SİVAS MİLLÎ EĞİTİM

MÜDÜRLÜĞÜ

LGS'YE HAZIRLIKTA

Sultanşehir Serisi

8. SINIF

TÜRKÇE

SORU BANKASI

Alper Aktepe

Kadir Durna

Murat Güçcük

Sefa Gündüz

Yayın Kurulu

SİVAS MİLLÎ EĞİTİM

MÜDÜRLÜĞÜ

Türkçe 8. Sınıf

© Her hakkı mahfuzdur.

Sahibi

Sivas Millî Eğitim Müdürü

Ergüven Aslan

Genel Yayın Yönetmeni

Yıldırım Solak

Editör

Ekrem Koçak

Mehmet Akdağ

Serdar Öcal

Yayın Kurulu

Alper Aktepe

Kadir Durna

Murat Güçcük

Sefa Gündüz

Tasarım Dizgi

Ömer Faruk Özcan

İletişim

Sivas Milli Eğitim Müdürlüğü

Sosyal Medya

youtube.com/kopruprojesi

instagram.com/koprusivas

2022, Sivas

KurslardaÖğretiminPlanlanmasıveRehberlikteÜstünleşme

3

13

25

31

43

53

67

79

89

97

125

137

147

157

..............................................................................................................................................

.................................................................................................................................

.......................................................................................................................................

.................................................................................................................................

...............................................................................................................................

....................................................................................................................................

.........................................................................................................................

.........................................................................................................................................

..............................................................................................................................................

.................................................................................................................................

.....................................................................................................................................

......................................................................................................................................

........................................................................................................................

................................................................................................................................................

1. Ünite: Fiilimsiler

2. Ünite: Sözcükte Anlam

3. Ünite: Söz Sanatları

4. Ünite: Cümlede Anlam

5. Ünite: Cümlenin Ögeleri

6. Ünite: Yazım Kuralları

7. Ünite: Noktalama İşaretleri

8. Ünite: Metin Türleri

9. Ünite: Fiilde Çatı

10. Ünite: Parçada Anlam

11. Ünite: Cümle Türleri

12. Ünite: Sözel Mantık

13. Ünite: Anlatım Bozukluğu

Cevap Anahtarları

İÇİNDEKİLER

2

Ünite

1.

3

1. (I) B�l�mler tar�h� �nsanların ortak m�rasıdır, d�yor

Fuat Sezg�n. (II) B�ze bıraktığı c�ltlerce eserde de

bu m�rasın detaylarını ver�yor sah�p çıkalım d�ye.

(III) B�l�m m�rasına sah�p çıkmak belk� de en öneml�

vas�yet�. (IV) Çünkü o, alanında yazılan en kapsamlı eser�n sah�b� ; İslam, b�l�m ve teknoloj� devr�-

n�n yegane kaş�f�d�r.

Bu parçada numaralandırılmış cümleler�n hang�s�nde �s�m-f��l kullanılmıştır?

A) I B) II C) III D) IV

2. (I) Bazı zek� araştırmacılar hantal b�lg�sayarları

b�rb�rler�yle konuşturmak �ç�n emek harcadılar.

(II) B�r gün gerçekten �nsan g�b� düşünen b�lg�sayarlar yapılab�leceğ�n� düşünüyorlardı. (III) Böylece �nternet, b�lg�sayar kaynaklarına bell� b�r mesafeden ulaşmanın b�r yolu olarak �cat ed�ld�. (IV)

Uzaydan dünyaya �lk canlı �nternet bağlantısı �se

22 Ocak 2010 tar�h�nde gerçekleşt�.

Bu parçada numaralandırılmış cümlelerle �lg�l�

yapılan değerlend�rmelerden hang�s� doğrudur?

A) I. cümlede geçen “emek” sözcüğü �s�m-f��ld�r.

B) II. cümlede �k� tane �s�m-f��l kullanılmıştır.

C) III. cümlede geçen “ulaşmanın” sözcüğü �s�mf��ld�r.

D) IV. cümlede geçen “ocak” sözcüğü kalıcı �s�md�r.

3. İs�m-f��l ek� almış olmasına rağmen zamanla kalıplaşarak b�r varlığın veya kavramın adı hâl�ne

gelm�ş sözcüklere “kalıcı ad” den�r.

Buna göre aşağıdak� cümleler�n hang�s�nde

kalıcı ad kullanılmıştır ?

A) Kulübü �çer�s�nde bulunduğu malî sıkıntıdan

kurtarmak �steyen taraftarlar, yardım kampanyası başlattı.

B) Yolcu sayısını açıklayan Türk Hava Yolları, tar�h�n�n en yüksek doluluk oranına ulaşmak üzere olduğunu duyurdu.

C) Güneş, şehr�m�z� aydınlatmak �ç�n tepeler�n

ardından cömert yüzünü gösterd�.

D) Geçen yıldan ber� çocukluk hayal�m olan bağlama kursuna g�d�yorum.

4. İs�m-f��ller, f��l kök veya gövdeler�ne get�r�len

‘’-ma, -me, -ış, -�ş, -uş, -üş, -mak, -mek’’ ekler�nden

b�r�n� alarak cümlede �s�m görev�nde kullanılır.

Buna göre aşağıdak� cümlelerden hang�s�nde

�s�m-f��l vardır?

A) Ayşegül aradığı �pucunu bulunca �ç�ndek�ler� eyleme döktü.

B) Eğ�t�me da�r yen�l�kler�n yer aldığı k�tap Tuğçe

�ç�n hayat� öneme sah�pt�.

C) Tahs�n, yen� yerler keşfett�kçe yaşama farklı b�r

gözle bakmıştı.

D) Yıl boyunca kazanma �steğ�n� hep yüksek tutmuştu Alper.

5. Altı ç�z�l� kel�melerden hang�s�nde “-me/-ma”

ek� farklı b�r görevde kullanılmıştır?

A) Memleket�nden ayrıldığından ber� yüzü gülmed�.

B) Küçük yaşlarından ber� düzenl� çalışmayı beceremed�.

C) Konuşmasını b�t�rmeden salonu terk edenler

oldu.

D) Karın yağmasıyla b�rl�kte köylere ulaşım kes�ld�.

6. Aşağıdak� d�zeler�n hang�s�nde �s�m-f��le yer

ver�lmem�şt�r?

A) Konuşurken yüzüme bak deme

Ben sen� gözüm kapalı sevd�m.

B) K�m �stemez mutlu olmayı

Ama mutsuzluğa da var mısın?

C) El�m varmıyor �k� d�zeden

Ötes�n� yazmaya, ş��r d�yorlar sonra.

D) O kadar kızgınım k� sana

Büyümeseyd�k çok �sterd�m küsmey�.

KONU: FİİLİMSİLER/ İSİM-FİİLLER

S�vas İl M�ll� Eğ�t�m Müdürlüğü

TEST 1

4

7. Aşağıdak� cümleler�n hang�s�nde �s�m-f��l

olan b�r sözcük kullanılmamıştır?

$ Dayımlar yen� b�r araba almaya n�yetlen�yor.

% Yağmurun yağışı ç�ftç�ler�n yüzünü güldürdü.

& Arkadaşları konuşmak �ç�n dün de

gelm�şlerd�.

' K�tap okuyan öğrenc�ler daha başarılı olurlar.

8. Hang� cümlede “yemek” sözcüğü kalıcı �s�m

olarak kullanılmıştır?

A)Annes� yemek yapmak �ç�n malzeme almaya

g�tt�.

B)Yavru ked�n�n tek derd� b�r parça peyn�r yemekt�.

C)İkram ed�lenlerden az da olsa yemek gerek�yordu.

D)Ekmeğ� fazla yemek obez�teye davet�ye çıkarır.

9. İs�m-f��l ek�n� alan bazı kel�meler f��l�ms� özell�ğ�-

n� kaybederek kalıcı �sme dönüşür. Örneğ�n’’ Alper Öğretmen, bütün sınıfa dondurma ısmarladı.’’

cümles�nde �s�m-f��l ek�n� alan dondurma kel�mes�

f��l�ms� özell�ğ�n� kaybed�p kalıcı �s�m olarak kullanılmıştır.

Buna göre aşağıdak�lerden hang�s�nde �s�m-f��l

ek�n� alan kel�me kalıcı �s�m olarak kullanılmamıştır?

A) Dün akşam masada kızartma ve köftey� görünce çok sev�nd�k.

B) Annem yaprak sarma �ş�n� dört saatte ancak

b�t�reb�lm�şt�.

C) Em�r’�n el�ndek� uçurtma üç farklı renkten oluşuyordu.

D) Yel�z, dün çarpım tablosu �le �lg�l� b�r yarışma

düzenlem�şt�.

10. İs�m- f��ller, f��l kök veya gövdeler�ne get�r�len

“–me, –ma, -mek ,–mak, –ış, -�ş “ ekler� �le yapılır.

Aşağıdak�lerden hang�s�nde �s�m-f��l kullanılmıştır?

A) Artık bana böyle davranma, çok üzüyorsun ben�!

B) Arkadaşına böyle davranman hoş olamamış.

C) Bunları yapma d�ye sen� kaç kez uyarmıştım.

D) Sen� sevd�ğ�m kadar k�msey� sevmed�m.

11. ( I ) Plast�k su ş�şeler� g�b� ger� dönüşümü sağlanamayan büyük m�ktarda atığın den�zler� doldurmaması �ç�n çözüm arayışı sürüyor. ( II ) Bu çözümlerden en umut ver�c� olanı atıkları ya da plast�kler�

parçalayab�len organ�zmalar. ( III ) Ürün tasarımı

yapan İzlandalı öğrenc� Ar� Jónsson, plast�ğ�n aks�-

ne kalıcı olmayan ve kullanıldıktan sonra b�yoloj�k

olarak parçalanab�len b�r malzemeden ş�şe üretme

f�kr�n� ortaya attı. ( IV ) Jónsson, plast�kler�n

%50’s�n�n b�r kere kullanıldıktan sonra atıldığını, bu

yüzden başka b�r malzemen�n ac�l olarak plast�ğ�n

yer�n� alması gerekt�ğ�n� düşünmüş.

Yukarıdak� parçada numaralanmış cümleler�n

hang�s�nde b�rden fazla �s�m-f��l kullanılmıştır?

A) I B) II

C) III D) IV

12.

I. Sabahk� sınavda gözetmen �k� k�ş�yle �lg�l� tutanak tuttu.

II. K�m� k�taplar hayata uzanan b�r basamak g�b�d�r.

III. Etrafa dağılan b�lyeler�n� toplaması uzun sürmüştü.

IV. Parasının b�r kısmını zor günler �ç�n ayırmayı

düşünmel�.

Yukarıda numaralandırılarak ver�len cümlelerden hang� �k�s�nde �s�m-f��l yer almaktadır?

A) I ve II B) I ve III

C) II ve IV D) III ve IV

KONU: FİİLİMSİLER/ İSİM-FİİLLER

S�vas İl M�ll� Eğ�t�m Müdürlüğü

TEST 1

5

1. Bazı sıfat-f��l eklerL �le k�p ekler� benzerl�k göstermekted�r. Bunları karıştırmamak �ç�n sözcüğün

cümlede sıfat görev�nde kullanılıp kullanılmadığına

bakılır.

Aşağıdak� şıklarda altı ç�z�l� sözcüklerden hang�s� sıfat-f��l görev�nde değ�ld�r?

A) Gelecek yıl şamp�yonluğun en büyük adayı b�z

olacağız.

B) Odası yırtılmış kağıt parçalarıyla doluydu.

C) Büyük şa�r ölmez eserler bırakarak ebed�yete

göç ett�.

D) Geçt�k b�r akşam üstü anılarımın gömülü olduğu

şeh�rden.

2. Sıfat-f��ller cümle �ç�nde genel olarak �s�m �le

kullanılır. Ancak bazı durumlarda bu �s�m düşerek

sıfat-f��l yalnız başına da kullanılab�l�r. Buna adlaşmış sıfat f��l den�r.

Yukarıdak� f��l�ms� çalışma kağıdında, hang�

sembolün karşısındak� cümlede adlaşmış sıfatf��l kullanılmıştır?

A)* B) + C) % D) &

3. Aşağıdak� atasözler�n�n hang�s�nde ortaç kullanılmamıştır ?

A) Taşıma su �le değ�rmen dönmez.

B) Rüzgar eken fırtına b�çer.

C) Körle yatan şaşı kalkar.

D) Kend� düşen ağlamaz.

4. Bazı sıfat-f��l ekler�, f��l k�p ekler� �le karıştırılab�lmekted�r. Bu karışıklığı engellemek �ç�n sıfat-f��l

oluşturan kel�men�n b�r �sm�n önüne gelerek onu

n�teled�ğ�n� unutmamak gerek�r. Örneğ�n ‘’ Yakılacak

odunlar eve taşındı.’’ cümles�nde ‘’yakılacak’’ kel�-

mes� sıfat-f��l görev�nde kullanılmıştır ve odun �sm�n�

n�telem�şt�r.

Buna göre aşağıdak�lerden hang�s�nde sıfat-f��l

kullanılmıştır?

A) ‘’Her koyun kend� bacağından asılır.’’ sözünü

çok sever�m.

B) Dün akşam �ş çıkışı traf�kte görünmez b�r kaza

geld� başımıza.

C) Solgun yüzü ve neşes�z bakışları �le herkes�n

d�kkat�n� çekm�ş.

D) Kaba tavırları �le d�nley�c�ler� �stemeden kend�nden uzaklaştıracak.

5. Bazı kel�meler sıfat-f��l ekler�n� aldıkları halde

f��O�ms� olma özell�ğ�n� kaybederek b�r varlığın kalıcı

�sm� olur. Örneğ�n ‘’ Babam, kış �ç�n yakacak almıştı.’’ cümles�nde ‘’yakacak’’ kel�mes� b�r nesnen�n adı

olmuş ve kalıcı �sme dönüşmüştür.

Buna göre aşağıdak�lerden hang�s�nde bu duruma örnek b�r kullanım yoktur ?

A) “Gözü bol” arkadaşım Kad�r yarın öğlende bana

döner ısmarlayacakmış.

B) Ünlü yazar, yen� k�tabı beğen�lmed�ğ� takd�rde

para �ades� yapacakmış.

C) Dünyada geçm�ş dönemlerde de tsunam� g�b�

büyük felaketler yaşanmış.

D) Yolcuları saat�nde yet�şt�rmek �ç�n hızlanan dolmuş tehl�ke saçıyordu.

KONU: FİİLİMSİLER/ SIFAT-FİİLLER

S�vas İl M�ll� Eğ�t�m Müdürlüğü

TEST 2

FİİLİMSİLER ÇALIŞMA KAĞIDI

* Alemde kend� kanatlarınla uçmayı

öğren, başkalarının kanadı �le uçanlar düşmeye mahkumdur.

+ İnsanların gökyüzüne duyduğu merak çok esk� zamanlara dayanır.

% İstanbul’un her tarafı yıkılası b�nalarla doluydu.

& Otomot�v sektöründe, yet�şm�ş eleman �ht�yacı artıyor.

6

6. (I) Dostluk, büyük ve güzel b�r değ�ş�me dönüşür

�nsanın hayatında. (II) Her değ�ş�m g�b� coşkulu ve

sancılı geçer bu dönem de. (III) B�rçok esk� değer

atılır ve yer�ne yen�ler� alınır y�ne bu dönemde.

(IV) Yen� değerler�n hayatımıza g�rd�ğ� anda esk�ler�n yer�n� tamamen s�l�p atması da elbette mümkün

değ�l.

Numaralanmış cümlelerden hang�s�nde sıfatf��le yer ver�lm�şt�r?

A)I B) II C) III D) IV

7.

I. Soru bankası �ç�n hazırladığınız soruları çok beğend�k.

II. İk� saat önceden hazırlığını yapmış, beklemeye

başlamıştı.

III. K�tap okudukça kel�me haz�nes� de zeng�nleş�-

yordu.

IV. K�taplığında onlarca okunası, har�ka k�tapları

vardı.

Yukarıdak� numaralanmış cümleler�n hang�s�nde f��l�ms�ler türce özdeşt�r?

A) I ve II B) I ve IV C) II ve III D) III ve IV

8. Sıfat-f��ller çoğu zaman b�r �sm� n�teler ve sıfat

tamlaması kurar. Bazen sıfat-f��ller�n n�teled�kler�

�s�m düşeb�l�r. Buna adlaşmış sıfat-f��l den�r.

Buna göre,

( I ) B�r söylent�ye göre dört gezen tavuk, b�r kartal

yXYDVÕQD g�d�p g�zl�ce b�r yumurta almışlar.

( II ) Yumurtayı kümese get�rd�kler�nde kümeste

bulunan d�ğer tavuklar, gördükler�n�n çok büyük b�r

tavuğa a�t sanmışlar.( III ) Bell� b�r zaman sonra

yumurtayı get�ren dört tavuk da aynı şek�lde düşünmüşler.( IV ) Kısa b�r zaman sonra yumurta kırılmış ve �ç�nden s�yah kanatlı, �lg�nç gagalı, tuhaf

b�r tavuk çıkmış.

Ver�len numaralanmış cümleler�n hang�s�nde

adlaşmış sıfat-f��l kullanılmıştır?

A) I B) II C) III D) IV

9. “ -mış, -m�ş, ” ek� hem sıfat-f��l görev�nde hem de

zaman ek� görev�nde kullanılır.

Aşağıdak�lerden hang�s�nde bu ek hem sıfat-f��l

hem de zaman ek� görev�nde kullanılmıştır?

A) *B�r k�ş�ye yapılmış haksızlık, bütün topluma yönelt�lm�ş b�r tehd�tt�r.

*Yapılmış küçük �şler, planlanmış büyük �şlerden

çok daha �y�d�r.

B) *Esk�m�ş f�k�rler paslanmış ç�v�lere benzer, söküp

atmak çok güçtür.

*Kurt kışı geç�r�rm�ş ama yed�ğ� ayazı unutmazmış.

C) *Sanat, doğaya eklenm�ş �nsandır.

*Güzel yet�şm�ş b�r çocuk , toplum �ç�n büyük b�r

kazanımdır.

D) *Unutma k� şa�rler� haykırmayan b�r m�llet, sevenler� toprak olmuş öksüz çocuk g�b�d�r.

*D�lden çıkmış h�çb�r yalan gerçeğ�n hızına yet�-

şemez.

10. Bazı sıfat-f��l (ortaç) ekler� aynı zamanda k�p ek�

olarak da kullanılırlar.

Aşağıdak�lerden hang�s�nde “-mez/-maz” ek�

farklı b�r görevde kullanılmıştır?

A) İy�leşemez den�len hasta dün sabaha karşı kend�ne geld�.

B) Almanya bölününce araya yıkılmaz b�r duvar �nşa ed�ld�.

C) Hayal�ndek� ün�vers�tey� kazanamaz bu sınav

sonucu �le.

D) Çıkmaz sokakta başlayan kavga pol�s�n gelmes�yle b�tt�.

11. Sıfat-f��l olan sözcükler genell�kle sıfat tamlaması �ç�nde yer alırlar.

Hang� cümlede sıfat-f��l olan sözcük sıfat tamlaması �ç�nde yer almamıştır?

A) Koşar adımlarla sınıfına g�d�yordu.

B) Yanlış park edenlere pol�s ceza kest�.

C) Ç�ftç�ler olgunlaşan meyveler� topladılar.

D) Kardeş�n�n tutunacak dalı kalmamıştı.

KONU: FİİLİMSİLER/ SIFAT-FİİLLER

S�vas İl M�ll� Eğ�t�m Müdürlüğü

TEST 2

7

1. Aşağıdak� cümleler�n hang�s�nde zarf-f��l

cümleye koşul anlamı katmıştır ?

A) Bunları sana söyleye söyleye d�l�mde tüy b�tt�.

B) Önündek� oyuncuyu �terek kend�ne avantaj

sağladı.

C) Onu tanıyalı daha b�rkaç hafta olmuştu.

D) Sınava çalışmadıkça �sted�ğ�n okulu kazanamazsın.

(I) S�nemanın her türlüsü özel ve b�rb�r�nden farklı

kültürler� barındırıyor. (II) Sadece f�lm türü olarak

değ�l, bölgesel farklılıklar da çok değ�ş�k tatlar katıyor. (III) Yeş�lçam’ı ayrı güzel, Hollywood’u faklı

değerl�, Bollywood’u b�r başka güzel. (IV) Her kültürün s�nemasında b�rb�r�nden değerl� oyuncuları

kolaylıkla sayab�l�r�z.

2. Bu parçada numaralandırılmış cümleler�n

hang�s�nde zarf-f��l kullanılmıştır?

A) I B) II C) III D) IV .

Bütün dünyaya küskündüm, dün akşam pek bunalmıştım;

N�hâyet, b�r zaman kırlarda gezm�ş, köyde kalmıştım.

Şeh�rden kaçmak �sterken sular zaten kararmıştı;

Pek ıssız b�r karanlık sonradan vad�y� sarmıştı.

3. Yukardak� ş��r�n kaçıncı d�zes�nde ulaç kullanılmıştır?

A) 1. d�ze

B) 2. d�ze

C) 3. d�ze

D) 4. d�ze

4. Zarf-f��ller cümleye zaman veya durum anlamı

katab�l�r. Örneğ�n ‘’ K�mseye söylemeden evden

çıktı.’’ cümles�nde zarf-f��l ek�n� alan ‘’söylemeden’’

kel�mes� cümleye durum anlamı katmıştır.

Buna göre aşağıdak�lerden hang�s�nde zarf-f��l

ek�n� alan kel�me cümleye farklı b�r anlam katmıştır?

A) Sokağın başındak� traf�k kazasını görür görmez

olay yer�ne koşmuştu.

B) Yaşananları tarafsız gözle değerlend�r�nce haksız olduğunu anlamıştı.

C) Evdeyken ver�len öğütler� kulak ardı ed�p y�ne

kend� b�ld�ğ�n� yapmıştı.

D) Yurt dışındak� kuzenler� �le görüşmeyel� neredeyse y�rm� yıl olmuştu.

5. Aşağıdak�lerden hang�s�nde zarf-f��l cümleye

durum anlamı katmıştır?

A) Bu �şler� her zaman seve seve yapacağını söylem�şt�.

B) Okulun kapısında sohbete dalınca z�l� duyamamışlardı.

C) Sabah yakın arkadaşı aradığında henüz uyanamamıştı.

D) Yapılan görüşmeden b�r sonuç çıkmayınca eve

dönmüştü.

6. D�l�m�zde �k�lemeler farklı yollarla oluşturulab�lmekted�r. (Yakın anlamlı kel�meler�n kullanımı �le

aynı kel�men�n tekrarı �le, zıt anlamlı kel�meler�n

kullanımı �le vb. yollarla oluşturulur.) Bazı �k�lemeler f��l kökenl� olup zarf-f��l görev�yle kullanılab�lmekted�r.

Buna göre aşağıdak�lerden hang�s�nde �k�leme

zarf-f��l görev�yle kullanılmıştır?

A) Dünkü olaydan sonra yakın arkadaşı onunla

doğru dürüst konuşmuyordu b�le.

B) M�saf�rl�ğe gelen a�len�n küçük çocuğu �k� saat

boyunca akıllı uslu oturmuştu.

C) Yen� nes�l sorularda bütün kaynakları çöze çöze

artık ustalaşmıştı bu konuda.

D) Çocuğun üzer�ndek� yırtık pırtık kıyafetler� görünce herkes aynı şey� düşünmüştü.

KONU: FİİLİMSİLER/ ZARF-FİİLLER

S�vas İl M�ll� Eğ�t�m Müdürlüğü

TEST 3

8

7. Zarf-f��ller cümleye durum, zaman ve sebep anlamı katar.

Aşağıdak� cümleler�n hang�s�nde zarf-f��l cümleye farklı b�r anlam katmıştır?

A) İçer� g�rer g�rmez yemek masasının bulunduğu

odaya geçt�.

B) Sıranın kend�s�ne gelmes�n� beklerken k�tabını

okudu.

C) Uçaktan �nen ablasını görünce mutluluktan ağlamaya başladı.

D) K�tabını uzun süren araştırmalar sonucu yazdığından başarılı oldu.

8. ( I ) B�r �ş yaparken öneml� olanı gözden kaçırmamak, o �ş� kısa sürede b�t�rmekten daha �y�d�r.

( II ) K�m�ler�, kısa sürede �ş b�t�rmey� becer� sanırlar ama gerçekte �şler� yoğunlaştırarak kısaltmak

başka, keserek kısaltmak başkadır. (III) Kısa sürede b�t�r�len ama yarım yamalak yapılan b�r �şle k�msey� memnun etmek mümkün değ�ld�r. (IV) B�r �ş�

�y� yapab�lmek �ç�n o �ş� başarmayı �stemek ve �ş�n

püf noktalarını öğrenmek gerek�r.

Yukarıdak� numaralanmış cümleler�n hang�s�nde b�rden fazla zarf-f��l kullanılmıştır?

A) I B) II C) III D) IV

9. Aşağıdak� cümleler�n hang�s�nde “-ken” ek�

zarf-f��l meydana get�rmem�şt�r?

A) Çocuk hastayken annes� sabaha kadar başından ayrılmadı.

B) Bebek uyurken adeta parmaklarımızın ucunda

yürüyoruz.

C) Ders çalışırken sess�z ve aydınlık b�r ortam terc�h etmel�y�z.

D) Hamur mayalanırken açlığını nasıl bastıracağını

düşünüyor.

10. ( I ) Spor etk�nl�kler�nde, bazı sporcuların yaptıkları çev�k hareketler hep�m�z�n �lg�s�n� çeker. ( II )

Buz patenc�ler�n, buz üzer�nde hızla dönerek �lerlemeler�, b�rb�rler�n� havaya kaldırmaları, j�mnast�kç�ler�n denge alet� üzer�nde �skeletler� yokmuş g�b� hareket etmeler�, engell� koşuda sporcuların arada engel

yokmuşçasına koşmaları gözümüze hoş gel�r. ( III )

Basketbol maçlarında da hücum r�baundu alan b�r

oyuncunun, hızla dönerek sayı yapması, futbolda

ceza sahası �ç�nde b�r golcünün yıldırım g�b� hareket

ed�p gol vuruşu yapmasının temel�nde hareketl�l�k

antrenmanı yatar. ( IV ) Spor dallarının genel�nde

çoğu zaman hareketl�l�k çalışmaları yapılab�l�r.

Yukarıda numaralandırılmış met�nle �lg�l�,

I. cümlede zarf-f��l kullanılmamıştır.

II. cümlede durum anlamı bulunan zarf-f��l kullanılmıştır.

III. cümlede b�rden fazla zarf-f��l kullanılmamıştır.

IV. cümlede zaman anlamı bulunan zarf-f��l kullanılmıştır.

yargılarından hang�ler�nde yanlışlık yapılmıştır?

A) I ve III B) II ve IV

C) III ve IV D) I ve IV

11. Aşağıdak� cümlelerden hang�s�nde b�rden

fazla zarf-f��l kullanılmıştır?

A) Güneş batıncaya kadar çalışanlar, çok yoruldu.

B) Telev�zyonun başına oturup saatlerce kalkmıyor.

C) Odun kırarken şeker� düştüğünden bayılmış.

D) Sokağın ortasında üşüdükçe annes�ne sokuluyordu.

12. Aşağıdak�lerden hang�s�nde zarf-f��l kullanılmıştır?

A) Takım arkadaşı görülmed�k hareketler yapıyordu.

B) Yemek p�şt�ğ�nde ocağı kapatmayı unutmayalım.

C) Evden sokağa çıktığı anda kazaya şah�t olmuş.

D) Yen� okulunda tanımadığı h�ç k�mse kalmamış.

KONU: FİİLİMSİLER/ ZARF-FİİLLER

S�vas İl M�ll� Eğ�t�m Müdürlüğü

TEST 3

9

I II

III IV

1. Yukarıda numaralandırılmış k�tap �s�mler�nden hang�s�nde f��l�ms� yoktur ?

$ I B) II C) III D) IV

On yıl var ayrıyım Kına Dağı’ndan,

Baba ocağından yar kucağından

B�r ç�çek dermeden sevg� bağından,

Huduttan hududa atılmışım ben.

2. Yukarıdak� dörtlükte geçen f��l�ms�n�n türce

özdeş� aşağıdak� cümleler�n hang�s�nde vardır ?

A) Kırma dostun kalb�n�, onaracak ustası yok.

B) B�r gönül yapamazsan, yıkıp v�ran eyleme.

C) B�z dünyadan g�der olduk, kalanlara selam olsun.

D) İl�m �l�m b�lmekt�r, �l�m kend�n b�lmekt�r.

3. Aşağıdak� cümleler�n hang�s�nde üç f��l�ms�

türüne de yer ver�lm�şt�r ?

$ Bünyes�nde güçlü su haznes� taşıyan dronelar,

ulaşılması �mkansız yerlere hızlıca ulaşırken �tfa�ye

çalışanlarının hayat� tehl�kes�n� ortadan kaldırıyor.

% Arama kurtarma çalışmaları droneların belk� de

en fazla yardımcı olduğu alanların başında gel�yor.

& Atmosfer olaylarında da kullanılan dronelar özel

olarak tasarlanıp gel�şt�r�l�yor.

' Onl�ne alışver�ş s�teler�n�n şu an en büyük projeler� arasında drone �le s�par�ş dağıtma gel�yor.

4. K�mono, Japonların geleneksel kıyafet�d�r. Esk�-

den günlük yaşama uygun olarak her an g�y�leb�len

bu kıyafet artık sadece özel günlerde ve bayramlarda g�y�l�r ve k�mononun b�r başka özell�ğ� olarak

bel�rl� b�r kumaş parçasının tamamen kullanılmasıyla ortaya çıkması ele alınab�l�r.

Bu parçada altı ç�z�l� kel�meler�n türler� sırasıyla

aşağıdak�ler�n hang�s�nde doğru ver�lm�şt�r?

$ F��l�ms� – zarf – f��l�ms� – sıfat

% İs�m – zarf– f��l�ms�– sıfat

& F��l�ms� – f��l�ms� – çek�ml� eylem– �s�m

' İs�m – f��l�ms�– çek�ml� f��l – zarf

5. Bazı �nsanların hayat enerj�ler� her zaman yüksekt�r, b�tk�n ve yorgun görünmeler� pek olası b�r

durum değ�ld�r. Genell�kle çokça düşünüp az konuşma eğ�l�m�nded�rler. B�r �şe başlamadan önce

onun get�r� ve götürüler�n� �y� anal�z eder, em�n olduğu �şe g�rmek �ç�n en uygun anı beklerler.

Yukarıdak� met�nde kaç f��l�ms�ye yer ver�lm�şt�r?

A) 6 B) 7 C) 8 D) 9

KONU: FİİLİMSİLER/ KAZANIM

DEĞERLENDİRME SINAVI

S�vas İl M�ll� Eğ�t�m Müdürlüğü

TEST 4

10

6. (I) Tar�hte buluşlar, hep �nsanın k�ş�sel çabası

g�b� göster�l�r. (II) Aslında bütün düşünce ürünler�

olağanüstü emek ve gayret sonucu ortaya çıkmıştır. (III) Bunun yanında m�lyonların gösterd�ğ� yan

çabalar da b�r kenara atılamaz tab� k�. (IV) Ünlü b�r

düşünür, bu konuyla �lg�l� görüşler� sorulduğunda

‘’M�lyonlar akıl eder, b�r k�ş� harekete geçer.’’ dem�şt�r.

Bu parçayla �lg�l� aşağıdak� yargılardan hang�s�

yanlıştır?

A) I. cümlede kalıcı �sme yer ver�lm�şt�r.

B) II. cümlede �s�m-f��le yer ver�lm�şt�r.

C) III. cümlede sıfat-f��le yer ver�lm�şt�r.

D) IV. cümlede zarf-f��le yer ver�lm�şt�r.

7. F��l kök ya da gövdeler�ne get�r�len b�rtakım eklerle yapılan ve cümlede �s�m, sıfat, zarf görev�nde

kullanılan sözcüklere f��l�ms� den�r.

Aşağıdak� cümleler�n hang�s�nde üç f��l�ms� türü

de kullanılmıştır?

A) Normal b�r hayat yaşayan �nsanların yaptığı pek

çok şey karşısında hayal kurmaya, yan� yazmaya

başlarım.

B) Pek çok edeb�yat eser�n�n arkasında varlığını

h�ssett�rmeden çevreler�n� aydınlatan zar�f lambalar

g�b�, b�r sıkıntının varlığını h�ssetm�ş�md�r.

C) Sağlıklı yaşam; yaşamı, önleneb�lecek hastalıklara yakalanmadan sürdürmek ve bunlara geç yakalanmaktır.

D) Egzers�z� ve sporu zevk aldığınız b�r alışkanlık

hâl�ne get�rerek hayatınızın b�r parçası yapab�l�rs�-

n�z.

8. Aşağıdak� cümlelerden hang�s�nde hem kalıcı

�s�m hem de adlaşmış sıfat-f��l bulunmaktadır?

A) Odalarını tem�zlemeyen öğrenc�ler� görünce

danışmayı aradı.

B) Kavurma yemek �ç�n şeh�r merkez�ne g�tmek

gerek�yor.

C) Merc�mek yemek �steyenler s�par�şler�n� hemen

verd�ler.

D) Kazma �le çalışamayanlar başka bölümlere geç�r�ld�ler.

9. Tuğba Öğretmen Türkçe ders�nde f��l�ms�lerle �lg�l�

b�r etk�nl�k hazırlamıştır. Hazırladığı etk�nl�kle �lg�l�

şunlar b�l�nmekted�r:

* Her �s�m-f��l 5 puan kazandırırken kalıcı �s�m 10

puan düşürmekted�r.

* Her sıfat-f��l 10 puan kazandırırken adlaşmış

sıfat-f��l 15 puan düşürmekted�r.

* Zaman anlamı bulunan zarf-f��l 10 puan, durum

anlamı katan zarf-f��l 5 puan kazandırmaktadır.

Ahmet dedes� �le bahçe �şler�yle uğraşmayı çok sev�yor. Dedes�n�n verd�ğ� görevler� severek yer�ne

get�r�yor. Ahmet bugün y�ne sabah erkenden güneş

doğarken dedes�n�n yanına g�tt� ve dedes�ne yardım

ett�. Ç�çek açan b�tk�ler� suladı, açmayanların bakımını yaptı, kazma �le dedes�n�n yen� get�rd�ğ� f�danlar �ç�n çukur kazdı. Bahçede h�çb�r karşılık beklemeks�z�n çalışırdı…

Buna göre yukarıdak� metn�n bulunduğu etk�nl�-

ğe katılan öğrenc�ler�n cevapları şu şek�lde olmuştur: Murat 25, Alper 30, Sefa 35, Kad�r 40

puan. Hang� öğrenc� doğru puana ulaşmıştır?

A) Murat B) Alper C) Sefa D) Kad�r

10. Aşağıdak� cümlelerden hang�s�nde “-ınca/-

�nce” ek� zarf-f��l meydana get�rmem�şt�r?

A) Bu hafta fen b�lg�s�nde karınca �nceleyeceğ�z.

B) Yapraklar sararınca sonbahar gel�yor demekt�r.

C) Sen g�d�nce ev�m�z�n ne tadı ne de tuzu kaldı.

D) İşe başlayınca annes�ne ev alacağını söylüyor.

…

Sazımla konuşsam susmak zul d�ye

B�r türkü yollasam sana gül d�ye

Mızrabımı vursam had� gel d�ye

Yollar çıkmaz sokak, tel kan ağlıyor.

…

Serdar TUNCER

11. Yukarıdak� dörtlükte geçen altı ç�z�l� kel�meler�n türü hang� seçenekte sırasıyla doğru ver�lm�şt�r?

A) Sıfat-f��l / İs�m-f��l / zarf-f��l

B) İs�m-f��l / çek�ml� f��l / zarf-f��l

C) İs�m-f��l / zarf-f��l / sıfat-f��l

D) Sıfat-f��l / sıfat-f��l / çek�ml�-f��l

KONU: FİİLİMSİLER/ KAZANIM

DEĞERLENDİRME SINAVI

S�vas İl M�ll� Eğ�t�m Müdürlüğü

TEST 4

11

KurslardaÖğretiminPlanlanmasıveRehberlikteÜstünleşme

12

Ünite

2.

13

1.

, Dadaruh’un kullanmaya kıyamadığı bu güzel

kaşağıyı ezd�m.

,, Hasan, yed�ğ� tokat aklına geld�kçe ağlamaya

başlar.

,,, Adam yüzünde asab� b�r gülümsemeyle

son kurab�yeye uzandı.

IV. Babasının �ş� neden�yle çocuk ortaöğren�m�n�

yarıda kest�.

Yukarıda ver�len cümlelerde altı ç�z�l� sözcüklerden hang�ler� gerçek anlamı dışında kullanılmıştır?

A) I ve II B) I ve IV

C) II ve III D) II ve IV

2. B�r b�l�m, sanat, spor meslek dalına özgü kullanılan kel�melere ter�m anlamlı sözcük den�r.

Aşağıdak� cümleler�n hang�s�nde ter�m anlamlı b�r sözcük kullanılmamıştır?

A) B�r b�tk�y� toprağa bağlayan, b�tk�n�n köküdür.

B) Salı günü meteor yağmuru yaşanab�leceğ�

bel�rt�ld�.

C) Ağrıyan d�şler�me kanal tedav�s� yaptılar.

D) Ustamız, tam�rat �ç�n �ht�yaç l�stes� hazırladı.

3.

I. Kaybett�ğ�m paramı defter�m�n arasında buldum.

II. Söyled�kler�n� babam da mantıklı buldu.

III.Ne edersen onu bulursun d�ye boşa söylemem�şler.

IV.Tesla, alternat�f elektr�k akımını bulmuştur.

“Bulmak” sözcüğü numaralanmış cümlelerde

kaç farklı anlamda kullanılmıştır?

A) 1 B) 2 C) 3 D) 4

4.

I. Mesele d�l�m�zden dökülenler�n, kalb�m�zce de

söylen�yor olmasıdır.

II. İnsanların hayatında ürett�ğ�, keşfett�ğ�, bağ

kurduğu her şey �ht�yaçlarından kaynaklanır.

III.Bugün geld�ğ�m�z noktada Türk�ye, uzayda uydu sah�b� otuz ülkeden b�r�d�r.

Yukarıda numaralandırılmış cümlelerde altı

ç�z�l� sözcükler�n anlam özell�kler� hang�s�nde

doğru olarak ver�lm�şt�r?

I II III

A) Gerçek Gerçek Mecaz

B) Mecaz Ter�m Gerçek

C) Mecaz Gerçek Ter�m

D) Ter�m Gerçek Mecaz

5.Yazılış ve okunuşları aynı, anlamları farklı olan

sözcüklere “eş sesl� (sesteş) sözcükler” den�r.

Buna göre aşağıdak� cümlelerde altı ç�z�l� sözcüklerden hang�s�n�n sesteş� vardır?

A) Akşama p�r�nç p�lavı ve kavurma yapacağım.

B) Çanakkale’de büyük b�r zafer kazandık.

C) Büyük kayaları parçalayarak tünel açtılar.

D) Ben�m sadık yâr�m, kara topraktır.

6.Aşağıdak� cümlelerden hang�s�nde altı ç�z�l�

sözcük gerçek anlamı �le kullanılmıştır?

A) İk� yıldır başına gelmeyen kalmadı.

B) Artık gözü senden başkasını görmüyor.

C) Eller�n� d�zler�ne vurarak ağlıyordu.

D) Kuradak� rak�p tam d�şler�ne göreyd�.

KONU: SÖZCÜKTE ANLAM 1

S�vas İl M�ll� Eğ�t�m Müdürlüğü

TEST 5

14

7.Yeş�lçam’ın efsane f�lmler�nden Gülen Göz-

I

ler’dek� “Vec�h�” karakter� �le Şener Şen

II

hep�m�z�n yüzünü güldürmüştü. Çok sıcak b�r a�le

f�lm� olan Gülen Gözler’de F�kret karakter�ndek�

Ayşen Gruda’yı etk�lemek ve babası Yaşar Usta’dan (Mün�r Özkul) �stemek �ç�n çabalayan Vec�-

h� acem� b�r p�lotu canlandırıyordu. Bu kaIII

rakter aslında gerçekte var olan b�r karakter�n

uyarlaması. Türk p�lot Vec�h� Hûrkuş, Kurtuluş

IV

Savaş’nın �lk ve son uçuşunu yapan p�lottur. Bu

karakter de ondan es�nlen�lm�şt�r.

Yukardak� paragrafta altı ç�z�l� kel�meler�n

cümle �çer�s�nde kazandığı anlamları karşılayan kel�meler hang� seçenekte sırasıyla ver�lm�şt�r?

8.

I. B�r şey� tutup kend�ne veya başka b�r yöne doğru yürütmek

II. Aynısını yazmak veya ç�zmek

III. Herhang� b�r engel kurmak

‘’Çekmek’’ sözcüğü aşağıdak� cümleler�n hang�s�nde numaralanmış anlamlarından herhang� b�r�yle kullanılmamıştır?

A) Komşu, ç�ftl�ktek� hayvanların kend� araz�s�ne

g�rmemes� �ç�n araya b�r ç�t çekm�şt�.

B) Çekt�ğ� telgrafın babasına ulaşması ve cevaplanması yaklaşık b�r hafta sürmüştü.

C) Heps� �skemleler� çekerek masanın etrafında

b�r halka yapmaya hazırlanıyorlardı.

D) Arkadaşının derste aldığı notları tem�ze çekmek �ç�n sabahtan ber� uğraşıyordu.

I II III IV

A) unutulmaz rol toy �st�klal

B) söylence k�ş� ham �st�kbal

C) söylev oyuncu çömez hür

D) destan f�gür usta özgür

9.Meslek grubu fark etmeks�z�n yaptığı �ş� önemse

yen ve onu aşkla yapan �nsanlar, çok büyük paralar kazanamasa da kend�n� her zaman mutlu ve

z�nde h�sseder. Çünkü onlar �ç�n öneml� olan yapılan �şten en az zamanda en çok kazancı sağlamak olmamıştır h�çb�r zaman.

Bu parçada altı ç�z�l� �faden�n yer�ne aşağıdak�-

lerden hang�s� get�r�leb�l�r?

A) Zevk alarak B) Özgür b�ç�mde

C) Eks�zs�z olarak D) Hassas şek�lde

Aşağıdak� cümleler�n hang�s�nde altı ç�z�l� kel�me yay ayraç �ç�ndek� anlamı �le kullanılmamıştır?

$ Uçaktak� görevl�, k�bar tavırları �le bütün yolcu

ların takd�r�n� topladı. (Mecaz)

% Dünyanın farklı yerler�nde er�yen buzullar

geleceğ�m�z� tehl�keye atıyor. (Somut)

& D�l�m�zdek� bazı sözcükler aldıkları ekler

saye-s�nde yen� anlamlar kazanır.(Gerçek)

' B�l�m dünyası, hastalıkların tedav�s�nde ışın

yöntem�ne başvuracakmış. (Ter�m)

11.“Yavuz hırsız ev sah�b�n� bastırır.”

Yukarıdak� cümlede geçen “bastırmak” sözcüğü hang� seçenekte bu cümledek� anlamıyla

kullanılmıştır?

A) B�rden dolu bastırınca tüm ek�nler zarar gördü.

B) Yen� k�tabını bastırmak �ç�n yayınev� �le görüşüyor.

C) Beyaz t�şörtüne annes�n�n resm�n� bastırdı.

D) Yarışmacı son sözler� �le rak�pler�n� bastırdı.

12.Sen�n ayağınla eve gece yarısı ancak varırız.

Yukardak� cümlede geçen ayak sözcüğünün

anlamı hang�s�d�r?

A) Bacakların b�lekten aşağıda bulunan ve yere

basan bölümü

B) Yürüyüşün ağırlık veya çabukluk dereces�,

yürüyüş hızı

C) B�rtakım şeyler�n yerden yüksekçe durmasını

sağlayan dayanak

D) Kömür ocaklarında kömürün çıkarıldığı bölüm

KONU: SÖZCÜKTE ANLAM 1

S�vas İl M�ll� Eğ�t�m Müdürlüğü

TEST 5

15

1. Aşağıdak� altı ç�z�l� sözcüklerden hang�s� yay

ayraç �ç�nde ver�len anlamıyla kullanılmamıştır ?

A) Hemen hemen her çocukta az çok uçma heves� vardır. (B�r şeye karşı duyumsanan �stek,

eğ�l�m, arzu)

B) Kurt, kalın kar tabakası üzer�nde �zler bırakmıştı. (B�r varlığın geçt�ğ� ya da önce bulunduğu

yerde bıraktığı bel�rt�)

C) Ant�k kent�n kalıntıları bugün dah� ayakta duruyor. (Artıp kalan şey, bak�ye)

D) Yunus Emre, bugüne kadar çok �rdelenm�ş b�r

ozandır.( B�r konunun bütün yönler�n� araştırmak)

2. B�r gün baksam k� gelm�şs�n.

Hasret�n �ç�mde sonsuzluk kadar.

Şaşırmış kalmışım sımsıkı gözler�nde

Dökülmüş yüreğ�me gökyüzünden yıldızlar.

Yukarıdak� dörtlükle �lg�l� olarak aşağıdak�lerden hang�s� söylenemez?

A) Mecaz anlamlı sözcük kullanılmıştır.

B) İk�leme kullanılmıştır.

C) Soyut anlamlı sözcük kullanılmıştır.

D) Eş anlamı olan sözcük kullanılmıştır.

3.Aşağıdak� d�zeler�n hang�s�nde karşıt( zıt ) anlamlı sözcükler b�rl�kte kullanılmamıştır?

A) Aynadak� aks�m, gölgem, b�r de ben,

Var mıdır, yok mudur onlar sah�den?

B) K�m ne b�ls�n neyd� ben� uyutan?

Uyanmadığım o sabah uykudan.

C) Hep sen m� ağladın hep sen m� yandın?

Ben de h�ç gülmed�m yalan dünyada.

D) Küstürdüm gönlümü güldüremed�m.

Baharım güz oldu yazım kış oldu.

4. B�r gün olur k� gelm�şs�n.

Güldüğünde taze ser�n b�r rüzgar

Eller�n y�ne esk�s� kadar güzel

Ç�çek açmış dokunduğun bütün kapılar.

Yukarıdak� dörtlükte altı ç�z�l� sözcüklerden

hang�s� eş sesl�( sesteş ) b�r sözcük değ�ld�r?

A) 1 B) 2 C) 3 D) 4

5.İç�ne kapanık b�r genç, olumlu sosyal k�ml�k gel�şt�remez.

Yukarıdak� cümlede altı ç�z�l� sözcük hang� anlamda kullanılmıştır?

A) B�r �nsanın k�m olduğunu kanıtlayan belge

B) İnsanın nasıl b�r k�mse olduğunu gösteren be

l�rt�, n�tel�k ve özell�kler�n bütünü

C) Herhang� b�r nesney� bel�rlemeye yarayan özell�kler�n bütünü

D) İnsanların hang� meslek dalında çalıştığını

gösteren kart

6.Gerekt�ğ�nde ses�n� değ�l, sözünü yükseltmel�d�r

edeb�yatçı. Çünkü gök gürültüler� değ�l, yağmurlardır yaprakları yaşatan. Bu nedenle �nsan eserler�yle ve ürett�kler�yle konuşmalıdır.

Bu parçadak� “sözünü yükseltmel�d�r” �fades�yle

anlatılmak �stenen aşağıdak�lerden hang�s�d�r?

A) Çok fazla eser yazmak

B) Haksızlık karşısında susmamak, tartışmaya

g�rmek

C) Konuştuklarıyla değ�l, eserler�yle ön plana çıkmak

D) Ses�n� çok yükseltmeden konuşmak

KONU: SÖZCÜKTE ANLAM 2

S�vas İl M�ll� Eğ�t�m Müdürlüğü

TEST 6

16

7.

I. Yolculara yapılan �lk �kaz perona yaklaşmamaları yönündeyd�.

II. Takımın geleceğ� �le �lg�l� bütün kaygılarımız

sona erm�şt�.

III.Bazı b�reyler geçm�şte yaşadıkları h�çb�r şey�

unutmuyorlar.

Numaralandırılmış cümlelerdek� altı ç�z�l� kel�-

meler�n yerler�ne aşağıda ver�lenlerden hang�-

ler� get�r�leb�l�r?

I II IIII

A) telk�n tasa k�ş�

B) uyarı hüzün �nsan

C) telk�n engel k�ş�

D) uyarı tasa fert

8.

I. ve II. kel�meler arasında karşıt anlamlılık �l�şk�-

s� vardır.

I. ve III. kel�meler arasında eş anlamlılık �l�şk�s�

vardır.

Aşağıdak�lerden hang�s�nde bu b�lg�lere göre

düzenlenm�şt�r?

I II III

A) hızlı yavaş acele

B) gerçek sahte �çten

C) bolluk kıtlık bereket

D) korkak sak�n cesur

9.Aşağıdak� cümleler�n hang�s�nde karşıt anlamlı sözcükler b�r arada kullanılmamıştır?

A) Ağlarım hatıra geld�kçe gülüştükler�m�z, d�yor

Cemal Süreyya.

B) Hemş�reler acıkan bebekler� doyurması �ç�n

anneler�ne götürdüler.

C) Cılız f�danlara daha fazla su ve gübre vererek

gürbüz hale get�rd�k.

D) Mahallede yapılan düğüne tanıdık tanımadık

k�m varsa katıldı.

10.Aşağıdak� cümleler�n hang�s�nde yansıma sözcük kullanılmamıştır?

A) Dışarıdan “güm” d�ye b�r ses duyuldu.

B) Bozuk radyonun cızırtısı ben� rahatsız ett�.

C) Ağacın yüksek dallarında kuşlar ötüşüyordu.

D) Arkada fısır fısır konuşanları uyardık.

11.Aşağıdak� kutularda aynı kavram alanına g�ren

sözcükler ver�lm�şt�r. Soru �şaret� �le göster�len yerlere altlarındak� kel�meler�n çağrıştırdığı kavramlar

yazılacaktır.

Buna göre soru �şaret� �le göster�len yerlere

aşağıdak� sözcüklerden hang�s� yazılamaz?

A) Rüzgâr B) S�nema

C) Sanat D) Süt ürünler�

12.

I. Tezgâhın önündek� olgun meyveler herkes�n

d�kkat�n� çekm�şt�.

II. Geç�rd�ğ� kaza sonrası b�r süre sıvı gıda �le beslend�.

III.Kıyının oldukça sığ b�r bölges�nden den�ze g�rm�şt�k.

IV.Bugün toplantıdak� cömert davranışıyla takd�r

almıştı.

Aşağıdak�lerden hang�s� yukarıda numaralandırılmış cümlelerde geçen altı ç�z�l� sözcüklerden b�r�n�n karşıt anlamlısı değ�ld�r?

A) ham B) katı

C) koyu D) c�mr�

?

Res�m Müz�k Heykel

?

Kef�r Tereyağı Yoğurt

?

Lodos Meltem Poyraz

KONU: SÖZCÜKTE ANLAM 2

S�vas İl M�ll� Eğ�t�m Müdürlüğü

TEST 6

17

1. Aralarında b�r �lg� bulunan �k� kel�men�n art arda

söylenmes�yle oluşan kel�me gruplarına �k�leme

den�r.

Aşağıdak� cümleler�n hang�s�nde �k�leme farklı

b�r yolla yapılmıştır?

A) Söyled�kler�m� doğru dürüst d�nlemed�ğ�n �ç�n

anlamıyorsun.

B) Yalan yanlış b�lg�lerle kafası daha da karışmıştı.

C) Ak pak saçları �le herkes�n d�kkat�n� çek�yordu.

D) Eğr� büğrü yollar aşarak köyümüze vardık.

2. Atasözler�n�n çoğunluğu gerçek anlamını kaybederek tamamen mecaz anlamda kullanılırken az

da olsa gerçek anlamında kullanılan atasözler� de

bulunmaktadır. Atasözler�n�n bazılarında �se hem

gerçek hem mecaz anlam bulunsa da kasted�len

anlam mecaz anlamıdır.

Bu b�lg�lere göre aşağıdak� atasözler�nden

hang�s�nde hem gerçek hem mecaz anlam bulunmaktadır?

A) M�narey� çalan kılıfını hazırlar.

B) Tatlı d�l yılanı del�ğ�nden çıkarır.

C) Ateş düştüğü yer� yakar.

D) Yalancının mumu yatsıya kadar yanar.

3.

I. Yetk�l�ler, çalışanların sesler�ne artık kulak

vermel�.

II. Onun kulağı del�kt�r, haber� ondan alın.

III. Bu sözlere ne d�ye kulak asıyorsun, anlamıyorum.

IV. Eller�yle kulaklarını tıkayıp yatağının yanına

uzandı.

Yukarıda numaralandırılmış cümleler�n hang�-

s�nde “kulak” kel�mes� dey�m �ç�nde kullanılmamıştır?

A) I B) II C) III D) IV

4.

Gerçek anlamı yukarıdak� görselde ver�len atasözünün mecaz� anlamdak� karşılığı aşağıdak�-

lerden hang�s�d�r?

A) Eğer b�r duruma katkı ver�l�yorsa k�ş� o durumdan

kend� çıkarı �ç�n de yarar sağlayab�l�r.

B) Küçük ve önems�z g�b� görünen şeyler b�r�kerek

büyük şeyler� oluşturur.

C) K�ş�, çalışmadan sürekl� mevcudu tüketmeye çalışırsa bunun sonu gelmez; bununla geç�nemez.

D) Şöyle yaparım, böyle yaparım demekle �stenen

�ş yapılamaz; �craat öneml�d�r.

5. B�r d�l� zeng�nleşt�ren bazı ögeler mevcuttur. Dey�mler, atasözler� bunlardan bazılarıdır. Tek cümle

�le pek çok olayın anlatılıp özetlend�ğ� atasözler�

Türk d�l�nde oldukça sık kullanılmaktadır. Yalnızca

Türk d�l�nde değ�l, gel�şm�ş ve zeng�n olan d�ğer

d�llerde de atasözler�ne sıkça yer ver�lmekted�r.

Hatta farklı d�llerde olsa da aynı anlamı karşılayan

atasözler� bulunmaktadır. Örneğ�n

“Yumurtlamadan önce tavuklarını sayma.” b�r İng�-

l�z atasözü olup anlamı: “B�r �şe başlamadan önce

o �ş�n sonuçlanmasını beklemek gerek�r. Sonuçları görmeden, bekled�ğ�n�z g�b� b�teceğ�ne �nanarak

b�r �şe başlanmamalıdır.” şekl�nded�r.

Yukarıda açıklaması ver�len İng�l�z atasözü �le

aynı anlamı karşılayan atasözü aşağıdak�lerden hang�s�d�r?

A) Öfkeyle kalkan, zararla oturur.

B) Derey� görmeden paçayı sıvama.

C) Görünen köy kılavuz �stemez.

D) Her y�ğ�d�n b�r yoğurt y�y�ş� vardır.

KONU: SÖZCÜKTE ANLAM 3

S�vas İl M�ll� Eğ�t�m Müdürlüğü

TEST 7

18

6. Uzun süred�r her yerde aradığı kızını bu esk� ve

bakımsız evde sefalet �ç�nde görünce �ç� sızlamıştı

yaşlı adamın. Üzüntüden ne yapacağını b�lemeden oracıkta donakalmıştı.

Parçadak� altı ç�z�l� dey�m �le aşağıdak� dey�mlerden hang�s� aynı anlama gelmekted�r?

A) Yüreğ� yağ bağlamak B) Yüreğ� cız etmek

C) Yüreğ� ağzına gelmek D) Yürek tüketmek

7.

I. Ağzından düşürmemek

II. Ağzıyla kuş tutmak

III.Ağzının �ç�ne bakmak

IV.Ağzını tutmak

Yukarıda ver�len dey�mler aşağıdak� açıklamalar �le eşleşt�r�ld�ğ�nde hang�s� dışta kalır?

A) Sır saklamak, boşboğazlık etmemek

B) B�r�n�n g�zled�ğ� b�r şey� onu ustalıkla konuşturarak öğrenmek

C) Olağanüstü çaba göstermek

D) Devamlı olarak aynı şeyden bahsetmek

8. Türkçede �k�lemeler farklı yollarla oluşturulab�lmekted�r. (Yakın anlamlı kel�meler�n kullanımı �le,

aynı kel�men�n tekrarı �le, zıt anlamlı kel�meler�n

kullanımı �le vb. yollarla oluşturulur.) Örneğ�n ‘’

Konuyu az çok öğrend�m.’’ cümles�nde �k�leme zıt

anlamlı kel�melerden meydana gelm�şt�r.

Buna göre aşağıdak�lerden hang�s�nde �k�leme

d�ğerler�nden farklı b�r yolla oluşturulmuştur?

A) A�les�n�n çok merak ett�ğ� küçük çocuk sonunda sağ sal�m ev�ne döneb�lm�şt�.

B) Ol�mp�yatlarda hayal�ndek� başarıya ulaşan

koşucu ağrı sızı h�ssetm�yordu.

C) B�naya üç ay önce taşınan komşumuzdan

uzun süred�r ses seda çıkmıyordu.

D) Yaşlı adam torununa sert b�r d�lle ‘’ Allah sana

akıl f�k�r vers�n.’’ dem�şt�.

9.

 Düşünmek ve söylemek kolaydır, öneml� olan

düşündüğünü davranışa dönüştürmekt�r. (Z�ya

GÖKALP)

 Susmayı b�lmek söylemey� b�lmekten daha nad�r b�r mez�yett�r.(Ambroıse)

 H�çb�r m�ras doğruluk kadar zeng�n değ�ld�r.

