr

çocuk yoktur k bebek hâlyle “Ben sevlmyorum.”, “Ben

değerl değlm.” ya da “Ben bu eşyayı hak etmyorum.”

desn. Bunların heps sonradan öğrendğmz şeyler.

Engelleme, destekle; fdanı kurutma, sula. Sen onların

çlerndek gücü büyüyünce unutmamaları çn çaba sarf et

ve yanlış örnek olma, yeter.

Bu parçadan hareketle bebeklerle lgl olarak

I. Değersz oldukları hssn taşımazlar.

II. Sevlmedkler algısına kapılmazlar.

III. Doğru telknlerle gelşmlerne katkı sağlanablr.

yargılarından hanglerne varılamaz?

A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız III

D) I ve II E) I ve III

9. Bugüne kadar yapılan pek çok çalışma, bebeklik

döneminde mikroorganizmalara maruz kalmanın,

yetişkinlik döneminde bahar nezlesi, astım ve iltihabi

bağırsak hastalığı gibi alerjik ve otoimmün hastalıklara

karşı direnci artırdığını ortaya koyuyor. Hijyen hipotezine

göre de hayatın erken dönemlerinde

mikroorganizmalarla tanışmanın, bağışıklık sisteminin

gelişmesine katkısı oluyor. Bu konuda uzman tıp

doktorları da hijyen hipotezinin, özellikle alerjik ve

otoimmün hastalıkların neden arttığı konusuna açıklık

getirdiği görüşünde.

Bu parçadan aşağıdakilerin hangisi çıkarılamaz?

A) Bebeklik döneminde mikroorganizmalarla tanışmak,

yetişkin çağlarda alerjik hastalıklara yakalanma

riskini azaltmaktadır.

B) Erken yaşlarda mikroorganizmalarla karşılaşmak,

çocuklarda bağışıklık sistemini geliştirir.

C) Çocukluğunda aşırı hijyenik ortamlarda büyüyenlerin,

ileride hastalığa yakalanmaları daha kolaydır.

D) Bahar nezlesi, astım, iltihabi bağırsak hastalıkları

aynı hastalık grubunda yer almaktadır.

E) Alerjik ve otoimmün hastalıkların çok görülmesinin

nedenlerinden biri de mikroorganizmaların sağlıklı

olmayan ortamlarda üremesidir.

ÇIKMIŞ

SORU

2013 - DGS

79

PARAGRAFTA YARDIMCI DÜŞÜNCE

TEST

Çözdüğün süreyi not et. 2A Kronometreni aç!

10. Ger bldrm sadece nsanın yaptığı ş daha y

öğrenmesn sağlamaz, aynı zamanda kendsn

tanımasına da yardım eder. Kendsnden daha emn

olmasının, nsanlarla daha sağlam bağlar kurmasının

yolunu açar. Doğru ger bldrm, nsanın olgunlaşmasına

katkıda bulunur. İnsan kaynakları alanında bütün ölçme ve

değerlendrme yöntemler, ger bldrm üzerne kuruludur.

Bütün ölçme ve değerlendrme çalışmalarında “İş

arkadaşınızın, çalışanınızın performansı hakkında ne

düşünüyorsunuz?” gb sorular sorulur. Ancak özellkle

bzm nsanımız bu sorulara açık ve net cevap vermekten

çeknr. Bu nedenle bzm kültürümüzde açık ve şeffaf ger

bldrm üzerne dayalı sstemler y çalışmaz. Bz

nsanların yüzüne karşı eksklern söylemey, kaba ve

küstah br davranış olarak görürüz.

I. Ger bldrm, kendmz daha y tanımamıza ve

şmz daha y öğrenmemze olanak sağlar.

II. Kurallarına uygun olarak gerçekleştrldğnde

yaptığımız şten alacağımız keyf artırır.

III. Bzm kültürümüzde öneml ve özel br yer vardır.

Bu parçadan ger bldrmle lgl olarak

yukarıdaklerden hangler çıkarılamaz?

A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız III

D) I ve II E) II ve III

11. Çağdaş Türk şr, esky yok sayıp eskden gelen her şey

slerek gelşmed. Batı’ya yönelp kend geçmşne sırt

çevrmed. Çok kısa süren dönemlerde eskye karşı zorlu

çıkışların yapıldığı, esklern toptan küçümsendğ oldu.

Uygulamadan çok, kuramda görüldü bu gb

küçümsemeler. Ama yalnız yakın dönemlern değl

edebyatımızın çok daha esk dönemlernn de güzel

ürünler, güçlü ustaları çağdaş şrmzde hep yankılandı.

