çek-kopar sayfalar URBTÜRKÇE SORU BANKASI GÜNLÜK KTOELSATY HAYATLA İLİŞKİLİ OTERSTTA SORULAR TZEOSRT KZOOLAYRDAAN TATREASTMi A Model Video Çözüm Uygulamamızdan YENİ NESİL Testlerde Bulunan “KAREKODU” Tarat SORULARLA Video Çözümlerine Ulaş! Akıllı Tamamı Okumayı Tahta Video Sevdiren Uyumlu Çözümlü Paragraflar

BBeuulekkkiitttaraobbnıınnikh,hemerrehhkaaakknkkiıkı ,MMfooodtdoeeklloEEpğğiiitytiimamdYYaaayhyıeınnrllhaaarrıın’nngaai abaiiitrtttikirr.a.İyçİıçitninsdidseetkekimişşeiekiklieli,l,çyoyaağzzaı,ıl,trırelemssiamimsı,vveyeaggyrıramaffilikaklnleemrriinansyyıaavyyeıınndeeevvpiinnoiilnnaniizzmnniaiosoıllmmyaaaskkasskııztzııırnn. , elektronik, mekanik, fotokopi ya da herhangi bir kayıt sistemi ile çoğaltması, yayımlanması ve depolanması yasaktır. URB Şeref AĞDAĞ Mustafa DABAN Bilal KIŞ Osman Nuri CEYLAN Taşkın SOYSAL Mehmet Akif ÜNALDI Erdem BAYYURT Kadriye YAŞAR Mehmet GÜÇLÜ ÖZER AYKUT BASIM Tamamı Video Akıllı Çözümlü Tahta Model Eğitim Yayınları Sanayi Ticaret Ltd. Şti Uyumlu İnönü Mah. Muammer Aksoy Cad. No: 80A/1 www.modelogretmen.com Sefaköy-K.ÇEKMECE/İSTANBUL 0212 452 3608

URB 1 Sözcükte Anlam Sözcükte Çok Anlamlılık .................................................................................................................................................. 11 Sözcükte Çok Anlamlılık ..................................................................................................................................................... 13 Sözcükte Çok Anlamlılık .................................................................................................................................................. 15 Sözcükler Arası Anlam İlişkileri ........................................................................................................................................... 17 Sözcükler Arası Anlam İlişkileri ...................................................................................................................................... 19 Gerçek, Mecaz, Terim Anlam .............................................................................................................................................. 21 Gerçek, Mecaz, Terim Anlam ........................................................................................................................................... 23 Deyimler ve Atasözleri ........................................................................................................................................................ 25 Deyimler ve Atasözleri ..................................................................................................................................................... 27 Deyimler ve Atasözleri ........................................................................................................................................................ 29 Yabancı Sözcüklerin Türkçeleri ...................................................................................................................................... 31 Yabancı Sözcüklerin Türkçeleri .......................................................................................................................................... 33 Ünite Tarama Testi-1.......................................................................................................................................................... 35 Ünite Tarama Testi-2............................................................................................................................................................ 37 Ünite Tarama Testi-3.......................................................................................................................................................... 39 2 Cümlede Anlam Amaç, Neden, Koşul Cümleleri .......................................................................................................................................... 43 Amaç, Neden, Koşul Cümleleri ....................................................................................................................................... 45 Öznel-Nesnel Cümleler ...................................................................................................................................................... 47 Öznel-Nesnel Cümleler .................................................................................................................................................... 49 Cümlenin İfade Ettiği Anlam Özellikleri ............................................................................................................................... 51 Cümlenin İfade Ettiği Anlam Özellikleri .......................................................................................................................... 53 Geçiş ve Bağlantı İfadeleri ................................................................................................................................................. 55 Geçiş ve Bağlantı İfadeleri ............................................................................................................................................... 57 Karşılaştırma, Örnekleme, Abartma, Benzetme.................................................................................................................. 59 Cümle Yorumlama............................................................................................................................................................. 61 Gerçek ve Hayal Unsuru Ögeler......................................................................................................................................... 63 Ünite Tarama Testi-1.......................................................................................................................................................... 65 Ünite Tarama Testi-2............................................................................................................................................................ 67 Ünite Tarama Testi-3.......................................................................................................................................................... 69

URB 3 Paragrafta Anlam Ana Düşünce, Duygu ......................................................................................................................................................... 73 Ana Düşünce, Duygu ....................................................................................................................................................... 75 Ana Düşünce, Duygu ......................................................................................................................................................... 77 Konu, Başlık .................................................................................................................................................................... 79 Konu, Başlık .................................................................................................................................................................... 81 Konu, Başlık .................................................................................................................................................................... 83 Paragrafta Yapı ................................................................................................................................................................... 85 Paragrafta Yapı ................................................................................................................................................................. 87 Soru-Cevap .................................................................................................................................................................... 89 Soru-Cevap .................................................................................................................................................................... 91 Dil ve Anlatım, Hikâye Unsurları ......................................................................................................................................... 93 Dil ve Anlatım, Hikâye Unsurları ..................................................................................................................................... 95 Görsel Yorumlama .............................................................................................................................................................. 97 Görsel Yorumlama ............................................................................................................................................................ 99 Görsel Yorumlama .............................................................................................................................................................. 101 Grafik ve Tablo Yorumlama ............................................................................................................................................. 103 Grafik ve Tablo Yorumlama ................................................................................................................................................. 105 Grafik ve Tablo Yorumlama ............................................................................................................................................. 107 Sözel Mantık .................................................................................................................................................................... 109 Sözel Mantık .................................................................................................................................................................... 111 Sözel Mantık .................................................................................................................................................................... 113 Ünite Tarama Testi-1.......................................................................................................................................................... 115 Ünite Tarama Testi-2............................................................................................................................................................ 117 Ünite Tarama Testi-3.......................................................................................................................................................... 119 Ünite Tarama Testi-4............................................................................................................................................................ 121 Ünite Tarama Testi-5.......................................................................................................................................................... 123 4 İsim Çekim Ekleri - Sözcükte Yapı İsim Çekim Ekleri ................................................................................................................................................................ 127 İsim Çekim Ekleri .............................................................................................................................................................. 129 İsim Çekim Ekleri ................................................................................................................................................................ 131 Sözcükte Yapı ................................................................................................................................................................... 133 Sözcükte Yapı .................................................................................................................................................................... 135 Sözcükte Yapı ................................................................................................................................................................... 137 Ünite Tarama Testi-1............................................................................................................................................................ 139 Ünite Tarama Testi 2.......................................................................................................................................................... 141 Ünite Tarama Testi-3............................................................................................................................................................ 143

URB İsimler 5 İsimler ve İsim Tamlamaları .................................................................................................................................................................... 147 İsimler .................................................................................................................................................................... 149 İsimler .................................................................................................................................................................... 151 İsim Tamlamaları................................................................................................................................................................. 153 İsim Tamlamaları................................................................................................................................................................ 155 Ünite Tarama Testi-1............................................................................................................................................................ 157 Ünite Tarama Testi-2.......................................................................................................................................................... 159 Ünite Tarama Testi-3............................................................................................................................................................ 161 Sıfatlar 6 Sıfatlar ve Sıfat Tamlamaları .................................................................................................................................................................... 165 Sıfatlar .................................................................................................................................................................... 167 Sıfatlar .................................................................................................................................................................... 169 Sıfat Tamlamaları................................................................................................................................................................. 171 Ünite Tarama Testi-1.......................................................................................................................................................... 173 Ünite Tarama Testi-2............................................................................................................................................................ 175 Ünite Tarama Testi-3.......................................................................................................................................................... 177 7 Zamirler Sözcük Hâlindeki Zamirler................................................................................................................................................... 181 Sözcük Hâlindeki Zamirler................................................................................................................................................ 183 Sözcük Hâlindeki Zamirler................................................................................................................................................... 185 Ek Hâlindeki Zamirler........................................................................................................................................................ 187 Ünite Tarama Testi-1............................................................................................................................................................ 189 Ünite Tarama Testi-2.......................................................................................................................................................... 191 Ünite Tarama Testi-3............................................................................................................................................................ 193 8 Edat-Bağlaç-Ünlem Edat .................................................................................................................................................................... 197 Bağlaç .................................................................................................................................................................... 199 Ünlem .................................................................................................................................................................... 201 Ünite Tarama Testi-1............................................................................................................................................................ 203 Ünite Tarama Testi-2.......................................................................................................................................................... 205 Ünite Tarama Testi-3............................................................................................................................................................ 207

URB 9 Söz Sanatları ve Metin Türleri Söz Sanatları .................................................................................................................................................................... 211 Söz Sanatları .................................................................................................................................................................... 213 Söz Sanatları .................................................................................................................................................................... 215 Metin Türleri .................................................................................................................................................................... 217 Metin Türleri .................................................................................................................................................................... 219 Metin Türleri .................................................................................................................................................................... 221 Ünite Tarama Testi............................................................................................................................................................. 223 10 Yazım Kuralları Büyük Harflerin Yazımı........................................................................................................................................................ 227 Büyük Harflerin Yazımı...................................................................................................................................................... 229 Büyük Harflerin Yazımı........................................................................................................................................................ 231 Sayıların Yazımı................................................................................................................................................................. 233 Sayıların Yazımı.................................................................................................................................................................. 235 \"De, Ki, Mi\"nin Yazımı, Yazımı Karıştırılan Sözcükler.................................................................................................... 237 \"De, Ki, Mi\"nin Yazımı, Yazımı Karıştırılan Sözcükler.......................................................................................................... 239 Ünite Tarama Testi-1.......................................................................................................................................................... 241 Ünite Tarama Testi-2............................................................................................................................................................ 243 Ünite Tarama Testi-3.......................................................................................................................................................... 245 11 Noktalama İşaretleri Nokta, Virgül .................................................................................................................................................................... 249 Nokta, Virgül .................................................................................................................................................................... 251 İki Nokta, Noktalı Virgül, Üç Nokta...................................................................................................................................... 253 İki Nokta, Noktalı Virgül, Üç Nokta................................................................................................................................... 255 Soru ve Ünlem İşareti, Kısa ve Uzun Çizgi......................................................................................................................... 257 Soru ve Ünlem İşareti, Kısa ve Uzun Çizgi...................................................................................................................... 259 Yay ve Köşeli Ayraç, Tırnak ve Kesme İşareti, Eğik Çizgi................................................................................................... 261 Yay ve Köşeli Ayraç, Tırnak ve Kesme İşareti, Eğik Çizgi............................................................................................. 263 Ünite Tarama Testi-1............................................................................................................................................................ 265 Ünite Tarama Testi-2.......................................................................................................................................................... 267 Cevap Anahtarı.................................................................................................................................................................. 269

URB Kitabımda Ne Var KOLAY TEST BU SORULAR OLDUKÇA KOLAY Bu testte kazanımları doğrudan ve en temel hâliyle ölçen, kavratma düzeyinde sorular vardır. Soruların amacı, öğrencilerimizi hatırlama ve anlama seviyesine getirmektir. ORTA TEST ZORLUK DERECESİ BİRAZ YÜKSELDİ Bu testte kazanımların ayrıntılarını fark ettiren, kazanımları farklı bilgilerle destekleyip pekiştiren sorulara yer verilmiştir. Soruların amacı, öğrencilerimizi uygulama ve analiz seviyesine getirmektir.

URB Kitabımda Ne Var ZOR TEST ZOR DEĞİL KOLAYLARIN BİRLEŞİMİ Bu testte kazanımları günlük hayatla ilişkilendiren, mevcut bilgileri farklı dallarla destekleyen, uluslararası sınavlara uygun, yeni nesil soru tiplerine yer verilmiştir. Soruların amacı, öğrencilerimizi sentez ve değerlendirme düzeyine getirmektir. ÜNİTE TARAMA TESTİ ARTIK UZMANLAŞMA VAKTİ !!! Bu testte tüm ayrıntılarıyla aşama aşama öğrenilen kazanımlar, karma şekilde hazırlanmış her seviyeden sorularla ölçülmektedir. Böylece kazanımın kalıcılığının sağlanması amaçlanmaktadır.

Sözcükte Anlam 1 Sözcükte Çok Anlamlılık 2 Sözcükler Arası Anlam İlişkileri 3 Gerçek, Mecaz, Terim Anlam 4 Deyimler ve Atasözleri 5 Yabancı Sözcüklerin Türkçeleri

NOTLARIM Çarpanlar ve Katlar

SÖZCÜKTE ANLAM KOLA ORTA TEST - 1 SÖZCÜKTE ÇOK ANLAMLILIK KOLAYY 6002-001 ZOR 1. “Dağlardan akan suya ayaklarımızı soktuk.” Aşağıdaki görsellerden hangisi bu cümlede kullanılan “akmak” eylemini karşılamaktadır? A) B) C) D) 2. Bakıyorum da insanları (I)kazanmak için en iyi çare; onların sevdiklerini sever görünmek, doğru dedikleri- ne doğru demek, (II)kusurlarını (III)övmek, her yaptıklarını alkışlamak. (IV)Yaranacak mısın? Aşırı gitmek- ten hiç korkma. Yalan söylediğin istediği kadar belli olsun, suratından aksın, en zeki insanlar bile kanıveri- yorlar dalkavukluğa. Numaralanmış sözcüklerden hangisi “Bir davranışla birini memnun etmek” anlamı taşımaktadır? A) I B) II C) III D) IV 3. “Gelecek” sözcüğü aşağıdakilerin hangisinde diğerlerinden farklı bir anlamda kullanılmıştır? A) Gelecek sene 6. sınıfta okuyacağım. B) Gelecek hafta okuldaki tüm işlerimi bitiririm. C) Gelecek, bizim için her zaman umut dolu olmuştur. D) Gelecek ay tatile çıkmak için izin almam gerekecek. 4. “Vurmak” sözcüğü aşağıdaki cümlelerin hangisin- MODEL EĞİTİM YAYINLARI 5. “Derste Ali’nin yaptığı espriye çok gülmüştük.” de “olumsuz yönde etkilemek” anlamında kullanıl- “Gülmek” kelimesi aşağıdakilerin hangisinde bu mıştır? cümledeki anlamıyla kullanılmıştır? A) Kapıyı vurup içeri girdi. B) Hayvana zincir vurup eziyet etmişler. A) Yıllar yılı hiç gülmedik, hep sıkıntı çektik. C) Polis hedefi tam on ikiden vurdu. B) İnsanlar bu olaydan sonra ona hep gülüyordu. D) Dolu yağışı en çok çiftçileri vurdu. C) Bu okulda güldüğümüz zamanlar da oldu tabii ki. D) Şakalarına kimsenin gülmemesi onu üzüyordu. 6.TSürIkNçe ISForuTBUanRkaBsıO 11

SÖZCÜKTE ANLAM ORTAKOLA TEST - 1 SÖZCÜKTE ÇOK ANLAMLILIK Y KOLAY ZOR 6. Aşağıdakilerin hangisinde “sarsmak” sözcüğü “za- 9. “Bırakmak” sözcüğü aşağıdakilerin hangisinde rar verecek yolda etkilemek” anlamında kullanılmış- “ayrılmak, terk etmek” anlamında kullanılmıştır? tır? A) Elindeki parayı masanın üzerine bıraktı. A) Yaşadığı bu olaylar onu derinden sarsmıştı. B) Amcam yaşlanınca sakal bırakacakmış. B) Yoldaki taşlar arabamızı sürekli sarsıyordu. C) Memleketindeki işini bıraktı, gurbete gitti. C) Patlamanın etkisi çevredeki binaları sarstı. D) Amcası ona bir ev ve bir iş hanı bırakmış. D) Korkan adamı çevredekiler sarsarak kendine ge- tirdi. MODEL EĞİTİM YAYINLARI 7. “Bilmek” sözcüğü aşağıdakilerin hangisinde “tanı- 10. “Tutmak” sözcüğü aşağıdaki cümlelerin hangisin- mak, hatırlamak” anlamında kullanılmıştır? de “benimsemek, beğenmek” anlamında kullanıl- mıştır? A) Öğretmenimin sorduğu bütün soruları bildim. B) Seni bilemedim evladım, kimlerdensin? A) Onu kapalı bir yerde tutmak mümkün değildir. C) Başına gelecekleri bilmeden yürüyordu. B) Bu kar tutarsa yollar en az bir hafta kapanır. D) Onun bildiği yanıldığına yetmez, dedi. C) Kimse onu tutmayınca bu mahalleyi terk etti. D) Dört oda bir salon ev tutup buraya yerleşecek. 8. “Görmek” sözcüğü aşağıdakilerin hangisinde “an- MODEL EĞİTİM YAYINLARI 11. “Sürünmek” sözcüğü aşağıdaki cümlelerin lamak, kavramak, sezmek” anlamında kullanılmış- hangisinde “yoksul ve perişan yaşamak” an- tır? lamında kullanılmıştır? A) Bu evde tüm işleri hep ben görüyorum. A) Karnındaki ağrıdan sabaha kadar süründü. B) Yıllar sonra o da rahat yüzü görmüştü. B) Dar ve basık kapıdan sürünerek geçtik. C) Kardeşimi okula giderken sokakta gördüm. C) Bu ay maaş alana kadar sürüneceğim. D) Bu milletin gücünü siz de yakında göreceksiniz. D) Bir şişe kolonyayı sürünmeden çıkmadı. 12 6.TSürIkNçe ISForuTBUanRkaBsıO

SÖZCÜKTE ANLAM ORTA ORTA SÖZCÜKTE ÇOK ANLAMLILIK Y KOLA TAYEST - 2 KOL 6002-002 ZOR ZOR 1. Aşağıda “geniş” sözcüğünün geçtiği cümleler ve “geniş” sözcüğünün bu cümlelerde kazandığı anlamlar verilmiştir. I. Simit satan çocuğun üzerinde geniş bir palto vardı. (Bol) II. Okulumuzda sporla ilgilenenler için geniş imkânlar sunuluyor. (Çok) III. Her şeyi kafaya takmayan, geniş biriydi. (Eni çok olan) IV. Misafirleri geniş bir salonda ağırladık. (Alanı büyük olan) Buna göre kaç numaralı cümlede “geniş” sözcüğünün anlamı yanlış verilmiştir? A) I B) II C) III D) IV 2.  Karaya ayak basmak  Piyasaya sürülmek  Yetkili birinin makamına iş için gitmek  Yetişecek ölçüde olmak “Çıkmak” sözcüğü aşağıdakilerin hangisinde bu anlamlarından herhangi biriyle kullanılmamıştır? A) Soğanın fiyatı 3 liradan 6 liraya çıkmış. B) Bu malzemelerden dört kişilik bir pasta çıkar. C) Elektrikli arabaların yeni modelleri çıktı. D) Müdür Bey’e çıkıp istifa dilekçesini verdi. 3. “Kalmak” sözcüğü aşağıdakilerin hangisinde “hayatını sürdürmek, yaşamak” anlamında kullanılmıştır? A) Askeri sıkıca kucakladı ve öylece kaldı. B) Bu gece otelde kalıp yarın yola çıkacağım. C) Kötü haberi alınca olduğu yerde kaldı. D) Ne yazık ki o aileden bir tek bu çocuk kaldı. 4. I. Havanın yağışlı olması beni korkutuyor. II. O maskeyle kardeşini korkutmayı bırak. III. Beni sürgün etmekle korkutmaya çalışıyor. IV. Beni asıl korkutan kendini suçlamasıydı. “Korkutmak” sözcüğü bu cümlelerin hangilerinde aynı anlamda kullanılmıştır? A) I ve II B) I ve IV C) II ve III D) III ve IV 5. Aşağıdakilerin hangisinde “Hareket etmek” eylemi “Yola gitmek, yola çıkmak” anlamında kullanılmıştır? A) Arabanın ani hareket etmesiyle yolculardan birkaçı yere düştü. B) Sabah ilk ışıklarla Ankara’ya hareket etmeyi düşünüyoruz. C) İnsanlar çita gibi hızlı hareket edebilir mi, sanmıyorum. D) Çok hasta olduğundan sadece kolları hareket ediyordu. 6.TSürIkNçe ISForuTBUanRkaBsıO 13

SÖZCÜKTE ANLAM ORTA ORTA SÖZCÜKTE ÇOK ANLAMLILIK Y KOLA TAYEST - 2 KOL ZOR ZOR 6. “Bu olaydan sonra onu kazanmamız bizim en büyük 9. kârımızdı.” Aşağıdakilerin hangisinde “kazanmak” sözcüğü bu cümledeki anlamıyla kullanılmıştır? A) Galatasaray bu sene pek çok maçı kazandı. B) Osmanlının kazandığı toprakların çoğu batıdaydı. C) Sınıfta kazanabileceğimiz pek çok öğrenci vardı. D) Bu sene çiftçi sebzeden çok para kazandı. 7.  Ders çalışmazsan sınıfta kalabilirsin. MODEL EĞİTİM YAYINLARI  Arkadaşım bir yıl boyunca bizimle kaldı. “Silmek” sözcüğü aşağıdaki cümlelerin hangisin-  Bu gece burada kalalım, yarın yola çıkarız.  Bir müddet öylece kaldıktan sonra kendine geldi. de “Bir şeyin ıslaklığını gidererek kuru duruma getir- Aşağıdakilerden hangisi “kalmak” sözcüğünün bu mek” anlamında kullanılmıştır? cümlelerde kazandığı anlamlardan biri değildir? A) Alnındaki teri elinin tersiyle silmeye çalıştı. B) Bütün sıkıntılarımızı hayatımızdan sildik. A) Sınıf geçmemek C) En önde oturan öğrenci tahtayı sildi. B) Konaklamak, konmak D) Fenerbahçe rakibini âdeta sahadan sildi. C) Oturmak, yaşamak D) Oyalanmak, vakit geçirmek 8. Artık bir çiçeğin kokusunu duymuyor kimseler MODEL EĞİTİM YAYINLARI 10. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde altı çizili söz- Aydedeye iyi geceler demiyor cük yay ayraç içinde verilen anlama uygun kul- Bir çocuğun gözlerindeki sevinci görmüyor lanılmamıştır? Yorganın altına girip hayal kurmuyor kimseler A) Elindeki mataranın dibinde kalan son suya gözü gibi bakıyordu. (Yolculukta ve askerlikte kullanı- lan su kabı) “Duymak” sözcüğü aşağıdaki cümlelerin hangi- sinde bu şiirin birinci dizesindeki anlamıyla kul- B) Bisküvinin kırıntılarını balkonun kenarına döktü. lanılmıştır? (Bir şeyden ayrılan küçük parça) A) Küçük çocuğun ağlama sesini duydum az önce. C) Çaydanlığın altına yapışmış kâğıt parçasını tır- nağıyla kazıdı. (Birine göre daha aşağı mevkide B) Annemden böyle bir şey duymadım henüz. olan kimse) C) Sanatla ilgili hisler duyan çocuklara ihtiyaç var. D) Bir kova suyu yalpalaya yalpalaya taşıyordu. (İki yana sallanarak, eğilerek yürümek) D) Duydum ki unutmuşsun ödevini. 14 6.TSürIkNçe ISForuTBUanRkaBsıO

SÖZCÜKTE ANLAM KOLA ORTA TEST - 3 SÖZCÜKTE ÇOK ANLAMLILIK Y 6002-003 ZOR 1. KOLAY Haydi bakalım çocuklar! “Sormak” sözcüğünü farklı anlamlara gele- ORTA cek şekilde cümlede kullanalım! OR Z Annem, “En yakın arkadaşın kim senin?” diye sordu. Davut Dersin bitmesine kaç dakika kal- dığını soruyor. Zeki Babam kardeşimi göstererek Güvenlik görevlisine yaklaşıp “Onu senden sorarım.” dedi. binanın sorumlusunu sordu. Ayşegül Hatice Bu konuşmada ‘‘sormak’’ kelimesini diğerlerinden farklı bir anlamda kullanan öğrenci aşağıdakilerden han- gisidir? A) Zeki B) Ayşegül C) Davut D) Hatice 2. Vadi boyunca kıvrım kıvrım yollardan köye dönüyorduk. Şiddetli yağmur sebebiyle toprak yol bataklığa 1 dönmüştü. Bu sebeple at arabasının tekerleği zar zor dönüyordu. Babam bize dönüp, 2 3 4 – Arabadan inin de arabayı ittirin, dedi. Bu metinde geçen altı çizili sözcüklerden hangisinin anlamı yanlış verilmiştir? A) 1: Geri gelmek, geri gitmek B) 2: Bir şeyi andıracak duruma girmek, benzemek C) 3: Belirli bir yerde dolaşmak D) 4: Yönelmek, yüzünü veya gövdesini o yana çevirmek 3. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde “Bulanıklığı olmayan, temiz, berrak” anlamına gelen bir sözcüğe yer veril- miştir? A) Suya bakınca birden kendi yansımasını gördü. B) Az ileride bir pırıltı gözüme çarpmıştı. C) Uzayın sonsuz boşluğunu düşündükçe başı dönüyordu. D) Düşürdüğü yüzüğü duru suda kolayca buldu. 6.TSürIkNçe ISForuTBUanRkaBsıO 15

SÖZCÜKTE ANLAM KOLA ORTA TEST - 3 SÖZCÜKTE ÇOK ANLAMLILIK Y ZOR 4. Elma: Spor yaparken rahat kıyafetler giymeliyiz. 1. Aldırmaz, gamsız KOLAY ORTA Üzüm: Bu iş, bir aya kadar rahat biter. 2. Sıkıntı veya yorgunluk, tedirginlik vermeyen İncir: Böyle rahat insanlar kolay kolay yaşlanmaz. Z 3. Kolay bir biçimde, kolaylıkla OR Limon: Hayatı boyunca rahat yüzü görmedi. Yukarıda “rahat” sözcüğünün üç farklı anlamı ve meyvelerle gösterilen cümleler verilmiştir. Anlamlarla meyveler eşleştirilirse aşağıdaki meyvelerden hangisi boşta kalır? A) B) C) D) 5. Sonbahar akşamları bahçemizin duvarlarını saran sarmaşıkların yaprakları kırmızıya dönünce benim de içimi bir hüzün kaplardı. Şehirde yaşayan kuzenlerimin eve dönüş zamanını işaret ederdi sarmaşıkların bu rengi. Uzun yaz tatillerimizde kuzenlerimle oynadığımız oyunlar bizi öylesine sarardı ki zamanın nasıl geç- tiğini fark edemezdik. “Sarmak” sözcüğünün bu parçada kazandığı anlamlar aşağıdakilerin hangisinde sırasıyla verilmiştir? A) Yumak yapmak - Şerit, ip vb. şeyler dolaşmak B) Sarılıp tırmanmak - Hoşuna gitmek, zevkini okşamak C) Çevresini çevirmek, çepeçevre dolanmak, çevrelemek - Örtmek D) Sözle saldırmak, tedirgin etmek - Taşıt tırmanmak, yükseğe doğru çıkmak 6. Aşağıda “saklamak” sözcüğünün TDK Güncel Sözlük’teki anlamları verilmiştir. 1. Elinde bulundurmak, tutmak: \"Sarayın sükûnu bir kederli muammayı saklar gibi ağırdı.\" - İbrahim Alâeddin Gövsa 2. Kaybolmaması, görünmemesi için gizli bir yere koymak: Paralarını kasada saklıyor. 3. Görünmesine engel olmak, ortalıkta bulundurmamak. 4. Bozulmadan doğal durumları ile durmasını sağlamak, korumak, muhafaza etmek: Eti buzdolabında saklamak. Peyniri tuzlu suda saklamak. 5. Gizli tutmak, duyurmamak: \"Batı, o büyük kaynaktan sık sık faydalanır ama iktibaslarını titizce saklar.\" - Cemil Meriç 6. Birine vermek için ayırmak: Bu kitabı size sakladım. 7. Korumak, esirgemek: Allah saklasın. Buna göre “saklamak” sözcüğü aşağıdakilerin hangisinde altı numaralı anlamıyla kullanılmıştır? A) Düğünde takılan para ve altınları sandıkta saklıyordu. B) Annemin yaptığı sarmalardan bir kısmını babam için sakladım. C) Bilmem gereken bir durum varsa benden saklamayın! D) Aldığımız etleri bekletmeden buzdolabında saklamalıyız. 16 6.TSürIkNçe ISForuTBUanRkaBsıO

SÖZCÜKTE ANLAM ORTAKOLA TEST - 4 SÖZCÜKLER ARASI ANLAM İLİŞKİLERİ Y KOLAY 6002-004 ZOR 1. 4. GÜNDÜZ GECE Yapacağım toplantılar için Mardin’deydim. Önce öğrencilerle buluşacaktım, sonra Vali’nin katılımıy- la aydın çevrenin insanları veya edebiyata ilgi du- Aşağıdaki dizelerin hangisinde zıt anlamlı söz- yanlarla. Öğrencilere hitap etmek her zaman ho- şuma giderdi. Taze yüzler, parlak gözler, sevimli cükler bir arada kullanılmıştır? sorular… A) Kalbim sanırım büyüyünce Sokaklarda ağlayan biri olacak B) Neye yaklaşsam sonu uzaklık ve kırgınlık Bu parçada aşağıdaki sözcüklerden hangisinin Anla ki yok Allah’tan başkasıyla yakınlık C) Suratımda her suç bir ayrı imza anlamdaşına yer verilmemiştir? Benmişim kendime en büyük ceza D) Vaktinden önce anlamanın şaşkınlığı mı A) Sual B) Yazın MODEL EĞİTİM YAYINLARI Vaktinde anlamanın sevinci mi C) Bayat D) Talebe 5. Anlamca birbirine karşıt kavram veya durumları karşı- 2. Niğde’de oğlumla birlikte kaldığım otel, eski bir layan sözcüklere “zıt (karşıt) anlamlı sözcükler” denir. kervansaraydı. Tam da o günlerde bir roman yaz- maktaydım ve yüz yıl kadar öncesini anlatan ro- Buna göre aşağıdaki cümlelerin hangisinde zıt manımda kervansaraylar, hanlar da karşımıza çı- anlamlı sözcükler bir arada kullanılmıştır? kıyordu. Ancak Niğde’de bir kervansarayla iç içe A) Sevgiyle büyüyen her insan iyi bir insan olur. olabileceğim hiç aklıma gelmediğinden bu rast- B) Şu olan bitenlere demir olsam dayanamazdım, lantının benim için bir şans olduğunu düşündüm. erirdim, çürürdüm. C) Seninle savaşmak kendimi yok etmek demekmiş. D) İçte tutulan gözyaşları dışa akıtılandan daha acı- Bu parçadaki altı çizili kelimelerden hangisinin tıcıdır. sesteşi yoktur? A) Yüz B) İç C) Ben D) Bir 3. MODEL EĞİTİM YAYINLARI Bu görselin temsil ettiği sözcüklerde bulunan an- 6. Güzel yüzün solar bir gün lam ilişkisi aşağıdakilerin hangisinde vardır? Seni eken yolar bir gün Gözüne yaş dolar bir gün A) Gülmek-gülümsemek Boş hayale dalma güzel B) Sade-yalın C) Bulmak-kaybetmek D) Çizmek-boyamak Altı çizili sözcüklerden hangisi sesteş değildir? A) Sol B) Ek C) Yol D) Göz 6.TSürIkNçe ISForuTBUanRkaBsıO 17

SÖZCÜKTE ANLAM KOLA ORTA TEST - 4 SÖZCÜKLER ARASI ANLAM İLİŞKİLERİ KOLAYY ZOR 7. Sözcüklerin zıt anlamlılarını cümle 9. Okul girişindeki panoya turnuva ile ilgili duyuru asıl- içindeki anlamlarına göre bulmalıyız. mıştı. Duyuruya göre takımlar altı kişiden oluşacak- mış. Turnuva ücretleri en geç salıya kadar beden eği- Buna göre “Ağaçtan indim.” cümle- timi öğretmenine verilecekmiş. sinde geçen altı çizili sözcüğün zıt anlamlısı aşağıdaki cümlelerin han- Bu metinde aşağıdaki sözcüklerden hangisinin gisinde vardır? eş anlamlısı yoktur? A) Sabah erkenden kalkarak yola çıktım. A) Çağrı B) Şahıs B) Maç bitince eve gitmek için tramvaya bindim. C) İlan D) Mektep C) Duvarın dibine kurduğumuz merdivenlere çıktım. D) Bana bu kadar yüz verdiğiniz için tepenize çıktım. MODEL EĞİTİM YAYINLARI 10. 8. Türkçede eş, yakın ve zıt anlamın Türkçede aynı kavram ala- dışında değişik anlam ilişkileri de nına giren sözcükler vardır. vardır. Çalışan-iş yeri, meslek-müş- Mesela “öğretmen, öğrenci, teri, hammadde-ürün ilişkileri bun- sınıf, müdür, ders” gibi söz- lardan bazılarıdır. cükler “okul” kavramının alanına giren sözcüklerdir. Siz de “ağaç” kavramının Buna göre aşağıdakilerden hangisi aralarındaki alanına giren sözcükler söy- ilişki yönüyle diğerlerinden farklıdır? ler misiniz? A) Domates-kasa B) Ayva-reçel C) Biber-salça D) Buğday-un Çam MODEL EĞİTİM YAYINLARI 11. Eski Bozuk Erkan Ucuz Boş Kavak Ecem “Dedemden babama kalan saat hâlâ sağlamdı.” cüm- Çilek Ersan lesinde altı çizili sözcüğün zıt anlamlısı tablodan Çınar çıkarılırsa aşağıdaki şekillerden hangisi oluşur? A) B) Elif C) Bu konuşmada hangi öğrencinin verdiği cevap yanlıştır? D) A) Erkan B) Ecem C) Ersan D) Elif 18 6.TSürIkNçe ISForuTBUanRkaBsıO

SÖZCÜKTE ANLAM ORTA ORTA SÖZCÜKLER ARASI ANLAM İLİŞKİLERİ Y KOLA TAEY ST - 5 KOL 6002-005 ZOR ZOR 1. Şu merdivenleri ikişerli çıkış onun için büyük meseleydi.(I) Uzun(II) ve geniş merdivenler, karo taşından yapılmış, her hâlinden(III) sert olduğu anlaşılan basamaklar. Öyle bir hızla(IV) çıktı ki merdiveni arkasından kim koşsa ke- sin yetişemez. Bu parçada numaralanmış sözcüklerden, I. sözcüğün eş anlamlısı II. sözcüğün zıt anlamlısı III. sözcüğün eş anlamlısı IV. sözcüğün eş anlamlısı bulunarak aşağıdaki bulmacaya yerleştirilecektir. K LMNP I II III IV Buna göre bulmacanın L sütununda yer alan harfler aşağıdakilerin hangisinde doğru verilmiştir? A) O B) O C) S D) U I UKA U I DU ÜÜS A 2. Aylardır kitap okuyamıyorum. Çünkü bir kitabı yarım(I) bırakmakta çok zorlanıyorum ve bırakamadıkça da baş- ka hiçbir şey okuyamıyorum. İşte böyle bir dönem daha yaşandı(II), bitti. Sebebi(III) “Bozkurtların Dirilişi” adlı(IV) bu kitap. Bu metinde geçen altı çizili sözcüklerle ilgili aşağıdakilerden hangisi yanlıştır? A) I numaralı sözcük “eksik” sözcüğüyle eş anlamlıdır. B) II numaralı sözcüğün kökü eş seslidir. C) III numaralı sözcük “neden” sözcüğüyle eş anlamlıdır. D) IV numaralı sözcüğün kökü “isim” sözcüğüyle eş anlamlıdır. 3.  I ve II. sözcük arasında eş anlamlılık ilişkisi vardır.  I ve III. sözcük arasında zıt anlamlılık ilişkisi vardır. Bu açıklamaya göre aşağıdakilerden hangisinde sözcükler doğru sıralanmıştır? I. SÖZCÜK II. SÖZCÜK III. SÖZCÜK A) Hatırlamak Anımsamak Hatırlamamak B) Hatırlamak Anımsamak C) Beyaz Unutmak D) Siyah Siyah Ak Beyaz Kara 6.TSürIkNçe ISForuTBUanRkaBsıO 19

SÖZCÜKTE ANLAM ORTA ORTA SÖZCÜKLER ARASI ANLAM İLİŞKİLERİ Y KOLA TAYEST - 5 KOL ZOR ZOR 4. Öğretmen bir etkinlik için dörder kişiden oluşan iki takım seçecektir. Bunun için küçük kâğıtlara zıt anlamlı sözcük- leri yazıp katlamış ve öğrencilerden kâğıt seçmelerini istemiştir. Zıt anlamlı sözcükleri çeken öğrenciler rakip takım- larda olacaktır. Öğrencilerin seçtikleri kâğıtlarda yazan sözcükler aşağıdaki gibidir: Salih: sağ Mustafa: pahalı Emin: inmek Yusuf: sönmek Semih: ölü Can: yanmak Mehmet: ucuz Emre: çıkmak Verilen bilgilere göre hangi iki öğrenci aynı takımda olamaz? A) Salih, Semih B) Mehmet, Can C) Mustafa, Emre D) Yusuf, Emin 5. Öğretmen, üzerinde sesteş sözcüklerin yazılı olduğu kâğıtları bir kutuya atmış ve her öğrenciye bir kâğıt çektirmiştir. Sonra da bu sözcükleri farklı anlamlara gelecek şekilde cümlede kullanmalarını istemiştir. Arif bir kâğıt çektikten son- ra aşağıdaki cümleleri kurmuştur:  Zeynep, Damla’ya … lira borç vermiş.  Durma öyle! Arabaya … de gidelim. Buna göre Arif’in çektiği kâğıdın üzerinde aşağıdaki sözcüklerden hangisi yazmaktadır? A) Ben B) Bin C) Biz D) Yüz 6. MODEL EĞİTİM YAYINLARI 7. “Kara” sözcüğü aşağıdaki cümlelerin hangisinde Burada çiçekler açmıyor “Ona bu kötü haberi getirenleri hiçbir zaman affet- Kuşlar süzülüp uçmuyor meyecekti.” cümlesindeki “kötü” sözcüğünün eş Yıldızlar ışık saçmıyor anlamlısı olarak kullanılmıştır? Geçmiyor günler, geçmiyor Sabahattin Ali A) Bu kara düşüncelerden kurtulmadığın sürece mut- lu olamazsın. Aşağıdakilerin hangisinde bu dizelerdeki altı çizi- B) Sevmediği insanlara kara çalmakta onun üstüne yoktur. li sözcüklerden birinin eş seslisi kullanılmamıştır? C) Hiç kimse senin kara kaşına kara gözüne hayran A) Çocukların karnı aç, yemek pişireyim. değil. B) Ekmeğin uç kısmından koparıp yedim. C) Sence saçlarımı sarıya boyatmalı mıyım? D) Kömürün karası, işçinin bütün yüzünü kaplamıştı. D) Kırmızı ışıkta karşıya sakın geçmeyin. 20 6.TSürIkNçe ISForuTBUanRkaBsıO

SÖZCÜKTE ANLAM ORTAKOLA TEST - 6 GERÇEK, MECAZ, TERİM ANLAM Y KOLAY 6002-006 ZOR 1. “Kesmek” kelimesi aşağıdaki görsellerden hangisindeki anlamıyla kullanıldığında mecaz anlama sahip olur? A) B) C) D) 2. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde “vurmak” sözcüğü gerçek anlamıyla kullanılmıştır? A) Öğretmenim, Ayşe benim koluma vurdu. B) Söyledikleri beni can evimden vurdu. C) Son yaptığı işten parayı vurdu. D) Ekonomik kriz en çok kiracıları vurdu. 3. “Boş” sözcüğü aşağıdakilerden hangisinden önce kullanılırsa mecaz anlam kazanmış olur? A) B) C) D) Ev Kafa Kutu Yol 4. Küçüklüğümden beri resme karşı ilgim çok fazladır. Çocukluk dönemim, Kütahya’nın çam ağaçları ile çev- rili uzak bir köyünde tabiatla baş başa ve zaman zaman Almanya’da geçti. Ortaokul ve lise dönemlerinde özellikle yatılı okul yıllarında hep yağlı boya tablolar yapardım. Daha o zamanlar bu işe baş koymuştum. Bu metindeki altı çizili sözcüklerden hangisi gerçek anlamının dışında kullanılmıştır? A) Çocukluk B) Uzak C) Baş koymak D) Okul 5. Aşağıdakilerin hangisinde “koku” sözcüğü mecaz anlamda kullanılmıştır? 21 A) Ortama girince gerginliğin kokusunu hissedebiliyorsunuz. B) Bu kokuyu yıllar geçse de tanırım, eskiden çok severdim. C) Yanan yemeğin kokusu evin tüm odalarını kaplamıştı. D) Güzel kokular etrafa yayılmış, insanı adeta mest ediyordu. 6.TSürIkNçe ISForuTBUanRkaBsıO

SÖZCÜKTE ANLAM ORTAKOLA TEST - 6 GERÇEK, MECAZ, TERİM ANLAM Y KOLAY ZOR 6. Bir sözcüğe “terim anlamlı” di- 8. Aşağıdaki altı çizili sözcüklerden hangisi gerçek yebilmemiz için o sözcüğün be- anlamda kullanılmıştır? lirli alanlara ait sınırlar içinde A) Tatlı diliyle bir anda herkesin ilgi odağı oldu. kullanılması gerekir. Örneğin, B) Sabaha kadar balkonda oturup koyu bir sohbete “binbaşı” sözcüğünü yalnızca dalmıştık. C) Kardeşlerinin ona karşı soğuk davranması onu askerlik mesleğini ilgilendirdiği hüzünlendiriyordu. için terim olarak kabul edebi- D) Halının üzerine dökülen kolayı yerde köpürme- liriz. den temizlemelisiniz. 9. Girdiği yer, evin(I) öteki odalarının neredeyse yarı- Buna göre aşağıdaki cümlelerin hangisinde altı sı büyüklüğündeydi. Odanın sağ tarafında küçük bir lavaboya açılan dar(II) bir kapı görülüyordu. Hay- çizili sözcük terim değildir? li eski olduğu ilk bakışta anlaşılan koltukta ise yet- A) Ünlü futbolcunun dünkü maçta fibula kemiği kı- miş yaşın üstünde gösteren, bembeyaz saçlı, cam- ları(III) yusyuvarlak, gözlüğü tel çerçeveli bir adam rılmış. oturuyordu. Kendisine farklı bir dünyanın kapıları- B) Bugün derste birtakım bakterilerin yararlı olduğu- nı(IV) açan bu evde daha neler görecekti? nu öğrendim. C) Hastaya ameliyattan kısa bir süre önce anestezi Numaralanmış sözcüklerden hangisi gerçek an- yapılacak. lamının dışında kullanılmıştır? D) Bu çocuğun konuşmalarına hasta oluyorum. A) I B) II C) III D) IV 7. 10. Uyandığında ışığı göremedi. Gece yarısı uyan- “Hızlı” sözcüğü aşağıdaki cümlelerin hangisinde I gerçek anlamının dışında kullanılmıştır? mış olamazdı, sabahtı. Karanlıkta saatine baka- II A) Yeni müdürümüz disiplin konusunda hızlı çıktı. B) Dünyanın en hızlı kuşu “gökdoğan”dır. mıyordu ama saatin yedi olduğundan emindi. C) Arabayı böyle hızlı kullanman çok tehlikeli. D) Hızlı koşan attan düşünce yaralandı. Gözleri ağır değildi. Demek ki uykusunu almıştı. III Çok uyumuş da her yanını ağrı tutmuş gibiydi. IV Numaralanmış sözcüklerden hangisi gerçek an- lamda kullanılmamıştır? A) I B) II C) III D) IV 22 6.TSürIkNçe ISForuTBUanRkaBsıO

SÖZCÜKTE ANLAM ORTA ORTA Y GERÇEK, MECAZ, TERİM ANLAM KOLA TAYEST - 7 KOL 1. 6002-007 ZOR (I) Yumurtanın akındaki proteinlerin yapısında ZOR hidrojen ve kükürt gibi elementler bulunur. (II) Yumurta uzun süre kaynatıldığında protein- MODEL EĞİTİM YAYINLARI 3. lerin yapısı bozulduğundan bu elementler açığa İlk başta çok cazip(I) gelmişti şehre gitme duygusu çıkar. (III) Açığa çıkan hidrojen ve kükürt birbir- sana. Bunu gerçekleştirmek için dayanılmaz bir is- leriyle birleşir ve hidrojen sülfür gazı oluşur; bu tek duymuştun. Dayanılmaz sandığın bu isteği bir gaz, yumurtanın sarısında bulunan demirle bir- an önce gerçekleştirmek, ömrünün(II) en önemli şe- leştiğinde grimsi yeşil renkte bir bileşik olan de- yi gibi gelmişti sana o an. Şimdiyse bu isteğin seni mir sülfür açığa çıkar. (IV) Bu renk değişikliği zayıf(III) düşürdüğünü düşünüyor, küllendiğini san- sağlığımıza zararlı değildir. dığın anılarının seni çaresiz bırakan hücumlarına dayanamayıp bu kararı(IV) aldığını anlıyorsun. Numaralanmış cümlelerdeki altı çizili sözcükler- Numaralanmış kelimelerden hangisi mecaz an- den hangisi terim değildir? A) I B) II C) III D) IV lamda kullanılmıştır? A) I B) II C) III D) IV 4.  Tıp  Futbol  Matematik Aşağıdakilerden hangisinde bu alanlara ait terim anlamlı bir sözcüğe yer verilmemiştir? A) Açık bir gökyüzünde Venüs’ü teleskopla inceledik. 2. B) Rakip takım ikinci yarıda hiç korner kullanamadı. C) 14 Mart’ta \"Pi Günü\" etkinlikleri düzenledik. D) Steteskopla sırtımı dinleyen doktor birden gülüm- sedi. MODEL EĞİTİM YAYINLARI 5. Akıllı telefonlar insanları birbirinden uzaklaştırı- Bu görselin temsil ettiği sözcük aşağıdakilerin yor. Bakıyorsunuz aynı masada oturan insanlar hangisinde mecaz anlamda kullanılmıştır? sohbet etmek yerine ellerindeki telefona gömül- müş, sessiz sedasız oturuyorlar. Eş dost ya da A) Defterinden kopardığı yaprağı kalemlerle boya- maya başladı. akrabalarla olan iletişimi sildi attı neredeyse. B) Bütün bu davranışlarınla göz boyamaya çalıştı- Bu metindeki altı çizili sözcüklerden hangisi me- ğının farkındayım. caz anlamda kullanılmamıştır? C) İşçiler akşam olmadan duvarı boyayıp bitirecek- lerini söylediler. A) Uzaklaştırıyor B) Oturan C) Gömülmüş D) Sildi D) Genç ressam, fırçasını eline alıp resmini boya- maya başladı. 6.TSürIkNçe ISForuTBUanRkaBsıO 23

SÖZCÜKTE ANLAM ORTA ORTA GERÇEK, MECAZ, TERİM ANLAM Y KOLA TAYEST - 7 KOL ZOR ZOR 6. I. Ona kısa sürede ısındık. II. Pergel kullanarak bir daire çizdi. III. Söylediklerinin yarısı yalan çıktı. Bu cümlelerde altı çizili sözcüklerin anlam özellikleri hangisinde doğru verilmiştir? I II III A) Gerçek Terim Mecaz B) Gerçek Mecaz Terim C) Mecaz Gerçek Terim D) Mecaz Terim Gerçek 7. Aşağıdakilerin hangisinde kullanılan terim anlamlı sözcük ile görselde ifade edilen alan örtüşmemekte- dir? A) B) C) D) Maddenin en küçük Oyuncuların kostümleri Gözüne inen perde Ameliyat öncesi yapı taşı atomdur. oyun öncesinde ameliyatla tedavi hastaya narkoz hazırlandı. verilmesi tehlikeli mi? edilecek. 8.  Dişçiye gidip kanal tedavisi yaptırdım.  Maçın son dakikasında penaltı kaçırdı.  Oyunun ikinci perdesinde herkes çok sıkıldı.  Bugün derste dört basamaklı sayıları işledik. Bu cümlelerde kullanılan terim anlamlı sözcükler aşağıdakilerin hangisiyle ilgili değildir? A) B) C) D) 24 6.TSürIkNçe ISForuTBUanRkaBsıO

SÖZCÜKTE ANLAM ORTAKOLA TEST - 8 Y KOLAY DEYİMLER VE ATASÖZLERİ 6002-008 ZOR 1. Uzun yolculuğumuzun or- talarında yol kenarındaki 4.  Bazı deyimler tam bir cümle niteliğindedir. bir köye uğradık. Rastge- Aşağıdaki deyimlerden hangisi bu maddeyi ör- le bir evin önünde dur- duk. Yaşlı bir teyze bizi neklemez? karşıladı. Bizi evine da- vet etti. Hemen yemek A) Çoğu gitti, azı kaldı. hazırlığına başladı. An- B) Pireyi deve yapmak nem “Biz size zahmet ver- C) Adet yerini bulsun. meseydik…” deyince yaş- D) Yükte hafif, pahada ağır. lı teyze, “Hiç zahmet olur mu? Misafir kısmetiyle MODEL EĞİTİM YAYINLARI 5. gelir.” dedi. Bu görsel aşağıdaki deyimlerden hangisiyle iliş- kilendirilemez? Bu metindeki altı çizili atasözünün anlamı aşağı- A) Her kafadan bir ses çıkmak B) İğne atsan yere düşmez. dakilerden hangisidir? C) Mahşer gibi A) Misafirliğe gitmekten çekinmemeliyiz. D) Altta kalanın canı çıksın. B) Misafirlik kısmet işidir. C) Misafir, ev sahibine saygıda kusur etmemelidir. D) Misafir gelen eve bolluk ve bereket de gelir. 2. Onun bir kere damarı tuttu mu kimseyi dinlemez. Bu cümledeki altı çizili deyimin anlamı aşağıda- kilerden hangisidir? A) Hastalanmak B) Kararlılık MODEL EĞİTİM YAYINLARI C) İnatçılık D) Tutarlılık 3. 6. “Anlamı kuvvetlendirmek amacıyla kelimelerin tek- Karşılıklı hakaretlerin ha- rarıyla oluşan sözcük grubuna ikileme denir.” vada uçuştuğu tartışma her iki tarafa da zarar verdi. Aşağıdakilerin hangisinde ikileme kullanılmamış- Bu cümledeki altı çizili ifadeyi karşılayan deyim tır? aşağıdakilerden hangisidir? A) Mışıl mışıl uyuyan kedi sobanın arkasındaydı. B) Önümüz, ardımız hep düşmanlarla çevrilmiş. A) Ağız şakası B) Ağız kokusu C) Çisil çisil yağan yağmur ne güzel dinlendiriyor. C) Ağız tadıyla D) Ağız dalaşı D) Pek çoğu düğünden sessiz sedasız ayrıldı. 6.TSürIkNçe ISForuTBUanRkaBsıO 25

SÖZCÜKTE ANLAM KOLA ORTA TEST - 8 DEYİMLER VE ATASÖZLERİ KOLAYY ZOR 7. “Şöyle yaparım, böyle yaparım demekle yapılması gereken iş yapılmaz.” anlamında kullandığımız atasözü aşa- ğıdakilerden hangisidir? A) Lafla peynir gemisi yürümez. B) Bal bal demekle ağız tatlanmaz. C) El elin eşeğini türkü çağırarak arar. D) Söz gümüşse sükût altındır. 8. “Başa gelen bir durumdan alınan dersi unutmamak” anlamına gelen deyim aşağıdakilerden hangisidir? A) Kulağına küpe olmak B) Kulağına kar suyu kaçmak C) Hatırından çıkmamak D) Aklında kalmak 9. Sen ben yokuz, biz varız. Ziya GÖKALP Bu özdeyişte aşağıdakilerden hangisinin önemi vurgulanmıştır? A) Çalışmanın B) Bencilliğin C) Gruplaşmanın D) Birlik ve beraberliğin 10. Aşağıdaki görsellerden hangisi “ağzı kulaklarına varmak” deyimiyle ilişkilendirilebilir? A) B) C) D) 26 6.TSürIkNçe ISForuTBUanRkaBsıO

SÖZCÜKTE ANLAM ORTA ORTA DEYİMLER VE ATASÖZLERİ Y KOLA TAYEST - 9 KOL 6002-009 ZOR ZOR 1. İnsan, alışkanlıklarından kolay kolay vazgeçemez. Bir şeyi alışkanlık hâline getiren insanı o şeyi yapmak- tan vazgeçirmek çok zordur. Nereye gidersek gidelim ne yaparsak yapalım alışkanlıklarımız da sürekli bi- zimle beraberdir. Bu açıklamaya aşağıdaki atasözlerinden hangisi örnek olarak gösterilemez? A) Yumuşak huylu atın çiftesi pek olur. B) Huylu huyundan vazgeçmez. C) Can çıkmayınca huy çıkmaz. D) İnsan yedisinde neyse yetmişinde de odur. 2. Günlük hayatımızda karşılaşılan karmaşık olaylarda insanlarımız, genel olarak ortaya fikir atmaktan hoşla- nır. Hâlbuki bu tür karmaşık ortamlarda öncelikle sakin kalınmalı ve herkes birbirini dinlemelidir. Yani bir ko- nu üzerinde herkesin rastgele konuşmak istemesi olayları çözümsüz hâle getirecektir. Bu duruma en uygun deyim aşağıdakilerden hangisidir? A) Ses seda çıkmamak B) Sesi ayyuka çıkmak C) Ses getirmek D) Her kafadan bir ses çıkmak 3. Işık saçmak için önce yanmak gerekir. Mevlana Bu özdeyişte anlatılmak istenen aşağıdakilerden hangisidir? A) Başkalarını eğitmek istiyorsak önce o eğitimi kendimiz almalıyız. B) Yanmayan nesneler ışık saçamaz. C) Aydınlığa ancak yanarak ulaşabiliriz. D) Yangın çıktığında etraf aydınlanır. 4.  Bir şeyi yapmaya kesin olarak karar vermek  Şiddetle arzu etmek, çok istemek  Bu söylediklerinizi kabul etmiyorum, daha mantıklı sözler söyleyin. Aşağıdaki deyimlerden hangisi bu açıklamalardan herhangi birine ait değildir? A) Gün almak B) Geçiniz C) Aklına koymak D) Can atmak 6.TSürIkNçe ISForuTBUanRkaBsıO 27

SÖZCÜKTE ANLAM ORTA ORTA DEYİMLER VE ATASÖZLERİ Y KOLA TAYEST - 9 KOL ZOR ZOR 5. Çalışıp emek harcamakla ürün arasında sıkı bir bağ vardır. Emek harcamadan karşılığını alamayız. O yüzden çalışarak elde ettiğimiz sonuçlar bize daha çok şey kazandırır. Bu açıklamayı en iyi anlatan özdeyiş aşağıdakilerden hangisidir? A) En yükseğe erişmek isterseniz en aşağıdan başlayınız. (Syrus) B) En verimli yağmur alın teridir. (C. Şahabettin) C) Ciddi ve gerçek bir gayret, yarı başarıdır. (W. V. Humbold) D) Ayaktaki bir işçi, oturmakta olan bir beyden çok daha iyidir. (Benjamin Franklin) 6. Atalarımızın uzun yıllar süren gözlem ve deneyimleri sonucunda söyledikleri, genel yargılar ortaya koyan, öğüt verici sözlere atasözü denir. Atasözleri kalıplaşmış olduğu için sözü oluşturan kelimeler ve bu kelimelerin yerleri değiştirilemez. Buna göre aşağıdaki kişilerden hangisi atasözleriyle ilgili bu kurala dikkat etmemiştir? A) B) Can boğazdan gelir. Bir fincan çayın kırk yıl hatı- rı vardır. C) D) Akıl akıldan üstündür. Damlaya damlaya göl olur. 7. Atasözleri, deyimler ve ikilemeler gibi kalıp sözler de günlük konuşmada birçok işlevi yerine getirmektedir. Bu sözler, özellikle doğum, ölüm, evlenme gibi özel durumlarda duyguları açıklamak için kullanılırken gün- lük konuşmalarda da konuşmayı süsleyici, duygularımızı yansıtıcı, anlatımımızı güçlendirici bir işlevi yeri- ne getirir. Örneğin, hapşıran birisi kendisine - - - - denilmesini bekler. Yine yakını ölen birine söylenecek en uygun söz - - - - olacaktır. Bu parçada boş bırakılan yerlere anlam akışına göre aşağıdakilerden hangileri getirilmelidir? A) Ağzını kapat. / Geçmiş olsun. B) İyi yaşa. / Geçmiş olsun. C) Çok yaşa. / Başın sağ olsun. D) Mendil kullan. / Başın sağ olsun. 8. Öğüt veren, destek olan, teselli eden arkadaş ötekinin derdine merhamet duyabilir ve acısını hissedebilir. Bu cümlede geçen altı çizili “acısını hissetmek” ifadesiyle anlatılmak istenen aşağıdakilerden hangisidir? A) Karşısındaki kişinin dertlerini önemsemeden dinlemek B) Karşısındaki kişinin yaşadığı sıkıntıyı derinden hissetmek C) Vücudunun herhangi bir yerinde bir yaralanma acısı duymak D) Bir nedenden dolayı sağlık sorunları yaşamak 28 6.TSürIkNçe ISForuTBUanRkaBsıO

SÖZCÜKTE ANLAM KOLA ORTA TEST - 10 DEYİMLER VE ATASÖZLERİ Y 6002-010 ZOR 1. ORTA Tatile çıkan dört kişilik bir ailede baba tatilin bütün güzelliklerini doya doya yaşamışKtOır.LAAYnne de tatilden memnun kalmış ve yeniden tatile gelmek istemiştir. Küçük çocuk ilk defa tatile çıkmış ve çok beğenmiştir.Z Büyük çocuk ise eğlenceyi aşırıya kaçırmış ve ailesine sorun çıkarmıştır. Bu metinde aile bireylerinin durumları şu şekilde eşleştirilmiştir: OR Baba → Tadını çıkarmak Anne → Tadı damağında kalmak Büyük çocuk → Tadına varmak Küçük çocuk → Tadını almak Bu eşleştirmede hangi aile bireyinde yanlışlık yapılmıştır? A) Baba B) Anne C) Büyük çocuk D) Küçük çocuk 2. Bir şirketin pazarlama bölümünde çalışan Turgut, patronunun tüm uyarılarına rağmen işe sık sık geç git- mekte, hemen hemen hiçbir işi de zamanında bitirememektedir. Uzun süredir uyarı ile geçiştiren patron, sonunda Turgut’u işten çıkarmıştır. Bu süreçten haberi olan Turgut’un eşi ise - - - - atasözünü hatırla- mıştır. Bu metinde boş bırakılan yere aşağıdaki atasözlerinden hangisi getirilmelidir? A) İşleyen demir pas tutmaz. B) Perşembenin gelişi çarşambadan bellidir. C) Rüzgâr eken fırtına biçer. D) Sabreden derviş muradına ermiş. 3. Atasözleri; günlük yaşamı kolaylaştırıcı, yol gösterici ve öğüt verici nitelik taşır. Mevsimlerin ve hava şartlarının insan yaşamını nasıl etkilediğini gözler önüne seren atasözlerimiz de vardır. 29 Aşağıdaki atasözlerinden hangisi mevsimler veya hava şartlarıyla ilgili değildir? A) Mart kapıdan baktırır, kazma kürek yaktırır. B) Ağustosun yarısı yaz, yarısı kıştır. C) Taze bardağın suyu soğuk olur. D) Benzeye benzeye yaz, benzeye benzeye kış olur. 6.TSürIkNçe ISForuTBUanRkaBsıO

SÖZCÜKTE ANLAM KOLA ORTA TEST - 10 Y DEYİMLER VE ATASÖZLERİ ZOR 4. Deyimlerin Özellikleri: I. Deyimler cümle hâlinde olabilir. KOLAY II. Deyimlerde hikâye özellikleri de bulunabilir. III. Dualar, yalvarışlar deyim hâlinde olursa deyim olarak kabul edilebilir. ORTA IV. Bazı benzetmeler deyim sayılabilir. OR Z Arı kovanı gibi işlemek Yaşı benzemesin! Çoğu zarar, azı karar. Sinem Suna Sabri Öğrencilerin söyledikleri deyimlerle verilen deyim özellikleri eşleştirilirse kaç numaralı özellik boşta kalır? A) I B) II C) III D) IV 5. “İnsanlar birbirlerine gülüyorlarsa aralarında nefret, birbirleriyle gülüyorsa arala- rında sevgi çoğalıyormuş.” cümlesinde geçen “birbirleriyle gülmek” ifadesiyle anlatılmak istenen aşağıdakilerin hangisidir? A) Mutlulukları paylaşarak yaşamak B) Birbirlerinin açığını bulup alay etmek C) Kahkahalar atarak gülmek D) Birbirlerinin yaptığı komikliklere gülmek 6. Duygu ve düşüncelerini açığa vurmayan sessiz insan, yavaş akan derin su gibi tehlikelidir. Bu tür insanlar zarar- sız ve kendi hâlinde gibi görünseler de her an olumsuz davranışlar sergileyebilirler. Dikkatli davranmak faydamı- za olacaktır. Bu duruma en uygun atasözü aşağıdakilerden hangisidir? A) Ağaca çıkan keçinin dala bakan oğlağı olur. B) Akara kokara bakma, çuvala girene bak. C) Aç tokun gözüne bakmakla doymaz. D) Adamın yere bakanından, suyun yavaş akanından kork. 30 6.TSürIkNçe ISForuTBUanRkaBsıO

SÖZCÜKTE ANLAM KOLA ORTA TEST - 11 YABANCI SÖZCÜKLERİN TÜRKÇELERİ KOLAYY 6002-011 ZOR 1. 5. Dolabın deep-freeze bö- Geleneksel Mutfak Eşyaları lümünü açıp bir bardak Sergisi’nde görülen star, so- ice-tea aldı ve laptopun ruları cevapsız bıraktı. başına geri oturdu. Melisa’nın cümlesinde altı çizili yabancı sözcük- Bu cümledeki altı çizili yabancı sözcüğün Türk- lerin yerine Türkçe karşılıkları yazılacak olursa çe karşılığı aşağıdakilerden hangisidir? aşağıdakilerden hangisi kullanılamaz? A) Kahvaltılık B) Dizüstü bilgisayar MODEL EĞİTİM YAYINLARI A) Güzel B) Başarılı C) Yıldız D) Yardımsever C) Derin dondurucu D) Buzlu çay 2. “Anamur’dan Antalya’ya giderken virajlı yollar- 6. Bay bay İlginç dan geçtik.” cümlesindeki “viraj” sözcüğü Fran- Enteresan Belge sızcadan alınmış olup “Bir yolun kıvrıldığı yer” Doküman Güle güle anlamına gelmektedir. Anormal Bu açıklamaya göre “virajlı” sözcüğü yerine Türk- çe karşılığını kullanmak isteyen biri aşağıdakiler- den hangisini kullanamaz? A) Kıvrımlı B) Dönemeçli Yukarıdaki yabancı sözcüklerle Türkçe karşılıkla- C) Bükülmüş D) Bölünmüş rı eşleştirilirse hangi sözcük boşta kalır? A) Enteresan B) Anormal C) Doküman D) Bay bay 3. “Şirketimizin ilgili departmanına gerekli başvuruları MODEL EĞİTİM YAYINLARI yaptıktan sonra sonuçları internetten takip edebilir- siniz.” cümlesinde altı çizili sözcükler yerine aşa- ğıdakilerden hangileri getirilmelidir? A) Bölüm, genel ağ B) Apartman, web 7. Siz sadece sebze, balık ve patates pişirirsiniz. Başka yemeğiniz yok. Bizim mutfak çok zengin- C) Bölüm, web D) Kurum, genel ağ dir. Balkan yemekleri, Arap kebapları, Rum ye- mekleri, Ermeni yemekleri, bir de Türk yemekle- 4. Hastanenin başhekimi hastanın taburcu olmasını ri. Bizim mutfak festival gibidir. okeyledi. Bu cümledeki altı çizili yabancı sözcüğün Türk- Parçadaki altı çizili sözcüğün yerine aşağıdaki- çe karşılığı aşağıdakilerden hangisidir? lerden hangisinin getirilmesi uygun olur? A) Reddetmek B) Ertelemek A) Karmaşık B) Şenlik C) Eğlence D) Düğün C) Onaylamak D) İstemek 6.TSürIkNçe ISForuTBUanRkaBsıO 31

SÖZCÜKTE ANLAM KOLA ORTA TEST - 11 YABANCI SÖZCÜKLERİN TÜRKÇELERİ KOLAYY ZOR 8. 11. Aşağıdaki görsellerde verilen kavramlardan han- Kendisine sunulan alternatifleri değerlendirdikten gisinin Türkçe karşılığı yanlış verilmiştir? sonra günün spesiyal menüsünde karar kıldı. A) B) Bu cümlede altı çizili yabancı sözcüklerin Türkçe karşılıkları hangisinde sırasıyla verilmiştir? A) Olanak, pahalı B) Seçenek, öncü Alfabe-Abece Ambulans-Cankurtaran C) Olanak, güzel D) Seçenek, özel C) D) 9. MODEL EĞİTİM YAYINLARI Buton-Tuş Cihaz-Aygıt “Enstrümental müzik dinlemeyi çok severim.” Bu cümlede kullanılan yabancı sözcüğün Türkçe karşılığı aşağıdakilerin hangisinde doğru veril- miştir? A) Dinlemelik B) Çalgılı C) Sözsüz D) Dinlendirici 10. I. Bilboard II. Chat (Çet) 12. Elimizdeki datalara göre kurumun yaptığı dekla- rasyon yeterli değildi. Elde ettiğimiz doneler, bu ko- nuda daha fazla araştırma yapılması gerektiğini söylüyordu. Fakat kurum işleyişinin elastik yapısı bizlerin bu konuda bilgi almasını zorlaştırıyordu. Aşağıdakilerden hangisi bu parçadaki altı çizili sözcüklerin ikisinin de yerine kullanılabilir? MODEL EĞİTİM YAYINLARI A) Bildiri B) Açıklama C) Esnek D) Veri Duyuru Tahtası Sohbet III. Korner IV. Finish (Finiş) Köşe Vuruşu Başlangıç 13. Çocuğu korumak sadece karnını doyurmak, onu iyi bir okula göndermek ve hasta olmamasını sağ- Dilimize girmiş yabancı sözcükleri temsil eden lamak değil. Annenin asıl görevi çocuğunu koru- yup kollamak, dolayısıyla entelektüel olmaktır. görsellerden hangisinin Türkçe karşılığı yanlış verilmiştir? Bu parçadaki altı çizili sözcüğün yerine aşağıda- ki Türkçe karşılıklarından hangisi getirilmelidir? A) I B) II C) III D) IV A) Mücadeleci B) Koruyucu C) Aydın D) Dikkatli 32 6.TSürIkNçe ISForuTBUanRkaBsıO

SÖZCÜKTE ANLAM ORTA ORTA YABANCI SÖZCÜKLERİN TÜRKÇELERİ Y KOLA TAEY ST - 12 KOL 6002-012 ZOR ZOR 1.  “Blender” sözcüğü İngilizce bir sözcüktür. “Karıştırmak” anlamına gelen “blend” sözcüğünden türetilmiştir.  “Yapıştırıcı” sözcüğü ise Türkçe bir sözcüktür. “Yapıştırmak” fiilinden “-ıcı” ekiyle türetilmiş ve “Yapıştırma işi- ne yarayan madde” anlamındadır. Bu iki bilgiyi kullanarak “blender” sözcüğüne Türkçe karşılık bulmak isteyen biri aşağıdaki sözcüklerden hangisine ulaşır? A) Karışık B) Doğrayıcı C) Kıyıcı D) Karıştırıcı 2.  Yeni sınıfıma kısa sürede adapte oldum.  İş başvurusunda bulunacaklar için bazı kriterler belirledik.  Başarıya ulaşmak için bu mantalitenden kurtulmalısın. Aşağıdaki sözcüklerden hangisi altı çizili sözcüklerden herhangi birinin yerine getirilemez? A) Ölçüt B) Engel C) Anlayış, zihniyet D) Uyum 3. 6. sınıf öğrencisi Ceren, Türkçe dersinde “dilimize giren yabancı sözcükler” konulu afişler hazırlama ödevi almış- tır. Buna göre Ceren, aşağıdaki afişlerden hangisinde hata yapmıştır? A) B) PESİMİST KONUM KÖTÜMSER VİZYON C) D) SELFİE FULL TAM ÖZÇEKİM 4. Eskortlar eşliğinde tören alanına gelen Sanayi ve Ticaret Bakanı, ithalatta yapılacak radikal değişikliklerle birlikte gelecek jenerasyonun daha rahat edeceğini söyledi. Bu cümlede kullanılan yabancı sözcüklerin yerine Türkçe karşılıkları kullanılırsa cümle aşağıdakilerden hangisi olur? A) Koruma araçları eşliğinde tören alanına gelen Sanayi ve Ticaret Bakanı, dışalımda yapılacak köklü değişik- liklerle birlikte gelecek kuşağın daha rahat edeceğini söyledi. B) Koruma araçları eşliğinde tören alanına gelen Sanayi ve Ticaret Bakanı, ithalatta yapılacak köklü değişiklik- lerle birlikte gelecek kuşağın daha rahat edeceğini söyledi. C) Eskortlar eşliğinde tören alanına gelen Sanayi ve Ticaret Bakanı, dışalımda yapılacak köklü değişikliklerle bir- likte gelecek kuşağın daha rahat edeceğini söyledi. D) Koruma araçları eşliğinde tören alanına gelen Sanayi ve Ticaret Bakanı, dışalımda yapılacak köklü değişik- liklerle birlikte gelecek jenerasyonun daha rahat edeceğini söyledi. 6.TSürIkNçe ISForuTBUanRkaBsıO 33

SÖZCÜKTE ANLAM ORTA ORTA YABANCI SÖZCÜKLERİN TÜRKÇELERİ Y KOLA TAEY ST - 12 KOL ZOR ZOR 5.  Yeni aldığım puzzle (pazıl) üç yüz parçadan olu- 8. İsmail: İnsanlar artık metro- şuyor. pollerde yaşıyor ve sanal mar-  Hafta sonları ekstra işler yapıyoruz. keting işleriyle uğraşıyor. Böy-  Babam hep elit insanlarla arkadaşlık etmemizi ister. lece mega boyutta paralar kazanırlarken friendship iliş- Aşağıdakilerden hangisi bu cümlelerdeki altı çizili kileri de gelişiyor. sözcüklerden herhangi birinin Türkçe karşılığı de- ğildir? Seda: İsmail Bey gerçekten oldukça ilginç biri. Hangi mil- A) Fazladan B) Bulmaca letten acaba? Uzaydan mı gel- C) Seçkin D) Yapboz di yoksa? 6. Aşağıdaki haber görsellerin hangisinde geçen MODEL EĞİTİM YAYINLARI Bu diyalogla ilgili yapılabilecek en doğru yorum yabancı bir sözcük yerine “yıldız” sözcüğünü kul- aşağıdakilerden hangisidir? lanmak daha uygun olur? A) Kadın, erkeğin giyim kuşamından dolayı onun farklı bir yerden geldiğini düşünüyor. A) Model Haber B) Model Haber B) Erkeğin garip hareketleri, kadının ona sinirlenme- sine neden oluyor. Fenerbahçe’ye Hiperaktif çocuk- C) Baş ağrısı çeken kadın, karşısındaki erkeğin boş star futbolcudan larla çok zaman konuşmalarına katlanamıyor. iyi haber! geçirin! D) Erkeğin konuşmalarında araya sürekli yabancı dillerden sözcükler sıkıştırması kadını şaşırtıyor. C) Model Haber D) Model Haber Araba alımında Antipatik olmamak yeni opsiyonlar! için öneriler! MODEL EĞİTİM YAYINLARI 9. I. Bu arsalar eskiden komple dedeminmiş. II. Bu sene ülkemize majör takımlardan futbolcular 7. İllegal işten çıkarmalar şirketimizin prestij kaybına neden olur. geldi. III. Sinemada izlediğimiz aksiyon dolu sahneleri unu- Bu cümledeki altı çizili yabancı sözcüklerin Türk- çe karşılıkları aşağıdakilerin hangisinde sırasıy- tamıyorum. la verilmiştir? IV. Yolculuğa çıkmadan önce depoyu fullemeyi unut- A) Yasal-önem B) Yasadışı-para mayalım. Numaralanmış cümlelerdeki altı çizili sözcükle- C) Yasadışı-saygınlık D) Düzenli-değer rin yerine Türkçe sözcüklerden hangileri sırasıy- la getirilmelidir? A) Hep, lider, macera, dolu B) Tamamen, büyük, hareket, boşaltmak C) Tam, iyi, adrenalin, doldurmak D) Tamamen, büyük, hareket, doldurmak 34 6.TSürIkNçe ISForuTBUanRkaBsıO

SÖZCÜKTE ANLAM 6002-013 TESTİ - 1 ÜNİTE TARAMA 4. Doğadaki seslerin taklit edilmesiyle oluşan sözcük- lere “yansıma” sözcükler denir. 1. Aşağıdakilerin hangisinde ikilemeyi oluşturan sözcükler arasında farklı bir anlam ilişkisi vardır? Aşağıdaki görsellerin hangisinde yansıma söz- A) Hakkımda ileri geri konuşması hiç hoşuma gitmi- cüğe yer verilmemiştir? yor. B) Düşe kalka devam ettiğimiz bu yol bitmeyecek A) B) gibi. C) Büyük küçük herkes ona saygı gösterir, ona de- MODEL EĞİTİM YAYINLARI ğer verir. D) Eski püskü kıyafetlerle sokağa çıkması dikkat çe- kiyor. Arıların vızıltısı bizi Kuşların cıvıltısına rahatsız ediyordu. verdik kulağımızı. C) D) 2.  Kapı açılır açılmaz içeri taze bir bahar kokusu Dedemin horultusu Güneşin parıltısı doldu. uykumu kaçırdı. gözlerimi alıyordu.  Cam masanın kenarı, sandalyenin çarpmasıyla MODEL EĞİTİM YAYINLARI 5. kırılmıştı. Anlamdaş (eş anlamlı) olmadıkları hâlde za- man zaman birbirinin yerine kullanılan sözcük-  Dolu odada akşama kadar beklemenin bir anla- lere yakın anlamlı sözcükler denir. Bakmak, mı yok. görmek, izlemek, seyretmek gibi.  Yaptığım yemek çok tuzlu olmuş. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde altı çizili söz- Buna göre aşağıdaki cümlelerde altı çizili kelime- cüklerden herhangi birinin zıt anlamlısına yer ve- lerin hangisinin yerine yay ayraç içinde verilen rilmemiştir? kelime kullanıldığında cümlenin anlamında her- A) Boş bardağı masanın üzerine bıraktı. hangi bir değişiklik olmaz? B) Gecenin bu saatinde dışarı mı çıkılırmış hiç! C) Ayvalık’a az bir yolumuz kalmıştı. A) Yaramazlık yapan kardeşime kızdım. (küsmek) D) Arabamın yanına kırmızı bir araç durmuştu. B) Aramadığım için bana kırılmış olmalı. (gücenmek) C) Annem yemeği ısıttı. (yakmak) 3. Aşağıdakilerin hangisinde soyut anlamlı sözcü- D) Ağacın yaprakları sararmış. (dökülmek) ğe yer verilmemiştir? A) Himmet Usta çok düşünceli bir insandır. B) Hasta, rüzgârda kalınca çok üşüdü. C) Bize en çok yakışan duygu hüzündür. D) Topun patlaması herkesi çok korkuttu. 6.TSürIkNçe ISForuTBUanRkaBsıO 35

SÖZCÜKTE ANLAM TESTİ - 1 ÜNİTE TARAMA 6. I. Elindeki paranın tamamını hastalığın tedavisi için 9. Bir şeyin suyunu, yağını basınçla çıkarıp akıtmak kullanmıştı. II. Yıllardır kullandığı arabasını değiştirince bocala- Baskı altına almak, üzmek, bunaltmak mıştı. Basınçlı bir araçla fışkırtmak, püskürtmek III. Sizi idareci pozisyonunda kullanmayı düşünüyo- Dar gelmek ruz. “Sıkmak” sözcüğü aşağıdakilerin hangisinde bu anlamlarının dışında kullanılmıştır? IV. Cebindeki son kuruşu da ailesinin saadeti için A) Kazağın yaka kısmı boğazımı sıkıyor. kullandı. B) Bence bu adam her şeyi kafasından sıkıyor. C) Hastane ortamı beni sıkıyor. Bu cümlelerin hangi ikisinde “kullanmak” sözcü- D) Üzümü sıkıp pekmez yaptılar. ğü aynı anlama gelecek şekilde kullanılmıştır? A) I ve II B) I ve IV MODEL EĞİTİM YAYINLARI C) II ve III D) III ve IV 7. 10. Aşağıdakilerin hangisinde altı çizili sözcüğün an- İnce esprileriyle bizleri güldürürken düşündürüyordu. lam özelliği yanlış verilmiştir? Bu cümlede ince sözcüğü gerçek anlamından uzak- Cümle Anlam Özelliği laşarak yeni bir anlam kazanmıştır. Bu anlama me- caz anlam denir. A) Üzerimize yağan bunca Gerçek Aşağıdakilerin hangisinde mecaz anlamda kulla- belayı nasıl def edeceğiz. nılmış bir sözcük yoktur? B) Babam eve gitmediğimizi Mecaz A) Pişkin pişkin suratıma bakması beni kızdırıyor. öğrendiği an köpürecek. B) Oynadığı oyunlarda çok ballı olduğunu söylüyor- C) Kırık dişinin tedavisi için Gerçek lar. doktora gidecekmiş. C) Bu haberin sızdırılması şirketimizin itibarını ze- D) Köklü sayılar konusunu Terim deledi. daha yeni işledik. D) Yolculuk boyunca onunla çok güzel sohbet ettik. 8. I. Uzun süredir beklenen karar haftaya kaldı. MODEL EĞİTİM YAYINLARI 11. “Anlamları aynı ama yazılışları farklı sözcüklere eş II. Tatilde otelde kalmıştık. anlamlı sözcükler denir.” III. Adam, kısa bir süre markette kaldı. IV. Yolculuk yaparken arabamız yarı yolda kaldı. Aşağıdakilerin hangisinin eş anlamlısı yanlış ve- Aşağıdakilerin hangisinde “kalmak” sözcüğü bu rilmiştir? cümlelerdeki anlamlarından biriyle kullanılma- A) Onarım-tamirat mıştır? B) Samimi-neşeli C) Gelenek-anane A) Tezgâhın önünde biraz kalan adam yoluna de- D) Değer-kıymet vam etti. B) Bu gece evde kalalım, yarın yola çıkarız. C) Bu ev bize dedemizden kaldı. D) Sınıf başkanlığı seçimi yarına kaldı. 36 6.TSürIkNçe ISForuTBUanRkaBsıO

SÖZCÜKTE ANLAM 6002-014 TESTİ - 2 ÜNİTE TARAMA 1. Bu açıklama ve örneği veren öğretmen öğrencilerinden birer örnek cümle istemiştir. Zıt anlamlı sözcükler bir araya gelerek ikileme oluşturabilir. Mesela “Geçtiğimiz yolda küçüklü büyüklü çukurlar vardı.” cümlesinde altı çizili ikileme zıt anlamlı sözcüklerden oluşmuştur. Buna göre aşağıdaki öğrencilerden hangisinin verdiği örnek yanlıştır? A) B) Suçsuz olduğum er geç ortaya çıka- Senin hakkında ileri geri konuşup du- caktır. ruyor. Kazım D) Ufuk C) Köy kahvesinde yalan yanlış haber- Dün akşam aşağı yukarı 100 tane so- ler dolaşıyor. ru çözdüm. Sema Büşra 2. Türkçede sözcükler zaman içerisinde kendi anlamlarından uzaklaşarak yeni anlamlar kazanabilir. “Akmak” sözcüğü aşağıdakilerin hangisinde bu açıklamaya uygun kullanılmamıştır? A) Bugün senden ayrı bir güzellik akıyor. B) Adamın tipinden bela akıyor. C) Her gece bir başka ortama akıyor. D) Tuna Nehri artık üzgün üzgün akıyor. 3. Selim Bey, öğrencisi Musa’dan tahtadaki her bir terimi bir kâğıda yazmasını ve yazdığı kâğıtları ilgili alanın yazı- lı olduğu zarfa koymasını istemiştir. Kök Hece ölçüsü Akarsu Akor Buna göre tahtadaki kâğıtlardan hangisi bu zarfların herhangi birine atılamaz? A) B) C) D) Matematik Edebiyat Coğrafya Tıp 37 6.TSürIkNçe ISForuTBUanRkaBsıO

SÖZCÜKTE ANLAM TESTİ - 2 ÜNİTE TARAMA 4. MODEL EĞİTİM YAYINLARI 7. Bir sözcük birden fazla alanda terim olarak kullanı- Bir sözcüğün sözlükteki ilk anlamına ve bu labilir. anlamdan tamamen uzaklaşmadan kazandığı yeni anlamlara gerçek anlam denir. Örneğin Örnek: Kemancı son bölümde notaları karıştırdı. “açmak” sözcüğü “Kapıyı açtı.” cümlesindeki (nota-müzik) anlamıyla kullanılırsa gerçek, “Buranın havası Türkiye, hava sahasını ihlal ettiği için Yunanistan’a içimi açtı.” cümlesindeki anlamıyla kullanılırsa mecaz anlama sahip olur. nota verdi. (nota-uluslar arası siyaset) Buna göre “kök” sözcüğü aşağıdaki cümlelerden Buna göre “düşmek” sözcüğü aşağıdaki cümlele- hangisinde “Türkçede kök hâlindeki sözcüklerin ya- rin hangisinde diğerlerinden farklı şekilde kulla- pısı basittir.” cümlesindekinden farklı bir alanda nılmıştır? terim olarak kullanılmıştır? A) Başarısızlığı nedeniyle gözden düşmüş. A) Farklı sözcüğünün kökü “fark”tır. B) Bankadan yeni çektiği parası cebinden düşmüş. B) Türkçede ekler kökten sonra gelir. C) Bir öğrencimiz koşarken merdivenlerden düşmüş. C) Ablasına kök hücre nakli yapılmış. D) Paraşüt açılmayınca paraşütçü kayalıklara düşmüş. D) “Ayrımcılık” sözcüğünün kökü nedir? 5. I. İyi kötü  Zıt anlamlı sözcükler 8. Bir sözcüğün eş anlamlısı, içinde kullanıldığı cümle- II. Eski püskü  Biri anlamlı biri anlamsız ye göre değişebilir. III. Ivır zıvır  İkisi de anlamsız IV. Kılık kıyafet  Biri anlamlı biri anlamsız Örnek: Attığım taş kafasına geldi. (kafa-baş) Bu çocukta zehir gibi kafa var. (kafa-zekâ) Bu ikilemelerden hangisinin oluşum şekli yanlış Buna göre aşağıdaki cümlelerin hangisinde “dar” verilmiştir? sözcüğü “kısa” sözcüğünün eş anlamlısı olarak A) I B) II C) III D) IV kullanılmıştır? MODEL EĞİTİM YAYINLARI A) Babama aldığım gömlek dar geldi. B) Köydeki evlerine dar bir yoldan gidiliyordu. C) Konuşmak için dar bir odaya girdik. D) Acele etmeliyiz, zamanımız çok dar. 6. “İki sözcük arasında zıt anlamlılık ilişkisi olabilmesi 9. Bir sözcüğün olumsuzu o sözcüğün zıt anlamlısı de- için iki sözcüğün de ya gerçek ya da mecaz anlam- ğildir. da kullanılması gerekir.” Aşağıdakilerin hangisinde altı çizili sözcükler zıt Buna göre aşağıdaki cümlelerin hangisinde zıt anlamlı değildir? anlamlı sözcükler birlikte kullanılmamıştır? A) Asansörle çıkmak için iki kat inmem gerekiyor. A) Aldığımız oyuncuları başka takıma verdik. B) Zengin ya da fakir bütün herkese açığız. B) Eve gelip bu iş böyle gitmez diye uyardı. C) Oraya giderim ya da gitmem, kimse karışmasın. C) Gelen gidenden başımızı kaldıramadık ki. D) Toplantıda sıcak ve soğuk içecekler ikram ettiler. D) Uzun gecede kısa molalar vererek yürüdük. 38 6.TSürIkNçe ISForuTBUanRkaBsıO

SÖZCÜKTE ANLAM 6002-015 TESTİ - 3 ÜNİTE TARAMA 3. Bir şirketin insan kaynakları bölümünde işe başlayan Seher’e patronu, 1. Dün akşam cep telefonuma gelen mesajdaki lin- — Bu işte dört şey çok önemlidir: ki tıkladığımda e-mail adresimin açılması dikka- timi çekmişti. Bilgisayar başına geçip aynı mesa- I. Danışmanlık jı açtığımda mouse çalışmamaya başladı. II. Eylem planı III. Güler yüzlülük MODEL EĞİTİM YAYINLARI IV. İş analizi, demiştir. Numaralanmış maddelerden hangisi insan kay- nakları ile ilgili bir terim değildir? A) I B) II C) III D) IV 4. Aşağıdakilerin hangisinde genelden özele bir sı- Aşağıdakilerden hangisi bu parçada kullanılan ralama yapılmıştır? yabancı sözlerden birinin Türkçe karşılığı değil- A) Portakal kışın çok tüketilen meyvelerden biridir. dir? B) Uzun caddelerde uzayan ışıklar gözümü alıyor. C) Evimizin bütün odalarında boya yapılacak. A) E-posta B) Bağlantı D) Geçen gün geçtiğimiz ayı değerlendirdik. C) Genel ağ D) Fare 2. “Güzel” sözcüğü aşağıdaki görsellerin ifade etti- ği sözcüklerden hangisinin önüne getirilirse söz- cük “nicel” anlam kazanmış olur? 5. Y AŞ AM L I A) B) MODEL EĞİTİM YAYINLARI GÖZ H ANE ONUR İ L K C) D) KAD I NEV UK A L ANM L ENN AME Bu tabloda aşağıdaki kelimelerden hangisinin eş anlamlısına yer verilmemiştir? A) Hayat B) Ev C) Mektup D) Erkek 6.TSürIkNçe ISForuTBUanRkaBsıO 39

SÖZCÜKTE ANLAM TESTİ - 3 ÜNİTE TARAMA 6. Yazılışları aynı anlamları farklı sözcüklere eş sesli MODEL EĞİTİM YAYINLARI 10. (sesteş) sözcükler denir. (I) Bugün yaz sıcağında canımız soğuk bir şey- ler istediğinde buzdolabının kapağını açıp alıve- Aşağıda verilen görsellerin ifade ettiği sözcükler- riyoruz. (II) Oysa eskiden bu iş bu kadar kolay den hangisinin eş seslisi yoktur? değilmiş. (III) Bu işi yapabilmek için farklı farklı A) B) yollar denemişler. (IV) Mesela insanlar yiyecek- lerini ve içeceklerini soğutmak için kışın dağlar- Gül Yüz dan ya da göllerden topladıkları buzları kullanır- C) D) larmış. Numaralanmış cümlelerin hangisinde ikileme kul- lanılmıştır? A) I B) II C) III D) IV Sınıf Saç 11. Aşağıdakilerin hangisinde altı çizili sözcükler ara- sında eş anlamlılık ilişkisi vardır? 7. Aşağıdakilerin hangisinde ikileme oluşumu yö- nüyle diğerlerinden farklıdır? A) Son günlerde herkesi çok kırdın. - Bu sözlerin be- ni inciteceğini mi sandın? A) Akıllı uslu B) Ses seda C) İyi kötü D) Güçlü kuvvetli B) Ahmet çeşitli spor klüplerinde başarılı oldu. - Öğ- retmenimizin branşı değişmiş. C) Uçağımız gittikçe alçalmaya başladı. - Vadiye inen yol biraz tehlikeliydi. D) Bu, yıllardır gördüğü bir rüyaydı onun. - Düşüm- de beyaz bir ata biniyordum. 8. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde yansıma sözcü- MODEL EĞİTİM YAYINLARI 12. Bu sene her şey istediğim gibi gidecekti. Bütün ihti- ğe yer verilmemiştir? A) Mutfaktan bir tıkırtı geliyordu. B) Bardak çatlayınca çok şaşırdık. C) Suyun şırıltısını uzaklardan duyabiliyorduk. D) Gözlerinin ışıltısını sizler de görmeliydiniz. malleri değerlendirmiş, her şeyi planlamıştım. İşleri 9. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde altı çizili sözcü- planladığım şekilde yapmaya başladım. Okulda boş ğün yerine yay ayraç içerisindeki eş anlamlısı ge- tirilemez? vakitlerimi bu işe harcıyordum. Tüm akrabalarım da beni bu konuda desteklemişti. A) Bu işe yeterince kafa yorduk. (baş) B) Maşallah çok akıllı bir çocuk. (uslu) Aşağıdakilerden hangisi bu metinde geçen söz- C) Ona yeni bir hediye almam gerek. (armağan) cüklerden herhangi birinin eş anlamlısı değildir? D) Akşama yeni bir konuk gelecek. (misafir) A) Yıl B) Olasılık C) Mektep D) Hısım 40 6.TSürIkNçe ISForuTBUanRkaBsıO

Cümlede Anlam 1 Amaç, Neden, Koşul Cümleleri 2 Öznel-Nesnel Cümleler 3 Cümlenin İfade Ettiği Anlam Özellikleri 4 Geçiş ve Bağlantı İfadeleri 5 Karşılaştırma, Örnekleme, Abartma, Benzetme 6 Cümle Yorumlama 7 Gerçek ve Hayal Unsuru Ögeler