(Shakespeare)

 Öğretmen b�r kand�le benzer, kend�n� tüketerek

başkalarına ışık ver�r. (Ruff�n�)

Yukarıdak� özdey�şler�n anlamı �le aşağıdak�

atasözler�n�n anlamı eşleşt�r�ld�ğ�nde hang� şık

boşta kalır?

A) Yalancının mumu yatsıya kadar yanar.

B) Ağaca çıkan keç�n�n dala bakan oğlağı olur.

C) Mum d�b�ne ışık vermez.

D) Lafla peyn�r kel�mes� yürümez.

10.Aşağıdak� cümlelerden hang�s�nde eş anlamlı

sözcükler b�rl�kte kullanılarak �k�leme yapılmıştır?

A) Bu �ş �ç�n güçlü kuvvetl� �k� k�ş�ye �ht�yacımız

var.

B) Evler�n�n arka bahçes�ne koşa koşa g�den

adamı tanıdı.

C) Büyük küçük herkesle vedalaşıp sabahley�n

yola çıktılar.

D)Abuk sabuk sözlerle �nsanları etk�lemeye çalışıyordu.

11.Aşağıdak� cümleler�n hang�s�nde “parayı, servet� çok seven, paraya çok düşkün” anlamında

b�r dey�m kullanılmıştır?

A) Amcasının azımsanmayacak kadar çok malı

var.

B) Sen�n bu kadar mal canlısı olduğunu b�lm�yorduk.

C) Den�z kenarında aldığı ev ona pahalıya mal

oldu.

D) Dürüstlüğü ve çalışkanlığı �le epey mal sah�b�

oldu.

KONU: SÖZCÜKTE ANLAM 3

S�vas İl M�ll� Eğ�t�m Müdürlüğü

TEST 7

19

1.“Sarmak” kel�mes� aşağıdak� cümleler�n hang�-

s�nde “yayılıp etk�s� altına almak” anlamında

kullanılmıştır?

A) Kültürümüzdek� bu yozlaşma son dönemde

toplumumuzu �y�den �y�ye sardı.

B) Bu aralar, neden�n� b�lm�yorum, evdek�ler bana sarmaya başladı.

C) El�ne aldığı esk� �pler� makaraya sarmasını

büyülenm�ş g�b� �zl�yorduk.

D) Güzel�m doğa manzarası, eşs�z güzell�k ben�

bu sefer başka türlü sarıyordu.

2. “Altın f�yatları son günlerde �nd�.” cümles�nde

“�nmek” sözcüğünün bu cümleye kattığı anlam

aşağıdak� cümleler�n hang�s�nde vardır?

A) Kışın y�yecek bulamayan kurtlar köye �nerd�.

B) Kad�r, eşyalarını toplayıp hızlıca çarşıya �nd�.

C) Suların �nmes�yle sel�n etk�s� daha �y� anlaşıldı.

D) Değer� �nen bu eşyalara �lg� �y�ce azaldı.

3.“B�le” sözcüğü cümleye “dah�” veya “üstel�k” anlamı katab�l�r.

Buna göre “ b�le” kel�mes� aşağıdak� cümleler�n hang�s�nde d�ğerler�nden farklı b�r anlamda kullanılmıştır?

A) H�ç kuşkusuz �y�mserler b�le zaman zaman

kötümser olurlar.

B) Türkü söylemek şöyle dursun konuşamıyordu

b�le.

C) Bu g�d�şle dünya şamp�yonunu b�le yeneb�l�rs�n.

D) O kadar kırılmıştı k� ben�mle b�le konuşmadı.

4.Sanat, toplumsal b�r üret�md�r. Sanatın oluşması

�ç�n mutlak anlamda toplum gerekl�d�r. Yan� �nsan

gerçeğ� sanatın yapıcısıdır. İnsan olmadan sanat

olmaz, dünyev� ve �nsan� b�r üret�m alanı olarak

sanat, doğrudan �nsanlar dolayısıyla toplum ve

kültürle �lg�l�d�r. Bu yüzden toplumla göbek bağını

koparmış b�r sanatçının başarılı olması �ht�mal

dâh�l�nde değ�ld�r.

Bu parçada altı ç�z�l� söz öbeğ� �le anlatılmak

�stenen aşağıdak�lerden hang�s�d�r?

A) Sanatı, toplumdan soyutlamak

B) Sanatı, toplumun anlayacağı şek�lde d�le get�rmek

C) Sanatı, toplumla ve toplumun kültürüyle harmanlamak

D) Sanatı, toplumsal b�r faal�yet olarak görmek

5.B�reysel olarak yıldızlarla dolu olan takım, son

maçta b�rl�kte hareket etmey� başaramadığı �ç�n

kuru kalabalıktan öteye g�demed�.

Bu parçada altı ç�z�l� söz öbeğ� �le anlatılmak

�stenen aşağıdak�lerden hang�s� olmaz?

A) H�çb�r �ş� beraber yapamayan topluluk

B) Olumlu sonuç alamayan grup

C) Zayıf ve kuvvets�z �nsan topluluğu

D) B�rl�kte hareket etme kab�l�yet� olmayan ek�p

6.Eserler�n� oluştururken başkalarının tabağından

yemek y�yenler, her zaman cılız sesler çıkarmaya

mahkûmdur.

Bu parçada altı ç�z�l� söz öbekler�yle anlatılmak

�stenenler aşağıdak�lerden hang�s�nde sırasıyla

ver�lm�şt�r?

A) Kend�n� yen�leyememek / kısık sesle konuşmak

B) Özgünlüğü yakalayamamak / etk�s�z �fadelere

yer vermek

C) Takl�tten öteye g�dememek / tekrara çok düşmek

D) Etk�l� b�r anlatım yapamamak / ses�n� topluma

ulaştıramamak

KONU: SÖZCÜKTE ANLAM 4

S�vas İl M�ll� Eğ�t�m Müdürlüğü

TEST 8

20

7. İş�m�zde �y� olab�l�r�z fakat bununla yet�nmemel�-

y�z. İy� yaptığımız b�r şeyde takılıp kalmak sess�z

b�r ölümü kabullenmek g�b�d�r. İnsanın görev� �y�

yapamadığı şeyler� öğrenme umuduyla denemekt�r.

Parçadak� altı ç�z�l� dey�m�n anlamı aşağıdak�-

lerden hang�s�nde vardır?

A) Gerçek yaşamda olanları s�nema dünyasına

aktarmak oldukça zor b�r �ş.

B) Ev�n bodrum katındak� rutubet� engellemek

�ç�n beş farklı usta uğraşmış.

C) Aklında, sürekl� geçen hafta �ş görüşmes�nde sorulan o zor soru vardı.

D) B�r ülkede kuraklık varsa bunun başlıca sorumlusu b�l�nçs�z �nsanlardır.

8. ‘’Bulmak’’ sözcüğü aşağıdak� cümleler�n hang�s�nde ‘’herhang� b�r görüşe, b�r yargıya varmak’’ anlamında kullanılmıştır?

A) Bazen özel günlerde onlara yen� ve güzel

kıyafetler buluyor.

B) Arkadaşımın yen� b�r �ş kurma konusundak�

f�k�rler�n� akıllıca bulmuştum.

C) Okulda bütün gün aradığım b�lekl�ğ�m� res�m

çantamın �ç�nde bulab�ld�m.

D) Annem, yıl sonundak� t�yatro etk�nl�ğ�m�z �ç�n

bana yen� kıyafetler bulacaktı.

9.

I. Okulun bahçes�ndek� yalnız çocuk, arkadaş

ed�neb�lmek �ç�n çevres�ne bakıyordu.

II. Doktor, amel�yattan çıkan hastasına odada

yalnız kalmaması gerekt�ğ�n� söyled�.

III. Konferansta �k� saat boyunca anlatılan konuları yalnız o adam anlayab�lm�şt�.

IV. İsted�kler�n� elde etmek ve hayaller�n� gerçekleşt�rmek �ç�n yalnız b�r yol vardır.

Numaralandırılmış cümlelerden hang�ler�nde

‘’yalnız’’ kel�mes� yer�ne ‘’sadece’’ kel�mes� get�r�leb�l�r?

A) I ve II B) I ve III

C) II ve III D) III ve IV

10.Aşağıdak� cümlelerden hang�s�nde “düşmek”

sözcüğü “ Sunuculuk görev� y�ne Ahmet’e düştü.” cümles�ndek� anlamı �le kullanılmıştır?

A) Yen� okullarında da oğlu ve kızı aynı öğretmene düştü.

B) Dedes�n�n m�rasından ona sah�lde ev ve araba

düştü.

C) Sınıfı susturmak sınıf başkan ve yardımcısına

düştü.

D) Arkadaşlarını doğru seçemed�ğ� �ç�n hap�slere

düştü.

11.

I. Hemen hemen yolu yarıladık.

II. Haf�f haf�f b�r rüzgâr es�yor.

III.Olsa olsa b�r ödev�n� tamamlamıştır.

IV.Aşağı yukarı b�r saate gel�r.

Numaralandırılmış cümlelerden hang�ler�ndek� altı ç�z�l� söz gruplarının cümleye kattı anlam b�rb�r�ne en yakındır?

A) I-II B) II-III

C) III-IV D) I-IV

12.Kel�meler, cümle �ç�ndek� kullanımlarına göre

olumlu veya olumsuz anlam kazanab�l�r.

Aşağıdak� cümlelerden hang�s�nde “klas�k”

sözcüğü olumsuz anlamda kullanılmıştır?

A) Ahmet Haş�m, klas�k şa�rler�m�z�n �lk�d�r, d�yeb�l�r�z.

B) Ün�vers�te b�t�rd� ama klas�k düşünceler�nden

kurtulamadı.

C) Klas�k romanları ve h�kâyeler� �ncelemeye devam ed�yoruz.

D) Avrupa’da da klas�k edeb�yata olan �lg� g�tt�kçe

büyüyor.

KONU: SÖZCÜKTE ANLAM 4

S�vas İl M�ll� Eğ�t�m Müdürlüğü

TEST 8

21

1. Varlıkların veya kavramların sayılab�len, ölçüleb�-

len, azalıp çoğalab�len özell�kler�ne n�cel anlam;

sayılamayan, ölçülemeyen anlamında �se n�tel

anlam den�r.

“Güzel” kel�mes� aşağıdak� cümleler�n hang�-

s�nde n�cel anlamda kullanılmıştır?

A) Güzel sohbet� ve sam�m�yet� �le neşem�ze neşe

kattı.

B) Gençl�ğ�nde bu �şten güzel paralar kazandı.

C) Bu güzel etk�nl�k �ç�n hep�n�ze teşekkür ed�yorum.

D) Yalının en güzel odası m�saf�rler �ç�n ayrılmıştı.

2. Doğada �nsan konuşması dışında ortaya çıkan

seslere yansıma ses, bu sesler�n yazıya dökülmes�ne �se yansıma kel�me den�r.

Aşağıdak� cümleler�n hang�s�nde yansıma kel�-

me kullanılmıştır?

A) Masanın üzer�n� pırıl pırıl gören annem çok sev�nd�.

B) Hayvanat bahçes�ndek� aslanın b�rden kükremes�yle hep�m�z �rk�ld�k.

C) Şırıl şırıl akan deren�n yanında key�fl� vak�tler

geç�rd�k.

D) Toplantı uzun sürünce sıkıntıdan patlayacak

g�b� oldum.

3. B�r duyu organı �le algılanab�len kavramların başka b�r duyu organı �le algılanab�lmes�ne duyular

arası aktarma den�r. “Acı b�r çığlık duyuldu.” cümles�nde “acı” kel�mes� tatma duyusuyla �lg�l�yken

�ş�tme duyusu �le �l�şk�lend�r�lm�şt�r.

Buna göre aşağıdak� cümleler�n hang�s�nde

duyular arası aktarma yapılmamıştır?

A) Kad�fe ses�yle herkes� kend�ne hayran bırakmıştı.

B) Salondak� kesk�n koku herkes� rahatsız etm�şt�.

C) Öğretmen�m�z�n tatlı b�r gülümsemes� tonu var.

D) Paslanmış düşüncelerle artık b�r yerlere varamayız.

4.Yansıma sözcükler �k�leme olarak kullanılab�l�r.

Bu b�lg�ye göre aşağıdak� �k�lemelerden hang�-

s� yansıma sözcüklerden oluşmamıştır?

A) Ateşe attığım odunlar çatır çatır yanmaya başladı.

B) Ç�çeklerden öz toplayan arılar çevrede vızır

vızır uçuyordu.

C) Yaramaz öğrenc�, sınıfın b�r köşes�nde kıs kıs

gülüyordu.

D) Yazın gelmes�yle beraber p�kn�k alanları cıvıl

cıvıldı.

5.B�r kel�me cümle �çer�s�nde n�cel ve n�tel anlamda

kullanılab�l�r.

Buna göre aşağıdak� cümleler�n hang�s�nde

“küçük” sözcüğü n�cel-n�tel anlam bakımından

farklı kullanılmıştır?

A) Duvar, çeş�tl� küçük kâğıtlara basılmış res�mlerle kaplıydı.

B) Masanın üzer�ndek� küçük kalem� bana uzattı.

C) Bu kadar küçük paralarla bu �ş kurulmaz.

D) Küçük düşüncel� �nsanlarla konuşmayı sevmem.

6.“K�tap” sözcüğü aşağıdak� cümleler�n hang�s�nde b�r türün tamamını kapsayacak şek�lde kullanılmamıştır?

A) Gençler�n� k�tapla beslemeyen m�lletler�n sonu

acıdır.

B) K�taplar da dostlar g�b� az fakat �y� seç�lm�ş olmalıdır.

C) K�tapları yakmaktan daha büyük b�r suç varsa

o da onları okumamaktır.

D) En esk� el yazması k�tap, Mezopotamya bölges�nde bulunur.

KONU: SÖZCÜKTE ANLAM 5

S�vas İl M�ll� Eğ�t�m Müdürlüğü

TEST 9

22

7. Aşağıdak� graf�kte kel�meler bell� b�r örüntüye göre yerleşt�r�lm�şt�r.

I II

Evren Cümle

Dünya Türk�ye Kel�me Hece

III IV

Canlı Sanat

İnsan Hayvan Res�m Portre

Buna göre kaç numaralı graf�kte örüntüye uygun kel�meler kullanılmamıştır?

A) I B) II C) III D) IV

8. Tek�l olmasına rağmen anlamca gen�ş kapsamlı

olan sözcüklere “genel anlamlı” sözcükler, anlamca dar olan sözcüklere �se “ özel anlamlı” sözcükler den�r.

Bu açıklamaya göre aşağıdak� cümleler�n hang�s�nde “h�kâye” sözcüğü farklı b�r anlam özell�-

ğ�ne sah�pt�r?

A) Yayımlanan h�kâyes�nde yazarın hayatından

�zler görüyoruz.

B) H�kâyeler, küçük yaşlardan �t�baren �nsanın en

�y� arkadaşı olmalı.

C) Babasının tat�l dönüşü aldığı h�kâye �k� gün

�ç�nde okudu.

D) Türkçe ders�nde okuduğu h�kaye k�tabını serv�se b�nerken düşürmüş.

9.Aşağıdak� cümleler�n hang�s�nde somut anlamlı b�r kel�me soyut anlama gelecek şek�lde

kullanılmıştır?

A) Yurt dışında vatanına hasret yaşayan b�nlerce

�nsandan b�r�yd� o.

B) Evc�l hayvan sah�plenmen�n öncel�kl� koşulu

sevg� dolu olmaktır.

C) D�s�pl�n ve az�m başarılı olab�lmek �ç�n olmazsa

olmaz �k� unsurdur.

D) Yüreks�z b�r adam böyle büyük ve becer� �steyen �şe cesaret edemez.

10.Aşağıdak� cümlelerden hang�s�nde �k�lemey�

oluşturan kel�meler yansıma görev�yle kullanılmıştır?

A) Dekor yen�lemes� yapan düğün salonu adeta

ışıl ışıl olmuştu.

B) Mağazanın v�tr�n�ndek� topuklu ayakkabılar

gıcır gıcır görünüyordu.

C) Sınav görevl�s� olan öğretmen sıraların arasında tıkır tıkır dolaşıyordu.

D) Den�z�n yüzey�ne parıl parıl vuran ay ışığı gözümüzü alıyordu.

11.Aşağıdak� cümlelerden hang�s�nde “soğuk”

sözcüğü n�cel anlamı �le kullanılmıştır?

A) Bugün hava düne göre daha soğuktu.

B) Soğuk bakışlarıyla �ç�m�z� ürpertt�.

C) Yazarın üslubunu çok soğuk buldum.

D) Ses�ndek� soğukluğu hemen sezm�şt�m.

12.Anlam gen�şlemes� yoluyla somut anlam taşıyan

b�r sözcük soyut anlam kazanab�l�r ya da soyut

anlamlı b�r sözcük somut anlamlı olab�l�r.

Aşağıdak� cümlelerden hang�s�nde somut anlamlı b�r sözcük soyut anlam özell�ğ� kazanmamıştır?

A) Bu sözler� söylemeye yürek �ster, herkes yapamaz.

B) Şa�r�n bu d�zelerdek� sözler� �le attığı taş kafamızı yardı.

C) Aşk, sabahları yalnız ve hüzünlü nöbet tutan

b�r askerd�r.

D) Gerçek b�r bağ b�l�yorsam o da annel�k bağıdır.

KONU: SÖZCÜKTE ANLAM 5

S�vas İl M�ll� Eğ�t�m Müdürlüğü

TEST 9

23

KurslardaÖğretiminPlanlanmasıveRehberlikteÜstünleşme

24

Ünite

3.

25

1. (I) Geçt�ğ�m�z hafta ünlü b�r yazarımız tarafından

yen� b�r k�tap yayın dünyasına g�rd�. (II) Bu k�tap

Osman Gaz�’den günümüze b�r köprüdür adeta.

(IV) K�tabı öne çıkaran nokta Türkler�n yaşadığı

coğrafyalarla �lg�l� ayrıntılı bet�mlemeler yer almasıdır. (IV) Özell�kle günümüz gençler�n�n böyle b�r

çalışmaya ve tar�h� tanımaya fazlasıyla �ht�yacı

olduğunu düşünüyorum.

Parçadak� numaralandırılmış cümlelerden

hang�s�nde benzetmeye yer ver�lm�şt�r?

A) I B) II C) III D) IV

2. B�rb�r�ne zıt olan düşünce, duygu ve durumların;

b�rb�rler�yle �lg� kurarak edeb� eserler�n aynı d�zes�nde, bey�t�nde ya da cümles�nde kullanılması

sanatına “tezat” den�r. Örneğ�n ‘’ Ağlarım aklıma

geld�kçe gülüşler�m�z.’’ cümles�nde ağlamak ve

gülmek b�rb�rler�ne zıt kavramlar oldukları �ç�n bu

d�zede tezat sanatına yer ver�lm�şt�r.

Buna göre aşağıdak� atasözler�nden hang�s�nde tezat sanatına yer ver�lmem�şt�r?

A) Del� dostun olacağına akıllı düşmanın olsun.

B) Altın yere düşmekle pul olmaz.

C) D�ns�z�n hakkından �mansız gel�r.

D) Güvenme varlığa, düşers�n darlığa.

3. Uzaklardan gelme gar�p kuş

Mürekkeb� andıran gözler�nle

Artık düşüncel� hal�nden çık!

Hala aklımızda o güzel sohbet�n

Yukarıdak� d�zelerde hang� söz sanatlarına yer

ver�lm�şt�r?

A) Benzetme – K�ş�leşt�rme

B) Abartma – K�ş�leşt�rme

C) Abartma – Benzetme

D) Benzetme – Tezat

4.

O çay ağır akar, yorgun mu b�lmem?

Mehtabı hasta mı, solgun mu b�lmem?

Yaslı gel�n g�b� mahzun mu b�lmem?

Yüce dağ başında s�yah tül vardır.

Yukarıdak� d�zelerde hang� söz sanatlarına yer

ver�lm�şt�r?

A) K�ş�leşt�rme – Benzetme

B) Benzetme – Abartma

C) Abartma – K�ş�leşt�rme

D) Konuşturma - Benzetme

5. Sözün etk�s�n� güçlend�rmek �ç�n b�r şey� olduğundan daha çok ya da olduğundan daha az gösterme sanatına mübalağa den�r. Bu söz sanatı b�r

sözün etk�s�n� güçlend�rmek amacıyla kullanılır.

Aşağıdak� d�zeler�n hang�s�nde \"mübalağa

(abartma)\" yoktur?

A) B�r ah çeksem dağı, taşı er�t�r,

Gözüm yaşı değ�rmen� yürütür.

B) K�m bu cennet vatanın uğruna olmaz k� feda?

Şühedâ fışkıracak toprağı sıksan şühedâ!

C) Sana dar gelmeyecek makber� k�mler kazsın?

Gömel�m gel sen� tar�he desem sığmazsın.

D) Açtırdım kapıyı g�rd�m �çer�,

Oturuyordu köşede kalb�m�n sah�b� per�.

KONU: SÖZ SANATLARI 1

S�vas İl M�ll� Eğ�t�m Müdürlüğü

TEST 10

26

6.

Rüzgâr eser, dallarınız atışır.

Kuşlarınız b�rb�r�yle ötüşür.

Ören yerler bu bayramda pek üşür.

Sümbül n�ç�n yaslı bakışır dağlar?

Yukarıdak� d�zelerde kullanılan söz sanatı

aşağıdak�lerden hang�s�d�r?

A) Benzetme B) K�ş�leşt�rme

C) Konuşturma D) Tezat

7. B�r tapınaktır doğa, sütunları canlı

Anlaşılmaz sözler duyulur zaman zaman

Sembol ormanları �ç�nden geçer �nsan

Tanıdık bakışlar süzer g�b�d�r s�z�

Bu ş��r�n �lk d�zes�nde yer ver�len söz sanatı

aşağıdak�lerden hang�s�d�r?

A) K�ş�leşt�rme B) Tezat

C) Benzetme D) Konuşturma

8. Aşağıda bazı dey�mler ver�lm�şt�r.

 P�re �ç�n yorgan yakmak

 Den�zden çıkmış balığa dönmek

 Doluya koydum almadı, boşa koydum dolmadı.

Bu dey�mlerde kullanılmayan söz sanatı aşağıdak�lerden hang�s�d�r?

A) K�ş�leşt�rme B) Benzetme

C) Tezat D) Abartma

9. Aşağıdak� d�zeler�n hang�s�nde yay ayraç �ç�nde ver�len söz sanatı yoktur?

A) Ben sana mecburum b�lemezs�n,

Adını mıh g�b� aklımda tutuyorum.

(Benzetme)

B) Dalgalar, yürüyünüz; arayalım beraber,

Başımızı dövecek yalçın kayalıkları.

(K�ş�leşt�rme)

C) B�r gülüşündür gençl�ğ�m� döndürdü yolundan

Yanan şu alnım el�n�n gölges�yle soğuyor.

(Abartma)

D) Mahmur uyanır gölgede b�nlerce z�yalar.

Çöller düşünür, gün düşünür, gölgeler ağlar.

(Konuşturma)

10. Menekşeler gülümser doğan güne.

Yukarıdak� cümlede kullanılan söz sanatı

aşağıdak�lerden hang�s�nde vardır?

A) Ak kuğular göçtü g�tt� buralardan.

B) Gül budanmış dal dal oluverm�ş.

C) Gözler�m kapıda kulağım seste.

D) Pınar kurudu d�ye ağladı ırmak.

11. Artık dağlar sırtlarından kürkler�n� attılar.

Yukarıdak� cümlede hang� söz sanatı kullanılmıştır?

A) K�ş�leşt�rme B) Abartma

C) Konuşturma D) Tezat

12. Adam el�n� uzattı, tam onu koparacağı sırada

sarıpapatya: “Bana dokunma!” d�ye bağırdı.

Bu cümledek� söz sanatı aşağıdak�lerden

hang�s�d�r?

A) K�ş�leşt�rme B) Konuşturma

C) Abartma D) Benzetme

KONU: SÖZ SANATLARI 1

S�vas İl M�ll� Eğ�t�m Müdürlüğü

TEST 10

27

1. Sen, kaçan ürkek ceylânsın dağda,

Ben, peş�ne düşmüş b�r canavarım!

İstersen dünyayı çağır �mdada;

Sen varsın dünyada, b�r de ben varım!

Yukarıdak� dörtlükte hang� söz sanatları kullanılmıştır?

A) Tezat -- Konuşturma

B) Abartma – Benzetme

C) Tezat – K�ş�leşt�rme

D) Abartma – K�ş�leşt�rme

2.

Hang� ç�çek, d�ğer�n� “Sarı açtı.” d�ye ayıplar?

Hang� kuş, “farklı ötünce” d�ğer�ne yasak koyar?

Der�s�nden, d�l�nden ötürü dışlanıyor �nsanlar.

Ah �nsanlar...

Her şey� bulup kend�n� bulamayanlar…

Yukarıdak� ş��rde hang� söz sanatına yer ver�lm�şt�r?

A) Tezat B) Konuşturma

C) K�ş�leşt�rme D) Benzetme

3. İnsanoğlu, geçm�şten günümüze sanata hep farklı farklı pencerelerden bakmıştır. T�yatrodan yen�

b�r kurmaca dünya bekleyen �nsan, aynı beklent�y�

tab� k� müz�k veya ş��r g�b� b�r sanattan beklememel�d�r. Ş��r, �nsanı kıskanan ve ona yakın olmaya

çalışan yegane sanattır belk� de bu yüzden ş��r�n

�nsanın akıl süzgec�nden geç�r�lmeye h�ç �ht�yacı

yoktur.

Bu parçada k�ş�leşt�r�len varlık veya kavram

aşağıdak�lerden hang�s�d�r?

A) Pencere B) T�yatro

C) Ş��r D) Akıl

4.

I. El�m değse akan sular tutuşur.

II. Gökyüzü yas tutmuş körpec�klere.

III. Kuşlar, sen�n uzak d�yarlara g�tt�ğ�n� söyled�ler

bana.

IV. İnc� d�şler yakışmaz mı gül yüze?

Yukarıdak� numaralanmış cümlelerde aşağıdak� edeb� sanatlardan hang�s�n�n örneğ� yoktur?

A) Abartma B) K�ş�leşt�rme

C) Benzetme D) Konuşturma

5.

Ey ben�m sarı tanburam,

Sen ne �ç�n �n�lers�n,

İç�m oyuk derd�m büyük,

Ben onun'çün �n�ler�m.

Yukarıdak� d�zelerde hang� söz sanatı kullanılmıştır?

A) Benzetme B) Abartma

C) Konuşturma D) Tezat

6.

Ne sabahı görey�m, ne sabah görüney�m

Gündüzler s�ze kalsın, ver�n karanlıkları

Islak b�r yorgan g�b�, sımsıkı bürüney�m

Örtün, üstüme örtün, ser�n karanlıkları

Yukarıdak� d�zelerde kullanılan söz sanatının

gösterges� aşağıdak�lerden hang�s�d�r?

A) Gündüzler�n konuşturulması

B) Karanlığın ıslak b�r yorgana benzet�lmes�

C) Karanlıkların anlatımında aşırılığa g�d�lmes�

D) Yorgana �nsana a�t özell�kler�n ver�lmes�

KONU: SÖZ SANATLARI 2

S�vas İl M�ll� Eğ�t�m Müdürlüğü

TEST 11

28

7. “Apartmanın önündek� kömür torbalarını, yukarı

taşıyana kadar kollarım koptu.”

Yukarıdak� cümlede hang� söz sanatına yer

ver�lm�şt�r?

A) K�ş�leşt�rme B) Abartma

C) Benzetme D) Konuşturma

8.

Yukarıdak� tabloda cümleler�n karşında söz sanatları ver�lm�şt�r. Doğru-yanlış sütunu, doğru göster�-

len söz sanatları �ç�n beyaza, yanlış göster�len söz

sanatları �ç�n s�yaha boyanacaktır.

Buna göre doğru-yanlış sütununda nasıl b�r

görünüm ortaya çıkar?

A) B) C) D)

9. Aşağıdak� cümleler�n hang�s�nde benzetme

yapılmamıştır?

A) Yen� arkadaşının altın g�b� b�r kalb� varmış.

B) Serçeler günün �lk ışıklarıyla şarkılarını söyler.

C) Suya yazı yazmaktı sank� sana öğüt vermek.

D) Yemeğ�n üstüne tavşankanı b�r çay �y� olurdu.

Cümleler Söz sanatı D/Y

Ders çalışmaktan gözler�m kan çanağına

döndü.

K�ş�leşt�rme

Aheste çek kürekler�

kayıkçı, mehtap uyanmasın.

Abartma

Satürn’ün halkaları g�b�

sarmıştı b�z� mutluluklar.

Benzetme

“Güneş sönsün!” d�yerek b�r çığlık attı gece.

Konuşturma

10. Söz sanatları; anlama der�nl�k, yoğunluk katmak

ya da söyley�ş� daha etk�l� hale get�rmek �ç�n başvurulan söz oyunlarıdır. Özell�kle ş��rlerde bol

m�ktarda sanatlı söyley�şe yer ver�l�r. Örneğ�n:

“Gül, hasret�nle yollara tutsun kulağını.” d�zes�nde …………………söz sanatına, “Sana olan aşkım dağı, taşı er�t�r.” d�zes�nde……………………

söz sanatına, “Yollar b�r yumaktır, uzun ve dolaşık.” d�zes�nde ……………………söz sanatına,

“Elbette bazen ç�çek açıp bazen solacağım.” d�-

zes�nde ……………………söz sanatına yer ver�lm�şt�r.

Yukarıda boş bırakılan yerlere sırasıyla hang�

söz sanatları get�r�lmel�d�r?

A) k�ş�leşt�rme- abartma- benzetme- tezat

B) benzetme- k�ş�leşt�rme- tezat- abartma

C) abartma- tezat- k�ş�leşt�rme- benzetme

D) tezat- benzetme- abartma- k�ş�leşt�rme

11.Aşağıdak� cümlelerden hang�s�nde abartma

yapılmamıştır?

A) Herkes�n �ç�nde utancından adeta yer�n d�b�-

ne geçt�.

B) Onun b�r tatlı gülüşünü dünyalara değ�şmem

ben.

C) Bütün güller b�le güzell�ğ�n�n karşısında boynunu büker.

D) Yaz boyu devam eden yangınlardan ağaçların keyf� kaçtı.

12.

Ben de gördüm güneş�n doğarken battığını

Esrarlı b�r bakışın gönlü kapattığını.

Yukarıdak� d�zelerde kullanılan söz sanatının

benzer� hang� seçenekte vardır?

A) Varlık �ç�nde yokluk çek�yoruz hayal alem�nde.

B) Al�, ş��r� aslan g�b� kükreyerek okudu.

C) Zulmü alkışlayamam, zal�m� asla sevemem.

D) Telefonum da ben de aramanı bekl�yoruz.

KONU: SÖZ SANATLARI 2

S�vas İl M�ll� Eğ�t�m Müdürlüğü

TEST 11

29

KurslardaÖğretiminPlanlanmasıveRehberlikteÜstünleşme

30

Ünite

4.

31

1.Aşağıdak� cümleler�n hang�s� yanlarında açıklaması ver�len anlam �l�şk�s� �le örtüşmez?

A) Devlet toplumun düzen�n� sağlamak �ç�n kurallar koyar. ( Amaç- sonuç cümles�)

B) Verg�m�z� düzenl� ödersek ülkem�z kalkınır.

(Koşul cümles�)

C) Oğuz, 18 yaşını doldurduğu �ç�n seçme hakkına sah�pt�r. (Neden- sonuç cümles�.)

D) Gençler, zamanlarının büyük b�r kısmını b�lg�-

sayar başında geç�r�yor.( Karşılaştırma )

2.(I) Okul derg�ler�nde çok fazla ş��r yayımlanması

doğru b�r tutum değ�l. (II) Çünkü yapılması gereken, bütün öğrenc�ler�n değ�l; ş��r yazab�lecek öğrenc�ler�n öne çıkarılmasıdır. (III) B�r öğrenc�de

yazma tutkusu varsa o, ş��rler�n� kabul ett�rene kadar çabalayacak; hep daha �y�s�n� arayacaktır. (IV)

Böyle öğrenc�ler�n ş��re tutkusu hayat boyu devam

eder. (V) Kaleme aldığı ş��rler� de her zaman �lg�yle tak�p ed�l�r.

Yukarıda numaralandırılmış cümlelerden hang�s� kend�nden öncek� cümlen�n gerekçes� durumundadır?

A) II B) III C) IV D) V

3.( I ) Avustralya’nın başkent� Canberra’ya g�d�yoruz. ( II ) Canberra, altmış yıl önce kurulmuş capcanlı b�r kent. ( III ) Kent planı yapılırken b�tk� örtüsü de hesaba katılmış; b�nalar, yollar yapılmadan

ağaçlar d�k�lmeye başlanmış. ( IV ) Rehber�n ded�-

ğ�ne göre buraya 1912 �le 1930 yılları arasında

altı b�n ağaç d�k�lm�ş.( V ) Bu yüzden Canberra,

büyük b�r park �ç�ne kurulmuş örnek b�r kent görünümünde.

Yukarıdak� cümleler�n hang�ler�nde k�ş�sel görüş ve düşüncelere yer ver�lm�şt�r?

A) II ve III B) III ve V

C) II ve V D) III ve IV

4.Ben p�lot olmak �st�yorum……………………..

Yukarıda boş bırakılan kısım hang� cümleyle

doldurulursa �lk cümlen�n gerekçes� söylenm�ş olmaz?

A) Yüksek maaşı ve kar�zmat�k duruşu ben� çok

etk�l�yor.

B) A�lem�n en büyük hayal�n� gerçekleşt�rmek �st�-

yorum.

C) Göklerde özgürce uçmak duygusu her zaman

�lg�m� çekm�şt�r.

D) Sınavlara sıkı hazırlanarak bunu başarab�leceğ�me �nanıyorum .

5. ………………………………..Antalya’ya tat�le g�-

der�z.

Boş bırakılan yere,

I. Bu sınavda başarılı oldun mu

II. Hastalığı yaza kadar b�ter ve

III.Akden�z’� çok sevd�ğ� �ç�n bu sene de

IV.Borçlarımızı b�r an evvel b�t�r�rsek

Hang�ler� get�r�l�rse cümle “şart” anlamı kazanır?

A) I-II B) I-IV

C) II-IV D) III-IV

6.“Çocukların susuzluktan dudakları çatlamıştı.”

Bu cümledek� anlam �l�şk�s� aşağıdak�ler�n

hang�s�nde vardır?

A) Dün gece ş�ddetl� rüzgârdan evler�n çatıları

uçtu.

B) Babandan �z�n alırsan akşam s�nemaya g�der�z.

C) Arkadaşa sürpr�z yapalım d�ye ben� zorluyordu.

D) Arkadaşlarıyla oynamak �ç�n dışarıya �z�ns�z

çıkmış.

KONU: CÜMLEDE ANLAM 1

S�vas İl M�ll� Eğ�t�m Müdürlüğü

TEST 12

32

7.Yaşlandığımız �ç�n vazgeçmey�z oyun oynamaktan, oyun oynamaktan vazgeçt�ğ�m�z �ç�n yaşlanırız.

Yukarıdak� cümlede bulunan anlam �l�şk�s�n�n

benzer� aşağıdak�lerden hang�s�nde vardır?

A) Ülkem�zde yamaç paraşütü �lk olarak Muğla’da

bulunan Babadağ’da yapılmaya başlandı.

B) Babadağ’da yapılan yamaç paraşütü, ün�vers�-

teler tarafından �lg� görünce yaygınlaştı.

C) Babadağ’da key�fl� b�r uçuş �ç�n uçuş standartlarını gel�şt�rmeye çalışan f�rmalar var.

D) Muğla’ya g�decek olursanız Babadağ’da yamaç

paraşütü yapmayı �hmal etmey�n.

8. * Kara kutu, uçuş ver� kayıt c�hazıdır ve sağlam

malzemeden yapılmıştır. Uçak kazalarının gerçek

sebepler�n� bulmak adına üret�lm�şt�r.

+ Uçak uçurmak stresl� ve uzun b�r �ş olduğu �ç�n

uçuşun en kr�t�k anlarında otomat�k p�lot devreye

g�rer. Böylece p�lot daha d�nç kalır.

% Özell�kle savaş uçaklarında bulunan fırlatma

koltuğu, p�lot veya mürettebatın can güvenl�ğ� tehl�keye g�rerse kullanılır.

Yukarıdak� cümleler�n “anlam özell�kler�” aşağıdak�ler�n hang�s�nde doğru göster�lm�şt�r?

* + %

A) neden-sonuç amaç-sonuç koşul-sonuç

B) amaç-sonuç koşul-sonuç neden-sonuç

C) koşul-sonuç neden-sonuç amaç-sonuç

D) amaç-sonuç neden-sonuç koşul-sonuç

9.Aşağıdak� cümleler�n hang�s�nde amaç anlamı

yoktur?

A) Part�ye yet�şeb�lmek �ç�n �şten erken çıktı.

B) Hava almak amacıyla yeş�ll�k alanlara g�d�yor.

C) Memlekete g�tmek üzere dün sabah yola çıktı.

D) İy�leşemed�ğ� �ç�n öksürmes� b�r türlü geçmed�.

10.(I) İtalyanca \"Bussola\" kel�mes�nden Türkçeye g�-

ren pusula, yeryüzünün manyet�k alanına göre

hareket eden manyet�ze b�r �ğneden oluşur. (II)

Pusula; temel olarak yön gösteren, mevk� bulmaya

yardım eden mıknatıslı veya cayro �le çalışan sey�r

alet�d�r. (III) Gem� yolculuklarında, madenlerde,

s�ste yürürken, gece olduğunda kısacası yönümüzü bulmamızı sağlayacak �puçlarının olmaması

durumunda pusulaya �ht�yaç duyarız. (IV) Ç�nl�ler

tarafından ortaya çıkarılan bu �cat günümüzde gel�şt�r�lerek kullanılmasının yanı sıra, sade ve bas�t

tasarımları �le de kullanılmaktadır.

Bu met�nde numaralanmış cümleler�n hang�-

s�nde koşul anlamı vardır?

A) I B) II C) III D) IV

11.Açık den�zde hareket eden b�r gem�de bulunduğunuzu düşünün. Yolculuğunuzu güvenl� b�r şek�lde sürdürmek ve g�tmek �sted�ğ�n�z yere ulaşab�lmek �ç�n bulunduğunuz enlem� ve boylamı kes�n b�r şek�lde b�lmen�z gerekmekted�r. Enlem ve

boylam b�lg�s�ne sah�p olmanız durumunda oldukça rahat eders�n�z. Karada referans alab�leceğ�n�z b�r noktayı kullanarak yolunuzu bulab�l�rs�n�z

ancak açık den�zde bulunduğunuz konumu bel�rlemek ve yön bulmak daha zordur.

Bu met�nle �lg�l�,

I. Koşul anlamı taşıyan cümleye yer ver�lm�şt�r.

II. B�r yargı gerekçes�yle b�rl�kte ver�lm�şt�r.

III.Karşılaştırma �fade eden cümleye yer ver�lm�şt�r.

Yargılarından hang�s� veya hang�ler� yanlıştır?

A) Yalnız I B) Yalnız II

C) I ve II D) II ve III

KONU: CÜMLEDE ANLAM 1

S�vas İl M�ll� Eğ�t�m Müdürlüğü

TEST 12

33

1.“Bahçedek� domatesler�n güneş görmeyenler� de

kızarmış.” cümles�nde güneş gören domatesler�n

kızardığı anlamı örtülü olarak ver�lm�şt�r.

Bu açıklamaya göre aşağıdak�lerden hang�s�nde örtülü anlam yoktur?

A) Ben� sadece �ş� düştüğü zaman arardı.

B) Satranç turnuvasında y�ne b�r�nc� olmuş.

C) Aşı olmayanlar artık s�nemaya g�demeyecek.

D) S�vasspor transfer�n� akşam açıklayacak.

2.Söyleyen�n kend� düşünces�n�, duygusunu beğen�-

s�n� �çeren, doğruluğu ya da yanlışlığı kanıtlanamayan cümlelere “öznel cümle” den�r. Söyleyen�n

kend� duygu ve düşünces�n� �çermeyen, doğruluğu ya da yanlışlığı kanıtlanamayan cümlelere �se

“nesnel cümle” den�r.

Bu açıklamaya göre aşağıdak� cümleler�n hang�s� kanıtlanab�l�rl�k açısından d�ğerler�nden

farklıdır?

A) Okul müdürümüz, uzun boylu, sert bakışlı ve

c�dd� b�r�yd�.

B) Okulun bahçe duvarına res�mler ç�z�p orayı hep

b�rl�kte boyadık.

C) Bahar gel�nce ev�n bahçes�nde rengarenk ç�-

çekler açardı.

D) Yaz akşamlarında balkonda oturup saatlerce

konuşurduk.

3.B�r olayın veya durumun bel�rl� aşamalardan, durumlardan geçerek yavaş yavaş, aşama aşama

gerçekleşt�ğ� cümlelere aşamalı durum b�ld�ren

cümleler den�r.

Bu tanıma göre aşağıdak�lerden hang�s�nde

aşamalı b�r durumdan bahsed�lmem�şt�r?

A) Zamanla nasıl değ�ş�yor �nsan!

Hang� resm�me baksam ben değ�l�m.

B) Dostlarla da yollar ayrıldı b�r b�r;

G�tt�kçe artıyor yalnızlığımız.

C) Ayva sarı nar kırmızı sonbahar!

Her yıl b�raz daha ben�msed�ğ�m.

D) Bu güler yüzlü adam ben değ�l�m;

Yalandır kaygısız olduğum yalan.

4.(I) Ufuk �le gökc�sm� arasındak� yüksekl�ğ� ölçmek

�ç�n kullanıldığı b�l�nen �lk alet 9. yüzyılda Arap den�zc�ler tarafından keşfed�len ‘’kemâl’’ adı ver�len

alett�r. (II) Prof. Dr. Fuat Sezg�n, son yayınlanan

k�tabında bu alet�n Portek�zl�ler tarafından

“balest�lha”, H�nt Okyanusu den�zc�ler� tarafından

�se “haşabât” (tahtalar) veya “hatabât” (ahşap levhalar) olarak b�l�nd�ğ�n� söylüyor. (III) Ahşaptan

yapılmış; d�kdörtgen şek�ll� olan bu levhanın ortasından, üzer�ne eş�t aralıklarla düğüm atılmış b�r

�p geç�yordu. (IV) Levhanın alt kenarı ufuk ç�zg�s�

ve Kutup Yıldızı’na h�zalı olacak şek�lde yukarı

doğru döndürülürdü ve bu döndürme hareket� her

turda b�raz daha hızlı yapılırdı.

Numaralandırılmış cümlelerle �lg�l� aşağıdak�-

lerden hang�s� söylenemez?

A) I. cümle tanım b�ld�rmekted�r.

B) II. cümlede doğrudan anlatıma yer ver�lm�şt�r.

C) III. cümle nesnel yargı �çermekted�r.

D) IV. cümle aşamalı durumu �fade etmekted�r.

5.Aşağıdak� cümleler�n hang�s� nesnel b�r anlama sah�pt�r?

A) K�taptak� soruların zor olduğunu söylemeler�

gerek�rd�.

B) Şa�r�n memleket sevdasını d�le get�r�ş� tüm

ş��rler�nde aynı.

C) Yazar, köy yaşantısını hüzünlü b�r şek�lde ele

almış.

D) İk� eleşt�rmen de aynı gazetede çalışmaya

başlamış.

6.(I) B�l�m �nsanları tarafından Dünya’nın ışığı yansıtma gücünü �ncelemek �ç�n 1998’den 2017’ye kadar yaklaşık 20 yıllık ver�ler toplandı. (II)

Çalışma-nın sonucu olarak -HRIL]LN$UDúWÕUPD

0HNWXSODUÕ'HUJLVL

QGH yayınlanan makaleye

göre Dünya, özell�kle son yıllarda hızla

kararmaya başladı. (III) Gezegen�m�z normal

şartlarda kend�s�ne ula-şan güneş ışığının

yaklaşık yüzde 30’unu ger� yan-sıtıyor. (IV)

Ben�m de beğend�ğ�m bu çalışma kap-samında

yapılan ölçümler, Dünya’nın 1998’e kı-yasla şu

an metrekare başına yaklaşık yarım

watt daha az ışık yansıttığını gösterd�.

Parçadak� numaralandırılmış cümlelerden

hang�s�nde öznel b�r yargı bulunmaktadır?

A) I B) II C) III D) IV

KONU: CÜMLEDE ANLAM 2

S�vas İl M�ll� Eğ�t�m Müdürlüğü

TEST 13

34

7.Aşağıda “Yunus Emre” hakkında bazı yorumlar

yapılmıştır.

O, Türk edeb�yatının dünyaya açılan pencereler�nden b�r� olup Anadolu’nun bağrında yet�şen en

unutulmaz �s�mlerden b�r�d�r. Gerek edeb� k�ş�l�ğ�

gerek manev� dünyası açısından tar�h�m�zde büyük b�r yere sah�pt�r.

Yukarıdak� parçayla �le �lg�l� olarak hang�s� kes�n olarak çıkarılamaz?

A) Yunus Emre, çok yönlülüğü sayes�nde tar�h� b�r

şahs�yete dönüşmüştür.

B) Vatan topraklarımızda Yunus Emre dışında da

unutulmaz k�ş�ler yet�şm�şt�r.

C) Türk edeb�yatından b�rçok �s�m, ülkem�z�n dünya genel�nde tems�lc�s� olmuştur.

D) Yunus Emre hakkında pek çok �nceleme ve

araştırma yapılmış ve yapılmaktadır.

8.Aşağıdak� cümleler�n hang�s�nde öznel b�r değerlend�rme yapılmıştır?

A) Romanın anlatımında tekdüzel�k ve kuruluk

görülüyor.

B) Romandak� olaylar Kurtuluş Savaşı yıllarında

geç�yor.

C) Romanın sonunda kahramanların heps� sırayla ölüyor.

D) Roman, köylerdek� yaşamların anlatılması �le

başlıyor.

9.Aşağıdak� cümlelerden hang�s� kanıtlanab�l�rl�k açısından farklıdır?

A) F�l�st�n den�nce akla Kudüs, Kudüs den�nce de

h�ç şüphes�z Selahadd�n Eyyub� gel�r.

B) Kudüs’ü Haçlıların el�nden alarak seksen sek�z

yıllık Haçlı egemenl�ğ�ne son verm�şt�r.

C) Selahadd�n Eyyub�, Haçlı orduları karşısında

parlak b�r zafer kazanmıştır.

D) Haçlı Sefer�’n� başarıyla bertaraf eden Selahadd�n , “Kudüs Fat�h’�” unvanını almıştır.

10.

I. Mesc�d-� Aksa, Müslümanlar tarafından da

kutsal kabul ed�len yerd�r.

II. Mesc�d-� Aksa, Morya Tepes� adı ver�len küçük b�r tepen�n üzer�ne kurulmuştur.

III.Mesc�d-� Aksa, Kuran-ı Ker�m’de adı anılan

öneml� yerler arasındadır.

IV.Mesc�d-� Aksa’nın k�mler tarafından �nşa ed�ld�ğ� b�l�nmemekted�r.

Yukarıdak� parçada numaralandırılmış cümlelerden hang�ler� örtülü anlam �çermekted�r?

A) I ve II B) I ve III

C) II ve III D) I ve IV

11.K�nayel� anlatım; cümlede �fade ed�len düşüncen�n, genell�kle alaycı b�ç�mde, ters�n� kasteden ve

üstü kapalı anlatım b�ç�m�d�r. Örneğ�n ‘’ Har�ka b�r

takımımız var, her maçta en az on gol y�yor.’’

cümles�nde takımın başarısızlığı k�nayel� b�r anlatımla d�le get�r�lm�şt�r.

Buna göre,

I. Sıra arkadaşımın el becer�s� o kadar gel�şm�şt�

k� b�r ç�v�y� zor çakıyordu.

II.Yıllardır spor salonundan çıkmayan adamın

kuvvet� olağanüstüydü, su ş�şes�n� b�le kaldıramıyordu.

III.Okullar arasındak� voleybol turnuvasında okulumuzun şamp�yonluğu karşısında hep�m�z çok

duygulanmıştık.

IV.Babam, arabamızı oldukça güzel ve d�kkatl�

kullanıyordu her on dak�kada b�r kaza tehl�kes�

atlatıyorduk.

Cümleler�n hang�s�nde k�nayel� anlatıma başvurulmamıştır?

A) I B) II C) III D) IV

12.Aşağıdak� cümleler�n hang�s� �le parantez

�ç�nde ver�len b�lg� uyuşmamaktadır?

A) Oymalı, varak �şlemel� dem�r kapı ardına kadar açıktı. (nesnel cümle)

B) Haftada �k� gün bu spor salonunda çalışıyor.

(öznel cümle)

C) Bu yörelerde tat�l yapmak 7’den 70’e herkes�

mutlu eder. (öznel cümle)

D) D�şler�n�n çürümemes� �ç�n d�şler�n� düzenl�

fırçalamalısın. (nesnel cümle)

KONU: CÜMLEDE ANLAM 2

S�vas İl M�ll� Eğ�t�m Müdürlüğü

TEST 13

35

1.İk� varlık, durum ya da kavram arasında benzerl�k

veya farklılıkların kıyaslanmasına karşılaştırma

cümleler� den�r.

Buna göre aşağıdak� cümlelerden hang�s�nde

karşılaştırma anlamı vardır?

A) Şarkılarında �nsanı karamsarlığa �ten sözler

vardı.

B) Bu lokantanın yemekler�n� herkese tavs�ye ed�-

yorum.

C) Bahçes�ne de çınar ağacı d�kmey� düşünüyordu.

D) Bağlama b�z�m yörede en çok terc�h ed�len müz�k alet�d�r.

2.Yüklem� çek�ml� eylem olan cümlelerde eylemdek�

�ş�n gerçekleşt�ğ�n�, gerçekleşeceğ�n�, yapıldığını,

yapılacağını; yüklem� �s�m olan cümlelerde �se

bahsed�len durumun var olduğunu, bulunduğunu bel�rten cümlelere olumlu cümle den�r.

Bu açıklamaya göre aşağıdak� cümlelerden

hang�s� d�ğerler�nden farklı b�r cümled�r?

A) Arkasına b�le bakmadan b�zler� bırakıp bu şeh�rden g�tt�.

B) S�vas’ta sonbahar akşamları çok soğuktur.

C) Çok sevd�ğ� vazonun kırılması annem� üzdü.

D) Yanımda olmaması sebeb�yle çok mutsuzdu.

3.(I) K�m�ler� “V�ctor Hugo ş��rler�n� yazarken 40.000

sözcük kullanmıştır; Türkçey� en zeng�n kullanan

Yaşar Kemal’�n romanları 3.500 sözcüğü b�le geçmez.” görüşünü savunur. (II) Bu görüş, Türkçen�n

Fransızcaya oranla daha az sözcük �çermes� neden�yle doğru olab�l�r. (III) Ne var k� bu durum,

Türkçe’n�n daha yeters�z olduğu anlamına gelmez. (IV) Yapıtlarını ortaya koyarken hâk�m oldukları yabancı d�l� terc�h eden yazarlarımızı anlayab�l�yorum.

Yukarıda numaralandırılmış cümleler�n hang�-

s�nde karşılaştırma anlamı bulunmamaktadır?

A) I B) II C) III D) IV

4.Aşağıdak� cümleler�n hang�s� nesnel b�r tanım

cümles�d�r?

A) Dünyada nerede �nsan varsa orada sanat da

vardır.

B) Oks�jen; reng�, kokusu, tadı olmayan ve suyu

oluşturan b�r gazdır.

C) Okumayı öğrenmek her zaman sanatların en

güç olanıdır.

D) İnsanoğlu, hep sanata sığınmış ve ondan güç

almıştır.

5. ( I ) Bu senen�n şubat ayında Mars’a �nen

“Perseverance” uzay aracı, dünya tar�h�nde yapılmış en donanımlı uzay aracıdır. (II) Uzay aracının

en öneml� görev� daha sonra başka b�r araç tarafından Dünya’ya get�r�lecek kaya örnekler� toplamaktı ancak �lk denemes�nde başarısız oldu. (III)

Daha sonraları bu �lk denemen�n başarısızlıkla

sonuçlanmasının, örnek alınmaya çalışılan kayanın aşırı derecede yumuşak olmasından kaynaklandığı anlaşıldı. (IV) Perseverance uzay aracının

�k�nc� denemes�ne başarılı olacağını düşünen b�-

l�m �nsanları, kaya parçalarının Dünya’ya ulaşması durumda Mars’ın gerçek yaşını bulab�lecekler�n�

bel�rtt�ler.

Yukarıdak� parçada numaralandırılmış cümlelerle �lg�l� ver�len b�lg�lerden hang�s� yanlıştır?

A) I. cümlede karşılaştırmaya yer ver�lm�şt�r.

B) II. cümlede gerçekleşmem�ş beklent� vardır.

C) III. cümle kend�nden öncek� cümlen�n gerekçes�d�r.

D) IV. cümlede varsayım �fades�ne yer ver�lm�şt�r.

6.Köydek� ev�m�z� sev�yorum.

Bu cümlede aşağıdak�lerden hang�s� yapıldığında cümle karşılaştırma anlamı kazanmamış

olur?

A) “sev�yorum” sözcüğünden önce “ daha çok”

sözcüğü get�r�ld�ğ�nde

B) “köydek�” sözcüğünden önce “ en çok” sözcüğü get�r�ld�ğ�nde

C) “ev�m�z�” sözcüğünden önce “yen�” sözcüğü

get�r�ld�ğ�nde

D) “sev�yorum” sözcüğünden önce “şeh�rdek� ev�-

m�zden fazla” sözü eklend�ğ�nde

KONU: CÜMLEDE ANLAM 3

S�vas İl M�ll� Eğ�t�m Müdürlüğü

TEST 14

36

7.B�r gün robotlar ve �nsanların karşı karşıya geld�-

ğ�n� düşünel�m. Bu düşünce b�rçok tartışmayı da

beraber�nde get�r�yor. Bu tartışmaların en göbeğ�nde de �ş gücünün tamamen robotlar tarafından

ele geç�r�lmes� var.

Bu parçada bulunan anlam özell�ğ� aşağıdak�-

lerden hang�s�d�r?

A) Varsayım B) Olasılık

C) P�şmanlık D) Kanıksama

8.Olasılık, gerçekleşmes� kes�n b�r sebebe bağlanamayan bazı olay veya durumların olab�l�rl�ğ� hakkında söylenm�ş �fadelerd�r.

Buna göre aşağıdak�ler�n hang�s�nde olasılık

anlamı bulunmaktadır?

A) Ak koyunun kara kuzusu da olur.

B) Sakınılan göze çöp batar.

C) İy� dost kara günde bell� olur.

D) B�r tutam ot deveye hendek atlatır.

9.İçer�k; b�r sanat eser�nde ele alınan düşünce, durum ya da olaydır. Üslup �se yazarın bu �çer�ğ� b�zler�e aktarırken d�l� kullanma b�ç�m�d�r.

Buna göre,

I. Yakup Kadr� Karaosmanoğlu ‘’Yaban’’ adlı

romanında M�ll� Mücadele Dönem�’nde şah�t

olduklarını okuyuculara aktarmıştır.

II. Kürk Mantolu Madonna’yı el�m�ze aldığımızda

d�l�m�z�n ustalıkla kurulmuş söz oyunlarının

her sayfada daha da kuvvetlend�ğ�n� görürüz.

III.Tarık Buğra ‘’Osmancık’’ k�tabında Osmanlı

Devlet�’n�n kuruluş yıllarında Osman Bey’�n

yaşadığı olayları akıcı şek�lde anlatmıştır.

IV.‘’Çalıkuşu’’ k�tabında Reşat Nur� Güntek�n

‘’Fer�de’’ karakter� üzer�nden eğ�t�m�n ne kadar

kutsal b�r kavram olduğunu b�zlere anlatmıştır.

Numaralandırılmış cümlelerden hang�s�nde

hem �çer�k hem de üsluptan söz ed�lm�şt�r?

A) I B) II C) III D) IV

10.( I ) S�myacı, Brez�lyalı esk� şarkı sözü yazarı

Paulo Coelho tarafından 1988 yılında yazılmış

b�r k�taptır. Eleşt�rmenler tarafından tam not alan

bu k�tap, ben�m �ç�n de başucu k�tapları arasında

yer alıyor. (II) Bu har�ka k�tabın, altı yıl �ç�nde kırk

�k� ülkede yed� m�lyondan fazla satması ben� h�ç

şaşırtmadı. Bu yönüyle b�rçok başyapıtı ger�de

bırakmış durumda. (III) K�tap o kadar sürükley�c�

ve yalın b�r d�lle yazılmış k� çok kısa sürede okuyup b�t�r�l�yor. Olaylar akıp g�derken s�zler de

olaylara kapılıp g�d�yorsunuz. (IV) K�tap b�zlere

b�ld�ğ�m�z şeylerden farklı b�r şey anlatmıyor aslında. B�ld�ğ�m�z ama yapmadığımız şeyler� b�z�m

yer�m�ze gerçekleşt�ren Sant�ago’yu okurken ondan etk�len�yorsunuz.

Yukarıdak� parçada numaralandırılmış bölümler�n hang�s�nde “k�tabın üslubuyla �lg�l� olumlu

b�r eleşt�r�” yapılmıştır?

A) I B) II C) III D) IV

Kanıksamak; b�r olay veya durum karşısında bıkkınlık yaşamak, usanmak, olay veya durumun

çok fazla yaşanması sebeb�yle ona alışmak anlamına gelmekted�r.