Dvan edebyatından, halk edebyatından bazen örtülü,

bazen açık olarak büyük oranda yararlanıldı. Km şarler,

çağdaşlıklarından hçbr şey ytrmeden dvan şr tarzında

yazmayı ble dened. Esknn güzellklernden nasıl

yararlanılableceğ konusunda tartışmalara grd,

görüşlern çeştl uygulamalarla savundu. Çağdaş Türk

şrnn esk edebyatımızla lşkler açısından çok aşırıya

gttğ ble ler sürüleblr. Ama şu da br gerçek: Bu aşırılık,

bu esklerdek her güzellğ arayıp bulma, bugüne getrme

çabası; şrmzn Batı kopyacılığına düşmemesn, özgün

br şr olarak çağdaş dünya edebyatı çnde yern

almasını sağladı.

Aşağıdaklerden hangs bu parçadan çıkarılablecek

br yargı değldr?

A) Esk edebyatla kurulan güçlü bağlar, şrmzn özgün

kalmasının önünü açmıştır.

B) Çağdaş Türk şr, geçmşyle hesaplaşarak verdğ var

olma mücadelesn kazanmıştır.

C) Türk şr, gelşmnde kendnden öncek şr

geleneklernn zn takp etmştr.

D) Bazı çağdaş şarlern esk şrmzden yararlanması,

onların çağdaşlığına zarar vermemştr.

E) Kısa sürel de olsa geleneğe mesafel br yaklaşım

yaşanmıştır.

80

PARAGRAFTA YARDIMCI DÜŞÜNCE

TEST

2A Çözdüğün süreyi not et.

Kronometreni aç!

12. Toplum ve toplumsal normlar, edebyatın ve sosyolojnn

ortak kaynaklarıdır. Her ksnn de amacı, br bakıma

dünyanın sırrını çözmektr. Edebyat ve toplum, böylelkle

karşılıklı br etkleşm çndedr. Edebyatın tarhsel sürecn

nceleyen br araştırmacının mutlaka bu karşılıklı

etkleşme yönelmes gerekr. Edebyatı ve sosyolojy

ortak br noktada buluşturan husus, nsandır. Bu, edebyat

sosyolojsnn temeln oluşturur. Buradan yola çıkarsak

edebyatın tarhsel süreç çersndek serüvenn nceleyen

br araştırmacının, mutlaka edebyatın toplumsal değşm

veya gelşm le olan lşksne yönelmes gerekr. Bu

yönelm de sosyolojnn çersne grmek anlamına

gelmektedr. İşte bu kaçınılmaz brlktelk, edebyat

sosyolojsn doğurmaktadır.

Aşağıdaklerden hangs bu parçadan çıkarılablecek

br sonuç değldr?

A) Edebyat ve sosyoloj, ortak kaynakları

kullandıklarından dolayı yakın lşk çndedr.

B) Edebyat, kullandığı kaynaklar bakımından sosyolojyle

lgl olsa da amaçları bakımından ondan bağımsızdır.

C) Edebyat, nsanı; nsan da edebyatı etkledğnden

edebyatın sosyolojyle lşks ortaya çıkmaktadır.

D) Edebyatın toplumsal değşm ve gelşme yönelme

zorunluluğu, edebyat sosyolojsn doğurmuştur.

E) Edebyat, toplum ve toplumsal normlarla etkleşm

çndedr.

13. Arstoteles’n blm anlayışında uyguladığı yöntem, gözlem

ve kanıtlara dayalı sonuçların sınıflarına ayrılmasıdır. Ele

alınan konunun temellendrlmes çn bell br yolun

zlenmes gerekllğ, yöntem ortaya çıkarmıştır.

Arstoteles, araştırma konusu le araştırma yöntem

arasındak bağı ortaya koyarak temellendrmey blmn

araştırılması şeklnde değerlendrmştr. Yöntem (metodos)

termn “yol” karşılığı kullanan Arstoteles’e göre öneml

olan, araştırılan konuya uygun yolu bulup onun

özellklern belrlemektr. Bunun çn yapılması gereken,

çalışma alanının yapısının ortaya konmasıdır. Ona göre,

ncelenecek nesneyle temasa dah geçlmeden belrlenmş

br yöntem düşünces se tehlkel br soyutlamadır.

Aşağıdaklerden hangs bu parçada söz edlen

Arstoteles’n br ntelğ değldr?