NOTLARIM Çarpanlar ve Katlar

CÜMLEDE ANLAM ORTA ORTA Y AMAÇ, NEDEN, KOŞUL CÜMLELERİ KOLA TAYEST - 1 KOL 1. Bildirdikleri eylemin hangi hedefe, amaca yönelik ger- 6002-016 ZOR çekleştirildiğini belirten cümlelere amaç-sonuç cüm- ZOR leleri denir. 4. Buna göre aşağıdaki cümlelerin hangisinde amaç-sonuç ilişkisi söz konusu değildir? (I)A ldanma cahilin kuru lafına A) Gözlerim ağrıdığı için çalışmayı erken bitirdim. B) Eve girmeden ekmek alayım diye fırına uğradım. (II)K ültürsüz insanın külü yalandır C) Haberleri izlemek üzere televizyonu açtım. D) Perdeleri asmak için bir merdivene çıktım. (III)H ükmetse dünyanın her tarafına 2. (IV)A rzusu hedefi yolu yalandır Amaç-sonuç cümlelerinde iki tane yargı vardır. Birinci yargı cümledeki amacı, ikinci yargı ise o amaçla yapılan sonucu ifade eder. Genellikle bi- rinci yargının (amacın) gerçekleşip gerçekleş- Aşık Veysel mediği belli değildir ancak ikinci yargı (sonuç) gerçekleşmiştir. MODEL EĞİTİM YAYINLARI Numaralanmış dizelerin hangisinde koşul anlamı Buna göre aşağıdaki cümlelerin hangisinde vardır? amaç-sonuç ilişkisi vardır? A) I B) II A) Elindeki evrakları yanlış yere koymuş. C) III D) IV B) Kızgınlığını fark ettiğim için konuşamadım. C) Sandalyeleri ve masayı silmek için eline bez aldı. 5. D) Daha önce hiç araba sürmediğinden biraz heye- “İçin” sözcüğü cümleye hem amaç hem de ne- canlandı. den anlamı katar. \"İçin\" yerine \"amacıyla\" yazı- labilen cümleler amaç-sonuç cümleleri olur. Bu açıklamaya göre aşağıdakilerden hangisi amaç-sonuç cümlesidir? A) Toplantı uzadığı için eve geç gelmiş. B) Millî takıma seçilmek için üç aydır kamp yapıyor. C) Bulmaca zor olduğu için çözemedi. D) Çocuk huysuzlandığı için erken kalktılar. 3. Numaralanmış cümlelerden hangisi karşı kutu- MODEL EĞİTİM YAYINLARI 6. daki anlam ilgisiyle yanlış eşleştirilmiştir? Cümledeki iki yargıdan birinin gerçekleşmesinin diğerinin gerçekleşmesine bağlı olduğu cümlelere A) Amaç-sonuç Müdürden izin almak için Neden-sonuç koşul-sonuç cümlesi denir. odasına girdim. Koşul-sonuç Bu tanıma göre aşağıdakilerden hangisi koşul-so- Amaç-sonuç B) Çekirdekleri yediysen ma- nuç cümlesi değildir? sayı temizlemeye başla- yabilirsin. A) Keşke okuduğum her kitap bunun gibi olsa. B) Erken uyanırsam sana kahvaltı hazırlarım. C) C) Gaziantep’e gelirseniz bize de uğrayın. Kar çok fazla yağdığından D) İnşaat biterse yeni evimize taşınacağız. okullar tatil edildi. D) Bilgisayar başında çok oturmaktan beli ağrıdı. 6.TSürIkNçe ISForuTBUanRkaBsıO 43

CÜMLEDE ANLAM ORTA ORTA AMAÇ, NEDEN, KOŞUL CÜMLELERİ Y KOLA TAYEST - 1 KOL ZOR ZOR 7. 10. Cümlede bildirilen olay veya durumun gerçekleş- (I) Maçın başlamasına az bir süre kalmıştı. mesinin bir şarta bağlandığı cümlelere koşul-so- (II) Oyuncular ısınmak için sahaya çıktılar. (III) Alper sahanın tamamını göremediği için nuç cümleleri denir. yerini değiştirdi. (IV) Bir simitçiye rastlasa si- Buna göre aşağıdaki cümlelerin hangisinde ko- mit de alacaktı ama rastlamadı. şul anlamı söz konusu değildir? Numaralanmış cümlelerin hangisinde neden-so- A) Seni gördükçe eski günlerim aklıma geliyor. nuç ilişkisi vardır? B) Yer bulabilirsek bu otelde kalmayı planlıyoruz. C) Geri vermek üzere bir miktar şeker aldım. A) I B) II C) III D) IV D) Yünle doldurduğum için yastıklar ağırlaştı. MODEL EĞİTİM YAYINLARI 8. 11. Hastalığı erken teşhis (I) Gelin, damat, şahitler ve misafirler hazır- ettiğimiz için tedavi dı. (II) Nikah memuru gelse tören başlayacak- etmeyi başardık. tı. (III) Ancak nikah memuru bir türlü gelmek bilmiyordu. (IV) Çünkü nikaha yetişmek için acele ettiğinden trafik kazası geçirmişti. Numaralanmış cümlelerin hangisinde ''koşul-so- nuç'' ilişkisi vardır? Hakan A) I B) II C) III D) IV Doktor Hakan’ın cümlesinde görülen anlam iliş- MODEL EĞİTİM YAYINLARI kisi (amaç-neden-koşul) aşağıdaki cümlelerin han- gisinde vardır? A) Doktor onay verirse taburcu olacak. 12. B) Tutuklu, hastaneye gitmek için dilekçe verdi. Bir olay ya da durumun niçin ve hangi gerekçey- C) Tahlil sonuçlarını almak için danışmaya gitmelisin. le gerçekleştiğini bildiren cümlelere neden-sonuç D) Ayağı kırıldığından ayağını alçıya aldılar. cümleleri denir. Buna göre aşağıdaki cümlelerden hangisi ne- den-sonuç cümlesi değildir? 9. “Düşürdüğü kâğıtları yerden …..” cümlesi aşağıda- A) Bu yaptıklarından dolayı insanların kalbi çok kı- kilerden hangisiyle devam ettirilirse ''amaç-sonuç'' rıldı. anlamı ortaya çıkar? B) Edirne'ye gitmezsen oranın güzelliklerini fark ede- A) temizleyerek aldı. mezsin. B) alırsa kağıtlar ıslanmaz. C) aldığı için belini incitti. C) İnsanlar dere yataklarına ev yaptığı için sel bas- D) alabilmek için eğildi. kınları oluyor. D) Emek ve Dayanışma Günü nedeniyle okullar ta- til edildi. 44 6.TSürIkNçe ISForuTBUanRkaBsıO

CÜMLEDE ANLAM KOLA ORTA TEST - 2 Y AMAÇ, NEDEN, KOŞUL CÜMLELERİ 6002-017 ZOR 1. Yaşamak, bir başkası olmaktır. Eğer bugün de 3. Başka bir aşk istemez, aşkınla çarpar kalbimizORTA dünkü gibi hissediyorsak bizde duygu diye bir Ey vatan gözyaşların dinsinK, OyeLAtiYştik çünkü biz şey yok demektir. Dün hissettiğimiz duyguların OR Z tıpatıp aynısını hissetmek, hiçbir şekilde hisset- Bu şiirin ikinci dizesinde bulunan anlam ilişkisi memek anlamına gelir. (amaç-neden-koşul) aşağıdakilerden hangisinde vardır? Aşağıdaki cümlelerden hangisi bu metindeki A) Böyle yapacağınızı bilseydim hiç yola çıkmazdım. B) Ödevlerimi yapmaya kütüphaneye gidiyorum. altı çizili cümleyle anlam ilişkisi bakımından C) Ayakları çürüdüğünden masa çabucak kırıldı. özdeştir? D) Odayı süslemek için bayrak ve balonlar aldık. A) Ceplerimi kontrol etmeden evden çıktığımdan MODEL EĞİTİM YAYINLARI 4. Bir deva bulmak için bağrındaki yaraya anahtarlar evde kalmış. Toplanmıştı garipler şimdi kervansaraya B) Bu fotoğraf karesini yakalayabilmek için günler- Bu dizelerin taşıdığı anlam ilişkisi (amaç-neden-ko- ce bekledim. şul) aşağıdakilerin hangisinde vardır? C) Çiçekçinin hazırladığı çiçek demeti rüzgâr esin- A) Kimsesiz bir akşam vaktinde bile ce dağıldı. Hava almaya çıkmıştım sahile B) Daha deniz görmemiş bir çoban çocuğuyum D) Saygılı davranmayı öğrendiğinde insanlardan Bu dağların en eski âşinasıdır soyum saygı görebilirsin ancak. C) Denize bile iştahsız bakıyorsam Hep bu boyu devrilesi bozuk düzen 2. D) Kirpiğinden yavaş yavaş bir damla aksın Çünkü, ruhum, sen de o gün anlayacaksın Bankadaydım çünkü maaşımı çekmeye gitmiştim. MODEL EĞİTİM YAYINLARI 5. Murat (I) Fatih Sultan Mehmet, İstanbul’u fethetmek için kimsenin aklına gelmeyecek bir plan uygu- Batman’daki kardeşime para lamıştı. (II) Gemileri karadan geçirecekti çünkü gönderecektim bu sebeple ban- gemilerin denizden geçeceği noktaya zincir çe- kadaydım. kilmişti. (III) Bu plan, tarihte bir ilk olduğu için Oğuzhan herkesi çok şaşırtmıştı. (IV) İstanbul’un Fethi, Türk ve Müslüman dünyasında çok önemli ol- Altın hesabı açtıracaktım bu duğu için büyük bir anlam ifade ediyordu. yüzden bankadaydım. Gürkan Parçadaki numaralanmış cümlelerin hangisi ta- Soyguncu, soygun yapmasının sebebini açıklamadı. şıdığı anlam ilişkisi bakımından diğerlerinden Emre farklıdır? Yukarıdaki çocukların hangisinin cümlesinde se- A) I B) II C) III D) IV bep-sonuç ilişkisi yoktur? A) Murat B) Oğuzhan C) Gürkan D) Emre 6.TSürIkNçe ISForuTBUanRkaBsıO 45

CÜMLEDE ANLAM KOLA ORTA TEST - 2 AMAÇ, NEDEN, KOŞUL CÜMLELERİ Y ZOR 6. Arif Nihat Asya’nın “Çocuk ve Ağaç” adlı şiirinden 8. Aşağıda dört kişinin yağmur hakkında konuşma- alınan aşağıdaki bölümlerin hangisinde amaç-so- KOLAY nuç ilişkisi vardır? ları verilmiştir. A) Çocuk, çok sevdi ağacı ORTA Verirdi ona her kış Çiçekleri olaydı Yağmur, bir doğa olayıdır. B) Ağaç, çok sevdi çocuğu OR Z Öperdi altın saçlarından Dudakları olaydı Selim C) Ve ona öptürmek için MODEL EĞİTİM YAYINLARI İnsanlar yağmur yağması için yağmur Eğilirdi yerlere kadar duasına çıkıyor. Yanakları olaydı Selin D) Dökerdi önüne hepsini Ormanlar azalınca yağmur da azaldı. Gümüşten, altından, sedeften Oyuncakları olaydı Selma Su buharı olmazsa yağmur da yağmaz. Sercan Bu kişilerden hangisi yağmurun yağmasını bir koşula bağlamıştır? A) Selim B) Selin C) Selma D) Sercan 7. MODEL EĞİTİM YAYINLARI 9. Geçti istemem gelmeni Çatlıyor, yırtınıyor yokuşu sökmek için. Yokluğunda buldum seni; Hey Sakarya, kim demiş suya vurulmaz perçin? Bırak vehmimde gölgeni Rabbim isterse sular büklüm büklüm burulur, Gelme, artık neye yarar Necip Fazıl KISAKÜREK Sırtına Sakarya’nın, Türk tarihi vurulur. Bu dörtlüğün ilk iki dizesinde görülen anlam iliş- I. Sebep-sonuç II. Amaç-sonuç kisi (amaç-neden-koşul) aşağıdakilerden hangisin- de yoktur? III. Koşul-sonuç A) Buldum yerde bir erik Necip Fazıl Kısakürek’in “Sakarya Türküsü” adlı Kaptı bir ala geyik şiirinden alınan bölümde numaralanmış anlam B) Çocuktum, ufacıktım Top oynadım, acıktım ilişkilerinden hangisi veya hangileri vardır? C) Geyik beni görünce Düştü büyük sevince A) I ve II B) I ve III D) Ah o imiş anladım C) II ve III D) Yalnız III Sevincimden ağladım 46 6.TSürIkNçe ISForuTBUanRkaBsıO

CÜMLEDE ANLAM ORTA ORTA ÖZNEL-NESNEL CÜMLELER Y KOLA TAYEST - 3 KOL 6002-018 ZOR ZOR 1. 4. (I) İşçilerin kaldığı bina iki katlıydı. (II) Bu katla- Bu görselle ilgili söylenenlerden hangisi öznel rın her birinde insan ruhunu okşayan tablolar du- bir yargıdır? varlara asılmıştı. (III) Tabloların neden işçilerin A) Meydanda bulunan yeşil alanlar insanın içini açıyor. olduğu binaya asıldığı pek çok kişi tarafından B) Şehrin meydanında birleşen asfalt yollar var. merak edilmişti. (IV) Bu muhteşem eserleri gör- C) Şehirde yeni ve eski yapılar bir arada bulunuyor. mek işçilerin de hakkıydı. D) Yüksek ve alçak binalar meydanın etrafında di- zilmiş. Numaralanmış cümlelerin hangilerinde kişisel dü- 2. Söyleyenin kişisel duygu, düşünce ve görüşlerini içe- ren cümlelere öznel cümleler denir. şünceye yer verilmiştir? Buna göre aşağıdaki cümlelerden hangisi özneldir? MODEL EĞİTİM YAYINLARI A) I ve II B) I ve III A) Gece araba kullanırken gözleri ışıktan etkileniyor. C) II ve IV D) III ve IV B) Sanatçının eserleri tüm dünyada sergilendi. C) Fırından bu saatlerde mis gibi kokular geliyor. 5. Söyleyenin kendi duygusunu, düşüncesini veya be- D) Beyaz masanın etrafında altı sandalye diziliydi. ğenisini taşımayan cümlelere nesnel cümleler denir. 3. Buna göre aşağıdakilerden hangisi nesnel yargı- Nesnel cümleler, doğruluğu ya da yanlışlığı ka- larla ilişkilendirilemez? nıtlanabilen cümlelerdir. Bir cümle kanıtlanıp her- kesçe kabul görmüyorsa o cümleye nesnel cüm- A) Bilimsel B) Herkese göre aynı le denmez. C) Kanıtlanabilir D) Göreceli MODEL EĞİTİM YAYINLARI 6. (I) On yaşlarında bir çocuk geçiyor şimdi gözü- mün önünden. (II) Elindeki ipe bağlı oyuncak tankını çekip götürüyor her yere, şehrin dışında- ki o tozlu mahallede. (III) Tank plastik, rengi koyu yeşil. (IV) Keyfine diyecek yok çocuğun. Numaralanmış cümlelerin hangisi öznel bir yar- gı belirtir? A) I B) II C) III D) IV 7. Aşağıdakilerden hangisi öznellik-nesnellik açı- Buna göre aşağıdaki cümlelerden hangisi kanıt- sından diğerlerinden farklıdır? A) Sokaktaki insanlar telaşla sağa sola gidiyordu. lanabilirlik bakımından diğerlerinden farklıdır? B) O günden beri Ömer evinden dışarı çıkmadı. C) Kasım’ın en küçük oğlu Almanya’dan dönmüş. A) Elimdeki poşet neredeyse beş kilo gelir. D) Yirmi yedi yıldan beri bu konakta yaşıyorlarmış. B) Yazarın son kitabı beş yüz sayfa civarındadır. C) Bilgisayarımın klavyesine kahve döküldü. D) Meselenin bu kadar önemli olması beni ürküttü. 6.TSürIkNçe ISForuTBUanRkaBsıO 47

CÜMLEDE ANLAM ORTA ORTA Y ÖZNEL-NESNEL CÜMLELER KOLA TAEY ST - 3 KOL 8. (I) Bir elinde ekmek, diğerinde sebze poşetleri ZOR ile şalvarlı, yaşlı bir kadın sokaktan geçiyordu. ZOR (II) Birazdan mavi koltuğu avluya atmış, Hurda- cı Veli’nin evinin önünden geçecekti. (III) Bu so- 11. (I) Türkiye’de kahve yetişmez. (II) Buna rağmen Türk kaktan her geçişinde eski huzurlu günlerini acıy- la anımsardı. (IV) Sokağın köşesini dönüp yo- kahvesi diye bir şey vardır. (III) Türk kahvesinin de kuşa gelince yaşlı kadını torunu karşılayıp elin- sade, orta ve şekerli gibi çeşitleri vardır. (IV) Ancak deki poşetleri alacaktı. en iyisi sade kahvedir. Numaralanmış cümlelerden hangisi özneldir? A) I B) II C) III D) IV MODEL EĞİTİM YAYINLARI 12. Yazar son romanında yaşlı insanların huzurevle- Numaralanmış cümlelerden hangisi öznel bir yar- 12 gıdır? rinde yaşadıkları sıkıntıları çarpıcı bir dille sayfa- 34 A) I B) II C) III D) IV larca anlatmış. Bu cümlede altı çizili ifadelerden hangisi cümle- den çıkarılırsa cümle nesnel bir özellik kazanır? A) 1 B) 2 C) 3 D) 4 9. Söyleyenin kendi duygusunu, düşün- 13. Boğaz Köprüsü’nden İstanbul Boğazı’nın - - - - cesini veya beğenisini taşıyan cüm- manzarasını seyrettik. lelere öznel cümleler denir. Bu cümlede boş bırakılan yere aşağıdakilerden Buna göre aşağıdakilerden hangisi öznel yargı- hangisi getirilirse cümle nesnel olur? larla ilişkilendirilemez? A) Kişisel B) Kanıtlanabilir MODEL EĞİTİM YAYINLARI A) Büyüleyici B) Sisli C) Göreceli D) Yoruma bağlı C) Eşsiz D) Ürkütücü 10.  Uzungöl’ün manzarası kış aylarında daha bir et- kileyici oluyor. 14. Yeni aldığı kamyon - - - -  Futbolcular yarım sahada çift kale maç yaparak Bu cümle aşağıdakilerden hangisiyle tamamla- antrenmanı tamamladı. nırsa cümle nesnel bir özellik taşır? Bu cümlelerin kanıtlanabilirlik açısından özellikle- A) çok güzel görünüyor. ri aşağıdakilerin hangisinde sırasıyla verilmiştir? B) 2017 modelmiş. C) hoş bir görünüme sahipti. A) Öznel, öznel B) Nesnel, nesnel D) tam bana göreymiş. C) Öznel, nesnel D) Nesnel, öznel 48 6.TSürIkNçe ISForuTBUanRkaBsıO

CÜMLEDE ANLAM KOLA ORTA TEST - 4 Y ÖZNEL-NESNEL CÜMLELER 6002-019 ZOR 1. Günümüzde teknolojik gelişmeler,- - - - 4. Bir şirketin yıl sonu değerlendirme toplantısında aşağıdaki konuşmalar yapKıOlmLAışYtır. Bu cümle aşağıdakilerden hangisiyle tamamla- ORTA nırsa nesnel bir yargı meydana gelir? Bu yıl şirketimiz yüzde yirmi bü-ORZ A) insanları birbirinden soğutuyor. yüme göstermiş. B) sağlıkta hızlı sonuçlar alınmasını sağlıyor. C) akrabalık ilişkilerini olumsuz etkiliyor. Patron D) kişilerin kötü özelliklerini de gözler önüne seriyor. MODEL EĞİTİM YAYINLARI Çalışanlarımızın gösterdiği gay- 2. ret bizi mutlu etti. (I) Köylü, pazardan biri ahlat biri vişne iki kök fidanla dönmüştü köyüne. (II) Toprak damlı Müdür evinin önüne iki çukur eşmişti. (III) Kirazla ahlatı yan yana dikmişti. (IV) Diplerini çiğnemiş Bu yılki kâr oranımız geçen yı- la göre daha yüksek. ve besmeleyle can suyunu vermişti. Numaralanmış cümlelerin öznellik-nesnellik du- Muhasebeci rumlarıyla ilgili aşağıdakilerden hangisi doğru- Şirketimiz yıl içerisinde yirmi iki dur? kez ulusal basında yer aldı. A) Cümlelerin tamamı nesnel yargıdır. B) Cümlelerin tamamı öznel yargıdır. Sekreter C) I ve III nesnel, II ve IV özneldir. Buna göre hangisinin kurduğu cümle kanıtlana- D) I ve IV nesnel, II ve III özneldir. bilirlik açısından diğerlerinden farklıdır? A) Patron B) Müdür C) Muhasebeci D) Sekreter MODEL EĞİTİM YAYINLARI 5. 3. Bana göre kareli gömlekler gençlere (I) Gökyüzünde kara bulutlar var. (II) Yarım saate kadar yağmurun başla- çok yakışmıyor. yacağını düşünüyorum. (III) Aslında böy- le havaları hiç sevmem. (IV) Ama bugün Kadir içimde derin bir huzur var. Kadir’in bu cümlesiyle kanıtlanabilirlik açısından farklı olan cümle aşağıdakilerden hangisidir? Numaralanmış cümlelerden hangisi kanıtlanabi- A) Türkiye’nin en küçük bölgesi Marmara Bölgesi’dir. B) Nergis, sümbülden daha güzel kokar. lirlik açısından diğerlerinden farklıdır? C) Uçakla yolculuk, otobüsle yolculuktan zevklidir. A) I B) II C) III D) IV D) Yağmurlu havalar bana huzur veriyor. 6.TSürIkNçe ISForuTBUanRkaBsıO 49

CÜMLEDE ANLAM KOLA ORTA TEST - 4 ÖZNEL-NESNEL CÜMLELER Y ZOR 6. 8. (I) Yalnız Efe, Türk kısa öykücülüğünün kurucuların-ORTA Ev güneş almıyor. dan olan ve en fazla okunaKnOyLaAYzar unvanı taşıyan Ömer Seyfettin'in romanıdır. (II) Roman, ilk olarakZ Leyla 25 Nisan 1918 tarihinde Yeni Mecmua adlı dergide yayımlanmıştır. (III) Hikâyede Kezban isimli genç bir kızın uğradığı haksızlık sonucunda kendisi ve mağ-OR dur duruma düşen halk için zalimlere ve halkı soyan Ev, iş yerimden farklı bir semtte. kişilere karşı verdiği mücadele anlatılıyor. (IV) Ro- man, yakın gelecekte Türk edebiyatının en beğeni- Reşit len romanı olma yolunda ilerlemektedir. Evin kirası maaşımın yarısı MODEL EĞİTİM YAYINLARI Numaralanmış cümlelerin hangisi kanıtlanabilir- kadar. lik açısından diğerlerinden farklıdır? Efe A) I B) II C) III D) IV Odaların düzeni benim zevki- me uygun değil. İnci 9. I. Bir yığın toprakla bir parça mermer II. Üstünde yazılı yaşınla, adın Bu çocukların hangisinin kurduğu cümle öznel- III. Baş ucunda matem renkli serviler dir? IV. Hüznüyle titreşir sanki hayatın A) Leyla B) Reşit Ahmet Hamdi TANPINAR C) Efe D) İnci Numaralanmış dizelerin hangileri nesnel anlam taşımaktadır? A) I ve II B) I ve III C) II ve III D) II ve IV 7. Kitabın konusu Kurtuluş Savaşı olunca ilgimi çekti MODEL EĞİTİM YAYINLARI 10. hemen. (I) Benim için haftanın bütün günleri aynıdır. (II) Pazartesi gününü hafta başı diye sevme- Bu cümleyle öznellik-nesnellik yönünden özdeş mezlik etmem. (III) Cuma günü tatil başlıyor olan cümle aşağıdakilerden hangisidir? diye sevinmem. (IV) Çünkü ben, haftanın A) Kara bir taşı kucağına almış sallıyordu. yedi günü çalışan biriyim. B) En güzel manzarayı buradan izleyebilirsin. C) Bu yıl yedi ton buğday hasat etmişler. D) Salataya yeşil nane de doğranmış. Numaralanmış cümlelerden hangisi kanıtlanabi- lirlik açısından diğerlerinden farklıdır? A) I B) II C) III D) IV 50 6.TSürIkNçe ISForuTBUanRkaBsıO

CÜMLEDE ANLAM KOLA ORTA TEST - 5 CÜMLENİN İFADE ETTİĞİ ANLAM ÖZELLİKLERİ KOLAYY 6002-020 ZOR 1.  Sen ne ara bu kadar büyüdün, kocaman olmuşsun! MODEL EĞİTİM YAYINLARI 4.  Son yapılan denemede okul birincisi oldum! “Bu nedir?”, “Bu kimdir?” sorularına cevap veren,  Aynı hareketi tekrar edersen senin için iyi olmaz. bir varlığın veya kavramın ne olduğunu belirten Aşağıdaki görsellerden hangisi bu cümlelerden cümlelere tanım cümleleri denir. herhangi biriyle ilgili değildir? Buna göre aşağıdakilerden hangisi tanım cümle- A) B) sidir? C) D) A) En duygusuz kararların ardında taş kalpli hesap- lar yatabilir çoğu zaman. B) Sonunda yalnızdım ve artık asla yalnız olmaya- caktım. C) Bazıları dinlemeyi bilmedikleri için konuşmayı da bilmez. D) Yazar olmak, bütün zorluklara rağmen yazma tut- kusunu içinde barındırmaktır. 2. (I) Ali’nin dedesi ona bayramlık hediye almak istiyor- 5. (I) Ekipler birinci kattaki direklere dinamitleri yer- du. (II) Büyük bir ayakkabı mağazasına girdiler. leştirdiler. (II) Gerekli önlemlerin alınmasının ar- (III) Dedesi raflardaki ayakkabıları inceliyordu. (IV) Ali ise girişteki ışıklı spor ayakkabıdan gözlerini ala- dından dinamitler patlatıldı. (III) Ancak bina hâlâ mıyordu. ayaktaydı. (IV) Etrafta toplanan kalabalık ise hay- retle olan biteni izliyordu. Numaralanmış cümlelerin hangisinde beğeni söz konusudur? Numaralanmış cümlelerin hangisinde şaşırma A) I B) II C) III D) IV söz konusudur? A) I B) II C) III D) IV 3. Kişilere söylenerek bir davranışı yapmaları veya yap- MODEL EĞİTİM YAYINLARI 6. Baksan bir uzaklık var hangi yana mamaları konusunda birtakım öğütler içeren cümle- Hangi eşyaya dönsen boş bir ayna lere “uyarı cümleleri” denir. Varmak istediğim uzak limana Gemiler beni almadan kalkıyor Buna göre aşağıdaki cümlelerin hangisinde “uya- rı” anlamı vardır? Ahmet Muhip DRANAS A) Doktor, her ay muayene olacağımı söyledi. B) Tramvay yaklaşırken sarı çizginin gerisinde durun! Bu şiirde aşağıdaki duygulardan hangisine yer C) Herhangi bir markete girip yiyecek bir şeyler alalım. D) Bu saatte açık eczane bulman çok zor. verilmiştir? A) Umutsuzluk B) Sabır C) Kıskançlık D) Sevinç 6.TSürIkNçe ISForuTBUanRkaBsıO 51

CÜMLEDE ANLAM ORTAKOLA TEST - 5 CÜMLENİN İFADE ETTİĞİ ANLAM ÖZELLİKLERİ Y KOLAY ZOR 7. Ahmet: Tamam da hep böyle kırıcı olmak zorunda 10. Olasılık cümleleri, gerçekleşmesi kesin olmayan bir mısın? olayın veya bir durumun ortaya çıkmasının beklenil- mesi, umut edilmesi ile ilgili cümlelerdir. Selim: Özür dilerim, bilmeden seni kırdım galiba. Ahmet: Her seferinde aynı şey oluyor. Bu, beni üzü- Buna göre aşağıdakilerin hangisi olasılık cümle- sidir? yor. Selim: Bundan sonra daha dikkatli olacağım. A) Kardeşinin yanından bir dakika bile olsun ayrıl- Bu diyalogda Ahmet’in ifade ettiği duygu aşağı- mamalısın. dakilerden hangisidir? B) Bu yıl yapılacak sınavı kazanacağına adım gibi eminim. A) Yakınma B) Sitem MODEL EĞİTİM YAYINLARI C) Kıskançlık D) Küçümseme C) Yaptıklarından sonra onunla asla konuşmayaca- ğım. D) Yarın annem ve ben size kalmaya gelebiliriz. 8. Aşağıda dört ayrı metnin anahtar kelimeleri verilmiştir. I. II. 11. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde beğenme anla- Çocukluk Memleket mı söz konusu değildir? Eski günler Güzel zamanlar Sıla A) Bu harika keki hanginiz yaptı? Eski bayramlar B) Böyle bir arabayı ilk defa görüyorum. III. C) Yeni boyattığı saçları çok güzel olmuş. Gelecek IV. D) Bu mavi kıyafetler sana çok yakışmış. Teknoloji Anne Medeniyet Şefkat Sevgi Hangi anahtar kelimelerin bağlı olduğu metin öz- lem duygusunu barındırmaz? A) I B) II C) III D) IV 9.  Pişmanlık MODEL EĞİTİM YAYINLARI 12.  Şaşırma (I) Sabah uyandığımda odamın her tarafının ba-  Öneri lonlarla dolu olduğunu ve duvarların süslendiği- Aşağıdaki cümlelerin hangisinde bu anlamların ni gördüm. (II) Çok şaşırmış ve heyecanlanmış- tım. (III) Ailemin doğum günümü unutacağını dü- herhangi birine yer verilmemiştir? şünüyordum ama yanılmışım. (IV) Odaya giren annem “Aaa, bu odayı kim süslemiş böyle?” di- A) Gece yolda giderken karşıma bir köpek çıkma- yerek gülümsedi. sın mı? B) Keşke akşam o kadar çok yemeseydim. Bu metindeki numaralanmış cümlelerin hangisin- C) Bu yaz tatilinde kendine zaman ayırmalısın. D) Herkesin işin yapmaktan yoruldum artık. de “bilmezlikten gelme” anlamı vardır? A) I B) II C) III D) IV 52 6.TSürIkNçe ISForuTBUanRkaBsıO

CÜMLEDE ANLAM ORTA ORTA CÜMLENİN İFADE ETTİĞİ ANLAM ÖZELLİKLERİ Y KOLA TAYEST - 6 KOL 6002-021 ZOR ZOR 1. I. Ofisin boğucu havası ruhumu kararttı. 4. II. Çalının dibinde yılanı görünce tüylerim diken di- Bir sorunun çözüme kavuşturulması veya mev- cut durumun daha iyi hâle getirilmesi için orta- ken oldu. III. Her gün aynı işleri yapmaktan artık gına geldi. ya konan cümlelere “öneri (tavsiye) cümleleri” IV. Göl manzaralı piknikte içim açıldı. denir. Numaralanmış cümlelerden hangi ikisinin taşıdı- ğı duygu birbirinin tersidir? Buna göre aşağıdaki cümlelerin hangisinde “öne- A) I ve II B) I ve IV ri (tavsiye)” anlamı yoktur? C) II ve III D) III ve IV A) Havalar güzel gidiyor Sen de çiçek açtın erkenden 2.  Yakınma MODEL EĞİTİM YAYINLARI B) Önce türkülerimizi öğren  Beğeni Seni büyüten ninnilerimizi belle  Öneri C) Diline takılanları ayıkla Aşağıdakilerin hangisinde bu anlam özelliklerin- Yabancı sözcükleri at D) Annenden öğrendiğinle yetinme den herhangi biri yoktur? Çocuğum, Türkçeni geliştir A) Şehrin en tepesinde Türk kahvesi içtik. 5. B) Yarın akşam birlikte çay içelim mi? — Hoş geldin şeker arkadaşım. Bak şuradaki C) Bu davranışlarıyla kendinden iyice soğuttu. sehpanın üzerinde akide şekeri var. Bir D) Hayatımda böyle lezzetli bir yemek yememiştim. tane al kendine. Hemen bir şeker alıp ağzına atan Elif, 3. MODEL EĞİTİM YAYINLARI cevap verdi: Bir kimse veya bir şeyle ilgili olarak belirli şart, — Hoş bulduk amca, benim adım Elif. olay ve görüntülere dayanarak önceden edinil- — Benimki de Reşat, Elifçiğim. miş olumlu veya olumsuz yargılara ön yargı adı — Şey, ne yaptığınızı öğrenebilir miyim? verilir. Ön yargı, “peşin hüküm” olarak da ad- — Tabii ki, bir kitap yazıyorum ben. landırılır. — Siz yazar mısınız? Güldü Reşat amca. — - - - - Buna göre aşağıdaki cümlelerden hangisi ön yar- gı anlamı taşımaktadır? Bu diyalogda boş bırakılan yere aşağıdakilerden A) Emre bu maçta harika futbol oynadı. hangisi getirilirse “Bahsi geçen durumla ilgili kişi- B) Matematik yazılısından kesin düşük not alacak. nin hür iradesiyle karar verebileceği” anlamı çıkar? C) Türkiye’nin toprakları en geniş ili Konya’dır. A) Bilmem, sen nasıl istersen öyle diyebilirsin. D) Ona söylediğim sözler buradan köye yol olur. B) Aslında kimin ne düşündüğü umurumda değil. C) Bilmem, oradan bakınca öyle mi görünüyorum? D) Evet, yazarım. Ben Reşat Nuri Güntekin. 6.TSürIkNçe ISForuTBUanRkaBsıO 53

CÜMLEDE ANLAM ORTA ORTA CÜMLENİN İFADE ETTİĞİ ANLAM ÖZELLİKLERİ Y KOLA TAYEST - 6 KOL ZOR ZOR 6. Aşağıda cümleler ve karşılarında da taşıdıkları duy- 9. Şakaklarıma kar mı yağdı ne var gular verilmiştir. Benim mi Allah’ım bu çizgili yüz Ya gözler altındaki mor halkalar I Eli kapıya sıkışan çocuğa çok Acıma Neden böyle düşman görünürsünüz üzüldüm. Yıllar yılı dost bildiğim aynalar II Benim başarılarımı çekemiyorlar. Özenme Cahit Sıtkı TARANCI Bu şiirde altı çizili dizelere hâkim olan duygu aşa- III Üç gol kaçıran oyuncu hocasını çi- Kızgınlık leden çıkardı. ğıdakilerden hangisidir? IV Oğlunu kucaklayan annenin yüzün- Sevinç A) Merak B) Şaşkınlık de güller açtı. C) Sitem D) Korku MODEL EĞİTİM YAYINLARI Buna göre hangi cümlenin karşısındaki duygu yanlış verilmiştir? A) I B) II C) III D) IV 7. Zamanla nasıl değişiyor insan 10. Hangi resmime baksam ben değilim Nerde o günler, o şevk, o heyecan Gerçekleşmemiş veya aslında öyle olmayan Bu güler yüzlü adam ben değilim bir durumu bir an için gerçekleşmiş ve öyley- Yalandır kaygısız olduğum yalan miş gibi kabul etmeye “varsayım” denir. Cahit Sıtkı TARANCI Buna göre aşağıdaki cümlelerin hangisinde var- Bu şiirde altı çizili dizeye hâkim olan duygu aşa- ğıdakilerden hangisidir? sayım anlamı vardır? A) Özlem B) Şüphe A) Şunu bilin ki bir gün dünyaya sımsıkı tutunacağım. C) Endişe D) Merak B) Hayatta hiçbir zaman bir başkasına tüm benliğin- le güvenme. C) Farz edelim ki sabah uyandığında bu olanların hiçbiri olmamış. D) Şimdiki boşvermişliğim, bir zaman çok önemse- mişliğimin sonucudur. 8. 11.  Kanıksama MODEL EĞİTİM YAYINLARI Azımsama; bir şeyi beklediğinden,  Yadsıma umduğundan daha az görüp bunu  Öz eleştiri belirtmek, az sayarak beğenmemek, Aşağıdaki cümlelerin hangisinde bu anlamların az bulmak demektir. herhangi birine yer verilmemiştir? A) Müdürün yaptığı duygusal konuşmayı herkes al- Buna göre aşağıdaki cümlelerin hangisinde “azım- kışladı. sama” anlamı vardır? B) Giyim kuşamıma biraz daha dikkat etseydim işe A) Bacak kadar boyuyla herkesle dalga geçmeye alınırdım. çalışıyor. C) Annemin bu sözleri artık beni eskisi kadar etkile- B) Yağmur altında göz göre göre ıslanmak boş iş- miyor. lerden biridir. D) Dünkü yazılıda kopya çekenlerden biri asla ben C) Bu aldığın maaşla ay sonunu bile getiremeyiz. değilim. D) Her davranışım nedense senin gözüne batıyor. 54 6.TSürIkNçe ISForuTBUanRkaBsıO

CÜMLEDE ANLAM KOLA ORTA TEST - 7 KOLAYY GEÇİŞ VE BAĞLANTI İFADELERİ 6002-022 ZOR 1. Günlük hayatımızda, konuşmalarımızda birtakım 4. Tatile gidiyorum - - - - içim hiç rahat değil. destekleyici veya açıklayıcı ifadelere başvururuz. Bu cümlede boş bırakılan yere aşağıdaki geçiş ve bağlantı ifadelerinden hangisi getirilemez? Buna göre altı çizili sözcük veya sözcük grupla- A) Ama B) Ancak rından hangisi yukarıda bahsedilen ifadelerden C) Yalnız D) Hatta biridir? A) Bu şekilde davranmasına rağmen onu neden af- MODEL EĞİTİM YAYINLARI 5.  Hafta sonu pikniğe gidelim.  Basketbol oynayalım. fettin? B) Bu sınıfı çok seviyorum hatta geziye götürmeyi Bu iki cümle aşağıdaki ifadelerden hangisi ile bağlanamaz? düşünüyorum. C) Oraya gelmek istiyorum yalnız beni otogardan al- A) Fakat B) Veya malısın. D) Saatin alarmını kurdum oysaki uyanabileceğimi sanıyordum. C) Ya da D) Yahut 2. Gözlük takmaya başladı - - - - gözleri uzağı iyi görmüyor. 6. Bu cümlede boş bırakılan yere aşağıdaki geçiş (I)G özlerini görseniz korkardınız ve bağlantı ifadelerinden hangisi getirilmelidir? (II)P olisten kaçıyordu derdiniz (III)B ir cinayet işlemişti derdiniz A) Böylece B) Çünkü (IV)H âlbuki kendinden kaçıyordu C) Ancak D) Oysa 3. (I) Birazdan yorgunluklar unutulacak. (II) Işık- MODEL EĞİTİM YAYINLARI tan geminin siren sesiyle yaprakları kuşa ben- Bu dörtlüğün kaç numaralı dizesinde düşünce- zeyen ağaç uçuracak kuşlarını. (III) Kuşların hepsi yeşil. (IV) Kuşlar uçacak üstelik bir daha nin yönünü değiştiren bir ifadeye yer verilmiştir? konmayacaklar hiçbir yere. A) I B) II C) III D) IV 7. Numaralanmış cümlelerin hangisinde geçiş ve Meydan çok kalabalıktı - - - - iğne atsan yere bağlantı ifadesine yer verilmiştir? düşmezdi. Bu cümlede boş bırakılan yere aşağıdaki geçiş A) I B) II C) III D) IV ve bağlantı ifadelerinden hangisi getirilmelidir? A) Öylece B) Öyle ki C) Öylesine D) Öyle 6.TSürIkNçe ISForuTBUanRkaBsıO 55

CÜMLEDE ANLAM ORTAKOLA TEST - 7 GEÇİŞ VE BAĞLANTI İFADELERİ Y KOLAY ZOR 8. MODEL EĞİTİM YAYINLARI 11. Aşağıdakilerin hangisinde boş bırakılan yere “bu- (I) Yazar, ömrünün sonuna dek sayfalar dolusu na rağmen, bununla birlikte, hatta” sözcüklerinden mektup kaleme aldı. (II) Bu mektupların neredey- herhangi biri getirilemez? se tamamını babasına yazdı. (III) Annesinden bu mektupları babasına vermesini istedi. (IV) Buna A) Onun için her şeyi yaptım - - - - beni bir kere bi- karşın mektuplardan bir tanesini bile görmedi ba- le aramadı. bası. B) Ben de sizinle gelmek istiyorum - - - - vakit bula- mıyorum. Numaralanmış cümlelerin hangisinde geçiş ve C) İşlerin tamamını bitirin - - - - geç kalmadan evde bağlantı unsuruna yer verilmiştir? olun. A) I B) II C) III D) IV D) Bu konu ile ilgili - - - - şunları söylemek istiyorum. 9. 12. Aşağıdaki altı çizili ifadelerden hangisi cümlenin Düşüncenin yönünü değiştiren ifadeler, iki düşün- anlam yönünü değiştirmektedir? ce arasında olumludan olumsuz düşünceye ve- ya olumsuzdan olumlu düşünceye geçişi sağlar. A) Çok ders çalıştık başka bir deyişle sabaha kadar uyumadık. Buna göre aşağıdakilerin hangisinde düşüncenin B) Bildiklerimi ona anlattım yani artık o da her şeyi biliyor. yönünü değiştiren bir ifadeye yer verilmemiştir? C) Onlara hiç saygısızlık etmedim ama bunu bilmi- A) Arkadaşlarım beni de çağırdı lakin ben gideme- yorlar. dim. D) Özetle bundan sonra bana ve aileme yardım ede- B) Sen de bizimle gelebilirsin ama ben seninle ceksin. oturmam. C) Okul için çok heyecanlanmıştım ancak istediği- mi bulamadım. D) Kimseden bir beklentim yok, yalnız senden yar- dım bekliyorum. 10. Aşağıdakilerin hangisinde bir geçiş ve bağlantı MODEL EĞİTİM YAYINLARI 13. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde boş bırakılan ifadesine yer verilmemiştir? yere düşüncenin yönünü değiştiren bir ifade ge- tirilemez? A) Ellerini açıp bana koşmasını istedim fakat kızım bana gelmedi. A) Yaşadıklarımdan öğrendiklerim var - - - - hâlâ öğ- reneceklerim de var. B) Arabayı almak için yola çıkacaktım ki misafirler geldi, çıkamadım. B) Birlikte bazı şeylerin üstesinden gelebilirdik - - - - sen hiç destek olmadın. C) Onu düğünüme davet ettim bununla birlikte gel- mesi için ısrar ettim. C) Ona ne zaman bir şey desem önemsemedi - - - - ben de artık bir şey demiyorum. D) Akrabalarımızla her bayram buluşurduk ne var ki bu bayram kısmet olmadı. D) Gecenin bu saatinde açık bir market arıyorum - - - - henüz bulamadım. 56 6.TSürIkNçe ISForuTBUanRkaBsıO

CÜMLEDE ANLAM ORTA ORTA GEÇİŞ VE BAĞLANTI İFADELERİ Y KOLA TAYEST - 8 KOL 6002-023 ZOR ZOR 1. 3. Yazarken veya konuşurken sözlerimizi sonuca (I) Sabaha karşı dönüyor eve. (II) O sarı, cılız bağlamak ve özetlemek isteğimizde birtakım ışığın altında durup tavana bakıyor uzun uzun. özet ve sonuç bildiren ifadeler kullanırız. (II) Ampulün etrafındaki halkalar hareketleni- yor, dönüp duruyor. (III) Üstelik döndükçe hız- lanıyor, hızlandıkça derinleşiyor, bir anafora Buna göre altı çizili sözcük veya sözcük grupla- dönüşüyor. (IV) Bu anafor; o sarı, cılız, hasta- rından hangisi yukarıda bahsedilen ifadelerden lıklı ışığı yutuyor. (V) Son olarak kıldan, kap- biridir? kara, kubbemsi bir çadır her şeyi örtüyor. A) Gözlerimin eskisi kadar iyi göremediğini fark et- MODEL EĞİTİM YAYINLARI tim sonuç olarak doktora gittim. Numaralanmış cümlelerden hangilerinde destek- B) Buraların eski hâlini görmediniz çünkü o zaman- leyici, açıklayıcı ve özetleyici ifadeye yer veril- lar yoktunuz. miştir? C) Kardeşlerim ve kuzenlerim birlikte gezmeye git- A) I ve II B) II ve III mişler. C) III ve IV D) III ve V D) Bilgisayarım bozuldu ne var ki tamir ettiremedim. 4. (I) Yağmurlu havalarda Yahya Bey’in hep yaptığı bir şey vardı: (II) Yağmurluğunu giyip tarlasında çamurlara bata bata yağmurun toprağa hangi de- rinlikte işlediğine bakardı. (III) Toprak iyice derin- lerine kadar ıslanıp Yahya Bey’in istediği kıvama gelince Yahya Bey, çamurları eline alıp onları âde- 2. ta okşardı. (IV) Böylelikle Yahya Bey’in evdeki ger- gin tavırlarından eser kalmazdı. Oyun oynamak, Püskül’ün günlük etkinlikle- MODEL EĞİTİM YAYINLARI Numaralanmış cümlelerin hangisinde sonuç bil- rinden biri. Diğer önemli etkinliği de uyumak. diren özetleyici bir ifadeye yer verilmiştir? Püskül, günün büyük bölümünü uyuyarak ge- A) I B) II C) III D) IV çiriyor. Ancak uykusu bizimkinden farklı. Kimi zaman birkaç dakikalığına şekerleme yapar- ken kimi zaman da birkaç saat derin uyuyor. Gece sık sık uyanıyor. Gecenin bir yarısı onu 5. Selam Arkadaşlar! Ben Kutay. evin içinde dolaşırken görebilirsiniz. Hatta kar- Aşağıdaki cümleleri ödevim nı aç olduğu zaman sizi uykunuzdan edebilir. için yazdım. Doğru olup olma- Bu parçada kullanılan geçiş ve bağlantı ifadele- dığından emin değilim. Kutay’ın yazdığı cümlelerin hangisinde altı çizili ri aşağıdakilerin hangisinde doğru verilmiştir? A) De, hatta B) Kimi, ancak ifade cümlenin anlamına uygun düşmemiştir? C) Ancak, hatta D) De, ancak A) Her gün kitap okurum böylece kendimi geliştiririm. B) Hava yağmurluydu çünkü pikniğe gidemedik. C) Her şeye rağmen bu mücadeleden vazgeçemem. D) O bana hakaret etti buna karşın ben sustum. 6.TSürIkNçe ISForuTBUanRkaBsıO 57

CÜMLEDE ANLAM ORTA ORTA GEÇİŞ VE BAĞLANTI İFADELERİ Y KOLA TAYEST - 8 KOL ZOR ZOR 6. MODEL EĞİTİM YAYINLARI 9. Dolar tırmanışa geçti yani yükseliyor. Merhaba, Ben Gökçe. Öğret- Bu cümledeki altı çizili ifadeyle aynı anlam ve gö- menim “Biliyorum - - - - anla- tamıyorum.” cümlesinde boş reve sahip geçiş ve bağlantı ifadesinin kullanıl- bırakılan yere hangi ifadeleri dığı cümle aşağıdakilerden hangisidir? A) Ayağı ağrıyor buna rağmen top oynuyor. getirebileceğimi sordu. B) Beni ziyarete gelmiş hâlbuki kendisi de yaralıydı. C) O günlerde yüzü gülmüyordu başka bir deyişle Ben de sırasıyla şunları söyledim: I. fakat mutsuzdu. II. ne var ki D) İki saattir bekliyoruz ne var ki gelen giden yok. III. bu yüzden IV. ancak 10. Cümlenin anlam akışı düşünüldüğünde Gökçe'nin Bir konuyu uzun uzun an- belirlediği ifadelerden hangisi yanlıştır? lattıktan sonra anlatılanla- A) I B) II C) III D) IV rı toparlamak için bazı ifa- deler kullanılır. 7. (I) İhsan Oktay Anar’ın son kitabı “Yedinci Gün” raf- lara çıkarken büyük tantana koptu. (II) Bu kopan Aşağıdaki cümlelerden hangisi bu açıklamaya ör- tantana çok da hoşuma gitti açıkçası. (III) Bir ede- biyatçının sırf yazdıklarıyla, okuyucu kitlesine ya- nek olamaz? şattığı heyecanla bunu başarması nasıl hoşuma git- A) Öncelikle saatlerimizi ayarlayalım. mesin? (IV) Yazarın ilk romanı “Puslu Kıtalar Atla- B) Özetle her şeyin başı sağlıktır. sı”nı okuyup hayran olmuş bir okuyucu olarak “Ye- C) Kısacası eğitim ailede başlar. dinci Gün” de hediye edilince hemen okudum. D) Sonuç olarak geleneklerimize sahip çıkmalıyız. MODEL EĞİTİM YAYINLARI Bu metnin numaralanmış cümlelerinin hangisin- de destekleyici ve açıklayıcı bir ifadeye yer veril- miştir? A) I B) II C) III D) IV 8. 11. (I) Odun sesini ninni gibi algılamakla geçmişti ço- (I) Yaşadığı köyde ondan başka hiç kimse kalma- cukluğum. (II) Özellikle geceleri battaniyeyi üze- mıştı. (II) Bütün köy ekmek parası kazanmak için rimize çektiğimizde, annem kapıyı kapattığında, şehre göç etmişti. (III) Köyde tek başına kalan Tu- sobanın küçük deliklerinden tavana ateşin dansı ran Ağa tüm vaktini hayvanları ile birlikte geçirirdi. yansırdı. (III) Aynı noktaya biraz fazla baktığım- (IV) Üstelik çocukları da onu terk etmişti. da gördüklerimi insan figürüne benzetirdim. (IV) Eğilip kalkan, hoplayıp zıplayan ateş insan- lar olurdu tavanda. Numaralanmış cümlelerin hangisinde destekle- yici ve açıklayıcı bir ifadeye yer verilmiştir? Numaralanmış cümlelerin hangisinde destekle- A) I B) II C) III D) IV yici ve açıklayıcı bir ifadeye yer verilmiştir? A) I B) II C) III D) IV 58 6.TSürIkNçe ISForuTBUanRkaBsıO

CÜMLEDE ANLAM ORTA ORTA Y KARŞILAŞTIRMA, ÖRNEKLEME, ABARTMA, BENZETME KOLA TAYEST - 9 KOL 6002-024 ZOR ZOR 1. 4. Karşılaştırma, iki varlık arasında yapılabildiği gi- (I) Sultan II. Mehmet, İstanbul’u fethetmeyi çok bi ikiden fazla varlık arasında da yapılabilir. istemektedir. (II) Bunun için dev toplar döktür- me, surların altına tüneller kazdırma, gemileri karadan Haliç’e indirme gibi hazırlıklar yapmış- Buna göre aşağıdaki cümlelerin hangisinde kar- tır. (III) Çalışmalarının karşılığını da İstanbul’u fethederek almıştır. (IV) İstanbul’u fethettikten şılaştırma ikiden fazla varlık arasında yapılmıştır? sonra kendisine “Fatih” unvanı verilmiştir. A) Dünyanın en hızlı uçan kuşu gökdoğandır. B) Bizim okulumuz sizinkinden daha başarılı oldu. C) Ahmet ve Akif’ten biri daha becerikliydi. D) Toplantı dünkünden kısa sürmüştü. MODEL EĞİTİM YAYINLARI 5. Numaralanmış cümlelerin hangisinde örnekleme (I) İç Anadolu, pek tanınmayan, yapılmıştır? tanındıkça da sevilen bir böl- A) I B) II C) III D) IV gemizdir. (II) Bir Kayseri’nin veya 2. Her şey akar: su, yıldız, tarih, insan ve fikir bir Niğde’nin in- Oluklar çift: Birinden nur akar, birinden kir sanını tanısanız bu konuda benimle aynı fikirde olacağınızdan emin olabilirsiniz. (III) İnsanları tam Necip Fazıl KISAKÜREK Bu şiirin ilk dizesinde aşağıdakilerden hangisi olarak tanımadan onlar hakkında peşin hüküm- lere varmamak gerekir. (IV) Bu sayede onlar hak- vardır? kında daha sağlıklı düşüncelere ulaşabiliriz. A) Abartma B) Karşılaştırma C) Benzetme D) Örnekleme Numaralanmış cümlelerin hangisinde örnekleme MODEL EĞİTİM YAYINLARI yapılmıştır? A) I B) II C) III D) IV 3. 6. Bu vatan toprağın kara bağrında Sıradağlar gibi duranlarındır Bir tarih boyunca onun uğrunda, Kendini tarihe verenlerindir Bu görselle ilgili söylenenlerden hangisi abartılı Orhan Şaik GÖKYAY anlatım cümlesidir? Bu dörtlüğün altı çizili dizesinde aşağıdakilerden A) Çok güzel bir göl kıyısında şarkılar söyledik. B) Karlı dağların zirvesinden serin rüzgârlar esiyordu. hangisi vardır? C) Uçsuz bucaksız ormanların derinliklerine bir tür- A) Abartma B) Benzetme lü ulaşılamıyordu. C) Karşılaştırma D) Örnekleme D) Dağların görüntüsü bir ayna gibi göle yansıyordu. 6.TSürIkNçe ISForuTBUanRkaBsıO 59

CÜMLEDE ANLAM ORTA ORTA KARŞILAŞTIRMA, ÖRNEKLEME, ABARTMA, BENZETME Y KOLA TAYEST - 9 KOL ZOR ZOR 7. İki olay, kişi, varlık veya kavram arasındaki benzer- 10. Yayla evinde kar gibi beyaz çarşaflarda sabaha ka- liklerin ve farklılıkların ortaya konduğu cümleler kar- dar bebekler gibi uyuduk. şılaştırma cümleleridir. Bu cümlede aşağıdakilerden hangisi bir benzet- Bu tanıma göre aşağıdakilerden hangisi karşılaş- me içinde kullanılmamıştır? tırma cümlesidir? A) B) A) Ahmet, takdir belgesini az bir puanla kaybetmiş. B) Selim, televizyonun karşısında uyuyakalmış. C) Duru’nun sözel, Cemre’nin sayısal zekâsı iyidir. D) Hava rüzgârlı olduğu için voleybol oynayamadık. 8. MODEL EĞİTİM YAYINLARI C) D) (I) Türk toplumunda yüzyıllardır değişmeyen pek çok özellik mevcut. (II) Bu özellikler bizi biz ya- 11. Bir şeyin niteliklerini veya bir olayı olduğundan faz- pan her şeyi içeriyor. (III) Atatürk’ün dediği gibi la büyüterek veya küçülterek anlatmaya abartma de- son dönemde pek çalışkan olmasak da yardım- nir. severlik, misafirperverlik, vefalı olma bu özellik- lerimizden bazıları. (IV) Bizi tanıyanların hepsi- Buna göre aşağıdaki cümlelerin hangisinde abart- nin ortak görüşü bu gibi özellikleri muhafaza et- ma yapılmamıştır? memiz gerektiği. Bu parçada kaç numaralı cümlede örnekler sıra- lanmıştır? A) I B) II C) III D) IV 9. MODEL EĞİTİM YAYINLARI A) Hastalıktan iğne ipliğe dönmüştü. (I) Kardelenlerin çiçeklerinin üçü diğerlerinden B) Çocukların sesi ortalığı yıkıyor. daha uzun olan altı taç yaprağı vardır. (II) Taç C) O kadar sıcak ki hepimiz kavrulduk. yapraklarının dibinde, ucunda ya da her ikisinde D) Hastalıktan geceleri uyuyamıyorum. birden yeşil lekeler bulunur. (III) Baş aşağı du- ran ve çana benzeyen çiçekleri güzel kokularıy- 12. (I) Kamp için ormana vardığımızda herkes yer- la arıları kendilerine çeker. (IV) Kardelenin çiçek leşmek için çalışmaya başladı. (II) Sanırım sa- tozları, bal özü almak için çiçeklerinin içine giren dece ben vardım gece için tedirgin olan. (III) Çok korunaklı bir çadırım olmasına rağmen sabaha arıların sırtlarına, bacaklarına yapışır. kadar gözümü kırpmadım. (IV) Güneş doğduk- tan sonra sadece iki saat uyuyabilmiştim. Numaralanmış cümlelerin hangisinde karşılaştır- Numaralanmış cümlelerin hangisinde abartma ma yapılmıştır? yapılmıştır? A) I B) II C) III D) IV A) I B) II C) III D) IV 60 6.TSürIkNçe ISForuTBUanRkaBsıO

CÜMLEDE ANLAM ORTA ORTA Y CÜMLE YORUMLAMA KOLA TAEY ST - 10 KOL 1. \"Matematiği kuvvetli değildi ama - - - -\" cümlesi aşa- 6002-025 ZOR ğıdakilerin hangisiyle devam ettirilirse bahsi ge- ZOR çen kişinin “Olumsuzluklara rağmen çıkarına, ama- cına ve düşüncesine bağlı biri olduğu” anlaşılır? 4. Ne olurdu kokunun da fotoğrafı olsaydı A) bunu kuvvetlendirmek için kılını bile kıpırdatmazdı. Sesin fotoğrafı, boşluğun fotoğrafı B) evde alışverişi hep ona yaptırırlardı. Parmak uçlarındaki karıncanın C) menfaatlerini hesaplamayı iyi bilirdi. Ruhtaki üşümenin D) sınavdan günler önce zayıf not korkusuna kapılırdı. Bu dizelerde şair bazı şeylerin aşağıdaki özellik- lerden hangisine sahip olmasını beklemektedir? A) Soyut olması B) Gözle görülür olması C) Duygulu olması D) Abartılı olması 2. Aşağıdakilerden hangisi “Derisini değiştiremeyen MODEL EĞİTİM YAYINLARI 5.  Bu yıl okulumuzda beşinci defa kermes düzen- yılanlar ölmeye mahkûmdur.” cümlesiyle anlamca lenecek. aynı doğrultudadır? MODEL EĞİTİM YAYINLARI A) Ne yaparsak yapalım, hepimizin yaşamı bir gün  Geçtiğimiz yıl düzenlenen kermes oldukça neşe- elbet sona erecektir. li geçmişti. B) Yılanların derilerini değiştirmesi büyük bir muci- zedir. Bu iki cümlede ifade edilenlerin anlamca doğru C) İnsanların kendilerini geliştirmeleri sanıldığı ka- bir biçimde birleştirilmiş hâli aşağıdakilerden han- dar kolay bir iş değildir. gisidir? D) Kendilerini yenileyip geliştiremeyen insanlar mut- A) Geçtiğimiz yıl oldukça neşeli geçen kermes, bu laka kaybedecektir. yıl okulumuzda düzenlenecek. B) Geçtiğimiz yıl düzenlenen ve oldukça neşeli ge- 3. çen kermes, bu yıl beşinci defa düzenlenecek. Dünya Kuşları Koruma Kurumunun 1993 yılın- C) Okulumuzda düzenlenecek olan kermes olduk- dan beri gerçekleştirdiği “Avrupa Kuş Gözlem ça neşeli geçti. Günü” etkinliğinde 25 yıl boyunca bir milyon- D) Okulumuzda bu yıl beşinci defa düzenlenecek olan dan fazla insan, yetmiş üç milyondan fazla ku- kermes, geçtiğimiz yıl oldukça neşeli geçmişti. şu gözlemleme imkânı buldu. 6. Öykü ve roman yazma sanatı, diğer tüm sanatlar gi- bi başka yapıtları inceleyerek ve yazarak geliştirilir. Bu cümleden aşağıdaki yargılardan hangisine Aşağıdaki cümlelerden hangisi bu cümleyle an- ulaşılamaz? lamca aynı doğrultudadır? A) Dünya Kuşları Koruma Kurumu 1993 yılında ku- A) Yazarak ve inceleyerek geliştirilmesi güç olan şeylerden biri de öykü ve roman sanatıdır. rulmuştur. B) İnceleme ve yazma çalışmaları sonrasında roman B) 2018 yılında da Avrupa Kuş Gözlem Günü ger- ve öykü konusunda da kişi kendini geliştirebilir. C) Öykü ve romanın yazımını diğer sanat alanlarıy- çekleştirilmiştir. la karıştırmak ciddi bir hata olacaktır. C) Avrupa Kuş Gözlem Günü’nde en az bir milyon D) Bütün sanat dallarında da inceleme yapmanın dışında birtakım özel fedakârlıklar gereklidir. kişi kuş gözlemi yapmıştır. D) Yetmiş üç milyondan fazla kuş türü yirmi beş yıl- da gözlemlenmiştir. 6.TSürIkNçe ISForuTBUanRkaBsıO 61

CÜMLEDE ANLAM ORTA ORTA CÜMLE YORUMLAMA Y KOLA TAEY ST - 10 KOL ZOR ZOR 7. “Kırk çürük yumurta bir sağlam yumurta etmez.” cüm- MODEL EĞİTİM YAYINLARI 10. Okumayan için hiçbir kitap yazılmamış, din- lesiyle anlatılmak istenen aşağıdakilerden han- lemeyen için hiçbir söz söylenmemiştir. gisidir? Aşağıdakilerden hangisi bu cümley- A) İşe yaramaz pek çok kişinin aklı başında tek bir le anlamca aynı doğrultuda değil- kişi kadar kıymeti yoktur. dir? B) Kırk tane çürük yumurtamız olacağına bir tane A) Karşımızdaki kişi bizi hiç dinlemese bile konuş- sağlam yumurtamızın olması daha iyidir. tuklarımızdan aldığı faydalar vardır. C) İşe yaramaz bir kişinin aklı başında pek çok in- B) Bazen anlattıkların karşındaki kişinin anlayabil- san kadar değeri yoktur. diği kadardır. D) Bir insanın işe yarayıp yaramadığını anlamak için C) Okuma sevgisi olmayan kişiler için dünyanın en onun sözlerine bakmak gerekir. güzel kitabı bile bir anlam ifade etmez. D) Ne kadar nefes tüketsek de karşımızdaki bizi din- lemiyorsa çaresizizdir. 8. 11. “Odununuzu kendiniz keserseniz iki kere ısın- Bir cümle, söylenenin dışında farklı anlamlar da mış olursunuz.” diyen birisi aşağıdakilerden içeriyorsa o cümlede “örtülü anlam” vardır. Ör- hangisini öğütlemektedir? neğin “Toplantıda müdür de vardı.” cümlesi söy- A) İnsanların birbirleriyle yardımlaşması ge- lenenin dışında farklı bir yoruma daha açıktır. rektiğini Buna göre aşağıdaki cümlelerin hangisinde “ör- B) Herkesin kendi işini kendisinin yapması gerek- tülü anlam” vardır? tiğini A) Kitabın yetmişinci sayfasında güzel bir parça var. C) Kış gelmeden gerekli önlemlerin alınması gerek- B) Bu ilkbaharda çok fazla yağmur yağmadı. tiğini C) Hayat, bize türlü türlü fırsatlar sunuyor. D) Buzdolabından biraz peynir çıkarıp yedi. D) Bir işi iki defa yapmanın başarıyı getireceğini 9. “Kusurlarınızı size açıkça söyleyecek arkadaşlar bu- MODEL EĞİTİM YAYINLARI 12. I. değil lun.” diyen birinin aşağıdakilerden hangisini yap- ması beklenemez? II. acıyı A) Bir arkadaşı hata yaptığında bunu açık yürekli- III. acı söyleyen likle ifade etmesi IV. tatlı B) Kendisine bir kusurunu söyleyen bir dostunu da- ha çok sevmesi V. söyleyebilendir VI. dost C) Açık sözlü ve dürüst arkadaşlar bulmaya çalış- ması Numaralanmış sözcük veya sözcük gruplarıyla anlamlı ve kurallı bir cümle oluşturulmak isten- D) Hata yapan dostlarının kalbi kırılmasın diye bu diğinde doğru sıralama nasıl olur? hataları görmezden gelmesi A) II-I-III-V-VI-IV B) VI-II-I-IV-III-V C) VI-III-I-II-IV-V D) III-IV-I-VI-II-V 62 6.TSürIkNçe ISForuTBUanRkaBsıO

CÜMLEDE ANLAM ORTAKOLA TEST - 11 GERÇEK VE HAYAL UNSURU ÖGELER Y KOLAY 6002-026 ZOR 1.  Akla ve mantığa uygun olan, gerçek yaşamda MODEL EĞİTİM YAYINLARI 4. Akla ve mantığa uygun olan, gerçek yaşamda her- herkesin başına gelebilecek olayları anlatan ifa- kesin başına gelebilecek olayları anlatan ifadelere delere gerçek ifadeler denir. gerçek ifadeler denir.  Akla ve mantığa uygun olmayan, gerçek yaşa- Buna göre aşağıdaki görsellerle ilgili söylenecek- mın olağan akışına ters durumları anlatan ifade- lerden hangisi gerçek ifadeleri temsil etmez? lere kurgu ifadeleri denir. A) B) Buna göre aşağıdaki cümlelerden hangisi ger- C) D) çeklik-kurgu yönünden diğerlerinden farklıdır? A) Domatesleri ince ince doğrayıp tabağa güzelce dizdi. B) Bir miktar peynir, biraz salam, biraz da zeytin uyumla gülümsüyordu. C) Çayı doldururken çaydanlıktan çıkan buhar oda- yı sardı. D) Biraz daha yiyince doyduğunu fark edip masa- dan kalktı. 2. Hayal ürünü olan cümlelerde genellikle insan dışı 5. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde hayal ürünü varlıklara insana ait özellikler verilir. olan bir ifadeye yer verilmiştir? A) Tüm gece bu işi nasıl çözeceğimi düşündüm. Buna göre aşağıdaki cümlelerden hangisi hayal B) Tilki, yaptığı planlarını arkadaşına anlattı. ürünü değildir? C) Küçük kedi, sobanın arkasında uyuyordu. D) Ağaçlardan dökülen yapraklar tüm yolu kaplamıştı. A) Eşyalar uzun zamandır bu kadar tozlanmamıştı. B) İçin için ağlayan duvarı taşlar teselli etti. C) Ormanda gezen kaplumbağanın keyfi yerindeydi. D) Bugün ne kadar da güzelsiniz, dedi tilki. 3. Akla ve mantığa uygun olmayan, gerçek yaşamın MODEL EĞİTİM YAYINLARI 6. Kurgu olmayan cümlelerde hayal olağan akışına ters durumları anlatan ifadelere kur- gücüne bağlı durumlara yer veril- gu ifadeleri denir. mez. Örneğin “Dedem dün akşam çok hastaydı.” cümlesi günlük ha- Buna göre aşağıdaki görsellerle ilgili söylenecek- yatın olağan akışına ters olmadı- lerden hangisi kurgu ifadelerini temsil etmez? ğı için kurgu anlamı taşımamak- tadır. A) B) C) D) Buna göre aşağıdaki cümlelerden hangisinde günlük yaşamın olağan akışına aykırı bir durum söz konusudur? A) Cep telefonunu sessizce masaya bıraktı. B) Bir yudum su içebilmek için dağları devirip geldi. C) Bir tane kâğıt havlu koparıp elini yüzünü sildi. D) Saatin bu kadar geç olduğunu sonradan fark ettim. 6.TSürIkNçe ISForuTBUanRkaBsıO 63

CÜMLEDE ANLAM ORTAKOLA TEST - 11 GERÇEK VE HAYAL UNSURU ÖGELER Y KOLAY ZOR 7. 11. Aşağıdaki reklam panolarının hangisinde hayal ürünü ifadelere yer verilmiştir? Bak kurt gibi kalın yapılı Görmüş geçirmiş ağaçlara A) Küçük zerdali ağacım Pişman olursun sonra Huzurlu ve mutlu bir Bu şiirin kaçıncı dizelerinde hayal ürünü unsur- ortamda tatil lara yer verilmiştir? yapmak ister misiniz? A) I ve II B) I ve IV MODEL EĞİTİM YAYINLARI C) II ve IV D) III ve IV B) 8. Aşağıdakilerin hangisi gerçek ya da kurgu olma- Size kendinizi sı bakımından diğerlerinden farklıdır? bulutların A) Ülkede yaşayan devler insanlarla geçinemezmiş. üzerinde B) Yolda ona yabani hayvanlar yol göstermiş. C) Kedi ağlayınca köpek de insafa gelmiş. hissedeceğiniz D) Küçük kız sonunda dedesinin evine ulaşmış. bir tatil sunuyoruz. 9. Aşağıdakilerin hangisinde gerçek hayatta karşı- MODEL EĞİTİM YAYINLARI C) Devam eden laşabileceğimiz durumlar anlatılmıştır? D) tatil A) Gökyüzünde el ele vermiş bulutlar insanlara se- kampanyası rinlik sunuyor. fırsatını B) Kırgın çiçekler bahçıvanın verdiği suyla tekrar ne- kaçırmayın! şelendi. Son yılların C) Kendini kaybeden çınar ağacı sinirden dallarını en ekonomik salladı. tatiliyle D) Kıvrım kıvrım akan dereler buralardan ta denize sizlere hizmet ulaşıyor. vereceğiz. 10. Aşağıdakilerin hangisinde kurgusal ifadelere yer verilmemiştir? A) Bütün hayvanlar yeni krala bağlılıklarını bildirdi. B) Dallarda neşeyle ötüşen kuşlar, ormana gelen piknikçileri selamlıyor. C) Rüzgârdan yere kadar eğilen ağaçların yaprak- ları dökülmüştü. D) Su içerken arkasından gelen arkadaşı kurdun se- sinden ürktü ceylan. 64 6.TSürIkNçe ISForuTBUanRkaBsıO

CÜMLEDE ANLAM 6002-027 TESTİ - 1 ÜNİTE TARAMA MODEL EĞİTİM YAYINLARI 4. Bir olayı veya durumu olduğundan fazla ya da bü- 1. yük gösteren cümleler abartılı cümlelerdir. Örne- (I) Eve hırsız girmesin diye pencere ve balkonla- ğin “Dünyalar kadar işim var.” cümlesinde abartı- ra korkuluk taktırmışlardı. (II) Mehmet, yazları bu korkulukların arkasından bahçelerindeki lı bir anlatım vardır. şeftali ağacında oynaşan serçeleri izlerdi. (III) Ser- Buna göre aşağıdakilerden hangisi abartılı bir çeler olgunlaşan şeftalileri yemek için bu ağaca gelirdi. (IV) Mehmet’in babası da serçeleri kaçır- cümle değildir? mak için ağaca birkaç tane çıngırak asmıştı. A) Yemekten sonra yığılan dağ gibi bulaşığı yıkadım. B) Yemekte herkesin önüne birer tabak meyve de Numaralanmış cümlelerin hangisinde amaç-so- konulmuştu. nuç ilişkisi yoktur? C) Yüreğimdeki acı yanardağdaki lavlardan farksızdı. A) I B) II C) III D) IV D) Gözyaşlarının sel olduğu törende şehitlerimiz anıldı. 2. I. çeviren 5. Ne şair yaş döker ne aşık ağlar II. güneşe Tarihe karıştı eski sevdalar III. yüzünü Beyhude seslenir beyhude çağlar IV. insan Bir sağa bir sola çoban çeşmesi V. görmez VI. gölge Faruk Nafiz ÇAMLIBEL Numaralanmış sözcüklerle anlamlı ve kurallı bir cümle oluşturulmak istendiğinde doğru sıralama Bu şiirde altı çizili dizelere hâkim olan duygu aşa- nasıl olur? ğıdakilerden hangisidir? A) I-II-III-IV-V-VI B) III-I-II-IV-VI-V A) Umutsuzluk B) Sevinç C) IV-V-I-III-II-VI C) Birlik D) Acıma D) III-II-I-IV-VI-V 3. MODEL EĞİTİM YAYINLARI 6. Ah, aynalar, aynalar... Ben artık neredeyse hiç bak- mıyorum aynalara çünkü içinde gördüğüm şey ho- (I) Kasabaya girdiklerinde ortalıkta kimse gö- şuma gitmiyor. İyi bir aynanın bir şeyi yansıtmadan rünmüyordu. (II) Sarı Hamdi’nin nasıl bir zalim önce iyice düşünüp tartması gerek bence. olduğunu bilenler, adamın şerrinden korktuğu için önüne çıkmaya cesaret edemiyordu. Bu parçadaki altı çizili cümleyle anlatılmak iste- (III) İşin sonunu az çok bildiklerinden, sessiz nen aşağıdakilerden hangisidir? kalmak istemediklerinden içlerinden bazıları, kasabanın çıkışında Sarı Hamdi’nin önünü A) Bir aynanın insanları mutlu edebilmek için birta- kesiyordu. (IV) Önde gelen, sözü dinlenir kım yollara başvurması gerekir. birkaç ihtiyar ileri çıkıyordu. B) Yaşlandıkça insanlar aynaya daha çok bakıp ken- Numaralanmış cümlelerin hangilerinde neden-so- dileriyle ilgili düşüncelere kapılırlar. nuç ilişkisi vardır? C) Aynalar, gerçekleri olduğu gibi gösterdiği için ba- A) I ve II B) I ve IV zen istenmeyen eşyalar hâline gelebilir. C) II ve III D) II ve IV D) Bir insan sürekli aynaya bakmalı ve nasıl görün- düğünün farkında olmalıdır. 6.TSürIkNçe ISForuTBUanRkaBsıO 65

CÜMLEDE ANLAM TESTİ - 1 ÜNİTE TARAMA 7. 10. (I) Yaşar Kemal, Çukurovalı bir yazarımızdır. (II) Romanlarında Çukurova insanını ve kültürünü - - - - yumurtaları ve toz şekeri bir mikser yardı- anlatmıştır. (III) Bunu yaparken de yöresel söz ve deyişleri kullanmıştır. (IV) Çukurova’yı tanımak mıyla krema hâline gelene kadar çırpın. Süt, yağ isteyen biri mutlaka Yaşar Kemal okumalıdır. ve rendelenmiş limon kabuğunu veya cevizi de ek- Numaralanmış cümlelerden hangisi kanıtlanabi- ledikten sonra çırpma işlemine bir süre daha de- lirlik açısından diğerlerinden farklıdır? vam edin. Sonraki aşamada kabartma tozu ,un ve A) I B) II C) III D) IV vanilyayı hazırladığınız karışıma ekleyin. 8. Biz tiyatrodaki oyun- cularız. Oyundaki ro- Tüm malzemeleri mikserle karıştırmaya devam edin. lümüzü oynamaya de- vam etmek için halk - - - - kek kalıbı ya da tepsinin tabanını tereyağı ile tarafından kabul gör- mek zorundayız, oyunun güzel ya da oyuncula- MODEL EĞİTİM YAYINLARI yağlayın. Hazırladığınız harcı dökün ve üzerini bir rın başarılı olmasının bir önemi yok. spatula yardımı ile düzleştirin. Önceden 170 derecede ısıttığınız fırında yaklaşık 40- Bu parçadaki altı çizili bölümle anlatılmak iste- 45 dakika pişirin. - - - - kekinizi dinlendirdikten sonra nen aşağıdakilerden hangisidir? A) Bir tiyatro oyunu, halkın sevmesinden ziyade damak zevkinize göre süsleyebilirsiniz. oyuncularının başarısıyla ön plana çıkar. Bu kek tarifinde boş bırakılan yerlerden herhangi B) Tiyatro oyunu halk tarafından kabul görmese de birine aşağıdakilerden hangisi getirilemez? değerlidir. C) Güzellik kavramı kişiden kişiye göre değişir. A) Öncelikle B) Daha sonra D) Asıl önemli olan oyunun nasıl olduğu değil, hal- C) Son olarak D) Özetle kın bunları ne derecede sevdiğidir. 11. (I) Ateşlendiğim günlerden biriydi. (II) Sanki sobanın 9. Aşağıdakilerin hangisinde abartılı bir ifadeye yer içindeydim. (III) O gece annem yatarken sobayı fazla verilmiştir? harlı bırakmadı. (IV) Sesler daha derinden geliyordu. A) Annesine onu dünyalar kadar sevdiğini söyledi. B) Bu sene tonlarca buğday hasat edeceğiz. Numaralanmış cümlelerin hangisinde benzetme C) Binlerce kişi hastalık yüzünden sıkıntı çekiyor. vardır? D) Bu sene yüzlerce birinci çıkmayacak sınavda. A) I B) II C) III D) IV MODEL EĞİTİM YAYINLARI 12. (I) Çocuk kalbimdeki kuş, bulutlu göğün kırları- na uçup gitse de birbirimizi özlediğimiz zaman konacağı yeri bilir o. (II) Çünkü o, ne kadar bü- yüsem ve yaşlansam da hep aynı kuş olarak ka- lacak. (III) Dün gece çocukluğumdan kalma ba- har dalına konuverince iki çocuk gibi bakıştık. (IV) Yıldızlarla saklambaç oynadık, şarkılar söy- ledik eski bahçemizde. Numaralanmış cümlelerden hangisi kendinden önceki cümlenin gerekçesidir? A) I B) II C) III D) IV 66 6.TSürIkNçe ISForuTBUanRkaBsıO

CÜMLEDE ANLAM 6002-028 TESTİ - 2 ÜNİTE TARAMA 4. 1. MODEL EĞİTİM YAYINLARI Abartılı anlatım olan cümlelerde deyimlere sıkça yer verilir. Örneğin “Söylediği içli türküler Doğruluğu veya yanlışlığı herkes tara- yüreğimi parçaladı.” cümlesinde “yürek parça- fından kabul edilmiş, ölçülebilen ve ka- lamak” deyimi cümlenin abartılı bir anlama nıtlanabilen ifadeler nesnel cümlelerdir. kavuşmasını sağlamıştır. Bu açıklamaya göre aşağıdaki cümlelerden han- Aşağıdaki cümlelerin hangisinde abartılı anlatım gisi nesnel değildir? bir deyimle sağlanmıştır? A) Cebinde 20 lirası vardı. B) Kuru fasulye çok güzel görünüyor. A) Yaptıklarım için milyonlarca kez özür dilerim. C) Önümüzdeki salı günü final maçı var. B) Düşen parayı yıldırım hızıyla yakaladı. D) Türkçe defterim nisan ayında bitti. C) Bana hiç boşuna maval okuma, sana inanmıyorum. D) Para kazanacağını anlayan satıcının ağzı kulak- larına varıyordu. 2. Aşağıdaki dizelerin hangisinde “sebep” anlamı MODEL EĞİTİM YAYINLARI 5. yoktur? Öğrenmek, akıntıya karşı yüzmek gibidir; ilerleye- A) Dünyada sevilmiş ve seven nafile bekler mediğiniz takdirde gerilersiniz. Bilmez ki giden sevgililer dönmeyecekler Çin Atasözü B) Birçok gidenin her biri memnun ki yerinden Birçok seneler geçti, dönen yok seferinden C) Hiç yolcusu yokmuş gibi sessizce alır yol Bu söz dikkate alındığında aşağıdaki davranışla- Sallanmaz o kalkışta ne mendil ne de bir kol D) Rıhtımda kalanlar bu seyahatten elemli rı sergileyen kişilerden hangisi gerilemiş sayılır? Günlerce siyah ufka bakar gözleri nemli A) Çarpım tablosunun öğrendiği kısmını hiç unut- 3. mayıp sürekli tekrar yapan Nursel B) Cengiz Aytmatov’un bir eserini okuduktan sonra başka bir eserini okumaya başlayan Tunç C) Osmanlı Devleti’nin kuruluş ve yükselme döne- mini öğrendikten sonra duraklama devrini de öğ- renen Ayfer D) Okuduğu metnin konusunu tespit ettikten sonra ana fikrini de bulmaya çalışan Akif \"ki\" bağlacı cümleye sebep, koşul, açıklama 6. gibi anlamlar katar. Ödevimi yapmak için - - - - Bu söz aşağıdakilerin hangisiyle tamamlanırsa Buna göre aşağıdaki boşluklardan hangisine \"ki\" bağlacı getirilemez? abartılı bir anlatım ortaya çıkar? A) İşi varmış - - - - aramızdan erken ayrıldı. A) kütüphaneye gideceğim. B) Dürüst ol - - - - insanlar sana güvensin. B) yüksek bir tepeden şehri izleyeceğim. C) Erikler çiçek açtı - - - - meyve vermedi. C) elimden ne geliyorsa deneyeceğim. D) Anladım - - - - kararından dönmeyeceksin. D) denizdeki su kadar ter döktüm. 6.TSürIkNçe ISForuTBUanRkaBsıO 67

CÜMLEDE ANLAM TESTİ - 2 ÜNİTE TARAMA 7. Kişiden kişiye değişen ve kişisel duygu, is- MODEL EĞİTİM YAYINLARI 10. I. tatmanın tek, tercih bildiren cümleler öznel cümleler- II. paylaşmaktır dir. III. çaresi IV. mutluluğu V. onu Bu açıklamaya göre aşağıdaki cümlelerin hangi- VI. tek Numaralanmış sözcüklerden anlamlı ve kurallı bir si öznel cümle değildir? cümle oluşturulduğunda kaç numaralı sözcük A) Bu kitabı keyifle okudum. sondan üçüncü sırada yer alır? B) Sınav soruları oldukça kolaydı. C) Patates fiyatları yine yükseldi. A) II B) III C) IV D) VI D) Korkuyorum hırsına yenik düşen insanlardan. 8. MODEL EĞİTİM YAYINLARI 11. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde amaç-sonuç iliş- kisi vardır? Okunu hedeften öteye A) Ona gerçekleri söyledim diye bana gücenmiş. atan okçu, okunu hedefe B) Bu hediyeleri onu mutlu edeyim diye almıştım. ulaştıramayan okçudan C) Bu kadar ince düşünme diye diye dilimde tüy bitti. daha başarılı sayılmaz. D) Aldıklarımı beğenmeyecek diye çok endişelendim. 12. Bu söz dikkate alındığında aşağıdaki davranış- Ne çok isterdim şu her şeyi tahlil etme- lardan hangisini yapan kişi başarılı sayılır? ye başlamadan önceki çocukluk gün- A) Yazılıdan 90 almayı planlarken 80 alan Duygu lerine geri dönebilmeyi. B) Fen lisesini kazanmak isteyen Gökay'ın istediği liseye yerleşememesi C) En az 60 puan alınması gereken bir sınavdan ge- çer not alan Arda D) Hız sınırının asgarî 70 km olduğu bir yolda 60 km hızla giden Kutay 9. I. Soyer Bey okuldaki en iyi öğretmenlerden biridir. II. Serap Hanım en özverili öğretmenimizdir. Aşağıdakilerden hangisi bu cümleyi söyleyen ki- III. Ramazan olmasa bu okulda işler yürümez. IV. Okula en çok gelen personel Ahmet Usta’dır. şiyle ilgili ulaşılabilecek yargılardan biri değildir? Bu cümleler kanıtlanabilirlik açısından değerlen- A) Kusursuz bir çocukluk dönemi geçirmiştir. dirildiğinde hangisi dışarıda kalır? B) Çocukluk günlerine özlem duymaktadır. C) Çocukluk günlerine geri dönülmeyeceğinin A) I B) II C) III D) IV farkındadır. D) Şu anki yaş döneminde her şeyi incelediğini düşünmektedir. 68 6.TSürIkNçe ISForuTBUanRkaBsıO

CÜMLEDE ANLAM 6002-029 TESTİ - 3 ÜNİTE TARAMA MODEL EĞİTİM YAYINLARI 3. Duyguları anlatmanın en güzel yollarından biri 1. de deyimleri kullanmaktır. Kızdığımız zaman “te- pesi atmak”; birine acıdığımız zaman “yüreği par- Bu görselle ilgili kurulan cümlelerden hangisi ka- çalanmak”; birinden veya bir şeyden şüphelen- nıtlanabilirlik açısından diğerlerinden farklıdır? diğimiz zaman “içine dert olmak”; büyüklenen, A) Ayasofya Camisi dünyanın en büyük camisidir. kibirlenen kişiler için de “burnu havada olmak” B) Ayasofya Camisi’nin mozaikleri görülmeye değerdir. deyimini kullanırız. C) Ayasofya, mimarinin en şahane eserlerindendir. D) Ayasofya mimarisiyle çok beğenilmektedir. Bu açıklamada hangi deyimin yansıttığı duygu 2. Sayın Veli, yanlış verilmiştir? Velisi bulunduğunuz Mehmet Ali CEYLAN’ın ilk dönem ders durum- A) Tepesi atmak B) Yüreği parçalanmak larını görüşmek üzere en kısa za- manda okula gelmenizi rica ederim. C) İçine dert olmak D) Burnu havada olmak Melis YILDIZ 1/B Sınıf Öğretmeni 4. Aşağıdakilerin hangisinde duygusal ya da abar- tılı bir ifadeye yer verilmemiştir? A) Gözümün bebeği evlatlarım, burnumda tütüyor- sunuz. B) Bugünlerde onunla okulda sıkça karşılaşıyoruz. C) O kadar çok yol yürümüştük ki ayaklarımız kop- muştu. D) Ona bunu söylemekten dilimde tüy bitti, anlata- madım. MODEL EĞİTİM YAYINLARI 5. Bizi tümüyle hiçliğin içine yerleştirdiler çünkü bilindi- Bu metinde aşağıdaki anlam ilişkilerinden hangi- ği gibi yeryüzünde hiçbir şey insan ruhuna hiçlik ka- sine yer verilmiştir? dar baskı yapmaz. A) Sebep-sonuç ilişkisi B) Amaç-sonuç ilişkisi Aşağıdakilerden hangisi bu sözle anlatılmak is- C) Koşul-sonuç ilişkisi D) Eş anlamlılık ilişkisi tenenlerden biri değildir? A) İnsan ruhuna en çok baskı yapan şey hiçliktir. B) Birilerinin içine hiçliği yerleştirmek büyük bir kö- tülüktür. C) Nadiren de olsa hiçlik insanlara huzur verebilir. D) İnsan ruhuna baskı yapan başka şeyler de vardır. 6.TSürIkNçe ISForuTBUanRkaBsıO 69

CÜMLEDE ANLAM TESTİ - 3 ÜNİTE TARAMA 6. “Eylemin hangi amaca bağlı olarak gerçekleştiğinin 9. I. ustalığı belirtildiği cümlelere amaç-sonuç cümleleri denir.” II. kaptanın III. durgunken Aşağıdakilerin hangisinde amaç-sonuç ilişkisi IV. deniz yoktur? V. anlaşılmaz Numaralanmış sözcüklerle anlamlı ve kurallı bir A) Gittiğini duyurmak için kuşlar feryat ediyor. B) Beni aradan çıkarmak amacıyla plan yapıyorlar. cümle oluşturulduğunda doğru sıralama nasıl C) Hayatımızı devam ettirmek için çok çalışmalıyız. olur? D) Sen geleceksin diye yaptım bu hazırlıkları. MODEL EĞİTİM YAYINLARI A) II-I-IV-III-V B) II-IV-III-I-V C) II-III-I-IV-V D) II-V-IV-I-III 7. 10. Aşağıdakilerin hangisinde “için” sözcüğü farklı bir İnsan diliyle değil, yap- anlam ilişkisi kurmuştur? tığı işlerle konuşmalı. A) Elinden geleni yaptığı için çok mutluydu. Aşağıdaki atasözlerinden hangisi anlamca bu B) Dayım dün bizi aramak için buraya gelmiş. cümle ile özdeştir? C) Yolculuğu sevdiği için yazları burada bulamazsın. A) Ayinesi iştir kişinin lafa bakılmaz. D) Senden özür dilediği için ona değer vermelisin. B) Lafla peynir gemisi yürümez. C) Bal bal demekle ağız tatlanmaz. D) Laf olsun âdet yerini bulsun. 8. MODEL EĞİTİM YAYINLARI 11. Aşağıdakilerin hangisinde farklı bir anlam ilişkisine AzÇımoğsuanmluak;labiyr aşlenyızi, ybaeşkılyeodridğuindeevnin,duem. - yer verilmiştir? duKğituanpdoaknudyaohr ahaatztagböirrüşpeybluenruöğbreelinrmtmee-k, azyesaçyaalırşaıkyobre, ğbeonl mboelmmeükz, iakzdbinullimyoarkdud.e- A) B) mAekztiirn.sanla görüşüyordu. Derslerimde daha Yeni bilgiler edineyim başarılı olmak için diye her gün kitap Aşağıdakilerin hangisinde bu parçadaki altı çizi- okuyorum. okuyorum. li sözcükle aynı anlama gelen destekleyici ve açık- layıcı bir ifadeye yer verilmiştir? C) D) A) Oturduğu yerden ters ters bakıyor üstelik tehdit- Aklımdaki pek çok Kendimi geliştirmek ler yağdırıyordu. soruya cevap buldu- için sürekli ğum için okuyorum. okuyorum. B) Son günlerde spor yapıyor örneğin futbola gidi- yordu. C) Açıkçası bu konuda çok fazla ikna olmuş değilim. D) Sana değer veriyorum yani sana zarar gelmesi- ni istemiyorum. 70 6.TSürIkNçe ISForuTBUanRkaBsıO

Paragrafta Anlam 1 Ana Düşünce, Duygu 2 Konu, Başlık 3 Paragrafta Yapı 4 Soru-Cevap 5 Dil ve Anlatım, Hikâye Unsurları 6 Görsel Yorumlama 7 Grafik ve Tablo Yorumlama 8 Sözel Mantık

NOTLARIM Çarpanlar ve Katlar

PARAGRAFTA ANLAM KOLA ORTA TEST - 1 KOLAYY ANA DÜŞÜNCE, DUYGU 6002-030 ZOR 1. 3. Bütün kapılar kapanır Umut kapısı kapanmaz Güneşin akşam hüzünle battığı Ardına kadar açıktır Karşıdaki karlı dağlar yalnız Irgatların elleri gibi Düşen yaprak, esen rüzgâr yalnız Yürekleri gibi İnsanda ölümün yalnızlığı Yalnız düşünceler paramparça Yaşar KEMAL Yalnız hatıralar kırık dökük Ümit Yaşar OĞUZCAN Bu şiirde verilmek istenen mesaj için aşağıdaki- MODEL EĞİTİM YAYINLARI lerden hangisi söylenebilir? Bu şiire hâkim olan duygu aşağıdakilerden han- A) Ne olursa olsun insan, ümidini asla kaybetme- gisidir? melidir. B) Irgatlar herkesten çok ve hiç durmadan çalışırlar. A) Yalnızlık B) Mutsuzluk C) Umut kapısı kapanmaz fakat her zaman da fay- C) Umutsuzluk D) Karamsarlık da sağlamaz. 4. Siz, hiç hüzün meyveleri topladınız mı kurumuş D) Bir gün insanın yüzüne bütün kapılar kapanabilir. dallardan, Hiç hüzün yağdırdı mı bahar yağmurları sizin bah- 2. çelerinize? Su, dünyamız için çok önemlidir. Tüm canlılar su- Ya da hüzün şarkıları dinlediniz mi ya ihtiyaç duyar. Canlıların en önemli ihtiyacı su- Kumsalda sönen dalgaların sesinden? dur. Bir yerde hayat olup olmadığını anlamak için öncelikle suyun varlığı araştırılır. Türlü türlü mey- Ünal BEŞKESE veler, ağaçlar su ile yetişir. Suyun olduğu her yer- de canlılık ve bereket vardır. Biz de sağlıklı ol- Bu dizelere hâkim olan duygu aşağıdakilerden mak için her gün bol bol su içmeliyiz. Bir damla suyu bile asla israf etmemeliyiz. hangisidir? MODEL EĞİTİM YAYINLARI A) Umut B) Yalnızlık C) Mutsuzluk D) Yaşama sevinci 5. Ne dün ne yarın, başlayacaksan şimdi başla. Hare- kete geçmek istiyorsan geç kalmış değilsin. Bekle- mek zorunda da değilsin. İçinden gelen “Haydi!” se- Bu metnin ana fikri aşağıdakilerden hangisidir? sine kulak ver yeter. A) Yaşamın en temel şartı sudur. Metinde verilmek istenen mesaj aşağıdakilerden B) Bitkiler su olmadan yetişemez. hangisidir? C) Su içmeyen insanlar sağlıksız yaşar. D) Su içmek sağlığımız açısından faydalıdır. A) Bazen sonucu görmek için beklemek gerekir. B) Başlamak için en doğru zaman “şimdi”dir. C) Ara sıra durup düşünmekte fayda vardır. D) Yarınlar her zaman umutla doludur. 6.TSürIkNçe ISForuTBUanRkaBsıO 73

