NE HEMKONU KONU SORUSORU 32+ 4 YTT TÜRKÇE Yen Nes l Akıllı Tahtaya Sorular Tam Uyumlu Fas kül V deo Test Çözümlü

TYT TÜRKÇE Fasikül 1 Numarası KONU ÖZETİ Sözcük Anlamı -I- Bilgi SOMUT ANLAM Güneş, bulutların arkasında kalmıştı. A) SÖZCÜKLERDE ÇOK ANLAMLILIK bahçe, çiçek, ışık, ses, hava, renk, oksijen... GERÇEK ANLAM Sıcak havalarda, çok dolaşmamak gerekiyor. SOYUT ANLAM Çocuklar, oynarken salonun camını kırmışlar.. Evimizde huzur dolu bir ortam vardır. Küçük kardeşinin elleri çok yumuşaktı. düşünce, akıl, sevgi, mutluluk, sevinç, sır, akıl, hayal, cesaret... MECAZ ANLAM SOMUTLAŞTIRMA Yıllardır sıcak bir yuvanın özlemini çekiyordu. Karşımızda güzel bir köy manzarası vardı. (soyut anlam) Ali, söyledikleriyle arkadaşlarını kırdı. Annesinin güzeli beşikte mışıl mışıl uyuyor. (somut anlam) Yumuşak kişiliği, işyerinde sevilmesini sağlamıştı. SOYUTLAŞTIRMA YAN ANLAM (YAKIŞTIRMACA) Ters bir hareket yapınca bileğim incindi. (somut anlam) Çarşının göbeğinde küçük bir dükkânı vardı. O, bileğine çok güvenen biriydi. (soyut anlam) Aradığım belgeler masanın en alt gözündeymiş. Bu dağ başında arabamızın bozulması kötü oldu. B) SÖZCÜKLERDE ANLAM İLİŞKİSİ EŞ ANLAMLI (ANLAMDAŞ) SÖZCÜKLER TERİM ANLAM yıl - sene, cevap - yanıt, beyaz - ak, asır - yüzyıl... Maçta takımımız neredeyse tek kale oynadı. Bu gazelde Nedim halk deyişlerine yer veriyor. KARŞIT (ZIT) ANLAMLI SÖZCÜKLER Bu üçgenin bilinmeyen açısını bulun. güzel - çirkin, iyi - kötü, ak - kara, ağlamak - gülmek... Yaşanan olayı bence bu açıdan değerlendirin. (terim yok) NOT: Bir sözcüğün olumsuzu ile karşıt anlamlısını karıştırma- Örnekler mak gerekir. sevinmek - üzülmek (karşıt anlamlı sözcükler) Ali’nin ağzında iki çürük dişi var. ........................ sevinmek - sevinmemek (olumlu ve olumsuz sözcükler) acı - tatlı (karşıt anlamlı sözcükler) Onun ağzı çok bozuktur. ........................ acılı - acısız (olumlu ve olumsuz sözcükler) Şişenin ağzını bir şeyle kapatmalısın. ........................ SESTEŞ (EŞ SESLİ) SÖZCÜKLER Üzerimdeki gömleği annem dikti. O adam Erzurum ağzıyla konuşuyor. ........................ Bizim evin yolu çok dikti. 1

KONU ÖZETİ - KONU ÖZETİ - KONU ÖZETİ - KONU ÖZETİ - KONU ÖZETİ - KONU ÖZETİ TÜRKÇE Sözcük Anlamı -I- Kara bir bulut kapladı gökyüzünü. DUYU AKTARIMI Kara, gemiden bakınca görünüyordu. Şarkıcı çocuğun çok tatlı sesi vardı. (tatma - işitme) NOT: Aynı sözcüğün gerçek anlamda kullanımıyla yan ve Şiir okuyan çocuk yumuşak sesiyle herkesi etkiledi. mecaz anlamdaki kullanımı birbiriyle sesteş değildir. (dokunma - işitme) Evden dışarıya bakıyor. (gerçek anlam) Çam ağaçları keskin bir koku yayıyor etrafa. Gelenlere bu görevli bakıyor. (mecaz anlam) (görme - koklama) C) SÖZCÜK ANLAMIYLA İLGİLİ KAVRAMLAR YANSIMA SÖZCÜKLER DOLAYLAMA Çiçekten çiçeğe uçan arıların vızıltıları duyuluyor. Pencere açılınca hasta olan çocuk hapşırdı. Son yıllarda bacasız sanayinin ekonomiye katkısı daha da Küçük kedi, miyavlayarak yiyecek istiyordu. Artık dallarda ötüşen kuşlar kalmadı bu şehirde. (yansıma yok) arttı. (turizm) Gökyüzündeki ışıltı dikkatimizi çekmişti. (yansıma yok) pamuk (beyaz altın) İKİLEMELER askerlik (vatan borcu) kömür (kara elmas) Aynı sözcük tekrar edilerek: aslan (ormanlar kralı) dolu dolu, sakin sakin, ince ince, gide gide... GÜZEL ADLANDIRMA Zıt anlamlı sözcükler kullanılarak: iyi kötü, az çok, büyük küçük, aşağı yukarı... Ünlü sanatçı, birçok hatıra ile dolu evinde son nefesini verdi. Eş anlamlı sözcükler kullanılarak: (ölmek) sağlık sıhhat, ses seda, kılık kıyafet... kör (görme engelli) Biri anlamlı diğeri anlamsız sözcük kullanılarak: eğri büğrü, eski püskü, yırtık pırtık... verem (ince hastalık) Anlamsız sözcükler kullanılarak: sağır (işitme engelli) ıvır zıvır, eciş bücüş, paldır küldür... AD AKTARMASI (MECAZ-I MÜRSEL, DÜZ DEĞİŞMECE) Yakın anlamlı sözcükler kullanılarak: Bir sözün benzetme amacı güdülmeden başka bir söz yerine yalan yanlış, kırık dökük, eş dost, doğru dürüst... kullanılmasıdır. Yansıma sözcükler kullanılarak: Son zamanlarda Çehov’u elimden düşürmüyorum. (yapıt) şırıl şırıl, gürül gürül, horul horul, tıkır tıkır... Ankara, bu konuda yeni bir karar aldı. (hükümet) Durum eki almış sözcük kullanılarak: Gideceğimiz adresi şu taksiye soralım. (şoför) iyiden iyiye, yüz yüze, baştan başa... Seni yarın cepten ararım. (telefon) Yan masaya başka garson bakıyormuş. (müşteri) 2

KAZANIM TESTİ - KAZANIM TESTİ - KAZANIM TESTİ - KAZANIM TESTİ - KAZANIM TESTİ TÜRKÇE Sözcük Anlamı -I- 1. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde altı çizili sözcük 4. Aşağıdakilerin hangisinde yansımadan türemiş bir söz- mecaz anlamıyla kullanılmıştır? cük yoktur? A) Kardeşim, ekmek kırıntılarını kuşlara veriyordu. B) Arkadaşına fısıltıyla bir şeyler söyledi. A) Birkaç köpek kapının önünde sabaha kadar durmadan C) Karanlık sokaklardan çamurlara bata çıka geçtik. havladı. D) Bizimle bu kadar sert konuşmasına anlam veremedik. E) Karşılarındaki ağaca bir ip bağlamalarını söyledi. B) Bütün gün çalışıp yorulduğu için uyuyunca horlamaya başladı. C) Kuşlar, en güzel melodinin bir parçasıymış gibi ötü- yordu. D) Etkileyici bir şırıltıyla akan su, insanı dinlendiriyordu. E) Yerdeki kurumuş yapraklar, her adım atışımızda çıtırdı- yordu. 2. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde duyu aktarımı vardır? 5. “Taş” sözcüğü aşa­ğı­dak­ i cüm­lel­er­ in hang­ is­ in­de so­yut A) Sanatçı yapıtlarını yalın bir dille yazmıştır. bir anl­am kaz­ anm­ ış­tır? B) Yumuşak sözleri ile diğer karakterlerden ayrılıyordu. A) “Taş yer­inde ağırd­ ır.” bir ata­söz­ ü­dür. C) Romanda olaylar, belli bir düzen içinde verilmiş. B) “Taş at­tın da ko­lun mu yo­ruld­ u.” de­di. D) Yazar oluşturduğu kişileri eleştirmez. C) Okul­un bah­çe­si­ne renk­li taş­lar dö­şenm­ iş. E) Şiir, okuyanı da dinleyeni de farklı etkiler. D) Adam taş kalp­li­nin bir­iy­di, ço­cu­ğa acı­mazd­ ı. E) Derst­e sat­ranç taş­lar­ın­ ın adı­nı öğ­rend­ ik. 3. Dik bayırların üstündeki bağlar 6. Aşağıdaki dizelerden hangisinde bir ad aktarması söz titrek öpücükler gibi yapraklarını konusudur? kızıl, kahverengi, ıslak yapraklarını gökgürültüsüne doğru sermektedir A) Bu noktada birleşmiş vatanın dört bucağı, kargalar Muş’un ve mezarlığın uğultusunu Gurbet çeken gönüller kuşatmıştı ocağı. tartarken kanatlarıyla Bu dizelerde altı çizili kelimelerin ortak noktası aşağıda- B) Bir parıltı gördü mü gözler hemen dalıyor, Göğüsler çekilerek nefesler daralıyor. kilerden hangisidir? A) Soyut anlamlı olmaları C) Şişesi is bağlamış bir lambanın ışığı, B) Somut anlamlı olmaları Her yüze çiziyordu bir hüzün kırışığı. C) Terim anlamda kullanılmaları D) Yan anlamda kullanılmaları D) Yatağının yanında bir esmer duvar vardı, E) Mecaz anlamda kullanılmaları Üstünde yazılarla hatlar karışmışlardı. E) Gözlerime çökerken ağır uyku sisleri, Çiçekliyor duvarı ocağın akisleri. 3

KAZANIM TESTİ - KAZANIM TESTİ - KAZANIM TESTİ - KAZANIM TESTİ - KAZANIM TESTİ TÜRKÇE Sözcük Anlamı -I- 7. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde altı çizili sözcük ger- 11. Aşağıdakilerin hangisinde dolaylamaya yer verilmiştir? çek anlamda kullanılmıştır? A) Şairi, son yolculuğunda sevenleri yalnız bırakmamıştı. A) Midesinden hafif bir şikayeti vardı. B) Sert bir ses tonuyla konuşunca eli ayağına dolaştı. B) Anlatılanların hiçbirini yutmadı. C) Kapıda üstü başı perişan biri, bizi bekliyormuş. C) Bize karşı çok katı davranıyor. D) Yıllardır hasretini çektiği yurduna nihayet dönüyordu. D) Çocuk, soruya ilginç bir cevap verdi. E) Buranın insanları da havası gibi sıcaktı. E) Kimse senin kadar açık konuşmadı. 8. Ben o yıllarda aruzu kulak dolgunluğuyla bilen bir şairdim. 12. Aşağıdakilerin hangisinde bir sözcük karşıt anlamlısı Bu cümledeki altı çizili deyimin cümleye kattığı anlam ile ikileme yapacak biçimde kullanılmıştır? A) Üç yıldır gide gele bu yolu artık ezberlemişti. aşağıdakilerin hangisinde vardır? A) Bu konuyu fazla araştırmadığım için tam bilmiyorum. B) Bizi sevip sevmediğine artık aldırmıyorduk. B) Onca yıl düzgün bir kitap çıkarabilmek için çalıştım. C) Anlattıklarınız iyi ama konuşma tarzınız kötüydü. C) Uzun araştırmalar sonunda bu konuyu öğrenebildim. D) Artık ne olursa olsun verilenleri kabul edin. D) Şiirdeki ölçüsüzlüğün, şiire zarar verdiğini düşünüyorum. E) İlk kez bu kadar büyük bir topluluğa konuşacaktı, bu nedenle az heyecanlı değildi. E) Topluma faydalı olma amacının dışında hiçbir yazı yaz- madım. 9. Bir sözcük somutken anlam genişlemesi yoluyla soyut bir 13. I. Bu yay ile geçen yıl şampiyonluk kazanmıştı. anlam kazanabilir, buna “soyutlaştırma” denir. II. Yarışmalarda odaklanabilmek çok önemlidir. Aşağıdakilerin hangisinde soyutlama yoktur? A) Bu tür işleri yapmak yürek ister. III. Kafanızda hiçbir soru işareti kalmamalıdır. B) Olayda eminim onun da parmağı var. C) Benim istediğim kitaplara göz koymuş. IV. İç huzuru burada öncelikli olarak sağlanmalıdır. D) İyiler her zaman kazanmıştır ve kazanacaktır. E) Başarmanın anahtarı yılmadan çalışmaktır. V. El, kol, göz ve nefes kontrolü bu aşamada belirleyici. Yukarıda numaralanmış cümlelerin hangilerinde sesteş olarak kullanılabilecek sözcüklere yer verilmemiştir? A) I ve II B) II ve III C) II ve IV D) III ve IV E) IV ve V 10. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde terim anlamlı bir söz- 14. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde bir sözcük olumsuz cüğe yer verilmemiştir? anlamlısıyla birlikte kullanılmıştır? A) Bu sınavdaki geometri sorularından daireyle ilgili olanını A) İzmir’de yıllardır iyi kötü yaşayıp gidiyorduk. yanlış yapmış. B) Sıcak bir havada esen serin rüzgar bizi kendimize ge- B) Bu yıl istediği başarıyı yakalarsa iyi bir tatil yapacağını tirdi. söylüyordu. C) Oyunda görülen aksaklıkları değil, görülmeyen güzellik- C) Romanlarında “tip”ten çok, “karakter”e önem veriyordu. leri bulmaya çalışalım. D) Bu yaz sırtüstü ve kurbağalama yüzme stillerini öğrene- D) Eleştirilere ders almak amacıyla bakan biri, kazançlı ceklerdi. çıkar. E) Portre türü resimlerinde daha çok karakalem çalışı- E) Sanatın her alanıyla biraz ilgilenmek yerine bir alanıyla yordu. tam ilgilenmek gerekir. 4

PERFORMANS TESTİ - PERFORMANS TESTİ - PERFORMANS TESTİ - PERFORMANS TESTİ TÜRKÇE Sözcük Anlamı -I- 1. Deniz derinlerden doğru kaynamaya, dalgalar koca dağlar 3. (I) Kimi yayınevlerinin başlattığı ve neredeyse bir kütüphane I hacmine ulaşan şehir kitaplarından söz etmeyeceğim. (II) Dergâh Yayınları, bir Erzurum kitaplığı oluşturdu yayım- gibi birbiri ardınca devrilmeye başlıyor. Bulutlar ufka yakla- ladığı kitaplarla. (III) Heyamola Yayınları da her şehri, sevdalısı bir yazara yazdırarak Türkiye kitaplığı kurma yol- şıyor. Ufuk görünmez oluyor sonra. Bir sis kütlesi çöküyor unda. (IV) Benim sözünü ettiğim, kimi Anadolu şehirlerinde yavaş yavaş oluşmaya başlayan kentlilik bilinci. (V) Bir denizin üstüne. Şehrin yaşlıları kar göz göre göre geliyor şehrin bugününü yapan, büyük ölçüde dünüdür; bir şehri II sevmek, onu tanımakla başlar. diyor, burunlarını sızlatan kara soğuğu tanıyarak havayı Bu parçadaki numaralanmış cümlelerle ilgili olarak III aşağıdaki yargılardan hangisi doğrudur? koklayarak. Sadece denizin dilini bilenler değil en tecrübe- A)  I. cümlede ikileme kullanılmıştır. sizler bile anlıyor. Kar başlıyor. Ara veriyor. Durup durup ye- B) II. cümlede ad aktarması yapılmıştır. niden başlıyor. Günlerce ... Olanca güzelliğiyle kar... Yola C) III. cümlede yansıma sözcük kullanılmıştır. IV V D) IV. cümlede ikileme anlamdaş sözcüklerin tekrarından çıkıp çok geçmeden geri dönenlerin bile üzerine yağıyor oluşmuştur. kar. E) V. cümlede bir sözcük olumsuzuyla kullanılmıştır. Bu parçanın anlatımıyla ilgili altı çizili numaralanmış yerlerle ilgili aşağıdakilerden hangisi söylenemez? A) I. yerde benzetme yapılmıştır. B) II. yerde ikileme kullanılmıştır. C) III. yerde duyu aktarımı vardır. D) IV. yerde kişileştirme yapılmıştır. E) V. yerde deyime yer verilmiştir. 2. (I) Bir kurumun yönetimi, elbette çalışacağı kişileri seçmek- 4. Aşağıdakilerden hangisinde “tutmak” sözcüğü­nün an- te ve kadroyu oluşturmakta özgürdür. (II) Yönetimin ter- lamıyla kullanımı birbirine uymaz? cihlerine de kimsenin karışmaya elbette hakkı yoktur. (III) Söz konusu olan YKY gibi gerçekten ülkenin en gözde ya- A) Tatilimi geçireceğim bu yerde bir kat tuttum. yınevlerinden biri olunca konu ister istemez bütün okur-ya- zarları, mesleğin içinde bulunan bulunmayan herkesi, az (Benimsemek, beğenmek) veya çok ilgilendiriyor. (IV) Niçin mi ilgilendiriyor, bu kısa soruya uzun bir cevap aramak yerine yayınevinin geçtiği- miz günlerde iki bininci kitabının yayını vesilesiyle çıkardığı B) Adam önce köpeği tuttu sonra da bağladı. Bibliyografya Denemesi’ne bakmak yeterli. (V) 1988’den bugüne, YKY dünya edebiyatının pek çok başyapıtını nite- (Ele geçirmek, yakalamak) likli çeviri ve basımlarla Türkçeye kazandırmış. C) Kıyıdaki tarlayı su tutardı kış ayları. Bu parçadaki numaralanmış cümlelerden hangisinde “hem olumsuz hem zıt anlamlı” sözcükler kullanılmıştır? (Kaplamak) A) I B) II C) III D) IV E) V D) Böyle bir sanatkârı günümüzün basın dünyası tutuyor. (Desteklemek, birinden yana çıkmak) E) Yaşlı adam, cebinden çıkardığı saati kulağına tuttu. (Yaklaştırmak) 5

PERFORMANS TESTİ - PERFORMANS TESTİ - PERFORMANS TESTİ - PERFORMANS TESTİ TÜRKÇE Sözcük Anlamı -I- 5. Yansıma sözcükler, “mecaz” anlam kazanabilir. 8. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde “dolaylama”ya başvu- Aşağıdakilerin hangisinde böyle bir kullanım vardır? rulmuştur? A) Gök gürlemesi öğrencileri korkutmuyordu. A) İzmir Havaalanı’ndan bu yıl milyonlarca turist ülkemize B) Arıların vızıltısı giderek arttı. giriş yapmış. C) Ağaçların arkasından bir çıtırtı duyduk. D) Uzun süre dert dinlemekten başım çatladı, demişti. B) Dumanlı dağın başında oturmuş, etrafı seyrediyordu. E) Odadan gelen tıkırtılara dikkat etmeyin. C) Bu yıl erkenden dağın etekleri çiçeklenmişti. D) İçlerindeki en yürekli çocuk yaşlı adama doğru yaklaştı. E) Hayat arkadaşını bir ay önce askere göndermişti. 6. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde bir sözcük “karşıt” 9. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde altı çizili söz­cük anlamlısıyla birlikte kullanılmıştır? “terim” anlamıyla kullanılmıştır? A) Huzur; hazır olma, şimdi ve burada olma yani anda A) Öğretmenimiz, defterlerimize bir doğru çizmemizi istedi. olma demektir. B) Kırlardan kucak kucak çiçek toplamıştı sevdiklerine. B) Sevgi bir çiçekse, saygı onu koruyan saksıdır. C) Bu soru, günlerden beri zihnimi kurcalıyordu. C) Irmağın kaynağının başında duran köylüler, aşağıdan gelecek haberi bekliyordu. D) Arabanın tekerleği taşlı yolda patladı. D) Esaret altındaki ülkeler yıllardır özgürlük için çabalı- E) Evde olduğunda zamanını daha çok kitaplarıyla geçi- yordu. rirdi. E) Düzensiz bir çalışma yaptığı için bu yıl sınavda başarılı olamadı. 7. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde “ad aktarmas­ ı”na 10. Aşağıdaki altı çizili sözlerden hangisi “ikileme” değil- örnek olabilecek bir kullanım yoktur? dir? A) Takım, ligde şampiyon olunca Buca bayram etti. A) Şekeri alan çocuk güle oynaya annesinin yanına gitti. B) Adam öyle açtı ki üç tabak pilav yedi. C) Herkes, başının üstünde bir çatı olmasını ister. B) Uzun bir süre sonra kendisine bir ekmek kapısı bul- D) Bu son gelişmelerde, Batı’nın tavrını anlamak çok güç. muştu. E) Bizim neslimiz Yahya Kemal’i okuyarak yetişti. C) Bütün gün onu bulmak için köy köy dolaşmıştı. D) Odada ıvır zıvır ne varsa iki gün içinde atmıştı. E) Ne olduğunu anlamadan cam şangır şungur kırıldı. 6

ÖDEV TESTİ - ÖDEV TESTİ - ÖDEV TESTİ - ÖDEV TESTİ - ÖDEV TESTİ - ÖDEV TESTİ - ÖDEV TESTİ TÜRKÇE Sözcük Anlamı -I- 1. Aşağıdaki cümlelerden hangisinde “sesteş” olabilecek 4. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde “yansıma” söz­cük bir sözcük kullanılmamıştır? kullanılmamıştır? A) Bir toplum, unutulan her sözcükle biraz daha yok oluyor A) Dışarıdaki rüzgar evin içinde uğultuya sebep oluyor. dünyadan. B) Derenin şırıltısı, kavaklar arasındaki evden bile duyulu- B) Zaman aç bir insan gibi her gün birçok sözcüğü yiyip yordu. yok ediyor. C) Genç kadın, mutfaktan gelen şangırtıyla ürperdi. C) Yakup Kadri’nin romanlarının kaç dile çevrildiğini bilen bile yoktur. D) Bu bahar sabahında güneşin pırıltısıyla uyandım. D) Kültürümüzün bal dolu kelimeleri yüz yıllara karışmış E) Adamın horultusu, üst kattan bile duyuluyordu. gitmiş. E) Böyle giderse konuşmayı unutup el kol hareketleri ile anlaşacağız galiba. 2. İnsanlara kötü duygular çağrıştırabilecek kimi varlık ya da 5. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde “kitap” söz­cüğü nesne adlarının daha güzel anlamlar çağ­rıştıran sözcükler- diğerlerine göre dar kapsamda kullanılmıştır? le ifade edilmesine “güzel adlandırma” denir. A) Kitap, insan için her zaman en iyi dosttur. Aşağıdakilerin hangisinde “güzel adlandırma” yapılmış- tır? B) Kitap doğruyu, iyiyi, güzeli bulmanıza yardım eder. A) Çocukluk arkadaşı, vatani görev için bugün Ankara’ya C) Kitap, zamanımızı en iyi şekilde değerlendirm­ emizi sağ- gitti. layan bir arkadaştır. B) Genç adam, görme engelli kadına karşıdan karşıya geç- D) Dünyada hiçbir dost, insana kitaptan yakın değildir. mesi için yardımcı oldu. E) Akşamın bu geç saatinde, okuduğu kitap onu bambaşka C) Hastanedeki hemşireler, servisteki hastalarla içtenlikle âlemlere götürüyordu. ilgileniyor. D) Aramıza katılmasıyla, üstümüzdeki kara bulutlar kalktı. E) Aldığı yardımdan sonra, bu tip soruları kolaylıkla çöz- meye başladı. 3. Aşağıdaki cümlelerde yer alan ikilemelerden hangisi- 6. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde “somutlamaya” baş- nin oluşumu ötekilerden farklıdır? vurulmuştur? A)  Ege Denizi’nde irili ufaklı birçok ada var. A) Onun yaptığı iş çok zordu, iğne ile kuyu kazmaya ben- ziyordu. B) Bu işin sonunun nereye varacağını az çok tahmin edi- yorum. B) Sanatta özgün olmak yürek isteyen bir iştir. C) Bugüne kadar yalan yanlış bilgilerle bizi kandırmış. C) Bu programın amacı, dinleyicinin konu hakkındaki bilgi- sini artırmaktır. D) Uzak yakın bütün akrabalarını bu mutlu güne davet etti. D) Bugün, nedense, hiçbir arkadaşım havasında değildi. E) Her konuda böyle ileri geri konuşmasan olmaz sanki. E) İşçiler, zilin çalmasıyla birer birer fabrikadan çıkmaya başladı. 7

ÖDEV TESTİ - ÖDEV TESTİ - ÖDEV TESTİ - ÖDEV TESTİ - ÖDEV TESTİ - ÖDEV TESTİ - ÖDEV TESTİ TÜRKÇE Sözcük Anlamı -I- 7. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde ikilemeyi oluşturan 10. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde “somut” anlamlı bir sözcükler tek başlarına kullanılamaz? sözcük “soyut” bir anlamı karşılamıştır? A) Yalan yanlış konuşup insanları kandırma. A) Şair, çevremizi kuşatan varlıkları ince bir görüşle algılı- B) Bu konuyu şöyle böyle biliyor. yor. C) Abuk subuk bahanelerle karşıma çıkma. D) Okulların açılmasına aşağı yukarı on gün var. B) Olgunlaşan meyveler dallardan birer birer düşüyor. E) Bu sınavı da sağ salim atlattık. C) Annesi, çocuğunun başarısından sevinç duydu. D) Deniz kenarında kumdan ev yaparak oynuyorlardı. E) Annem, boşalan bardaklara birer birer çay doldurdu. 8. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde “duyu aktarımı” söz 11. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde altı çizili sözc­ ük “ger- konusudur? çek” anlamda kullanılmıştır? A) Yumuşak bir yerde uyumayalı yıllar oldu. A) Olayın düğümü, ortaya çıkan bu küçük tanığın ifadesiyle çözülecek. B) Ayaklarını sıcak suya sokunca bileklerindeki ağrılar dindi. B) Bu toplantıda da konuyla ilgili sağlıklı bir çözüm buluna- madı. C) Çatlak bir sesle sordu adam soruyu. C) Çamlarla kaplı ormanlık bir alanın yanından geçiyorduk. D) Keskin bir bıçakla dilimliyordu ekmeği. D) Erkenden başlayan keskin soğuklar, halkı eve hapset- E) Kırmızıyı çok kullanan bir ressam olarak bilinir. mişti. E) Türk şiirinde en kapsamlı yeniliği Orhan Veli kuşağı ger- çekleştirdi. 9. Aşağıdakilerin hangisinde “dolaylama” yapılmıştır? 12. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde yansımadan türemiş bir yüklem vardır? A) On beş gün sürecek sinema günleri bu ayın yirmisinde başlıyor. A) Aniden patlayan tekerlek, otobüs yolcularını heyecan- landırdı. B) Raflarda Yahya Kemal ve Tevfik Fikret’i yan yana bula- biliyorsunuz. B) Gecenin bu saatinde sivrisinek kulağının dibinde vızıldı- yordu. C) Sanki bütün yüzlerde bana bir şeyler söylenecek ifadesi vardı. C) Bu ilkbahar sabahında, pencere kenarındaki bülbüller ötüşüyordu. D) İnce hastalık bir zamanlar ülkemizde binlerce kişinin ölümüne yol açmıştı. D) Uyku mahmurluğunu atamayan kadın, ikide bir esni- yordu. E) Doğum günüme gelenlere pasta ve kola ikram ettim. E) Orman içinden gelen uğultu, çocukları korkutuyordu. 8