Buna göre aşağıdak�lerden hang�s�nde

NDQÕNVDPD anlamı vardır?

$ Anadolu �nsanının sam�m�yet�ne dünyanın

h�çb�r yer�nde rastlayamamıştım henüz.

% Ş��r ve roman arasındak� manev� bağlantıyı

kurab�lmek �ç�n her �k� dünyaya da hak�m olmak gerek�r.

& Trop�kal �kl�m bölges�ne yerleşen �nsanlar,

bölgen�n yılın her günü yağış almasını kabullenm�şlerd� artık.

' İnsanın kend�ne ve çevres�ne yapab�leceğ� en

büyük �y�l�k �lkeler�nden ve duruşundan

vazgeçmemes�d�r.

Aşağıdak� cümleler�n hang�s�nde olumsuz b�r

eleşt�r� yoktur?

$ Türkçe ödev�n� y�ne baştan savma yapmış.

% Bu mantıkla b�r yere varması mümkün değ�l.

& Artık çek�lmez b�r �nsan olduğumun farkındayım.

' Sadece konuşması değ�l her yönden dört

dörtlüktür.

KONU: CÜMLEDE ANLAM 3

S�vas İl M�ll� Eğ�t�m Müdürlüğü

TEST 14

37

1.Aşağıdak� cümleler�n hang�s�nde karşısında

ver�len duygu hâk�m değ�ld�r?

2.B�r�n�n sözü ya da hareketler�yle, b�r k�msey� kırdığını, üzdüğünü veya gücend�rd�ğ�n� öfkelenmeden

d�le get�ren cümlelere s�tem cümles� den�r.

Buna göre,

I. Bunları sana söyled�ğ�ne gerçekten çok şaşırdım.

II. Okula kadar gelm�şs�n�z de yanıma uğramamışsınız.

III. B�ze bu şek�lde davranacağını h�ç beklemezd�m.

IV. Odasını toplamasını b�r türlü öğretemed�m şu

çocuğa.

Yukarıdak� cümlelerden hang�ler�nde s�tem

anlamı vardır?

A) I ve II B) II ve III

C) III ve IV D) I ve IV

3.

Den�ze dönmek �st�yorum!

Mav� aynasında suların,

Boy ver�p görünmek �st�yorum!

Den�ze dönmek �st�yorum!

Bu d�zelere hâk�m olan duygu aşağıdak�lerden

hang�s�d�r?

A) Sev�nç B) P�şmanlık

C) Kaygı D) Özlem

Cümleler Duygu

A) Yaptığı hatalardan ders çıkarmayı b�r türlü öğrenemed�n.

S�tem

B) Fırsatını bulsam da gençl�ğ�m�n

geçt�ğ� o şehr� göreb�lsem.

Özlem

C) İk� sened�r görmed�ğ� kuzen�n�

görünce ayakları yerden kes�ld�.

Beğenme

D) Bu sözler�n heps�n� ona ben m�

söylem�ş�m?

İnkar

4.Aşağıdak� cümleler�n hang�s�nde b�r olasılık

söz konusudur?

A) Dünden ber� kar yağıyor, kış geld� artık.

B) Çocukluğundan tanırım onu, çok �y� �nsandır.

C) Geç kaldık, sanırım ev�ne çoktan g�tm�şt�r.

D) Sen bu yıl da sınavı kazanamayacaksın.

5.

I. Hava bozdu, yağmur yağab�l�r.

II. Bu �ş� de el�ne yüzüne bulaştıracak.

III.Yarın serv�s b�raz daha erken geleb�l�r.

IV.Yaz tat�l�nden ber� h�ç k�tap okumadı.

Kaç numaralı cümlede ön yargı anlamı bulunmaktadır?

A) I B) II C) III D) IV

6.Hayatta karşılaştığımız sorunları travma hal�ne

get�rmeye bayılıyoruz. Zorlu şartların güçlü �nsanlar yet�şt�receğ�n� unutuyoruz. Çocuklukta h�ç sıkıntı yaşamasın d�ye kışın yollardak� karı tem�zleyen dozer g�b�, anne babalar yol açıyorlar. H�ç farkında değ�ller çocuklarına k�barca hem de �y� n�-

yetle kötülük ett�kler�n�n.

Yukarıdak� parçanın genel�ne hâk�m olan duygu aşağıdak�lerden hang�s�d�r?

A) Hayıflanma B) Yakınma

C) Ön yargı D) P�şmanlık

KONU: CÜMLEDE ANLAM 4

S�vas İl M�ll� Eğ�t�m Müdürlüğü

TEST 15

38

7.Sokağımız vardı b�z�m. Sokağımızdak� en büyük

keyf�m�z plast�k topla oynamaktı. Rahat oynardık,

krampon n�yet�ne “n�ksarkale” last�k ayakkabıyla.

Çok kolay patlardı topumuz. Ş�md�k� g�b� “At, yen�-

s�n� al.” d�ye b�r anlayışımız yoktu. Hemen evden

paramızı kapıp Topçu Hüsey�n Emm�’ye g�derd�k

yaptırmak �ç�n. B�z�m �ç�n esk� yoktu, üstel�k esk�

de kıymetl�yd�. B�z aynı sokağın çocuklarıydık. O

mahalleden erken ayrıldığımız �ç�n �çten �çe hep

kızarım kend�me. Keşke o günlere tekrar döneb�lsek.

Yukarıdak� parçada kullanılan cümlelerde bulunmayan duygu aşağıdak�lerden hang�s�d�r?

A) Öz eleşt�r� B) P�şmanlık

C) Azımsama D) Özlem

8.Ebeveynler�n çocuklarını kend� duygusal �ht�yaçlarının nesnes� olarak görmek yer�ne, çocukların

kend� �ht�yaçlarını görmeler�; mutlu, özgür ve sevg� dolu çocuklar yet�şt�rmek �ç�n onları b�rey olarak kabul etmeler� gerek�r.

Yukarıdak� parçaya hâk�m olan duygu aşağıdak�lerden hang�s�d�r?

A) P�şmanlık B) Özlem

C) Öner� D) End�şe

9.Aşağıdak�ler�n hang�s�nde cümle �le yay ayraç

�çer�s�nde ver�len özell�k uyuşmamaktadır?

A) K�tabını b�r haftada b�t�r�rs�n sanmıştım. ( gerçekleşmem�ş beklent�)

B) B�r konuyu tam anlamak �st�yorsanız onunla

�lg�l� soru çözmel�s�n�z. (�kaz / uyarı)

C) Su kaynaklarının azalması gelecekle �lg�l� telaşa neden oluyor. (kaygı)

D) Ülkem�z sonrak� ol�mp�yata ell� sporcuyla katılmayı düşünüyor. (tasarı)

10.Tahm�n cümleler�, b�r olayın veya durumun yönü,

şekl�, zamanı veya sonucu hakkında bazı b�lg� ve

deney�mlere dayanılarak yapılan kest�rmeler� �fade eder. Örneğ�n “M�ll� takım bu performansı �le

şamp�yon olur.’’ cümles�nde takımın mevcut performansına dayanılarak b�r tahm�n cümles� oluşturulmuştur.

Buna göre aşağıdak�lerden hang�s� b�r tahm�n

cümles� değ�ld�r?

A) Meteoroloj�k ver�ler hafta sonunda kar yağışı

olacağını �fade ed�yor.

B) Rengârenk süslenen bahçede akşama düğün

yapılacak g�b� görünüyor.

C) Gözler�n�n altı oldukça ş�şm�ş, gece boyunca

uykusuz kalmış olab�l�r.

D) Mutfak eşyalarını taşırken kırmamak �ç�n mutlaka paketleme yapılmalı.

11.(I) İnsanı d�led�ğ� bütün hayallere kavuşmuş düşünel�m. (II) Y�ne de anılarından kopamamasından dolayı �nsanın tamamen mutlu olması mümkün değ�ld�r. (III) Bunu aşab�lmek �ç�n �nsanın ps�-

koloj�k engellerden kurtulab�lmes� yöntem�n� kullanab�l�r�z.

Numaralanmış cümleler�n anlam özell�kler�

aşağıdak�ler�n hang�s�nde doğru ver�lm�şt�r?

I. II. III.

A) Varsayım Tahm�n Öner�

B) Uyarı Olasılık Önyargı

C) Varsayım İht�mal Eleşt�r�

D) Uyarı Tahm�n End�şe

12.Aşağıdak�ler�n hang�s�nde beğenme söz konusudur?

A) Okul ded�ğ�n böyle olur.

B) Çocuk ded�ğ�n söz d�nler.

C) Köy ded�ğ�n ağaçlı olur.

D) Arkadaş ded�ğ�n yardım eder.

KONU: CÜMLEDE ANLAM 4

S�vas İl M�ll� Eğ�t�m Müdürlüğü

TEST 15

39

1.D�l�m�zde b�r olay üzer�ne söylenen kalıplaşmış

cümleler vardır: B�r olayı yansıtan “Atı alan Üsküdar’ı geçt�.” sözü Türkçedek� olaya dayanan kalıplaşmış sözlerden b�r�d�r.

Buna göre aşağıdak� cümleler�n hang�s�nde

kalıplaşmış b�r �fade kullanılmamıştır?

A) Artık benden günah g�tt� d�yerek okulun bahçes�nden hızla uzaklaştı.

B) Geçenlerde senden �y� olmasın çocukluk arkadaşımla güzel b�r gün geç�rd�k.

C) Olumlu b�r k�ş�l�k kazanmak güzel b�r çocukluk

yaşamakla doğrudan �lg�l�d�r.

D) Ayıptır söylemes� dün akşam arkadaşlarla har�-

ka b�r yemek yed�k.

2.

I. akıllı ve erdeml�

II. nüfusun çokluğu �le değ�l

III. ölçülür

IV. k�ş�ler�n sayısıyla

V. b�r ulusun

VI. büyüklüğü

Yukarıdak� kel�me ve kel�me gruplarından kurallı ve anlamlı b�r cümle yapılırsa sıralama nasıl olur?

A) I – V – VI – IV - II - III

B) V – VI – II – I – IV – III

C) V - I - II – VI – IV – III

D) I – II – VI – IV - V - III

3.Aşağıdak� cümlelerden hang�s� “İnsanın geleceğ�n� umutları şek�llend�r�r.” cümles�nde anlatılmak �stenen �le aynı doğrultudadır?

A) Başarılı �nsanlar geleceğe de umutla bakar.

B) Hayaller�m�z�n heps�n�n gerçekleşmes� düşünülemez.

C) İnsanın �dealler� yaşamını da b�ç�mlend�r�r.

D) Geleceğe umutla bakmak �ç�n bugün çalışmak

gerek�r.

4.“Nasıl utandım, nasıl utandım b�lemezs�n, adeta…”

Bu cümlen�n aşağıdak�lerden hang�s� �le tamamlanması uygun olur?

A) aklım başımdan g�tt�.

B) nefes�m kes�l�r g�b� oldu.

C) yıldırımla vurulmuşa döndüm.

D) yer�n d�b�ne geçt�m.

5.Aşağıdak�ler�n hang�s�nde “ b�r� ötek�n�n açıklayıcısı olarak b�rb�r�ne bağlanan” �k� yargı vardır?

A) Soruyu b�lemed� demek k� yeter�nce çalışmamış.

B) Bu yıl hem okulunu b�t�rm�ş hem de �şe başlamış.

C) Bugün s�ze gelmeyecek ama yarın kes�n gel�rm�ş.

D) İng�l�zcey� öğrenm�ş, ş�md� Almanca öğren�yormuş.

6.“Ayrıntılı olarak düşünmeden…”

Bu cümle aşağıdak�lerden hang�s� �le devam

ett�r�l�rse tedb�rl� davranan b�r �nsanı �fade

eder hale gel�r?

A) verd�ğ�m bu karar herkes� sev�nd�rd�.

B) b�r �şe g�r�şmemek gerekt�ğ�ne �nanırım.

C) başladığım bu �şte de başarılı oldum.

D) �ş�mden ayrılmam onu rahatsız etmed�.

KONU: CÜMLEDE ANLAM 5

S�vas İl M�ll� Eğ�t�m Müdürlüğü

TEST 16

40

7.“Mutluluğu, en karanlık zamanlarda b�le ışığı açmayı hatırlayab�lenler bulur.” �fades�yle aynı anlama gelen cümle aşağıdak�lerden hang�s�d�r?

A) Mutlu olab�lmen�n yolu kötü olaylar yaşamaktan geçer.

B) Hafızası kuvvetl� olan �nsanlar mutlu olmayı

becereb�l�r.

C) Zor zamanlarda pes etmeyenler mutluluğu

yakalayab�l�r.

D) Yaşamımızı devam ett�reb�lmek �ç�n mutlu olmayı becermel�y�z.

8.Kalabalığa karışmak �ç�n h�çb�r özell�k gerekmez

ama yalnız ve d�k durab�lmek �ç�n gerçekten çok

şey gerek�r.

Aşağıdak� cümlelerden hang�s� yukardak�

cümleyle anlamca çel�şmekted�r?

A) Yaşamak sanat, b�rl�kte yaşamak daha büyük

sanattır.

B) Kuşların en as�l�, sürüyle değ�l yalnız uçan kartallardır.

C) Duruşu olan b�r uyanık, b�nlerce uyuyanı

uyandırmaya yeter.

D) Tek başına hayatı öğrenen �nsan, amaçsız

sürülerden daha güçlüdür.

9.

I. ülke ülke

II. plansız çalışan

III.dolaşıp

IV.k�ş�ye benzer

V. k�mse

VI.haz�ne arayan

Yukarıda ver�len sözcük ve sözcük gruplarıyla

anlamlı b�r cümle oluşturulduğunda sıralama

aşağıdak�lerden hang�s� olur?

A) VI-V-I-III-II-IV B) V-I-III-II-VI-IV

C) II-V-I-III-VI-IV D) I-III-II-V-VI-IV

10.Her �nsan �ç�n en değerl� ve en yüksek varlık

kend�d�r. Başka varlıkların değer�n� de kend� değer�n� temel alarak ölçer, ona göre yargılar ve

karar ver�r. Dolayısıyla h�çb�r �nsan kend�nden

daha yüksek b�r değerlend�rme ölçütü bulamamaktadır.

Parçadak� altı ç�z�l� �fade �le anlatılmak �stenen aşağıdak�lerden hang�s�d�r?

A) İnsanı d�ğer canlılardan ayıran temel özell�ğ�,

onun düşüneb�lme ve karar vereb�lme yeteneğ�d�r.

B) İnsan, kend�n� d�ğer �nsanlar arasında ne kadar ön plana çıkarab�l�rse o derecede değerl�

ve öneml�d�r.

C) İnsan, başka varlıkları değerlend�r�rken onu

kend�s�yle kıyaslar ve buna göre karara varır.

D) İnsan, başkalarının değer yargıları �le değ�l;

kend� hayat görüşüne dayanarak kararlar almalıdır.

11.“Onun ben� görmemes� �ç�n yapmayacağım şey

yoktur.”

Aşağıdak� cümlelerden hang�s� bu cümle �le

aynı anlamdadır?

A) Her şey� yaparım yeter k� o ben� görsün.

B) Onun ben� görmes� �ç�n h�çb�r şey yapmam.

C) Onun ben� görmemes� �ç�n h�çb�r şey yapmam.

D) O ben� görmes�n d�ye her şey� yapab�l�r�m.

12.

 Yaşam �ç�nde s�yah da bulunan b�r gökkuşağıdır.

 Aradığını b�lmeyen, bulduğunu anlayamaz.

 Yaprak ağaçtan sıkılmıştı, bahar bahaneyd�.

Yukardak� cümlelerle anlamca aynı doğrultuda olan cümleler eşleşt�r�ld�ğ�nde aşağıdak�-

lerden hang�s� boşta kalır?

A) Gönül Mecnun olunca Leyla Mevla’ya g�den

yoldur sadece.

B) Amacımızı bel�rley�p daha sonra ona yönel�k

adımlar atmalıyız.

C) İnsanoğlunu olgunlaştıran şey yaşı değ�l, yaşadıklarıdır.

D) Hayat �çer�s�nde �y�y� de kötüyü de barındıran

b�r bütündür.

KONU: CÜMLEDE ANLAM 5

S�vas İl M�ll� Eğ�t�m Müdürlüğü

TEST 16

41

KurslardaÖğretiminPlanlanmasıveRehberlikteÜstünleşme

42

Ünite

5.

43

1.Cümlen�n b�r öges�, tek kel�me olab�leceğ� g�b� kel�me grubu da olab�l�r.

Aşağıdak� cümlelerden hang�s�nde hem özne

hem de yüklem kel�me grubundan oluşmamıştır?

A) Dün gece apartmandak�ler sokakta buldukları

köpeğ� doyurdular.

B) Genç gazetec� bu sene g�rd�ğ� h�çb�r �şte d�k�ş

tutturamadı.

C) Onu burada görmek ben�m �ç�n tar�f ed�lemez

b�r heyecandı.

D) B�rçok kullanıcının yakalandığı b�r e-hastalıktır

elektron�k uykusuzluk.

2.Özne ve yüklem cümlen�n temel ögeler�d�r. Aşağıdak� cümleler�n hang�s� sadece temel ögelerden oluşmamıştır?

$ Zehra’nın baktığı res�mler unutulmaz güzel

günler�n hatırasıydı.

% Herkes babamın dışarıya çıkmasını

bekl�yordu.

& Okuduğunuz metn�n konusu �y�mserl�k ve kötümserl�kt�r.

' Madenc� çocuklarının babalarını gördükler�

günler sayılıdır.

3.Aşağıdak� sorulardan hang�s� özney� bulmaya

yönel�kt�r?

A) Mete, Kağan’ı dün nerede aradı?

B) Mete dün okulda k�m� aradı?

C) Kağan’ı dün okulda k�m aradı?

D) Kağan’ı okulda Mete ne zaman aradı?

4.Aşağıdak� cümlelerden hang�s� yalnızca özne

ve yüklemden oluşmaktadır?

A) Buradak� tepeler baştan başa ormanla kaplıydı.

B) Buradak� çamların heps� yemyeş�ld�.

C) Buradak� kuşların tüyler� çok parlıyordu.

D) Buradak� orman, varlığını şu ırmağa borçluydu.

Aşağıdak� d�zeler�n hang�s�nde yüklem türü

bakımından d�ğerler�nden farklıdır?

$ Sen de ç�çek açtın erkenden

Küçük zerdal� ağacım

% Kar y�ne başladı yağmaya

Küçük zerdal� ağacım

& Ş�md� okşar haf�f haf�f rüzgâr

Küçük zerdal� ağacım

' Daha mav�yd� damarların

Küçük zerdal� ağacım

Yüklem f��lden veya �s�mden oluşab�l�r.

Buna göre aşağıdak� cümleler�n hang�s�nde

farklı türde b�r yüklem kullanılmıştır?

$ Arjant�nl� gezg�n, b�s�klet�yle tüm dünyayı gez�-

yor.

% Robotlar, 2040’larda �nsanlardan ayırt ed�lemeyecek.

& İy� ve kal�tel� uyku �ç�n beslenmen�ze özen

göster�n�z.

' Hayat, başından sonuna sürpr�zlerle dolu b�r

yoldur.

Yüklem, k�p ve k�ş� ek� almış f��llerle ya da ek f��l

almış �s�m soylu sözcüklerle oluşturulan öged�r. İş,

oluş ya da durum b�ld�rerek b�r yargıyı ortaya koyar. B�r cümlen�n yüklem� tek b�r kel�meden oluşab�leceğ� g�b� kalıplaşmış �fadeler veya tamlamalar

yoluyla b�rden çok kel�meden de meydana geleb�-

l�r.

Buna göre,

, Geçm�şte �nsanların bulundukları boylamı bel�rleme çabalarının sonuç vermes� çok daha uzun

vak�t alıyordu. (II) B�l�m �nsanları uzun süre boylamın bel�rlenmes� �ç�n çaba harcadı. (III) Problem�-

n�n çözümünü gökc�s�mler�n hareketler�n� tak�p

etmek olab�leceğ�n� düşünüyorlardı. (IV) Ancak

den�zde zamanı ölçmeye yarayan mekan�k b�r

saat, 17. ve 18. yüzyılın bu en zorlu b�l�msel problem�n�n çözümüydü.

Met�ndek� numaralanmış cümlelerden hang�-

s�nde yüklem yanlış �şaretlenm�şt�r?

A) I B) II C) III D) IV

KONU: CÜMLENİN ÖGELERİ 1

S�vas İl M�ll� Eğ�t�m Müdürlüğü

TEST 17

44

8.

I. Prat�ğe geçmey� başarab�len düşünceler gelecektek� başarının en büyük anahtarıdır.

II. Çam ağaçları, d�kenl� teller ve aydınlatma ışıkları �le çevr�lm�ş b�r kulüben�n �ç�ndey�z.

III. Hayatta k�m� zaman başkalarının b�lg� ve deney�mler� b�zlere yol göster�r.

IV. Doğu ve Batı kültürler�nden sentezlenerek ortaya çıkarılan benzers�z b�r eğ�t�m pol�t�kasıdır.

Numaralanmış cümlelerle �lg�l� aşağıdak�lerden hang�s� söylenemez?

A) I. cümlen�n öznes� b�rden çok sözcükten oluşmuştur.

B) II. cümle sadece özne ve yüklemden oluşmuştur.

C) III. cümlen�n yüklem� b�r söz grubudur.

D) IV. cümle sadece yüklemden oluşmuştur.

9.Karagöz ve Hac�vat, der�den kes�len �nsan ve d�-

ğer varlık f�gürler�n�n ışıklandırılmış b�r perde üzer�ne yansıtılması �le meydana get�r�len b�r gölge

oyunudur.

Bu cümlen�n yüklem� aşağıdak�lerden hang�-

s�nde doğru ver�lm�şt�r?

A) Işıklandırılmış.

B) b�r gölge oyunudur.

C) b�r perde üzer�ne yansıtılması �le meydana

get�r�len b�r gölge oyunudur.

D) der�den kes�len �nsan ve d�ğer varlık f�gürler�n�n

ışıklandırılmış b�r perde üzer�ne yansıtılması

�le meydana get�r�len b�r gölge oyunudur.

10.

x Yüklem, cümlede yargıyı üzer�nde taşıyan kel�-

me ya da kel�me grubudur.

x B�r f��l k�p ve k�ş� ek� alarak yüklem olab�l�r.

x İs�m soylu b�r kel�me ek-f��l (-�d�, -�m�ş, -d�r)

alarak yüklem olab�l�r.

x Cümlede Ls�m tamlamaları, sıfat tamlamaları,

dey�mler, �k�lemeler ve b�rleş�k f��ller g�b� kel�me

grupları parçalanmaz.

Yukarıdak� açıklamalara göre aşağıdak� cümlelerde altı ç�z�l� yüklemlerden hang�s� yanlış

göster�lm�şt�r?

A) Hollanda sokakları ressamların b�nalara yaptıkları res�mlerle d�kkat çek�yor.

B) Öğretmenler, akadem�k anlamda ger�de kalmış öğrenc�ler�n can suyudur.

C) Havacılıkla �lg�lenen �nsanlar, ayakları yere

basmayan b�rer dehadırlar.

D) Dünden ber� ev�m�z�m bahçe duvarını onarmaya çalışan babama yardım ett�m.

11.

 Gerçek özne, yüklem�n b�ld�rd�ğ� yargıyı gerçekleşt�ren özned�r. Yüklemle bağlantılı olarak

cümlede açık açık bel�rleneb�len özne türüdür.

 Sözde özne, yüklem�n b�ld�rd�ğ� yargıyı gerçekleşt�ren bell� değ�lse kullanılan özned�r.

Yüklemde “-l,-n” ekler�nden b�r� bulunur. Bu

durumdak� cümlelerde gerçek özne bulunmadığı �ç�n �şten etk�lenen öge özne görev�n� üstlen�r.

Yukarıdak� açıklamalara göre aşağıdak� cümleler�n hang�s�n�n öznes� farklıdır?

A) Devasa boyuttak� otel�n tem�zl�ğ� �k� günde yapıldı.

B) Şüphel� bulunan paket kontrollü b�r şek�lde patlatıldı.

C) Geçen yıl yapılan LGS’de grup hal�nde kopya

çek�lm�ş.

D) Düğüne g�tmeye hazırlanan çocuk b�r güzel süslend�.

KONU: CÜMLENİN ÖGELERİ 1

S�vas İl M�ll� Eğ�t�m Müdürlüğü

TEST 17

45

1.Yer tamlayıcısı (dolaylı tümleç); cümlede yönelme, bulunma, ayrılma b�ld�ren ve yüklem� yer anlamıyla tamamlayan öged�r.

Buna göre aşağıdak� cümleler�n hang�s�nde

yer tamlayıcısı kullanılmıştır?

A) Dünyadak� bütün �nsanlar barış �ç�nde yaşamalıdır.

B) Proje görev�m�n büyük kısmını dün akşamdan

b�t�rd�m.

C) Zor durumda kalanlara hep�m�z yardım etmel�-

y�z.

D) Sözümü kesmeden ben� d�nlemen� �st�yorum.

2.“Paranın ger� kalan kısmıyla da cam�n�n hasırlarını, k�l�mler�n�, yanına koyacağı büyük saat� ve duvarlara asacağı yazı levhalarını, tedar�k etm�şt�.”

Yukarıda cümlen�n nesnes� aşağıdak� cümleler�n hang�s�nde doğru ver�lm�şt�r?

A) kand�ller�n�

B) duvarlara asacağı yazı levhalarını

C) yanına koyacağı büyük saat� ve duvarlara asacağı yazı levhalarını

D) cam�n�n hasırlarını, k�l�mler�n�, yanına koyacağı

büyük saat� ve duvarlara asacağı yazı levhalarını

3.Üç adımlık mesafe kazıldıktan sonra Enes Usta,

yerler�n� tam olarak bel�rlemek �ç�n yukarı doğru

b�r geç�t açmaya karar verd�.

Bu cümlen�n öge d�z�l�ş� aşağıdak�lerden hang�s�nde ver�lm�şt�r?

A) Özne / zarf tümlec� / zarf tümlec� / yer tamlayıcısı / yüklem

B) Zarf tamlayıcısı / özne / zarf tamlayıcısı / yer

tamlayıcısı / yüklem

C) Özne / nesne / zarf tamlayıcısı / yer tamlayıcısı / yüklem

D) Zarf tamlayıcısı / özne / zarf tamlayıcısı / zarf

tamlayıcısı / yüklem

4.“Bu güzel kalem� nereden aldın?”

Bu soruya ver�len cevap cümlen�n hang� öges�

olur?

A) Özne B) Nesne

C) Yer Tamlayıcısı D) Zarf Tümlec�

5.Aşağıdak� cümleler�n hang�s�nde zarf tümlec�

yoktur?

A) Kampta gecey� uyuyarak geç�receğ�z.

B) Yarın sabah erkenden yola çıkab�l�r�z.

C) B�z�mle gel�rsen�z pek sev�neceğ�z.

D) B�z de bu gez�ye katılacağız.

6.Aşağıdak� cümleler�n hang�s�nde “hem… hem”

bağlacı nesne olan sözcükler� b�rb�r�ne bağlamıştır?

A) Hem ev�n� hem arkadaşlarını özled�.

B) Hem annes�ne hem babasına para gönderd�.

C) Hem geld� hem çocuklarını get�rd�.

D) Hem parası hem �t�barı vardı.

B�r cümlede özne tek kel�meden oluşab�leceğ� g�b�

b�r sözcük grubundan da oluşab�l�r. Örneğ�n ‘’ Sel�m’�n çantası yere düştü.’’ Fümles�nde özne olan ‘’

Sel�m’�n çantası’’ b�r tamlamadır ve özne sözcük

grubundan meydana gelm�şt�r.

Buna göre aşağıdak�lerden hang�s�nde özne

sözcük grubundan oluşmuştur?

$ Ülkes�ne döner dönmez kend� adını taşıyan b�r

t�yatro meydana get�rm�şt�r.

% Edeb�yat anlayışını h�çb�r dönem değ�şt�rmeyen etk�ley�c� ve merak uyandırıcı b�r şa�rd� o.

& Eserler�n� oluştururken da�ma gözlem ve gerçekç�l�k kavramlarını ön plana çıkarırdı.

' Fransa’da eğ�t�m görmüş ve Batı edeb�yatını

savunan sanatçımız, dönem�n�n öncü �s�mler�nden b�r�d�r.

KONU: CÜMLENİN ÖGELERİ 2

S�vas İl M�ll� Eğ�t�m Müdürlüğü

TEST 18

46

8.(I) Ahmet Muh�p Dıranas t�yatro eserler� ve saf ş��r

anlayışı �le eserler yazmıştır. (II) Kend�s� saf ş��r

anlayışına aykırı olarak ş��rler�nde ölçü kullanmamıştır. (III) Gençl�k yıllarında, Sembol�st b�r şa�r

olan Baudela�re’n�n etk�s�nde kalmıştır. (IV) Eserler�nde düş dünyasının gücünü b�zlere sıkça �letm�şt�r.

Numaralanmış cümlelerden hang�ler� aynı öge

sayısına sah�pt�r?

A) I ve II B) I ve IV

C) II ve III D) II ve IV

9.

I. Toplu yaşam alanlarında kurallar koymak, yaşanab�lecek problemler� engeller.

II. Okuma kültürünün gel�şmes� �ç�n öncel�kle çocukların hayal dünyaları gel�şmel�d�r.

III.B�r tüccarın başarısının müşter�ler�ne gülümsemes�nden kaynaklandığını h�çb�r zaman unutmamalıyız.

IV. Dünyaca ünlü yazar, felsefen�n b�l�mden ayrı

b�r dal olmadığını yen� yen� anlamıştı.

Numaralanmış cümlelerden hang�s�nde altı

ç�z�l� bölüm nesne değ�ld�r?

A) I B) II C) III D) IV

10.Özne; yüklem�n b�ld�rd�ğ� �ş� yapan, yüklem�n b�ld�rd�ğ� durumu üzer�ne alan öged�r. Nesne �se

cümlede öznen�n yaptığı eylemden etk�lenen

öged�r. “Sefa marketten domates aldı.” cümles�nde alma �ş�n� yapan “Sefa” dır ve cümlen�n öznes�d�r. Sefa’nın alma �ş�nden etk�lenen �se

“domates” t�r ve cümlen�n nesnes�d�r.

Bu açıklamaya göre aşağıdak� cümleler�n

hang�s�nde “nesne” yanlış göster�lm�şt�r?

A) Ona aklının almayacağı kadar m�ras bıraktı.

B) Murat Bey, elmalı turtayı mükemmel yapar.

C) Dere kenarındak� yavru ceylan su �ç�yor.

D) Sınava az kaldığı �ç�n günlük yüz soru çözüyorum.

11.''-e,-de,-den'' hal ekler�n� alan her sözcük yer

tamlayıcısı değ�ld�r; bu ekler� alan sözcükler

''zaman, durum, neden'' g�b� anlamlar taşıdığında

“zarf tümlec�” olur.

Yukarıda ver�len açıklamaya göre aşağıdak�

cümlelerden hang�s�nde ''-e,-de,-den'' hal ekler�nden b�r�n� alan sözcük ya da sözcük grubu cümlen�n farklı b�r öges� olmuştur?

A) M�ll� Takım’ın maçını akşama TRT yayınlayacakmış.

B) Yaşlı adam, hastalığında sürekl� dert yanıyordu.

C) Sonbaharda tab�at egzot�k b�r görünüm kazanmıştı.

D) B�r gün adanın sah�l�ne gıda yüklü b�r tekne

dem�rled�.

12.Aşağıda yardımcı ögelerle �lg�l� ver�ler� �çeren

sütun graf�ğ� ver�lm�şt�r.

Reyyan, bu graf�ğe uygun b�r cümle kurmak �stemekted�r. Reyyan’ın kurduğu cümle şu şek�lded�r:

Borçlarını ödemek �ç�n b�r akşamüstü çok sevd�ğ�

bu şehr� ara yollardan �stemeye �stemeye terk

ett�.

Reyyan’ın kurduğu cümlede graf�kte ver�len

ögeler�n hang�s�yle �lg�l� b�r yanlışlık vardır?

A) Zarf tümlec� C) Dolaylı tümleç

B) Bel�rt�l� nesne D) Bel�rt�s�z nesne

KONU: CÜMLENİN ÖGELERİ 2

S�vas İl M�ll� Eğ�t�m Müdürlüğü

TEST 18

47

1.“ İnsan kötülemekten hoşlanan bazı komşularımız, b�lhassa o huysuz keç�n�n sah�b� İbrah�m

Bey, bu saat� ahşap b�r mesc�tten get�rd�ğ�n� �dd�a

ederd�.”

Yukarıdak� cümlede ara söz hang� ögen�n açıklayıcısı olarak kullanılmıştır?

A) Bel�rt�l� nesne B) Özne

C) Yer tamlayıcısı D) Zarf tamlayıcısı

2.Yüklem� çek�ml� f��l olan cümlelerde vurgu yüklemden b�r öncek� öge üzer�nded�r.

Buna göre aşağıdak� cümleler�n hang�s�nde

farklı b�r öge vurgulanmıştır?

A) B�r�nc� sınıf öğrenc�ler� bahçede çember çev�r�-

yor.

B) Yen� açılan mağazadan kend�me güzel b�r

gömlek aldım.

C) Az önce �nternetten s�par�ş verd�ğ�m yemek

geld�.

D) Solotürk dün sabah b�zlere eşs�z b�r göster�

sundu.

3.Ara söz b�r ögen�n açıklayıcısı olarak kullanıldığı

g�b� herhang� b�r ögen�n açıklayıcısı olmadan bağımsız b�r şek�lde de kullanılab�l�r.

Aşağıdak� cümleler�n hang�s�nde ara söz veya

ara cümle herhang� b�r ögen�n açıklayıcısı

olarak kullanılmamıştır?

$ Bununla beraber Sabr�ye Hanım, bu gerçekten

olur şey değ�ld�, bu kuralı bozmayı başarmıştı.

% Ne yazık k� �k� baldızım, müz�k meraklısı �le güzell�k kral�çes�, kızın ç�rk�n olduğuna �nanPÕúWÕ

& İlker Bey üç gün sonra, sınavın açıklandığı

gün, a�les�yle b�rl�kte şeh�r dışına çıkacağını

söyled�.

' Üst kat komşumuzu, Mustafa Bey ve Fatma

Hanım’ı, sık sık z�yaret eder; onlarla uzun uzun

sohbet ederd�k.

4.Aşağıdak� cümleler�n hang�s�nde ara söz nesne görev�nde kullanılmıştır?

A) Üst kattak�ler, El�f Hanım ve İlke Hanım, akşama b�ze gelecek.

B) Mete Alp; yan odaya, m�saf�r odasına, sess�zce saklanmaya g�tt�.

C) Kağan gördükler�n�, gözler�n� yaşartan olayı,

sak�n sak�n anlattı.

D) Yanında oturan adamla, saçı sakalı karışmış

adamla, konuşmadı.

5.Aşağıdak� cümleler�n hang�s�nde ara söz dolaylı tümleç görev�nde kullanılmıştır?

A) Ses, kulağın duyab�ld�ğ� t�treş�m, oyuncuyu

başarıya ulaştıran b�r araçtır.

B) K�tap okuyanlardan b�r�, Öğretmen Bek�r Bey,

yer�nden kalktı.

C) Yaşlı adam onu, kara kuru çocuğu, ağlayarak

göğsüne sıkıca bastırdı.

D) S�vas’tak� evler�ne, özlem�n� çekt�kler� yere,

her yaz g�derlerd�.

6.Aşağıdak� cümleler�n hang�s�nde özne vurgulanmaktadır?

A) Onların evlen�p yuva kurmalarına b�z yardımcı

olduk.

B) H�ç k�mse yarının neler get�receğ�n� ş�md�den

b�lemez.

C) İk� gündür küçük çocuk sabaha kadar gözünü

kırpmamıştı.

D) B�ze gel�rken sağdak� ç�çekç�den sonra �lk sokağa sapacaksın.

7.Aşağıdak� soru cümleler�n�n hang�s� farklı b�r

ögey� buldurmaya yönel�kt�r?

A) Dün akşam ben� nereden aradın?

B) S�vas gez�s�ne k�m �le g�d�yorsunuz?

C) Uzun zamandır ben� neden aramıyorsun?

D) Sınavdak� bu zor soruları nasıl çözdün?

KONU: CÜMLENİN ÖGELERİ 3

S�vas İl M�ll� Eğ�t�m Müdürlüğü

TEST 19

48

8.Yüklem� f��l olan cümlelerde vurgu, yüklemden öncek� ögeded�r. Örneğ�n ‘’Garson, s�par�şler� get�rd�.’’ cümles�nde ‘get�rd�’ yüklem� f��l olduğu �ç�n

vurgulanan öge ‘s�par�şler�’ sözcüğü yan� bel�rt�l�

nesned�r.

Buna göre,

I. �lk Avrupa kupasını

II. kazandırdı

III.Arsenal’� yenerek

IV.vatanımız Türk�ye’ye

V. 2000 yılında

VI.Galatasaray Spor Kulübü

sözler�yle yer tamlayıcısının vurgulandığı kurallı b�r cümle oluşturulduğunda doğru sıralama aşağıdak�lerden hang�s� olur?

A) I – V – III – IV – VI – II

B) I – V – VI – IV—III – II

C) VI – I – III – IV – V – II

D) VI – V – III – I – IV – II

9.Yüklem� �s�m ya da �s�m soylu kel�melerden oluşan

cümlelerde vurgu yüklem�n kend�s�d�r. Örneğ�n

‘’Karşıdak� da�re k�ralıkmış.’’ cümles�nde yüklem

‘k�ralıkmış’ �sm� olduğu �ç� vurgulanan öge yüklemd�r.

Buna göre aşağıdak�lerden hang�s�nde vurgulanan öge yüklemd�r?

A) Memleket�nden müjdel� haber� alınca g�deceğ�

yere daha erken varmış.

B) Türkler�n uluslararası yarışmalarda en çok

madalya aldığı branş güreşm�ş.

C) 1071 yılında Malazg�rt Ovası’nda dönem�n en

güçlü �k� devlet� savaşmış.

D) Genç adam geleceğe da�r kend�ne ver�len

sözlere tüm kalb�yle güvenm�ş.

10.

I. El�ndek� kartona, sır küpünü andıran kutuya,

herkes d�kkatle bakıyordu.

II. Peronda bekleyen yolcuları, memleket�ne g�decek �nsanları, otobüse b�nmeler� �ç�n uyardılar.

III.Paragraf soruları, sınavın en zor bölümü, eley�-

c� olması yönüyle d�kkat çeker.

IV.Şehr�n en kalabalık yer�, çarşıdak� alışver�ş

merkez�, bugün adeta s�nek avlıyordu.

Yukarıdak� cümleler�n�n hang�s�nde ara söz,

nesnen�n açıklayıcısı durumundadır?

A) I B) II C) III D) IV

11.Aşağıdak� cümlelerde geçen ara sözlerden

hang�s� “farklı b�r ögen�n” açıklayıcısı durumundadır?

A) Arkadaşım, hayatımda en çok değer verd�ğ�m

�nsan, son yapılan sınavda başarılı oldu.

B) K�tap okumak, beyn� gel�şt�ren en öneml� akt�-

v�te, her şeyden öneml� görülmel�d�r.

C) Kend� doğal ortamında yaşayan maymun –

ormanın maskotu – avcılar tarafından vurulmuş.

D) Mete Gazoz; ülkem�z� ol�mp�yatlarda, dört

yılda b�r yapılan büyük turnuvada, tems�l ett�.

12.

 İs�m cümleler�nde vurgu her zaman yüklem�n

kend�s�nded�r. Cümlen�n kurallı veya devr�k olması durumu değ�şt�rmez.

 F��l cümleler�nde vurgulanan öge yüklem�n hemen önündek� öged�r. Yüklem en başta �se yüklem�n kend�s� vurgu olur.

Ver�len b�lg�lere göre aşağıdak� cümleler�n hang�s�nde vurgulanan öge farklıdır?

A) B�lmezd�m şarkıların bu kadar güzel olduğunu.

B) Ne güzel komşumuzdun sen Fahr�ye abla.

C) Bayrakları bayrak yapan üstündek� kandır.

D) Ağır ağır çıkacaksın bu merd�venlerden.

KONU: CÜMLENİN ÖGELERİ 3

S�vas İl M�ll� Eğ�t�m Müdürlüğü

TEST 19

49

Aşağıdak� cümleler�n hang�s� ögeler�ne yanlış

ayrılmıştır?

$ 1912 / yılı hayatımın en ıstıraplı yıllarından

b�r�yd�.

% İstanbul’a döndüğüm zaman / şehr�, �nsanlarını / değ�şm�ş / buldum.

& Zehra/ ş�r�n, saf ve her şeyden evvel �y� b�r

�nsandı.

' Öncek� senen�n Ramazan Bayramı / eve /

h�çb�r akraba / uğramadı.

Aşağıdak� cümlelerden hang�s� öge sayısına

göre d�ğerler�nden farklıdır?

$ Otuz yaşlarında haf�f sarı esmer uzun boylu

genç b�r adamdı.

% Büyük, dalgın bakışlı çok s�yah gözler� vardı.

& Son derece sev�ml� �r� yapılı güzel b�r adamdı

yen� komsumuz.

' Murat’ın b�r başka huyu da hayatını g�zlemes�yd�.

Aşağıdak� cümlelerden hang�s� özne, nesne,

zarf tümlec� ve yüklemden oluşmaktadır?

$ O basketbol maçını ben evde �zlem�şt�m.

% Güreş m�ll� takımımız haftaya Rusya’ya g�decek.

& İk� büyük takımımız arasındak� maç berabere

b�tt�.

' Takım arkadaşım attığım topu hemen yakaladı.

4.Aşağıdak� cümleler�n hang�s�nde ögeler� ayırmada yanlışlık yapılmıştır?

A) H�çb�r şey söylemeden / ben� / d�nl�yordu.

B) Ev� / gezd�ğ�m zaman / tahm�nler�m�n doğru

olduğunu anladım.

C) Den�zden döndüğümüz zaman / gece / epey /

�lerlem�şt�.

D) Kadınlar / durup durup / çocuklarına / bakıyorlardı.

5.Aşağıdak� cümlelerden hang�s� dolaylı tümleç

ve yüklemden oluşmaktadır?

A) Vapurun gelmes�n� bekleyen gençlerden b�r�ne

yaklaştı.

B) Köydek� tepey� aşınca gördüğümüz manzara

b�z� şaşırttı.

C) Lapa lapa yağan karın verd�ğ� mutlulukla koşmaya başladı.

D) Pol�s, arkadaşımın üstündek� yırtık kazağa

ters ters baktı.

6.(I) Ölü Canlar romanın başkahramanı Ç�ç�kov,

kısa yoldan zeng�n olmanın planlarını yapan b�r

sahtekârdır. (II) Bunun �ç�n kayıtlara geç�r�lmem�ş

ölüler�n peş�ne düşmüştür. (III) Bu kayıtsız ölüler�,

kend� dey�m� �le ölü canları, para �ç�n satışa çıkarır. (IV) Dönem�n Rusya’sına ve bozuk düzen�ne

get�r�lm�ş en başarılı eleşt�r�d�r bu eser.

Parçadak� numaralanmış cümlelerle �lg�l� aşağıdak�lerden hang�s� söylenemez?

A) I. cümle sadece özne ve yüklemden oluşmuştur.

B) II. cümlede yer tamlayıcısı vurgulanmıştır.

C) III. cümlede ara söz nesnen�n açıklayıcısıdır.

D) IV. cümlede vurgulanan öge yüklemd�r.

7.“Büyük Sultan Gaznel� Mahmut b�r gez�s� sırasında Ayaz adında, kend� hâl�nde b�r köylü �le karşılaşmış.”

Aşağıdak� cümlelerden hang�s� yukarıdak�

cümlen�n öge d�z�l�ş� �le aynıdır?

A) Sultan saraya geld�kten sonra ona en güzel

kıyafetler� hed�ye etm�ş.

B) Sultanın adamı hemen yanına otuz k�ş� daha

almış.

C) Adamlar, büyük üm�tlerle odanın kapısına gelm�şler.

D) Sultan, düşünceler�nde haklı çıkmaktan dolayı

çok mutlu olmuş.

KONU: CÜMLENİN ÖGELERİ 4

S�vas İl M�ll� Eğ�t�m Müdürlüğü

TEST 20

50

11.Gençken h�çb�r şey� �sted�ğ� g�b� g�tmeyen adam,

geleceğ�n� düşündüğü �ç�n artık etl�ye sütlüye

karışmıyordu.

Bu cümlen�n ögelere ayrılmış hal� aşağıdak�-

lerden hang�s�d�r?

A) Zarf tamlayıcısı – Özne –Yer tamlayıcısı --

Yüklem

B) Özne – Zarf tamlayıcısı – Zarf tümlec� --

Yüklem

C) Zarf tamlayıcısı – Özne – Zarf tamlayıcısı --

Yüklem

D) Özne – Zarf tamlayıcısı – Yer tamlayıcısı –

Yüklem

KONU: CÜMLENİN ÖGELERİ 4

TEST 20

8.Pazar sabahında ana kamptan Everest z�rve tırmanışı başladı. Buzulu rahat geçerek öğle saatler�

I

ne doğru �k�nc� kamp yer�ne vardık. Burada b�r gece d�nlend�k ve ertes� gün yen�den �lk kamp yer�-

II III IV

m�ze döndük.

Bu met�ndek� altı ç�z�l� ögeler�n türler� aşağıdak�ler�n hang�s�nde doğru ver�lm�şt�r?

I II III

IV

A)

Özne Yer tamlayıcısı Zarf tamlayıcısı Yer tamlayıcısı

B)

Nesne Zarf tamlayıcısı Yer tamlayıcısı Zarf tamlayıcısı

C)

Özne Yer tamlayıcısı Zarf tamlayıcısı Zarf tamlayıcısı

D)

Nesne Zarf tamlayıcısı Zarf tamlayıcısı Yer tamlayıcısı

D Y

Q

Hayat, g�tg�de artan acıların toplamı demekt�r.

Yüklem, �çer�s�nde f��l�ms� olan b�r söz

öbeğ�nden oluşmuştur. X

W

Allah, çalışana hakkını er geç tesl�m eder. İk�leme cümlede dolaylı tümleç görev�nde kullanılmıştır. X

&

Genc�n çekt�ğ� sıkıntılar, �ler�de ona yol gösterd�.

Cümlede bulunan bütün ögeler söz

öbeğ�nden oluşmaktadır. X

é

Bugünümüzü şek�llend�ren, geçm�ş�n b�r�k�-

m�d�r.

Cümlede temel ögeler dışında da ögeler kullanılmıştır. X

10.Ülken�n bütün şeh�rler�n�, kasabalarını, köyler�n�

gezm�şt� Poyraz. (ll) G�tt�ğ� yerlerde h�kâyes� olan

her şey�, dağı taşı, çeşmey�, �k�nc�s� olmayan mesleğ�n sah�pler�n� d�nlem�şt�. (lll) Gezmey�, yen�

h�kâyeler d�nlemey� çok severd�. (IV) İlerde torunlarına anlatacağı yüzlerce h�kâyes� vardı.

Numaralanmış cümlelerdek� altı ç�z�l� bölümlerden hang�s� cümlen�n farklı b�r öges�d�r?

A) I B) II C) III D) IV

9.Aşağıdak� tabloda cümlelerle �lg�l� yapılan yorumlar doğru-yanlış kısmına �şaretlenm�şt�r.

Buna göre tablonun hang� bölümünde hata yapılmıştır?

A) Q B) W C) & D) é

51

KurslardaÖğretiminPlanlanmasıveRehberlikteÜstünleşme

52

Ünite

6.

53

1.

 Yön b�ld�ren sözcükler özel b�r �s�mden önce geld�ğ�nde �lk harfler� büyük yazılır.

 Yön b�ld�ren sözcükler özel b�r �s�mden sonra

geld�ğ�nde �lk harfler� küçük yazılır.

 Düşünce, hayat tarzı, pol�t�ka vb. anlamlar b�ld�rd�ğ�nde doğu ve batı sözler�n�n �lk harfler� büyük

yazılır.

Buna göre aşağıdak�lerden hang�s�nde yön

b�ld�ren sözcüklerle �lg�l� b�r yazım yanlışı yapılmıştır?

A) Geçt�ğ�m�z yıl Doğu Türk�stan’da yapılan kazı

çalışmalarında �lk Türk topluluklarına da�r �zler

bulundu.

B) Günümüz felsef� akımlarının neredeyse tamamı Batı’nın Doğu’ya �lham veren kaynaklarıdır.

C) Ülkem�z�n Doğu kes�mler� gün geçt�kçe köy yaşamından kent yaşamına doğru yönelmekted�r.

D) Coğraf� olarak Güney Amer�ka �le Kuzey Amer�-

ka’nın �kl�m farkı yaşaması mümkün görünmüyor.

2.Büyük harfler�n bazı kullanım alanları aşağıda ver�lm�şt�r:

 Kurum, kuruluş ve kurul adlarının her kel�mes�

büyük harfle başlar.

 Cümle �ç�nde özel adın yer�ne kullanılan makam

veya unvan sözler� büyük harfle başlar.

 K�tap, derg�, gazete ve sanat eserler�n�n (tablo,

heykel, beste vb.) her kel�mes� büyük harfle başlar ancak özel ada dâh�l olmayan gazete, derg�,

tablo vb. sözler büyük harfle başlamaz.

 Ulusal, resmî ve d�nî bayramlarla anma ve kutlama günler�n�n adları büyük harfle başlar.

Bu kurallara göre aşağıdak� cümleler�n hang�-

s�nde yazım yanlışı vardır?

A) S�vas’ın gel�ş�m� �ç�n hayat� önem taşıyan proje bu sabah Val� tarafından onaylanmıştı.

B) Bütün öğrenc�ler Öğretmenler Günü dolayısıyla okulun kapısında heyecan �ç�nde bekl�yordu.

C) M�ll� Savunma Ün�vers�tes�, profesyonel savunma s�stemler�n�n ülkem�ze kazandırılmasına öncülük yapmaktadır.

D) Hal�de Ed�p Adıvar’ın Ateşten Gömlek Romanı

gerçekç�l�k akımıyla yazılmış en başarılı eserlerdend�r.

3.Büyük harfler�n bazı kullanım alanları aşağıda ver�lm�şt�r.

 İk� noktadan sonra gelen cümleler büyük harfle

başlar fakat �k� noktadan sonra cümle ve özel ad

n�tel�ğ�nde olmayan örnekler sıralandığında bunlar büyük harfle başlamaz.

 Yer adlarında �lk �s�mden sonra gelen ve den�z,

neh�r, göl, dağ, boğaz vb. tür b�ld�ren �k�nc� �s�mler büyük harfle başlar.

 Tar�h� olay, dönem, çağ ve dev�r adları büyük

harfle başlar.

 K�tap, makale, t�yatro eser�, kurum adı vb. özel

adlarda yer alan kel�meler�n �lk harfler� büyük

yazıldığında “ve, �le, ya, veya, yahut, k�, da, de”

sözler�yle “mı, m�, mu, mü” soru ek� küçük harfle

yazılır.

Bu kurallara göre aşağıdak� cümleler�n hang�-

s�nde yazım yanlışı vardır?

A) Yıldız Sarayı, Osmanlı’nın en öneml� m�mar�

yapılarındandır, bu saray II. Abdülham�t dönem�nde devlet�n merkez� olarak kullanılmıştır.

B) Em�r, geleceğ� �le �lg�l� yen� kararlar almıştı: Yapay zeka uzmanlığı alanında kend�n� gel�şt�rmek ve bu alana yen�l�kler get�rmek �st�yordu.

C) Edeb�yatımızda sahnelenen �lk t�yatro eser�

olan Vatan yahut S�l�stre adlı dört perdel�k oyun

1872 yılında Namık Kemal tarafından kaleme

alınmıştır.

D) Kaynak noktası S�vas olan ve b�rçok şeh�rden

geçen Kızılırmak Nehr� taşıdığı alüvyonlarla

Karaden�z’de ver�ml� b�r delta ovası oluşturmuştur.

4.Aşağıdak� cümleler�n hang�s�nde büyük harfler�n kullanımı �le �lg�l� yazım yanlışı yapılmıştır.

A) İstanbul’da bulunan Galata Köprüsü 14 N�san

1912'de açıldı.

B) S�vas’ta bulunan Yağdonduran geç�d� öneml�

b�r ulaşım noktasıdır.

C) Aşık Veysel Şarkışla �lçes�n�n S�vr�alan köyünde dünyaya gelm�şt�r.

D) Yarın akşam Doğu Anadolu Bölges�’nde kuvvetl� yağış beklen�yor.

KONU: YAZIM KURALLARI 1

S�vas İl M�ll� Eğ�t�m Müdürlüğü

TEST 21

54

5.

 Üleşt�rme sayıları rakamla değ�l yazıyla bel�rt�l�r.

 Adları sayılardan oluşan oyun �s�mler� b�t�ş�k yazılır.

 Saatlere ek get�r�rken tam saat kullanılmış �se

dak�ka kısmına göre değ�l, saat kısmına göre ek

get�r�l�r.

 İk� noktadan sonra cümle ve özel ad n�tel�ğ�nde

olmayan örnekler sıralandığında bunlar büyük

harfle başlamaz.

Yukarıdak� açıklamalara göre aşağıdak� cümleler�n hang�s�nde sayıların yazımıyla �lg�l� yanlışlık yapılmıştır?

A) Halı saha maçımız yarın 15.00’da başlayacak.

B) Bu hafta çözeceğ�m soruları sek�zer sek�zer

grupladım.

C) Son oynadığımız yüzb�r oyununu arkadaşım

kazandı.

D) Masanın üzer�nde neler yoktu k�: k�taplar, derg�ler, kalemler…

6.

 Yön adları “yön b�ld�rd�ğ�nde” �lk harfler� küçük

yazılır.

 Yön adları; düşünce, hayat tarzı, pol�t�ka vb. anlamlar b�ld�rd�ğ�nde �lk harfler� büyük yazılır.

Bu açıklamalara göre aşağıdak� cümleler�n

hang�s�nde yazım yanlışı yapılmıştır?

A) Kamp alanının kuzey�ne doğru uzanan yemyeş�l b�r ırmak vardı.

B) S�vas’ı güneye bağlayan geç�d�n yapımına b�r

süre ara ver�ld�.

C) Türk�ye, doğusu ve batısı �le tam b�r kültür moza�ğ� oluşturur.

D) Bölgen�n kuzey�nde ve doğusunda ş�ddetl� kar

yağışı beklen�yor.

Özel adalara bağlı sanlar, sıfatlar ve takma adlar

büyük harf �le başlar. Akrabalık �l�şk�s� b�ld�ren unvanlar �se küçük harf �le başlar. Aşağıdak�lerden

hang�s�nde kurala uyulmadığı �ç�n yanlışlık

yapılmıştır?

$ Doktor Murat bey az önce amel�yata g�rd�.

% Dava �ç�n Avukat Zehra �le tekrar görüştük.

& Annemler, Özge halama çay �çmeye g�tt�ler.

' Ş�rket�, YasHPLQ+DQÕP ve a�les� bu sene satın

aldı.

8.(l) Osmanlı İmparatorluğu’nun yönet�ld�ğ� dört

merkez vardı. (ll) Bu merkezlerden en öneml�ler�nden b�r� de Topkapı Sarayı müzes�yd�. (lll) 1994

yılından ber� z�yarete açık olan müzede Yıldız

Porselen fabr�kasının ürünler�n� dah� görme

�mkânınız var. (IV) Üç müzen�n b�r arada bulunduğu saray dört mevs�m z�yaretç�ler�n� ağırlıyor.

Yukarıda numaralandırılmış cümleler�n hang�-

ler�nde büyük harfler�n yazımıyla �lg�l� yanlışlık

yapılmıştır?

A) I- ll B) II-III C) I-IV D) III-IV

9.Aşağıdak� cümleler�n hang�s�nde sayıların yazımıyla �lg�l� b�r yanlışlık yapılmıştır?

A) Bahçes�ne d�kt�ğ� �k� yüz ell� ağacın bakımını

özenle yaptı.

B) Matemat�k öğretmen� sınıfa 3’er 3’er saymayı

ödev olarak verd�.

C) Beğend�ğ� kıyafetler �ç�n 15 metre kumaş alması gerek�yordu.

D) Odasının 6’ncı katta olması z�yarete g�denler�

zorluyordu.

10.Aşağıdak� cümleler�n hang�s�nde yönler�n yazımı �le yanlışlık yapılmıştır?

A) Ege Bölges�’n�n kuzey kes�mler�nde kar yağışı beklen�yor.

B) S�vas ülkem�z�n batısı �le doğusunu b�rb�r�ne

bağlayan b�r noktadadır.

C) Bu olay karşısında batı meden�yetler�n�n gerçek yüzü ortaya çıktı.

D) Bu fıstıklar Güney Amer�ka’dan ülkem�ze �thal

ed�l�yor.

11.Aşağıdak� cümleler�n hang�s�nde büyük harfler�n kullanımı �le �lg�l� b�r yanlışlık yapılmıştır?

A) Günbatısından esen lodos den�zc�ler� ted�rg�n

ett�.

B) Doğu Anadolu’da karasal �kl�m görülmekted�r.

C) Kanada, Kuzey Amer�ka’nın en büyük ülkes�-

d�r.

D) Türk�ye’n�n Kuzey� yıl boyu yağış almaktadır.

KONU: YAZIM KURALLARI 1

S�vas İl M�ll� Eğ�t�m Müdürlüğü

TEST 21

55

1.