A) Yöntem belrlemede acelec davranmama

B) Blm le düşüncey brleştrme

C) Blmsel verler sınıflandırma

D) İçerk le yöntem lşklendrme

E) Kavramlara yen anlamlar yükleme

14. Tarhsel eleştr, hçbr yapıtın yazıldığı dönemden

bağımsız olarak eleştrlemeyeceğn savunur. Br yapıtın

değerlendrlmes yapılırken yapıtın yazıldığı dönem ve

dönemn koşulları göz önüne alınmalıdır. Aslında bu,

tarhsel olayları ncelerken önümüze konulan br şarttır;

adı da buradan gelr zaten. Tarhsel eleştr, söz konusu

yapıtın at olduğu döneme göre değerlendrlmesnden

daha fazlasına bakar. Bu eleştr, yapıt hang dönemde

yazılmışsa okuyucunun da o dönemdek nsan gb

anlamasını ster yapıtı. Br bakıma tarhsel pencereden

bakmak yerne, doğrudan o tarhsel pencerey

oluşturmamızı ster. Tarhsel eleştrde esern başarılı olup

olmaması; çağın nsanlarının beklentlern karşılamasına

bağlıdır. Tarhsel eleştr, edebyat tarhçsnn en çok

kullandığı eleştr bçmdr.

I. Tarhsel eleştrde eser, çnde bulunulan çağa göre

değl yazıldığı döneme göre değerlendrlr.

II. Tarhî eleştr, çağ değşse de esern

değşmeyeceğn savunur.

III. Ancak çağını aşan eserler, tarhsel eleştrnn konusu

olablecek ntelğe sahptr.

Numaralanmış fadelerden hangler bu parçadan

çıkarılablecek yargılardan değldr?

A) Yalnız I B) I ve III C) II ve III

D) Yalnız II E) Yalnız III

15. İspermeçet balinaları tıkırtılar çıkararak anlaşıyor.

10-12 üyeli küçük İspermeçet gruplarını inceleyen yeni bir

çalışma, yavruların bu tıkırtıları çevrelerindeki diğer

balinalardan öğrendiklerini gösteriyor. Daha önceki

araştırmalar da benzer şekilde yunusların, primatların,

kuşların ve başka birkaç hayvan türünün nesiller arası bilgi

ve deneyim aktarımı yapabildiklerini iddia etmişti. Karmaşık

bir kültür yapısının sadece insanlara has olduğuna dair

yersiz kibrimizi sarsan liste gün geçtikçe kabarıyor!

Bu parçanın yazarı için aşağıdakilerden hangisi

söylenemez?

A) İspermeçet balinalarının iletişim kurmayı

öğrenmelerini bilgi aktarımı olarak değerlendiriyor.

B) Kültürü nesilden nesile aktarılan bir bilgi ve deneyim

birikimi olarak tanımlıyor.

C) Karmaşık kültüre sahip olmalarının insanları diğer

canlı türlerinden ayırdığını düşünüyor.

D) Yazısında farklı hayvan türleriyle ilgili yapılmış olan

çalışmaların bulgularına yer veriyor.

E) Balinaların bazı iletişim becerilerinin doğuştan

gelmeyip sonradan kazanıldığına inanıyor.

ÇIKMIŞ

SORU

Bu soru tipine ait çıkmış ALES, KPSS,

MSÜ, TYT ve AYT sorularından oluşan özel

testi çözmek için kodu okutabilirsin.

2018 - DGS

81

PARAGRAFTA YARDIMCI DÜŞÜNCE

TEST

Çözdüğün süreyi not et. 2A Kronometreni aç!

16. Anton Çehov, öykü ve oyunlarıyla dünya edebyatına

öneml br vme kazandırmıştır. Özellkle kısa öykülernde

yarattığı dünya, kendsnden sonra gelen pek çok yazara

yaratıcılık ve yöntem konusunda yol göstermştr. Aynı

şeklde oyunlarında da bell br çzgy yakalamış,

sahnenn ortaya koyduğu hkâyeye farklı br bakış açısı

kazandırmıştır. Onun eserlernde hssedlen yoğunluk,

dönemnden bağımsız olmadığı gb yaşamdan da

bağımsız değldr. Bu nedenledr k Çehov, dünya

edebyatına sağladığı katkılardan dolayı okunmaya ve

anlaşılmaya devam etmektedr.

Bu parçadan hareketle Çehov le lgl olarak

I. Öykü ve oyunlarıyla dünya edebyatına yön vermştr.

II. Brçok yazara yol gösterc olmasına rağmen

oyunlarında pek başarılı olamamıştır.

III. Alanında yaptığı yen açılımlarla hâlâ güncellğn

korumaktadır.

yargılarından hanglerne ulaşılamaz?

A) I ve II B) II ve III C) Yalnız II

D) Yalnız III E) Yalnız I

17. Sanat; tarh boyunca önce dne, daha sonra arstokrasye

hzmet eder. Breyselleşmeyle de sıradan nsana ve

gündelk yaşama yönelr. Kşsel bunalımların öne çıkışı ve

sanata konu oluşturması se aydınlanma ve sanayleşmeyle

olur. Öyle k bu dönemde sanatçı artık atölyesnde

öngörüler, syanları, hayal kırıklıkları ve bunalımlarıyla

yalnızdır. Bu; sanatçının temeln bütünüyle ytrdğ, tarhe

güvenn kaybettğ, topluma yabancılaştığı, mutsuz ve

huzursuz br varlık hâlne geldğ, br anlamda kend kendn

ytrdğ dönemdr. Böylelkle aydınlanma sürecnde ardı

arkası gelmeyen bunalımların olağanlaştığı görülür.