TYT TÜRKÇE Fasikül 2 Numarası KONU ÖZETİ Sözcük Anlamı -II- Bilgi ATASÖZÜ Uzun deneyim ve gözlemlere dayanılarak söylenmiş, kalıplaş- DEYİMLER mış ve yargı bildiren özlü sözlerdir. En az iki sözcükten oluşan, genellikle mecaz anlam taşıyan, Genellikle mecaz anlamlıdır. kalıplaşmış, özlü sözlerdir. Genellikle mecaz anlamlıdır. Ne ekersen onu biçersin. Bir pire için yorgan yakılmaz. Olanları size dilim döndüğü kadar anlatacağım. Karınca kanatlanınca serçe oldum sanır. Adamın işi yokuşa sürdüğünü görünce oradan ayrıldım. Minareyi çalan kılıfını hazırlar. Görüşüne başvurduğum herkes, onun, sözünün eri bir kişi Mum dibine ışık vermez. olduğunu söylüyordu. O, bütün yapıtlarını kılı kırk yaran bir tutumla yazar. Gerçek anlamlı atasözleri de vardır. Gerçek anlamlı deyimler de vardır. Bir musibet bin nasihatten yeğdir. Cefayı çekmeyen safanın kadrini bilmez. Küçük çocuğun özrü kabahatinden büyüktü. Eski dost düşman olmaz, yenisinden vefa gelmez. Sabredin arkadaşlar, çoğu gitti azı kaldı. Bugünün işini yarına bırakma. Bazı deyimler, aynı veya yakın anlamı karşılar. Bazı atasözleri aynı veya yakın anlamı karşılar. Onun böyle konuşması çok gücüme gitti. Akıl yaşta değil, baştadır. Onun böyle konuşması çok ağrıma gitti. Yaşı at pazarında sorarlar. Konuşma sırasında birkaç kez baltayı taşa vurdu. Ne doğrarsan aşına o çıkar kaşığına. Konuşma sırasında birkaç kez pot kırdı. Herkes ne ederse kendine eder. Az da olsa, cümle halinde bulunan deyimler de vardır. Yalnız taş duvar olmaz. Bir elin nesi var, iki elin sesi var. O kadar konuştu, o kadar plan yaptı, sonunda ne ol-du? Ne olacak, dağ fare doğurdu. Atı alan Üsküdar’ı geçti. 1

KONU ÖZETİ - KONU ÖZETİ - KONU ÖZETİ - KONU ÖZETİ - KONU ÖZETİ - KONU ÖZETİ TÜRKÇE Sözcük Anlamı -II- SÖZ YORUMU 6. Kimileri yazmak için, eskimemiş bir konu arayıp durur. Oysa Aşağıdaki parçalarda altı çizili sözlerle anlatılmak istenen- iyi yazarlar için bu, hiç dert değildir. Onlar bayat bir ekmeği ler, ayraç içinde verilmiştir: fırına sürüp okura dumanı tüten taze bir ekmek olarak sunma- sını bilir. 1. Ülkemizde mizah öyküleri yazan ilk kadın yazarlarımızdan biri olan sanatçımız, öykülerinde hüzünleri tatlandırmayı başa- (Bilinen konuları, yepyeni bir konu havasında ortaya koy- rabilmiştir. mak) (Üzüntü verici durumları hafifletmek) 7. Şimdi okuduğunuz yüz elli sayfalık romanımın taslağı, üç yüz sayfadan fazlaydı. Bu taslak üzerinde çok çalıştım ve ro- 2. O, döneminde pek çok sanatsal yeniliğe imza atmış olma- manı eksiltmeden azaltarak yüz elli sayfaya düşürdüm. sına rağmen sanatçı kişiliği, düşünsel kişiliğinin arkasında kalmış bir şairdir. (Romanın sayfa sayısını azaltırken anlatılmak isteneni bü- tünüyle korumak) (Düşüncelerinin, sanatçı kişiliğini gölgelediği) 3. Sanat merdivenine yepyeni bir basamak eklemek isteyen 8. Bir yapıtı eleştirirken, yazarının dil yanlışları yaptığını görür- sanatçı, o merdivenin bütün basamaklarını yavaş yavaş geçip sem, hemen kalemimin ucunu sivriltirim. iyi tanımalıdır. (Sert bir biçimde eleştirmek) (Sanat birikimine özgün yapıtlarla katkıda bulunmak) 4. Yapıtlarında bize, daha önce duyulmamış biçimde seslenen 9. Şairimizin bu şiiri, toplumsal bir konuyu şiirle anlatmanın sanatçının sesinin gelecekte de yankılanacağını söyleyebili- güzel bir örneğidir. Zaten o, bütün şiirlerinde, toplumsal bir so- rim. runu şiirden fire vermeden yazmanın peşindedir. (Özgün bir anlatımla yapıt veren sanatçıların, kalıcılığı ya- (Şiiri, şiirin özelliklerinden ödün vermeden oluşturmak) kalayacağı) 5. Hep halkla iç içe olup onların dertlerini, sıkıntılarını dile ge- 10. Dönemin anlayışı için bile oldukça sanatlı bir dille yazılan tiren bu romancının, yapıtlarında neyi, niçin anlattığını bilmek, bu yapıtın, bugünün nesilleri için tam bir çetin ceviz olduğunu okurun onunla ilgili yanlış değerlendirmeler yapmasını engel- söylemeliyim. ler. (Romanlarında bir konuyu hangi amaçla ele aldığını öğ- (Anlaşılmasının güç olduğu) renmek) 2

KAZANIM TESTİ - KAZANIM TESTİ - KAZANIM TESTİ - KAZANIM TESTİ - KAZANIM TESTİ TÜRKÇE Sözcük Anlamı -II- 1. Çorba günümüzde pek çok deyimde kullanılmaktadır. Ör- 4. Bazı çocuk kitapları vardır, vur deyince öldürür. Mesajını gözümüze sokarcasına veren kitaplar, bu deyime uygun neğin bir iş ve görevde az da olsa emeği bulunmayı çor- kitaplardır. Her hikâyenin söyleyeceği bir sözünün olma- sı iyidir, güzeldir ama bunu abartmak, mesajı edebi tat bada tuzu olmak, bir işin karmakarışık, içinden çıkılamaz bırakmadan “lönk diye” orta yere koyuvermek, olsa olsa I hikâyenin “ölümüyle” sonuçlanır. Bu tip kitaplar için, “----” deyimi de son derece uygundur kanımca. bir durum almasını anlatmak için çorba olmak, yemeğe II Bu parçada boş bırakılan yere aşağıdaki deyimlerden hangisi getirilmelidir? davet etmek için çorba içmeye çağırmak, hiç yol yöntem III A) kaş göz etmek bilmemeyi anlatmak için çorbayı tencerede pişirip kapa- B) karaya oturmak IV C) kabak tadı vermek ğında yemek, bir işin tadının kaçtığını, yeteri kadar iyi ve D) kalburla su taşımak güzel olmadığını anlatmak için de çorbaya sinek düşmek E) kaş yapayım derken göz çıkarmak deyimini kullanırız. V Bu parçada numaralanmış deyimlerden hangisi yanlış açıklanmıştır? A) I B) II C) III D) IV E) V 2. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde deyim açıklamasıyla 5. Bir kimseyi habersiz ve hazırlıksız olduğu sırada birlikte verilmemiştir? yakalayıp istemediği bir duruma düşürmek anlamında kullanılan deyim hangisidir? A) Biz, onu gözünü budaktan sakınmayan, cesur biri olarak tanırız. A) Galebe çalmak B) Gafil avlamak B) Kendisi hakkında konuşulduğunu anlayınca kulak ke- C) Gaflet basmak D) Gargaraya getirmek sildi, dikkatle dinlemeye başladı. E) Gayretine dokunmak C) İş yerindeki arkadaşım hiç cana yakın değildi, adama günahını vermezdi. 6. “İstanbul’u Dinliyorum”, dış sesin iç sesle birleşiminden oluşmuş ilginç bir şiir denemesidir. Şair, İstanbul’u sesler- D) Konuştukça gençliğinde yaşadıklarıyla ilgili sırları açık- den tanır. Şair, şehrin her bir semtini sahip olduğu “ses”le lıyor, kendini ele veriyordu. tanır. “İstanbul’u dinliyorum, gözlerim kapalı” tekrarı, sesi duymaya odaklanmış bir öznenin bilinçli tavrını ortaya E) Son sınavı da verince bütün sıkıntılardan kurtulmuştu, koyar. Israrla ---- yönelen şair, gözlerini eşyaya, maddeye kendini kuş gibi hafif hissediyordu. kapatır ve İstanbul’u duymaya çalışır. Sesler, onu mekâna, zamana iklime ve yaşantıya götürür. Şehri bilen, şehre 3. I. Gözüme girdin bu hareketinle. hâkim olan Orhan Veli, her ---- neye, kime ait olduğunu iyi bilir. II. Göze gelmiştin bu güzelliğinle. Bu parçada boş bırakılan yerlere aşağıdakilerden han- III. Göz boyamıştın bu çalışmalarınla. gisi sırasıyla getirilmelidir? IV. Göz gezdirmiştin bu kitabın yapraklarına. A) hayale - şeyin V. Gözden düşmüştün bu yaptıklarınla. B) cazibeye - nesnesin Yukarıdaki cümlelerde hangi deyimler birbiriyle çeliş- C) kalbine - ayrıntının mektedir? D) kulağa - sesin A) I ve III B) I ve V C) II ve III E) duygularına - yerin D) II ve IV E) III ve V 3

KAZANIM TESTİ - KAZANIM TESTİ - KAZANIM TESTİ - KAZANIM TESTİ - KAZANIM TESTİ TÜRKÇE Sözcük Anlamı -II- 7. Bazı romanlar göz alıcıdır, tıpkı bir süre görünüp kaybolan 10. Bence şiirin can damarı sanatçının, o şiiri niçin yazdığının kuyruklu yıldızlar gibi. Oysa gerçek yazınsal ürünler, insa- gerçek anlamda farkında olmasıdır. nın bir türlü gözünü alamadığı, daima parlayan yıldızlardır. Bu cümledeki altı çizili sözle anlatılmak istenene en Bu parçada altı çizili sözlerle anlatılmak istenen aşağı- yakın anlam aşağıdakilerin hangisinde vardır? dakilerden hangisidir? A) Bir işi başarmanın en temel dayanağı inanmaktır. A) Sürükleyicilik - gerçekçilik B) Hayata renk katan, mücadelelerdeki başarma hırsıdır. B) Kalıcılık - doğallık C) İnsanı insan yapan, sözleriyle hareketlerinin tutarlı ol- C) Etkileyicilik - kalıcılık masıdır. D) Sürükleyicilik - fantastiklik D) Hayatta kişilerden daha önemli olan, olaylardır. E) Doğallık - özgünlük E) Bir insan amaçlarına ulaşmak için hırsını kaybetmemeli- dir. 8. Sanatçılar yapıtlarıyla zamana karşı direnmek ve geleceğe 11. Bu sanatçının bütün yapıtlarında kendi yetiştiği toprağın seslenmek isteseler de son yıllarda yazdıklarını koltuklarına rengini ve kokusunu buluyoruz. Anlatılmayacak kadar zen- alıp gidenlerden bugüne değin dönen olmadı. gindir bu bölgenin özellikleri. Bu parçadaki altı çizili sözle anlatılmak istenen aşağı- Bu parçada “yetiştiği toprağın rengi ve kokusu” sözüyle dakilerden hangisidir? anlatılmak istenen aşağıdakilerden hangisidir? A) Sanatçıların sadece yaşadıkları dönemde ilgi gördükleri A) Benzerlerinden farklı olmak B) Yapıtların gerçek değerinin sonraki yıllarda anlaşılacağı B) Gerçekleri gözler önüne sermek C) Sanatçıların içinde bulunduğu topluma yabancı olduk- C) Ulusal özelliklere yer vermek ları D) Yeniliklere kapalı olmak D) Yazarların hayattayken hak ettikleri değeri göremedik- leri E) Sanatlı söyleyişe sahip olmak E) Yazarların ölünce yapıtlarıyla birlikte unutuldukları 9. Günümüz şairleri eskilerin izinde gitmesin demiyorum ama 12. Televizyonlardaki belgesellerle gezi yazılarını karşılaştıran- gelenek karşısında el pençe divan duranları da sevmem. lar var. Ama ben kamera ile insan gözünün farklı olduğunu Bunları hiçbir zaman da sevmedim. Gelenek aşılmak ister düşünüyorum; zira kamera arkasında insan varken gözün ancak o zaman kişiye hız verir. arkasında insanın ruhu da vardır. Bu parçada geçen “el pençe divan durmak” sözüyle anla- Bu parçadaki altı çizili sözün kattığı anlam aşağıdakile- tılmak istenen aşağıdakilerden hangisidir? rin hangisinde vardır? A) Aşırı bir sevgi ile bağlanmak A) Kameranın bütün ayrıntıları görmediği, gözün daha çok ayrıntılı gördüğü B) Kayıtsız şartsız her şeyi kabullenmek B) Kameranın bütün olanı anlattığı, gözün ayrıntıları kaçır- C) Fayda sağlamak için zaman gözetmek dığı D) Korkuyla karışık bir sevgi duymak C) Kameranın herkese ulaştığı, gözün anlattıklarının ise sadece meraklısıyla sınırlı kaldığı E) Her şeye rağmen sevgisini azaltmamak D) Belgesele ilginin, gezi yazılarına gösterilen ilgiden daha çok olduğu E) Kameranın varlıkları bire bir aktardığı, gözün ise duy- guları da katarak anlattığı 4

PERFORMANS TESTİ - PERFORMANS TESTİ - PERFORMANS TESTİ - PERFORMANS TESTİ TÜRKÇE Sözcük Anlamı -II- 1. Yeni yetişen sanatçılarımız eserlerini oluştururken eleştir- 4. Halk, sanatçının bam telimizi titretmesini de hesaba katarak menlerin veya eser vermiş tecrübeli sanatçıların kılavuzlu- söyleyişindeki çabukluğu “Ozan dili çevik olur.” özdeyişiyle ğunda gitmeli yoksa dolap beygiri gibi sürekli yürür ama bir özetlemiştir. adım bile ilerleyemezler. Bu cümlede geçen “ozanın dilinin çevik olması” sözü ile Bu cümledeki altı çizili sözün kattığı anlam aşağıdaki- sanatçının hangi yönü anlatılmak istenmiştir? lerden hangisinde vardır? A) Anında, güzel ve etkili şiirler oluşturabilmesi A) Çokça eser verdikleri halde eserlerinin niteliğinde ge- B) Coşkulu söylemekten hoşlanması lişme olmaz. C) İnsanın hoşlanabileceği duygulu şiirler kaleme alması B) Nitelikli eserler yazabilmek için çok sayıda eser yazmak D) Sürekli etkileyici şiirler dile getirmesi zorunda kalırlar. E) Akla ve ruha seslenen şiirler oluşturması C) Sanatını her türlü engellemeye rağmen geliştirmeye ça- lışır fakat bunu başaramaz. 5. Yıllar yılı türlü engellemelerle karşılaşmış ve sanata su- D) Tekrara düştüğünü görür ve yeni eserlerinde bu yanlış- samış bu gençler, bu alanda yapılan her yardımı sonuna lığı gidermenin yollarını arar ancak bunu bulamaz. kadar hak ediyor. E) Sanatsal yenilikleri takip eder ne var ki uygulama evre- sinde başarısız olur. Bu cümledeki altı çizili sözün cümleye kattığı anlam, aşağıdakilerden hangisinde vardır? 2. Şiirlerini ne zaman okusam, içimde bir şeylerin titrediğini A) Böyle istekli öğrencilere her gün ders anlatılır. hissederim. B) İstediğinizi bize bildirirseniz en geç bir gün içinde alırız. C) Sıcakta çalışan işçiler, bir ağacın gölgesinde dinleni- Bu cümlede geçen “içimde bir şeylerin titrediğini” sözüyle yordu. anlatılmak istenen aşağıdakilerden hangisidir? D) Oynayan çocukları görünce çocukluğumu hatırladım. A) Geçmişin mutlu günlerini anımsamak E) Susuzluktan çatlayan topraklara yağmurlar canlılık ge- B) Çok duygulanmak, derinden etkilenmek tirdi. C) Yeni bir başlangıç için harekete geçmek D) Kendine hakim olamamak, öfkelenmek E) Üzülmek, hayata karamsar bakmak 3. Öykü, bende romana geçişte bir aşama oldu. Bana göre 6. Ahmet Haşim’in denemeleri, o dönemden günümüze kadar kısa ve uzun öykülerle iyice bilenmeyen kalem, romanı zor tozlanmadan ulaşmış ürünler olarak, benim için her zaman yazar ya da yazamaz. ilgi çekici olmuştur. Bu cümledeki altı çizili sözle anlatılmak istenen aşağı- Bu cümlede geçen “günümüze tozlanmadan varmak” sö- dakilerin hangisidir? züyle anlatılmak istenen aşağıdakilerden hangisi ola- maz? A) Yazarın kendinden bir şeyler katamaması A) Güncelliğini hiçbir zaman kaybetmeden yaşayabilmek B) Roman yazmanın öykü yazmaktan daha zor olması B) Güncelliğini sürekli koruyarak günümüze kadar ulaşmak C) Kişilerin gerçek hayattan seçilmemiş olması C) Değerinden bir şey kaybetmeden dayanabilmek D) Ayrıntılara yeterince yer verilmemesi D) Toplum sorunlarına pratik ve kalıcı yöntemlerle çözüm getir- E) Öyküyle tecrübe kazanmadan roman yazmaya kalkışıl- mek ması E) Yazıldığı günden bugüne sürekli okunmuş olmak 5

PERFORMANS TESTİ - PERFORMANS TESTİ - PERFORMANS TESTİ - PERFORMANS TESTİ TÜRKÇE Sözcük Anlamı -II- 7. Oyunun amacı, metne taban tabana zıt bir yazar profili 10. Açlık güdüsü egemen bireyin midesi doysa gözü doymaz çizerek, o kişilerin en basit yazınsal sağduyudan bile yok- “mide fesadı”na uğrar ve bu da onu daha mideci yapar. sun olduklarını ortaya koymaktı. Çünkü mideden başka bir şey düşünmez, düşünemez olur. Tekelci bir anlayışla açlığı doyuma ulaştırma güdüsü diğer Yukarıdaki cümlede altı çizili sözle anlatılmak istenen güdüleri unutturur ya da engeller. aşağıdakilerden hangisidir? Bu parçada altı çizili sözle açlık güdüsünün hangi özel- A) Metni tam olarak açıklayan liği anlatılmak istenmiştir? B) Eserin yazılma serüvenini ortaya koyan A) Sadece kendisini düşündürmesi C) Diğer metinlerle içerik yönünden uyuşmayan B) Açlık güdüsünün insanı etkilemesi D) Öteki sanatçılarla fikir bakımından uyuşmayan C) Güdülerin bazılarının ön plana çıkması E) Parçaya son derece aykırı olan D) Mideyle açlık güdüsü arasındaki ilişki E) Açlık güdüsünü doyurma 8. Uzun yıllar şiir alanında hep önlerde duran bir sanatçı şiire 11. Cahit Zarifoğlu şiire yeni başlayanlara nasıl olmaları gerek- yeni başlayanlara şiiri nasıl yazmaları gerektiğini öğütlemiş tiğini, şiiri nasıl yazmaları gerektiğini anlatmıştı. Sanatçının ve onlara hiçbir zaman yapmacıklığın tuzağına düşmeyin işte bu noktada üzerinde en fazla durduğu yer ise şiire diye öğüt vermiş. okuyucu payı bırakma durumudur. Bu cümlede altı çizili sözle anlatılmak istenen aşağıda- Bu parçadaki altı çizili sözle Cahit Zarifoğlu aşağıdaki- kilerden hangisidir? lerden hangisini anlatmak istemiş olabilir? A) Orijinal söyleyişlere daha çok yer verme A) Şiirde her şeyi söylememeyi B) Toplumsal algıların üzerinde durmama B) Okuyucunun anlayışına seslenmeyi C) Kendisi olmaktan vazgeçmeme C) Okurun hayal dünyasına inememeyi D) Sanat yönünün bir adım önde olması D) Şiirde anlatılanları görünür kılmayı E) Herkes tarafından bilinenleri anlatma E) Herkes tarafından kolayca anlaşılamamayı 9. Refik Halit yapıtlarında sıradan kişileri anlatıyor. Onları ru- 12. Son kitabınızı okudum, açık söyleyeyim kendinizi aşmış- hunun dehlizlerinden geçirip öyle canlı, neşeli bir dille süs- sınız. Diyebilirim ki kelimenin tam anlamıyla sözcüklerle lüyor ki karşınızda kanlı canlı adamlar buluyorsunuz. akraba olmuşsunuz. Bırakınız kusuru, tekleme bile yok. Bu parçada “ruhunun dehlizlerinden geçirmek” sözüyle Bu parçadaki “sözcüklerle akraba olmak” sözleriyle anla- anlatılmak istenen aşağıdakilerden hangisidir? tılmak istenen, aşağıdakilerden hangisidir? A) Yazarın, dili düzgün bir şekilde kullanarak etkileyici bir A) Sözcüklerin yan anlamlarını göz ardı etme anlatım yakalaması B) Sözcükleri sözlükteki anlamıyla kullanma B) Yazarın; sıradan insanları, kendi duygu ve düşünce dünyasında yoğurup anlatması C) Sözcükleri temel anlamlarıyla kullanma C) Yazarın, kahramanları anlatırken aslında kendisini ve D) Sözcük seçiminde özensiz davranma çevresini yansıtması E) Sözcükleri bütün özellikleriyle kavrayıp kullanma D) Yazarın, kahramanları belirleyici özellikleriyle anlatabil- mesi E) Yazarın, kahramanları anlatırken titizliği elden bırakma- ması 6

ÖDEV TESTİ - ÖDEV TESTİ - ÖDEV TESTİ - ÖDEV TESTİ - ÖDEV TESTİ - ÖDEV TESTİ - ÖDEV TESTİ TÜRKÇE Sözcük Anlamı -II- 1. Romanlarında ya da öykülerinde gerçeği çarpıtmadan yan- 3. Eleştirel düşünüşün bütün boyutlarıyla oluşmadığı toplum- sıttığını söyleyenlerin çoğu belli kalıpların, belli içeriklerin larda gerçek edebiyatçılarla edebiyat cambazları birbirine yörüngesinde dönüp dururlar. karıştırılır. Adları ozana, yazara çıkmış laf ebeleri; özlerin- de sanat cevheri taşıyanlardan, sanatın çilesine coşkuyla Bu cümlede geçen “belli içeriklerin yörüngesinde dönüp katlananlardan ayrılmaz. durmak” sözüyle asıl anlatılmak istenen aşağıdakiler- den hangisidir? Bu parçada geçen altı çizili sözle asıl anlatılmak iste- nen aşağıdakilerden hangisidir? A) Sınırsız anlatım gücünü sınırlı sözcüklere sığdırmak A) Günümüzde insanların, sanatçı çilesini anlamakta zor- B) Sınırı belli olan içerik kalıplarının içinde dolaşmak lanması C) Anlatımda yöreselliği bırakıp daha evrensel olana ulaş- B) Toplumumuzda adı şaire çıkmış çokça laf ebesinin ol- mak ması D) Sabit içerikleri döndürüp durarak ortaya özgün söyleyiş- C) Şair olmanın zorluklarıyla zevkle ve istekle baş edilmesi ler çıkarmak D) Çilesiz ve sevilmeyerek yapılan sanatın edebi nitelikten E) Sınırları iyi çizilmiş kurmaca ifadeler kullanmak yoksun olması E) Coşkusuz ve heyecansız şiirin gerçek şiir sayılam­ aması 2. Toz duman bir ortamda dost düşman birbirine karışabilir. 4. Birçokları gibi sen de Tahsin Yücel’i tanımıyorsun. Sadece Elinden tutup yol bulmak istedikleriniz sizden kör çıkabilir. kafanda bir yargı var ve bu yargıya göre bir resim çiziyor- Gerçi böyle zamanlarda olaylar içinde kürek çekmek, onla- sun. Unutma ki bir yazar resimdeki kişi değildir, kitapların- rın daha iyi anlaşılmasına yarayabilir ama bu, gerçekten daki kişidir. Buna göre düşünüp yargılarımızı buna göre resme yüksekten bakmayı gerektirir. Kolay kolay pes vermeli değil miyiz? etmeyen bir irade, kararlılık gerektirir. Bunlara sahip olma- dan bırakın dalgalı denizlere dalmayı boyu aşmayan billur Bu parçadaki “resimdeki kişi değildir, kitaplarındaki kişidir” gibi bir suda bile ne yapacağını şaşırıverir insan. sözüyle anlatılmak istenen aşağıdakilerden hangisidir? Aşağıdakilerden hangisi bu parçadaki altı çizili sözler- A) Anlattıklarından çok, yaşam biçimleri yazarların karak- den birinin anlam veya açıklamasını içermez? terlerini yansıtır. A) Rehberlik yapması düşünülen kimseler B) Sanatçıyla ilgili değerlendirmeler yapıtları ölçü alınarak ortaya konmalıdır. B) Nitelikçe daha düşük olmak C) Her sanatçının bir topluma göründüğü bir de kitapla- C) Her türlü karışıklıktan uzak emin bir ortamda bulunmak rında göründüğü yüzü vardır. D) Parçayı değil bütünü kavramak D) Bir yazarla ilgili olarak insanların anlattıkları da onun hakkında bir fikir verebilir bize. E) Toplumdaki karışık olaylarla ilgili yorum yapmak E) Sanatçılarla ilgili görüş ortaya koymadan önce onunla ilgili eleştirileri okumamız gerekir. 7