PARAGRAFTA ANLAM ORTAKOLA TEST - 1 ANA DÜŞÜNCE, DUYGU Y KOLAY ZOR 6. MODEL EĞİTİM YAYINLARI 8. (I) On gündür evden dışarı çıkmamıştı. (II) Arkadaş- Günaydın tavuklar, horozlar larını, okulunu çok özlemişti. (III) Ancak fazla zama- Artık memnunum yaşamaktan MODEL EĞİTİM YAYINLARI nı da kalmamıştı. (IV) Bu projeyi mutlaka tamamla- Sabah erkenden kalktığım zaman malıydı. Siz varsınız Gündüz, işim var, arkadaşlarım Metinde numaralanmış cümlelerin hangisinde Gece, yıldızlar var, karım var duygu belirten bir ifadeye yer verilmiştir? Günaydın tavuklar, horozlar! A) I B) II C) III D) IV Necati CUMALI 9. Saygı, ilişki içinde olan birey veya kurumların birbir- lerinin ilgi ve tutumlarının farkında oldukları, yapıcı Bu şiire hâkim olan duygu aşağıdakilerden han- bir davranış tarzını benimsedikleri olumlu bir duygu- dur. Saygı; ilişkide olunan, iletişim kurulan varlık ve- gisidir? ya oluşumun hak, değer, inanç ve her türlü özelliği- A) Hayal kırıklığı ni göz önünde tutmak ve bunlara ön yargısız yaklaş- B) Umut mayı içerir. Her ne kadar tersi gibi gözükse de say- C) Yaşama sevinci gı kavramı haklar kavramının varlığından önce gelir D) Çaresizlik ve haklar kavramına dayanmaz. 7. Bu metinden çıkartılabilecek en kapsamlı yargı Geçenlerde ilginç bir olay yaşadım. Aynı apart- aşağıdakilerden hangisidir? manda oturduğumuz komşumla asansöre bindik. A) Saygı, herkes için gerekli olmayabilir. Aylardır beraber aynı binayı paylaşıyorduk ama B) Saygı, olumlu bir duygu olarak benimsenmelidir. henüz tanışmamıştık. Gülümseyerek selam ver- C) Herkese saygı duymak toplumsal dayanışmayı meye çalıştım ama o, çok istekli karşılık vermedi artırır. buna. Kendimi tanıtıp hâlini hatırını sormak iste- D) Saygı; hak, değer ve inançlara ön yargısız yak- dim. Yüz ifadesiyle ilgisizliğini hissettirdi. Anladım laşmaktır. ki benimle konuşmak istemiyordu. Çaresizce ben de susmak zorunda kaldım. 10. Einstein'ın ön yargıya ilişkin bir sözü bulunmaktadır: “İnsanların ön yargılarını parçalamak, bir atomu par- çalamaktan daha zordur.” Bu metnin ana düşüncesi aşağıdakilerden han- Bu sözle verilmek istenen mesaj aşağıdakilerden gisidir? hangisidir? A) Asansör gibi dar ve kapalı alanlarda konuşmak A) İnsanların ön yargılarını değiştirmek çok zor bir uğraştır. doğru değildir. B) Ön yargısız bir toplum her şeyi olduğu gibi kabul B) Komşularla tanışmanın da belirli kuralları olmalı- eder. C) Ön yargı, insanları hayatta başarısız kılmaktadır. dır. D) Eğitimle ön yargıları parçalamak mümkündür. C) Kalp kıran insanlara gereken cevabı vermek ge- rekir. D) Günümüzde komşuluk ilişkilerine pek önem ve- rilmiyor. 74 6.TSürIkNçe ISForuTBUanRkaBsıO

PARAGRAFTA ANLAM ORTA ORTA Y ANA DÜŞÜNCE, DUYGU KOLA TAYEST - 2 KOL 1. 6002-031 ZOR ZOR Umudum her zaman bâkidir ama Zaman kısa, ben yorgunum, yol uzun MODEL EĞİTİM YAYINLARI 4. Mikropların gözle görülemeyecek kadar küçük ve Abdürrahim KARAKOÇ bizi hasta edebilecek kadar da etkili olduğunu bi- liyor muydunuz? Temizliğe, özellikle de el temiz- liğine her zaman dikkat etmeliyiz. Ellerimizi yıka- Bu dizelere göre Abdurrahim Karakoç hakkında madan yediğimiz yemekte, parkta, bahçede, dı- şarıdan aldığımız meyvelerde ve sebzelerde, mar- aşağıdakilerden hangisi söylenebilir? kette elimizle tuttuğumuz ürünlerde, parada ve A) Korkusuzdur. daha birçok yerde mikroplar vardır. Mikroplardan B) Heyecanlıdır. kendimizi koruyabilmemiz için yapmamız gere- C) Gerçeklerin farkındadır. ken en önemli şey ellerimizi yıkamaktır. D) Özlem içindedir. 2. MODEL EĞİTİM YAYINLARI (I) Yeryüzünde olan biten herhangi bir şeye üzül- Bu metnin ana fikri aşağıdakilerden hangisidir? mek dışında elimizden gelen bir şey varsa ve yi- ne de oturduğumuz yerde oturuyorsak hata yapı- A) Temizlik kişinin sağlığı için oldukça önemlidir. yoruz. (II) Son yıllarda tüm dünyada yaşadığımız B) Ellerimizi yıkamak mikroplardan korunmamızı kötü olayları düşünün. (III) Peki ya yeryüzü, eli- mizden onun için yani aslında insan türü dâhil ol- sağlar. mak üzere bütün canlılar için bir şey yapmak gel- C) Mikroplar gözle görülemeyecek kadar küçük can- mez mi? (IV) Yapacağımız şeyin ne olduğu, ne lılardır. kadar küçük ya da büyük olduğu önemli değil. D) Günlük hayatta pek çok şekilde mikroplara ma- Bu metindeki numaralanmış cümlelerden hangi- ruz kalabiliriz. si metnin ana düşüncesi olmaya en uygundur? 5. Yalnızlık zor, yalnızlık büyük A) I B) II C) III D) IV Çok yalnızım, mutsuzum Göründüğüm gibi değilim aslında 3. Eski fotoğraflara bakarken çocukluğumun gözümde Karanlıklarda kaybolmuşum Bir ışık arıyorum, bir umut arıyorum uzun zamandır tüttüğünü hissediyorum. Bu fotoğrafı bir bayram sa- Aradıkça batıyorum karanlık kuyulara Kimse duymuyor çığlıklarımı bahı Kanlıca’daki evimizde çekmiştik. Baksanıza bü- Duyan aldırış etmiyor çekip kurtarmak istemiyor tün yüzler nasıl da kaygısız gülüyor? Üzerimizdeki Bense insanların bu ilgisizliği karşısında ilgiye susamışım montlar kardeşimle bana bayram alışverişinde alın- Ümidimi yitirmişim mıştı. Nilgün MARMARA Bu metinde aşağıdaki duygulardan hangilerine Bu dizelerin şairiyle ilgili aşağıdakilerden hangi- yer verilmiştir? si söylenemez? A) Hüzün-Kıskançlık B) Özlem-Mutluluk A) Kendisini yalnız hissetmektedir. B) Ümitsizliğe kapılmıştır. C) Kaygı-Özlem D) Mutluluk-Hüzün C) İlgiye ihtiyacı vardır. D) Gelecekten ümitlidir. 6.TSürIkNçe ISForuTBUanRkaBsıO 75

PARAGRAFTA ANLAM ORTA ORTA ANA DÜŞÜNCE, DUYGU Y KOLA TAYEST - 2 KOL ZOR ZOR 6. MODEL EĞİTİM YAYINLARI 8. Ben Gönen’de doğdum. Yirmi yıldır görmediğim bu kasaba, düşümde artık bir serap gibiydi. Birçok yeri Vatan oluşturmada sanat eseri onurlu yerini ko- unutulan, eski, uzak bir rüya gibi oldu. O zaman genç rumaktadır. Bir ülke kültürü, sanat eserinde ken- bir yüzbaşı olan babamla her zaman önünden geç- di somut biçimini bulur. Bu bakımdan sanat tiğimiz Çarşı Camii’ni, karşısındaki küçük, harap şa- eserleri, ulusların düşünce hayatının görülür dırvanı, içinde binlerce kereste tomruğu yüzen ne- anıtları olduğu gibi, bir ülkede yaşayan toplum hirciği, bazen yıkanmaya gittiğimiz sıcak sulu hama- varlığının da inkâr edilmez delilleridir. mın derin havuzunu şimdi hatırlamaya çalışıyorum. Bu parçanın ana fikri aşağıdakilerden hangisidir? Bu parçaya hâkim olan duygu aşağıdakilerden hangisidir? A) Kültürel olarak gelişmeyen milletler kaybolacaktır. B) Bir millet yalnız sanat eserleriyle var olabilir. A) Sevinç B) Özlem C) Sanat eserleri kültürün vücut bulmuş hâlidir. C) Sitem D) Yakınma D) Sanat ve kültür birbirinden ayrılamaz iki ögedir. 9. 7. Hayal hayal oldu karşımda dağlar Eşinden ayrılan ah çeker ağlar Artık zaman değişti ya da bizler değiştik. Dökülmüş yapraklar, bozulmuş bağlar Eskisi gibi olmuyor hiçbir şey. Değişen o Bülbülün konduğu dallar perişan kadar çok şey var ki! Dostluklar, duygular, beklentiler, yaşantılar… Bu kadar çok de- Karacaoğlan ğişenin arasında dostlukların değişmesi ne kadar acı değil mi? Hâlbuki bu mudur dost- luğa yakışan? Dostluklar çıkarsız, beklen- Bu dörtlükte aşağıdaki duygulardan hangisine tisiz, saf sevgiler üzerine kurulmaz mıydı? Bize mi yanlış öğrettiler dostluk kavramını? yer verilmemiştir? Her şeye rağmen biz inat edelim sağlam dostluklarla hayata devam etmeye. Biz ba- A) Özlem B) Hüzün ri değiştirmeyelim dostluğun mayasını ki C) Endişe D) Mutsuzluk bizden sonrakiler de bilsinler gerçek dost- luk nedir. MODEL EĞİTİM YAYINLARI 10. I. Yazar, yine bir solukta okunan enfes bir öykü ka- leme almış. Bu parçada yazarın asıl yakındığı durum aşağı- II. Bir önceki eserle bunun arasında bir fark göre- medim ben. dakilerden hangisidir? A) Hayatın değişimine ayak uyduramaması III. Bu sefer aynı tatları vermeyen bir üslup kullan- B) Hayattaki değişikliklerin çok hızlı olması mış yazar. C) Dostluk kavramının eski anlamını yitirmesi D) Dostlukların artık çıkar üzerine kurulması IV. Yazar, günden güne daha vasat eserler yazıyor. Numaralanmış cümlelerin hangisinde beğeni ifa- desi vardır? A) I B) II C) III D) IV 76 6.TSürIkNçe ISForuTBUanRkaBsıO

PARAGRAFTA ANLAM KOLA ORTA TEST - 3 ANA DÜŞÜNCE, DUYGU Y 6002-032 ZOR 1. Birisi için “okumuş adam” dendiğinde bahsi geçen KOLAY kişi hakkında ister istemez olumlu hisler besleriz. Çok kitap okumak ve tahsil görmek, bir insanı top- ORTA lumumuz içinde itibar sahibi yapmaya yeter de ar- tar. Ahmet Hamdi Tanpınar, “Bir insanın sadece ki- OR Z tap okuduğu için saygı gördüğü bizden başka top- lum yoktur çünkü bizde okuyan insan sayısı son de- rece azdır.” demiştir. Kim bilir, belki de bundandır. On dokuzuncu asrın büyük Alman filozoflarından, keskin zekâsı ve üstün konuşma becerisiyle bilinen Arthur Schopenhauer ise okumuş kesim için hiç de olumlu düşüncelere sahip değildir. Schopenhauer, “Eğer elinden okumaktan ve yazmaktan başka bir şey gelmeyecekse insanın okuma yazma bilmeme- si daha iyidir.” demektedir. Bu metinden çıkarılabilecek en kapsamlı yargı aşağıdakilerden hangisidir? A) Toplumda değer gören insanlar, okuyup yazmalarının dışında farklı özelliklere de sahip olmalıdırlar. B) Okumuş insana karşı toplumların bakış açısı genellikle olumlu ifadelerden oluşur. C) Kitap okumak ve tahsil görmüş olmak sanıldığı kadar değer görmeye layık bir durum değildir. D) Ülkemizde eğitimli ve çok okuyan kişilerin çok da fazla değer görmemesi gerekmektedir. 2. 77 Çocukluğumdan beri kedilerle yakın oldum. Evimde kedi beslediğim za- manlarım da oldu. Ama itiraf ediyorum ki “kedi” denilince aklıma ilk ola- rak sokak kedileri gelmiştir. Onlar benim gözümde gündelik hayat peri- şanlıklarımızın orta yerine serpiştirilmiş ilahi güzelliklerdir! İddia ediyo- rum, bir duvarın üzerinde bize bakan o nefes kesici güzellikteki geomet- riyi, o gözleri, o miyavlamaları fark etmeden geçmek ne büyük eksiklik- tir! Sokak hayvanları diye bir şey keşke olmasaydı! Keşke o hayvancık- lar bu yüzden insanlardan binbir eziyet görüyor olmasalardı! Ama bu- günkü durumda gerçek şu ki kedisiz sokaklar benim için çok ıssızdır. Metne göre yazarın eksiklik olarak gördüğü durum aşağıdakilerden hangisidir? A) Sokaklarda eskisi kadar sokak kedisinin olmaması B) Sokak kedilerinin güzelliklerinin farkına varılamaması C) Sokak kedilerinin insanlardan eziyetler görmesi D) Kedilere olan ilgisinin çocukluğundaki kadar kalmaması 6.TSürIkNçe ISForuTBUanRkaBsıO

PARAGRAFTA ANLAM KOLA ORTA TEST - 3 ANA DÜŞÜNCE, DUYGU Y ZOR 3. KOLAY İnsan, hafızasıyla vardır. Bu sayede var olur ve ayakta durur. Bir anlığına hafızamızı yitirdiğimizi ve hiçbir şey hatırlamadığımızı düşünelim. Bizi biz ORTA yapan her şeyin hayatımızdan çekileceğini ve soluk alıp veren bir cesede dönüşeceğimizi öngörmek hiç de zor olmaz. Hatırlamak bu kadar önemliyken OR Z bazen “Keşke hâlâ bu denli taze ve sanki yeni yaşanmış gibi hatırlamasam.” dediğimiz anlar ve anılar da olabilir. Bizler anılarla yaşıyoruz ve onlar da kabaca üçe ayrılıyor: Olumlu anılar, tarafsız anılar, olumsuz anılar. Bu anılarımızdan her biri hayatımızda mutlaka bir etkiye sahip. Olumlu anılarımız bizi heveslendirip mutlu olmamızı sağlarken olumsuz anılarımız moralimizin bozulmasına ya da motivasyonumuzun düşmesine sebep olabilir. Bu metnin ana fikri aşağıdakilerden hangisidir? A) Anılar insan hayatında çok önemli bir yere sahiptir. B) Anısı olmayan insan yaşamdan hiçbir şekilde zevk alamaz. C) İnsan bazı anılarını unutmak isterken bazılarını unutmayı istemez. D) İnsanlar bazen yaşadıklarından dolayı kendilerini üzgün hissedebilir. 4. Bilim ve kültür tarihimizin önemli isimlerinden olan Nihat Sami Banarlı “Türkçenin Sırları” adlı kitabında ço- cuklarını bırakmayan, onları geleceğe hazırlamaya çalışan öğretmenlerimize şöyle seslenir: “Şu fâni dün- ya saadetleri içinde hiçbir şey, aziz Türk çocuklarına Türk dilini öğretmek kadar güzel hizmet değildir. Mu- allimler, hangi dersin hocası olurlarsa olsunlar, Türk çocuklarına her şeyden çok Türkçeyi öğreteceklerdir. Yavrularınıza sözlerini halk dehasının yarattığı ve bestesi yine halk sanatından yükselen ninniler söylemek- ten başlayarak öğreteceğiniz en güzel şey, Türkçedir.” Bu metnin ana düşüncesi aşağıdakilerden hangisidir? A) Öğretmenlik, fedakârlık isteyen ve saygı duyulması gereken kutsal bir meslektir. B) Alanı ne olursa olsun bir öğretmenin en önemli görevi Türkçeyi en iyi şekilde öğretmektir. C) Türkçenin inceliklerini öğrencilerine veremeyen bir öğretmenin başarısından söz edilemez. D) Türkçe, Türk halkının ince zevklerini ve derin sanat anlayışını yansıtan muhteşem bir dildir. 5. Her ne ararsan kendinde ara. Bu söz aşağıdaki metinlerin hangisinin ana düşüncesi olur? A) Bireyler sosyal çevrelerinden bağımsız değildir. Doğumdan itibaren oluşmaya başlayan sosyal çevre bireyin kişilik gelişiminde doğrudan etkilidir. B) İnsanoğlu hata ve kusurlarını hep dışarıda arama eğilimindedir. Oysa kişi kusurlarını düzeltmeye kendinden başlamalı, bireyden topluma doğru bir akış olmalıdır. C) Eğitim, toplumda kanayan birçok yaranın en etkin ilacıdır. Eğitimli bireyler toplumun yüz akı olurlar. Örnek davranışlarıyla toplumu yönlendirirler. D) İyiliği arıyorsak geçmişten faydalanmalı, atalarımızın tecrübelerini geleceğe aktarmalıyız. Çünkü iyilik hep var- dı. Önemli olan ona gereken değeri verebilmektir. 78 6.TSürIkNçe ISForuTBUanRkaBsıO

PARAGRAFTA ANLAM KOLA ORTA TEST - 4 KOLAYY KONU, BAŞLIK 6002-033 ZOR 1. Behçet Necatigil, kent insanının şairidir. Şiirleri- MODEL EĞİTİM YAYINLARI 3. nin kahramanları, daha doğrusu şiirleri ile getir- Ailevi Akdeniz ateşi diği insan tipi; evi barkı, çoluk çocuğu olan kü- genellikle 5-15 yaş- çük gelirli insanla örtüşür. Bu insan kentin dayat- ları arasında görü- tığı bütün zorluklarla savaşan, Behçet Necatigil’in lür. Hastalığın en “çok çiğ çağ” diye tanımladığı bir çağın insanı- önemli belirtisi yük- dır. Yaşama telaşı içindeki bireydir. Bütün şiirle- sek ateştir. Yüksek rinde bu küçük insanın yaşamı en küçük ayrın- ateşe genellikle karın ağrısı eşlik eder, bu du- tılarına kadar anlatılır. Behçet Necatigil’in şiirle- rum da bazen apandisitle karıştırılabilir ve ge- rindeki insan kent yaşantısına korkarak karışır. reksiz cerrahi müdahalelere sebebiyet verir. Has- taların %50-70’inde ateşle beraber eklem tutu- lumu görülür. Hastaların %20-40’ında akciğer Aşağıdakilerden hangisi bu parçaya getirilebile- zarı iltihabına bağlı olarak göğüs ağrısı görülür. %25-35’inde deri döküntüleri görülür. cek başlıklardan biri olamaz? A) Küçük İnsanın Yaşamı Bu metnin konusu aşağıdakilerden hangisidir? B) Kent Yaşamının Düzensizlikleri C) Behçet Necatigil’in Şiir Kahramanları A) Ailevi Akdeniz ateşi D) “Çok Çiğ Çağ”ın İnsanları B) Akdeniz ateşinin belirtileri C) Çocuklarda hastalık belirtileri D) Gereksiz cerrahî müdahaleler 2. Çiftçilik tam bir sabır talimidir. Attığı tohumun MODEL EĞİTİM YAYINLARI 4. Hayat ritmini yakalamış giderken bir sokağın başın- aylar sonra vereceği ürünü sabırla bekler çiftçi. dan olup bitenleri izlemenin verdiği heyecan ve me- Bu bekleyiş; emek, dua ve sabır ile harmanlan- rakı yaşar gibi bir tat bırakır bazen okuduklarımız. mıştır. Emek olmadan ekmek olmaz, der eski- Bir adım ötemizde olur sanki her şey. Birbirine yakın ler; bunu en iyi çiftçiler bilir. Bilir de güneşle be- evler, büyük bir ıhlamur ağacı, eski bir hamam, ko- raber doğar her biri ve güneşi uğurlamadan da şup duran çocuklar… evlerine dönmezler. Bir yanı çiftçi olan babam- la güneşin doğuşunu kaç defa tarlada karşıla- Bu metne getirilebilecek en uygun başlık aşağı- mıştık hatırlamıyorum ve kaç defa ay ışığında dakilerden hangisidir? tarlada yolumuzu aradığımızı. Aşık Veysel’in “sadık yârim” dediği kara toprak çiftçinin gönen- A) Okuduklarımızın Tadı cidir kuşkusuz. Bu kara toprak tarladır, bağdır, B) Okumanın Faydaları bahçedir. Özen ister, bakım ister, gayret ister, C) Okumak Neye Yarar? sabır ister, umut ister, dua ister. Çiftçi de tüm D) Çocuklara Kitap bunları yapar ve bereket ister. Bereketi en iyi çiftçiler bilir. 5. Benim her derdime sen ortak oldun Ağlarsam ağladın gülersem güldün Sazım bu sesleri turnadan mı aldın Bu metne getirilebilecek en uygun başlık aşağı- Pençe vurup sarı teli sızlatma dakilerden hangisidir? Aşık Veysel Aşağıdakilerden hangisi bu dörtlüğe uygun bir A) Çiftçilik ve Sabır B) Bereketli Topraklar başlık olamaz? C) Emeksiz Kazanmak D) Aşık Veysel’in Şiirleri A) Sazım B) Dert Ortağı C) Turna Sesli D) Pençe 6.TSürIkNçe ISForuTBUanRkaBsıO 79

PARAGRAFTA ANLAM ORTAKOLA TEST - 4 KONU, BAŞLIK Y KOLAY ZOR 6. Oyuncak kelimesinin o kadar çok çağrışımı vardır ki hangisine tu- tunsak bizi alıp bir diyara savurur. Sadece çocukları avutmak için icat edilmiş rengârenk bir dünyadan bahsetmiyorum. Oyuncakların da gizemli bir dünyası vardır. Çocukken oyuncaklarının konuştuğu- na, onların da birbiriyle arkadaş olduğuna inanan çok kişi olmuştur. Oyuncakların içlerindeki gizemi ancak onlara tüm kalbiyle inanan- lar hissedebilir. Bu metne getirilebilecek en uygun başlık aşağıdakilerden hangisidir? A) Oyuncaksız Dünya B) Çocuklar ve Oyun C) Oyuncakların Çocuğa Kattıkları D) Oyuncakların Gizemli Dünyası 7. Modern Türk hikâyeciliğinin öncülerinden olan Sait Faik, getir- diği yenilikler nedeniyle \"kökü kendisinde olan\" bir yazar ola- rak kabul edilir. Klasik öykü tekniğini yıkarak doğayı ve insan- ları basit, samimi, iyi ve kötü taraflarıyla olduğu gibi ama aynı zamanda şiirsel ve usta bir dille anlattı. Döneminin pek çok sa- natçısından farklı olarak kendisini Batı'daki gelişmelerle sınır- lamadı. Hiçbir edebî anlayışın etkisinde hareket etmedi, belli bir tarzın takipçisi olmadı. Aşağıdakilerden hangisi bu metne uygun bir başlık olamaz? A) Sait Faik Abasıyanık B) Modern Türk Romancısı C) Edebiyatımızın Özgün Kalemi D) Kökü Kendisinde Olan Bir Yazar 8. Seyrani, devrindeki gelişmeleri yakından takip etmiş; yanlışlıkları eleştirmiş, şiirlerinde kendisinden önceki ozanların alışılmış konu sınırlarının dışına çıkmıştır. Olaylara genellikle eleştirel gözle bakmış ve halkın se- si olmaya özen göstermiştir. Şiirleri hem ele aldığı konu bakımından hem de kafiye yapısı bakımından çe- şitli ve zengindir. Şiirlerini daha çok hece ölçüsüyle yazmıştır. Asıl ününü hece ölçüsüyle yazdığı koşma, semai, destan, nefes ve şathiyeleriyle kazanmıştır. Bu metnin konusu aşağıdakilerden hangisidir? A) Seyrani’nin ünlü oluşu B) Seyrani’nin eğitim hayatı C) Seyrani’nin edebî anlayışı D) Seyrani ve Osmanlı toplumu 80 6.TSürIkNçe ISForuTBUanRkaBsıO

PARAGRAFTA ANLAM ORTA ORTA KONU, BAŞLIK Y KOLA TAYEST - 5 KOL 6002-034 ZOR ZOR 1. Osmanlıların Balkanlarda ilerleyişinin akabinde 1520 yılı eylül ayında Osmanlı Sultanı I. Süleyman’ın Macaristan Kralı II. Lajos’a gönderdiği elçinin hakarete uğraması ve öldürülmesinin ardından Macarların Kinin’i ele geçirme- si, Osmanlının Balkan ilerleyişini ileri bir noktaya taşımalarına sebep oldu. Yaşanan vahim olayın ardından Sul- tan I. Süleyman, Belgrad üzerine bir sefer düzenleyerek 18 Mayıs 1521 tarihinde başlayan Belgrad Seferi’ni bir aylık kuşatmanın ardından zaferle taçlandırmıştır. Böylelikle Osmanlıların Balkanlardaki ilerleyişi ileri bir noktaya taşınmıştır. Bu metnin konusu aşağıdakilerden hangisidir? A) Belgrad’ın fethi B) I. Süleyman’ın zaferleri D) Osmanlı’nın Balkanlarda ilerleyişi C) Belgrad Seferi’nin sebepleri 2. Ağustos ayında gerçekleşmiş ve tarihimize altın harflerle yazılmış önemli bir zaferimiz ise Kıbrıs adasınınMODEL EĞİTİM YAYINLARI Türklerin yönetimine girmesidir. Kıbrıs, tarih boyunca siyasi ve ekonomik olarak stratejik bir öneme sahiptir. Akdeniz ticaretini kontrol etmek ve Akdeniz’de büyük bir siyasi güce sahip olmanın en önemli anahtarı kabul edilmiştir. Bu nedenle de Kıbrıs’ın fethini gerçekleştirmek ve Kıbrıs Adası’nı Türk yurdu hâline getirmek ama- cı ile Kaptan-ı Derya Kılıç Ali Paşa, 13 Haziran 1572 tarihinde büyük bir donanmayla İstanbul’dan Akdeniz’e doğru harekete geçti. Yakın bir tarihte İnebahtı Deniz Savaşı’nda Osmanlı Devleti’ni yenilgiye uğratan müt- tefik kuvvetler yeniden Osmanlı donanmasını karşılarında görünce büyük bir şaşkınlık yaşayarak bu sefer mücadele etmek yerine barış talep ettiler. Özellikle de ittifaktan ayrılan Venedik, Fransa aracılığıyla Osman- lı Devleti’nden barış istedi. Bunun üzerine 7 Mart 1573’te antlaşma imzalanarak Kıbrıs Osmanlı yönetimine geçerek Türk yurdu hâline geldi. Bu metne getirilebilecek en uygun başlık aşağıdakilerden hangisidir? A) Kıbrıs’ın Özellikleri B) Osmanlı’da Donanma C) Kıbrıs’ın Tarihî Önemi D) Kıbrıs’ın Türk Yurdu Oluşu 3. MODEL EĞİTİM YAYINLARI Lavantanın dünya üzerinde Kuzey Afrika’dan Batı Arabistan’a kadar Akdeniz havzasını da içine alan bir yayılışı bulunmaktadır. Lavantadan elde edilen ürünler günümüzde parfümeri, gıda, kozmetik, sağlık, peyzaj gibi pek çok kullanım alanına sahiptir. Dünyada lavantada iki önemli türün (lavandin ve lavender) tarımı yapılmaktadır. Lavanta uçucu yağı, en fazla kozmetik ve parfüm sanayisinde kullanılmaktadır. Bunun yanında güzel kokusu nedeniyle sabun ve diğer endüstri kolların- da, ilaç sanayisinde ise ağrı kesici, sakinleştirici, uykusuzluk giderici özellikleriyle aromaterapide kullanılmaktadır. İdrar arttırıcı ve romatizma ağrılarını dindirici etkisi de vardır. Lavanta çiçekleri çay şeklinde de kullanılmaktadır. Bu metnin konusu aşağıdakilerden hangisidir? A) Lavantanın kullanım yerleri B) Lavantanın faydaları C) Lavantanın yetiştirildiği bölgeler D) Lavantadan elde edilen ürünler 6.TSürIkNçe ISForuTBUanRkaBsıO 81

PARAGRAFTA ANLAM ORTA ORTA KONU, BAŞLIK Y KOLA TAYEST - 5 KOL ZOR ZOR 4. Yanlış bilinen doğrular arasında çay ve kahve gibi içeceklerin suyun yerine geçtiği gibi oldukça haksız bir bilgi yer almaktadır. Hiçbir sıvı madde yaşam kaynağımız olan suyun yerini tutmamaktadır. Günde almamız gereken su miktarının sağlımızla doğrudan bir ilişkisi bulunmaktadır. Böbreklerimiz için bir numaralı ihtiyaç, vücuda su alı- mıdır çünkü zararlı maddelerin dışarı atımını böbreklerimiz aldıkları su yardımıyla gerçekleştirebilmektedir. Bu metnin konusu aşağıdakilerden hangisidir? A) Susuzluk tehlikesi B) Suyun hayati önemi C) Su ve insan arasındaki bağ D) Suyun cilde faydaları 5. Ünlü tenis oyuncusu Rafael Nadal, 3 Haziran 1986’da İspanya’nın en büyük adası olan Mallorca Adası’nda doğdu. 12 yaşına kadar tenis ve futbolla ilgilenen Nadal, babasının bir seçim yapmasını istemesi üzerine te- nisi tercih etti. Babası iş adamı ve annesi ev hanımı olan sporcu, genlerini amcalarından almıştır. İspanya millî futbol takımı ve Barselona’da uzun süre forma giymiş Miguel Angel Nadal, ünlü bir savunma oyuncusudur. Di- ğer amcası Toni de Rafel Nadal’ı tenise başlatıp uzun yıllar koçluğunu yapmıştır. Dört yaşında tenis oynama- ya başlayan Nadal, kariyerinde elde ettiği başarılar ve duruşu ile dünyanın en başarılı sporcuları arasına gi- rip adını tarihe yazdırmıştır. Bu metne getirilebilecek en uygun başlık aşağıdakilerden hangisidir? A) Rafael Nadal’ın Hayatı B) Başarılarla Dolu Kariyer C) Nadal ve Tenisçiler D) Sporun Gücü 6. (I) Ardahan, Türkiye'nin kuzeydoğu köşesinde Doğu Anadolu Bölgesi'nde ve kısmen Doğu Karadeniz'de bulu- nan, Gürcistan sınırında kurulmuş olan bir ildir. İdari merkezi Ardahan kentidir. Batısında Artvin, güneybatı- sında Erzurum, güneyinde Kars illeri ve doğuda Gürcistan ile sınır teşkil etmektedir. Türkiye Cumhuriyeti'nin Kafkaslar'a açılan kapısıdır. (II) Ardahan, ilin coğrafi yapısı ve tarihi geçmişinden kaynaklanan kendine özgü doğal ve tarihi değerlere sahip- tir. Ardahan, Doğu Anadolu Bölgesi'ne has doğal yapısı ve ikliminin yanında Doğu Karadeniz Bölümü'nün to- poğrafyasına, iklimine ve bitki örtüsüne geçiş yerleri ile farklı güzellikleri bir arada barındırmaktadır. (III) Bugün bir il olan Ardahan bölgesinin adı, Osmanlılar Gürcü yönetiminden ele geçirdiği için Gürcüce Artaa- ni'den gelir. İlin merkezi olan Ardahan kentinin tarihi, geleneksel rivayete göre Nuh’un oğlu Yafes'in üçüncü kuşaktan torunu Cavahos tarafından kurulmuştur. (IV) Ardahan ili nüfusu 94.932'dir. Bu nüfusun %43,43'ü şehirlerde yaşamaktadır (2021 sonu). İlin yüzölçümü 4.934 kilometrekaredir. İlde kilometrekareye 19 kişi düşmektedir. (Bu sayı merkez ilçede 33’tür.) İlde yıllık nüfus %1,28 oranında azalmıştır. Numaralanmış bölümlerin konuları sırasıyla aşağıdakilerden hangisidir? A) Ardahan’ın Nüfusu - Tarihi - Nüfusu - Coğrafi Yapısı B) Ardahan’ın Konumu - Coğrafi Yapısı - Tarihi - Nüfusu C) Ardahan’ın Tarihi - Nüfusu - Coğrafi Yapısı - Konumu D) Ardahan’ın Coğrafi Yapısı - Konumu - Nüfusu - Tarihi 82 6.TSürIkNçe ISForuTBUanRkaBsıO

PARAGRAFTA ANLAM KOLA ORTA TEST - 6 KONU, BAŞLIK Y 6002-035 ZOR 1. İnternet ve ona bağlı hayatımıza dâhil olan mecralar, dinamik bir biçimde gelişim gösteren ve ORTA hâlen bu gelişimi sürdüren bir alan. Bir defa 1990’lı yıllardaki internetle 2000’li yıllarda hızK- OLAY lı internetin (ADSL) yaygınlaşmasından sonraki internet aynı şey değil. Yine 2010’lu yıl-OR Z lardan itibaren yaygınlaşan akıllı telefonlarla kastedilen internet de diğerleri ile aynı şey değil, bunların her birini ayrı düşünmek gerekiyor. Son 30 yılda başlarda ağır, son yıl- larda ise hızlı bir biçimde ilerleyen dijitalleşme sürecinin içerisine girdik. Bu süreç, top- lumun büyük çoğunluğunu da kapsar nitelikte. Örneğin bir fabrika sahibisiniz, otomas- yon ve verimlilik sistemleri için doğrudan dijitalleşmeye ve internete ihtiyaç duyuyorsu- nuz. Artık çiftçilikte verimli sulama ve kaynak kullanımı açısından internetle çalışan akıl- lı sistemler bizi yeni bir problemle karşı karşıya getirdi. O da bilginin insan zihninde harman- lanması ve bağlantılarının kurulmasının gerekliliği. Esasında bu harmanlamayı yapabilen kişiler veya toplumlar, interneti amaçları doğrultusunda kullanabilmiş oluyor. Bu metnin konusu aşağıdakilerden hangisidir? A) Dijitalleşme B) İnternetteki değişim D) Teknolojinin hayatımızdaki yeri C) Teknolojik ilerlemeler 2. “Ak akçe kara gün içindir.” diye başlayan evin büyükleri vardı eskiden. İsraf etmeyin derler, yerdeki odun par- çasını nimet sayarlardı. Yere ekmek atmayın; düşeni lütuf belleyip öpüp alnınıza koyduktan sonra bir duvar üzerine, bir ağaç dalına koyun ki kuşlar sebeplensin. Ah ne güzel zamanlardı onlar. Sabunun bile çok erime- sin diye tuz üstüne koyulduğu günler. Her şeyin bir bereketi olduğuna inanılır, zerresi boşa götürülmezdi. Za- man, insan ve ürün değerli görülür; şifasına inanılırdı. Hak, verdiği nimetleri çarçur edelim diye vermemişti elbet ama zamanla insan her şeyi saçar ve kadir kıymet bilmez oldu. Yokluk, çokluğa dönüştü zannettik bel- ki de oysa çok olması israf edilmesi anlamına gelmezdi. Tutumlu olmak, bilinçli tüketmek çocuk zamanlar- dan öğrenilmesi gereken davranışlardı. “Ağaç yaşken eğilir.” diyen atalar çocuğa küçük yaşta israfın zarar- larından bahsetmekten öte davranışları ile gösterir, savurganlık etmezlerdi. Bu metne getirilebilecek en uygun başlık aşağıdakilerden hangisidir? A) Geçmiş Güzel Günler B) Değişen Tüketim Anlayışı C) Okullarda Tasarruf Eğitimi D) Eski Zamanlarda Çocuk Eğitimi 3. Bir grup Çinli araştırmacı manyetik alan yardımıyla kontrol edilebilen ve çeşitli ortamlarda çalışabilen balçık ro- bot geliştirdi. Dış uyaranlara tepki veren minyatür robotların özellikle sağlık alanında çok yararlı olacağı düşünü- lüyor. Vücudun çeşitli bölgelerine ilaç göndermek, hücre nakli yapmak ya da vücuda mümkün olduğu kadar az müdahale ederek ameliyatlar gerçekleştirmek için kullanılabilecek bu robotları kontrol etmek için öne çıkan yön- temse manyetik alan kullanımı. Manyetik alan aracılığıyla minyatür robotlar güvenli, hassas ve hızlı bir biçimde kontrol edilebiliyor. Bu metne getirilebilecek en uygun başlık aşağıdakilerden hangisidir? A) Çinlilerin Yeni İcadı B) Balçık Robot C) Minyatür Robotlar D) Sağlıkta Büyük İmkân 6.TSürIkNçe ISForuTBUanRkaBsıO 83

PARAGRAFTA ANLAM KOLA ORTA TEST - 6 KONU, BAŞLIK Y ZOR 4. ORTA (I) Matematikte zaman zaman beklenmedik bir şekilde ortaya çıkan güzel diziler vardır.K(OIIL)ABY unlardan biri de 1951 yılında Alfred Moessner tarafından keşfedilen, pozitif tam sayıların kuvvetlerinin üretilmesi yöntemidir. (III) Bu yöntem matematikte \"Moessner mucizesi\" olarak bilinir. (IV) Bu yöntemi pozitif tam sayıların kuvvet- ler dizisini oluşturmak için de kullanabiliriz. Z OR Bu metne getirilebilecek en uygun başlık numaralanmış cümlelerin hangisinde yer almaktadır? A) I B) II C) III D) IV 5. Aşağıdakilerden hangisi “sevginin gücü” konulu bir metinden alınmış olabilir? A) İlkbahar sabahlarını bilirsiniz. Sabah erkenden uyanan biri genellikle üzerine hırka alıp dışarı çıkmak zorun- da kalır. Ancak aynı kişi öğle sıcağına dayanamayıp hırkasını çıkarmak zorunda kalır. Gün içerisinde yaşadı- ğımız bu farklılıklar aslında hayatımızın da genel bir özeti değil mi? B) Sevgi bir ihtiyaç mıdır, diye sorsak bazılarımız hayatın olmazsa olmazı olduğunu, bazılarımız ise o kadar da gerekli bir his olmadığını söyleyecektir. Şüphesiz, sevginin hayatımızda olmazsa olmaz olduğunu pek çoğu- muz kabul edecektir. Duygusuz insanları bir kenara bırakacak olursak sevginin bir ihtiyaç olduğu apaçık or- tadadır. C) Pek çoğumuz şu olayı duymuşuzdur: Aynı çiçekçiden aynı tür ve boyutta birer çiçek alan iki kişiden biri çiçe- ğe her gün güzel sözler söyleyerek onu sulamakta ve onunla ilgilenmektedir. Diğer kişi ise her gün çiçekle il- gilenmekte fakat bunun yanında çiçeğe kötü sözler söylemektedir. Sonuç olarak çiçeğine güzel sözler söyle- yen kişinin çiçeğinin daha iyi gelişme gösterdiği gözlenmiştir. D) Sevgisizliğin zamanla toplumda büyük sorunlara yol açabileceğini hepimiz çok iyi biliyoruz. Sevgisiz yetişmek bir insanın başına gelebilecek en kötü şeylerden biri olsa gerek. Sevginin yanı sıra güven, adalet, merhamet gibi duygu ve kavramlar da bir toplumu ve o toplumdaki bireyleri her anlamda sağlıklı kılar. 6. (I) Orhan Kemal Müzesi, Yazar Orhan Kemal'in anısını yaşatmak üzere İstanbul Beyoğlu'nda, üç katlı bir bina- da kurulmuş bir müzedir. Müzede yazarın çoğu Ara Güler tarafından çekilmiş yetmiş kadar fotoğrafı, aile fo- toğrafları, kitaplarının orijinal ilk baskıları, özel mektuplar, hakkında yazılan tez ve makaleler, kullandığı dak- tilo gibi nesneler sergilenir. (II) Sabahattin Ali, öykü ve roman gibi türlerde kalıcı olabilmek için seçilen karakterlerin canlı olması ve konula- rın güncelliğini yitirmeyecek türden olması gerektiğini savundu. Edebî eserler üzerine yapılan eski-yeni tartış- masını ise lüzumsuz olarak değerlendirdi, eserlerin iyi-kötü ölçeğinde değerlendirilmesi önerisinde bulundu. (III) Şiir hayatına 1940'ta Yedigün şairleri arasında başlayan Ümit Yaşar Oğuzcan; 33 şiir, 4 düzyazı kitabı, 13 an- toloji ve biyografik eser olmak üzere toplam 50 kitap çıkarmıştır. Aynı zamanda şiir plakları, şarkı sözleri ve yergileriyle tanınır. Aşağıdaki başlıklardan hangisi bu metinlerden herhangi birine ait olamaz? A) Sabahattin Ali’nin Edebî Anlayışı B) Ümit Yaşar Oğuzcan’ın Eserleri C) Orhan Veli ve Sabahattin Ali D) Orhan Kemal Müzesi 84 6.TSürIkNçe ISForuTBUanRkaBsıO

PARAGRAFTA ANLAM ORTA ORTA PARAGRAFTA YAPI Y KOLA TAYEST - 7 KOL 6002-036 ZOR ZOR 1. MODEL EĞİTİM YAYINLARI (I) Bilim ve teknolojideki gelişmeler bize heyecan verici yenilikler ve bu- luşlar sunuyor. (II) İşte bu yenilik ve buluşların dokumalarla, giysilerle il- gili olanlarından birkaçı: Üzerine bastığımızda ışık veren halı; nabzımızı, kan basıncımızı, soluk alıp verme hızımızı ölçen atlet… (III) Birçok buluş gündelik yaşamda karşılaştığımız sorunlara çözüm bulmak ya da gerek- sinimlerimizi karşılamak amacıyla yapılır. (IV) Bu yüzden bazı işleri hallederken hem daha az çaba göstermek hem de zamandan kazanmak isteriz. (V) Örneğin üzerine bastığımızda ışık veren halı. Bu halı sayesinde geceleyin uyanıp tuvalete giderken ışıkları açmamıza gerek kalmayacak. Bu metin iki paragrafa ayrılmak istenirse ikinci paragraf kaç numaralı cümle ile başlar? A) II B) III C) IV D) V 2. I. Memelilerin pek çok ortak özelliği var. II. Ayrıca memelilerin çoğunun vücutları kıllarla kaplı. III. Tüm bu hayvanlar omurgalıların memeliler sınıfının birer üyesi. IV. Keçi, fil, kutup ayısı, oklu kirpi, goril, çıplak köstebek faresi, su samuru... V. Bunlardan biri yavrularını doğurarak dünyaya getirmeleri. Numaralanmış cümlelerle anlamlı bir paragraf oluşturulduğunda doğru sıralama aşağıdakilerden hangi- si olur? A) IV-III-I-V-II B) III-IV-I-V-II C) IV-III-I-II-V D) III-IV-V-I-II 3. (I) Güneşin üşüdüğü şehir derler bizim memlekete. (II) Yılın çoğu kıştırMODEL EĞİTİM YAYINLARI bu diyarlarda, kışın yağan kar, evlerin bacalarına ulaşır, kar tünelleri açı- lır köylerin içinde. (III) Bahar gelene dek zorunlu olmadıkça köyden gidil- mez hiçbir yere, kar yağışı dursa da karın topraklardan tamamen kalk- ması haziranı bulur; baharın gelmesiyle eriyen karlarla akarsular dolar ta- şar. (IV) Hayatım köyün içinde geçtiği için yağan karın, taşan akarsuların ne zorluklar getirdiğini bilmezdim. (V) Köyümden uzak köylerden birine gelin geldikten sonra öğrenmiş oldum; yaz aylarında içinden yürüyerek gelip geçtiğimiz çaylar, bahar geldiğinde meğer kocaman nehirlere dönü- şüyormuş. Bu metin iki paragrafa bölünmek istenirse ikinci paragraf kaç numaralı cümle ile başlar? A) II B) III C) IV D) V 6.TSürIkNçe ISForuTBUanRkaBsıO 85

PARAGRAFTA ANLAM ORTA ORTA PARAGRAFTA YAPI Y KOLA TAYEST - 7 KOL ZOR ZOR 4. (I) İnsanoğlunun kültürel birikimini yeni nesillere taşıyan en önemli unsur elbette ki kitaplardı. (II) Dijital dünyanın hızla yaygınlık kazandığı günümüzde bile kitaplar itibarlarını korudular. (III) Onlar taşınabilir kültür varlıkları olma- nın yanı sıra bilimsel gelişmenin, ilerlemenin temsilcisi oldular. (IV) İnsanlar tek bir kitabı görebilmek, ondaki ilim- den nasiplenebilmek için yolculuklara çıktı. (V) Bazı kitaplar hem maddi hem de manevi açıdan oldukça değerli- dir. (VI) Kimi kıtalar aştı kimi gece gündüz o kitabı kopya ederek göz nuru döktü. Numaralanmış cümlelerden hangisi metnin anlam bütünlüğünü bozmaktadır? A) III B) IV C) V D) VI 5. (I) Büyük bir dünyada yaşıyoruz. (II) Hepsini görme imkânımız olmasa da dünyamızın büyük olduğunu biliyoruz. (III) Kocaman olduğunu bildiğimiz bir dünyanın elde edebildiğimiz kadarıyla yetiniyoruz. (IV) Varlığının farkında olduğumuz şeylerin elimizde olmaması bizi mutsuz ediyor. (V) Az olsa da sahip olduğumuz bazı şeyler bizi mut- lu etmeye yetiyor. Numaralanmış cümlelerden hangisi metnin genelinde anlatılanlarla ters düşmektedir? A) II B) III C) IV D) V 6. Şu an dünya klasiklerinin güzel örneklerinden birini daha bitirmenin zevkini yaşıyorum. Her ne kadar kita- bın başında biraz sıkılsam da sonuna ulaşınca ilk görüşlerim tümüyle değişti. Kitabın kahramanı olan kişi- nin yalnızlığı tamamen bana benziyordu - - - - Bu parça anlam akışına göre aşağıdakilerden hangisiyle devam ettirilmeye uygundur? A) Hayatımda hiç zorluk yaşamadım. B) Bunlar bana çok yabancı şeylerdi. C) Ne varsa eskilerde var, dedim. D) Ben de aynı duyguları yaşadım. 7. Orhun Yazıtları, Türklerin bilinen ilk alfabesi olan Orhun alfabesi ile Göktürkler tarafından yazılmış yapıtlardır. Bu yazıtlar Türkçenin tarihsel süreçteki gramer yapısı ve bu yapının değişimiyle ilgili bilgiler verdiği gibi Türklerin dev- let anlayışı ile yönetimi, kültürel ögeleri, komşuları ve soydaşlarıyla olan ilişkileri ve sosyal yaşantısıyla ilgili önemli bilgiler içermektedir. Bu metnin sonuna anlam akışına göre aşağıdaki cümlelerden hangisi getirilemez? A) Yazıtlara bu abidelerin sonsuza kadar kalması temennisiyle “Bengü Taşlar” denmiştir. B) Yazıtlar, 1889 yılında Moğolistan’da Orhun Vadisi'nde bulunmuştur. C) Yazılış tarihleri MS 8. yüzyılın başlarına dayanmaktadır. D) Yazıtlarda kullanılan dil henüz çözülememiştir. 86 6.TSürIkNçe ISForuTBUanRkaBsıO

PARAGRAFTA ANLAM KOLA ORTA TEST - 8 PARAGRAFTA YAPI Y 6002-037 ZOR 1. Ben kendi hesabıma sanatım olmadan yaşayamam. Ama bu sanatı her şeyin üstüneKOkLoAyYmuş da değilim. ORTA Tersine onsuz edemeyişim, onun beni herkesle bir etmesi ve olduğumdan başka türlü olmaksızın herkesle bir düzeyde yaşatmasıdır. Sanat, benim için tek başına tadı çıkarılan bir şey değildir. Sanat bence, en bü-ORZ yük sayıda insanı ortak acılar ve sevinçlerle coşturacak görüntüleri, biçimleri bulmaktır. Demek ki sanat, sa- natçıyı insanlardan ayrılmamaya zorlar; onu en gündelik ve en evrensel gerçeğe bağlar. Aşağıdakilerden hangisi bu metnin yazarının sözlerinden biri olamaz? A) Sanat, toplumun içinde var olduğu sürece sanattır. B) Sanatın gayesi toplumu acı, sevinç, kederde de olsa birleştirmektir. C) Sanatın en önemli işlevi sanatçıyı gerçek hayata bağlamasıdır. D) Sanatımla kurduğum kurgusal dünyada en mutlu insan benim. 2. (I) Bilim insanları balinaların birbirleriyle haberleşmek amacıyla çıkardıkları ses- lerle ilgili araştırmalar yapıyorlar. (II) Balinaların bu seslerle birbirlerine ne an- latmak istediklerini bulmaya çalışıyorlar. (III) Balinalar dünyada yaşayan en bü- yük memeli hayvanlar. (IV) İşte bu araştırmalardan birine isteyen herkes kat- kıda bulunabiliyor. (V) Katil balina ve pilot balinaların sesleriyle ilgili olan bu araştırmanın adı “whale.fm”, whale sözcüğü Türkçede “balina” anlamına gelir. (VI) Araştırmanın amaçlarından biri, bu balinaların çıkardıkları sesler arasında benzerlik olup olmadığını bulmak. Bu parçada numaralı cümlelerden hangisi anlam akışını bozmaktadır? A) III B) IV C) V D) VI 3. Güneş biraz daha yükselince toparlanıp dışarı çıktım. Cırcır böcekleri artık seslerinin ren- 87 gini değiştirmiş, köye hızar atölyesi açılmış gibi bir havaya girmişlerdi. O küçücük şeyler- den nasıl öyle büyük keresteleri düzgün kesip parçalara ayıran bir aletin sesi çıkıyor, bile- miyorum. Ama doğruya doğru. Bu ses arka bahçede susuz bırakılmış biber ve patlıcan fi- delerine, ilerideki evin turuncuya çalan kiremitlerine, ufka doğru tepelerin arasından görü- nen masmavi deniz parçasına çok yakışıyordu. Suya doğru gittim. Nilüferlere, minik fıski- yenin şıpırtısına ve küçük kırmızı balıklara bakmaya. Yalın bir şahanelikleri vardı. Yazarı hatırlamıyorum ama lafı aklımda kalmış, onu hatırladım: - - - - Bu metnin sonuna getirilebilecek en uygun cümle aşağıdakilerden hangisidir? A) Şu dünyada birbirini anlamak ne kadar zor. B) Umut dolu bir bakış ama aynı zamanda beklenti dolu bir bakış. C) Sonradan bulduğun bir şeyi yitirmek daha zordur. D) Karşımıza çıkan güzellikler de bir hayırseverlik biçimidir. 6.TSürIkNçe ISForuTBUanRkaBsıO

PARAGRAFTA ANLAM KOLA ORTA TEST - 8 PARAGRAFTA YAPI Y ZOR 4. Aşağıda bir sanatçıyla yapılan görüşmeden bir bölüm verilmiştir. KOLAY Gazeteci : -- (I) -- Sanatçı : Kazanç kelimesi bir bankacıya sorarsanız hemen parayı hatırlatır. Bana sorarsanız manayı hatır-ORTA larım, manevi anlamda çok şey kazandığımı zannediyorum. Fakat maddi açıdan hemen her şeyi kaybettim. Gazeteci : -- (II) -- OR Z Sanatçı : Şiir benim için kaba bir hassasiyetin böyle ham madde hâlinde ortaya konması değildir. Şiir benim için üstün anlayıştır. Zannediyorum ki Türkiye'de anlayışını yazan ilk şair benim. Fiilen şiir anlayışımı yazdım. Orada her şeyi söylüyorum. Şiir toplumun bütün inandığı şeylerin sonucu içinde onun duygulanmasıdır. Bu görüşmede (I) ve (II) ile gösterilen yerlere sırasıyla aşağıdakilerden hangileri getirilmelidir? A) (I) Sizin için kazanmak ne demek? (II) Şiir anlayışınız hakkında bilgi verir misiniz? B) (I) Sanat hayatınızdaki mücadeleleriniz size ne kazandırdı? (II) Siz şiirden ne bekliyorsunuz? C) (I) Şiirden beklentiniz nedir? (II) Şiiri nasıl tanımlarsınız? D) (I) Şairlerin kazançları çok mudur? (II) Şiirin tanımını nasıl yaparsınız? 5. (I) Hani sayfalarda gezinirken “İşte bu benim, beni anlatıyor, bana yazılmış.” der altını çizersiniz ya satırla- rın. (II) Bu kitapta böyle alıntı çizmek imkânsız. (III) Kitabın her satırı diğeriyle o kadar bağlantılı ki birini ko- parsam kitabın kalan kısmı üzerime yıkılacaktı sanki. (IV) Çoğu kişi şiir okumayı vakit kaybı olarak görür hat- ta haddini aşarak “Ben de yazarım ne var!” deme gafletinde bulunanlar bile fazlacadır. (V) Şiir öyle çok ko- lay yazılan bir şey değil. Bu metin iki ayrı paragrafa bölünmek istenirse ilk paragrafın son cümlesi aşağıdakilerden hangisi olur? A) II B) III C) IV D) V 6. (I) Kâşgarlı Mahmud, dönemin bütün klasik ilimlerini tahsil etmiştir. Arapça ve Farsça öğrenmiştir. Saciye ve Hamidiye Medreselerinde tahsil gördükten son- ra kendisini Türk dili tetkikatına vakfetmiştir. (II) Bu amaçla Orta Asya'yı boy- dan boya kat ederek Anadolu'ya, oradan da Bağdat'a gitmiştir. On beş yıl bo- yunca Türklerin yaşadığı bütün illeri, şehirleri, obaları, dağları ve çölleri dolaş- mıştır. (III) Kaşgarlı Mahmud Dîvânu Lugâti't-Türk isimli dünyaca bilinen eserin yazarıdır. Eserini 1072 yılında Bağdat’ta yazmaya başlamış, 12 Şubat 1074 ta- rihinde tamamlamıştır. (IV) Tamamlanmasından sonraki iki yıl içerisinde eseri- ni dört defa baştan sona gözden geçirerek esere 1076’da son şeklini vermiştir. Eser, 1077 Ocak'ında bitirilmiş ve Abbasi Halifesi Muktedî-Biemrillah’ın oğlu Ebü’l-Kasım Abdullah’a sunulmuştur. Bu metin kaç numaralı bölümden itibaren yeni bir paragrafa ayrılabilir? A) I B) II C) III D) IV 88 6.TSürIkNçe ISForuTBUanRkaBsıO

PARAGRAFTA ANLAM ORTA ORTA Y SORU-CEVAP KOLA TAYEST - 9 KOL 1. 6002-038 ZOR Dil bir milletin ZOR varlık sebebidir, şah damarıdır, te- MODEL EĞİTİM YAYINLARI 3. mel bütünlüğü- Sağlık Bakanlığı Türkiye İlaç ve Tıbbi Cihaz Ku- dür. Milletler dil- rumunca (TİTCK) 2020 yılına ait ilaç kullanımı leri üzerine bü- verileri yayımlandı. Verilere göre Türkiye gene- yürler, yaşarlar, linde önceki sene en çok satılan 20 ilaç arasın- medenileşirler. Bir ağaç için toprak ne ise bir mil- da ilk üç sırayı, ağrı kesici özellikli ilaçlar ile ro- let için de dil odur. Nasıl toprağı olmayan bir ağaç matizma tedavisinde kullanılan ilaçlar aldı. El- dal budak salamazsa, gölge veremezse dilsiz bir den satılan ilaçlar arasında ağrı kesici özellikli milletin de var olması, yaşaması, medeni bir ni- olanların oranı %35'e ulaşırken bunu %30,2 ile zam kurması mümkün olmaz. Dilleri zengin mil- romatizma tedavisinde kullanılanlar ile antiinf- letler, medeniyet alanında da önemli eserler ve- lamatuvar ilaçlar izledi. Üçüncü sırada ise ka- rirler. Dünya dilleri, dünya medeniyetlerinin se- nın pıhtılaşmasını engelleyen \"antitrombotik\" bepleridirler. Susuz, topraksız kalan ağaçlar na- ilaçlar yer aldı. sıl gölge ve meyve veremezlerse dilleri gelişme- yen, zenginleşmeyen milletler de medeniyet ala- nında verimli olamazlar. Yani medeniyetler, me- Bu metin aşağıdaki sorulardan hangisine veril- deniyetin insanlığa kazandırdıkları güzellikler, mil- letlerin gelişen dilleri sayesindedir. miş bir cevap olabilir? A) Ülkemizde en çok tüketilen ilaçlar nelerdir? Bu metin aşağıdaki sorulardan hangisine veril- B) Ülkemizde ilaçlar bilinçli tüketilmekte midir? C) İlaç tüketimi neye göre belirlenir? miş bir cevap olabilir? D) En etkili ilaç türü nedir? A) Dil bir millet için ne demektir ve bir medeniyet için MODEL EĞİTİM YAYINLARI 4. neyi ifade etmektedir? Nutuk da var Safahat da. Yunus Emre ve Ku- B) Diline sahip çıkmayan milletleri ne gibi tehlikeler tadgu Bilig de var, Hacivat-Karagöz ve Nasred- beklemektedir? din Hoca da. Bunlar, bu topraklarda doğup ede- C) Bir milletin var olması ve ilerlemesinin temel şar- biyata gönül vermiş herkesin çıkış noktası as- lında; birbirimizle ve ülkemizle en kuvvetli bağı- tı nedir? mız. Bizi biz yapan eserler. Hepsi bu kadar de- D) Diline sahip çıkan milletlerin kazancı nedir? ğil elbette ama dediğim gibi bir yerden başlan- ması gerekiyordu. Mihenk taşı saydıklarımızı 2. Benim beklentimi karşılamadı açıkçası. İlk defa bu ya- seçtik. Şöyle söyleyeyim: Shakespeare İngiliz- zarın bir kitabını okudum. Sanırım pişmanım. Ben ders ler için ne ifade ediyorsa bizim için aynı değeri verici bir hikâye istiyordum fakat bu kitap kimi alıntı ki- taşıyan isimleri sunmaya gayret ettik. mi saçma derecede boş olan kısa paragraflarla dolu. Bir olay örgüsü yok, beklediğim bu değildi. Bu parça aşağıdaki sorulardan hangisine veril- Bu parça aşağıdaki sorulardan hangisine veril- miş bir cevap olabilir? miş bir cevap olabilir? A) Niçin ders verici hikâye beklentiniz var? A) Yazarları ve eserleri seçerken nelere dikkat ettiniz? B) Bu yazarın kitabını ilk kez mi okudunuz? B) Yabancı ünlü sanatçılarla bizdekiler arasında na- C) Yazarın bu kitabını nasıl buldunuz? D) Olay örgüsü olmayan kitap başarısız mıdır? sıl farklar görüyorsunuz? C) En beğendiğiniz eserler hangileridir? D) Hangi eserler bizim için daha önemli olmalıdır? 6.TSürIkNçe ISForuTBUanRkaBsıO 89

PARAGRAFTA ANLAM ORTA ORTA SORU-CEVAP Y KOLA TAYEST - 9 KOL ZOR ZOR 5. Annem kendi hâlime bırakıldığımda hep bir poşet bulup halıda yuvarlanarak oynadığımı anlatır. Öyküler de kendi kendime yuvarlanmak gibi başladı. İlkokuldan beri okul gazetelerine musallat olduğumu, bilgisayarla ta- nışmanın boş “Word” sayfasını hayatıma soktuğunu ve yetişkinliklerin dünyasından sıkıldığımda okuyacak bir şeylere kaçtığımı hatırlıyorum. Bu ilişki sürdü hep. Ara ara iş hayatının yoğunluğundan yazamadığım dönem- ler olsa da hep bir şekilde kitapların dünyasında kalmaya çalıştım. Bu metin aşağıdaki sorulardan hangisine verilmiş bir cevap olabilir? A) Okumanın çocukluk dönemi için önemi nedir? B) Kitaplarla olan bağınız nasıl şekillenmeye başladı? C) Okumaya mı, yazmaya mı daha çok zaman ayırırsınız? D) Çocuklukta okuduğunuz öyküler kişilik gelişiminizde etkili oldu mu? 6. Bizim çocukluğumuzun gözde meslekleri polislik ve askerlikti. Bu mesleklerin erkekler için gözde olmasının se- bebi televizyonlar idi. Çünkü televizyonda polis merkezli birçok dizi ve film seyrediyorduk. Polis rolündeki kahra- manımız kötülere karşı savaşıyor, sonunda hep kazanıyor, attığını vuruyordu. Zeki idi, ipuçlarını hemen bulup okuyordu. Bu parça aşağıdaki sorulardan hangisine verilmiş bir yanıt olabilir? A) Olmak isteyip de olamadığınız meslek nedir? B) Çocukluğunuzda bazı meslekler niçin gözdeydi? C) Şiddet içerikli televizyon programları zararlı mıdır? D) Polis rolündeki kahraman olağanüstü müydü? 7. 13. yüzyıl ortalarında Selçuklular, devlet işlerinde Farsçayı kullanırlardı. Halk ise öz dilleri olan Türkçeyi kullanı- yordu. Karamanoğlu Mehmet Bey millet olarak birlikte yaşamanın ilk şartı olan dil birliğinin sağlanmasının gerek- liliğine inanıyordu. Bu birliği gerçekleştirmek için Toroslar üzerinde yaşayan bütün Türkmen boylarını çevresinde toplayarak bir ordu oluşturdu. Bu metin aşağıdaki sorulardan hangisine verilmiş bir cevaptır? A) Karamanoğlu Mehmet Bey’in ordu kurma amacı nedir? B) Selçuklular devlet işlerinde neden Farsçayı kullanıyordu? C) Dil birliğinin sağlanmasında hangi şartlar yerine getirilmelidir? D) Halkın öz dilinin devlet dilinden farklı olmasının sebebi nedir? 8. Alibey Adası önce Cunda ve Moshonisia isimleriyle tanınıyordu. Piri Reis'in Kitab-ı Bahriyesi'nde bahsettiği Yund Adalarının bu bölgeye ait olduğu tahmin edilmektedir. Adanın nüfusu 2000 yılı itibarıyla 3.000'dir. Ancak bu ra- kam yazın 20.000'e kadar çıkabilir. Adanın nüfusunun çoğunluğu Girit ve Midilli adalarından Türkiye-Yunanistan nüfus mübadelesi zamanında göç eden Türklerden oluşmaktadır. Bu yüzden adanın yaşlı nüfusunun çoğu Yu- nancayı bilmektedir. Son yıllarda ada nüfusu, emeklilik günlerini sakin bir yörede geçirmek isteyen büyük şehir sakinleri tarafından artırılmıştır. Aşağıdaki sorulardan hangisine bu metinde cevap bulunabilir? A) Adanın konumu neresidir? B) Adanın güncel nüfusu ne kadardır? C) Alibey Adası’nın tarihte bilinen ilk adı nedir? D) Yaşlı nüfusun Yunanca bilme sebebi nedir? 90 6.TSürIkNçe ISForuTBUanRkaBsıO

PARAGRAFTA ANLAM KOLA ORTA TEST - 10 SORU-CEVAP Y 6002-039 ZOR 1. ORTA Sadece kendimizde olanı miras bırakabiliriz. Biz beş parasız isek bizden çocuğumuzaKkOaLlAaYn mal mülk değil ancak borçlar, alacaklılar olabilir. İnsanlar çocuklarına güzel huyları nasıl kazandırabiliriz diye kitaplardan ki-ORZ taplara, uzmanlardan uzmanlara koşuyor. Hâlbuki çocuğa güzel bir davranış, güzel bir alışkanlık kazandır- manın biricik yolu ona güzel bir model olabilmektir. Edep de ailede öğrenilir, öz güven de ailede kazanılır. Sevildiğini, varlığının kıymetli olduğunu hisseden çocuk öz güvenli olur; burada ebeveynin en önemli vazife- si çocuğuna sevgi ve şefkatle yaklaşmaktır. Bizim üzerimize düşen; hakkını ararken, hakkını almışken ve alamamışken, konuşurken, dinlerken, görürken, görülür olmaya çalışırken, evde ve işte, sakinken ve öfke- liyken, büyüğümüze ve küçüğümüze karşı edebi elden bırakmayan yetişkinler olmak. Bu sırada çocukları- mız bıraktığımız izleri takip ediyor olacaktır. Sadece ebeveyn olarak değil; amca, dayı, teyze, hala, komşu abla, komşu abi, okuldaki öğretmen, mahalledeki esnaf olarak da çevremizdeki çocuklara duyarlı olmamız, onların hayatından güzel izler bırakarak geçmeye gayret etmemiz gerek. Bu metin aşağıdaki sorulardan hangisine verilmiş bir cevap olabilir? A) Anne ve babalara düşen en büyük görev nedir? B) Anne ve babalar evlatlarına neler bırakabilir? C) Öz güvenli ve edepli çocuklar nasıl yetiştirilir? D) Örnek olmanın öğrenme üzerinde etkisi var mıdır? 2. Bedenimizdeki bütün kıllar, saçlar dâhil, sanıldığı gibi sürekli uzamaz. Kılın türüne göre uzamanın devam ettiği ve durduğu farklı evrelerden oluşan bir döngü söz konusudur. Büyüme evresinin süresi saçlarda 2-6 yıl arasında değişir. Bu evrede saç telini üreten hücreler oldukça etkindir, her 24 saatte bir bölünürler. Saç, günde ortalama 0,35 milimetre uzar. Daha sonra büyüme aniden durur (geçiş evresi). Birkaç gün süren bu evrede saç kökleri küçülür, saç telinin kan damarlarıyla bağlantısı zayıflar. Saçlarda büyümenin durduğu üçüncü evre ise 1-4 aydır. Saç tellerinin kolayca koptuğu duraklama evresinden sonra tekrar büyüme ev- resi başlar. Saç köklerinin her biri bu evreleri geçirir. Sonuç olarak saçlarımız yaklaşık %85’i büyüme, %1’den daha azı geçiş, %10-15’i ise duraklama evresindedir. Büyüme evresinin süresi kaşlarda ve kirpiklerde saçlara oranla çok daha kısadır. Örneğin kirpiklerde büyüme evresi ortalama 30 gündür. Büyümenin durduğu evre ise daha uzundur. Kaşlarda duraklama evresi ise birkaç yıl sürer. İnsanlarda bu evrelerin süreleri kişiden kişiye kalıtsal olarak değişiklik gösterebilir. Bu metinde aşağıdaki sorulardan hangisinin cevabı yoktur? A) Saç telleri uzamaları sırasında kaç evre geçirir? B) Saç telleri büyümenin hangi evresinde kolayca kopar? C) Kaşların büyüme evleri üzerinde kalıtımın etkisi var mıdır? D) Kaşların ve saçların farklı zamanlarda uzamasının sebebi nedir? 6.TSürIkNçe ISForuTBUanRkaBsıO 91

PARAGRAFTA ANLAM KOLA ORTA TEST - 10 SORU-CEVAP Y ZOR 3. Dil öğrenmek yetenek işidir. Neredeyse bütün insanlar bu yetenekle doğar. Eğer okuma ve yazmayı öğrendiyse-ORTA niz bir dil öğrenmek için önünüzde biyolojik bir engel yoktur. Bundan sonraki engellerin KçOoLğAuY kültürel, psikolojik ve çalışma alışkanlığı ile ilgili engellerdir. Kültüreldir çünkü bir ana diliniz vardır ve bu dilin yapısı, diğer dili öğ-ORZ renmeye engel olacaktır. Psikolojiktir çünkü daha önceki olumsuz deneyimleriniz sizin şevkinizi kıracaktır. Çalış- ma alışkanlığı ile ilgilidir çünkü günde iki üç saat masa başında oturup bir konuya yoğunlaşma alışkanlığınız yok- tur. Bu engelleri aştıktan sonra dil öğrenmek, hayatınızdaki en eğlenceli şeylerden biri olacaktır. Bu metinde aşağıdaki sorulardan hangisinin cevabı yoktur? A) Dil öğrenme sürecinde ne gibi engellerle karşılaşılabilir? B) Çalışma alışkanlığı olmayanlar dil öğrenmede zorlanır mı? C) Dil öğrenmenin önündeki psikolojik engeller nasıl aşılabilir? D) Okuma yazma öğrenebilenler dil de öğrenebilir mi? 4. Kütüphanenin tarihi, yazılı tarihin başlangıcına kadar uzanır. Asur Dönemi’nde çivi yazısı ile hazırlanan kil tablet- lerin arşivlendiği merkezler aslında ilk kütüphanelerdi. İskenderiye Kütüphanesi, Batı Anadolu’da Bergama ve Efes Celsus kütüphaneleri Antik Çağ’ın önde gelen kütüphaneleri oldular. İslam medeniyetinin en önemli kütüp- hanesi ise kuşkusuz Abbasiler döneminde Bağdat’ta oluşturulan ve içinde kimi rivayetlere göre bir milyon, kimi- ne göreyse beş milyon kitap bulunan kütüphaneydi. Ne yazık ki Bağdat’ın uğradığı Moğol işgali esnasında yok edilen bu kütüphane ile geçmişin büyük bir bilgi birikimi de yok oldu. Bu parçada aşağıdaki sorulardan hangisinin cevabı yoktur? A) Dünyanın ilk kütüphanelerinde hangi eserler bulunmaktaydı? B) Moğolların Bağdat’ı işgalinin kültürel etkileri de olmuş mudur? C) Anadolu topraklarında kurulan ilk kütüphaneler hangileridir? D) İslam medeniyetinin en önemli kütüphanesini kimler oluşturmuştur? 5. Aşağıdaki metinlerden hangisi “Yunus Emre’nin hayatı hakkında kesin bilgi verilebilir mi?” sorusunun ceva- bıdır? A) Yunus'un yaşadığı yıllar Anadolu Türklüğünün Moğol akın ve yağmalarıyla, iç kavga ve çekişmelerle, siyasi otorite zayıflığıyla, dahası kıtlık ve kuraklıklarla perişan olduğu yıllardır. 13. yüzyılın ikinci yarısı sadece siya- si çekişmelerin değil, çeşitli mezhep ve inançların, farklı görüşlerin de yoğun bir şekilde yayılmaya başladığı bir zamandır. B) Yunus, bazı şiirlerinde ilden ile yürüyüp dost sorduğunu; Urum’da, Şam’da kendisi gibi bir garip bulamadığı- nı; âşık olup gurbet ilinde mecnûn gibi gezdiğini; Kayseri, Tebriz, Sivas, Maraş, Bağdat, Nahcivan, Şiraz şe- hirlerini ve bütün yukarı illeri (Azerbaycan’ı) dolaştıktan sonra Rum’da yani Anadolu’da bir müddet kışlayıp baharda sılaya döndüğünü söylemektedir. C) Yunus Emre’nin hayatı hakkında değişik rivayetler, söylentiler mevcuttur. En çok yazılan ve dile getirilen Yu- nus’un Tapduk Emre’nin dergâhına girip olgunluğa erişmesidir. Yunus Emre, Hacı Bektaş-ı Veli Dergâhında bulunduysa da manevi yükselişini Hacı Bektaş-ı Velî′nin kendisini yolladığı Tapduk Emre Dergâhı'nda yaşa- mıştır ve dergâha çok hizmetler etmiştir. D) Bir halk rivayetine göre Yunus 3.000 şiir söylemiş, daha sonra Molla Kasım adlı bir zâhid bunları şeriata ay- kırı bularak 1.000 tanesini yakmış, 1.000 tanesini suya atmış, kalan 1.000 şiiri okurken “Derviş Yunus bu sö- zü eğri büğrü söyleme / Seni sigaya çeken bir Molla Kasım gelir” beytine rastlayınca pişman olup tövbe et- miş ve Yunus’un veliliğine inanmıştır. 92 6.TSürIkNçe ISForuTBUanRkaBsıO

PARAGRAFTA ANLAM ORTA ORTA DİL VE ANLATIM, HİKÂYE UNSURLARI Y KOLA TAEY ST - 11 KOL 6002-040 ZOR ZOR 1. MODEL EĞİTİM YAYINLARI Bir metnin anlatıcısı anlattığı olaylara dâhil olup bu olayların kahramanlarından biriyse o metinde “birinci ağız- dan anlatım” yapılmıştır. Buna göre aşağıdakilerin hangisinde birinci ağızdan anlatım yapılmamıştır? A) Bu kadar kavga ve gürültünün nedeni alt komşumuzun muhabbet kuşunu açık unutulan balkon kapısından kaçırmasıymış meğer. Bir görseniz çığlıklar, hıçkırıklar, suçlamalar… Terliğimi giyip kapılarını çaldım ve on- lara yeni bir kuş hediye etmek istediğimi söyledim. Ne var ki evin küçük kızı bu teklifimi kabul etmedi. B) Asansörcü, bozulan asansör kapısını eliyle zorlayarak açtı. “Beyefendi, sanırım birisi kapıyı kasıtlı olarak boz- muş.” dedi. Çok şaşırmama rağmen bunu kimin yapabileceğini hemen tahmin ettim. Yeni taşınan komşumu- zun haşarı çocuğu Bedirhan’ın marifetiydi bu. C) Eline aldığı büyükçe su bardağının yarısını suyla doldurarak bana uzattı. Aslında o suyu hiç içesim yoktu fa- kat o anda kırmak istemedim onu. “Rica etsem bana bir de ağrı kesici hap verir misin?” dedim onu yanımdan uzaklaştırmak için. Odadan çıkar çıkmaz o pis bardaktaki suyu saksının içine boşaltıverdim. D) Taşında otlar biten, çocukluğunun önemli kısmını geçirdiği bu sokağı gören Akif’in gözleri doldu. Bunu arkadaş- larına belli etmemeye çalışsa da yanındakiler onun çok duygulandığını anladılar. Araya başka laflar söyleyip Akif’in dikkatini farklı noktalara çekmeye çalışan cümleler kurmaya başladılar. Ne yazık ki bunların hiçbiri bir fay- da getirmedi. Bir taşın üstüne çöken Akif hıçkırıklara boğuldu. 2. I. Kapının altından yine rüzgâr giriyordu içeri. Sünger çekmeli eşiğe, diye düşündü. Sadece düşündü. Son za-MODEL EĞİTİM YAYINLARI manlarda pek çok şeyi sırf düşünmekle yetiniyordu. II. Pijamasının dizleri yıpranmıştı. Komodinin üzerindeki hırkasına uzanırken bir yandan da terliklerini arıyordu. Sa- ğa sola kaşlarını çatarak bakındı. III. Gözlerimin yandığını hissetmeye başlamıştım. Neden bu kadar uykum gelmişti? Dün geceki kâbuslarımı bir- den unutuverdim. IV. Oldubitti evhamlı ve fazlaca titiz bir adamdı Turan Efendi. Allah verecek, karısı da çok tertipli ve düzenli bir kadındı. Her gömleğine uygun bir kravatı vardı. Numaralanmış bölümlerin hangisinde anlatım farklı bir kişi ağzından yapılmaktadır? A) I B) II C) III D) IV 3. Çatalhöyük yakınlarında bir yer. Çiftçi Mehmet, çiftliğine giden bir yol yapmak isti- yor. Bunun için çakıla ihtiyacı var. İşçilerin eski bir nehir yatağından çakıl getirme- lerini istiyor. Nehir yatağını kazan işçiler çakmak taşından ve kemiklerden yapılmış birtakım aletlere rastlıyor. Kemiklerden bir tanesi, bir ele benziyor. Bu kemiği ince- leyen işçiler kemiğin alt kısmında bir delik görüyor. Bunu bir insanın yaptığı belli. Bu dört dişli bir tarak olmalı. Bu parçada hikâye unsurlarından hangisine yer verilmemiştir? A) Olay B) Yer C) Zaman D) Kişiler 6.TSürIkNçe ISForuTBUanRkaBsıO 93

PARAGRAFTA ANLAM ORTA ORTA DİL VE ANLATIM, HİKÂYE UNSURLARI Y KOLA TAEY ST - 11 KOL ZOR ZOR 4. Herkes olay yerine geldi. Muhtar, gelen herkesi şüpheli gözlerle süzdü. Bir şey söyleyecek oldu ama vaz- geçti. Arada bir tesbihini hızlı hızlı çekip “La havle...” diye kızgınlığını belli ediyordu. Gelenler, muhtarın bu sinirli hâlini görünce sessizce birbirlerine bakıyorlardı. Muhtar, herkesin geldiğini gördükten sonra “Bu okul bahçesine diktiğimiz fidanları yine birinin inekleri yemiş. Bu, üçüncü defa oluyor. Biz, şu eğitim yuvasının bahçesine sahip çıkamazsak bu memlekete nasıl sahip çıkacağız; yazık değil mi?” dedi. Bu parçada aşağıdaki hikâye unsurlarından hangisine yer verilmemiştir? A) Olay B) Yer C) Zaman D) Kişiler 5. Aşağıdakilerin hangisinde anlatım farklı bir kişi tarafından yapılmıştır? A) “Üç hece ve bir kelimeye kaç ömrü, ne kadar sevgiyi sığdırabilir bir insan? Kaç kişinin yüzüne tebessüm, göz- yaşına deva olabilir iki göz, bir çift laf?” dedi gözlerim gözlerine değince. Söyleyemedim, hecelere dökeme- dim bu defa sorularımı. B) “Aytmatov eserlerinin hızla dünya edebiyatının klasikleri hâline dönüşmesinin arkasındaki sırrı belki de tam burada, onun insanı, insanın özünü kendi tabiriyle tipik insanı anlatmasındaki başarısında aramalıyız. Bugün Aytmatov’un kitaplarının 170’ten fazla dünya diline çevrilerek yayımlandığını biliyoruz.” dedi. C) Derin derin nefes alıp vermek ruhuma iyi geliyor. Burada manzara eşliğinde mükellef bir kahvaltı yapma ni- yetindeyim. Evet, tahmin ettiğiniz gibi kahvaltıda mısır unundan yapılan tereyağlı kuymak (bazıları mıhlama diyor), mısır ekmeği, yumurtalı turşu kavurmasını tadacağım. D) Kahvaltıdan sonra hemen Boztepe’nin güney yamacında yer alan Kızlar Manastırı'na gidiyorum. Kayaların iş- lenerek kurulduğu manastırın 14. veya 15. yüzyıla ait olduğu düşünülmekte. 19. yüzyılda ise ek bölümlerle genişletilmiş. Manastırın en yüksek bölümünde, Konstantinos’un anıt mezarı bulunuyor. 6. Finlandiya’da okula giden her çocuk, kanunen parasız temel eğitim hakkına sahip. Hiçbir ailenin ekonomik durumu dikkate alınmadan hizmet veriliyor. Aynı sınıfta toplumun zengin kabul ettiği kişilerin çocukları varken aynı şekilde toplumun yoksul kabul ettiği ailenin çocuğu da onunla aynı eğitimi alıyor. Eğitimdeki bu eşitlikçi tutum sayesinde çocuklar, erken yaşta kimsenin kimseden üstün olmadı- ğını anlıyorlar. Bu metnin dil ve anlatımıyla ilgili aşağıdakilerden hangisi söylenemez? A) Açık ve sade bir dil kullanılmıştır. B) Düşsel ögelere yer verilmiştir. C) Örnekleme yapılmıştır. D) Bilgilendirme amaçlı yazılmıştır. 94 6.TSürIkNçe ISForuTBUanRkaBsıO

PARAGRAFTA ANLAM ORTA Y KOLA TEST - 12 DİL VE ANLATIM, HİKÂYE UNSURLARI ZOR 6002-041 1. KOLAY Filler yavruyken vücutlarının her yeri kıllarla kaplıdır. An- ORTA cak başlarında ve sırtlarında daha çok kıl vardır. Bu kıl- lar zaman içinde dökülür ve seyrekleşir. Yine de fillerin OR Z gözlerinin ve burunlarının çevresiyle kulaklarının içi kıllı- dır. Fillerin kuyruklarında da boyları yaklaşık 1 metreye ulaşan uzun kıllar bulunur. Oklu kirpilerin vücutları kıllarla kaplıdır. Bu hayvanların başlarının üzerinden sırtlarına ve sırtlarının yanlarına doğ- ru uzanan dikenleri vardır. Bunlar aslında sertleşmiş kıl- lardır. Oklu kirpiler bir tehlikeyle karşılaştıklarında diken- lerini havaya diker. Oklu kirpilerin kılları diğer kirpilerin kıl- larına göre daha uzundur. Aşağıdakilerden hangisi bu metinlerin ortak yönlerinden biri değildir? A) Bilgilendirici metinlerden alınmış olmaları B) Açıklayıcı anlatıma yer vermeleri C) Öznel ifadelere yer vermeleri D) Karşılaştırmadan yararlanmaları 2. Sözcükler böyledir işte. Durmadan kılık değiştirir, birbirinin peşine takılır, ne yöne gittiklerini bilinmez. Sanki içle- rinden ikisinin, üçünün ya da dördünün örneğin bir kişi zamirinin, bir zarfın, bir eylemin, bir sıfatın kendi hâlinde öylece birdenbire ortaya çıkıvermesiyle heyecanımız, cildimizin yüzeyine ve gözlerimize kadar karşı konulamaz biçimde yükselir; duygularımızın içine hapsolduğu barajı yıkar. Kimi zaman da bu basınca dayanamayan sinirle- rimiz olur, çok fazlasını yüklenmiştir, her şeyi yüklenmiştir, cendere içindedir. Bu parçanın dil ve anlatımıyla ilgili aşağıdakilerden hangisi söylenemez? A) Birden fazla cümle virgüllerle sıralanmıştır. B) İnsan dışı varlıklara insana ait özellikler verilmiştir. C) İkilemelerden yararlanılmıştır. D) Anlatımı güçlendirmek için örneklerden yararlanılmıştır. 3. Eski günleri yeniden yaşar gibi oldum kitabı okurken. O günlerin hayaline dalarak okurken ne çabuk bitti dedim birden. Kitap, son derece akıcı bir üslûpla yazılmış. Sa- de ve anlaşılır. Olduğu gibi. Sonunda yoğunlaşan duygu- lar var. Güzel şiirlerin eşlik ettiği. Güzel bir kitap. Ne an- latılır, nasıl anlatılır bilmiyorum. İçinizde hatırası kalmış çocukluğunuza sade bir yolculuk yapıyorsunuz âdeta. Bu parçanın dil ve anlatımıyla ilgili olarak aşağıdakilerden hangisi söylenemez? A) Birinci kişili anlatım kullanılmıştır. B) Benzetmeden yararlanılmıştır. C) Tüm cümleler nesnel yargıdır. D) Tamamlanmamış cümleye yer verilmiştir. 6.TSürIkNçe ISForuTBUanRkaBsıO 95

PARAGRAFTA ANLAM KOLA ORTA TEST - 12 DİL VE ANLATIM, HİKÂYE UNSURLARI Y ZOR 4. KOLAY Dergi okuyacaksınız, bunu paylaşacak ortamınız olmayacak. Şiir yazacaksınız, onu okuyacak hiç kimse bulamayacaksı- ORTA nız. Her şeyden bir sürü olacak ama hiçbir şey tat vermeye- cek. Sultanahmet Kitap Fuarı’nı gezerken yanımdaki arka- OR Z daş kendisine izlenimini sormadığımız hâlde şöyle cevap vermişti: “Bir şey eksik ama ne?” Bir süre o eksik olan şeyi aramaya koyulduk. Şair İsmail Karakurt, sanki cevabını çok önceden biliyormuş gibi “Havalar soğuk.” deyip sıyrılıverdi bu arayıştan. Belli ki yokluğu hissedilen şey ambianstaki so- ğukluktu. Kitaplar bile gelişigüzel yerleştirilivermişti stantla- ra. Ayaküstü konuştuğumuz herkeste bir an önce ayrılma duygusu ağır basıyordu. Kimsenin işi yoktu ama herkes ala- bildiğine meşguldü. Bu parçanın dil ve anlatımıyla ilgili aşağıdakilerden hangisi söylenemez? A) Karşılıklı konuşma havası içinde yazılmıştır. B) Dilimize yabancı dillerden girmiş sözcüklere yer verilmiştir. C) Düşüncenin yönünü değiştiren ifadelere yer verilmiştir. D) Anlatımı desteklemek için başka kişilerin ifadelerine başvurulmuştur. 5. Ülkemizde “dragon ağacı” olarak bilinen marginata, iç ve dış mekânlarda kullanılabilen bir süs bitkisidir. İç mekânlarda yoğun olarak tercih edilen bu bitki, dış mekânda Güney Ege ve Akdeniz kıyı kesimlerinde kuzey rüzgâr- ları almayan cephelerde yetiştirilebilir. 1,8 m yüksekliğe kadar büyüyen “dracaena” türünün yaprakları ince ve uzundur. Bu tür, renk çeşitliliği ile göze çarpar. Çiçek açmayan, her dem yeşil bir bitki türüdür. Gövdesi odun- sudur. Pencere önünde, günün büyük kısmında hava alabileceği bir yerde konumlandırılırsa bitkinin gelişimi daha hızlı olur. Dracaena marginatanın zehirli öz sıvısı sağlığı yerinde yetişkinler için pek sorun olmaz ancak küçük çocuklar ve evcil hayvanlar için risk olabilir. Bu nedenle bitkinin çocukların kolaylıkla erişemeyeceği yerlerde konumlandırılması uygun olur. Ayrıca odanın kirli hava- sını temizlediğine dair bilimsel çalışmalar da var. Bu metnin dil ve anlatımı için aşağıdakilerden hangisi söylenemez? A) Bilgilendirici bir metinden alınmıştır. B) Karşılaştırmaya yer verilmiştir. C) Tanımlamaya yer verilmiştir. D) İkilemelere yer verilmiştir. 96 6.TSürIkNçe ISForuTBUanRkaBsıO

PARAGRAFTA ANLAM ORTAKOLA TEST - 13 GÖRSEL YORUMLAMA Y KOLAY 6002-042 ZOR 1. Kızılgerdanlar adlarını yüzlerinin ve göğüslerinin bir bölümünü kaplayan parlak kızıl tüylerden alır. Bu kuşların sırt- ları, kuyrukları ve başlarının üzeri kahverengi; karınlarının alt bölümü de beyazdır. Gagaları ince ve küçüktür. Kuş- larda genellikle dişi ve erkeklerin görünüşleri birbirinden farklıyken kızılgerdanlarda dişi ve erkeklerin görünüşleri ay- nıdır. Ancak yavru kızılgerdanların görünüşleri yetişkinlerden farklıdır. Aşağıdaki görsellerden hangisi bu parçada bahsedilen “kızılgerdan” adlı kuşa ait olabilir? A) B) C) D) 2. “Sakın unutma, ellerin cebindeyken başarı merdivenlerini çıkamazsın.” diyen birisi aşağıdakilerden hangisini önermemektedir? A) B) C) D) 6.TSürIkNçe ISForuTBUanRkaBsıO 97

PARAGRAFTA ANLAM KOLA ORTA TEST - 13 GÖRSEL YORUMLAMA KOLAYY ZOR 3. “İyi olmak kolaydır, zor olan adil olmaktır.” Buna göre aşağıdakilerden hangisi zor olan davranışı temsil etmektedir? A) B) C) D) 4. Havaalanlarında Görsel Yardımcılar ve Tasarım Kriterleri Uçuşun başlangıç ve bitiş safhalarının gerçekleştiği havaalanlarında hava aracı operasyonlarının emniyetli ola- rak gerçekleştirilmesi açısından geliştirilmiş olan pist, apron, taksiyolu gibi kaplamalı sahalar üzerindeki işaretler ve ışıklar gibi “görsel yardımcılar”a yönelik uluslararası standartlar dünyanın her bir köşesindeki havaalanların- da uluslararası havacılık kuralları gereği aynı şekilde uygulanmak zorundadır. Görsel yardımcıların doğru tasar- lanması ve kurulması, sivil havacılığın emniyeti ve düzenliliği için ön koşullardır. Buna göre havaalanlarında görsel yardımcıların kullanımının temel amacı aşağıdakilerden hangisidir? A) Farklı dilleri kullanan insanların ortak bir dilde buluşması B) Yolculukların daha hızlı ve konforlu bir şekilde gerçekleşmesi C) Uçuş teknolojilerinin sürekli güncellenerek niteliğin artırılması D) Herkesin kendi dilinde iletişim kurmasına imkân sağlanması 98 6.TSürIkNçe ISForuTBUanRkaBsıO

PARAGRAFTA ANLAM ORTA ORTA GÖRSEL YORUMLAMA Y KOLA TAEY ST - 14 KOL 6002-043 ZOR ZOR 1. Ahmet, sınıfından üç arkadaşı ile katıldığı uluslararası bir yarışmada dereceye girmiş ve ödül olarak Amerika se- yahati kazanmıştır. Amerika’da gezdiği müzede dinozorlar hakkında detaylı bilgi alan Ahmet bu bilgileri not almış- tır. Ahmet’in en çok dikkatini çeken dinozor türü Triceratopstur. Bu tür ile ilgili Ahmet şunları not almıştır: “Kuzey Amerika’da yaşamış ve otobur bir dinozor türüdür. Bu türün dış görünüşü, gergedana benzetilmektedir. Çünkü dört ayaklı iri bedeni ve üç boynuzlu başı ile gergedanı andırmaktadır.” Buna göre aşağıdaki görsellerden hangisi Triceratops türüne ait olabilir? A) B) C) MODEL EĞİTİM YAYINLARI D) 2. Aşağıda 1900’lü yılların başındaki bir şehre ait görsel verilmiştir. MODEL EĞİTİM YAYINLARI 99 Bu görselle ilgili aşağıdaki yorumlardan hangisi yapılamaz? A) Şehirdeki insanlar farklı kıyafet tercihlerine sahiptir. B) Bu şehirde farklı tarzlarda tek ya da çok katlı binalar bulunmaktadır. C) Farklı dinî inanışa sahip kişiler şehirde huzurla ve barış içinde yaşamaktadır. D) Şehirde o dönemde insanlar ulaşım için yürümeyi ya da at arabalarını tercih etmektedir. 6.TSürIkNçe ISForuTBUanRkaBsıO