Bu parçadan hareketle aşağıdak yorumlardan hangs

yapılamaz?

A) Sanatın sıradan nsana yönelmesnde bazı

aşamalardan söz edleblr.

B) İnsanın ruhsal çöküntüleryle sanata malzeme olması

sanayleşmenn br sonucudur.

C) Sanat, hçbr zaman sıradanın ve sıradanlığın sözcüsü

olmamıştır.

D) Aydınlanma sürec, sanatçıyı kendne ve topluma

yabancılaştırmıştır.

E) Sanayleşmeyle güçlü destekçlern kaybeden sanatçı,

bunalımlara düşmüş ve yalnızlaşmıştır.

18. İnsanların düşünceler farklı olsa da düşünme bçmler

benzerdr. Bu benzerlk, genel olarak akıl yürütme

şeklnden kaynaklanır. Akıl yürütme, en az k yargı

arasından brn dğernn kanıtı olarak görüp bunlardan

sonuç çıkarma şlemdr. Akıl yürütme, düşünme ve yen

blg oluşturmada mantıksal geçerllk ve tutarlılığı

sağlayan öneml br unsurdur. Akıl yürütmenn yaygın üç

türü vardır: tümdengelm, tümevarım ve analoj.

Bu parçadan hareketle

I. İnsanların akıl yürütme bçmlerndek farklılık,

düşüncelern de farklılaştırmıştır.

II. Akıl yürütmenn gerçekleşeblmes çn en az k

yargıya htyaç vardır.

III. Mantıksal tutarlılığın akıl yürütmeyle doğrudan br

bağı yoktur.

yorumlarından hangler yapılamaz?

A) I ve III B) II ve III C) Yalnız III

D) Yalnız II E) Yalnız I

82

PARAGRAFTA YARDIMCI DÜŞÜNCE

Tarih: D: Y: B: N: Riski Azalt

Soru Sayısı Hücreli Test Çözüm Stratejisi Süre Tut

18

dk:

 “Ters düşer” soru tipinde seçenekler zıt, aykırı, karşıt yönlerde oluşturulur. Daha çok, düşüncenin ya da

kişilik yapısının uyumsuzluğu ile ilgili durumlar ortaya konulur.

 “Bağdaşmaz” soru tipinde ise parçada anlatılanın karşıtı aranmaz ama net bir biçimde uyumsuzluk

aranır. Anlatılana uymayan, anlatılanı desteklemeyen, anlatılanla aynı yönde ve yönergede olamayanın

peşindedir soruyu çözen.

 Bu testi, süre tutarak çözebilirsiniz. Testi, kendi belirlediğiniz süre içerisinde çözmeye

çalışmayınız. Çözdüğünüz süreyi not ederek ilerleyiniz.

 Bu testte yer alan sorular, ÖSYM soru tiplerine göre hücrelenmiştir.

 Bu testte yer alan sorular, Test 1B’da yer alan sorularla aynı sıra ve tipte oluşturulmuştur.

Çözme işlemini tamamladığınızda, her iki testin doğru - yanlış durumlarını karşılaştırmanızı

tavsiye ederiz.

1. Her eser, çılgınca sarf edlen br emeğn ürünüdür

kuşkusuz. Bu eser de böyle br emeğn vücut bulmuş hâl.

Esern, okuyanı hemenceck saran br sıcaklığı var. Bu

sıcaklık, yazarın hayat tecrübelernn br yansıması olarak

grmş esere. Daha lk satırlarda benzerlernden ayrıldığını

spatlıyor ve okurlarına hayat karşısında nasıl br duruş

serglemeler gerektğn öğretyor. Aynı zamanda her

okunuşta kendn yenden üreten br eser bu.

Aşağıdaklerden hangs bu parçada söz edlen esern

br özellğ değldr?

A) Etkleyclk B) Otobyografk çerk C) Özgünlük

D) Yol gösterclk E) Sadelk

2. Mesleğe yıllarını vermş, deneyml br öğretmen; göreve

yen başlayan meslektaşına şu öğütler verd: ` Var olan blgyle asla yetnme. Ancak bu sayede,

sürekl değşen çağa ayak uydurablrsn. ` Gelenekler, bz bz yapan şeylerdr fakat kendn

bunlarla sınırlama. ` Ayrıntılara dkkat et. Mesela br öğrencnn

kıyafetndek, ses tonu veya davranışlarındak

değşklk bazen çok şey anlatablr. ` Öğrenclerne, meslektaşlarına en çok da kendne

saygılı ol. ` Unutma, her öğrenc ayrı br dünyadır! Heps, farklı

kablyetlere ve zekâya sahptr. Bu farklılık, aynı

zamanda br zengnlktr.