ÖDEV TESTİ - ÖDEV TESTİ - ÖDEV TESTİ - ÖDEV TESTİ - ÖDEV TESTİ - ÖDEV TESTİ - ÖDEV TESTİ TÜRKÇE Sözcük Anlamı -II- 5. Türk mûsikîsi, melodik (ezgili) özellikleri, repertuarı (dağar- 7. Babasının Alsancak’ta yeni bir ev alması bu tarihlere I II düşer. Aldıkları o ev, ev sahibine de kelepir düşmüş. Babası o zamanlar çok zenginmiş, sonradan düşmüş, cığı) ve çalgılarıyla 500 yıllık görkemli (gösterişli) bir tarihi işleri iyi gitmediği için. Günümüzde böyle bir evi almak, III bizim için çok zor çünkü paranın değeri çok düştü; artık bırakın günümüzde böyle bir evi almayı, Alsancak’ta öyle geçmişin zarif (ince) ve güçlü bir sanat anlayışını temsil bir evi kiralamak bile zor. O yüzden bize düşen babamızı IV V minnetle anmak ve bize bıraktığı bu eve iyi bakmaktır. eden (hikâye eden), Osmanlı İmparatorluğu’nun gücüyle Bu parçada “düşmek” sözcüğü aşağıdaki anlamlardan hangisine karşılık gelecek şekilde kullanılmamıştır? doğru orantılı gelişme gösteren bir mûsikî olmuştur. A) Uğramak, kapılmak Bu parçadaki numaralanmış sözlerden hangisinin an- lamı parantez ( ) içinde verilen açıklamayla uyuşmam- B) Değeri azalmak aktadır? C) Yakışık almak, uygun düşmek A) I B) II C) III D) IV E) V D) Fırsat çıkmak E) Belirli zamana rastlamak 6. Periyodik rüyalarım vardır. O rüyalarımdan biri, eski kitap- 8. • üzeri: Bir şeyin dış yüzü, yüzey. larımı muhafaza ettiğim yerleri görmektir. Her defasında sevinirim, “çalınmamış, yıpranmamış, ne de çokmuş” diye! • ara: Boşluk, mesafe. Bu parçadaki altı çizili sözü anlamca karşılayabilecek • çevirmek: Bir şeyin yönünü değiştirmek. bir kullanım aşağıdakilerin hangisinde vardır? Aşağıdaki cümlelerin hangisinde “üzeri, ara, çevirmek” A) Kalemini cesaretle kullanan yazarlar, toplum tarafından sözcükleri belirtilen anlamlarını karşılayacak şekilde benimsenir. kullanılmıştır? B) Sınıfta sürekli konuşan öğrenci, sınıftaki herkesi ra- A) Son zamanlarda aralarının iyi olmadığının farkındayım hatsız ediyordu. o yüzden üzerime bir şeyler alıp, bir taksi çevirip onların yanına gitmeyi düşünüyorum. C) Sanatçı her eleştiriyi okumalı ancak her eleştiriye her zaman değer vermemelidir. B) Resimleri albüme yapıştırırken kocası da radyonun düğmesini çevirdi, reklâm arasında fotoğraflar üzerinde D) Bilim insanları, uzayın derinliklerinde, düzenli aralıklar- konuşmaya başladılar. la tekrarlanan hızlı radyoaktif patlamalar tespit ettiler. C) Eşinin yokluğunda evin bütün işlerini kendisi çeviri- E) Son zamanlarda çoğalan trafik kazaları gözünü iyice yordu, geceleri ara ara çocuğunun üzerini de örtmeden korkutmuştu. içi rahat etmiyordu. D) Takımın tecrübeli koçu, maç arasında yaptığı toplantıda oyuncularına sehpanın üzerindeki her şeyi fırlatarak niye top çeviriyorsunuz maçta, dedi. E) Gözlerimi masanın üzerinden pencereyi örten kısa tülün desenleri arasından dışarıya çeviriyorum. 8

TYT TÜRKÇE Fasikül 3 Numarası KONU ÖZETİ Cümle Anlamı -I- Bilgi ÖZ ELEŞTİRİ CÜMLE ANLAMI (KAVRAMLAR) Yayımlamakta acele ettiğim için bu romanımın hatalar içer- NESNELLİK diğini söyleyebilirim. O, romanlarının hepsinde köy yaşamını anlatmıştır. Şimdi müze olarak kullanılan bu tarihi bina, 17. yüzyılda yapılmış. Yapıtlarımda yabancı sözcüklere yer vermem, anlattıkları- Bu sanatçı, yaşamı boyunca sadece altmış üç şiir yazmış. mın herkesçe anlaşılmasını engelledi. ÖZNELLİK İÇERİK Köy yaşamını onun kadar güzel anlatan başka bir yazar yoktur. Müze olarak kullanılan bu tarihi binanın ahşap bölümlerindeki Bu roman, Kurtuluş Savaşı yıllarını yansıtıyor. muhteşem işçilik, beni çok etkiliyor. Çocukluk günlerini anlattığı bu yapıtına, çocuklardan çok, Sanatçının az sayıdaki şiirlerini okuduğumuzda, bunlarda ge- büyükler ilgi gösterdi. leceğe kalacak izler görüyoruz. ÜSLUP (BİÇEM) YORUM (Anlatıma Duyguların Katılması) Ağaçların yorgun yaprakları rüzgârın etkisiyle yere dökülmüştü. Yapıtlarında herkesçe anlaşılabilecek bir dil kullandığın- Ağaçların sararmış yaprakları rüzgârın etkisiyle yere dökül- dan, geniş kitlelerce okunan bir yazar oldu. müştü.(yorum yok) Şiirlerinde, o güne kadar duyulmamış sözcükler ve tamla- Yazın dünyasında genç sanatçıların salt kendi duygularını ele malar kullanarak okurun büyük ilgisini çekti. almaları, bireyciliğin egemen olduğu anlamına geliyor bence. Şairin, lirik duyarlığın ağır bastığı şiirlerinde yalın bir dil var. DEĞERLENDİRME Çocukluk anılarını düş gücüyle zenginleştirip akıcı bir üslupla KOŞULA BAĞLILIK anlatmış. Bol bol soru çözdükçe sınavlardaki yanlışlarınızın sayısının Şiir, onu okuyan kişiye her zaman yaşama sevinci vermelidir. azaldığını göreceksiniz. (değerlendirme yok) Yazar, romanlarında, toplumda gözlemlediklerini başarıyla Yerel ağızlarda geçen sözcükler yapıtlarda kullanılınca dilin yansıtıyor. kelime hazinesi daha da zenginleşir. ELEŞTİRİ Kendi odanda müzik dinleyebilirsin ama radyonun sesini Olumlu Eleştiri: Bu kitabın yalın dili, onun okurlarca sıkılma- fazla açmayacaksın. dan okunmasını sağlıyor. NEDEN-SONUÇ İLİŞKİSİ Olumsuz Eleştiri: Yazarın ağır dili, romanın ikinci bölümünden itibaren okuru sıkıyor. Eşyamız çok olmadığı için taşınmamız kolay oldu. Sanatçının anlatımındaki akıcılık, sıkça işlenen bir konuyu ele Şiir yarışmalarında ödüller kazandığından geniş kitlelerce aldığı romanını sıradan romanlardan ayırmaya yetmiyor. tanınıyordu. Bu şehre liman yapılması, ekonomik yönden şehrin kısa sü- rede kalkınmasını sağladı. 1

KONU ÖZETİ - KONU ÖZETİ - KONU ÖZETİ - KONU ÖZETİ - KONU ÖZETİ - KONU ÖZETİ TÜRKÇE Cümle Anlamı -I- OLASILIK (TAHMİN) ÖNERİ Erkenden geldiğine göre sınava iyi hazırlanmış olmalı. Onlar, törene herhalde trafik yüzünden geç kaldı. İyi bir dalış meraklısıysanız birçok adaya sahip Ayvalık’ın eşsiz Belki annemler de bize yemeğe gelir. güzelliklerle bezeli su altı zenginliklerini mutlaka görmelisi- niz. VARSAYIM Yurtdışından iyi bir iş teklifi aldın, diyelim. Kitap okurken önemli gördüğünüz yerlerin altını çizerseniz Tut ki bu sınavdan ikimiz de iyi notlar almışız. okuduklarınız aklınızda daha kalıcı olur. KARŞIT İKİ DURUM YAKINMA Dışarıdaki sıcaktan kaçıp eve girince klimayla buz gibi soğu- muş odaya attık kendimizi. Okullarda iyi bir dil eğitimi veremediğimizden, öğrenciler, Bir zamanlar arkadaşını çok sevmesine rağmen artık ondan duygu ve düşüncelerini kompozisyon ödevlerinde tam olarak nefret ediyormuş. yansıtamıyor. KARŞILAŞTIRMA Anlamsal bağlantısı zayıf cümlelerle dolu ders kitapları, Festivalde gösterilen filmler arasında en çok bunu beğendim. öğrencilerin okuma isteğini azaltıyor. Bu sanatçı, düzyazılarında, şiirlerine göre daha yalın bir dil kullandı. KİNAYELİ ANLATIM (Kinayeli Söyleyiş) Edebiyatımızda şiir, her zaman daha ön planda olmuştur. Onun yapıtları o kadar ilgi görüp satın alınıyor ki kitapçı- larda yapıtlarını arasanız bir tane bile bulamazsınız! TANIM CÜMLESİ Müzik, insanoğlunun duygularının dile getirildiği, ses ahen- Takımımız bu haftaki maçında muhteşem bir oyun sergile- gine dayalı bir sanat dalıdır. yerek 4-0 mağlup oldu. Müzik, insanlar arasında iletişimi sağlar. (tanım değil) BEĞENME-TAKDİR ETME Sanat, yaşamı yüceltme ve daha anlamlı kılma çabasıdır. Havası, suyu ve insanlarının güler yüzlülüğü ile şirin bir belde TASARI olan bu yer, her zaman beni büyülemiştir. Okul yönetimi olarak öğrencilerimizin yeteneklerini gösterebile- ceği bir edebiyat dergisi çıkarmayı planlıyoruz. Bu sanatçı, özellikle oyun yazarlığı konusunda parmakla gös- terilen usta bir kalemdir. AMAÇ Bu büyük arsaya yüzlerce mağazadan oluşan bir alış-veriş SOMUTLAMA merkezi yapmak istiyoruz. Öyküye göre, roman yazmak maraton koşmak gibi uzun bir Daha güzel, daha nitelikli öyküler yazabilmek için sürekli öykü çaba ve sabır gerektirir. okuyorum. ÇIKARIM ÖN YARGI Ünlü sanatçının anılarını yazdığı bu kitap, bence onun roman- Kitap fuarlarına olan ilginin daha da artması, ülkemizde kitap ları kadar ilgi görmeyecek. okuma oranının arttığının en iyi kanıtıdır. Adım gibi eminim, beklediğiniz kadar fazla seyirci toplama- yacak bu oyun. DOĞRUDAN ANLATIM Kardeşim, hemen ödevimi bitirip yatacağım, dedi. Mevlâna, “Ne kadar bilirsen bil, söylediklerin karşındakinin an- layabildiği kadardır.” diyor. DOLAYLI ANLATIM Kardeşim, hemen ödevini bitirip yatacağını söyledi. 2

KAZANIM TESTİ - KAZANIM TESTİ - KAZANIM TESTİ - KAZANIM TESTİ - KAZANIM TESTİ TÜRKÇE Cümle Anlamı -I- 1. Aşağıdaki cümlelerin hangisi “üslup (biçem)” ile ilgili bir 4. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde bir koşula bağlılıktan yargıdır? söz edilebilir? A) Yakup Kadri, olayları tüm çıplaklığıyla göz önüne seriyor. A) Malzeme yetersizliğinden şu inşaatı bir türlü tamamla- yamıyorduk. B) Romanında, o zor yıllarda yaşananları kaleme almış. B) İki haftadır devam eden yoğun kar pek çok köyümüzle C) Kiralık Konak’ta kuşaklar arası çatışma yapıtın iskeleti- ulaşımı engellemiştir. dir. C) Yeni aldığım kitabı okuyabilirsin ama üç gün içinde geri D) Bu tür yapıtlar, Cumhuriyet Dönemi’nde ilgiyle okun- getireceksin. muştur. D) Sınavı kazanmak isteyen binlerce genç, gece gündüz E) Sanatçı anlaşılır bir dillle okuyucuyu kendine çekiyor. çalışıyor. E) Yahya Kemal’in bütün yapıtlarını incelemek üzere kü- tüphaneye haftada üç gün gidiyordu. 2. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde bir değerlendirme söz 5. Sanatçı, toplumda herkes gibi yaşayan ancak yaşananları konusudur? herkesten farklı algılayan biridir. Buna rağmen anlatmak istediklerini herkesin anlayacağı şekilde anlatan kişidir. An- A) Yazar konularını hep tarihten ve destanlardan seçmiş. latacaklarını süse, sanata boğmadan anlatır. B) Kitabın dili, diğer sanatçılara yol gösterecek kadar sa- Yukarıdaki parçada sanatçı ile ilgili hangi özellik üze- dedir. rinde durulmamıştır? C) Türkler kahramanlık olgusuna önem verdikleri için epik A) Doğallık B) Sadelik C) Özgünlük şiirler söylemişlerdir. D) Anlaşılırlık E) Yoğunluk D) Tanzimat sanatçıları, dili sadeleştirmeyi istemişler ancak başaramamışlardır. E) Dergilerde sanat sanat içindir düşüncesiyle oluşturulan yazı ve şiirler daha çoktur. 3. Aşağıdakilerden hangisi kanıtlanabilirlik açısından 6. Aşağıdakilerden hangisinde “dolaylı anlatım” söz konusu- farklı bir yargı içermektedir? dur? A) Şairin sanat anlayışındaki değişiklik yapıtlarında bir ni- A) Öğretmen bugün bana “Çalışmalarını çok beğeniyo- telik değişmesi sağlayamamış. rum.” dedi. B) Sanatçının bu üçüncü şiir kitabında serbest ölçülü şiir- B) Babam da böyle çalışmaya devam ettiğim sürece başa- leri hece ile olanlardan daha çok. rılı olabileceğimi söyledi. C) Çok satanlar listesine girmesi, yapıtlarının kaliteli ol- C) Bu konuyu bana niçin Ahmet’in aracılığıyla söylüyorsu- duğu anlamına gelmemelidir. nuz da kendiniz bildirmiyorsunuz? D) Kalabalık kıyı kentlerinin sorunları gün geçtikçe içinden D) Annemse “Burada kış çok uzun sürer.” diye ekledi. çıkılmaz bir hal alıyor. E) Ben onlara bu şehirde artık hava kirliliği yok, demiştim E) Gençlerin sınav kaygısını gidermek yetişkinler için bir ama onlar inanmadı. bilmeceye dönüştü. 3

KAZANIM TESTİ - KAZANIM TESTİ - KAZANIM TESTİ - KAZANIM TESTİ - KAZANIM TESTİ TÜRKÇE Cümle Anlamı -I- 7. (I) Yazarın son kitabı geçenlerde yayımlandı. (II) Roman 11. (I) Hüseyin Rahmi, öykülerinde mahalle kadınlarını kapı kısa zamanda ikinci baskısını yapmış. (III) Kitabı bugün önünde, çeşme başında, kavga ederken... canlandırır. (II) bitirdim. (IV) Önceki romanlardaki gelişigüzellikten eser ol- Konuşma tarzları, hayata bakış açıları, kültürel ve sosyal madığını söyleyebiliriz. (V) Galiba yazar bu eseriyle ölüm- durumlarını bize aktarır. (III) Yazarın kendi anlatış tarzı ile süzlük yoluna girmiş. kadınların konuşmaları arasında büyük fark vardır. (IV) Kadınları anlatırken devrinin aydın tabakasının Osmanlıca Bu parçadaki numaralanmış cümlelerin hangilerinde sözcük ve sözcük grubuyla dolu dilini kullanır. (V) Bunlar yapıtla ilgili “olumlu bir eleştiri” söz konusudur? yazara bir çeşit ciddiyet havası verir. A) I ve II B) II ve III C) I ve III Bu parçadaki numaralanmış cümlelerden hangileri sa- natçının yapıtlarının içeriği ile ilgilidir? D) III ve IV E) IV ve V A) I ve II B) II ve III C) II ve IV D) III ve V E) IV ve V 8. (I) Öykü, toplum yaşamının bir parçası olmalı. (II) İnsanlar 12. Aşağıdakilerden hangisinde söyleyenin duygularına öyküde kendilerinden bir şeyler bulmalılar. (III) Birçok öy- yer verilmiştir? kücü bu gerçeği iyi bildiğinden yazdıkları bizi sarıp sarmalı- yor. (IV) Onlar ne yazsa okur tarafından kabul görüyor. (V) A) Başımı kaldırıp yeni açılan yolun iki yanında yükselen Halbuki bazıları içinden çıktığı kabuğu beğenmiyor, yazdık- ağaçlara bakıyorum. ları elbette ki okunmaz. B) Korkutucu bir manzara, bütün tepeler çok katlı evlerle Yukarıdaki numaralanmış cümlelerin hangisinde “be- ve sıvasız duvarlarla dolu. ğenmeme” söz konusudur? C) Etrafta ne bir ağaç ne de başka bir şey var. A) I B) II C) III D) IV E) V D) Sol yanımda, tel örgüler arkasında havlayıp duran bir 9. (I) Yönetmenin yeni filmini geçen hafta izleme şansı bul- kurt köpeği görüyorum. dum. (II) Kahramanlarını halkın içinden insanlardan seçmiş. (III) Aksiyonlu sahneler insanı adeta koltuğuna mıhlıyor. E) Göksu Deresi’ne bir borudan siyah renkli fabrika atıkları (IV) Filmin sonu şaşırtan bir akışla kurgulanmış. (V) Bu ke- akıyor. yiften uzak kalanlara acıyor insan. (VI) Başlardaki iticiliğine rağmen sonlara doğru hiç bitmesin istiyorsunuz. 13. (I) Mart geçen yıla göre soğuk geçmişti. (II) Atasözünde söylendiği gibi “Mart kapıdan baktırır, kazma kürek yaktırır.” Bu parçada numaralanmış cümlelerin hangisinde hem olayı gerçekleşmişti. (III) Nisan girince insana huzur veren olumlu hem olumsuz eleştiri bir arada verilmiştir? yağmurlar başlamıştı. (IV) Herkese huzur veren bu havalar bende huzursuzluğa yol açıyor, istemeden de olsa sevdik- A) II B) III C) IV D) V E) VI lerime sebepsiz kızıyordum. (V) Bu huyumdan kurtulmayı ne kadar isterdim, bir bilseniz. 10. (I) Yazar, oyuncularını konuştururken izleyenleri güldürmek düşüncesiyle meddah ve orta oyuncuları gibi onların kelime Bu parçadaki numaralanmış cümlelerle ilgili olarak aşa- ve cümlelerini taklit ediyor. (II) Yazar, bu taklitçi üslup ile ğıda verilenlerden hangisi yanlıştır? sadece mahalle kadınlarını canlandırmayıp onları gülünç göstermeye de çalışmış. (III) Öykülerinde gülünçlük ve ger- A) I. cümle nesnel bir yargı bildirir. çeklik şaşılacak bir uyum içinde duruyor. (IV) Ancak onun için önemli olan gerçeklikten çok gülünçlüktür. (V) Bunca B) II. cümlede doğrudan anlatıma yer verilmiştir. gülünçlük de yapaya kaçmamış değil. C) III. cümlede yargı gerekçesiyle verilmiştir. Bu parçadaki numaralanmış cümlelerin hangisinde “amaç.sonuç” ilişkisine yer verilmiştir? D) IV. cümlede öz eleştiriye yer verilmiştir. A) I B) II C) III D) IV E) V E) V. cümlede bir temenni dile getirilmiştir. 4

PERFORMANS TESTİ - PERFORMANS TESTİ - PERFORMANS TESTİ - PERFORMANS TESTİ TÜRKÇE Cümle Anlamı -I- 1. (I) Ataç’ın önemi, sözünü sakınmayışından kaynaklanır. (II) 4. Aşağıda verilen cümlelerin hangisi ayraç içinde verilen Aman şu küser, bu alınır yaklaşımından çok uzaktır. (III) kavrama örnek olarak gösterilemez? Onun yargıları, değerlendirmeleri tartışılsa da, kimi zaman kendisiyle çelişse de söylediklerinin ‘eş dost’ kayırmacı A) Yazarlık da bir çeşit mimarlık gibidir, nasıl ki bir yapının olmadığı çok açık. (IV) Nitekim Necip Fazıl’la küs olduğu ayakta durması bazı yasalara bağlıysa bir yapıtın da zamanlarda bile onun şiirinin hakkını inkâr etmemiştir. (V) kalıcı olması bazı yasalara bağlıdır. (somutlama) İdeolojik olarak Fikret’e yakın olsa da onu şair saymamış- tır. B) Sözcükleri özenle seçme, onları yerli yerinde kullanma ana dilin söz değerleriyle düşünmeye bağlıdır. (koşul) Bu parçada numaralanmış cümlelerin hangisinde yazar Ataç’la ilgili olarak “hem olumlu hem olumsuz bir C) Yazar, kafasındakini kağıda dökmeden işini bitirmiş eleştiride” bulunmuştur? sayılmamalı, on düşünüp bir yazmalı nitelikli bir yazar olmak için. (öz eleştiri) A) I  B) II C) III D) IV E) V D) Günümüzde eleştirmenlerin görevi doğru ve sağlıklı bir anlatıma giden yolları sanatçıya göstermektir. (işlev) E) Güzel yazının ana kuralı daha doğrusu ana ilkesi cüm- lelerin yerleşik dil kurallarına uygunluğudur. (öznellik) 2. I. Öz şiir, hiçbir katkı maddesinin bulunmadığı zeytinyağı 5. I. Bir eleştirmen, yapıtı değerlendirme esnasında doğal gibidir. olarak sanatçının yaşamına da göz atacaktır çünkü yapıtın sanatçının hayatından bağımsız olamayacağı- II. Kardeşim, hafta sonu sınava gireceğim, dedi. nın bilincindedir. III. Bu yazarın romanları o derece nitelikli ki birinci baskısından başka baskısına rastlanmıyor. IV. Günümüzde yüz binin üzerinde baskı yapan polisiye romanlar var. Yukarıdaki numaralanmış cümlelerde aşağıdakilerden hangisi yoktur? A) Doğrudan anlatım B) Kinayeli anlatım C) Benzerlik ilgisi D) Saptama E) Derecelendirme II. Tanzimat edebiyatı sanatçıları, yalnız edebiyatla uğraş- makla kalmamış, aynı zamanda devletin çeşitli kade- melerinde görev de almışlardır. 3. Aşağıda verilen cümlelerin hangisinde, ayraç içindeki III. Uzun yıllar bu alanda kalem oynatan sanatçımız, kavram örneklendirilmemiştir? herhalde bu türden sıkılmış olacak ki kendine yeni bir kulvar belirleyerek yoluna devam etmek istiyor. A) Yazar, öykülerinde anlattığı yörenin konuşma dilini kul- lanmayı tercih etmiş. (üslup) IV. Edebiyat dünyası; her gün yüzlerce yapıtın okura sunulduğu şiir, roman, öykü evreni olmaktan öte bir B) Fatih gezmeyi, Bahar ise kitap okumayı sever. (karşılaş- şeydir. tırma) V. Bir öğrencinin kaliteli edebi yapıtlarla zaman geçirmesi C) Bu konuyu hepiniz anlayacaksınız yalnız beni dikkatle sağlanarak edebi zevki geliştirilir sonra bir şeyler yaz- dinlemelisiniz. (koşula bağlılık) ması beklenir, yazdıkları eleştiri yoluyla değerlendirile- rek daha iyiye ulaşması hedeflenir. D) Sanatçı olarak kişisel konuların yanında toplumsal ko- nulara da yer vermelisiniz. (öneri) Yukarıdaki numaralanmış cümlelerin hangisinde “aşa- malı bir duruma” yer verilmiştir? E) Yüzüklerin Efendisi, şu ana kadar ülkemizde en fazla izlenen film oldu. (öznel yargı) A) I  B) II C) III D) IV E) V 5