PARAGRAFTA ANLAM ORTA ORTA GÖRSEL YORUMLAMA Y KOLA TEAY ST - 14 KOL ZOR ZOR 3. Aşağıdaki metinlerden hangisi bu görselden izler taşımaktadır? A) Şehrin bu hınca hınç dolu meydanında insanlardan her birinin ayrı bir telaşesi vardı. Kimi çocuğunu okula gö- türüyor, kimi işe yetişmeye çalışıyor, kimi ise kaldırıma kurduğu tezgâhında bir şeyler satıp geçimini sağlama- ya çalışıyordu. B) Bu sokakla ilgili hatırladığım en önemli şey yolun solunda ve sağında sırası üzerine dizilmiş ahşap kapılardı. Kim bi- lir bu kapılar hangi farklı dünyaya açılıyor; içinde hangi acı- lar, neşeler ve hayatlar barındırıyordu. Taşlarla döşeli yol- da kim bilir hangi çocuklar koşturmuştu. C) Evimizin sokağa bakan kapısı yine her zamanki gibi kom- şu teyzelerle dolmuştu. Günün hep aynı saatinde burada toplanır, sohbet ederler, sıkıntılarından dert yanarlardı. Ben- se onları bazen gülerek bazen şaşkınlıkla izler, kendimce yorumlar yapardım. D) Taş duvarlar etrafımı sarmıştı. Bu ıssız, nemli ve karanlık zindandan ne zaman kurtulacağımı bilmiyordum. Buraya ne zaman hapsedildiğimi, aradan kaç yıl geçtiğini bile an- layamaz olmuştum. Tek umudum, askerlerimizin bir an ön- ce gelip beni buradan kurtarmasıydı. 4. Salvador Dali, hayal gücünü sanatına kusursuz biçimde aktarabilen bir ressamdır. Eserlerinde hayal ettiklerini dı- şa vurmayı tercih eden sanatçı, cisimlerin ve varlıkların boyutlarını ve şekillerini olduğundan farklı şekilde res- metmiştir. Buna göre aşağıdakilerden hangisi Salvador Dali’ye ait bir resim olamaz? A) B) C) D) 100 6.TSürIkNçe ISForuTBUanRkaBsıO

PARAGRAFTA ANLAM KOLA ORTA TEST - 15 GÖRSEL YORUMLAMA Y 6002-044 ZOR 1. Ayşe, arkadaşı Hasan’a doğum gününde akvaryum ve balık hediye etmiştir. Hasan’a hediye ettiği balığın şekliniORTA Ayşe şu şekilde anlatmaktadır: “Aldığım balığın çok tatlı renkleri vardı. Koyu bir zemin üKzOeLriAnYe çizilmiş açık ma- vi hatlar dikkat çekiyordu. Sırt yüzgeci uzun ve ucuna doğru sivriliyordu. Onu ilk görüşte sevdim. Ben de ilk iş olarak kendime bir akvaryum kuracağım.” Buna göre aşağıdaki görsellerden hangisi Ayşe’nin aldığı balığa ait olabilir? A) B) OR Z C) D) 2. Mevsim kış ve hava soğuk. Gün ışığı, yerini akşamın hoyrat alacasına bırakıyor, sokak lambaları yanıyor. Ak- şam, hep olduğu gibi, kara bir kartal gibi vahşice iniyor yeryüzüne. Hava soğuk. Oradan oraya durmadan koşuş- turan yüzleri toprak kadar yorgun insanlar, üşüdüklerinin farkına bile varmıyor telaştan. Ağızlarından koyu ve so- ğuk bir buğu tabakası yükseliyor havaya, dokunsan kırılacak kadar koyu bir buğu(…) Bu parçada anlatılanları en iyi temsil edebilecek görsel aşağıdakilerden hangisidir? A) B) C) D) 6.TSürIkNçe ISForuTBUanRkaBsıO 101

PARAGRAFTA ANLAM KOLA ORTA TEST - 15 GÖRSEL YORUMLAMA Y ZOR 3. Yeni evimiz için duvar kâğıdı yaptırmak istiyoruz. Ben daha çok çiçekli desenleri beğeniyorum. Özellikle salon gi-ORTA bi büyük odalarda çiçek desenleri eve ferahlık katıyor. Desenlerde kesinti olsun istemiyorKuOmL.ABY ütün desenler bir- birine değmeli. Bu sayede daha bütüncül bir görünüm sağlanabilir. Renk olarak mavi, yeşil ve pembe tonları kul-ORZ lanılabilir. Sadece çiçek mi yoksa çiçeklerle birlikte yapraklar mı olmalı onu kafamda henüz netleştiremedim. An- cak çiçekler tek renk olmamalı, iki olabilir bence, iki rengi geçmemeli çiçekler. Buna göre aşağıdaki duvar kâğıtlarından hangisi tercih edilebilir? A) B) C) D) 4. Aşağıda bazı görseller ve bu görsellerin ait olduğu yerlere ait yorumlar verilmiştir. I. Sokağın sağına ve soluna sıralanmış rengârenk evler dikkatinizi çekiyor ilk olarak. Bu renkli yapılar bazı ev- lerin ve sokağın üst başındaki yeşil ağaçlarla neredeyse sokakta bir renk cümbüşü oluşturuyor. Sokakta ho- şunuza gitmeyecek tek nokta yokuş olması ama o da ayrı bir güzellik katıyor sokağa! II. İlk gördüğümde içimi bir mutluluk kapladı yeni sokağımızı. En çok dikkatimi çeken şey evlerin renkleriydi. Ne güzel renkli renkli boyamışlardı evleri. Sokağın girişinde ve üst başında gördüğüm yeşil ağaçlar ile bu evle- rin renkleri inanılmaz uyum yakalamıştı. Keşke dedim içimden, keşke bu güzelim sokağa araçlarını nereye park edeceğini bilmeyen insanlar uğramamış olsaydı! III. Cahit Sıtkı’nın “Gökyüzünün başka rengi de varmış.” mısrası aklıma geldi manzarayı görünce. Sanki gökyü- zü sokaktaki evlere nispet edercesine alışılageldik mavi renginden başka renklerinin de olduğunu gösteriyor- du. Hayatımda gördüğüm en güzel manzaralardan biriydi. Hele o sarmaşıkların neredeyse sarmaş dolaş sar- dığı ev çok hoşuma gitmişti. IV. Geçmişin ve günümüzün iç içe olduğu sıradan bir İstanbul manzarası… Zaten bu şehir hep bu düşünceyi uyandırmıştır zihnimde. Geçmiş ve teknolojinin iç içe yaşadığı kalabalıklar kenti. Alışılageldik kalabalık sokak- lar ve hangi ülkede olduğunuzu unutturan yabancı dilde tabelalar! ABCD Bu görsel ve yorumlar aşağıdakilerin hangisinde doğru eşleştirilmiştir? A) I D B) I B C) I B D) I D II B II D II D II B III C III A III C III A IV A IV C IV A IV C 102 6.TSürIkNçe ISForuTBUanRkaBsıO

PARAGRAFTA ANLAM KOLA ORTA TEST - 16 GRAFİK VE TABLO YORUMLAMA KOLAYY 6002-045 ZOR 1. Aşağıdaki tabloda A, B, C, D ve E adlı şirketlerin dört yıllık araç satış sayıları verilmiştir. 2018 2019 2020 2021 A 205 485 987 2500 B 302 236 1020 1820 C 250 123 852 1260 D 369 552 639 1980 E 589 456 444 995 Bu tablodaki bilgilerden hareketle aşağıdakilerden hangisine ulaşılamaz? A) En çok araç satışı yapan şirket A şirketidir. B) Tüm şirketlerde araç satışı sürekli artmıştır. C) En az araç satışı 2018 yılında gerçekleşmiştir. D) En çok satış tüm şirketlerde 2021 yılında yapılmıştır. 2. Aşağıdaki grafikte ülkemizin 2010-2018 yılları arası marka tescil ve tescil başvuru sayıları verilmiştir. MARKA TESCİL VE BAŞVURU SAYISI 120000 100000 80000 60000 40000 20000 0 2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016 2017 2018 Tescil Sayısı Başvuru Sayısı Bu grafikten aşağıdakilerden hangisine ulaşılabilir? A) En çok tescil sayısı 2017 yılına aittir. B) Tescil ve başvuru sayısı her yıl artmıştır. C) En az başvurunun yapıldığı yılda tescil sayısı da en azdır. D) Tescil ve başvuru sayıları arasındaki en az fark 2016 yılındadır. 6.TSürIkNçe ISForuTBUanRkaBsıO 103

PARAGRAFTA ANLAM KOLA ORTA TEST - 16 GRAFİK VE TABLO YORUMLAMA KOLAYY ZOR 3. Aşağıdaki tabloda bir müzik kursunda haftanın hangi günü hangi çalışmaların yapılacağı işaretlenmiştir. Pazartesi Salı Çarşamba Perşembe Cuma  Keman  Bağlama   Piyano  Ritim    Buna göre aşağıdakilerden hangisi doğru değildir? A) Kursun en yoğun günü cumadır. B) En az kurs perşembe günü yapılmaktadır. C) Pazartesi, salı ve çarşamba günleri eşit sayıda kurs vardır. D) Keman ve ritim, bağlama ve piyanodan daha az tercih edilmektedir. 4. Bu grafik aşağıdaki verilerden hangisini temsil ediyor olabilir? A) İki yarışmacının yarışlarda aldığı sonuçları B) Üç bakkalın yılın ilk üç ayında yaptığı satışı C) Üç farklı şirketin yılın ilk dört ayındaki satışını D) Bir dağcının yılın ilk aylarında tırmandığı iki dağı 104 6.TSürIkNçe ISForuTBUanRkaBsıO

PARAGRAFTA ANLAM ORTA ORTA GRAFİK VE TABLO YORUMLAMA Y KOLA TAEY ST - 17 KOL 6002-046 ZOR ZOR 1. Aşağıdaki grafiklerde tatil günlerinde insanların tercih ettikleri etkinlikler ve bu etkinliklerden biri olan kitap oku- mayı seçenlerin tercih ettiği türler ile ilgili bilgiler verilmiştir. Dinlenme 10 Doğa yürüyüşü 15 30 15 Deneme Kitap 20 50 Öykü Gezi MODEL EĞİTİM YAYINLARI 15 Şiir 15 10 20 Roman Spor Televizyon Bu grafiklerden aşağıdakilerden hangisine ulaşılamaz? A) Tatil günlerinde en az tercih edilen iki etkinlik vardır. B) Bazı etkinliklerin tercih edilme oranları birbirine eşittir. C) Televizyon izleyenlerin sayısı, öykü okuyanların sayısına eşittir. D) Roman okuyanların oranı diğer türleri okuyanların oranına eşittir 2. Aşağıdaki tabloda Tuğçe, Alperen ve Yaren adlı üç öğrencinin Türkçe, matematik ve fen bilimleri dersleri birinci yazılılarından aldığı notlar ve bu kişilerin sınıfta kaçıncı olduğuyla ilgili bilgiler verilmiştir. Tuğçe TÜRKÇE MODEL EĞİTİM YAYINLARI MATEMATİK FEN BİLİMLERİ Aldığı not: 90 Aldığı not: 92 Aldığı not: 95 Sıralama: 3 Sıralama: 4 Sıralama: 3 Alperen Aldığı not: 95 Aldığı not: 60 Aldığı not: 100 Sıralama: 1 Sıralama: 9 Sıralama: 1 Yaren Aldığı not: 80 Aldığı not: 88 Aldığı not: 80 Sıralama: 7 Sıralama: 5 Sıralama: 6 Tablodaki bilgilerden hareketle aşağıdakilerden hangisi kesin doğrudur? A) Türkçe dersinde sınıfın en başarılısı Alperen olmuştur. B) Matematik dersinde Tuğçe’yi geçen dört kişi vardır. C) Fen bilimleri dersinde Yaren diğer derslerden daha başarılıdır. D) Üç öğrenci arasında en başarılı olan kişi Alperen’dir. 6.TSürIkNçe ISForuTBUanRkaBsıO 105

PARAGRAFTA ANLAM ORTA ORTA GRAFİK VE TABLO YORUMLAMA Y KOLA TAEY ST - 17 KOL ZOR ZOR 3. Aşağıdaki tablolarda bir şirketin yılın ilk ve son üç aylarındaki kâr oranları aktarılmıştır. Ocak Şubat Mart %28 %32 %44 Ekim Kasım Aralık %46 %43 %38 Buna göre aşağıdakilerden hangisine ulaşılamaz? A) Yılın ilk üç ayı kâr oranı artarak devam etmiştir. B) Yılın son iki ayı kâr oranı sürekli düşmüştür. C) Aralık ayındaki düşüşün sebebi satışların az olmasıdır. D) En düşük kâr ocak, en yüksek kâr ekim ayında elde edilmiştir. 4. Aşağıdaki grafikte iki ayrı fabrikanın üretim yaparken kullandığı enerji türlerinin harcama miktarları gösterilmek- tedir. Elektrik Doğal gaz Buhar 600 500 529 477 400 424 300 227 200 196 100 179 0 Fabrika-1 Fabrika-2 Bu grafikteki bilgilere göre, I. Birinci fabrika daha çok enerji harcamıştır. II. İkinci fabrika buharı doğal gazdan az kullanmıştır. III. Birinci fabrikanın toplam kullandığı elektrik miktarı, ikinci fabrikanın harcadığı enerjinin toplamından fazladır. yargılarından hangilerine ulaşılabilir? A) I ve II B) I ve III C) II ve III D) Yalnız III 106 6.TSürIkNçe ISForuTBUanRkaBsıO

PARAGRAFTA ANLAM KOLA ORTA TEST - 18 GRAFİK VE TABLO YORUMLAMA Y 6002-047 ZOR 1. Ahmet adlı bir 6. sınıf öğrencisinin okulda girdiği deneme sınavı sonuçlarına ilişkin grafik aşağıdaki gibidir. KOLAY 500 497,885 436,369 457,889 447,854 468,968 ORTA 385,95 395,452 385,569 439,955 487,852 450 452,369 466,655 400 402,569 425,963 OR Z 350 350,986 300 250 200 150 100 50 0 Deneme 2 Deneme 3 Deneme 4 Deneme 5 Deneme 1 Puan Okul Ortalaması Sınıf Ortalaması Bu grafikten hareketle, I. Ahmet’in sınıfı okul ortalamasından başarılıdır. II. Ahmet 2. sınavda hem okul hem sınıf ortalamasının altındadır. III. En kolay olan sınav birinci sınavdır. IV. Okul ve sınıf ortalaması sürekli artış göstermiştir. yargılarından hangilerine ulaşılamaz? A) I ve II B) II ve III C) II ve IV D) III ve IV 2. Tabloda üç öğrencinin deneme sınavlarında aldıkları puanlar verilmiştir. Deneme 1 Ali Nur Can Okul Deneme 2 497 350 402 432 Deneme 3 385 395 436 400 Deneme 4 457 415 447 412 468 420 439 435 Buna göre aşağıdakilerden hangisi bu sınavlardan üçüncüsüne ait grafik olabilir? A) 480 B) 500 C) 460 D) 550 460 400 440 500 440 300 420 450 420 200 400 400 400 100 380 350 380 Ali Nur Can Okul 0 Ali Nur Can Okul 360 Ali Nur Can Okul 300 Ali Nur Can Okul 6.TSürIkNçe ISForuTBUanRkaBsıO 107

PARAGRAFTA ANLAM KOLA ORTA TEST - 18 GRAFİK VE TABLO YORUMLAMA Y ZOR 3. Aşağıdaki bazı grafikler ve bu grafiklerin yorumları verilmiştir. KOLAY 1 (%) 2 ORTA 90 28,2 17,3 0-4 16,5 75 82,7 83,9ORZ 81,5 5-9 29,1 60 47,8 Kız 27,7 10-14 45 50,8 53,7 26,8 15-17 26,0 30 Erkek Kız Toplam Erkek 28,3 15 2013 2021 0 Toplam 2015-16 %3% 2015-16 98,0 İlkokul 98,6 98,2 (1-4. sınıf) 98,6 97,8 98,5 Ortaokul 93,7 (5-8. sınıf) 97,1 95,0 97,4 92,3 Ortaöğretim 96,8 (9-12. sınıf) 59,7 Toplam 73,2 58,7 Erkek 70,5 Kız 60,8 76,0 A) Çocuklarda bilişim teknolojileri kullanım araştırması sonuçlarına göre internet kullanım oranı, 6-15 yaş gru- bundaki çocuklar için 2013 yılında %50,8 iken 2021 yılında %82,7 oldu. İnternet kullanımı cinsiyete göre in- celendiğinde erkek çocukların internet kullanım oranının 2013 yılında %53,7 iken 2021 yılında %83,9'a, kız çocukların internet kullanım oranının ise 2013 yılında %47,8 iken 2021 yılında %81,5'e yükseldiği görüldü. B) Ulusal Eğitim İstatistikleri Veri Tabanı sonuçlarına göre eğitim kademesi ve cinsiyete göre okul tamamlama oranlarına bakıldığında yıllara göre bir artış gözlendi. İlkokul tamamlama oranı 2015/16 eğitim ve öğretim dö- neminde %98,0 iken bu oran 2020/21 eğitim ve öğretim döneminde %98,6 oldu. Ortaokul tamamlama oranı 2015/16 eğitim ve öğretim döneminde %93,7 iken bu oran 2020/21 eğitim ve öğretim döneminde %97,1 ol- du. Ortaöğretim tamamlama oranı ise %59,7'den %73,2'ye yükseldi. C) Çocuk nüfus yaş grubuna göre incelendiğinde 2016 yılında çocuk nüfusun %28,2'sinin 0-4 yaş grubunda, %27,7'sinin 5-9 yaş grubunda, %26,8'inin 10-14 yaş grubunda ve %17,3'ünün 15-17 yaş grubunda yer aldı- ğı görülürken 2021 yılında %26'sının 0-4 yaş grubunda, %29,1'inin 5-9 yaş grubunda, %28,3'ünün 10-14 yaş grubunda ve %16,5'inin 15-17 yaş grubunda yer aldığı görüldü. Verilen grafikler ve yorumları aşağıdakilerin hangisinde doğru eşleştirilmiştir? 123 A) C A B B) B C A C) B A C D) A B C 108 6.TSürIkNçe ISForuTBUanRkaBsıO

PARAGRAFTA ANLAM ORTAKOLA TEST - 19 SÖZEL MANTIK Y KOLAY 6002-048 ZOR 1. Feyza, İkra, Elif, Yağmur adlı kızlarla Bünyamin ve Zeki adlı erkek öğrencilerin girdikleri sınavın sonuçları aşağı- daki gibidir:  En yüksek puanı kız öğrenci almıştır.  En düşük puanı erkek öğrenci almamıştır.  Erkek öğrencilerin aldığı puanların arasında puan alan başka bir öğrenci yoktur.  Elif; İkra’dan çok, Feyza’dan az puan almıştır.  İkra en yüksek puan alan 3. öğrencidir. Bu bilgilere göre aşağıdakilerden hangisi kesinlikle doğrudur? A) Bünyamin, Yağmur’dan yüksek puan almıştır. B) Zeki, Bünyamin’den yüksek puan almıştır. C) İkranın aldığı puan Feyza’nınkinden fazladır. D) En yüksek puanı Elif almıştır. 2. Beş katlı bir binada oturan Kemal, Leman, Mine, Nusret ve Oya’nın kaçıncı katta oturduklarıyla ilgili bilinenler şunlardır:  Mine’nin bir üst katında Nusret oturmaktadır.  Dördüncü katta Oya oturmaktadır.  Leman ile Mine arasında iki kat vardır. Bu bilgilere göre aşağıdakilerden hangisi yanlıştır? A) En üst katta Leman oturmaktadır. B) Nusret ikinci kattadır. C) Kemal’in hemen üst katında Mine oturmaktadır. D) Oya’nın hemen alt katında Nusret oturmaktadır. 3. Ramazan ayında iftarda sıcak pide yemek isteyen Celal, Alperen, Turan, Selahattin, Osman ve Zafer adlı komşular mahalle fırınına gidip ekmek için sıraya girmişlerdir. Sırada altı kişi vardır. Kimin hangi sırada olduğuyla ilgili bilinenler aşağıdaki gibidir:  Pide almaya en yakın kişi Osman’dır.  Turan ve Celal arasında hiç kimse yoktur.  Pideyi en son alacak kişinin hemen önünde Zafer vardır. Verilen bilgilere göre Selahattin bu kuyruktaki hangi sıralarda bulunamaz? A) Birinci, beşinci ve altıncı B) Birinci, ikinci ve beşinci C) Birinci, dördüncü ve altıncı D) Birinci, üçüncü ve beşinci 6.TSürIkNçe ISForuTBUanRkaBsıO 109

PARAGRAFTA ANLAM ORTAKOLA TEST - 19 SÖZEL MANTIK Y KOLAY ZOR 4. A, B, C, D adlı erkeklerle E, F, G adlı kadınların oturduğu yedi katlı bir apartmanda kimin hangi katta oturduğu ile ilgili bilinenler şunlardır:  F, dördüncü katta oturmaktadır.  C ile E arasında dört daire vardır.  Her katta bir daire bulunmaktadır.  D’nin alt katında başka daire yoktur.  En üst katta A ya da B oturmamaktadır.  Erkeklerin oturduğu her daireden sonra bir kadının oturduğu daire bulunmaktadır. Buna göre aşağıdakilerden hangisi kesinlikle yanlıştır? A) A, beşinci katta oturmaktadır. B) B, üçüncü katta oturmaktadır. C) F ile C arasında bir daire vardır. D) G ile D arasında dört daire vardır. 6 5. Görseldeki gibi altıgen bir masanın her bir kenarına oturup yemek yiyen Çağan, Kıvanç ve Eser adlı erkeklerle; Şeyma, Ceylin ve Buse adlı kızların masanın han- 1 5 gi kenarında oturduğuyla ilgili bilinenler şunlardır:  Çağan’ın solunda bir kız, sağında bir erkek oturmaktadır. 24  1 numaralı kenarda Eser, 5 numaralı kenarda Kıvanç oturmaktadır. 3  Şeyma ve Buse arasında bir erkek oturmaktadır. Verilen bilgilere göre aşağıdakilerden hangisi doğrudur? A) 3 numaralı kenarda bir kız oturmaktadır. B) 6 numaralı kenarda buse oturmaktadır. C) Kıvanç ve Şeyma arasında bir kişi oturmaktadır. D) Eser’in solunda erkek, sağında kız oturmaktadır. 6. Bir okulda düzenlenen koşu yarışmasına Mustafa, Demirhan, Bora ve Göktuğ adlı erkeklerle; Şimal ve Sibel ad- lı kızlar katılmıştır. Yarışmada ilk iki sırada yer alan öğrencilere ödül verilecektir. Yarışmayı kimin hangi sırada bitirdiğiyle ilgili şunlar bilinmektedir:  Bora ödül alanlardan biri değildir.  Göktuğ’un hemen ardından yarışı bitiren kişi Sibel’dir.  Demirhan ve Şimal arasında sıralamada dört kişi vardır.  Mustafa yarışı dördüncü sırada bitirmiştir.  Yarışı son üç sırada bitiren kız öğrenci yoktur. Bu bilgilere göre aşağıdakilerden hangisi yanlıştır? A) Ödül alanlardan biri Göktuğ’dur. B) İki kız arasında yarışı bitiren bir kişi vardır. C) Mustafa’nın hemen ardından Bora bitirmiştir. D) Demirhan’ın hemen önünde Sibel bitirmiştir. 110 6.TSürIkNçe ISForuTBUanRkaBsıO

PARAGRAFTA ANLAM ORTA ORTA SÖZEL MANTIK Y KOLA TAEY ST - 20 KOL 6002-049 ZOR ZOR 1. Arkeolog Yahya Bey, uzun süredir yapmış olduğu kazılar sonunda yerin altında bir kervansaray kalıntısına rast-MODEL EĞİTİM YAYINLARI lamıştır. Kervansarayın yan yana dizilmiş beş farklı koridordan oluştuğunu tespit etmiştir. Kervansarayla ilgili diğer bilinenler aşağıdaki gibidir:  Birinci koridor haricindeki tek sayılı koridorlarda üçer oda bulunmaktadır.  Oda sayısı sıralamasında ikinci sırada birinci koridor vardır.  En fazla odanın bulunduğu koridordan hemen önceki ve hemen sonraki koridorlarda oda sayıları eşittir. Bu bilgilere göre aşağıdakilerin hangisi kesinlikle yanlıştır? A) İkinci koridorda üçüncü koridordan daha fazla oda vardır. B) Dördüncü koridorda dört oda bulunmaktadır. C) Birinci koridorda beş oda bulunmaktadır. D) Beşinci koridorun oda sayısı ikinci koridorun oda sayısından fazladır. 2. Dünyanın en hızlı kuşlarını araştıran Ornitolog Kutay Bey, en hızlı 6 kuş türünün hızlarının sırasıyla saatte 389, 321, 209, 169, 161 ve 152 km olduğunu tespit etmiştir. Araştırma sonuçları ile ilgili diğer bilinenler aşağıdaki gibidir:  Listede birbirine en uzak sırada bulunan kuşlar “fırkateyn kuşu” ve “gökdoğan”dır.  Akdoğanın hızı saatte 209 kilometredir.  Listede iğne kuyruklu ebabil ve delice doğan arasında başka bir kuş bulunmamak- tadır.  Kaya kartalı da kendine ilk 6 sırada yer bulmuştur. Verilen bilgilere göre aşağıdakilerden hangisine kesinlikle ulaşılabilir? A) Dünyanın en hızlı kuşu gökdoğandır. B) Listenin beşinci sırasında delice doğan vardır. C) Kaya kartalının hızı saatte 321 kilometredir. D) Fırkateyn kuşu listenin son sırasındadır. 3. İdris, Cengiz, Tahsin, Ahmet adlı erkeklerle Emine ve Fatma adlı kadınlar yana yana bulunan iki farklı binada otur-MODEL EĞİTİM YAYINLARI maktadırlar. Kimin hangi binada oturduğuyla ilgili bilinenler aşağıdaki gibidir:  Binalardan A blok yol kenarına uzak, B blok yol kenarına yakın taraftadır.  Kızlar aynı binada oturmamaktadırlar.  Tahsin; Cengiz’le aynı, Ahmet’le farklı binalarda oturmaktadır.  İdris’in oturduğu bina yol kenarına yakın değildir.  Fatma, Ahmet’le aynı binada oturmaktadır. Fatma’nın A blokta oturduğu bilindiğine göre aşağıdakilerden hangisi doğrudur? A) İdris B blokta oturmaktadır. B) Ahmet yol kenarına uzak binada oturmaktadır. C) Emine, Cengiz’le aynı Tahsin’le farklı binalarda oturmaktadır. D) Fatma yol kenarına yakın binada oturmaktadır. 6.TSürIkNçe ISForuTBUanRkaBsıO 111

PARAGRAFTA ANLAM ORTA ORTA SÖZEL MANTIK Y KOLA TAEY ST - 20 KOL ZOR ZOR 4. Şekildeki gibi numaralanmış altı dükkânda çiçekçi, nalbur, bakkal, ayakkabıcı, kırtasiye ve lokanta vardır. Hangi dükkânın nerede olduğuyla ilgili bilinenler şunlardır: 12 3 4 56  Nalburun hemen yanında ayakkabıcı, tam karşısında bakkal vardır.  Bir numaralı dükkânda çiçekçi, altı numaralı dükkânda kırtasiye vardır.  Ayakkabı ve kırtasiye dükkânları karşı karşıyadır. Bu bilgilere göre aşağıdakilerden hangisi yanlıştır? A) Çiçekçi ve lokanta yan yanadır. B) Ayakkabıcı üç numaralı dükkândadır. C) Bakkal ve lokanta yan yanadır. D) Bakkalın yanında kırtasiye vardır. 5. Filiz Hanım, yeni taşındıkları evin salonuna eşyalarını yerleştirmek istemektedir. Hangi eşyayı nereye ve nasıl yer- leştirdiğiyle ilgili bilinenler aşağıdaki gibidir:  Bir adet üçlü koltuk, iki adet ikili koltuk ve iki adet tekli koltuk salona yerleştirilecektir.  İkili koltuklar yan yana değil, karşılıklı olarak yerleştirilecektir.  Üçlü koltuk, ikili koltukların arasında olacaktır.  Tekli koltuklar, ikili koltukların arasında fakat üçlü koltuğun karşısında olacaktır. Buna göre aşağıdakilerden hangisi Filiz Hanım’ın eşyalarının odaya yerleştirilmiş hâli olabilir? A) B) C) D) 112 6.TSürIkNçe ISForuTBUanRkaBsıO

PARAGRAFTA ANLAM KOLA ORTA TEST - 21 SÖZEL MANTIK Y 1. 6002-050 ZOR KOLAY Ecrin’in cep telefonunun tuşlarındaki semboller ve sayılar bir arı- ORTA 123 za nedeniyle yer değiştirmiştir. Yer değiştiren tuşların eski hâline 456 OR Z 789 dönmesi için aşağıdakiler yapılmalıdır: * 0#  1 ve 4, 5 ve 8, * ve # yer değiştirmelidir.  En alttan ortadaki tuş, en üstten sağdaki tuşla yer değiştirme- lidir. Buna göre Ecrin’in cep telefonunun tuşlarının bozuk hâli aşağıdakilerden hangisi gibidir? A) B) C) D) 420 420 120 024 186 186 456 186 759 759 789 759 * 3# #3 * #3* #3* 2. Bir halk otobüsü ilk durak ve son durak dâhil olmak üzere toplam beş durakta durarak bazılarında yolcuları sa- dece indirecek, bazılarında sadece bindirecek, bazılarında ise hem indirip hem bindirecektir. Duraklar ve bazı yolcularla ilgili bilinenler aşağıdaki gibidir:  İki durakta hem otobüse binenler hem de otobüsten inenler olmuştur.  İlk durakta sadece binenler olmuştur.  Dördüncü durağa gelindiğinde otobüsten herkes inmiş ve otobüse hiç yeni yolcu binmemiştir.  Ayşe’nin bindiği durakta hem otobüsten inenler hem de otobüse binenler olmuştur.  Fatma, Ayşe’nin bindiği durakta otobüse binmemiştir.  Ali, Fatma’nın otobüse bindiği ikinci durakta otobüsten inmiştir. Verilen bilgilere göre aşağıdakilerden hangisi kesinlikle doğrudur? A) Fatma, üçüncü durakta otobüsten inmiştir. B) Otobüs, beşinci durağa gitmemiştir. C) Ali, birinci durakta otobüse binmiştir. D) Ayşe’nin otobüse bindiği durakta kimse otobüsten inmemiştir. 6.TSürIkNçe ISForuTBUanRkaBsıO 113

PARAGRAFTA ANLAM KOLA ORTA TEST - 21 SÖZEL MANTIK Y ZOR 3. Liseler Arası Futbol Turnuvası’na her coğrafi bölgeden o bölgenin şampiyon takımı katılacaktır. Bu turnuvaya katılmaya hak kazanan A, B, C, D, E, F ve G şeklinde kodlanmış takımlarınKOhLaAnYgi bölgelerden ka- tılacaklarıyla ilgili bilinenler şunlardır: ORTA OR Z MBaörlmgeasrai Karadeniz Bölgesi BEölggeesi İç Anadolu Doğu Anadolu Bölgesi Bölgesi Akdeniz Bölgesi Güneydoğu Anadolu Bölgesi  D takımı, denize kıyısı olmayan bir bölgeden katılacaktır.  A takımının katılacağı bölgenin birden fazla denize kıyısı vardır.  G takımı, en çok bölgeyle komşu olan bölgeden katılacaktır.  B takımı, iki bölgeyle komşu olan bir bölgeden katılacaktır.  C ve F takımları, birbirleriyle komşu olan iki bölgeden katılacaklardır. Bu bilgilere göre aşağıdakilerden hangisi kesin yanlıştır? A) A takımı Marmara Bölgesi’nden katılacaktır. B) Doğu Anadolu Bölgesi’nden katılacak olan takım D takımıdır. C) E takımı Ege Bölgesi’nden katılacaktır. D) F takımı Akdeniz Bölgesi’nden katılacaktır. 4. Leyla; kırmızı, mavi, sarı ve pembe saksılara karanfil, menekşe, lale ve nergis çiçekleri dikmiştir. Hangi çiçeği hangi saksıya diktiğiyle ilgili bilinenler şunlardır:  Kırmızı saksıda karanfil veya menekşe yoktur.  Nergis, sarı veya pembe saksıda değildir.  Lale, sarı veya mavi saksıda değildir.  Menekşe, kırmızı veya sarı saksıda değildir. Bu bilgilere göre aşağıdakilerden hangisi kesinlikle doğrudur? A) Lale, kırmızı saksıdadır. B) Nergis, mavi saksıdadır. C) Karanfil, sarı saksıdadır. D) Menekşe, pembe saksıdadır. 114 6.TSürIkNçe ISForuTBUanRkaBsıO

PARAGRAFTA ANLAM 6002-051 TESTİ - 1 ÜNİTE TARAMA 1. Memelilerden kabuklulara, kuşlardan balıklara pek çok hayvan, kilometrelerce yol kat ettikleri göç yolcu- luklarına çıkar. Bu göçlerin kimi yiyecek bulmak, kimi yavrulamak, kimi de iklim koşulları daha uygun olan yerlere gitmek amacıyla yapılır. Bu nedenle göçleri hayvanların hayatta kalmalarını sağlayan yolculuklar olarak düşünebiliriz. Morslar, kırmızı yengeçler, zeb- ralar, kuzey sumruları, ren geyikleri, Atlantik somon- ları, iri başlı deniz kaplumbağaları göç eden hayvan- ların yalnızca bir kısmı. Bu parçaya verilebilecek en uygun başlık aşağıdakilerden hangisidir? A) Göç Eden Hayvanlar B) Hayvanların Yaşam Alanları C) Hayvanların Göç Yolları D) Hayvan Dünyası 2. Sevdiğim iki başarılı yazarı buluşturan bu eseri okumak, benim için hem büyük bir zevk hem de iki yazarı daha iyi tanıma açısından bir fırsat ol- du. Zweig’in hikaye ve roman türü dışında okuduğum ilk eseri, yine ya- kın zamanda okuduğum “Amerigo”ydu. Zweig’in tarih ve biyografiyi bir- leştiren okuduğum ikinci eseri de “Montaigne” oldu. Bu eserde Zweig’in akıcı üslubunun yanında geniş bilgi kültürünü; araştırmacı, koleksiyoncu yönünü de görebiliyoruz. Biyografi okumayı pek tercih etmememe rağmen bu kitap ayrı bir yerde. 115 Yazan ve yazılan kişi bu denli özel olunca kitap kesinlikle monoton ve ta- rih kalabalığı ile sürüp gitmiyor. Montaigne’in hayatını bir film gibi izledim ve sonunda “Vay be!” dedim. İlginç bir yetiştirilme tarzı, tuhaf bir aile ve kendini arama yolculuğunda düşündürücü seçimler var. Bu iki parçayla ilgili aşağıdakilerden hangisi yanlıştır? A) Her ikisinde de bahsi geçen eser beğenilmiştir. B) Her ikisinde de yazarların farklı yönlerinden bahsedilmiştir. C) Her iki metinde de başka eserler tavsiye edilmektedir. D) Her iki metinde de genel olarak olumlu duygulara yer verilmiştir. 6.TSürIkNçe ISForuTBUanRkaBsıO

PARAGRAFTA ANLAM TESTİ - 1 ÜNİTE TARAMA 3. Çoğu zaman dost olduğunu düşündüğümüz birtakım kişiler için gereğinden fazla özveride bulunuruz. (I) Kıymet bilmeyen, fedakârlık nedir habersiz olan bu kişilere vakit bile ayırmamak en doğrusu olacak- tır. (II) Bu kişiler kendilerine vakit ayırmamızı dört gözle beklerler. (III) Biz her seferinde onları görmez- den gelip hak etmeyen dostluk ilişkilerine hevesleniriz hep. (IV) Sonuç olarak da hep kaybeden taraf- ta buluruz kendimizi. Numaralanmış yerlerden hangisine “Hâlbuki çevremizde bu özveriyi gerçekten hak eden nice kişi vardır.” cüm- lesi getirilirse parçanın anlam bütünlüğü sağlanmış olur? A) I B) II C) III D) IV 4. (I) Şehirlerin sessizliğine saklanmış binlerce insanın hayat hikâ- yesini hiç dinleme fırsatımız olmadı. (II) Acıları ile sağa sola sav- ruldular; tutunacakları, sevdikleri hiç bir şey kalmamıştı. (III) El- lerine aldıkları acıları ile yollara düştüklerinde geriye dönüp bü- yüdükleri sokaklara bakmaya bile fırsatları yoktu. (IV) Artık şe- hirler sessizdi, çocukların oyun oynadıkları sokaklarda silah ses- leri ile acı birbirine karışmıştı. (V) Halep, savaşın acı yüzünü gören şehirlerden biriydi. (VI) Bu şehirde yaşayanlar artık mut- luluğu kendilerine çok uzak görüyordu. (VII) Akşam eve gittik- lerinde çocuklarının yüzündeki hüzün onları da etkiliyordu. Bu metin iki ayrı paragrafa bölünmek istenirse ikinci paragraf kaç numaralı cümleyle başlamalıdır? A) II B) III C) IV D) V 5. Gece yarısında uyandım. Gece yatmadan önce yanımdaki sehpanın üzerine bıraktığım gözlüğü bulmam uzun sürse de gözlüğü bulmanın sevinci yetti bana. Işığı açar açmaz karşımda iri yarı birini görmemle kendimi geriye atmam bir oldu. Neden sonra gördüğüm şeyin akşam gelirken getirdiğim, yarın dükkânda kullanacağımız insan modeli olduğunu anladım. İçim öyle bir rahatladı ki anlatamam. Bu parçada aşağıdaki hikâye unsurlarından hangisiyle ilgili bir ayrıntıya yer verilmemiştir? A) Olay B) Yer (Mekân) C) Zaman D) Kişiler 116 6.TSürIkNçe ISForuTBUanRkaBsıO

PARAGRAFTA ANLAM 6002-052 TESTİ - 2 ÜNİTE TARAMA 1. Taşında otlar biten şu sokakta yürümek Bir bahçe duvarının kokulu gölgesinde Uzakta, mektepteyken okuduğumuz şarkı Su içmek o tasasız günlerin çeşmesinden Ziya Osman SABA Bu dörtlükte işlenen konu aşağıdakilerden hangisidir? A) Doğada yalnız kalma hissi B) Kaybedilenlere duyulan özlem C) Okul yıllarına duyulan özlem D) Çocukluğa duyulan özlem 2. Hayatı iyi karşılamanın sırrını bulabilmek için her şeyden önce gülümsemeyi öğrenmeli. Belki siz de bilirsi- niz: Her hadiseyi güler yüzle karşılayan bir adama “Eh, hayatta başarılı olduğun için sen tabii daima güler- sin. Ama biz öyle miyiz ya?” demişler. Adam, bir kere daha gülmüş “Yanılıyorsunuz, hem de çok yanılıyor- sunuz. Ben hayatta başarılı olduğum için gülmüyorum. Tam tersine! Güldüğüm için hayatta başarılı oluyo- rum.” demiş. Bu söz boşuna söylenmiş bir söz değildir. İçinde bilinmesi gereken bir hakikat saklı. Bu parçanın dil ve anlatımıyla ilgili aşağıdakilerden hangisi söylenemez? A) Karşılıklı konuşma havası içinde yazılmıştır. B) İnsan dışı varlıklara insana ait özellikler verilmiştir. C) Anlatımda üçüncü kişi ağzı kullanılmıştır. D) Yazanın kişisel düşünceleri anlatılmıştır. 3. Ne kadar çok çalışırsan o kadar mutlu olursun. Aşağıdaki görsellerin hangisi bu cümleyle ilgilidir? A) B) C) D) 6.TSürIkNçe ISForuTBUanRkaBsıO 117

PARAGRAFTA ANLAM TESTİ - 2 ÜNİTE TARAMA 4. Birbiri ardınca sıralanan konforlu koltuklardan orta kapıya yakın olanına oturmuş, akıp giden kap- kara yolları otobüsün buğulu camından seyrediyorsun. Hırıltılı ama yine de insanı rahatsız etme- I yen ritmik sesli motoruyla otobüs, seni şehre biraz daha yaklaştırıyor. Şehre yaklaştıkça seni bile şaşırtacak şekilde duyguların karmaşıklaşıyor, tedirginlikle karışık tereddütler yaşıyorsun. Koltu- ğuna biraz daha yaslanıyorsun. Gecenin kalbine yol aldıkça içinde bir garip duygu büyüyor. II İzleyicinin içinde korku yaratmak ve onu dehşete düşürmek için korkunç sahneler göstermeye ge- rek yoktur. Bunun için sadece bir tane kapı yeterlidir. Kapalı bir kapı, ardında kötülüğün patlama- ya hazır olduğu bir habisin varlığını yaşatan kırılgan bir bariyer gibidir. İşte o zaman yapay fotoğ- raf karelerine gerek kalmaksızın izleyicinin içinde kendi hayaletinden doğan, tabii bir korku oluşur. Aşağıdaki cümlelerden hangileri sırasıyla numaralanmış parçaların devamına getirilmeye uygundur? I. II. A) Garip duygu şehre yaklaştıkça içini kemiriyor. Son yıllarda yaşanan olaylardan ders alınmamışa benziyor. B) Bu duygunun ne olduğunu anlamaya çalışıyorsun. Çünkü insan hep bilinmeyenden korkmuştur. C) Bu korkunun nedeni o kapının arkasında neyin ol- Otobüsün hırıltılı ritmi gittikçe yerini şehrin gürültü- duğunun bilinmemesidir. süne bırakıyor. D) Kitabın bu bölümünde ünlü tarihçiden bahsedilmiş. Bu tabii korku, bütün insanların içini kemiren belir- sizlik duygusudur. 5. (...) Bunun cevabını bulduğumuz zaman bulgur aşına rıza gösterecek iştaha yeniden döneceğiz. Ah bir yakalasak o cevabı, işte o zaman kürsüde hakikati anlatırken bizi din- leyen tek bir kişinin gözlerindeki ışık bütün koltukları dolduracaktır. O eksiği giderdiği- mizde yeterince güçlü, yeterince zengin, yeterince mutlu ve huzurlu olduğumuzu bile fark etmekte gecikmeyeceğiz. Kelimelere kılıf bulmak için dükkân dükkân gezmemize de gerek kalmayacak. Herkes bizim ne demek istediğimizi anlayacak. Bu parçanın başına düşüncenin akışına göre aşağıdakilerden hangisi getirilmelidir? A) Hayatta bizi en çok ne mutlu eder? B) Bazıları ne zaman kötülük yapmaktan vazgeçecek? C) Ne demek istediğimizi niçin anlamıyorlar? D) Bir şey eksik ama ne? 118 6.TSürIkNçe ISForuTBUanRkaBsıO

PARAGRAFTA ANLAM 6002-053 TESTİ - 3 ÜNİTE TARAMA 1. Adım Hasan, 6. sınıf öğrencisiyim. Okulun ilk günü çok heyecanlıydım. Okul kıyafetlerimi giyip kapının önün- de arkadaşım Ali ve babasını beklemeye başladım. Çok geçmeden Ali ve babası gelip beni aldılar. Okulumuz uzak değildi fakat yol çalışmaları sebebiyle yolumuz bir hayli uzamıştı. Arkadaşımın babası Ahmet amca yolu kontrol edip tam çıkacakken ters yönden gelen bir araç bizim arabamıza çarpınca hepimiz çok korkmuştuk. Bizi hemen hastaneye götürdüler. Bu metindeki hikâye unsurları aşağıdakilerin hangisinde doğru verilmiştir? OLAY YER ZAMAN KİŞİLER Yol İlkbahar Hasan, Ali ve Ali'nin A) Hasan, Ali ve Ali'nin Yol Okulun ilk günü babasının kaza yapması Okul Okulun ilk günü babası Yol Okulun ilk günü Hasan, Ali ve Ali'nin B) Hasan, Ali ve Ali'nin babasının kaza yapması babası Hasan, Ali ve Ali'nin C) Hasan, Ali ve Ali'nin babasının kaza yapması babası Diğer şoför ve Ali'nin D) Hasan, Ali ve Ali'nin babasının kaza yapması babası 2. Aşağıdaki grafikte İstanbul’a farklı şehirlerden göç eden ilk dört şehrin oranı verilmiştir. Grafikteki bilgilerden hareketle aşağıdakilerden hangisine ulaşılamaz? 119 A) Samsunlulardan sonra en az göç edenler Ordululardır. B) Kastamonulu ve Orduluların toplamı, en fazla göç eden şehirden fazladır. C) Son üç sıradakilerin toplamı Sivaslılardan fazladır. D) Kastamonuluların sayısı Ordulu ve Samsunluların toplamından azdır. 6.TSürIkNçe ISForuTBUanRkaBsıO

PARAGRAFTA ANLAM TESTİ - 3 ÜNİTE TARAMA 3. Kitap dediğin sadece ciltli 60-70 sayfalık kâğıt bütünü mü? Ben- ce değil. Sebebi sizde saklı. Çünkü kitabı hangi amaçla kullanı- I yorsanız sizin için önemi de o kadardır. Kitap her konuda insanı bilgilendirir ve yüceltir. İnsanoğlu yıllardır okur ve yazar. Duvar- lara, derilere, kâğıtlara nereye olursa yazar ve okur. Gidip demli bir çay içmek için doğruca bizim kahvenin yolunu tut- II tum. Kahve dediğin iki adımlık yol. Gidip oturuverdim bir masa- ya, çayımı söyleyip başladım beklemeye. Sağıma baktım, solu- ma baktım, kahvede benden başka bir müşteri yoktu; yapayal- nızdım, tek başımaydım. Bu metinlerle ilgili aşağıdakilerden hangisi söylenemez? A) I. metin düşünce yazısından, II. metin olay yazısından alınmıştır. B) I. metinde cümleler arasında sebep-sonuç ilişkisi varken II. metinde yoktur. C) Her iki metinde de anlatıcının dışında farklı kişiler yoktur. D) I. metinde yazar kişisel görüşlerini aktarırken II. metinde görüş aktarılmamaktadır. 4. I. “Her seferinde aynı şeyi yapıyor, yeter artık.” diye kendi kendime söylendiğimi fark ettiğimde bunun farkına benden önce varanların olduğunu görmek yüzümün kızarmasına sebep oldu. Haklıydım ama. Hep aynı şey oluyordu. Ne zaman anlaşsak, bir yerde buluşmaya karar versek Ali’nin sürekli bir işi çıkıyordu. II. Yolculuklar hep sıkıcı gelmiştir bana. Hele gece yolculukları… Öyle kafasını koyduğu gibi yatakta bile uyuya- mayan ben otobüste iki büklüm nasıl uyuyayım? O yolculuk da beklendiği gibi sıkıcı başladı gecenin bir ya- rısında ama anlatsam başınızı döndürecek olaylar yaşadım o gece sabaha kadar. III. Hep en çok istediği şeyin hayalini kurardı. Köyünün sağlık ocağında doktor olmak. Öyle çok büyük hırsları yoktu. Derdi ünlü bir cerrah olmak da değildi. Hep köyünde doktor olmayı istedi. Yıllar yılı çalıştı ve başardı hedefine ulaşmayı. Ama kimseler bilmiyordu ne fedakârlıklar yaptığını bu iş için. IV. Okula giderken ilk onun evine uğrardım. Sonra ikimiz birlikte Ahmet’i alır yola koyulurduk. Yalnız başlayan yol- culuğum okula varıncaya kadar on kişilik bir yolculuğa dönerdi. Bir gün olsun dokuz kişi gitmedik okula ta ki o güne kadar. O gün Hilal hasta olduğundan okula gelememişti. Numaralanmış parçaların hangisinde diğerlerinden farklı bir anlatıcıya yer verilmiştir? A) I B) II C) III D) IV 120 6.TSürIkNçe ISForuTBUanRkaBsıO

PARAGRAFTA ANLAM 6002-054 TESTİ - 4 ÜNİTE TARAMA 1. Kitaplarla küçüklükten beri haşır neşir olmama rağmen bu ünlü eserin varlığından hiç haberim olmamıştı. İki sene önce küçük bir semt kırtasiyesine girdiğimde ke- narda metal bir sergi sepetine doldurulup üç beş liradan alıcı bekleyen ortaokula yönelik okuma kitapları gözüme çarptı. Bir kitapsever olarak o tarafa kayan gö- züm “Amak-ı Hayal, Filibeli Ahmet Hilmi Efendi” başlığına takıldı ve kitap beni öy- lece kendine çekiverdi. Alıp sayfalarını karıştırmaya başladığımda çok şaşırdım. Bu metin aşağıdaki sorulardan hangisine verilmiş bir yanıt olabilir? A) Amak-ı Hayal dikkatinizi ilk olarak nasıl çekti? B) Amak-ı Hayal’i değersiz bir eser olarak düşünmenizin sebebi neydi? C) Amak-ı Hayal’de bahsedilen hangi konular ilginizi çekmişti? D) Böylesine ünlü bir eserden haberinizin olmamasının nedeni nedir? 2. Aşağıdaki grafikte dört farklı şehirde bazı spor müsabakalarının oynanma sayıları gösterilmektedir. 6 Futbol 5 Basketbol 4 Voleybol 3 2 Bolu Rize Kütahya 1 0 Kayseri Grafikteki veriler dikkate alındığında aşağıdaki bilgilerden hangisine ulaşılamaz? A) Futbol müsabakalarının en çok yapıldığı şehir Kütahya’dır. B) En az sayıda spor müsabakasının yapıldığı şehir Kayseri’dir. C) En az sayıda müsabaka yapılan spor dalı basketboldur. D) Rize’de yapılan müsabakaların sayısı Bolu’da yapılanlarla eşittir. 6.TSürIkNçe ISForuTBUanRkaBsıO 121

PARAGRAFTA ANLAM TESTİ - 4 ÜNİTE TARAMA 3. Bu karmakarışık dünyayı sözcükleriyle aydınlatmaya çalışan, aciz bir sokak çocuğudur bence kitaplar. Neredeyse her kelimesi kalbimize oturmakla kalmayan, yuva kuran sokak çocukları diye bahsedebilirim sanırım onlardan. Hangisiyle ne zaman karşılaşacağımı bilmediğim sayfaları bularak hayatımın yapbozu- nu tamamlamak en büyük hobilerim arasında görülebilir aslında. Bir kitap vitrininde, bir reklam tabelasın- da veya gördüğüm bir insanın elinde… İşte sanırım tam bu yüzden onlara “sokak çocuğu” diyorum. Yine sanıyorum ki onları bu sefaletten kurtararak mutlu edecek kişiler de bizleriz. Bu metnin dil ve anlatımıyla ilgili aşağıdakilerden hangisi yanlıştır? A) Benzetmelerden yararlanılmıştır. B) Karşılıklı konuşmalar şeklinde yazılmıştır. C) İnsan dışı varlıklara insana ait özellikler verilmiştir. D) Öznel ifadelere yer verilmiştir. 4. Ben ki sıkı bir gerilim romanı okuyucusuyum. Üç yüz sayfadan aşağı kitaba “kitap” demem. Kitap kaliteliyse ki- tabı bir günde bitiririm. Bu gerilim romanı okuma işi, benim için artık zevki aşmış durumda. Artık bilimsel açıdan da olaylara bakabilecek duruma geldim. Otopsi, olay yeri inceleme, analiz. Hepsiyle ilgili orta derecede bilgi sa- hibiyim. Bu parçada yazar kitap okumanın hangi faydasını vurgulamak istemektedir? A) Zevkli oluşunu B) Okuma hızını arttırmasını C) Bilgilendiriciliğini D) Okuduğunu anlamayı güçlendirmesini 5. Hem Margaret Thatcher hem de Thomas Edison çok az uykuya ihtiyaç duymalarıyla bilinirlerdi. Günün temposuna ayak uydur- mak için kısa uykular çekmeyi tercih ederlerdi. Gün içinde kısa uyku çekmek zihni tazeleme ve yeni bilgileri işleme becerisini yenileme açısından mükemmel bir yoldur. Yine de bitkin ve ser- semlemiş hâlde kalkmamak için yirmi dakikadan uzun uyuma- maya dikkat etmelisiniz. Kimsenin sizi rahatsız etmeyeceğinden emin olun, telefonları sessize alın, kapınıza “Rahatsız Etmeyin!” işareti koyun ve uzanabileceğiniz sessiz bir yer seçin. Çalar sa- atinizi yirmi dakika sonra sizi uyandıracak şekilde kurun, gözle- rinizi kapatın ve zihni sakinleştirici düşüncelere odaklanın. Bu parçaya getirilebilecek en uygun başlık aşağıdakilerden hangisidir? A) Rahatsız Etmeyin! B) Öğle Uykusunun Faydaları C) Zihin Tazeleme D) Yirmi Dakikalık Alarm 122 6.TSürIkNçe ISForuTBUanRkaBsıO

PARAGRAFTA ANLAM 6002-055 TESTİ - 5 ÜNİTE TARAMA 1. O iki katlı taş duvarlı evin önündeki gevrek toprağa nasılsa yıllarca tutunmuş olan dut ağacının gölgesindeyim. Yıl- lar sonra nereden çıktığı bilinmeyen ani bir fırtınada -üstelik mevsim yaz- savrulan yağmurla birlikte ta kökünden sökülüp yan yatacak olan dut ağacının gölgesi… Sonra bir salkım söğüt filizi koparıp getirecekler gölün kıyısından, dikip sulayacaklar. Gevrek toprağın üstünde tutunabilmesi için sürekli sulanması gerekecek. Çünkü birazcık kazıl- sa pur çıkıyor, kaya çıkıyor. Neyse ki suyunu esirgemeyecekler ve az zamanda kocaman, koyu gölgeli, fırtınanın kökünden söktüğü duttan bile koyu gölgeli bir ağaç olup çıkacak. Annem, babamın pazardan getirdiği büyük küp- lerin içine yine çiçekler dikecek, rengârenk çiçekler… Bu metinde bahsedilen yeri en iyi temsil eden görsel aşağıdakilerden hangisidir? A) B) C) D) 2. Kitaplarla tanışmam masallarla oldu. Bu yüzden en sevdiğim kitaplar masallardır, diyebilirim. Fakat çoğu küçük çocuk gibi uyurken masal anlatılmazdı bana. Kendi masalımı kendim kurar, kendi senaryomu ken- dim yönetirdim. Okula başladığım sıralarda “Kırmızı Başlıklı Kız” ile başlamıştı bu hayat serüveni. O za- man onları kimsesiz sokak çocuklarından daha çok “hayatımın beyaz atlı prensleri” olarak görürdüm. O masal ile öğrenmiştim tanımadığım kişilere güvenmemeyi. Sonra “Uyuyan Güzel” girmişti kitaplığıma. As- lında o masal ile tanıdım hayatta her zaman bir “üçüncü tekil şahıs” olduğunu. “Pamuk Prenses” ile öğ- rendim arkadaşlığı. Aslında biz her şeyi kitaplardan öğrendik: doğruyu, yanlışı, iyiyi, güzeli… Bu parçada aşağıdaki sorulardan hangisinin cevabı yoktur? A) Çocukluğunuzda uyurken size neden masal anlatılmazdı? B) Yabancılara güvenmemeyi hangi masaldan öğrendiniz? C) Masalların en çok sevdiğiniz kitap türü olmasındaki sebep nedir? D) İyiyi ve kötüyü biz nereden öğrendik? 6.TSürIkNçe ISForuTBUanRkaBsıO 123

PARAGRAFTA ANLAM TESTİ - 5 ÜNİTE TARAMA 3. Gurbette, yabancı diyarlarda gibiyim; yerime, evime, kaynağıma dönmek arzusunun bir açlık gibi içimi bayılttığını duyuyorum. Aynı İstanbul’un içinde İstanbul’u arayarak ve artık bulamayacağımı pek iyi an- layarak hıçkıra hıçkıra ağlamak istiyorum. Ben İstanbul’un, eski İstanbul’un, o şahsiyetli ve güzel İstan- bul’un iç yüzünü, afacancasını tanıyan bir evladıydım; onu ben ne iyi anlardım... Sanki o da bana ayrı- ca herkese yaptığından fazla yüreğini açardı. İşte ben, bu pek iyi tanıdığım ve pek çok sevdiğim vücu- du kaybettim. Ona yanıyorum, onun hasretini çekiyorum. Bu metnin yazarı hakkında aşağıdakilerden hangisi söylenebilir? A) Uzak bir şehre seyahat etmek zorunda kalmıştır. B) Çok sevdiği şehrin artık eskisi gibi olmadığını düşünmektedir. C) İstanbul’da yaşadığı bazı sorunlar onu bu şehirden soğutmuştur. D) Bir sağlık sorunundan dolayı İstanbul’da yaşamak artık onu zorlamaktadır. 4. Sen bizim dağları bilmezsin gülüm Hele boz dumanlar çekilsin de gör Her haftası bayram, her günü düğün Hele yaylalara çıkılsın da gör Abdürrahim KARAKOÇ Bu dörtlüğün konusu aşağıdakilerden hangisidir? A) Vatan sevgisi B) Ayrılık acısı C) Memleket sevgisi D) Yalnızlık 5. Ben hayata savaş diyorum çünkü hayat başlı başına bir mücadeledir. Birçok insan bir eylemden diğeri- ne hiçbir mücadele göstermeden geçer ama bir savaşçı, her eylemi dikkatle inceler. Çünkü o eylem onun bu dünyadaki son eylemi olabilir. Savaşçı, bu dünyadaki son savaşına gerekli saygıyı gösterir. Bu son savaşı, onun yapabileceğinin en iyisini temsil etmeli. Böylesi daha mutluluk vericidir. İnsanın korkusu- nu giderir. Bu parçaya göre savaşçı insanı diğer insanlardan ayıran özellik aşağıdakilerden hangisidir? A) Korkmadan mücadele etmesi B) Her mücadelesini son mücadelesiymiş gibi yapması C) Başkalarının mutluluğu için kendi rahatından vazgeçmesi D) Rakibine karşı her zaman saygılı olması 124 6.TSürIkNçe ISForuTBUanRkaBsıO

İsim Çekim Ekleri- Sözcükte Yapı 1 İsim Çekim Ekleri 2 Sözcükte Yapı

NOTLARIM Çarpanlar ve Katlar

İSİM ÇEKİM EKLERİ – SÖZCÜKTE YAPI ORTAKOLA TEST - 1 İSİM ÇEKİM EKLERİ Y KOLAY 6002-056 ZOR 1. Varlığın veya kavramın sayıca birden fazla olduğu- 4. I. Evimiz, köyün çıkışında sakin bir yerdeydi. nu belirten “-ler / -lar” ekine “çoğul eki” denir. Çoğul II. Köpeklerden çok korktuğu için okula yalnız gide- eki sözcüğe farklı anlam ilgileri katar. miyor. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde çoğul eki eklen- III. Afyon’da üç yıl çalışmam gerekiyor. diği sözcüğe “benzerlik” anlamı katmıştır? IV. Kızı bu sene Rize’de üniversiteye başlayacakmış. Numaralanmış cümlelerdeki altı çizili sözcükler- A) Yarın akşam herkes kitaplarını hazırlasın. B) Onu ilk gördüğümde on yaşlarındaydı. den hangileri durum eki almıştır? C) Sınıftaki Fatmalar ayağa kalksın. D) Bu ülkede Ömer Halisdemirler asla bitmez. A) I ve II B) I ve III C) II ve III D) II ve IV 2. MODEL EĞİTİM YAYINLARI 5. Bir varlığın kime veya neye ait olduğunu belirten Senin minik başını(I) eklere “iyelik (aitlik) ekleri” denir. Avuçlarına(II) alıp Gece uykusuz(III) kalıp Kucağında(IV) kim salladı Buna göre aşağıdaki altı çizili sözcüklerden han- gisinde iyelik eki vardır? Bu şiirdeki numaralanmış sözcüklerden hangisi A) Gömleği ütüleyip dolaba asar mısın? hâl eki almamıştır? B) Sen de dışarıdan gelen sesi duydun mu? C) Komşuları da iftara davet edeceğiz. A) I B) II C) III D) IV D) Elbisesi ona çok yakışmıştı. 3. -(y)a MODEL EĞİTİM YAYINLARI 6. Varlığın kime, neye ait olduğunu gös- teren eklere “iyelik ekleri” denir. Örneğin -da -cı “kalemim” kelimesi birinci tekil şahıs iyelik eki almıştır. -mız Görseldeki arabaya binecek (eklenecek) olan ek- Buna göre aşağıdaki altı çizili kelimelerden hangisi iyelik eki almamıştır? lerden kaç tanesi isim çekim ekidir? A) 1 B) 2 C) 3 D) 4 A) Dün akşamki maçta oyuncunun kolu kırıldı. B) Tamire verdiğim arabayı iki gün sonra alabildim. C) Çantasını kenara atıp oyuna daldı. D) Çalışanları Cengiz Bey’i çok seviyor. 6.TSürIkNçe ISForuTBUanRkaBsıO 127

İSİM ÇEKİM EKLERİ – SÖZCÜKTE YAPI ORTAKOLA TEST - 1 İSİM ÇEKİM EKLERİ Y KOLAY ZOR 7. MODEL EĞİTİM YAYINLARI 9. İsim çekim ekleri, isimlerin ve isim soylu kelime- (I) Havalar güzel gidiyor lerin sonuna gelerek onları diğer isimlere, edat- (II) Sen de çiçek açtın erkenden lara, fiillere bağlayan; cümle içindeki görevlerini (III) Küçük zerdali ağacım belirleyen, ait oldukları kişileri belirten ve isimle- (IV) Aklın ermeden rin çeşitli durumlarını bildiren eklerdir. Buna göre aşağıdakilerin hangisinde altı çizili Bu şiirin kaçıncı dizesinde 1. tekil kişi iyelik eki sözcük isim çekim eki almamıştır? almış bir sözcük vardır? A) Okulun önündeki simitçi yaşlı bir kadındı. A) I B) II C) III D) IV B) Arabanın yanında beni bekleyen birkaç kişi vardı. C) Yolumuzun üzerinde pek çok küçük mağaza var. D) Evimizin arkasındaki küçük alanda top oynuyorlar. 8. Aşağıda iyelik eki almış sözcükler ve bu sözcüklerin 10. Hâl ekleri; isimleri isimlere, fiillere, edatlara bağla- kişileri eşleştirilmiştir. yan, diğer kelimelerle ilişki kurarak isimlerin cümle- de görev kazanmasını sağlayan eklerdir. Benim Köpeğim (I) Aşağıdakilerin hangisinde altı çizili sözcük hâl Onun Çiçekleri (II) eki almamıştır? A) Arabası sokağa girince herkesin dikkatini çekerdi. B) Beni görünce elindeki çantayı hızlıca yere bıra- kıp kaçtı. C) Kardeşimi uzun süredir görmediğim için üzgün- düm. D) Okuldan eve giderken yalnız kalmak hoşuma git- miyor. Senin Tapusu (III) MODEL EĞİTİM YAYINLARI Sizin Kuralınız (IV) 11. Adlara gelerek onlara aitlik anlamı katan, onların ne- ye, kime ait olduğunu belirten eklerdir. Buna göre kaç numaralı eşleştirmede hata yapıl- Aşağıdakilerin hangisinde altı çizili sözcük aitlik (iyelik) eki almamıştır? mıştır? A) Kardeşimin arkadaşları geçen gün bize gelmişti. A) I B) II C) III D) IV B) Evin bahçesinde çeşitli türde çiçekler vardır. C) Arabanın tekeri boşlukta hızla dönüyordu. D) Bilgisayarım bozulunca yenisini aldım. 128 6.TSürIkNçe ISForuTBUanRkaBsıO

İSİM ÇEKİM EKLERİ – SÖZCÜKTE YAPI ORTA ORTA İSİM ÇEKİM EKLERİ Y KOLA TAYEST - 2 KOL 6002-057 ZOR ZOR 1. Eklendiği sözcüğün anlamını ve türünü değiştirme- 4. Çokluk eki “-ler / -lar” eklendiği kelimeye farklı anlam yen, sözcüğe farklı anlam ilgileri kazandıran eklere ilgileri katar. “çekim eki” denir. MODEL EĞİTİM YAYINLARI Aşağıdaki cümlelerin hangisinde çoğul eki söz- Buna göre aşağıdaki cümlelerin hangisinde altı cüğe yay ayraç içinde verilen anlamı katmamış- tır? çizili sözcük çekim eki almamıştır? A) Selmalara gittiğimizde güzel yemek yeriz. (aile) A) Sonbaharda ağaçlar yapraklarını döker. B) Hasta, günlerce hiçbir şey yemedi. (yaklaşıklık) B) Aceleyle çıkınca kalemim evde kalmış. C) 1940’larda insanlık büyük bir facia yaşadı. (dö- C) Saatçi, bozulan saatimi tamir etti. nem) D) Kapının kolunu zorlayarak kırdı. D) Açılışa Kaymakam Beyler gelecekmiş. (saygı) 2. İsim ya da isim soylu sözcüklere eklenerek onla- 5. rın anlamlarını değiştirmeyen fakat onlara farklı anlam ilgileri katan eklere isim çekim ekleri denir. MODEL EĞİTİM YAYINLARI Aşağıdaki altı çizili sözcüklerden hangisi isim çe- kim eki almamıştır? A) Bu binada üç yıl yaşadık. B) Çarpık şehirden estetikten uzaktır. C) Kentte büyük bir meydan vardı. D) Somurtkan yapılar, şehir hayatının tadını kaçırır. 3. Eklendiği sözcüğün anlamını ve türünü değiştirme- Aşağıdaki cümlelerin hangisinde “çokluk eki” cüm- yen, sözcüğe farklı anlam ilgileri kazandıran ekler leye “aile” anlamı katmıştır? çekim ekidir. Sözcüğün anlamını değiştirip yeni bir A) Senin eserlerini okuyacağım, herkesin senden anlam kazandıran ekler ise yapım ekidir. övgüyle söz ettiğini duyacağım. Buna göre aşağıdaki altı çizili sözcüklerden han- B) Akşam yemeğinde Ayşelerin de olacağını duy- gisi çekim eki almıştır? muştum. A) Bu sessizlik beni çok ürkütüyor. C) Yarın kuzenlerimle buluşacağım için çok mutlu- B) Bir miktar sevgi, tüm sıkıntıları çözer. yum. C) Eline biraz peçete alarak masayı sildi. D) Mucizeler çoktur fakat hiçbiri insan kadar olağa- D) Kırmızı tuzluk masanın köşesinde duruyordu. nüstü değildir. 6.TSürIkNçe ISForuTBUanRkaBsıO 129

İSİM ÇEKİM EKLERİ – SÖZCÜKTE YAPI ORTA ORTA İSİM ÇEKİM EKLERİ Y KOLA TAYEST - 2 KOL ZOR ZOR 6. 9. Aşağıdakilerin hangisinde altı çizili sözcük hem “-ı / -i” eki farklı görevlerde kullanılabilir. Örne- belirtme hem de iyelik eki almıştır? ğin “Odayı temizledik.” cümlesinde hâl eki, “Oda- sı çok dağınık.” cümlesinde iyelik eki, “Gezi çok A) Yolculuklarda arabayı hep babam kullanır. eğlenceliydi.” cümlesinde ise yapım eki görevin- B) Evini çok ucuza sattığı söyleniyor. dedir. C) Bugüne kadar arkadaşları onu takdir etmiştir. D) Elindekileri yere bırakmasını söyleyeceğim. Buna göre “-i” eki aşağıdaki altı çizili sözcükler- MODEL EĞİTİM YAYINLARI den hangisinde iyelik eki olarak kullanılmıştır? A) Verdiğin kitabı hemen okudum. B) Bu kazı, tarihe ışık tutacak. C) Sınıfı tıka basa doldurduk. D) Babamın arabası oldukça iyiydi. 7. “-i” eki hem belirtme hem iyelik eki olarak kulla- 10. nılabilir. “-i” ekini alan sözcük “Kimi, neyi, nere- Çoğul eki yi?” sorularına cevap veriyorsa belirtme ekidir, “Kimin, neyin, nerenin?” sorularına cevap veri- İyelik (aitlik) eki yorsa iyelik ekidir. Durum (hâl) eki Buna göre “-i” eki, aşağıdaki altı çizili sözcükle- Aşağıdaki altı çizili sözcüklerden hangisi bu ek- rin hangisinde “iyelik” görevinde kullanılmıştır? lerden herhangi birini almamıştır? A) Bugün sofrayı ben hazırlayacağım. A) Dün oynanan maçı arkadaşlarla izledik. B) Yazıyı hemen gazeteye ulaştırmalıyım. B) Hikâyemi Türkçe öğretmenime göstereceğim. C) Tüm mahalleyi kötü bir koku sarmıştı. C) Bahçedeki çilekler kıpkırmızı olmuştu. D) Annesi ona en sevdiği yemekleri hazırladı. D) Yazdığı son yazı çok beğenildi. 8. I. Ayrılma hâl eki MODEL EĞİTİM YAYINLARI 11. II. Belirtme hâl eki Sözcükler aynı anda hem iyelik eki hem III. Yönelme hâl eki durum eki alabilir. Aşağıdakilerin hangisinde bu eklerden herhangi birini alan bir sözcük kullanılmamıştır? Aşağıdaki altı çizili sözcüklerden hangisi hem A) Dedem burayı tam kırk yıl önce almış. iyelik hem durum eki almıştır? B) Annemler üç yıldır Ayvalık’ta yaşıyorlar. C) Bugün kütüphaneden erken çıkmalıyım. A) Aldığı yiyeceklerden bize de verdi. D) İşe her sabah servisle gidiyorum. B) Defterine çok güzel resimler çizmişsin. C) Sabah erkenden yola çıkacağız. D) Yarın köylere elektrik verilemeyecekmiş. 130 6.TSürIkNçe ISForuTBUanRkaBsıO

İSİM ÇEKİM EKLERİ – SÖZCÜKTE YAPI KOLA ORTA TEST - 3 İSİM ÇEKİM EKLERİ Y 6002-058 ZOR 1. 4. Öğretmen: “-ler” çokluk eki, cümleye “saygı, aile,ORTA abartma, benzerlik, yaklaşıklKıkO,LhAeYr” gibi anlamlar ka- Elindeki biletleri(I) sıktığını fark tar. Siz de bunlara birer örnek verir misiniz?ORZ edince sevinçle(II) cebine koydu. Her sene yapardı bunu. Altı çocu- MODEL EĞİTİM YAYINLARI Hafta sonları yüzmeye gidiyo- ğu bir de kedisine yılbaşı bileti alır- rum. (her) dı, binbir umutla. Her bir bilet için Beren ayrı hayal kurar, talihlinin(III) ken- disi olması durumunda ne olaca- Bayramda teyzemler bize gele- ğını damağındaki hazla uzattık- cek. (aile) ça(IV) uzatırdı. Ali Ben on yaşlarımdayken Sam- Numaralanmış altı çizili sözcüklerden hangisi yal- sun’a taşındık. (yaklaşıklık) nızca çekim eki almıştır? Emir A) I B) II C) III D) IV Komşularımızla geçen hafta 2. pikniğe gittik. (saygı) Sözcüklere eklenen “-de” eki Ceren bazen çekim eki (hâl eki) ba- Hangi öğrencinin verdiği örnek yay ayraç içinde- zen de yapım eki olabilir. ki anlamla uyuşmamaktadır? A) Beren B) Ali C) Emir D) Ceren MODEL EĞİTİM YAYINLARI Buna göre “-de” eki aşağıdaki altı çizili sözcükle- rin hangisinde hâl eki olarak kullanılmamıştır? A) O gün evde kardeşimle oyun oynuyorduk. B) Bu ormanda yüzlerce kuş türü barınmaktadır. C) Omuzlarımda çok ağır bir yük var. D) Son zamanların gözde oyuncusu yine sahnedeydi. 3. I. Türklerin esarete boyun eğdiği görülmemiştir. 5. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde iyelik eki kulla- II. Ne kadar uğraşsam da insanları anlayamadım. nılmıştır? III. Kardeşim eline küçük oyuncaklarını almış. IV. Arkadaşlarıyla vakit geçirmeyi çok seviyordu. A) O saate kadar kimse oraya gelmemişti. Numaralanmış cümlelerin hangisinde çokluk eki B) Meydanda tarihî bir saat ve kule vardı. C) İnsan bu yaşta nasıl böyle hızlı koşabilir? eklendiği sözcüğe diğerlerinden farklı bir anlam D) Yanıma cüzdanımı almayı unutmuşum. katmıştır? A) I B) II C) III D) IV 6.TSürIkNçe ISForuTBUanRkaBsıO 131

İSİM ÇEKİM EKLERİ – SÖZCÜKTE YAPI KOLA ORTA TEST - 3 İSİM ÇEKİM EKLERİ Y ZOR 6. 9. ORTA İsim tamlamalarında tamlayanın aldığı eke tam- (I) Ruhumu tabiatın KırOmLaAYğında yıkama- layan eki nedir. Tamlayan eki “-ın/-in/-un/-ün/ lıyım. (II) Ağaçların yapraklarından, gül-ORZ -nın/-nun/-nün”dür. lerin tomurcuklarından dökülen esinti MODEL EĞİTİM YAYINLARI ile arınmalıyım. (III) Dağların içinde, ağaçların arasında başımı göğe kaldı- Aşağıdakilerin hangisinde tamlayan eki yerine rıp, gözlerimi yumarak derin bir nefes almalıyım içime. (IV) Tıpkı doğduğum- farklı bir ek kullanılmıştır? da ciğerlerimi yakan ilk nefesi içime A) Arabanın hızına kimse yetişemiyordu. çektiğim gibi yeniden doğmama fırsat B) Evin önünde büyük bir kalabalık bekliyor. vermeliyim. C) Sözlerinden bazıları beni çok kırmıştı, dedim. D) Gördüklerinin hepsini polise tek tek anlatmalısın. Numaralanmış cümlelerin hangilerinde farklı ki- 7. Çokluk eki sözcüğe çokluk anlamı dışında aile, mil- let, benzerleri, saygı gibi değişik anlamlar katabilir. şilere ait iyelik ekleri birlikte kullanılmıştır? Buna göre aşağıdakilerin hangisinde çokluk eki A) I ve II B) I ve III sözcüğe verilen anlamların dışında bir anlam kat- C) II ve III D) III ve IV mıştır? A) Çocuk sabah kadar ateşler içinde yandı. 10. Aşağıdakilerin hangisinde çokluk eki ikileme yap- B) Türkler pek çok devlet kurmuş bir millettir. mak için kullanılmıştır? C) Müdür Beyler toplantının iptal edildiğini duyurdu. D) Bu millet nice Yunuslar yetiştirecek cevhere sahip. A) Etrafta çiçekler, rengârenk ağaçlar vardı. B) Yıllar yılı onun gelmesi için ailece dua ettik. 8. (I) Huzuru dallarından kuş cıvıltıları dökülen ağaç- C) Savaşta kadınlar, çocuklar ve yaşlılar perişan ol- larda bulabilirim belki, başkasına ev olmanın, ona yardım etmenin, korumanın ve kollamanın değerini du. bir ağaç öğretebilir bana. (II) İnsan, kendisinden baş- D) Çalışmalarında hep başkalarına faydalı olmayı kasına yardım ettikçe mutluluğu çoğalır. (III) Dalla- rın arasındaki yuvayı görüyor musunuz, sanatla örül- ister. müş iplik iplik otların tabanı çamurla sıvalı, yeni ha- yatların nüvesidir bir kuşun sıcacık yumurtaları. MODEL EĞİTİM YAYINLARI 11. Bir isim birden fazla isim çekim eki alabilir. (IV) Kuluçkaya yatmış bir annenin umutla bekleyişi- Buna göre aşağıdakilerin hangisinde altı çizili ne tanıklık etmektir mutluluk. sözcüğün aldığı çekim ekleri ayraç içinde yanlış Numaralanmış cümlelerle ilgili aşağıdakilerden gösterilmiştir? hangisi söylenemez? A) I. cümlede birden fazla isim çekim eki almış bir- A) Arabasını evin önüne park etmişti. (iyelik eki ve den çok sözcük kullanılmıştır. belirtme hâl eki) B) II. cümlede ayrılma hâl eki almış sözcük kullanıl- mıştır. B) Onun gözlerinin çok farklı bir rengi vardı. (iyelik C) III. cümlede soru eki bir isme eklenmiştir. eki ve ilgi hâli eki) D) IV. cümlede yönelme hâl eki alan iki sözcük vardır. C) Kardeşimin derslerine yardımcı oluyorum. (iyelik eki ve bulunma hâl eki) D) Evlerden gelen sesler mutluluğun göstergesiydi. (çokluk eki ve ayrılma hâl eki) 132 6.TSürIkNçe ISForuTBUanRkaBsıO

İSİM ÇEKİM EKLERİ – SÖZCÜKTE YAPI ORTAKOLA TEST - 4 SÖZCÜKTE YAPI Y KOLAY 6002-059 ZOR 1. “Sözcüğün yapım eki almış hâline gövde denir.” MODEL EĞİTİM YAYINLARI 4. Aşağıdaki cümlelerdeki altı çizili sözcüklerden Birden fazla sözcüğün birleşerek oluşturduğu, yeni anlamlı sözcüklere “birleşik sözcük” denir. hangisi gövde hâlindedir? Örneğin “cankurtaran” sözcüğü “can” ve “kurta- A) Buralarda eskiden çok bahçe vardı. ran” sözcüklerinin birleşmesiyle yeni bir anlam B) Aşevimiz her gün hizmet veriyor. C) Yeni bir güvenlik çalışanı alınacakmış. kazanarak meydana gelmiştir. D) Köydeki evlerine yeni kanepeler aldılar. Buna göre aşağıdaki cümlelerin hangisinde bir- 2. Aşağıdakilerden hangisi yapısına göre diğerle- leşik sözcük vardır? rinden farklıdır? A) B) A) Eskiden buralarda bir iki bakkaldan başka dük- kân yoktu. B) Biten ilaçların şişelerini mutfakta kullanıyorum. C) Eve girer girmez ilk işi çay demlemek oldu. D) Toplumdaki herkesi sağduyulu davranmaya ça- ğırıyorum. C) Kayak Anayasa 5. Yapım eki almamış sözcüklere “basit sözcük” denir. D) Basit sözcükler kök hâlinde olabileceği gibi sadece çekim eki almış da olabilir. Saatçi Derslik Buna göre aşağıdaki altı çizili sözcüklerden han- 3. MODEL EĞİTİM YAYINLARI gisi basit yapılı değildir? A) Dünkü maçın yıldızının sözleşmesi bu yıl sona En az bir yapım eki almış sözcüklere eriyor. “türemiş yapılı sözcükler” denir. Türe- B) Gökyüzünün başka rengi de varmış. miş sözcükler çekim eki de alabilir. C) Aradan uzun yıllar geçmesine rağmen görüşüyo- ruz. D) Parfüm şişesinin kırılmasıyla ortalık kokuya bu- Buna göre aşağıdaki altı çizili sözcüklerden han- landı. gisi türemiş yapılıdır? 6. Aşağıdakilerden hangisinde birden çok birleşik A) Kitabın kapağında yazarların adı yazıyor. sözcük vardır? B) Büyük emeklerle hazırlanan bu kitabı özenli kul- A) Çocuk çok açıkgöz birine benziyordu. B) Babaannem her sabah kuşburnu çayı içer. lanınız. C) Küçükken hep gökkuşağının altından geçmeyi C) Bebeğin elindeki biberon kırıldı. düşünürdü. D) Yağmurlu bir cuma akşamı çay içmiştik. D) Albay, askerlerin dinlenmesi için mola verdi. 6.TSürIkNçe ISForuTBUanRkaBsıO 133

İSİM ÇEKİM EKLERİ – SÖZCÜKTE YAPI ORTAKOLA TEST - 4 SÖZCÜKTE YAPI Y KOLAY ZOR 7. Aşağıdaki görsellerden hangisinin temsil ettiği 10. I. Dolu sözcük, yapısına göre diğerlerinden farklıdır? II. Saygı III. Evli A) B) IV. Salı Numaralanmış sözcüklerden hangisi türemiş ya- pılı değildir? A) I B) II C) III D) IV C) Ayakkabı D) Kartopu MODEL EĞİTİM YAYINLARI 11. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde türemiş yapılı Atatürk Okul bir sözcüğe yer verilmemiştir? A) Akşam serinliğinde yürüyüş yapmak hoşuma git- ti. B) Birlikte geçirdiğimiz mutlu günleri özlüyorum. C) Dünyanın en güzel yerinde iş yapıyoruz. D) Çamlıktaki piknik alanına öğrenciler geldi. 8. I. Komşu komşunun külüne muhtaçtır. 12. Bir uçağım olmalı benim, II. Ağacı kurt, insanı dert yer. Binip üstüne, binip üstüne, III. Alt değirmen güçlü akar. Şu dünyayı gezmeliyim, IV. Bir çiçekle bahar olmaz. Gidip Akdeniz kıyılarına. Numaralanmış atasözlerinden hangisindeki altı Cahit KÜLEBİ çizili sözcük basit yapılı değildir? Bu dörtlüğün kaçıncı dizesinde birleşik yapılı bir sözcüğe yer verilmiştir? A) I B) II C) III D) IV MODEL EĞİTİM YAYINLARI A) 1 B) 2 C) 3 D) 4 9. (I) Derken korku dolu anlar sona erdi. (II) Rüzgârın 13. (I) Aşık Dertli Türk halk ozanıdır. (II) Bolu Çağa'nın hızı gitgide dindi. (III) Az önceki telaş yerini sevimli Şahnalar köyünde doğdu. (III) Asıl adı İbrahim ve yüzlere bıraktı. (IV) Herkes işinin başına döndü, ça- mahlası Lütfi’dir. (IV) Geçimini âşık kahvelerinde saz lışmaya başladı. çalıp şiir söyleyerek sağlamıştır. Metinde kaç numaralı bölümdeki altı çizili sözcük Numaralanmış cümlelerin hangisindeki altı çizili yapısına göre türemiştir? sözcüğün yapısı diğerlerinden farklıdır? A) I B) II C) III D) IV A) I B) II C) III D) IV 134 6.TSürIkNçe ISForuTBUanRkaBsıO

İSİM ÇEKİM EKLERİ – SÖZCÜKTE YAPI ORTA ORTA SÖZCÜKTE YAPI Y KOLA TAEY ST - 5 KOL 6002-060 ZOR ZOR 1. Karlı Uludağ sislenmiş 4. Aşağıdaki sözcüklerden hangisinin yapısı yanlış I işaretlenmiştir? Kıyılar renk renk süslenmiş Sözcük Basit Türemiş Birleşik II A) evcilik   B) bahçede  Süleymaniye yaslanmış C) gecekondu  Yatar zamanın gönlünde D) kederli III Ceyhun A. KANSU Bu dizelerde numaralanmış sözcüklerin yapıları aşağıdakilerden hangisinde doğru verilmiştir? I II III MODEL EĞİTİM YAYINLARI 5. Hasta, yerden bir karış yükseklikte bir sedirin üstü- A) Türemiş basit basit ne uzanmış yatıyordu. Sakallı, esvaplı bir iskelet sa- B) Birleşik türemiş basit nılacak kadar zayıflamıştı. Karanlık ağzının içindeki C) Birleşik türemiş türemiş uzun dişleri bembeyaz görünüyordu. Gözleri, parlak D) Türemiş basit türemiş birer karanlık saklayan çukurdu. 2. Yapım eki alarak yeni bir anlam kazanan sözcükle- Metindeki altı çizili sözcüklerden hangisi yapısı- re türemiş sözcük denir. na göre diğerlerinden farklıdır? Buna göre aşağıdaki altı çizili sözcüklerden han- A) Yükseklikte B) Sakallı gisi türemiş yapılıdır? C) Karanlık D) Gözleri A) Dün çayırlarda beyaz mantar topladık. B) Kardeşim yapbozun bir parçasını kaybetmiş. C) Salatada her zaman zeytinyağı kullanırız. D) Dedem mısır tarlasına bir korkuluk yerleştirdi. 3. I. Tatilde her sene yazlığa gidiyoruz. MODEL EĞİTİM YAYINLARI 6. II. Düğünlerini öğretmenevinde yapacaklarmış. kurgu, dize, ilkbahar, kazak, III. Herkes masanın etrafında toplandı. Numaralanmış cümlelerdeki altı çizili sözcüklerin yeryüzü, eskiler, cevizciler, günler yapı özellikleri hangisinde doğru verilmiştir? Kutudaki sözcükler yapısına göre incelenerek basit olanlara 1 puan, türemiş olanlara 2 puan, birleşik olanlara 3 puan verilecektir. Puanlamanın sonucunda ortaya çıkacak doğru sayılar aşağıdakilerden hangisidir? I II III BASİT TÜREMİŞ BİRLEŞİK A) Basit birleşik türemiş A) 3 6 6 B) Türemiş türemiş B) 4 4 4 C) Türemiş birleşik basit C) 4 4 6 D) Birleşik basit basit D) 3 8 4 türemiş 6.TSürIkNçe ISForuTBUanRkaBsıO 135

İSİM ÇEKİM EKLERİ – SÖZCÜKTE YAPI ORTA ORTA SÖZCÜKTE YAPI Y KOLA TAYEST - 5 KOL ZOR ZOR 7. MODEL EĞİTİM YAYINLARI 10. Yapım eki almış sözcüklere türemiş sözcük denir. (I) Yine her sabah olduğu gibi o sabah da büyük bir zorlukla uyandım. (II) Odamın penceresini isteksizce açarken dışarıda Aşağıdakilerin hangisinde türemiş sözcük kulla- gördüklerime inanamadım. (III) Sabaha kadar kar yağmış, her taraf beyaza bü- nılmamıştır? rünmüştü. (IV) Hemen komşularım Mert ve Duran’ı aramalıydım. A) Elindeki kalemliği bana hediye etmek için aldığı- nı söyledi. Numaralanmış cümlelerin hangisinde türemiş ya- B) Her zaman çok şanslı olmam etrafımdakileri hep şaşırtır. pılı bir sözcüğe yer verilmemiştir? C) Pazardan her seferinde değişik yeşillikler almayı A) I B) II C) III D) IV ihmal etmez. D) Dün akşam eve geç saatte gittim, bu sebeple ba- bam kızdı. 8. Bu sabah gökyüzü daha bir yorgun 11. Daha bir dumanlı Bu gemi ne zamandır burada Çoktan boşaltmış yükünü I Gece de olmuş, rıhtım da bomboş Daha bir derin Mavi bir suyun düşünü uyutur bir tayfa Arkada, güvertede II Ah, neresinden baksam sessizlik gene. Şu anda, omzumdan tanıdık bir el Edip CANSEVER III Tutup silkelese şöyle bir güzel, Kurtulsam yükünden düşüncelerin IV Bu şiirdeki altı çizili sözcüklerden hangisi yapım Numaralanmış sözcüklerle ilgili aşağıdakilerden eki almamıştır? hangisi yanlıştır? MODEL EĞİTİM YAYINLARI A) Burada B) Boşaltmış A) I numaralı sözcük türemiş yapılıdır. C) Uyutur D) Sessizlik B) II numaralı sözcük basit yapılıdır. C) III numaralı türemiş yapılıdır. D) IV numaralı sözcük türemiş yapılıdır. 9. Aşağıdaki altı çizili sözcüklerden hangisi yapısı- 12. Aşağıdaki dizelerin hangisinde birleşik yapılı bir na göre diğerlerinden farklıdır? sözcüğe yer verilmemiştir? A) Her akşam karşılaştığım komşumuzu dün göre- A) İşte bir vazoda açmış iki gül, memiştim. İşte bir saksıda eşsiz kuşkonmaz B) Uzan, başucumda perdeyi indir, B) Bu kimsesiz yolun kenarında bekleyip duruyordu Mum olduğu gibi kalsın akşamdan kedicik. C) Ekip biçtiğiniz toprak sizindir, Sizindir zorluğu, derdi, mihneti C) Kalpten birkaç söz söyledikten sonra yoluna de- D) Kışken ilkyaz, sularımda açardı vam etti. Buzlu dağlar gerisine kaçıracak ne vardı? D) Yaşının üzerinde olgunluk gösteren bu çocuğa hayran kaldık. 136 6.TSürIkNçe ISForuTBUanRkaBsıO

İSİM ÇEKİM EKLERİ – SÖZCÜKTE YAPI KOLA ORTA TEST - 6 SÖZCÜKTE YAPI Y 6002-061 ZOR 1. Birleşik sözcükler farklı yollarla oluşturulabilir. KOLAY Aşağıdaki birleşik sözcüklerden hangisinin oluşumu diğerlerinden farklıdır? A) B) ORTA OR Z Yapboz MODEL EĞİTİM YAYINLARI Biçerdöver C) D) Çekyat Ateş böceği 2. Aşağıdaki birleşik sözcüklerden hangisi diğerlerinden farklı bir şekilde oluşmuştur? A) B) Hamam böceği MODEL EĞİTİM YAYINLARI Sarıçam C) D) Ayakkabı Denizaltı 6.TSürIkNçe ISForuTBUanRkaBsıO 137

İSİM ÇEKİM EKLERİ – SÖZCÜKTE YAPI KOLA ORTA TEST - 6 SÖZCÜKTE YAPI Y ZOR 3. Aşağıdaki görsellerden hangileri yan yana geldiğinde birleşik sözcük oluşturmaz? ORTA A) KOLAY OR Z Hanım El B) Dana Burun C) Bal Kovan D) Eşek Arı 4. Hastaneye kardeşimi ziyarete gitmiştim. Suçiçeği çıkardığı için 3 gündür hastanede yatıyordu. Odasına gitmek için başhekimin odasının önünden geçmek zorundaydım. Hastaneye çiçek sokmak yasaklanmıştı, elimdeki aslanağzı ve hanımeli buketini görürlerse çok kızarlardı biliyorum ama kardeşimi en çok bu çiçekler ve imambayıldı mutlu ederdi. Hastaneye yemek götüremeyeceğim için çiçeği tercih ettim. Bu metinde geçen birleşik sözcüklerden hangisi oluşumu yönüyle diğerlerinden farklıdır? A) B) C) D) aslanağzı suçiçeği başhekim hanımeli 138 6.TSürIkNçe ISForuTBUanRkaBsıO