Bu parçada deneyml öğretmenn, genç meslektaşına

verdğ öğütler arasında aşağıdaklerden hangs

yoktur?

A) Umutlu olma

B) Yenlğe açık olma

C) Herkes olduğu gb kabullenme

D) İy br gözlemc olma

E) Çalışkan olma

TEST

2B

83

PARAGRAFTA YARDIMCI DÜŞÜNCE

Çözdüğün süreyi not et.

Kronometreni aç!

3. Lse yıllarında hemen herkes günlük tutmuştur. En

azından tutmayı aklından geçrmştr. Pek, o yıllarda

günlüğü bu denl cazp kılan şey nedr? Aslında bunun

brçok neden var. Mesela yıllar sonra gerye dönüp

baktığında nsanın geçmşte neler yaşadığını anımsamak

stemes, kaprs olmayan br arkadaşla sohbet etmey

arzulaması, başkalarına anlatamadığı şeyler

anlatableceğ, sır tutmasını blen br dost araması,

yalnızlıktan kurtulmak stemes, lerde yayımlayarak

madd anlamda gelr elde edeceğn düşünmes ve daha

brçok neden... Fakat bunlar çnde br neden var k

hepsnden daha öneml: Rahatlıkla çn döküp ferahlamak

steğ.

Bu sözler söyleyen kşye göre nsanların günlük

yazma nedenler arasında aşağıdaklerden hangs

yoktur?

A) Br dosta htyaç duyma

B) Madd kazanç kapısı olarak görme

C) Mazy hatırlama

D) Yalnızlıktan sıyrılma

E) Yazma becersn gelştrme

4. Truva düşünce şehrden kaçanlara önderlk eden ve

Hector’dan sonra şehrn en öneml kahramanı olan

Aeneas, Truva’dan sağ kurtulup br yurt arayanlarla Kaz

Dağları’nın güneyndek Altandros’a (Altınoluk) gelr ve

gemyle denze açılır. Denz onu ve dğer Truvalıları önce

Kartaca’ya, oradan da Orta İtalya kıyılarına götürür. Roma

mtolojsne göre Aeneas, Tber Nehr’nn yanında

kolonsn kurar. Kral Latnus le dost olur ve daha sonra

Latnus’un kızı Lavna le evlenr. Aeneas, eş Lavna’ya

olan aşkı nedenyle Lavnum kentn kurar. Sonrasında

Alba Longa adını alacak bu kentn, nhayetnde Roma’nın

temel olduğu söylenr. Özdemr Asaf’ın Lavna şr kme

yazılmış br bakın. Şaşırdınız mı?

Bu parçada belrtlenler arasında aşağıdaklerden

hangs yoktur?

A) Br kentn, efsane anlatısındak yer

B) Br şrn esn kaynağı

C) Roma sözcüğünün köken

D) Sevlen brnn adına yerleşm yer oluşturma

E) Vatanını kaybedenlern yurt araması

5. Küçük yaşlardan tbaren sanata lg duyan Yahya Kemal,

yıllar sonra kaleme alacağı şrlerde çocukluk yıllarından,

yaşadığı bölgenn üzernde bıraktığı hssî etklerden güçlü

şeklde bahsedecektr. Br ara dönemn baskıcı

havasından kurtulmak çn Pars’e gden şar, burada

klask şrmz âdeta yenden keşfetmştr. Tek şr dışında

bütün şrlern aruzla yazan Yahya Kemal, şekle ve

söyleyşe çok önem vermş; en uygun sözcüğü bulana

dek bazı şrlern aylarca bekletmştr. Hayatı boyunca

köklerne bağlı kalmış ve eserlernde de bunu sık sık

vurgulamıştır.

Bu parçada Yahya Kemal’n aşağıdaklerden hangsne

sahp olduğunu gösteren br pucu yoktur?