PERFORMANS TESTİ - PERFORMANS TESTİ - PERFORMANS TESTİ - PERFORMANS TESTİ TÜRKÇE Cümle Anlamı -I- 6. (I) Şiirini olgunlaştırmadan kitap yayımlayan onlarca şair 9. (I) Bugün daha çok şiirleriyle hatırlanan Şükûfe Nihal’in adayı var. (II) Şiire böyle bir başlangıç yapan şair adayı Yalnız Dönüyorum adlı romanı yayımlandı. (II) Romanda olumsuz bir izlenim bıraktığı için, daha sonra atacağı olum- dönemin Türk aydınının Batılılaşma konusundaki tutumu lu adımlar da dikkate alınmaz. (III) Ayrıca belli bir şiirsel yansıtılıyor. (III) Şükûfe Nihal, dönemin hakim edebiyat donanım edinmeden kitap yayımlamış şairlerin büyük bir anlayışını yansıtan romanında, Batılılaşma sorununu işle- bölümü, böyle bir sürecin külfetine katlanmak istemiyor. miş. (IV) Roman, II. Meşrutiyet’ten Cumhuriyet yıllarına (IV) “Nasıl olsa kitap yayımlamış bir şairim.” duygusuyla dek uzanan tarihsel süreçte bir kadının kendini var etme hareket edebiliyorlar. (V) En iyisi işi oluruna bırakmak sürecini anlatıyor. (V) Kadın kahramanın ağzından yazılan biraz, şimdilik kitap yayımlama fikrini bir kenara bırakın ve roman, yer yer sertleşen dilini tasvirlerle hafifletmesine iyi şeyler yazmaya çalışın. rağmen didaktik olmaktan kurtulamıyor. Bu parçadaki numaralanmış cümlelerin hangisinde Bu parçadaki numaralanmış cümlelerin hangisi üslup- “öneri” söz konusudur? la ilgilidir? A) I  B) II C) III D) IV E) V A) I  B) II C) III D) IV E) V 7. Öyle metinler vardır ki yüzyıllar önce yazılmasına rağmen 10. Şiir anlayışını, “Benim sürekli kaygım, şiirimin benzersiz hala taptazedir, bugün yazılmış gibi sizi sardığını, yıllar bir içeriğinin olması, onun yeni bir düşünce ya da yeni geçtikçe değerlerinin arttığını görürsünüz. bir tablo içermesi oldu.” sözleriyle açıklayan Pasternak, sanat yapıtında aşağıdakilerden hangisine önem ver- Bu cümlede metinlerin hangi özelliği vurgulanmıştır? mektedir? A) Kalıcılık B) Doğallık A) Duruluğa B) Özlülüğe C) Öznellik D) Özgünlük C) Özgünlüğe D) Yalınlığa E) Akıcılık E) Kalıcılığa 8. Aşağıdakilerden hangisinde “somutlamaya” yer veril- 11. Aşağıda verilen cümlelerin hangisi ayraç içinde verilen memiştir? kavrama örnek gösterilemez? A) Romatizmalı bir kişinin yağmurun yağacağını bilmesi A) Yazar bu yapıtında, düş ile gerçeğin kesiştiği akıl dün- gibi, şair de insanların ruhlarına yolculuk yapıp, onların yasında varlık sorununu ve ötesini sorgulamaya odak- gelecek anını keşfeder. lanmış. (içerik) B) Polisiye türe, edebiyat lezzeti katan onun gibi yazarla- B) Edebiyat, insanın imtiyazlı olan tarafını, duygu ve rın romanlarına çekiciliğini veren asıl etken, dillerindeki düşünce cephesini besleyen, süsleyen cazibeli bir san- basitliktir. attır. (tanımlama) C) İyi edebiyat şişe içinde denize mektup atmak gibidir, C) İnsanın ve insanlığın özünü kavramış olan bu sanatçı, yazarının elinden çıktıktan sonra kendi okurunu zaman eserin dokusuna kendi özünü tam anlamıyla katmayı içinde bulur. başaramamış. (eleştiri) D) Onun eserleri meyvenin çekirdeğini içinde taşıması gibi D) Birlikte yürüdükleri kalemleri görüyorsunuz; referans ölümü içinde taşımaktadır çünkü ölüm onun tüm eser- gösterdikleri eserler, yazarlar, cümlelerine sinmiş, ta- lerinin başat konusudur. mamen kopyala yapıştır cinsinden. (özgünlük) E) Ağını örmüş bir örümcek gibi metnini tamamlayan bir E) Yapıtlarımı oluştururken dünya edebiyatlarından al- yazar da bir süre köşesine çekilir. dıklarımı sözün büyüsüne kapılarak eserlerimde tam olarak yansıtamadığımı kabul etmeliyim. (öz eleştiri) 6

ÖDEV TESTİ - ÖDEV TESTİ - ÖDEV TESTİ - ÖDEV TESTİ - ÖDEV TESTİ - ÖDEV TESTİ - ÖDEV TESTİ TÜRKÇE Cümle Anlamı -I- 1. Duygular, şiirin gizli aydınlığında, bir ahenk bütünlüğü 4. Aşağıdaki cümlelerden hangisi “üslup”la ilgili bir yargı- yakaladığında, şiir eskimeyen bir yeni olma ayrıcalığını dır? kazanmış demektir. İşte böyle bir şiir, Eluard’ın da dediği gibi, okuru sarsar, onun başını döndürür. Gerek bugün, A) Yazarın cümleleri kısa, açık ve genellikle devrik, betim- gerek bundan bin yıl sonra yeni gözükecek şey ise ancak lemeleri ise canlı ve renklidir. bir şairin kişiliği, kendinden başka kimsede bulunmayan yönüdür. O yenilik eskimediği gibi ona benzemek de kim- B) Bu kitabında ikinci elden sunulan ve itirazsız kabul edi- senin elinden gelmez. İyi şair, bir dil arasından insanlara len gerçekleri yeni baştan irdeliyor. kendisini, en iyi anlatacak, sezdirecek şekiller bulmuş olan- dır. C) Tarihe, özellikle Osmanlı tarihine olan ilgisi romanla- rında açıkça görülüyor. Bu parçada anlatılanlar aşağıdakilerden hangisi ile iliş- kilendirilemez? D) Eserlerinde insan ilişkilerini sağlam bir psikolojik temele dayandırmadan anlatmış. A) Evrensellik B) Özgünlük E) İnce Memet, köy düzeninin eleştirisi ve büyük bir kahra- manın destanıdır. C) Etkileyicilik D) Üslup E) Kalıcılık 2. (I) Ömer Seyfettin hiçbir reklama muhtaç olmadan şöhre- 5. (I) Düşünmek Montaigne için vazgeçilmez bir eylemdir. (II) tini devam ettirme başarısı gösteren yazarlarımızdandır. Gerçekten başkaları için değil, kendisi için düşünen biridir (II) Hikaye sanatının en önemli kişilerindendir. (III) Türk Montaigne. (III) Yazmadan önce düşüncelerinin dökümünü dilinin sadeleşmesi ve milli kimliğin kazanılması uğrunda yapar. (IV) Bunu yaparken onları art niyetsiz tartar, geniş- çok değerli çalışmalara imza atmıştır. (IV) Son yıllarda letir, eleştirir. (V) Montaigne’i okurken şüphe etmek için derlenip kitap haline getirilen hikayelerinin kısa zamanda büyük bir güç gerektiğini anlar insan. (VI) Onun yazdıkları ikinci baskısının yapılması, ona beslenen saygı ve sevgi- bizi şüpheden çok uzaklara savuracak biçimde aktarıldı- nin bir sonucu olmalıdır. (V) O, sonraki nesiller boyunca da ğından böyledir bu. sevilerek okunacaktır. Yukarıdaki numaralanmış cümlelerin hangisi kendin- Bu parçadaki numaralanmış cümlelerin hangisinde bir den önceki cümlenin nedeni durumundadır? amaçtan söz edilmiştir? A) II B) III C) IV D) V E) VI A) I  B) II C) III D) IV E) V 3. Aşağıdaki yargılardan hangisi “kanıtlanabilirlik” açısın- 6. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde, koşula bağlılık söz dan ötekilerden farklıdır? konusu değildir? A) Toplumsal olaylara alaycı dille yaklaşan yazar, kendi A) Ben güzele güzel demem kişiliğine uygun bir yola yönelmiştir. Güzel benim olmayınca B) Semaver adlı öyküsü çıktığı zaman Sait Faik’i tanıtmak B) Gördükçe gözlerimdeki maviliği için ilk yazıyı Peyami Safa yazmıştır. Canlanır mazinin bütün güzelliği C) Ben yarime gül demem C) İlk kitabından sonra ikinci kitabı için on beş yıl beklemiş, Gülün ömrü az olur çeşitli dergilere yazı yazmıştır. D) Araladın mı o defterin sayfalarını Bir bir anlatır bize o derin acısını. D) Yazar, sadece deneme yazmış, başka türlerde kalem E) Geri gelmek üzere gideceksen oynatmamıştır. Unutma arkandaki güllerin rengini. E) Mavi Sürgün, yazarının Bodrum’daki yaşamını anlatan bir anı kitabıdır. 7

ÖDEV TESTİ - ÖDEV TESTİ - ÖDEV TESTİ - ÖDEV TESTİ - ÖDEV TESTİ - ÖDEV TESTİ - ÖDEV TESTİ TÜRKÇE Cümle Anlamı -I- 7. (I) Sözcüklerin gücü kendi içlerinde değil, kullanılışlarında, 9. I. Bu ilginç öyküde bazı olayları sokaklardan devşirmiş ya- uygulanışlarındadır. (II) Sözcük tek başınayken kulağımıza zarımız, okurken sanki bunu gördüm ben, diyorsunuz. hoş gelebilir ya da anlamı çok güçlü olabilir. (III) Ancak bakarsınız aynı sözcük cümle içinde yersiz ve anlamsız II. Sanatçının yapıtında kullandığı dil, konuşma dili değil düşmüş olabilir. (IV) Çünkü bu bir gösteriş, süs konusu ama kulak tırmalamayan, konuşma dilinin rahatlığına, değildir; anlatımın düşünceye uydurulması konusudur ki kıvraklığına sahip bir yazı dili. yazarın ne demek istediğini anlatır. (V) İşte bu, sözcüklerin parlaklığıyla değil onların kullanıldıkları yere uygunluğu ile III. Bu satırları anlamak için birkaç kez okuyorsunuz da yine ilgilidir. de bir kez daha okuma ihtiyacı duyuyorsunuz anlamadı- ğınız için. Bu parçada numaralanmış cümlelerle ilgili aşağıdaki- lerden hangisi yanlıştır? IV. Açın bakın kitaplarına ne okurken sizi sıkıyor ne de elinizden bırakabiliyorsunuz, başladınız mı bitirmeden A) I. cümlede, bir tespit yapılmıştır. bırakamıyorsunuz. B) II. cümlede, bir olasılık dile getirilmiştir. Aşağıdaki kavramlardan hangisiyle ilgili bir özelliğe yu- karıdaki numaralanmış cümlelerde yer verilmemiştir? C) III. cümlede, sözcüklerin bazen yerinde kullanılmadığı söylenmiştir. A) Kapalılık B) Sürükleyicilik C) Gerçekçilik D) IV. cümlede, bir düşüncenin somutlama yapılarak akılda D) Ulusallık E) Üslup daha iyi kaldığı ifade edilmiştir. E) V. cümlede, sözcüklerin yerli yerinde kullanılması ge- rektiği anlatılmıştır. 8. (I) Daha ilk ürünlerinde başkalarının izine basmadan yürü- 10. (I) Romanlarında ya da öykülerinde gerçeği çarpıtmadan meyi deneyen yazarlar, ozanlar vardır. (II) Bunlar yazınsal eksiksizce yansıttığını söyleyenler belirli kalıpların dışına ürünleri ayırmaya yönelik günümüze kadar gelen ölçültlerin çıkmazlar. (II) Belirli konuların belirli içeriklerin yörünge- kılavuzluğunu pek umursamazlar. (III) Türler arasında öyle sinde dolaşıp dururlar. (III) Kendilerini yenilemedikleri için aşılması güç duvarlar ya da sınırlar yoktur onlar için. (IV) yineleme düzleminden öteye geçemezler. (IV) Söylemek Yazarken bir türe özgü nitelikleri bir başka türe taşımaktan bile fazla, gerçeği dile getirmenin bir değil, binbir yolu var- kaçınmazlar. (V) Diyelim ki bir öykü yazıyorlar, kurallar dır. (V) Gerçek sanatçı da her zaman yenisini arayan bir olmazlığını da söylese onlar kurmacasallıkla düşünselliği kişidir. aynı teknede yoğururlar. Bu parçada numaralanmış cümlelerle ilgili aşağıdaki- Bu parçada numaralanmış cümlelerle ilgili aşağıdaki- lerden hangisi söylenemez? lerden hangisi yanlıştır? A) I. cümlede, genelleme yapılmıştır. A) I. cümlede, özgünlükten söz edilmektedir. B) II. cümle, anlamca III. cümleyle benzerlik göstermekte- B) II. cümlede, geleneksel anlayışın dışına çıkıldığı ifade dir. edilmektedir. C) III. cümlede, yargı gerekçesiyle verilmiştir. C) III. cümlede, aslında yazınsal türler arasında ayrım ya- pılmadığı belirtilmiştir. D) IV. cümlede, aynı konunun çok farklı şekillerde anlatıla- bileceği üzerinde durulmuştur. D) IV. cümlede, yazınsal türlerin içerik yönüyle birbirine ak- tarılabilirliği üzerinde durulmuştur. E) V. cümle, nesnel bir tanım cümlesi özelliği göstermekte- dir. E) V. cümlede, gerçekleşmemiş bir durum gerçekleşmiş gibi düşünülmüştür. 8

TYT TÜRKÇE Fasikül 4 Numarası KONU ÖZETİ Cümle Anlamı -II- Bilgi KARŞIT ANLAMLI (ÇELİŞEN) CÜMLELER CÜMLE YORUMU 1. Yapıtlarında kendi yaşamından izlere bilinçli ya da bilinçsiz, yer vermeyen sanatçı yoktur. YAKIN ANLAMLI CÜMLELER Sanat yapıtında yazarın yaşamı, onun iradesine bağ-lı 1. Yazarın roman diye bize sunduğu, kendi ruh evreninin fotoğ- olarak yer alır. rafından başka bir şey değildir. Romanda anlatılanlar, yazarının iç dünyasının yan-sıma- larıdır. 2. Eskiden çok vakti yoktu, onun için çok uzun yazılar yazardı; 2. Yapıtını oluştururken okurun beğenilerini göz önüne alan şimdi vakti bol, daha kısa ve güzel yazılar yazıyor. sanatçı başarıya ulaşır. Sanatçı; ancak bol vakti olursa nitelikli, az ve öz yapıtlar Sanatta başarı yazarın, yapıtını sadece kendi beğenileri oluşturabilir. doğrultusunda hazırlamasıyla gerçekleşir. 3. Şairlerden alacağınız tat, onların şiirlerine verdiğiniz emek 3. Anlatımın gücüne dayanmayan sanat yapıtının kalıcı olama- kadardır. yacağı söylenebilir. Bir şiirin tadına, o şiiri anlamak için gayret edildiği öl- Bir sanat yapıtının gelecekte de ilgi görmesi, ele aldığı çüde varılır. konuya bağlıdır. 4. Adımlarını, başkalarının adımlarına göre ayarlayan sanatçı, 4. Sanatçı, ne kadar istese de, yerelden yola çıkmadıkça ev- hiçbir zaman yenilik ortaya koyamaz. rensele ulaşamaz. Özgün yapıt vermek, sanatçının kendi yolunu çizmesine Bütün insanlığa seslenebilecek yapıtlar vermek için bağlıdır. ortak duyguları dile getirmek yeterlidir. 5. İnsanları birbirine bağlayan şey, aynı ortamda yaşamaları 5. Sanatın tek amacı yine kendisidir. değil, aynı duyguları yaşamalarıdır. İnsanlığa hiçbir şey vermeyen sanatın bir değeri yoktur. Ortak duygular hissedilmedikçe aynı ortamda bulunmak bile insanları birbirine yaklaştırmaz. 1

KONU ÖZETİ - KONU ÖZETİ - KONU ÖZETİ - KONU ÖZETİ - KONU ÖZETİ - KONU ÖZETİ TÜRKÇE Cümle Anlamı -II- CÜMLE TAMAMLAMA Özgünlük: O, anlatımıyla her zaman sıra dışı olmayı bilmiş; başkasının gittiği yolu takip etmemiştir. 1. Sanatta bütünüyle yeni yoktur; çünkü ----. Yoğunluk: Onun yapıtları az sözle derin anlamlar taşır, an- (yeni olan her şeyde önceki yapıt ve sanatçılardan izler latmak istediklerini bir okuyuşta yakalayamazsınız. vardır.) 2. Hiçbir şair, kendi çabalarıyla şiiri yeni baştan inşa etmemiş- Evrensellik: Ülkesinin sınırlarını aşıp tüm insanlığa mal ola- tir, bütün şairler ----. bilmiş bir yazardır Shakespeare. (kendilerinden önceki birikimden yararlanarak kendi şi- Ulusallık: Onun yapıtlarında, yaşadığı toprağın rengini tüm irlerini oluşturmuştur) zenginliğiyle bulabilirsiniz. Kalıcılık: Bu sanatçı, yapıtlarıyla yüzyıllar sonra da nefes al- maya devam ediyor. 3. Derste gruplar oluşturulup öğrencilerin verilen ko-nularda Yalınlık: Süsten ve zorlamadan uzak, açık, kolayca anlaşıla- tartıştırılması, ----. bilen anlatım. (onların toplum içinde kendileri-ni daha iyi ifade etmele- Duruluk: Gereksiz ifadelere yer verilmeyen, anlaşılması ko- rini sağlayacaktır) lay bir anlatım. Doğallık: Zorlama ifadelere yer verilmeyen içten bir anlatım. 4. Bir yapıtı değerlendirirken o yapıtın hangi koşullar altında Açıklık: Anlam belirsizliğinin bulunmadığı anlatım. yazıldığını dikkate almak; hatta ---- gerekir. İmge: Yazınsal yapıtlarda yansıtılmak isteneni daha canlı, et- (o dönemin siyasi ve toplumsal özelliklerini göz önünde kili, görünür kılmak amacıyla zihinde canlandırılmaya çalışılan bulundurmak) görüntü. Ben sana mecburum bilemezsin Adını mıh gibi aklımda tutuyorum. 5. Romancı, öykücü, ozan ya da denemeci öncelik-le bir dil Bakış Açısı: Sanatçının bir olayı ya da konuyu belli bir yön- işçisidir ve onların yapıtlarını birbirinden ayıran, ----. den ele alıp değerlendirmesi. (dilin kullanılma biçimidir) Ahenk: Şiirde dizeyi, düzyazıda cümleyi oluşturan sözcüklerin ses özelliklerine göre sıralanışından doğan uyum. Biçim: Yazınsal yapıtlarda yer alan ögelerin birbirine bağlanıp bütünleşerek oluşturdukları düzen 2

KAZANIM TESTİ - KAZANIM TESTİ - KAZANIM TESTİ - KAZANIM TESTİ - KAZANIM TESTİ TÜRKÇE Cümle Anlamı -II- 1. I. Yazar çok defa dönemin modasına göre dış dünyayı 4. Ünlü öykücü bir röportajında “Kederimle mutluyum, bu yorumlar. keder bana bir armağan. Mutlu bir insan olsaydım, yazar olmazdım.” diyor. II. Kurmaca dünya, dış dünyanın sanatçı tarafından yo- rumlanmasıyla oluşur. Sanatçı bu sözleriyle aşağıdakilerden hangisini anlat- mak istemiştir? III. Edebi yapıta değer kazandıran özellik, düşüncenin özgün bir üslupla anlatılmasıdır. A) Mutlu bir insanın iyi bir yazar olamayacağını IV. Gerçek dediğimiz şey değişikliğe uğrayarak edebi yapı- B) Kederli olmayı kendisinin seçtiğini tın dünyasına gider. C) İnsanın kederliyken de mutlu olmayı başarabileceğini Yukarıdaki numaralanmış cümlelerden hangileri an- lamca birbirine en yakındır? D) Kederin insanı ruhen olgunlaştırdığını A) I ve II B) I ve III C) II ve III E) Kederinin onu yazmaya iten olumlu bir güç olduğunu D) II ve IV E) III ve IV 2. İyi sanat yapıtlarının tümü çok katmanlı bir yapıya sahiptir. 5. Şana, şerefe ermenin en kestirme yolu, şan ve şeref için yaptığımızı kendi vicdanımızın buyruğuyla yapmaktır. Bu cümleye aşağıdakilerden hangisi anlamca en yakın- dır? Bu cümleye aşağıdakilerden hangisi anlamca en yakın- dır? A) Süslü ve abartılı sözlere yer veren yapıt, başarılıdır. A) İnsan her zaman kendi vicdanının sesine kulak verme- lidir. B) Gizemin ağır bastığı yapıtlar, gerçek sanat ürünleridir. B) Şöhreti yakalamak ancak mantığının sesini dinlemekle mümkün olur. C) Anlam derinliği, gerçek sanat yapıtlarının ortak özelliği- C) Vicdana uygun yaşamak, insanı en kısa yoldan onurlu dir. biri yapar. D) İnsan, şan ve şerefe ermek için her yolu denemelidir. D) Olay anlatımının belli bir sıra izlediği yapıtlar, başarıyı E) Kişi, başkalarının isteğine göre değil kendi isteğine göre yakalayabilmiş yapıtlardır. davranmalıdır. E) Duygu ve düşünceyi kapalı bir anlatımla sunmak, iyi ya- 6. Bir gazetenin yetkilisi Ahmet Rasim’den yazı ister. pıtlara özgü bir durumdur. Ahmet Rasim: – Yazılarım uzun mu olacak, kısa mı? diye sorar. 3. Sanatçı “Henüz genç ve toyken ‘Kayıp Zamanın İzinde’ yi Gazetenin yetkilisi buna bir anlam veremez. Ahmet Rasim bana zarafet konusunda öğretebilecekleri için okumuştum; bugün daha deneyimli biri olarak okuduğumda o zaman açıklama yapar: göremediğim güzellikleri bana sunduğu için okuyorum.” – Eğer uzun olacaksa beş, kısa olacaksa on lira isterim. demişti. Ahmet Rasim bu sözüyle aşağıdakilerden hangisini an- Sanatçının bu sözünden aşağıdaki yargılardan hangisi latmak istemiş olabilir? çıkarılabilir? A) Yazının uzunluğuna göre fiyatı değişmektedir. B) Gazeteye yazı yazmak zor bir iştir. A) Gerçek sanat yapıtı, yıllar sonra okunduğunda bile ki- C) Az sözle çok şey anlatmak zordur. şiye yeni şeyler söyler. D) Yazının değeri, fiyatıyla ölçülemez. E) Bir yazının değerini, en iyi onu yazan bilir. B) Zarafet üzerine yazılan yapıtların, ilerleyen yıllarda bir kere daha okunması gerekir. C) Okurun bir kitabı okumadan önceki düşünceleri okuduk- tan sonraki düşünceleriyle aynı kalmaz. D) Her iyi yapıt, öğretici niteliğinin yanı sıra üslubuyla da bizi sarıp sarmalamalıdır. E) Gençlikteki duygu ve düşünceler, ilerleyen yaşlarda ta- mamen değişir. 3

KAZANIM TESTİ - KAZANIM TESTİ - KAZANIM TESTİ - KAZANIM TESTİ - KAZANIM TESTİ TÜRKÇE Cümle Anlamı -II- 7. Bir sözü söylemeden önce insan o söze hakimdir; söyledik- 10. Sözcük dağarcığı zengin olan kimseler, bir sohbetten, bir ten sonra da ---- sanat ve edebiyat toplantısından veya bir tartışmadan o kadar kazançlı çıkar. Bu cümle düşüncenin akışına göre aşağıdakilerden hangisiyle en uygun tamamlanabilir? Bu cümleye aşağıdakilerden hangisi anlamca en yakın- dır? A) onu geri alabileceğini bilmelidir. A) İnsan sözcüklerle düşünmez ancak sözcüklerle yazar. B) sonucunu iyice araştırmalıdır. B) Sözcük bilgisi çok olan insanları dinleyenler, çok şey öğrenir. C) sözüne ters hareketlerde bulunmamalıdır. C) Sözcük bilgisinin azlığı veya çokluğu, kişinin dinledikle- D) söz insana hakim olur. rinden alacağı yararı belirler. E) insan söyledikleriyle karakterini ortaya koyar. D) İnsanlar değişik etkinliklere katılarak sözcük hazinelerini zenginleştirmelidir. 8. Çehov, bir kül tablasından bir hikaye çıkarabilirim, diyor. E) Hayatta başarılı olmanın yolu, öğütlerin uygulanmasın- Bu cümlede asıl anlatılmak istenen düşünce aşağıdaki- dan geçer. lerden hangisidir? 11. Giderek gelişen bilgisayar ve telefon; eski modellerine ve A) Bir yazarın başarısı, kimsenin görmediği ayrıntıları fark özelliklerine selam bile vermeyen son dönem genç kuşak etmesine bağlıdır. ve iş çevrelerinde vazgeçilmez bir hale gelmiştir. B) Güçlü bir yazar, diğer insanlara göre önemsiz ayrıntılar- Bu cümleden aşağıdakilerden hangisi kesinlikle çıkarı- dan bir öykü oluşturabilir. labilir? A) Bütün telefon ve bilgisayar markaları kendini sürekli ge- C) Hikaye yazma becerisi çalışmakla kazanılmaz, doğuş- liştirmektedir. tan gelen bir yetenektir. B) Toplumdaki herkes son model telefon ya da bilgisayar D) Seçilen konular, yazınsal türlere göre değişiklik göster- almaktadır. mektedir. C) Bilgisayar ve telefon bazı kesimler üzerinde olmazsa E) Hikaye yazmak için yazarın bilgiden çok gözleme ihti- olmaz özelliklere sahiptir. yacı vardır. D) Bilgisayarlar telefonları da geliştirmiştir. 9. (I) Altına imzamı attığım her yazı ile kendimi göstermek is- temiştim. (II) İlk öykümü de kendimi kanıtlamak için kaleme E) Üst model telefon alanların üst model bilgisayar almaları almıştım. (III) Yirmi dört yıl önce meydana gelen bu olayı da kaçınılmaz bir durumdur. bütün canlılığı ile hâlâ hatırımda tutuyorum. (IV) Lisenin bi- rinci sınıfına giderken o sıralarda bir sınıf arkadaşım bana 12. Bilimsel gelişmenin öncüsü olan üniversitelerde yetkin ho- bir öyküsünü okumuş, bana da öykü yazmamı söylemişti. calar ve gerekli donanım eksikliği söz konusu ise ülkenin (V) Ben de “Olur.” demiş, o gece ilk öykümü yazmıştım. geleceği olan genç beyinler boşa harcanır. Bir yazarın kendini anlattığı bu parçadaki numaralan- Bu cümleden aşağıdakilerden hangisi kesinlikle çıkarı- mış cümlelerle ilgili olarak aşağıda verilenlerden han- labilir? gisi yanlıştır? A) Bazı üniversiteler bilimsel gelişmeye katkı sağlamaz. A) I. cümlede bütün yapıtlarındaki ortak özellikten söz edi- B) Zeki öğrenciler ülkenin garantisidir. yor. C) Teknik olanaklar eğitimde ilk sıralarda yer almaz. B) II. cümlede ilk öyküsünün ortaya çıkış nedenini dile ge- tiriyor. D) Üniversite bilimsel gelişmelerde ilk sıradadır. C) III. cümlede uzun yıllar önce başından geçen bir olayı E) Özel üniversiteler, bilimsel gelişmelere daha çok katkı anlatıyor. sağlar. D) IV. cümlede yazma serüvenine başlama hikayesini an- latıyor. E) V. cümlede arkadaşının teklifine verdiği yanıtı ifade edi- yor. 4