 Büyük harflerle yapılan kısaltmalara get�r�len

eklerde kısaltmanın son harf�n�n okunuşu esas

alınır.

 Küçük harflerle yapılan kısaltmalara get�r�len

eklerde kel�men�n okunuşu esas alınır.

 Kısaltması büyük harflerle yapıldığı hâlde kel�-

me g�b� okunan kısaltmalara get�r�len eklerde

kısaltmanın okunuşu esas alınır.

Buna göre aşağıdak�ler�n hang�s�nde kısaltmaların yazımıyla �lg�l� b�r yanlışlık yapılmıştır?

A) Akşam oynanan maçta kırmızı kart gören üç

oyuncu PFDK'ya sevk ed�ld�.

B) Traf�k yönetmenl�ğ�ne göre b�r kamyon 750

kg'ın üzer�nde yükü şehr�n �ç�nde taşıyamaz.

C) Ülkem�zde TAGEM'�n yaptığı çalışmalar doğrultusunda yen� tarım alanları kullanıma açıldı.

D) TÜİK'�n açıkladığı ver�lere göre kayısı, 2021

yılın da en çok �hraç ed�len ürün olmuştur.

2.Konya’nın Selçuklu dönem� eserler� arasında yer

alan Altınapa Hanı, kurak geçen yıllardak� görün

I II

tüsü �le d�kkat çek�yor. 1215'den günümüze ulaşan

III

yaklaşık 800 yıllık han hala sapasağlam ayakta.

IV

Yukarıdak� parçada numaralanmış �fadelerden

hang�s�nde yazım yanlışı vardır?

A) I B) II C) III D) IV

3.Aşağıdak�ler�n hang�s�nde tar�hler�n yazımı �le

�lg�l� b�r yanlışlık yapılmıştır?

A) 13 Ek�m Çarşamba günü S�vas’tan ayrılacağım.

B) Bu yıl 5 Haz�ran’da hep�m�z sınavda olacağız.

C) Her sene N�san’ın 23’ünde Çocuk Bayramı kutlanır.

D) 30 gün süren Eylül ayı en sevd�ğ�m aydır.

4.Z�ya Gökalp, Türkçülük akımının öncü �s�mler�nden b�r�d�r. 1876 yılının Mart ayında D�yarbakır’da

dünyaya gelen Gökalp, M�ll� Edeb�yat Dönem�nde

de en etk�n �s�mlerden olmuştur. 1908 yılında

memleket�nde Peyman Gazetes� �le yayıncılık hayatına �lk adımı atan Gökalp’�n düşünceler�n�n temel�nde Türk toplumunun kend�ne özgü ahlak� ve

kültürel değerler�yle, Batı'dan aldığı bazı değerler�

kaynaştırarak b�r senteze ulaşma çabası yatıyordu.

Bu met�nde aşağıdak�lerden hang�s� �le �lg�l�

yazım yanlışı yapılmıştır?

A) Bulunma durum ek� olan ‘’-da, -de’’n�n yazımı

B) Tar�hî olay, çağ ve dönem adlarının yazımı

C) K�tap, derg�, gazete ve sanat eserler�n�n yazımı

D) Bel�rl� b�r tar�h b�ld�ren ay ve gün adlarının yazımı

5.

 Küçük harflerle yapılan kısaltmalara get�r�len

eklerde “kel�men�n okunuşu” esas alınır.

 Büyük harflerle yapılan kısaltmalara get�r�len

eklerde “kısaltmanın okunuşu” esas alınır.

Yukarıdak� açıklamalara göre aşağıdak� cümleler�n hang�s�nde yazım yanlışı yapılmıştır?

A) Yen� yılla beraber TRT’de yepyen� belgeseller

yayına g�recek.

B) Böbreğ�nden çıkarılan taş üç mg’n�n üzer�nde

b�r ağırlıktaydı.

C) Alanında yaptığı başarılı çalışmalar sonucunda

İTÜ’ye davet aldı.

D) Cu’ın (bakır) kalayla �le tepk�meye g�rmes� sonucunda sert metaller elde ed�l�r.

6.Aşağıdak�ler�n hang�s�nde “m�/mı” yazımında

yanlışlık yapılmıştır?

A) Düğüne güzel m� güzel b�r elb�se �le katıldı.

B) G�rd�ğ�n sınavdan düşük not mu aldın?

C) Yapılacak olan p�kn�ğe Ayşe de gel m�yor.

D) Yarışmaya sen� m� ben� seçecekler, b�lm�yorum.

KONU: YAZIM KURALLARI 2

S�vas İl M�ll� Eğ�t�m Müdürlüğü

TEST 22

56

7.Vec�h� Hürkuş, 6 Ocak 1896 tar�h�nde İstanbul’da

doğar. İlk uçuş denemeler�ne eylül 1930’da başlayan Hürkuş, aynı on yılın sonlarına doğru adını

s�v�l havacılık tar�h�ne yazdırır. B�r mayıs günü

yaptığı havacılık göster�s� büyük b�r kalabalık tarafından tak�p ed�l�r. Apollo 11’�n uzaya fırlatıldığı

tar�h olan 16 Temmuz 1969 Salı günü hayata gözler�n� yumar.

Bu parçada bulunan yazım yanlışı, aşağıdak�-

lerden hang�s� yapılırsa düzelm�ş olur?

A) “6 Ocak 1896 tar�h�nde” �fades� yer�ne “6 Ocak

1896 Tar�h�nde” yazılırsa

B) “eylül 1930’da” �fades� yer�ne “Eylül 1930’da”

yazılırsa

C) “B�r mayıs günü” �fades� yer�ne “B�r Mayıs günü” yazılırsa

D) “16 Temmuz 1969 Salı günü” �fades� yer�ne “16

Temmuz 1969 salı günü” yazılırsa

8.Aşağıdak� cümleler�n hang�s�nde yazım yanlışı

yapılmıştır?

A) Türkçe ders�nde son konu olarak sf.ları

(sf:sıfat) öğrend�k.

B) Küçük çocuğun mas mav� gözler� ben� der�nden

etk�led�.

C) T.C. vatandaşı olmak �ç�n gerekl� tüm başvuruları yaptı.

D) MEB’e göre pandem� devam etse de okullar

açık kalmalı.

9.

 Büyük harflerle yapılan kısaltmalara get�r�len

eklerde �se kısaltmanın son harf�n�n okunuşu

esas alınır.

 Küçük harflerle yapılan kısaltmalara get�r�len

eklerde kel�men�n okunuşu esas alınır.

Aşağıdak� cümlelerden hang�s�nde bu kurala

uyulmamıştır?

A) D�k�len f�danlar 15 cm’y� geç�nce askıya aldık.

B) Yen� tanıştığı arkadaşı TRT’de �şe başlamış.

C) TDK’ de yapılan çalışmayla sözlük hazırlandı.

D) Elmaları pazardan kg’s� beş l�radan aldık.

10.

 Küçük harflerle yapılan kısaltmalara get�r�len

eklerde kel�men�n okunuşu esas alınır.

 Sonunda nokta bulunan kısaltmalarla üs �şaretl�

kısaltmalara gelen ekler kesmeyle ayrılmaz.

 Gelenekleşm�ş olan T.C. (Türk�ye Cumhur�yet�)

ve T. (Türkçe) kısaltmalarının dışında büyük

harflerle yapılan kısaltmalarda nokta kullanılmaz.

Yukarıda ver�len kısaltmaların yazımı �le �lg�l�

b�lg�lere göre hang�s�nde yazım yanlışı yapılmıştır ?

A) Buralarda arsanın m² ’s� �k� kat artış gösterd�.

B) Bu kel�meler�n anlamları �ç�n TTK’n�n sözlüğü

ne bakın.

C) Yarın İng.den b�z� bekleyen zorlu b�r sınavımız

var.

D) T.C. Sağlık Bakanlığında hemş�re olarak göreve başladı.

11.Bel�rl� b�r tar�h b�ld�ren ay ve gün �s�mler�n�n �lk

harfler� büyük harfle başlarken bel�rl� b�r tar�h� bel�rtmeyen ay ve gün adları küçük harfle başlar:

Aşağıdak� cümleler�n hang�s�nde tar�hler�n

yazımı �le �lg�l� yanlışlık yapılmamıştır?

A) LGS’n�n 2022’n�n Haz�ran ayında yapılması

planlanıyor.

B) Gelecek hafta Çarşamba günü sen�nle b�r

kahve �çel�m.

C) 12 Temmuz 2006 salı sabahında �lçede buluşmuştuk.

D) 25 Mart Cumartes� Günü’nün ben�m �ç�n ayrı

b�r önem� var.

12.

 “m,p,r,s” harfler�yle pek�şt�r�len sözcükler b�t�ş�k

yazılır.

 İk�lemeler her zaman ayrı yazılır.

 Dey�mler ayrı yazılır.

Bu b�lg�lere göre aşağıdak� cümleler�n hang�-

s�nde yazım yanlışı yapılmıştır?

A) Bakalım bugün ne potlar kıracak b�z�m yaramaz.

B) Çocuk mocuk herkes annemg�lde toplanmıştık.

C) Hemen ve büsbütün �nanmak �st�yorum sana.

D) El�mde param parça gömlek ve b�r kravat var.

KONU: YAZIM KURALLARI 2

S�vas İl M�ll� Eğ�t�m Müdürlüğü

TEST 22

57

1.\"mı, m�, mu, mü\" soru edatı soru anlamı taşıyan

cümlelerde kend�nden öncek� kel�meden ayrı,

kend�nden sonra gelen k�ş� ekler�yle �se b�t�ş�k şek�lde yazılır.

Buna göre aşağıdak�lerden hang�s�nde yazım

yanlışı vardır?

A) Konser hazırlıkları �ç�n haftaya y�ne görüşecek

m�y�z?

B) Anlatılanların sen�nle b�r �lg�s� olmadığını neden

söyle m�yorsun?

C) Bugüne kadar k�msey� bu kadar heyecanla

beklem�ş m�yd�n?

D) Macera romanı yazma konusundak� �stekl� k�ş�

sen m�yd�n?

2.

I. Öyle güzel konuştu k� bütün sey�rc�ler onu

ayakta alkışladı.

II. K�mse anlattıklarını d�nlem�yordu oysa k� d�le

get�rd�kler�n�n heps� altın değer�ndeyd�.

III.Öğretmen bugünkü konuşma çalışması �ç�n

sınıfı onarlı gruplara ayırmıştı.

IV.Yarın akşamk� toplantıya ş�rket�n üst kademe

yönet�c�ler� tam kadro katılacakmış.

Numaralanmış cümleler�n hang�s�nde ‘’k�’’n�n

yazımıyla �lg�l� b�r yanlışlık yapılmıştır?

A) I B) II C) III D) IV

3.Bu Aralık ayının 15’�ndek� yarışmaya Ahmet’te

herkes g�b� var gücüyle hazırlanıyordu.

Bu cümledek� yazım yanlışının benzer� aşağıdak�lerden hang�s�nde vardır?

A) Türk�ye’n�n geleceğ� 4 Eylül 1919’da S�vas’ta

yen�den şek�llenm�şt�.

B) Bugün yapılan h�ç b�r mücadele geçm�ştek�

haksızlıkları örtemez.

C) İy� b�r t�yatro sey�rc�s�, duygularında sahney�

etk�led�ğ�n� b�lmel�d�r.

D) Çocuklarla b�re b�r görüşme yapmak onları

olumlu yönde değ�şt�r�r.

4.D�l�m�zde üç görevde kullanılan “k�” vardır:

“El�ndek� k�tapları masaya bıraktı.” cümles�nde

sıfat görev�nded�r ve b�t�ş�k yazılır; “Sen�nk� daha

güzel fotoğraf çek�yor.” cümles�nde zam�r görev�nded�r ve b�t�ş�k yazılır; “ Sen de ben�mle gel k� canım sıkılmasın.” cümles�nde �se bağlaç görev�nde

kullanılmıştır ve ayrı yazılır.

Buna göre aşağıdak� cümleler�n hang�s�nde

“k�”n�n yazımında b�r yanlışlık yapılmıştır?

A) Her sabah spor yapmalıyız k� günü z�nde geç�-

rel�m.

B) Bu yol, orman �ç�ndek� küçük b�r köye çıkıyor.

C) B�z�mk� y�ne bugün okulda yapacağını yapmış.

D) Artık yanıma gelk� bu hasretl�k son bulsun.

5.“mı” edatı cümleye soru, pek�şt�rme, şart anlamları katar. Hang� görevde olursa olsun bu edat her

zaman kend�nden öncek� sözcükten ayrı yazılır.

Buna göre aşağıdak� cümleler�n hang�s�nde

yazım yanlışı vardır?

A) L�stede yer alan malzemeler� marketten alır

mısın?

B) Anadolu’nun ş�r�n m� ş�r�n b�r sah�l kasabasında

yaşıyordu.

C) Baban eve geld�m� g�deb�l�r�z söz verd�ğ�m

oyuncağı almaya.

D) Bu konuyu ben m� anlatacağım, d�ye öğretmen�ne seslend�.

6.Aşağıdak� cümleler�n hang�s�nde b�t�ş�k yazılması gereken “-de” ek� ayrı yazılmıştır?

A) S�ze bu yen� yazımın yanında b�r de ş��r gönder�yorum.

B) Ben� de düşünmüş, bana da b�r ç�ft ayakkabı

almıştı.

C) Şehr�n güzell�ğ�n�n yanında �nsanlarının huyları

da güzel.

D) Üzgün olduğum günler de bu ağacın altında

d�nlen�rd�m.

KONU: YAZIM KURALLARI 3

S�vas İl M�ll� Eğ�t�m Müdürlüğü

TEST 23

58

7.Ek olan “-k�” kend�nden öncek� kel�meye b�t�ş�k yazılır.

Bağlaç olan “k�” kend�nden öncek� ve sonrak� kısımları b�rb�r�ne bağlar ve ayrı yazılır.

Aşağıdak� cümlelerden hang�s�nde bu kurala

uyulmadığı �ç�n yazım yanlışı yapılmıştır?

A) Görülüyork� o, yazılarında kend� hayatını çokça

yansıtmaya çalışmış.

B) Eser�nde o kadar çok yabancı sözcük kullanmış

k� sıkça sözlüğe bakıyoruz.

C) Öyle sanıyorum k� akıl kadar k�ş�den k�ş�ye değ�-

şen b�r kavram yoktur.

D) Türk f�lmler�ndek� bu tekdüzel�ğ�n üzer�nde durmak ve düzeltmek gerek�yor.

9.Aşağıdak� cümleler�n hang�s�nde yazım yanlışı

yapılmıştır?

A) Yapılan toplantıya Ekrem’de katıldı mı?

B) Sen de p�kn�ğe gelsen olmaz mıydı sank�?

C) Bu tür çalışmalarda daha d�kkatl� olmalıyız.

D) Akşam saatler�nde annes� de hastalanmış.

10.Kend�m�ze olduğu kadar başkalarınada merhamet etmek, �nsan olmanın doğasın da oldum olası vardır. Merhamet, empat�y�de �çeren s�h�rl� b�r

sözcüktür.

Parçadak� yazım yanlışları düzelt�lerek yen�-

den yazılırsa doğru cevap aşağıdak�lerden

hang�s� olur?

A) Kend�m�ze olduğu kadar başkalarına da merhamet etmek, �nsan olmanın doğasında oldum olası vardır. Merhamet, empat�y�de �çeren s�h�rl� b�r sözcüktür.

B) Kend�m�ze olduğu kadar başkalarınada merhamet etmek, �nsan olmanın doğasında oldum olası vardır. Merhamet, empat�y� de �çeren s�h�rl� b�r sözcüktür.

C) Kend�m�ze olduğu kadar başkalarına da merhamet etmek, �nsan olmanın doğasında oldum olası vardır. Merhamet, empat�y� de �çeren s�h�rl� b�r sözcüktür.

D) Kend�m�ze olduğu kadar başkalarına da merhamet etmek, �nsan olmanın doğasın da oldum olası vardır. Merhamet, empat�y� de �çeren s�h�rl� b�r sözcüktür.

11.Bağlaç olan “k�” ayrı, ek olan “k�” b�t�ş�k yazılır.

Yukarıdak� tabloda numaralandırılmış cümleler�n hang�s�n�n �şaretlenmes�nde yanlışlık

yapılmıştır?

A) I B) II C) III D) IV

12.Aşağıdak� cümleler�n hang�s�nde “de”n�n yazımıyla �lg�l� yanlışlık yapılmıştır?

A) Artık özür d�lese de ben�m �ç�n b�r değer� yok.

B) Yumurtada sağlığımız �ç�n öneml� b�r bes�nd�r.

C) Aldığım ürünlere bakarken tar�hlere de bakarım.

D) Bu atıkların doğada yok olma süreler� çok

uzun.

CÜMLELER D Y

I Ben ne çok hata yapmışım

meğerk�.

X

II Gözler�ndek� buğulu bakış,

fark ed�lmez b�r tuzaktı.

X

III Olamazmış k� k�mse k�msen�n her şey�.

X

IV Güzell�ğ�n para etmez, bu

bende k� aşk olmasa.

X

KONU: YAZIM KURALLARI 3

S�vas İl M�ll� Eğ�t�m Müdürlüğü

TEST 23

8.“mı/m�/mu/mü” soru ek� kend�nden öncek� kel�meden ayrı yazılır. “mı/m�/mu/mü” soru ek�, soru anlamı dışında başka anlamlar katsa dah� kend�nden

öncek� kel�meden ayrı yazılır.

Ver�len b�lgelere aşağıdak� cümleler�n hang�-

s�nde “m�”n�n yazımıyla �lg�l� yanlışlık yapılmıştır?

A) Yıllarca çabaladıktan sonra konforlu mu konforlu b�r ev almayı başarmış.

B) Kend� m� b�ld�m b�lel� neden ben�mle uğraşıp

duruyorsun acımasız.

C) Yeterl� b�r�k�me ulaştın mı sen de b�r b�r�nden

güzel ş��rler yazab�l�rs�n.

D) İlhan, yorgunluğundan dolayı mı ver�len soruları

çözmek �stemed�.

59

1.B�r �s�m ve yardımcı eylem�n b�r araya gelmes� �le

b�rleş�k yapılı eylem oluşturulab�l�r. Bu tür b�rleş�k

yapılı eylemler yazılırken ünsüz türemes� veya

ünlü düşmes� meydana gel�r �se kel�me b�rleş�k

yazılır, aks� takd�rde kel�mey� ayrı yazmak gerek�r.

Buna göre aşağıdak�lerden hang�s�nde yazım

yanlışı vardır?

A) Em�r, bugüne kadar aldığı kararlarda da�ma

ülkes�n�n çıkarlarını gözett�.

B) Yel�z, yıl boyunca çok çalışarak ve fedakârlık

yaparak bu belgeye ulaşmayı çoktan hak ett�.

C) Alper, öğrenc�ler�ne LGS'de çıkacak soruların

zorluk düzey�nden bah�s ett�.

D) Ayşegül, kend�s�ne yönel�k yapılan eleşt�r�ler�

kes�n b�r d�lle reddett�.

Türkçede b�rleş�k kel�meler k�m� durumlarda b�t�ş�k

yazılırken k�m� durumlarda ayrı yazılab�lmekted�r.

Aşağıdak�lerden hang�s�nde b�rleş�k kel�meler�n yazımında yanlışlık yapılmıştır?

$ Ömrünü dağlarda geç�ren b�r keç�boynuzları

sayes�nde y�yecek bulmayı öğren�r.

% Yapmadığı b�r eylemden dolayı herkes�n �ç�nde

azar �ş�tmey� hazmedemem�şt�.

& Kardeş�n�n b�r uyur gezer olduğunu eve yerleşt�rd�ğ� kameralar sayes�nde öğrenm�şt�.

' Okyanuslardak� köpek balığı saldırılarını ele

alan belgeselde �lg�nç sahneler yer alıyor.

3.

I. Dünya, geçm�şte de suç�çeğ� g�b� hastalıklarla

mücadele etm�şt�r.

II. Şeh�rler� beton yığınına çev�ren gökdelenler

hayaller�n�ze de set çekt�.

III.Kuzey yarımkürede yaz mevs�m� kış mevs�m�nden uzun sürer.

IV. P�yasaya yen� çıkan araçların çoğunda v�şneçürüğü reng� kullanılıyor.

Numaralanmış cümlelerden hang�s�nde altı

ç�z�l� sözcüğün yazımı yanlıştır?

A) IV B) III C) II D) I

4.B�rleş�k kel�melerde, b�rleşen sözcüklerden b�r�

veya her �k�s� anlam değ�ş�kl�ğ�ne uğrarsa kel�meler b�t�ş�k yazılır ancak kel�melerde anlam değ�ş�kl�ğ� yoksa ayrı yazılır.

Aşağıdak�ler�n hang�s�nde bu kurala uyulmadığı �ç�n yazım yanlışı yapılmıştır?

A) Okula g�derken keç�boynuzu alıp yed�k.

B) Gürün’de yapılan kızılkanat g�b�s� yoktur.

C) Tavukgöğsü yemek �ç�n dışarı çıkmışlar.

D) Okulun arka bahçes�nde ateşböceğ� buldu.

5.Somut olarak yer b�ld�rmeyen alt, üst ve üzer� sözler� �le kurulan b�rleş�k kel�meler b�t�ş�k yazılır.

Aşağıdak�ler�n hang�s�nde bu kurala uyulmadığı �ç�n yazım yanlışı yapılmıştır?

A) Yeraltı dünyasının ünlü �s�mler� b�r b�r yakalandı.

B) Islak, soğuk b�r yer altı odasında es�r tutuluyordu.

C) Bu yıl babasının böbreküstü bezler� �flas etm�ş.

D) Açılış �ç�n pastanen�n üstü balonlarla süslenm�ş.

6.Aşağıdak� cümlelerde geçen b�rleş�k f��llerden

hang�s�n�n yazımında yanlışlık yapılmıştır?

A) Çevrem�zdek� zor durumda olan a�lelere yardımederd�.

B) Yaptıklarıyla nelere yol açtığını görünce p�şman oldu.

C) B�r�nc�l�kle kazandığı tıp fakültes�ne hemen

kaydoldu.

D) Son dak�kalara doğru b�z�m takımın gol atacağını h�ssett�.

7.Aşağıdak� cümleler�n hang�s�nde b�rleş�k kel�-

meler�n yazımında b�r yanlışlık yapılmıştır?

A) Odaya g�rd�ğ�mde her yer� hamam böcekler�

sarmıştı.

B) Kayser�’ye kara yolu �le geç�p m�saf�rler�n� karşıladı.

C) Bu sene her yerde kuşburnu bolluğu görülüyor.

D) Komşumu kapının önünde görünce ayak üstü

sohbet ett�k.

KONU: YAZIM KURALLARI 4

S�vas İl M�ll� Eğ�t�m Müdürlüğü

TEST 24

60

8.Aşağıdak� cümleler�n hang�s�nde yazım yanlışı

yapılmıştır?

A) Sen�n bana böyle davranacağını h�ssetm�şt�m.

B) Bu lezzetl� yemeğ� zan ed�yorum k� annem yaptı.

C) Sabret güzel �nsan, bu günler de gel�p geçecek.

D) Arkadaşının hed�yes�n� kaybett�ğ� �ç�n çok üzüldü.

9.

 Somut olarak yer bel�rten alt ve üst sözler�yle

oluşturulan b�rleş�k kel�me ve ter�mler ayrı yazılır.

 Dış, �ç, sıra sözler�yle oluşturulan b�rleş�k kel�me

ve ter�mler ayrı yazılır.

 K�ş� adlarından oluşmuş mahalle, bulvar, cadde,

sokak, �lçe, köy vb. yer ve kuruluş adlarında,

sondak� unvanlar har�ç şahıs adları ayrı yazılır.

Yukarıda ver�len b�lg�lere göre hang�s�nde yazım yanlışı yapılmıştır?

A) Ev�m�z Nene Hatun Caddes�’n�n arka sokağında bulunuyor.

B) Sualtı yaşamıyla �lg�l� �zled�ğ�m belgesel ben�

çok etk�lem�şt�.

C) Türkçe ders�m�z hafta �ç� başka b�r güne ertelend�.

D) Ver�len maaşın yanı sıra b�r m�ktar da �kram�ye

ver�lecek.

10. B�rleş�k kel�meler yazılırken kel�meler�n her �k�s�

de veya sadece �k�nc� kel�me anlamını kaybederse bu kel�meler b�t�ş�k yazılır, aks� takd�rde

ayrı yazılır.

Yukarıda ver�len b�lg�lere göre aşağıdak� cümleler�n hang�s�nde yazım yanlışı vardır?

A) Yağmurlarla ortaya çıkan sümüklüböcekler�

toplayıp kozmet�k f�rmasına sattı.

B) Gökyüzü gözlemc�ler�, keşfett�kler� son yıldız

takımına Arıkovanı �sm�n� verd�ler.

C) Yen� aldıkları ev�, �ş�nde uzman boyacılar bularak gülkurusuna boyatmışlar.

D) Sürücüler� yönlend�rmek �ç�n yol kenarlarına

koyulan ked�gözler� traf�ğ� düzenl�yor.

11.

 “Baş” sözüyle oluşturulan sıfat tamlamaları b�t�-

ş�k yazılır.

 “Ev” kel�mes�yle kurulan b�rleş�k kel�meler b�t�ş�k

yazılır.

 Renk adlarıyla kurulan b�tk�, hayvan veya hastalık adları b�t�ş�k yazılır.

 B�r veya �k� öges� em�r k�p�yle kurulan kalıplaşmış b�rleş�k kel�meler b�t�ş�k yazılır.

Ver�len b�lg�lere göre aşağıdak� cümleler�n

hang�s�nde yazım yanlışı yapılmamıştır?

A) Çok uzun zamandır kullandığımız çek yatları

değ�şt�rmey� düşünüyoruz.

B) Türk�ye’dek� en �y� baş rol oyuncularından b�r�-

s� de Ömer Asaf Gündüz’dür.

C) Antart�ka’yı daha �y� araştırmak �ç�n büyük b�r

gözlem ev� kuracaklar.

D) L�mon sarısı saçlarıyla boncuk boncuk gözler�yle benzers�z b�r çocuktu.

12.Aşağıda altı ç�z�l� olarak ver�len sözcükler�n yazımı doğru �se + , yanlış �se – �le göster�lecekt�r.

 Savcılığa verd�ğ�m d�lekçe eks�kler�nde dolayı

redded�ld�.

 Usta, çırağına karga burnunu get�rmes�n� söyled�.

 Akşam gelecek konuklara külbastı yapmayı

düşünüyor.

 Burada b�r takım �şler�n döndüğünü gel�r gelmez anladım.

Ver�len b�lg�lere göre aşağıdak�lerden hang�s�

doğru sıralama olur?

A) + - + -

B) - - + -

C) - + - +

D) + - - -

KONU: YAZIM KURALLARI 4

S�vas İl M�ll� Eğ�t�m Müdürlüğü

TEST 24

61

1.

I. Hastanedek� bütün personel başhek�ml�kten

yapılacak açıklamayı bekl�yordu.

II. Olay yer�ne h�ç vak�t kaybetmeden gelen kom�-

ser sorguları da doğrudan kend�s� yaptı.

III.Labaratuvarda yapılan as�t deney� sayes�nde

konunun daha kolay anlaşılması sağlanmıştı.

IV.Türk�ye ekoloj�k b�tk�ler ve tarımsal ver�ml�l�k

konularında herşey� t�t�zl�kle �ncelemeye başladı.

Numaralanmış cümleler�n hang�ler�nde yazım

yanlışı bulunmaktadır?

A) I ve II B) II ve III

C) I ve IV D) III ve IV

2. (I) \"Babam ve Oğlum\" 2005 yılında çek�len unutulmaz b�r f�lmd�r. (II) Ülke çapında göster�me g�rd�ğ� her salonda en az �k� yüz k�ş� tarafından �zlenm�şt�r. (III) O yıllarda bu sayı b�r Türk f�lm� �ç�n

adeta rekor n�tel�ğ�ndeyd�. (IV) F�lm�n s�nema severler tarafından bu kadar �lg� görmes�n�n temel�nde �se duygu yüklü sahneler� yer almaktaydı.

Numaralanmış cümlelerden hang�s�nde b�r yazım yanlışı vardır?

A) I B) II C) III D) IV

3.(I) Adının “Turkovac” olduğu açıklanan aşı sağlık

bakanı Fahrett�n Koca tarafından tanıtıldı. (II) Aşı,

Erc�yes ün�vers�tes� �le Türk�ye Sağlık Enst�tüler�

Başkanlığı tarafından gel�şt�r�ld�. (III) Öncel�kle

r�skl� gruptak� �nsanlara uygulanacak aşının ser�

üret�m�ne de bugün başlandı.(IV) İlk aşılamanın

�se hastane, okul, huzur ev� g�b� toplu yaşam alanlarında yapılması planlanıyor.

Parçadak� numaralanmış cümlelerden hang�-

s�nde b�r yazım yanlışı yapılmamıştır?

A) I B) II C) III D) IV

4.

 Ortaya attığı orj�nal f�k�rler�yle d�nleyenler� etk�-

led�.

 Masanın üzer�ndek� dokümanları dolaba yerleş

t�rd�.

 Meteor yağmurları yüzünden d�nozorların nesl�

tükend�.

 Sakalları çok uzadığı �ç�n traş olmaya g�tt�.

 Şehr� b�lmeyen tur�stlere kılavuzluk edecek.

Yukarıda ver�len cümlelerde yazım yanlışı olmayanlara 5 puan ver�lecekt�r. Buna göre yazımı doğru olan cümleler�n toplam puanı kaçtır?

A) 25 B) 20 C) 15 D) 10

5. (I) İşler�nden dolayı sık sık yurtdışına g�d�yordu.

(II) Yabancı kültürler� tanımak, �nsanlardan b�r

şeyler öğrenmek çok hoşuna g�d�yordu. (III) Böylece kend�n� daha entelektüel b�r k�ş�l�k hal�ne get�rd�ğ�n� düşünüyordu. (IV) Öz güven� yükseld�kçe

�şler�nde de daha başarılı oluyordu.

Yukarıda ver�len parçada numaralandırılmış

cümleler�n hang�s�nde yazım yanlışı yapılmıştır?

A) I B) II C) III D) IV

6.Derb� maçtan dolayı hava alanına g�den bütün

yollar kapalıydı. Akşamüstü uçağım olduğu �ç�n

ted�rg�n olmaya başladım. Traf�ktek� herkes aynı

ted�rg�nl�ğ� yaşadığı �ç�n b�rkaç kez kaza tehl�kes�

atlattık.

Bu parçadak� yazım yanlışı aşağıdak�lerden

hang�s� yapılırsa düzelt�lm�ş olur?

A) “hava alanı” sözcüğü havaalanı şekl�nde yazılmalıdır.

B) “akşamüstü” sözcüğü akşam üstü şekl�nde

yazılmalıdır.

C) “herkes” sözcüğü herkez şekl�nde yazılmalıdır.

D) “b�rkaç” sözcüğü b�r kaç şekl�nde yazılmalıdır.

KONU: YAZIM KURALLARI 5

S�vas İl M�ll� Eğ�t�m Müdürlüğü

TEST 25

62

7.

Yukarıdak� graf�kte kaç numaralı satırda yanlışlık yapılmıştır?

A) 1 B) 2 C) 3 D) 4

8.

I. El�ndek� dökümanları masanın üzer�ne bıraktı.

II.İş yer�nde öneml� b�r ünvan alacağı söylen�yor.

III.Bu yemeğe sarımsak gerçekten çok yakışıyor.

IV.Her sabah mutlaka tıraşını olur, okula g�derd�.

Yukarıda numaralandırılmış cümleler�n hang�-

ler�nde yazım yanlışı yapılmamıştır?

A) I ve II B) II ve III

C) I ve IV D) III ve IV

9.Aşağıdak� altı ç�z�l� sözcüklerden hang�s�n�n

yazımında yanlışlık yapılmıştır?

A) B�r �pte �k� cambaz oynamaz d�yen atalar boşa

demem�şler.

B) Yapılan kanpanya �le adaylar kend�ler�n� tanıtmaya çalıştılar.

C) Ç�ftç�ler tarlaların boa yılanı yakalamak �ç�n

tuzak kurlar.

D) Çocukların karekter gel�ş�m� öğren�m� �le b�rl�kte g�t.

10.Kad�r, yazımı karıştırılan bazı sözcükler�n doğru

ve yanlış yazımını tabloya yerleşt�rm�şt�r fakat

bazı kel�meler�n yazımında hata yapmıştır.

Yukarıdak� tabloda Kad�r, kaç kel�men�n yazımında hata yapmıştır?

A) 2 B) 3 C) 4 D) 5

11.Aşağıdak� altı ç�z�l� sözcüklerden hang�s�n�n

yazımı doğrudur?

A) Ev�n �nternettek� f�atı çok yükselm�ş.

B) Yen� ş�rket� �le yaptığı anlaşmayı feshett�.

C) Annem akşam yemeğ�ne fasülye p�ş�rd�.

D) Okul kıyafetler�n� her gün gardaloba kaldırır.

12.Aşağıdak� cümleler�n hang�s�nde yazımı karıştırılan sözcükler�n yazımında yanlışlık yapılmamıştır?

A) Arkadaşlarım �ç�n güzel b�r meyva tabağı hazırladım.

B) Otobüs şöföründen b�r durak sonra durmasını

r�ca ett�m.

C) Herhang�b�r rahatsızlığınız olduğunda doktorunuza başvurun.

D) Yaptığı espr� �le salondak� herkes� kahkahaya

boğdu.

Kel�men�n Doğru

Yazımı

Kel�men�n Yanlış

Yazımı

1 Mak�na Mak�ne

2 Sürpr�z Süpr�z

3 Klavuz Kılavuz

4 H�çb�r şey H�ç b�r şey

5 Erezyon Erozyon

6 Egzoz Egsoz

KONU: YAZIM KURALLARI 5

S�vas İl M�ll� Eğ�t�m Müdürlüğü

TEST 25

YANLIŞ DOĞRU

1 aca�p acay�p

2 ahçı aşçı

3 art�st art�s

4 poaça poğaça

63

1.

x Sayılarda kes�rler v�rgülle ayrılır.

x Saatler ve dak�kalar met�n �ç�nde yazıyla da

ya-zılab�l�r.

x Sıra b�ld�ren sayılar yazıyla da rakamla da

göster�leb�l�r.

x Sayılar met�n �ç�nde ayrı yazılır.

Aşağıdak� cümlelerden hang�s�nde bu kurallardan b�r�ne uyulmadığı �ç�n yanlışlık yapılmıştır?

A) Okul olarak bu yılk� b�lg� yarışmasında 2’nc�

olduk.

B) Türkçe sınavımız dokuz buçukta başlayacakmış.

C) Küçük kardeş� b�le �k� yüz sayfalık k�tabı b�t�rd�.

D) İk� denemen�n ortalaması 73.4’ü geçmel�yd�.

2.

I. Tuz gölü çevres�ndek� topraklarda yet�şen b�tk�-

ler, yüksek Fotosentez hızına sah�pt�r.

II. Vücudunda kabarcıklar çıktığını farkeden çocuk, H�nd�stan Cev�z� yemey� bırakmıştı.

III. S�vas’ta yaşayan pekçok k�ş� hafta sonunda

b�rdenb�re yağan yağmurdan nas�b� almıştı.

IV. TDK’nın yaptığı kapsamlı araştırma sonucunda d�l�m�zde her hang� b�r yabancı etk� olmadığı

ortaya çıktı.

Numaralanmış cümleler�n hang�s�nde

b�rden fazla yazım yanlışı yapılmamıştır?

A)I B) II C) III D) IV

3.Hep�m�z�n ceb�nde (I) hang� durumda ne yapacağımıza, nasıl davranacağımıza �l�şk�n reçeteler

var. O nedenle gündel�k hayat da (II) ne yapacağımız, nasıl davranacağımız veyahut (III) ney� seçeceğ�m�z konusunda pek düşünmey�z; sah�p olduğumuz reçeteye göre hareket eder�z.(IV)

Yukarıdak� parçada altı ç�z�l� sözcük ve sözcük

gruplarının hang�s�n�n yazımı yanlıştır?

A) I B) II C) III D) IV

4.Türk�ye, sah�p olduğu b�tk� çeş�tl�l�ğ� açısından

çevres�ndek� b�rçok ülkeden ayrı b�r konumda yer

alıyor. Özell�kle Türk�ye’n�n güney�nde yayılış gösteren b�tk� türler�n�n sayısı Avrupa Kıtası’nın tamamında bulunan b�tk� türüne yakındır.

Bu parçadak� yazım yanlışı aşağıdak�lerden

hang�s� �le g�der�leb�l�r?

A) ‘’sah�p olduğu’’ �fades� ‘’sah�bolduğu’’ şekl�n de

yazılarak

B) ‘’Türk�ye’n�n güney�nde’’ �fades� ‘’Türk�ye’n�n

Güney�’nde’’ şekl�nde yazılarak

C) ‘’b�rçok’’ kel�mes� ‘’b�r çok’’ şekl�nde yazılarak

D) ‘’Avrupa Kıtası’nın’’ �fades� ‘’Avrupa kıtasının’’

şekl�nde yazılarak

5.

I. S�vas’a dönerken Çorum’dan Çorum Lebleb�s�

aldık.

II. 2011 yılında g�tt�ğ�m Uludağ’dan b�r çarşamba

akşamı ayrıldım.

III. Koşu yarışmasında 12’nc� olarak ana tabloya

kalamadı.

IV. Pazara g�dersen b�r k�lo domates de bana alır

mısın?

Yukarıdak� numaralandırılmış cümleler�n hang�s�nde yazım yanlışı yapılmıştır?

A)I B) II C) III D) IV

6.Yardımcı f��llerle yapılan b�rleş�k f��llerde ünlü düşmes� veya ses türemes� varsa bu f��ller b�t�ş�k yazılır, ünlü düşmes� veya ses türemes� yoksa ayrı

yazılır.

Bu b�lg�ye göre aşağıdak� cümleler�n hang�s�nde b�rleş�k f��ller�n yazımında yanlışlık yapılmıştır?

A) Komutan �k� yüz metre �ler�de bulunan hedefe

ateş etmek �ç�n em�r ett�.

B) Hed�ye �ç�n arkadaşlarına teşekkür ed�p onlara

m�nnetler�n� sundu.

C) Kaybolan kalem�n� çekmecen�n gözünde bulan

Kad�r mutlu oldu.

D) Olayla �lg�l� yaşadığım sıkıntıları bu akşam yönet�c�me arz edeceğ�m.

KONU: YAZIM KURALLARI 6

S�vas İl M�ll� Eğ�t�m Müdürlüğü

TEST 26

64

7.Kuşcennet� M�llî Parkı, Marmara Bölges�’nde

I

Balıkes�r �l� sınırları �ç�nded�r. 1959 yılında m�llî

park �lan ed�lm�şt�r. Anadolu’dan Avrupa’ya geçen

kuş göç yolu üzer�nde bulunan Kuşcennet�,

II

pel�kan, kaşıkçı, karabatak, yaban kazı, yaban

III

ördeğ� ve ötücülerden oluşan b�nlerce kuşun

ağaçlar ve sazlar üzer�ne yuva yaptığı büyük kuluçka kolon�ler�n� barındırmaktadır. Kuşcennet�

M�llî Parkı, Avrupa Konsey� tarafından çok �y� korunan ve kıta ölçeğ�nde değer taşıyan doğal alanlara ver�len “Avrupa D�ploması”nın en üst kategor�s� olan A sınıfı d�plomayla 1976 Yılında ödüllend�r�lm�şt�r. IV

Yukarıdak� parçada altı ç�z�l� �fadelerden hang�s�n�n yazımında yanlışlık yapılmıştır?

A) I B) II C) III D) IV

8.Kısaltmalar farklı yollarla yapılab�l�r:

 Bazı kısaltmalar her kel�men�n �lk harf�n�n büyük

olarak yazılmasıyla yapılır.

 Bazen kel�meler�n, özell�kle son kel�men�n b�rkaç

harf�n�n kısaltmaya alındığı da görülür. Bazen

de aradak� kel�melerden h�ç harf alınmadığı olur.

 Bazı kısaltmalarda �lk harfle b�rl�kte kel�mey�

oluşturan temel harfler d�kkate alınır.

Aşağıdak� kısaltmalardan hang�s� yukarıda

açıklaması ver�len kısaltmalardan herhang� b�r�

olamaz?

A) PTT ( Posta,Telefon, Telgraf )

B) g (gram)

C) çev. ( çev�ren )

D) BOTAŞ ( Boru Hatları �le Petrol Taşıma Anon�m Ş�rket� )

9.Aşağıdak� cümleler�n hang�s�nde “de/da”nın

yazımı doğrudur?

A) Gel�rken Muh�tt�n’� de get�reb�l�rs�n.

B) Semt pazarın da aradığını bulab�l�rs�n.

C) Defter�m�, k�tabımı çanta da sanıyordum.

D) Kardeş�n� oda da yalnız bırakmamalısın.

10.Aşağıdak� d�zelerden hang�s�nde altı ç�z�l�

sözcüğün yazımında yanlışlık yapılmıştır?

A) B�rçok seneler geçt� dönen yok sefer�nden.

B) Çöz de artık yükümün kördüğüm olmuş bağını.

C) Arıyorum yıllar var k� ben onu.

D) Yaş otuzbeş yolun yarısı eder.

11.Aşağıdak� cümlelerden hang�s�nde b�rleş�k

kel�meler�n yazımında yanlışlık yapılmamıştır?

A) Öğretmen�m�z su ç�çeğ� çıkaran öğrenc�y� hastaneye götürdü.

B) Herkes annem�n yaptığı ked� d�l�n� beğenm�şt�.

C) Kardeş�m çok �steğ�nce babam da eve güzel

b�r muhabbet kuşu aldı.

D) Ev�m�z�n üç odasını kavun �ç� reng�ne boyadık.

12.

Yukarıdak� graf�kte kaç numaralı satırda yanlışlık yapılmıştır?

A) 1 B) 2 C) 3 D) 4

YANLIŞ DOĞRU

1 k�pr� k�rp�

2 yalnış yanlış

3 k�br�t k�rb�t

4 çölmek çömlek

KONU: YAZIM KURALLARI 6

S�vas İl M�ll� Eğ�t�m Müdürlüğü

TEST 26

65

KurslardaÖğretiminPlanlanmasıveRehberlikteÜstünleşme

66

Ünite

7.

67

1.O, romanı gençken yaşadığı ve unutamadığı olayları b�r araya get�rerek oluşturmuş.

Aşağıdak�lerden hang�s�nde v�rgül yukarıdak�

cümledek� görev�yle kullanılmıştır?

A) Şu, en sevd�ğ�m arkadaşım, ben� h�çb�r zaman

göz ardı etmez.

B) Arkadaşlar, herkes el�ndek� �ş� bırakıp toplantı

odasına gels�n.

C) Genç, adama b�r şeyler söylemek �ç�n yanına

kadar g�tm�şt�.

D) Altın, gümüş, pırlanta g�b� ürünler en değerl�

madenlerd�r.

2. M�mar Kemalett�n (I) 1895 yılında (II) Rusya �le

Osmanlı �l�şk�ler�n�n ger�ld�ğ� yılda (III) m�marlık (IV)

eğ�t�m� almak �ç�n devlet bursuyla Moskova’ya g�tm�şt�r.

Bu parçadak� numaralandırılmış yerlerden

hang�s�ne v�rgül get�r�lemez?

A) I B) II C) III D) IV

3.

I) Maçın 72. dak�kasında konuk takımdan üç

futbolcu sarı kart görmüştü.

II) Yen� yapılan köprüye 3.5 metreden yüksek

araçlar alınmayacakmış.

III)Öğretmen, saat 12.05 olunca tüm sınav kâğıtlarını toplayacakmış.

IV)11.000 mısradan oluşan Manas Destanı, dünyanın en uzun destanıdır.

Numaralanmış cümleler�n hang�s�nde noktanın kullanımı �le �lg�l� yanlışlık yapılmıştır?

A) I B) II C) III D) IV

4.

 Tar�hler�n yazılışında gün, ay ve yılı gösteren

sayıları b�rb�r�nden ayırmak �ç�n nokta veya eğ�k

ç�zg� konur.

 Tar�hlerde ay adları yazıyla da yazılab�l�r. Bu

durumda ay adlarından önce ve sonra nokta

kullanılmaz.

Yukarıdak� ver�lenlere göre hang�s�nde yanlışlık yapılmıştır?

A) 21.10.2021

B) 21.X.2021

C) 21.Ek�m.2021

D) 21/10/2021

5.Aşağıdak� cümleler�n hang�s�nde parantezle

boş bırakılan yere (;) noktalı v�rgül get�r�lmel�-

d�r?

A) “Hayır ( ) ben�mle gelemezs�n.” ded�.

B) At ölür, meydan kalır ( ) y�ğ�t ölür, şan kalır.

C) Ahşap ( ) �k� katlı, esk� b�r evde oturuyordu.

D) Yuvarlak yüzlü, kızıl saçlı ( ) ş�r�n b�r kızdı.

6.Bayan (I) satıcıya v�tr�nde gördüğü kazağın (II)

eş�n� almak (III) �sted�ğ�n� (IV) söyled�.

Bu cümledek� anlam karışıklığını g�dermek �ç�n

kaç numaralı yere v�rgül (,) get�r�lmel�d�r?

A) I B) II C) III D) IV

KONU: NOKTALAMA İŞARETLERİ 1

S�vas İl M�ll� Eğ�t�m Müdürlüğü

TEST 27

68

7.Aşağı yukarı y�rm� yıl oldu. Her sabah erkenden

kalkar (I) , b�r duvarın d�b�ne serer derg�ler�. Yoldan geçenler derg�lere bakar (II), göz atıp (III) ,

tekrar yer�ne koyarlar. İstasyon Caddes�’ndek� bu

derg�c� (IV) , caddey� gezmeye gelenler�n alışık

olduğu hatta görmeden edemed�kler� b�r f�gürdür.

Bu parçada numaralandırılmış v�rgüllerden (,)

hang�s� yanlış kullanılmıştır?

A) I B) II C) III D) IV

8.Kend�m�ze olduğu kadar başkalarına da merhamet etmek (I) �nsan olmanın doğal b�r parçasıdır.

Merhamet�n (II) mutluluğu (III) olumlu düşünmey�

ve z�h�nsel sağlığı poz�t�f yönde etk�led�ğ� kanıtlanmış b�r gerçek. Ancak bazı �nsanlar (IV) başkaları

tarafından övülmek (V) yüce gönüllü görünmek

g�b� benc�lce sebeplerden merhamet duygusuna

sarılab�l�rler.

Bu parçada numaralandırılmış yerlerden hang�ler�ne noktalı v�rgül (;) get�r�lmel�d�r?

A) I - III B) II - IV

C) II - V D) IV - V

9.Dünya’nın en soğuk bölges�ne g�tmek �ç�n yola

koyulduk sabahın erken saatler�nde ( ) Kuzeye

doğru �lerled�kçe soğuk dayanamayacağımız kadar ( ) yaklaşık y�rm� derece ( ) düştü. Bu sebeple

en kuzeye g�d�p ( ) orada araştırma yapıp dönmem�z mümkün olmadı.

Yukarıdak� parçada yay ayraçla boş bırakılan

yerlere sırasıyla hang� noktalama �şaretler� get�r�lmel�d�r?

A) (,) (;) (;) (,) B) (.) (,) (,) (;)

C) (.) (;) (;) (,) D) (.) (,) (,) (,)

10.

 Tekrarlı bağlaçlardan önce ve sonra v�rgül

konmaz.

 Şart ek�nden sonra v�rgül konmaz.

 Met�n �ç�nde zarf-f��l ek� almış kel�melerden

sonra v�rgül konmaz.

Yukarıda ver�len b�lg�lere göre aşağıdak� cümleler�n hang�s�nde noktalama yanlışlığı yapılmamıştır?

A) Öğretmen�n� d�kkatl� d�nley�p, notlar alarak çalıştı.

B) Hüsey�n bu maçta �y� oynarsa, bu maçı rahat

alırız.

C) Bu kurallar bugün de, yarın da geçerl� olacaktır.

D) Sen�nle buluşunca, her yer bana cennet olur.

11.

 Yarınk� deneme 09.30’da başlayacak.

 Ev�m�z Emek Mahalles� 11. Sokak’tadır.

 11.03.2020 tar�h� ülkem�z �ç�n öneml� b�r tar�h

oldu.

Yukarıda kullanılan cümleler noktanın aşağıdak� görevler�nden b�r�n� örneklemez?

A) Sayıların sırasını b�ld�rmek �ç�n kullanılmıştır.

B) Saat ve dak�ka arasında nokta kullanılır.

C) Tar�hler�n yazılışında gün, ay, yıl arasında kullanılır.

D) B�r yazının maddeler�n� gösteren rakam veya

harflerden sonra konur.

12.Dağlardan ( 1 ) derelerden ( 2 ) ovalardan geç�-

yor ( 3 ) gördüğü manzaraları ( 4 ) doğanın kend�

�ç�ndek� uyumunu şaşkınlıkla �zl�yordu.

Yukarıda yay ayraçla bel�rt�len yerlerden hang�s�ne d�ğerler�nden farklı b�r noktalama �şaret� gelmel�d�r?

A) 1 B) 2 C) 3 D) 4

KONU: NOKTALAMA İŞARETLERİ 1

S�vas İl M�ll� Eğ�t�m Müdürlüğü

TEST 27

69

1.İk� noktanın kullanıldığı bazı yerler aşağıda ver�lm�şt�r:

 Kend�s�yle �lg�l� örnek ver�lecek cümlen�n sonuna konur.

 Kend�s�yle �lg�l� açıklama yapılacak cümlen�n

sonuna konur.

 Edebî eserlerde konuşma bölümünden öncek�

�faden�n sonuna konur.

Buna göre �k� nokta,

 Bu kararı almamdak� en öneml� sebep şuydu:

Hayatta herkes b�r şansı daha hak eder.

 Geçm�şte ülkem�z� Avrupa’da başarıyla tems�l

eden Anadolu takımları var: S�vasspor, Gaz�antepspor, Den�zl�spor …

 Bahsed�len konuyla �lg�l� kafamda oluşanları

kısaca özetleyey�m: Böyle b�r proje �ç�n sağlam

alt yapı gerekl�.

cümleler�nde, numaralanmış �şlevler�nden

hang�s� �le kullanılmıştır?

A) Yalnız I B) I ve II

C) II ve III D) I, II ve III

2.Günümüzde kullandığımız bütün k�tapların atası

‘’pap�rüs ruloları’’dır. Mısırlılar, pap�rüs b�tk�s�nden

üret�len ve kâğıdı andıran rulolara yazarlardı. Pap�rüsün yer�n� 2. yüzyılda Ant�k Yunan kent� Pergamon’da ( Bergama’da ) keşfed�len parşömen

almaya başladı.

Bu parçada aşağıda �şlev� ver�len noktalama

�şaretler�nden hang�s�n�n örneğ� yoktur?

A) Sayılardan sonra sıra b�ld�rmek �ç�n nokta konur.

B) Cümledek� anlamı tamamlayan ve cümlen�n

dışında kalan ek b�lg�ler yay ayraç �ç�nde göster�l�r.

C) Başka b�r k�mseden veya yazıdan olduğu g�b�

aktarılan sözler tırnak �ç�ne alınır.

D) Uzun cümlelerde yüklemden uzak düşmüş

olan özney� bel�rtmek �ç�n v�rgül kullanılır.

3.Yen�leneb�l�r aşıların, uygulamaya hazır olmadan

önce kl�n�k olarak �şlenmes� ve saflaştırılması gerekmeyeceğ�nden üret�lmes� daha kolay ve ucuz

olab�l�r (1) Dahası bu aşılar kurutulab�l�r ( 2 ) İht�-

yaç duyuluncaya kadar oda sıcaklığında saklanab�l�r ( 3 ) Tüm bu avantajlara karşılık şu an tek b�r

sorun var ( 4 ) Ş�md�ye kadar üret�len yen�leneb�l�r

aşılar arasında yeter�nce etk�n olduğunu kanıtlayan çıkmadı.

Yukarıdak� parçada kaç numaralı yere farklı b�r

noktalama �şaret� get�r�lmel�d�r?

A) 1 B) 2 C) 3 D) 4

4.

 Soru �fades� taşıyan sıralı ve bağlı cümlelerde

soru �şaret� en sona konur.

 Soru ek� veya sözü �çeren, yanıt gerekt�ren cümle veya sözler�n sonuna soru �şaret� konur.

Buna göre aşağıdak� cümleler�n hang�s�nde

soru �şaret� doğru kullanılmıştır?

A) Karşı kaldırımda duran küçük çocuk ne kadar

sev�ml�ym�ş?

B) S�z de ben�m g�b� aynaya bakıp kom�kl�k yapar

mısınız h�ç?

C) Buralardan g�tmek m�? burada kalıp mücadele

etmek m� daha zor?

D) Sen bu şehre geld�n m� gönlümün karanlık

odaları aydınlanır?

5.Aşağıdak� cümleler�n hang�s�n�n sonunda ünlem �şaret� kullanılmalıdır?

A) Neden şaşkın şaşkın yüzüme bakıyorsun

B) Ser�n ama b�r o kadar da sak�n b�r hava

C) Ey b�ze bu şanlı günü yaşatan gençler

D) B�rden köpek karşısına çıkınca çok korktu

KONU: NOKTALAMA İŞARETLERİ 2

S�vas İl M�ll� Eğ�t�m Müdürlüğü

TEST 28

70

6.İnsanoğlu (I) b�rçok şey� öğreneb�l�r halde dünyaya gel�r. Yürür (II) konuşur ama uçamaz. Da�ma

m�st�k bulduğu (III) hayran olduğu gökyüzünde

süzülememek �nsanoğluna yen� görevler b�çer (IV)

masallar (V) efsaneler (VI) m�toloj�ler…

Yukarıdak� parçada numaralandırılmış yerlerden hang�s�nde veya hang�ler�nde �k� nokta (:)

kullanılmalıdır?

A) Yalnız I B) Yalnız IV

C) II - V D) III - IV

7.

I. Sana da mı aynı şey� söyled� ( )

II. S�vas’tan Kayser�’ye b�s�kletle üç saatte m� g�tm�ş ( )

III.Akşam oldu mu hesap soralım ( )

IV.B�z� d�nley�p kend�ne çek�düzen ver�r m� ( )

Yukarıdak� parçada numaralandırılmış yerlerden hang�s�ne soru �şaret� (?) get�r�lemez?

A) I B) II C) III D) IV

8.Dünyada en zor şey b�r kuşun neden özgür olduğuna �kna etmekt�r ( ) Martıların özgür varlıklar

olduğunu düşünüyorsunuz değ�l m� ( ) İşte bu k�tabın konusu da tam olarak bu ( ) Martı Jonathan’ın

tek b�r sloganı var ( ) İlerle ( )

Yukarıdak� parçada yay ayraçla boş bırakılan

yerlere sırasıyla hang� noktalama �şaretler� get�r�lmel�d�r?

A) (.) (?) (:) (;) (.) B) (:) (?) (.) (:) (!)

C) (.) (?) (.) (:) (!) D) (:) (!) (:) (;) (.)

9.Aşağıdak� cümlelerden hang�s�n�n sonuna soru �şaret� get�r�lmel�d�r?

A) Bu durumda, susmaktan başka b�r şey yapamazdım k�

B) O anda, bu �ş�n �ç�nden nasıl çıkab�l�r�m d�ye

düşündüm

C) Bunu bana neden ş�md� söylüyorsunuz, hala

anlayamadım

D) Yen� müfredatla �lg�l� öner�n�z� kabul eder m�,

ne ders�n�z

10.

 Kend�s�yle �lg�l� örnek ver�lecek cümlen�n sonuna �k� nokta konur.

 Kend�s�yle �lg�l� açıklama ver�lecek cümlen�n

sonuna �k� nokta konur.

 Edebî eserlerde konuşma bölümünden öncek�

�faden�n sonuna �k� nokta konur.

Aşağıdak�lerden hang�s� ver�len açıklamalardan b�r�n�n örneğ� değ�ld�r?

A) Gar�p akımının tems�lc�ler�n� sıralayalım: Orhan Vel� KANIK, Oktay Rıfat HOROZCU, Mel�h Cevdet ANDAY

B) Ünlü harfler �k� grupta �ncelen�r: 1. Kalın ünlüler, 2. İnce ünlüler.

C) http://s�vasarge.meb.gov.tr/kopru/Home/Log�n

D) – Buğdayla arpadan başka ne b�ter bu topraklarda?

Z�raatçı:

– Yulaf, pancar, zerzevat, tütün…

11.Aşağıdak�ler�n hang�s�nde ünlem �şaret� farklı

b�r görevde kullanılmıştır?

A) Aşk olsun, senden beklemezd�m bunu!

B) Ak tolgalı beylerbey� haykırdı: İlerle!

C) Ordular! İlk hedef�n�z Akden�z’d�r, �ler�!

D) Arkadaş, sana uğurlar olsun… Ayrılıyor yolumuz!

12.

 Saat ve dak�ka gösteren sayıları b�rb�r�nden

ayırmak �ç�n konur.

 Tırnak �ç�nde olmayan alıntı cümleler�nden

sonra konur.

 Ünlem ve seslenmelerde anlatımı pek�şt�rmek

�ç�n konur.

Aşağıdak�lerden hang�s� yukarıda b�lg� ver�len

noktalama �şaretler�nden b�r� değ�ld�r?

A) İk� nokta B) Nokta

C) Üç nokta D) V�rgül

KONU: NOKTALAMA İŞARETLERİ 2

S�vas İl M�ll� Eğ�t�m Müdürlüğü

TEST 28

71

1.İbn� Batuta, on dördüncü yüzyılın başlarında Anadolu’da gez�ler yapan tanınmış Arap Seyyahıdır.