A) Gelenekç B) Mükemmelyetç

C) Özgürlükçü D) Duygusal

E) Alçak gönüllü

6. Araştırmacılar, yen ve çok büyük br gelşmeye mza

atarak üç boyutlu yazıcıyla hastanın kend hücrelernden

ve byolojk dğer materyallernden tasarlanmış lk kalb

üretmey başardı. Üstelk üretlen bu kalp, dokusu

tamamen gerekl damarlarla donanmış durumda. Bu

gelşmeyle dünyada lk kez kasları, damarları, odacıkları

ve kapakçıkları bulunan, hücresel olarak bütün hâlde br

kalp tasarlandı ve yazdırıldı. Üretlen kalbn hastaya at

byolojk malzemelern br çeşt byolojk yazıcı kartuşu gb

kullanılmasıyla şeker, proten gb maddelerden kompleks

canlı dokular oluşturablmek çn özel yapılmış 3D

yazıcılarla üretldğ belrtld. Aslında daha önce daha lkel

formda 3D yazıcı ürünü kalp üretldğn blyoruz. Ancak

bu, hücrelerden oluşmuyordu ve damarlara sahp değld.

Bu parçada yapay kalple lgl olarak aşağıdaklerden

hangsne yer verlmemştr?

A) Üç boyutlu yazıcıda üretlen lk kalp olarak

adlandırılamayacağına

B) Gerekl damarların, kasların, odacıkların hepsn

barındırdığına

C) Hastanın vücuduna başarılı br şeklde monte

edldğne

D) Karmaşık canlı doku yapmak çn tasarlanan br

yazıcıyla üretldğne

E) Kşnn kend hücrelerne ve beden malzemelerne

benzer bçmde oluşturulduğuna

TEST

2B

84

PARAGRAFTA YARDIMCI DÜŞÜNCE

Çözdüğün süreyi not et.

Kronometreni aç!

7. Felsefe tarhnn lk büyük karşıtlığının tarafı olan

Parmendes, düşüncesnn merkezne “Varlık vardır,

yokluk yoktur.” lkesn temel almıştır. Ona göre varlık;

ezelî-ebedî, bölünemez, boşluk çermeyen ve hareketsz

olandır. Varlık aldatıcı olarak, çokluk olarak görünse de

asıl olarak varlık br olandır. Ayrıca değşmn reddyle

varlığın zamanla olan bağının olmadığını da söyler.

Parmendes’e göre değşm, br şeyn o şey olmaktan

çıkıp başka br şey olmasıdır. O hâlde değşm, duyusal

br yanılgıdır. Varlığın değştğn düşünmek mantıksal br

hatayla çelşkye düşmektr. Düşünce var olanların

blgsne sahptr, yokluk olmadığından yokluğun blgs de

olamaz.

Aşağıdaklerden hangs, Parmendes’n anlatmak

stedğne ters düşer?

A) Yokluk dye br şey olmadığından onun blgsnden de

söz edlemez.

B) Değşm le duyuların yanılsaması arasında organk br

bağ vardır.

C) Varlık, başlangıcı ve sonu olmayan ntelklere sahp br

kavramdır.

D) Değşm, br varlığın aslını ytrerek başka br varlığa

dönüşmesdr.

E) Varlıklar, değşerek çokluk olablme özellğn mantıksal

yöntemle kazanır.

8. İy br blm nsanı, her şeyden önce meraklıdır. Fakat bu

merak, başka nsanları rahatsız etme sevyesnde değldr.

Kararlıdır. Akılcıdır. Olaylar arasında sebep - sonuç lgs

kurablr. Bunu yaparken de mantığını kullanır. Şüphecdr.

Otorteye bağlı değldr. Özgürdür ve çalışmalarını da

özgürce yapmak ster. İy br blm nsanı elndek

materyaller en y şeklde kullanmayı blr. Sabırlı ve

hoşgörülüdür. Her şeyden önemls nsana ve düşünceye

saygılıdır.

Bu parçaya göre aşağıdaklerden hangs y br blm

nsanının davranışıyla tam br uyum göstermez?

A) Nedensellğe önem verme

B) Gerektğnde hsleryle hareket etme

C) Karşısına çıkan lk engelde hemen pes etmeme

D) Çalışmalarında kmseden emr almama

E) Sonuca ulaşana kadar hemen her yolu deneme

9. Tarhç le tarhî roman yazarları arasında aksyon

yönünden kısmen benzerlk vardır. Yan romanda daha

fazla olmak kaydıyla ksnde de aksyon vardır. Fakat

tarh, gerçek olma ddasındadır. Roman se yalnızca

yazarının tarh kurgulaması sonucunda tarhçnn sunduğu

malzemeden hareketle kend gerçeklern sezdrmek

maksadıyla kaleme alınmıştır.

Aşağıdaklerden hangs bu sözler söyleyen yazarın

düşüncesyle bağdaşmaz?

A) Tarhî roman yazarı le tarhç arasında benzeyen br

yönden söz etmek doğru br görüştür.

B) Geçmşte yaşanan ve toplumları etkleyen savaş, göç,

htlal gb olaylar tarhn konuları arasındadır.

C) Tarhî roman yazarı, geçmştek gerçeklğ kend

süzgecnden geçrerek okuyucuya ulaştırır.