PERFORMANS TESTİ - PERFORMANS TESTİ - PERFORMANS TESTİ - PERFORMANS TESTİ TÜRKÇE Cümle Anlamı -II- 1. • Kimyasalların aşırı kullanımı toprak ve suyun hızla kir- 3. • Antibiyotikler rastgele kullanılacak bir ilaç çeşidi değil- lenmesine neden olmuştur. dir. • Son yıllarda çevrenin kirlenmesi tarım ve hayvancılığı • Bazı ilaçların tam anlamıyla yararlı olabilmesi için kul- olumsuz etkilemiş, tarımsal ve hayvansal ürünler azal- lanım kurallarına sıkı sıkıya uyulması gerekir. mıştır. Bu iki cümlede ifade edilenlerin anlamca doğru bir Bu iki cümlede ifade edilenlerin anlamca doğru bir biçimde birleştirilmiş hâli aşağıdakilerden hangisidir? biçimde birleştirilmiş hâli aşağıdakilerden hangisidir? A) Rastgele kullanılabilecek bir ilaç olmayan antibiyotikler- A) Kimyasal madde kullanılmasıyla kirlenen çevre, tarım den tam olarak yararlanabilmek için kullanım şartlarına ve hayvancılık faaliyetlerine olumsuz bir etki yapmış, sıkıca uymak gerekir. verimin düşmesine neden olmuştur. B) İlaçlar dikkatli kullanılmadığında beklenen yararın B) Kimyasal ürünler, insan yaşamında bazı olumlu özel- görülmediği bilinen bir gerçektir. liklerin yanında olumsuz birçok nedenin de kaynağını oluşturmaktadır. C) Her ilacın kullanım şekline dikkat edilmediğinde istenen etkiyi göstermeyeceği kanıtlanmış bir veridir. C) Tarım ve hayvancılık son yıllarda bazı olumsuzluklar yüzünden zor bir dönem geçirmektedir. D) Antibiyotikler, vücutta istenmeyen yan etkileri de olan bir ilaç olduğu için reçetesiz satılması sakıncalıdır. D) Yeni ortaya çıkan bazı kimyasal ürünlerin, içerdikleri maddeler nedeniyle faydadan çok zarara yol açtığı E) Antibiyotik, birçok hastalığın yayılmasını engellediği araştırmalarla kanıtlanmıştır. için oldukça değerli bir ilaçtır, gereksiz yere kullanarak mikropların bu ilaç türüne direnç kazanmasına engel E) Tarımda ve hayvancılıkta kullanılan bazı kimyasal olunmalıdır. ürünlerin insan sağlığına olumsuz yan etkileri olduğu son yıllarda kanıtlanmıştır. 2. “Büyük sanatçı, geçmişin şekillerini yeni yazımlar ve 4. I. İyi yazabilmek dil bilgisine, geleneğe, dilin yürürlükteki anlamlarla zenginleştirendir.” kurallarına biraz olsun karşı çıkmaktır. Yukarıdaki cümleye anlamca en yakın olan cümle aşa- II. Gerçeği özgün ve etkili bir biçimde anlatma ya da yan- ğıdakilerden hangisidir? sıtma gerçeği değiştirmeyi, çarpıtmayı da içeren dilsel bir eylemdir. A) Topluma ayna tutmayı başaran kişiler ancak büyük sa- natçı olabilir. III. Kendinden öncekilerin izine basma, onları izleme yerine kendi izini ortaya çıkarma yüreklilik, gözü yücelerdelik B) Bir sanatçı, eski biçimler dünyasını yeni değerlerle zen- ister. ginleştirdiği, yeni tatlar bulduğu oranda büyük sanatçı- dır. IV. Ananeye sürekli bir başkaldırma anlamı içeren iyi yazma her zaman yenilikçi bir yürekliliğin varlığını şart kılar. C) Geçmişin değerlerine değil geleceğin tatlarına yönelen bir sanatçı ancak yetkin bir sanatçıdır. Yukarıda verilen numaralanmış cümlelerden hangi ikisi anlamca aynı doğrultudadır? D) Büyük sanatçı, geçmişi yaşadığı, geçmişe bağlandığı ölçüde ancak klasik olanı yakalayabilir. A) I ve II B) I ve III C) II ve IV E) Topluma faydalı olanı araştırıp bulan ve bunu topluma D) I ve IV E) III ve IV en iyi şekilde aktaran sanatçı, büyük sanatçıdır. 5

PERFORMANS TESTİ - PERFORMANS TESTİ - PERFORMANS TESTİ - PERFORMANS TESTİ TÜRKÇE Cümle Anlamı -II- 5. (I) Uzaya duyulan merak insanlık kadar eskidir. (II) İnsanlık 7. (I) Bilirim, her sözlük biraz eksiktir; bu, dilin tabiatında var. teknik ve teknolojik yönden geliştikçe merakının türü de (II) Ben de bildiğim kimi mahalli deyimleri Saraçbaşı’nın boyutları da değişmiştir. (III) Buna bağlı olarak bu yöndeki Büyük Deyimler Sözlüğü’nde bulamadım ama bu, elim- araştırmalara harcanan paralar da giderek artmış hatta deki devasa eserin kıymetini düşürmüyor. (III) Aksine, ülkeler arası bir üstünlük, gelişmişlik göstergesi olarak sayfalarını karıştırdıkça, sayfaları karıştırıp deyimlerin görülmeye başlanmıştır. (IV) Günümüzde her ülke, uzay örneklendiği, usta yazarlardan seçilmiş cümleleri okudukça ve uzay teknolojileri üstüne az ya da çok belli bir çalışma Saraçbaşı’na olan saygım artıyor. (IV) On üç bini aşkın içine girmiştir. (V) Ülkemiz de bu gelişmelerin dışında kal- madde içeren “Büyük Deyimler Sözlüğü”nde deyimler için mayan ama ne yazık ki önder olamamış ülkeler arasında- yazılan her açıklama, yaklaşık iki bin beş yüz edebiyat ve dır. düşünce eseri taranarak örneklendirilmiş. (V) Böyle olun- ca, sözlüğü bir roman gibi okumaya duruyorsunuz. Uzaydan söz edilen bu parçadaki numaralanmış cüm- lelerle ilgili olarak aşağıda verilenlerden hangisi yan- Bu parçadaki numaralanmış cümlelerle ilgili olarak lıştır? aşağıda verilenlerden hangisi yanlıştır? A) I. cümlede, insanların uzaya eskiden beri ilgi duyduğu A) I. cümlede, bir genelleme yapılmıştır. dile getirilmiştir. B) II. cümlede, sözü edilen eserde görülen bir eksiklik dile B) II. cümlede, teknolojinin uzaya duyulan ilgi üzerindeki getirilmiştir. etkisine değinilmiştir. C) III. cümlede, deyimlerin yetkin sanatçılardan seçilmiş C) III. cümlede, ülkelerin konuya yaklaşımlarına değinilmiş- cümlelerle örneklendirildiğine değinilmiştir. tir. D) IV. cümlede, eserin oluşturulma biçimiyle ilgili bilgi veril- D) IV. cümlede, gelişmiş ülkeler dışında bu konuya para miştir. ayıran ülke olmadığına işaret edilmiştir. E) V. cümlede, sözlüğün benzerlerinden ayrılan yönleri dile E) V. cümlede, ülkemizin gelişmeleri ortaya koyan değil getirilmiştir. takip eden ülkelerden olduğu belirtilmiştir. 6. (I) Cahit Sıtkı bugüne kadar bir hikâyeci olarak anılmadı, 8. Yazarken kurallara bağlı kalmaya zorlarsanız kendinizi, o herkes için 35 Yaş şairiydi. (II) Şiiri, hikâyelerini gölgede okurken zorlanılan bir yapıt ortaya koymaktan başka bir bıraktı, şimdi görüyoruz ki ona yıllar yılı büyük bir haksızlık sonuç elde edemezsiniz. yapılmış. (III) Kendine özgü bir hikaye diline sahip, üstelik şairaneliğe hiç mi hiç yüz vermeyen bir hikayeci var karşı- Aşağıdakilerden hangisi anlamca bu cümleye en mızda. (IV) Çoğu kısa, bir anı, bir durumu adamakıllı yaşa- yakındır? tan, hakiki bir dil zevki tattıran, oyunlara, şaşırtmacalara, kimi zaman mizaha yer veren doyumsuz hikâyeler bunlar. A) Yazın ürünlerinin kalitesi, edebiyat disiplinlerine bağlılı- (V) Elbette şiirlerinin temaları, imgeleri, çağrışımları hatta ğı ölçüsündedir. ortak adlar, mekanlar var hikâyelerinde ve anlatıcı kim olursa olsun, hemen hepsinin perde arkasında derinden B) Yapıt üretirken kurallara uymayan pek çok sanatçıyı derine konuşan Cahit Sıtkı’dan başkası değil. (VI) Ama bugün hatırlayan kimse yoktur. hikâye yazarken şairliğini başka bir odada bırakmasını bilmiş bir yazarın kaleminden çıkmış bu metinler. C) Edebiyat alanında her tür, belli kurallarla çevrelenmiş- tir, yazarlar bunlara uymak zorundadır. Bu parçadaki numaralanmış cümlelerden hangileri anlamca birbirine en yakındır? D) Nitelikli olan her yapıtın, uzun bir çaba ve sıkı bir eğitim sonucu oluştuğunu her yazar bilir. A) I ve III B) I ve VI C) II ve V E) Kolay okunabilen yapıtlar, kurallara sıkı sıkıya bağlı yazarlar tarafından verilmez. D) III ve VI E) IV ve V 6

ÖDEV TESTİ - ÖDEV TESTİ - ÖDEV TESTİ - ÖDEV TESTİ - ÖDEV TESTİ - ÖDEV TESTİ - ÖDEV TESTİ TÜRKÇE Cümle Anlamı -II- 1. (I) Genelde liselerde uygulanan edebiyat öğretiminin, ede- 3. (I) Şiir yıllıkları yayımlandığında her zaman tartışmaları biyatı sevdirmekten çok uzak olduğunu düşünüyorum. (II) da beraberinde getirmiştir. (II) Bu tartışmalar, çıkış noktası Medya çağında okumaya ilgi zaten günden güne azalıyor. ne olursa olsun, genel olarak “yıllık”ta yer alıp almamak (III) Bu sadece bize özgü bir gelişme değil kuşkusuz. (IV) çerçevesinde biçimlenir. (III) Öze ilişkin sorular ve sorunlar Ama okuma kültürünün yeterince gelişmemiş olduğu bir gündeme getirilse bile çoğu zaman yeterince üzerinde toplumda bu ilgisizliğin Batı toplumlarına oranla daha durulmaz. (IV) Kültür Gündemi sayfalarında bu alanda da yoğun bir biçimde yaşandığı, tartışma götürmez. (V) farklı kuşaklardan belirlenen şair ve eleştirmenlere bu Sorun, yazınsal metinlerin seçiminden uygulama yöntem- konuyla ilgili sorular sorularak yıllıkların niteliğini ve işlevini lerine değin uzanıyor. irdelemek gerekir. (V) “Yıllık” hazırlarken izleyeceğiniz dergileri nasıl belirliyorsunuz? Şairleri ve şiirleri seçerken Bu parçadaki numaralanmış cümlelerle ilgili olarak nasıl bir yöntem izliyorsunuz? gibi sorular bu konuda aşağıdakilerden hangisi yanlıştır? aydınlatıcı olacaktır. A) I. cümlede, kişisel bir kanı dile getirilmiştir. Bu parçadaki numaralanmış cümlelerle ilgili olarak aşağıdakilerden hangisi yanlıştır? B) II. cümlede, okumayla medya arasında bir bağlantı ol- duğu belirtilmiştir. A) I. cümlede, istenmeyen bir durumdan söz edilmiştir. C) III. cümlede, söz konusu durumun diğer toplumlarda da B) II. cümlede, tartışmaların içeriğine değinilmiştir. görüldüğünden söz edilmiştir. C) III. cümlede, soruların ve sorunların geçiştirildiği belirtil- D) IV. cümlede, bizim Batı’ya göre daha az okuduğumuza miştir. değinilmiştir. D) IV. cümlede, soruların çözümüne yönelik bir gereklilik- E) V. cümlede, az okuma sorununun çözümüne yönelik ten söz edilmiştir. önerilere yer verilmiştir. E) V. cümlede, somut önerilerde bulunulmuştur. 2. Yeni yazılanlar öncekilerin az çok kılık değiştirmiş bir hali 4. Bu yıl son yapıtını takma bir adla yayımlayan Harry Potter olacaksa niye edebiyat yapılacak ki? yazarı, önceki anlatım yöntemlerini bir kenara iterek ruhla şeytan savaşını geçmiş tarihlere dayandırarak anlatıyor. Aşağıdakilerden hangisi bu cümle ile anlamca çelişir? Bu cümleden söz konusu romanla ilgili olarak aşağıda- A) Eskiyi yepyeni bir tarzda sunabildiğinizde de edebiya- kilerden hangisi kesin olarak çıkarılabilir? tımızın zenginleşmesine katkı sağlarsınız. A) Genç kesime yönelik bir yapıt oluşturulmuştur. B) Edebiyat daha önce oluşturulan yapıtların bir tekrarı olmaktan kurtarılmalı. B) Yeni anlatım tür ve yöntemlerine başvurulmuştur. C) Şair dönüp dolaşıp benzer yapıtlar veriyorsa edebiyat C) Edebiyatta ele alınmamış bir konu işlenmiştir. yapıyor denemez. D) Karakterler daha önce hiç görülmemiş özelliktedir. D) Divan edebiyatındaki şiirleri günümüze uyarlamak, edebiyat sayılmamalı. E) Edebiyatın başyapıtlarından biri olmuştur. E) Bir sanatçının sadece başkalarını değil, kendini de kopya etmemesi gerekir. 7

ÖDEV TESTİ - ÖDEV TESTİ - ÖDEV TESTİ - ÖDEV TESTİ - ÖDEV TESTİ - ÖDEV TESTİ - ÖDEV TESTİ TÜRKÇE Cümle Anlamı -II- 5. Otuz altı yaşında gencecik ölüp gitti Orhan Veli. Beyin ka- 7. Son şiir kitabıyla bizi hayal kırıklığına uğratan şairin bu namasından öldü, hiç beklemiyordu bu ölümü. Daha doğ- kadar güzel bir manzum tiyatro yapıtının olması hatta bu rusu beklemiyorduk. “Bütün Şiirleri” adı altında yayımlandı yapıtıyla öyküleriyle olduğu gibi ödül alması, onun drama- şiirleri. Bu şiirlerle, öncü oluşuyla anılacak. Var idiyse eğer tize etme gücünün büyüklüğünü gösteriyor. yaşamının dramları unutulup gidecek. Bir garip Orhan Veli olarak hülyanızda örülecek yaşamı. Hayatının romanı, bir Bu cümleden aşağıdakilerden hangisi kesinlikle çıkarı- roman hayatı olmadıkça yalnız eseri ve etkisi kalacaktır ge- labilir? riye. O da her sanatçıya nasip olmuyor ya! A) Sanatçı farklı türdeki edebi eserleriyle ödül almıştır. Bu parçada altı çizili cümle ile anlatılmak istenen aşa- ğıdakilerden hangisidir? B) Sanatçı, bugüne kadar istenen seviyede şiir yazmayı başaramamıştır. A) Roman yazarı yaşamını bir şekilde mutlaka yapıtına yansıtır. C) Sanatçının tiyatro türündeki eserleri öykü türündeki eserlerinden daha başarılıdır. B) Pek çok sanatçının yaşamı, bir sanat eserinde rastlanı- labilecek ölçüde sıra dışıdır. D) Sanatçı edebiyatın sadece bir alanında yetkinliğe ula- şabilmiştir. C) Başarılı romanlar, konusunu çoğunlukla yazarlarının yaşamından alır. E) Sanatçı yapıtlarında şiirsel anlatımı ön planda tutmak- tadır. D) Ancak sanatsal bir anlatıya kaynaklık eden yaşamlar unutulup gitmekten kurtulur. E) Yazarlık, yaşamını sanata adamaktır. 6. Çağımızın hızlı yaşayan insanının günlerce sayfalar dolu- 8. I. Fotoğraf sanatçısı ve kuşbilimci Tansu Gürpınar bu ko- su okumaya ne sabrı ne vakti var. Bu yüzden ---- nuda “Şayet fotoğrafçı daldaki kuşu varlığı ile tedirgin edip uçmasına neden oluyorsa o gerçek bir kuşsever Bu sözler aşağıdakilerden hangisiyle sürdürülemez? ve doğa fotoğrafçısı olamaz.“ diyor. A) günlük gazetelerde bile yazıdan çok, bol fotoğraflı ha- II. Özellikle kış aylarında pelikanları bir tek fotoğraf için berler yer alıyor. kovalamak ve uçmaya zorlamak son derece zararlıdır, bu dev cüsseli kuşların her uçuşta yitirdikleri enerji ne- B) beş on sayfadan oluşan kısa öyküler yoğun ilgi görmek- redeyse aldıkları günlük besinin yarısını götürüyor. tedir. Numaralanmış I. cümle ile ilgili aşağıdakilerden han- C) sinema, günümüzün en çok ilgi gören sanatı durumun- gisi söylenebilir? dadır. A) II. cümlede belirtilen durumun gerekçesini açıklamakta- D) tarihi olayları konu edinen eserlere karşı ilgi giderek ar- dır. tıyor. B) II. cümlede belirtilen durumu, tanık göstererek açıkla- E) yayınevleri birkaç ciltten oluşan romanların yayımına maktadır. pek sıcak bakmıyor. C) II. cümlede yer alan açıklamayı karşılaştırmalı ele al- maktadır. D) II. cümlede ortaya konulan durumun koşulunu belirt- mektedir. E) II. cümledeki açıklamayı çürütmek için yeni bir bilgi sun- maktadır. 8

TYT TÜRKÇE Fasikül 5 Numarası KONU ÖZETİ Anlatım Teknikleri Bilgi AÇIKLAMA PARAGRAFTA ANLATIM TEKNİKLERİ Bir konuda, okuyucuyu bilgilendirmek, ona bir şey öğretmek BETİMLEME (Tasvir etme) için yazılan yazılarda kullanılan anlatım tekniğidir. Daha çok, ders kitapları ve ansiklopediler gibi öğretme amaçlı Yazarın, gördüklerini okuyucunun gözünde canlanacak bi- yapıtlarda kullanılır. çimde anlatmasına dayanır. Kişisel düşüncelerden uzak, nesnel bir anlatım vardır. Görme duyusu ağırlıklı olarak kullanılır, öteki duyulardan da İkinci Yeni şiiri, Garip şiirine tepkidir. Başka bir deyişle yararlanılır. anlamdan, gerçekten, yaşamdan kopmanın şiiridir. Bu şairler, Batı’da gerçeküstücülerin şiirde kullandıkları bilin- Varlıkların renk ve şekil özellikleri verildiği için nitelik bildiren çaltını harekete geçirme yönteminden yararlanmışlardır. sözcükler sık kullanılır. Anlamdan kurtulmak, soyutluğu sağlamak için duyulma- dık yeni sözcükler türetme yoluna gitmişlerdir. Söz dizi- Varlıkların dış görünüşleri de iç dünyalarına ait özellikleri de mini değiştirmiş, yeni tamlamalar kurmuşlardır. anlatılabilir. TARTIŞMA Durağanlık söz konusu olduğundan, paragrafı okuyanın gö- zünde bir tablo canlanır. Bir düşüncenin eleştirilip onun karşıtı olan başka bir düşünce- nin savunulması amacıyla yazılan yazılarda kullanılan anlatım Büyükada’da temmuz başlangıcı... Güneşin; toprakları, tekniğidir. yaprakları kavurduğu bir gün... Sıcak hava, yanakları yakı- Yazar, paragrafın başında, karşıt görüşü ortaya koyup onun yor, nefesleri tıkıyor ve elle tutulabilir bir alev topu haline eksik taraflarını belirleyerek o görüşü çürütmeye çalışırken geliyor sanki. Ortalık, gözleri kamaştıracak derecede ay- kendi görüşünün doğruluğunu savunur. dınlık. Karşıdaki çamlar yanık, siyah bir leke gibi duruyor. Bu kadar aydınlığa dayanamıyor insanlar ve gölgelere ka- Kimi eleştirmenler, sanatçıları yaşlarına bakarak değer- çıyorlar. Yer ve gök bir kor halinde için için yanıyor. lendiriyor. Böylece, genç bir sanatçıyı, yapıtlarını doğru dürüst incelemeden, yaşlı bir sanatçının arkasına atıyor. ÖYKÜLEME (Hikâye etme) Halbuki edebiyatta önemli olan yaş değil, olgunluktur. Bu olgunluğu da kimi yazar genç yaşında kazanır, nitelikli Olay anlatımı olarak tanımlanabilir; olay, belirli bir yer ve za- yapıtlar verir; kimi de saçı sakalı ağardığı halde sıradan manda kahramanların hareketiyle ortaya çıkar. yapıtlar vermeye devam eder. Edebiyat tarihi incelenirse bunun binlerce örneği görülecektir. Anlatılmak istenen olay, bir film sahnesi gibi, okura yaşatılır. Anlatımda olaylar, oluş haline uygun bir sırayla verilir. Bir cumartesi günü öğleüzeri kapım çalındı. Yılgınlığı yüzünden okunan bir genç, elime küçük bir paket sıkıştı- rıp: “Şurayı imzalayacaksınız.” dedikten sonra apartman koridorunda kaybolup gitti. Paket bir arkadaşımdan geli- yordu. Hemen açtım, “Gülen Edebiyat”ı göndermişti bana. Hemen okumaya başladım kitabı. Gecenin ilerleyen saat- lerinde yüzümde tebessümlerle kitabı bitirmiştim. 1

KONU ÖZETİ - KONU ÖZETİ - KONU ÖZETİ - KONU ÖZETİ - KONU ÖZETİ - KONU ÖZETİ TÜRKÇE Anlatım Teknikleri DÜŞÜNCEYİ GELİŞTİRME YOLLARI TANIMLAMA Yazar, seçtiği anlatım tekniğini ya da tekniklerini kullanırken, Özelliklerinden yararlanarak bir varlığın ya da kavramın ne ele aldığı konuyla ilgili düşüncelerini desteklemek, anlattıkla- olduğunun ortaya konmasıdır. Kısaca, “Bu nedir?” sorusunun rını inandırıcı kılmak için birtakım yöntemlere başvurur. Bun- cevabı olan cümlelerdir, denebilir. lara “düşünceyi geliştirme yolları” denir. Bunların başlıcaları şunlardır: Eleştiri, yapıtın ve sanatçının değerini ortaya koymaktır. Ama eleştiriyi sadece bunlarla açıklayamayız. Sanat yapıtı KARŞILAŞTIRMA ile alıcısı arasında yorumlayıcı, açıklayıcı bir köprüdür de denebilir eleştiri için. Genel bir söyleyişle, sanatçının malı İki varlık, kavram veya olayın aynı ya da farklı yönlerinin or- olmaktan çıkan sanat yapıtının daha geniş bir çevrede taya konmasıdır. Genellikle “ise, oysa, daha, en” gibi ifadelere toplumsal anlatımıdır eleştiri. yer verilir. ÖRNEKLENDİRME Eleştiri, tek tek sanat yapıtlarıyla uğraşır. Onları çözüm- lemeye, onların gerçek değerine yakın bir biçimde anla- İleri sürülen bir düşüncenin daha iyi anlaşılması için örnekler şılmalarını sağlamaya çalışır. Sanat tarihi ise, zaman ve verilebilir. Böylece düşüncenin okurun zihninde somutlaştırıl- mekânda yer almış olan sanatsal olguları tek tek değerlen- ması, okur tarafından daha iyi ve daha net anlaşılması sağlan- dirip tarihsel bir mantığa göre ele alır. Bu nedenle ikisinin mış olur. amaçları ve çalışma yöntemleri farklıdır. Sanatçı halktan uzaklaştı mı kalıcı olmayı unutmalıdır; TANIK GÖSTERME çünkü halk, kendi içinden çıkan sanatçılara sahip çıkmış- tır hep. Nasrettin Hoca’yı düşünün, bir halk adamı olma- Yazarın, ileri sürdüğü bir düşünceyi desteklemek, inandırıcı saydı Hoca, bugüne kalır mıydı? Sözleri deyim ve atasözü kılmak için, o düşünceyle ilgili, yetkin kişilerin görüşlerine yer haline getirilir miydi? Ya Karagöz’le Hacivat? Halkın vermesidir. Kişilerin görüşleri olduğu gibi alınıp tırnak içinde içinden çıktıkları ve halktan biri oldukları için bugün hâlâ verilebildiği gibi, yazarın kendi ifadeleriyle de aktarılabilir. yaşamıyorlar mı? Şiirde fikirler değil, duygular ön plandadır. Yahya Kemal KİŞİLEŞTİRME ve Ahmet Haşim, fikre çok önem vermemişlerdir. Tanpı- nar’ın eserlerinde de fikir, arka planda esrarlı bir kainat İnsana özgü niteliklerin, insan dışındaki varlıklara aktarılma-sı- gibi derinleşir. Valery de aynı düşünceyi savunur: “Sanat dır. eserinde fikir, meyvenin içindeki besleyici gıda gibi erimiş olmalıdır.” der. Tanpınar’ın şiirleri, hikâyeleri, romanları bu Gecenin karanlığında orman yolunda ilerliyoruz. İçimizde prensibe tamamıyla uygundur. Okuyucu, onları okurken bir ürperti... Ağaçlar sanki birbirlerine bir şeyler fısıldı- bir masal alemine girmiş gibi büyülenir. yorlar bizim hakkımızda. Bir baykuş şüpheci gözlerle süzüyor bizi. Bir taraftan çalılar arasından çıtırtılar geliyor, BENZETME bir taraftan belki binlerce böcek koro oluşturmuş, cırtlak sesleriyle şarkı söylüyor. Dolunay elinden geldiğince ay- Anlatılanları okurun kafasında daha somut hale getirmek için, dınlatmaya çalışıyor ortalığı, ama yetmiyor. Karanlıkta ya- iki varlık, kavram, olay ya da durumdan birinin herhangi bir ilgi rasalar, bizi daha da korkutmak için üzerimize pike yapıp ile ötekine benzetilerek anlatılmasıdır. Benzetme, daha çok duruyor. “gibi, sanki, andırıyor, tıpkı” gibi sözler kullanılarak yapılır. Kıpır kıpır dalgalarıyla sabırsızlandığını anlatmaya çalışan Gökyüzünde çığlıklar atarak bir sağa bir sola uçan mar- deniz, sahile inecek insanların yolunu gözlüyordu. tılar, sanki annelerini kaybedip de ağlayan küçük birer çocuktu. Sapsarı ovada yılan gibi kıvrılarak ilerleyen ırmağın iki yanı geniş bir şerit halinde yemyeşil ağaçlarla kaplıydı. 2