Anadolu’yu karış karış gezm�ş, hep Ah� tekkeler�nde konaklamıştır. Türkler�n gösterd�kler� konukseverl�ğ�, �çten davranışlarını, sıcakkanlılıklarını

“Seyahatname” adlı eser�nde anlata anlata b�t�remem�şt�r.

Bu parçada v�rgül aşağıdak� görevler�nden

hang�s� �le kullanılmamıştır?

A) B�rb�r� ardınca sıralanan eş görevl� kel�me ve

kel�me gruplarının arasına konur.

B) Sıralı cümleler� b�rb�r�nden ayırmak �ç�n konur.

C) Cümle �ç�nde ara sözler� veya ara cümleler�

ayırmak �ç�n ara sözler�n veya ara cümleler�n

başına ve sonuna konur.

D) Uzun cümlelerde yüklemden uzak düşmüş

olan özney� bel�rtmek �ç�n konur.

2.Aşağıdak� cümleler�n hang�s�n�n sonuna üç

nokta get�r�lmel�d�r?

A) İnsanların b�rb�r�n� görmekte zorlandığı bu havada k�m dışarı çıkab�l�r k�

B) Tar�h�n� ve kültürel varlığını koruyan üç ülke

vardır: Türk�ye, İran, Rusya

C) Bana hayatı öğreten k�taplar Kelebek, Sef�ller

ve K�ralık Konak’tır

D) Yakup Kadr� eserler�nde b�rçok noktaya değ�n�r:

tar�h, hayat, vatan

3.Anlatım olarak tamamlanmamış cümleler�n sonuna üç nokta konur.

Buna göre aşağıdak� cümlelerden hang�s�nde

üç nokta yanlış kullanılmıştır?

A) Oysa gülüşler�nle �ç�mden kaç güverc�n…

B) Hayatımı üç şeye göre düzenler�m: gayret, sabır, şükür…

C) B�r avuç toprak, kanlı güller, b�raz da su…

D) Anlamsızlık �ç�nde eks�k olan çok şey...

4.

I. B�r söze alay, k�naye veya küçümseme anlamı

kazandırmak �ç�n kullanılan ünlem �şaret� yay

ayraç �ç�ne alınır.

II. B�r b�lg�n�n şüpheyle karşılandığını veya kes�n

olmadığını göstermek �ç�n kullanılan soru �şaret�

yay ayraç �ç�ne alınır.

Yukarıdak� ver�lenlere göre hang� eşleşmede

yanlışlık yapılmıştır?

A) Öyle çok ders çalışmışsın k� (?) sınavda h�ç

doğru yapamamışsın. ↔ II.

B) İsteseym�ş bu k�tabı b�r günde b�t�r�rm�ş (!)

ama ne yazık k� vakt� yokmuş. ↔ I.

C) Yunus Emre (1240? – 1320) tar�hler� arasında

yaşayan tasavvuf� b�r şa�r�m�zd�r. ↔ II.

D) Adam, akıllı (!) olduğunu söylüyor.↔ I.

5.

 Cümledek� anlamı tamamlayan ve cümlen�n

dışında kalan ek b�lg�ler �ç�n kullanılır.

 T�yatro eserler�nde ve senaryolarda konuşanın

hareketler�n�, durumunu açıklamak ve göstermek �ç�n kullanılır.

 Alıntıların aktarıldığı eser�, yazarı veya künye

b�lg�ler�n� göstermek �ç�n kullanılır.

Aşağıdak� cümleler�n hang�s�nde yay ayraç

�şaret� yukarıda ver�len görevlerden herhang�

b�r�yle kullanılmamıştır?

A) İmek f��l�n�n (ek f��l) gen�ş zamanı şahıs ekler�yle çek�mlen�r.

B) Bu vatan ya sen�nd�r ya k�msen�n. (Ahmet H�kmet Müftüoğlu)

C) Müdür Bey — ( el�ndek� kağıtları havaya kaldırarak ) Bunlar da ney�n nes� böyle?

D) Komutan, orduya yen� b�r ( barış taarruzu) başlayacağını söyled�.

6.Aşağıdak� cümleler�n hang�s�nde üç nokta (…)

kullanılmalıdır?

A) Aman canım, ded�; bu kadar da olmaz

B) Dalgalandığın yerde ne korku ne keder

C) Büyük şeh�r, �nsanı kend� hal�ne bırakmaz

D) Enes ödev m� yapıyor, oyun mu oynuyor

KONU: NOKTALAMA İŞARETLERİ 3

S�vas İl M�ll� Eğ�t�m Müdürlüğü

TEST 29

72

7.

 Anlatım olarak tamamlanmamış cümleler�n sonuna konur.

 Kaba sayıldığı �ç�n veya b�r başka sebepten

dolayı açık yazılmak �stenmeyen kel�me ve bölümler�n yer�ne konur.

 Alıntılarda başta, ortada ve sonda alınmayan

kel�me veya bölümler�n yer�ne konur.

Aşağıdak� cümleler�n hang�s�nde üç nokta yukarıda ver�len görevler�nden herhang� b�r�yle

kullanılmamıştır?

A) … derken �çer� esrareng�z b�rkaç adam g�rd�.

B) Bu konularda sen�n kadar …b�r�n� h�ç tanımadım.

C) Kaçıyorum bu şeh�rden, �nsanlardan, yalnızlıktan…

D) Yıllardır bekled�ğ�m�z bu mevs�m sonunda…

8.Aşağıdak� cümleler�n hang�s�nde tırnak �şaret�

farklı b�r görevde kullanılmıştır?

A) Üstadın “Gönlüm uçmak d�lerken semav� ülkelere, ayağım takılıyor yerdek� gölgelere.” sözünü

açıklayan b�r kompoz�syon yazdık.

B) “Ben ş��r �st�yorum; �ç�nde g�tmek olsun, uçmak

olsun” d�yen Mustafa Kutlu ş��r zevk�n� hücreler�-

ne kadar h�ssett�r�yor.

C) B�r arkadaşım: “ Uçmak �ç�n �nanca �ht�yacın yok,

sadece uçmayı anlaman yeterl�” ded�, uçmayı

hayal ett�ğ�m b�r akşam.

D) Uçmak konulu eser veren b�rçok yazar var: “ Cah�t Zar�foğlu, R�chard Bach, İrv�n D. Yalom” bu

yazarlardan sadece b�rkaçı.

9.“Yazım Kuralları” bölümünde bazı uyarılara yer

ver�lm�şt�r.

Tırnak �şaret�n�n yukarıdak� kullanım DPDFÕ

hang�s�d�r?

A) Başka b�r k�mseden veya yazıdan olduğu g�b�

aktarılan sözler tırnak �ç�ne alınır.

B) Özel olarak vurgulanmak �stenen sözler tırnak

�ç�ne alınır.

C) Cümle �çer�s�nde eserler�n ve yazıların adları �le

bölüm başlıkları tırnak �ç�ne alınır.

D) B�l�msel çalışmalarda künye ver�l�rken makale

adları tırnak �ç�nde yazılır.

10.

x Özel olarak vurgulanmak �stenen sözler tırnak

�ç�ne alınır

x Cümle �çer�s�nde eserler�n ve yazıların adları �le

bölüm başlıkları tırnak �ç�ne alınır.

x Tırnak �ç�ne alınan sözlerden sonra gelen ekler�

ayırmak �ç�n kesme �şaret� kullanılmaz.

Yukarıdak� ver�len b�lg�lere göre aşağıdak�lerden hang�s�nde tırnak �şaret�n�n kullanımı yanlıştır?

A) Ps�koloj�k b�r roman olan “Eylül’ü” okumanızı

tavs�ye eder�m.

B) Bu uyarılara k�tabın “D�l B�lg�s�” bölümünden

ulaşab�l�rs�n�z.

C) 1972 yılında çıkan emre göre hava aracına

artık “uçak” denmeye başladı.

D) “Ne olursan ol y�ne de gel.” d�yen Mevlana’dan

çok etk�lenm�şt�.

11.Aşağıdak� cümleler�n hang�s�nde yay ayraç

yanlış kullanılmıştır?

A) Kend�n� dünyalar kadar değerl� zannedenler,

şunu b�lmel�d�r k� dünya beş para etm�yor.

(Nec�p Fazıl Kısakürek)

B) Nasredd�n Hoca, 1208 (?) yılında Hortu köyünde doğmuş, 1284 yılında Akşeh�r’de hayata gözler�n� yummuştur.

C) Egeus – ( Lysander �le Herm�a'nın dışındak�-

ler çıkar.) S�ze eşl�k etmek hem görev�m hem

de en büyük mutluluğumdur.

D) Bu k�taptan (okuduktan sonra hayatımı esk�s�

g�b� sürdüremed�ğ�m eserden) herkes�n yararlanmasını �st�yorum.

KONU: NOKTALAMA İŞARETLERİ 3

S�vas İl M�ll� Eğ�t�m Müdürlüğü

TEST 29

73

1.Aşağıda kısa ç�zg�n�n bazı kullanım alanları ver�lm�şt�r:

 F��l yapma ekler�n�n başına ve sonuna konur.

 Heceler� göstermek �ç�n kullanılır.

 “Arasında, ve, �le, �la, …-den …-e” anlamlarını

vermek �ç�n kel�meler veya sayılar arasında

kullanılır fakat cümle �ç�nde sayı adlarının y�-

nelenmes�nde araya kısa ç�zg� konmaz.

Bu açıklamalara göre aşağıdak�ler�n hang�s�nde kısa ç�zg�n�n kullanımıyla �lg�l� b�r yanlışlık

yapılmıştır?

A) Kış dönem�nde sürücüler�n rahat yolculuk yapab�lmes� �ç�n S�vas-Malatya arasına üç yen�

tünel yapıldı.

B) Türkçe ders�nde �nceled�ğ�m�z kel�men�n son

hal� ‘’dur-ak’’ b�ç�m�nde karşımıza geld�.

C) D�l�m�zde ‘’-r-, -t-, -tır- ekler� oldurganlık ve ett�rgenl�k ek� olarak b�l�nmekted�r.

D) “B�r Kuş Olsam” adlı yazma çalışmasında bütün sınıf toplamda sek�z - dokuz yazım hatası

vardı.

2.Aşağıdak�ler�n hang�s�nde kesme �şaret�n�n

kullanımı doğrudur?

A) Dün akşam tanıştığım S�vas’lı öğretmen bende yen� ufuklar açtı.

B) Haftaya yapılacak toplantıya Alper Em�r Bey’�n

katılması beklen�yor.

C) El�n�zdek� k�tap, dünyanın sayılı eserler�nden

olan Sef�ller’m� acaba?

D) Sabahatt�n Al�, Kürk Manto’lu Madonna k�tabıyla tanınmıştır.

3.Aşağıdak� cümleler�n hang�s�nde kısa ç�zg�

yanlış kullanılmıştır?

A) Yen� hazırlanan sözlük, Arapça-Türkçe kel�-

meler� karşılaştırmalı olarak anal�z ed�yor.

B) Amasya - öğretmenl�ğe başladığım şeh�r- b�rçok doğal güzell�ğe ev sah�pl�ğ� yapıyor.

C) D�l�m�zde otur- , yürü- , ağla- , bak- g�b� sözcükler durum f��ller�ne örnek ver�leb�l�r.

D) Y�rm� - y�rm� beş yıl sonra dünyada su kaynaklarıyla �lg�l� c�dd� sıkıntılar yaşanacak.

4.

 Özel adlara get�r�len �yel�k, durum ve b�ld�rme

ekler� kesme �şaret�yle ayrılır.

 Yer b�ld�ren özel �s�mlerde kısaltmalı söyley�ş

söz konusu olduğu zaman ekten önce kesme

�şaret� kullanılır.

 Sonunda 3. tekl�k k�ş� �yel�k ek� olan özel ada, bu

ek dışında başka b�r �yel�k ek� get�r�ld�ğ�nde kesme �şaret� konmaz.

 Bel�rl� b�r tar�h b�ld�ren ay ve gün adlarına gelen

ekler� ayırmak �ç�n konur.

Ver�len b�lg�lere göre aşağıdak� cümleler�n hang�s�nde kesme �şaret� yanlış kullanılmıştır?

A) Gardaşlar Ormanı’mızın görülmeye değer b�r

yer olduğunu düşünüyorum.

B) Lale Devr�’nde asker� ıslahatlardan daha çok

sosyal hayatı düzenleyen yen�l�kler yapılmıştır.

C) Savaşın başlamasıyla beraber Boğaz’dan top

atışı yaparak düşmanı İstanbul’a sokmadık.

D) 09 Ocak 1988 Cuma’nın ben�m �ç�n çok özel ve

yer� doldurulamayacak anlamları var.

5.Türkçe’de -ma/-me ek�n�n farklı görevler� vardır:

Bu ek, cümlelere olumsuzluk anlamı katab�leceğ�

g�b� �s�m-f��l ek� olarak da kullanılab�l�r. Bu farkın

anlaşılab�lmes� �ç�n -ma/-me ek�n� alan sözcükler�n

cümleye kattığı anlama bakılır. Türkçe dışında

Arapça, Farsça ve İng�l�zce g�b� d�llerde de benzer

ekler bulunmaktadır.

Yukarıdak� parçada kullanılan noktalama �şaretler�nden hang�s� yanlış kullanılmıştır?

A) Kesme �şaret� B) V�rgül

B) Eğ�k ç�zg� C) Kısa ç�zg�

6.Aşağıdak� cümleler�n hang�s�nde noktalama

yanlışlığı vardır?

$ 06-08-1983 tar�h�nde dünyaya gelen ünlü şa�r�n

b�rçok k�tabı bulunuyor.

% Kazma �le dövmey�nce kıt verd� / Ben�m sadık

yâr�m kara topraktır.

& Kargoyu Emek Mahalles� 11. Sokak No:10/10

adres�ne tesl�m ett�m.

' Çoğul ek� ler/-lar cümleye r�ca, saygı g�b� anlamlar da katab�l�r.

KONU: NOKTALAMA İŞARETLERİ 4

S�vas İl M�ll� Eğ�t�m Müdürlüğü

TEST 30

74

7.Aşağıda kısa ç�zg�n�n bazı kullanım alanları ver�lm�şt�r:

 Cümle �ç�nde ara sözler� veya ara cümleler� ayırmak �ç�n ara sözler�n veya ara cümleler�n başına

ve sonuna konur.

 Kel�meler�n kökler�, gövdeler� ve ekler�n� b�rb�r�nden ayırmak �ç�n kullanılır.

 Arasında, ve, �le, �la, …-den …-e anlamlarını

vermek �ç�n kel�meler veya sayılar arasında kullanılır fakat cümle �ç�nde sayı adlarının y�nelenmes�nde araya kısa ç�zg� konmaz.

Bu açıklamalara göre aşağıdak�ler�n hang�s�nde kısa ç�zg�n�n kullanımıyla �lg�l� b�r yanlışlık

yapılmıştır?

A) Ün�vers�tem�z f�nal sınavının başlangıç ve b�t�ş

saat�n� 09.30-10.30 olarak açıkladı.

B) B�r grup �nsan - 30 yaşlarında beş erkek- sulamaya �ht�yaç duymayan tarım ürünler� gel�şt�rm�şt�.

C) Ünlü yazarla yapılan konferansa sadece 20-

30 d�nley�c�n�n katılması herkes� şaşırtmıştı.

D) Türkçe öğretmen�, etk�nl�ktek� sorunun çözümlemes�n� ‘’dal-gıç-lık’’ olarak açıklamıştı sınıfa.

8.

 Özel adlara get�r�len �yel�k, durum ve b�ld�rme

ekler� kesme �şaret�yle ayrılır.

 Özel adlar �ç�n yay ayraç �ç�nde b�r açıklama

yapıldığında kesme �şaret� yay ayraçtan önce

kullanılır.

 Özel adlara get�r�len yapım ekler�, çokluk ek�

ve bunlardan sonra gelen d�ğer ekler kesmeyle ayrılmaz.

Yukarıda ver�len b�lg�lere göre aşağıdak� cümleler�n hang�s�nde kesme �şaret�n�n kullanımıyla �lg�l� b�r yanlışlık yapılmıştır?

A) Yükselme Dönem�’n�n son pad�şahı II. Sel�m

sek�z sene devlet� yönetm�şt�r.

B) Âşık Veysel ( 1894- 1973 )’�n ev� 1982 yılında

müze olarak z�yarete açılmıştır.

C) Batı’dan gelen düşünce, davranış ve yaşantılarından her zaman uzak dururdu.

D) Dedem, düzenl� olarak Resm� Gazete’de yayımlanan haberler� tak�p ederd�.

9.Aşağıdak� cümleler�n hang�s�nde kısa ç�zg�

yanlış kullanılmıştır?

A) S�vas- Ankara arasında h�zmet verecek hızlı

tren�n açılmasını sabırsızlıkla bekl�yorum.

B) Küçük ked�m�z M�a’yı – evde herkes çok sever- aşısı �ç�n veter�nere götürdüm.

C) Bu güzel ülken�n geleceğ� �ç�n - genç yaşlı

herkes- el�nden gelen� yapmalıdır.

D) Sıra arkadaşım Duru “�lköğret�m” kel�mes�n�

“�l-köğ-re-t�m” olarak heceler�ne ayırdı.

10.

 Heceler� göstermek �ç�n kısa ç�zg� kullanılır.

 Kel�meler�n kökler�, gövdeler� ve ekler�n� b�rb�-

r�nden ayırmak �ç�n kısa ç�zg� kullanılır.

Kısa ç�zg�n�n aşağıdak� kullanımlarının hang�-

s� d�ğerler�nden farklıdır?

A) a-ra-ba B) b�-ç�-m�-ne

C) �n-sa-nın D) yaş-ın-da

11.

 K�ş� adlarından sonra gelen saygı ve unvan

sözler�ne get�r�len ekler� ayırmak �ç�n kesme

�şaret� konur.

 Bel�rl� b�r tar�h b�ld�ren ay ve gün adlarına gelen

ekler� ayırmak �ç�n kesme �şaret� konur.

 Kısaltmalara get�r�len ekler� ayırmak �ç�n kesme

�şaret� konur.

 Özel adlara get�r�len �yel�k, durum ve b�ld�rme

ekler� kesme �şaret�yle ayrılır.

Kesme �şaret� �le �lg�l� ver�lenlere göre hang�-

s�nde yanlışlık yapılmıştır?

A) Başvuruların 17 Aralık’a kadar devam edeceğ�

söylend�.

B) Bu programlar ABD’de de yen�den yayına g�-

recekm�ş.

C) Yarın İstanbul’da S�vas’lılar �ç�n eğlence düzenlenecek.

D) Yapılan yemekler� önce N�hat Bey’e sunmamız gerek�yor.

KONU: NOKTALAMA İŞARETLERİ 4

S�vas İl M�ll� Eğ�t�m Müdürlüğü

TEST 30

75

1.Değerl� konuklar, sek�z�nc� sınıf vel� toplantımız

pazar günü saat 13.00’te gerçekleşt�r�lecekt�r.

V�rgül aşağıdak�ler�n hang�s�nde bu cümledek�

�şlev� �le kullanılmıştır?

A) Kardeş�m, dün sabah sadece ben� görmek �ç�n

on k�lometre yürümüş.

B) Gençler, hang� �ş� yaparsanız yapın en �y�s� olmak �ç�n uğraşmalısınız.

C) Çocuklar, en değerl� varlıklarımız, b�z�m �ç�n her

zaman çocuk kalırlar.

D) Canım annem, hayatı boyunca b�rçok sıkıntıya

göğüs gerd�.

2.Suyu koruyun ve �darel� kullanın, sözünü küçükken herkesten duyardık. Telev�zyonda ve radyoda

sık sık bu konu gündeme get�r�l�r, �nsanlar uyarılırdı. Ama h�ç k�mse bu �kazlara aldırış etmezd�.

Ş�md� büyüdük, gel�şt�k, suyun sonsuza kadar yetmeyeceğ�n� anladık artık.

Bu met�nde v�rgül,

I. Uzun cümlelerde yüklemden uzak düşmüş olan

özney� bel�rtmek �ç�n konur.

II. B�rb�r� ardınca sıralanan eş görevl� kel�me ve

kel�me gruplarının arasına konur.

III.Sıralı cümleler� b�rb�r�nden ayırmak �ç�n konur.

IV.Tırnak �ç�nde olmayan alıntı cümleler�nden sonra konur.

İşlevler�nden hang�ler� �le kullanılmıştır?

A) I ve II B) I ve III

C) II ve IV D) III ve IV

3.Kar, yılın �lk karı ( ) Bell�yd� yağacağı, kaç gündür

neyd� o soğuklar öyle ( )

Cümlede parantez ( ) �le boş bırakılan yerlere

sırasıyla hang� noktalama �şaretler� get�r�lmel�-

d�r?

A) (…) (!) B) (:) (?)

C) (.) (!) D) (.) (?)

4.Sokrates hapse götürülürken karısı ( ) “Sen� haksız yere götürüyorlar( )” d�ye ağlayıp söylen�nce

karısına ( ) “Haklı yere götürseler daha mı �y�yd�

( )” dem�ş.

Cümlede parantez ( ) �le boş bırakılan yerlere

sırasıyla hang� noktalama �şaretler� get�r�lmel�-

d�r?

A) (:) (,) (.) (!) B) (,) (:) (;) (?)

C) (;) (.) (,) (!) D) (:) (.) (:) (?)

5.Yaşlı adamı ( ) mahallen�n muhtarını ( ) yanımıza

alıp Hasan Bey’�n ev�ne g�tt�k( )

Yukarıdak� cümlede parantez ( ) �le boş bırakılan yerlere sırasıyla hang� noktalama �şaretler�

get�r�lmel�d�r?

A) (;) (,) (.) B) (-) (-) (.)

C) (-) (,) (.) D) (,) (,) (!)

6.Son maçta gösterm�ş olduğum performanstan dolayı özür d�ler�m, d�yerek öz eleşt�r�s�n� d�le get�rm�ş oldu.

Bu cümlede kullanılan v�rgülün (,) görev� aşağıdak�lerden hang�s�d�r?

A) Sıralı cümleler� b�rb�r�nden ayırmak

B) Uzun cümlelerde yüklemden uzak düşmüş özney� bel�rtmek

C) Tırnak �ç�nde olmayan alıntı cümley� göstermek

D) Eş görevl� sözcük veya sözcük gruplarını ayırmak

KONU: NOKTALAMA İŞARETLERİ 5

S�vas İl M�ll� Eğ�t�m Müdürlüğü

TEST 31

76

7.B�r an dünyanın rut�n�nden uzaklaşıp �ç ses�n�zle

baş başa kaldığınız oldu mu h�ç ( ) O ses� d�nlemek ( ) gözler�m�z� kapatıp hayallere dalmak ( )

zamanı yavaşlatab�lmek ( ) Günümüzde böyle anları yakalayab�lmek neredeyse hayal oldu ( )

Bu parçada yay ayraçla ( ) göster�len yerlere

aşağıdak�lerden hang�s� sırasıyla get�r�lmel�-

d�r?

A) (?) (,) (,) (…) (.) B) (?) (,) (;) (.) (!)

C) (!) (;) (,) (…) (.) D) (?) (,) (,) (…) (!)

8.B�r soruyu hazırlamak �ç�n yapılacak pek çok �ş

var : (I) kaynak tarama, taslak hazırlama, anal�z

etme… (II) Bu yüzden k�taplar, makaleler, güncel

konular taranmalı , (III) meydana gelen soru üst

düzey b�l�şsel becer�lere h�tap etmel�d�r. Ayrıca

sorunu özgün olması ve seç�c�l�ğ�n�n yüksek olması da öneml�d�r. (IV)

Bu parçadak� numaralanmış noktalama �şaretler�nden hang�s� yanlış kullanılmıştır?

$ I B) II C) III D) IV

% B�r gün bakmışlar Pürsıçan sokaklarında h�ç

tanı-madıkları �nsanlar… Bursa c�varından

gelm�şler. Yen� b�r memlekete gelmen�n

şaşkınlığı ve boşlu-ğu �ç�ndelerm�ş. Mahalle

muhtarı Türk a�leler�ne evler�n� boşaltmalarını

ve başka b�r Türk a�les�n�n yanlarına g�tmeler�n�

duyurmuş. Çares�z boyun eğm�şler. Zehra da

�k� çocuğuyla Ahmet Çavuşların ev�ne g�tm�ş.

Boşalttıkları evler�ne Rumlar yerleşt�r�lm�ş.

Evler�n�, hayvanlarını, kaşıklarına varıncaya

kadar her şeyler�n� paylaşmışlar onlarla. Yen�

gelenler Türkçe b�ld�kler� �ç�n kolay

anlaşıyorlarmış. B�rb�rler�n�n düğünler�ne g�d�p

eğlen�rlerm�ş. Rumlar, “Yakında s�z� de

Türk�ye’ye gönder�rler.” d�yorlarmış.

Yukarıdak� parçada noktalama �şaretler�n�n

�şlevler� �ç�n yapılan açıklamalardan hang�s�

yanlıştır?

$ Üç nokta, kaba sayıldığı �ç�n veya b�r başka

sebepten dolayı açık yazılmak �stenmeyen

kel�-me ve bölümler�n yer�ne konmuştur.

% Tırnak �şaret�, başka b�r k�mseden veya yazıdan olduğu g�b� aktarılan sözler� bel�rtmek �ç�n

konmuştur.

& V�rgül, b�rb�r� ardınca sıralanan eş görevl� kel�-

me ve kel�me gruplarının arasına konmuştur.

' Kesme �şaret�; özel adlara get�r�len �yel�k, durum ve b�ld�rme ekler�n� ayırmak �ç�n konmuştur.

10.Aynaya bakıp kom�kl�k yapar mısınız h�ç ( ) Yapanlar b�l�r ( ) S�z sağ el�n�z� kaldırırsınız ( ) aynadak� yansımanız sol el�n� kaldırır ( ) S�z sol

gözünüzü kırparsınız ( ) görüntünüz sağ gözünü

( )

Yukarıdak� parçada yay ayraç �le göster�len

yerlere sırasıyla hang� noktalama �şaretler�

get�r�lmel�d�r?

A) ( . ) ( . ) ( , ) ( . ) ( ,) ( . )

B) ( ? ) ( . ) ( , ) ( . ) ( ,) ( … )

C) ( ? ) ( . ) ( ; ) ( . ) ( ,) ( .)

D) ( . ) ( . ) ( , ) ( . ) ( ,) ( … )

11.Aşağıdak� cümleler�n hang�s�nde v�rgül d�ğerler�nden farklı görevde kullanılmıştır?

A) Değerl� arkadaşlar, az sonra toplantı salonuna geçel�m.

B) Çocuklar, hemen basketbol sahasının yanında toplanın.

C) İht�yar del�kanlılar, ağacın gölges�nde sohbet

ed�yorlar.

D) Beyefend�ler, burada alacağımız karar çok

öneml�.

12.Aşağıdak� cümleler�n hang�s�nde yay ayraçla

göster�len yere noktalı v�rgül (;) get�r�lemez?

A) Bu tarz organ�zasyonların ( ) ülkeler�n, kültürler�n, yaşam b�ç�mler�n�n tanıtılmasında büyük

pay sah�b� olduğunu unutmamalıyız.

B) Alper, o gün sınıfta olup b�tenler� sak�nce �zled�

( ) problem�n kaynağını bulmak �ç�n b�rtakım

araştırmalara yöneld�.

C)Stadyumun hemen yanındak� küçük sahada

basketbol, voleybol, hentbol maçları oynanıyor

( ) gelenler bu oyunları zevkle �zl�yordu.

D) Bugünün tar�h�m�zde çok öneml� b�r yer� var ( )

Atatürk, bugün tüm dünyaya Türkler�n geçm�ş�

�le bugünün farklı olmadığını gösterd�.

KONU: NOKTALAMA İŞARETLERİ 5

S�vas İl M�ll� Eğ�t�m Müdürlüğü

TEST 31

77

KurslardaÖğretiminPlanlanmasıveRehberlikteÜstünleşme

78

Ünite

8.

79

1.Real Madr�d �le oynadığımız �lk maçı 3-0 kaybetm�şt�k ve rövanş İstanbul’daydı. Ancak turdan

umudumuzu kesmem�şt�k. İlk yarıyı 1-0 yen�k kapattık ve devre arasında Fat�h Ter�m ben� oyundan çıkarmak �sted�. Ona “Bunu yapamazsın!” ded�m. Maçı hala kazanab�l�r�z ama ben� oyundan

alırsan hala kazanab�leceğ�m�ze olan �nancın yok

demekt�r. Ben �nanıyorum, ded�m ve �k�nc� yarıda

sahaya çıkıp maçı kazandık. Elend�k ama Galatasaray �ç�n unutulmaz b�r maçtı.

Bu metn�n türüyle �lg�l� aşağıdak�lerden hang�-

s� söyleneb�l�r?

A) Yazar; yaşadığı b�r olayı, durumu sıcağı sıcağına aktardığı �ç�n günlüktür.

B) Güncel b�r olay hakkında tarafsız şek�lde b�lg�

ver�ld�ğ� �ç�n haber metn�d�r.

C) Yaşanan ya da yaşanab�lecek b�r olay, yer,

zaman ve k�ş� unsurları �le kurgulandığı �ç�n

h�kâyed�r.

D) B�r k�ş� başından geçen b�r olayı aradan zaman

geçt�kten sonra yazdığı �ç�n anıdır.

2.Uygur ülkes�nde, Tuğla ve Selenge ırmaklarının

b�rleşt�ğ� yerde Kumlançu den�len b�r dağ vardır.

Adına Hul�n Dağı derlerd�. Hul�n Dağı’nda da, b�rb�r�ne çok yakın �k� ağaç büyümüştü. B�r� kayın

ağacıydı. B�r gece, kayın ağacının arasında yaşayan halk b�r ışık gördü ve ürpererek tak�p ett�. Kutsal b�r ışıktı. Kayın ağacının üstünde kaldığı müddetçe kayın ağacının gövdes� büyüdükçe büyüdü.

Oradan çok güzel türküler gelmeye başladı. Gece

oldu mu ağacın otuz adım ötes�ndek� bütün çevre,

ışıklar �ç�nde kalıyordu. B�r gün ağacın gövdes�

ansızın yarıldı. İç�nden beş küçük çadır, beş küçük odacık meydana çıktı. Her odacığın �ç�nde b�r

çocuk vardı. Çocukların ağızlarının üstünde asılı

b�rer emz�k vardı ve bu kutlu çocuklara halk ve

halkın �ler� gelenler� çok büyük saygı gösterd�ler…

Yukarıdak� parçanın alındığı met�n türü hang�-

s�d�r?

A) Destan B) Masal C) Roman D) Öykü

3.Oğuz Kağan, doğduktan kırk gün sonra büyüyüp

gel�ş�r. P�şmem�ş et �ster ve kımız �çer. B�r y�ğ�t

olur. Halka ez�yet eden b�r canavarı (gergedanı),

b�r sunguru (doğan) öldürür. Gökten �nen ışığın

�ç�nde gördüğü göğün kızıyla evlen�r; Gün, Ay,

Yıldız adlı çocukları olur. Daha sonra b�r ağaç kovuğunda yaşayan eşs�z güzell�ktek� b�r kızla daha

evlen�r; Gök, Dağ, Den�z adlı çocukları olur. Hanlığını �lan ed�p yeryüzünün dört b�r yanına elç�ler

gönder�r. Kend�s�ne �taat etmeyenlerle savaşmak

�ç�n sefere çıkar. Sefer boyunca b�r kurt ona yol

göster�r. Ülkeler�, (Sur�ye, Tangut…) egemenl�ğ�

altına alır ve ev�ne döner. Vez�r Uluğ Türk, rüyasında üç gümüş oku kuzeye doğru kanatlanmış,

doğudan batıya uzanmış b�r altın yay görür. Rüyasını Oğuz Kağan’a anlatır. Oğuz Kağan, artık yaşlandığının farkına vararak oğullarını çağırır. Gün,

Ay ve Yıldız’ı gün doğusuna; Gök, Dağ ve Den�z’�

gün batısına gönder�r. Gün, Ay ve Yıldız avlanırken yolda som altından b�r yay bulurlar. Dağ, Den�z ve Gök üç gümüş ok bulurlar. Yayı ve okları

babalarına sunarlar. Oğuz Kağan kurultayı çağırır

ve Gök Tanrı’ya borcunu öded�ğ�n� b�ld�rerek yurdunu evlatları arasında paylaştırır.

Aşağıdak�lerden hang�s� bu parçanın met�n

türüne a�t özell�klerden b�r� değ�ld�r?

A) B�r m�llet�n ortaya çıkış h�kâyes�n�n anlatıldığı

met�nlerd�r.

B) İçer�s�nde olağanüstülükler�n bulunduğu met�nlerd�r.

C) Evrensel �çer�kl� konuların ele alındığı met�nlerd�r.

D) Kahramanlık özell�ğ�n�n ön plana çıktığı met�nlerd�r.

4.B�r zamanlar c�mr� b�r adam yaşarmış. Öyle c�mr�ym�ş k� bütün mallarını altınla değ�şt�rm�ş. B�r çuval altını olunca da onları g�d�p b�r ağacın d�b�ne

gömmüş. Gelgelel�m aklı hep altınlarındaymış.

Onları düşünmekten gözüne uyku g�rmez olmuş.

Yemeden �çmeden kes�lm�ş. Gece gündüz demez, aklına est�ğ� zaman g�der, toprağı kazarmış.

Sonra altınlarını b�r b�r sayarmış. Rastlantı bu ya.

Oradan geçen per� olanları uzaktan görmüş...

Yukarıdak� parçanın alındığı met�n türü hang�-

s�d�r?

A) H�kâye B) Masal C) Roman D) Destan

KONU: METİN TÜRLERİ 1

S�vas İl M�ll� Eğ�t�m Müdürlüğü

TEST 32

80

5.Akden�z’�n kahramanlık yuvası, sonsuz ufuklara

bakan küçük tepe, m�n� m�n� b�r ç�çek ormanı g�-

b�yd�. İnce uzun dallı badem ağaçlarının alaca

gölgeler� sah�le �nen keç� yoluna düşüyor, �lkbaharın tatlı rüzgârıyla sarhoş olan martılar, çılgın bağrışlarıyla havayı çınlatıyordu. Badem bahçes�n�n

yanında gen�ş b�r bağ vardı. Beyaz taşlardan yapılmış kısa b�r duvarın ötes�ndek� harabe, vad�ye

kadar �n�yordu. Bağın ortasındak� yıkık kulüben�n

kapısız g�r�ş�nden b�r �ht�yar çıktı. Saçı sakalı bembeyazdı. Kamburunu düzeltmek �st�yormuş g�b�

ger�nd�. Eller�, ayakları t�tr�yordu. Gök kadar boş,

gök kadar sak�n duran den�ze baktı, baktı...

Yukarıdak� parçanın alındığı met�n türü hang�-

s�d�r?

A) H�kâye B) Masal C) Fabl D) Destan

6.B�r olayın, yer ve zaman bel�rt�lerek kahramanların çevres�nde kurgulanmasına olay yazıları den�r.

Buna göre aşağıdak�lerden hang�s� b�r olay

yazısından alınmamıştır?

A) B�r gölün kenarında d�nlen�rken on kuğunun

suyun �ç�nde yüzdüğünü görmüş. Onu gören

kuğular hemen yanına gelm�ş. K�mses�z kız, bu

on kuğunun konuştuğunu görünce çok şaşırmış. Gün aydınlanınca bu on kuğu �nsana dönüşmüş. Bunlar kızın kaybolan kardeşler�ym�ş.

B) Ahmet, arkadaşının arkasından seslend� ama

ses�n� ona b�r türlü duyuramadı. Çünkü sokaktan geçen arabalar ses�n� arkadaşına duyurmasına engel oluyordu. Ses�n� duyuramayınca

arkasından g�tmeye karar verd�.

C) Okuduğum k�tap seksen sayfadan fazla. Yazar

öyküley�c� anlatımı kullanmış ve olaylar b�rb�r�-

ne merak duygusuyla bağlanmış. Ş�md� ne olacak d�ye düşünmeden edem�yorsunuz. Olay

yazısı tarzında okuduğum k�taplardan en �y�s�

d�yeb�l�r�m.

D) Sabah kalktığımda hava çok güzeld�. Ancak

öğleden sonra yağmur olanca ş�ddet�yle bastırdı. Gen�şçe b�r çınarın altına sığındım. Olacak

g�b� değ�l, gelen �lk otobüse b�nd�m. Ben� g�deceğ�m yer�n uzak b�r yer�nde bıraktı otobüs. B�r

lokantaya g�rd�m, çayla sandv�ç söyled�m.

7.B�r pad�şahın on b�r oğluyla b�r tek kızı vardı. Bu

çocukların sevg�l� anneler� ölünce pad�şah başka

b�r kadınla evlend�. Bu yen� Hanım Sultan, büyücüydü; üvey çocuklarını da h�ç sevm�yordu. B�r

gün, üvey annes� N�lüfer’� hamama götürdü. Yüzüne, başına, vücuduna s�yah b�r boya sürdü; büyüyle boyayı çıkmaz b�r hale get�rd�. Kız, pek ç�rk�n oldu. Artık pad�şah babası, yüzüne bakamıyordu. Kızcağızdan herkes �ğren�yordu. Sonunda onu

mutfağa attılar, bulaşıkları yıkamakla görevlend�rd�ler.

Yukarıdak� metn�n türü �ç�n yapılan aşağıdak�

değerlend�rmelerden hang�s� yanlıştır?

A) Olaya dayalı b�r met�n türünden alınmıştır.

B) Olayın ne zaman geçt�ğ� bel�rg�nd�r.

C) Kahramanları olağanüstü özell�klere sah�pt�r.

D) Olayın geçt�ğ� mekan bel�rg�nd�r.

8.Aşağıdak� parçalardan hang�s� efsaneden alınmıştır?

A) İnsanoğlunun k�lle tanışması aslında çok esk�lere dayanıyor. Ondan ürett�ğ� b�rçok heykelc�k ve

kabartma f�gürü bunun kanıtıdır. Çok daha sonra yerleş�k yaşama geç�nce k�l�, ev�n� �nşa etmede kullanmış �nsanlar...

B) Soğuktan yakınacak değ�l�m. Ne yalan söyleyey�m, öyle çok üşümed�m ömrümde; ser�nl�kler

basınca sırtımı pek�şt�rmen�n, oturduğum yer�

ısıtmanın b�r yolunu buldum. Üşümen�n, şöyle

b�raz üşümen�n de b�r tadı vardır doğrusu...

C) B�r balıkçının yen� yetme b�r oğlu varmış. Baba

den�zlerle pençenleş�r, balık tutar; oğlansa güzel

kaval çalarmış. Babası yell� yağmurlu den�zlerde

çok kalıp hastalanmış b�r gün, döşeğe ser�lm�ş...

D) Kavuşamayan �k� âşıktan Leyla'nın ett�ğ� dua

Allah tarafından kabul ed�l�r. Bu duaya göre Leyla'nın �steğ� Mecnun �le gökte yan yana �k� yıldız

olmaktır. Dua kabul ed�l�nce Leyla ve Mecnun

gökte yan yana �k� yıldız olarak yaşarlar...

KONU: METİN TÜRLERİ 1

S�vas İl M�ll� Eğ�t�m Müdürlüğü

TEST 32

81

1.Aşağıda bazı met�n türler� �le �lg�l� b�lg�ler ver�lm�şt�r:

 Herhang� b�r konuda yazarın k�ş�sel görüş ve

düşünceler�n�; okuyucuyla konuşuyormuş g�b�

sam�m� b�r üslupla, kanıtlama amacı gütmeden

aktardığı met�n türüdür.

 B�r k�ş�n�n, eser�n ya da konunun olumlu veya

olumsuz yönler�n� ortaya çıkarmak amacıyla kaleme alınan met�n türüdür.

 Herhang� b�r konuda b�lg� vermek, b�r konuyu

veya düşüncey� savunmak, kanıtlamak �ç�n yazılan met�n türüdür.

Buna göre aşağıdak�lerden hang�s� hakkında

b�lg� ver�len b�r met�n türü değ�ld�r?

A) Deneme B) Makale

C) Eleşt�r� D) Sohbet

2.Günümüzde Bulgar�stan’ın en gözde şeh�rler�nden

b�r� olan Varna, Osmanlı tar�h�nde �k� büyük muharebeye sahne oldu. B�r� 1444, d�ğer� 1773’te yaşanan bu muharebeler�n her �k�s� de Osmanlı’nın

zafer�yle net�celend�. B�r�nc� zafer, bugün de yıl

dönümünü kutladığımız 10 Kasım 1444’te gerçekleşt�. Osmanlı ordularının başında, geleceğ�n Fat�h’� Şehzade Mehmed’�n babası Sultan II. Murad

vardı. Asker�n�n mevcudu 60 b�n c�varındaydı.

Onun karşısında �se neredeyse bütün Haçlı dünyası bulunuyordu: Macar�stan’dan Polonya’ya,

Sırb�stan’dan L�tvanya’ya, Papalık Devlet�’nden

Kutsal Roma Cermen İmparatorluğu’na kadar hemen bütün Avrupa’nın destek verd�ğ� bu savaşta

Haçlılar, Osmanlı’nın beş m�sl�nden fazla (300

b�nden fazla) asker toplanmıştı ama yıllar sonrak�

İstanbul’un feth�ne de �lham verecek olan büyük

b�r mücadele �le savaş kazanılmıştı. B�zler de bugünlerde y�ne aynı mücadele ruhuyla hareket etmey�, gerek teknoloj� olsun gerek b�l�m olsun her

dalda başarıya ulaşmayı b�lmel�y�z.

Bu parça aşağıdak� met�n türler�nden hang�-

s�nden alınmıştır?

A) Gez� yazısı B) Fıkra

C) Makale D) Deneme

3.“Ben, gazetemdek� köşemde roman eleşt�r�ler�

yapmam. Zaten bu köşen�n görev� de eleşt�r� değ�ld�r. Amacım okuyucuya bazı günlük sorunları

tanıtmak, bu sorunlar hakkında düşünceler�m�,

der�nl�ğe �nmeden, kanıtlamaya kalkmadan söylemekt�r. Kısa, yoğun, günüb�rl�k yazılardır bunlar.”

Yukarıdak� açıklamayı yapan b�r yazarın genell�kle hang� türde yazdığı söyleneb�l�r?

A) Deneme B) Makale C) Fıkra D) Sohbet

4.Yalnız yaşamanın b�r tek amacı vardır sanıyorum:

O da daha başıboş daha rahat yaşamaktır fakat

her zaman buna hang� yoldan varacağımızı pek

b�lm�yoruz. Çoğu kez �nsan dünya �şler�n� bıraktığını sanır. Oysak� bu �şler�n yolunu değ�şt�rmekten

başka b�r şey yapmamıştır. B�r a�ley� �dare etmek,

b�r devlet� �dare etmekten h�ç de daha kolay değ�ld�r. Ruh nerede bunalırsa bunalsın, hep aynı ruhtur. Ev �şler�n�n az öneml� olmaları daha az yorucu

olmaları anlamına gelmez.

Bu met�nle �lg�l� olarak,

I. İçten ve sam�m� b�r anlatımı vardır.

II. Öznel düşünceler ağırlıktadır.

III. B�lg�lend�rme amaçlı b�r met�nd�r.

IV. Okuyucu b�r konu üzer�nde düşünmeye sevk

ed�lm�şt�r.

yargılarından hang�s� yanlıştır?

A) I B) II C) III D) IV

5.Konu olarak günlük olaylar �şlen�r. Yazar; günlük

olaylarla �lg�l� düşünceler�n�, okuyucuyu karşısına

alıp da konuşuyormuş g�b� sam�m� b�r anlatımla

d�le get�r�r. Cümleler günlük hayatta kullanıldığı

g�b� kurulur. Nüktel� sözler, atasözler� yazı �ç�nde

kullanılır.

Yukarıdak� parçanın türü �ç�n hang�s� söyleneb�l�r?

A) Eleşt�r� B) Fıkra C) Makale D) Sohbet

KONU: METİN TÜRLERİ 2

S�vas İl M�ll� Eğ�t�m Müdürlüğü

TEST 33

82

6.Herhang� b�r konuya a�t b�lg�y� veya düşüncey�

başkalarına aktarmak ve öğretmek amacıyla yazılır. Öğretmey� ve b�lg� vermey� hedef aldığı �ç�n

açıklayıcı anlatım sıkça kullanılır. B�l�msel konularda yazılab�leceğ� g�b� aktüel konularda da yazılab�l�r. C�dd�l�k, ağırbaşlılık bu yazılarda aranılan

temel özell�klerd�r. İler� sürülen �dd�alar mutlaka

belgelerle �spatlanmalıdır.

Yukarıdak� met�nde bahsed�len metn�n türü

hang�s�d�r?

A) Makale B) Fıkra

C) Eleşt�r� D) Röportaj

7.Sana yapılmasını �stemed�ğ�n� sen de başkasına

yapma!.. Kolay g�b� gözükür ama kolay değ�ld�r

bu. B�rçok k�msen�n “Ahlak... ahlak...” d�ye yasalar, kurallar uydurmaya çalışmaları da zaten bunun kolay olmaması yüzündend�r. S�ze yapılmasını �stemed�ğ�n�z �ş� s�z de başkasına yapmayacaksınız, yan� kend�n�z� onun yer�ne koyacaksınız,

benc�ll�ğ�n�zden s�lk�neceks�n�z; s�z�n b�r et�n�z, kem�ğ�n�z olduğu g�b� onun da b�r et�, kem�ğ� olduğunu, onun da acılar duyab�leceğ�n� düşüneceks�n�z.

..

Yukarıdak� metn�n türü aşağıdak�lerden hang�-

s�d�r?

A) Makale B) Fıkra

C) Eleşt�r� D) Deneme

8.Dünya genel�nde yaygın b�r pandem� oluşturan

COVID-19 salgını, yaşamı c�dd� anlamda tehd�t

etmeye devam ed�yor Aslında beklenmeyen b�r

zamanda, Aralık 2019’da, Ç�n’�n Hube� Eyalet�

Wuhan kent�nden başlayan bu hastalık hakkında

var olan b�lg�ler her gün değ�ş�rken hastalığın hızlı

bulaşma şekl�, hasta ve ölüm sayılarının sürekl�

artması sebeb�yle var olan pan�k ve end�şe b�r tür

korkuya dönüşmüş durumda.

Bu metn�n türü aşağıdak�lerden hang�s�d�r?

A) Deneme B) Söyleş�

C) Fıkra D) Haber metn�

9.Cambr�dge (Kemb�r�ç) Ün�vers�tes�nden B�yok�myager Paolo Bombell�’n�n (Paulo Bombell�) gel�şt�rd�ğ� b�yo-fotovolta�k (BPV) teknoloj�den faydalanan Katalonya İler� M�marlık Enst�tüsü öğrenc�s�

Elena M�trofanova’nın tasarladığı b�nanın dış cephe s�stem� yosundan oluşuyor. İç�ne yosun ek�len

ve kablolarla b�rb�r�ne bağlanan �ç� boş seram�k

tuğlalardan oluşan s�stem, b�yo-fotovolta�k alanındak� son b�l�msel gel�şmeler�n ışığında hazırlandı.

(...) “Yosun P�ller�” adı ver�len tasarımın yaratıcısı

M�trofanova, b�yoloj�k ışık p�l�n�n güneş enerj�l� ışık

p�l�ne nazaran üret�lmes� daha ucuz, kend� kend�n�

onarma yet�s�ne sah�p, b�yoloj�k olarak parçalanab�len ve çok daha sürdürüleb�l�r olmasından yola

çıktığını bel�rt�yor.

Yukarıdak� metn�n türü aşağıdak�lerden hang�-

s�d�r?

A) Deneme B) Makale

C) Eleşt�r� D) Sohbet

10.Vücudun en hassas, en duygusal, en çok üzülen

ya da en çok mutlu olan organının hang�s� olduğu

yönünde yapılan araştırmadan �lg�nç b�r sonuç

çıktı. Bu organ ne kalp ne de bey�n. Bu organ

bağırsaklarınız! Her olaydan fazlaca etk�lenen bu

organ, temel olarak �k� bölümden oluşur: İlk�, daha uzun ve �nce olan “�nce bağırsak”; d�ğer� �se

daha kalın olan “kalın bağırsak.” Bağırsaklar başımıza gelen her şeyden etk�len�yor. Yan� bağırsaklarımıza �y� bakmazsak pek çok hastalık başlayab�l�r. Bu yüzden bağırsak sağlığı, vücut sağlığımız �ç�n çok öneml�.

Yukarıdak� parçanın met�n türü �le �lg�l� olarak

ver�len b�lg�lerden hang�s� doğrudur?

A) B�r konuda k�ş�sel görüşler�n kanıtlama amacı

güdülmeden anlatıldığı türdür.

B) Yazarın herhang� b�r konuda deney�mler�n�

sam�m� b�r üslupla anlattığı türdür.

C) B�l�msel b�r konuyu �spatlamak amacıyla yazılan ver�lere dayanan b�r türdür.

D) Güncel b�r konuda düşünceler�n anlatıldığı

gazete ve derg�lerde yayınlanan türdür.

KONU: METİN TÜRLERİ 2

S�vas İl M�ll� Eğ�t�m Müdürlüğü

TEST 33

83

1.23 Haz�ran 1901’de İstanbul’da doğan sanatçı,

Baytar Mekteb�’n� bırakarak g�rd�ğ� İstanbul Ün�-

vers�tes� Edeb�yat Fakültes�nden 1923’te mezun

olmuştur. Yurdun çeş�tl� yerler�nde öğretmenl�k

yapmış ve Gaz� Eğ�t�m Enst�tüsünde edeb�yat

dersler� verm�şt�r. 939’da İstanbul Ün�vers�tes�

Edeb�yat Fakültes�nde yen� kurulan Türk Edeb�yatı Kürsüsü profesörlüğüne get�r�lm�şt�r. Maraş m�lletvek�l� olarak Türk�ye Büyük M�llet Mecl�s�ne de

g�ren Tanpınar, m�lletvek�ll�ğ�nden sonra M�ll� Eğ�-

t�m müfett�şl�ğ� yapmıştır.1949’da da İstanbul Ün�-

vers�tes� Edeb�yat Fakültes� Türk D�l� ve Edeb�yatı

Bölümüne tekrar dönen sanatçı bu görevdeyken

24 Ocak 1962’de enfarktüs kr�z� yüzünden İstanbul’da yaşamını y�t�rm�şt�r. Mezarı Yahya Kemal’�n

mezarının yanındadır.

Aşağıdak�lerden hang�s� bu parçanın met�n

türüne a�t özell�klerden b�r değ�ld�r?

A) Anlatılanlar belge, b�lg� ve kanıtlara dayandırılır.

B) D�le get�r�lenler tar�h� b�rer belge özell�ğ� göstermekted�r.

C)B�r k�ş�n�n başından geçen olaylar günü gününe

yazılır.

D)Tanıtılan k�ş� tüm yönler� �le okuyucuya aktarılır.

2.Avustralya’nın başkent� Canberra’ya g�d�yoruz.

Canberra, altmış yıl önce kurulmuş yepyen� b�r

kent. Kent planı yarışma sonucunda saptanmış.

Kent planı yapılırken b�tk� örtüsü de hesaba katılmış. Hatta b�nalar, yollar yapılmadan ağaçlar d�k�lmeye başlanmış. Rehber�n ded�ğ�ne göre buraya

1912 �le 1930 yılları arasında altı b�n ağaç d�k�lm�ş. Bu yüzden Canberra, büyük b�r park �ç�ne

kurulmuş örnek b�r kent görünümünde. Canberra’nın yolları, b�naları öyles�ne düzenl� ve uyumlu

k�! Traf�k burada da sağdan �şl�yor. Bu güzel kentte, traf�k kazası da çok seyrek görülüyor. Bu kazaları da kente gelen yabancılar yapıyor. Kent� otobüsle gez�yoruz. Görülecek pek fazla �lg�nç müze,

anıt yok. Parlamento b�nası çok görkeml�, �lg�nç

b�r m�mar�s� var. Canberra’da yaşayan �nsanların

çoğunluğu, devlet da�reler�nde görevl�. Canberra’dak� �lg�nç yapılardan b�r� de Anzak Anıtı. Bu

anıt b�na, daha sonra ayrıntısıyla gez�lecek. Canberra adı, yerl�ler�n d�l�nden alınma. “Kab�leler�n

b�rleşt�ğ�, buluştuğu nokta” anlamına gel�yor...

Bu met�n aşağıdak� met�n türler�nden hang�s�-

ne örnekt�r?

A) Sohbet B) Eleşt�r�

C) Köşe yazısı D) Gez� yazısı

3.Son yıllarda b�rçok hayvan türünün yok olduğunu

ya da nes�ller�n�n tükenmek üzere olduğunu b�l�yoruz. Uluslararası Doğayı Koruma B�rl�ğ� (IUCN)

Hayvan Türler�n� Koruma Kom�syonu; hazırladığı

raporda, şu an dünya üzer�ndek� türler�n %25’�n�n

yok olma tehl�kes�yle karşı karşıya olduğunu, 26

memel� türünün 24’ünün yok olma sınırında olduğunu ve geçt�ğ�m�z 100 yıl �çer�s�nde 1000 kadar

türün nesl�n�n tükend�ğ�n� bel�rt�yor. Bu konuyla

�lg�l� yapılan araştırmalarda, b�r yaban� hayvan türünün toplam sayısı 1000’e b�le ulaşamıyorsa bu

hayvan türünün özel olarak korunması gerekt�ğ�

vurgulanıyor.

Bu parça aşağıdak� met�n türler�nden hang�-

s�nden alınmıştır?

A) Eleşt�r� B) Deneme C) Makale D) Köşe yazısı

4.Nec�p Fazıl Kısakürek, 26 Mayıs 1904 tar�h�nde

İstanbul'da doğdu. Babası Abdülbak� Fazıl Bey,

annes� �se Med�ha Hanım'dır. D�n� eğ�t�m�n� babasından alan Nec�p Fazıl, öğren�m�ne mahalle

mekteb�nde başladı. Nec�p Fazıl, 24 yaşındayken

yayımladığı �k�nc� ş��r k�tabı “Kaldırımlar” �le tanınmıştır.1943-1978 arasında 512 sayı yayımlanan

Büyük Doğu derg�s� yoluyla f�k�rler�n� kamuoyuna

duyuran ve Büyük Doğu Hareket�’ne önderl�k

eden b�r şa�rd�r. Nec�p Fazıl Kısakürek, 25 Mayıs

1983'te vefat etm�şt�r.

Yukarıdak� parçanın met�n türü aşağıdak�lerden hang�s�d�r?

A) Anı B) Gez� yazısı

C) B�yograf� D) Otob�yograf�

5.Haz�ranın ayının başlarıydı, şeh�r yen� yen� ısınmaya başlamıştı. Sınava b�r hafta kaldığı �ç�n heyecandan yer�mde duramıyordum. İstasyon Caddes�’nde yürürken yemek yemeye karar verd�m.

Her zaman yemek yed�ğ�m lokantaya g�rd�m. S�-

par�ş� verd�kten sonra gözler�m masanın üzer�ndek� esk� gazete kupürler�ne �l�şt�. B�r haber d�kkat�m�

çekt�, haber� okumaya başladım. Dünya Merkez

Bankası Başkanı, Türk�ye seyahat� sırasında cam�ye davet ed�lm�ş; ayakkabılarını çıkardığında

çorabı del�k olduğu �ç�n alay konusu olmuş. Yüzümde b�r gülümsemeyle yemeğ�m� b�t�r�p çıktım

lokantadan. B�r hafta sonra g�rd�ğ�m sınavın son

sorularından b�r�s�nde Dünya Merkez Bankası

başkanın adı sorulmuştu. O soru sayes�nde on

b�r�nc� yılımı tamamladığım öğretmenl�k mesleğ�ne

�lk adımımı atmış oldum.

Yukarıdak� parçanın met�n türü aşağıdak�lerden hang�s�d�r?

A) Anı B) Gez� yazısı

C) B�yograf� D) Otob�yograf�

KONU: METİN TÜRLERİ 3

S�vas İl M�ll� Eğ�t�m Müdürlüğü

TEST 34

84

6.Şehzadeler Şehr�’ne Ferhat’ın sevdası �ç�n açtığı

su yolu eşl�ğ�nde g�rd�k. Şehr�n �çler�ne doğru �lerled�kçe neredeyse her taşın altından tar�h fışkırıyordu. Yaklaşık altı b�n yıllık tar�h� olan şeh�r, b�rçok meden�yete ev sah�pl�ğ� yapmış. H�t�tlerle başlayan serüven her ulustan �zler taşıyan b�r açık

hava müzes�ne dönüştürmüş Amasya’yı. B�r tarafta Kral Kaya Mezarları selam dururken şehre, d�-

ğer tarafta Bayez�d Cam� tüm �ht�şamıyla yen� yapılara meydan okuyor. Dünyanın b�l�nen �lk coğrafyacısı da Amasyalı Strabon. Şehzadeler gez�

yolunda şehzadelerle beraber onun da tems�l� b�r

heykel� var. Şeh�rden ayrılırken kalb�m�n b�r kısmını da Amasya’da bıraktım.

Yukarıdak� parçanın met�n türü aşağıdak�lerden hang�s�d�r?

A) Anı B) Gez� yazısı

C) B�yograf� D) Otob�yograf�

7.1547 yılında İspanya’da doğmuştur. İspanyol edeb�yatının olduğu kadar dünya edeb�yatının da büyük yazarlarındandır. Fak�r b�r cerrahın oğludur.