D) Tarhî roman yazanlar, tarhsel gerçeklğn üzerne

kurguya dayalı nsan faktörünü ve nsan çevresn

yerleştrerek esern meydana getrr.

E) Br yazar, tarhî br roman kaleme alıyorsa yaptığı şn

blncnde olmalı ve kesnlkle tarhsel gerçeklern

dışına çıkmamalıdır.

10. Hayattan km her nasbn alır

Km bn mhnetle dolar boşalır

Kms hevaya uyar alçalır

Kms sa’y eder çok mümtaz olur

(Mhnet: Sıkıntı)

(Heva: Heves, stek)

(Sa’y etmek: Çalışmak)

(Mümtaz: Yüce)

Bu dzelern br bütün olarak çerdğ anlam aşağıdak

cümlelerden hangsyle fade edlemez?

A) İnsanların başına gelenlerde kend radelernn hçbr

rolü yoktur.

B) Yaşam bçmlerndek farklılıkları bazen nsanlar

kendler meydana getrr.

C) Bazı nsanlar, hayatlarında türlü sıkıntılara maruz kalır.

D) Bazı nsanlar, heveslerne uyduğundan sefl br yaşam

sürer.

E) İnsanların brbrnden farklı yaşam bçmler vardır.

TEST

2B

85

PARAGRAFTA YARDIMCI DÜŞÜNCE

Çözdüğün süreyi not et.

Kronometreni aç!

11. Marcel Duchamp, sanatı blndk kalıpların dışına çıkmaya

zorlamış ve kend dönemnden bugüne lham verc br

sanatçı olarak kabul edlmştr. Sanatın göz yerne zhne

ve sezgye htap etmes gerektğn düşünmüş ve bunun

çn blndk estetk bçmler yerne hazır nesneler

kullanmıştır. Ona göre br nesne, sanatçı tarafından ele

alındığında ve düşünüldüğünde sanat eser olur.

Duchamp’ın en ünlü k eser, baş aşağı duran br psuvar

ve br tabure üzernde ters duran bsklet tekerdr. Bu k

eser, dönemnde sanat dünyasını etklemştr.

Kendsnden böyle söz edlen br sanatçı,

aşağıdaklerden hangsyle ntelenemez?

A) Özgün br sanat anlayışına sahp olan

B) Manayı ön planda tutan

C) Sanatı kend bakış açısıyla tanımlayan

D) Önde görünmey sevmeyen

E) Başka sanatçılara esn kaynağı olan

12. Vatozlar uysaldır. Tehlke hssetmezlerse asla

saldırmazlar, sadece kendlern savunacak kadar güç

gösterr. Çoğu zaman lk tepkler o bölgeden hızla

uzaklaşmaktır. Ancak eğer güçlü avcılar tehdt ederse

veya gzlendğ yerde üzerne basılacak olursa lk tepks

kuyruğuyla zehrlemektr. Zehr otuz la altmış dakka

çnde etksn gösterr. Savunma, nsanlara yönelkse

vatozun boyutlarına göre kuyruktak ğne çoğunlukla bel

altındak br bölgeye saplanır. Zehr, aşırı ölümcül değldr

ve zamanında müdahaleyle çoğu zaman yleştrleblr

ama son derece acı vercdr. Sadece tıbb müdahalelerle

bu acı dndrleblr. Zehrn etks, kırk sekz saatten uzun

süreblr.

Aşağıdaklerden hangs bu parçada anlatılan

vatozların br ntelğ değldr?

A) Tehlkelerden genelde uzaklaşarak korunmaları

B) Agresflk göstermemelernn br koşula bağlı olması

C) Zehrlernn acısının müdahaleyle dndrleblmes

D) İlk otuz dakkada müdahale edlmezse zehrlernn

ölüme neden olması

E) Zehrlern büyük tehlkelerde kullanmaları

13. Teknoloj, günlük yaşantımızda öneml br rol oynamakta

ve gderek hayatımızın vazgeçlmez br parçası hâlne

gelmektedr. Teknolojnn hayatımıza getrdğ sayısız

mkân mevcuttur. Teknolojnn sunduğu bu sayısız mkânın

aşırı, kontrolsüz ve yanlış br şeklde kullanılması se

kşlern hayatında cdd zararlara sebep olablmektedr. Bu

zararlar arasında fzksel ve pskososyal brtakım

problemler yer almaktadır. Teknolojy aşırı, yanlış ve

blnçsz br şeklde kullanan breylerde çok yönlü etkler

karşımıza çıkmaktadır. Fzksel olarak hâlszlk, beden

duruşunda bozukluk, ellerde uyuşma, gözlerde yanma ve

batma, kas ağrıları gb şkâyetler görülmektedr.