KAZANIM TESTİ - KAZANIM TESTİ - KAZANIM TESTİ - KAZANIM TESTİ - KAZANIM TESTİ TÜRKÇE Anlatım Teknikleri 1. Aşağıdakilerden hangisi birinci kişili anlatıma örnek ola- 4. Mektup, her milletin edebiyatında önemli bir yere sahip maz? olan edebi bir türdür. “Mektup” diye bir tür olması, geçmişin perdelerinin aralanmasını, kişilere ve olaylara ait bilgileri- A) Gün batımına kadar her gün bir başıma kütüphanede mizin olmasını sağlıyor. Mektup, bir anlamda tarihi bir bel- oturuyor, kitap okuyordum. gedir. Voltaire’nin on sekiz bin mektubu olması, Goethe’nin Stein’e bin beş yüzü aşkın mektup göndermesi, Mevlana, B) Hancı bu manzarayı görünce öfkeyle dişlerini sıktı, “Bak Gazali gibi düşünürlerin mektupları, mektubun önemini gös- hele şu insan müsveddelerine.” dedi. termesi bakımından dikkat çekicidir. C) Onu tanıdıkça öngörüsüne, terbiyesine, kıvrak zekasına Bu parçanın anlatımında aşağıdakilerin hangisi yoktur? hayranlık beslemeye başladım. A) Örneklemeler B) Tanık gösterme D) İçten içe, ulağın getirdiği mektubun beni ilgilendirdiğini seziyor, bir an önce mektubu alıp açmak istiyordum. C) Nesnel veriler D) Tanımlama E) Bu sefer rüyamda, yerleri Acem halılarıyla kaplı, bana E) Neden - sonuç ilişkisi son derece aşina gelen bir odada kitap okuyordum. 2. I. Mizahi anlatım – Amaç eğlendirirken düşündürmektir. 5. Paul Valery, “Yepyeni bir söz söylerken ona da eskiden kalmış gibi izlenim vermeliyiz.” der. Ben de zaten onun II. Öyküleyici anlatım – Olay, kişi, yer, zaman ögeleri var- için hoşlanmam Paul Valery’den. Ne demekmiş hep eskiye dır. benzemek, eskiliğe özenmek. Yenilik her zaman eskiden iyidir, bana sorarsanız. Yeniyi isterim ben, canlı olduklarını, III. Betimleyici anlatım – Ayırt edici nitelikler verilir. benim yaşadığım günlerin ürünü olduklarını söyleyen şey- leri isterim. IV. Söyleşmeye bağlı anlatım – Diyalog, monolog yardı- mıyla söz tekrarları yapılır. Bu parçanın anlatımında aşağıdakilerden hangisine başvurulmuştur? V. Fantastik anlatım – Duyguların yiğitçe bir havada sunul- masıdır. A) Tartışma B) Açıklama C) Karşılaştırma Anlatım türleriyle ilgili yukarıda numaralanmış bilgiler- D) Betimleme E) Öyküleme den hangisinin açıklaması yanlıştır? A) I B) II C) III D) IV E) V 3. Sanatçılar baş kaldıran insanlardır. Ancak hemen belirte- 6. Bilmeceler, her yaşa uygun eğlence ve hoş vakit geçirme yim: Baş kaldıran sözcüğünü ihtilalcilik ya da isyan etmek aracı olarak söylenegelmiştir. Söyleyeni belli olmayan ürün- anlamında kullanmıyorum. Sanatçılar genellikle kendi iç lerdir. Dili kullanma becerisine dayalı bir çeşit “zihin jim- dünyaları ve hülyalarına dalmış yumuşak huylu insanlardır. nastiği” diyebileceğimiz bilmeceler, bir zekâ ve yaratıcılık Ama bu, onları baskıcı bir toplum için korkulu kılar. Çünkü örneğidir. “Çarşıdan aldım bir tane, eve geldim bin tane.”, sanatçılar, insanoğlunun süregelen kafa tutma gücünün “Suya düşer ıslanmaz, yere düşer paslanmaz.” bilmeceleri- taşıyıcılarıdır. Gündelik, duygusuz, alışılageldik olandan mizden ikisidir. hiçbir zaman hazzetmeyerek yeni yeni dünyalara doğru atılırlar. Bu parçanın anlatımında aşağıdakilerden hangisine başvurulmuştur? Bu parçanın anlatımıyla ilgili olarak aşağıdakilerden hangisi söylenemez? A) Açıklama – tartışma A) İkilemeye yer verilmiştir. B) Öyküleme – tanık gösterme B) İçsel betimlemeden yararlanılmıştır. C) Betimleme – örneklendirme C) Kişileştirmeye başvurulmuştur. D) Tartışma – karşılaştırma D) Tanımlama yapılmıştır. E) Açıklama – örneklendirme E) Mecazlı sözlerden yararlanılmıştır. 3

KAZANIM TESTİ - KAZANIM TESTİ - KAZANIM TESTİ - KAZANIM TESTİ - KAZANIM TESTİ TÜRKÇE Anlatım Teknikleri 7. Ayna bir süs malzemesidir. Güzeller, aynaya bakarak kendi 10. Üsküdar’da bir otobüs durağında bekliyorum. İnsanlar su güzelliklerinin farkına varır. Aynanın, karşısındakini gös- gibi oradan oraya akıyor. Bir an yolun karşı tarafındaki tak- terme ve yansıtma özelliği, gerçekte aslı olmayan bir şeyin sinin üzerine konmaya çalışan bir martı görüyorum. Onca bir hayal misali ortaya çıkmasıdır. Sevgilinin yüz aynası, kalabalığa aldırış etmeden konuyor üstüne. Ferahlıyorum. aydınlık passız, lekesiz ve parlaktır. Buna karşın aynanın iki Merak ediyorum. Onca yer varken neden taksinin üstü... yüzü vardır. Bir yüzü görmek istediklerimizi gösterir, diğeri Derken bir adam gözüme çarpıyor. Şeyh Devati Vakfı’na görmek istemediklerimizi ki bu tarafı karadır. giden yolun başında toplanan kedilere ciğer atıyor. Martı karnını doyurmak için onca kedinin arasına gelmiş meğer. Bu parçanın anlatımı ilgili olarak aşağıdakilerden han- Ekmek aslanın ağzında deyiminde anlatılan durum işte bu gisi söylenemez? olmalı diyorum. Kedinin ağzından ciğer kapma işi ne zor- muş meğer. A) Tanımlama yapılmıştır. Bu parçanın anlatımı için aşağıdakilerden hangisi söy- B) Karşılaştırmaya yer verilmiştir. lenemez? A) Amaç - sonuç cümlesine başvurulmuştur. C) Kişisel duygulara yer verilmiştir. B) Birincil kişili anlatıma yer verilmiştir. C) Olaylar oluş sırasına göre verilmiştir. D) Öyküleyici anlatım ağır basmaktadır. D) Eksiltili cümle kullanılmıştır. E) Açıklayıcı anlatım tekniğine başvurulmuştur. E) Söz öbeklerinden yararlanılmıştır. 11. Bu yazımı edebiyat üzerine hazırladım. Bütün sorunlarımızı 8. Argo, kanundan kaçanların dili. Uydurma dil ise tarihten ka- hallettik bir tek edebiyat mı kaldı, diyenleri duyar gibiyim. çanların. Argo, korkunun ördüğü duvardır; uydurma dil ise Halbuki edebiyat, birçok sorunun çözümünde anahtar rol bilinçsizliğin. Biri günahları gizleyen örtü, öteki irfanı boğan oynamıştır. Düşünün, Arap kavimleri bir şiir yüzünden sa- kement. Argo, yaralı bir vicdanın sesi. Uydurma dil, hafı- vaşıp başka bir şiirle barışırmış. Evet şimdi şiirle savaş zasını kaybeden bir neslin. Argo, her ülkenin; uydurma dil, olur mu diyeceksiniz, cevabınızı vereyim, şiirle savaş tabi ülkesizlerin dilidir. olmaz ama insanları ortak duygular etrafında birleştirerek düşmanlıklar yerine ruh dostluğu kurabilirsiniz. Bu parçada aşağıdaki anlatım tekniklerinden hangisi ağır basmaktadır? Bu parçanın anlatımıyla ilgili olarak aşağıdakilerden hangisi söylenemez? A) Karşılaştırma B) Öyküleme A) Konuşma havası içinde yazılmıştır. B) Sorulu cevaplı bir anlatıma yer verilmiştir. C) Betimleme D) Tartışma C) Örneklendirmeden yararlanılmıştır. D) Karşıt kavramlara yer verilmiştir. E) Açıklama E) Gözlemci bir anlatıma yer verilmiştir. 9. Batı’da bir silahtır sözcük; bizde bir ses, yani bir nota. Ba- tı’da insan, ezeli bir kavga içindedir: Bireyin bireyle, bire- yin toplumla ve tabiatla kavgası... Sözcükler, ideolojilerin emrinde birer dinamit... Rahip, toprak kölelerini sözcüklerle zincirler. Toprak köleleri şatoyu sözcüklerle devirir. Go- ethe, “Ya örs olacaksın ya çekiç!” demiyor mu? Bu parçanın anlatımı ile ilgili olarak aşağıdakilerden hangisi söylenemez? A) Betimleyici bir anlatım ağır basmaktadır. B) Örneklemeye başvurulmuştur. C) Benzetme yapılmıştır. D) Karşılaştırmaya yer verilmiştir. E) Tanık göstermeye yer verilmiştir. 4

PERFORMANS TESTİ - PERFORMANS TESTİ - PERFORMANS TESTİ - PERFORMANS TESTİ TÜRKÇE Anlatım Teknikleri 1. Büyük bir bahçe... Ortasında köşk tarzında yapılmış 3. Kadınlar arası toplantılarda -düğün, sünnet, nişan, kına- bembeyaz bir ev... Sağ köşesinde her vakit oturduğumuz herkes toplantı yapılacağını, birbirine duyurur. Darbuka beyaz perdeli bir oda... Sabahları annem beni bir bebek sesini duyan şenlik olduğunu anlar. Şenliğe katılır. Evlenme gibi pencerenin kenarına oturtur, dersimi tekrar ettirir, toplantılarına çağrıya, bu yörede “yol verme” adı verilir. sütümü ılık içirirdi. Bu pencereden görünen avlunun öbür Çağıran kişiye “okucu” çağırma işine “oku verme” adı tarafındaki toprak renkli büyük binanın camsız, kapısız verilir. Okucu ev ev dolaşarak toplantıya çağırır. Çağrılan bir penceresi vardı. Bu siyah delik beni çok korkuturdu. kişilere baş örtüsü, çorap, mendil, havlu, yazma, gömlek Çocukluğum böyle devam etti, birkaç yıl sonra yandı o gibi şeyler verilir. evimiz, ilkokula başka bir yerde devam ettim. Bu parçanın anlatımında aşağıdakilerden hangisine yer Bu parça ile ilgili olarak aşağıdakilerden hangisi söyle- verilmemiştir? nemez? A) Yöresel sözcüklere A) Kurallı cümlelere yer verilmiştir. B) Tanımlayıcı ifadelere B) Farklı duyulardan yararlanılmıştır. C) Sayıp dökmeye C) Eksiltili cümleler kullanılmıştır. D) Açıklayıcı anlatıma D) Betimleyici ögelerden yararlanılmıştır. E) Emredici anlatıma E) Benzetmeden ve karşılaştırmadan yararlanılmıştır. 2. Uzaktan kar yağmış bir yer zannedersiniz Pamukkale’yi. 4. Bir zamanlar, ayrıldığımda dünya başıma yıkılır sandığım Travertenlere çıkmaya ilk başta korkarsınız kayıp düşerim annem, geçen yaz gittiğimde sözü bir yerlerden dolaştı- diye. Bu korkunuzun yersiz olduğunu bembeyaz tırtırlı rıp ayrılığa, hasretliğe getirdi. O cahil ama arif ve gönül yapısıyla ayaklarınız buluştuğunda, yavaş yavaş yürüme- zengini kadın, bütün filozofları ve şairleri kıskandıracak ye başladığınızda anlarsınız. Gece ışıklandırması ise ayrı dokunaklı bir söz söyledi: “Birbirimizi görmeden yaşlanı- bir görsel şölen olur; turuncular, sarılar, yeşiller, mavilerle yoruz oğlum.” Çarpıldım, sarsıldım, bütün varlığım silindi sizi şaşırtır. Dünyada bir eşi daha olmayan bu yeri her yıl bir anda. Kurşun gibi saplandı içime. Boğazıma bir şey yaklaşık iki milyon insanın niye görmeye geldiğini o zaman düğümlendi, yutkunamadım. O da ben de biliriz ki, bunları anlarsınız. konuşmaya yüreğimiz dayanmaz. Yalnızca susar ve için için ağlarız. Fakat bu seferki başkaydı. Bu parçanın anlatımıyla ilgili olarak aşağıdakilerden hangisi söylenemez? Bu parçanın anlatımında aşağıdakilerden hangisi yok- tur? A) Birinci kişili bir anlatım kullanılmıştır. A) Yineleme B) Çoğullaştırmaya yer verilmiştir. B) Farklı duyulardan yararlanma C) Sayısal veriden yararlanılmıştır. C) Benzetme D) Farklı cümle türleri kullanılmıştır. D) Abartmaya başvurma E) Pekiştirme ve ikilemeye yer verilmiştir. E) Deyimden yararlanma 5

PERFORMANS TESTİ - PERFORMANS TESTİ - PERFORMANS TESTİ - PERFORMANS TESTİ TÜRKÇE Anlatım Teknikleri 5. Teknolojide atılan her yeni adım bir öncekinin üzerine 7. Yalının bahçe tarafındaki çalışma odalarından birine yer- basacak zannedilir hep tedirgin bakanlarca; oysa genel- leşmiş durumdayız. Çilek tarlaları artık kalmasa da, kat kat de teknoloji garanticidir, önüne basar sadece. Usturuplu bahçeler erguvan ve ıhlamur ağaçlarıyla hâlâ yemyeşil. adımlarını kahramanca atıyormuş gibi görünmesine aldan- Âşık Veysel, Ruhi Su, Sabahattin Eyuboğlu’nun yarım mayalım. Televizyon bulunduğunda fena halde kaygılanıp asır öncesinden makara teyplere alınmış ses kayıtları, kıyametimsi senaryolara prim vererek radyonun ölüm fer- yüzlerce fotoğraf, belge bir bir elimizden geçiyor. Jak manının imzalandığını iddia edenler çoktu. Bugün biliniyor İhmalyan’ın resimleri, çağrıştırdığı dönemle hep hüzün- ki böyle bir şey olmadı, kılıcı kınında durmuyor belki ama lendirse de anımsattığı insancıllığı içimizi ısıtıyor. Bedri televizyon radyoyu öldürmedi. Radyo elbette ‘radyo çağı’ Rahmi Eyüboğlu’nun bir resminin altından yıllar önce- denilen, sonradan zevkle romantize edilebilen çağdaki içe sindeki ziyaretlerimde duvarda asılı gördüğüm yağlıboya işleyen etkisine sahip değil şimdi. tablolar çıkıyor. Bu parçanın anlatımıyla ilgili olarak aşağıdakilerden Bu parçanın anlatımıyla ilgili olarak aşağıdakilerden hangisi yanlıştır? hangisi söylenemez? A) Mecazlı söyleyişe yer verilmiştir. A) Deyimlerden yararlanılmıştır. B) Farklı cümle türleri kullanılmıştır. B) Abartmaya başvurulmuştur. C) Yanlış olduğu düşünülen bir kanı dile getirilmiştir. C) İkilemeye yer verilmiştir. D) Tasarı bildiren ifadelere yer verilmiştir. D) Kişisel düşünceye yer verilmiştir. E) Kişileştirmelerden yararlanılmıştır. E) Pekiştirmeli sözcük kullanılmıştır. 6. Üç yıl önce Finlandiya’dan vapurla Leningrad’a gider- 8. Önceleri Camgöz Sokağı’nda oturuyordu Behçet Necatigil. ken güvertede yaşlı bir İngiliz kadınla tanışmıştım, o da O sokak bende hep kasım çiçeklerinin duvar gerilerindeki Leningrad’a gidiyordu. Kadın Fransızca biliyordu, bu saye- karmaşık, dolanık güneşli yığınlarıyla canlanır. İçe dönük, de biraz sohbet ettik. Dediğine göre, Kirov Tiyatrosu’nda unutulmuş, kayıp bir yer sanki. Daha doğrusu münzevi bale izlemek için savaş yıllarını saymazsak her sene bir sokak. Önce kasımpatı kokusu, sonra incir ağaçlarının Leningrad’a gitmekteymiş. Bale sanatının sunduğu henüz gölgelediği aydınlığı kırık evlerin pencerelerinden sızan ev tüketilmemiş imkânlar hakkında ilk kez o zaman derin kokuları... Belki kararmış bir tavada kızaran patatesler... düşüncelere dalmıştım. Belki bir kadının bakır sahanda kavurup sarı madenden el değirmeninde çektiği çekirdek kahvenin kokusu yahut Bu parçanın anlatımıyla ilgili olarak aşağıdakilerden sandıklarda boğulmuş, havalandırılan çeyizlerden dağılan hangisi söylenemez? lavanta... A) Niteleyici sözcüklere yer verilmiştir. Bu parçanın anlatımıyla ilgili olarak aşağıdakilerden hangisi yanlıştır? B) Öyküleyici anlatımdan yararlanılmıştır. A) Farklı duyulardan yararlanılmıştır. C) Sorulu cevaplı bir üslup kullanılmıştır. B) Kişileştirmeye başvurulmuştur. D) Amaç bildiren bir yargıya yer verilmiştir. C) Sade ve açık bir dille oluşturulmuştur. E) Zaman bildiren ifadeler öne çıkarılmıştır. D) Varlıklar ayırt edici özellikleriyle verilmiştir. E) Tartışmacı bir havayla oluşturulmuştur. 6

ÖDEV TESTİ - ÖDEV TESTİ - ÖDEV TESTİ - ÖDEV TESTİ - ÖDEV TESTİ - ÖDEV TESTİ - ÖDEV TESTİ TÜRKÇE Anlatım Teknikleri 1. Yaratım sürecinde aşk, umutsuzluk, yalnızlık, can sıkıntı- 3. Cumhuriyet Dönemi’nde tiyarto ayrı bir önem kazanır. sı, bilgi verme kaygısı gibi etkenlerin yanında ölümün de Darülbedayi yeniden düzenlenir. Ramazan ayı tiyatro ayı önemli bir etken olduğunu söyleyebiliriz. Bir ruh hali olan olmaktan çıkar, tiyatro mevsimi kış aylarına döner. Şehir acıyı hafifletme kaygısı olarak bireyin yine kendi içindeki tiyatrosu bünyesinde çocuk tiyatroları başlar. Halk evleri acıyla giriştiği mücadele onu ayakta kalmaya zorlar. Bir temsil kolları düzenler. 1936’da Devlet Konservatuvarı ku- bakıma, okunan şiirlerin, romanların, öykülerin birçoğu rulur. Devlet tiyatroları, Şehir tiyatroları ve özel tiyatroların acının dile gelmiş biçimi olarak karşımıza çıkar. Şükrü sayısı artar. Tiyatro klasikleri tercüme edilir, tiyatro yazarla- Erbaş bu konuda, “Neşe içerisinde, keyifle, göbek atarak rına değer verildiğinden telif eserler çoğalır. Oyunlar kadın şiir yazıldığını hiç duymadım. Aklım almıyor öyle bir şeyi. ve erkek seyircilerin ortak olarak izledikleri salonlarda oyna- Neşe bir insanlık halidir, karamsarlık gibi, hüzün gibi. Ama nır. Türk toplumu 1923’ten sonra bütün edebiyat türleri ile bakınız bir itiraz gerekiyor her şeyden önce; neşede diğer Anadolu ve Türk halkına yönelir. Bu bakımdan ilk yıllarda duygularda olan bir itiraz bulunmaz. Neşede bir uyum var- ilgi gören müzikli oyunlar, dejenere vodviller, adaptasyonlar dır.” demektedir. tenkit edilmeye başlanır. Bu parçanın anlatımında aşağıdakilerden hangisi yok- Bu parçanın anlatımı ile ilgili olarak aşağıda verilenler- tur? den hangisi yanlıştır? A) Farklı cümle türleri kullanılmıştır. A) Açıklayıcı anlatım biçiminden yararlanılmıştır. B) Nesnel yargılarla oluşturulmuştur. B) Bir yargı gerekçesiyle birlikte verilmiştir. C) Sayıp dökmelere yer verilmiştir. C) Bilgiler kronolojik sıraya dikkat edilerek verilmiştir. D) Tanık göstermeye başvurulmuştur. D) Dilin göndergesel işlevinden yararlanılmıştır. E) Karşılaştırmalardan yararlanılmıştır. E) Hakim bakış açısından yararlanılmıştır. 2. Kıyıköy, Karadeniz’e akan Kazandere ve Pabuçdere’nin 4. Geceli gündüzlü, bayramlı seyranlı tam yirmi iki yıldır sürü- kucakladığı dimdik tepenin üstünde kurulmuş. Eski adı yor evliliğimiz. Birçok engeli aşarak kendimize ve insanlığa “Midye” olan bu köyde, bir zamanlar Rumlar yaşıyor- kattığımız, katacağımızı umduğumuz zengin deneyimler muş. Karadeniz’e tepeden bakan bu şirin balıkçı köyüne, kazanarak ve olgunlukların doruklarındaki gerçek billur- surların arasındaki asırlık bir kapıdan giriliyor. Daracık laşmaları tadarak güçlendi birlikteliğimiz. Kavgalı gürültülü sokakların iki yanına eski yorgun ahşap evler sıralanmış. çıkarların ötesinde içtenlikli, art niyetsiz bir birliktelikti bu. Yıkılmaya yüz tutmuş bu yaşlı evlerde hala yaşayanlar var. Kim bilir kaç kuşaktan beri bu evlerde oturuyorlar? İnsan Bu parçanın anlatımında aşağıdakilerden hangisine yer bu sokaklarda dolaşırken geçmişe doğru yolculuk yaptığını verilmemiştir? sanıyor. Köyün bitimindeki kahvede oturup, Karadeniz’in lacivert sonsuzluğuna bakmak bambaşka bir keyif veriyor A) Karşıtlıklara insana. B) Devrik cümlelere Bu parçanın anlatımıyla ilgili olarak aşağıdakilerden hangisi söylenemez? C) İmgeli söyleyişe A) Niteleyici sözcükler kullanılmıştır. D) İkilemelere B) Benzetmeden yararlanılmıştır. E) Koşul bildiren ifadelere C) İzlenimlere yer verilmiştir. D) Kişileştirmeye başvurulmuştur. E) Pekiştirilmiş sözcük kullanılmıştır. 7

ÖDEV TESTİ - ÖDEV TESTİ - ÖDEV TESTİ - ÖDEV TESTİ - ÖDEV TESTİ - ÖDEV TESTİ - ÖDEV TESTİ TÜRKÇE Anlatım Teknikleri 5. Romancılar için eleştirmenlerin, çok büyük bir ihtiyaç olduk- 7. Klasikler, sahibi toplum olan metinlerdir, başka bir deyişle larına inanmıyorum. Dolayısıyla Havel’in “Edebiyat eseri sahipsizdirler. Bu nedenle denetlenmesi olanaksızdır. yazılır ama onu günyüzüne çıkaranlar eleştirmenlerdir.” Evet, yanlış duymadınız, bu olanaksız. Şu anda 30’un sözüne de itibar etmiyorum. Soralım: Eleştirmenler Tols- üzerinde yayınevi bu klasikleri set olarak yayımlamaktadır toy’un mu, Dostoyevski’nin mi, Kafka’nın mı, Joyce’un mu ve binden fazla yayınevinin yayın yelpazesinde de klasik- umrundaydı? Savaş ve Barış’ın, Huzur’un, Tutunamayan- ler vardır. Toplam olarak iki bin beş yüz-üç bin civarında lar’ın doğuşunda eleştirmenlerin payı ne kadardır? Bence kitaptan söz edilmektedir. Bu kitapları şu aşamadan sonra roman eleştirmenlere rağmen gelişmiştir. kimse denetleyemez. Bu parçanın anlatımıyla ilgili aşağıdakilerden hangisi Bu parçanın anlatımıyla ilgili olarak aşağıdakilerden söylenemez? hangisi yanlıştır? A) Alıntı yapılmıştır. A) Kesinlik belirten yargılara yer verilmiştir. B) Betimlemeye yer verilmiştir. B) Tahmini ifadelere yer verilmiştir. C) Tartışma tekniği kullanılmıştır. C) Neden-sonuç ilişkisi vardır. D) Sözde soru cümlelerine yer verilmiştir. D) Öyküleyici anlatım kullanılmıştır. E) Örneklendirmeye başvurulmuştur. E) Sayısal verilerden yararlanılmıştır. 6. Dün gece aralık ayının bütün sert ve hışımlı poyrazı, gece- 8. Monet’in izlenimciliğe adını veren eseri İzlenim: Gündo- nin koynunda ağaçları sallaya sallaya yağmurlarla dövdü. ğumu La Havre Limanı’ndaki bir gündoğumunu betimler. Turuncu sokak lambasının aydınlattığı ve olduğundan bam- 1872 tarihli resim, akademik sanatın o güne dek devam başka şekillere soktuğu yağmur kamçıları, kar sesini çağırır ettirdiği çizgiden çok uzakta, tarihi, dini ya da mitolojik bir gibi böğürdü, inledi. Yaramaz bir çocuk gibi şehrin kulağını içeriğe sahip olmayan, ressamın sadece o an gördüğü ger- çekti, yakasından sürükledi. Gece boyunca pencereye çar- çekliğin kendisinde bıraktığı izlenimi resmettiği bir eserdir. pan iri, soğuk ve sert sağanak her şeyi kendi hükmü altına Salon sergisine kabul edilmeyen bu resimle Monet, sanatın aldı. geleneksel yapı taşlarını tersyüz etmiş ve sanat tarihinde bir devrim yaratmıştır. Bu parçanın anlatımında aşağıdakilerden hangisine yer verilmemiştir? Bu parçada aşağıdaki anlatım tekniklerinden hangisi ağır basmaktadır? A) Kişileştirmeye A) Betimleme B) Karşılaştırma B) Sanatlı söyleyişe C)Tartışma D) Açıklama C) Benzetmeye E) Tanık gösterme D) Yinelemeye E) Aşamalı duruma 8