İSİM ÇEKİM EKLERİ - SÖZCÜKTE YAPI 6002-062 TESTİ - 1 ÜNİTE TARAMA 1. Birleşik sözcükler iki fiilin birleşmesiyle oluşabilir. MODEL EĞİTİM YAYINLARI 4. Buna göre aşağıdaki altı çizili sözcüklerden han- Çekim ekleri, sözcüğe yeni bir anlam kazandır- maz. Ancak sözcüğün diğer sözcüklerle ilişki gisi iki fiilin birleşmesiyle oluşmuştur? kurmasını ve cümlede farklı görevler almasını A) Oyunbozanlık yaptığı için arkadaş bulamıyor. sağlar. Yapım ekleri ise sözcüğe yeni bir anlam B) İnsanoğlu elindekilerin kıymetini bilmiyor. kazandırır, yeni sözcükler türetir. C) Gecenin sessizliğini ateşböcekleri bozuyordu. D) Her yaz biçerdöveriyle köyleri dolaşıp iş bulurdu. Buna göre aşağıdaki altı çizili sözcüklerden hangi- 2. si sadece çekim eki almıştır? A) Yolculuklarımızın uzun sürmesi kafileyi çok yoruyor. B) Bu konuyu yazılarımda sürekli işleyeceğim, dedi. C) Aldığımız bütün eşyaları çalmışlar hırsızlar. D) Gözlüğüm kırılınca etrafı görememeye başladım. Ak saçlı başını alıp eline 5. Kara hülyalara dal anneciğim Sabah kalktıktan sonra hemen yol… çıktık. Dağın O titrek kalbini bahtın yeline tepesin… vardığımızda hepimizin alnın… ter dam- Bir ince tüy gibi sal anneciğim lıyordu. Çadırlarımız… kurup biraz dinlenelim di- ye düşündük. O sıra… karşı… gelen kalabalık bir Necip Fazıl KISAKÜREK grubun olduğunu gördük. Bu parçada boş bırakılan yerlere sırasıyla hangi Bu şiirdeki altı çizili sözcüklerden hangisi iyelik ekler getirilmelidir? (aitlik) eki almamıştır? A) -a, -de, -dan, -ı, -da, -dan A) Başını B) Hülyalara B) -a, -e, -dan, -ı, -da, -dan C) Kalbini D) Anneciğim C) -a, -e, -dan, -a, -da, -dan D) -a, -de, -dan, -ı, -da, -a MODEL EĞİTİM YAYINLARI 3. 6. Yapım eki almış sözcüklere türemiş sözcük denir. Bir gün olup kucağına ulaşsam Buna göre aşağıdaki cümlelerdeki altı çizili söz- Gözlerimden döksem sevinç yaşını Bayrağımın gölgesinde dolaşsam cüklerden hangisi türemiştir? Öpsem, öpsem toprağını, taşını A) Akşamüzeri deniz kıyısında biraz dolaştık. B) Berber, çocuğun saçlarını kısacık kesti. Altı çizili sözcüklerden hangisi bir varlığın kime ve- C) Ben bu kadar akıllı bir köpek görmedim. D) Bilgisayarı çalışma masasının üstüne bıraktı. ya neye ait olduğunu bildiren bir ek almamıştır? A) Kucağına B) Sevinç C) Bayrağımın D) Toprağını 6.TSürIkNçe ISForuTBUanRkaBsıO 139

İSİM ÇEKİM EKLERİ - SÖZCÜKTE YAPI TESTİ - 1 ÜNİTE TARAMA 7. MODEL EĞİTİM YAYINLARI 10. İyelik ekleri, bir varlığın kime ya da neye ait ol- Var mı içinizde beni tanıyan duğunu bildiren eklerdir. MODEL EĞİTİM YAYINLARI Yaşanmadan bilinmeyen sır benim Olmasa da şöhretimi duymayan Akıl almaz hünerlerim var benim Buna göre aşağıdaki altı çizili sözcüklerin hangi- Cemal SAFİ sinde iyelik eki yoktur? A) Dersi bitirince hepimize çok teşekkür ederdi. Bu dizelerdeki altı çizili sözcüklerle ilgili aşağı- B) Ben gidersem sazım sen kal dünyada! C) Yolu bir daha bizim yolumuzla kesişmeyecek. dakilerden hangisi yanlıştır? D) Arabasını yol kenarına bırakıp gitmiş. A) “İçinizde” sözcüğü bulunma hâl eki almıştır. B) “Sır” sözcüğü yapıca basittir. 8. Dünyayı verelim çocuklara hiç değilse bir günlüğüne C) “Şöhretimi” sözcüğü hem iyelik hem durum eki Allı pullu bir balon gibi verelim oynasınlar Oynasınlar türküler söyleyerek yıldızların arasında almıştır. Dünyayı çocuklara verelim D) “Hünerlerim” sözcüğü yapıca türemiştir. Bu dizelerle ilgili aşağıdakilerden hangisi söyle- 11. Birleşik sözcükler farklı yollarla oluşur. Örneğin “as- nemez? lanağzı” sözcüğü isim tamlaması şeklinde oluşmuş- A) Hem yapım hem de çekim eki almış isim vardır. ken “sivrisinek” sözcüğü sıfat tamlaması şeklinde B) Sadece çekim eki almış isim kullanılmamıştır. oluşmuştur. C) Çoğul eki almış birden fazla sözcük vardır. D) Belirtme hâl eki alan sözcük kullanılmıştır. Buna göre aşağıdaki altı çizili birleşik sözcükler- den hangisi diğerlerinden farklı şekilde oluştu- 9. rulmuştur? Sen ninni söylerken anne A) Yeryüzünün bütün güzellikleri burada toplanmış. Ak güvercinler evimize B) Bahçede kocaman bir kırkayak gördüm. Gelin böcekleri konuyor C) Yeni kitabevinde ünlü yazarlar bir araya geldi. Saçımın tellerine D) Buzdolabının rengi beyaz değildi. 12. Bu dizelerdeki altı çizili sözcüklerin yapıları han- Birleşik sözcükler farklı yollarla oluşur. Örneğin “imambayıldı” sözcüğü isim ve fiilden oluşmuş- gisinde sırasıyla verilmiştir? A) Basit, birleşik, türemiş ken “çekyat” sözcüğü iki fiilden oluşmuştur. B) Basit, basit, birleşik Buna göre aşağıdaki birleşik sözcüklerden han- C) Basit, birleşik, basit D) Türemiş, birleşik, basit gisi diğerlerinden farklı şekilde oluşmuştur? A) Bilgisayarın ekranına yeni bir simge geldi. B) Kazayı görünce hemen cankurtaranı aradım. C) İki ordu bir günlüğüne ateşkes ilan etti. D) Bazı işlerin oldubittiye getirilmesi iyi olmuyor. 140 6.TSürIkNçe ISForuTBUanRkaBsıO

İSİM ÇEKİM EKLERİ - SÖZCÜKTE YAPI 6002-063 TESTİ - 2 ÜNİTE TARAMA 1. MODEL EĞİTİM YAYINLARI 4. O zaman başından aşkındı derdi Mermeri oyardı taşı delerdi Çoğul eki (-lar / -ler) sözcüğe “çokluk, Kaç yanık yolcuya soğu su verdi aile, millet, saygı ve abartma” anlamla- Değdi kaç dudağa çoban çeşmesi rı katabilir. Faruk Nafiz ÇAMLIBEL Aşağıdakilerin hangisinde çoğul eki sözcüğe bu Bu dizelerdeki altı çizili sözcüklerle ilgili aşağı- anlamlardan farklı bir anlam katmıştır? dakilerden hangisi yanlıştır? A) Türkler tarih boyunca özgür yaşamıştır. B) Vali Beyler yakında okulumuzu ziyaret edecek. A) “Derdi” sözcüğü “-i” hâl eki almıştır. C) Beş altı yaşlarında bir çocuk kaybolmuş. B) “Mermeri” sözcüğü belirtme hâl eki almıştır. D) Elindeki kitapları yere koymamak için inatlaşıyor. C) “Yolcuya” sözcüğü yapıca türemiştir. D) “Dudağa” sözcüğü yönelme hâl eki almıştır. 2. Aşağıdaki altı çizili sözcüklerden hangisi yapısı- 5. na göre diğerlerinden farklıdır? Mevsim kış. Ortalık soğuk. İstiyoruz ki bir helva A) Bugüne kadar annemsiz bir yolculuk yapmamış- sohbeti(I) yapalım. Kış günlerine uygun(II) tım. düşer. Bildiğimiz helva. Tahin helvası. “Ak helva” B) Dayımlarla gideceğimiz pikniği heyecanla bekli- ya da “kış helvası” diye de bilinir. Soğuğa(III) yorum. karşı direnci arttırır. Güç kuvvet verir. Kışın C) Okulun duvarlarına çok güzel resimler çizmişler. yenir. Yazın yiyene de yasak yok. Daha doğru- D) İnsanın eline fırsat verdin mi dünyayı yıkar de- su eskiden kışın yenilirdi.(IV) mişler. Numaralanmış sözcüklerden hangisi yapıca di- ğerlerinden farklıdır? A) I B) II C) III D) IV 3. MODEL EĞİTİM YAYINLARI 6. Bebekler çiçeği insanlığımızın Güllerin en hası, en goncası “-ı” eki dilimizde yapım eki, iyelik eki ve belirt- Sarışın bir ışık parçası kimi me eki olarak kullanılır. Kimi kapkara üzüm tanesi Ataol BEHRAMOĞLU Aşağıdakilerin hangisinde altı çizili sözcükte “-ı” eki diğerlerinden farklı görevde kullanılmıştır? Bu dizelerle ilgili aşağıdakilerden hangisi yanlıştır? A) Kış zor geçti, yazı iple çekiyorum. A) Birden fazla basit yapılı sözcük vardır. B) Sınıfı görmek istiyor musun? B) Türemiş yapılı sözcük yoktur. C) Elindeki belgeyi sinirle masaya bırakıp çıktı. C) Basit sözcüklerin sayısı türemiş sözcüklerden da- D) Kitabın son baskısı beklenenden çok satmış. ha fazladır. D) Birleşik yapılı sözcük yoktur. 6.TSürIkNçe ISForuTBUanRkaBsıO 141

İSİM ÇEKİM EKLERİ - SÖZCÜKTE YAPI TESTİ - 2 ÜNİTE TARAMA 7. Aşağıdakilerin hangisinde birleşik yapılı sözcük 10. Aşağıdaki cümlelerin hangisindeki altı çizili söz- yoktur? cük “yakalanmış” sözcüğüyle yapıca özdeştir? A) Günlerdir aradığım telefonumu yastığın altında A) Bilgisayar mühendisi olmak istiyorum. buldum. B) Eskişehir’de iki gün konakladık. B) Toprakta yaşayan canlılar yağmurla birlikte se- C) Kirlendikçe fazla temizlenmeyi öğreneceksin. vince boğuldu. D) Suçiçeği hastalığını çocukluğumda geçirmiştim. C) Mavi rengin insan ruhunu dinlendirici özelliği var- dır. D) Çaydanlığı ocağın üstüne koyup çayın demlen- mesini bekledim. 8. Aşağıdaki sözcükler birleşik sözcük oluşturacak şe- MODEL EĞİTİM YAYINLARI kilde eşleştirilmek istenmiştir. baş kes 11. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde çoğul eki kulla- nılmamıştır? ateş yıldızı A) Okudun mu sana verdiğim kitapları? B) Seni bekleyelim mi maç çıkışında? açık kent C) Tatlı mı tatlı bir bebekleri vardı. D) Bunlar bitti mi yenilerini gönderirim. kutup göz Buna göre eşleştirmenin anlamlı ve doğru olabil- 12. Aşağıdaki altı çizili sözcüklerden hangisi hem mesi için aşağıdaki sözcüklerden hangileri birbi- iyelik hem durum hem de çokluk eki almıştır? riyle yer değiştirmelidir? A) Şiirini bir de bizim yanımızda okur musun? A) Açık-ateş B) Kutup-açık B) Bizim görevimiz çocuklarımıza güzel bir dünya C) Ateş-kutup D) Baş-açık bırakmaktır. MODEL EĞİTİM YAYINLARI C) Sözcülerden biri bu konu hakkında bir açıklama yaptı. D) Akşam yemeğine Cemillere gitmeyi düşünüyoruz. 9. 6-E sınıfından Sude, öğretmeninin verdiği dört keli- 13. Aşağıdaki birleşik sözcüklerden hangisi oluşu- menin yapısını aşağıdaki gi- mu bakımından diğerlerinden farklıdır? bi incelemiştir: A) Kızılırmak B) Danaburnu I. Kaynak: Türemiş C) Öğretmenevi D) Tavukgöğsü II. Bardak : Basit III. Burgu : Türemiş IV. Bilgin : Birleşik Buna göre Sude kaç numaralı kelimenin yapısı- nı incelerken hata yapmıştır? A) I B) II C) III D) IV 142 6.TSürIkNçe ISForuTBUanRkaBsıO

İSİM ÇEKİM EKLERİ - SÖZCÜKTE YAPI 6002-064 TESTİ - 3 ÜNİTE TARAMA 1. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde hâl eklerinden 4. I. Bu konuya çözüm getireceğini düşünüyorum. herhangi birini almış bir sözcük yoktur? II. Bahçe, adamakıllı bir bakım görmek istiyor. III. Benim en iddialı projem bu olacak. A) Kitabın giriş bölümünde ilgi çekici detaylar var. IV. Buna yorum yapmak istemiyorum. B) Bir insan her zaman tedbirli ve dikkatli davran- Numaralanmış cümlelerin hangisindeki altı çizili malıdır. sözcüğün aldığı -m(-ım/im/um/üm) eki yapım eki C) Kızımın bu sözlerini o gün akşama kadar düşün- değildir? düm. A) I B) II C) III D) IV D) Senden son bir isteğim kaldı, yaparsan sevinirim. 2. Aşağıdakilerin hangisinde çokluk eki (-ler /-lar) MODEL EĞİTİM YAYINLARI 5. I. O zaman sorarlarsa güzelliğin nerdedir cümleye yay ayraç içindeki anlamı katmamıştır? II. Dinç ve şen günlerinin hazinesi ne oldu III. Dersen yuvalarına çökmüş şu gözlerdedir A) Bugün iftara Mehmetlere davetliymişiz. (Aile) IV. Bencil utancıyla israfa övgüdür bu B) Ruslar, edebiyat ve sanat alanında ilerlemiştir. William Shakespeare (Millet) Numaralanmış dizelerdeki altı çizili sözcüklerden C) Vali Beyler henüz toplantı salonuna gelmediler. hangileri türemiş yapıdadır? (Küçümseme) D) Okullarda yeni Mustafa Kemaller yetiştirmeliyiz. A) I ve II B) I ve IV C) II ve III D) III ve IV (Benzerleri) 3. MODEL EĞİTİM YAYINLARI 6. (I) Balıkçılık bize dededen kalma bir meslek. Ya büyük şehirlerin birinde (II) Her mesleğin kendi içinde zorlukları var. Geziniyor kalabalık duraklarda (III) Balık işi yapmak da öyle kolay değil. (IV) Net Ya yurdun uzak bir yerinde bir mesainiz yok mesela. Kahve, otel köşesinde Nereye gitse bu akşam vakti Ellerini ceplerine sokuyor Ahmet Kutsi TECER Numaralanmış cümlelerin hangisinde birden faz- Bu şiirdeki altı çizili sözcüklerden hangisi isim la yapım eki almış bir sözcüğe yer verilmiştir? çekim eki almamıştır? A) Şehirlerin B) Duraklarda C) Kahve D) Ellerini A) I B) II C) III D) IV 6.TSürIkNçe ISForuTBUanRkaBsıO 143

İSİM ÇEKİM EKLERİ - SÖZCÜKTE YAPI TESTİ - 3 ÜNİTE TARAMA 7. Aşağıdakilerin hangisinde altı çizili sözcüğün al- 10. II. Çekyat dığı ek, yay ayraç içinde doğru verilmiştir? I. Biçerdöver A) Evin kuzeye bakan odaları çok soğuk oluyor. III. Gecekondu IV. Uyurgezer (Tamlayan eki) B) Bir sonbahar sabahında onu durakta gördüm. Numaralanmış sözcüklerden hangisi bir isim ve (İyelik eki) bir fiilin birleşmesinden oluşmuştur? C) Kırmızı arabasının kapısı hızla açıldı. (Belirtme hâl eki) A) I B) II C) III D) IV D) Bütün çabalar bir gün karşılığını bulur. (Bulunma MODEL EĞİTİM YAYINLARI hâl eki) 11. Aşağıdaki bitki adlarından hangisi yapısına göre diğerlerinden farklıdır? A) B) 8. Aşağıdaki dizelerin hangisinde iyelik eki almış Aslanağzı Civanperçemi herhangi bir sözcüğe yer verilmemiştir? C) D) A) Arka mahallelerde kızgın bir yaz öğlesi Tabak tıkırtıları duyuluyor evlerden B) Felâketler topladım, Anadolu dağlarından Uzun sazlı âşıklar diyarında şair oldum C) Dolaştırıp dururuz aynı daüssılayı Her adım uyandırır ayrı bir hatırayı D) Mazlumların intikamı olmak için doğmuşum Volkan söner, lâkin benim alevlerim eksilmez MODEL EĞİTİM YAYINLARI Keçiboynuzu Fesleğen 9. Aşağıdakilerin hangisinde altı çizili sözcük bir- 12. Bir sözcük aynı anda hem yapım hem çekim eki ala- den çok isim çekim eki almıştır? bilir. A) Kardeşimin bana böyle davranmasına çok şaşır- Aşağıdaki cümlelerden hangisinde bu açıklama- dım. ya uygun bir sözcüğe yer verilmemiştir? B) Saatler dokuzu gösterirken hep beraber yola çık- A) Kalemliğin içinde renk renk silgiler vardı. tık. B) Sana zahmet tuzluğu bana uzatır mısın? C) Bu işte bizim parmağımız yok, dedi. C) Buralar eskiden ağaçlarla ve hayvanlarla doluy- D) Hastalıklardan korunmak için iyi beslenmeliyiz. muş. D) Müziğin sesini iyice açıp kulaklığını taktı. 144 6.TSürIkNçe ISForuTBUanRkaBsıO

İsimler ve İsim Tamlamaları 1 İsimler 2 İsim Tamlamaları

NOTLARIM Çarpanlar ve Katlar

İSİMLER VE İSİM TAMLAMALARI ORTAKOLA TEST - 1 Y KOLAY İSİMLER 6002-065 ZOR 1. Çoğul eki (-ler / -lar) almadığı hâlde birden 4. çok varlıktan oluşan bir grubu karşılayan Şehrin binbir (I)kokusu arasından bir hastane isimlere topluluk ismi denir. kokusunu seçerek geldim buralara. (II)Dikkatimi verdiğim o kokuyu kaybetmemek için, kısa ne- feslenmelerin dışında, yolda mola vermedim. Va- Buna göre aşağıdaki altı çizili sözcüklerden han- racağım yere varmadan dinlenmek istemedim, (III)su ve (IV)yiyecek arayışı içinde olmadım. gisi topluluk ismi değildir? A) Başkanı belirlemek için bütün okul oy kullandı. MODEL EĞİTİM YAYINLARI B) Tüm okul o günkü maçta bizi izlemeye gelmişti. C) Deprem olunca bütün sınıf birden aşağı indi. D) Öğrenciler dışarı çıkınca temizlikçiler sınıfı temiz- ledi. 2. Duyu organlarımızla kavrayamadığımız varlık ve kav- ramları karşılayan sözcüklere “soyut isim” denir. Numaralanmış altı çizili sözcüklerden hangisi so- Buna göre aşağıdaki altı çizili sözcüklerden han- yut isimdir? gisi soyut isimdir? A) I B) II C) III D) IV A) Köyde her sabah kuş cıvıltıları ile uyandık. 5. B) Akşama doğru serin bir rüzgâr esmeye başladı. C) Küçüklüğümden beri hayal kurmayı severim. Bir sözcüğün D) Tavuklardan biri samanlıkta yumurtlamış. somut isim MODEL EĞİTİM YAYINLARI olabilmesi için beş duyu organından en az biriyle algılanabilir olması yeterlidir. 3. Çoğul eki almadığı hâlde birden fazla varlı- ğı karşılayan isimlere topluluk ismi denir. Buna göre aşağıdaki altı çizili sözcüklerden han- Buna göre aşağıdaki altı çizili sözcüklerden han- gisi somut değildir? gisi topluluk ismi değildir? A) Yıllar sonra bunları dinlerken karyolada yatan hasta nineme bakıyorum. A) Bölük, kışlanın çıkış kapısında bekliyordu. B) Akşama doğru sürü köyün girişine yaklaştı. B) Yamaçtan aşağı inerken ayın devrilip gittiğini gör- C) Demet, annesi için bir hediye bakıyordu. düm. D) Maçın sonuna doğru takımımız baskıyı artırdı. C) İlk defa benden kat kat ağır bir çantanın altında inleyerek yürüyorum. D) Ninem uyanıp çadırda kız kardeşini bulamayın- ca hemen dışarı koşmuş. 147 6.TSürIkNçe ISForuTBUanRkaBsıO

İSİMLER VE İSİM TAMLAMALARI KOLA ORTA TEST - 1 İSİMLER KOLAYY ZOR 6. Aşağıdaki görsellerden hangisinin temsil ettiği 9. (I) İki bardak çay içip kalkacaktık. (II) O sırada sözcük beş duyu organımızdan hiçbiriyle algıla- Halit geldi. (III) Elindeki kafeste güzel bir kanar- namaz? ya vardı. (IV) Onu serbest bırakmak istediğini A) B) söyledi. Yol Araba C) D) Numaralanmış cümlelerin hangisindeki altı çizili sözcük isim (ad) değildir? A) I B) II C) III D) IV Yaprak Telaş MODEL EĞİTİM YAYINLARI 10. Varlıklara verilişlerine göre isimler, özel isimler ve cins isimler olmak üzere ikiye ayrılır. 7. “Orman” isminin özellikleri aşağıdakilerden han- gisinde doğru verilmiştir? Buna göre aşağıdaki cümlelerin hangisinde özel isme yer verilmiştir? A) Cins, tekil, somut B) Özel, topluluk, somut A) Kitabın beklenmedik bir sonu vardı. C) Cins, topluluk, somut B) Buradan Düzce’ye iki saatte varırız. D) Özel, çoğul, soyut C) Şelalenin gürültüsü bize kadar geliyor. D) Her insanın özel bir yeteneği vardır. 8. Canlı ve cansız varlıkları, duygu ve düşünceleri, çe- MODEL EĞİTİM YAYINLARI 11. şitli durumları bildiren kelimelere isim (ad) denir. Çoğul ekini almadığı hâlde birden çok Buna göre aşağıdaki cümlelerde geçen altı çizili varlıktan oluşan bir grubu karşılayan sözcüklerden hangisi isim (ad) değildir? isimlere topluluk ismi denir. A) Annem bana yeni bir çanta aldı. B) Yemyeşil çimenlerin üzerinde oturduk. Buna göre aşağıdaki cümlelerin hangisindeki al- C) Ağaç, bahar gelince yeniden canlandı. D) Daldaki kuş eldeki kuştan iyidir, derler. tı çizili sözcük topluluk ismidir? A) Akşam oldu mu ovadan ordu gibi sivrisinek gelir. B) Her salı günü burada büyük bir pazar kuruluyor. C) Biriken çöpler yüzünden ne yapacağımı şaşırdım. D) Nehir eski bir sel yatağının içinde sakince akıyor. 148 6.TSürIkNçe ISForuTBUanRkaBsıO

İSİMLER VE İSİM TAMLAMALARI ORTA ORTA Y KOLA TAYEST - 2 İSİMLER KOL ZOR 6002-066 ZOR 1. 4. Varlıkları veya kavramları karşıla- mak için kullandığımız sözcüklere “isim” denir. Buna göre “Annemin yaptığı mis gibi yemekleri çok özlüyorum.” cümlesindeki isimler aşağıdakilerin hangisinde verilmiştir? A) Anne, yemek B) Yaptığı, özlüyorum MODEL EĞİTİM YAYINLARI C) Yemek, mis D) Anne, çok 2. Özel isimlerden bazıları aşağıdaki gibidir: “Ağaç , ağaçlar, orman” sözcükleri arasındaki sa-  Kişi adları ve soyadları yı bakımından anlam ilişkisi aşağıdakilerin han-  Dil, din ve mezhep adları gisinde vardır?  Kurum, kuruluş, dernek ve iş yeri adları A) Çoban, koyun, sürü Aşağıdaki cümlelerin hangisinde bunların dışın- B) Bir, iki, düzine C) Asker, askerler, ordu da bir özel isme yer verilmiştir? D) Millet, devlet, ülke A) Yaşar Kemal, insanımızın bilinmeyen yönlerini or- 5. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde topluluk ismi taya çıkaran bir yazardır. vardır? A) Sıcaktan dilim sarkmış, karnım iyice acıkmıştı. B) “Kuyucaklı Yusuf”u ilk okuduğumda üniversite öğ- B) Dipteki çınar ağacının gölgesine doğru yürüdüm. rencisiydim. C) Şehrin ortasında büyük bir meydan vardı. D) Savaşta ve barışta Türk ordusu daima hazırdır. C) Ülkemizde dil konusundaki çalışmaları Türk Dil Kurumu yapar. D) Çince bilen bir rehberle çok gizemli bir yolculuğa çıktık. 3. O gece aya baktıkça içimde bir şey köpürdü. MODEL EĞİTİM YAYINLARI 6. Oturduğum yerde yay(I) gibi gerildim. Dönüp ova- ya baktım, ayın ışığı(II) altında yıkanan ovaya. Dünyanın bütün kötülüklerine baş kaldır. Bazen Ta aşağıda, pınarın başında kümelenmiş söğüt senin iyiliğin başkasının kötülüğüne de olabilir. ağaçlarını gördüm, onların arkasından beliren damlara baktım, sonra daha öteye, ovanın(III) Bu cümlelerdeki altı çizili sözcüğün özellikleri bittiği yerde yükselen karlı dağlara…(IV) hangi seçenekte doğru olarak verilmiştir? A) Somut isim, cins isim, tekil isim Numaralanmış sözcüklerle ilgili aşağıdakilerden B) Soyut isim, cins isim, çoğul isim C) Soyut isim, özel isim, tekil isim hangisi yanlıştır? D) Soyut isim, cins isim, tekil isim A) I. sözcük cins isimdir. B) II. sözcük soyut isimdir. C) III. sözcük somut isimdir. D) IV. sözcük çoğul isimdir. 6.TSürIkNçe ISForuTBUanRkaBsıO 149

İSİMLER VE İSİM TAMLAMALARI ORTA ORTA İSİMLER Y KOLA TAYEST - 2 KOL ZOR ZOR 7. Bazı sözcükler hem özel isim hem de cins isim ola- 10. rak kullanılabilir. İsimler, varlıklara verilişlerine göre tekil, ço- ğul ya da topluluk ismi olurlar. Buna göre aşağıdaki altı çizili sözcüklerden han- gisi özel isim olarak kullanılmıştır? Buna göre aşağıdaki cümlelerde geçen altı çizili A) Deniz bugün çok dalgalıydı. B) Nergis kokusunu çok seviyorum. sözcüklerden hangisi diğerlerinden farklıdır? C) Defne akşam bize gelecek. D) Papatya annemin en sevdiği çiçektir. A) Sonbahar yaklaştığında üzümler toplanmaya başlar. MODEL EĞİTİM YAYINLARI B) Dağın yamacında birkaç sürü ağır ağır ilerliyordu. C) Saatler ilerledikçe heyecanım artmaya başladı. D) Eski zamanlarda burada ormanlar varmış. 8. Fikirler cins, çoğul, soyut cins, tekil, somut Halk Van özel, tekil, somut 11. I. İnsan bu su misali, kıvrım kıvrım akar ya II. Bir yanda akan benim öbür yanda Sakarya cins, çoğul, somut Telefonlar III. Su iner yokuşlardan hep basamak basamak IV. Benimse alın yazım yokuşlarda susamak Yukarıda özellikleri verilen isimlerden hangisin- Necip Fazıl KISAKÜREK Dörtlüğün kaç numaralı dizesinde özel isme yer de bir yanlışlık yapılmıştır? verilmiştir? A) Fikirler B) Halk C) Van D) Telefonlar A) I B) II C) III D) IV MODEL EĞİTİM YAYINLARI 12. I. Ceviz ağacının dalına azığımı astım. II. Bu düşüncelerle bir yere varamazsın. 9. Aşağıdaki dizelerin hangisindeki sözcüklerin ta- III. Saat tıkır tıkır ses çıkarmaya başladı. mamı isimdir? IV. Sardunyaların kokusu her yeri sardı. Numaralanmış cümlelerin hangisindeki altı çizili A) Uzun bir yolculuktan sonra İncesu’daydık. B) Bir dakika araba yerinde durakladı. sözcük soyut isimdir? C) Neden sonra sarsıldı altımda demir yaylar. D) Gözlerimin önünden geçti kervansaraylar. A) I B) II C) III D) IV 150 6.TSürIkNçe ISForuTBUanRkaBsıO

İSİMLER VE İSİM TAMLAMALARI KOLA ORTA TEST - 3 Y İSİMLER 6002-067 ZOR 1.  Evrende tek bir varlığı veya kavramı karşılayan isimlere özel isim denir. 4. ORTA  Beş duyu organımızdan hiçbiriyle algılanamayan KOLAYORZ isimlere soyut isim denir. Sen aslında iyi kalpli ve yumuşak  Birden fazla varlığı ifade eden, “-ler / -lar” çoğul bir insansın ama her çocuk, o iyi eklerini alan isimlere çoğul isim denir. kalpliliği bulana kadar aramasını sürdürecek dayanca ve yürekliliğe Altı çizili sözcüklerden hangisi yukarıda açıkla- sahip değildir. ması verilen isim çeşitlerinden herhangi birine örnek olamaz? MODEL EĞİTİM YAYINLARI A) Bizi ancak sevgi ve saygı bir arada tutabilir. Bu cümlede aşağıdakilerden hangisinin örneği B) Büyük bir toz bulutu şehrin üstüne doğru geliyor. C) Ülkemizin en güzel şehirlerinden biri Kayseri’dir. yoktur? D) Annemin elbiseleri arabada kalmış. A) Tür adı B) Özel ad C) Soyut ad D) Somut ad 2. Ağaç dik, sula çiçekleri 5.  Çokluk eki alarak birden fazla varlığı karşılayan Çocukları görünce gülsün gözlerinin içi sözcüklere çoğul isim denir. Üç günlük dünya De, bağışla herkesi  Duyu organlarımızdan herhangi biriyle kavraya- Söz götüreni, söz getireni madığımız varlıklara verilen isimlere soyut isim Kalleşi, hayını sakın bağışlama denir. Ali PÜSKÜLLÜOĞLU  Dünyada benzeri bulunmayan varlıkları karşıla- yan sözcüklere özel isim denir. Bu dizelerdeki altı çizili sözcüklerden kaç tanesi Aşağıdaki altı çizili sözcüklerden hangisi bu isim çeşitlerinden herhangi birine örnek olamaz? isimdir? A) Bahçede çeşit çeşit meyveler ve çiçekler vardı. A) 1 B) 2 C) 3 D) 4 B) Rüya, son sınıftayken okul birincisi oldu. C) Mutfaktan gelen koku hepimizi rahatsız etmişti. MODEL EĞİTİM YAYINLARI D) Onun düşünceleri bize her zaman yol göstermiştir. 3. 6. (I) İnsancıklar, 19. yüzyıl Rus yazarlarından Dosto- Hüzünler yüklenmiş bir vapur sabahıyım. Gözle- yevski'nin ilk romanıdır. (II) Bu eser, ilk Rus toplum- rime yaprakların sonbahar hışırtısı damlıyor. Elim- sal romanı sayılır. (III) Romanın ana teması diğer de kocaman kitaplar, kocaman boşluklar, koca- Dostoyevski romanlarında olduğu gibi \"acıma\"dır. man iyilikler, kocaman maziler… (IV) Eserin ortaya çıkışının ilginç bir hikâyesi vardır. Numaralanmış cümlelerin hangisinde özel isme Parçadaki altı çizili sözcüklerle ilgili aşağıdakiler- yer verilmemiştir? den hangisi yanlıştır? A) I B) II C) III D) IV A) “Vapur” sözcüğü cins isimdir. B) “Hışırtı” sözcüğü soyut isimdir. C) “El” sözcüğü tekil isimdir. D) “Kitaplar” sözcüğü çoğul isimdir. 6.TSürIkNçe ISForuTBUanRkaBsıO 151

İSİMLER VE İSİM TAMLAMALARI KOLA ORTA TEST - 3 İSİMLER Y ZOR 7. İsimler 9. Gogol'un 1842 yılında yazKdOığLıAY“Bir Delinin Hatı- I. II. III. IV. ra Defteri”; çeşitli tiyat- ORTA Heyecan Saat Koku Ayşe ro toplulukları tarafından birçok kez sergilenmiş, Özel   tek perdelik, tek kişilik, seyirlik bir oyundur. Pal- Cins  to, Burun ve Bir Delinin OR Z Hatıra Defteri adlı üç bö- Tekil    lümden oluşan eser, ti- yatro oyunu hâline geti- Çoğul rildiğinde tek bölümde toplanmış olup yaklaşık Topluluk  bir saat otuz dakika sürmektedir. Soyut   Somut  MODEL EĞİTİM YAYINLARI Tabloda özellikleri verilen isimlerin hangisinde herhangi bir yanlışlık yapılmamıştır? A) I B) II C) III D) IV Bu metinde aşağıdakilerden hangisine yer veril- memiştir? A) Özel isim B) Cins isim C) Topluluk ismi D) Somut isim 8. Fare, hâl eklerinin tümüne örnek verilen yoldan git- MODEL EĞİTİM YAYINLARI 10. I. Bir bakır tasta alev şimdi havuz tiğinde peynire ulaşacaktır. II. Suya saplandı kızıl mızraklar III. Açılıp kıvrılarak göklerde I. Gözü, Tokat’ta, ayakkabısı, si- IV. Uçuyor parçalanan bayraklar nemada Ahmet Haşim II. Ahmet’te, annesini, köyden, ki- Dörtlüğün kaç numaralı dizelerinde çoğul, somut taba ve cins isme yer verilmiştir? A) Yalnız I B) I ve II C) II ve III D) II, III ve IV III. Okula, kalemden, suya, inter- netten IV. Otobüste, beni, buraya, kırta- 11. Aşağıdaki sözcüklerden hangisi tekil, somut ve siyede cins bir isimdir? Buna göre fare kaç numaralı yoldan gitmelidir? A) Rüzgâr B) Rüya A) I B) II C) III D) IV C) Tümen D) Tekirdağ 152 6.TSürIkNçe ISForuTBUanRkaBsıO

İSİMLER VE İSİM TAMLAMALARI ORTA ORTA İSİM TAMLAMALARI Y KOLA TAYEST - 4 1. Aşağıda verilen görsellerin karşıladığı isimlerle zin- KOL cirleme isim tamlaması oluşturulmak istenmektedir. 6002-068 ZOR ZOR Buna göre oluşturulmak istenen anlamlı ve doğ- 4. I. İnsanların beklentileri hiç bitmez. II. Kuş seslerini dinlemeyi çok seviyorum. ru tamlama aşağıdakilerden hangisidir? III. Kapı önünde beklemeyin, içeri girin. A) Arabanın kapısının kilidi IV. Bahçe duvarında çiçek buldum. B) Arabanın kapısı Numaralanmış cümlelerdeki tamlamalardan han- C) Araba kilidi D) Araba kilidinin kapısı gisi diğerlerinden farklı türdedir? A) I B) II C) III D) IV MODEL EĞİTİM YAYINLARI 5. 2. Tamlayanın ek alma- Bazı isim tamlamalarında tamlayan tamlananın dığı fakat tamlananın ek aldığı isim tamla- neyden yapıldığını belirtir. masına “belirtisiz isim Aşağıdakilerden hangisi bu özellikte bir isim tam- tamlaması” denir. laması değildir? Aşağıdaki cümlelerin hangisinde belirtisiz isim tamlamasına yer verilmiştir? A) Üzüm hoşafı B) Kutup ayısı C) Un helvası D) Çilek reçeli A) Kapının kolunu tutunca elime boya bulaştı. B) Sarı arabayı tamire götürmem gerekiyor. C) Eskiden her şeyin doğalını yiyorduk. D) Çok okuyup sözcük dağarcığımızı geliştirmeliyiz. 3. İkinci Dünya Savaşı(I) bütün dünyada felaketle- MODEL EĞİTİM YAYINLARI 6. re sebep oldu. Pek çok insan(II) evini, yurdunu En az üç isimden oluşan tamlamalara “zincirle- terk etmek zorunda kaldı. Büyük trajediler(III) ya- me isim tamlaması” denir. Bu tür tamlamalarda şandı. Görüyoruz ki insanlık hâlâ bunlardan ders tamlayan ya da tamlanan, kendi içinde bir isim almamış. Günümüzde de savaşlar, minicik be- bekleri(IV) hiç acımadan yok ediyor. tamlaması oluşturur. Buna göre aşağıdaki cümlelerin hangisinde zin- Numaralanmış tamlamalardan hangisi isim tam- cirleme isim tamlamasına yer verilmemiştir? lamasıdır? A) Telefonun sesinin yankısı hâlâ kulaklarımda. B) Çamaşır makinesinin düğmesi arızalandı. A) I B) II C) III D) IV C) Mavi denizin sırlarını hep birlikte keşfedelim. D) Ayten’in arabasının lastiği patlamış. 6.TSürIkNçe ISForuTBUanRkaBsıO 153

İSİMLER VE İSİM TAMLAMALARI ORTA ORTA İSİM TAMLAMALARI Y KOLA TAEY ST - 4 KOL ZOR ZOR 7. Aşağıda verilen iki görselin karşıladığı isimlerle be- 10. Tamlayanı yalın hâlde olan, tamlananı ise iyelik eki lirtisiz isim tamlaması oluşturulmak istenmektedir. almış isim tamlamalarına belirtisiz isim tamlaması denir. + Buna göre aşağıdakilerin hangisinde belirtisiz isim tamlamasına yer verilmiştir? Buna göre oluşturulmak istenen doğru tamlama A) Camiden gelen ezan sesi şehrin her yerinden du- aşağıdakilerden hangisidir? yuldu. A) Gitarın teli B) Telli gitar MODEL EĞİTİM YAYINLARI B) Çevrenin etkisi bazen aileden daha ön planda C) Gitar teli D) Gitar telinin rengi olabilir. C) Yemyeşil ağaçların arasında âdeta mest olmuştum. D) Takımın kaptanı herkesi etrafına toplayıp konuş- maya başladı. 8. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde altı çizili bölüm 11. I. Mavi denizin sessizliği bana huzur veriyor. isim tamlamasıdır? II. Bazı akrabalarımın desteğiyle buralara geldim. III. Adamın gözlerinin etrafındaki morluklar dikkatimi A) Genç adam, seslerin geldiği yere doğru koştu. B) Yeni evimize hayırlı olsun ziyaretinde bulundular. çekti. C) Duru suda yüzmek ne kadar da zevklidir, dedi. IV. Sınıf arkadaşları, Ahmet’in üzgün oluşuna anlam D) Kapı önünde kalan eşyaları teker teker içeri aldı. verememişti. Numaralanmış cümlelerin hangisinde zincirleme isim tamlamasına yer verilmiştir? A) I B) II C) III D) IV 9. MODEL EĞİTİM YAYINLARI 12. Tamlayanı ilgi eki, tamlananı iyelik eki almış isim tamlamalarına belirtili isim tamlaması denir. Simit alırım, horoz şekeri alırım (I) Sizi kayık salıncağına bindiririm kargalar (II) Buna göre aşağıdakilerin hangisinde belirtili isim Bütün zıpzıplarımı size veririm (III) tamlamasına yer verilmiştir? Kargalar, ne olur anneme söylemeyin (IV) A) Arkadaş kurbanı olmamak için çok dikkatli olma- lıyız. Orhan Veli KANIK B) Gözlerimin ışıltısını görünce annem de mutlu ol- du. Bu dörtlüğün hangi dizelerinde belirtisiz isim tam- C) O gün meydanda gördüklerime inanmak isteme- lamasına yer verilmiştir? miştim. A) I ve II B) II ve III D) Okul önünde bekleyen seyyar satıcılar zabıtalar- C) II ve IV D) III ve IV ca uyarıldı. 154 6.TSürIkNçe ISForuTBUanRkaBsıO

İSİMLER VE İSİM TAMLAMALARI KOLA ORTA TEST - 5 Y İSİM TAMLAMALARI 6002-069 ZOR 1. Tamlayanın ilgi eki (-in), tamlananın iyelik eki (-i) al- dığı isim tamlamalarına “belirtili isim tamlaması” de- 4. ORTA nir. Tamlayanın ilgi eki (-in) almayıp tamlananın iye- Belirtili isim tamlamalaKrıOnLdAaY bir tamlayan lik eki (-i) aldığı tamlamalara ise “belirtisiz isim tam- birden çok tamlanana bağlanabilir. BöyleORZ laması” denir. tamlamalara “tamlayanı ortak belirtili isim MODEL EĞİTİM YAYINLARI tamlaması” denir. Buna göre aşağıdaki cümlelerden hangisinde be- lirtisiz isim tamlaması kullanılmıştır? A) Çocukluğun neşeli umursamazlığı ve hayal kırık- Buna göre aşağıdaki cümlelerin hangisinde tam- lığı arasında asılı kalmıştım. B) Yeni tanıdığım bu insanların bazı tuhaf özellikle- layanı ortak belirtili isim tamlamasına yer veril- ri vardı. miştir? C) Gözleri ışıl ışıl, kazanmanın mutluluğunu tattılar. D) Kahvede oturanlar, cahilliklerini bilmemin utancı A) Kedinin ve köpeğin patileri birbirinden farklıdır. içindeydiler. B) Cep telefonumun ekranında çatlaklar oluştu. C) Babamın anahtarı ve cüzdanı evde kalmış. D) Bunca emeğe ve çabaya karşın başarı gelmiyor. 2. MODEL EĞİTİM YAYINLARI 5. Annem (I)öğle saatlerinden beri kayıptı. Amcam, Belirtili isim tamlamalarında tamlayan ile tamla- kayığının da kıyıda olmadığını anlayınca (II)ar- nan yer değiştirebilir. Örneğin “Gidiyorum yolla- kadaşlarının kayığını alıp annemi aramaya çık- rına ülkemin.” cümlesinde “ülkemin yolları” tam- tı. (III)Şimian Adası’nda olduğunu anlayınca ge- ri döndü. Adanın (IV)baraj sularının altında kala- lamasındaki unsurlar yer değiştirmiştir. cağı kesinleşince kaleyi, Miskin Baba’nın türbe- Buna göre aşağıdakilerin hangisinde tamlayanı sini, eski mezarları oraya taşımışlardı. Yarın ada- dan ayrılacağımız için annem onlarla vedalaşı- ve tamlananı yer değiştirmiş belirtili isim tamla- yordur diye düşündük. masına yer verilmiştir? A) Gidiyorum gurbeti gönlümde duya duya. Numaralanmış tamlamalardan hangisinin türü di- B) Sorularını henüz çözemedim son bölümün. C) Evin hâlini görenler çok şaşırdı. ğerlerinden farklıdır? D) Bakışlarınızdaki anlamsız ifadeyi fark ettim. A) I B) II C) III D) IV 3. “-den / -dan” eki, tamlananı belgisiz zamir olan tam- 6. (I) Sert esen rüzgârda yağmurun lamalarda “-in” tamlayan eki yerine kullanılabilir. sesini dinleyerek ilerliyorduk. (II) Kö- yün girişine geldiğimizde durduk. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde bu duruma uy- (III) Bu zorlu yolculuk hepimizi yıprat- gun bir örneğe yer verilmiştir? mıştı. (IV) Bizi köyün imamı karşıladı. A) Sınıftan hızla çıkan arkadaşıma yetişemedim. B) Kayseri’den arkadaşım uçakla gelecek. Numaralanmış cümlelerin hangisinde isim tam- C) Buradan kurtulunca ilk işim gidip uyumak olacak. D) Öğrencilerden bazıları koşarak yanıma gelmişti. laması kullanılmamıştır? A) I B) II C) III D) IV 6.TSürIkNçe ISForuTBUanRkaBsıO 155

İSİMLER VE İSİM TAMLAMALARI KOLA ORTA TEST - 5 İSİM TAMLAMALARI Y ZOR 7. Tamlama Belirtili isim Belirtisiz isim 10. İsim tamlamalarında birden fazla tamlayan bir tam- tamlaması tamlaması KOLAY I Şişe kapağı lanana bağlanabilir. II Yolun kenarı  Aşağıdakilerin hangisinde buna uygun bir kulla-ORTA  nım vardır? III Kolumun ağrısı  A) Komşumuzun evi ve bahçesi çok güzeldi.ORZ  B) Zil sesini duyan çocuklar bahçeye çıktı. IV Mevsim  C) Herkes filmin başlamasını sabırsızlıkla bekliyor. rüzgârları D) Böyle durumlarda annesinin ve babasının sözle- V Kış oyunları ri aklına gelirdi. Bu tabloda numaralanmış isim tamlamalarının MODEL EĞİTİM YAYINLARI hangisinde bir yanlışlık yapılmıştır? A) I ve III B) II ve IV C) III ve IV D) III ve V 8. MODEL EĞİTİM YAYINLARI 11. Belirtili isim tamlamalarında tamlayan ile tamla- Belirtili isim tamlamasında nan arasına sıfat girebilir. tamlayan “-ın” ekini, tamla- nan “-ı” ekini alır. Belirtisiz isim tamlamasında ise tam- Aşağıdaki cümlelerin hangisindeki isim tamlama- layan ek almaz, tamlanan “-ı” ekini alır. sı bu açıklamaya örnek olabilir? A) Anadolu insanı bu gibi durumlarda sabırlı ve me- Buna göre aşağıdaki altı çizili tamlamalardan han- tanetli davranır. gisi diğerlerinden farklıdır? B) Çocuğun mavi gözlerinden bir anda yaşlar süzül- A) Sınav saati yaklaşınca heyecanlanmaya başladı. meye başladı. B) Annem için kır çiçeklerinden bir demet hazırladım. C) Balık tutmak için derenin kenarına yaklaştık. C) Herkes, muhtarın isteği üzerine köy odasında top- D) Evde hiç çay bardağı kalmamıştı. lanmaya başladı. 9. Belirtili isim tamlamalarında tamlayan ve tamlanan yer D) Ocağın alevleri azalınca biraz daha odun getirip değiştirebilir. ocağa attı. Aşağıdakilerden hangisinde buna örnek olacak bir kullanım vardır? A) Otobüsün camından dışarıyı izlemeye başladım. B) Sapı çok kötü yanmıştı tavanın. C) Tüm ormanı sonbaharın hüznü kaplamıştı. D) Köyde her sabah kuş sesleriyle uyanıyorum. 156 6.TSürIkNçe ISForuTBUanRkaBsıO

İSİMLER VE İSİM TAMLAMALARI 6002-070 TESTİ - 1 ÜNİTE TARAMA 1. Duyu organlarımızdan herhangi biriyle algılanabilen isimlere somut isim denir. I. Su, öfke, resim II. Heykel, hasret, bebek III. Korku, havuz, uçak IV. Yağmur, ışık, tavuk Vagonların tamamında somut isim yazan trene binecek olan İpek kaç numaralı trene binmelidir?MODEL EĞİTİM YAYINLARI A) I B) II C) III D) IV 2. Orhan Veli Kanık: Can Yücel: Tüyden hafif olurum böyle sabahlar Nefeslerle sürüp giden yaşamımız Karşı damda bir güneş parçası Bir su kenarına gelir durur Cahit Sıtkı Tarancı: Ümit Yaşar Oğuzcan: Ne doğan güne hükmüm geçer Evin içinde bir oda, odada İstanbul Odanın içinde bir ayna, aynada İstanbul Ne hâlden anlayan bulunur Hangi şairin dizelerinde isim tamlamasına yer verilmemiştir? A) Orhan Veli Kanık B) Cahit Sıtkı Tarancı C) Can Yücel D) Ümit Yaşar Oğuzcan 3. Aşağıda tekil ve topluluk isimleriyle ilgili verilen bilgilerden hangisinde bir yanlışlık yapılmıştır?MODEL EĞİTİM YAYINLARI A) B) C) D) 6.TSürIkNçe ISForuTBUanRkaBsıO 157

İSİMLER VE İSİM TAMLAMALARI TESTİ - 1 ÜNİTE TARAMA 4.  Beş duyudan herhangi biriyle algılanabilen isimlere somut isim denir.  Aynı türden olan varlıkları ve kavramları karşılayan sözcüklere cins isim denir.  Çoğul eki almadığı hâlde birden fazla varlığı karşılayan isimlere topluluk ismi denir.  Yapım eki almamış, çekim eki alabilen ve tek sözcükten oluşan isimlere basit isim denir. Aşağıdaki görsellerin karşıladığı isimlerden hangisi bu dört maddedeki özelliklerin tamamına sahiptir? A) B) Ordu Kalemlik C) D) Kütükler Evler 5. İstanbul’u dinliyorum gözlerim kapalı 6. Serin serin Kapalıçarşı Cıvıl cıvıl Mahmutpaşa MODEL EĞİTİM YAYINLARI Yukarıdaki görselin ifade ettiği ismin özellikleri Güvercin dolu avlular hangi seçenekte doğru olarak verilmiştir? Orhan Veli KANIK A) Özel Çoğul Somut B) Cins Çoğul Somut C) Cins Tekil Somut Bu şiirle ilgili aşağıdakilerden hangisi söylenemez? D) Cins Çoğul Soyut A) Üç tane özel isim kullanılmıştır. B) İki tane çoğul isim vardır. C) “Serin serin” ikilemesi soyuttur. D) Güvercin sözcüğü somut bir cins isimdir. 158 6.TSürIkNçe ISForuTBUanRkaBsıO

İSİMLER VE İSİM TAMLAMALARI 6002-071 TESTİ - 2 ÜNİTE TARAMA MODEL EĞİTİM YAYINLARI 5. En az üç ismin birbirini anlamca tamamlayarak 1. oluşturduğu isim tamlamalarına zincirleme isim “Çoğul eki almadığı hâlde birden fazla varlı- tamlaması denir. ğı karşılayan isimlere topluluk ismi denir.” Buna göre aşağıdakilerden hangisinde zincirle- Buna göre aşağıdakilerin hangisinde topluluk is- me isim tamlaması kullanılmıştır? mi kullanılmamıştır? A) Lokantaya gelen turist grubu çok kalabalıktı. A) Odun ateşinde yapılan yemekler daha lezzetli B) Bu sene meclis pek çok önemli karar aldı. oluyor. C) Toplumun temel taşı eskiden beri aile olmuştur. D) Sınıfın fiziksel eksikleri yaz tatilinde giderilecek. B) Başlama düdüğü ile takımımız baskıyı kurdu. C) Dalgaların sesini dinlerken uyuyakalmışım. D) Okuma kitaplarımın ayracını kendim yaparım. 2. Aşağıdakilerin hangisinde altı çizili isim aldığı yapım 6. I. Bugün öğle yemeğini dışarıda yiyeceğiz. eki sebebiyle soyut anlam kazanmıştır? II. Dışarıdan Hatice’nin sesi geliyordu. A) Böyle günlerde insanlık adına üzülüyorum. III. Yemek masasının örtüsünü makineye attım. B) Böyle bir duyguyu hiçbir zaman yaşamadım. IV. Kedi, sobanın yanına kıvrılmış yatıyordu. C) Zor zamanlarda kitaplığım en yakın dostum ol- V. Köy yolunun kenarında güzel bir çeşme vardı. muştur. Numaralanmış cümlelerdeki isim tamlamaları tür- D) Seninle okulun arkasındaki fidanlıkta buluşalım. lerine göre ikişerli gruplandırılırsa kaç numaralı 3. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde altı çizili söz- cümledeki tamlama dışarıda kalır? cük isim olarak kullanılmamıştır? A) Arabanın camından giren rüzgâr bizi rahatlatıyordu. A) I B) II C) III D) IV B) Mutlu insanlar etrafınızda olursa sen de mutlu olursun. MODEL EĞİTİM YAYINLARI C) Okulun ilk gününde hepimiz çok heyecanlıydık. D) Arkadaşlarımın hepsine yardım etmeye çalışıyorum. 4. 7.  Çoğul isim “Varlıkları ve kavramları karşılayan sözcüklere  Somut isim  Özel isim isim denir.” Aşağıdaki cümlelerin hangisinde bu üç isim tü- Buna göre “Kırmızı masanın altında duran iki köpek rüne de örnek vardır? yavrusu kuyruğunu sallıyordu.” cümlesinde isim gö- revinde kaç sözcük kullanılmıştır? A) Bahar gelince çocukları kırlara çıkarırdık. B) Çocuklar bayramda lunaparkı doldurmuştu. A) 3 B) 4 C) 5 D) 6 C) Deniz yarın bana okuduğu kitapları getirecek. D) Bu sene tatile Amasya’ya gidecekmiş. 6.TSürIkNçe ISForuTBUanRkaBsıO 159

İSİMLER VE İSİM TAMLAMALARI TESTİ - 2 ÜNİTE TARAMA 8. Seninle bir yağmur başlıyor iplik iplik 11. Aşağıdakilerin hangisinde somut, cins, çoğul Bir güzellik doğuyor yüreğime şiirden isimler sırasıyla verilmiştir? Martılar konuyor omuzlarıma A) Araba, Buse, ordu Gözlerin İstanbul oluyor birden B) Kalem, sevgi, öğrenciler C) Hava, terlik, kedi Yavuz Bülent BAKİLER D) Ağaç, dert, kalem Bu dizelerde aşağıdakilerden hangisinin örneği 12. Aşağıdakilerin hangisinde altı çizili sözcük isim olarak kullanılmamıştır? yoktur? A) Arabanın rengi çok güzeldi. B) Kardeşim, okulu birincilikle bitirdi. A) Özel isim B) Soyut isim MODEL EĞİTİM YAYINLARI C) Sıcak bir temmuz gününde gittik oraya. C) Çoğul isim D) Topluluk ismi D) Okulun kantini her zamankinden daha kalabalıktı. 9. MODEL EĞİTİM YAYINLARI 13. (I) İhtiyarın torbasında ekmek ve pey- Belirtili isim tamlamalarında tamlayan ya da tam- nir vardı. (II) İhtiyar, siyah gözlerini lanan birden fazla olabilir. ufka dikti. (III) Bir süre ufuk çizgisi- ne dikkatle baktı. (IV) Sonra heybe- sinin ağzını sımsıkı kapatıp ayağa Aşağıdakilerin hangisinde birden fazla tamlanan kalktı. tek bir tamlayana bağlanmıştır? A) Sınıf defterinin kapağı dün yırtılmıştı. Numaralanmış cümlelerdeki altı çizili sözcük grup- B) Ali’nin ve Ayşe’nin notları çok yüksekmiş. C) Kanepenin yastıkları ve kumaşı yıpranmıştı. larından hangisi isim tamlaması değildir? D) Kırmızı arabanın patlayan tekerini değiştirdik. A) I B) II C) III D) IV 11. Ayşe, içinde somut isim yazan balonu patlatacaktır. Kaygı Huzur 14. Aşağıdaki altı çizili isimlerden hangisinin tür özel- Ekşi Güven liği yay ayraç içinde yanlış verilmiştir? A) Sınıf arkadaşım Neriman sabah erkenden okula gelmiş. (Özel isim) B) Okul baştan aşağıya temizlikçiler tarafından iyi- ce temizlendi. (Topluluk ismi) C) Kalem yere düşünce tam ortasından kırılıverdi. (Somut isim) Buna göre Ayşe hangi balonu patlatmalıdır? D) Murat, kedisine “Minnoş” diye sesleniyordu. (Cins A) Yeşil B) Pembe isim) C) Turuncu D) Sarı 6.TSürIkNçe ISForuTBUanRkaBsıO 160

İSİMLER VE İSİM TAMLAMALARI 6002-072 TESTİ - 3 ÜNİTE TARAMA 1. Aşağıdaki tabloda bazı isimlerin özellikleri işaretlenmiştir. İSİMLER Özel Nefret Derslik Ahmet Bölük Cins    Tekil    Çoğul   Topluluk   Somut  Soyut D) Bölük Bu tabloda hangi ismin özellikleri işaretlenirken yanlışlık yapılmıştır? A) Nefret B) Derslik C) Ahmet 2. Aşağıdaki tabloda numaralanmış cümlelerde geçen isim tamlamalarının türleri işaretlenmiştir. Belirtili Belirtisiz Zincirleme I Arkadaşımın hastalanması bizi çok üzmüştü.    II Dün akşam mercimek çorbası içmek için dışarı çıktık.  III Cep telefonumun camı az önce kırıldı. IV Ali'nin uzun boyu çok dikkat çekiyordu. Tablonun kaç numaralı satırında geçen tamlamanın türü yanlış işaretlenmiştir? A) I B) II C) III D) IV 3. 4. Ahmet Bey topluluk isimlerini anlatırken konu anla- (I) Önce camiye doğru yöneliyor ve öğlen nama- tımını görsellerle zenginleştirmek için derse aşağı- zını kılıyoruz. (II) Kesme taşların serinliği içimizi ferahlatıyor. (III) Ardından meraklı gözlerle her daki görselleri getirmiştir. II bir ayrıntıyı incelemeye başlıyoruz. (IV) Cami, I kubbesinin kurşunla kaplı olmasından dolayı Kur- şunlu Camii olarak anılmış. MODEL EĞİTİM YAYINLARI III IV Numaralanmış cümlelerle ilgili aşağıdakilerden hangisi söylenemez? A) I. cümlede somut isme yer verilmiştir. Ahmet Bey’in bu görsellerden hangisini topluluk B) II. cümlede bir sözcük aldığı ekle soyut hâle gel- isimlerine örnek verirken kullanması uygun olmaz? miştir. C) III. cümlede soyut isme yer verilmiştir. D) IV. cümlede özel isme yer verilmiştir. A) I B) II C) III D) IV 6.TSürIkNçe ISForuTBUanRkaBsıO 161

İSİMLER VE İSİM TAMLAMALARI TESTİ - 3 ÜNİTE TARAMA 5. Belirtili isim tamlamalarında tamlayan ile tamlanan 9. Varlıkların sayılarına göre isimler üçe ayrılır: yer değiştirebilir.  Tekil isimler  Çoğul isimler Aşağıdakilerin hangisinde tamlayanı ile tamlana-  Topluluk isimleri nı yer değiştirmiş belirtili isim tamlamasına yer Aşağıdakilerin hangisinde bu üç türün de örne- verilmiştir? ğine birlikte yer verilmiştir? A) Gözlerinin içine bakarak konuştum. B) Sesi çok huzur vericiydi küçük derenin. A) İnsan neye sahip olursa olsun başkalarına muh- C) Aldıklarının parasını neden sen ödedin? taçtır. D) İsteklerinin hepsini ben yapacağım, dedi. B) Türk ordusu, seçkin komutan ve askerlerden oluşur. MODEL EĞİTİM YAYINLARI C) Sürü, dağların yamaçlarından sessizce iniyordu. D) Ormanın bu bölgesinde yavru bir ayıyla karşılaştık. 6. Aşağıdakilerin hangisinde altı çizili bölüm isim MODEL EĞİTİM YAYINLARI 10. Kedim henüz bir yaşında tamlaması değildir? Uyur hep soba başında. A) Bilgisayarın kablosunu bulamıyorum. B) Hayatımın en güzel yılları burada geçti. Bu dizelerde bulunan isim tamlama- C) Uzun bir elbise almak istediğini söyledi. sının türce özdeşi aşağıdakilerin D) Ekmek parası kazanmak için gurbete gitti. hangisinde vardır? A) Kitap en iyi arkadaş 7. (I) Sayısı artıyor elimizde olanların. (II) Elde ettikle- Bana neyi sorsam söyler rimiz bizi tutup yükseltmiyor da ağırlık yüklüyor dibe B) Kumaş dokumuş ışıktan doğru inerken. (III) Yürüyoruz yine de yolda olmanın Gelinlik kıza giydirmiş yolun sonuna varmaktan daha kıymetli olduğunu bi- C) Tavan nere gitti anne lerek. (IV) Yürüyoruz, yollar arttıkça düzene uyum Nere gitti evimizin duvarları sağlama telaşıyla. D) Bana çiçek gönderme Bir kuş ağacı gönder Numaralanmış cümlelerin hangisinde tamlayanı ve tamlananı yer değiştirmiş bir isim tamlaması- 11. na yer verilmiştir? Belirtili isim tamlamalarında tamlamadan önce A) I B) II C) III D) IV kullanılan sıfat sadece tamlayanı etkiler, belirti- siz isim tamlamalarında ise tamlamadan önce 8. Yüreğimiz(I) bazen bir kuş misali başka diyarlara git- kullanılan sıfat genellikle tamlamanın tamamını mek ister. Ancak sevdiklerimiz, işimiz ve sosyal çev- etkiler. remiz çoğu zaman yüreğimizin sesini dinlememizi engeller. Mutsuzluklar(II) da tam böyle zamanlarda baş gösterir. İnsan(III) hayatta her neye sahip olur- Aşağıdakilerin hangisinde bu açıklamayı örnek- sa olsun ümit(IV) duygusunu kaybettiğinde mutsuz olur. leyen bir kullanıma yer verilmiştir? A) Arabamızın eski tekerleklerini değiştirmeye git- Bu metindeki altı çizili sözcüklerden hangisi so- yut bir isim değildir? miştik. A) I B) II C) III D) IV B) Kırmızı masa örtüsünü dünden beri bulamıyo- rum. C) Güzel bir piknik yapmak için çok uygun bir gündü. D) Dünkü toplantı hepimiz için çok zorlu geçmişti. 162 6.TSürIkNçe ISForuTBUanRkaBsıO

Sıfatlar ve Sıfat Tamlamaları 1 Sıfatlar 2 Sıfat Tamlamaları

NOTLARIM Çarpanlar ve Katlar

SIFATLAR VE SIFAT TAMLAMALARI ORTAKOLA TEST - 1 SIFATLAR Y KOLAY 6002-073 ZOR 1. MODEL EĞİTİM YAYINLARI 4. Varlıkların rengini, durumunu ve biçimini bildi- İsimlerin önlerine gelerek onları niteleyen veya ren sıfatlara “niteleme sıfatı” denir. Niteleme belirten sözcüklere sıfat denir. sıfatlarını isme sorduğumuz “Nasıl?” sorusuy- Buna göre aşağıdaki altı çizili sözcüklerden hangi- la bulabiliriz. si sıfat görevinde kullanılmamıştır? Buna göre aşağıdaki cümlelerde geçen altı çizili A) Ertesi sabah erkenden uyanıp hazırlıklara başladık. sözcüklerden hangisi niteleme sıfatıdır? B) Eski mahallemizdeki komşularımızı ziyaret ettik. C) Bu sene hava kirliliği dayanılmaz bir hâl aldı. A) Düğünde kırmızı elbiseyi giymeye karar vermiştim. D) Bu şehre ve insanlara çok alışmıştım. B) Yaşlı bir adam elinde bastonuyla içeri girdi. C) Sırtlarında çantalarıyla dört çocuk okulun yolunu tuttular. D) Bu zamanlara gelebilmek için ne kadar emek ver- diniz? 2. İsimleri niteleyen ya da belirten sözcüklere sıfat denir. 5. Mehmet amcam - - - - ayakkabısını bir ada- Hafif ma hediye etmiş. Ağır Bu cümledeki boşluğa yazılacak aşağıdaki söz- Buna göre aşağıdaki cümlelerdeki altı çizili söz- cüklerden hangisi sıfat görevinde olmaz? cüklerden hangisi sıfattır? A) eski B) iki A) Okul yolunun üzerinde evleri vardı. C) spor D) siyah B) İki erik ve bir ayva ağacı içeriyi göstermezdi. C) Babası, babamla aynı fabrikada işçiydi. MODEL EĞİTİM YAYINLARI D) Akasya ağaçlarının olduğu kapıdan girdik. 3. “Güzel” sözcüğü aşağıdaki cümlelerin hangisin- 6. Aşağıdakilerin hangisinde altı çizili sözcük sıfat de bir ismi nitelemiştir? görevinde kullanılmıştır? A) Bu güzel sözlerle beni kandıramazsın. A) Onlara verdiğim bunca emek hiçe sayıldı. B) Son yarışmacı şiiri çok güzel okudu. B) Turuncu, Gökay’ın en sevdiği renk oldu. C) Hafta sonunda izlediğim film güzeldi. C) Durakta hırçın bir adam etrafa bakınıyor. D) Çocuk, oyuncaklarıyla güzel güzel oynuyor. D) Metindeki bazı sözcüklerin anlamını bilmiyorum. 6.TSürIkNçe ISForuTBUanRkaBsıO 165

SIFATLAR VE SIFAT TAMLAMALARI KOLA ORTA TEST - 1 SIFATLAR KOLAYY ZOR 7. Anam bir yaz gecesi doğurmuş beni burda 10. I. Büyük evde oturma fikri hoşumuza gitmedi. Bu çamlıkta söylemiş son sözlerini babam II. Sonra birden sarı yapraklar uçuşmaya başladı. Şu karşıki bayırda verdim kuzuyu kurda III. Bize beş gün daha lazım olacak, diye uyardı. \"Suna\"mın başka köye gelin gittiği akşam. IV. Elindeki kırık bardağı çöpe atmaya gitti. Kemalettin KAMU Numaralanmış cümlelerin hangisinde farklı tür- Bu dörtlükteki altı çizili sözcüklerden hangisi sı- de bir sıfata yer verilmiştir? fat görevinde kullanılmamıştır? A) I B) II C) III D) IV A) Yaz B) Bu C) Karşıki D) Başka MODEL EĞİTİM YAYINLARI 11. 8. (I) Yavaş yavaş alışmaya başladım. (II) Böyle gider- se yakında usta olurum. (III) On kişi beraber başla- mıştık. (IV) Sanırım ekip lideri ben olacağım. Metnin kaç numaralı cümlesinde ismi niteleyen bir sözcüğe yer verilmiştir? A) I B) II C) III D) IV Bu görselle ilgili oluşturulacak sözcük grupların- dan hangisinde sıfat vardır? 9. Aşağıdaki görsellerden hangisinin adında sıfat A) Şoför kapısı B) Çelik jant yoktur? C) Sis farı D) Dikiz aynası A) B) MODEL EĞİTİM YAYINLARI 12. Kırmızı Elma Eski Bisiklet I.B en gidersem sazım sen kal dünyada C) D) II.G izli sırlarımı aşikâr etme III.L âl olsun dillerin söyleme yalan IV.G arip bülbül gibi ah u zar etme Aşık Veysel Numaralanmış dizelerin hangilerinde sıfata yer verilmiştir? Horoz Şekeri Kısa Cetvel A) I ve II B) I ve III C) II ve III D) II ve IV 166 6.TSürIkNçe ISForuTBUanRkaBsıO

SIFATLAR VE SIFAT TAMLAMALARI ORTA ORTA SIFATLAR Y KOLA TAYEST - 2 KOL 6002-074 ZOR ZOR 1. 4. “Bir” sözcüğü hem belgisiz sıfat hem de sa- “O” sözcüğü bir ismi belirtirse sıfat, bir ismin ye- yı sıfatı olarak kullanılabilir. “Bir”, “herhangi bir” anlamı veriyorsa belgisiz sıfattır. “Bir” rine kullanılırsa zamir olur. yerine “iki, üç…” gibi başka rakamlar geti- Buna göre “o” sözcüğü aşağıdakilerden hangisin- rebiliyorsa sayı sıfatıdır. de sıfat görevinde kullanılmamıştır? Buna göre aşağıdaki cümlelerin hangisinde “bir” A) O gün hepimiz çok eğlenmiştik. B) Ben o zamanlar üniversitede öğrenciydim. sözcüğü belgisiz sıfat olarak kullanılmıştır? C) Kimse o adamın kim olduğunu bilmiyordu. D) Bu konuda o ne derse onu yapacağız. A) Karlı bir gece vakti arkadaşıma telefon ettim. B) Yemek sırasında Ali’yle aramızda bir kişi vardı. MODEL EĞİTİM YAYINLARI C) Bu kitaptaki soruların bir tanesini bile heba etmeyin. D) Bir dakikalığına duraksadıktan sonra kendime geldim. 2. 5. Sayı bildiren sözcükler bir ismi İsimleri kesin değil de belli belirsiz belirten sı- belirttiğinde bu sözcüklere “sa- fatlara belgisiz sıfat denir. yı sıfatı” denir. Sözcük, sayı bil- dirse bile bir ismi belirtmiyorsa Buna göre aşağıdaki cümlelerdeki altı çizili sıfat- sıfat görevinde değildir. lardan hangisi belgisiz sıfat değildir? A) Buraya birkaç gün önce gelmişler. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde altı çizili söz- B) Tavsiye ettiği birçok kitabı zaten okumuştum. C) Bazı akşamlar ailece sahilde yürürüz. cük sayı sıfatı görevinde kullanılmamıştır? D) Öteki arabayı buraya dayım getirdi. A) Sınıflardan üçer öğrenci törende görev aldı. B) Beşte bir öğrenci bu soruyu doğru cevapladı. 3. MODEL EĞİTİM YAYINLARI C) Öğrencilerden dördü sınıfa geç girdi. D) Üçüncü koşucuya ödülünü öğretmeni takdim etti. - - - - insanın yerine getirme- si gereken sorumlulukları var- 6. “Bir” sözcüğü aşağıdaki cümlelerin hangisinde dır. belgisiz sıfat olarak kullanılmıştır? A) Bir zamanlar burada üç kardeş yaşarmış. B) Ramazan Bayramı’na bir gün kaldı. Bu cümlede boş bırakılan yere aşağıdaki sözcük- C) Manavdan bir kilo domates al da gel. D) Çocukların tüm oyuncakları, elbiseleri birdi. lerden hangisi getirilirse “insan” sözcüğü nitelen- miş veya belirtilmiş olmaz? A) Her B) İyi C) Bir D) Bazen 6.TSürIkNçe ISForuTBUanRkaBsıO 167

SIFATLAR VE SIFAT TAMLAMALARI ORTA ORTA SIFATLAR Y KOLA TAYEST - 2 KOL ZOR ZOR 7. MODEL EĞİTİM YAYINLARI 10. Bir isim birden fazla sıfatla nitelenebilir ya da belirti- lebilir. Bir isim aynı anda hem belirtme hem de nite- “-ce, -cık, -imsi, -ımtrak” leme sıfatı alabilir. yapım ekleri sıfatların an- lamında küçültme, eksilt- Buna göre aşağıdakilerin hangisinde isim hem me yapabilir. niteleme hem de belirtme sıfatı almıştır? A) Uzun, kırmızı elbise onu olduğundan daha uzun Buna göre aşağıdaki cümlelerin hangisinde kü- göstermişti. çültme sıfatı kullanılmamıştır? B) Güzel bir pazar gününü sinirli tavırlarıyla mahvet- A) İrice bir elma alıp yemeye başladı. mişti. B) Üstünde yeşilimsi bir kazak ve hırka vardı. C) Kardeşim elbiselerini valize güzelce yerleştirdi. C) Arabanın tekerine giren çiviyi lastikçi bile çıkara- D) Küçücük elleriyle kalemi tutmaya çalışıyordu. madı. D) Kırmızı masa ve sandalyeleri yukarı kata taşıdık. 8. MODEL EĞİTİM YAYINLARI 11. İşe her gün renkli renkli elbiseler giyerek giderdi. Belirtme sıfatları isimleri işaret, sayı soru ve Bu cümledeki altı çizili ikileme bir ismi niteleyerek sı- belgisizlik gibi yönlerden belirten sıfatlardır. fat görevinde kullanılmıştır. Aşağıdaki cümlelerdeki ikilemelerden hangisi bu Aşağıdakilerin hangisinde belirtme sıfatına yer cümledeki göreviyle kullanılmıştır? verilmemiştir? A) Bahçeden topladığımız çilekler iri iriydi. B) Yoldan geldiniz, bu odada rahat rahat dinleniniz. A) Kardeşimin bir gününü bile boşa geçirmesini is- C) Gördüklerini, yaşadıklarını bize uzun uzun anlattı. temem. D) Üstümdeki yırtık pırtık elbiseyi görünce çok şa- B) Bu öyle bir görev ki herkes bu görevi yapmak is- şırdı. ter, dedi. 9. İsimleri işaret yoluyla belirten sıfatlara işaret sı- C) Teyzemin ikiz bebekleri büyüdükçe daha tatlı olu- fatı denir. yordu. D) Mavi arabanın egzoz dumanı hepimizi sersem- letmeye yetmişti. İsimleri soru yoluyla belirten sıfatlara soru sıfatı denir. 12. İsimlerin sayılarını belirten sıfatlara sayı sıfatları de- nir. İsimleri sayı yoluyla belirten sıfatlara sayı sıfatı denir. Aşağıdakilerin hangisinde sayı sıfatı kullanılma- mıştır? Aşağıdaki altı çizili sözcüklerden hangisi açıklama- sı verilen sıfat çeşitlerinden birine örnek olamaz? A) Kardeşimin yanında iki kişi vardı. A) Kar yüzünden üç öğrenci ilk derse yetişememişti. B) Çeyrek ekmekle nasıl doyuyorsun? B) Senin için şu otelden oda ayırttık. C) Böyle bir şeyin olması mümkün değil! C) Bir gün Nasrettin Hoca eşeğine ters biner. D) Şirket bu yıl yüzde elli kâr etmeyi planlıyor. D) Kaç kişi gelecekmiş yük taşımaya? 168 6.TSürIkNçe ISForuTBUanRkaBsıO

SIFATLAR VE SIFAT TAMLAMALARI KOLA ORTA TEST - 3 SIFATLAR Y 6002-075 ZOR 1. Belirtme sıfatları kendi içinde dörde ayrılır. 4. Aslında birçok insan matemKaOtLiğAYe ön yargıyla yak- laşıyor. Oysa matematik günlük hayatımızın ay-ORTA rılmaz bir parçasıdır. Tüm insanlar, günlük haya- I. İşaret II. Belgisiz III. Sayı IV. ? OR Z tında farkında olmadan bu bilimle iç içe yaşıyor. sıfatları sıfatlar sıfatları Bu metindeki altı çizili sıfatların türleri hangisin- Buna göre aşağıdaki cümlelerin hangisinde IV de doğru verilmiştir? numaralı ağaçta bulunması gereken sıfat türüne yer verilmiştir? birçok günlük bu A) Niteleme niteleme işaret A) Siz dün hangi yöneticiyle görüşmüştünüz? MODEL EĞİTİM YAYINLARI B) İşaret belgisiz niteleme B) Beşinci yarışmacı bitişe geldiğinde çok yorulmuştu. C) Belgisiz niteleme işaret C) Birtakım insanların ona saygı göstermediğini dü- D) Sayı niteleme işaret şünüyor. D) Bursa’dan ayrılınca bu şehre alışması oldukça zor oldu. 2. 5. İsimleri, kesin olarak değil de belli belirsiz belir- Bu vatan toprağın kara bağrında Sıra dağlar gibi duranlarındır ten sıfatlara “belgisiz sıfat” denir. Belgisiz sıfat- Bir tarih boyunca onun uğrunda Kendini tarihe verenlerindir lar isimlerden önce gelirken belgisiz zamirler isim- Orhan Şaik GÖKYAY lerin önüne gelmez. Aşağıdakilerin hangisinde altı çizili sözcük bel- Bu şiirle ilgili aşağıdakilerden hangisi söylenemez? gisiz sıfat görevinde kullanılmamıştır? A) İlk dizede iki tane sıfat vardır. B) Son dizede sıfat tamlaması kullanılmıştır. A) Birtakım insanlar her konuda çok bencil davranıyor. C) İşaret sıfatı kullanılmıştır. D) Niteleme sıfatı kullanılmıştır. B) Adamlardan birkaçı sabahleyin yanımıza uğradı. C) Ben hayatta bütün işlerimi kendim yaptım. D) Her sabah uyandıktan sonra odamı havalandırırım. 3. Ey mavi göklerin beyaz ve kızıl süsü MODEL EĞİTİM YAYINLARI 6.  Niteleme sıfatı Kız kardeşimin gelinliği, şehidimin son örtüsü  İşaret sıfatı Işık ışık, dalga dalga bayrağım  Belgisiz sıfat Senin destanını okudum, senin destanını yazacağım Aşağıdaki cümlelerden hangisinde bu üç sıfat tü- Arif Nihat ASYA rüne de örnek vardır? Bu şiirle ilgili aşağıdakilerden hangisi söylenemez? A) Bir zamanlar bu evde yaşlı bir teyze yaşardı. B) Eski eşyalarımızı köydeki evimize taşıdık. A) “Mavi” sözcüğü niteleme sıfatıdır. C) Bazı geceler sabahlara kadar kitap okuyorum. B) “Süs” ismi iki tane niteleme sıfatı almıştır. D) Az önce şu yoldan bir kamyon geçti. C) “Işık ışık ve dalga dalga” ikilemeleri aynı ismi ni- telemiştir. D) Son dizede işaret sıfatı kullanılmıştır. 6.TSürIkNçe ISForuTBUanRkaBsıO 169

SIFATLAR VE SIFAT TAMLAMALARI KOLA ORTA TEST - 3 SIFATLAR Y ZOR 7. Varlıkları, nesneleri işaret ederek belirten sıfatlara 9. “işaret sıfatı” denir. İşaret sıfatı, isme yöneltilen “Hangi?” sorusuna yanıt verir. En sık kullanılan KOLAYORTA işaret sıfatları: bu, şu, o, öteki, beriki, öyle, şöyle, öbür, diğer… Güzel bir pazartesi sabahında hayvanla-ORZ rı otlatmaya gitmenin heyecanıyla uyan- Şu kedi MODEL EĞİTİM YAYINLARI dık. Kardeşim, dağlara ilk defa gidecekti. Ben daha önce amcamlarla birkaç defa gitmiştim. Dağların temiz havası, serin esen rüzgâr ve koyunların çıngırak sesle- ri içimi huzurla doldurur. Her insanın mut- laka yaşamı boyunca bir kez de olsa dağ- lara koyun otlatmaya gitmesi gerekir. Bu parçadaki altı çizili sözcüklerden kaç tanesi sıfat görevinde kullanılmıştır? Bu kedi MODEL EĞİTİM YAYINLARI A) 2 B) 3 C) 4 D) 5 Buna göre varlıkları gösterirken kullanacağımız 10. 2000 yılında İngiltere’ye gitmiştim. Bir gemi kapta- işaret sıfatı aşağıdakilerin hangisine göre belir- nıyla konuşuyordum. Shakespeare yaklaşık 400 yıl lenmektedir? önce ölmüştü. Kaptan Bey'e sordum: Shakespeare, A) Uzunluk-kısalık B) Açıklık-koyuluk İngiltere’de okunuyor mu? Cevabı beni çok düşün- C) Yakınlık-uzaklık D) Büyüklük-küçüklük dürdü ve utandırdı. “İngiltere’de Shakespeare’i oku- mayanlara aydın nazarıyla bakılmaz. Elbette okuyo- 8. Anlamları çeşitli yollarla güçlendirilerek daha da sağ- ruz.” lam hâle getirilen sıfatlar “pekiştirilmiş” olur. Pekiştir- me şu yollarla yapılmaktadır: Bu metinle ilgili aşağıdakilerden hangisi söyle- nemez?  Sıfatı iki kere yazarak, A) Niteleme sıfatına yer verilmiştir.  Sıfata “m, p, r, s” harflerinden uygun olanları ge- B) Belgisiz sıfat kullanılmıştır. C) Asıl sayı sıfatı kullanılmıştır. tirerek, D) Adlaşmış sıfat kullanılmıştır.  İki defa yazılmış sıfatın arasına “mı / mi” soru 11. Niteleme sıfatlarıyla oluşturulan sıfat tamlamaların- edatı getirerek. da sıfatın nitelediği isim düşer ve sıfat nitelediği is- Aşağıdaki cümlelerin hangisinde pekiştirilmiş bir min yerine kullanılır. Bu tür sözcüklere adlaşmış sı- fat denir. Düşen isimde çekim eki varsa bu ek sıfata sıfata yer verilmemiştir? eklenir. A) Uzun mu uzun bir sırıkla ağaçtaki cevizleri dü- Bu açıklamaya göre aşağıdakilerin hangisinde şürmeye çalışıyordu. adlaşmış sıfata yer verilmemiştir? B) Bembeyaz elbiseler içinde asil bir duruş sergili- A) Az veren candan çok veren maldan… B) İhtiyar, az önce burada biraz dinlenmişti. yordu. C) Bazı insanlar yemeğin yanında içecek istemez. C) Hızlı hızlı adımlarla önünden giden arkadaşları- D) Gençler artık eskisi gibi çalışkan değiller. na yetişmeye çalıştı. D) Sınıfın en uzun boylusu, ayağa kalkarak tahtaya yöneldi. 170 6.TSürIkNçe ISForuTBUanRkaBsıO

SIFATLAR VE SIFAT TAMLAMALARI ORTA ORTA SIFAT TAMLAMALARI Y KOLA TAYEST - 4 KOL 6002-076 ZOR ZOR 1. Bisikleti ilk sürüşünde(I) kendini hiç olmadığı ka- MODEL EĞİTİM YAYINLARI 4. Sıfat tamlamalarında tamlayan görevindeki sözcük sı- dar özgür hissetmişti. Babası ona bisiklete bin- fat, tamlanan görevindeki sözcük ise isimdir. Tamla- meyi öğretirken hep ileri doğru bakmasını söy- yan veya tamlanan birden fazla sözcükten oluşabilir. lemişti. Ön tekerleklere(II) bakarak sürerse önü- Örneğin, “büyük ve kalabalık şehirler” tamlamasında nü göremez ve yere düşerdi. Bunu günlük haya- tamlayan, birden fazla sözcükten oluşmaktadır. tına da yansıtmak isteyen Gökay, her işinde(III) ileri bakarak hareket etmeyi öğrendi. Yaşamın Aşağıdaki cümlelerin hangisinde tamlayanı bir- zorluklarını(IV) bu sayede kolayca atlatabildi. den fazla sıfattan oluşan sıfat tamlamasına yer verilmiştir? Bu metindeki altı çizili tamlamalardan hangisi sı- A) Bugün ne kadar işiniz var okulda? B) Yeşil duvarların ardında farklı yaşamlar vardı. fat tamlaması değildir? C) Hayatımda böyle bir insanla karşılaşmamıştım. D) Başarıya ulaşmak için önümüzde uzun yıllar var. A) I B) II C) III D) IV 2. (I) Sırasında otururken yerinde duramadığını fark MODEL EĞİTİM YAYINLARI 5. Aylin Hanım, tahtaya dört tane cümle yazarak öğren- ettim Ömer’in. (II) Yanına gittim ve ona sessizce cilerinden bu cümlelerde geçen sıfat tamlamalarının sıkıntısının olup olmadığını sordum. (III) Öğretme- altlarını çizmelerini istemiştir. nim, akşam Almanya’dan dayım gelecek, dedi. (IV) Büyük özlemle bu zamanı bekleyen Ömer, I. Babamın saati kısa heyecanlanmakta haklıydı. sürede bozuldu. Numaralanmış cümlelerin hangisinde sıfat tam- II. Derin düşünceler bizi hep lamasına yer verilmiştir? yorar. A) I B) II C) III D) IV III. Bir misafir evimize 3. Aşağıdaki görsellerden hangisinin karşıladığı söz- geldiğinde seviniriz. cük, bir sıfat tamlamasında tamlayan görevini üstlenebilir? IV. Güzel günlere kavuştu A) B) benim ülkem. Buna göre kaç numaralı cümlede yanlış tamla- manın altı çizilmiştir? A) I B) II C) III D) IV 6. Sıfat tamlamalarında tamlayan da tamlanan da bir- den çok sözcükten oluşabilir. Aşağıdaki cümlelerde geçen sıfat tamlamaların- C) Araba Ayşe dan hangisinin tamlananı birden çok sözcükten D) oluşmaktadır? A) Kırmızı beyaz bayrağımıza gururla bakıyorum. B) İyi ve güzel insanlarla her zaman iletişim hâlinde olalım. C) Kalın roman ve ansiklopedileri raflardan indirdim. Orman Yeşil D) Sınıfın en uzun boylusu en önde oturuyor. 6.TSürIkNçe ISForuTBUanRkaBsıO 171

SIFATLAR VE SIFAT TAMLAMALARI ORTA ORTA SIFAT TAMLAMALARI Y KOLA TAEY ST - 4 KOL ZOR ZOR 7. İki ismin oluşturduğu tamlamalara isim tamlaması, MODEL EĞİTİM YAYINLARI 10. Bir isimle onu niteleyen veya belirten sıfatın an- bir sıfatla bir ismin oluşturduğu tamlamalara sıfat lamca birbirlerini tamamlayarak oluşturdukları tamlaması denir. tamlamalara sıfat tamlaması denir. Buna göre aşağıdaki altı çizili tamlamalardan han- Necip Fazıl: Ustada kalırsa bu öksüz yapı gisi sıfat tamlaması değildir? Onu sürdürmeyen çırak utansın A) Acemi şoför az kalsın hata yapıyordu. Abdürrahim Karakoç: B) Annem misafirleriyle büyük odada oturuyor. Sen bizim dağları bilmezsin gülüm C) Herkes bu kahraman polisi konuşuyordu. Hele boz dumanlar çekilsin de gör D) Bir an kulağıma bir çocuk sesi geldi. Cemal Süreya: 11. Halim Yağcıoğlu’nun aşağıdaki dizelerinin han- Ben bütün hüzünleri denemişim kendimde gisinde sıfat tamlaması yoktur? Canımla besliyorum şu hüznün kuşlarını A) Ben küçücük bir ağacım Cemal Safi: Yurdumun bir bahçesinde Armağan ettiğin kutsal mendile Akarken içimi dağlayan çile B) Topraklar tüterken görün Dallarım çiçeklensin de Buna göre hangi şairin dizelerindeki altı çizili tam- lama diğerlerinden farklıdır? C) Kuşlar mutlu şarkısını Hep dalımda söylerler A) Necip Fazıl Kısakürek D) Şen arılar vızır vızır B) Abdürrahim Karakoç Kokuma koşup gelirler C) Cemal Süreya D) Cemal Safi 8. Ağustos ayının ortalarıydı. Deniz kenarında üç ar- I kadaş denize girmeye hazırlanıyorduk. Sıcak hava II hepimizi bunaltmıştı. Kendimizi serin sulara bırak- III tık. Bir anda gökyüzünü kapkara bulutlar kapladı. MODEL EĞİTİM YAYINLARI IV Numaralanmış tamlamalardan hangisi sıfat tam- 12. Yanımızdan geçiyor ağır ağır kervanlar laması değildir? Bir derebeyi gibi kurulmuş eski hanlar A) I B) II C) III D) IV Biz bu sonsuz yollarda varıyoruz gitgide İki dağ arasında boğulan bir geçide 9. Aşağıdaki cümlelerdeki altı çizili tamlamalardan Faruk Nafiz ÇAMLIBEL hangisinin türü diğerlerinden farklıdır? A) Furkan bize göre uzun boyluydu. B) Günün sonunda hepimiz çok yorulmuştuk. Bu şiirin kaçıncı dizesinde sıfat tamlaması kulla- C) Fahri amca yorgun adımlarla yanımıza geldi. D) Soğuk su almak için bakkala girdim. nılmamıştır? A) 1 B) 2 C) 3 D) 4 172 6.TSürIkNçe ISForuTBUanRkaBsıO

SIFATLAR VE SIFAT TAMLAMALARI 6002-077 TESTİ - 1 ÜNİTE TARAMA 1. 4. I. Hepimiz üçer tane kitap aldık. (Sayı sıfatı) Bu adam, o adam gelip gider II. Yüzünde tatlı bir gülümseme vardı. (Niteleme sıfatı) Senin ellerinde rüyam gelip gider III. Tüm çocuklar bahçeden toplanmıştı. (İşaret sıfatı) Her affın içinde bir intikam gelir gider IV. Kimi günler yalnız kalmayı istiyorum. (Belgisiz sıfat) Bu şiirimi anlayınca beni anlayacaksın Numaralanmış cümlelerden hangisinde karşısın- Sezai KARAKOÇ da verilen sıfat türü yoktur? A) I B) II C) III D) IV Şiirin kaçıncı dizesinde sıfat kullanılmamıştır? A) 1 B) 2 C) 3 D) 4 2. I. Bu yalanlarına artık bir son vermelisin. MODEL EĞİTİM YAYINLARI 5. Aşağıdakilerin hangisinde birden fazla tamlaya- II. Model Eğitim Yayınları harika kitaplar çıkarıyor. nı olan bir sıfat tamlaması kullanılmıştır? III. Aranızdan dört kişi bu iş için seçildi. IV. Bazı davranışlarını çok beğendiğimi söylemeliyim. A) Masanın üzerinde yarısı yenmiş elma vardı. Numaralanmış cümlelerde geçen altı çizili sıfat- B) Getirdiği hediyeleri parlak, güzel bir kâğıda sarmış. C) Telefonun ucunda senden haber bekleyenler var. ların türü aşağıdakilerin hangisinde doğru gös- D) Annemlere giderken biraz tatlı alıp gidelim. terilmiştir? I II III IV A) İşaret Niteleme Sayı Belgisiz B) Belgisiz Sayı İşaret Niteleme C) İşaret Sayı Niteleme Belgisiz D) Belgisiz Niteleme Sayı İşaret MODEL EĞİTİM YAYINLARI 6. 3. Bu kaplandan önce kullanılacak aşağıdaki sıfat- Sıfat tamlamasında sıfatın etkilediği isim düşerse sıfat, ismin yerine kullanılır. Bu lardan hangisinin türü diğerlerinden farklıdır? tür sözcüklere adlaşmış sıfat denir. A) Çizgili B) Uzun kuyruklu C) Bir D) Güçlü Buna göre aşağıdakilerden hangisinde adlaşmış sıfat yoktur? A) Yaşlılara her zaman hürmet etmeliyiz. B) Öğretmen başarılılara ödül verdi. C) Tahtadakileri defterime yazdım. D) Yıl boyunca çok fazla çalıştınız, teşekkürler. 6.TSürIkNçe ISForuTBUanRkaBsıO 173