Gençl�ğ� yoksulluk �çer�s�nde geçm�şt�r. Savaş

sonrası Tunus, S�c�lya, İspanya ve Cezay�r g�b�

ülkeler� dolaşmıştır. Önceler� ş��r yazmışsa da daha sonra t�yatro oyunları da yazmıştır fakat onu

asıl üne kavuşturan eser� Don K�şot’tur.

Yukarıdak� metn�n türü hang�s�d�r?

A) B�yograf� B) Deneme

C) Gez� yazısı D) Otob�yograf�

8.H�t�t Ün�vers�tes� Mühend�sl�k Fakültes� Mak�ne

Mühend�sl�ğ� Bölümü 4.sınıf öğrenc�ler� Yunus Burak Özcan ve Burak Kangal, dünyada �kl�m değ�-

ş�kl�kler�nden kaynaklı kuraklık uyarılarını d�kkate

alarak �çme suyunun farklı amaçlarla kullanılıp

�sraf ed�lmes�n� önlemek amacıyla “Gr� Su Tekrar

Kullanım Modülü”nü (Gr� Su Tek) gel�şt�rd�. Lavabodan akan suyu b�r haznede toplayıp mor ışık

yardımıyla m�kroplardan arındırdıktan sonra elektr�kl� motor vasıtasıyla en yakındak� tuvalete aktararak çalışan Gr� Su Tek, bu sayede haneye bağlı

�ç�leb�l�r şebeke suyunun �sraf ed�lmes�n� önlemeye yardımcı oluyor.

Yukarıdak� metn�n türü aşağıdak�lerden hang�-

s�d�r?

A) Haber yazısı B) Gez� yazısı

C) Deneme D) Sohbet

9.Yola İstanbul’dan çıktık. D�rekt uçak �le Gaz�antep’e �nd�k. İk�nd� vakt� d�rekt Gaz�antep Ömer�ye

Cam�’ye g�tt�k. Ömer�ye Cam�� büyük �ht�şamı, �nanılmaz m�mar�s� �le göz dolduruyordu. Ulu cam�n�n

�ç�ne g�r�nce duvarlardak� hat yazıları �le cam�n�n

�ç�ndek� havuz �nanılmazdı. Bu arada her yer� aşırı

derecede tar�h kokuyordu. Taç kapısı �le m�hrabı

beyaz ve s�yah taşlarla örülü olan cam�n�n m�nare

şerefes�n�n korkuluklarında oyma taş �şç�l�ğ�n�n

�nanılmaz örnekler� d�kkat çek�yordu. Aslında cam�y� ön plana çıkaran unsur, cam� avlusunda bulunan ve deprem uyarısı yaptığına �nanılan döner

özell�ktek� süslemel� taş oluğudur.

Yukarıdak� metn�n alındığı türün özell�kler�nden b�r� hang� seçenekte ver�lm�şt�r?

A) Tanınmış, b�l�m, sanat ve pol�t�ka adamlarının

yaşamlarını çalışma ve araştırmalarını anlatır.

B) Görülen yerler�n güzell�kler�n�, buralar hakkındak� duyguları ve düşünceler� �çereb�l�r.

C) Yaşanan öneml� veya önems�z olayların, �zlen�mler�n günü gününe yazılması �le oluşur.

D) Bu türde k�ş�ler genell�kle kend� hayatından veya yakın çevres�nden bahseder.

10.16 Temmuz 1902'de Kastamonu İnebolu'da doğdum. Ortaöğren�m�m� Aydın ve Kastamonu'da

tamamladım. 1922'de Ankara Muall�m Mekteb'n�

b�t�rd�m. B�r süre �lkokul öğretmenl�ğ� yaptım. Ardından 1927'de Kastamonu L�ses�'nden, 1930'da

İstanbul Yüksek Öğretmen Okulu Türk D�l� ve

Edeb�yatı Bölümünden d�ploma aldım. Çeş�tl� l�-

selerde edeb�yat öğretmenl�ğ� yaptıktan sonra

1939'da Ankara Mus�k� Muall�m Mekteb�ne müdür

olarak atandım. 1947-1951 arasında Galatasaray

L�ses�nde öğretmenl�k, 1951-1954 arasında İng�ltere'de öğrenc� müfett�şl�ğ� ve kültür ateşel�ğ� yaptım. 1960-1962'de Londra Ün�vers�tes�nde Türk

d�l� okutmanı olarak çalışıp 1969'da İstanbul Eğ�-

t�m Enst�tüsündek� edeb�yat öğretmenl�ğ� görev�mden emekl�ye ayrıldım. 1984'ten sonra Marmara ve M�mar S�nan ün�vers�teler�nde d�van

edeb�yatı dersler� verd�m.

Yukarıdak� metn�n türü hang�s�d�r?

A) B�yograf� B) Deneme

C) Gez� yazısı D) Otob�yograf�

KONU: METİN TÜRLERİ 3

S�vas İl M�ll� Eğ�t�m Müdürlüğü

TEST 34

85

Deneme b�r konu üzer�nde yazarın kes�n yargılara varmadan, kanıtlama amacı gütmeden k�ş�sel

görüşler�n� �fade ett�ğ� yazı türüdür.

Buna göre aşağıdak�lerden hang�s� deneme

met�n türünü örneklend�rmekted�r?

$ Dedem, orman �ç�nde b�r köyde oturuyordu. Bu

köyde altı yaşıma kadar n�nemle, dedemle yaşadım. Dedem�n tarlaları, keç�ler�, b�rkaç �neğ�

ve tavukları vardı. N�nemle küçük ev�n arkasındak� bahçeye g�derd�k sık sık. N�nem f�deler�

çapalar, ben ağaçların altında oynardım. Sonra

keç�ler� gözet�rd�k. Oğlaklara, tekelere alışmıştım. İneklerden korkmuyordum. Küçük eşeğe

b�le b�n�yordum. M�n�c�k oğlaklara el�mle kepek

yed�rmek, çok hoşuma g�derd�. Onların pembe,

küçük d�ller�yle el�m� yalamaları ben� kıkır kıkır

güldürürdü.

% Kuşcennet� M�llî Parkı, Marmara Bölges�’nde

Balıkes�r �l� sınırları �ç�nded�r. 1959 yılında m�llî

park �lan ed�lm�şt�r. Anadolu’dan Avrupa’ya geçen kuş göç yolu üzer�nde bulunan Kuşcennet�;

pel�kan, balıkçıl, kaşıkçı, karabatak, yaban kazı, yaban ördeğ� ve ötücülerden oluşan b�nlerce

kuşun ağaçlar ve sazlar üzer�ne yuva yaptığı

büyük kuluçka kolon�ler�n� barındırmaktadır.

Kuşcennet� M�llî Parkı, Avrupa Konsey� tarafından çok �y� korunan ve kıta ölçeğ�nde değer

taşıyan doğal alanlara ver�len “Avrupa D�ploması”nın en üst kategor�s� olan A sınıfı d�plomayla 1976 yılında ödüllend�r�lm�şt�r.

& Çocukluğumdan ber� har�taya ne zaman baksam gözüm hemen b�r ada arar; şeh�r, v�layet,

�s�mler�nden hemen mav� sah�le kayar… Rob�nson Crusoe’y� okumuşumdur herhâlde, unuttum g�tt�. Bence onun zoruyla mav� boyaların

üstünde b�r gar�p ada �sm� okuyunca hülyaya

dalıp g�d�yorum. Romanlar yüzünden adaları

sevd�ğ�m� pek ummuyorum ama belk� de o yüzdend�r. Har�tada ada görmeyey�m. İç�mdek�

dostluklar, sevg�ler, b�r karıncalanmadır başlayıver�r.

' Meden� hukuk, b�r ülkede bulunan vatandaşların d�ğer k�ş�ler �le veya mal varlıklarıyla doğruda doğruya veya dolaylı olarak �l�şk�ler�n� düzenlemeye yarar. 1926’da Türk Meden� Kanunu a�le hukukunda kadına tam hak tanımıştır.

Türk a�leler� bu esasları kolaylıkla ben�msem�şlerd�r. Kadının a�le �ç�nde ve çocukları üzer�ndek� etk�s�, hukuk� durum �le orantılı olarak

kuvvetlenm�ş; eş ve ana vasıflarıyla Türk kadını k�ş�l�ğ�n� kazanmıştır.

2.Tatar hanı Sev�nç Han, Kırgız hanını ve başka

hanları yanına alarak Göktürklere saldırır. Savaşı

Göktürkler kazansalar da gan�mete üşüşüp gaflete düşünce süratle ger� dönüp saldıran düşmanları tarafından kılıçtan geç�r�l�rler. Yalnızca Göktürk

Hakanı İlhan’ın o yıl evlend�rd�ğ� Kıyan adlı küçük

oğlu ve Nüküz (Nohuz, Tokuz) �s�ml� b�r yeğen�,

eşler�yle b�rl�kte kurtulmayı başarır. At, davar ve

deven�n bol olduğu b�r yere g�derler. Sürüler� önler�ne katıp karla kaplı, sarp b�r geç�de ulaşırlar.

Tehl�key� göze alarak geç�de g�r�p �lerley�nce karşılarına cennet g�b� b�r vad� çıkar. Her türlü av

hayvanının bulunduğu bu ver�ml� vad�ye Ergenekon adını ver�rler. “Ergene” sarp, “kon” �se geç�t

demekt�r. İk� a�le; hayvanların etler�n� yer, sütler�n�

�çer, der�ler�n� g�yerler ve gün geçt�kçe çoğalmaya

başlarlar. Aradan dört yüz yıl geçer. Artık bu vad�-

ye sığamayacaklarını anlayınca atalarından duydukları geç�d� arar fakat bulamazlar. B�r dem�rc�;

vad�y� kuşatan dağlardan b�r�nde b�r dem�r damarı

olduğunu, onu er�terek b�r yol açab�lecekler�n� söyler. Dağın en gen�ş yer�ne b�n kat odun, b�n kat

kömür yığarlar. Yetm�ş der�den körük yapıp yetm�ş yere yerleşt�r�rler ve yaktıkları ateş� körüklemeye başlarlar. Dem�r er�r ve yüklü b�r deven�n

geçeb�leceğ� gen�şl�kte b�r yol açılır. Bu yolu kullanarak dışarı çıkarlar ve Tatarlardan öçler�n� alıp

büyük Türk İmparatorluğu’nu yen�den kurarlar.

Yukarıdak� metn�n türü aşağıdak�lerden hang�-

s�nde doğru ver�lm�şt�r?

A) Destan B) Efsane

C) Masal D) Fabl

3.B�ze sosyal medyada tak�pç� get�rmeyecek h�çb�r

durumu d�kkate almıyor, üstünde durmuyor yan�

onu b�r değer olarak görmüyoruz. S�zce de gel�-

nen noktada durumumuzu özetlen şey bu değ�l

m�? Yakın zamanda ormanlarımız yanarken, seller canlarımızı b�zden koparıp b�r �z b�le bırakmadan götürürken aynı gün sosyal medyada

“C�ğerler�m�z yanıyor!” paylaşımı yapıp b�r san�ye

sonra b�lmem ney�n l�nk�n� aşağı bıraktım s�z�n �ç�n

dey�p gülücükler dağıtmak ne kadar sam�m� b�r

durum s�zce?

Bu parça aşağıdak� yazı türler�nden hang�s�ne

a�t b�r met�nden alınmıştır?

A) Makale B) Fıkra

C) Sohbet D) Deneme

KONU: METİN TÜRLERİ 4

S�vas İl M�ll� Eğ�t�m Müdürlüğü

TEST 35

86

4.Yazar, b�r toplum gerçeğ�n� bel�rtmek �st�yor. B�r

çevrey�, bu çevren�n k�ş�ler�n� gör\\RU, b�l�yor.

Bundan b�r roman çıkarmak �stL\\RU. Ne var k�

romanı okuyup b�t�rd�kten sonra z�hn�m�zde yalnız

b�rtakım olayların �zler� kalıyor. B�r de yazarın

bunlara karşı yerg�c� tutumu kalıyor. Yazarın

tutumunu beğen�yor, öfkes�ne katılıyoruz. Ama

bu, k�tabı deneme �le röportaj arası b�r yapıt

olmaktan kurtaramıyor. Daha doğrusu ona b�r

roman tadı kazandıramıyor.

Yukarıdak� parçanın türü �ç�n hang�s� söyleneb�l�r?

A) Eleşt�r� B) Makale

C) Fıkra D) Deneme

Herkes herkese yardım etmel�,

Ben büyük, o küçük dememel�.

İk� masalım var bunun üstüne,

Başka da bulurum �steyene.

Aslan toprakla oynuyormuş b�r gün,

B�r de bakmış pençes�nde b�r fare.

Aslan; aslan yürekl�ym�ş o gün,

Kıymamış canına, bırakmış yere.

Boşuna g�tmem�ş bu �y�l�ğ�.

K�m�n aklına gel�r

Faren�n aslana �y�l�k edeceğ�?

Etm�ş �şte, hem de canını kurtarmış.



ùHNOLQGHGHYDPHGHQ metn�n türüne a�t b�r

özell�k değ�ld�r?

$ Amaç okuyuculara öğüt vermekt�r.

% Kahramanlar çoğunlukla hayvandır.

& Ş��r olarak veya düz yazı olarak yazılab�l�r.

' Yaşanmış ya da yaşanması mümkün olan

olayları anlatır.

İnsanın hatıraları unutulunca �nsan nasıl

kaybolu-yorsa d�l� yok olunca da aynı şek�lde

kaybolur. Bü-yütüldüğün d�lden mahrum ed�lmek

sadece b�r d�l meseles� değ�l; b�r yaşam, kültür ve

b�z� b�z yapan her şey�n meseles�d�r. Sevd�ğ�n�

�fade edememek, ölümün ardından acını �fade

edememek, düşün-düğünü sadece yutkunarak

�fade edeb�lmek ger-çekten çok acı.

Bu parça aşağıdak� yazı türler�nden hang�s�ne

a�t b�r met�nden alınmıştır?

A) Sohbet B) Deneme C) Fıkra D) Makale

7.Sarıkız’ın babası yaşlanınca Hacca g�tmek �ster

ve kızını Güre köyünde b�r �mam a�les�ne emanet

eder. Uzun süren Hac zamanında köy del�kanlıları

kıza evlenme tekl�f�nde bulunurlar. Kız bu tekl�fler�

kabul etmey�nce bunu gurur meseles� sayarak

yorumlar üretmeye başlarlar. Yorumlar kısa zamanda ded�koduya ve �ft�raya dönüşür. Baba

Hac’dan dönünce dışlanır ve kötü yola düştüğünü

sandığı kızını öldürmeye karar ver�r. Evden çıkınca kıza bozuk yumurta atanlar olur. Bu nedenle

çocuklar ona “Sarıkız” adını ver�rler. Sarıkız kend�s�ne hakaret edenlere bunun yanlış olduğunu

kabul ett�remey�nce onlara beddua eder. Baba �le

Sarıkız ş�md�k� Sarıkız Tepes�’ne çıktıklarında baba abdest almak �ç�n kızından acele su �ster. Ancak ver�len suyun tuzlu olduğunu gören baba şüphelen�r ve n�ç�n tuzlu su verd�ğ�n� sorar. Kız da

“Acele ett�ğ�m �ç�n den�zden alıverd�m.” cevabını

ver�r. Oysa den�z oraya çok uzaktadır. Bu durum

karşısında kızının erm�ş olduğunu anlayan baba

p�şman olur. Kızına “Kızım ben sana �nanmamakla büyük hata ett�m, senden özür d�lesem ben� af

eders�n ama sen�n yüzüne bakacak hal�m kalmadı. En �y�s� sen burada ben� bekleyedur ben şöyle

b�r gez�p geley�m.” d�yerek kızı yalnızlığa terk

eder. Baba görünmez olunca dağın üzer�ne korkunç derecede s�yah b�r bulut çöker. Günler sonra

babanın ölmüş beden�n� dağın z�rves�nde bulurlar.

Bu metn�n türü aşağıdak�lerden hang�s�d�r?

A) Masal B) Destan C) Efsane D) Fabl

8.B�l�m �nsanları tarafından b�r kapta büyütülen �nsan beyn�, çeş�tl� dokulara s�nyal göndererek ışığa

tepk� veren �lkel gözler oluşturmayı başardı. Göz

benzer� yapı ç�ftler�, normalde b�r görüntüye odaklanan yuvarlak b�r mercek ve gözün arkasındak�

ışığı algılayan mercek parçası olan ret�na da dâh�l

olmak üzere gerçek gözdek� dokulara benzer dokular oluşturmayı başardı. Almanya’dak� Düsselford Ün�vers�tes�nden Jay Gopalak, bu yapay beyn�n ışığı gördüğünü açıkladı.

Bu parça aşağıdak� yazı türler�nden hang�s�ne

a�t b�r met�nden alınmıştır?

A) Deneme B) Makale C) Sohbet D) Röportaj

9.“Her gün yazıyorum. Her gün gazetede çıkıyor

yazdıklarım. Güncel sorunlar yanında edeb�yat

yazıları da yazıyorum. Yazdıklarımı alışılmış edeb�yat tekn�kler� �le değ�l kend� �sted�ğ�m g�b� yazıyorum ve okuyucularım tarafından ben�msend�ğ�

de aş�kâr. Bu da ben�m �ç�n sürekl� b�r edeb�yat

çalışması oluyor.”

Yazdıklarını yukarıdak� g�b� anlatan b�r yazar

hang� türde yazıyordur?

A) Makale B) Deneme C) Günlük D) Fıkra

KONU: METİN TÜRLERİ 4

S�vas İl M�ll� Eğ�t�m Müdürlüğü

TEST 35

87

KurslardaÖğretiminPlanlanmasıveRehberlikteÜstünleşme

88

Ünite

9.

89

1.Aşağıdak�lerden hang�s� özne-yüklem �l�şk�s�

bakımından d�ğerler�nden farklıdır?

A) Sabahları erkenden kalkıp otobüsle �şe g�derd�.

B) Kazazedeler ambulansla hastaneye kaldırıldı.

C) Uzun b�r aradan sonra a�les�yle b�r araya geld�.

D) Yemekte hakkında söylenenlere çok kırıldı.

2.

 İş� yapan gerçek b�r öznen�n bulunduğu f��llere

etken f��l den�r.

 İş� yapan gerçek b�r öznes� olmayan f��llere ed�lgen f��l den�r. Ed�lgen çatılı f��llerde özne �ş� yapan değ�l, yapılan �şten etk�lenen durumundadır.

Ed�lgen f��ller, f��l kök veya gövdeler�ne “-l” veya

“-n” ekler�nden b�r�n�n get�r�lmes�yle oluşturulur.

Aşağıdak�lerden hang�s� özne-yüklem �l�şk�s�

bakımından d�ğerler�nden farklıdır?

A)Ev�n esk�yen mob�lyaları bu yıl değ�şt�r�ld�.

B)Sınav soruları sınıflarda teker teker çözüldü.

C)Yazdığı son ş��r�yle bütün memlekette tanındı.

D)Sınavı kazandığını duyunca çocuk g�b� sev�nd�.

3.

I. Akşama yapılacak toplantı �ç�n resm� b�r şek�lde

g�y�nm�şt�.

II.Bayram hazırlıkları �ç�n tüm cadde rengârenk

süslenm�şt�.

III.Kend�s� �le �lg�l� yapılan yers�z ve kırıcı eleşt�r�lere alınmıştı.

IV.Gem�n�n uzun süren yolculuğu sonrasında kara

görünmüştü.

Yukarıdak� cümlelerden hang�ler�nde ed�lgen

çatılı f��l kullanılmıştır?

A) I ve II B) I ve III

C) II ve IV D) III ve IV

4.“Çatı, sadece f��l cümleler�nde aranan b�r özell�kt�r,

�s�m cümleler�nde çatı aranmaz.”

Buna göre aşağıdak� cümleler�n hang�s�nde

çatı özell�ğ� aranır?

A) Yolun sonundak� b�na b�z�m okulumuzdur.

B) B�r yıl �ç�nde sel felaket�n�n yaraları sarıldı.

C) Ana kucağı g�b�d�r buraların taşı toprağı.

D) Hep�m�z bugünler� Ulu Önder’e borçluyuz.

5.Yüklem� f��l olan bazı cümlelerde eylem, b�rl�kte

yapılma veya karşılıklı yapılma anlamları taşıyab�-

l�r. Örneğ�n ‘’ Yel�z ve Em�r selamlaştı.’’ cümles�nde ‘selamlaştı’ yüklem� �ş�n karşılıklı yapıldığını

b�ld�rmekted�r.

Buna göre aşağıdak�lerden hang�s�nde �ş�n

karşılıklı yapıldığı anlamı vardır?

A) Tuğçe ve Ayşegül, �ş çıkışında b�r süre çarşıyı

dolaştı.

B) Tahs�n, aldığı haberden sonra oldukça hals�zleşm�şt�.

C) Alper, maça g�tmek üzere oğluyla okul çıkışında buluştu.

D) Kürşat’ın sınıfı, öğretmen�n sorusu karşısında

köşeye sıkıştı.

6.Öznes�ne göre etken olan b�r f��le ‘’ -l, -n ‘’ ekler�nden b�r�s� get�r�ld�ğ�nde çoğunlukla ed�lgen yapıya

dönüşür. Örneğ�n ‘’ Bahçey� tem�zled�.’’ cümles�

–n ek�n� aldığında ‘’ Bahçe tem�zlend�.’’ şekl�ne

dönüşür ve artık �ş� yapan bell� olmadığı �ç�n ed�lgen çatılı olmuştur.

Buna göre “Dün yaşanan olaydak� şüphel�ler

…… ‘’ sözcük grubu, aşağıdak�ler�n hang�s� �le

tamamlanırsa cümlen�n yüklem� ed�lgen yapıda olmaz?

A) konuşmuştu B) tesp�t ed�ld�

C) yakalandı D) bulundu

KONU: FİİLDE ÇATI 1

S�vas İl M�ll� Eğ�t�m Müdürlüğü

TEST 36

90

KONU: FİİLDE ÇATI 1

S�vas İl M�ll� Eğ�t�m Müdürlüğü

TEST 36

7. (I) Saklambaç, en az �k� k�ş�yle oynanır. (II) Öncel�kle b�r ebe bel�rlen�r. (III) Ebe, duvara yasladığı ön

kolu üzer�ne yüzünü ve gözünü kapatarak önceden

bel�rlenen b�r sayıya kadar sayar. (IV) Saymaya

başladığında saklanmak �ç�n yer aranır.

Yukarıda numaralanmış cümlelerden hang�s�

özne - yüklem �l�şk�s� bakımından d�ğerler�nden

farklıdır?

A) I B) II C) III D) IV

8.

I. Hep�m�z�n katkısıyla d�l�m�z g�derek yozlaştırılıyor!

( ed�lgen )

II.Türk d�l�; g�derek benl�ğ�nden, özünden uzaklaşıyor.( etken )

III.K�ş�, mesleğ�n� sevmezse hayatta başarılı olamaz. ( ed�lgen )

IV.Ver�len yazılı ödevler� b�t�rem�yorduk b�r türlü.

( etken )

Numaralandırılmış cümleler�n hang�s�nde çatı

özell�ğ� yanlış göster�lm�şt�r?

A) I B) II C) III D) IV

9. Aşağıdak� cümlelerden hang�s� özne-yüklem

�l�şk�s�ne göre d�ğerler�nden farklıdır?

A) Öğretmen�m�z bütün öğrenc�lere bel�rled�ğ� k�tapları okuttu.

B) Annes�, küçük çocuğa zorla da olsa bütün yemeğ� yed�rd�.

C) Küçük sev�ml� ked�s�ne pakettek� sütler� tek tek

�ç�rd�.

D) Anlatılan fıkrayla mutsuz mutsuz oturan herkes

güldürüldü.

10.Aşağıdak� cümleler�n hang�s�nde �ş�, özne

yapmamaktadır?

A) Çorum’dan gelen lebleb�ler�n b�r kısmını

arkadaşıma ayırdım.

B) İnce kıyafetlerle dışarı çıktığı �ç�n çok kötü

üşütmüş.

C) Sınava g�recek öğrenc�lere son kez deneme

sınavı yapıldı.

D) Babam, ne olursa olsun dürüstlükten vazgeçmem� söylerd�.

11.“Görev�n� doğru düzgün yapmadığı �ç�n yen� g�rd�ğ� �şten çıkarıldı.” cümles� özne–yüklem �l�şk�s�-

ne göre ed�lgen çatılıdır.

Yukarıdak� cümlede altı ç�z�l� yüklem hang�-

s�yle değ�şt�r�l�rse özne-yüklem �l�şk�s�ne göre çatı etken çatıya dönüşür?

A) çıktı B) atıldı

C) kovuldu D) uzaklaştırıldı

12.“-l, -n” ekler�n� almış bütün f��ller ed�lgen çatılı

değ�ld�r. Bu f��ller�n etken m� ed�lgen m� oldukları

cümle �ç�nde bell� olur.

Buna göre aşağıdak� cümlelerden hang�s�n�n

yüklem� öznes�ne göre çatı bakımından d�ğerler�nden farklıdır?

A) S�vas’ta çeş�t çeş�t patates yet�şt�r�l�yor.

B) Hastalık �ç�n yen� yen� aşılar denen�yor.

C) Üst üste �k�nc� kez başkan seç�l�yor.

D) Gel�n düğün �ç�n güzel güzel süslen�yor.

91

1.Nesnes� olan ya da nesne alab�len eylemlere geç�şl� f��l den�r. Geç�şl� f��ller, yükleme sorduğumuz

“ney�, k�m�, ne” sorularına cevap ver�r.

Aşağıdak� cümleler�n hang�s�nde geç�şl� f��l

bulunmaktadır?

A) Marketten aldıklarını kasada unutmuş.

B) Güz gel�nce ağaçlar da ç�çekler de sarardı.

C)Poşet�n �ç�ndek� ekmekler küflenmem�şt�.

D)Askere g�derken annes�ne sıkı sıkı sarıldı.

2.Nesne alamayan, yan� “ne, ney� ve k�m�?” sorularına cevap vermeyen f��llere geç�şs�z f��l den�r.

Aşağıdak� cümlelerden hang�s�nde geç�şs�z f��l

bulunmamaktadır?

A) İzled�ğ�m�z f�lme, arkadaşlarla b�rl�kte çok

güldük.

B) Gece yarısı bankamat�ğe para çekmek �ç�n

g�tt�k.

C)Sınavı kazanamadığı �ç�n hayaller� seneye

kaldı.

D)Geçen haftak� Türkçe yazılısından düşük not

aldı.

3.Aşağıdak� cümlelerden hang�s�nde geç�şl� f��l

bulunmamaktadır?

A) Yılların b�r�k�m�n� yen� çıkan b�r arabaya yatırdı.

B) Formasından çeken rak�b�ne dönüp b�r anda

saldırdı.

C)Sınavı kazanmak �ç�n gece gündüz demeden

ders çalıştı.

D)Dünyanın, düşündüğü g�b� olmadığını ş�md�

anladı.

KONU: FİİLDE ÇATI 2

S�vas İl M�ll� Eğ�t�m Müdürlüğü

TEST 37

4.

I. Düşman geld� tabur tabur d�z�ld�.

II. Alnımıza kara yazı yazıldı.

III. Tüfek �cat oldu, mertl�k bozuldu.

IV. Eğr� kılıç kında paslanmalıdır.

Bu d�zelerle �lg�l� aşağıda ver�lenlerden hang�s�

yanlıştır?

A) I. cümle nesne-yüklem �l�şk�s�ne göre geç�şs�zd�r.

B) II. cümle öznes�ne göre ed�lgen çatılı b�r cümled�r.

C) III. cümlede b�r geç�şl� b�r geç�şs�z f��l bulunmaktadır.

D) IV. cümle nesnes�ne göre geç�şs�z b�r cümled�r.

5. (I) Yaşama bakışları ve yaklaşımları açısından �nsanlar, genelde “�y�mserler” ve “kötümserler” olarak �k�

öbekte ele alınır. (II) Gerçekten de günlük yaşamın

her kes�t�nde �y�mserler kadar kötümserlerle de karşılaşırız. (III) Bu da doğaldır çünkü toplumdak� yaşantı

çeş�tl�l�ğ� sürekl� b�ç�m ve �çer�k değ�şt�r�r. (IV) Olaylar

d�z�s� �le k�ş�ler�n yaşama bakışı ve yaşamdan beklent�ler�, �nsanların genelde kötümser olmalarına neden

oluyor.

Numaralandırılmış cümlelerden hang�s�nde geç�şl�

b�r f��le yer ver�lm�şt�r?

A) IV B) III C) II D) I

6.(I) H�ç kuşkusuz �y�mserler de zaman zaman kötümser olurlar. (II) Ama çok zor durumlarda b�le �y�mserl�-

ğ�n yol ve araçlarını kullanmaya kalkmazlar. (III) Böyle durumlarda, onların kötümserler g�b� düşünmeler�n�

b�r bakıma korunma güdüsü olarak da değerlend�reb�l�r�z. (IV) En ağır sorunlardan çıkarılab�lecek dersler

�ç�n �y�mser düşünmeye gereks�n�m duyarız.

Parçadak� numaralandırılmış cümleler�n hang�-

s�nde nesne-yüklem �l�şk�s� d�ğerler�nden farklıdır?

A) I B) II C) III D) IV

92

KONU: FİİLDE ÇATI 2

S�vas İl M�ll� Eğ�t�m Müdürlüğü

TEST 37

7. Aşağıdak� cümleler�n hang�s�nde f��l�n nesnes�-

ne göre çatı özell�ğ� yanlış göster�lm�şt�r?

A) Bu hafta bazı marketler ürünler�nde büyük �nd�-

r�m uyguladı. ( Geç�şl� )

B) Bu d�z�, kostümler�yle, kurgusuyla herkesçe çok

beğen�ld�. ( Geç�şs�z )

C) Yen� jenerasyon teknoloj�k gel�şmeler� çok �y� tak�p ed�yor. ( Geç�şl� )

D) O yıllarda M�llî Mücadele haberler�n� radyodan

alıyorduk. ( Geç�şs�z )

8.

 Nesne alan ya da alab�len f��llere geç�şl� f��l den�r.

 Nesne alamayan f��llere �se geç�şs�z f��l den�r.

Yukarıda ver�len b�lg�lere göre aşağıdak� cümleler�n hang�s�, nesnes�ne göre d�ğerler�nden farklı çatıdadır?

A) Devlet, toplumun düzen�n� sağlamak �ç�n kurallar koyar.

B) Dağları tepeler� aşarak Kavala L�manı’na ulaşmışlar sonunda.

C) Bütün gece h�ç k�mse köpek havlamasından

uyuyamadı.

D) Çocuklardan en büyüğü ülken�n yen� hakanı

seç�ld�.

9. Nesne alan ya da alab�len f��llere ge�l� f��l den�r.

Cümlede nesne olmasa b�le cümle nesne alab�l�yorsa cümlen�n f��l� geç�şl� f��l olur.

Aşağıdak� cümleler�n hang�s� yukarıdak� açıklamaya örnek olarak göster�leb�l�r?

A) Tahtaya vurulan c�la, ev�n havasını değ�şt�rm�şt�.

B) Arkadaşlarımla tar�h� kent meydanında buluşacağız.

C) Herhang� b�r �ş yer�n�n g�r�ş�nde durun ve seyred�n.

D) Sabah karşılaştıklarınızla merhabalaşmayı deney�n.

10.Geç�şs�z f��llere “-t,-r,-d�r” ekler� get�r�lerek bu f��ller�n

geç�şl� olması sağlanab�l�r.

Buna göre aşağıdak� cümleler�n hang�s�nde yukarıdak� açıklamaya uygun geç�şl� b�r f��l kullanılmıştır?

A) Bayramdan önce ev�n tümünü tem�zleteceğ�m.

B) S�vas’a gelen esk� arkadaşlarına köfte yed�rd�.

C) Espr�ler�yle salonu dolduran konukları güldürdü.

D) Yen� aldığı ürünler� �y� b�r kârla �nternetten sattırdı.

11.Aşağıdak� cümlelerden hang�s�nde nesne bulunmadığı halde cümlen�n çatısı geç�şl�d�r?

A) Son sınavda çıkan soruları eks�ks�z cevapladım.

B) Tüm hesaplarını başka b�r �şletmec�ye devrett�.

C) Çok hızlı hareket ett�ğ� �ç�n ona yet�şem�yorum.

D) Uzun yıllar geçmes�ne rağmen asla unutamamıştı.

12.“Köfte yapmak �ç�n kıyma ve bayat ekmek………”

cümlede boş bırakılan yere,

1. “�sted�.” sözcüğü get�r�ld�ğ�nde cümlen�n yüklem�

ge�l� olur.

2. “alındı.” sözcüğü get�r�ld�ğ�nde cümlen�n yüklem�

ge�l� olur.

3. “get�rm�ş.” sözcüğü get�r�ld�ğ�nde cümlen�n yüklem�

ge�s�z olur.

4. “lazımmış.” sözcüğü get�r�ld�ğ�nde cümlen�n yüklem� geç�şs�z olur.

Yukarıdak� numaralandırılmış �fadelerden hang�s�

veya hang�ler� yanlıştır?

A) Yalnız 1 B) 2 ve 3

C) 3 ve 4 D) 2, 3 ve 4

93

1. Nesnes� olan ya da nesne alab�len eylemlere geç�şl� f��l den�r. Geç�şl� f��ller, yükleme sorduğumuz

“ney�, k�m�, ne” sorularına cevap ver�r.

Buna göre aşağıdak� cümlelerden hang�s� geç�şl� f��l olduğu halde nesne almamıştır?

A) İk� kardeş yarım saatten fazladır durakta bekl�-

yor.

B) Öğretmen, kopya çeken öğrenc�ler� sınavdan

attı.

C) El� t�tred�ğ�nden kaşığındak� çorbayı üstüne

döktü.

D) Sert müdahalede bulanan futbolcuyu maçtan

attı.

2. B�rkaç yaramaz gülmemek �ç�n ağızlarını kapamışlardı. Ben gayet c�dd�yd�m. Osman ben� büyülenm�ş g�b� d�nl�yordu. Olağanüstü b�r ortam oluşmuştu. B�rdenb�re dış kapı açıldı. Ortamın tüm

büyüsü bozuldu.

Yukarıdak� met�nde kaç tane etken çatılı f��l

vardır?

A) 2 B) 3 C) 4 D) 5

3.Aşağıdak� cümlelerden hang�s�n�n yüklem� etken ve geç�şl�d�r?

A) Köpekler�n ses� çok uzakta olsa da duyulur.

B) Kış günü b�z�m köyün dağları kolay aşılmaz.

C) Bunca sıkıntının olduğu b�r yerde yaşanmaz.

D) Bütün sıkıntıyı babalar, sırtında sess�zce taşır.

4.Etken çatılı f��llerde yüklem�n b�ld�rd�ğ� �ş� yapan

bell�d�r ve cümlede gerçek veya g�zl� özne bulunur. Ed�lgen çatılı b�r cümlede yüklem�n b�ld�rd�ğ�

�ş� yapan bell� değ�ld�r ve cümlede sözde özne bulunur.

Buna göre aşağıdak�lerden hang�s�nde etken

çatılı cümle, ed�lgen çatılı cümleye çevr�l�rken

hata yapılmıştır?

A) İzled�ğ� belgeselde yören�n yen� mekânlarını

tanımıştı.

Anlatımının �lg� çek�c�l�ğ� ve doğal tavırlarıyla

tanınmıştı.

B) Öğretmen Türkçe sınavının kâğıtlarını kontrol

ett�.

B�na g�r�ş�nde adayların k�ml�k b�lg�ler� kontrol

ed�ld�.

C) Kumandayı tam�r etmek �sterken tamamen

bozmuştu.

Sey�r hal�ndek� otomob�l�n aküsü b�rden bozulmuştu.

D) B�r�ken bütün k�rl� çamaşırları b�r gecede yıkamıştı.

Kalabalık yüzünden k�rlenen Pazar yer� yıkanmıştı.

 (I) Tar�hten kes�t sunan kıyafetler, usta ellerden

çıkan sahneler; bunların heps� Ankara Devlet

T�yatroları Sanat Tekn�k Müdürlüğünde tek tek

hazırlanıyor. (II) Türk�ye’n�n 12 �l�nde Devlet T�-

yatrolarına h�zmet veren Sanat Tekn�k Müdürlüğü çalışanları burayı sanatın sıfır noktası olarak

tanımlıyor. (III) Türk�ye’dek� 12 bölgem�z�n dekor,

kostüm, aksesuar ve peruklarını burada �mal ed�-

yoruz. (IV) Yaklaşık b�r yıl �ç�nde b�r sezonda 100

150 arasında oyunumuzun dekor, kostüm ve

aksesuarlarını �mal ed�yoruz ve bölgelere gönder�yoruz.

Parçadak� numaralandırılmış cümleler�n hang�s�nde özne-yüklem �l�şk�s� d�ğerler�nden

farklıdır?

A) I B) II C) III D) IV

KONU: FİİLDE ÇATI 3 KARMA

S�vas İl M�ll� Eğ�t�m Müdürlüğü

TEST 38

94

6.

KONU: FİİLDE ÇATI 3 KARMA

S�vas İl M�ll� Eğ�t�m Müdürlüğü

TEST 38

Cümleler Etken Ed�lgen Geç�şl� Geç�şs�z

I Çocuk, �ç�ndek�ler� kâğıda dökmüştü.

+ +

II Projes�n� herkes beğenm�şt�.

+ +

III Maçtan sonra uzun süre d�nlenm�şt�.

+ +

IV Rahatsızlanan öğrenc� eve gönder�ld�.

+ +

Yukarıdak� tabloda kaç numaralı cümlen�n çatı özell�ğ� yanlış göster�lm�şt�r?

A) I B) II C) III D) IV

7.Yüklem� çek�ml� f��l olan cümlelerde f��lde çatı

aranırken yüklem� ek f��l alan �s�m cümleler�nde

�se çatı aranmaz.

Buna göre aşağıdak� cümleler�n hang�s�nde

çatı aranır?

A) Kuşcennet�, Avrupa’ya göçen kuşların göç

yolu üzer�nded�r.

B) Kuşcennet� A sınıfı d�plomasıyla 1976 yılında

ödüllend�r�lm�şt�r.

C) Kuşcennet� Marmara Bölges�’nde Bursa �l�

sınırları �ç�nded�r.

D) Kuşcennet�’nde b�nlerce kuşun yuva yaptığı

kuluçka kolon�ler� vardır.

8.“Fırında p�şen yemeğe kaşar koyup fırını kapattım.”

Bu cümlen�n öznes�ne ve nesnes�ne göre çatısı bakımından özdeş� olan cümle aşağıdak�-

lerden hang�s�d�r?

A) Parçaları arabalara yükleyerek b�rer b�rer

Ç�n’e götürdüler.

B) Mahallen�n yaramaz çocukları kapıya vurup

kaçıyordu.

C) Su alan yük gem�s�, hızla karaya doğru sürüklen�yordu.

D) Sesler� duyunca kamaramdan korkuyla dışarı

fırladım.

9.Buna göre aşağıdak� cümleler�n hang�s�n�n

yüklem� etken f��ld�r?

A) Okulda yaptığımız törende b�rb�r�nden har�ka

ş��rler okundu.

B) Bayram neden�yle okulumuzun bütün sınıfları tem�zlend�.

C) Ablasının düğünü �ç�n en güzel kıyafetler�n�

g�yerek süslend�.

D) Ham�d�ye Kültür Bahçes� geçen hafta h�zmete açıldı.

10.Aşağıdak� cümleler�n hang�s�nde b�r �ş� karşılıklı yapma anlamı vardır?

A) Uzun süred�r almak �sted�ğ� arabaya sonunda kavuştu.

B) Duvara astığı tablo, salondak� eşyaların yanına yakıştı.

C) Traf�kte çok oyalanınca akşam yemeğ�ne

son anda yet�şt�.

D) B�rçok savaşta düşman askerler�yle kıyasıya

dövüştü.

95

KurslardaÖğretiminPlanlanmasıveRehberlikteÜstünleşme

96

Ünite

10.

97

1.Yazarların geçm�ş yıllardak� toplumsal değ�ş�mler�,

evr�mler� yazmak g�b� b�r amacı olmamalı. Öyküsünü yazarken yaşadığı yılların etk�ler�nden, renkler�nden, havasından, çocukluk ve gençl�k yıllarına duyduğu özlemlerden bahsetmel�d�r. Bu tabloda ortaya gerçek b�r yazarın k�m olduğu çıkar, o

da da�ma değ�ş�me ve güncellenmeye açık b�r karaktere bürünmüş olan k�ş�d�r.

Bu parça �ç�n kullanılab�lecek en uygun başlık

aşağıdak�lerden hang�s�d�r?

A) İy� Yazar Olmanın Sırları

B) Yazarlık ve Gençl�k

C) Yazarlığın Zorlukları

D) Yazarlığın Gelecektek� Yer�

2.Masallar güzeld�r, eğ�t�c�d�r, zeng�nl�kt�r ama masal âlem�nde yaşamak da gerçeğe ters… Masallar

b�tt�. Esk�dend� masallar, çok uzak esk�lerden…

Keloğlan da Kırmızı Şapkalı Kız da öldü. Doğu

toplumları; hâlâ rüyada, b�r masal havasında yaşıyor; yaşatılıyor. Doğuda çöl akşamlarının bol yıldızlı sert geceler�nde �nsanlar masallarla uyutuluyor hâlâ. Şehrazat yok, öldü Şehrazatlar. Roman

�se �nsanı ve �nsanın serüven�n� anlatırken hayata

da�r şeyler söyler. Uyanmayı, hayata bakmayı,

evrensel yasanın “Öldürmeyeceks�n!” emr�n�, evrensel yasaların teraz�s�ndek� değerler�n� de söyler. Züleyha’nın gülümsemes�ne kanmamayı da

söyler. Şehrazat öldü, demey� de… Masaldan romana geç�lmed�kçe uygar olamazsınız.

Bu parçada anlatılmak �stenen aşağıdak�lerden hang�s�d�r?

A) Doğu toplumlarında kaleme alınan masallar ve

�çer�s�ndek� kahramanlar, b�z�m �ç�n her zaman

yol göster�c� b�rer rehber olmalıdır.

B) Geçm�şten günümüze çatışma �ç�nde olan masal ve roman, �çer�s�nde gerçek olaylara ve k�ş�-

lere yer vermes� yönüyle b�rb�r�nden ayrılmaktadır.

C) Doğu dünyası, günümüzde önem�n� y�t�ren esk�

ve gerçek dışı durumuna düşen masalsı unsurlardan uzaklaşmalı ve roman gerçekç�l�ğ�ne

yönelmel�d�r.

D) Masalın kurmaca dünyasında kend�n� bulamayan �nsan, hayal� unsurları tamamıyla reddeden

roman türünü terc�h etmel�d�r.

KONU: PARÇADA ANLAM 1

S�vas İl M�ll� Eğ�t�m Müdürlüğü

TEST 39

3.Herhang� b�r düşüncey�, duyguyu ve �steğ� başkalarına aktarmak �ç�n kullanılan yazı türüne mektup

den�r. Uzakta bulunan arkadaşa, akrabaya yazılab�leceğ� g�b� kamu kuruluşları arasında haberleşmey� de sağlar. Mektupta kullanılacak anlatım

karşıdak� k�ş�n�n b�lg� ve kültür düzey�ne göre bel�rlen�r. Hemen hemen her konuda yazılab�len bu

yazı türü, aynı zamanda kaleme alındığı dönem�n

özell�kler�n� yansıttığı �ç�n b�rer “belge” özell�ğ� de

taşır.

Yukarıdak� parçadan aşağıdak�lerden hang�s�

çıkarılamaz?

A) Mektuplar yazıldığı zaman hakkında b�lg� verd�ğ� �ç�n öneml� dokümanlardır.

B) Hemen hemen her konuda yazılan mektuplar

hala geçerl�ğ�n� korumaktadır.

C) Çok farklı amaçlarla yazılan mektuplar �nsanlar arasında �let�ş�m sağlar.

D) Yazıldığı k�ş�n�n özell�ğ�ne göre mektubun üslubunda farklılıklar görülür.

4.1970’ler sanay�leşmen�n etk�s�yle ekoloj�k dengen�n bozulduğunun farkına varıldığı yıllardır. Aynı

zamanda ozon tabakası �ncelmeye başlamış ve

sera etk�s� tehl�kel� boyutlara ulaşmıştır. Fos�l yakıt ( kömür, petrol ürünler� ve doğal gaz) tüket�-

m�nden kaynaklanan sera gazlarının aşırı m�ktarda atmosfere bırakılmasıyla oluşan küresel ısınmanın sonunda buzullar er�r, den�z suyu yüksel�r,

an� sel felaketler�, kasırgalar, beklenmed�k kışlar,

beklenmed�k yazlar yaşanır; kuraklık ve çölleşme

hızla artar, kıtalar boyutunda ormanlar ve tarım

araz�ler� yok olur. Dengey� değ�şt�ren ve tamamen

�nsan faal�yetler�nden kaynaklanan bu gel�şmelerden hayvanlar ve b�tk�ler dünyası da en az �nsanlar kadar etk�len�r.

Yukarıdak� parçanın konusu aşağıdak�lerden

hang�s�d�r?

A) Ekoloj�k dengen�n bozulması �le canlıların yaşam alanlarının g�tt�kçe azalmaya başlaması

B) Fos�l yakıt kullanımının sanay�leşme �le b�rl�kte

yoğun b�r şek�lde kullanılmaya başlaması

C) Günümüzde doğal afetler�n sonucunda b�rçok

hayvan türünün hızla yok olmaya başlaması

D) Sanay�leşmen�n başlaması �le doğal dengen�n

bozulması ve canlıları olumsuz etk�lemes�

98

KONU: PARÇADA ANLAM 1

S�vas İl M�ll� Eğ�t�m Müdürlüğü

TEST 39

5.Ben n�ce güzel öyküyü uzunlukları yüzünden bölüm bölüm okumak zorunda kalmışımdır. Bu yüzden �lk okuyuşta tadına varamadan geç�şt�rm�ş ancak �k�nc� okuyuşta onları kavrayab�lm�ş�md�r. Öykü

öyle b�r türdür k� onu roman g�b� bırakıp okuyamazsınız. B�r müz�k parçasını yarıda kest�ğ�n�zde ya da

bölük pörçük d�nled�ğ�n�zde nasıl tadı, bütünlüğü

bozulursa öykü de öyled�r. Bu yüzden roman ara

ver�lerek okunsa da öykü tek solukludur.

Yukarıdak� parçanın ana düşünces� hang�s�d�r?

A) Öyküler�n okunuşu romanınk�nden farklıdır.

B) Ara vermeden okunab�lecek öyküler seç�lmel�d�r.

C)Tadına varılamayan öyküler uzun olanlardır.

D)Öyküler�n uzunluğu �ç�ndek� ger�l�me bağlıdır.

6.Yıl 1940. W�ll�am Hanna ve Joseph Barbera �nsanların b�rb�rler�ne üstün gelme mücadeleler�n�, ked�

fare benzetmes� üzer�nden m�zahî b�r d�lle anlatan

b�r an�masyon ser�s� yaratır. Tom ve Jerry, çıkar

çatışması ve kavgayı kom�k b�r şek�lde sunar sey�rc�ye. Kötü ked� Tom �le kurnaz fare Jerry’�n serüvenler�, hızla favor� ç�zg� f�lmler arasında yer�n� almış, Oscar’a yed� kez layık görülerek olağanüstü

b�r başarı yakalamıştır. Kahramanların konuşmaması ve ağırlıklı olarak klas�k müz�k kullanılması

f�lm�n en karakter�st�k özell�kler�d�r. Bu da b�r f�lm�n

ne anlattığından çok nasıl anlattığının önem�n�

göstermekted�r.

Bu parçada asıl anlatılmak �stenen aşağıdak�-

lerden hang�s�d�r?

A) İnsanların mücadeles�n� ve çek�şmeler�n� anlatan eserler başarıyı yakalar.

B) B�r f�lm�n Oscar’a aday göster�lmes� onu unutulmaz f�lmler arasına sokar.

C) Eser�n başarısını bel�rleyen şey �çer�ğ�nden çok

�çer�ğ� nasıl d�le get�rd�ğ�d�r.

D) Kahramanları hayvanlardan seç�len eserler daha fazla �lg� çekmey� başarır.

7.Büyük sanat eserler�; yol göstermek, düzeltmek

�steğ�nden değ�l, yaratmak �ht�yacından doğmuştur. Sanat adamı her �nsan g�b� b�r çevre �ç�nded�r.

Orada olup b�tenler�n onda der�n �zler bırakmamasına �mkân yoktur. Ama bütün bunlar b�l�nçaltında

b�r müddet bulunmadan hemen ve olduğu g�b� sanat eser� olamaz.

Yukarıdak� met�nden hang�s�ne ulaşılamaz?

A) Büyük sanat eserler�n�n amacı toplumu düzeltmek değ�ld�r.

B) Her �nsan g�b� sanatçı da b�r çevre �ç�nde yaşamını sürdürür.

C) Çevres�nde olup b�ten olayların sanatçıya h�ç

tes�r� olmaz.

D) Sanatçı duyduğu olayları b�r süre b�l�nçaltında

saklamalıdır.

8.B�r �nsan, kend�s�n� d�ğer �nsanların yer�ne koyup

anlamaya çalıştığında dünyaya o �nsanın gözünden bakmaya başlar. O �nsanmış g�b� duymaya ve

h�ssetmeye başlayarak �ç dünyasına g�tt�kçe yaklaşır. İşte bu, �k� �nsan arasında sağlam b�r �l�şk�n�n

kurulması anlamına gelmekted�r. Sevg�n�n, barışın, hoşgörünün hak�m olduğu; yanlış anlamaların

�nsanı yönetmed�ğ�, cam kırıklarının yürekler� kanatmadığı daha yaşanılab�l�r b�r dünya �ç�n hep�m�-

z�n yapması gereken karşımızdak�ler� anlayarak

onların duygu ve düşünceler�ne ortak olab�lmekt�r.

Bu parçanın konusu aşağıdak�lerden hang�s�-

d�r?

A) İnsan �l�şk�ler�nde tarafsız davranmak

B) Akıldan çok duygularla hareket etmek

C) Sosyal anlamda sağlıklı �let�ş�m kurab�lmek

D) İnsanlarda karşılıklı anlayışı gel�şt�rmek

99

1.Bazı Nasrett�n Hoca fıkralarında ‘’ İnsanların menfaat

uğruna farklı davranışlarda bulunab�leceğ�’’ vurgulanmaktadır.

Buna göre aşağıdak� fıkralardan hang�s� sözü ed�-

len duruma örnek olab�l�r?

A) Yağmurlu günde Hoca, penceren�n kenarında otururken yağmurda ıslanmamak �ç�n kaçan b�r komşusunu görür. Pencerey� açarak, “Çok yazık, sana

h�ç yakıştıramadım. İnsan h�ç Allah’ın rahmet�nden

kaçar mı” d�ye seslen�r. Onu duyan adam, utanarak yavaş yavaş yürümeye başlar. Tepeden tırnağa kadar ıslanır. Başka gün Hoca dışarıdayken

yağmur yağmaya başlar. Hoca, ev�ne doğru koşarken komşusu pencereden seslen�r.

– Heyy Hoca’m ayıp değ�l m�? Allah’ın rahmet�nden

n�ç�n kaçıyorsun? Hoca kend�s�nden em�n koşarken

şöyle der: Ne d�yorsun komşum. Ben rahmetten

kaçmıyorum. Tam ters� yere düşen rahmet� ç�ğnememek �ç�n koşuyorum.

B) Nasrett�n Hoca b�r gün hamama g�tm�ş ancak �çer�

g�rd�ğ�nde k�mse onunla �lg�lenmem�ş, kese yapmamış, havlu vermem�ş. Çıkarken ‘’İy� günler’’ b�le demem�ş. Buna rağmen hoca bahş�ş kutusuna yüklüce b�r bahş�ş bırakmış. B�r sonrak� hafta Hoca, hamama g�der g�tmez herkes başına toplanmış, oldukça büyük b�r �lg�yle karşılanmış. Çıkarken ona uzatılan bahş�ş kutusuna Hoca h�ç bahş�ş bırakmamış.

Hamamcı ‘’Hocam, bu �lg� alakaya bu kadar bahş�ş

bırakılır?’’ dem�ş. Nasrett�n Hoca gülerek ‘’Bu geçen

haftanın bahş�ş�yd�, ş�md�n�n bahş�ş�n� zaten geçen

hafta verm�şt�m.’’ dem�ş.

C) Nasrett�n Hoca, b�r gün tarlasında çok çalışıp yorulur. G�d�p b�r cev�z ağacının d�b�ne oturur. Sırtını

ağaca yaslayarak düşünmeye başlar. “Allah’ım şu

cev�z ağacında ne çok cev�z var. Keşke ben�m kabaklarım da ağaçta yet�şseyd�. O zaman bu kadar

yorulmazdım.” Hoca böyle düşünürken ağaçtan b�r

cev�z “taakk” d�ye Hoca’nın başına düşer. O anda

Hoca’nın aklı başına gel�r. “Tövbeler olsun Allah’ım!

Sen her şey� çok güzel yaratmışsın. Eğer kafama

cev�z değ�l de kabak düşseyd� ne olurdu hal�m!” dem�ş.

D) Nasrett�n Hoca, b�r sabah ev�nden çıkarken komşusuna rastlar. Komşusu:

Hoca’m dün akşam ev�n�n önünden geç�yordum.

Paldır küldür sesler gel�yordu s�z�n evden. Ne o,

yoksa b�r şey m� oldu, d�ye sorar.

Nasrett�n Hoca:

– H�çb�r şey olmadı canım. Sadece şu ben�m cübbem merd�venlerden düştü. Onun ses�n� duymuşsun herhalde der,

Komşusu �nanmaz.

– Olur mu Hoca Efend� merd�venlerden yuvarlanan

cübbe h�ç öyle ses çıkarır mı?

Bunun üzer�ne Nasrett�n Hoca,

– İy� ama komşucuğum, cübben�n �ç�nde ben de

vardım, d�ye karşılık ver�r.

2.Eğer yen�den başlayab�lseyd�m yaşamaya, �k�nc�-

s�nde daha çok hata yapardım. Kusursuz olmaya

çalışmaz, gönlümdek� g�b� davranırdım. Neşel�

olurdum, �lk�nde olmadığım kadar. Çok az şey�

c�dd�yetle yapardım. Daha çok r�ske g�rerd�m, seyahat ederd�m daha fazla. Daha çok güneş doğuşu �zler, daha çok dağa tırmanır, daha çok neh�rde yüzerd�m. Görmed�ğ�m b�rçok yere g�derd�m.

Dondurma yerd�m doyasıya. Gerçek sorunlarım

olurdu hayal� olanların yer�ne. Yen�den başlayab�lseyd�m eğer yalnız mutlu anlarım olurdu. Farkında mısınız b�lmem ama yaşam budur zaten: Anlar, sadece anlar… S�z de “an”ı yaşayın.

Bu metn� kaleme alan yazar �ç�n aşağıdak�lerden hang�s�n� söylemek yanlış olur?

A) Geçm�ştek� yaşantısında hataların bulunduğunu görmekted�r.

B) İç�nden geld�ğ� g�b� yaşamayı doğru görmekted�r.

C) Kend�ne vak�t ayırmanın çok değerl� olduğunu

düşünmekted�r.

D) H�çb�r şey� c�dd�ye almamak gerekt�ğ�n� düşünmekted�r.

3.Evde, okulda, �şte, arkadaşlar arasında başarıya

ve mutluluğa g�den yolda belk� de en öneml� ve

gerekl� şey �nsanlarla geç�nmey� b�lmekt�r. Bedenen h�ç k�mse b�r d�ğer�n�n aynısı olmadığı g�b�

zevkler, f�k�rler, terc�hler, duygular yönüyle de aynısı değ�ld�r. Bu yüzden �nsanlarla geç�nmek (eş,

anne-baba, evlat, kardeş, arkadaş, akraba da olsa) çoğu zaman zor olmasa b�le emek ve gayret

�steyen b�r husustur. H�çb�r�m�z, “İsted�ğ�m� yapar,

�sted�ğ�m� söyler, �sted�ğ�m g�b� davranırım.” d�yemey�z. Her zaman ölçülü hareket etmek ve ölçülü

konuşmak durumundayız. Aks� takd�rde hem karşımızdak�n� hem de kend�m�z� �nc�teb�l�r�z.

Yukarıdak� parçada ver�lmek �stenen düşünce

aşağıdak�lerden hang�s�d�r?

A) Her �nsanın kend�ne göre zevkler�, beğen�ler�

terc�hler� vardır.

B) Öncel�kle kend� a�lem�zle akrabalarımızla geç�nmey� b�lmel�y�z.

C) İl�şk�ler�m�zde da�ma d�kkatl� ve hassas olmalı,

benc�l olmamalıyız.

D) Her zaman kend�n� düşünen �nsanlarla �let�ş�m

kurmak gerçekten zordur.

KONU: PARÇADA ANLAM 2

S�vas İl M�ll� Eğ�t�m Müdürlüğü

TEST 40

100

4.Bazı �nsanlar arkadaş olur k�tapla. Okuduğu k�tabın kahramanına âşık olanların sayısı da az değ�ld�r. Sabırsızdır k�m� okurlar, �llak� k�tabı okuyup

b�t�rmeden önce sonuna bakarlar k�tabın. K�m�s�

top atılsa duymayıp sess�zce okurken k�tabını,

k�m�s� de h�çb�r şey� umursamadan yüksek sesle

okur. Bazıları �se k�taplarla baş başa kalmak �ç�n

çırpınır, öyles�ne okumak �ster k� dur durak b�lmez. Ekmeğ�, suyu unutur da k�tabı b�r türlü eller�nden düşürmez; y�yeceğ� de �çeceğ� de o büyülü

sayfalardır “k�tap kurdunun”.