Aşağıdaklerden hangs bu sözler söyleyen

sosyoloğa at br düşünce olmayablr?

A) Teknolojnn denetleneblr olması, toplumsal fayda çn

gerekldr.

B) Yapay zekânın her alanda nsanın yern alması

sevndrcdr.

C) Blnçsz teknoloj kullanımı, fzksel rahatsızlıklara yol

açmaktadır.

D) Teknolojk gelşmeler, yaşamı kolaylaştırmaktadır.

E) Teknolojnn aşırı kullanımı, yalnızlık gb pskolojk br

rahatsızlığa yol açablmektedr.

14. Bunca yıldır köşe yazarlığı yapıyorum. Şu ana kadar

çzgm hç değştrmedm. Yazılarımdan ötürü km zaman

haksızlığa uğradım. Km zaman hakaretlere maruz

kaldım. Hatta bazen hakkımda lnç kampanyaları

başlattılar. Fakat hçbrsne cevap vermek çn acele

etmedm. Hddete kapılıp da onların üslubuyla

konuşmadım, yazmadım. Çoğu zaman onları duymazdan

gelmeye çalıştım, bunu yapamadığım zamanlarda da

hukukun şemsyesne sığındım. Ne mutlu bana k

hepsnde de er veya geç adalet tecell ett ve kazanan hep

ben oldum.

Düşüncelern bu şeklde fade eden br çn aşağıdak

ntelemelerden hangs uygun düşmez?

A) Eleştrler sağduyu le karşılamayı başarmıştır.

B) Hukukun gücüne nanmaktadır.

C) Kötülüğe kötülükle karşılık vermemek gerektğn

düşünmektedr.

D) Yazarlık anlayışından ödün vermemştr.

E) Bazı yazılarından ötürü pşmanlık duymaktadır.

TEST

2B

86

PARAGRAFTA YARDIMCI DÜŞÜNCE

Çözdüğün süreyi not et.

Kronometreni aç!

15. Yazarların en çok htlafa düştüğü nokta “y okumanın ne

olduğu” ya da “y okuma dye br şeyn olup olmadığı”

sorusudur. Benm cevabım şu: Ele geçen her metnn br

şeyler öğretmes mümkündür ama bu tesadüfe güvenerek

plansız programsız okumak, zamanı kötü kullanmak

olacaktır. İşnze yaramayacağından emn olduğunuz br

ktabı btrmeye çalışmak da sadece kşnn kendsne

ezyet etmesdr. Ünverstede her dersn br amacı ve

ulaştırmaya çalıştığı br nokta olduğu gb okuma

planındak her ktabın da benzer br amacı olmalıdır. Ktap

okuma yöntemler le ünverstelern öğretmeye çalıştığı

becer çok benzerdr.

Böyle dyen br yazardan aşağıdaklerden hangsn

söylemes beklenmez?

A) Okuma konusunda her yazarın farklı br görüşünün

bulunması gayet normaldr.

B) Breyn kendsne katkısı olmayacak br ktabı okuması,

zamanı boşa harcamaktan başka br şey değldr.

C) Ktap ayırt etmek, vücudumuz çn vtamn seçmek gb

br şeydr oysa vücudumuzun her vtamne htyacı

vardır.

D) Okunan her ktap, br amaca hzmet etmel ve sz br

adım daha ler götürmeldr.

E) Karşılaşılan her ktaptan br şeyler öğrenmek mümkün

olablr.

16. Yapay zekânın verlen görev en y şeklde yerne getrp

getremeyeceğn sınamanın ve değşen koşullara nasıl

uyum sağladığını görmenn en güzel yolu, bast br amacı

ve bell kuralları olan 80’lerden kalma blgsayar oyunlarını

oynatmak. Ama arada lgnç şeyler de olablyor. Mesela

Almanya’dak Freburg Ünverstes araştırmacıları,

gelştrdkler yapay zekâyı Q*bert sml oyunda denerken

yapay zekânın oyunu kurallarıyla oynamak yerne

yazılımda bulduğu br açığı kullanarak sınırsız puan alma

yoluna gttğn keşfetmş. Yan yapay zekâ, kendsnden

beklenen en y şeklde yerne getryor ama bunu etk

yollarla yapmak yerne sstemn açıklarından faydalanarak

stenlen sonuca ulaşmayı seçyor.

Bu parçaya göre aşağıdaklerden hangs yapay

zekânın sahp olduğu özellklerden br değldr?

A) Verlen komutların dışına çıkablme

B) Başarı çn etk dışı yönteme başvurma

C) Sonuca ulaşmak çn farklı yollar deneyeblme

D) Zekâ oyunlarının programlayıcısını geçeblme

E) Beklentler olması gereken sevyede karşılayablme

17. YouTuberların, vloggerların, gazeteclern, yayıncıların