SIFATLAR VE SIFAT TAMLAMALARI TESTİ - 1 ÜNİTE TARAMA 7. Görseldeki kamyon seçeneklerdeki benzin istasyonlarından benzin alacaktır. Kamyon, birden fazla sıfatla nitelenmiş bir ismin bulunduğu istasyondan benzin alacağına göre hangi is- tasyona girmelidir? A) B) Eski zamanlardan kalma eserleri koru- Sağlam ve uygun fiyatlı bir ayakkabı malıyız. almayı düşünüyorum. C) D) Son arabasının rengi kırmızıydı ve gü- Köyümüzün kıvrımlı yolunda çok güzel zel bir arabaydı. anılarımız olmuştur. 8. MODEL EĞİTİM YAYINLARI 9. Bir isim ve bu ismi niteleyen ya da belirten bir sı- Bu elmayla ilgili kurulacak cümlelerin hangisin- fatın oluşturduğu sözcük grubuna sıfat tamlama- de farklı sıfat türleri bir arada kullanılmıştır? sı denir. A) Kırmızı bir elma yemek beni hep mutlu eder. B) Yeşil yapraklı elmayı kendime ayırmıştım. C) Sulu sulu elmaları yerken üzerine damlatmış. Buna göre aşağıdakilerden hangisinde sıfat tam- D) Günde bir elma yemek sağlığa faydalıdır. laması kullanılmamıştır? A) Eline aldığı yeni kitapları çöpe attı. B) Yolun karşısındaki uzun kavağı kesmişler. C) Böyle bir günde herkes onun yanında olmalı. D) Okulun kapısı bugün tamir edilecekmiş. 174 6.TSürIkNçe ISForuTBUanRkaBsıO

SIFATLAR VE SIFAT TAMLAMALARI 6002-078 TESTİ - 2 ÜNİTE TARAMA 1. Aşağıdakilerin hangisi sıfat tamlaması değildir? B) A) Kırmızı araba D) Kapı kolu C) Üç kişi Eski ev 2. Niteleme sıfatları isimlerin renk, durum ve şekil- MODEL EĞİTİM YAYINLARI 3. lerini anlatan sıfatlardır. İsimlerden önce gelerek on- ları renk, durum, şekil, sayı, soru ve işaret yoluyla nitele- Aşağıdakilerin hangisinde altı çizili sözcük nite- yen ya da belirten sözcükle- re sıfat (ön ad) denir. leme sıfatı görevinde kullanılmamıştır? A) Arabanın patlak lastiğini değiştirmek için yolda Aşağıdakilerin hangisinde altı çizili sözcük sıfat durduk. değildir? B) Eski elbiselerinin tamamını kıyafet kumbarasına A) Canlılar ihtiyaçlarını doğal yollarla karşılar. atmış. B) Tarım ilaçlarının kullanılması doğayı kirletmektedir. C) Turizm ve hayvancılık önemli gelir kaynaklarıdır. C) Çevremizde pek çok yıkık tarihi eser olması bizi D) Doğal yaşamın en büyük düşmanı insandır. üzüyor. D) Kare bir masanın etrafında oturmuş üç kişi ses- sizce bekliyor. 6.TSürIkNçe ISForuTBUanRkaBsıO 175

SIFATLAR VE SIFAT TAMLAMALARI TESTİ - 2 ÜNİTE TARAMA 4. Bazı birleşik isimler sıfat tamlaması şeklinde oluşturulabilir. Aşağıdakilerin hangisinde birleşik isim sıfat tamlaması şeklinde oluşturulmuştur? A) B) Karnıyarık Denizaltı C) D) Bilgisayar Sivrisinek 5. Cümle Niteleme sıfatı İşaret sıfatı Belgisiz sıfat Soru sıfatı 1. Bazı misafirleri ben de tanıyamadım.  2. Yırtık ayakkabılarımı tamire verdim.  3. Nasıl bir gömlek almak istiyorsun?  4. Yazılarında başlıkları kırmızı kalemle yazıyordu.  Bu tablodaki numaralanmış cümlelerin hangisinde altı çizili sözcüğün türü yanlış işaretlenmiştir? A) 1 B) 2 C) 3 D) 4 176 6.TSürIkNçe ISForuTBUanRkaBsıO

SIFATLAR VE SIFAT TAMLAMALARI 6002-079 TESTİ - 3 ÜNİTE TARAMA 1. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde pekiştirme sı- 4. Aşağıdakilerin hangisinde sıfat tamlaması kulla- fatı farklı bir yolla kurulmuştur? nılmamıştır? A) Sapsarı üzümlerle çıkageldi tarladan dün akşam. B) Sulu sulu üzümlerin tadına doyum olmaz. A) Doktor Ahmet Bey bugün muayenehanede olma- C) Yanında gepegenç insanlarla dolaşıyor caddelerde. yacakmış. D) Masmavi denize karşı kitap okumayı çok severim. B) Dinlediğim hüzünlü şarkılar beni hep etkilemiştir. C) Mutlaka görüşeceğiz, beni parkta bekle. D) Etkili iletişim teknikleri konusunda idarecilerin ders alması lazım. 2. Aşağıdaki altı çizili sıfatlardan hangisinin türü MODEL EĞİTİM YAYINLARI 5. Aşağıdakilerin hangisinde altı çizili sözcük sıfat yay ayraç içinde yanlış gösterilmiştir? görevinde kullanılmamıştır? A) Böyle bir olayı sıradan ifadelerle anlatamazsınız. A) Birçok insan hata yaptığını kabul etmek istemi- B) Sana pahalı hediyeler almak istemez miyim ben? yor. (sayı) C) Vitrinde yazan “Ücretsiz Yemek” yazısına hepi- miz şaşırdık. B) Hangi yıldız Dünya’ya en yakın konumda bulu- D) Lobide bekleyen kırmızılı kadın yeni velilerimizden. nuyor? (soru) C) Anlamsız bakışlarla etrafını oldukça rahatsız edi- yordu. (niteleme) D) Öteki çocuklar derslerine iyice çalışmışlar. (işaret) 3. “O” sözcüğü aşağıdakilerin hangisinde diğerle- MODEL EĞİTİM YAYINLARI 6. rinden farklı bir görevde kullanılmıştır? Sıfat tamlamalarında tamlayan veya tam- A) O, benim hayatımda en çok değer verdiğim kişi- lanan birden fazla sözcükten oluşabilir. dir. Aşağıdakilerin hangisinde sıfat tamlamasının tam- B) O gün buraya gelen pek çok kişi beklediğini bu- layanı farklı türlerde sıfatlardan oluşmamaktadır? lamadı. A) Tarafsız bir yönetim, çalışanın saygısını kazanır. B) Akıllı ve iyi insanları hayatınızda tutun. C) Onu ben de çok aradım fakat hiçbir şekilde ula- C) Üçüncü bir yarışmacı da aramıza katıldı. şamadım. D) Nasıl bir yanlışın içine düştüğümü anlayamadım. D) O, evini terk edecek bir adam değildi; çok şaşırdım. 6.TSürIkNçe ISForuTBUanRkaBsıO 177

SIFATLAR VE SIFAT TAMLAMALARI TESTİ - 3 ÜNİTE TARAMA 7. 10. “İsimleri niteleyen ya da belirten sözcüklere sıfat denir.” Sıfatlar bir ismi niteledikleri veya belirttikleri için Aşağıdakilerin hangisinde altı çizili sıfatın türü sıfatın olduğu her yerde sıfat tamlaması vardır. farklıdır? Buna göre aşağıdaki cümlelerden hangisinde sı- A) Büyük ve eski bir masanın etrafında oturuyorduk. B) Elindeki kırmızı kalemle önündeki kâğıdı karalı- fat tamlaması yoktur? yordu. A) İncecik parmaklarıyla sarma sarıyordu. C) Biz de bir gün bu şehirde mutlu yaşayabilecek B) Gülümseyince bembeyaz dişleri göründü. C) El fenerini masanın üstüne bıraktı. miyiz? D) Balık tutmaya gelecek hafta gideceğiz. D) Senden beklediğim, baskılar karşısında dik bir MODEL EĞİTİM YAYINLARI duruştur. 8. 11. Aşağıdakilerin hangisinde sıfat tamlamasının tam- layanı belgisiz sıfattır? İsimleri soru yoluyla belirten sözcükle- re “soru sıfatı” denir. A) Kimisi zamanının çoğunu boş işlerle geçirir. B) Bazı arkadaşların bu tutumu hoşuma gitmedi. C) Herkes bu konuda üzerine düşeni yapmalı. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde soru anlamı sı- D) Bilgisayarın klavyesi yine bozulmuş. fatla sağlanmıştır? A) Hangi öğretmenini daha çok seviyorsun? B) Öğrencilerden kaçı derse geç kaldı? C) Ne zaman geleceksiniz buraya? D) Büyüklerine karşı ne biçim konuşuyorsun? 9. Aşağıdakilerin hangisinde “kapı” sözcüğü diğerle- MODEL EĞİTİM YAYINLARI 12. Aşağıdaki dizelerin hangisinde sıfat tamlaması- rinden farklı bir tamlamanın içinde yer almıştır? na yer verilmemiştir? A) Eski kapıları babamla boyadık. A) Sen hiç korkma serçe kuşu B) Kapının kolunu az önce tamir ettik. Suyunu rahat rahat iç C) Sınıfın kapısının arkasında çöp kovası var. B) Bu gece penceremden düşen ay ışığında D) Evlerin kapıları çok güzel işlenmişti. Birden yanı başımda buldum C) Uyandım kar aydınlığında O küçük kasaba uykuda D) Dün bir kentti geride kaldı Bu sabah bir başka kente indim 178 6.TSürIkNçe ISForuTBUanRkaBsıO

Zamirler 1 Sözcük Hâlindeki Zamirler 2 Ek Hâlindeki Zamirler

NOTLARIM Çarpanlar ve Katlar

ZAMİRLER ORTAKOLA TEST - 1 Y KOLAY SÖZCÜK HÂLİNDEKİ ZAMİRLER 6002-080 ZOR 1. Aşağıdaki altı çizili zamirlerden hangisinin türü yay ayraç içinde yanlış verilmiştir? 4. I. Az önce kapıda biri seni soruyordu. A) Söyleşinin sonunda herkes kitaplarını imzalattı. II. Ben de oraları çok özledim. (kişi) III. Bu mahallenin en yaşlısı oydu. B) Bazıları izinlerini erken kullanmak istediklerini Bu cümlelerdeki altı çizili zamirlerin türleri han- söyledi. (belgisiz) C) Siz Trabzon’a nereden geldiniz? (soru) gisinde sırasıyla verilmiştir? D) Bunu benim için dolaba koyar mısın? (işaret) A) İşaret zamiri, kişi zamiri, belgisiz zamir B) Belgisiz zamir, kişi zamiri, işaret zamiri C) Belgisiz zamir, işaret zamiri, kişi zamiri D) Kişi zamiri, işaret zamiri, kişi zamiri 2. MODEL EĞİTİM YAYINLARI “O” sözcüğü bir insan yerine kul- 5. lanılmışsa kişi zamiri, insan dı- şı bir varlık yerine kullanılmışsa Deyimler, dilimize renk ve canlılık veren işaret zamiri olur. sözcük gruplarıdır. Bunlar yüzyıllardan be- ri söylenegelen dil zenginliğimizdir. Bizim yazarlarımızın hepsi, eserlerini deyimlerle Buna göre “o” sözcüğü aşağıdakilerden hangisin- zenginleştirmiştir. de diğerlerinden farklı bir zamir olarak kullanıl- mıştır? A) Ona mutlaka benden selam söyle. Bu parçadaki altı çizili zamir, hangi ismin yerine B) O, bizim okulda geçen sene göreve başladı. C) O, üç sene önce meyve vermeye başladı. kullanılmıştır? D) Bize sadece o ve dayım yardım ettiler. A) Yazarlar B) Kitaplar C) Deyimler D) Dil 3. Belirsizlik bildiren sözcükler bir ismi belirtirse sı- MODEL EĞİTİM YAYINLARI 6. Zamirler isim soylu sözcükler olduğu için isim çe- fat, bir ismin yerine kullanılırsa zamir olur. kim eklerini alabilir. Buna göre aşağıdaki altı çizili sözcüklerden han- Aşağıdaki cümlelerin hangisinde altı çizili söz- gisi zamir değildir? cük çekim eki almış bir kişi zamiridir? A) Bazıları alınan bu karara da itiraz etti. A) Sana bunların olabileceğini daha önce söylemiş. B) Kimi çocuklar içine kapanık oluyor. B) Daha önce de olmuştu fakat bu biraz farklıydı. C) Olanlara kimse anlam veremiyordu. C) Burada yeşilin binbir tonu dans ediyordu. D) Birkaçını misafirler için ayırmayı düşünüyorum. D) Kaçınızın fuarı ziyaret ettiğini tam bilmiyorum. 6.TSürIkNçe ISForuTBUanRkaBsıO 181

ZAMİRLER ORTAKOLA TEST - 1 SÖZCÜK HÂLİNDEKİ ZAMİRLER Y KOLAY ZOR 7. Zamirler, ismin yerini tutan sözcüklerdir. 10. Buna göre, Er(I) isen erliğin meydana getir Kadir mevlâm noksanımı sen(II) yetir Kuşlar uçar Bana(III) derler gam yükünü sen götür(IV) Ben koşarım Benim yük götürür dermanım mı var Onların kanatları var Benim kanadım kollarım Bu dizelerde numaralanmış sözcüklerden hangi- leri zamir değildir? dizelerindeki altı çizili zamirin yerini tuttuğu isim MODEL EĞİTİM YAYINLARI A) I ve II B) I ve IV aşağıdakilerden hangisidir? C) II ve III D) III ve IV A) Kanatlar B) Şairler C) Kuşlar D) Kol 8. 11. Hiçbir zaman senin kadar başarılı olmayı bece- İnsan isimlerinin yerini tutan zamirlere remedim. kişi zamiri denir. Bu cümlede geçen kelimelerden hangisi zamir Buna göre aşağıdaki cümlelerin hangisinde kişi görevindedir? zamiri yoktur? A) Bu kadar ilgilenmemize rağmen onun yaptığına bak! A) Hiçbir B) Senin B) O, yapacağı bütün işlerde önce ailesine danışırdı. C) Kadar D) Başarılı C) Senin nasıl biri olacağın tamamen kendi elinde. D) Şunun davranışları son günlerde hoşuma gitmiyor. MODEL EĞİTİM YAYINLARI 9. I. Biz biz idik 12. “O” sözcüğü hem kişi zamiri hem de işaret zamiri II. Otuz iki kız idik olabilir. III. Ezildik, büzüldük IV. Bir sıraya dizildik Buna göre aşağıdakilerin hangisinde “o” sözcü- Bu bilmecenin kaç numaralı bölümünde zamir ğü kişi zamiri olarak kullanılmıştır? kullanılmıştır? A) Onun da tasmasını taktım sonunda. B) Yarın onunla son bir toplantı yapacağız. A) I B) II C) III D) IV C) Onun gibi hareketler herkese zarar verir. D) Sen onu bana ver, kendine yeni çay al. 182 6.TSürIkNçe ISForuTBUanRkaBsıO

ZAMİRLER ORTA ORTA SÖZCÜK HÂLİNDEKİ ZAMİRLER Y KOLA TAYEST - 2 KOL 6002-081 ZOR ZOR 1. Kişi zamiri İşaret zamiri Belgisiz zamir Soru zamiri 1. Kim çözmek ister bu soruları?  2. Ödül törenine onlar da katılacakmış.  3. Öğrencilerin birkaçı hasta olduğundan gelemedi.  4. O da bir köpeği sahiplenecekmiş.  Numaralanmış cümlelerden hangisinde yer alan zamirin türü yanlış işaretlenmiştir? A) 1 B) 2 C) 3 D) 4 2. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde soru zamiri var- MODEL EĞİTİM YAYINLARI 5. Belirsizlik bildiren sözcükler bir ismin yerini tutuyor- dır? sa belgisiz zamir, bir isimden önce kullanılıyor ve o A) Hasta olduğunu bana niçin söylemedin? ismi etkiliyorsa belgisiz sıfat olur. B) Verdiğim emanetleri yerine ulaştırdın mı? C) Kimler bu geziye katılmak istiyor? Buna göre aşağıdaki cümlelerde altı çizili sözcük- D) Hangi arkadaşınla katılacaksın davete? lerden hangisi belgisiz zamir değildir? A) Bazılarınız içinde bulunduğu durumu çok abartıyor. 3. Aşağıdaki dizelerden hangisinde işaret zamiri kul- B) İneklerden biri iyice yorulmuş, yürüyemiyor. lanılmıştır? C) Birtakım kişiler hâlâ eski dünyada yaşadığını dü- A) İşim gücüm budur benim şünüyor. Gökyüzünü boyarım her sabah D) Çocuklardan birkaçı acıktığını söylüyor. B) Bugün bayram günü âlem eğlenir Sen bizim yaylaya gel başın için 6. C) Ben Anadolu’yum Yıllar yılı susuz kaldım, yıllar yılı aç İsimlerin yerini işaret D) Senelerce sana hasret taşıyan yoluyla tutan zamirlere Bir gönülle kollarına atılsam işaret zamiri denir. Buna göre aşağıdaki dizelerde altı çizili sözcük- lerden hangisi işaret zamiri değildir? 4. Aşağıdakilerden hangisinde kişi zamiri kullanıl- A) Bu bahar havası, bu bahçe; mamasından kaynaklanan bir anlam belirsizliği Havuzda su şırıl şırıldır. vardır? B) Artık bunlardan hiç biri A) Resmini herkes çok beğendi. Dolaplarıma girmiyor, B) Okulumuz bu sene yeniden boyanacakmış. Kitapları kemirmiyor. C) Köpeğin de kedin kadar tatlıymış. C) Bir kuştu, allı allı bir kuş. D) Güneşte çok kalınca beni güneş çarptı. Her tüyüne bir çiçek bağladılar Uçmadı o. D) Bir gönül üşümesi bu Isınmak için eğildiğin ocak, külüyle boğuyor seni. 6.TSürIkNçe ISForuTBUanRkaBsıO 183

ZAMİRLER ORTA ORTA SÖZCÜK HÂLİNDEKİ ZAMİRLER Y KOLA TAYEST - 2 KOL ZOR ZOR 7. 9. Varlıkların yerini soru yoluyla tutan zamirlere so- İşaret zamirleri bir ismin ru zamiri denir. yerini tutarken işaret sıfat- Buna göre aşağıdaki cümlelerin hangisinde so- ları bir ismin önüne gele- ru zamiri vardır? rek o ismi belirtir. A) İnsanlara neden böyle kırıcı davranıyorsun? B) Bilgisayarımdaki bazı dosyaları sen mi sildin? C) Hanginiz bu saate kadar evi temizledi? D) Bu başarıya tek başına nasıl ulaştın? MODEL EĞİTİM YAYINLARI Aşağıdaki cümlelerin hangisinde altı çizili söz- 10. Aşağıdakilerin hangisinde diğerlerinden farklı tür- cük işaret zamiri değildir? de bir zamire yer verilmiştir? A) Onu buraya getirmezsen senin için iyi olur. A) Biz buraların eski hâlini de çok iyi biliyoruz. B) Şu kedinin tatlılığına bir bakar mısınız? B) Kardeşimin ona karşı sözlerini doğru bulmadım. C) Bunların artık hiç kimseye faydası olmaz. C) Bilir misin, sen küçükken her gün evinize gelirdim. D) Yarın onları buzdolabına yerleştiririm. D) Son günlerde bazıları ödev yapmakta zorlanıyormuş. 8. MODEL EĞİTİM YAYINLARI 11. Bir gün parmaklığa elin varmadan “Bu, şu, o” sözcükleri bir ismin yerini tutar- Bir titreyiş gibi çalar çıngırak sa işaret zamiri, bir isimden önce kullanılıp Mevsimler geçtikten sonra aradan o ismi etkilerse işaret sıfatı olur. Bu ses beni bir gün çağırsın, bırak Ahmet Kutsi TECER Buna göre aşağıdaki cümlelerin hangisinde “şu” sözcüğü zamir görevinde kullanılmıştır? A) Şu andan itibaren okula odaklanmak istiyorum. Bu dörtlüğün kaçıncı dizesinde kişi zamirine yer B) Dün akşam bize yardım eden kişi şuydu. verilmiştir? C) Artık şu durumun bir çözümünü bulmalıyız. D) Şu dağlarda bir kar olmak isterdim. A) 1 B) 2 C) 3 D) 4 184 6.TSürIkNçe ISForuTBUanRkaBsıO

ZAMİRLER KOLA ORTA TEST - 3 SÖZCÜK HÂLİNDEKİ ZAMİRLER Y 1. 6002-082 ZOR Kutay sabah nereye(I) gitti? 3. Bu görselde Komiser Durmuş, yakalanan bir suçlu- KOLAY Fatma yu sorgulamaktadır. Okula gitti. Sen sabah görmedin mi ORTA onu(II) giderken? Akif OR Z Hayır, ben(III) markete gitmiştim. MODEL EĞİTİM YAYINLARI Buna göre Komiser Durmuş’un suçluya sorduğu Fatma soruların hangisinde soru zamirine yer verilmiştir? Gökay’la birlikte gittiler. Birazdan ara- A) Bankayı soymaya kaç kişi gittiniz? yıp onları(IV) yemeğe çağırırım. B) Banka soygununu hanginiz planladınız? Akif C) Bankayı soymayı neden istiyordunuz? Bu karşılıklı konuşmada numaralanmış zamirlerle D) Bankada masum insanların olduğunu bilmiyor ilgili aşağıdaki açıklamalardan hangisi yanlıştır? A) I numaralı zamir “okul” sözcüğü yerine kullanıl- muydunuz? mıştır ve soru zamiridir. B) II numaralı zamir “Kutay”ın yerine kullanılmıştır ve kişi zamiridir. C) III numaralı zamir “Fatma”nın yerine kullanılmış- 4. tır ve kişi zamiridir. D) IV numaralı zamir “Gökay ve Kutay”ın yerine kul- lanılmıştır ve işaret zamiridir. 2. Bazı cümlelerde kişi zamirini kullanmamak cümlede MODEL EĞİTİM YAYINLARI anlam belirsizliğine yol açabilir. Bu görselle ilgili kurulan cümlelerin hangisinde Aşağıdaki cümlelerin hangisinde anlam belirsiz- liğini gidermek için cümlenin başına bir kişi za- “Varlıkların yerini tutmasına rağmen hangi varlığın miri getirilmelidir? yerine kullanıldığı tam ve açıkça belli olmayan söz- cüklerden birine” yer verilmiştir? A) Gözlerindeki bu bakışı çok iyi tanıyorum. B) Bu yaptıklarınızı asla unutmayacağım. A) Çocuklardan biri oldukça şaşırmıştır. C) Hayatımızda her zaman barış ve hoşgörü ege- B) Bu çocuk iyi bir haber alarak sevinmiştir. C) Şu, çok kızdığı için öfkesine hâkim olamamaktadır. men olmalı. D) Onlar, yüz ifadeleriyle farklı duyguları temsil et- D) Özgürlüğün de bir sınırı olmalıdır. mektedirler. 6.TSürIkNçe ISForuTBUanRkaBsıO 185

ZAMİRLER KOLA ORTA TEST - 3 SÖZCÜK HÂLİNDEKİ ZAMİRLER Y ZOR 5. 7. ORTA Pembe Kuşa Ne Oldu? KOLAY Belgisiz zamirler, ismin (I) Kitap, 2008 yılında Can Kitabevi tarafından ya-ORZ yerini belirsiz bir şekilde yımlanmıştır, çocuklara yönelik bir hikâye kitabı- tutan zamirlerdir. MODEL EĞİTİM YAYINLARI dır. (II) Kitapla aynı adı taşıyan öykünün kahra- manı Mufo'dur. Mufo, gördüğü gökkuşağını ve gökyüzünden gelen piyano sesini paylaşabilece- Buna göre aşağıdaki dizelerin hangisinde belgi- ği birini arar ancak kimse aldırış etmez. (III) O da gökyüzünden kendisine haber getirmesi için göğ- siz zamir kullanılmıştır? sünde taşıdığı Pembe Kuş’u gökyüzüne salar. A) Hepsi güzeldi kar, tipi, fırtına (IV) Pembe Kuş günlerce geri dönmez ancak duy- Günlerin geçişi ardı ardına duğu sesi duyan bir arkadaş bulur. Bu olay Mu- B) Hasretiz bir kanat şakırtısına Mavi gökte kuşlar yine uçar mı fo'nun yaşamında dönüm noktası olur. C) Uzak, çok uzağız şimdi ışıktan Metnin kaç numaralı bölümlerinde zamir kullanıl- Çocuk sesinden, gül ve sarmaşıktan D) Dönmeyen gemiler olduk açıktan mıştır? Adımızı soran, arayan var mı A) I ve II B) II ve III C) II ve IV D) III ve IV 8. I. Atatürk'ün kendisi de Türk dili üzerindeki yerli ve yabancı araştırmaları inceleyerek dönemindeki bil- ginleri Türk dili üzerinde araştırmalar yapmaya yön- lendirmiştir. 6. MODEL EĞİTİM YAYINLARI II. Türk dilinin en eski anıtları olan Göktürk yazılı (I) Kuşlar, yumurtladıkları sert kabuklu yumurta- metinlerinin ilk iki cildi onun sağlığında yayımlan- lar yoluyla üreyen, hafif ama güçlü bir iskelet ya- mış; 1940'larda yayın hayatına çıkabilen Divânu pısına sahip, sıcakkanlı, omurgalı hayvanlar gru- Lügati't-Türk ve Kutadgu Bilig gibi yapıtlar üzerin- budur. (II) Tüm dünyada yaygın olarak yaşayan de yine onun sağlığında çalışılmaya başlanmıştır. kuşların boyutları “Arı Sinek Kuşu”nda 5 cm ila “Deve Kuşu”nda 2,75 m arasında değişir. (III) On III. Türk Dil Kurumunun kuruluşuyla birlikte çağ- bin kadar yaşayan kuş türü bulunur ve bunların daş Türkçede Atatürk'ün öncülüğünde özleştirme yarısından fazlasını ötücü kuşlar oluşturur. (IV) akımı başlamıştır. Atatürk'ün ölümünden sonra Öz Kuşların türlere göre farklılık gösteren kanatları Türkçe akımı Türk aydınları arasında sürekli tartı- vardır ve kanatsız olduğu bilinen tek grup soyu şılan bir konu olmuştur. tükenmiş olan “Moa” ile “Fil Kuşu”dur. IV. Türk Dil Kurumu (TDK), Türkçeyi incelemek ve Türkçenin gelişmesi için çalışmak amacıyla 12 Numaralanmış cümlelerin hangisinde zamir kul- Temmuz 1932'de Mustafa Kemal Atatürk tarafın- dan kurulan kurumdur. Türkiye'nin başkenti Anka- lanılmıştır? ra'da yer alan kurum, Türk dili üzerine çalışmala- rın yapılıp yayımlandığı bir merkezdir. A) I B) II C) III D) IV Numaralanmış bölümlerin hangisinde birden faz- la zamir kullanılmıştır? A) I B) II C) III D) IV 186 6.TSürIkNçe ISForuTBUanRkaBsıO

ZAMİRLER KOLA ORTA TEST - 4 Y EK HÂLİNDEKİ ZAMİRLER 6002-083 ZOR 1. I. Kalbim kırıldı, seninki de kırılmış olabilir. II. Gözlerim eskiden seninkilerden daha iyi görürdü. 4. ORTA III. Seninkileri masaya koydum, ben kekleri yedim. İnsanın yavrusu çocuk KOLAY IV. Senin kazağın mavi, benimki sarı. OR Z Aşağıdakilerden hangisi bu cümlelerde ilgi zami- Koyununki kuzu ri almış altı çizili sözcüklerden herhangi birini kar- Keçininki oğlak şılamamaktadır? A) B) Ceylanınki ceren Bu dizelerde geçen ilgi zamirleri aşağıdaki isim- lerden hangisinin yerini tutmaktadır? MODEL EĞİTİM YAYINLARI A) İnsan B) Yavru C) Kuzu D) Çocuk C) D) 2. 3. tekil şahıs iyelik eki “-ı, -i, -u, -ü” ile belirtme hâl 5. Aşağıdaki cümlelerde geçen iyelik zamiri almış eki olan “-ı, -i, -u, -ü” birbiriyle karıştırılmamalıdır. sözcüklerden hangisinin ait olduğu kişi yay ay- raç içinde yanlış verilmiştir? Buna göre aşağıdaki cümlelerde geçen altı çizili A) Pantolonunuzun cebinden birkaç erik ve kayısı sözcüklerden hangisi iyelik eki almamıştır? çıkardı. (2. çoğul şahıs-siz) B) Ağacın üstünde duran meyvelere uzanmak için A) Kalemi kırılınca ağlayarak sınıftan çıktı. bir merdiven aradı. (2. tekil şahıs-sen) B) Mustafa Kemal’in Kağnısı şiirini okudum. C) Aynı gün köpeğim Alabaş da kayboldu. (1. tekil C) Bahçe dışına topu kim atarsa o getirir. şahıs-ben) D) Gözü hep yükseklerdeydi o zamanlar. D) Rotamız belli olunca rıhtımda bir hareketlilik baş- ladı. (1. çoğul şahıs-biz) 3. MODEL EĞİTİM YAYINLARI 6. İlgi zamiri olan “-ki” eki cümlede ismin yerini tu- Güzel kız, sen küçüklüğümde(I) tar. İlgi zamiri, kendinden önceki sözcüğe bitişik Bahçemizdeki(II) erik ağacının(III) En yüksek dalına kurduğum yazılır. Öksenin(IV) üstünde dolaşan Buna göre aşağıdaki cümlelerin hangisinde ilgi Saka kuşu kadar Sevimli değilsin zamiri bulunmaktadır? A) Dün arabam arızalandı bugün şirketinkini kulla- Bu dizelerdeki numaralanmış sözcüklerden han- nıyorum. gisi iyelik zamiri almamıştır? B) Fatih Sultan Mehmet ki bir devri kapatıp yenisini açmıştır. C) Akşamki kazayı hâlâ aklımdan çıkaramıyorum. D) Sendeki şansın yarısı bile ben de olsaydı keşke. A) I B) II C) III D) IV 187 6.TSürIkNçe ISForuTBUanRkaBsıO

ZAMİRLER KOLA ORTA TEST - 4 EK HÂLİNDEKİ ZAMİRLER Y ZOR 7. 10. I. Benim şiirim senin… kadar güzel olmadı.ORTA II. Mutfakta…. kirazları senKmOLi AyYedin? Eklendiği ismin hangi şahsa III. Sizin… yine işe geç kalmış anlaşılan.ORZ ait olduğunu bildiren ek IV. Bizim araba bozuktu, amcamın… ile geldik. hâlindeki zamirlere “iyelik MODEL EĞİTİM YAYINLARI Numaralanmış cümlelerin hangisindeki boşluğa zamiri” denir. yazılacak “-ki” eki ilgi zamiri olmaz? A) I B) II C) III D) IV Buna göre aşağıdaki cümlelerin hangisinde altı 11. çizili sözcük iyelik zamiri almamıştır? İsimlere gelerek onların kime veya neye ait oldu- A) Sınıfa ilk girdiğimde arka tarafta oturanlar dikka- ğunu belirten eklere iyelik zamiri denir. timi çekmişti. Buna göre Aşık Veysel’e ait aşağıdaki dizelerin B) Bu çocukların bazıları başlarını yere eğmiş duru- hangisinde birden fazla iyelik zamiri vardır? yordu. A) Güzelliğin on par’etmez C) Yanlarına vararak onlara ne olduğunu sormak is- Bu bendeki aşk olmasa B) Eğlenecek köşk bulaman tedim. Gönlümdeki köşk olmasa D) Tam bu sırada sınıfa okulun müdürü geldi. C) Tabirin sığmaz kaleme Derdin dermandır yâreme 8. I. Akşamki yemeklerimiz çok güzel olmuştu. D) İsmin yayılmaz âleme II. Onlarınki evimize çok uzak bir yerde. Aşıklarda meşk olmasa III. Tarlamız hemen sizinki ile yan yanaymış. IV. Yabancı çaylar Rize’ninki kadar güzel değil. Numaralanmış cümlelerin hangilerinde hem iye- lik zamiri hem de ilgi zamiri kullanılmıştır? A) I ve II B) II ve III C) II ve IV D) III ve IV 9. MODEL EĞİTİM YAYINLARI 12. Belirtili isim tamlamalarında düşen tamlanan Bir an onunla göz göze geldik. yerine kullanılan “-ki” ekine ilgi zamiri denir. Beni tanıyacağını düşündüm ama “Benim kalemim” yerine “benimki” dendiğinde tanıyamadı. Adımı söyleyince “-ki” eki, düşen “kalemim” tamlananı yerine gözlerini dikkatlice bana dikti. Sen kullanılmış ve ilgi zamiri olmuştur. bizim eski komşumuz değil miydin, dedi. Buna göre aşağıdaki cümlelerin hangisinde ilgi Bu parçada aşağıdaki iyelik zamirlerinden hangi- zamiri kullanılmıştır? si yoktur? A) Bir sonraki durağa daha beş saat vardı. B) Bahçedeki ağaçların hepsi kurumaya yüz tutmuştu. C) Sahibi karşıki daireyi satmaya karar vermiş. D) Seninki kütüphanede ders çalışacakmış. A) 1. tekil kişi B) 1. çoğul kişi C) 3. tekil kişi D) 2. tekil kişi 188 6.TSürIkNçe ISForuTBUanRkaBsıO

ZAMİRLER 6002-084 TESTİ - 1 ÜNİTE TARAMA MODEL EĞİTİM YAYINLARI 4. “Bu, şu, o” sözcükleri hem zamir hem sıfat ola- 1.  Varlıkların yerini işaret yoluyla tutan sözcüklere rak kullanılabilir. Bu sözcükler bir ismi işaret işaret zamiri denir. ederse sıfat, bir ismin yerine kullanılırsa zamir olurlar.  Varlıkların yerini tam olarak değil de belli belirsiz tutan sözcüklere belgisiz zamir denir. Aşağıdakilerin hangisindeki “bu, şu, o” sözcükle-  İnsan isimlerinin yerine kullanılan zamirlere kişi zamiri denir. ri farklı bir görevde kullanılmıştır? Buna göre aşağıdaki cümlelerin hangisinde bu A) Bu, hiçbir izleyicinin beklemediği bir sondu. üç zamir türüne de örnek vardır? B) Bizi yemeğe çağıran kişi şu teyzeydi. A) Beriki çocuk, yarışmanın sonuna kadar dayana- C) Herkes o kitabı okumak istiyormuş. bildi. D) Biz bu zamanlarda denize girerdik. B) Kimse bunun böyle yapılacağını bana söylemedi. C) Nereye gitmek için izin istedin sen? D) Birkaç defa buraya gelmesi için ısrarcı olmuştum. 2. Yalnız başına yaşıyordu. Yaşı yetmişi geçmişti. 5. Dün akşam buraya - - - - geldi? Kızı, kendilerinde kalması için ısrar ediyordu ama Bu cümledeki boşluğa yazılacak aşağıdaki söz- kendisi bunu istemiyordu. Ben işlerimi kendim cüklerden hangisi soru zamiri olmaz? görürüm, diyordu sürekli kızına. A) Kim B) Nereden C) Niçin D) Kimden Bu parçada “kendi” zamiri hangi şahıs yerine kul- lanılmamıştır? A) 1. tekil şahıs B) 3. çoğul şahıs C) 2. tekil şahıs D) 3. tekil şahıs 6. 3. “-i” eki, hem iyelik zamiri hem de belirtme eki ola- MODEL EĞİTİM YAYINLARI İsmin yerini tutan “-ki” rak kullanılabilir. “-i” ekini alan sözcük “Neyi, ki- ekine ilgi zamiri denir. Bu mi?” sorularına cevap veriyorsa “-i” eki belirtme eki, “Neyin, kimin?” sorularına cevap veriyorsa zamir kendinden önceki “-i” eki iyelik zamiri olur. kelimeye bitişik yazılır. Buna göre aşağıdaki altı çizili sözcüklerdeki “-i” eklerinden hangisi iyelik zamiri olarak kullanıl- Aşağıdakilerin hangisinde ilgi zamiri kullanılma- mamıştır? mıştır? A) Gömleği ona çok yakışmıştı. A) Sizin derdiniz dert midir benimkinin yanında? B) Telefonda sesi çok kötü geliyordu. B) Bizdeki eşyaların tamamını oraya taşıyacağız. C) Şu karşıdaki köpeği gördün mü? C) Benimki, seninki, onunki derken hep yanıldık. D) Güneşte kalmaktan yüzü kıpkırmızı olmuştu. D) Seninkini bitirip benim yemeğimi yiyor hep. 6.TSürIkNçe ISForuTBUanRkaBsıO 189

ZAMİRLER TESTİ - 1 ÜNİTE TARAMA 7. Yeryüzünde yalnız benim serseri MODEL EĞİTİM YAYINLARI 10. (I) Aslında hepsi bir rüyayla başlamıştı. (II) Ben I de herkes gibi sıradan bir insandım. (III) Bir ge- ce rüyamda kendimi bir laboratuvarda deney Yeryüzünde yalnız ben derbederim yaparken gördüm. (IV) O günden sonra bilim II adamı olmaya karar verdim. Herkesin dünyada varsa bir yeri III Numaralanmış cümlelerin hangisinde zamire yer Ben de bütün dünya benimdir derim verilmemiştir? IV A) I B) II C) III D) IV Necip Fazıl KISAKÜREK 11. Yazlıkta geçirdiğimiz iki ay boyunca her akşam kom- şularımız evimize geldi. Saatlerce süren sohbetlere Bu dizelerdeki numaralanmış sözcüklerden han- semaverde yapılan çaylar ve hanımların yaptığı ik- gileri zamir değildir? ramlıklar eşlik etti. Özellikle Zehra teyzemin yaptığı kurabiyeleri hiç unutamıyorum. A) I ve II B) I ve III C) II ve III D) II ve IV Bu metinde aşağıdakilerin hangisine yer verilmiş- tir? 8. Aşağıdakilerin hangisinde kişi zamiri kullanılma- A) İlgi zamiri mıştır? B) İyelik zamiri A) Kendi yolunu herkes kendisi belirler burada. C) Kişi zamiri B) Bu konuda yapabileceğim hiçbir şey yok, dedi. D) İşaret zamiri C) Onun böyle yapacağını tahmin etmemiştim. D) Bizim elimizin altında bu imkânlar yok ki arkadaş! 9. MODEL EĞİTİM YAYINLARI Zamirler isimlerin yerini tutan sözcüklerdir. Sözcük hâlinde zamirler ve ek hâlinde zamirler olmak üzere ikiye ayrılır. Aşağıdakilerin hangisinde açıklamada verilen her 12. Aşağıdakilerin hangisinde altı çizili sözcüğün tü- iki zamir türü de örneklenmiştir? rü diğerlerinden farklıdır? A) Son zamanlar yaptıklarıma bakma ne olursun, A) Bu, son zamanlarda duyduğum en güzel haberdi. benim aklım başımda değil. B) Bu insanların ne zaman ne yapacağı belli olmu- B) Söylediklerimi kafana takma ne olursun, söyle- yor. diklerim ipe sapa gelir şeyler değil. C) Bunun sana nasıl bir faydası olacağını zannedi- C) Ellerimde çiçekler, kapında sırılsıklam görürsen yorsun? bir gün şaşırma. D) Buna bir çare bulmanın zamanı çoktan geldi. D) Beni böyle çaresiz, beni böyle derbeder, beni böy- le ortalarda bırakma. 6.TSürIkNçe ISForuTBUanRkaBsıO 190

ZAMİRLER 6002-085 TESTİ - 2 ÜNİTE TARAMA 4. Aşağıdakilerin hangisinde soru anlamı zamirle sağlanmıştır? 1. (I) Sığırcık ülkemizde her mevsim yaygın olarak A) Bu yağmurda nereye gidiyorsunuz? görülen kuşlardan biri. (II) Bu kuş, renkleri ve hep B) Ne zaman geleceksiniz buraya? birlikte dans edermişçesine yaptıkları uçuşlarıyla C) Hangi evi beğenmiştiniz kiralamak için? sürprizlerle dolu. (III) Sığırcık uzaktan küçük siyah D) Bu kadar güzel ödevleri nasıl yaptınız? bir kuş gibi görünür. (IV) Ama yakından başında- ki tüylerin parlak mor, kanatlarındakilerinse yeşil ve kahverengi olduğunu fark edersiniz. MODEL EĞİTİM YAYINLARI 5. İsimlere eklenerek isimlerin Numaralanmış cümlelerin hangisinde belgisiz za- kime ya da neye ait olduğu- nu belirten iyelik ekleri iyelik mir kullanılmıştır? zamiri olarak adlandırılır. A) I B) II C) III D) IV 2. Aşağıdakilerin hangisinde ilgi zamiri kullanılma- Buna göre aşağıdakilerin hangisinde iyelik zami- mıştır? A) Elindekileri alt kata taşımak için uğraşıyordu. ri kullanılmamıştır? B) Hep kendisininkileri ön plana çıkarması iyi değil. A) Bilgisayarın bozulması hepimizin işini aksattı. C) Benim arabam seninkinden daha kötü derdi hep. B) Okulun tamirat işleri bu sene çok uğraştıracak. D) Bilgisayarım sizinkinden daha yeni. C) Müdür Bey toplantıyı değerlendirmek istiyor. D) Evimin verdiği huzuru hiçbir yerde bulamıyorum. 3. Aşağıdakilerin hangisinde altı çizili sözcük, hem sözcük hem de ek hâlinde zamire örnek gösteri- MODEL EĞİTİM YAYINLARI 6. lebilir? A) Benim bu konudaki görüşlerimi sen de bilirsin. Başka bir aşk istemez, aşkınla çarpar kalbimiz B) Herkes kendininkini kullansa senin silgin bitmez. C) Evdekileri okula ne zaman götüreceğiz. Ey vatan gözyaşların dinsin, yetiştik çünkü biz D) Masanın bacakları yüke dayanamayıp kırıldı. Gül ki sen, neşenle gülsün ay, toprak, deniz Ey vatan gözyaşların dinsin, yetiştik çünkü biz Cemal Edhem YEŞİL Bu şiirin kaçıncı dizesinde sözcük hâlinde zamir kullanılmamıştır? A) 1 B) 2 C) 3 D) 4 6.TSürIkNçe ISForuTBUanRkaBsıO 191

ZAMİRLER TESTİ - 2 ÜNİTE TARAMA 7. 9. (I) Onlar köküdür memleketin, dallara yürüyen Varlıkların yerini tutmalarına rağmen hangi varlı- su bu kökte saklıdır ğın yerine kullanıldığı tam ve açıkça belli olma- (II) Onlar umudun temeli, onlar kanadı yan sözcüklere “belgisiz zamir” denir. hürriyetin, halkın aklıdır (III) Kaç kere, kaç yerde baltalandı kök yürümez oldu su, dallar kurudu Aşağıdaki dizelerin hangisinde belgisiz zamir kul- (IV) Kırıldı kanat öldürdüler aklı ve sonra yolladılar insanları salhaneye lanılmamıştır? A) Kimsesiz hiç kimse yok, herkesin var kimsesi MODEL EĞİTİM YAYINLARI Kimsesiz kaldım, yetiş ey kimsesizler kimsesi Bu şiirin kaçıncı dizelerinde ek hâlinde zamir kul- B) Sen benim hiçbir şeyimsin yazdıklarımdan çok lanılmamıştır? daha az Hiç kimse misin, bilmem ki nesin lüzumundan A) I ve II B) I ve IV C) II ve III D) III ve IV fazla beyaz C) Yabancı bir şarkı gibi yarım, yağmurlu bir ağaç 10. Aşağıdaki dizelerin hangisinde belgisiz zamire yer verilmiştir? gibi ıslak Uykumun arasında çağırdığım çocukluk sesimle A) Kumluktan serperken dallar başına Geç hızla, merdiven gelir karşına ağlayarak B) Bir melek su taşıdı D) Altımdan kaydırdı bir el minderi Biri serinlik taşıdı uzaktan Herkes yatağında, ben ayaktayım C) Sivas yollarında geceleri Katar katar kağnılar gider D) Kamyonlar gelir geçer, kamyonlar gider Toz duman içinde 8. MODEL EĞİTİM YAYINLARI 11.  Kişi adlarının yerini tutan zamirlere “kişi zamiri” Belirsizlik bildiren sözcükler bir ismin yerini tu- denir. tuyorsa belgisiz zamir, bir isimden önce kullanı- lıyor ve o ismi etkiliyorsa belgisiz sıfat olur.  İsimlerin yerini işaret yoluyla tutan zamirlere “işa- ret zamiri” denir. Buna göre aşağıdaki cümlelerde altı çizili sözcük-  İsimlerin yerini tutan fakat yerini tuttuğu isim ke- sin ve net olmayan zamirler “belgisiz zamir\" de- lerden hangisi belgisiz zamir değildir? nir. Aşağıdakilerin hangisinde açıklaması verilenle- A) Bazen elimizden hiçbir şey gelmemesi ne kadar rin dışında bir zamire yer verilmiştir? acı. A) Bu işi yapmayı kendisi istedi. B) Yaptıklarını herkesin beğenmesini beklememelisin. B) Artık onu sahibine vermelisin. C) Her konuda sana destek olmak herkesin vazife- C) Bazısı benim yanımda rahat olamıyormuş. D) Kim bu cennet vatanın uğruna olmaz ki feda? sidir. D) Bazıları senin benimle iyi olmanı kabullenemiyor. 192 6.TSürIkNçe ISForuTBUanRkaBsıO

ZAMİRLER 6002-086 TESTİ - 3 ÜNİTE TARAMA 1. “O” sözcüğü kişilerin yerine kullanılırsa “kişi zamiri” insan dışındaki varlıkların yerine kullanılırsa “işaret zamiri” olur. “O” sözcüğü aşağıdaki görsellerden hangisinin yerine kullanılırsa kişi zamiri olur? A) B) C) D) 2. Aşağıdakilerin hangisinde ek hâlinde birden fazla zamir kullanılmıştır? A) Okulun ilk gününde bana sınıfımı öğretmenim göstermişti. B) Bu işi yalnız yaptığı için her zaman gurur duyuyordu. C) Okuduğum kitabı serviste unutunca çok üzüldüm. D) Kitabı bitirmek için sabahtan akşama kadar okurdum. 3. Zamir Türü Cümle Kişi İşaret Soru Belgisiz 1 Okulda onu ilk gördüğümde çok şaşırmıştım.   2 Böyle konularda kendi kararlarını alabilmelisin.  3 Yola çıkarken kimileri yanına eşya almaz. 4 Okuduğum kitabı kime vermemi istersin?  Bu tabloda kaç numaralı cümlede zamir türü yanlış işaretlenmiştir? A) 1 B) 2 C) 3 D) 4 6.TSürIkNçe ISForuTBUanRkaBsıO 193

ZAMİRLER TESTİ - 3 ÜNİTE TARAMA 4. Aşağıdaki görselde sözcük hâlindeki zamir çeşitleri tanımlanmış ve her biri için birer örnek cümle yazılmıştır. SÖZCÜK HALİNDEKİ ZAMİRLER Kişi adlarının yerini tutan zamirlere İsimlerinin yerini işaret yoluyla tutan kişi zamirleri denir. zamirlere işaret zamiri denir. ÖRNEK ÖRNEK Arkadaşlarım bana hep yardımcı Benim en yakın arkadaşımdır, onu olmuştur. unutamam. Kesin ve net olmayan isimlerin yerini İsimlerin yerini soru yoluyla tutan za- tutan zamirlere belgisiz zamirler denir. mirlere soru zamirleri denir. ÖRNEK ÖRNEK Herkes kendi işine gelen şeyleri ön Sen bunların hangisini seviyorsun? plana çıkarıyor. Bu görselde hangi zamir türünün örneği verilirken yanlışlık yapılmıştır? A) Kişi zamirleri B) İşaret zamirleri C) Belgisiz zamirler D) Soru zamirleri 5. Yağmur, gülşenimize sensiz, baldıran düştü, 7. Kendi sözcüğü dönüşlülük zamiridir. Bu sözcük di- Düşmanlık içimizde; dostluklar yaban düştü, ğer zamirler gibi isimlerin yerine değil, zamirlerin ye- Yenilgi, ilmek ilmek düğümlendi tarihe, rine kullanılır. Her sayfaya talihsiz binlerce kurban düştü. Aşağıdakilerin hangisinde kendi zamirinin yeri- Nurullah GENÇ ne kullanıldığı zamir ayraç içerisinde yanlış ve- Bu şiirin kaçıncı dizesinde bir zamire yer veril- rilmiştir? miştir? A) Bunu kendisine sormamız lazım. (O) A) 1 B) 2 C) 3 D) 4 B) Böyle olacağınız bize kendiniz söylediniz. (Biz) C) Kendileri için ne istediler de bizim için istesinler? 6. Albay Mehmet, emekli olduktan sonra vaktinin çoğu- MODEL EĞİTİM YAYINLARI (Onlar) D) Tüm sorunlarını kendin çözmeye çalışmalısın. nu bahçesindeki çiçeklere bakarak, kedisi Boncuk’la (Sen) oynayarak, evin ufak tefek tadilatıyla meşgul olarak geçiriyordu. Perşembeleri Bahariye Caddesi’ne çıkı- yor, ikindiüzeri eski silah arkadaşlarıyla buluşuyor, 8. Dönüşlülük zamiri cümlede yerine kullanıldığı kişi za- geçmiş güzel günleri yâd ediyordu. Kırk yıllık yol ar- kadaşı Sevim Hanım’ı emanet etmişti toprağa. Onun miriyle birlikte kullanıldığında cümleye pekiştirme an- yokluğuna alışamamıştı bir türlü. Askerî okuldan öğ- lamı katar. rendikleriyle yaşamını kolaylıkla sürdürüyordu tabii. Aşağıdakilerin hangisinde bunu örnekleyen bir Bu metinle ilgili aşağıdakilerden hangisi söyle- kullanım vardır? nemez? A) Kendi kendine kararlar alması bizi üzüyor. A) Kişi zamirine yer verilmiştir. B) Bunun böyle olmasını o kendisi istedi. B) Belgisiz zamire yer verilmiştir. C) Kendimiz için ne yaptık ki bugüne kadar? C) İyelik zamirine yer verilmiştir. D) Kendilerine bu konu hakkında detaylı bilgi verile- D) İşaret zamirine yer verilmiştir. cek. 194 6.TSürIkNçe ISForuTBUanRkaBsıO

Edat, Bağlaç, Ünlem 1 Edat 2 Bağlaç 3 Ünlem

NOTLARIM Çarpanlar ve Katlar

EDAT, BAĞLAÇ, ÜNLEM ORTA ORTA EDAT Y KOLA TAYEST - 1 1. KOL Edatlar tek başlarına bir anlam taşımaz. Cümle 6002-087 ZOR içinde kullanıldıklarında kendisinden önceki söz- ZOR cükle anlam ilgisi kurarak cümleye farklı anlam- MODEL EĞİTİM YAYINLARI 4. Numaralanmış cümlelerde “gibi” edatının cümleye lar katar. kattığı anlamlar yay ayraç içinde doğru gösterilmiş- Aşağıdaki cümlelerin hangisinde herhangi bir se , yanlış gösterilmişse sembolüyle göste- rilecektir. edata yer verilmemiştir? A) Telefonumu evde unutunca koşarak geri döndüm. I. İftar için hazırlıklarımı tamamladım gibi. (hemen B) Öyle sanıyorum ki hiç kimse annem gibi olamaz. hemen) C) Kitaplarımı bırakmak üzere kütüphaneye uğradım. D) Artık kimse kendisi için bir şey istemesin. II. Kapının sesini duyduğu gibi yerinden fırladı. (he- men, anında) 2. Aşağıdaki cümleerin hangisinde edat kullanılma- mıştır? III. Davranışlarında bir öğrenci gibi ol lütfen. (yakışır A) Akşama kadar çılgınlar gibi çalışıyordu. biçimde) B) Alper, zamanla buraya da alışacaktır. C) Kar yağdığı için okula tramvayla gittim. IV. Annemin mis gibi kokan yemeklerini özledim. D) Buraya kadar yürüdükten sonra dinlenelim. (benzetme) Buna göre “gibi” edatının cümlelere kattığı anlam- ları temsil eden semboller aşağıdakilerin hangi- sinde doğru gösterilmiştir? I II III IV A) B) C) D) 3. MODEL EĞİTİM YAYINLARI 5. “Kadar” edatı cümlede eşitlik, aşağı yukarı, süre, öl- çüsünde, derecesinde ve çokluk gibi anlam ilgileri Konuşmaz olduk düşünce (I) katar. Dizlerimizi kanatan taşlarla (II) Çoktan selamı sabahı kestik (III) Buna göre “kadar” edatı aşağıdaki cümlelerin han- Can verdiğimiz oyuncaklarla (IV) gisine “ölçüsünde, derecesinde” anlam ilgisi kat- mıştır? Bu dörtlüğü oluşturan dizelerin hangilerinde eda- A) Sultan Abdülhamit kadar planlı çalışan bir lider yoktu. ta yer verilmiştir? B) Bir hafta kadar daha beklersek iş tamamlanır. A) I ve II B) II ve III C) Buraya kadar otobüs ve trenle gelmiş. C) II ve IV D) III ve IV D) Seni her görüşümde o kadar mutlu oluyorum ki… 6.TSürIkNçe ISForuTBUanRkaBsıO 197

EDAT, BAĞLAÇ, ÜNLEM ORTA ORTA EDAT Y KOLA TAYEST - 1 KOL ZOR ZOR 6. MODEL EĞİTİM YAYINLARI 9. Edatlar, cümlede yer alan sözcükler arasında farklı “Üzere” edatı cüm- anlam ilgileri kurar. lede amaç, koşul ve yaklaşma gibi anlam Buna göre aşağıdaki cümlelerin hangisinde yer alan edatın kurduğu anlam ilgisi yanlış verilmiştir? ilgileri kurar. A) Fazla yediğim için annem cips yememi yasakla- dı. (neden / sebep) B) Hayatım boyunca yalnız Ankara’da otelde kaldım. Buna göre “üzere” edatı aşağıdaki cümlelerin han- (sadece) C) Babamın sözlerine karşı oturup boynumu bük- gisinde “yaklaşma” anlamı kurmuştur? mekle yetindim. (rakip olma) A) Artvin’e arkadaşımı görmek üzere gidiyorum. D) Dünkü baktığımız ev ancak 200 bin lira eder. (en B) Ablam geri vermek üzere bir tablet aldı. fazla) C) Güneş henüz batmadan İzmir’e varmak üzereyiz. D) Doktorasını bitirmek üzere çalışıyor. 10. 7. MODEL EĞİTİM YAYINLARI Bu görselle ilgili söylenen cümlelerin hangisin- “Göre” edatı cümlede uygunluk, görelik, ölçü ve de yönelme ilgisi kuran bir edata yer verilmiştir? karşılaştırma ilgileri kurar. A) Kaykaycı kız tırabzanlardan aşağıya doğru iniyor. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde “göre” edatı yay B) Gri renkli binalar kırmızı çatılı binadan daha yüksek. C) Kız şehrin öbür yakasına geçmek için köprüyü ayraç içinde verilen anlam ilgisini kurmamıştır? kullanmalıdır. A) Ayağını yorganına göre uzatmayı öğrenmelisin. D) Şehirde neredeyse göklere kadar binalar yapılmış. (ölçü) B) Öğretmenimize göre sınıfın hepsi çok başarılı ol- du. (uygunluk) C) Türkiye, Yunanistan’a göre çok büyük bir devlet- tir. (karşılaştırma) D) İnsanlarla münakaşaya girmek hiç bana göre de- ğil. (uygunluk) 8. I. Sonra başlamış tırmanmaya dağlara doğru 11. “İle” edatı cümlede araç, durum ve birliktelik gibi an- II. Bulutları koyun gibi gütmüştür lam ilgileri kurar. III. Okşayıp otları yaylalarda IV. Büyütmüştür. Buna göre “ile” edatı aşağıdaki cümlelerin hangi- Bu şiirin kaç numaralı dizesinde yönelme anlamı sinde “durum” anlamı kurmuştur? kuran bir edata yer verilmiştir? A) Kutay, ekmek almaya kardeşiyle gitmiş. B) Evdeki sıkıntıları ancak hoşgörüyle çözebiliriz. A) I B) II C) III D) IV C) Gökay, İstanbul’daki toplantıya uçakla gidecek. D) İsterseniz araba ile sizi gezdirebilirim. 198 6.TSürIkNçe ISForuTBUanRkaBsıO

EDAT, BAĞLAÇ, ÜNLEM ORTA ORTA Y BAĞLAÇ KOLA TAYEST - 2 KOL 1. 6002-088 ZOR Bağlaçlar, eş görevli sözcük ve sözcük grupla- ZOR rını, birbiriyle anlamca ilgili cümleleri birbirine 4. bağlayan sözcüklerdir. MODEL EĞİTİM YAYINLARI “Veya, yahut, ya da” bağlaçları birbiriyle aynı değerde olup da birinin tercih edilmesi gere- Buna göre aşağıdaki cümlelerin hangisinde altı ken iki durum arasında kullanılırlar. çizili sözcük bağlaç değildir? A) Sabaha karşı her şey yoluna girmeye başladı. Buna göre aşağıdaki cümlelerde boş bırakılan B) Annen ve sen bize yarın katılacaksınız. C) Kitap için yazarlar ile dizgiciler çok çalıştı. yerlerden hangisine “veya, yahut, ya da” bağlaç- D) Sana değer veriyorum çünkü iyi birisin. larından biri getirilemez? 2. Aşağıdaki dizelerin hangisinde bağlaç vardır? A) Mavi renkli takım elbiseyi - - - - siyah ceketi ala- A) Özgürlük için dövüşmeye gelenler bilirsin. Ölümlü günler bitti mi B) Sen petekte bir gömeç bal gibisin B) Kazak sana çok yakıştı - - - - pantolon yakışma- Renksin yazdan kıştan, tazeliksin bahardan dı. C) Sanki yeşil yaylalar gibidir gözlerin Alnımda ter ve kuvvetsin işimde C) Ahmet - - - - Akif bu soruyu rahatlıkla çözebilir. D) Ellerin var beyaz güller gibi küçücük D) Sen akşam bize gel - - - - ben size geleyim. Mutlak kalbin tomurcuklardan pembe MODEL EĞİTİM YAYINLARI 5. Bazı bağlaçlar aralarında zıtlık bulunan iki ayrı ifa- 3. deyi veya cümleyi birbirine bağlar. “Ki” bağlacı kendisinden önceki kelimeden ay- rı yazılır. Bazı bağlaçlarda “ki” kalıplaşmış ol- Aşağıdaki cümlelerin hangisinde bu açıklamaya duğu için bitişik yazılır. uygun bir bağlaca yer verilmemiştir? A) Günlerdir saatimi arıyorum ne var ki hiçbir yerde Aşağıdaki cümlelerin hangisinde ayrı yazılması bulamadım. gerekirken kalıplaşmış olduğu için bitişik yazılan B) Mustafa Kemal yalnızdı lakin arkasında milletinin bir bağlaca yer verilmiştir? olduğunu biliyordu. A) Sendeki bilgisayarı bir haftalığına ödünç alabilir C) O kadar yere baktık ama aradığımız elbiseyi bu- miyim? lamadık. B) Şehrin girişindeki parkta bir müddet dinlenip yo- D) Seni aramadım çünkü rahatsız etmek istemedim. la devam ettik. C) Görüyorum ki hatalarınızdan hâlâ bir ders çıkar- 6. I. Özge ve Rana toplantıya birazdan katılacaklar. II. İçeri girdim ve yerime oturdum. mamışsınız. III. Günlerce süren yağmurun altında çalıştılar ve D) Mademki buraya kadar yoruldunuz, bir çayımızı beklediler. için. IV. Dersin işlenişi sırasında balıklar ve ahtapotların dostluğunu gördük. Numaralanmış cümlelerin hangilerinde “ve” bağ- lacı cümleleri bağlamak için kullanılmıştır? A) I ve III B) I ve IV C) II ve III D) II ve IV 6.TSürIkNçe ISForuTBUanRkaBsıO 199

EDAT, BAĞLAÇ, ÜNLEM ORTA ORTA BAĞLAÇ Y KOLA TAYEST - 2 KOL ZOR ZOR 7.  Küçümseme MODEL EĞİTİM YAYINLARI 10. Aşağıdaki cümlelerde geçen altı çizili bağlaçlar-  Tehdit-uyarı dan hangisinin cümleye kattığı anlam yay ayraç  Abartma-pekiştirme içinde yanlış verilmiştir? Aşağıdakilerin hangisinde “de, da” bağlacı cüm- A) Buraya kadar geldim ki sen mutlu olasın. leye verilen anlamlardan herhangi birini katma- (amaç-sonuç) mıştır? B) Çalışmam da çalışmam diye ortalığı birbirine kattı. A) Sessizce ders çalışsanız da ben de kafa dinle- (abartma) sem. C) Doğum günü yaptın da bir tek beni çağırmadın. B) Sen de bizimle etkinliğe katılabilirsin. (sitem) C) Bundan sonra öğretmeninin sözünü dinleme de D) Yemek yemeyi azaltmalısın ki zayıflayabilesin. göreyim. (şart) D) Sen bir baltaya sap olacaksın da ben göreceğim. 11. 8. “Ancak” yerine “ama” bağlacı getirilebiliyorsa “ancak” I II sözcüğü bağlaç olur. Bu görsellerle ilgili kurulan cümlelerin hangisin- Buna göre aşağıdaki cümlelerin hangisinde ‟an- de bağlaca yer verilmiştir? cak” sözcüğü bağlaç görevinde kullanılmamıştır? A) Bize bu güzelliği ancak Ayşe teyzem yapar. MODEL EĞİTİM YAYINLARI A) II numaralı adam, I numaralı adam kadar güçlü B) Bizimle gelebilirsin ancak uslu durmalısın. değildir. C) Bakıyorum ancak bir türlü göremiyorum. D) Sıkıntılarımı unuttum ancak bazen aklıma geliyor. B) I numaralı adamın kasları II numaralı adamınkin- den çoktur. 9. (I) Mayıs ayının hiç bu kadar soğuk olduğunu hatırlamıyorum. (II) Özellikle müstakil evlerde C) I ve II numaralı adamlar ağırlık kaldırmaktadırlar. D) II numaralı adam, I numaralı adam gibi olabilmek yaşayan ve küçük çocukları olan aileler tekrar soba yakmaya başladılar. (III) Ağaçlarda çiçek- için çalışmalıdır. ten meyveye dönen kayısılar yeterli sıcak olma- dığı için bir türlü büyüyemedi. (IV) Bu serinliğin 12. Bazı bağlaçlar tek kelimeden oluşmaz. Cümlenin yalnız bir şeye faydası oldu: Ramazan ayında farklı yerlerinde bulunarak sözcükleri veya cümlele- oruç tutan insanlar rahat etti. ri bağlar. Bu cümlelerle ilgili aşağıdaki söylenenlerden han- Buna göre aşağıdaki cümlelerin hangisinde bir- gisi yanlıştır? den fazla sözcükten oluşan bir bağlaca yer veril- A) I numaralı cümlede “ölçüsünde, benzerlik” anlam memiştir? ilgisi kuran bir edata yer verilmiştir. A) Hem ziyaret hem ticaret için İstanbul’a gittim. B) II numaralı cümlede bağlaç, cümleleri birbirine B) Denizin derin bölgelerine doğru yüzmek tehlike- bağlamıştır. li olabilir. C) III numaralı cümlede edat, cümleye sebep-sonuç C) İster gelin ister gelmeyin, benim için fark etmez. D) Günlerdir ne yemek yedi ne su içti. anlamı katmıştır. D) IV numaralı cümlede “sadece” anlamına gelen bir edata yer verilmiştir. 200 6.TSürIkNçe ISForuTBUanRkaBsıO

EDAT, BAĞLAÇ, ÜNLEM ORTA ORTA ÜNLEM Y KOLA TAYEST - 3 1. Bir olay ya da durum karşısında KOL ortaya çıkan korku, sevinç, üzüntü, 6002-089 ZOR şaşkınlık gibi duyguları yansıtan ZOR sözcüklere “ünlem” denir. 4. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde “vah” sözcüğü Buna göre aşağıdaki cümlelerin ünlem görevinde kullanılmamıştır? hangisinde ünleme yer verilmemiştir? A) Vah yavrucak, kim bilir ne kadar üşüdü dışarıda! A) Eyvah, bütün ödevlerimi unuttum! B) Vah vah, demek ciddi bir kaza geçirdin! B) Ey, bu topraklar için toprağa düşmüş asker! C) Vah, susuzluktan dudakları ne hâle gelmiş! C) Bakışlarınızdaki bu anlamsızlığa çok kızıyorum. D) Ah vah etmenin zamanı değil, kendine gel! D) Yaşasın, sonunda tatile çıkabileceğiz! MODEL EĞİTİM YAYINLARI 5. 2. Şilteyi sererken babam poyraz tarafına son bir kez umutsuz gözler ile bakmış, ağzında ıslattığı parmağını havada bir süre boş yere Ünlemlerden bazı- tutmuş, sonra gene aynı umutsuzlukla ları duygu bildirir- “Tüh, fıs bile yok!” demişti. ken bazıları da seslenme anlamı katar. Bu parçadaki altı çizili sözcüklerden hangisi ün- Buna göre aşağıdaki cümlelerin hangisinde ün- lemdir? lem “duygu” bildirmektedir? A) Ay, bu köpek nasıl da tatlı! A) İle B) Arkadaşım, beni burada dinlemek zorundasın! B) Süre C) Dur, buradan karşıya geçiş yok! C) Tüh D) Hey, lütfen biraz susar mısınız! D) Bile 3. Aşağıdaki cümlelerde geçen ünlemlerin hangisi- MODEL EĞİTİM YAYINLARI 6. nin cümleye kattığı anlam yay ayraç içinde yan- lış verilmiştir? Çocuğum, Türkçeni geliştir A) Bravo, toplantıda çok iyi konuştun! (beğeni) Dilimiz öylesine güzel ki B) Of, bu dersler ne zaman bitecek! (kızgınlık) Durgun göllerimizce duru C) Vah, yiyeceksizlikten ne hâle gelmiş! (acıma) Akarsularımızca coşkulu D) Tüh, arabayı hızlı kullanmasaydın keşke! (piş- manlık) Bu şiirin kaçıncı dizesinde ünlem olan bir sözcük kullanılmıştır? A) 1 B) 2 C) 3 D) 4 6.TSürIkNçe ISForuTBUanRkaBsıO 201

EDAT, BAĞLAÇ, ÜNLEM ORTA ORTA ÜNLEM Y KOLA TAYEST - 3 KOL ZOR ZOR 7. Ey mavi göklerin beyaz ve kızıl süsü 10. Kız kardeşimin gelinliği, şehidimin son örtüsü! Eyvah, ilaçlarımı almayı unuttum! Of, seni dinlemekten bıktım! Yazık, kediler susuz kalmış! Bu dizelerdeki sözcük türlerine aşağıdaki cümle- Oh, sınavda istediğim bölümü kazandım! lerin hangisinde yer verilmiştir? A) Dalgalandığın yerde ne korku, ne keder Bu cümlelerde ünlem cümleye aşağıdaki anlam- Gölgende bana da, bana da yer ver B) Eyvah! Ne yer ne yâr kaldı lardan hangisini katmamıştır? Gönlüm dolu âh ü zâr kaldı C) Ey şimdi süzgün, rüzgârlarda dalgalı MODEL EĞİTİM YAYINLARI A) Bıkkınlık B) Acıma Barışın güvercini, savaşın kartalı C) Sevinme D) Şaşırma D) Yâ Rab, öleyim mi neyleyim ben Ayrı yaşayım mı sevdiğimden 11. Aşağıdakilerden hangisi “Eyvah, sular kesik, tüm muslukları açık bırakmıştım!” diyen birinin yüz ifa- desi olabilir? A) B) 8. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde ünlem cümleye MODEL EĞİTİM YAYINLARI C) D) “beğenme” anlamı katmıştır? A) Hey! Sesimi duyan var mı? 12. B) Aferin, her zaman böyle davranmalısın! Ünlemler; sevinme, coşma, kızma, acıma, şaş- C) Hayret, çok çabuk geldiniz! ma, korkma gibi duyguları anlatan; seslenme, D) Vah vah, tüm çiçekler susuzluktan kurumuş! buyruk gibi durumları bildiren sözcüklerdir. 9. Aşağıdakilerin hangisinde “ah” sözcüğü ünlem olarak kullanılmıştır? Bu açıklamaya göre aşağıdakilerin hangisinde A) Mazlumun ahı devirir şahı, demiş atalarımız. B) Hayatta en çok ah almamaya dikkat ederim. ünlem kullanılmamıştır? C) Ahlı malın kimseye faydası olmaz derdi dedem. A) Eyvah, kitaplarımı yine okulda unuttum! D) Ah, keşke herkes senin gibi çalışkan olsa! B) Sınıfın en akıllı (!) öğrencisiymiş beyim. C) Arkadaşlar, biraz daha sessiz olun! D) Ah, nerede o eski bayram ziyaretleri! 202 6.TSürIkNçe ISForuTBUanRkaBsıO

EDAT, BAĞLAÇ, ÜNLEM 6002-090 TESTİ - 1 ÜNİTE TARAMA 1. 4. (I) Çekirge bacaklarının Yeni açmış şu erik hatırlatır üzerindeki çıkıntılar, dese- Bana ağaçları çok sevdiğimi, ni ve rengi nedeniyle ba- Sevginle mi ıslanmış şu sonsuz kır zı dalsı liken türlerine O kara bırakmışsın gözlerini çok benziyor. (II) Bu özelliği çekirgenin likenlerin bulunduğu ortamlarda kolayca fark edilmemesi- ni sağlıyor. (III) Böylece çekirge avcı hayvanlar- Bu dörtlükteki altı çizili sözcüklerden hangisi dan gizlenebiliyor. (IV) Çekirgelerin avcılardan kur- edattır? tulması kolaylaşıyor ve çekirgeler rahat kaçabiliyor. Numaralanmış cümlelerden hangisinde hem edat A) Bana B) Mi MODEL EĞİTİM YAYINLARI C) Sonsuz D) O hem de bağlaç kullanılmıştır? A) I B) II C) III D) IV 2. 5. Eş görevli sözcük ve sözcük gruplarını, anlamca ilgili cümleleri birbirine bağlayan Aşağıdakilerin hangisindeki boşluğa araba söz- sözcüklere bağlaç denir. cüğü getirilirse “ile” sözcüğü edat olarak kullanıl- mış olur? A) Tüm sene boyunca okula - - - - ile gittim. Buna göre bağlaç aşağıdakilerin hangisinde cüm- B) Para biriktirip ev ile - - - - almayı düşünüyorum. C) Gösterdiği - - - - ile benim evim aynı fiyatta. leleri bağlamak için kullanılmıştır? D) Okula getirdiği oyuncaklar bebek ile - - - -ydı. A) Pazardan aldığım elma ve portakal çürük çıktı. B) Yanımıza geldi ve konuşmadan saatlerce otur- du. C) Ali de sınavdan çok yüksek puan almış herhâlde. D) Kırmızı ve al sözcükleri eş anlamlıdır. 3. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde hem edat hem MODEL EĞİTİM YAYINLARI 6. “Türkçede bir sözcük farklı cümlelerde farklı görev- de bağlaç vardır? de kullanılabilir.” A) Karşıdaki direğin ışığıyla sokağımız, balkonumuz Aşağıdakilerin hangisinde “doğru” sözcüğü edat aydınlanıyor. olarak kullanılmıştır? B) Sabaha kadar çalıştı ve bütün işlerini zamanın- A) Hayatımızın her anında doğru kararlar vermeliyiz. da yetiştirdi. B) Doğruya ulaşmak için mücadele etmeliyiz. C) Eve doğru giderken pek çok arkadaşımı görürdüm. C) Eve ancak arabayla gidersem zamanında ulaşırım. D) Büyüklerine karşı davranışları çok doğruydu. D) Ali de bu sene yapılan sınavda başarılı olamadı diye üzülüyor. 6.TSürIkNçe ISForuTBUanRkaBsıO 203

EDAT, BAĞLAÇ, ÜNLEM TESTİ - 1 ÜNİTE TARAMA 7. 10. Aşağıdakilerin hangisinde edat cümleye diğerle- Bana gelirken güzel mi güzel bir hediye almış. rinden farklı bir anlam katmıştır? A) Telefonu bozulduğu için kimseyi arayamıyor. Aşağıdakilerin hangisinde bağlaç cümleye bu B) Elinden geleni yaptığı için çok mutluydu. C) Başarılı olmak için sen de gayret etmelisin. cümlede edatın kattığı anlamı katmıştır? D) Tatile erken gittiği için onu kıskanıyorum. A) Çok ama çok özledim ben arkadaşlarımı. MODEL EĞİTİM YAYINLARI B) Masmavi gözleri olan sarışın bir kız çocuğuydu. C) Sulu sulu elmaları görünce herkesin ağzı sulandı. D) Telefonunu alırım ama sen de bana yardım ede- ceksin. 8. 11. Bana gelirken güzel mi güzel bir hediye almış. Ünlemlerden bazıları duygu bildirirken ba- zıları da seslenme anlamı bildirir. Aşağıdakilerin hangisinde bu cümlede kullanılan edat ile aynı anlama gelen bir ek kullanılmıştır? Aşağıdaki cümlelerin hangisinde ünlem “seslen- A) Bu konuda senlik bir şey yok, ben hallederim. me” bildirmektedir? B) Bence herkes aynı zamanda tatile çıkmalı. A) Sınavdan çıkınca “Oh! Dünya varmış.” dedi. C) Ona göre bir kazak bulamadık koca dükkânda. B) Hey, hemen biriniz buraya gelsin! D) Arabasıyla gittiği memleketinden arabasız döndü. C) Bütün bunları yapıp bize çaktırmayan sendin ha! D) Vay! Bu yemeği nasıl da güzel pişirmişsin öyle. 9. MODEL EĞİTİM YAYINLARI (I) Mayalar da Aztekler de çikolatayı baharatlı 12. ve acı bir içecek olarak (I) Bacalardan çıkan siyah dumanların üstüne basa basa aşağı inen kötürüm ruhların hep bir tüketiyordu. (II) Çikola- ağızdan ama uyum içinde söylediği ağıtların taya baharatların dışın- kabristana çevirdiği sokaklar görünmüyor artık. (II) Suya baktım, onun güzel uzun da kırmızıbiber ve mı- saçlarına. (III) Uzun, kemiksiz gövdesi nasıl da güzel şekillerle dönüyor. (IV) Dünküne göre ya- sır unu kattıkları da biliniyor. (III) Çikolatayı bir kap- vaşça uzandım suya. tan diğerine tekrar tekrar boşaltarak köpürtüyor, son- Numaralanmış cümlelerin hangisinde cümleye kar- ra da içiyorlardı. (IV)Ancak bu içeceği Mayalar sı- şılaştırma anlamı katan bir edata yer verilmiştir? cak, Aztekler soğuk olarak içiyordu. A) I B) II C) III D) IV Numaralanmış cümlelerin hangisinde birden faz- la bağlaç kullanılmıştır? A) I ve II B) I ve III C) II ve IV D) III ve IV 204 6.TSürIkNçe ISForuTBUanRkaBsıO

EDAT, BAĞLAÇ, ÜNLEM 6002-091 TESTİ - 2 ÜNİTE TARAMA 1. 4. Tek başlarına bir anlam taşımayan, ken- disinden önceki kelimeyle ilgi kurarak cüm- Seninle daha nice güzel günler gö- le içinde anlam kazanan sözcüklere edat recektik lakin zamanımız burada (ilgeç) denir. bitti. Bu cümlede altı çizili sözcüğün yerine aşağıda- Aşağıdakilerin hangisinde altı çizili sözcük edat kilerden hangisi getirilemez? olarak kullanılmamıştır? A) Ama B) Fakat C) Ancak D) Hatta A) Uçak ile yapılan seyahatler her zaman daha gü- venli olmuştur. 2. Aşağıdakilerin hangisinde edatın cümleye kattı- MODEL EĞİTİM YAYINLARI ğı anlam yanlış verilmiştir? B) Okulun kapısına doğru arabasını park etmiş, bek- liyordu. A) Bundan sonra bütün tatillerime annem ile gide- ceğim. (Birliktelik) C) Bu konuda yalnız ondan yardım alabilirim, baş- kası yardım etmez. B) Cennet gibi vatanımızın olması bizim en büyük şansımız. (Karşılaştırma) D) Onu dün çok aradım ancak hiç cevap vermedi, geri aramadı. C) Okul kitaplarını teslim etmek üzere alabilirsin. (Koşul) 5. “İçin” edatı cümlelere farklı anlam ilgileri katar. Aşağıdakilerin hangisinde “için” edatı cümleye di- D) Okul olarak bin kadar öğrenciye yardım ediyoruz. (Yaklaşıklık) ğerlerinden farklı bir anlam ilgisi katmıştır? A) Her gün böyle yaptığı için ondan soğudum. B) Bunu sana söylememek için kendimi zor tutuyorum. C) Derslerine iyi çalıştığı için onu tatile götüreceğim. D) Bir çuval inciri berbat ettiği için ona kızgınım. 3. (I) Antarktika kalın MODEL EĞİTİM YAYINLARI 6. Aşağıdaki dizelerin hangisinde ünleme yer veril- bir buz örtüsüyle miştir? kaplı bir kıta. (II) Bu A) Bütün insanlar için sevgiyle doluydu buz örtüsü sürekli Çıktı apansız o dönülmez yolculuğa yer ve şekil değişti- B) Zannetme ki her şey bitti sevdiğim riyor, büyüyor ya da Bir gün yeşerecek şu sararmış yapraklar küçülüyor. (III) Bu değişimler, iklim değişikliği C) Sen benim gökyüzümdün, denizim, toprağımdın konusunda çalışan araştırmacılar için önemli Şimdi bir hatıra olamazsın belirsiz, uzak veriler sağlıyor. (IV) Bu nedenle araştırmacılar D) Belki haziranda mavi benekli çocuksun kıtadaki buz örtüsünde gerçekleşen değişimleri Ah seni bilmiyor kimseler bilmiyor dikkatle izliyor. Numaralanmış cümlelerin hangisinde edat (ilgeç) kullanılmamıştır? A) I B) II C) III D) IV 6.TSürIkNçe ISForuTBUanRkaBsıO 205

EDAT, BAĞLAÇ, ÜNLEM TESTİ - 2 ÜNİTE TARAMA 7. 10.  Küçümseme  Azarlama Ey gönül keşfet kendini sen bilesin sen seni (I)  Direnme Aşağıdaki cümlelerin hangisinde “de, da” bağla- Kendi kendini görmezsen ne bilesin sen seni (II) cı cümleye bu anlamlardan birini katmamıştır? Seni sen edeni bilip teslim eyle kendini (III) A) Konuşmam da konuşmam diye tutturunca vaz- Makam ve mevkîn bilip aşma sakın kendini (IV) geçtik. B) Bu işleri bitireceksin de benim gözüm görecek. Bu dörtlüğün kaçıncı dizesinde ünleme yer veril- C) Toplantıda kötü konuşanlara “Lafını bil de konuş!” miştir? diye bağırdı. D) Yandaki binanın mimarı da bizimkiyle aynı kişidir. A) I B) II C) III D) IV 8. MODEL EĞİTİM YAYINLARI 11. Sen istediğin kadar alay et. Ben on sekiz yaşın- Yaramazlıklarına hep göz yumdum. Ancak bir sü- I I da olacağım bugün. Tek bir tel beyazım olmaya- re sonra şikâyetlerden usanarak onunla ilgilen- II III II cak. Zorla sağa yatıracağım isyankâr saçlarımı. meyi bıraktım. Şimdi sadece ‘‘Oh olsun’’ diyo- III Alnımdaki kırışıklar özenle ütülenmiş olacak. rum. Zira artık onun için vakit çok geçti. IV IV Numaralanmış sözcüklerden hangisinin türü Numaralanmış sözcüklerden hangisinin türü ün- edattır? lemdir? A) I B) II C) III D) IV A) I B) II C) III D) IV 9. Eş görevli sözcük ve sözcük gruplarını, birbiriyle an- MODEL EĞİTİM YAYINLARI 12. Aşağıdaki parçaların hangisinde birden fazla bağ- lamca ilgili cümleleri birbirine bağlayan sözcüklere laç kullanılmıştır? “bağlaç” denir. A) O gün park da futbol sahası da çok kalabalıktı. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde geçen altı çizi- Çocuklara oyun sözü vermiştim fakat oyun oyna- li sözcük bağlaçtır? yacak yer bulamıyorduk. A) Boynuma sarılmasını beklemedim ama bir kuru B) Kitabımı okumak için odama geçtim. Odam çok “Hoş geldin”i çok görmemeliydi bana. sıcak ve havasızdı. Terasa çıkmaya karar verdim. B) Kalbimden aldığı ısırığın büyüklüğünü, dişlerini C) Çay toplamak için köye gelen Gürcü işçilerin ye- kalbimin neresine kadar gömdüğünü en iyi o bi- meklerini ben hazırlıyordum. Bu iş de en az çay liyordu. toplamak kadar zordu. C) Eski günlerinden bir şeyler anımsayan ihtiyarlar D) Kars’a geldikten iki gün sonra kar yağmaya baş- gibi gülümseyerek uzaklara daldı. ladı. Her tarafı beyaz örtü kaplamıştı ama ben bundan hiç şikâyetçi değildim. D) Vâdesi hiçbir vakit dolmayacak dostluk senetleri için vesikalık fotoğraflar koyacağım cüzdanıma. 206 6.TSürIkNçe ISForuTBUanRkaBsıO

EDAT, BAĞLAÇ, ÜNLEM 6002-092 TESTİ - 3 ÜNİTE TARAMA 5. Aşağıdaki altı çizili edatlardan hangisinin cümleye kattığı anlam yay ayraç içinde yanlış verilmiştir? 1. “İçin” edatı aşağıdakilerin hangisinde cümleye di- ğerlerinden farklı bir anlam katmıştır? A) Buraya yalnız seni görmeye geldim. (sadece) A) Buradan ayrılmak için birtakım hazırlıklar yapa- B) Erzaklarımız ancak bir hafta yetebilir. (en fazla) cağım. C) Gözümüzü boyamak için yalan söyledi. (amaç) B) Seni burada gördüğüm için çok mutlu oldum. D) Geri vermek üzere biraz kahve aldım. (sebep) C) Bunu söylemek için neden bu kadar bekledin? D) Kaç gece uykusuz geçti bu sınavı kazanmak için? 2. (I) Kültür yolculuğu belli bir özgüven ister. (II) Benli- MODEL EĞİTİM YAYINLARI 6. “Kadar” edatı cümlelere karşılaştırma, benzerlik, eşit- ğimizi kaybetmiyoruz inancı ve geleceğimizi kuruyo- lik, yaklaşıklık, ölçü gibi anlamlar katar. ruz heyecanı şarttır. (III) Millî kültürle ilgili gelişmele- ri izlerken hayallerimizi dondurmamalı ve yeni ufuk- Buna göre aşağıdaki cümlelerin hangisinde “ka- lara yelken açmalıyız. (IV) Kültürümüzü korumaya dar” edatı cümleye benzerlik anlamı katmıştır? çalışmalı ancak bunu yaparken birtakım unsurları A) Gül kadar güzel gözleri vardı. göz önünde bulundurmalıyız. B) Sabaha kadar gözüme uyku girmedi. C) Üç yüz kadar öğrenci bahçede sıra oldu. Numaralanmış cümlelerin hangisinde bağlaca yer D) En az babası kadar güçlü bir çocuk olacak. verilmemiştir? 7. “Gibi” edatı aşağıdaki cümlelerin hangisine cüm- A) I B) II C) III D) IV leye “olabilirlik” anlamı katmıştır? A) Onun gibi nazik birini hiç görmedim. 3. Derinden derine ırmaklar ağlar B) Yağmur yağacak gibi hissediyorum. C) Ahmet, herkes gibi yavaşça ilerledi. Uzaktan uzağa çoban çeşmesi D) Senin gibi çalışkan birine sormalıyım. Ey suyun sesinden anlıyan bağlar 8. “İle” sözcüğü farklı cümlelerde edat ya da bağlaç ola- rak kullanılabilir. İle sözcüğünün yerine “ve” getirile- Ne söyler şu dağa çoban çeşmesi biliyorsa ile bağlaç, getirilemiyorsa ile edattır. Faruk Nafiz ÇAMLIBEL Buna göre aşağıdakilerin hangisinde “ile” sözcü- ğü hem edat hem de bağlaç görevinde kullanıl- Bu dörtlüğün kaçıncı dizesinde ünleme yer veril- mıştır? A) Arabayla gittiğimiz yerden uçakla dönmek zorun- miştir? da kaldık. B) Osman ile Ahmet yıllardır memleketlerinde aile- A) 1 B) 2 C) 3 D) 4 MODEL EĞİTİM YAYINLARI leriyle yaşıyor. C) Pazardan domates ile biber, armut ile elma al; 4. Korku, pişmanlık, üzüntü, telaş, sevinç, şaşkınlık gi- akşama yeriz. bi aniden beliren duyguları anlatan sözcüklere ün- D) Sıfat ile zarf, isim ile zamir en çok karıştırılan ko- lem denir. Seslenme ve hitap bildiren sözcükler de nulardandır, dedi. ünlemlerdir. Buna göre aşağıdakilerin hangisinde ünlem kul- lanılmamıştır? A) Arkadaşlar, lütfen herkes yerine geçebilir mi? B) Eyvah! Her şey daha da kötü olacak, baksana. C) Ah etmekle yetineceğimi sanıyorsan yanılıyorsun. D) Tüh, ben de bu saatte açık yer bulurdum diye dü- şünmüştüm. 6.TSürIkNçe ISForuTBUanRkaBsıO 207

EDAT, BAĞLAÇ, ÜNLEM TESTİ - 3 ÜNİTE TARAMA 9. I. Ali ile Ahmet uzun yıllardır bu mahallede oturuyor. II. Kapıyı araladı ve arkadaşı ile içeri girdi. III. Kek için biraz kabartma tozu ile vanilya gerekiyor. IV. Yanına aldığı bıçak ile elmaları soydu. Numaralanmış cümlelerde “ile” sözcüğü hangi görevlerde kullanılmıştır? A) I ve II. cümlede B) I ve II. cümlede C) I ve III. cümlede D) I ve III. cümlede bağlaç edat edat bağlaç III ve IV. cümlede III ve IV. cümlede II ve IV. cümlede II ve IV. cümlede edat bağlaç bağlaç edat 10. “Üç İstanbul” Mithat Cemal Kuntay'ın 1938 yılında yayımlanan tarihî romanıdır. Romanda İstanbul'un üç dönemi 1936 yılından geriye dönerek anlatılır ve(I) Osmanlı Devleti’nin hangi şartlar altında sona erdiğine kadar(II) ser- gilenir. İstanbul'un esere konu olan üç dönemi, romanın başkahramanı Adnan'ın yaşamındaki üç dönemi de(III) kapsar: fakir ve idealist Adnan, zengin ve önemli Adnan, hasta ve bedbaht Adnan. Bu metinde numaralanmış sözcüklerin görevleri sırasıyla aşağıdakilerden hangisidir? A) I Bağlaç B) I Edat C) I Bağlaç D) I Edat II Bağlaç II Edat II Edat II Edat III Edat III Edat III Bağlaç III Bağlaç 11. Tek başına bir anlam taşımayan, kendisinden önceki kelimeyle ilgi kurarak cümle içinde anlam kazanan sözcük- lere edat (ilgeç) denir. Edatlar cümlede değişik anlam ilgileri oluşturabilir. Buna göre aşağıdakilerin hangisinde altı çizili edatın cümleye kazandırdığı anlam ayraç içerisinde yanlış verilmiştir? A) Bu kazağı senin için aldım. (Özgü, has) B) Bana göre bu işleri yapmak cesaret ister. (Görelik) C) Sabaha kadar arkadaşlarımla oturacağım. (Zaman) D) Bu yıl kar yağmadığı için kuraklık bekleniyor. (Amaç) 12. Eş görevli sözcük ve sözcük gruplarını, anlamca ilgili cümleleri birbirine bağlayan sözcüklere bağlaç denir. Bağ- laçlar cümleye yeni bir anlam kazandırmaz. Buna göre aşağıdakilerin hangisinde altı çizili sözcük bağlaç değildir? A) Oraya ben de gittim fakat gittiğimde kimse yoktu. B) Ancak senin yapabileceğin bir iş vardı orada. C) Üzüldüm hatta üzüntümü de kendisine ilettim. D) Ali ve Ayşe de bu yıl mezun olacaklarmış okuldan. 208 6.TSürIkNçe ISForuTBUanRkaBsıO