Yukarıdak� parçanın başlığı aşağıdak�lerden

hang�s� olab�l�r?

A) K�tapların Önem�

B) K�tap Sevdalıları

C) K�tapları Nasıl Okumalıyız

D) Hızlı Okumanın Faydaları

5.Sağlıklı �let�ş�m kurmak ve doğru davranış kalıpları gel�şt�rmek �ç�n doğumdan ölüme kadar empat�k

eğ�l�mler�n gel�şt�r�lmes� gerek�r. Empat�k eğ�l�m,

doğuştan gelen b�r özell�k olup öğren�leb�l�r ve gel�şt�r�leb�l�r b�r n�tel�ğe sah�pt�r. Bu noktada ebeveyn tutumları son derece öneml�d�r. Çocukların

en öneml� rol model� anne ve babalarıdır. Dolayısıyla onların davranış kalıpları empat�k eğ�l�m�n

yönünü bel�rlemekt�r. İnsanlara saygılı davranmayıp onların haklarını �hlal ett�ğ�n�z noktada hem

çatışmayı doğuruyoruz hem de empat�k eğ�l�m�

düşük b�reyler yet�şt�r�yoruz. Doğuştan k�mse suçlu, saygısız, kaba saba doğmamaktadır. İnsanı

�nsan yapan, karakter� hal�ne get�rd�ğ� değerlerd�r.

Bu parçadan aşağıdak�lerden hang�s� çıkarılamaz?

A) Empat� �nsanın doğumundan sonra çevresel

etmenlerle ortaya çıkar.

B) Anne baba davranışları, çocuğun oluşturacağı

davranış kalıplarını etk�ler.

C) Doğru davranış şek�ller� ortaya konduğunda

kal�tel� �let�ş�m ortaya çıkar.

D) İnsan davranışlarını bel�rleyen ölçüt k�ş�l�ğ�ne

kattığı doğru �lkelerd�r.

6.Çev�r�, bence yaratıcı b�r sanattır. Ben, bazı çev�r�-

ler�n asıllarını aştığına �nanıyorum. K�m� yönetmenler�n el�nde oyunlar, k�m� v�rtüözler�n el�nde

besteler nasıl güçlen�yorsa çev�r�de güç kazanan

eserler de vardır. Özell�kle k�m� çev�rmenler, b�r

d�lden başka b�r d�le geç�şte güzelleşmey� sağlayan, gerçek anlamda yaratıcı sanatçılardır.

Bu parçadan aşağıdak�lerden hang�s�ne ulaşılamaz?

A) Çev�rmen�n yaratıcılık yeteneğ�n� kullanması

gerek�r.

B) Aslından daha güzel çev�r�lere rastlamak

mümkündür.

C) Yaratıcı çev�rmen, çev�r�ye kend�nden b�r şeyler katar.

D) Çev�r�ler asıl met�nden uzaklaştığı ölçüde başarılı olur.

7.Bulutlar, günün farklı saatler�nde hava durumuna

ısıtıcı ya da ser�nlet�c� etk� yaparlar. Gündüzler�

güneş ışınlarını yansıtarak gezegen�m�z�n ser�n

kalmasına etk� eden bulut örtüsü, geceler� �se ısının uzaya kaçmasını yavaşlatarak hızlı soğumanın önüne geçer. Güneş’�n gökyüzünde olmadığı

gece saatler�nde b�r battan�ye g�b� Dünya’yı saran

bulutlar, bulut olmayan yerlere göre geceler�n daha ılık geçmes�n� sağlar.

Bu metne get�r�leb�lecek en uygun başlık aşağıdak�lerden hang�s�d�r?

A) Bulutlar Nasıl Oluşur

B) Bulutsuz Geceler

C) H�ç Bulut Olmasaydı

D) Bulutlar Ne İşe Yarar

8.Küllere bakıp ağlaşmak yer�ne herkes kend� odununu get�r�p ocağa atsa ateş yen�den harlanır.

Toplum hayatı da böyle değ�l m�? B�reyler kend�

odununu düzenl� taşısa toplum ateş� çok daha

güçlü yanmaz mı?

Yukarıdak� met�nden aşağıdak� yargılardan

hang�s�ne ulaşılamaz?

A) Toplumun mükemmelleşmes� toplumdak� �ş

bölümünün varlığına bağlıdır.

B) Toplum, fertler�n toplum hayatındak� yardımlaşmasıyla ayakta daha �y� durur.

C) İnsan toplulukları ancak b�reysel yaşamakla

üstün b�r düzeye yükseleb�l�r.

D) İnsanlar toplum hal�nde yaşamak �ç�n üzerler�-

ne düşenler� yer�ne get�rmel�d�r.

KONU: PARÇADA ANLAM 2

S�vas İl M�ll� Eğ�t�m Müdürlüğü

TEST 40

101

1.

I. Den�z sev�yeler� b�l�m �nsanlarının öngördüğü

hızla yüksel�rse Mald�vler�n büyük kısmı yok

olacak.

II. Mald�vler, mercan res�fler�yle çevr�l� b�n yüz küçük adadan oluşuyor.

III.Çünkü Mald�vlerdek� ortalama yüksekl�k en fazla 1,5 metre c�varındadır.

IV.Adaların yaklaşık sek�z yüzünde yüksekl�k den�z sev�yes�ne çok yakın durumda.

Numaralanmış cümlelerle anlamlı b�r bütün

oluşturulduğunda baştan üçüncü cümle aşağıdak�lerden hang�s� olur?

A) I B) II C) III D) IV

2.(I) Per�to Moreno Buzulu, buzulların çoğu er�rken

50 yıldır neredeyse h�ç değ�şmed�. (II) 1800’lü yıllarda en az 700 metre �lerled� ve bugün hala �lerl�-

yor. (III) Buzulun en kuvvetl� bağlandığı kayalara

�se tutunma noktaları den�r. (IV) Ama Per�to Moreno gayet sağlam duruyor.

Numaralanmış cümlelerden hang�s�nden sonra ‘’Buzullar genell�kle bu tutunma noktalarını y�t�-

r�nce ger� çek�l�r.’’ �fades� get�r�l�rse metn�n anlam bütünlüğü sağlanmış olur?

A) I B) II C) III D) IV

KONU: PARÇADA ANLAM 3

S�vas İl M�ll� Eğ�t�m Müdürlüğü

TEST 41

3.Doğrusu bu ya, b�rçokları g�b� küçük yaşta okuma

alışkanlığını kazanmam, çocuk merakının bel�rled�ğ� b�r yolda b�raz da rastlantılarla gel�şt�. B�r yol

gösteren�m�z yoktu. El yordamıyla den�lse yer�d�r.

İlkokulumuzun kapısı, kent�m�z�n -Malatya’nın- en

büyük cam�s�yle karşı karşıyaydı. Okuldan çıkar

çıkmaz Yen� Cam�’n�n alçak duvarı üzer�ne d�z�lm�ş k�tapların kapak res�mler�n� baştan sona gözden geç�rmeden geç�p g�tmezd�m. Halk edeb�yatı,

cenk k�tapları, d�nî k�taplar...

Yukarıdak� parça aşağıdak� sorulardan hang�-

s�ne yanıt olarak ver�lm�şt�r?

A) Okuma alışkanlığının kazanılması hakkında

ne düşünüyorsunuz?

B) Okuma serüven�n�z, okuma alışkanlığınız nasıl

başladı?

C) S�zce okuma alışkanlığı çocuklarda ne zaman

kazandırılmalı?

D) Hang� türde k�taplar okumayı daha çok severs�n�z?

4.( I ) M�ras, b�r nesl�n kend�nden sonra gelen nesle

aktardıkları değerlerd�r. ( II ) Bu m�ras değerler�,

�nsanı �nsan yapan unsurlardır; bunların korunarak gelecek nes�llere aktarılmaları çok öneml�d�r.

( III ) Örneğ�n kültürel m�ras, �nsanlığın b�nlerce

yıllık yaşam deney�m�n�n, aklının ve yaratıcılığın

günümüze ulaşmış kanıtlarıdır.( IV ) M�ras değerler� tur�zm�n hayat kaynağıdır. (V) Tur�zm sayes�nde �nsanlar farklı kültürler� farklı gelenekler�

farklı doğal güzell�kler� görmey� �ster.

Yukarıdak� parça �k� paragrafa bölünmek �stend�ğ�nde �k�nc� paragraf kaç numaralı cümle

�le başlar?

A) II B) III C) IV D) V

102

KONU: PARÇADA ANLAM 3

S�vas İl M�ll� Eğ�t�m Müdürlüğü

TEST 41

5.Yattığım odanın yalnız b�r penceres� var. Tavanı

sank� kömürden yapılmış g�b� s�ms�yah. Kapıyı tutmaya �ğren�yorum. Lamba yok. Fena kokulu, yağlı

b�r �s çıkaran esk� b�r kand�l kısık b�r ışık ver�yor.

Vücudum, z�hn�m yorgun. Düşünem�yorum. Bulunduğum yer, varlığım bana yanlış b�r hayal, korkunç

b�r serap, karanlık b�r kabus g�b� gel�yor.

Yukarıdak� met�n�n sonuna aşağıdak� cümlelerden hang�s� geleb�l�r?

A) Bu odaya g�rd�ğ�mde adeta �ç�m �ç�me sığmıyor.

B) Burada bulduğum rahatı h�çb�r yerde bulamadım.

C) Son derece d�nlem�ş ve sağlıklı b�r halde g�b�-

y�m.

D) İs�m ver�lemez b�r ıstırap �ç�ndey�m g�b� gel�yor.

6.( I )Dünyanın kara alanlarının ısındığı �lk olarak

1930’larda fark ed�ld�.( II ) Bu ısınmanın sebeb� olarak atmosferde artan karbond�oks�t yoğunluğu göster�ld�. (III) Son yıllarda b�rçok hayvan türünün nesl� tükenmeye başladı. ( IV )1980’lere gel�nd�ğ�nde

sıcaklık değ�ş�mler� korkucu oranlara ulaşmaya

başladı. ( V ) Geçt�ğ�m�z ağustosta yayımlanan �kl�m değ�ş�kl�ğ� panel�n�n değerlend�rme raporuyla da

�kl�m değ�ş�kl�ğ�n�n “�nsanlık �ç�n kırmızı alarm” verd�ğ� vurgulandı.

Yukarıdak� parçada anlatımın akışını bozan

cümle aşağıdak�lerden hang�s�d�r?

A) II B) III

C) IV D) V

7.

I. Örneğ�n n�neler�m�z�n ve dedeler�m�z�n zamanında S�vas’a kışın bol kar yağarken son yıllarda kışın yağan kar m�ktarı çok azalmıştır. Yaz

sıcaklıkları �se o kadar hızlı artıyor k� her yıl sıcaklık rekorları kırılıyor.

II. Ülkem�z�n batı ve güney kes�mler�nde Akden�z

�kl�m� görülürken doğusunda ve �ç kes�mlerde

karasal �kl�m şartları hâk�md�r. İkl�m değ�ş�kl�ğ�

en bas�t �fadeyle bu �kl�m türler�n�n değ�şmes�

demekt�r.

III.Bu farklılıklar hava durumu g�b� b�r günden ertes� güne meydana gelmez. Ancak sıcaklık ve

yağış g�b� �kl�m� oluşturan özell�kler�, uzun yıllar

boyunca kayıt altına alıp �ncelersek değ�ş�mler�-

n� kolayca görürüz.

Yukarıda numaralandırılmış parçalardan anlamlı b�r paragraf oluşturmak �stend�ğ�nde

doğru sıralama nasıl olur?

A) I-II-III B) II-I-III

C) II-III-I D) III-I-II

8.Aşağıdak�lerden hang�s� b�r paragrafın �lk

cümles� olmaya uygundur?

A) Yen� öykücüler arasında d�l�m�z� bütün güzell�kler�yle kullananlar var.

B) Bunda, öyküler�n�n otob�yograf�k olmasının da

etk�s� bulunmaktadır.

C)B�rçok yen� öykücünün, buna gereğ�nden fazla

önem verd�ğ�n� gördük.

D)Başka öyküler�n� de derg�lerde okumuştum ancak en çok bunu beğend�m.

103

1.

I. A v�tam�n�, karac�ğerde depolanan ve yağda

çözünen b�r v�tam�n türüdür.

II. Bu sebeple uygun beslenmeyle ve sadece tıbb�

açıdan gerekl� olduğu durumlarda b�r�nc� t�p v�-

tam�n takv�yes� yapılmalıdır.

III.En yaygın v�tam�n A t�p�n�n adı beta-karoten

olarak b�l�nen v�tam�n�d�r.

IV.V�tam�nler genel olarak ya vücut tarafından h�ç

üret�lmeyen ya da olumsuz sağlık sonuçlarını

veya hastalıkları önlemek �ç�n yeters�z m�ktarda üret�leb�len temel bes�nlerd�r.

Numaralanmış cümlelerle anlamlı b�r paragraf

oluşturulduğunda doğru sıralama aşağıdak�-

lerden hang�s� olur?

A) I – III – IV – II B) I – II – IV – III

C) IV – II – I – III D) IV – III – I – II

2.

I. Göz, ışınları ret�nada odaklayab�l�rse gözün

kırma fonks�yonu normal seyr�nde gerçekleş�r.

II. Gözün net göreb�lmes� �ç�n, bu kırılan ışınların

gözün arka tarafındak� ağ tabakada yan� ret�nada odaklanması gerek�r.

III.Işınlar ret�nada odaklanmaz ve bulanık b�r görüntü oluşursa kırma kusuru meydana gel�r.

IV.Kornea (gözün en ön kısmındak� saydam tabaka) göze gelen ışınları kırar.

Numaralanmış cümlelerle anlamlı b�r bütün

oluşturulduğunda baştan üçüncü cümle aşağıdak�lerden hang�s� olur?

A) I B) II C) III D) IV

KONU: PARÇADA ANLAM 4

S�vas İl M�ll� Eğ�t�m Müdürlüğü

TEST 42

3.( I ) Matemat�k tar�h�ne baktığımızda ünlü matemat�kç�ler�n büyük b�r kısmının erkek olduğu görülür.

( II ) Günümüzde dah� temel b�l�mlerde çalışan b�-

l�m �nsanlarının çoğu erkekt�r. ( III ) Matemat�k dünyasında da durum aynıdır.( IV ) Y�rm�nc� yüzyıla

kadar kadınların okula g�d�p eğ�t�m almalarına �z�n

ver�lmezd�. ( V ) Bazıları evde mürebb�yeler tarafından eğ�t�l�r, bazıları h�çb�r eğ�t�m almadan hayatını

sürdürürdü.

Yukarıdak� met�n �k� ayrı paragrafa bölünmek

�stend�ğ�nde �k�nc� paragraf kaç numaralı cümle

�le başlamalıdır?

A) II B) III C) IV D) V

4.( I ) B�r melod� duyduğumuzda beyn�m�zdek� farklı

�şlevler� olan b�rçok bölge etk�nleş�r. ( II ) B�r müz�k

alet� çaldığımızda �se bu etk� çok daha bel�rg�nd�r.

( III ) Örneğ�n müz�kle �lg�lenen k�ş�ler�n �ş�tsel yetenekler� gel�şm�şt�r.( IV ) Müz�kle �lg�lenen k�ş�ler�n

�ç�nde en çok terc�h ed�len müz�k aletler�nden b�r�

de bağlamadır.( V ) Ayrıca b�r müz�k alet� çalab�lmek �ç�n kas hareketler�n�n kontrollü ve uyum

hâl�nde olması gerek�r. ( VI ) Bey�ndek� motor, �ş�tsel ve görsel �şlevlerden sorumlu bölgeler b�rl�kte

uyumlu b�r şek�lde çalışmalıdır.

Yukarıdak� parçada kaç numaralı cümle düşüncen�n akışını bozmaktadır?

A) II B) III C) IV D) V

104

KONU: PARÇADA ANLAM 4

S�vas İl M�ll� Eğ�t�m Müdürlüğü

TEST 42

5.Durum öyküsünün tems�lc�s�d�r. Türk edeb�yatında “Çehov” tarzının yaygınlaşmasını sağlamıştır.

Özent�den uzak kend�ne has b�r d�l ve anlatımı

vardır. Sanat kaygısı taşımaz. Sa�t Fa�k b�r yaşantıdır. Öyküsüyle yaşar, yaşantıyı anlatır. Anlatırken de çoğu zaman öykü türünün kurallarını

aşar. Üslubunun düğmeler�n� �l�klemez; …

Bu met�n aşağıdak�lerden hang�s� �le devam

ett�r�lemez?

$ halkın arasına katılır ve onların d�l�yle oluşturur

eserler�n�.

% onun mekanları b�r sandal , balıkçı kahves�

veya sokaktır da�ma.

& cümleler�, yaşantısının sel�ne kapılmış g�b�

savruk ve dağınıktır.

' Jer�l�ms�z ve sıradan anlatımlar öyküler�n�n

tam merkez�nde durur.

6.Aşağıdak�lerden hang�s� b�r paragrafın sonuç

cümles� olab�l�r?

A) İşte bu b�lg�ler ışığında sanatçının görev�n�

anlamış oluruz.

B) Bağımsızlığın ölçüsünü veren şu cümley� b�r

daha hatırlayalım.

C) Öyleyse bu konuda söylenm�ş d�ğer sözlere

de b�r bakalım.

D) Son zamanlarda el�ne kalem alan herkes kend�n� şa�r sanıyor.

7.Paragrafın g�r�ş cümles�, genel ve açıklamaya

�ht�yacı olan b�r yargıdır. Kend�s�nden sonra gelen

cümleler, bu cümley� açıklamak üzere kurulur.

Ayrıca g�r�ş cümles�, d�l ve düşünce bakımından

kend�s�nden önce b�r şeyler söylenm�ş h�ss� vermemel�d�r.

Buna göre aşağıdak�lerden hang�s� b�r paragrafın g�r�ş �fadeler� olab�l�r?

A) O �se huzurla oturuyor, belk� de ona sunduğum kısa sevg�n�n tadını çıkarıyordu.

B) Pınar bunları söylerken aklım başımda değ�ld�, olanlara anlam verem�yordum.

C) Tam o esnada Ömer Asaf g�rd� �çer�, yüzü

bembeyaz olmuş gözler� yuvasına kaçmıştı.

D) İnsanların dertler� saymakla b�tmez, m�lyarlarca dert etrafımızı sarıp durmaktadır.

8.(I) İnsanlık yaklaşık on b�n yıl önce yerleş�k hayata geçmeye başladı. (II) Bunun net�ces�nde �nsan

nüfusu artarak bugünkü sek�z m�lyar sev�yes�ne

yükseld�. (III) Tarımsal üret�m mak�neleşmen�n

etk�s�yle g�derek hacm�n� arttırdı. (IV) Bu artışın

en öneml� destekç�s� tarımsal üret�m faal�yetler�

oldu. (V) Ortaya çıkan bu yoğunluk ve b�l�nçs�z

�nsan faal�yetler� tarımla beraber ,doğa ve atmosfere de zarar ver�r hale geld�.

Bu parçanın anlamlı b�r bütün olab�lmes� �ç�n

numaralandırılmış cümleler�n hang�ler� yer

değ�şt�rmel�d�r?

A) II-III B) III-IV

C) II-IV D) IV-V

105

1.Bütün sınıf, haftaya yapılacak konferans �ç�n kulübey� andıran esk� b�r k�tapçıya g�tm�şt�k. Hep�-

m�z büyük heyecanla konferansı verecek olan

hocamızın bugüne kadar yazdığı k�tapları arıyorduk. O sırada yaşlı k�tapçı b�ze gülümseyen b�r

�fadeyle bakarak ‘’Hocanızın s�ze anlatmak �sted�ğ� şeyler�n k�taplarda olduğunu h�ç sanmıyorum, s�ze vermek �sted�ğ� asıl ders� yaşayarak,

onunla vak�t geç�rerek öğreneb�l�rs�n�z.’’ ded�. B�r

hafta sonra yaşlı adamın ne demek �sted�ğ�n� çok

�y� anlamıştık çünkü konferansı veren k�ş� o yaşlı

adamın kend�s�yd�.

Bu parça aşağıdak� anlatım b�ç�mler�nden

hang�s� �le oluşturulmuştur?

A) Bet�mley�c� anlatım

B) Açıklayıcı anlatım

C) Öyküley�c� anlatım

D) Tartışmacı anlatım

2.B�l�m �nsanları, ş�md�ye kadar b�l�nen en haf�f

uranyum türünü keşfett�. Bu keş�f, bel�rl� radyoakt�f

elementler bozulurken atılan �lg�nç b�r alfa parçacığı hakkında daha fazla b�lg� ed�nmem�z� de sağladı. Uranyum-214 adı ver�len bu yen� uranyum

türü b�r ‘’�zotop’’ yan� element varyantı olarak değerlend�r�l�yor. Nötron sayısı, proton sayısından

30 fazladır. Yan� daha öncek� en haf�f uranyum

�zotopundan b�r nötron daha az. Yen� keşfed�len

bu �zotop, d�ğerler�nden daha haf�f olmakla kalmıyor; bozulurken benzers�z davranışlar da serg�l�-

yor. Bu nedenle yen� bulgular, b�l�m �nsanlarının

‘’alfa bozulması’’ den�len radyoakt�f bozulma sürec�n� daha �y� anlamalarını sağlamaktadır.

Bu parçada kullanılan anlatım b�ç�m� aşağıdak�lerden hang�s�d�r?

A) Bet�mleme B) Tartışma

C) Öyküleme D) Açıklama

KONU: PARÇADA ANLAM 5

S�vas İl M�ll� Eğ�t�m Müdürlüğü

TEST 43

3.Duatepe’n�n etekler�ndek� Çek�rdeks�z köyü, b�rb�-

r�ne uzak damları çöküp yıkılmış, b�r taş yığını

hâl�nde yıkık evlerden meydana gel�yor. Sokaklarda b�rçok sığır ve kuzu yatıyor. Sağda bozuk b�r

harman, b�r �k� kadın çömelm�ş, eller�yle buğday

taneler�n� arıyorlar. Yıkık evler�n bazılarından yırtık

esvaplı, çıplak ayaklı, uzun boylu, beyaz sakallı

�ht�yarlar çıkıyor. Köyün üst tarafında saman, taş

ve yangın arasında üstü sazlarla örtülmüş b�r kulüben�n önünde ateş yanıyor. Kızıl b�r güneş; köyün üstünden süzülüp ıssız, sarı ovaya, eflatun

tepelere yayılıyor. (...)

Yukarıdak� parçada hang� anlatım tekn�ğ�ne

başvurulmuştur?

A) Açıklama B) Bet�mleme

C) Öyküleme D) Tartışma

4.Maya ya da amat yem�ş� olarak adlandırılan �nc�r

çeş�tler� tam olgunken toplanıp kurutulur. Kurutulmuş �nc�rler üst üste get�r�l�p küçük deste yapılıp

kesk�n b�r bıçak �le �nce �nce doğranır ve kaynamakta olan şerbet�n �çer�s�ne atılır. Büyük, ağaç

b�r kepçe �le haf�f ateşte sık sık karıştırılarak p�ş�r�-

l�r. Sonra �çer�s�ne kavrulmuş susam, yer fıstığı,

cev�z ve karanf�l konulur. Yeterl� kıvama gel�nce

ateşten �nd�r�l�r. Soğuyan bestel �ç� sırlı toprak test�lere doldurularak saklanır. Yaz ve kış günler�nde

yufka ekmeğ� arasına konularak yen�l�r. Yörede �ç�

bestel dolu olan dürüme “bestell� tomaç” den�r. (...)

Yukarıdak� parçanın yazılış amacı aşağıdak�lerden hang�s�d�r?

A) B�r konu hakkında okuyucuyu b�lg�lend�rmek,

okuyucuya b�r şeyler öğretmek amaçlanmıştır.

B) Yazarın kend� doğrularını okuyucuya �nandırması, okuyucuyu kend� g�b� düşündürmes�

amaçlanmıştır.

C) Tasarlanmış veya yaşanmış b�r olayın başkalarına anlatılması, okuyucuyu b�r olayın �ç�nde

yaşatması amaçlanmıştır.

D) Varlıkların, kavramların okuyucunun gözünde,

z�hn�nde canlanacak şek�lde anlatılması amaçlanmıştır.

106

KONU: PARÇADA ANLAM 5

S�vas İl M�ll� Eğ�t�m Müdürlüğü

TEST 43

5.Lokantaya g�rd�ler. Burası k�rl� ve büyük b�r odaydı. Döşeme tahtaları yağ lekeler�yle ara ara parlıyordu. İk� yana üzer� ç�nko kaplı, uzun masalar,

bu masaların kenarlarına da alçak tahta sıralar

konmuştu. Pencere tarafındak� köşede üstünde

yuvarlak b�r yoğurt teknes�, �çler�nde fasulye p�-

yazı, c�ğer tavası konulmuş büyük kayık tabaklar; ekmek, peyn�r, l�mon duran yüksek b�r tezgâh vardı.

Bu parçanın anlatımında hang�s� ağır basmaktadır?

A) Öyküleme B) Bet�mleme

C) Açıklama D) Tartışma

6.Sabahtan ber� yürüyorduk. Düşe kalka geçt�ğ�m�z

keç� yolları bazen su çukurları �ç�nde kayboluyor,

bazen sık sık fundalıklardan ayrılarak d�b�nde

s�vr� s�vr� çam tepeler� görünen karanlık çukurlara

sapıyordu. Ava g�d�yorduk. Kılavuzumuz çok

namlı n�şancıydı. Beraber tırmanacağımız yüksek ormanlı dağların daha çok uzağındaydık.

Arada �nce �nce yağmur yağıyordu, güneş görünmüyordu.

Parçanın anlatımında hang� anlatım b�ç�mler�

kullanılmıştır?

A) Tartışma - Bet�mleme

B) Açıklama - Öyküleme

C) Öyküleme - Bet�mleme

D) Tartışma - Açıklama

7.Mark Zuckerberg, geçt�ğ�m�z günlerde yaptığı

açıklamada kend�s�ne a�t sosyal medya platformlarının gelecekte b�r “metaverse” ş�rket� olacağını

açıkladı. Türkçeye “evrenötes�” olarak çev�reb�leceğ�m�z bu kavram; özünde sanal gerçekl�k, artırılmış gerçekl�k ve �nternetten oluşan d�j�tal b�r

dünyayı �fade ed�yor. Oyunlar, v�deo-konferanslar, kr�pto paralar ve sosyal medya g�b� b�rçok

unsur bu evren�n �ç�nde kend�ne yer buluyor.

Yukarıdak� parçada hang� anlatım yöntem�ne

başvurulmuştur?

A) Bet�mleme B) Öyküleme

C) Tartışma D) Açıklama

8.K�ş�l�k konusunda önde gelen kuramcılardan Carl

Gustav Jung, �nsanlarda toplum beklent�ler�ne

uygun davranma eğ�l�m� olduğunu söyler. B�rey,

yaşam süres�nde b�r taraftan büyürken b�r taraftan da �stekler�n� bastırmayı öğren�r. Ant�k Çağ

oyuncularının taktıkları maskelere “persona” den�rd�. Persona aynı zamanda başkalarınca nasıl

görülmek �sted�ğ�m�z� de �fade etmekted�r. İnsanın gerçekte olmadığı ama hem kend�s�n�n hem

de başkalarının onu nasıl gördüğünü �zah etmekted�r. Amaç toplum tarafından kabul ed�lmek �ç�n

olumlu b�r �zlen�m yaratmaktır.

Bu parçada aşağıdak� anlatım yöntemler�nden

hang�s� kullanılmıştır?

A) Açıklama B) Öyküleme

C) Bet�mleme D) Tartışma

107

1.İMUK Ek�m 1963’ten ber� İstanbul’da faal�yet�n�

sürdüren, model uçak sevdalılarını b�r çatı altında

toplayan, radyo kontrollü modelc�l�ğ� daha kolay

ve rahat kılan, d�s�pl�nl� faal�yetler� ve başarıları �le

model cam�asına örnek olan b�r dernekt�r. Modelc�l�ğ�n ve özell�kle radyo kontrollü modelc�l�ğ�n gel�-

şen teknoloj� sayes�nde dünyada ve Türk�ye’ dek�

�mkân ve refah artışı �le katlanarak �lerled�ğ�n� gözleml�yoruz. İnsanlar �ç�n tat�l ve d�ğer çalışma dışı

zamanlarını, f�z�k� ve entelektüel kab�l�yetler�n� zorlayan uğraşlara ayırmak g�derek b�r �ht�yaç hal�n�

almaktadır. Model uçakçılık böyle b�r �ht�yaca cevap vermekted�r. İMUK’ ta uçak modelc�l�ğ�n�n İstanbul yöres�nde dünyanın d�ğer öneml� kentler�ndek� kadar yapılab�lmes�ne ve sürdürülüp gel�şt�r�lmes�ne �mkân yaratıyor.

Bu parçada,

I. Karşılaştırma

II. Benzetme

III.Sayısal ver�lerden yararlanma

numaralandırılmış düşüncey� gel�şt�rme yollarının hang�s� veya hang�ler�nden yararlanılmıştır?

A) Yalnız I B) Yalnız III

C) I ve II D) II ve III

2.Oyun kavramının tar�h� çok esk�lere dayanıyor.

Bundan yüzyıllar önce var olan oyun ve oyuncak,

varlığını gel�şerek ve değ�şerek günümüze kadar

sürdürmüştür. Esk�den çocuklar �ç�n oyun; mahalle aralarında oynanan yakan top, evc�l�k, körebe,

saklambaç g�b� eğlencel� akt�v�telerd�. Ş�md�lerde

�se değ�şen yaşam koşulları sebeb�yle sokaklarında oyunlar oynanan mahalle kavramı yer�n� b�lg�-

sayar ve �nternet oyunlarına bırakmıştır.

Yukarıdak� parçada kullanılan düşüncey� gel�şt�rme yolu hang�s�d�r?

A) Tanımlama B) Karşılaştırma

C) Benzetme D) Tanık gösterme

3.Dünyada t�car� olarak üret�len kals�t (kals�yum karbonat) oluşumları; beyaz renkl� kalkerler, beyaz

renkl� saf k�reçtaşları, �r� kr�stall� mermerler beyaz

tebeş�r oluşumları olmaktadır. Bunların �çer�s�nde

beyazlığı en yüksek olanlar �r� kr�stall� mermerlerd�r. Ancak öğütmede kullanılan enerj�, d�ğerler�ne

göre daha fazladır. Çanakkale Karab�ga Bölges�,

Türk�ye’de mevcut en �r� kr�stall� kals�t oluşumlarından b�r�d�r. Gran�t kontağında oluşan kals�t yatakları yüksek beyazlıktadır ve öğütülmes� kolaydır fakat Ege Bölges� ve N�ğde’de bulunan oluşumlara göre beyazlığı daha düşüktür. Bayram�ç,

B�ga, Ez�ne’de mermer yatakları bulunmaktadır.

Balıkes�r Erdek ve Manyas’ta çok zeng�n �r� kr�stall� mermer yatakları ve ocakları bulunmaktadır.

Trakya’da Yıldız Dağları, Bursa Orhanel�’de mermer ve dolom�t�k mermer yatakları bulunmaktadır.

Bursa Orhangaz�, Keles, İnegöl zeng�n mermer

yataklarına sah�pt�r fakat üret�m çok küçük çapta

yapılmaktadır. İzm�r T�re’de, Gölmarmara’da, Akh�sar’da, Torbalı’da mermer yatakları bulunmaktadır. Beyazlık dereces� daha önce bel�rt�lenlerden

daha düşüktür.

Bu parçada aşağıdak� düşüncey� gel�şt�rme

yollarından hang�s� kullanılmıştır?

A) Karşılaştırma B) Tanık gösterme

C) Tanımlama D) Benzetme

4.Saygı; b�r k�mseye, b�r şeye karşı d�kkatl�, özenl�,

ölçülü davranmayı sağlayan sevg� duygusudur.

Bu duyguyu davranışa dönüştürmeye önce kend�-

m�zden başlamalıyız. Çünkü saygı, ver�ld�ğ� kadar

alınan b�r davranıştır. İnsanların b�r arada mutlu

ve huzurlu yaşamaları o toplumdak� saygı kavramının gel�şm�şl�k dereces�ne bağlıdır. Atatürk‘ün

“Saygı düzen�n anahtarıdır.” sözü de bu düşüncey� destekleyen en öneml� sözlerden b�r�d�r.

Yukarıdak� parçada aşağıdak� düşüncey� gel�şt�rme yollarından hang�s�ne başvurulmamıştır?

A) Tanık gösterme B) Tanımlama

C) Karşılaştırma D) Benzetme

KONU: PARÇADA ANLAM 6

S�vas İl M�ll� Eğ�t�m Müdürlüğü

TEST 44

108

KONU: PARÇADA ANLAM 6

S�vas İl M�ll� Eğ�t�m Müdürlüğü

TEST 44

5.Herkes� sürekl� eleşt�r�r�z de kend�m�z� eleşt�rmek

h�ç aklımıza gelmez. Sevmey�z kend�m�z� eleşt�rmey�. B�z� b�r�ler�n�n övmes�, göklere çıkarması

ne kadar hoşumuza g�derse eleşt�r�lmek de o

kadar ağırımıza g�der. Hele kend� kend�m�z� eleşt�rmek. Behçet Necat�g�l: “ Kend� kend�m�z� eleşt�rmek, ‘ben’� aşağılamaktır; kolay kolay göze

alınamaz.” der.

Yukarıdak� parçada aşağıdak� düşüncey� gel�şt�rme yollarından hang�s� kullanılmıştır?

A) Benzetme

B) Tanımlama

C) Tanık Gösterme

D) Sayısal Ver�lerden Yararlanma

6.Edeb�yatın konusu �nsandır, doğadır; edeb�yat

bütün olanaklarıyla �nsanı tanıtmaya yönelm�şt�r.

Eleşt�r�n�n konusu �se eserd�r; amacı eser� tanıtmak ve değerlend�rmekt�r. Edeb�yatta b�r eser

ortaya koyma varken eleşt�r�de �se var olan eser�

değerlend�rme söz konusudur. Yargılanacak b�r

eser olmadıkça eleşt�r� olmaz.

Bu parçanın anlatımında düşüncey� gel�şt�rme yollarından hang�s� ağır basmaktadır?

A) Örnekleme B) Karşılaştırma

C) Tanık Gösterme D) Benzetme

7.Sempat�, karşımızdak�n�n duygusunu yaşamak ve

paylaşmak demek �ken, empat�de duyguyu �lla

yaşamak gerekmez. Karşıdak�n�n duygusunu,

düşünces�n� anladığımızı ona h�ssett�rmek yeterl�-

d�r. Yan� sempat�, empat�ye göre b�r adım öteye

geçmekt�r. Özell�kle b�reyler�n yaşadığı aşırı kaygı

ve ağır travma durumları sempat� yapmayı gerekt�r�r. Tolstoy’un “İnsan acı duyab�l�yorsa canlıdır,

başkasının acısını duyab�l�yorsa �nsandır.” sözü

sempat�n�n özet� n�tel�ğ�nded�r.

Bu parçada aşağıdak� düşüncey� gel�şt�rme

yollarından hang�s�ne başvurulmamıştır?

A) Örneklend�rme B) Tanık gösterme

C) Karşılaştırma D) Tanımlama

8.2019 sonu ver�ler�ne göre, dünyada en fazla

rüzgâr enerj�s�ne sah�p ve rüzgâr enerj�s�n� en

fazla kullanan ülkeler sıralamasında Ç�n (236.402

mw), Amer�ka B�rleş�k Devletler� (105.466 mw) ve

Almanya (61.406 mw) �le �lk üç sırayı alıyor. Y�ne

aynı yıl elektr�k enerj�s� tüket�m�nde rüzgâr enerj�-

s�nden en çok payı alan ülke �se %48’l�k oranıyla

Dan�marka oluyor.

Bu parçada aşağıdak� düşüncey� gel�şt�rme

yollarından hang�ler�ne başvurulmuştur?

A) Sayısal ver�lerden yararlanma-Tanımlama

B) Karşılaştırma- Benzetme

C) Tanımlama-Tanık gösterme

D) Karşılaştırma-Sayısal ver�lerden yararlanma

109

1.19. yüzyılın b�l�m �nsanları, spektroskop den�len

aletler� kullanarak güneş ışığında helyum buldular. Bu aletler, ışığı gökkuşağı g�b� ama çok daha

ayrıntılı b�r şek�lde ayrıştırıyor. Spektroskoplar,

gökkuşağında 574 koyu ç�zg� ortaya çıkardı. 1859

yılında Gustav K�rchoff ve Robert Bunsen, bu ç�zg�lerden bazılarının k�myasal elementler yanarken

görülen ç�zg�lerle tam olarak eşleşt�ğ�n� buldular.

Bu ç�zg�ler Güneş’�n k�myasal b�rleş�m�n� ortaya

çıkarıyordu. Ağustos 1868’de b�r güneş tutulması

sırasında P�erre Janssen daha önce h�ç görülmem�ş b�r ç�zg� gördü. Bunun yen� b�r element olduğunu düşündü. Elemente Yunanca hel�os

(Güneş ) sözcüğünden türett�ğ� ‘’helyum’’ adını

verd�.

Bu parçanın anlatımıyla �lg�l� aşağıdak�lerden

hang�s� yanlıştır?

A) I. k�ş�l� anlatım kullanılmıştır.

B) Benzetmeden yararlanılmıştır.

C) B�lg�lend�r�c� met�n özell�ğ� taşır.

D) Nesnel anlatıma başvurulmuştur.

2.Akden�z’�n, kahramanlık yuvası sonsuz ufuklarına

bakan küçük tepe, m�n� m�n� b�r ç�çek ormanı g�-

b�yd�. İnce uzun dallı badem ağaçlarının alaca

gölgeler� sah�le �nen keç�yoluna düşüyor, �lkbaharın tatlı rüzgârıyla sarhoş olan martılar, çılgın bağrışlarıyla havayı çınlatıyordu. Badem bahçes�n�n

yanı gen�ş b�r bağdı. Beyaz taşlardan yapılmış

kısa b�r duvarın ötes�ndek� harabe vad�ye kadar

�n�yordu. Bağın ortasındak� yıkık kulüben�n kapısız

g�r�ş�nden b�r �ht�yar çıktı. Saçı sakalı bembeyazdı.

Eller�, ayakları t�tr�yordu. Gök kadar boş, gök kadar sak�n duran den�ze baktı, baktı...

Yukarıdak� metn�n anlatımın hang� anlatıcı türü

kullanılmıştır?

A) 1. k�ş� ağzından anlatım

B) 3. k�ş� ağzından anlatım

C) İlah� bakış açılı anlatım

D) Kahraman bakış açılı anlatım

KONU: PARÇADA ANLAM 7

S�vas İl M�ll� Eğ�t�m Müdürlüğü

TEST 45

3.Aşağıdak� parçalardan hang�s�nde anlatım

farklı b�r k�ş� ağzıyla yapılmıştır?

A) Attığımız her adımda b�r noktadan başka b�r

noktaya g�tmem�z� sağlayan b�yoloj�k çarkları

harekete geç�r�yoruz. Yürümek oldukça bas�t

b�r eylem g�b� görünse de ayaklarımız kem�kler�n, tendonların ve bağların karmaşık b�r yapıdan oluştuğunu görürüz.

B) Der� altında dolaşan kan, hayatta kalmak �ç�n

�ht�yaç duyulan oks�jen� ve bes�nler� vücuda

dağıtır. Kan pompalama �şlem� h�ç durmaksızın

devam etmes�ne rağmen damarlarda hızla dolaşan kan hücreler� sıklıkla yen�len�yor.

C) İnsan ayağının doğal f�z�ksel özell�kler�n� kopyalamaya çalışan bazı protez ayaklar tasarlandı. Plantar fasya, b�yoloj�k ayaklar �ç�n enerj�

deposu görev� görüyor. B�rçok protez karbon

f�ber tasarımı da aynı �şlev� takl�t ed�yor ve kullanıcılara benzer ürünler sunuyor.

D) İk� nöronun buluştuğu yerde nöronların arasında ‘’s�naps’’ adı ver�len çok küçük b�r boşluk

bulunur. Nöronun aksonu boyunca �lerleyen

elektr�k s�nyal�n�n bu boşluğu aşmak �ç�n k�myasal b�r s�nyale dönüşmes� gerek�r.

4.Alaca karanlık �ç�nde s�vr�, s�yah b�r kayanın bell�

bel�rs�z hayal� g�b� yükselen Şalgo Burcu uyanıktı.

Zaman zaman �nleyen trampet sesler�n�, akşamın

haf�f rüzgârı der�n b�r uğultu hâl�nde her tarafa yayıyordu. Kederl� bağrışmasıyla ölümü hatırlatan

karga sürüler�, bulutlu havanın donuk hüznünü daha çok artırıyordu. Mor dağlar g�tt�kçe koyulaşıyor,

g�tt�kçe kararıyordu. Yamaçlardak� dağınık gölgeler, kuşsuz ormanlar, hıçkıran dereler, uzaklara

g�den yollar, ıssız korular, sank� korkunç b�r fırtınanın gürlemes�n� bekl�yorlardı.

Yukarıdak� parçada hang� duyuya yer ver�lmem�şt�r?

A) Görme B) İş�tme

C) Tatma D) Dokunma

110

KONU: PARÇADA ANLAM 7

S�vas İl M�ll� Eğ�t�m Müdürlüğü

TEST 45

5.“…Meşelerden, gürgenlerden gelen yaprak hışırtıları... Dağların görüntüsü b�lge k�ş�ler� andırıyor.

Yuvarlak tepeler�n eteğ�nde b�rkaç kaf�le yaylalardan göç ederek güneye doğru g�d�yorlar. Güz

akışlı ırmak çay taşlarını gösteren gövdes�yle

akıp g�d�yor. Çınarlarla söğütler yarı yarıya soyunmuşlar. Kurumaya yüz tutmuş otlar kavurucu

sıcağı em�p acı b�r koku yayıyor.

Bu parçadak� ayrıntıların anlatımında aşağıdak�ler�n hang�s�nden yararlanılmamıştır?

A) Duyma duyusundan

B) Görme duyusundan

C) Tatma duyusundan

D) Koklama duyusundan

6.Aşağıdak� parçalardan hang�s� farklı b�r k�ş�

ağzından yapılmıştır?

A) Dışarıda vahş� ve soğuk b�r şubat geces� vardı. Ş�ddetl� b�r rüzgâr küçük penceren�n örtülmüş kapaklarına çarpıyordu. Ocağın üstündek� harap ve �ht�yar saat gece yarısının geçm�ş

olduğunu göster�yordu. Bor�s, mandol�n�n� duvara dayadı. Ayağa kalktı. B�rden tavanı kaplayan gölges�yle ger�nd�.

B) Harap ve esk� saat, durmuş da yen�den kend�

kend�ne �şlemeye başlamış g�b� haz�n t�k taklarını tekrar �ş�t�yor, tutuşan odunlar y�ne odanın �ç�ne kırmızı gölgeler, kırmızı hayaller dolduruyor. Soğuk rüzgâr daha vahş�, daha ha�n

haykırıyor, penceren�n kapağını daha z�yade

sarsıyordu.

C) İht�yar, b�r hayal g�b� kapıya yürüdü. Kapıyı

açtı. Uzun boylu, kahve renkl� g�ys�l�, omzunda

tüfekl� b�r adam göründü. Gözler� küçük ve

kanlıydı. Zayıf ve gayet ç�rk�n b�r boynu vardı.

Baba İstoyan, yalnız Bulgar köylüler�ne has

olan es�r ve mazlum tavır �le eğ�ld�, y�ne bu

köylülere has olan sahte selamla voyvodayı

selamladı.

D) Her sabah Çarşı Cam�’n�n arkasındak� harap

zapt�ye ahırlarının önünden b�r serçe sürüsü

g�b� cıvıldayarak geçerd�k. Mektep b�raz daha

�ler�de, alçak duvarlı, oldukça gen�ş b�r avlunun ortasında �d�. Tek kattı, etrafında yükselen büyük kestane ağaçlarının b�rb�r�ne karışmış koyu gölgeler�, bütün çatısını kaplardı.

7.Ayakları çıplaktı. Koşmaktan boğazı kurumuş,

ağzında tükürük kalmamıştı. Yılmadı, parke taşlardan yapılmış dar yollardan hızla geçerek sah�le ulaştı. Den�ze b�r �k� adım kala durdu. O durunca rüzgârdan havalanmış gömleğ� de üzer�ne

yapıştı. Güneş, ufukta asılı g�b� duruyordu. Batıyor mu, doğuyor mu bell� değ�ld�. Düşünmeden

yüzükoyun den�ze doğru yattı. Kum neml�yd�,

karnı b�r an üşümüş g�b� oldu ama hemen alıştı.

Yutkunarak ufka baktı, �nsan çıplak gözle ancak

bu kadar düzlük göreb�l�rd�.

Bu parçayla �lg�l� aşağıdak�lerden hang�s�

söylenemez?

A) B�r�nc� ağızdan anlatım yapılmamıştır.

B) Farklı duyulara yer ver�lmem�şt�r.

C) Benzetme tekn�ğ� kullanılmıştır.

D) B�rb�r�ne zıt ögelere yer ver�lm�şt�r.

8.Aşağıdak� parçaların hang�s�nde farklı ağızdan b�r anlatım yapılmıştır?

A) Okula g�derken b�r parkın �ç�nden geçerd�.

İlkbahar gel�rken otların arasında çok küçük

ve renkl� ç�çekler olurdu. Onları koparmak ve

saklamak �stese de kıyamazdı koparmaya.

Zarar vermekten korkardı eşs�z tonlardak�

renk cümbüşüne.

B) Kapattı gözler�n� sımsıkı, tıkadı kulaklarını ve

sustu. Karanlık ve sess�zl�k büyüley�c�yd�. N�-

san yağmurlarını d�nled� günlerce, yağmuru

duydu sadece. Sonra b�r sabah açtı gözler�n�,

başladı �nsanların gar�pl�kler�n� �zlemeye.

C) Geleneksel olarak her bayramı babaannemlerde geç�r�r�m. Bayram hazırlıkları yapılırken

konakta sürekl� gez�n�r�m. Babaannem�n odasına küçüklüğümüzden ber� k�mse g�rmezd�.

Bu yazılı veya sözlü olmayan ama herkes�n

b�r şek�lde b�ld�ğ� b�r kuraldı.

D) Gözler�nden del�ce yaşlar döküyor, kulakları

uğulduyordu. Baygınlık geç�rm�şt�. Kend�ne

geld�ğ�nde babası ve yakınları başındaydı. En

sonunda kend�n� toplayıp başından geçenler�

yanındak�lere anlatmaya başladı. Vak�t gece

yarısına yaklaşmıştı.

111

1.Kadının b�r� havaalanında uçağının kalkmasını

bekl�yordu. Uçağının kalkmasına daha epeyce

zaman vardı. Havaalanındak� dükkândan b�r k�tap

ve b�r paket kurab�ye alıp kend�s�ne oturacak b�r

yer buldu. El�ndek� k�tabı okumaya başladı, b�r

müddet k�tap okuduktan sonra yanında oturan

adamın olab�ld�ğ�nce cüretkâr b�r şek�lde aralarında duran kurab�ye paket�nden b�rer kurab�ye aldığını fark ett�; ne kadar görmezden gelse de. B�r

taraftan k�tabını okuyup kurab�yes�n� yerken, b�r

taraftan da gözü saatteyd�. Kurab�ye hırsızı kurab�yeler� yavaş tüket�rken kadının kulağı da saat t�k

taklarındaydı ama t�k taklar s�n�rlenmes�n� y�ne de

engellem�yordu. Kend� kend�ne düşünüyordu;

“K�bar b�r �nsan olmasaydım, şu adamın gözünü

morartırdım! Her kurab�yeye uzandığında, adam

da el�n� uzatıyordu.” Sonunda pakette tek b�r kurab�ye kalınca “Bakalım ş�md� ne yapacak?” ded�

kend� kend�ne. Adam, yüzünde asab� b�r gülümsemeyle son kurab�yeye uzandı ve kurab�yey� �k�ye

böldü. Kadın kurab�yey� adamın el�nden kapar g�b�

aldı ve “Aman Allah’ım, ne cüretkâr ve ne kaba b�r

adam; üstel�k b�r teşekkür b�le etm�yor!” d�ye düşündü. Hayatında bu kadar s�n�rlend�ğ�n� anımsamıyordu. Uçağın kalkacağı anons ed�l�nce der�n

b�r nefes aldı ve rahatladı. Eşyalarını topladı ve

çıkış kapısına yürüdü. Kurab�ye hırsızına dönüp

bakmadı b�le. Uçağa b�nd� ve rahat koltuğuna

oturdu. Daha sonra k�tabını almak üzere çantasına uzandı. B�rden gözler� şaşkınlıkla açıldı. Gözler�n�n önünde b�r paket kurab�ye duruyordu! Çares�zl�k �ç�nde �nled�. Bunlar ben�m kurab�yeler�mse

eğer, ötek�ler de onundu ve ben�mle her b�r kurab�yes�n� paylaştı! Üzüntüyle, özür d�lemek �ç�n çok

geç kaldığını anladı. Kaba ve cüretkâr olan kurab�ye hırsızı kend�s�yd�.

Bu parçada h�kâyen�n unsurlarından hang�s�-

ne yer ver�lmem�şt�r?

A) Olay B) K�ş�

C) Zaman D) Mekân

2.Ahmet Hamd� Tanpınar:” Edeb�yatta benzememek esastır. Ben�m söyled�ğ�m�n aks�n� söyleyenden h�ç olmazsa b�raz daha hoşlanırım. Edeb�yat

b�raz da düşmanlık �ş�d�r. Bana fazla yaklaşanlardan kaçarım.” der.

Yukarıdak� sözü �le Ahmet Hamd� Tanpınar anlatımın hang� �lkes�n� vurgulamaktadır?

A) Yalınlık B) Özgünlük

C) Akıcılık D) Duruluk

KONU: PARÇADA ANLAM 8

S�vas İl M�ll� Eğ�t�m Müdürlüğü

TEST 46

3.Alper �le Em�r adlı �k� arkadaş çölde yolculuğa çıkmışlar. Yolculuğun b�r noktasında aralarında b�r

tartışma başlamış. Alper, Em�r’� �nc�tecek şek�lde

konuşup Em�r’�n kalb�n� kırmış. Em�r bu duruma

çok üzülmüş ama Alper’e h�çb�r şey söylemeden

kuma şöyle yazmış: “Bugün en �y� arkadaşım ben�

çok �nc�tt�!” Sonra çölde yürümeye devam etm�şler. Çölde hava çok sıcakmış, �k�s� de çok susamışlar. Çok geçmeden b�raz �ler�de b�r vaha görmüşler ve koşa koşa vahaya varıp su �çmek �stem�şler. Em�r su �çmeye yelten�rken ayağı kaymış

ve bataklığa saplanmış. Tam boğulmak üzereyken Alper, Em�r’�n �mdadına yet�ş�p onu bataklıktan kurtarmış. Em�r bu defa sert b�r kayaya şöyle

yazmış: “Bugün en �y� arkadaşım hayatımı kurtardı!” Alper, bu duruma çok şaşırmış, Em�r’e sormuş: “Sen� �nc�tt�kten sonra kuma yazdın, ş�md�

de b�r taşın üzer�ne yazıyorsun, neden?” Em�r cevap verm�ş: “B�r� b�z� �nc�tt�ğ�nde, haf�f b�r rüzgârın

s�leb�leceğ� kuma yazmalıyız. Ancak b�r�s� b�z�m

�ç�n öneml� b�r �y�l�k yaptığında onu h�çb�r rüzgârın

s�lemeyeceğ� b�r taşa kazımalıyız, asla unutmamalıyız.”

Bu parçada h�kâyen�n unsurlarından hang�s�-

ne yer ver�lmem�şt�r?

A) Olay B) K�ş�

C) Zaman D) Mekân

4.B�r sabah gün doğarken karşı karşıya geld�ler.

Uzun uzun sohbet ett�kten sonra kahvaltı yapıp

sıcak çaylarını yudumladılar. Daha sonra gelecekte ne yapacakları �le �lg�l� planlarını konuştular.

Parçada aşağıdak� h�kâye unsurlarından hang�s�ne yer ver�lmem�şt�r?

A) Zaman B) Mekân

C) Olay D) Şahıs

112

KONU: PARÇADA ANLAM 8

S�vas İl M�ll� Eğ�t�m Müdürlüğü

TEST 46

5.Çocuklar �ç�n yazılan h�kâyeler ve anlatılan masallar hep �lg�m� çekm�şt�r. Çünkü onlarda �nsanın

yaşam serüven�n� anlatan özgürlük, sevg�, bağlılık, yalnızlık ve korku g�b� en temel temaları bulab�l�rs�n�z. Örneğ�n İranlı yazar Samed Behreng�’n�n unutulmayan eser� “Küçük Kara Balık” ve

onun h�kâyes�nden yola çıkarak �nsanlığın bütün

yolculuğu gözler önüne ser�l�yor. Heps�nden daha öneml�s�, bu eser ezber bozan b�r anlatımla

çocuk edeb�yatına yen� b�r soluk get�rmey� başarmıştır.

Bu metn� yazan k�ş�, çocuklar �ç�n yazılmış

eserlerde hang� anlatım �lkeler�n� vurgulamaktadır?

A) Evrensell�k - Özgünlük

B) Doğallık - Akıcılık

C) Yalınlık - Evrensell�k

D) Özgünlük - Tutarlılık

6.1914-1950 yılları arasında yaşamıştır. Şa�r 36

yıllık yaşamına ş��rler�n�n yanı sıra h�kâye, deneme, makale ve çev�r� alanında b�rçok eser sığdırdı. Yen� b�r zevk ortaya çıkarab�lmek �ç�n esk�

olan her şeyden uzak duran Orhan Vel�, hece ve

aruz ölçüler�n� kullanmayı reddett�. Kanık, ş��re

get�rd�ğ� bu yen�l�kler yüzünden önceler� büyük

ölçüde yadırgandı, çok sert eleşt�r�ler aldı. Herkesle �y� geç�n�r, k�msen�n kalb�n� kırmaz, çevres�ndek� �nsanlara saygı göster�rd�.

Yukarıda ver�len b�lg�lere göre Orhan Vel�’n�n

ş��rler�nde aşağıdak�lerden hang�s� öne çıkmaktadır?

A) Özgünlük B) Evrensell�k

C) Tutarlılık D) Kalıcılık

7.Aşağıdak� parçalardan hang�s�nde yanlarında

ver�len h�kâye unsuru yoktur?

A) Bugün Ceyhun babasıyla b�rl�kte okuldan eve

dönerken sokağın kıyısındak� boş alanda üç

büyük hayvan gördü. O alana sık sık dönme

dolap gel�r, salıncaklar yerleşt�r�l�r, çocuklar

eğlen�rd�. Gözler�n� �y�ce açtı. Şaşakaldı. Bu

hayvanların kulakları büyük ve burunlarının

yer�nden yere kuyruk şekl�nde b�r şey sarkıyordu. ( Olay )

B) Koyunpazarı’nda b�r ufacık dükkân... B�r küçük ocak yanıyor, b�r ufak çocuk körük çek�-

yor. İht�yarlamış, küçülmüş, ak sakallı, küçük

yüzlü b�r adam, gözünde ç�fte gözlük, m�n� m�-

n� halkaları ateşte ısıtıp z�nc�r bağlıyordu.

( K�ş� )

C) Suf� �le Puf� odalarına çek�l�p çalışmaya başladılar. Babam ve ben salona �nd�k. Gar�p b�r

sess�zl�k vardı. B�r sess�zl�k gar�p ya da anlamsızsa bozulmalıydı. Ben de öyle yaptım:

“Neden mors, baba?” ded�m. Morsun ne olduğunu b�lm�yordum ve umurumda değ�ld�. Fakat

nedense babamın fena halde umurundaymış.

( Zaman )

D) Akşam balkonda otururken gökyüzüne bakıp

�şte derd�m. Y�ne orada. Ben dışarı çıkınca o

da çıkıyor. Babamın kocaman el�nden tutup

m�saf�rl�ğe g�derken sık sık başımı kaldırıp

gökyüzüne bakardım, ben�mle m�saf�rl�ğe gel�-

yor mu d�ye. Evet, gel�yordu. ( Mekan )

8.Arabayı park ed�p radyodan güzel b�r şarkı aramaya başladım. Ufaktan ç�seleyen yağmur ön

camı tamamen kapatmıştı. S�lecekler� çalıştırmak

�ç�n kontağı açtım. İç gıcıklayıcı b�r ses düet yapıyordu radyoda çalan şarkıya. Gözümü kapattım

ve arkama yaslandım. Onunla son karşılaşmamızı hatırladım. Gelm�şt�, el�yle cama vuruyordu.

Yağmurdan ıslanmış, s�n�rl� ve yaşlı b�r surat…İlk

sözler�, bunca yıldan sonra görüşmek �ç�n son

yer olmalıydı şehr�n bu harabe bölges�, oldu.

Bu parçada h�kâye unsurlarından hang�s�ne

yer ver�lmem�şt�r?