TYT TÜRKÇE Fasikül 6 Numarası KONU ÖZETİ Paragrafta Yapı Bilgi PARAGRAFA CÜMLE YERLEŞTİRME GİRİŞ CÜMLESİ Paragrafta, bu bölümdeki cümleler, çeşitli yollarla, kendilerin- Paragrafın ilk cümlesidir. Dolayısıyla, kendisinden önce başka den önceki ve sonraki cümlelere anlamca bağlanmıştır. Bu tarz cümleleri gerektirecek sözleri (çünkü, oysa, bunun gibi, böylece, sorularda, anlamca birbirine bağlı gelişme cümlelerinden biri bu durum...) içermez. Sonraki cümlelere anlam ve yapıca bağ- alınıp seçeneklere yerleştirilir. Cevap olan bu seçenek bulunup lanmalıdır. parçadaki boşluğa yerleştirildiğinde, kendinden önceki ve son- Aşağıdaki parçaların başına gelebilecek cümleleri yazınız. raki sözlerle ya da cümlelerle anlamca bağlantı kurulur. Böylece ----. Bunun bilincinde olan okuyucu; sanatçıdan, anlatmak istedik- paragrafta bir bütünlük sağlanmış olur. lerini en az sözcükle anlatmasını bekler. Sanatçının konuyu uzun uzun anlatması yapıtın kolay anlaşılmasını sağlamaz. Aksine ya- Aşağıdaki parçada boş bırakılan yere gelebilecek cümleyi zarın bu tutumu, okuyucunun anlamasını geciktirir ve güçleştirir. yazınız. Bu yüzden yazar, sözcükleri kul-lanırken dikkatli olmalı; anlatm (Yapıtlarda gereksiz sözcüklere yer verildikçe, iletilmek iste- Türk romanında insan, bir bütün olarak değil, herhangi bir yö- nenler gölgelenir) nüyle vardır. Örneğin, ya iyidir ya kötü; ya bilgedir ya cahil. Oysa, ----. Batılı romancılar bunun farkına vardıkları içindir ki SONUÇ CÜMLESİ romanlarında insanın bütün yönlerini başarılı biçimde yansıt- Paragrafın son cümlesidir. Genellikle, anlatılan konuyu bir sonuca mışlardır. Böyle olunca da bütün insanlığa seslenebilmişlerdir. bağlayan “özetle, kısaca, öyleyse, oysa, çünkü, bu nedenle” gibi sözler içerir. Dil ve düşünce yönüyle önceki cümlelere bağlıdır. (insan, tek yönlü bir varlık değildir) Aşağıdaki parçanın sonuna gelebilecek cümleyi yazınız. PARAGRAFIN AKIŞINI BOZAN CÜMLE Ünlü sanatçının öykülerini ilk okuduğumda çok sıkılmış, anlaşıl- maz bulmuş ve kendi kendime, şimdi bunlar da öykü mü yani, Dil ve anlam bakımından birbirine bağlı cümlelerden oluşan demiştim. 1980’li yılların sonuydu. O günlerde Borges’in Ölüm paragrafta bu cümlelerin arasına ilgisiz bir cümlenin girmesiyle ve Pusula’sını okumuş, onun öyküleri hakkında da aynı şeyleri paragraf, anlam bütünlüğünü kaybeder. Araya giren bu cümle, söylemiştim. Sonraki yıllarda her iki yazarı yeniden okudum ve paragrafta işlenen konunun farklı bir yönüyle ilgilidir. Dolayı- ikisine de hayranlık duydum. Artık ben, bir sanat yapıtının niteliği sıyla bu cümle, o konuyla ilgili başka bir paragrafta bulunmalı- ile ilgili bir şey söyleyeceksem onları bir kez daha gözden geçir- dır. Cümle, paragraftan çıkarıldığında, ondan önceki ve sonraki mem gerektiğine inanıyorum. Demek ki ----. cümleler birbirine dil ve anlam olarak bağlanıp bir bü-tün halinde (bir yapıt hakkında, ilk okuyuştaki izlenimlere göre kesin yar- paragrafı oluşturmalıdır. gılara varmaktan kaçınılmalıdır) Aşağıdaki parçada düşüncenin akışını bozan cümleyi bu- lunuz. (I) Cicero, bu eserinde yaşlılık sorunları hakkındaki düşüncele- rini dört bölümde dile getiriyor. (II) “Yaşlıların yapacağı işler yok mudur?” diye başlıyor sözüne. (III) Ona göre yaşlılar, gençlerin yaptığı işleri yapamazlar, bedensel güçleri yetmez. (IV) “Ama...” der Cicero: “Yaşlılar, fiziksel olmayan daha büyük işler yapabi- lirler.” (V) Hatta yaşlıların çoğu bakıma da muhtaçtırlar. (VI) Çünkü büyük işler çeviklikle değil, bilgi ve düşünce gücüyle ya- pılır. Akışı bozan cümle: .......... 1

KONU ÖZETİ - KONU ÖZETİ - KONU ÖZETİ - KONU ÖZETİ - KONU ÖZETİ - KONU ÖZETİ TÜRKÇE Paragrafta Yapı PARÇAYI İKİ PARAGRAFA AYIRMA PARAGRAFIN HANGİ SORUNUN CEVABI OLDUĞUNU BULMA Bir yazıda, ele alınan konuyla ilgili birbirinden bağımsız değişik yönlere geçildikçe yeni bir paragrafa başlanır. Dolayısıyla, her Bu tip sorularda, paragrafta ne anlatıldığını iyi kavramak gere- paragraf, kendi başına ayrı bir konuyu ele alır. Bu tip sorularda, kir çünkü paragrafta anlatılan, seçeneklerdeki sorulardan birinin iki paragraf tek pararaf haline getirilmiştir. İkinci paragrafın nu- cevabıdır. Paragrafta ne anlatıldığı belirlendikten sonra, dil ve maralanmış cümlelerin hangisiyle başlayacağı sorulduğu için, anlam yönüyle paragrafla uyum içinde olan soru cümlesi ko- parçayı iki paragrafa bölecek olan cümle, gelişme bölümünde layca bulunabilir. Soru cümlesini belirlerken, bu cümlenin özel- aranmalıdır. likle paragrafın ilk cümleleriyle dil ve düşünce yönünden uyum içinde olmasına dikkat edilmelidir. Aşağıdaki parçalar iki paragrafa bölünmek istense, ikinci paragrafın hangi cümlelerle başlayacağını bulunuz. Aşağıdaki parçaların hangi soruların cevabı olduğunu ya- zınız. (I) Editörler, kendilerine gelen kitapları, danışabilecekleri kişilere gösterirler. (II) Onların söylediklerinden hareketle gelen kitabı Hayır, değil. Çünkü en eski toplumlara gittiğimiz zaman bile yayımlayıp yayımlamamaya karar verirler. (III) Az da olsa bazı bakıyoruz, onların da daha yazının olmadığı dönemlerden beri editörler, hangi kitabı yayımlayacaklarına, kimseye danışma- süregelen edebiyatları, birtakım şiirleri, destanları var. Demek dan karar verirler. (IV) Yayınevi editörlerinin işi sadece ken- ki bu bir gereksinim ve herkeste az çok var. Bu gereksinimi, dilerine gelen kitapları değerlendirmek, yayına hazırlamak toplumun çok az bir kesimi benim gibi, yazarak karşılarken; ki- olmamalıdır. (V) Onlar yazın dünyasındaki kötü gelişmeler kar- mileri de mi benim gibi, arada sırada bir roman, bir şiir okuyarak şısında edebiyatın hakkını da savunmalıdırlar. (VI) Çünkü arka- giderir. sında bir yayınevi desteği olmayan yazarlar, bunu tek başına yapma gücünü bulamazlar. Soru: Edebiyata sadece toplumun belli bir kesimi mi ihti- yaç duyar? İkinci paragrafın başlayacağı cümle: .......... (I) Yüzyıllar boyunca denizciler yıldızlara bakarak buldular yol- Öncelikle anlattıklarının başka öykücüleri hatırlatmaması gere- larını. (II) Yıldızların konumları kadar yaydıkları küçücük ışıkları kir bize. Dile getirdikleri olaylarda yalnız kendilerince ortaya da önemliydi. (III) Ancak zamanla denizcilerin yol göstericileri, çıkarılan ilişkiler ağı olmalı. Birbiriyle ilgisiz görünen ögelere denizi karadan aydınlatan deniz fenerleri oldu. (IV) Kaynaklara yeni bir yorum, yeni bir anlam katmalı. Bütün bunları yaparken göre Türkiye’de modern anlamda deniz fenerlerinin kurul- kendine özgü, çarpıcı bir anlatımla da süslemeli yazdıklarını. ması, İstanbul Boğazı girişinde meydana gelen bir deniz Klişeleşmiş cümlelere, bazı yazarların sıkça başvurdukları kazasından sonraya rastlar. (V) 1755 yılında Mısır’a ticaret atasözlerine yer vermemeli yazılarında. eşyası götürmekte olan bir kalyon, geceleyin Kumkapı’da ka- raya oturur. (VI) Dönemin hükümdarı da bunu duyar duymaz, Soru: İyi bir öykücü hangi niteliklere sahip olmalıdır? Ahırkapı’daki ilk feneri yaptırır. İkinci paragrafın başlayacağı cümle: .......... 2

KAZANIM TESTİ - KAZANIM TESTİ - KAZANIM TESTİ - KAZANIM TESTİ - KAZANIM TESTİ TÜRKÇE Paragrafta Yapı 1. (I) Türk romanında son dönemlerde yazılan romanların 4. (I) Bazen küçücük bir kibrit alevi, büyük bir orman yangınına bir ortak özelliği de geçmiş zaman anlatımı. (II) Bu geçmiş neden olabilir. (II) Muhteşem bir anıtın yıkılması, bir temel zamanın “bellek” kurgusunun yön verdiği metinlerin sıkça taşının çekilip alınmasıyla başlar. (III) Dilde de böyle. (IV) görünmesi, değişen dünyanın postmodern getirisinden Bazen bir virüs, dağ gibi bir adamı devirebilir. (V) Konuşma kaynaklanıyor. (III) Belleğin yeniden kurgulanması, sadece ve yazı dilimizden bir kelimenin atılması, unutturulması, postmodern yazarları değil, modernistleri de kendine çek- bazen birçok deyimi ve atasözünü artık anlaşılmaz hale ge- miştir. (IV) Tanınmış bir Fransız sanatçının dediği gibi geç- tirir. miş, postmodernistlerde nostaljik bir çağrışım değil, parodik bir yenilemedir. (V) Bu yenileme Ömer Ayhan’ın ilk romanı Bu parçadaki anlam bütünlüğünü sağlayabilmek için Öldüren Şehir’de de belirgindir. aşağıdaki değişikliklerden hangisi yapılmalıdır? Bu parçada numaralanmış yerlerden hangisine “Ancak A) I. cümle ile V. cümle yer değiştirmeli. modernistlerin belleği yeniden inşa edişi ile postmodern kurmaca arasında çok önemli bir fark vardır.” cümlesi ge- B) III. cümle I.’den sonra gelmeli. tirilirse anlam bütünlüğü sağlanmış olur? C) IV. cümle V.den sonra gelmeli. A) I B) II C) III D) IV E) V D) III. cümle IV.den sonra gelmeli. E) II. cümle IV.den sonra gelmeli. 2. (I) Şiirin hayalini konuşmak, o şiirin dünyasına girmek de- 5. (I) Bazıları şiiri “Bir dilin musikisi” diye tarif eder. (II) Şiire mektir. (II) Her şiir sanatçısının kendine göre küçük ya da bir sözcük mimarisi olarak bakanlar da var. (III) Mesela şiir büyük bir dünyası vardır. (III) Her bir şiir metninde kurgu- musikisi ise, dilimizin musikisini bize en iyi duyuran şairle- lanmış bir hayalden rahatlıkla söz edebiliriz. (IV) Çünkü bu rimizden biri de Yahya Kemal’dir. (IV) İstanbul sevgisi, bir- hayaliyle şiir ya bir dünya kurar ya da kurulmuş bir dünyanın çok şairin şiirinde beyaz papatyalar gibi açılıyor. (V) Şiir bir tercümanlığını yapar. (V) Başka bir şekilde söyleyecek olur- kelimeler mimarisi ise Yahya Kemal, kelimeleri büyük bir sak o dünyanın mevsimlerinde ve iklimlerinde gezinir durur. titizlikle seçen şairlerin başında gelir. (VI) Yahya Kemal ke- (VI) Fakat gerçekte böyle bir şey yoktur ve bu durum tama- limelerle adeta bir saray kuruyor. men hayalidir. Bu parçada numaralanmış cümlelerden hangisi anlatı- Bu parçada anlatımın akışını bozan cümle aşağıdakiler- mın akışını bozmaktadır? den hangisidir? A) II B) III C) IV D) V E) VI A) II B) III C) IV D) V E) VI 3. (I) İçe dönük bir kişiliğe sahip bulunanlar, yabancı bir çev- 6. (I) Günlük yaşamımızın her alanına girmiş çeviri. (II) Öy- reye girdikleri zaman orayı yadırgar. (II) Orası aslında iyi bir lesine girmiş ki artık telefonlarda “Sizi tekrar arayacağım.” yer de olsa onları tedirgin eder. (III) Çevresi ile olan bu uyuş- yerine “Size tekrar döneceğim” ifadeleri kullanılıyor. (III) mazlık, insanlarda yalnızlık hissini de doğurur. (IV) Gurbet Günlük konuşma dilimiz bile çeviri olmuş. (IV) Çevirinin en teması şiirimizde çok işlenmiş bir konudur. (V) Birçokları, bu büyük güçlüklerinden biri, sözcükler diziniyle oluşturulan duygularını dış aleme yansıtır. (VI) Bu bakımdan hayatında kavramları en doğru biçimde algılayarak anlatılmak istenen ilk defa yabancı bir dünyayla karşılaşan şairin, gurbet duy- nesneyi, duyguyu ve bilgiyi ana dilde yeniden yaratmaktır. gusunu hissetmesi doğaldır. (V) Çünkü her gün yediğimiz ekmeğin bile, belli bir zaman- dan sonra ya biçimi değişir ya katkı maddeleri değişir ya Bu parçadaki numaralanmış cümlelerden hangisi anla- da pişirime teknikleri. (VI) Çeviren bir kişi olarak çevirmek tımın akışını bozmaktadır? istediğimiz tek bir sözcüğü dile getiren kavramı biz ne kadar anlıyoruz ki karşı dilden tam anlamıyla çevirebilelim? A) II B) III C) IV D) V E) VI Bu parça iki paragrafa ayrılmak istense ikinci paragraf numaralanmış cümlelerden hangisiyle başlar? A) II B) III C) IV D) V E) VI 3

KAZANIM TESTİ - KAZANIM TESTİ - KAZANIM TESTİ - KAZANIM TESTİ - KAZANIM TESTİ TÜRKÇE Paragrafta Yapı 7. ---- Çünkü sakinlik ruhumu kanatlandırıyor. Kendimi sessiz- 9. Filiz Aygündüz, bugün gazeteci olarak tanınan, özellikle liğin kucağına attım mı öyle güzel sözcükler zincirlerinden kültür sanat alanında editör ve yayın yönetmeni kimliğiyle kurtulup geliyor ki dilime anlatamam. Bilerek yapıyorum bilinen bir isimdir. Bu roman, onu önce yazar, sonra öğret- bunu. Sessizliğe çekilmesem biliyorum, gelmez o sözcükler men kimliğiyle de tanımamıza yardımcı oluyor. Aygündüz, bu özgürlük meydanına. yaşadığı bir olayı, deneyimleri ve kişisel gözlemlerini roman türünün olanaklarını kullanarak aktarmış ve bunda da ba- Bu parçanın başına aşağıdakilerden hangisinin getiril- şarılı olmuş. Yazılanları .onun deneyimlerini ve gözlemleri mesi en uygundur? olduğunu bildiğimizden de olabilir. zaman zaman bir anı kitabı okuyor gibi hissediyoruz. Anlatım akışındaki bu oto- A) Dingin bir ortamda şiir yazmak, en büyük zevkimdir. biyografik ögeler, yer yer onun gazeteci tarafından gelen keskin gözlem ve tasvirlerin arkasında kalıyor. Ama bu bir B) Ben öyle her ortamda şiir yazabilecek bir şair değilim. gazeteci kitabı değil, yazarın çok yönlü kişiliğinin harman- landığı, ---- C) Sözcüklerin suskunluğunun tadına hep varmak istemişim- dir. Bu parçanın sonuna düşüncenin akışına göre aşağıda- kilerden hangisinin getirilmesi en uygundur? D) Ruhun derinliklerinde saklanıp sessizce bekleyen söz- cükler beni çok heyecanlandırmıştır. A) çatışmaları, kararsızlıkları, gelgitleri yaşatmayı düşünme- diği bir ürün. E) Kapalı ifadelere şiirlerimde pek yer vermem. B) kimsenin bilmediği yönünün, belli edilmeden ortaya ko- nulduğu silik bir kitap. C) iletişimsizliği, sözde kalmış kardeşlik kavramını, diyalog yoluyla klişelerden temizlediği bir yapıt. D) yüzeysel yorumları, kutulara hapsolmuş görüşleri so- kaktaki hayatla örtüştüremediği bir roman. E) zaman zaman bir yanının daha ağır bastığı, kurgusal bazı öğelerle de zenginleşen bir roman. 8. Aşağıdaki cümlelerden hangisi bir paragrafın giriş 10. Öykü okumayanımız hemen hemen yok gibidir. Hele okudu- cümlesi olamaz? ğumuz öykü bizden bir şeyleri yansıtıyorsa onu unutmamız neredeyse olanaksızdır. ---- Onun öykülerinden muhakkak A) Türk şiirinin ve Türk musikisinin bir gurbet macerası ol- biri, okuduğumuz ve unutamadığımız öykülerdendir. Ede- duğunu bilirdim fakat bunun hayatımızın bu tarafına sıkı biyatımızda başka öykücüler de var ama o, öykücülüğü bir sıkıya bağlı olduğunu bilmezdim. meslek olarak gören bir sanatçı olma özelliği taşımaktadır. B) Şiir, öykü, roman, deneme ve edebiyat tarihi alanlarında Bu parçada boş bırakılan yere aşağıdakilerden hangisi- yapıtlar vermiş çok yönlü bir yazardır. nin getirilmesi en uygundur? C) Sanatçı, ilk şiirleriyle birlikte eleştirmenlerin ve genel A) Ömer Seyfettin böyle öyküleriyle tanınan bir sanatçımız- olarak şiir okurlarının ilgisini çekmiş, İkinci Yeni akımı- dır. nın en çok tartışılan şairi olmuştur. B) İşte böyle öyküleri olan bir sanatçımız ne yazık ki ede- D) Yazar, bütün yazılarında gerçeküstü ögelere yer vermiş, biyatımızda yok. kimi zaman klasik şiir geleneğine göndermeler yapmış- tır. C) İlk Namaz ve Kaşağı beni derinden sarsan iki güzel öy- küsüdür. E) Edebiyata çeşitli dergilerde şiirler yayımlayarak başla- mış; sonra psikoloji, eğitim, folklor konularında araştır- D) Yazar, bazı öyküleriyle de modern tarz öykünün ilk ör- malara yönelmiş ve çeviriler yapmıştır. neklerini oluşturmuştur. E) Romanlarıyla ruh dünyamızda fırtınalar estiren sanatçı- nın öykülerinde nedense aynı etkiyi göremiyoruz. 4

PERFORMANS TESTİ - PERFORMANS TESTİ - PERFORMANS TESTİ - PERFORMANS TESTİ TÜRKÇE Paragrafta Yapı 1. (I) Daha yolun başında kitap çıkarıp, kendinizi “kanıtlama”- 3. (I) Bir sanat eserinde; sanatçı, eser, okur ve bu üçlünün nız büyük bir olasılıkla hayalden öteye geçemeyebilir. (II) içinde bulunduğu bir dış dünya yani toplum dört önemli un- Ama önce kalburüstü dergilerde şiirleriniz çıkarsa, ki “ka- sur olarak rol oynar. (II) Sanatçı, eser ve okur birbirleriyle nıtlama” budur, çıkaracağınız kitap, kitaplığımıza mutlaka kesişen kümeler gibidir. (III) Öte yandan toplum ise bunları zenginlik katar. (III) Her sanatçının hayalinde edebiyat der- kapsayan bir evrensel küme olur adeta. (IV) Sanatı bir yan- gilerinde bir köşe sahibi olmak vardır. (IV) Çıkan bu şiirle- sıtma olarak görme yüzyıllar boyu devam etmiştir. (V) Bu rinize yapılan eleştirilere de kulak vermeyi ihmal etmeyin. görüşe inanan sanatçı ve eleştirmenlerin sık sık kullandığı (V) Unutmayın şiirleriniz usta gözler denetiminden geçe bir “ayna benzetmesi” vardır. (VI) Bu ayna bazen sanatçıyı geçe olgunlaşır. (VI) Hem sizin edebi kaliteniz yükselir hem bazen toplumu yansıtmıştır. edebiyatımız bir şair kazanmış olur. Bu parça iki paragrafa ayrılmak istenirse ikinci paragraf Bu parçadaki numaralanmış cümlelerden hangisi hangi cümleyle başlar? düşüncenin akışını bozmaktadır? A) II B) III C) IV D) V E) VI A) II B) III C) IV D) V E) VI 2. ---- Marifet bu. Mesela bir havuzdadır, elinde de küçük bir 4. ---- İlkin şair, sonra romancı, denemeci, akademisyen, araş- oyuncak gemi. Oynar onunla. Yalnız onu görür. Etrafında tırmacı Tanpınar ve tabii bir de sınıfta, kürsüde öğrencilere ne var ne yok hepsinden soyutlar kendini. Gemi büyür, ders veren bir hoca olarak Tanpınar… Şair, romancı, dene- havuz büyür, evren genişler. Büyüyen gözdür aslında ve meci ve akademisyen Tanpınar’ı eserlerinden tanıyorduk, öylesine büyür ki küçük oyuncak gemi birdenbire koca hatta Günlükler’inden onun yaşamına, karakterine, çeşitli transatlantiğe dönüşür ve yetişkinlerin biraz serinlemek için konulardaki düşüncelerine ilişkin özel bilgilere de vâkıf daldığı o biçimsiz havuz uçsuz bucaksız bir deryaya. Öykü olduk ama fakültedeki Tanpınar nasıldı; derslerinde nasıl yazarken gözümüz keşke bir çocuk gözüne dönüşüverse bir pedagojik yöntem izlerdi, neler anlatırdı, öğrencileriyle hep. Yetişkinlerin sakınımlı, tedirgin, hesapçı gözü uzak münasebeti, sınıftaki davranışları… Bunları diğer yönleri olsa bizden. Safi göz olsak. kadar bilmiyorduk, hâlâ da tam anlamıyla biliyor sayılmayız. Bu parçanın başına, düşüncenin akışına göre aşağıda- Bu parçanın başına, düşüncenin akışına göre aşağıda- kilerden hangisi getirilmelidir? kilerden hangisi getirilmelidir? A) Her çocuğun hayal dünyası aynı zenginlikte değildir. A) Tanpınar’ın şair ve sanatkâr yapısının akademik çalış- malarına da yansıdığını biliyoruz. B) Çocuklar dünyaya oyun gözlüğüyle bakarlar. B) Edebiyat dünyasına şiirle giren Tanpınar, diğer türlerde C) Çocuklar küçücük şeylerle büyük dünyalar kurar. şairaneliği hiçbir zaman bırakmamıştır. D) Çocukken tek başına oyun kuran çocukların girişimci C) Eserleri ve mesleği göz önüne alındığında karşımıza kişilikleri gelişir. birkaç tane Tanpınar çıkıyor. E) Sanatçıların dünyaya bir çocuk gözüyle bakma şansı D) Tanpınar, her sanatçının kendisinde bir şeyler bulabi- yoktur. leceği renkli sanatçılardan biridir. E) Tanpınar’ın sanat hayatı düz, kronolojik bir çizgide iler- lemeyen sıra dışı bir sanatçıdır. 5