Söz Sanatları ve Metin Türleri 1 Söz Sanatları 2 Metin Türleri

NOTLARIM Çarpanlar ve Katlar

SÖZ SANATLARI VE METİN TÜRLERİ KOLA ORTA TEST - 1 SÖZ SANATLARI KOLAYY 6002-093 ZOR 1. 4. (I) Yıllarca kapalı kalmış ahşap, oymalı kapı ar- Bir ibret dersi vermek ama- cıyla insan dışı varlıklara dına kadar açıldı. (II) Pas tutmuş dövme mente- insana ait özellikler yükle- nerek ve sözler söylete- şeler can havliyle gıcırdadı. (III) Sanki yaslandığı rek başlarından geçenle- duvarı uyandırmak istercesine büyük bir gürültüy- rin anlatıldığı metin türüne le esnedi, gerindi, kendine geldi. (IV) Karanlık “fabl” denir. Buna göre fabllarda en çok başvurulan söz sa- odanın en dip köşesinden “Kim var orada?” diye natları aşağıdakilerden hangisidir? sordu, beklenmedik boğuk bir ses. A) Konuşturma, kişileştirme Numaralanmış cümlelerin hangisinde veya han- MODEL EĞİTİM YAYINLARI B) Benzetme, kişileştirme gilerinde kişileştirme yapılmamıştır? C) Abartma, konuşturma D) Benzetme, abartma A) Yalnız I B) I ve IV C) II ve III D) III ve IV 2. 5. Seni düşünürken Ne zaman ayrılık saati gelse Bir çakıl taşı ısınır içimde Bir gariplik çöker içime birden Bir kuş gelir yüreğimin ucuna konar Kalan tek anı gibi bir devirden Bir gelincik açılır ansızın Durmadan çalınır o gamlı beste Bir gelincik sinsi sinsi kanar Sanki bilir dem hazin öykümüzü Bulutlar ağlar, kararır gökyüzü Bedri Rahmi EYÜBOĞLU Bu dizelerde hangi söz sanatına yer verilmiştir? A) Benzetme B) Kişileştirme Bu parçada kişileştirilen varlıklar aşağıdakiler- C) Tezat D) Konuşturma den hangisidir? MODEL EĞİTİM YAYINLARI A) Saat, anı B) Anı, bulut C) Bulut, dem D) Gökyüzü, bulut 3. Yılan gibi kıvrılan köy yolunda giderken buraya ilk gelişimi hatırladım. Bu cümledeki söz sanatı aşağıdakilerden hangi- 6. Hasta düştüm hey ağalar sinde vardır? Halim bilmez dağlar şimdi Düşman gibi dost karşımda A) Siyah ve dalgalı saçları rüzgârla birlikte sağa so- Zülüflerin bağlar şimdi la uçuşuyordu. B) Kitap, her kapıyı açan sihirli bir anahtar gibidir. C) Tüm dünyayı dolaştım seni bulmak için. Bu dizelerde hangi söz sanatına yer verilmemiş- D) Bilge ağaç, yeni fidanlara ormanın geçmişini an- tir? latıyordu. A) Tezat B) Kişileştirme C) Benzetme D) Konuşturma 6.TSürIkNçe ISForuTBUanRkaBsıO 211

SÖZ SANATLARI VE METİN TÜRLERİ KOLA ORTA TEST - 1 SÖZ SANATLARI KOLAYY ZOR 7. Yağmurun bu deli yağışı boşuna değilmiş 9. Dertli, ne ağlayıp gezersin bur’da Güneşin utangaç yüzünü bu kadar saklaması Ağlatırsa Mevla’m yine güldürür Şimdi dur desen bütün martılardan silkinirim Nice dertli kondu, göçtü burada Bütün martılar silkinir kanatlarını ölümün beyazından Ağlatırsa Mevla’m yine güldürür Ve ben Beyazıt’ın güvercinleri gibi umarsız Bahtiyar ASLAN Yunus Emre Bu dörtlükte hangi söz sanatına başvurulmuş- Bu dizelerde aşağıdaki varlıklardan hangisi kişi- leştirilmemiştir? tur? A) B) MODEL EĞİTİM YAYINLARI A) Karşıtlık B) Benzetme C) Kişileştirme D) Abartma Güneş Martı 10. C) D) Burnumu değiştirmek istedim Daha güzel olmak için Güvercin Yağmur Burnum bana dedi ki: “Beni değil” “Kafanı değiştir.” Basri İMECE Bu dizelerde görülen söz sanatı aşağıdakilerden hangisidir? 8. A) Konuşturma B) Kişileştirme C) Benzetme D) Tezat Konuşturma sanatı, insan dışı varlıklara konuşma özelliği ver- MODEL EĞİTİM YAYINLARI 11. meye denir. Bir cümlede konuş- Bir durum veya özelliğin olduğundan çok turma sanatı olabilmesi için mut- fazla veya çok az gösterilmesine “abartma” laka insan dışı bir varlığın ağ- denir. zından çıkmış bir söz olması gerekir. Buna göre aşağıdakilerden hangisinde abartma Buna göre aşağıdakilerden hangisinde konuştur- yapılmıştır? ma sanatı kullanılmamıştır? A) Beni bekleyen dünya kadar iş var. B) Seni ben de çok seviyorum. A) Bu rüzgâr belimi kıracak, dedi küçük fidan. C) Artık yollarımızın ayrılma vakti geldi. B) Kavak ağacı “Ama benim meyvem olmaz ki!” di- D) Bu kadar eziyete kimse dayanamaz. ye güldü. C) Papatya ve nergis koyu bir sohbete dalmıştı. D) Ben de buğday tarlasına geleceğim, dedi küçük tavşan. 212 6.TSürIkNçe ISForuTBUanRkaBsıO

SÖZ SANATLARI VE METİN TÜRLERİ ORTA ORTA SÖZ SANATLARI Y KOLA TAYEST - 2 KOL 6002-094 ZOR ZOR 1. MODEL EĞİTİM YAYINLARI 3. Bir kubbe boşluğunda yankılanır ayak seslerim Soluk soluğa kaçan benim belki kovalayan benim Bu görselle ilgili söylenen cümlelerin hangisin- Bu dizelerde görülen söz sanatına aşağıdakilerin de abartma sanatına başvurulmuştur? hangisinde yer verilmemiştir? A) Erciyes Dağı bize neredeyse iki şehir arasındaki mesafe kadardı. A) Ben gidip başıma belâlar aramışım B) Karlı zirvelerinden buz gibi suların aktığı bu dağ O kalıp Mevla’sını bulmuş çok ihtişamlıydı. B) Bir varken bir yok oldu C) Parmağıyla Erciyes’i gösterip “İşte onun kadar İşte dünyamızın işleri dertliyim!” dedi. C) Beşerin zıddına, hayvan soyu insanlaşıyor D) Uzaklardan bize seslenen dağ, bir şeyler anlat- Yiğidin şefkati yok, lâkin itin şefkati var mak istiyordu. D) Zaman o gül gibi gül görmemiş zaman olalı Gülün güzelliği dillerde destan olalı 2. Bir kuzu gördüm, uçurtmayı yiyordu Bir eşek gördüm yoncayı anlıyordu 4. Enginde gün batıyor suların süsü gibi, Nasihat otlağında bir inek gördüm, doymuştu Sular öyle temiz ki annemin yüzü gibi Bir şair gördüm, konuşurken bir zambağa “siz” diyordu Yeni gurbete çıkmış bir kalp öksüzü gibi Yunus Emre Başucumda en uzak, en yakın hâtıralar Bu dörtlükte aşağıdaki varlıklardan hangisine insa- Aşağıdakilerin hangisinde benzeyen ve kendisine na ait özellikler verilerek kişileştirme yapılmıştır? A) B) benzetilen ile ilgili yanlış eşleştirme yapılmıştır? C) D) Benzeyen Kendisine Benzetilen A) Günün batması Suların süsü B) Sular Annenin yüzü C) Hatıralar Öksüz D) Gurbet Kalp MODEL EĞİTİM YAYINLARI 5. I. O çay ağır akar, yorgun mu bilmem Mehtabı hasta mı solgun mu bilmem II. Rüyalı beldeler yolcusu gibi Bu tenha yollarda hep seni andım III. Derinden derine ırmaklar ağlar Uzaktan uzağa çoban çeşmesi IV. Her sabah onunla uyanır, güler Gümüş aydınlıkta serviler, güller Numaralanmış dizelerin hangisinde insan dışı bir varlığa insan özelliği verilmemiştir? A) I B) II C) III D) IV 6.TSürIkNçe ISForuTBUanRkaBsıO 213

SÖZ SANATLARI VE METİN TÜRLERİ ORTA ORTA SÖZ SANATLARI Y KOLA TAYEST - 2 KOL ZOR ZOR 6. Göklerde kartal gibiyim MODEL EĞİTİM YAYINLARI 9. Kanatlarımdan vuruldum Ve bir akşam çalıp güzelliğini Dokusam bir güneşle gökyüzüne Bu dizelerde görülen söz sanatı aşağıdakilerden Uyanıp baksalar ki gökyüzüsün hangisinde yoktur? Seni lâkin yine hiç görmeseler Beşir AYVAZOĞLU A) Evler bir nara benzer Nar tanesi, sofalar B) Açılan bir gülsün sen yaprak yaprak Aşağıdakilerden hangisi kullanılan söz sanatı ba- Ben aşkımla bahar getirdim sana C) Kanı çekiliyor evlerin kımından bu dizelerle özdeştir? Eriyip dökülüyor damlar D) Islak bir yorgan gibi sımsıkı bürüneyim A) Görmeyen göz açılır dönse sana Örtün, üstüme örtün, serin karanlıkları Görse kalkar kötürüm sanki seni B) Kul Mustafa karakolda gezerken Gülle kurşun yağmur gibi yağarken C) Şiir bir cennet bahçesi Girmeyene anlatılmaz D) Sevincinden ağlayan, gülen, haykıran rüzgâr Kalplere sevinç, umut ve inanç getiriyor 7. 10. İnsan dışındaki varlıkların konuşturulması sanatına Ayrılıktan yanaydı yaşantımız “konuşturma” denir. Kavuşma ne kadar uzaktı Bilmek isterim dağlar Aşağıdakilerin hangisinde konuşturma sanatına Kavuşmaya daha çok var mı? başvurulmamıştır? A) Dinle ak bakışlı çeşme söylüyor: Bu dörtlükte başvurulan söz sanatı aşağıdakiler- Kaç yıldır akarım bilmem pazar yerini. B) Akıl ersin ermesin sevdama, den hangisidir? Senden yanayım dedi yeşeren dal, senden yana! C) Dal bir gün dedi ki tomurcuğuna: A) Kişileştirme B) Konuşturma Tenimde bir yara işler gibisin. C) Benzetme D) Tezat D) Kapılarda bıraktılar her şeyleri her şeyleri. Ey üzünç, yalnız bir seni mi aldılar içeri? 8. MODEL EĞİTİM YAYINLARI Kara gece gibi akıyordu ırmak 11. Ben gidersem sazım sen kal dünyada Dibinde uçurumun, kıvrılarak Gizli sırlarımı aşikâr etme Ona bir tepeden bakıyordum Bu dörtlükte aşağıdaki söz sanatlarından hangi- Ruhum onunla birlikte akarak sine yer verilmiştir? Ataol BEHRAMOĞLU A) Kişileştirme B) Benzetme Bu dörtlükte başvurulan söz sanatı aşağıdakiler- C) Abartma D) Konuşturma den hangisidir? A) Abartma B) Kişileştirme C) Benzetme D) Konuşturma 214 6.TSürIkNçe ISForuTBUanRkaBsıO

SÖZ SANATLARI VE METİN TÜRLERİ KOLA ORTA TEST - 3 SÖZ SANATLARI Y 6002-095 ZOR 1. Benzetme : Özellik bakımından zayıf olanın güç- 3. “Hayat, iki adım ilerisi görülmeyen sisli ve yalpalı birORTA lü olana benzetilmesidir. denizdir.” cümlesinde buluKnOaLnAYsöz sanatı aşağı- dakilerin hangisinde vardır?OR Z Abartma : Olduğundan büyük ya da küçük gös- A) Gözlerimi kapayabilir, kulaklarımı tıkayabilir ama terme işidir. MODEL EĞİTİM YAYINLARI düşünmeden edemezdim. B) Dünya, çabalarımın değerini bilmeyecektir, dedi Kişileştirme : İnsan dışı varlıklara insana ait özel- MODEL EĞİTİM YAYINLARI kendi kendine. likler verilmesidir. C) İnsan bir kuş misali bugün burada, yarın başka yerde olabilir. Aşağıdaki dizelerin hangisinde bu söz sanatla- D) Acı tatlı günleri geride bırakmanın rahatlığıyla rından birine yer verilmemiştir? göklerde süzülmeye başladı küçük kuş. A) Havalar güzeldi Sen de çiçek açtın erkenden 4. B) Bugün en tombul güvercinimdi benim zaman Kırmızı ayaklarıyla kalbime konup sonra uçan Benzetmenin dört temel unsuru vardır: Benze- C) Kelimeler birer birer ölüyor yen, kendisine benzetilen, benzetme yönü ve Kalem büyüsünü kaybediyor benzetme edatı. Örneğin “kedi gibi hızlı adam” D) Salındı bahçeye girdi ifadesinde bütün benzetme unsurlarına yer ve- Çiçekler selama durdu rilmiştir. 2. Buna göre aşağıdaki cümlelerin hangisinde bü- Günlük yaşamında ve derslerini anlatırken söz tün benzetme unsurlarına yer verilmiştir? sanatlarını kullanmayı çok seven Bülent Bey, A) Sen bu yaşa gelmene rağmen hâlâ ne istediğini konuşmalarında sıkça insana ait özellikleri insan dışı varlıklara yüklerdi. bilmeyen bir çocuksun. Bazen özellik bakımından zayıf olan B) Atandığım köye ulaşabilmek için yılan gibi kıv- varlığı güçlü olana benzetir, bazen de insan dışı varlıklara sözler rımlı yollardan gitmek gerekiyordu. söyletip onları konuştururdu. C) Şu hâline bir bak: Aslan gibisin ama ekmek pa- ranı kazanmıyorsun. D) Bir çita gibi hızlıydı fakat üşendiğinden yerinden kalkmıyordu. 5. (I) Sabahın erken saatinde kervanımızı hazırladık. Buna göre aşağıdakilerden hangisi Bülent Bey’in (II) Güneş daha doğmadan ağır ağır yola koyulduk. (III) Gün ağardıkça sessiz dağlar yerini gürültücü va- söylediği cümlelerden biri olamaz? dilere bıraktı. (IV) Kuşların cıvıltısı, suların çağıltısı giderek arttı. A) “Dur!” dedi kırlangıç fakat sesini bir türlü duyura- madı. Metnin kaç numaralı cümlesinde kişileştirme ya- pılmıştır? B) Sen, vaktinden çok sonra gelen sevdalı bir yağ- mur gibisin. A) I B) II C) III D) IV C) İçin için ağlayan duvarlar bize insanın basitliğini anlatıyor. D) Bir zaman sonra şehrin arka sokaklarında kay- boluveriyoruz. 6.TSürIkNçe ISForuTBUanRkaBsıO 215

SÖZ SANATLARI VE METİN TÜRLERİ KOLA ORTA TEST - 3 SÖZ SANATLARI Y ZOR 6. 9. (I) Kelimelerin birçok anlama sahip olduğunu onunORTA şiirlerinde anlarsınız. (II) BirKgOüLvAeY rcin takla atar, bir Kaç Samanyolu fışkırır düşlerinden kırlangıç çamur karıp yuva yapar, bir kaplumbağaORZ Kim bilir kaç dağ çiçeklenir yarışa koyulur. (III) Doğada ne varsa olduğu gibi yan- Kaç deniz ölür kaç ozan yanar sır onun dizelerine. (IV) Su uyur, toprak uyur, yağ- Bükülür boynun senin, ey şiir! mur uyur… Ali PÜSKÜLLÜOĞLU Numaralanmış cümlelerin hangilerinde söz sana- tına yer verilmiştir? Bu dörtlükte başvurulan söz sanatları aşağıdaki- MODEL EĞİTİM YAYINLARI A) I ve II B) I ve IV lerden hangisidir? C) II ve III D) II ve IV A) Benzetme, kişileştirme 10. Haliç’te bir vapuru vurdular dört kişi, B) Kişileştirme, abartma Demirlemişti, eli kolu bağlıydı, ağlıyordu. C) Abartma, konuşturma Attila İLHAN D) Benzetme, tezat Aşağıdakilerin hangisi kullanılan söz sanatı ba- 7. Ölüm ve yaşam kıskacında kımından bu dizeler ile özdeş değildir? Sevgi ve korkusuzluk damlıyor genç adamın yüzünden A) Şiirimiz her işi yapar abiler Ahmet ÖZER Valde Atik’te, Eski Şair Çıkmazı’nda oturur Bu dizelerde başvurulan söz sanatıyla ilgili aşa- B) Bir dere tutturmuş bir türkü Yüreğimin ortasında ğıdakilerden hangisi doğrudur? C) Evvela gökyüzü alıp başını çekip gitti O gökyüzü ki, gözünün bebeğinde mihenk taşı A) İnsan dışı varlıklara insana ait özellikler verilmiş- D) Dağ başları sanki bir insan gibi tir. Bulutlar üzerime serilmiş çarşaf B) Bir olay ya da durum olduğundan fazla ve büyük MODEL EĞİTİM YAYINLARI 11. Yaram var, havanlar dövemez merhem gösterilmiştir. Yüküm var, bulamaz pazarlar dirhem Ne çıkar, bir yola düşmemiş gölgem C) Özellik bakımından zayıf olan varlık güçlü olana Yollar ki, Allah'a çıkar, bendedir benzetilmiştir. Necip Fazıl KISAKÜREK D) Karşıt (zıt) durumlar veya sözcüklere yer veril- Aşağıdakilerden hangisinde bu şiirde görülen söz miştir. sanatına yer verilmemiştir? 8. Derinden derine ırmaklar ağlar A) Sana dar gelmeyecek makberi kimler kazsın Uzaktan uzağa çoban çeşmesi Gömelim gel seni tarihe desem sığmazsın Ey suyun sesinden anlayan bağlar B) Hangi kuşun yüreğini yarsalar bu havada Ne söyler şu dağa çoban çeşmesi Hepsinden senin üstüne bir gönül türküm çıkar C) Görmeyen göz açılır dönse sana Faruk Nafiz ÇAMLIBEL Görse kalkar kötürüm sanki seni Bu dörtlükte aşağıdaki söz sanatlarından hangi- D) Bir kubbe boşluğunda yankılanır ayak seslerim Soluk soluğa kaçan benim, belki kovalayan benim si kullanılmıştır? A) Benzetme B) Kişileştirme C) Abartma D) Konuşturma 216 6.TSürIkNçe ISForuTBUanRkaBsıO

SÖZ SANATLARI VE METİN TÜRLERİ ORTAKOLA TEST - 4 METİN TÜRLERİ Y KOLAY 6002-096 ZOR 1. Fabl: Bir ibret dersi vermek amacıyla hayvanların, bitkilerin ve cansız varlıkların başlarından geçen olayları on- ları kişileştirerek anlatan metin türüdür. Buna göre “fabl” türünü en iyi temsil eden görsel aşağıdakilerden hangisidir? A) B) C) MODEL EĞİTİM YAYINLARI D) 2. MODEL EĞİTİM YAYINLARI Sevgili Abdülhak Şinasi, Adresinizi bugün öğrendim ve hemen yazıyorum. Birkaç ay önce öğrenmiş olsaydım ne ka- dar iyi olurdu. Korkarım ki bu mektuplaşma konusunda yine beni haksızlıkla suçlayacaksınız. “Siz benim adresimi biliyordunuz, niçin iki satırlık bir şey yazmadınız.” desem çıkışmamın haklı olduğunu kabul eder misiniz? Her ne ise… Bildiğiniz gibi, dört aydan beri Varşova’dayım. Çok sakin bir hayat geçiriyorum. Çalışma haricinde aralıksız okuyorum… Bu metnin türü aşağıdakilerden hangisidir? A) Mektup B) Anı C) Günlük D) Sohbet 6.TSürIkNçe ISForuTBUanRkaBsıO 217

SÖZ SANATLARI VE METİN TÜRLERİ KOLA ORTA TEST - 4 METİN TÜRLERİ KOLAYY ZOR 3. 5. Ordu’nun Çamaş ilçesinde bir binanın çatı katında Genç çoban, inekleri otlanmaları için gölün kena- rındaki tepeye bırakmış; kendisi de sırt üstü uzan- mahsur kalan üç baykuş yavrusu, itfaiye ekiplerince mış gökyüzünü seyrediyormuş. Bir anda hava ka- kurtarıldı. Çamaş’ın Danışman Mahallesi’nde bir bi- rarmış, dehşetli bir fırtına çıkmış. Ne olduğunu anlayamamış. Küçük ağaçlar yerlerinden sökül- nanın çatı arasında mahsur kalan üç baykuş yavru- meye başlamış. Kendini bir kayanın kovuğuna zar zor atmış. O anda fırtına durmuş. Göle bak- sunu gören vatandaşlar Ordu Büyükşehir Belediye- tığında gölün yüzünde suya batmadan yürüyen boğayı görmüş. Hemen uzun ipini kement yapıp si itfaiye ekiplerine haber verdi. İtfaiye ekiplerinin ça- boğaya fırlatmış. Boğanın boynuna geçen ke- lışmasıyla mahsur kaldıkları yerden kurtarılan üç bay- ment çobanı sürüklemeye başlamış. kuş yavrusu, Doğa Koruma Şube Müdürlüğü ekiple- rine teslim edildi. MODEL EĞİTİM YAYINLARI Bu metnin türü aşağıdakilerden hangisidir? A) Hikâye B) Anı C) Gezi yazısı D) Haber metni 6. Sahnelenmek için yazılmış oyunların tümüne tiyatro Bu parça aşağıdaki metin türlerinden hangisine denir. ait olabilir? A) Masal B) Hikâye C) Günlük D) Otobiyografi Buna göre aşağıdakilerden hangisi bir tiyatro ör- 4. MODEL EĞİTİM YAYINLARI neği olabilir? Liseye başladığım ilk gündü. Çok heyecanlıydım. Hayatımda ilk defa kravat takarak okula gidecek- A) Gezimizin üçüncü gününde Amasya’ya uğradık. tim ve ilk kez bana takım elbise alınmıştı. Yeni Amasya, tarihî ve doğal güzellikleri içinde barın- kıyafetlerimin olması da çok farklı bir durumdu dıran güzel bir Anadolu şehridir. İlk gece şehrin tabii ki. Belki gariptir böyle olması, lise çağında ortasından geçen ırmağın kenarında yürüdük. bir delikanlının bunlara sevinmesi ama yokluk içinde yaşayınca normal gelir insana. Okula ilk B) Necmi Usta yerinden doğruldu. Masanın üzerin- girdiğimde karşımda onu görünce çok heyecan- de duran gözlüğü gözüne takıp gelen davetiyeyi lanmıştım. Kerim Hoca!.. Okulda herkes ondan okumaya çalıştı. Hava karardığı için yazılanları bahsederdi. İyi ki ilk gün onunla karşılaşmışım, tam seçemiyordu. iyi ki onun öğrencisi olmuşum. Onun o gün bana yaptıklarının karşılığını ömrüm boyu çalışsam C) O sırada dev, gözünü açtı. Yanına yaklaşan ço- cuğu görünce dev de korktu. Çocuk, devin ken- ödeyemem. disinden korktuğunu fark edince “Korkma, ben- den sana zarar gelmez.” dedi. Dev, usulca çocu- Bu metinde aşağıdaki yazı türlerinin hangisine ğun yanına yaklaştı. ait özellikler ağır basmaktadır? D) HACİVAT: Hoş geldin sevgili Karagöz’üm! KARAGÖZ: Hoş bulduk kel kafalı kara üzüm! HACİVAT: Nereden gelip nereye gidiyorsun bakalım? A) Anı B) Günlük KARAGÖZ: Bir yere gittiğim yok da oğlumla kaç C) Hikâye D) Roman saattir okuma-yazma çalıştık. Biraz gezeyim dedim. 218 6.TSürIkNçe ISForuTBUanRkaBsıO

SÖZ SANATLARI VE METİN TÜRLERİ ORTA ORTA METİN TÜRLERİ Y KOLA TAYEST - 5 KOL 6002-097 ZOR ZOR 1. Aşağıdaki görsel “Sağlık Bakanlığı” tarafından bilgilendirme amaçlı hazırlanmıştır. Ellerimizin temizliği sağlımız için çok önemlidir. El temizliği ile ilgili öğrendiklerimizi çevremizle paylaşmalıyız. İçerikte verilenlerden hareketle bu görsel aşağıdaki metin türlerinden hangisini karşılamaktadır? A) Hikâye B) Masal C) Broşür D) E-posta 2. 21/05/1919 Muhterem Valideciğim, İstanbul’dan ayrılışımdan beri sizlere ancak birkaç telgraftan başka bir şey yazamadım. Bu sebeple büyük merak içinde kaldığınızı tahmin ediyorum. Bilhassa, hakkımda ötekinden berikinden ve gerek gazeteler- den işittiğiniz tamam olmayan haberler, şüphesiz merakınızı artırmıştır. Şimdi vereceğim bilgilerle tatmin olacağınız için endişe duyacak hiçbir şey yoktur. Saygı ile ellerinizden, hemşiremin gözlerinden öperim. M. Kemal Samsun 3. Tümen Komutanlığı Samsun Yukarıdaki mektup örneğinde mektup yazma kurallarından hangisi ile ilgili yanlışlık yapılmıştır? A) Tarih sağ üst köşeye yazılır. B) Mektuba hitap ile başlanır. C) Sağ alt kısma ad-soyad yazılır D) Sol alt kısma adres bilgileri yazılır. 6.TSürIkNçe ISForuTBUanRkaBsıO 219

SÖZ SANATLARI VE METİN TÜRLERİ ORTA ORTA METİN TÜRLERİ Y KOLA TAEY ST - 5 KOL ZOR ZOR 3. Yolculuğumuzda ilk durağımız Gaziantep ve burada da ilk uğrak yerimiz Gaziantep Kalesi. Gaziantep Kalesi şehirdeki çok ilginç yerlerden bir tanesidir. Gaziantep Kalesi, Alleben Dere- si’nin güney kısmında yer alan ve yüksekliği 25 metre civarın- da bir tepe üzerinde kurulmuştur. Milattan önce 2 ve 4. yüzyıl- larda ilk başta Romalılar Dönemi’nde gözetleme kulesi olarak kullanılmıştır. Kule yapısı dairesel biçimde olan Gaziantep Kalesi, toplamda 36 adet kale burcuna sahiptir. Ancak 12 adet kale burcunun günümüze kadar gelebildiğini görmekteyiz. Gaziantep Kalesi’nin duvarları blok taşlardan inşa edilmiş. Bu sayede oldukça sağlam bir yapıya sahiptir. Kalenin çevresi yaklaşık olarak 1.200 metre civarıdır. Bu metin aşağıdaki yazı türlerinden hangisine ait olabilir? A) Anı B) Günlük C) Hikâye D) Gezi yazısı 4. Aşağıdakilerden hangisi hikâye edici bir metin değildir? A) Uyumakta olan üç prensesten en gencini, en sevimlisini tanımak gerekiyormuş. Fakat birbirlerine o kadar ben- ziyorlarmış ki bunları ayırt edebilmek için tek bir çare varmış. Uykuya varmadan önce üçü de ayrı ayrı tatlılar yermiş. B) Osman sağına soluna bakındı gene. Yapayalnızdı. Camilerde gördüğü erkekler nasıl yapıyorlarsa öyle, elle- rini göbeğinin altında saygıyla bağlayıp Allah’a yalvarmaya koyuldu. C) Bir yılbaşı gecesi halkevinde toplantı var. Davetliler grup grup geliyorlar. Ortaokul müdürleriyle beraber otu- ran öğretmen yardımcısı Nihal, kapının her açılışında heyecanlanıyor. D) Okuma yazma öğretimi süreci boyunca dört çizgi, üç aralıktan oluşan standart yazı defteri kullanılmalıdır. Ya- zı defterindeki satır aralığı, 4-5-4 oranında, en az 1,3 cm genişliğinde olmalıdır. 5. Avcı, dinlenmek için ormanın içindeki küçük pınarın başında mola verdi. Günlerdir geyik aramıştı ama bir ta- nesine bile rast gelmemişti. Yılların avcısı eli boş mu dönecekti? El âlem neler demezdi ki… Derken az öte- deki çalıların kıpırdadığını gördü. Hemen tüfeğini aldı, çalılara doğrultup yavaş yavaş ilerledi. Çalının arka- sında kocaman bir geyik vardı. Nişan aldı; tam tetiğe basacaktı ki bunun bir anne geyik olduğunu, yavrusu- nu emzirdiğini gördü. İndirdi tüfeğini, tövbe etti avcılığa. Bu metnin türü aşağıdakilerden hangisi olabilir? A) Öykü B) Masal C) Anı D) Günlük 220 6.TSürIkNçe ISForuTBUanRkaBsıO

SÖZ SANATLARI VE METİN TÜRLERİ KOLA ORTA TEST - 6 METİN TÜRLERİ Y 1. 6002-098 ZOR Masal KOLAY Fabl ORTA Gezi yazısı OR Z Aşağıdakilerden hangisi bu metin türlerinden herhangi birine örnek olamaz? A) Yalnızlık deyince sizin aklınıza ne gelir, bilemiyorum ama benim aklıma bayram sabahlarında hayırsız evlat- larının yollarını gözleyen kimsesiz yaşlı bir kadın gelir. Anne babalarının sağlıklı zamanlarında yanlarında olup onlar sağlığını yitirip yaşlandıklarında ise dönüp bakmayan bu hayırsız evlatlar, tüm insanlık için birer utanç vesilesidir. B) Bunun üzerine padişah, kendisine saygısızlık yapan bu genci affetmeye karar vermiş. Ona uzak kentlerin bi- rinde ekmesi için bir tarla ve ilgilenmesi için on tane inek vermiş. Aradan aylar geçmesine rağmen ineklerden biri bir damla bile süt vermemiş bu gence. Genç de gece ahıra gidip ineği gözetlemeye karar vermiş. Meğer inek her gece sütünü kimsesiz çocuklara ulaştırması için iyilik perisine veriyormuş. C) Yeşilhisar’a bu ilk gelişimdi. İlçeye 10 kilometre kala görünmeye başlayan Zengibar Kalesi’nin tarihi çok eski medeniyetlere dayanıyor. İlçede yaşayan insanlar genellikle geçimlerini çiftçilik ve hayvancılıktan sağlıyorlar. Ancak konuşma fırsatı bulabildiğim ilçenin bazı ileri gelenleri artık çiftçiliğin eskisi kadar gelir getirmediğini söylüyor. D) Tilki, bu sefer düştüğü bu tuzaktan kurtulamayacağını anlamıştı. En iyisi sonuna kadar bu zalim insanla dövüş- mek ve onurlu bir şekilde ölmekti. Kararı buydu. Ölümü göze aldığı bu anda hiç beklemediği bir şey oldu. Or- mandan gelen kurtarma ekibi zalim insana tüm gücüyle bağırarak saldırmaya başladı. Tilki çok duygulanmıştı. 2. Yaşanmış ya da yaşanması mümkün olayların yer, zaman ve kahramanlar bildirilerek anlatıldığı kısa olay yazı- larına hikâye (öykü) denir. Buna göre aşağıdaki parçalardan hangisi bir hikâyeden alınmış olamaz? A) Jack, adada liderliği Ralph’in kapmasına oldukça içerlemişti. Her fırsatta onu azarlamaya ve küçük düşürme- ye çalışıyordu. Ralph’in ise tek düşündüğü, adanın tepesindeki ateşin sürekli yanmasıydı. Çünkü bu ateş, ço- cukların adadan kurtuluşunun en önemli çaresiydi. Her gün rüyasında babasının gemiyle geldiğini ve onları adadan kurtardığını görüyordu. B) Bu ihtiyar tırtılın diğerlerinden en önemli farkı bir gün kelebeğe dönüşmeyeceğine inanmasıydı. Yıllardır bek- lemiş fakat bir türlü diğer arkadaşları gibi kelebeğe dönüşememişti. Bu yüzden her şeyden ümidini kesmiş ve kendisine yalnız bir yaşam seçmişti. Ormanın bir köşesinde tek başına yaşıyor, yanına kim gelirse sert söz- lerle yanından kovuyordu. C) Gurbette, yabancı diyarlarda gibiyim. Yerime, evime, kaynağıma dönmek arzusunun bir açlık gibi içimi bayılttı- ğını duyuyorum. Aynı İstanbul’un içinde İstanbul’u arayarak ve artık bulamayacağımı pek iyi anlayarak hıçkıra hıçkıra ağlamak istiyorum. Ben İstanbul’un, eski İstanbul’un, o şahsiyetli ve güzel İstanbul’un iç yüzünü afacan- casını tanıyan bir evladıydım. Onu ben ne iyi anlardım. D) Sabah güneş doğmadan yola çıkan balıkçılar birkaç saat içinde balık tutacakları baraja ulaştılar. Hemen ol- talarını suya atıp semaveri yakmak için sağdan soldan dal parçaları buldular. Tam bu sırada karşı tepelerden yankılanan müthiş bir çığlıkla sarsılan balıkçılar, bir adamın ayağını yılan soktuğunu öğrendiler. Hemen yar- dıma koştular. 6.TSürIkNçe ISForuTBUanRkaBsıO 221

SÖZ SANATLARI VE METİN TÜRLERİ KOLA ORTA TEST - 6 METİN TÜRLERİ Y ZOR 3. İki kafadar heyecanla çiftliğin etrafını saran çitlerin 5. ORTA üstünden atladılar. Artık özgürdüler ve hayal ettikle- Kütahya Anadolu’nun kadimKOLşAeYhirlerinden biridir. ri yaşama kavuşabileceklerdi. Arkalarında bıraktıkla- Bulunduğu coğrafya iklimi sert bir coğrafya olma-ORZ rı sevdikleri için de üzülüyorlardı aslında. - - - - sına rağmen pek çok tarım ürünü yetiştirilebilir. MODEL EĞİTİM YAYINLARI Şehirde bir günde birden fazla iklimi yaşamanız Bu metin aşağıdakilerden hangisiyle sürdürülür- mümkündür. O gün daireden arkadaşlarla ilçeler- se metnin türü diğerlerinden farklı olur? den birine keşif için gitmiştik. Bir arazinin mirasçı- lar arasında paylaşımı yapılacaktı. Kardeşlerden A) İlk iş olarak şehir merkezinde bir ev tutacak ve biri diğer kardeşlerine zorluk çıkarıyordu, hava sa- çalışacaklardı. Biraz para biriktirip şehre alışınca bah iyi olmasına rağmen öğleden sonra çıkan fır- sevdiklerini de yanlarına alacaklar, kendilerine tına dayanılmaz bir hâl almıştı. Şef, sorun çıkaran yepyeni bir yaşam kuracaklardı. kardeşi ikna etti etmesine ama şehre dönmek çok zor olmuştu, saatlerce yolda yardım beklemiştik. B) Küçük olan biraz endişeliydi doğrusu. Yaşça on- dan büyük olan yol boyunca kuyruğunu bir sağa bir sola savurup şarkılar söyledi. İkisi de geçmi- Bu metnin türü aşağıdakilerden hangisidir? şi düşünüyordu. A) Gezi yazısı B) Anı C) Çitleri aşarken yanlışlıkla taşa çarptığı arka aya- C) Mektup D) Tiyatro ğı acıyordu birinin. Ama dayanmalıydı bu acıla- ra. Yeni hayatlarında işler hiç de kolay olmaya- caktı onlar için. D) Onlar yola çıkarken çiftlikteki tüm hayvanlar de- rin bir uykudaydı. Anne at, yavrularının böylesi tehlikeli bir maceraya atılacağını nereden bilebi- lirdi ki? 4. 6. I. II. MODEL EĞİTİM YAYINLARI Hışırtılı ormanın sesi kulakları sağır edecek gi- Yer: Kaf Dağı Yer: Köy Evi biydi. Rüzgâr estikçe bu hışırtı daha da artı- Zaman: Belirsiz Zaman: Yaz Tatili yor, pikniğe gelenleri tedirgin ediyordu. Sanki Kahramanlar: Ev Perisi Kahramanlar: Can ile yağmur da başlayacaktı. Gökyüzünü yavaş ya- ile Arkadaşları Canan vaş kara bulutlar kapatmaya başlamıştı. Ço- cuklar oyunlar oynamaya devam ediyor, yetiş- III. IV. kinler bir yandan yemeklerle ilgilenip diğer yan- Yer: Yaz Kampı Yer: Yayla dan gökyüzünü kontrol ediyordu. Yağmur baş- Zaman: Temmuz Ayı Zaman: Ara Tatil larsa herkes çadırlara girip bekleyecekti. Ar- Kahramanlar: 6/A Sınıfı Kahramanlar: Ali ve dından bu neşeli güne devam edeceklerdi. Öğrencileri Arkadaşları Bu metnin türü aşağıdakilerden hangisidir? Numaralanmış bölümlerden hangisi diğerlerin- den farklı bir metin türüne aittir? A) Masal B) Fabl C) Hikâye D) Anı A) I B) II C) III D) IV 222 6.TSürIkNçe ISForuTBUanRkaBsıO

SÖZ SANATLARI VE METİN TÜRLERİ 6002-099 TESTİ - 1 ÜNİTE TARAMA 1. Bu yağmur... Bu yağmur... Bu kıldan ince Nefesten yumuşak yağan bu yağmur... Bu yağmur... Bu yağmur... Bir gün dinince Aynalar yüzümü tanımaz olur. Necip Fazıl KISAKÜREK Aşağıdakilerin hangisinde bu şiirdeki söz sanatlarından herhangi birine yer verilmemiştir? A) Üm idim y ılların seline düştü B) Aynalar, bakmayın yüzüme dik dik Saçının en titrek teline düştü İste yakalandık, kelepçelendik Kuru yaprak gibi eline düştü Çıktınız umulmaz anda karsıma İstersen rüzgâra salıver gitsin Başımın tokmağı indi başıma C) İsta nbul'u dinliy orum gözlerim kapalı D) Bir bardak su gibi çalkandı dünya Önce hafiften bir rüzgâr esiyor Söndü istikamet, yıkıldı boşluk Yavaş yavaş sallanıyor Al sana hakikat, al sana rüya Yapraklar ağaçlarda İşte akıllılık, işte sarhoşluk 2.  Anı  Masal  Fabl  Hikâye Aşağıdakilerden hangisi verilen metin türlerinden herhangi birine örnek gösterilemez? A) Henüz 18 yaşındaydım. Reşit olacağım yaşa girmek beni çok heyecanlandırıyordu. Yeni yaş günümü kutla- mak için arkadaşlarım bana sürpriz yapmak istemişlerdi. Ben evdeyken hiçbir şeyden habersiz bir şekilde otu- ruyordum. Birden bir telefon çaldı ve beni bir kafeye çağırdılar. Kafeye gittiğimde arkadaşlarım orada oturu- yorlardı. Ben de yanlarına gittim. B) Gaziantep Kalesi çok ilginç yerlerden bir tanesidir. Gaziantep Kalesi Allenben Deresi’nin güney kısmında yer alan ve yüksekliği ortalama 25 metre civarında bir tepe üzerinden kurulmuştur. Gaziantep Kalesi MÖ 2 ve 4. yüzyılda ilk başta Roma Dönemi’nde gözetleme kulesi olarak kullanılmıştır. Kule yapısının dairesel biçimde olduğu Gaziantep Kalesi toplamda 36 adet kale burcuna sahiptir. Ancak 12 adet kale burcunun günümüze kadar gelebildiğini görmekteyiz. C) Günlerden bir gün kaplumbağa tavşanın karşısına geçmiş, “Ben senden daha hızlı koşarım!” demiş. Tavşan, “Git işine!” demişse de dinletememiş. Sonunda bakmış olmayacak, yarış etmeye hazır olmuş. Gün gösterip sözleşmişler, sonra ayrılmışlar. Günü gelmiş. Tavşan nasıl koştuğunu biliyor ya! Hiç aldırmamış, yolun kıyısı- na kıvrılmış, uyumuş ama kaplumbağa koşamayacağını biliyor, bir dakikasını bile geçirmemiş, hemen yola koyulmuş. D) Evvel zaman içinde, kalbur saman içinde, pireler berber, develer tellal iken, ben anamın beşiğini tıngır mın- gır sallar iken bir karı koca varmış. Bu karı kocanın bir kızı olmuş. Kız, el bebek gül bebek büyütülmüş ama hiç iş öğrenememiş. Bunun için adına Tembel Kız denilmiş. Bu kız o kadar tembelmiş ki yerinden kalkmaya üşeniyormuş. Anası babası ona bir gelberi yaptırmış. Kız da oturduğu yerden işini gelberiyle yapıyormuş. 6.TSürIkNçe ISForuTBUanRkaBsıO 223

SÖZ SANATLARI VE METİN TÜRLERİ TESTİ - 1 ÜNİTE TARAMA 3. Akan sulardan öğrendim 6. Gözyaşları kirpiklere dizilir Kimsesiz çeşmelerden kırda Damla damla yanaklara süzülür Duru pınarlardan dağların beleninde Ruh röntgenim duygulara çizilir Denizden ya da yazlar kışlar geçer Zülüf ağlar, perçem ağlar yarama Tükenmez bize anlattıkları Abdürrahim KARAKOÇ Necati CUMALI Bu dizelerde aşağıdaki söz sanatlarından hangi- Bu şiirde aşağıdaki söz sanatlarından hangisine sine yer verilmiştir? yer verilmiştir? A) Konuşturma B) Abartma A) Konuşturma B) Kişileştirme C) Kişileştirme D) Tezat C) Abartma D) Benzetme MODEL EĞİTİM YAYINLARI 7. 4. (I) Olmaz, dedi sakin bir tavırla serçe. (II) Sonra yu- İncelik gibi bu şiiri bıraktı yaz giderayak vasına sokulup ağlamaya başladı. (III) Anlaşılan epey Bir ozan olsam bana sorulmaz derdim kırılmıştı kumrunun sözlerine. (IV) Buradan gitmek Sorulsa da o yazdan inceliğin hesabı istemediği belliydi. Yazık ödenmemiş bir borç gibi karşımda Uçucu bir yazdan kalanların toplamı Numaralanmış cümlelerin hangisinde diğerlerin- den farklı bir söz sanatına yer verilmiştir? Haydar ERGÜLEN A) I B) II C) III D) IV 5. Çelik testereyle kestim suları Yıkadım duvara astım suları Bu dizelerde aşağıdaki söz sanatlarından hangi- Düşümde düşüme girdim dün gece Abdürrahim KARAKOÇ lerine yer verilmiştir? Aşağıdakilerden hangisi kullanılan söz sanatı ba- A) Benzetme, kişileştirme kımından bu dizelerle özdeştir? B) Konuşturma, benzetme A) Buluta yaslandım, ışığı tuttum C) Benzetme, abartma Seni hatırladım, seni unuttum D) Konuşturma, kişileştirme Kendimi kendime sordum dün gece. B) Benim doğduğum köylerde MODEL EĞİTİM YAYINLARI 8. Ceviz ağaçları yoktu Kimsenin uğramadığı bu dağ köyünde hapsolmuş Ben bu yüzden serinliğe hasretim hissediyordu kendini. Üç aydır kar yerden kalk- C) Deniz olunmalı oğlum mamış; tipiden, fırtınadan bir Allah’ın kulu evin- Bulutuyla, gemisiyle den dışarı çıkamamıştı. Hayvanlar da ahırlarda Balığıyla, yosunuyla kalmış, samanlıklarda kışlık stoklar azalmaya baş- Deniz olmalısın oğlum Deniz lamıştı. Bir çare bulmalı diye düşündü. D) Yamansın her zaman aldattın beni Kâh düşürdün, kâhi kaldırdın felek Mecnun'sun diyerek Leyla peşinden Issız vadilere saldırdın felek Bu metnin türü aşağıdakilerden hangisidir? A) Masal B) Hikâye C) Gezi yazısı D) Anı 224 6.TSürIkNçe ISForuTBUanRkaBsıO

Yazım Kuralları 1 Büyük Harflerin Yazımı 2 Sayıların Yazımı 3 \"De, ki, mi\"nin Yazımı 4 Yazımı Karıştırılan Sözcükler

NOTLARIM Çarpanlar ve Katlar

YAZIM KURALLARI KOLA ORTA TEST - 1 KOLAYY BÜYÜK HARFLERİN YAZIMI 6002100 ZOR 1.  Akrabalık bildiren kelimeler küçük harfle başlar.  Akrabalık adı olup lakap veya unvan olarak kul- 3. Yer adlarında ilk isimden sonra gelen ve deniz, lanılan kelimeler büyük harfle başlar. nehir, göl, dağ, boğaz vb. tür bildiren ikinci isim- Buna göre aşağıdaki cümlelerin hangisinde ya- ler büyük harfle başlar. zım yanlışı yapılmıştır? A) Dedem bize Dede Korkut hikâyeleri okurdu. Aşağıdakilerin hangisinde bu kurala uyulmamasın- B) Gül kokulu anneannem bizi şefkatle sarardı. C) Yusuf amcamın evi bizim evden genişti. dan kaynaklanan bir yazım yanlışı bulunmaktadır? D) Tüm mahalleli Fatma Teyze’yi severdi. A) Çanakkale Boğazı tarihi öneme sahiptir. MODEL EĞİTİM YAYINLARI B) Erciyes Dağı’nın zirvesinde buzul kütleleri bulunur. C) Zigana Geçidi’nde bakım çalışmaları varmış. D) Dicle ırmağı ülkemizin güneydoğusunda yer alır. 2. Nida, Betül, Emin ve İsmail adlı öğrenciler Türkçe 4. Kuruluş, ülke, kitap, dergi ve yön adlarının dersinde ödev olarak yazım kurallarıyla ilgili pankart kısaltmaları, her kelimenin ilk harfinin büyük hazırlamışlardır. olarak yazılmasıyla yapılır. 15 Ağustos 15 ağustos Buna göre aşağıdaki cümlelerde geçen kısaltma- Nida lardan hangisinin yazımı yanlıştır? Fatma Hala A) 23 Nisan 1920’de TBMM büyük umutlarla açıldı. B) Dil adına çalışmaları ülkemizde TDK yapar. C) Türk Silahlı Kuvvetleri, TÜSK olarak kısaltılır. D) Haftaya DSİ’de işe başlayacakmış. Fatma hala Emin Kayseri İli MODEL EĞİTİM YAYINLARI 5. Şiirlerinde kendine has yazım kuralları kullanan Atti- la İlhan’ın herkesçe bilinen iki dizesi şöyledir: Kayseri ili gözlerin gözlerime değince felâketim olurdu ağlardım Betül Esentepe mahallesi Buna göre Attila İlhan aşağıdaki yazım kuralla- rından hangisine uymamıştır? Esentepe Mahallesi A) Özel adlar büyük harfle başlar. B) Mektuplarda ve resmî yazışmalarda hitaplar bü- İsmail yük harfle başlar. Buna göre öğrencilerden hangisi ödevini yanlış C) Dizeler büyük harfle başlar. D) Kişi adlarıyla soyadları büyük harfle başlar. hazırlamıştır? A) Nida B) Betül C) Emin D) İsmail 6.TSürIkNçe ISForuTBUanRkaBsıO 227

YAZIM KURALLARI ORTAKOLA TEST - 1 BÜYÜK HARFLERİN YAZIMI Y KOLAY ZOR 6.  Takma adlar büyük harfle başlar. 9.  Kişi adlarıyla soyadları büyük harfle başlar. Descartes, düşünmenin insanı diğer canlılardan  Cümle içinde özel adın yerine kullanılan makam ayıran en temel özellik olduğunu ifade etmek veya unvan sözleri büyük harfle başlar. için “düşünüyorum, öyleyse varım.” demişti.  Kişi adlarından önce ve sonra gelen unvanlar, Ancak çoğu zaman davranışlarımızın sebebi saygı sözleri, rütbe adları ve lakaplar büyük harf- le başlar. olarak duygularımızı gösteririz. Buna göre aşağıdakilerin hangisinde yazım yan- lışı yapılmıştır? Bu parçadaki altı çizili sözcüklerden hangisinin A) Bugün derse Ahmet Demir gelmemişti. ilk harfi büyük yazılmalıdır? B) Sayın valimiz bugün okulumuzu ziyaret edecek. C) Adnan Bey, her gün daireye aynı saatte gelirdi. A) için B) düşünüyorum D) II. Mehmet şiirlerinde Avnî mahlasını kullanmıştır. MODEL EĞİTİM YAYINLARI C) öyleyse D) demişti 10. Aşağıdakilerin hangisinde büyük harflerin yazı- mı ile ilgili bir yanlışlık yapılmıştır? 7. A) Müslümanlar ve hristiyanlar yıllarca bu topraklar- Kişi adlarından önce ve sonra gelen unvan- da kardeşçe yaşamıştı. lar, saygı sözleri, rütbe adları ve lakaplar bü- B) Ay, Dünya’nın etrafında dönüşünü yaklaşık bir yük harfle başlar. ayda tamamlar. C) Bu konuda Batı’nın farklı düşündüğünü herkes Bu kurala göre aşağıdakilerin hangisinde yazım biliyor bence. yanlışı yapılmıştır? D) Kütahya ilinin orman varlığı çevresindeki illerden fazladır. A) Zeliha Hanım, sokak hayvanlarına su verdi. MODEL EĞİTİM YAYINLARI 11.  Özel ada dâhil olmayıp tamlama kuran şehir, il, B) Seyit Onbaşı 250 kg’lık mermiyi kaldırmıştı. ilçe, belde, köy vb. sözler küçük harfle başlar. C) Cumali bey, ilkokulda bizimle çok ilgilendi. D) Karadeniz’e inmek, Çar Deli Petro’nun en büyük  Kanun, tüzük, yönetmelik, yönerge, genelge ad- larının her kelimesi büyük harfle başlar. hayaliydi.  Özel ada dâhil olmayan gazete, dergi, tablo vb. 8. Tarihî olay, çağ ve dönem adları büyük harfle başlar. sözler büyük harfle başlamaz. Aşağıdakilerin hangisinde bu kurala uyulmama-  Kitap, makale, tiyatro eseri, kurum adı vb. özel ad- sından kaynaklı bir yazım yanlışı vardır? larda yer alan kelimelerin ilk harfleri büyük yazıl- A) Hayatımızda yepyeni bir dönem başlıyor. dığında ve, ile, ya, veya, yahut, ki, da, de sözle- B) Lale devrinde sanat zirveye çıkmıştır. riyle mı, mi, mu, mü soru eki küçük harfle yazılır. C) Dedem, Kurtuluş Savaşı’nda savaşmış. D) Orta Çağ, Avrupa için karanlık bir çağdır. Aşağıdakilerin hangisinde bu kurallarla ilgili bir yanlışlık yapılmıştır? A) Leyla İle Mecnun kitabını okumuş muydun? B) Resmî Gazete’de bugün bir kanun yayımlanacak. C) Medeni Kanun’un kabulünün kutlanmasını istedi. D) Kayseri ilinin Pınarbaşı ilçesinde yaşıyormuş. 228 6.TSürIkNçe ISForuTBUanRkaBsıO

YAZIM KURALLARI ORTA ORTA BÜYÜK HARFLERİN YAZIMI Y KOLA TAYEST - 2 KOL 6002101 ZOR ZOR 1. 4.  Millet, boy, oymak adları büyük harfle başlar.  Yer adları büyük harfle başlar. Her yıl Mayıs ayında “Eta Kova” gök taşı  Mahalle, meydan, bulvar, cadde, sokak adların- yağmuru en yüksek etkinliğe ulaşır. Bu yıl 6 Mayıs’ta sabaha karşı en yüksek etkinliğe da geçen mahalle, meydan, bulvar, cadde, sokak ulaşacak. Ancak gök taşlarının ortaya çıktığı kelimeleri büyük harfle başlar. nokta, Güneş’in doğuşuna yakın saatlerde Aşağıdaki cümlelerin hangisinde bu maddelerde ufkun üzerinde en yüksek noktaya ulaştığın- verilenlerin dışında bir yazım yanlışı yapılmıştır? dan gözlemciler az sayıda göktaşı görebiliyor. A) Keykubat mahallesindeki halama gideceğim. MODEL EĞİTİM YAYINLARI B) Yaz tatilimi kuşçu köyünde geçireceğim. Bu parçadaki altı çizili ifadelerin hangisinin yazı- C) Türk dil kurumunun yayınlarını takip ediyorum. D) Dünyaya savaş sanatının inceliklerini türkler öğ- mı yanlıştır? retmiştir. A) Mayıs B) 6 Mayıs’ta C) Güneş’in D) ufkun 2. En son 2013 Yılında düzenlenen 21. Malatya 5. I II 2019, “Prof. Dr. Fuat Sezgin Yılı” olarak ilan edil- di. Bilim Genç dergisi olarak, 2019 Yılı boyun- Kayısı Festivali’nin sonrasında bu etkinlik üç ca Prof. Dr. Fuat Sezgin’in bilim ve teknoloji ta- rihine katkılarını farklı yazılarla ele alacağız. yıldır iptal ediliyordu. Gazetemize özel açıkla- Su altında kendiliğinden hareket edebilen bir si- lah olan torpido 1866’da İngiliz mühendis Ro- ma yapan yetkili, Festival’in bu yıl düzenlene- III bert Whitehead tarafından icat edildi. Bu parçalarda altı çizili bölümlerin kaç tanesin- ceğini söyledi. Bütün Malatya’lıların büyük IV de yazım yanlışı yapılmıştır? merakla beklediği bu etkinlikte çeşitli sanatçı- A) 1 B) 2 C) 3 D) 4 ların konserleri de olacak. 6. Numaralanmış bölümlerden hangisinde yazım KİTAP İSİMLERİNİN YAZIMI yanlışı yoktur? A) I B) II C) III D) IV 3.  Saygı bildiren sözlerden sonra gelen ve makam, MODEL EĞİTİM YAYINLARI Sadece sözcüklerin ilk harfleri büyük yazı- mevki, unvan bildiren kelimeler büyük harfle başlar. lırsa aradaki bağlaçlar küçük harfle başlar.  Hayvanlara verilen özel adlar büyük harfle başlar. Sözcüklerin tamamı büyük harfle yazılırsa  Yer bildiren özel isimlerde kısaltmalı söyleyiş söz ko- aradaki bağlaçlar da büyük harfle yazılır. nusu olduğunda yer adının ilk harfi büyük yazılır.  Kitap, dergi, gazete ve sanat eserlerinin (tablo, hey- kel, beste vb.) her kelimesi büyük harfle başlar. Buna göre aşağıdakilerin hangisinde yazım yan- Buna göre aşağıdaki kitap isimlerinin hangisin- lışı yapılmıştır? de bir yazım yanlışı yapılmıştır? A) Köyde dedemin köpeği Şimşek’le oynardım. A) Karagöz İle Hacivat B) Sayın başkan, sizinle konuşmamız gerekiyor. B) Suç ve Ceza C) Yemekten sonra Boğaz’ı gezeceğiz. C) YAŞLI ADAM VE DENİZ D) Beyaz Gemi, okunması gereken bir kitaptır. D) Mavi ve Siyah 6.TSürIkNçe ISForuTBUanRkaBsıO 229

YAZIM KURALLARI ORTA ORTA BÜYÜK HARFLERİN YAZIMI Y KOLA TAYEST - 2 KOL ZOR ZOR 7. 10. Kitap, dergi, gazete ve (I) İstanbul’da boğaziçinde sanat eserlerinin (tablo, (II) Bir Fakir Orhan Veli’yim heykel, beste) her kelime- (III) Veli’nin oğluyum si büyük harfle başlar. (IV) Tarifsiz kederler içindeyim Aşağıdakilerden hangisinde bu kurala uymamak- Bu dörtlüğün hangi dizelerinde yazım yanlışı ya- tan kaynaklanan bir yazım yanlışı vardır? pılmıştır? A) Mona Lisa Tablosu’nun bir kopyasını aldık. B) Öğretmenim Çalıkuşu kitabını okumamı istedi. MODEL EĞİTİM YAYINLARI A) I ve II B) II ve III C) Bu hafta “Otuz Beş Yaş” şiirini ezberledim. C) I ve IV D) III ve IV D) Bilim Çocuk dergisine abone olacağım. 8. MODEL EĞİTİM YAYINLARI 11. 21 kasım 1694 tarihinde Paris’te dünyaya gelen Vol- taire, din ve ifade özgürlüklerinin yanı sıra insan hak- Dünya, güneş, ay kelime- ları konusundaki düşünceleri ve felsefi yazıları ile ün- leri gezegen anlamı dı- lenmiştir. şında kullanıldıklarında küçük yazılır. Bu cümlede aşağıdakilerden hangisiyle ilgili ya- zım yanlışı yapılmıştır? A) Cümle büyük harfle başlar. Buna göre aşağıdakilerden hangisinde bir yazım B) Kişi adlarıyla soyadları büyük harfle başlar. C) Belirli bir tarih bildiren ay ve gün adları büyük yanlışı vardır? harfle başlar. A) Şair, 1945’te Silifke’de dünyaya geldi. D) Yer adları (kıta, bölge, il, ilçe, köy, semt vb.) bü- B) Bilim insanları dünyanın oluşumunu araştırıyor. yük harfle başlar. C) Ekvator, Dünya’yı iki eşit parçaya böldüğü varsa- 12.  Özel ada dâhil olmayıp tamlama kuran şehir, il, yılan en büyük çemberdir. ilçe, belde, köy vb. sözler küçük harfle başlar. D) Ay’ın Dünya’nın etrafında bir tur atması 354 gün  Kitap, dergi, gazete ve sanat eserlerinin (tablo, hey- sürüyor. kel, beste vb.) her kelimesi büyük harfle başlar. 9. Tarihî ve menkıbevi kişilik bildirmeyen tüm akrabalık  Özel adlardan türetilen bütün kelimeler büyük sözcükleri küçük harfle başlar. harfle başlar. Buna göre aşağıdakilerden hangisinde bir yazım  Ulusal, resmî ve dinî bayramlarla anma ve kutla- yanlışı yapılmıştır? ma günlerinin adları büyük harfle başlar. A) Somuncu Baba, Bursa’da yaşamıştır. B) Sabah Neriman teyze bize poğaça yaptı. Buna göre aşağıdakilerin hangisinde yazım yan- C) Murat Dayı bana karne hediyesi almış. lışı yapılmıştır? D) Düğünümüze Ömer amcam da katılacakmış. A) Nevşehir ilinin Avanos ilçesi çok güzeldir. B) Mona Lisa tablosu sergidekileri çok etkiledi. C) Bu mahallede çok sayıda Muğlalı oturuyor. D) Babalar gününde babama güzel bir hediye aldım. 230 6.TSürIkNçe ISForuTBUanRkaBsıO

YAZIM KURALLARI KOLA ORTA TEST - 3 Y BÜYÜK HARFLERİN YAZIMI 6002102 ZOR 1.  19 Mayıs 1919’da bir güneş doğdu. 3. Model 2019 ORTA  Yıllar sonra insanlar Mars’a seyahat edebilecek. KOLAY  Ben Hazar Denizi’nde bir damla suy- dum. Mustafa: Arkadaşlar, Burçak hanım bize uz- manı olduğu konuda destek olmak Aşağıdakilerden hangisi bu örnekleri karşılayan için aramıza katıldı. kurallardan biri değildir? A) Tabela, levha ve levha niteliğindeki yazılarda ge- OR Z çen kelimeler büyük harfle başlar. B) Gezegen ve yıldız adları büyük harfle başlar. Bayram: Hoş geldiniz aramıza. C) Yer adlarında ilk isimden sonra gelen ve deniz, nehir, göl, dağ, boğaz vb. tür bildiren ikinci isim- Burçak: Hoş bulduk Bayram Bey. ler büyük harfle başlar. D) Belirli bir tarih bildiren ay ve gün adları büyük MODEL EĞİTİM YAYINLARI Şeref: Herkese çok teşekkür ederim, çok iyi harfle başlar. düşünmüşsünüz. Bu yazışmada hangi kişi bir yazım yanlışı yap- mıştır? A) Mustafa B) Bayram C) Burçak D) Şeref 2. 4. Ayşe Hanım, öğrencilerinden aşağıdaki cümlelerde- 19 Mayıs Atatürk’ü Anma Gençlik ve Spor ki yanlışlarını bularak cümleyi tekrar yazmalarını iste- Bayramı’na özel olarak ülkemizi hem Avrupa miştir. hem de Dünya şampiyonalarında temsil eden ve önemli başarılar kazanan milî karatecimiz Serap Kaymakam Kutay bey, 20 Mayıs 2019 pazarte- Özçelik ile Bilim Genç dergisi okurları için bir si günü Yasemin Teyze’yi ziyaret ederek bir ih- söyleşi gerçekleştirdik. tiyacının olup olmadığını sordu. MODEL EĞİTİM YAYINLARI Buna göre aşağıdakilerden hangisi cümlenin doğ- ru yazılmış hâlidir? A) Kaymakam Kutay Bey, 20 Mayıs 2019 Pazarte- Bu parçadaki yazım yanlışı aşağıdakilerden han- si günü Yasemin Teyzeyi ziyaret ederek bir ihti- yacının olup olmadığını sordu. gisiyle düzeltilebilir? B) Kaymakam Kutay Bey, 20 Mayıs 2019 Pazarte- A) “Bilim Genç” ifadesi “bilim genç” şeklinde yazılarak si günü Yasemin teyzeyi ziyaret ederek bir ihtiya- B) “19 Mayıs Atatürk’ü Anma Gençlik ve Spor Bay- cının olup olmadığını sordu. ramı’na” ifadesi “19 Mayıs Atatürk’ü Anma Genç- C) Kaymakam Kutay bey, 20 mayıs 2019 pazartesi lik ve Spor Bayramına” şeklinde yazılarak günü Yasemin teyzeyi ziyaret ederek bir ihtiyacı- C) “Avrupa” sözcüğü “avrupa” şeklinde yazılarak nın olup olmadığını sordu. D) “Dünya” sözcüğü “dünya” şeklinde yazılarak D) Kaymakam Kutay Bey, 20 Mayıs 2019 pazartesi günü Yasemin teyzeyi ziyaret ederek bir ihtiyacı- nın olup olmadığını sordu. 6.TSürIkNçe ISForuTBUanRkaBsıO 231

YAZIM KURALLARI KOLA ORTA TEST - 3 BÜYÜK HARFLERİN YAZIMI Y ZOR 5. Teknoloji, internet ve sosyal medya hayatımızda çok fazla yer edinmeye başladı. Toplum olarak sosyal medyayı sıkı takYipeneGdöniydoerruz fakat bu ortamla1r5dBaldyramzışmalarımızda yazımYenkuGröandllearrını hiçe sayıyoruKzO. 1L5ABYld r m Buna göre aşağıdaki sosyal medya görsellerinin hangisinde yazım yanlışı yapılmıştır? ORTA A) A yşe Hanım 15 B ld r m B) Ayşe Hanım Z 15 B ld r m Bugün 14.00 Bugün 14.00 OR Yen Gönder Yen Gönder Ayşe Hanım Ayşe Hanım Bugün 14.00 Bugün 14.00 Üniversitemizin Cengiz Aytmatov’un Bahar Şenlikleri en sevdiğim eseri 22 nisanda “Gün Olur Asra Bedel”dir. başlayacaktır. Yen Gönder 15 B ld r m Yen Gönder 15 B ld r m C) A yşe Hanım 15 B ld r m D) Ayşe Hanım 15 B ld r m Bugün 14.00 Bugün 14.00 Yen Gönder Yen Gönder Ayşe Hanım Ayşe Hanım Bugün 14.00 Bugün 14.00 Yeşilhisar Dilek halamın ilçesi, Kayseri yemekleri çok iline bağlıdır. lezzetlidir. 6. Bu yaz Seyhan Halamın Kuşadası’ndaki yazlığına gittik. Bu cümledeki yazım yanlışı aşağıdakilerden hangisine uyulmamaktan kaynaklanmaktadır? A) Akrabalık bildiren kelimeler küçük harfle başlar. B) Cümle içinde özel adın yerine kullanılan makam veya unvan sözleri büyük harfle başlar. C) Saygı bildiren sözlerden sonra gelen ve makam, mevki, unvan bildiren kelimeler büyük harfle başlar. D) Kişi adlarından önce ve sonra gelen unvanlar, saygı sözleri, rütbe adları ve lakaplar büyük harfle başlar. 7. (I) Etimoloji kelimesi Türkçeye Fransızca aynı anlama gelen “atymologie” kelimesinden geçmiştir ve Türkçe- de en eski kullanımı 1910'a tarihlenmektedir. (II) Fransızca sözcük Yunanca etymología kelimesinden alıntı- dır. (III) Bu kullanım grekçe “asıl, hakiki, gerçek” anlamındaki atymon köküne “akıl, bilim, söz” anlamlarındaki algos ekinin eklenmesinden türetilmiştir. (IV) Dala Osmanlıcada ilmi iştikak adı verilir. Numaralanmış cümlelerin hangisinde büyük harflerin yazımıyla ilgili yanlışlık yapılmıştır? A) I B) II C) III D) IV 232 6.TSürIkNçe ISForuTBUanRkaBsıO

YAZIM KURALLARI ORTAKOLA TEST - 4 Y KOLAY SAYILARIN YAZIMI 6002103 ZOR 1. SAızraımssaaymılaar;ı byairzşıyelyai,veberkalkeadmiğliandgeöns,teurimle-- 4. bdiulirğ.uRnadkaanmdlaahgaöasztegriölmrüepsbi duunruubmeulinrtdmaeyka, Dört veya daha çok basamaklı sayıların kolay raazkasmaydaarnaksobnerğaenbmir enmoketak,kaoznbuur lymaadkadrea-- okunabilmesi amacıyla içinde geçen bin, mil- kmaemkdtiar.n sonra kesme işareti konularak de- rece gösteren ek yazılır. yon, milyar ve trilyon sözleri harfle yazılabilir. MODEL EĞİTİM YAYINLARI Buna göre aşağıdakilerin hangisinde sıra sayıla- Aşağıdaki cümlelerin hangisinde bu kurala uy- rının yazımıyla ilgili bir yanlışlık yapılmıştır? gun bir örneğe yer verilmiştir? A) Bu, Konya’ya dördüncü gidişim olacaktı. A) Devletimiz bu iş için 3 milyon lira bütçe ayırmış. B) Törende 3. sırada bulunanlar sağ tarafa gidecek. B) Binbir zahmetle yaptığım ödevime su döküldü. C) Bu yıl şenliklerin 17.ncisi düzenlenecek. C) Beş bardak çay içmeden yerinden kalkmazdı. D) Her sınıfın 1’incisine madalya takıldı. D) Yaklaşık 50 öğrenci aşağıda sıra olmaya başladı. 2. 5. Aşağıdakilerin hangisinde sayıların yazımıyla il- gili yanlışlık yapılmıştır? On dört sınıftan 2’şer öğrenci sinemaya A) Hepimize ikişer tane elma verdi Ali amca. B) Öğrencilerin 1/3’ü okula devam etmiyor. götürülecek! C) Ablam dün on dokuz yaşına girdi. D) Seneye 6’ıncı sınıfta olacağım. Bu cümlede Tuğçe aşağıdaki yazım kurallarından MODEL EĞİTİM YAYINLARI hangisine dikkat etmemiştir? A) Bir zorunluluk olmadıkça cümle rakamla başlamaz. B) Para ile ilgili işlemlerle senet, çek vb. ticari bel- gelerde geçen sayılar bitişik yazılır. C) Birden fazla kelimeden oluşan sayılar ayrı yazılır. D) Üleştirme sayıları rakamla değil yazıyla belirtilir. 3. Saatler ve dakikalar metin içinde yazıyla da yazıla- 6. bilir. (I) Ramazan ayının 17’inci günüydü. (II) Bayrama daha on üç gün vardı. (III) Kar- Aşağıdaki cümlelerin hangisinde bu kurala uy- deşimle o güne kadar altışar gün oruç gun bir örneğe yer verilmiştir? tutabilmiştik. (IV) İşte o on yedinci günde de oruçluyluk ama çok susamıştık. A) Bugün 14.15’te toplantımız var. B) Acil durumlarda hemen 112’yi aramalısın. C) Akşam yemeğini saat yedi gibi yeriz. Numaralanmış cümlelerin hangisinde sayıların ya- D) Sınıfta otuz iki öğrenci sessizce oturuyor. zımıyla ilgili bir yanlışlık yapılmıştır? A) I B) II C) III D) IV 6.TSürIkNçe ISForuTBUanRkaBsıO 233

YAZIM KURALLARI KOLA ORTA TEST - 4 SAYILARIN YAZIMI KOLAYY ZOR 7. MODEL EĞİTİM YAYINLARI 10. Sıra sayıları yazıyla ve rakamla gösterilebilir. Rakam- la gösterilmesi durumunda ya rakamdan sonra bir Dört veya daha çok basamaklı sayıların ko- nokta konur ya da rakamdan sonra kesme işareti ko- lay okunabilmesi amacıyla içinde geçen nularak derece gösteren ek yazılır. bin, milyon, milyar ve trilyon sözleri harfle yazılabilir. Buna göre aşağıdakilerin hangisinde yazım yan- lışı yapılmıştır? Aşağıdakilerin hangisinde bu kural örneklenmiş- tir? A) Apartmanın 2’inci katında büyük bir yangın çıktı. B) II. Mehmet İstanbul’u fetheden Osmanlı sultanı- A) Yanına 3 bin 200 lira almıştı. B) Senette yazan ikibinTL yazısını görmüştüm. dır. C) Yarınki konsere 3.500 kişi katılacakmış. C) Aradığımız bölüm binanın üçüncü katında beye- D) Kardeşim bu yıl 2. sınıfa başlayacak. fendi. D) Okulda yapılan deneme sınavında yine 2. olmuş- tu. 8. Yüzde ve binde işaretleri yazılırken sayılarla işaret MODEL EĞİTİM YAYINLARI 11.  Bayağı kesirlere getirilecek ekler alttaki sayı esas arasında boşluk bırakılmaz. alınarak yazılır. Aşağıdakilerin hangisinde bu kurala uyulmam-  Dört veya daha çok basamaklı sayılar sondan sa- sından kaynaklanan bir yazım yanlışı vardır? yılmak üzere üçlü gruplara ayrılarak yazılır ve A) Bu yıl nüfus artış hızımız % 1,3 olarak açıklandı. aralarına nokta konur. B) Yapılan %22 zamla ürünün fiyatı güncellendi. C) Maaşlara yüzde elli beş oranında zam yapaca-  Yüzde ve binde işaretleri yazılırken sayılarla işa- ğız. ret arasında boşluk bırakılmaz. D) Her yüz kişiden yirmi beşi bu uygulamayı beğen- memiş. Aşağıdakilerin hangisinde bu kurallarla ilgili bir yazım yanlışı yapılmıştır? 9.  Sayılarda kesirler virgülle ayrılır. A) Verilen paranın 1/3’ü hayır kurumlarına bağışla-  Sıra sayıları yazıyla ve rakamla gösterilebilir. nacakmış.  Üleştirme sayıları rakamla değil yazıyla belirtilir. B) Milattan 3.000 yıl önce burada yerleşim yeri varmış.  Sayılar yazıyla yazılırken her sözcük ayrı yazılır. C) Paranın %36’sını bana vereceklerini söyledi. Buna göre aşağıdakilerin hangisinde yazım yan- D) Şirketteki hisse payının ¼’ini satacakmış. lışı yapılmıştır? 12. Aşağıdakilerin hangisinde sayıların yazımıyla il- A) Sınıfın yaş ortalaması 13,6 çıktı. gili bir yanlışlık yapılmıştır? B) Bu yıl festivalin ikincisi yapılacakmış. A) Bu yıl şirketin kâr oranı %25 olarak açıklandı. C) Hepimize beşer lira verdiğini söyledi. B) Kardeşimin sınıfında yirmidört kişi varmış. D) Yirmibir yaşıma geldiğimde askerliğim bitmişti. C) 6’ncı sınıfta Model Yayınlarının kitaplarını kullandık. D) 1938’de yaşama gözlerini açmıştı büyük şair. 234 6.TSürIkNçe ISForuTBUanRkaBsıO

YAZIM KURALLARI ORTA ORTA Y SAYILARIN YAZIMI KOLA TAYEST - 5 KOL 1.  Birden çok kelimeden oluşan sayılar ayrı yazılır. 6002104 ZOR  Yüzde ve binde işaretleri yazılırken sayılarla işa- ZOR ret arasında boşluk bırakılmaz. 3.  Sayılarda kesirler virgülle ayrılır. Yağmurlu bir sabah saat onu çeyrek geçe evden Buna göre aşağıdaki cümlelerin hangisinde ya- çıktım. Yolda gazete almak için cadde üzerinde- zım yanlışı vardır? ki 2. markete girdim. Gazeteler beşer beşer raf- A) Toplantıya her ilden yirmibir delege katılacak. lara dizilmişti. Gazetemi aldım. Onbeş dakika B) Yapılan erken seçime %82 oranında katılım oldu. sonra iş yerine vardım. C) Not ortalaması 3,7 olunca başarılı sayıldı. D) Bin dokuz yüz seksen yedi yılında dünyaya geldi. MODEL EĞİTİM YAYINLARI 2. Yeryüzünün % 29’unu karalar, % 71’ini de su- MODEL EĞİTİM YAYINLARI lak alanlar oluşturur. Sulak alanların % 97’si Bu parçadaki altı çizili bölümlerin yazılışıyla ilgi- ise okyanuslardır. Bu kadar geniş bir alanı kaplayan okyanusların kirlenme- li olarak, si özellikle son otuz yılı aşkın I. “onu çeyrek geçe” ifadesi “10:15” şeklinde yazıl- bir süredir deniz canlıları için büyük bir tehdit oluşturuyor. malıdır. Okyanus kirliliğinin en önemli II. “2.” ifadesi “2.nci” şeklinde yazılmalıdır. sebepleriyse plastik atıklar, at- III. “beşer beşer” ifadesi “5’er 5’er” şeklinde yazılma- mosferde artan karbondioksit mik- tarı ve deniz yoluyla taşınan petrolün okya- lıdır. nuslara dökülmesi. Dünya genelinde bir yıl- IV. “Onbeş” ifadesi “on beş” şeklinde yazılmalıdır. da üretilen 300 milyon ton plastiğin yaklaşık maddelerinden kaç tanesi doğrudur? 8 milyon tonu rüzgâr, akıntı, kanal ve gelgit yoluyla okyanuslara taşınıyor. Bu plastiklerin A) 1 B) 2 C) 3 D) 4 okyanusta çözünmesiyse bin yılı bulabiliyor. 4.  Üleştirme sayıları yazıyla yazılır.  Sıra bildiren sayılara getirilen eklerde sayının oku- Bu metinde bulunan yazım yanlışı aşağıdakiler- nuşu esas alınır. den hangisi yapılarak düzeltilebilir?  Sayılar yazıyla yazılırken her sözcük ayrı yazılır.  Çek ve senetlere yazıyla yazılan sayılarda söz- A) “300 milyon” ifadesi “300.000.000” şeklinde ya- zılarak cükler bitişik yazılır. Aşağıdakilerin hangisinde bu kurallardan birine B) “8 milyon” ifadesi “8.000.000” şeklinde yazılarak C) “Bin” kelimesi “1000” şeklinde sayıyla yazılarak uymamaktan kaynaklanan yazım yanlışı vardır? D) Yüzde işaretleriyle (%) sonrasında gelen sayılar A) Hafta sonu gezisine onyedi kişi katıldı. B) Sınavdaki 6’ncı soruyu herkes yanlış yapmış. arasındaki boşluk kaldırılarak C) Senedin üzerinde binyüzyetmişTL yazıyordu. D) İzmir ve Aydın’da beşer gün kalacağız. 6.TSürIkNçe ISForuTBUanRkaBsıO 235

YAZIM KURALLARI ORTA ORTA SAYILARIN YAZIMI Y KOLA TAYEST - 5 KOL ZOR ZOR 5. FATURA BİLGİLERİ 8. Romen rakamları tarihî olaylarda, yüzyıllarda, hü- kümdar adlarında, tarihlerde ayların yazılışında, ki- Telefon Numarası : 0506 123 45 56 tap ve dergi ciltlerinde, kitapların asıl bölümlerinden önceki sayfaların numaralandırılmasında, maddele- Ödenecek Tutar : 29,75 TL rin sıralandırılmasında kullanılır. Son Ödeme Tarihi : 03/06/2019 Buna göre aşağıdakilerin hangisinde Romen ra- kamı kullanmaya gerek yoktur? Fatura Tarihi ve Saati : 09/05/2019 23.59 A) Seninle 14/III/2024 tarihinde yurt dışında tekrar görüşeceğiz. Fatura Dönemi : 10/04/2019 - 09/05/2019 B) Okulda yapılan deneme sınavında V. olduğu için çok üzüldü. Toplam Tutar : 29,75 C) Sultan II. Abdülhamit, döneminde iç karışıklıklar- la da uğraştı. Yirmi dokuz TL Yetmiş beş Kr. D) XIV. yüzyıl şairleri arasında önemli bir yere sahip değildi. Bu faturada aşağıdaki yazım kurallarından han- MODEL EĞİTİM YAYINLARI 9. Aşağıdakilerin hangisinde sayıların yazımıyla il- gisine uyulmamıştır? gili yanlışlık yapılmamıştır? A) Bazı istisnalar dışında büyük harflerle yapılan kı- saltmalarda nokta kullanılmaz. B) Sayılarda kesirler virgülle ayrılır. C) Birden fazla kelimeden oluşan sayılar ayrı yazılır. D) Para ile ilgili işlemlerle senet, çek vb. ticari bel- gelerde geçen sayılar bitişik yazılır. 6. “Doksanyedi”, “dört”, “yirmibir” kelimelerini ya da 97, 4, A) Topladığımız mantarları ikişer kilo şeklinde pay- 21 sayılarını anlamamak ve bu sayıların birbiriyle iliş- laştık. kisini kuramamak, örneğin hangisinin büyük hangisinin daha küçük bir niceliği ifade ettiğini belirleyememek… B) Yarışmanın 1.incisine ödülünü Müdür Bey vere- Bu sorunların hepsinin bilimsel bir adı var: diskalkuli. cek. Bu metinde aşağıdakilerden hangisine uymamak- C) Antreye 5.5 m uzunluğunda bir yolluk sereceğim. tan kaynaklanan bir yazım yanlışı vardır? D) On altılık nota hakkında müzik öğretmeni bilgi verdi. A) Adları sayılardan oluşan iskambil oyunları bitişik yazılır. MODEL EĞİTİM YAYINLARI 10. Yirmi iki kişilik uluslararası bir araştırma grubu, ya- B) Üleştirme sayıları rakamla değil yazıyla belirtilir. yımladıkları bir makalede 13,5 milyar ışık yılı uzak- C) Birden fazla kelimeden oluşan sayılar ayrı yazılır. lıkta bir gök ada keşfettiklerini açıkladılar. Işık sonlu D) Bir zorunluluk olmadıkça cümle rakamla başlamaz. bir hızla yol aldığı için uzayda ne kadar uzağa ba- karsak zamanda da o kadar geriyi görürüz. Keşfedi- 7. Son araştırmalara göre Giresun ilinin toplam nüfusu len gök adanın 13,5 milyar ışık yılı uzaklıkta olması, 140.342 olarak tespit edilmiş. bugün Dünya’dan gözlemlenen hâlinin Büyük Patla- ma’dan sadece 300 milyon yıl sonrasına ait olduğu Bu cümlede sayıların yazımıyla ilgili aşağıdaki anlamına geliyor. kurallardan hangisi örneklenmiştir? Bu metinde sayıların yazılışıyla ilgili aşağıdaki A) Sayılarda kesirler virgülle ayrılır. kurallardan hangisi örneklenmemiştir? B) Saatler ve dakikalar metin içinde yazıyla da ya- A) Birden fazla kelimeden oluşan sayılar ayrı yazılır. zılabilir. B) Sayılarda kesirler virgülle ayrılır. C) Üleştirme sayıları rakamla değil yazıyla belirtilir. C) Birden fazla kelimeden oluşan sayılar ayrı yazılır. D) Dört veya daha çok basamaklı sayıların kolay D) Dört veya daha çok basamaklı sayılar sondan sa- okunabilmesi amacıyla içinde geçen bin, milyon, yılmak üzere üçlü gruplara ayrılarak yazılır ve milyar ve trilyon sözleri harfle yazılabilir. aralarına nokta konur. 236 6.TSürIkNçe ISForuTBUanRkaBsıO

YAZIM KURALLARI ORTAKOLA TEST - 6 Y KOLAY \"DE, Kİ, Mİ\"NİN YAZIMI, YAZIMI KARIŞTIRILAN SÖZCÜKLER ZOR 6002105 1. MODEL EĞİTİM YAYINLARI 4. Limana gelmiştik, birden yakınlarda bir yerde Ayrı yazılan “da / de” hiçbir zaman “ta / te” kıyıya vuran dalgaların uğultuIsu aramızdaIIki biçiminde yazılmaz. sessizliği bozdu. Gemiler gözleri parıldaIyIIan iri, kapkara hayvanları andırıyordu. Kimi yakında Buna göre aşağıdaki cümlelerin hangisinde ya- kimi uzaktaydı, bir yerlerden bir şarkı duIyVulu- zım yanlışı yapılmıştır? yordu. A) Kitapta dikkatimi en çok bu bölüm çekti. Bu parçada altı çizili yerlerin hangisinde yazım B) Pikniğe Ahmet te bizimle gelirse seviniriz. C) Yağmur altında ıslanırsan hastanede sabahlarsın. yanlışı yapılmıştır? D) Elbiselerimizi asmamız için odaya dolap da koy- A) I B) II C) III D) IV muşlar. 2. 5. Bağlaç olan “da / de” ayrı yazılır ve kendisin- “da / de” bağlacını kendisinden önceki keli- den önceki kelimenin son ünlüsüne bağlı ola- meden kesme ile ayırmak yanlıştır. rak büyük ünlü uyumuna uyar. Buna göre aşağıdaki cümlelerin hangisinde ya- zım yanlışı yapılmıştır? Buna göre aşağıdaki cümlelerin hangisinde ya- A Ayşe’nin de derslerine çok çalıştığını biliyorum. B) İstanbul’da bir süre kaldıktan sonra döneceğim. zım yanlışı yapılmıştır? C) Erciyes Dağı’nı da mutlaka görmelisin. D) Fatma’da bizi gördüğüne çok mutlu oldu. A) Bu kadar zahmetde bir sonuç versin artık! B) Sende de ne şans varmış be kardeşim! C) Bardakta kalan suyu da saksıya döktüm. D) Evde unuttuğumu zannettiğim kalemim ceketimin cebindeymiş. 3. MODEL EĞİTİM YAYINLARI 6. Türkçede iki farklı “de” vardır. Bunlardan birisi Soru ekinden (mı / mi) sonra gelen ekler, bu eke bağlaç diğeri de bulunma eki olarak kullanılır. bitişik olarak yazılır. Aşağıdakilerin hangisinde “de”nin yazımında yan- Buna göre aşağıdaki cümlelerin hangisinde ya- lışlık yapılmıştır? zım yanlışı yapılmıştır? A) Ben miymişim bütün olanların sorumlusu? A) Okulda eşyalarımı sürekli unuturum. B) Akşamki kitap okuma etkinliğine katılacakmı sınız? B) Ayrılık zamanı geldide çattı artık. C) Sen de mi bizimle geliyorsun tiyatroya? C) Sen beni bir de top oynarken görecektin. D) Güzel mi güzel bir yemek bizi masada bekliyordu. D) Senin de benimle gelmeni istiyorum. 6.TSürIkNçe ISForuTBUanRkaBsıO 237

YAZIM KURALLARI ORTAKOLA TEST - 6 \"DE, Kİ, Mİ\"NİN YAZIMI, YAZIMI KARIŞTIRILAN SÖZCÜKLER Y KOLAY ZOR 7. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde yazım yanlışı MODEL EĞİTİM YAYINLARI 10. yapılmamıştır? (I) Kuyucaklı Yusuf, ilkin Konya da yayımlanan A) Bir de baktımki kocaman bir köpek var. Yeni Anadolu gazetesin de tefrika edildi. (II) Fa- B) Bu kadar iş bir günde yetişir mi? kat ücret anlaşmazlığından ötürü yarı da kesil- C) Sen de bizimle gelmeyecekmisin? di. (III) Mart 1936 da Projektör dergisinin birin- D) Elimdeki işide bitireyim, çıkalım. ci ve Kasım 1937 de Varlık dergisinin sekizinci sayısın da yayımlandı fakat yine yarı da kesil- 8. di. (IV) Romanın tamamı 9 Kasım 1936 ile 21 (I) Güldümü gözleri çu- Ocak 1937 tarihleri arasında bir gazetede tef- kur çukur olurdu. (II) Yü- rika edildi. zü kocaman genişler, şa- kaklarındaki derin çizgi- ler de daha belirgin olur- Numaralanmış cümlelerin hangisinde \"de\"nin ya- du. (III) Gerçi güldüğü- nü çok fazla göremezdi- zımında yanlışlık yapılmamıştır? niz. (IV) Nedensiz bir cid- A) I B) II C) III D) IV diyet suratında hep ası- lı dururdu. 11. Edebiyat eleştirmenleri ve yazarlarının tartışma için- de(I) olduğu bir konudur öykü ve hikâye ayrımı. Kla- sik/modern, toplumsal/bireysel, sözlü/yazılı gibi ay- Numaralanmış cümlelerin hangisinde yazım yan- rımlar söz konusu edilir. Modern Türk Hikâyesi adlı kitabında(II) Alim Kahraman edebî bağlamda hikâye lışı yapılmıştır? yerine öykü sözcüğünü ilk olarak 1949 yılında(III) Nu- A) I B) II C) III D) IV rullah Ataç’ın kullanıldığını söyler. Feridun Andaç- da(IV) hikâye ve öykünün ayrı türler olduklarını be- MODEL EĞİTİM YAYINLARI lirtmiştir. Numaralanmış sözcüklerin hangisinde \"de\"nin ya- zımında yanlışlık yapılmıştır? A) I B) II C) III D) IV 9. I. Antrenman da yaptık ama genede onları yene- 12. I. Bil ki seni asla kırmak istemedim. medik. II. Ben ki biliyorsun çok dikkatliyimdir. III. Halbu ki daha söylenecek söz çoktu. II. Evde sağa sola yerleştirilmiş eski eşyalar da var- IV. Korkarım ki bu sözler unutulup gidecek. dı. Numaralanmış cümlelerin hangisinde \"ki\"nin ya- III. Sende hemen moralimizi bozmaya çalışma! zımında yanlışlık yapılmıştır? IV. Dün mahalle de futbol turnuvası yaptık. Numaralanmış cümlelerin hangisinde \"denin ya- A) I B) II C) III D) IV zımında yanlışlık yapılmamıştır? A) I B) II C) III D) IV 238 6.TSürIkNçe ISForuTBUanRkaBsıO

YAZIM KURALLARI ORTA ORTA Y \"DE, Kİ, Mİ\"NİN YAZIMI, YAZIMI KARIŞTIRILAN SÖZCÜKLER KOLA TAYEST - 7 KOL 6002106 ZOR ZOR 1. MODEL EĞİTİM YAYINLARI 4. (I) Kedim henüz bir yaşında (I) Herkes gibi ben de Moğolistan’a gidip ata- (II) Uyur hep soba başında larımızın bize mirası olan Göktürk Yazıtları’nı (III) Hem cesurdur hemde kurnaz görmeyi çok istiyorum. (II) Sonunda bir takım (IV) Bir tıkırtı duyar duymaz geziler düzenleyen bazı tur şirketleriyle görüş- meye karar verdim. (III) Kafama yatan bir şir- Halit Fahri OZANSOY ketle bire bir görüşmek üzere randevü aldım. Bu dörtlüğün kaç numaralı dizesinde yazım yan- (IV) Şirketin geziyle ilgili pilanları oldukça ho- şuma gittiğinden bu şirketle Moğolistan’a git- lışı yapılmıştır? A) I B) II C) III D) IV meye karar verdim. Bu parçada numaralanmış cümlelerin hangisin- 5. Türkçe dersinden yazımı karıştırılan sözcüklerle ilgili afiş hazırlama ödevi alan Nisa, Elif, Emir, Akif adlı öğ- de yazım yanlışı yapılmamıştır? rencilerin hazırlamış oldukları afişler aşağıdaki gibidir: A) I B) II C) III D) IV 2. Nisa Ünvan Bağlaç olan “ki” ayrı yazılır. Emir Unvan Asfalt Buna göre aşağıdaki cümlelerin hangisinde ya- Asvalt zım yanlışı yapılmıştır? A) Baktım ki kimse kitaplarını getirmemiş. B) Giderken bizdekini de götürürsen sevinirim. C) Olaya üzülmüştü öyleki sabaha kadar uyuyama- mıştı. D) Duydum ki bizi bırakmaya azmediyorsun, etme! MODEL EĞİTİM YAYINLARI Herhangibir Herhangi bir 3. “ki” bağlacı her zaman kendinden önceki sözcük- Elif ten ayrı yazılır. Filim Aşağıdaki cümlelerin hangisinde “ki”nin yazımın- Film da yanlışlık yapılmıştır? Akif A) Babam bu saatte eve geldi mi ki? Buna göre öğrencilerden hangisinin hazırladığı B) Bir gün hatırımızı mı sordun ki şimdi kızıyorsun. ödevde hata bulunmaktadır? C) Görüyorum ki hâlâ eski hatalarını tekrarlıyorsun. D) Anladımki bu işi sen de yapamayacaksın. A) Nisa B) Emir C) Elif D) Akif 6.TSürIkNçe ISForuTBUanRkaBsıO 239