A) Mekân B) Vaka

C) Şahıs D) Vak�t

113

Şüphes�z k� savaş �y� b�r şey değ�l ama savaşın

olumlu sonuçlarına bakarsanız tıp teknoloj�s�ndek�

gel�şmeler� göreb�l�rs�n�z. Savaşlar arasındak� barış dönemler�nde �nsanlar bazı dersler çıkarmalıdır. B�zler bu dersler� çoğu zaman unutma eğ�l�-

m�ndey�z. Son 20 30 yıldır İng�l�z ordusunun bazen az bazen çok dah�l olduğu dünya genel�nde

esk�ye oranla sürekl� b�r çatışma dönem� yaşıyoruz. Tıbb� açıdan bakarsak bu savaşlardan çıkardığımız dersler�n bazıları yavaş yavaş bazıları da

hızlı şek�lde sağlık s�stem�m�ze entegre ed�ld�. Örneğ�n, yaralanma noktalarında turn�ke kullanımı

yaygınlaştı ve savaş alanında kullanılan otomat�k

morf�n enjektörler�n�n yer�n� fentan�l past�ller� aldı.

Bu parçanın d�l ve anlatım özell�kler� �le �lg�l�

aşağıdak�lerden hang�s� yanlıştır?

$ Benzetmeye yer ver�lm�şt�r.

% Dey�mden yararlanılmıştır.

& Koşul-sonuç cümles� vardır.

' İk�leme kullanılmıştır.

2.İtalya-Avusturya sınırında yer alan Moena

(Moyena), b�r İtalyan köyü olarak b�l�n�r. Alp Dağları’nın en ücra köşes�nde, Avusturya sınırında

yer alan köy, günümüzde b�r kayak merkez� olarak tanınmaktadır. (…) Bölgen�n daracık sokakları

İstanbul sokaklarını hatırlatmaktadır. Moena Meydanı’nda, Türk’ü tasv�rleyen sakallı ve sarıklı b�r

büst bulunmaktadır. Büstün altında h�lall� b�r çeşme yer almaktadır. Ünlü Dolom�t Dağları’nın arasında saklı kalmıştır Moena sak�nler�, Türk g�b�

yaşayan İtalyanlardır.

Yukarıdak� parçanın d�l ve anlatımı �ç�n aşağıdak�lerden hang�s� söylenemez?

A) B�lg�lend�r�c� b�r metne a�tt�r.

B) Benzetmeye yer ver�lm�şt�r.

C) Tanımlamaya yer ver�lm�şt�r.

D) Karşılaştırmaya yer ver�lm�şt�r.

KONU: PARÇADA ANLAM 9

S�vas İl M�ll� Eğ�t�m Müdürlüğü

TEST 47

3.Modern Çağ’ın yen� düşünce akımlarından b�r�

olan k�ş�sel gel�ş�m kavramının, b�reysell�ğ�m�z�

ortaya çıkarmamıza ne derece katkı sağladığını

sorgulamalıyız. K�tleler� yöneterek b�reyler� �sten�-

len hedefe yönlend�rmek en kolay �şt�r. Farklılıklarımızı ve özgünlüğümüzü korumadan, b�reysel

alanımızın önem�n� �drak etmeden bu dünyaya �z

bırakmamız ya da kend� dünyamızı korumamız

pek mümkün görünmüyor. Yıllar önce gıda üret�-

m�n� arttırmak, tüket�c�n�n beklent�ler�n� karşılamak g�b� amaçlarla uygulamaya alınan tarım yöntemler�; b�r yandan ürünler�n b�rb�r�ne benzemes�-

n� sağlarken b�r yandan da daha alben�l� olmalarını sağladı. Ancak sıradanlaşan mahsuller günümüzde ne yazık k� b�z� o kadar da mutlu etm�yor.

Organ�k ürünlere yönelmem�z�n, köy ürünler�n�n

peş�ne düşmem�z�n en öneml� sebeb�; bu ürünler�n özgün ve doğal olması.

Bu parçayla �lg�l� aşağıdak� çıkarımlardan

hang�s� yanlıştır?

A) B�r yargı gerekçes� �le b�rl�kte ver�lm�şt�r.

B) Tanım cümles�ne yer ver�lm�şt�r.

C) Öznell�k �fade eden cümlelere yer ver�lm�şt�r.

D) Karşılaştırma anlamı �çeren cümle kullanılmıştır.

4.Vakt�n b�r�nde fotoğrafı çek�ld�ğ� �ç�n ruhunun ele

geç�r�ld�ğ�n� sanan b�r yerl�n�n h�kâyes�n� d�nlem�şt�m. İlk anda kom�k gelm�şt�. Ne de olsa �lkel�n

�lkell�ğ�ne gülüp geçmek modern z�h�nler�n eğlences�d�r. B�z yükseld�k ama onlar hâlâ o cehalet

çukurunun �ç�ndeler g�b�. Oysa fotoğraf, hayatın

b�r anını belleğ�m�ze �l�şt�ren büyülü b�r şeyd�r

gerçekten. Her bakıldığında �ç�m�zde b�r yerlere

dokunuyorsa fotoğraf, ruhumuzu çalmıyorsa b�le

b�r süre alıkoyduğu söylenemez m�?

Yukarıdak� parçanın d�l ve anlatımıyla �lg�l�

aşağıdak�lerden hang�s� söylenemez?

A) Parçada karşılaştırmaya yer ver�lm�şt�r.

B) Anlatım sam�m� b�r üslupla yapılmıştır.

C) Metn�n akışını değ�şt�ren �fade kullanılmıştır.

D) Yorum �ç�n açık kapı bırakılmamıştır.

114

KONU: PARÇADA ANLAM 9

S�vas İl M�ll� Eğ�t�m Müdürlüğü

TEST 47

5.

Aşağıdak�lerden hang�s� bu met�nler�n ortak özell�kler�nden b�r� değ�ld�r?

A) B�lg� vermek �ç�n yazılmaları

B) Kurallı cümlelere yer vermeler�

C) Nesnel anlatıma yer vermeler�

D) Dey�me yer vermeler�

Yerleş�k toplum düzen�nde dans �lk defa Esk� Mısır’da görülmüştür. Esk� Mısır’da dans, başlangıçta avcıların avlarını bulmak üzere yaptıkları

ay�nlerden oluşuyordu. Zaman �çer�s�nde danslar

ay�nlerden ayrıldı ve kend� başına b�r sanat etk�nl�ğ� hal�ne geld�. Önceler� tapınmaya yönel�k toplumsal olaylarda görülen dans etk�nl�ğ� zamanla

yaygınlaşarak özel yaşama da katıldı. Meslekler�

dans etmek olan �nsanlar türed�. Bu �nsanlardan

oluşan yerleş�k gruplar sosyal olaylarda dans

ederek katılımcıları eğlend�r�yordu.

Anadolu’da dansın çıkışına göz attığımızda dünyanın d�ğer yerler�ndek� benzerler�n�n ortaya çıkışından farklı olmadığını gördük. Anadolu halk

danslarının köken�n, esk� meden�yetler�n oyunlarına ve ay�nler�ne dayanır. M�toloj�de müz�k, bağ

bozumu ve bağ bozumu şenl�kler�nden doğan

t�yatronun tanrısı kabul ed�len D�on�sos’un doğduğu topraklar olarak varsayılan Anadolu coğrafyasında çok daha önce Neol�t�k Dönem’den kalan mağara res�mler�nde dansın �zler�ne rastlamak mümkündür.

6.Oyunculukta öneml� olan şeylerden b�r� oynanacak karaktere bürüneb�lmekt�r. Karaktere bürünmek �se b�z�m halk arasında “Ne yetenekl� oyuncu!” d�ye tab�r ett�ğ�m�z olgusu aslında. Oyunculuk yetenekle alakalı b�r meslek değ�ld�r. Her ne

kadar bu şek�lde düşünülmüyor, d�le get�r�lm�yor

olsa da ben s�ze dürüst davranacağım ve �ş�n

aslını bu şek�lde olduğunu �t�raf edeceğ�m. Her

rol �ç�n o rolün �ç�nde p�şerek bu yen� karakter�

tıpkı b�r heykel� oluşturur g�b� kend� hamurumuzdan baştan oluşturmaya çalışırız.

Yukarıdak� parçanın d�l ve anlatımıyla �lg�l�

aşağıdak�lerden hang�s� söylenemez?

A) Met�nde �k�lemeye yer ver�lm�şt�r.

B) Met�nde alıntı kısım bulunmaktadır.

C) Paragrafta dey�mler kullanılmıştır.

D) Parçada benzetmeye yer ver�lm�şt�r.

7.B�rden havada karanlığı b�r ustura g�b� acısız ve

bel�rs�z saran b�r beyaz bulut parladı. Rüzgârın

ıslaklığı �ç�nde dumandan b�r kol, b�r ışıklı s�s

sütunu, nurdan b�r asa g�b� uzadı. Köyün b�r

bölümünde �ç�nde pelte g�b� b�r şeker parlaklığı

sez�len pırıl pırıl, tatlı b�r güneş açtı, sonra y�ne

karanlık çöktü.

Parçanın anlatımında aşağıdak�lerden hang�s�ne yer ver�lmem�şt�r?

A) Bet�mley�c� ögelere

B) Görsel ögelere

C) Tatma duyusuna

D) Benzetme sanatına

8.Tat�l �ç�n “den�z de den�z” d�yenler� anlamıyorum. Şu ıssız dağların, yemyeş�l ormanların,

b�llur dereler�n güzell�ğ�ne bakınız. Ya şu göllere, göller�n güzell�ğ�ne ne demel�. Etraf tertem�z,

ışıl ışıl, pırıl pırıl… Mes�re yerler� sank� cennet

parçası… K�rl�l�k henüz buralara ulaşmamış,

bereket buraların güzell�kler�n� k�mse b�lm�yor.

B�lseler buralara da akın ederler, her tarafı betonlaştırır, pet ş�şelerle doldururlar.

Met�nde aşağıdak�lerden hang�s� kullanılmamıştır?

A) Gözlemlere yer ver�lm�şt�r.

B) Benzetmeye yer ver�lm�şt�r.

C) Tamamlanmamış cümleler vardır.

D) K�ş�leşt�rme sanatı kullanılmıştır.

115

KONU: PARÇADA ANLAM 10

TEST 48

1. Bu görselden ‘’Muhammed Al� Clay’’ �le �lg�l� aşağıdak� çıkarımlardan hang�s� yanlıştır?

A) Spor hayatı boyunca çıktığı karşılaşmalardan yüzde doksan beş�n� kazanmıştır.

B) Irkçılık, ayrımcılık ve zorbalığa uğrayan �nsanların yanında olmuş ve onların haklarını savunmuştur.

C) Roma Ol�mp�yatları’nda gösterd�ğ� başarı �le altın madalya kazanıp sınıf atlamıştır.

D) Müslüman olduğunu açıkladıktan sonrak� yıllarda �k� kez dünya şamp�yonluğu maçı kazanmıştır.

116

KONU: PARÇADA ANLAM 10

TEST 48

2. Yukarıdak� görselden hareketle,

I. İk�nc� fazda taşınacak günlük doğal gaz m�ktarı, �lk fazda taşınacak günlük doğal gaz m�ktarının 4

katıdır.

II. İlk fazda açılan kuyu sayısına �k�nc� etapta 40 adet kuyu daha eklenerek doğal gaz aktarımı hızlandırılacak.

III. Karaden�z’�n tabanında 2.200 k�lometre karel�k b�r alana döşenecek boruların yarısı kullanıma hazır

hale get�r�lm�şt�r.

Numaralandırılmış çıkarımlardan hang�s� ya da hang�ler� doğrudur?

A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve II D) I ve III

117

KONU: PARÇADA ANLAM 11

TEST 49

1.Yukarıdak� graf�kte 2014 ve 2018 yıllarında okuma yazma b�len ve b�lmeyenler�n oranları ver�lm�şt�r.

Bu graf�ğe göre aşağıdak�lerden hang�s� çıkarılmaz?

A) 2014-2018 yılları arasında okuma yazma b�lmeyenler�n oranı, sürekl� azalırken aynı yıllar arasında

okuma yazma b�lenler�n oranı sürekl� artmıştır.

B) 2014 yılında okuma yazma b�lmeyen kadınların oranı, okuma yazma b�lmeyen erkekler�n oranından

fazla, okuma yazma b�len kadınların oranı erkekler�n oranından azdır.

C) 2018 yılında erkek, kadın ve toplamda okuma yazma b�lmeyenler�n oranı, 2014 yılına göre azalırken;

erkek, kadın ve toplamda okuma yazma b�lenler�n oranı artmıştır.

D) 2018 yılında 2014 yılına göre okuma yazma b�len kadınların oranındak� artış, okuma yazma b�len

erkekler�n oranındak� artıştan daha fazladır.

118

KONU: PARÇADA ANLAM 11

TEST 49

2. Yukarıdak� görselde Türk�ye’ye göç edenler�n sayısı �le bazı b�lg�ler ver�lm�şt�r.

Bu görsele göre aşağıdak�lerden hang�s� söyleneb�l�r?

A) Türk�ye’ye göç eden Türkler�n sayısında ver�len �k� yılda da erkekler�n oranı kadınların oranından

fazla olmuştur.

B) Türk�ye’ye göç eden �nsanların yaş aralığına bakıldığında en fazla 25-29 yaş aralığında �nsanlar

göç etm�şt�r.

C) 2018 yılında göç edenler�n oranında b�r öncek� yıla göre hem kadınların oranında hem de erkekler�n oranında artış yaşanmıştır.

D) Türk�ye’ye göç eden �nsanların yaş aralığı dağılımında çoğunluğu 20-34 yaş aralığında �nsanlar

oluşturmaktadır.

119

KONU: PARÇADA ANLAM 12

TEST 50

1. Yukarıdak� tabloya göre aşağıdak�lerden hang�s� doğrudur?

A) 2019 yılı en az b�r çek�rdek a�le ve d�ğer k�ş�lerden oluşan hane halkı gel�r� aynı grubun 2018 yılı

gel�r�ne göre daha düşüktür.

B) Tek k�ş�l�k hane halkı gel�r�, 2018 ve 2019 yılında tüm grupların gel�r�nden daha fazla olmuştur.

C) Çek�rdek a�le bulunmayan b�rden fazla k�ş�den oluşan hane halkı, 2018 yılının en az gel�r elde

eden grubu olmuştur.

D) Tek çek�rdek a�leden oluşan hane halkının 2019 yılı gel�r� b�r öncek� yıla göre düşüş gösterm�şt�r.

120

KONU: PARÇADA ANLAM 12

TEST 50

2. Yukarıdak� TÜİK ver�ler�ne göre aşağıdak�lerden hang�s� yanlıştır?

A) 2012 �le 2013 yıllarında eğ�t�m harcamasının gayr�saf� yurt �ç� hâsıla �ç�ndek� payı eş�tt�r.

B) Öğrenc� başına eğ�t�m harcaması Türk l�rası (TL) c�ns�nden her yıl artarak devam etm�şt�r.

C) 2015 yılından �t�baren dolar ($) c�ns�nden yapılan toplam eğ�t�m harcaması düşmüş ve düşerek devam etm�şt�r.

D) Öğrenc� başına eğ�t�m harcaması dolar ($) c�ns�nden en yüksek sev�yeye 2013 yılında ulaşmıştır.

121

KONU: PARÇADA ANLAM 13

TEST 51

1. Aşağıdak� tabloda 2014-2015 Türk�ye nüfusu hakkında bazı b�lg�ler ver�lm�şt�r.

Buna göre aşağıdak�lerden hang�s� tablodan kes�n ulaşılamaz?

A) 2015 yılında erkek nüfusu kadın nüfusundan daha fazladır.

B) 2014 yılında erkek nüfusu kadın nüfusuna kıyasla daha fazladır.

C) Nüfus artış oranı 2015 yılında b�r öncek� yıla göre daha fazla olmuştur.

D) 2015 yılında b�r öncek� yıla göre b�r m�lyondan fazla nüfus artışı olmuştur.

122

KONU: PARÇADA ANLAM 13

TEST 51

2. Bu görselden hareketle aşağıdak�lerden hang�s�ne ulaşılamaz?

A) Annes� solak olan b�r çocuğun solak olma olasılığı, babası solak olan b�r çocuğun solak olma olasılığından daha fazladır.

B) 1980 yılında dünyadak� solak �nsan oranı �le 2000 yılında dünyadak� solak �nsan oranı b�rb�r�ne

eş�tt�r.

C) Solak olmak; b�r zamanlar kötülüğün, cadılığın, şeytanın s�mges� olarak görülmüş ve solaklar toplum tarafından ayrımcılık görmüştür.

D) Solak nüfus oranı yüksek olan ülkeler, ekonom�k bakımdan da d�ğer ülkelere göre daha gel�şm�ş

olup bu �k� durum arasında paralell�k vardır.

123

KurslardaÖğretiminPlanlanmasıveRehberlikteÜstünleşme

124

Ünite

11.

125

1.B�r f��l�n k�p ek� ve k�ş� ek� alarak yüklem olduğu

cümlelere ‘’f��l cümles�’’ den�r. Örneğ�n ‘’ Em�r,

gösterd�ğ� çabayla babasını gururlandırdı.’’ cümles� b�r f��l cümles�d�r.

Buna göre aşağıdak�lerden hang�s� b�r f��l

cümles�d�r?

A) A�les�n�n ona h�ssett�rd�ğ� en güzel duygu güvenm�ş.

B) Dünyanın en zor ve yorucu sporlarından b�r�

güreşm�ş.

C) Annes�n�n yaptığı dondurma ona göre eşs�z b�r

tatmış.

D) Uzun süred�r kavgalı olan �k� akraba dün akşam barışmış.

2.İs�m veya �s�m soylu sözcükler�n ek f��l (-�d�, -�m�ş,

-d�r) alarak yüklem olduğu cümlelere �s�m cümles�

den�r.

Buna göre aşağıdak�lerden hang�s� b�r �s�m

cümles�d�r?

A) Geçm�ş�m�z, gözler�m�z�n önündeyd� b�r esk�

fotoğraf g�b�.

B) Bütün gün bakışmıştı ev�n g�r�ş�ndek� heykel ve

papağan.

C) Zeka, �nsanlar arasındak� farkın ortaya konmasını sağlar.

D) Afr�ka kıtası �le h�çb�r konuda uzlaşamamıştı

d�ğer kıtalar.

3.F��l�ms�ler�n ek f��l alarak yüklem olduğu cümleler

�s�m cümles� olarak kabul ed�l�r.

Buna göre aşağıdak�ler�n hang�s�nde bu durumu örnekleyen b�r kullanım vardır?

A) Okumak, yaşadığı olayları anlamlandırmak

�ç�n kısa b�r mola vermekt�r hayata.

B) Em�r, hayaller�n� gerçeğe dönüştürmek adına

pes etmek ned�r b�lmeden çalışmıştı.

C) Yel�z, da�ma kend� doğruları üzer�ne g�tm�şt�

k�ş�sel gel�ş�m alanında başarılı olmak �ç�n.

D) Ayşegül, Tahs�n ve Tuğçe sınıf �ç� etk�nl�klerde

esk�s�nden de akt�f olmak �ç�n uğraşıyorlardı.

5.( I ) Kırk yıl kadar önce Alpler’�n Fransa tarafında,

tur�stler�n pek b�lmed�ğ� kısımlarda, seyahat ed�-

yordum. ( II ) O sıralar bütün buralar çıplak ve

renks�z b�r araz� görünümündeyd�. ( III ) Yaban�

lavanta ç�çekler�nden başka h�çb�r şey yet�şm�yordu. ( IV ) Üç gün yürüdükten sonra terk ed�lm�ş b�r

köyün c�varında çadır kurdum.

Yukarıdak� numaralanmış cümlelerden hang�s�

yüklem�n türüne göre d�ğerler�nden farklıdır?

A) I B) II C) III D) IV

6.F��l�ms�ler�n ek f��l alarak yüklem olduğu cümleler,

�s�m cümles� olur.

Buna göre aşağıdak�ler�n hang�s� bu durumu

örneklemekted�r?

A) Karagöz, dünyaca tanınan ve sev�len Türk Gölge T�yatrosu’nun �sm�d�r.

B) Telev�zyonda Karagöz’ü seyretmek canlı olarak seyretmen�n yer�n� tutamaz.

C) Karagöz sanatçıları, herkes tarafından çok sev�len, beğen�len usta k�ş�lerd�.

D) Göster�ler�n eğlend�r�c� amaçlı olması, ezberleme gereğ�n�n bulunmamasındandır.

KONU: CÜMLE TÜRLERİ 1

S�vas İl M�ll� Eğ�t�m Müdürlüğü

TEST 52

4.( I ) Saygı; b�r k�mseye, b�r şeye karşı d�kkatl�,

özenl�, ölçülü davranmaya sebep olan sevg� duygusudur. ( II ) Bu duyguyu davranışa dönüştürmeye önce kend�m�zden başlamalıyız. ( III )

Çünkü saygı, ver�ld�ğ� kadar alınan b�r davranıştır.( IV) İnsanların b�r arada mutlu ve huzurlu yaşamaları o toplumdak� saygı kavramının gel�şm�şl�k dereces�ne bağlıdır.

Yukarıdak� numaralandırılmış cümleler�n

hang�s� yüklem�n türüne göre f��l cümles�d�r?

A) I B) II C) III D) IV

126

7.Aşağıdak� cümlelerden hang�s�n�n yüklem� f��l

değ�ld�r?

A) Onlarca yıl süren yoğun çalışmalara rağmen

hastalık sürec�n� durdurmak veya ters�ne çev�rmek b�r yana henüz hastalıkla �lg�l� h�çb�r tedav�

bulunamadı.

B) İslam dünyasında gerçekleşen b�l�msel başarıların ve öneml� araştırmaların büyük b�r kısmı

doğa b�l�m�, yan� bugünkü �fades�yle f�z�k alanına a�tt�r.

C) Her ol�mp�yatta olduğu g�b� 2020 Tokyo Ol�mp�-

yatları da pek çok branşta dünya veya ol�mp�-

yat rekorları kıran sporcuların kıyasıya mücadeles�ne sahne oldu.

D) En çok beğen�len senaryoların ortak özell�kler�nden yola çıkarak sürükley�c� kurgular oluşturab�len, özgün senaryolar yazab�len akıllı c�-

hazlar olduğunu düşünel�m.

8.Aşağıdak� cümlelerden hang�s� yüklem�n türüne göre farklıdır?

A) Yıldızlar gökyüzünün en güzel süsler�d�r.

B) K�mler vardı çevren�zde s�z� anlayan?

C) N�ç�n feryat eders�n d�vane bülbül?

D) Başka yerlerde yaşamak çok zormuş.

9.

 Maç günü tüm sporcular çok heyecanlıydı.

 Senden başka h�ç k�mse yok gözümde.

 Sam� Bey, her zaman �y� b�r okur olmuştur.

 Son sınavı kazanan k�ş� ben değ�l�m.

 Gece yarısı ev�n tüm ışıkları açıkmış.

Yukarıdak� cümlelerden kaç tanes� f��l cümles�-

d�r?

A) 1 B) 2 C) 3 D) 4

10.Aşağıdak� cümlelerden hang�s� yüklem�ne

göre �s�m cümles�d�r?

A) İnsanlar b�rb�rler�n� �tekleyerek otobüse doluştular.

B) Öğlen saatler�nde bulutsuz gökyüzü çok parlaktı.

C) Okuldan yen� gelen Duru bugün daha çok

acıkmış.

D) 23 N�san programındak� ş��rler coşkuyla okundu.

11.K�taplarım ve müz�k, artık hayatımın…

Yukarıdak� �fade aşağıdak�ler�n hang�s�yle tamamlanırsa yüklem�n�n türüne göre farklı b�r

cümle olur?

A) değ�şmez b�rer parçasıdır.

B) h�ç değ�şmeyen odak noktalarıdır.

C) en büyük tutkusu hal�ne gelm�şt�r.

D) olmazsa olmazları arasındadır.

12.

Tabloda cümleler�n yüklem�ne göre türler� karşılarında ver�lm�şt�r.

Buna göre ver�len b�lg�lerden kaçı yanlıştır?

A) 1 B) 2 C) 3 D) 4

KONU: CÜMLE TÜRLERİ 1

S�vas İl M�ll� Eğ�t�m Müdürlüğü

TEST 52

Uluslararası b�r araştırma grubu

doğal üre elde etmey� başardı.

İs�m cümles�

G�derek artan nüfus neden�yle

�nsanlık kıtlıkla karşı karşıya.

İs�m cümles�

Matemat�ğ�n gücünü anlamamıza

yardımcı olan en çarpıcı örnek

sıfırdır.

F��l cümles�

En �y� d�züstü b�lg�sayarlar b�le

dört beş yıl dayanacak şek�lde

üret�l�yor.

F��l cümles�

127

1.Türkçede cümleler, cümlen�n yüklem�n�n bulunduğu yere göre ‘’kurallı’’ ve ‘’devr�k’’ cümle olarak

sınıflandırılır. Yüklem� sonda yer alan cümlelere

kurallı cümle, yüklem� sonda olmayan cümlelere

�se devr�k cümle den�r. Örneğ�n ‘’ Şarkı söyled�

bütün gün çocuk.’’ cümles� yüklem� sonda olmadığı �ç�n devr�k cümled�r.

Buna göre aşağıdak�lerden hang�s� yüklem�n

yer�ne göre d�ğerler�nden farklı b�r cümled�r?

A) İy� b�r k�tap �k�nc� kez okuma �steğ� uyandıran

k�taptır.

B) D�l�n en büyük haz�nem�z olduğunu kavramıştık

artık.

C) Genç şa�r�n c�dd� kaygıları vardı ş��r�n geleceğ�

�le �lg�l�.

D) Bütün gerçekler�n dışındadır yaratıcılık denen

yetenek.

2.

I. Avrupa, bugünkü dünya sınırlarının oluşmasında en öneml� bölged�r.

II.Bayram sabahlarıydı b�zlere a�le sıcaklığını ve

�çtenl�ğ�n� yaşatanlar.

III.Kültür, onu taşıyan topluma ve b�reylere doğru

yön göster�r da�ma.

IV.İlk kullanılan müz�k aletler� günümüzdek�lere

oranla çok daha �y�ler.

Numaralanmış cümlelerden hang�ler� devr�k

cümled�r?

A) I ve II B) I ve IV

C) II ve III D) III ve IV

3.(I) B�l�m �nsanları Avustralya’dak� H�ll�er Gölü’nün

neden parlak pembe göründüğünü hâlâ tam olarak saptayamadı. (II) Şu anda bu reng�n aşırı tuzlu ortamlarda yaşamaya uyum sağlamış m�kroskob�k alg türüyle �lg�l� olduğu düşünülüyor. (III) Bu

pembe renk, algler�n ürett�ğ� beta-karoten adlı

p�gmentten gel�yor muhtemelen. (IV) Gölde başka kırmızı bakter� türler�n�n olması da bu tez� destekler n�tel�kted�r.

Parçadak� numaralanmış cümlelerden hang�s�

yüklem�n yer�ne göre d�ğerler�nden farklıdır?

A) I B) II C) III D) IV

4.Yüklem�n sonda olmadığı cümlelere “devr�k cümle” (kuralsız cümle) den�r.

Aşağıdak� cümlelerden hang�s� devr�k b�r cümled�r?

A) İç�mden geçenler� b�r an olsun k�mseye söyleyemed�m.

B) Sıkıntı çekmeden büyüyenler yokluğu b�lemezler.

C) Dün akşam onunla karşılaştık k�tapçıdan gel�rken.

D) Sess�zce yemek yerken kalkıp b�r anda dışarı

fırladı.

5.Yüklem� sonda olan cümlelere “kurallı cümle” den�r.

Aşağıdak�lerden hang�s� kurallı b�r cümled�r?

A) Sank� kapkara b�r tüle bürünmüştü dün sabah.

B) O günlerde vapur ses� söyled�kler�m� bastırırdı.

C) Bu uzun yollar mıydı kavuşmamızı engelleyen?

D) Genç yazarın yen� eser� de serg�lend� t�yatroda.

6.

 Yüklem�n sonda olmadığı cümlelere “devr�k

cümle (kuralsız cümle)” den�r.

 F��l�ms�ler�n yüklem olduğu cümlelere “�s�m

cümles�” den�r.

Aşağıdak�lerden hang�s� yüklem� f��l�ms� olan

b�r devr�k cümled�r?

A) K�tap okutmaktır �nsanları mutluluğa ulaştırmanın yolu.

B) B�z�m mahallen�n bakkalı açık oluyor gece �k�ye

kadar.

C) Sınavdan düşük alan çocuk geçen ders durmadan ağladı.

D) Bu su da köyümüzün el değmem�ş suları kadar

tem�zd�.

KONU: CÜMLE TÜRLERİ 2

S�vas İl M�ll� Eğ�t�m Müdürlüğü

TEST 53

128

7.Aşağıdak� cümlelerden hang�s� yüklem�n yer�-

ne göre d�ğerler�nden farklıdır?

A) Bazılarımız �ç�n favor� yaz etk�nl�kler�n�n başında gel�yor b�s�klet kullanmak.

B) Yaşadığımız şeh�rlerdek� b�s�klet parkurlarının

sayısı her geçen gün artıyor.

C) B�s�klet kullanmayı ulaşım aracı olarak ben�msemeye başlıyoruz yavaş yavaş.

D) Aslında hep�m�z b�l�yoruz b�s�klet kullanmanın

faydalarını ve gerekl�l�ğ�n�.

8.Küçük b�r çocukken Ay’ın ben� tak�p ett�ğ�n� sanırdım. Bu zan �lkokul �k�nc� sınıfta b�le devam etm�şt�r. Bazen ışıklı beyaz b�r top g�b�yd� Ay. Bazen un

kurab�yes�ne benzet�yordum şekl�n�. Gülümseyen

b�r yüz oluyordu bazen de. Ben� tak�p etmekt� �ş�

gücü.

Yukarıdak� parçada kaç tane devr�k cümle kullanılmıştır?

A) 2 B) 3 C) 4 D) 5

9.Sık sık bahçeye �n�p yürürdüm �nc�r ağacından

bahçe kapısına doğru. Ay da ben�mle yürürdü.

Kapı ve ağaç arasında mek�k dokurken Ay’ı şaşırtmak �ç�n an�den dururdum. H�ç şaşırtmazdı Ay

ben�.

Yukarıdak� met�nde geçen cümleler�n yüklem�n \\HULQH göre özell�ğ� sırasıyla aşağıdak�lerden hang�s�nde doğru ver�lm�şt�r?

I II III IV

A) Kurallı Devr�k Devr�k Kurallı

B) Devr�k Kurallı Kurallı Devr�k

C) Kurallı Kurallı Devr�k Devr�k

D) Devr�k Kurallı Devr�k Kurallı

10.

İstanbul’u d�nl�yorum gözler�m kapalı.

Önce haf�ften b�r rüzgar es�yor.

Yavaş yavaş sallanıyor yapraklar ağaçlarda.

B�r kadının suya değ�yor nar�n ayakları.

Bu ş��rdek� d�zeler�n yüklemler�n�n yer�ne göre türler� hang�s�nde sırayla ver�lm�şt�r?

A) Devr�k- Kurallı- Kurallı- Devr�k

B) Kuralı- Devr�k- Devr�k- Kurallı

C) Kurallı-Devr�k- Kurallı- Kurallı

D) Devr�k- Kurallı- Devr�k- Devr�k

11.

I. Zaman geçt�kçe sol ayağıma daha fazla bağlanmaya başladım.

II. Çok geçmeden adımızın baştak� �k� harf� yer�-

ne tamamını yazmayı öğrend�k.

III. Yavaş ve sıkıntılı b�r sürec�n sonunda annemle üzer�nden geçt�k alfaben�n.

IV. Peter’�n okul k�tabında rastladığım yen� b�r

sözcüğü öğrenmek �ç�n kend�m� zorladım.

Numaralandırılmış cümlelerden hang�s� yüklem�n yer�ne göre farklı b�r cümled�r?

A) I B) II C) III D) IV

12.Yüklem� olmayan cümlelere eks�lt�l� cümle den�r.

Buna göre aşağıdak� dey�m ve atasözler�nden

hang�s� eks�lt�l� cümleye örnek göster�lmez?

A) Evden �şe, �şten eve

B) Az veren candan, çok veren maldan

C) Rabbena hep bana

D) Besle kargayı, oysun gözünü

KONU: CÜMLE TÜRLERİ 2

S�vas İl M�ll� Eğ�t�m Müdürlüğü

TEST 53

129

1.Olumlu cümleler, yüklemde bel�rt�len yargının

meydana geld�ğ�n�, gerçekleşt�ğ�n�, sonuçlandığını

veya sonuçlanacağını; söz konusu kavramın mevcut olduğunu �fade eden cümlelerd�r.

Buna göre aşağıdak�lerden hang�s�nde olumlu

b�r cümle vardır?

A) S�vas Caddes�’ndek� z�nc�rleme kazada üç k�ş�

yaşamını y�t�rm�ş.

B) H�ç k�mse düşünceler�nden dolayı toplumdan

dışlanmamalıdır.

C) Karaden�z’�n havası dünya üzer�nde başka

h�çb�r yerde yoktur.

D) Sanatçılara sert ve kırıcı eleşt�r�ler yapılması

faydalı değ�ld�r.

2.Sözde soru cümleler� gerçek anlamda cevap gerekt�rmeyen ve çoğunlukla b�r duyguyu �fade etmek �ç�n kullanılan cümle yapılarıdır. Örneğ�n

‘’Sen çağırırsın da gelmez m�y�m h�ç?’’ cümles�

cevap beklemeyen b�r sözde soru cümles�d�r.

Buna göre aşağıdak�lerden hang�s� sözde soru

cümles�d�r?

A) Bozuk yollar yılın hang� dönem�nde tam�r ed�lecek?

B) Arkadaşlarının hakkını savunmak sana mı kaldı?

C) Mezunlar buluşması bu akşam mı yapılacakmış?

D) Bugünden sonra yola k�m�nle devam edeceks�n?

3.Aşağıdak� cümlelerden hang�s�nde soru anlamı bulunmamaktadır?

A) Sular mı yandı, neden tunca benz�yor mermer

B) Hang� gün geleceğ�n� sana da mı söylemed�

C) İnsan �k� yıldır annes�n� aramaz mı sormaz mı

D) Bu yıl mezun olur mu olmaz mı b�lm�yorum

4.Bazı cümleler, yüklemler�nde ya da herhang� b�r

öges�nde olumsuzluk b�ld�ren b�r ek veya sözcük

bulundurduğu halde anlamca yargının gerçekleşt�-

ğ�n�, olumlu yönde olduğunu kasteder. Bu t�p cümlelere ‘’b�ç�mce olumsuz, anlamca olumlu cümleler’’ den�r.

Aşağıdak�lerden hang�s�nde bu açıklamaya

örnek olab�lecek b�r kullanım vardır?

A) Dün okulda yaşananlarla �lg�l� ne haber�m ne

b�r yorumum var.

B) Şah�tler�n anlattıklarına göre bu olayda sen�n

de suçun yok değ�l.

C) Başarılı olmak �ç�n sadece konu tekrarları yapmak yeterl� olmaz.

D) Sonuçları bekled�ğ� g�b� gelmey�nce bütün gün

odasında ağladı.

5.Cümlen�n b�ld�rd�ğ� yargının gerçekleş�yor veya

gerçekleşeb�l�r olması cümley� olumlu yapar.

Aşağıdak� cümlelerden hang�s� anlamına göre

olumlu b�r cümled�r?

A) Komşularının durumuna bütün mahalle üzülüyordu.

B) Akşamları ev ödevler�n� b�t�rmeden yatıyor değ�l�z.

C) O olmadan önümüzdek� maçı kazanacaklarını

sanmasınlar.

D) Bütün yaşananlara rağmen arkadaşını sev�yor

değ�l.

6.Yüklem�nde olumsuzluk ek� veya sözcüğü bulunmasına rağmen olumlu yargı b�ld�ren cümlelere

b�ç�mce olumsuz anlamca olumlu cümle den�r.

Aşağıdak� cümlelerden hang�s� açıklamaya uygundur?

$ Böyle güzel b�r �nsanı k�m sevmez k�?

% Akşamk� t�yatro �ç�n kaç tane b�let aldınız?

& Yapılan açıklamalar h�ç de yeterl� değ�ld�.

' Bu kuralları bütün öğrenc�ler çok �y� b�l�r.

KONU: CÜMLE TÜRLERİ 3

S�vas İl M�ll� Eğ�t�m Müdürlüğü

TEST 54

130

7.

 Herhang� b�r eylem�n yapıldığını veya yargının

gerçekleşt�ğ�n� anlatan cümlelere “olumlu cümle” den�r.

 Eylem�n yapılmadığını, sözü ed�len yargının

bulunmadığını, gerçekleşmed�ğ�n� anlatan

cümlelere “olumsuz cümle” den�r.

Buna göre aşağıdak� cümlelerden hang�s�

olumsuz cümled�r?

A) Yed�ğ� golde hatasının olduğunu anlayınca çok

üzüldü.

B) Severek kullandığı kolyes�n� dün akşam kaybetm�ş.

C) Bu ay da arabasının f�yatı, p�yasaya bağlı olarak düştü.

D) İşe bugün başladığını öğrend�ğ�m genç k�mses�zd�.

8.

 Bazı cümleler olumsuzluk anlamı katan ek ya

da kel�me aldığı halde cümlen�n anlamı olumlu

olab�l�r.

 Bazı cümleler olumsuzluk anlamı katan ek ya

da kel�me almadığı halde cümlen�n anlamı

olumsuz olab�l�r.

Bu b�lg�lere göre aşağıdak� cümleler�n hang�s�

anlamına göre d�ğerler�nden farklıdır?

A) Bu kadar soğuk havada konsere m� g�d�l�rm�ş?

B) Bu aralar köyümüze ne gelen var ne g�den.

C) Küçük çocuk �k� gündür ateşler �ç�nde yanıyor.

D) Senden ayrı kalmaya gücüm var mı sanıyorsun.

9.Bu k�raz yaylalarına çıkış o kadar da kolay değ�ld�.

Önce arabalarla esk� Mevlev�hane tarafında b�r

dağ mahalles�n�n kenarına kadar g�d�l�rd�. Neyd� o

dağ mahalles�n�n adı ş�md� h�ç hatırlamıyorum.

Yukarıdak� cümleler�n anlamına göre özell�kler� sırasıyla hang�s�nde doğru ver�lm�şt�r?

A) Olumlu Olumlu Olumsuz

B) Olumsuz Olumlu Olumsuz

C) Olumsuz Olumlu Olumlu

D) Olumlu Olumsuz Olumlu

10.Aşağıda yer alan cümlelerden hang�s� b�ç�mce olumlu olduğu halde anlamca olumsuzdur?

A) H�ç ders çalışmadan sınavı kazanab�l�rsen

kazan bakalım.

B) Sabahtan akşama kadar çalışmak ben� yormuyor değ�l.

C) Son şamp�yonlar l�g� f�nal�n� �zlemeyen taraftar

yoktur.

D) Gazetelerde çıkan yalan haberlere kayıtsız

kalamadı.

11.Bazı durumlarda soru cümleler�nde b�r cevap

alma beklent�s� yoktur; bu çeş�t cümleler \"r�ca,

yalanlama, beğenme, onaylatma\" g�b� anlamlar

taşır. Bu tür soru cümlelere \"sözde soru cümles�\"

den�r.

Bu açıklamaya göre aşağıdak� cümlelerden

hang�s� sözde soru cümles�d�r?

A) Sınav cevap opt�ğ�nde doldurmadığınız yer

kaldı mı

B) LGS’y� kazanmak �ç�n nasıl b�r yol �zlemel� öğrenc�ler

C) Yaşanan tal�hs�z olaydan sonra orayı neden

terk etmed�n

D) Böyle b�r p�yasada bu f�yatlara araba satılır mı

h�ç

12.

Bu tabloda cümleler�n türler� �le �lg�l� �şaretlemeler�n hang�ler�nde yanlışlık yapılmıştır?

A) 1 ve 2 B) 1 ve 4

C) 1,2 ve 3 D) 2,3 ve 4

KONU: CÜMLE TÜRLERİ 3

S�vas İl M�ll� Eğ�t�m Müdürlüğü

TEST 54

Olumlu Olumsuz Soru

1 D�kkats�zl�ğ� yüzünden

büyük b�r kaza yaptı. 

2 Kardeş� onun düştüğü

hatalara asla düşmez. 

3 Ne bu tarlayı ne de s�-

z�nk�n� almayı düşünüyor.



4 Aylardır kar yağmadı

Yıldız Dağı’nın z�rves�-

ne.



131

1.(I) İnternet teknoloj�s�n�n gel�ş�m göstermes�, akıllı

telefon ve tablet kullanımının yaygınlaşmasıyla

b�reyler, teknoloj� bağımlısı durumuna gelm�şlerd�r. (II) Teknoloj� bağımlılığı en az madde bağımlılığı kadar tehl�ke arz eden b�r durumdadır. (III) Bu

durum tedav� ed�lemezse b�reyler�n ps�koloj�k ve

sosyoloj�k dünyalarını der�nden etk�leyeb�lmekted�r. (IV) E-hastalıklar olarak da �fade edeb�leceğ�-

m�z ps�koloj�k rahatsızlıklar d�j�tal teknoloj� ve sosyal medyanın �vme kazanmasıyla had safhaya

ulaşmıştır.

Parçadak� numaralanmış cümlelerle �lg�l� aşağıdak�lerden hang�s� doğrudur?

A) I. cümle b�rden çok yükleml� sıralı cümled�r.

B) II. cümle tek yükleml� cümled�r.

C) III. cümle bağlı cümled�r.

D) IV. cümle �ç�nde f��l�ms� olan b�rleş�k cümled�r.

2.Aşağıdak� cümlelerden hang�s� yapısı bakımından yay ayraçla bel�rt�len özell�ğ� taşımamaktadır?

A) Meslek hayatım boyunca kend� doğrularımın

üzer�ne g�tt�m. ( B�rleş�k cümle)

B) Bütün konuşanları d�nled�m ve son kararımı

akşamüzer� verd�m. ( Bağlı cümle)

C) Edeb�yat dünyasında Mehmet Ak�f Ersoy g�b�

b�r şa�r nad�r çıkar. ( Bas�t cümle)

D) Yaşadığı tatsız olaydan canı yanmıştı, artık her

şeye temk�nl�yd�. (Sıralı cümle)

3.(I) İng�ltere’n�n güney kıyılarında saklı 185 m�lyon

yıllık b�r tar�h var. (II) Burası günümüzde Fas’ın

bulunduğu yerden yönet�l�yor. (III) Kıtalar b�rb�r�nden ayrılmadan önce bu bölge tar�h önces� canlılarla doluydu. (IV) B�nlerce yıl �ç�nde hayvan kalıntıları tortu �ç�nde gömülerek günümüze ulaşmıştır.

Numaralanmış cümlelerden hang�s� yapısı bakımından d�ğerler�nden farklıdır?

A) I B) II C) III D) IV

4.Aşağıdak� cümlelerden hang�s� yapısı bakımından bas�t cümled�r?

A) Kadınlar çalışırken erkekler yatıyordu.

B) Kurumuş ekmekler� köpekler y�yordu.

C) Fazla konuşmak sözün değer�n� düşürür.

D) Dün akşam arkadaşlarına sen� de anlattı.

5.İç�nde f��l�ms� bulunan cümlelere g�r�ş�k b�rleş�k

cümle den�r. F��l�ms�n�n bulunduğu bölüm yan

cümley� oluşturur. Cümle �çer�s�nde kaç tane f�l�ms� varsa o kadar yan cümle var demekt�r.

Aşağıdak� cümlelerden hang�s�nde yan cümle

sayısı d�ğerler�nden fazladır?

A) Geleceğ�n� düşündüğü �ç�n dersler�ne var gücüyle çalışıyor.

B) Mesa� arkadaşları �zne ayrılınca kend�s� �zne

ayrılamadı.

C) Yolun kenarında oturan çocuklar gel�p geçenler� �zl�yorlar.

D) Derd�n� söylemeyen �nsanlar derman da bulamazlarmış.

Aşağıdak� cümlelerden hang�s� yapısı bakımından farklıdır?

$ Akşama HYHHUNHQJHOLQFH b�rl�kte rahatça

dışarı çıNDELOGLN

% K�tabı başka d�llere de çevr�lm�ş, b�rçok d�lde

yayınlanmış.

& Sabahley�n erkenden g�dersen fırından taze

ekmek alırsın.

' “Bugün arkadaşlarımla �ş�m var, eve geç geleb�l�r�m.” ded�.

KONU: CÜMLE TÜRLERİ 4

S�vas İl M�ll� Eğ�t�m Müdürlüğü

TEST 55

132

7.( I ) Taş kor�dorda duyulan sadece ben�m ayak

sesler�md�. ( II ) Uzun kor�dor yarı aydınlık ve soğuktu.( III ) Ayaklarımdan çıkan ses taş zem�nden

duvarlara vuruyordu.( IV ) Okulumuz tar�hî, esk�

b�r taş b�naydı. ( V ) Esk�den b�r ara kışla veya

hastane amaçlı da kullanılmıştı.

Yukarıda numaralanmış cümlelerden hang�ler�

�ç�nde f��l�ms� bulunan cümled�r?

A) I ve III B) I ve IV

C) III ve IV D) II ve V

8.Sıralı ve bağlı cümlelerde öge ortaklığı olab�leceğ�

g�b� h�çb�r öge ortak olmayab�l�r.

Buna göre aşağıdak� cümleler�n hang�s�nde

herhang� b�r öge ortak kullanılmamıştır?

A) Yaşadıkları onu �y�ce yıpratmıştı, ne yapacağını b�lm�yordu.

B) Alt kattak� k�tapları odasına get�rd� ve özenle

k�taplığına yerleşt�rd�.

C) Memleket�n�n güzell�kler�n� her yerde anlatıyor,

öve öve b�t�rem�yordu.

D) Çocukluk arkadaşıyla çok �y� anlaşır, bütün sırlarını paylaşırdı.

9.B�rden fazla cümlen�n herhang� b�r bağlaçla bağlandığı cümlelere bağlı cümle den�r.

Buna göre aşağıdak� cümlelerden hang�s� bağlı cümled�r?

A) Sabahları yürüyüş yapmak ve güzel b�r kahvaltı yapmak sağlık �ç�n öneml�d�r.

B) Güzel b�r gelecek �ç�n sen� ne arkadaşın ne de

dostun a�len kadar düşüneb�l�r.

C) Hem el�ndek� k�tabını okuyor hem de yanındak�ne laf yet�şt�rmeye çalışıyordu.

D) Çalıştığı köy S�vas’a çok uzaktı, her gün uzun

süren yolculuklar yapardı.

10.İnsanların dertler� saymakla b�tmez, b�nlerce dert

etrafımızı sarıp durur.

Aşağıdak�lerden hang�s� yukarıdak� cümleyle

yapıca özdeşt�r?

A) Beled�ye, terk ed�lm�ş ahşap evler�n yen�lemes�n� yaptı.

B) Den�z�n mav�l�ğ�, ağaçların renkler� ahenkle

dans ed�yordu.

C) Ağlama, değmez hayat boşuna akıp g�den

gözyaşlarına.

D) Mars’a �nsanlı �lk roket gönder�ld� ve yen� b�r

çağın kapıları aralandı.

11.Aşağıdak� cümlelerden hang�s� yapıca d�ğerler�nden farklıdır?

A) Öğretmen, sınıfın en kısa boylusunu seçerek

ön sıraya oturttu.

B) Planlı çalışması sayes�nde h�ç ara vermeden

atanmayı başardı.

C) Dedem, torunları arasında h�çb�r zaman ayrımcılık yapmadı.

D) Mahalleye yen� gelen çocuk, kend�s�n� çabucak sevd�rd� herkese.

12.Hayat, beklenmed�k sürpr�zlerle doludur. O gün

sınava otuz k�ş� g�rm�şt�k ve ben har�ç herkes

kend�nden gayet em�nd�. Sınav sonucuna göre

sınıfta sadece ben başarılı olmuştum.

Yukarıdak� parçada yer alan cümleler�n yapı

özell�kler� aşağıdak�ler�n hang�s�nde sırayla

ver�lm�şt�r?

A) B�rleş�k cümle- Bas�t cümle- Bağlı cümle

B) Sıralı cümle- Bağlı cümle- B�rleş�k cümle

C) Bas�t cümle- B�rleş�k cümle - Sıralı cümle

D) B�rleş�k cümle- Bağlı cümle- Bas�t cümle

KONU: CÜMLE TÜRLERİ 4

S�vas İl M�ll� Eğ�t�m Müdürlüğü

TEST 55

133

1.(I) Cumhur�yet�n �lanından sonra s�yasal gel�şmeler�n yanı sıra kültürel faal�yetlerle de yakından

�lg�len�lm�ş ve öneml� değ�ş�mlere �mza atılmıştır.

(II) Atatürk bu süreçte g�tt�ğ� her yerde, yaptığı hemen her konuşmada Türk sanatından ve onun

önem�nden bahsetmeye çalışmıştır. (III) Sanatın

her dalıyla yakından �lg�lend�ğ�n� gördüğümüz Atatürk, özell�kle müz�k �ç�n yoğun mesa� harcamıştır.

(IV) Mus�k� �nkılabı 1930’lu yıllara damgasını vurmuş, en büyük hedef� klas�k Türk müz�ğ�n�n evrensel boyutlara ulaşması olmuştur.

Numaralanmış cümlelerle �lg�l� aşağıdak�lerden hang�s� yanlıştır?

A) I. cümle �çer�s�nde bağlaç yer alan bağlı b�r

cümled�r.

B) II. cümle �çer�s�nde f��l�ms� bulunan b�rleş�k

cümled�r.

C) III. cümle tek yüklemden oluşan bas�t cümled�r.

D) IV. cümle b�rden fazla yüklem� olan sıralı cümled�r.

2.(I) Hayatımıza yen� g�ren teknoloj�ler, özell�kle de

�nternet, günlük hayatın vazgeç�lmez b�r parçasıdır. (II) Bu teknoloj�, dünyanın b�rçok yer�nde, hemen her yaştan �nsanın hayatındadır. (III) İnternet, h�ç şüphes�z hayatı kolaylaştırır fakat doğru

kullanılmadığı takd�rde büyük yıkımlara yol açar.

(IV) Söz konusu bağımlılık r�sk�n�; yen� teknoloj�ler�

hayatının her alanında gören, yen� teknoloj�ler�n

yabancısı olmayan çocuklar ve gençler taşır.

Numaralanmış cümlelerle �lg�l� aşağıdak�lerden hang�s� yanlıştır?

A) I. cümle b�rleş�k �s�m cümles�d�r.

B) II. cümle bas�t �s�m cümles�d�r.

C) III. cümle bağlı f��l cümles�d�r.

D) IV. cümle sıralı f��l cümles�d�r.

3.Aşağıdak�lerden hang�s� devr�k, olumlu b�r f��l

cümles�d�r?

A) Meğer ben� arayan Murat değ�l Veysel’m�ş.

B) Hoşumuza g�derd� karanlıkta f�lm �zlemek.

C) Okulun camı kırılmamış değen taşa rağmen.

D) Ağrı’dır Anadolu’nun bulutlara ulaşan z�rves�.

4.Anadolu glayölü, adından da anlaşıldığı g�b� yalnızca Türk�ye'ye özgü, endem�k b�r b�tk�d�r. Kızılçam ormanlarında, mak� ve k�reç taşlı bölgelerde

yet�ş�yor. Akden�z �le Ege'n�n bazı bölgeler�nde

yet�ş�yor, buradan dünyanın çeş�tl� bölgeler�ne

gönder�l�yor. Bu sayede ülkem�ze hem madd� hem

kültürel olarak katkı sunuyor.

Bu parçada yapısına göre aşağıdak� cümle türler�nden hang�s�ne yer ver�lmem�şt�r?

A) Tek yükleml� (bas�t) cümle

B) Bağlaçla bağlanmış (bağlı) cümle

C) B�rden çok yükleml� (sıralı) cümle

D) F��l�ms� �çeren (b�rleş�k) cümle

5.

I. Bu yaz balığa çıkamadık ama den�ze gönlümüzden geld�ğ� g�b� g�rd�k.

II. Ağaçların ne zaman meyve vereceğ�n� k�mse

b�lm�yordu.

III.Ne şeker �laçlarını �çeb�l�yor ne de yen� d�yet�ne

uyuyordu.

IV.D�k yokuşun sonundak� mav� kapılı bahçel� evde oturuyor.

V. Güverteden den�z�n gökle b�rleşt�ğ� ç�zg�ye b�r

süre baktılar.

Yukarıdak� cümleler yapısı bakımından (bas�t,

b�rleş�k, sıralı) eşleşt�r�ld�ğ�nde hang� cümle

tek kalır?

A) I B) II C) III D) IV

6.“Arkadaşımla çocukluğumuzdan ber� hâlâ görüşüyoruz.

Aşağıda ver�len cümlelerden hang�s� anlamına

ve yapısına göre yukarıdak� cümle �le özdeşt�r?

A) Yüksekler� hedefleyenler küçük �şlerle asla vak�t kaybetmezler.

B) Yaşanılan olumsuz olaylar k�ş�l�ğ�m�zde s�l�nmez �zler bırakır.

C) Kurtuluş Savaşı’nda kadın kahramanlarımız

öneml� rol oynadılar.

D) İnsanların olgunlaşması ancak acı çekmeler�

�le mümkündür.

KONU: CÜMLE TÜRLERİ 5

S�vas İl M�ll� Eğ�t�m Müdürlüğü

TEST 56

134

7.Aşağıdak� cümlelerden hang�s�n�n yüklem�

sözcük türü bakımından d�ğerler�nden farklıdır?

A) K�mseler anlamıyor b�z� bugünlerde.

B) Bu habere çok üzüldüm doğrusu.

C) Sens�n ben� yıllardır ayakta tutan.

D) K�mse duymadı sess�zce g�tt�ğ�m�.

8.( I ) Okan, Umut ve arkadaşlarının en çok oynadığı oyunlardan b�r� de kızılder�l�c�l�kt�r. (II) Çocukların yarısı başlarına tavuk tüyler� takıp yüzler�n� boyalarla süsler ve kızılder�l� olur. (III) Ötek� yarısına

gel�nce Tomm�ks ve askerler�n� canlandırır. (IV)

Sokakta, merd�venl� yolda, yokuştan aşağı koşarken, f�lmlerde gördükler� g�b� eller�n� ağızlarına vurarak korkunç çığlıklar atarlardı.

Yukarıda numaralandırılmış cümleler �le ver�-

len,

1. I numaralı cümle yapısına göre �ç�nde f��l�ms�

bulunan cümled�r.

2. II numaralı cümle yapısına göre bağlı cümled�r.

3. III numaralı cümle yapısına göre tek yükleml�

cümled�r.

4. IV numaralı cümle yapısına göre b�rden çok

yüklem� olan cümled�r.

b�lg�lerden hang�s� ya da hang�ler�nde yanlışlık

yapılmıştır?

A) Yalnız 1 B) Yalnız 4

C) 2 ve 3 D) 3 ve 4

9.Senelerce çalışarak meydana get�r�lm�ş eser� ve

emekler� b�rkaç haftada yerle b�r ett�ler.

Bu cümlen�n tür özell�kler� aşağıdak�ler�n hang�s�nde ver�lm�şt�r?

A) B�rleş�k cümle- F��l cümles�- Kurallı cümleOlumsuz cümle

B) B�rleş�k cümle- F��l cümles�- Kurallı cümleOlumlu cümle

C) Bağlı cümle- İs�m cümles�- Devr�k cümleOlumlu cümle

D) Bağlı cümle- İs�m cümles�- Devr�k cümleOlumsuz cümle

10.( I ) İnsanlar asırlardan ber� düşündüler, konuştular ve sonunda yazmayı öğrend�ler. ( II ) Böylel�kle düşündükler�n�, yaptıklarını tar�he mal etme

fırsatına kavuştular. ( III ) B�lg�ler�n� ve tecrübeler�n� aktararak gelecek nes�llere ışık tuttular.

Yukarıda ver�len cümlelerle �lg�l�,

1. I. cümle öznes� ortak sıralı cümled�r.

2. II. cümle �ç�nde f��l�ms� bulunan kurallı �s�m

cümles�d�r.

3. III. cümle olumlu f��l cümles�d�r.

açıklamalarından hang�s� ya da hang�ler� doğrudur?

A) Yalnız 1 B) 1 ve 2

C) 1 ve 3 D) 1,2 ve 3

11.Aşağıdak� cümlelerden hang�s� anlamına göre olumlu, yüklem�n yer�ne göre devr�k ve

yüklem�n türüne göre f��l cümles�d�r?

A) Ç�z�mler�m� meydandak� çınar ağacının gövdes�ne asarak serg�led�m b�r yaz akşamı.

B) Hem kend�s�ne hem de çocuklarına bakan cefakâr b�r kadındı yaşlı ve yorgun annes�.

C) Kardeş�m dolap kapağını açık bıraktığı �ç�n

babamın köyden aldığı peyn�rler küflenm�şt�.

D) Yakın arkadaşı, traf�k kazası geç�rd�ğ� �ç�n çok

�stemes�ne rağmen gelemem�şt� düğününe.

12.”İş�t�leb�l�r b�r ses tonuyla ve d�nley�c�lerle göz

teması kurarak konuştum.” cümles�yle �lg�l� aşağıdak� tabloda bazı b�lg�ler ver�lm�şt�r.

Buna göre cümleyle �lg�l� ver�len b�lg�ler�n

hang�s�nde yanlışlık yapılmıştır?

A) Yapısına Göre

B) Anlamına Göre

C) Yüklem�n Türüne Göre

D) Yüklem�n�n Yer�ne Göre

KONU: CÜMLE TÜRLERİ 5

S�vas İl M�ll� Eğ�t�m Müdürlüğü

TEST 56