YAZIM KURALLARI ORTA ORTA \"DE, Kİ, Mİ\"NİN YAZIMI, YAZIMI KARIŞTIRILAN SÖZCÜKLER Y KOLA TAYEST - 7 KOL ZOR ZOR 6. 9. I. Biterdi belki bir uykuyla II. Herşey ve tadından ötürü (I) Sınıfın bir çoğu pikniğe katılacaktı. III. Gördünüz ki bundan ileri (II) Belirlenen tarihe de sadece bir kaç gün IV. Bir şey var çağıran tutkuyla vardı. (III) Herhangibir aksilik olursa diye bir B Planı da hazırlanmıştı. (IV) Tabi ki her- Ahmet Muhip DRANAS kes her şeyin yolunda gitmesini isterdi. Numaralanmış dizelerdeki altı çizili sözcüklerden hangisinin yazımında yanlışlık yapılmıştır? Numaralanmış cümlelerdeki altı çizili sözcükle- A) I B) II C) III D) IV rin hangisinin yazımı doğrudur? MODEL EĞİTİM YAYINLARI A) I B) II C) III D) IV 7. Aşağıdaki tabloda yazımı sıkça karıştırılan sözcük- 10. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde \"mi\"nin yazımın- lerin doğru ve yanlış yazımları gösterilmiştir. da yanlışlık yapılmamıştır? A) Akşam gelecek olan konukları tanıyormusun? Doğru Yazım Yanlış Yazım B) Bilmiyor mu sun senin için ne kadar uğraştığımı? I. Yalnız Yanlız C) Bir kez olsun gelip hâlimizi hatırımızı sordu mu? II. Herkez Herkes D) Görmüyor mu sunuz sizin için sunulan fırsatları? III. İtibarıyla IV. Gardırop İtibariyle 11. Aşağıda bir pazar tezgâhındaki ürünlerin fiyatlarına Gardrop ait görsellere yer verilmiştir. Tabloda kaç numaralı sözcüğün gösteriminde yanlışlık yapılmıştır? A) I B) II C) III D) IV 8. Dilimizde ikinci kelimesi -dı (-di / -du / -dü, -tı / -ti / MODEL EĞİTİM YAYINLARI I. Maydonoz II. Yeşilbiber -tu / -tü) kalıplaşmış belirli geçmiş zaman ekleriyle 3 TL 4 TL kurulan birleşik kelimeler bitişik yazılır. III. Karnabahar IV. Taze Soğan Buna göre aşağıdaki cümlelerin hangisinde ya- 5 TL 3 TL zım yanlışı yapılmıştır? A) Şehrin kenar mahallelerindeki gece kondulardan Kaç numaralı görselde yazım yanlışı yapılmıştır? birinde büyüdüm. A) I B) II C) III D) IV B) En sevdiğiniz yemek nedir diye sorsalar imam- bayıldı diyebilirim. C) Ne istediğini bilmeyen şıpsevdi insanları bir türlü anlayamıyorum. D) Adam mirasyedi bir kişiliğe sahip olduğundan pek sevilmezdi. 240 6.TSürIkNçe ISForuTBUanRkaBsıO

YAZIM KURALLARI ÜNİTE TARAMA 6002107 TESTİ - 1 1. Aşağıdaki görsellerde meyveler kendilerini anlatan cümleler kurmuşlardır. Rengime bakıp da Bende ki lezzeti hiçbir mey- beni almamazlık et- vede bulamazsın. meyin! Sizin için en büyük B vitamini MODEL EĞİTİM YAYINLARI Amasya memleketim, pek çok kaynağı ben değilmiyim? yerdede yetişirim. Buna göre hangi meyve kendini tanıtırken yazım yanlışı yapmamıştır? A) Yeşil elma B) Çilek C) Nar D) Kırmızı elma 2. Ali tatile gitmek için yola çıkmış ve tabelasında sayıların yazımı ile ilgili yanlışlık bulunan şehre gitmeye karar ver-MODEL EĞİTİM YAYINLARI miştir. Kayseri: Müzik der- Kütahya: Boş zaman- Tokat: Kardeşim 5.’in- Bolu: İkişer gün aray- sinde onaltılık notayı larımda yirmibir oyna- ci sınıfta çok zorlan- la okulda nöbet tuta- öğreneceğiz. mayı çok severim. mıştı. cağız. Buna göre Ali aşağıdaki şehirlerin hangisine gitmelidir? A) Kayseri B) Kütahya C) Tokat D) Bolu 6.TSürIkNçe ISForuTBUanRkaBsıO 241

YAZIM KURALLARI TESTİ - 1 ÜNİTE TARAMA Bizimle çalışmak ister misiniz? 3. Aşağıdakilerin hangisinde bir yazım yanlışı yapılmıştır? Hansel A) B) ile SGK’dan Müjdeli Haber Gretel C) D) LGS 3 Haziran’da yapılacak. 4. Ahmet, yazdığı cümlelerden büyük harflerin yazımıyla ilgili yan- lışlık olanı çöpe atacaktır. Buna göre Ahmet aşağıdaki kâğıtlardan hangisini çöpe atmalıdır? A) B) Türk Dili dergisine abone olmayı düşü- Ahmet Amca’nın yanına gitmeyi unutma. nüyorum. C) D) Fatih Caddesi’nde ev kiralayacaklarmış. Bugün Ali Bey’i göreceğim. 242 6.TSürIkNçe ISForuTBUanRkaBsıO

YAZIM KURALLARI 6002108 TESTİ - 2 ÜNİTE TARAMA 4. “Dünya, güneş, ay” kelimeleri gezegen anlamı 1. dışında kullanıldıklarında küçük harfle başlar.  Özel ada dâhil olmayıp tamlama kuran il, ilçe, belde, köy vb. sözcükler küçük harfle başlar.  Tarihle belirtilen ay ve gün adları büyük MODEL EĞİTİM YAYINLARI harfle başlar. Aşağıdakilerin hangisinde bu kurala uyulmama-  Ulusal, resmi ve dini bayramlarla anma sı yazım yanlışına sebep olmuştur? ve kutlama günlerinin adları büyük harfle başlar. A) Dünyanın en mükemmel annesi benim annemdir. B) Onu Dünyalar kadar sevdiğimi biliyorsun değil mi? C) Dünya gibi Jüpiter’in de uydusu vardır arkadaşlar. Aşağıdakilerden hangisinde bu kurallara uyma- D) Uzaydaki ışık ve ısı kaynağımız Güneş’tir bizim. maktan kaynaklanan bir yazım yanlışı vardır? MODEL EĞİTİM YAYINLARI 5. Antalya’nın Serik ilçesinde 2008 yılının ağustos A) Ünlü sanatçı 30 Mayıs’ta ilimizde konser verecek. ayında çıkan yangın nedeniyle 16 bin hektar alan B) 27 Mart Dünya Tiyatrolar Günü için etkinlik ha- küle dönmüştü. Yangın sonrasında Antalya Orman Bölge Müdürlüğüne bağlı ekipler bölge- zırladık. yi dikim yoluyla ağaçlandırdı. C) Antalya’nın Manavgat İlçesi’nde orman yangını meydana geldi. Bu parçadaki yazım yanlışı aşağıdakilerden han- D) Kardeşimle pazartesi günü Nazilli’ye gideceğim. gisiyle düzeltilebilir? 2. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde büyük harflerin yazımıyla ilgili bir yanlışlık yapılmıştır? A) “Serik ilçesi” ifadesi “Serik İlçesi” şeklinde yazı- A) Dün arkadaşlarımla Galata Kulesi’ne gittim. larak B) Neriman Teyze bize kek hazırlamış. C) 17 Nisan Çarşamba günü yola çıkacağız. B) “ağustos” kelimesi “Ağustos” şeklinde yazılarak D) Burayı geçen sene Cevdet Bey satın almış. C) “16 bin” ifadesi “16.000” şeklinde yazılarak D) “Antalya Orman Bölge Müdürlüğü” ifadesi “Antal- ya orman bölge müdürlüğü” şeklinde yazılarak 3. Aşağıdakilerin hangisinde büyük harflerin yazı- 6. Aşağıdakilerin hangisinde büyük harflerin yazı- mıyla ilgili bir yanlışlık yapılmamıştır? mıyla ilgili yanlışlık yapılmıştır? A) Hepimiz O’nun bize bıraktığı ülkeyi korumalıyız. A) Bu konuda batıyı örnek almamalıyız. B) Ahmet ustanın yemeklerinin tadına doyum olmaz. B) Babalar Günü için ne almayı planlıyorsun? C) Ahmet Mithat Efendi’nin eserleri daha fazladır. C) Medeni Kanun’un kabulünün 56. yılıymış. D) Bakkal Hasan Amca bugün bakkalı açmayacakmış. D) Mehmet Bey okula geç gelecekmiş. 6.TSürIkNçe ISForuTBUanRkaBsıO 243

YAZIM KURALLARI TESTİ - 2 ÜNİTE TARAMA 7. 11. I. İstersen bilgisayarını… yanına alabilirsin. Akrabalık bildiren sözcükler küçük harfle başlar. II. Kekin yanında çay… ister misin? III. Çalışma kağıtlarımın hepsi ev…. kalmış. Bu kurala göre aşağıdaki cümlelerin hangisinde IV. Ben… bu etkinliğe katılmak istiyorum. bir yazım yanlışı vardır? Numaralanmış cümlelerdeki boşluklara yazılacak A) Mehmet amcam bizi arabayla gezdirdi. “de”lerden hangisi kendinden önceki sözcüğe bi- B) Sevim Teyze hepimize birer şeker verdi. tişik yazılır? C) Yarın komşumuz Selim dayıya gideceğiz. D) Bence Mustafa abim bizi yüzmeye götürsün. A) I B) II C) III D) IV 8. Aşağıdakilerin hangisinde sayıların yazımıyla il- MODEL EĞİTİM YAYINLARI 12. gili yanlışlık yoktur? Büyük harflerle yapılan kısaltmalara getirilen ek- A) Spor ayakkabılarımı 42.5 numara alıyorum. lerde kısaltmanın okunuşu esas alınır. B) 3’er kişilik gruplara ayrılıp çalışmaya başladık. Büyük harflerle yapılan kısaltmalarda sadece T.C. C) 8’nci sınıfta daha çok çalışmamız lazım. (Türkiye Cumhuriyeti) ve T. (Türkçe) yazarken D) İki yüz elli kişilik yemek hazırlayacaklar. nokta kullanılır. 9. I. Bugün Hürriyet Mahallesi’ne su verilemeyecekmiş. II. Gemi, sabaha karşı Çanakkale Boğazı’na yanaştı. Buna göre aşağıdakilerin hangisinde bir yazım III. Teyzemin kedisi minnoş çok tatlıydı. IV. Yaz kampı 21 Temmuz’da başlıyor. yanlışı vardır? Numaralanmış cümlelerin hangisinde bir yazım A) M.E.B. bu hafta sınav sonuçlarını açıklayacak. yanlışı vardır? B) Her zaman TDK’nin sözlüğünü kullanırım. A) I B) II C) III D) IV C) Bu akşam TRT’de güzel bir film var. D) Bu kanun salı günü TBMM’de konuşulacak. MODEL EĞİTİM YAYINLARI 13. “Mi edatı” kendinden önceki sözcükten ayrı ya- 10. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde yazım yanlışı zılır. yapılmıştır? A) Bu konuyu ikinci kez anlatmamı ister misin? Aşağıdakilerin hangisinde “mi”nin yazımıyla ilgi- B) Dünyada 1 milyar insan aç olarak uyuyormuş. C) Beş bin altıyüz kişi işe alınacakmış bu yıl. li yanlışlık yapılmıştır? D) Ahmet altmışaltı oyununda en iyimizdir. A) Buraya daha önce geldimmi hatırlamıyorum. B) Güzel mi güzel bir kız çocukları olmuş. C) Artık bu konuda konuşmak istemiyorum. D) Kar yağdı mı buralardan gidemezsin. 244 6.TSürIkNçe ISForuTBUanRkaBsıO

YAZIM KURALLARI 6002109 TESTİ - 3 ÜNİTE TARAMA MODEL EĞİTİM YAYINLARI 4. Bağlaç olan “ki” kendinden önceki sözcükten 1. ayrı yazılır, ek olan “-ki” kendinden önceki söz- cüğe bitişik yazılır. “mi” edatı kendinden önceki söz- cükten her zaman ayrı yazılır. Buna göre aşağıdaki cümlelerin hangisinde bir Buna göre aşağıdakilerden hangisinde bir yazım yazım yanlışı yapılmıştır? yanlışı vardır? A) Öyle bir şey söyledi ki hepimiz donduk kaldık. A) Okullar tatil oldumu buraya geleceksin değil mi? B) Ben senin söylediklerinden hiçbir şey anlamadım ki! B) Öğretmenin verdiği ödevleri yapabildin mi? C) Sendeki kitaplardan birkaç tane alabilir miyim? C) Sende miydi benim kalemim? D) İçeri girdimki bir de ne göreyim? D) Çok bekledin mi beni çarşıda? 2. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde büyük harflerin 5. Aşağıdaki bilgilerin hangisinde bir yanlışlık var- yazımıyla ilgili bir yanlışlık yapılmıştır? dır? A) Zigana Geçidi karla kaplı olduğu için geri döndük. A) Millet, boy, oymak adları büyük harfle başlar. B) Okulda açılan Almanca kursuna ilgi yoğun oldu. B) İsimlerden önce ve sonra gelen saygı sözleri bü- C) Yarın Karadeniz’in Doğu’sunda kar yağışı olacak. D) Tuz Gölü’ndeki su miktarı çok azalmış. yük harfle başlar. C) Sayılar yazıyla yazılırken sözcükler bitişik yazılır. D) Belirli bir tarih bildiren ay ve gün isimleri büyük harfle başlar. 3. Büyük harflerin kullanıldığı yerler: MODEL EĞİTİM YAYINLARI 6. Aşağıdakilerin hangisinde “de”nin yazımıyla ilgi- li bir yanlışlık yapılmıştır? I. Dil ve lehçe adları büyük harfle başlar. II. Kurum ve kuruluş adlarının her kelimesi büyük A) İzmit’teki halamı ziyarete gideceğim için mutlu- yum. harfle başlar. III. Adreslerin yazımında mahalle, cadde, bulvar, B) En sevdiğim kalemim Taner Bey de kalmış. C) Beni de kendin gibi zannedip hata yapma. sokak adları büyük harfle başlar. D) Hayatta karşılaştığımız zorluklar bizi güçlendir- IV. Tarihi olay, çağ ve dönem adları büyük harfle melidir. başlar. Örnekler:  Gelirken Lezzet Pastanesinden baklava alır mısın?  Benim dedem de Çanakkale Savaşı’na katılmış.  Bu yaz İngilizce kursuna katılmayı düşünüyorum. Verilenlere göre kaç numaralı kuralla ilgili örnek yoktur? A) I B) II C) III D) IV 6.TSürIkNçe ISForuTBUanRkaBsıO 245

YAZIM KURALLARI TESTİ - 3 ÜNİTE TARAMA 7. Aşağıdakilerin hangisinde “ki”nin yazımıyla ilgili 10. Aşağıdakilerin hangisinde herhangi bir yazım yan- bir yanlışlık yapılmıştır? lışı yapılmamıştır? A) Mademki buraya kadar geldiniz, bir çayımızı için. A) Onunla başbaşa geçireceğimiz ilk yaz tatili ola- B) Duydum ki herkes kendini düşünmeye başlamış. caktı. C) Evde ki eşyalarımı toplamaya gidiyorum. D) Bununki gibi bir arabam olsa çok sevinirdim. B) Önümüzdeki Perşembe günü biz de geleceğiz. C) Aylin hanım’ın işlerini halletmemiz lazım. D) Köpeğim Minnoş ile saatlerce oynayabilirim. 8. Aşağıdakilerin hangisinde büyük harflerin yazı- MODEL EĞİTİM YAYINLARI 11. (I) Her ayrıntıya takılma da üstüne yoktur annemin. mıyla ilgili yanlışlık yapılmıştır? (II) Onun için de her şeyin kusursuz olmasını bekler. (III) İşler yolunda gitmediğinde başına ağrılar girer. A) Dünkü açılışta vali çok etkileyici bir konuşma yaptı. (IV) Böyle çok ayrıntıcı ve titiz olsa da annem her B) Yaşamı boyunca Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriye- zaman başımızın tacıdır. ti’nde bulundu. Numaralanmış cümlelerin hangisinde yazım yan- C) Attığım her adımda onun fikirleri bana yol göste- lışı yapılmıştır? riyor. A) I B) II C) III D) IV D) Az ileride kurumaya yüz tutmuş Akköy Barajı’nı gördük. 9. Aşağıdaki kitapların hangisinin ismi yazılırken 12. I. Onunla 5’er gün arayla dünyaya gelmiştik. yanlışlık yapılmıştır? II. Anneler gününde çok güzel bir hediye alacağız. III. Arabanın muayenesinide yaptırmak istiyorum, dedi. A) B) MODEL EĞİTİM YAYINLARI IV. Saat 12:45’te onunla okulda buluşacağız. V. Artık Ahmet’te bizim yanımızda çalışacakmış. Yukarıdaki cümleler yazım yanlışları bakımından ikişerli eşleştirilirse hangi cümle dışta kalır? A) I B) II C) III D) IV Savaş ve SUÇ ve 13. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde yazım yanlışı Barış CEZA yapılmıştır? C) D) A) Bu yıl Dünya Su Günü yarışmasına herkez katı- Vatan yahut lacakmış. Silistre LEYLA İLE MECNUN B) Anneler Günü’nde birkaç hediye almayı düşünü- 246 yorum. C) İstanbul pek çok konuda ülkemizin önde gelen şehridir. D) TBMM’nin birçok konuda çalışma yapması gere- kiyormuş. 6.TSürIkNçe ISForuTBUanRkaBsıO

Noktalama İşaretleri 1 Nokta, Virgül 2 İki Nokta, Noktalı Virgül, Üç Nokta 3 Soru ve Ünlem İşareti, Kısa ve Uzun Çizgi 4 Yay ve Köşeli Ayraç, Tırnak ve Kesme İşareti, Eğik Çizgi

NOTLARIM Çarpanlar ve Katlar

NOKTALAMA İŞARETLERİ ORTAKOLA TEST - 1 Y KOLAY NOKTA, VİRGÜL 6002110 ZOR 1. Nokta, kitap ve dergi künyelerinin sonuna konur. Buna göre aşağıdakilerden hangisi bu kuralı ör- MODEL EĞİTİM YAYINLARI 4. Hem bedeninizi hem beyninizi aktif şekilde neklendirmektedir? kullanabileceğiniz bir spor dalı ilginizi çeker A) Sıfatlar ikiye ayrılır: mi(I) Cevabınız “evet” ise oryantiring sporunu 1. Niteleme Sıfatları çok sevebilirsiniz(II) Gelin(III) spor yaparken 2. Belirtme Sıfatları yön bulma ve odaklanma gibi bilişsel beceri- B) https://www.modelegitim.com/ lerinizi de geliştirebileceğiniz bu sporu daha C) Sabahattin Ali, Kuyucaklı Yusuf, Yapı Kredi Ya- yakından tanıyalım(IV) yınları, İstanbul, 2015. D) “Sultan II. Abdülhamit” adlı kitabı herkesin oku- Bu parçada yay ayraçlarla gösterilen yerlerden masını tavsiye ederim. hangilerine nokta getirilmelidir? A) I ve II B) I ve III C) II ve IV D) III ve IV 2. Tekrarlı bağlaçlardan önce veya sonra virgül konmaz. 5. Örneğin “Hem gülüyor hem ağlıyor.” cümlesinde ge- çen bağlaçlardan önce veya sonra virgül getirilemez. Şart eki almış sözcüklerden sonra virgül kullanılmaz. Buna göre aşağıdaki cümlelerin hangisinde vir- gül yanlış kullanılmıştır? Buna göre aşağıdaki cümlelerin hangisinde vir- gülün kullanımında yanlışlık yapılmıştır? A) Ya benimle gelirsin ya da yalnız kalırsın, dedi. B) İster inan, ister inanma olay anlattığım gibi oldu. A) Bu sonbahar rüzgârı müjdeli haberler getirdi bi- C) Gerek içeride gerek dışarıda başarılı, azimli ve ze, dedi. istekli olmalıyız. B) Gözlerini indirdi, ağladığını belli etmemeye çalış- D) Günlerdir ne yedi ne içti, odasından hiç çıkmadı. tı fakat başaramadı. MODEL EĞİTİM YAYINLARI C) Bir miktar bulgur, un, kimyon ve tuz alarak işe ko- yuldu. D) Bizimle gelmek istersen, bunu düşünürüz. 3. Aşağıdakilerin hangisinde virgülün kullanımıyla 6. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde nokta yanlış kul- ilgili yanlışlık yapılmamıştır? lanılmıştır? A) Eline geçirdiği her şeyi fırlattı, fakat daha A) Ablam, T.C. Kültür Bakanlığında çalışacakmış. rahatlamamıştı. B) Türkçe sözcüklerin açıklamasında T. yazar. C) Çocuğun ateşi 41.5 dereceydi. B) Bizim burada kar yağdı mı, yollar kapanır, sular D) Alb. Ahmet Ersöz Caddesi’nde oturuyormuş. donar. C) Evini, kendini iyi hissettiği tek yeri, hiç bu kadar özlememişti. D) Öğretmen, sınıfa girdi, bütün öğrencileri selamladı, oturdu. 6.TSürIkNçe ISForuTBUanRkaBsıO 249

NOKTALAMA İŞARETLERİ ORTAKOLA TEST - 1 NOKTA, VİRGÜL Y KOLAY ZOR 7. 10. Toplumda bilim kültürünün yaygınlaştırılması ama- Cümlede virgülün kullanılmaması anlam karı- cıyla kurulan TÜBİTAK(I) destekli bilim merkez- şıklığına yol açabilir. lerinin sayısı her geçen yıl artıyor(II) 2008 yılın- dan bu yana Konya, Kocaeli, Kayseri, Bursa, Ela- zığ ve Üsküdar bilim merkezleri açıldı(III) Yeni bi- Aşağıdaki cümlelerin hangisinde virgülün kulla- lim merkezlerinin kurulmasına yönelik çalışmalar ise devam ediyor(IV) nılmaması anlam karışıklığına yol açmıştır? A) Muhtar bu yıl köy odasını tamir ettirdi. Bu parçada yay ayraçlarla gösterilen yerlerden B) Görevli kadını nazik bir şekilde uyardı. C) Akşam geç kalmadan evde olmalıyız. hangisine nokta getirilemez? D) Annem her zaman bana destek oldu. A) I B) II C) III D) IV MODEL EĞİTİM YAYINLARI 8.  Cümlenin sonuna konur. 11. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde virgül doğru  Bazı kısaltmaların sonuna konur. kullanılmıştır?  Sayılardan sonra sıra bildirmek için konur. Aşağıdakilerin hangisinde nokta bu işlevlerinin A) Hem beni, hem abimi yemeğe çağırdı. B) Geldi, bir ihtiyacım olup olmadığını sordu. dışında kullanılmıştır? C) Böyle gidersek, bir saate Adana’da oluruz. D) Ben de gelirim, fakat fazla duramam. A) Okulun son gününde hepimiz çok mutluyduk. B) Bugün saat 21.45’te mi gelecekmiş arkadaşın? C) II. Mehmet (Fatih) entelektüel bir padişahmış. D) Alm.nın İng.den aldığı pek çok kelime var diyor- lar. 9. Aşağıdakilerin hangisinde virgülün kullanımı ile MODEL EĞİTİM YAYINLARI 12. ilgili bir yanlışlık yapılmıştır? Sorduklarıma doğru cevap ver, diye uyardı. A) Hem beni, hem de arkadaşlarını çok üzdün, bu- nu unutma! Bu cümlede virgül hangi göreviyle kullanılmış- B) Bu yıl, şirkette yıllık kârımızı %25,56 arttırmayı tır? hedefliyoruz. A) Konuşma çizgisinden önceki bölümün sonunda C) Evini, arabasını, ailesini, her şeyi çok özlemişti o B) Sıralı cümleleri ayırmak için zamanlar. C) Tırnak içinde olmayan alıntı cümleden sonra D) Konuşma çizgisinden sonraki alıntı cümlenin so- D) Onu ben de aradım, tüm çabalarıma rağmen ula- şamadım. nunda 250 6.TSürIkNçe ISForuTBUanRkaBsıO

NOKTALAMA İŞARETLERİ ORTA ORTA Y NOKTA, VİRGÜL KOLA TAYEST - 2 KOL 1. Noktanın kullanıldığı yerlerden bazıları şunlardır: 6002111 ZOR  Bazı kısaltmaların sonuna konur. ZOR  Tarihlerin yazılışında gün, ay ve yılı gösteren sa- 3. yıları birbirinden ayırmak için konur. Uzun cümlelerde yüklemden  Tamamlanmış cümlelerin sonuna konur. uzak düşmüş olan özneyi be-  Saat ve dakika gösteren sayıları birbirinden ayır- lirtmek için virgül konur. mak için konur. MODEL EĞİTİM YAYINLARI Aşağıdaki cümlelerin hangisinde nokta bu mad- Aşağıdaki cümlelerin hangisinde virgül bu göre- delerin dışında bir görevde kullanılmıştır? viyle kullanılmıştır? A) Yazar, 15.10.1987 tarihinde dünyaya geldi. B) İlk otobüsü kaçırınca 2. otobüsü bekledin mi? A) Üretilen plastiğin yaklaşık 8 milyon tonu rüzgâr, C) Bu saatte Dr. Tuğçe Hanım’ı uyandırmak istemedim. akıntı, kanal ve gelgit yoluyla okyanuslara taşınıyor. D) Tren saat 12.00’de hareket edecekmiş. B) Araştırmacılar, plastik atıkların insan sağlığına etkisi üzerine araştırmalar yapıyor. C) Uzmanlar bölgeye gitti, olayın nedenini araştırdı. D) Artık uzayda kara cüce gözleyebilir miyiz, siz düşünün! 2. Aşağıda virgülün kullanıldığı bazı yerler ve bunlara örnekler verilmiştir. I. Anlama güç kazan- a) Bu akşam birlikte MODEL EĞİTİM YAYINLARI 4. dırmak için tekrar- yemek yiyelim, de- Özne olarak kullanılan bu, şu, o zamirlerin- lanan kelimeler ara- di. sına konur. den sonra kullanılır. b) Sayın Müdürüm, si- II. Tırnak içinde olma- zi şöyle alalım. Yüklemden uzak düşmüş özneyi belirtmek yan alıntı cümlele- için kullanılır. rinden sonra konur. c) İçeri girdi, yerine oturdu, kitabını aç- Sıralı cümleleri birbirinden ayırmak için kul- III. Hitap için kullanılan tı. lanılır. kelimelerden sonra konur. d) Kopar sonbahar tel- Aşağıdakilerin hangisinde virgül bu görevlerin- lerinden / Derinden, den başka bir görevde kullanılmıştır? IV. Sıralı cümleleri bir- derinden, derin- A) İhtiyar, çınara yaslanıp dinlenmeye başladı. birinden ayırmak den… B) O, geçen seneden beri aynı yerde duruyor. için konur. C) Babam, üç yıl İstanbul’da çalıştıktan sonra geri döndü. Buna göre aşağıdaki kural-örnek eşleştirmelerin- D) Gidelim, baba topraklarını ziyaret edelim. den hangisi doğrudur? A) I. II. III. IV. a bcd B) d acb d abc C) c aba D) 6.TSürIkNçe ISForuTBUanRkaBsıO 251

NOKTALAMA İŞARETLERİ ORTA ORTA NOKTA, VİRGÜL Y KOLA TAYEST - 2 KOL ZOR ZOR 5. Aşağıda virgülün kullanılmaması gereken bazı yer- MODEL EĞİTİM YAYINLARI 7. ler belirtilmiştir. VİRGÜLÜN KULLANILDIĞI YERLER  Metin içinde ve, veya, yahut, ya ... ya bağ- a) Eş görevli sözcük ve sözcük gruplarını ayır- laçlarından önce de sonra da virgül konmaz. mak için kullanılır.  Tekrarlı bağlaçlardan b) Sıralı cümleleri ayırmak için kullanılır. önce ve sonra virgül c) Tırnak içinde olmayan alıntı cümlelerden son- konmaz.  Cümlede pekiştirme ve ra kullanılır. bağlama görevinde kullanılan d) Konuşma çizgisinden önceki ifadenin sonuna da / de bağlacından sonra virgül konmaz. konur. Buna göre aşağıdakilerin hangisinde virgül yan- lış kullanılmıştır? Buna göre, A) Yolculuk, kendimi kaybettiğimde dinlenmek için sığındığım limandır. I. Ben daha çok macera kitaplarını seviyorum, B) Ya okul derslerini, ya da futbol antrenmanlarını dedi. tercih etmelisin. C) Hayat, bir mucizedir ama bunu anlayabilmek ma- II. Kütüphanedeki görevli, rifet ister. — Kütüphaneye üye misin, diye sordu. D) Eve eşyalarımı almak için gittim, eşyaları topar- III. Bekle, biraz sonra birlikte çıkarız. layıp hızlıca çıktım. IV. Arkadaşlar, isterseniz projemizi yetkililere su- nalım. cümlelerinin hangisinde bu kuralları örnekleyen bir kullanım yoktur? A) I B) II C) III D) IV 6. Hayatım boyunca pek çok kişiyle tanıştım(I) Çok MODEL EĞİTİM YAYINLARI 8. I. Bu pişmanlık, onun içini yıllardır kemirmeye de- değişik mesleklerdendi bu tanıdığım kişiler. Öğ- vam etti. retmen(II) doktor, avukat, polis(III) Her birinin farklı özellikleri vardı(IV) Kimi öğretmenliği. ilik- II. Yarışmada 1. olan yarışmacıya ödülü verildi. lerine kadar yaşar, kimi doktorluğu büyük bir aşk- III. M.E.B. bu yıl eğitimde çok başarılı olmak istiyor. la yapardı. IV. Adadaki 2, 3 ve 4. günlerde oldukça zorlandım. Numaralanmış cümlelerin hangisinde noktanın kullanımında yanlışlık yapılmıştır? A) I B) II C) III D) IV 9. Kardeşim(I) ben gelmeden önce köye gelmiş(II) mut- Numaralanmış yerlerden hangisine nokta geti- fağı, salonu boyamıştı. Ben de fasulyeleri ektim(III) çileklerin bakımını yaptım. Köyde kaldığım bir ay bo- rilmelidir? yunca hem işlerle(IV) hem inşaat hâlindeki evle ilgi- lendim. A) I B) II C) III D) IV Numaralanmış yerlerden hangilerine virgül geti- rilemez? A) I ve II B) I ve III C) II ve III D) II ve IV 252 6.TSürIkNçe ISForuTBUanRkaBsıO

NOKTALAMA İŞARETLERİ ORTAKOLA TEST - 3 İKİ NOKTA, NOKTALI VİRGÜL, ÜÇ NOKTA Y KOLAY 6002112 ZOR 1. Cümle içinde virgüllerle ayrılmış tür veya takımları MODEL EĞİTİM YAYINLARI 4. Aşağıdakilerin hangisinde yay ayraçla gösterilen birbirinden ayırmak için kullanılır. yere noktalı virgül konmalıdır? Bu görevde kullanılan noktalama işaretine aşa- A) Her dediğinizi kabul ediyorum( ) bana, Ali’ye ve ğıdakilerin hangisinde yer verilmiştir? Mert’e dokunmayın. A) Beyaz Gemi, Kuyucaklı Yusuf ve Yaban adlı ki- B) Ne yazık ki bana şu sözü söyledi ( ) Seni görmek tapları alıp çıktı. istemiyorum! B) Şiddetli bir yağmurun ardından gelen huzurlu bir C) Kazananlar( ) kaybedenleri teselli edici sözler sessizlik… söylediler. C) Marketten makarna, ekmek, un; manavdan kayı- D) Bildiklerimin dışında bilmediklerim de vardı aslın- sı ve kiraz aldım. da( ) D) Sıfatlar ikiye ayrılır: niteleme ve belirtme sıfatları. 2. 5. Noktalı virgül, ögeleri arasında virgül bulunan sı- Beklediğimiz gün gelip çatmıştı(I) Sınıfça Kapa- ralı cümleleri birbirinden ayırmak için kullanılır. dokya gezisine katılacak(II) orada harika zaman- lar geçirecektik. Fatma(III) İrem ve Sude voley- bol topu(IV) Zeki, Hüseyin ve Veli futbol topu ge- Aşağıdaki cümlelerin hangisinde noktalı virgül tirecekti. bu göreviyle kullanılmıştır? Bu metinde numaralanmış yerlerden hangisine A) Gözlerim, kulaklarım, burnum acıyor; çığlıklar ata- rak koşmak istiyorum. noktalı virgül konmalıdır? A) I B) II C) III D) IV B) Ayten, Ayla, Tuğba kız isimleri; Vedat, Musa ve Taha erkek isimleridir. 6. C) Suyu, tuzu ve unu anneme; kumandayı, telefonu Kendisiyle ilgili örnek verilecek cümlele- babama verdim. rin sonuna iki nokta konur. D) Gömlekleri, pantolonları ve elbiseleri komşulara; para ve altınları bankaya teslim ettim. Aşağıdakilerin hangisinde iki nokta bu işlevi ile 3. Memduh Şevket Esendal(I) hayatı olduğu gibi MODEL EĞİTİM YAYINLARI kullanılmıştır? yansıtan, olaylara nesnel görüşle yaklaşan(II) A) Ahmet: Hayırlı akşamlar. edebiyatsız edebiyat yapan, konuşur gibi içten- Hasan: Hayırlı akşamlar kardeşim. likle ve son derece sade bir dille yazan bir hikâ- B) — Toplantıya başka kimler katılacakmış? yecidir. Hikâyelerinde anlattığı kişiler(III) esnaf, Müdür Bey sakin bir şekilde cevaplar: köylü, aylak, ev kadını, cahil, aydın, mektepli, çı- — Geldiğinizde kimlerin olduğunu görürsünüz. rak(IV) üst sosyete ve alt tabaka insanlardır. C) Yapılacak pek çok şey var: Araba yıkanacak, ev temizlenecek… Bu parçadaki numaralanmış yerlerden hangileri- D) 20:5=? işlemini bir türlü yapamadım. ne noktalı virgül getirilmelidir? A) I ve II B) I ve III C) II ve IV D) III ve IV 6.TSürIkNçe ISForuTBUanRkaBsıO 253

NOKTALAMA İŞARETLERİ KOLA ORTA TEST - 3 İKİ NOKTA, NOKTALI VİRGÜL, ÜÇ NOKTA KOLAYY ZOR 7. Noktalı virgül, cümle içinde virgüllerle ayrılmış tür ve- MODEL EĞİTİM YAYINLARI 11. Üç nokta aşağıdaki cümlelerin hangisinde kaba ya takımları birbirinden ayırmak için konur. sayıldığı için veya bir başka sebepten dolayı açık MODEL EĞİTİM YAYINLARI yazılmak istenmeyen kelime ve bölümlerin yeri- Aşağıdakilerin hangisinde noktalı virgül verilen ne kullanılmıştır? işleviyle kullanılmıştır? A) Haydi uğurlar olsun… Biz yola çıkıyoruz. A) Türkçe için sözlük, kılavuz ve defter; matematik B) Bunu biliyorduk ama en zor mesele… için cetvel, gönye ve iletki aldım. C) Adam, A… Mahallesi’nde oturuyorum, dedi. B) Ahmet, sessizce dairedeki odasından çıktı; her- D) Hakkı Bey… Hakkı Bey… Orada mısınız? kes ona bakıyormuş gibi hissediyordu. C) Edebiyatımız; tarihimiz, kültürümüz ve yaşayışı- 12. Aşağıdakilerin hangisinde yay ayraçla gösterilen mızdan etkilenmek durumundadır. yere üç nokta getirilemez? D) Dün gece hava çok soğuktu; anne kurt, yavrula- A) Bundan sonra Ahmet’e en ufak bir söz bile söy- rını soğuktan korumak için ormana saklandı. leme( ) B) Yolculuğumuz sırasında içinden geçtiğimiz İ( )’yi 8. Aşağıdakilerin hangisinde üç nokta yanlış kulla- sevmedim. nılmıştır? C) İçeri girdiğimde karşılaştığım sessizlik, sakinlik, A) (…) çıkarken karşısında kardeşini görünce telaş- kimsesizlik( ) landı. D) Muhtar yavaşça seslendi: Ali emmi( ) Ali emmi! B) …’a gideceğimizi sadece ben biliyordum, kimse bilmemeliydi. 13. Aşağıdakilerin hangisinde yay araçla gösterilen C) Onun ne kadar … olduğunu bilmez miyim ben hiç? yere iki nokta konmalıdır? D) Sevdası doldurmuştu gönlünü vatanın… A) Sessizce içeri girdi( ) Fatih, Kutay ve Gökay içe- rideydi. 9. Geçtiğimiz yaz gezdiğimiz şehirlerden birkaçını sa- B) Öğretmenimiz malzemeleri sıraladı( ) cetvel, per- yalım(I) Malatya(II) Erzurum(III) Samsun(IV) gel, kalem... C) Yaşadıklarımdan öğrendiklerim var fakat bunları Bu cümlede numaralanmış yerlerden hangisine sizinle paylaşamam( ) iki nokta konulmalıdır? D) Adam( ) fark ettirmeden girdiği salonda etrafına A) I B) II C) III D) IV meraklı meraklı baktı. 10. Noktalı virgül aşağıdaki cümlelerin hangisinde “Ögeleri arasında virgül bulunan sıralı cümleleri birbi- 14. Aşağıdakilerin hangisinde yay ayraçlarla göste- rinden ayırmak için konur.” göreviyle kullanılmıştır? rilen yerlere iki nokta, noktalı virgül veya üç nok- ta getirilemez? A) Çantasını açtı; kitaplarını, kalemlerini çıkardı. B) Türkiye, Amerika, İtalya; Ankara, Washington, A) Yarışı kaybedince üzüldü( ) annesi, babası ve ab- lasına sarıldı. Roma. C) Serdar; Ali, Mehtap ve Canan’a göre daha dik- B) Temiz bir gelecek için hayvanları, ağaçları, göl- leri( ) katliydi. D) Meyvelerden erik, kayısı; sebzelerden domates, C) Biliyorum( ) hiçbir şey artık eskisi gibi olmayacak. D) Yaklaşarak şöyle dedi( ) Hemen geri dönün! biber almış. 254 6.TSürIkNçe ISForuTBUanRkaBsıO

NOKTALAMA İŞARETLERİ ORTA ORTA İKİ NOKTA, NOKTALI VİRGÜL, ÜÇ NOKTA Y KOLA TAYEST - 4 KOL 6002113 ZOR ZOR 1. 3. 1. Anlatım olarak tamamlanmamış cümle- MODEL EĞİTİM YAYINLARI Kendisiyle ilgili örnek verilecek cümlenin lerin sonuna konur. sonuna iki nokta konur. 2. Kaba sayıldığı için veya bir başka sebep- Aşağıdakilerin hangisinde iki nokta bu göreviyle ten dolayı açık yazılmak is­tenmeyen ke- kullanılmıştır? lime ve bölümlerin yerine konur. A) Olay şöyle oldu: Ben uyurken eve hırsız girmiş 3. Alıntılarda başta, ortada ve sonda alınma- ve her şeyi çalmış. yan kelime veya bölümle­rin yerine konur. B) Sınavda dereceye girenlerden bazılarını tanıya- 4. Ünlem ve seslenmelerde anlatımı pekiş- lım: İclâl, Zeynep, Hacer... tirmek için konur. C) Eserlerimize https://www.modelegitim.com adre-  Ahmet… Ahmet… Hey!.. Buraya bakar mısın? sinden ulaşabilirsiniz.  … Eski binaların tepelerine dikkat ettiniz mi hiç?  Göle varınca suyun üzerinde oynaşan onlarca D) Sultan Murat: Hemen orduyu hazırlayın, sefere çıkıyoruz. Vezir: Emredersiniz hünkârım! balık… Bu cümlelerde üç noktanın açıklamada verilen 4. Aşağıda iki noktanın kullanım yerleri ve bu yerlerle kaç numaralı işlevi örneklenmemiştir? ilgili örnekler verilmiştir. A) 1 B) 2 C) 3 D) 4 I. Kendisiyle ilgili örnek verilecek cümlenin so- nuna konur. II. Kendisiyle ilgili açıklama verilecek cümlenin sonuna konur. III. Ses bilgisinde uzun ünlüyü göstermek için kul- 2. 6-A lanılır. IV. Edebî eserlerde konuşma bölümünden önce- Ayşe Hanım: Arkadaşlar noktalı virgül kulla- MODEL EĞİTİM YAYINLARI ki ifadenin sonuna konur. nımı ile ilgili örnek cümleler yazabilir misiniz? Örnekler Ahmet: Buğday; arpa, yulaf ve çavdardan da-  Pek çok ünlü ziyaret etti burayı: Emel Sayın, ha çok ekilir. Tarkan, Haluk Levent… Hasan: Derse kızlardan Ayşe, Arya; erkekler-  Ordumuzun tek gayesi şudur: Vatanın bölün- den Alp ve Samet katıldı. mez bütünlüğüne karşı her türlü tehdidi orta- Sude: Babam, işe başladı; artık bir yerde ça- dan kaldırmak. lışıyor.  Ahmet saygıyla: — Söylediklerinize katılamayacağım. Sezin: Elimdeki her şeyi kaybettim; yeni bir  Köyümüzde birçok meyve yetişir: elma, kası- başlangıç yapmalıyım. sı, şeftali... Örnek cümlelerde iki noktanın kullanım yerlerin- den hangisi ile ilgili örneğe yer verilmemiştir? Bu görüşmede hangi öğrenci yanlış örnek ver- A) I B) II C) III D) IV miştir? A) Ahmet B) Hasan C) Sude D) Sezin 6.TSürIkNçe ISForuTBUanRkaBsıO 255

NOKTALAMA İŞARETLERİ ORTA ORTA İKİ NOKTA, NOKTALI VİRGÜL, ÜÇ NOKTA Y KOLA TAYEST - 4 KOL ZOR ZOR 5. “Korkuyu Beklerken” Oğuz Atay'ın hikâyelerini ya- MODEL EĞİTİM YAYINLARI 7. Akçaabat sahilinde yürüyorum( ) limanda oturup in- yımladığı eseridir. Kitaba adını veren “Korkuyu Bek- ce belli bardakta çay içiyorum. Ortamahalle evleri lerken” ve “Beyaz Mantolu Adam” adlı hikâyeleri bu komşu mahallelere estetik bulaştırıyor. Merkez İlko- derlemede önemli yer tutar. İlk baskısı … Yayınları kulunun müze yapılması harika fikir( ) İnternete ba- tarafından 1975'te yapılmış olup son baskısı … Ya- kınıyorum ama Akçaabat’ı İngilizce, Almanca tanıtan yınları'nın \"Oğuz Atay Bütün Eserleri\" dizisi kapsa- bir sayfa yok. Akçaabat( ) dünyanın en önemli kültür mında yapılmıştır. değerlerinden birine sahip( ) Horon. Ancak horonu turistlere tanıtacak bir kurgu olmadığı için potansiye- Üç nokta bu metinde aşağıdaki görevlerinden linin yüzde birinde duruyor. hangisiyle kullanılmıştır? A) Ünlem ve seslenmelerde anlatımı pekiştirmek için Bu metinde yay ayraçlarla gösterilen yerlere sı- konur. rasıyla hangi noktalama işaretleri getirilmelidir? B) Anlatım olarak tamamlanmamış cümlelerin sonu- na konur. A) (,) (.) (,) (;) B) (.) (.) (,) (:) C) Açıkça yazılmak istenmeyen kelime ve bölümle- C) (,) (.) (,) (:) D) (.) (,) (.) (,) rin yerine konur. D) Alıntılarda başta, ortada ve sonda alınmayan ke- 8. O gece de gökyüzünde neredeyse hiç yıldız yoktu. lime veya bölümlerin yerine konur. Aslında yıldızlar vardı da görünmelerine engel olan bulutlardı diye geçirdi içinden sakince… Asaf; Ahmet, 6.  Kendisiyle ilgili örnek verilecek cümlenin sonuna Ayşe, Cavidan ve Necla’yı da yanına alarak her za- konur. man gittikleri o küçük orman kulübesine gitmeyi dü- şünüyordu. Tek sorunları şuydu: Acaba anneleri ku-  Anlatım olarak tamamlanmamış cümlelerin sonu- zenlerin bu orman macerasına izin verecek miydi? na konur. Bu metinde aşağıdaki noktalama işaretlerinden  Cümle içinde virgüllerle ayrılmış tür veya takım- hangisinin kullanımı ile ilgili yanlışlık yapılmıştır? ları birbirinden ayırmak için konur. A) Nokta B) İki nokta C) Üç nokta D) Noktalı virgül Buna göre aşağıdaki cümlelerin hangisinde nok- MODEL EĞİTİM YAYINLARI 9. İkiden fazla eş değer ögeler arasında virgül bulunan talama yanlışı yapılmıştır? cümlelerde özneden sonra noktalı virgül konabilir. A) Geçen haftaki pikniğe katılanlar: Ayşe, Duran, Aşağıdaki cümlelerin hangisinde noktalı virgül Mert ve Hayri’ydi. bu göreviyle kullanılmıştır? B) Kefirin faydaları saymakla tükenmez: Sindirime A) Erkekleri Kayseri, Malatya, Sivas’a; kızları Niğ- iyi gelir, vücuda direnç katar… de, Ankara ve Bursa’ya gönderdik. C) Limonata, kahve ve suyu kızlar; çay, oralet ve ay- B) Zeynep; Ayla, Funda, Cemile ve Leyla’yı evleri- ranı erkekler tercih etmişler. ne davet etti. D) Ormanda gezintiye çıktığımda birden karşımda C) Elma, armut ve üzümü üst rafa; kabak, patlıcan gördüğüm şey… ve karnabaharı alt rafa koydu. D) At ölür, meydan kalır; yiğit ölür, şan kalır. 256 6.TSürIkNçe ISForuTBUanRkaBsıO

NOKTALAMA İŞARETLERİ ORTAKOLA TEST - 5 SORU VE ÜNLEM İŞARETİ, KISA VE UZUN ÇİZGİ Y KOLAY 6002114 ZOR 1. MODEL EĞİTİM YAYINLARI 4. Aşağıdakilerin hangisinde kısa çizgi yerine vir- gül de kullanılabilir? Soru bildiren ancak soru eki veya A) Evini -o şirin mutluluk yuvasını- çok özlemiştir. sözü içermeyen cümlelerin sonu- B) Ankara-İstanbul uçak seferleri de başlamıştır. na da soru işareti konur. C) Yazılarında “-de” ekini sürekli yanlış yazmış. D) “Kor-ku-suz-luk” hecelerine bu şekilde mi ayrılır? Aşağıdakilerin hangisinde kullanılan soru işare- 5. ti bu kuralı örneklendirmektedir? A) Toplantı saat kaçta başlayacak? B) Buzdolabındaki yemekleri siz mi yediniz? C) Memur başını kaldırıp “Adınız?” diye sordu. D) Vatanı uğruna mücadele edenlere nasıl kıydınız? 2. Aşağıda yay ayraçla belirtilen yerlerin hangisin- Seslenme, hitap ve uyarı sözlerinden sonra de kısa çizgi, uzun çizgi veya ünlem işaretinden ünlem işareti konur. herhangi biri kullanılamaz? A) Arabaya yaklaştı ve sessizce, Buna göre yay ayraçla gösterilen yerlerden han- ( ) Yolculuk ne tarafa, diye sordu. gisine ünlem işareti konmalıdır? B) Son yıllarda Türk( )Rus ilişkileri çok gelişti. C) Günlerdir neden böyle yalan söylüyorsun( ) A) Gençler( ) çocuklar bu maçı sabırsızlıkla bekli- D) Bu şekilde davranmayı hemen kes( ) yordu. B) Arkadaşlar( ) Yarın hepimiz aynı yerde toplana- lım. C) Kardeşim( ) ağabeyim ve ablam okula başlaya- cak. D) İnsanlar( ) bazen neyin iyi olduğunu anlayamı- yor. 3. MODEL EĞİTİM YAYINLARI 6. Soru eki veya sözü içeren cümlelerden sonra so- Bilinmeyen, kesin olmayan veya şüpheyle kar- ru işareti konur. şılanan yer, tarih vb. durumlar için kullanılır. Buna göre aşağıdaki cümlelerin hangisinde so- Bu noktalama işaretine aşağıdaki cümlelerin han- ru işareti yanlış kullanılmıştır? gisinde yer verilmiştir? A) Bu soruyu nasıl çözebildiğini hâlâ anlamadım? A) Bundan sonra asla benden yardım isteme! B) Yoksa korkuların mı seni bu hâle getirdi? B) Babam -bu konuda çok hassastır- komşularımı- C) Nereleri görmek istiyorsun tatilde? D) Ne demek istediğimi anlıyor musun? za karşı çok iyidir. C) “Olayın ne zaman gerçekleştiği bilinmiyor.” dedi. D) Büyük şair Bâkî (1526?-1600) müthiş gazeller or- taya koymuştur. 6.TSürIkNçe ISForuTBUanRkaBsıO 257

NOKTALAMA İŞARETLERİ KOLA ORTA TEST - 5 SORU VE ÜNLEM İŞARETİ, KISA VE UZUN ÇİZGİ KOLAYY ZOR 7. I. Altı( )yedi yaşlarında bir çocuk seni soruyordu. 10. Aşağıdaki cümlelerden hangisinin sonuna soru II. Öğretmenimiz Türkçe( )İngilizce sözlük istedi. işareti konmaz? III. Bu akşam Galatasaray( )Fenerbahçe maçı var. IV. Ankara( )Samsun yolunda çalışma varmış. A) Beni unuttu mu diye uzun uzun düşündüm Numaralanmış cümlelerin hangisinde yay ayraç B) İstediği ürünleri sipariş etmeyi unuttun mu C) Unuttuk mu mazide kalan o güzel günleri içindeki yere kısa çizgi getirilemez? D) Seni unutmak mümkün mü güzel kardeşim A) I B) II C) III D) IV 8. Aşağıdakilerin hangisinde soru işareti farklı bir MODEL EĞİTİM YAYINLARI 11. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde virgül yerine kı- görevde kullanılmıştır? sa çizgi getirilebilir? A) Duymuş muydun sen de daha önce bu sözleri? A) Sarı ekinler, soluk benizler, sıcak rüzgârlardan B) Bu ağır ve kırıcı sözleri sana ben mi söylemişim? başka bir şey yok burada. C) Amcamlar Konya’ya arabayla iki saatte (?) git- B) Annemi, dünyanın en güzel çiçeğini, her gün ara- miş. yıp hatırını soruyorum. D) Okuduğumuz metinle ilgili kaç tane soru hazırla- C) Ahmet, sporda başarılı olduğu kadar sayısal ders- yacağız? lerde de birinciydi. D) Yollar aştık, tüneller geçtik ve bir sabah ayazın- da Ardahan’a ulaştık. 9. ( ) Gel bakalım Aydın Efendi. Anlat bakalım, derdin MODEL EĞİTİM YAYINLARI 12. Aşağıdakilerin hangisinde soru işareti yanlış kul- nedir? lanılmıştır? ( ) Bir derdim yok! Sadece yaptığın haksızlıkları eleş- A) Kardeşimin ne zaman geleceğini ben de bilmiyo- tiriyorum. rum? Bu metinde yay ayraçlarla gösterilen yerlere han- B) Yaz tatilinde sen de bizimle burada kalacak mı- gi noktalama işareti getirilmelidir? sın? A) Konuşma çizgisi C) Gelecek öğrenciler ne zaman burada olacaklar- B) Tırnak işareti mış? C) Kısa çizgi D) İki nokta D) Yarınki pikniğe kimlerle gitmeyi düşünüyorsun? 258 6.TSürIkNçe ISForuTBUanRkaBsıO

NOKTALAMA İŞARETLERİ ORTA ORTA SORU VE ÜNLEM İŞARETİ, KISA VE UZUN ÇİZGİ Y KOLA TAYEST - 6 KOL 6002115 ZOR ZOR 1. Ünlem işaretinin kullanıldığı yerlerden bazıları MODEL EĞİTİM YAYINLARI 4.  Ben Konya’yı -hayallerimin şehrini- her gece aşağıdaki gibidir: rüyalarımda görüyorum.  Sevinç, kıvanç, acı, korku, şaşma  — Akşam yemeğini Meram’da yiyelim mi Ahmet? gibi duyguları anlatan cümle veya — İyi olur Emine. Ben de özlemiştim uzun ibarelerin sonuna konur. zamandır Meram’ı.  Alay, kinaye veya küçümseme an-  Kazım, “gözlükçü” kelimesini “göz-lük-çü” şeklinde lamı kazandırılmak istenen sözden tahtaya yazdı. hemen sonra yay ayraç içinde ünlem işareti kullanılır. Bu cümlelerde geçen “kısa ve uzun çizgiler” aşağı- daki görevlerinden hangisiyle kullanılmamıştır? Ünlem işareti aşağıdaki cümlelerin hangisinde bu görevlerinin dışında kullanılmıştır? A) Satıra sığmayan kelimeler bölünürken satır so- nuna konur. A) Çok çalıştığından (!) iki tane zayıf notu var. B) Arkadaşım! Hemen bulunduğunuz yeri terk edin. B) Cümle içinde ara sözleri ayırmak için ara sözle- C) Eyvah, bundan sonra hiç kimse bana inanmayacak! rin başına ve sonuna konur. D) Yaşasın Türk milleti, yaşasın Cumhuriyet! C) Kelimelerin kökleri, gövdeleri ve eklerini birbirin- den ayırmak için kullanılır. D) Yazıda satır başına alınan konuşmaları göster- mek için kullanılır. 2. ( ) Hey( ) Orada durun bakalım. Kimsiniz( ) ne işiniz var buralarda( ) ( ) Çiftliğinize yanlışlıkla girdik. Lütfen kusurumuza bakmayın. 5. Bu parçada yay ayraçla gösterilen yerlere sıra- sıyla aşağıdakilerden hangisinde verilen nokta- lama işaretleri getirilmelidir? Üç nokta: Tamamlanmamış cümlelerin so- A) (-) (,) (?) (!) (-) B) (“) (”) (.) (,) (.) nunda kullanılır. C) (–) (!) (?) (?) (–) D) (–) (!) (,) (?) (–) Soru işareti: Bilinmeyen ya da şüpheli olan yer, tarih vb. durumlar için kullanılır. Kısa çizgi: Heceleri göstermek için kulla- MODEL EĞİTİM YAYINLARI nılır. 3. Arabanın şoförü gençlere seslendi: Konuşma çizgisi: Yazıda satır başına alı- ( ) Gençler( ) Bu yol beni şehre götürür mü( ) nan konuşmaları göstermek için kullanılır. Bu cümlelerde yay ayraçla gösterilen yerlere han- Aşağıdakilerin hangisinde verilen örnek, bu ku- gi noktalama işareti konulamaz? rallardan herhangi biriyle ilgili olamaz? A) Soru işareti B) Ünlem işareti A) Ortalıkta ne bir ses ne bir insan belirtisi… C) Üç nokta D) Konuşma çizgisi B) 1894’te (?) doğan dedem de Kurtuluş Savaşı’na katılmış. C) Öğretmenimiz tahtaya “masa-da-ki” sözcüğünü yazdı. D) Veznedeki memur sordu: — Kaç lira yatıracaktınız? 6.TSürIkNçe ISForuTBUanRkaBsıO 259

NOKTALAMA İŞARETLERİ ORTA ORTA SORU VE ÜNLEM İŞARETİ, KISA VE UZUN ÇİZGİ Y KOLA TAEY ST - 6 KOL ZOR ZOR 6. Aşağıdakilerin hangisinde virgüller yerine kısa MODEL EĞİTİM YAYINLARI 9. ─ Hoş geldiniz. çizgiler de kullanılabilir? ─ Hoş bulduk. A) Mutluluk, hüzün, umut... Hepsi de unutulmaya ─ Adınız? mahkûm şeylerdi. ─… B) En sevdiği yemeğe, karnıyarığa, asla dayana- ─ Yaşınız? mazdı. … C) Demet yerinden kalktı, dışarı çıktı, ağlamaya baş- ─ Mezuniyetiniz? ladı. ─… D) O kadar özlemişti ki: Konuştu, konuştu, konuştu... Bu diyalogda soru işaretleri aşağıdaki görevler- 7. den hangisiyle kullanılmıştır? Arasında, ve, ile, ila, …-den …-e anlamlarını ver- mek için kelimeler veya sayılar arasında kısa çiz- A) Bilinmeyen, kesin olmayan veya şüpheyle karşı- gi kullanılır. lanan yer, tarih vb. durumlar için kullanılır. B) Soru bildiren ancak soru eki veya sözü içerme- Aşağıdakilerin hangisinde kısa çizgi bu göreviy- yen cümlelerin sonuna konur. le kullanılmıştır? C) Soru ifadesi taşıyan sıralı ve bağlı cümlelerde so- A) Erzurum-Kars Bölümü, yağışın çok olduğu bir bö- ru işareti en sona konur. lümdür. D) Soru eki veya sözü içeren cümle veya sözlerin B) Adam yüksek sesle “İs-te-mi-yo-rum” diye konuş- sonuna konur. tu. 10. Yıllar sonra memleketime, o güzel şehre, tekrar C) “-lık / -lik” eki “-luk / -lük” olarak da değişebilir. gidecektim. D) Halama -o fedakâr kadına- bir hediye alacağım. 8.  Bilinmeyen, kesin olmayan veya şüpheyle karşı- lanan yer, tarih vb. durumlar için kullanılır. Aşağıdakilerin hangisinde kısa çizgi bu cümle-  Soru bildiren ancak soru eki veya sözü içerme- yen cümlelerin sonuna konur. deki virgülle aynı işlevde kullanılmıştır?  Soru eki veya sözü içeren cümle veya sözlerin MODEL EĞİTİM YAYINLARI A) Annemi -o güzel insanı- çok özlemiştim. sonuna konur. B) Kır- ve götür- fiilleri anlamı bakımından iş fiilidir. C) 1914-1918 yıllarında büyük bir savaş yaşanmıştı. Buna göre aşağıdaki cümlelerin hangisinde yay D) Ha-nı-me-li sözcüğü hecelerine bu şekilde ayraçla gösterilen yere soru işareti getirilemez? A) 1913 ( ) yılında doğan yazar, birçok esere imza ayrılmalı. atmıştır. B) Memlekete ne zaman gitmeyi düşünüyorsunuz( ) 11. Aşağıdakilerin hangisinde ünlem diğerlerinden C) Zamanı geldi mi hemen gitmen gerekiyor( ) farklı bir görevde kullanılmıştır? D) Görevli sordu: ─ Adınız ve soyadınız( ) A) Ahmet, buraya gel, çabuk! B) Eyvah, yemeği ocakta unuttum! C) Tüh, son otobüsü de kaçırdık! D) Aaaa! Kim söyledi bunları? 260 6.TSürIkNçe ISForuTBUanRkaBsıO

NOKTALAMA İŞARETLERİ KOLA ORTA TEST - 7 YAY VE KÖŞELİ AYRAÇ, TIRNAK VE KOLAYY KESME İŞARETİ, EĞİK ÇİZGİ 6002116 ZOR 1. Aşağıdakilerin hangisinde kesme işareti yanlış kullanılmıştır? 4. Aşağıdakilerin hangisinde tırnak işareti yanlış A) Bugün Türk Dil Kurumu Başkanı’na ödül verilecek. kullanılmıştır? B) Elindeki kitapta “TBMM’ye aittir.” yazıyordu. C) Alm.’dan dilimize geçmiş sözcük çok fazla değildir. A) Sıfat “ön ad” konusunu henüz bitirmedik. D) Ahmet Efendi’nin buradaki son senesi olacak bu yıl. B) Gördüğü “kaza”nın etkisinden kurtulamamıştı. C) “Yaban” edebiyatımızın önemli eserlerindendir. D) Babam “Ödevlerini hemen yap!” dedi. 2. Aşağıdakilerin hangisinde noktalama yanlışı ya- MODEL EĞİTİM YAYINLARI 5. pılmamıştır? Başka bir kimseden A) Monteigne “Monteyn” denemenin babası kabul veya yazıdan olduğu edilir. gibi aktarılan sözler B) O’nun varlığı hepimizi mutlu ediyor, bize iyi geliyor. tırnak içine alınır. C) 1982’de Kütahya’da -çininin başkentinde- doğ- muşum. D) 19/05/1919 bu ülke için çok önemli bir tarihtir, unutmayın! 3. MODEL EĞİTİM YAYINLARI Aşağıdaki cümlelerin hangisinde tırnak işareti bu Tırnak içindeki alıntının sonunda bulunan işaret (nokta, soru işareti, ünlem işareti görevinden farklı bir görevde kullanılmıştır? vb.) tırnak içinde kalır. A) Mevlâna “Ne olursan ol, gel.” demiştir. B) “Akşama sakın geç kalmayın!” diye bağırdı. C) “Seçkin ve kibirli insanlar” hep bildiklerini yapıyor. D) “Bilgisayarımın ekranı bozuldu.” diyen çocuk ne- Buna göre aşağıdakilerin hangisinde noktalama rede? yanlışlığı yapılmıştır? A) “Güldükçe gülesi geliyor insanın!” diye seslendi 6. Aşağıdakilerin hangisinde yay ayraçla gösterilen yere eğik çizgi getirilemez? annem. A) Sen benim hiçbir şeyimsin ( ) Yokluğun anlaşılmaz. B) “Ne ara bu kadar acımasız olduk?” diye düşünü- B) Mektupta Aslanapa ( ) Kütahya yazıyordu. C) Çoğul eki “-lar ( ) -ler” cümleye değişik anlamlar ka- yordu. tar. C) Fareye “maus” demek dilimize çok zarar verir. D) A( )ra( )ba sözcüğü hecelerine bu şekilde ayrıl- D) “Ben yaralı bir adamım”. diyordu kendi kendine. malıdır. 6.TSürIkNçe ISForuTBUanRkaBsıO 261

NOKTALAMA İŞARETLERİ ORTAKOLA TEST - 7 Y KOLAY YAY VE KÖŞELİ AYRAÇ, TIRNAK VE KESME İŞARETİ, EĞİK ÇİZGİ ZOR 7. MODEL EĞİTİM YAYINLARI 10. İlim ilim bilmektir / İlim kendini bilmektir Yay Ayraç: Tiyatro eserle- rinde ve senaryolarda konuşanın hareketlerini, Bu örnekte eğik çizginin kullanım amacı aşağı- durumunu açıklamak ve göstermek için kullanılır. dakilerden hangisidir? A) Kendisinden önceki ögeyi açıklamak B) Yan yana yazılan şiir dizelerini birbirinden ayırmak Yay ayraç aşağıdakilerden hangisinde bu göre- C) Dil bilgisinde eklerin farklı biçimlerini göstermek D) Adres yazarken apartman numarasıyla daire nu- viyle kullanılmıştır? marasını ayırmak A) Öğretmenimiz hepimizden Montaigne (Monteyn) okumamızı istedi. B) Köydeyken (İlkokul bitene kadar köyde yaşadım.) arkadaşlarımla hayvan otlatırdık. C) Muhtar — ( Başını kaşıyarak) Eee, bundan son- ra ne olacak ağalar? D) Yunus Emre (1240-1320) dünyaca tanınan bir sevgi şairidir. 8. Özel adlara getirilen yapım ekleri, çokluk eki ve bun- 11. Tırnak işareti aşağıdaki cümlelerin hangisinde lardan sonra gelen diğer ekler kesmeyle ayrılmaz. “Özel olarak vurgulanmak istenen sözler tırnak içine alınır.” göreviyle kullanılmıştır? Buna göre aşağıdaki cümlelerin hangisinde kes- me işaretinin kullanımı yanlıştır? A) Dilde “sadelik” ön plana çıkıyor. B) “Sakarya” adlı şiiri ezberleyecekmişiz. A) Kayseri’nin meydanında tarihî bir saat kulesi var. C) Yarın “Noktalama İşaretleri” bölümüne geçiyoruz. B) “Size n’oldu böyle?” diyerek odaya girdi. D) Peyami Safa’nın “Yalnınız”ını okumaya başladım. C) Türk’ün misafirperverliğini tüm dünya bilir. D) Yarın akşam Kutay’lara yemeğe davetliyiz. 9. Aşağıdaki cümlelerin hangisinin sonuna ünlem MODEL EĞİTİM YAYINLARI 12. Dizeler yan yana yazıldığında aralarına konur. işareti konamaz? Aşağıdakilerin hangisinde eğik çizgi bu göreviy- A) Eyvah, yine sınava yetişemeyeceğim le kullanılmıştır? B) Yaşasın, babam istediğim bisikleti alacakmış C) Tüh demek kaybettiklerimizi geri getirmez A) Bahçelerde saz olur / Gül açılır yaz olur / Ben yâ- D) Hey, çabuk buraya gelin bakayım rime gül demem B) https://www.turkceci.net adresinde çok güzel çev- rim içi denemeler var. C) Öğretmenimiz tahtaya 20/4 yazınca hepimiz par- maklarımızı kaldırmıştık. D) Ata Mahallesi Atatürk Sokak No:15/3 Keçiören / Ankara 262 6.TSürIkNçe ISForuTBUanRkaBsıO

NOKTALAMA İŞARETLERİ ORTA ORTA Y YAY VE KÖŞELİ AYRAÇ, TIRNAK VE KOLA TAYEST - 8 KESME İŞARETİ, EĞİK ÇİZGİ KOL 6002117 ZOR ZOR 1. 5. Aşağıda bazı noktalama işaretlerinin kullanıldığı yer- Kültür Bakanlığının düzenlediği ( )Sen de Korsa- ler hakkında bilgiler verilmiştir. na Hayır De( )( ) kampanyasında eserlerin İs-  Cümledeki anlamı tamamlayan ve cümlenin dı- şında kalan ek bilgiler için kullanılır. met İnönü Bulvarı No.: 32 06100 Emek ( ) An-  Adres yazarken apartman numarası ile daire nu- kara adresine gönderilmesi gerekiyormuş. Yarış- marası arasına ve semt ile şehir arasına konur. manın ödül töreni Antalya( )da yapılacakmış.  Özel olarak vurgulanmak istenen sözler bu işa- Bu parçada yay ayraçla gösterilen yerlere sıra- retin içine alınır. sıyla hangi noktalama işaretleri getirilmelidir? Aşağıdaki cümlelerin hangisinde bu noktalama A) (“) (!) (”) (/) (’) B) (“) (.) (”) (/) (’) MODEL EĞİTİM YAYINLARI işaretlerinden herhangi birine yer verilmemiştir? C) (“) (!) (”) (-) (’) D) (“) (”) (!) (/) (’) A) Teyzemi -sırdaşımı- aylardır göremiyorum. B) Işık Caddesi 28/13 numaralı dairede oturuyor. C) Fuat Sezgin (1924-2018) bilime çok önemli hiz- metlerde bulunmuştur. D) Onun bize hatırlattığı en önemli şey “azim”di. 2. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde nokta yerine 6. eğik çizgi kullanılabilir? Tarihlerin yazılışında A) Son maçımızı 52.200 kişi izlemiş. gün, ay ve yılı B) Okullar 12.9.2014'te açıldı. gösteren sayıları C) Testleri www.turkceci.net adresinden indirdim. birbirinden ayırmak D) Okulun 08.30'da başlayacağı söylendi. için konur. 3. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde tırnak işareti MODEL EĞİTİM YAYINLARI Genel ağ Matematikte bölme yanlış kullanılmıştır? adreslerinde kullanılır. işareti olarak kullanılır. A) Sınavda zamir \"adıl\" konusundan da sorumluyuz. B) Annem \"Akşam eve erken gel.\" dedi. C) Dün \"Sefiller\" kitabını okumaya başladım. D) Hikâyeme \"Çocuk Arkadaşım\" başlığını koydum. 4. Aşağıdakilerin hangisinde tırnak işareti farklı bir Eğik çizgi aşağıdakilerin hangisinde görselde ve- görevde kullanılmıştır? rilen görevlerinden biriyle kullanılmamıştır? A) Ömer Seyfettin'in \"Kaşağı\" hikâyesini okudum. A) Kazanım testlerine http://e-kurs.eba.gov.tr adre- B) Kardeşim “Güneşi Uyandıralım” kitabını bitirdi. sinden ulaşabilirsiniz. C) “Çile”, şairin şiirlerini topladığı kitabın adıdır. D) Abim \"Akşam sahada maç yapacağız.\" dedi. B) Milletimiz 15/07/2016 tarihinde hainlere müthiş bir ders verdi. C) Melikgazi / Kayseri adresindeki evinde dinlenme- ye çekildi. D) Daha “15/3” işlemini bile yapamıyorsun. 6.TSürIkNçe ISForuTBUanRkaBsıO 263

NOKTALAMA İŞARETLERİ ORTA ORTA Y YAY VE KÖŞELİ AYRAÇ, TIRNAK VE KOLA TAEY ST - 8 KESME İŞARETİ, EĞİK ÇİZGİ KOL ZOR ZOR 7. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde yay ayraçla gös- 10. Aşağıdakilerin hangisinde yay ayraçla gösterilen terilen yere kesme işareti getirilemez? yere kesme işareti konabilir? A) Nihat Bey( )e konu hakkında ayrıntılı bilgi verildi. A) Melis( )lerin de bize geleceğini duyunca çok se- B) Başvurular 25 Nisan( )a kadar uzatılacak denil- vindim. di. B) Türkiye Büyük Millet Meclisi( )ne gideceğim. C) Türkçe( )nin en güzel kelimesi nedir diye sordu- C) Türk( )lük bilincini hiçbir zaman elden bırakma! D) Hasan( )a söylediğim sözler için çok pişmanım. lar. D) Türk Dil Kurumu Başkanı( )na davet gönderildi. 8. Aşağıdakilerin hangisinde yay ayraçlarla göste- MODEL EĞİTİM YAYINLARI 11.  Cümledeki anlamı tamamlayan ve cümlenin dı- rilen yerlere tırnak veya kesme işareti getirile- şında kalan ek bilgiler için kullanılır. Yay ayraç mez? içinde bulunan ve yargı bildiren anlatımların so- A) Kamil dayı( )mın bu sözleri beni çok sarstı. nuna uygun noktalama işareti konur. B) Peyami Safa( )nın bütün kitaplarını okudum. C) ( )Martin Eden( ) en sevdiğim eserlerden biri ol-  Alıntılarda, alınmayan kelime veya bölümlerin ye- du. rine konulan üç nokta, yay ayraç içine alınabilir. D) İçeri girip ( )Lütfen, sessiz olun!( ) diye rica ettim.  Bir söze alay, kinaye veya küçümseme anlamı 9. kazandırmak için kullanılan ünlem işareti yay ay- Kurum kuruluş adlarına getirilen iyelik, hâl ve raç içine alınır. durum ekleri kesme işareti ile ayrılmaz. Yay ayraç aşağıdakilerin hangisinde verilen iş- levlerinin dışında kullanılmıştır? A) Yıllar sonra bile olsa (Emin olun.) bu konuda fik- rim değişmeyecek. B) Muhtar — (Kızarak) Nerede kaldınız? C) Bizim okuldaki en başarılı (!) öğrencilerden biridir. D) (…) yolun kalan kısmında böyle bir manzara vardı. MODEL EĞİTİM YAYINLARI 12. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde kesme işareti- nin kullanımı doğru değildir? Aşağıdakilerin hangisinde bu kurala uyulmamış- A) Türkiye’mizin en güzel yeri belki de burasıdır. tır? B) Bu topraklar Yunus Emre’ye çok şey borçludur. C) Yükselme Dönemi’nin padişahlarını sayalım. A) Yıllarca Devlet Su İşlerinde çalışmıştı. D) Türk Tarih Kurumu’ndan görüş almak istiyoruz. B) Avrupa Birliği’ne yapılan başvurumuz reddedildi. C) Mahalledeki Köşem Gıda'dan bir şeyler alacak- mışsın. D) Türkiye Özel Okullar Birliğine üye okulları bula- lım. 264 6.TSürIkNçe ISForuTBUanRkaBsıO

NOKTALAMA İŞARETLERİ 6002118 TESTİ - 1 ÜNİTE TARAMA 3. 1. Teknolojik aletler, hayatımıza pek çok kolaylık getir- Kendime şunu diyorum( ) diği gibi bazı yazım ve noktalama yanlışlarını da doğ- Düşmek sorun değil( ) düş- ruymuş gibi algılamamıza neden oluyor. mek acıtmıyor( ) Asıl sıkın- tı durduğun zaman insan- Buna göre aşağıdaki görsellerden hangisi bah- ların( ) sedilen yanlışlardan biridir? A) B) 15,4 Yay ayraçlarla gösterilen yerlere sırasıyla aşağı- MODEL EĞİTİM YAYINLARI daki noktalama işaretlerinden hangileri getirilme- lidir? C) D) A) (;) (.) (.) (.) B) (:) (;) (.) (…) C) (,) (.) (.) (…) D) (:) (,) (.) (…) 4. İlkokulda okuduğum bir kitap( ) okuma heyecanımı artıran kitaplar arasında özel bir yer tutardı. Sayfa- ları dağılmış bir kitaptı( ) Atasözleri ve Deyimler( ) Eflatun Cem Güney’in böyle bir kitabı var mı hatır- lamıyorum ama aklımda öyle kalmış( ) Bu parçada yay ayraçlarla gösterilen yerlere sı- rasıyla hangi noktalama işaretleri getirilmelidir? 2. A) (,) (.) (.) (.) B) (:) (.) (.) (…) Brezilya’da plastik yapı oyuncakları kullanılarak C) (,) (:) (.) (…) D) (,) (:) (.) (.) yüksekliği tam 31,19 metre olan bir kule yapılmış. MODEL EĞİTİM YAYINLARI 5. Arkeologlar( ) yeni bulunan bu oyuncağın bugüne I II kadar bulunan en eski oyuncak olabileceğini belirti- yorlar( ) Aynı çalışma sırasında günümüzden 2.800 6.000 çocuğun katılımıyla dört günde tamamlanan yıl önce hazırlanmış bir belge de bulunmuş( ) Bir meyve bahçesine ait tapu belgesi( ) kulenin yapımında bir vinç kullanılmış; çünkü bir süre sonra yüksekteki parçaların üstIIüIste koyul- Bu parçada yay ayraçla gösterilen yerlere sıra- sıyla hangi noktalama işaretleri getirilmelidir? ması güçleşmiş. Bunun için önce yerde 1-2 metre boyunda parçalar hazırlanmış. Sonra haIVzırlanan A) (,) (;) (:) (.) B) (;) (.) (:) (...) C) (,) (.) (:) (.) D) (,) (;) (...) (.) parçalar vinçle üst üste yerleştirilmiş. Numaralanmış yerlerin hangisinde bir noktalama yanlışı yapılmıştır? A) I B) II C) III D) IV 6.TSürIkNçe ISForuTBUanRkaBsıO 265

NOKTALAMA İŞARETLERİ TESTİ - 1 ÜNİTE TARAMA 6.  Sınav sonuçlarınıza http://www.denemevakti.net 9. Kimi yakınlarımızın “Adeviye Hanım” diye seslendik- adresinden ulaşabilirsiniz. leri benim ninem(I) az konuşan(II) sessiz(III) okyanus- ların maviliği kadar derin ve ilkbaharın gökyüzü kadar  Öğretmenimiz tahtaya “12.15=?” yazarak işlemi canlı mavi gözleriyle bakan minyon bir kadındı(IV) yapmamızı istedi. Bu cümlede yay ayraçlarla gösterilen yerlere sı-  Padişah IV. Murat oldukça korkusuz ve adaletliydi. rasıyla hangi noktalama işaretleri getirilmelidir? Bu maddelerde nokta aşağıdaki görevlerinden I II III IV hangisiyle kullanılmamıştır? A) A) Matematikte çarpma işareti yerine kullanılır. MODEL EĞİTİM YAYINLARI B) B) Bazı kısaltmaların sonuna konur. C) Genel ağ adreslerinde kullanılır. D) Sayılardan sonra sıra bildirmek için konur. C) 7. D) MODEL EĞİTİM YAYINLARI 10. Aşağıdakilerin hangisinde noktalı virgül “Cümle içinde virgüllerle ayrılmış tür ve takımları ayırmak Aşağıdakilerin hangisinde görselde verilen nok- için” kullanılmıştır? A) Bir kütüğe oturdu; ayakkabılarını, pantolonunu talama işaretlerinin kullanımı ile ilgili bir yanlış- temizledi. lık yapılmıştır? B) Leyla; Arife, Nazlı ve Sevim’den büyükmüş. A) Böyle bir günde sizi yalnız bırakır mıyım hiç? C) Dışarısı çok soğuktu; paltosunu, başlığını yanı- B) İsterseniz, geceyi bu güzel otelde geçirebilirsiniz. na aldı. C) Eyvah, yemeğin altını kapatmayı unuttum! D) Tatilde Amasya, Samsun; Merzifon, Bafra’ya gittik. D) Bugün 13.15’te toplantı yapılacak. 11. Çocuk(I) bir an bile yerinde durmuyor(II) bir o ya- 8. Üç noktanın kullanıldığı yerlerden bazıları şun- na bir bu yana koşuyordu. Annesi(III) onun bu dav- lardır: ranışları için misafirlerden özür diledi. Hepimizin çocuğu böyle(IV) dedi komşusu Rabia Hanım. I. Anlatım olarak tamamlanmamış cümlelerin sonu- na konur. Numaralanmış yerlerden hangisine farklı bir nok- II. Ünlem ve seslenmelerde anlatımı pekiştirmek için konur. talama işareti konulmalıdır? A) I B) II C) III D) IV Aşağıdaki cümlelerin hangisinde üç nokta bu ku- ralların dışında bir görevde kullanılmıştır? A) Gözlerini zorlanarak açtı fakat bu gördüğü şey… B) Amca… Amca, sana diyorum baksana!.. C) Çantasını aldı, kapıyı çarpıp çıktı, bu sırada… D) …derken bilyelerini toplayıp hızla uzaklaştı… 266 6.TSürIkNçe ISForuTBUanRkaBsıO

NOKTALAMA İŞARETLERİ 6002119 TESTİ - 2 ÜNİTE TARAMA 1. 4. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde bir noktalama Server Bedii Peyami Safa (1899- yanlışı yapılmamıştır? 1961) “Cingöz Recai” isimli polisiye dizi romanları ile büyük ilgi gördü. 43 A) Saat 14:45’te kalkıyormuş son otobüs. yıl boyunca yazan Peyami Safa’nın B) Bu olay yaklaşık on-on beş gün önce yaşandı. en çok bilinen eserlerinden biri de C) Shakespeare (Şekspir) bir İngiliz edebiyatçısıdır. “Dokuzuncu Hariciye Koğuşu”dur. D) Düğün tarihini 21-07-2019 olarak belirlemişler. Bu cümlede ok işareti ile gösterilen yerlerde han- gi noktalama işareti kullanılmalıdır? A) Kısa çizgi B) Tırnak işareti MODEL EĞİTİM YAYINLARI 5. C) Köşeli ayraç D) Yay ayraç Ahmet, yarın bize yardıma gelebilir misin? 2. Edebî eserlerde konuşma çizgisinden önceki bölüm Tabii, müsait olursam gelirim… cümleyse bu bölümün sonuna iki nokta konur, ko- nuşma çizgisinden önceki bölüm cümle değilse bu Peki, saat kaçta gelebilirsin? bölümün sonuna virgül konur. Yarın okula gideceğim; öğretmenlerimi, Buna göre aşağıdakilerden hangisinde bir nok- müdürümü göreceğim. Sonra size gelirim. talama yanlışlığı yapılmıştır? A) Necdet Bey oturduğu yerden seslendi: Bu konuşmada hangi noktalama işaretinin kulla- — Nerede kaldı kahvem? nımıyla ilgili bir yanlışlık yapılmıştır? B) İffet Hanım: — Birazdan getiriyorum, diye bağırdı mutfaktan. A) Virgül B) Soru işareti C) Necdet Bey, C) Üç nokta D) Noktalı virgül — Biraz acele edin, dedi. D) İffet Hanım tekrar cevap verdi: MODEL EĞİTİM YAYINLARI 6. Gelin tarafının istekleri çoktu( ) orkestra — Acelen varsa ne diye kahve istiyorsun? takımı( ) gelenleri ağırlamak için çadır, bir aşçı, yemek malzemesi( ) Servet Bey, bu kadar mas- 3. Ünlem işareti aşağıdakilerden hangisinde “Cüm- rafın altından nasıl kalkacağını kara kara düşün- leye alay, kinaye veya küçümseme anlamı kazandır- dü( ) bir çıkar yol bulmaya, düğünü kazasız be- mak” amacıyla kullanılmıştır? lasız tamamlamaya çalıştı. A) Askerlerim! Bugün size önemli bir görev düşüyor. B) Ne kadar güzel bir yer burası! C) Çok çalışkan (!) bir çocuktur benim oğlum. Yay ayraçla gösterilen yerlere sırasıyla hangi nok- D) Yazık! Ben de seni vefalı biri zannediyordum. talama işaretleri getirilmelidir? A) (;) (,) (.) (;) B) (:) (,) (…) (;) C) (:) (,) (.) (,) D) (;) (;) (…) (;) 6.TSürIkNçe ISForuTBUanRkaBsıO 267

NOKTALAMA İŞARETLERİ TESTİ - 2 ÜNİTE TARAMA 7. Eğik çizgi, MODEL EĞİTİM YAYINLARI 10.  Başka bir kimseden veya yazıdan olduğu gibi ak-  Şiirlerin dizeleri yan yana yazıldığında, tarılan sözler tırnak içine alınır.  Adreslerin yazımında numara ve kat ile ilçe ve il  Özel olarak vurgulanmak istenen sözler tırnak içi- arasında, ne alınır.  Tarihlerin yazımında gün, ay, yıl arasında kulla-  Cümle içerisinde eserlerin ve yazıların adları ile nılır. bölüm başlıkları tırnak içine alınır. Aşağıdakilerin hangisinde eğik çizgi bu görevle- Bu bilgilere göre aşağıdakilerin hangisinde tır- rinin dışında bir görevde kullanılmıştır? nak işaretinin kullanımı gereksizdir? A) “-cı / -ci” eki isimden isim yapan yapım ekidir. A) İlkokul öğretmenimiz bize sık sık “askerlik anıla- B) Adres kısmına “Nar Sok. No.: 43/6 Honaz / DE- rını” anlatırdı. NİZLİ” yazdım. B) İlkbaharda “bu yıl pek tadına varamasak da” her C) Ne güzel demiş şair: Gelin tanış olalım / İşi ko- yer neşe dolar. lay kılalım C) “Akşama ne pişireyim?” diye balkondan aşağı D) 14/06/2019’da ortaokuldan mezun oldum. seslendi annem. D) Yazarın “Martin Eden” adlı kitabını okuduğumda çok etkilenmiştim. 8. Şaşkınlık içinde ve kafamı karmakarışık eden soru- 11. Osmanlı Devleti'nin 24( ) padişahı, 103( ) İslâm ha- larla odadan çıkıp kendi masama geçtim. Bir süre(I) lifesi olan Sultan I( ) Mahmud, 02 Ağustos 1696'da hiçbir şeye dokunamadan(II) öylece kalakaldım. Bir- Edirne Sarayı'nda dünyaya gelmiştir. kaç arkadaş meraklı gözlerle bana baktı. Pencereye vuran yağmur damlalarına dalıp gitmişken(III) Elif Bu cümlede yay ayraçlarla gösterilen yerlere aşa- Hanım’ın krem rengi(IV) uzun pardösüsünü giyip git- ğıdaki noktalama işaretlerinden hangisi getiril- tiğini fark ettim. melidir? Bu parçada yay ayraçlarla gösterilen yerlerden A) Virgül B) Nokta hangisine virgül getirilmelidir? C) Kesme işareti D) Noktalı virgül A) I B) II C) III D) IV 9. Unutma ve affetme konularında insanlara yardımcı MODEL EĞİTİM YAYINLARI 12. olacak bir diğer soru da ( )İnsanlar niçin bu kadar Asıl adı François Marie Arouet olan düşünür( ) zor( )( ) sorusudur( ) Bu soru da diğer soru gibi in- yazılarında ( )Voltaire( ) takma adını kullandığı sanlara duyarlılıkla yaklaşmada yardımcı olur( ) Çün- için daha çok bu adla meşhur olmuştur. Voltai- kü anlık verilecek ve sonrasında pişman olunacak re( ) yazdıkları ve ortaya koyduklarıyla büyük be- tepkiler yerine düşünmeye zaman ayırmak durumun ğeni kazanmıştır. yönünü değiştirebilir. Bu parçada yay ayraçlarla gösterilen yerlere sı- Bu metinde yay ayraçlarla gösterilen yerlere sı- rasıyla hangi noktalama işaretleri getirilmelidir? rasıyla hangi noktalama işaretleri getirilmelidir? A) (“) (”) (?) (.) (.) B) (“) (?) (”) (.) (.) A) (,) (‘) (’) (,) B) (,) (-) (-) (.) C) (“) (,) (”) (.) (.) D) (:) (?) (,) (,) (.) C) (,) (“) (”) (,) D) (.) (,) (,) (,) 268 6.TSürIkNçe ISForuTBUanRkaBsıO

Soru No.: Model Eğitim YayınlarıCEVAP ANAHTARI TEST-1 TEST-2 Model Eğitim YayınlarıÜNİTE-1 SÖZCÜKTE ANLAM TEST-3 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 TEST-4 ADCDDABDCCC TEST-5 C ADB B CDC AC TEST-6 BCDBBB TEST-7 CDCBDDCC A AD TEST-8 AABABDA TEST-9 BABCADADDC TEST-10 DBCABDCB TEST-11 DCDBDB A ADC TEST-12 ADAABBCB Ünite Tarama Testi 1 CBCBAD Ünite Tarama Testi 2 ADACCBBDCDCDC Ünite Tarama Testi 3 DBBABACDD DDBDBBDCBAB Soru No.: DDDADBCDC TEST-1 CDCCDCCDACDD TEST-2 TEST-3 ÜNİTE-2 CÜMLEDE ANLAM TEST-4 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 TEST-5 ACCCBADDDCBB TEST-6 DDCAACADC TEST-7 ACDCDDACBCDCBB TEST-8 BAABADBDAD TEST-9 CDBDDABCDDBD TEST-10 BABAABACBCA TEST-11 BBDDADBDDBDCC Ünite Tarama Testi 1 D CAD B C B DC AB Ünite Tarama Testi 2 BDCABBCCACDC Ünite Tarama Testi 3 CDABDBABDABC BACBBBCDDCB BDCBACDDADBB BCCDADCCDBBA ABCBCDAAABC

Soru No.: CEVAP ANAHTARI TEST-1 TEST-2 ÜNİTE-3 PARAGRAFTA ANLAM TEST-3 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 TEST-4 AAACBCDBDA TEST-5 CABBDCCBCA TEST-6 ABABB TEST-7 BABADDBC TEST-8 DDABAB TEST-9 ABBCCC TEST-10 BACCDDD TEST-11 DADACC TEST-12 ACAABBAD TEST-13 CDCCC TEST-14 DCCCBB TEST-15 CCCAD TEST-16 BADA TEST-17 ACBB TEST-18 CCAC TEST-19 BCDC TEST-20 CACA TEST-21 DAA Ünite Tarama Testi 1 ABDDAD Ünite Tarama Testi 2 BCBAA Ünite Tarama Testi 3 BCCC Ünite Tarama Testi 4 ACBCB Ünite Tarama Testi 5 DBCBD BBDC Soru No.: ACBCC TEST-1 DABCB TEST-2 TEST-3 ÜNİTE-4 İSİM ÇEKİM EKLERİ - SÖZCÜKTE YAPI TEST-4 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 TEST-5 DCCCDBCCAAA TEST-6 CBCBBDDBBDB Ünite Tarama Testi 1 ADADDCACBBC Ünite Tarama Testi 2 CBADBBDCADCDA Ünite Tarama Testi 3 B DCDDADCCD AC DBCC DBBCBCABCDBD CABAADCCDBBBA BCCCBAACACDC

Soru No.: CEVAP ANAHTARI TEST-1 ÜNİTE-5 İSİMLER VE İSİM TAMLAMALARI TEST-2 TEST-3 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 TEST-4 DCCBADCBDBA TEST-5 ABBCDBCBABBB Ünite Tarama Testi 1 BDBBCDBBCDA Ünite Tarama Testi 2 AB A ADCCD B AC A Ünite Tarama Testi 3 ABDCBCCCBAB DBDACB DABCDADDBABCCB DDBBBCACBDB Soru No.: ÜNİTE-6 SIFATLAR VE SIFAT TAMLAMALARI TEST-1 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 TEST-2 TEST-3 CB A ACC ACCC B D TEST-4 DDDACACDCBDC Ünite Tarama Testi 1 ABDCBACDDAC Ünite Tarama Testi 2 DDDCACCABDBA Ünite Tarama Testi 3 BADCBCBAD BCBDD BABCABCAACBA Soru No.: ÜNİTE-7 ZAMİRLER TEST-1 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 TEST-2 TEST-3 AC B CC ACD AB B B TEST-4 DC A ACAB BCDD Ünite Tarama Testi 1 DABAACBB Ünite Tarama Testi 2 CCDBBACBDBCD Ünite Tarama Testi 3 B CCACBDB AD B B AABACACCDBD BABBADBB Soru No.: ÜNİTE-8 EDAT-BAĞLAÇ-ÜNLEM TEST-1 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 TEST-2 TEST-3 ABCC AC B AC AB Ünite Tarama Testi 1 ACDBDCBABBCB Ünite Tarama Testi 2 CABDCABBDDAB Ünite Tarama Testi 3 BABABCABACBD DBBDBDAAADCA BACCDABBDCDB

CEVAP ANAHTARI Soru No.: ÜNİTE-9 SÖZ SANATLARI VE METİN TÜRLERİ TEST-1 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 TEST-2 AB B ACD B C AA A TEST-3 CBDDBCDCADA TEST-4 ADCBCBDBDDD TEST-5 DAAADD TEST-6 CADD A Ünite Tarama Testi 1 ABAABC CBBAACAB Soru No.: ÜNİTE-10 YAZIM KURALLARI TEST-1 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 TEST-2 DADCCBCBBAA TEST-3 AB B C AA ABC ACD TEST-4 AD AB A AC TEST-5 CDCADAAADADB TEST-6 AD A ADCDB AC TEST-7 BDBCABBABDDC Ünite Tarama Testi 1 ACDCBDBABCA Ünite Tarama Testi 2 ACAA Ünite Tarama Testi 3 CBCBBABDCCCAA ACCDCBCABDABA Soru No.: ÜNİTE-11 YAZIM KURALLARI TEST-1 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 TEST-2 CBCCDCABABBC TEST-3 BCBABADCD TEST-4 C AB ADC AD A AC AB C TEST-5 BDBCCACCB TEST-6 CCDABAACAABA TEST-7 B DC ACB AC B A A TEST-8 CDD ACD B DCC A A Ünite Tarama Testi 1 AB AD ACC ACD B D Ünite Tarama Testi 2 CCDDCBBDCDB Ünite Tarama Testi 3 CBCCCBADBBBC A AD AD A ACCB A

www.modelkitap.com www.modelegitim.com %100 Akıllı Tahta Uygulamalarımızı AKILLI TAHTA www.modelogretmen.com’dan indirebilir UYUMLU veya bayinizden isteyebilirsiniz. Model Eğitim Yayınları Sanayi Ticaret Ltd. Şti İnönü Mah. Muammer Aksoy Cad. No: 80A/1 Sefaköy-K.ÇEKMECE/İSTANBUL 0212 452 3608 - www.modelegitim.com - [email protected] /modelegitimyayincilik /modelegitimyayinlari