PERFORMANS TESTİ - PERFORMANS TESTİ - PERFORMANS TESTİ - PERFORMANS TESTİ TÜRKÇE Paragrafta Yapı 5. (I) Terimsel anlamıyla eleştiri, gelişmiş tür değildir yazı- 7. O, aydın biri olmanın gereğini hiçbir zaman unutmamalıdır. nımızda. (II) Kuramlar, akımlar, kavramlar, yapıt ve Bunu bazen romandaki bir karakterin davranış veya sözle- yazarlar üzerine yapılan çalışmalar oldukça sınırlıdır. (III) riyle bazen de öyküdeki bir olayla yapar. Gazete sahasına Günümüzden gerilere gidildikçe daha da artar bu sınırlılık. inerek köşe yazılarında da boy göstererek bu görevini yap- (IV) Sözgelimi divan edebiyatımız, yazınsal etkinlikleri mayı sürdürebilir. değerlendirmeye yönelik her türlü çabaya kapatmıştır kapılarını. (V) Yazılanların, söylenenlerin algılanmasını Aşağıdakilerden hangisi bu parçanın başına da sonuna sağlayacak, düşünce üretici yazılara hiç rastlanmaz. da getirildiğinde anlam akışında bir bozukluk oluşmaz? Bu parçada numaralanmış yerlerin hangisine “Bu A) Sanatçılar da zaman zaman bireyselliğe düşebilir. dönemde eleştiri kavramı dilin çevriminde yok gibidir.” cümlesi getirilirse parçanın dil ve anlatım bütünlüğü B) Sanatçı toplumu yönlendirebildiği gibi toplum da bir sa- bozulmaz? natçıyı yönlendirebilir. A) I B) II C) III D) IV E) V C) Bazı sanatçılar topluma karşı görevlerini yaparken ba- zıları bunu önemsemez. D) Sanatçı toplumdaki yol göstericilik rolünü asla terk et- memelidir. E) Sanatçı asıl sanatçılık görevini yapmadığı zaman top- lum da onun fikirlerini dikkate almaz. 6. Kuşkusuz her insan biraz şair doğmuştur. Hele şiir gelene- 8. Kalemini ustalıkla kullanmasını bilen yazar için iyi konu, ğinin köklü olduğu toplumlarda bu sav daha da geçerlidir kötü konu yoktur. Çünkü bir öyküyü, bir romanı ilginç kılan, ama kimi insanlar yalnızca şiir yazmaya çalışırken diğerleri yazarın anlatımı, başka bir deyişle ----. İşlenen olay, ne bir o kadar da hatta belki de daha çok şiir üzerine düşünür. denli güçlü, etkili, önemli olursa olsun, başarısız, kötü bir ----. Şiiri böylesine bir zorunluluğun sonucu olarak yaşa- yazarın elinde ziyan olur gider. yanlar onun başarılı bir ifade olabilmesi için genel-geçer bir değere ulaşmasının, bu değerle ilgi içinde olmasının Bu parçada boş bırakılan yere aşağıdakilerden hangisi kaçınılmaz olduğunu sezinler. getirilemez? Yukarıdaki parçada boş bırakılan yere düşün­cenin akı- A) dili kullanma becerisidir şına göre aşağıdakilerden han­gisi getirilebilir? B) ilginç konulara yer vermesidir A) Bu şekilde düşünenlerin şiir yazması, diğerlerine göre zordur C) sözcükleri seçme ve kullanma biçimidir B) Çünkü şiir şairin hayal dünyasının imgelerle ifade edil- D) nasıl anlattığıdır mesidir E) dili nasıl işlediğidir C) Günümüzde değer verilen şiirler, bir düşüncenin ürünü olanlardır D) Çünkü şiir onlar için bir zorunluluk, kanayan bir yaradır E) Şiirin sanat değeri taşıması, yüksek düşüncelerin ürünü olmasına bağlıdır 6

ÖDEV TESTİ - ÖDEV TESTİ - ÖDEV TESTİ - ÖDEV TESTİ - ÖDEV TESTİ - ÖDEV TESTİ - ÖDEV TESTİ TÜRKÇE Paragrafta Yapı 1. (I) Kimi zaman, yazdıklarımın incir çekirdeğini doldurmaya- 3. (I) Kendi öz dilinin gücüne inanmama, onun insan düşün- cak şeyler olduğunu düşünüyorum. (II) Küçük ve önemsiz cesini bütün yönleriyle karşılayacak güçte olmadığını konulardan söz açıyormuşum, onlar üzerinde mürekkep düşünme yabancılaşmadır bir tür. (II) Bundan da öte ken- tüketiyormuşum gibi geliyor bana. (III) Bu zannım doğruysa dini hor ve hakir görmenin belirtisidir. (III) Çünkü uluslar sizi de boşuna oyalıyorum demektir. (IV) Belki daha önemli arasında nasıl bir üstünlük düşünülemezse, diller arasında ve büyük konulara, derin sorunlara kafa yoracağınız yerde, da böyle bir üstünlükten söz edilemez. (IV) Gelgelelim benim yazılarımı okuyarak vakit kaybediyorsunuz. (V) yanlış koşullandırmanın sonucu olarak böyle bir ayrım Ayrıntılarda gezinirken asıl yoğunlaşmanız gereken olayla- yapanlar var. (V) Nitekim yıllar yılı Türkçenin bir bilim dili rı ve durumları da kaçırıyor yahut ihmal ediyor olabilirsiniz. olamayacağı düşüncesine inanılmıştır. (VI) Bu sizin zamanınızdan çalmak demektir, böyle bir şey yapmak istemem. (VII) Yapacağınız daha iyi bir iş yoksa Bu parçada numaralanmış yerlerin hangisine “Dilleri benim yazılarımı okuyun derim. ileri geri, yoksul zengin diye nitelendirmeler de bu ayrımın ürünüdür.” cümlesi getirilirse parça­nın dil ve anlatım Bu parçadaki numaralanmış cümlelerden hangisini çı- bütünlüğü bozulmaz? kardığımızda parçanın anlamında eksilme ve anlatımın akışında bir bozulma olmaz? A) I B) II C) III D) IV E) V A) II B) III C) IV D) V E) VI 2. I. Yazı için, insanın ruhunun ve kişiliğinin aynası derler. 4. I. Net bir cevabı olmadığını bilmemize rağmen sıkça so- rulan bir sorudur. II. İyi kötü, kör topal, elle yazıyorduk ki bilgisayar gelip bizi esiri edince, bağımız büsbütün koptu yazıyla. II. Çok okuyanlar ise başkalarının deneyimleriyle daha kısa zamanda daha fazla ve çeşitli bilgi ile donanabile- III. Bizim neslin ruhu gibi yazısı da kargacık burgacıktı. ceklerini düşünürler. IV. Belki imzadan imzaya çıkıyor, belki de bir iki satırlık no- III. Çok gezen mi bilir yoksa çok okuyan mı? tçuklar için açılıyor kapağı. IV. Çok gezenler bir şeyi iyi öğrenmenin yolunun görmek ve V. Dolmakalemse ancak tutkunlarının cebinde, bir akse- yaşamaktan ileri geldiğini savunurlar. suar gibi dolaşıyor artık. V. Aslında ikisinin de gerekli olduğu kesindir ancak ne- VI. Çakıyla açılan kurşunkalemler geçen yüzyılda kaldı dense okuyarak öğrenmek daha zahmetli bir uğraş gibi çoktan. görünür. Yukarıda verilen cümlelerden anlamlı bir paragraf oluş- Yu­kar­ ı­dak­ i cüm­lel­er­den bir par­ ag­raf oluş­tur­ ul­mak ist­e­ turulduğunda hangisi baştan dördüncü cümle olur? nirs­ e sı­ra­lam­ a na­sıl olm­ a­lıd­ ır? A) II B) III C) IV D) V E) VI A) I – III – IV – V – II B) III – I – IV – II – V C) I – II – III – V – IV D) IV – III – V – II – I E) III – IV – I – V – II 7

ÖDEV TESTİ - ÖDEV TESTİ - ÖDEV TESTİ - ÖDEV TESTİ - ÖDEV TESTİ - ÖDEV TESTİ - ÖDEV TESTİ TÜRKÇE Paragrafta Yapı 5. (I) Yalın bir tanımla okuma, bir sayfayla iletişime girme 7. I. Bir yalanın seline kapılmış gidiyoruz. etkinliğidir. (II) Anlam yitimine uğratmadan söylenenleri alımlama işidir. (III) Okura bağlıdır çünkü metni alımlaya- II. Vebalı bir kelimenin ardına saklanıp içimizin bütün çü- cak çabayı göstermek zorundadır okur. (IV) Öte yandan rümüşlüğüyle, yürekten değil, dil ucuyla, yalancıktan, yazara bağlı bir olgudur çünkü söylemek istediklerini yılışıkça, çalışılmış bir ustalıkla söyleyiveriyoruz. iletebilecek dilsel bir düzenleme yapacaktır yazar. (V) Sözcükleri seçerken, tümceleri kurup örüntülerken öte III. Hiçbirimiz, bir dostun hatırını yıkacak kadar lebâleb uçtaki okuru unutmayacaktır. dolu, sıkı, sıkışık değiliz. IV. Ah ne kadar yoğunum bir bilsen! Hem de çok... Bu parçadaki numaralanmış cümlelerin hangi­sinden V. Başımızı kaşıyacak vaktimiz var, bir selam vermeye, sonra “Bu etkinliğin gerçekleşmesi hem yazara hem de bir gece yarısı bir telefonda bir dize okumaya, birbiri- okura bağlıdır.” cümlesi geti­rilebilir? mizin elini sımsıkı tutmaya, gözlerinin ta içine bakmaya vaktimiz var. A) I  B) II C) III D) IV E) V Yukarıdaki cümlelerin anlamlı bir bütün oluşturması için hangilerinin yer değiştirmesi gerekir? A) I ile II B) II ile III C) III ile IV D) III ile V E) IV ile V 6. ----. Bu düşünceyle şiirimde biçemle, özneyle oynarım; 8. Fazıl Hüsnü Dağlarca’yı hatırlıyorum. Şiirini okumak iste- deneyler yapmayı da severim. Bu hal dışarıdan kararsızlık yen genç bir şaire itiraz etmiş, “kâğıdı ver” demişti, “sesin gibi de algılanabilir. Sonra üzerinde çalışmayı bitirdiğim güzelse kandırırsın beni.” Haklıydı. Bir de eğer sıcakkanlı şiiri dinlenmeye bırakırım çünkü bu çalışma sırasında biriyseniz yine etkilersiniz karşınızdakini, en azından sizi yorulur ve kendine gelmesi zaman alır. Kendini bulduğuna kırmamak adına söyleyeceklerini tam söyleyemez. Cemal inandığım zaman da yayımlayarak şiiri öldürürüm. Yeni bir Süreya için “Herkese mavi boncuk dağıtıyor.” derlerdi. şiir deneyebilmek için var olanı öldürmek gerekir bence. Karşılaştığı her yaştan pek çok şair, şiiri hakkında görüş Yoksa elimizdeki şiir, kendine benzer şiirler doğurur; eğer istiyordu ve o durup dururken kimseyi kırmak istemiyordu. doğurgan bir şiir ise tabii. Ancak ----. Bu parçanın başına düşüncenin akışına göre aşağıda- Bu parçanın sonuna düşüncenin akışına göre aşağıda- kilerden hangisinin getirilmesi uygun olur? kilerden hangisi getirilmelidir? A) Ben şiirimin geleceğe kalabilmesine çok önem veririm A) iyi şairlerin yetişebilmesi gerçekçi eleştirilerle mümkün- dür B) Şiirlerimde ele aldığım konunun okur üzerinde etki uyandırmasını isterim B) genç şairler yetişkin şairlerin öğütlerini kulak ardı ediyor C) Bence şiir, diğer türlere göre daha çok emek isteyen bir C) her şairin kendi yolunu bulması sağlanmalıdır tür D) şiir, üzerinde emek verilerek geliştirilebilecek bir türdür D) Az ama öz şiir yazmaya çalışırım E) genç şairlerin şiir yazma konusunda yüreklendirilmesi E) Benim için şiirin özünde değişim vardır gerekir 8

TYT TÜRKÇE Fasikül 7 Numarası KONU ÖZETİ Paragrafta Ana Düşünce Bilgi 2. Şiirle ilgili çok farklı görüşler var. Kimilerine göre şiir, yaşa- nanların bir sonucudur. Tek bir mısra yazmak için farklı şehirleri, ANA DÜŞÜNCE insanları görmüş olmak, hayvanları tanımak, kuşların nasıl uç- tuğunu bilmek ve sabahları çiçeklerin açılırken nasıl titrediğini Paragrafta ana düşünce, yazarın okucuya vermek istediği me- görmek gerekir. Bazılarına göre de ilham perisinin kanatlarına sajdır. binenler, şiir sarayının zirvelerinde uçar. Ortaya çıkan harika ürünler karşısında şiirden anlayanlar kendilerinden geçer. As- Ana düşünce, paragrafa sorulan “Yazarın vermek istediği mesaj lına bakarsanız şiir, ne sadece bir ilham işidir ne de sadece nedir, yazar bunları niçin anlatıyor?” sorularının cevabıdır. yaşanıp görülenlerin yansımasıdır. Ana düşünce paragrafın bütününü kapsayıcı olmalıdır. (Şiirin kesin olarak belirlenmiş kabul edilen bir tanımı yok- tur.) Ana düşünce, paragrafın içinde -başta, sonda, ortada- bir cümle halinde bulunabileceği gibi, paragrafın bütününden de yorumla 3. Bizde eleştirinin olmadığını ileri sürenler, görünüşte haklıdır. çıkarılabilir. Ancak, iyi eleştirmenlerimizin olmadığı düşüncesine katılmıyo- rum. Çünkü bugün eleştiri, gazetelerin kitap eklerinde, dergi- Paragrafta “kısaca, böylece, demek ki, o halde, bana göre, ka- lerde kendine yer bulamadığı için edebiyat dünyasında etkili nımca, önemli olan...” gibi ifadeler okuru, ana düşünceye gö- olmuyor. Bu durum, eleştirmenlerin, eleştiri yazıları yazmaya türür. girişirken kalemlerine sansür koymalarına ya da kalemlerini el- lerine almamalarına neden oluyor. Ana düşünceyi, yazarın konuyu ele alış ya da konuya yaklaşma biçimi olarak da tanımlayabiliriz. (Uygun sanat ortamının olmamasının, eleştirmenlerin ses- lerini duyurmasını engellediği) Konu birkaç sözcükle ifade edilebilirken ana düşünce genellikle cümle halinde bulunur. 4. Ülkemizdeki dergilerin kimileri bir görüşün, bir düşüncenin ifa- desi için; kimileri arınma, derinleşme ile merkez dergilerine baş- Aşağıdaki parçaların ana düşüncelerini bulunuz. kaldırma, alternatif, muhalif ses olmak için; kimileri birkaç yazarı takdim için; kimileri de bir kuşağın kaçınılmaz isyanı olarak 1. Kimi zaman sanat dünyasına üstün yetenekli şairler gelir, çıkar. Bazen de büyük holdinglerin edebiyat, yayın dünyasında ağırlıklarını koyar; arkasından kendi anlayışlarını herkese da- yer almak arzusu nedeniyle dergiler yayınlanır. Yaşananlar, yatmaya başlarlar. Onlardan önce yazılmış şiirler; eskimiş, günü dergilerin çıkış nedenleriyle ömürleri ve etkileri arasında ciddi geçmiş, çöpe atılası şeylerdir. Birileri, geleneği sürdürmeyi ya bir paralelliğin olduğunu göstermiştir. Bu nedenle bir derginin da kendi değişik yolunda ilerlemeyi yeğlerse: “Bugün şiir öyle çıkış nedeni önemlidir. Çıkış nedenleri ne kadar temelliyse ka- yazılmıyor.” der. Oysa şiir herhangi bir anlayışa sahip olmayan lıcılığı ve ömürleri de o kadar uzun olmuş, çıkış nedenleri ne bir yazınsal türdür. kadar temelsiz ise etkileri ve ömürleri de o kadar kısa olmuştur. (Şairlerin, şiirlerini nasıl yazacağı konusunda yönlendirme- (Sağlam bir varoluş amacından beslenen dergilerin kalıcı nin yanlış olduğu) ve etkili olabileceği) 1

KONU ÖZETİ - KONU ÖZETİ - KONU ÖZETİ - KONU ÖZETİ - KONU ÖZETİ - KONU ÖZETİ TÜRKÇE Paragrafta Ana Düşünce 5. Sanki tüm yazarlar, ilk kitaptan son kitaba kadar, aynı kitabı, 8. Sanatçıların kendi eserlerine ilişkin açıklamaları; onların aynı duyarlıkları, aynı sorunları yazmış gibidir. Biçimler değişir, yazın tecrübeleri, sanat-edebiyat tarihçileri, eleştirmenler ve edebiyat anlayışları değişir ama yine de her şey ilk kitap et- kuramcılar için her zaman önem verilen iyi bir yol gösterici ol- rafında döner. Bu nedenle, ilk kitaplar o yazarın daha sonraki muştur. Onların sadece yazdıkları eserler değil, yazınsal türlere, yazı serüveninin ana damarlarını gösteren en önemli kitap olma edebiyata değin düşünceleri de hep önemsenmiş; eleştirmenler, özelliğini taşır. Jorge Luis Borges bu durumu şöyle açıklar: “Bu- incelemeciler, kuramcılar için ufuk açıcı belgeler olarak değer- güne kadar elli, altmış kitap yazdım ama kitapların hepsinin, lendirilmiştir. yayımladığım ilk kitabın, 1923’te yayımlanan Fervor de Buenos adlı kitabın içinde olduklarını görüyorum. O kitabı hâlâ tekrar (Bir sanatçının eserleriyle ilgili yaklaşımları her zaman ede- tekrar okuyorum. biyat tarihinin vazgeçilmez kaynakları olmuştur.) (Yazarlar neredeyse tüm yazı serüvenleri boyunca ilk ki- taplarının peşinden gider.) 9. Liderlik özelliğine sahip olan insanların genellikle kahverengi 6. Bir yazarın yaş durumu edebiyatın tartışmalı alanlarından bi- göz rengine sahip olduğu belirtilmiştir. Bunun yanı sıra, kahve- ridir. Yazarın hangi dönemde daha üretken olduğu; yaşın, üre- rengi veya siyah göz rengine sahip olan insanların odaklanma tilen eserin niteliğini, kalitesini belirleyip belirlemediği pek çok konusunda oldukça başarılı oldukları tespit edilmiştir. Odak- tartışmaya konu olmuştur. Ortaya çıkan örneklere bakılırsa yaş, lanma gerektiren her işte başarılı oldukları da bunun yanında eser ve yazarlık tutumu hakkında bir genellemede bulunmak o artı bir bilgi olarak verilmiştir. Mavi gözlü insanlar genellikle kadar da kolay değil. Çünkü her yargının bu kez de tam tersi özgür ruhludurlar ve gelişime, yeniliğe, modern bir yaşam tar- bir örnek edebiyat dünyasında bulunabilmektedir. Örneğin şiir zına daha açıktırlar. Manevi duyguları oldukça yüksek olduğu genç işi, roman daha birikim gerektiren olgunluk/yaşlılık işi den- için bu yönleri iyi ya da kötü olarak kullanır ve asla orta dere- diğinde karşınıza bunun tersi örnekler çıkarılabilmektedir. Şiir cede bir duyguya sahip olmazlar. Bunların yanı sıra ağrı, has- gençlikte yazılır dendiğinde bunun tam tersi olarak İlhan Berk, talık ve rahatsızlıklara karşı oldukça dayanıklı oldukları tespit Fazıl Hüsnü, Melih Cevdet isimleri sayılmaktadır. Mozart’ın otuz edilmiştir. beş yaşında, Ömer Seyfettin’in otuz altı yaşında öldüğü düşünü- lünce insan otuzlarda yapılacak her şeyi yapabiliyor yargısına (Göz renklerinin, insanın karakterindeki belirgin özellikleri varılabilir. Ama Tolstoy’un, başta Anna Karanina olmak üzere yansıttığı) başyapıtlarını ellili yaşlarda yazdığını düşününce o vakit de bir başka gerçekle karşılaşırız. (Yaşla yapıt arasında bir ilişki kurmanın bizi yanıltabileceği) 7. Sanatın ana kaynağı olan “dram”, Habil ve Kabil’den bu 10. Ara Güler “20’li yaşlarımın başında klasik kitapları okumuş- yana insanlığın en temel hakikatlerinden biridir. Hiç şüphesiz tum.” diyor. Ben Ara Güler’in iyi fotoğrafçı olmasını, klasikleri erken çatışma, insanın erdem ve zaaflarının karşılaşmasından doğar, okumasına bağlarım. Karşınızda olan şeyleri eğer klasik okumuş- eser ise bu olguya uygun biçimsel yapının inşasından... Bir öykü sanız anlayabilirsiniz. Bir aşkı anlayabilirsiniz, bir hüznü anlayabilir- hangi durumu, olayı anlatırsa anlatsın içinde hayata, yaşanmış- siniz, bir güzelliği anlayabilirsiniz. Başka türlü anlayamazsınız ki… lıklara ilişkin bir acıyı, bir keşfi aktarmıyorsa eksik bir öyküdür. İyi müziği de öyle! Müzikle edebiyat birbirine bağlı şeylerdir. Şiir O öykünün varoluşu gerçekleşmemiş demektir. Bizi yakalayan okuyan bir insanın Beethoven dinlemesi farklıdır ama şiirden hiç öykülere baktığımızda insanın içinde bir duygu uyandırdığını, nasibini almamış biri Beethoven zaten dinlemez. Hepsi birbirine bir acı aktardığını görürüz. Bu, bir küçücük cümle, bir fotoğraf, bağlı şeyler. bir diyalog olabilir. (Edebiyat, şiir, resim ve müzik gibi uğraşların birbiriyle bağ- (Bir acıyı, bir duyguyu temsil etmeyen öykünün yazılma lantılı alanlar olduğu) gerekçesi de yoktur.) 2

KAZANIM TESTİ - KAZANIM TESTİ - KAZANIM TESTİ - KAZANIM TESTİ - KAZANIM TESTİ TÜRKÇE Paragrafta Ana Düşünce 1. Devrik cümleler, daha çok konuşma üslubunda bir de şiiri- 3. Dilimizin zenginlik ve güzelliğinin farkında olmadıkları için. mizde göze çarpar. Yazı dilimizde devrik cümleler yoktur. Dil dağarcıklarını; edebi geçmişlerini, hatta çok yakın geç- Konuşma heyecanı, yoğunluğu veya dikkatsizliği içinde mişinin yapıtlarıyla, bu yapıtlardaki sözcük ve deyimlerle olan bir kimse, sözcükleri bazen aklına geldiği gibi sıralayı- doldurmamışlardır bu kişiler. Bu yapıtlardaki bin bir çeşit üs- verir. Devrik cümlelerle de konuşur. Ama aynı kişi, kalemi lubun tadına varamayan, sadece sokakta konuşulan dille eline aldığında sözcükleri yerli yerine oturtur. yetinen insanlarımızın, televizyonda gördüğü, rengarenk elbiseler içinde ve kendi kültür geçmişlerinin zengin çağrı- Bu sözler aşağıdaki sorulardan hangisine karşılık söy- şımlarıyla evlerimizin içinde dolaşan Avrupalı ve Amerikalı lenmiş olabilir? yabancılara hayran hayran bakmaları ve onların sözcükle- rine özenmeleri çok normaldir. A) Dilimizde devrik cümle daha çok nerelerde kullanılır? Bu sözler aşağıdaki sorulardan hangisine karşılık söy- B) Devrik cümle kullanmak daha mı kolaydır? lenmiş olabilir? C) Yazı dilinde devrik cümle kullanılması doğru mu? A) Dilimizin zenginlik ve güzelliğinin niçin farkına varılmı- yor? D) Konuşma dilinde devrik cümleler niçin çoktur? B) İnsanımız, Batılı insanlara ve onların diline neden hay- E) Devrik cümleye alışan biri bunu düzeltebilir mi? ranlık duyuyor? C) Avrupalı insanların dili de neden bizimki kadar zengin değildir? D) Sokak diline alışan insanımızın dilimizin zenginliğini an- layabilmesi kolay mıdır? E) Dilimiz neden Batı dilleri gibi zengin bir dil değildir? 2. Çevirmenin, şiirin yazıldığı dili iyi bilmesi yeterli değildir. O 4. “Boğaziçi medeniyeti” ifadesini edebiyatımıza sokan Abdül- dilin içinde yaşamış olması, o dili meydana getiren kültürü hak Şinasi Hisar, vaktiyle kullanılmış olan tesbihler, yorgan- iyi tanıması gerekir. O dilde düşünebiliyor olması da sorunu lar, siniler, tabakalar gibi nice eşyanın kullanım alanlarını bütünüyle çözmez, önemli olan o dilde duyumsayabilme- detaylı bir şekilde tanıtarak onlara dikkatimizi çeker. Bu sidir. Bütün bu özelliklere sahip olan kişinin de iyi bir şiir bakımdan denemelerinde teker teker anlattığı hatıraları, çevirmeni olduğunu söylemek zordur. Çünkü her şair, ana romanlarını açıklaması bakımından önemlidir. Boğaziçi dilinden hareketle bir üst dil oluşturur. Dolayısıyla çevirmen, Mehtapları, Boğaziçi Yalıları... Bunlar hem kültür tarihimizin şiirini çevirdiği şairi de çok iyi tanımak onun şiirinin özellikle- belgeleri hem de yazarın üslupçuluğunun bir göstergesidir. rini çok iyi bilmek zorundadır. Bu, sürecin yalnızca bir yönü ve başlangıcı. Bu parçadan Abdülhak Şinasi Hisar’la ilgili olarak aşa- ğıdaki yargılardan hangisine ulaşılabilir? Bu parçada şiir çevirisi ile ilgili olarak asıl anlatılmak istenen aşağıdakilerden hangisidir? A) Abdülhak Şinasi Hisar’ın üslupçuluğunun her zaman ön planda olduğuna A) Kültürel gelişimlerden etkilenerek değiştiği B) Deneme ve romanlarında kendine ait hatıraları kullan- B) Çevirmene göre değişen bir nitelikte olduğu madığına C) Etki gücünün zaman içinde zayıfladığı C) Yazarın kültür tarihimizi çok iyi bildiği ve bunu yapıtla- rında yansıttığına D) Bütünüyle imkansız bir iş olduğu D) Medeniyet, kavramını edebiyatımıza ilk getiren yazar E) Çok yönlü bir süreç olduğu olduğuna E) Boğaziçi Mehtapları adlı romanının, önemli bir yapıt ol- duğuna 3

KAZANIM TESTİ - KAZANIM TESTİ - KAZANIM TESTİ - KAZANIM TESTİ - KAZANIM TESTİ TÜRKÇE Paragrafta Ana Düşünce 5. Bir İngiliz gazeteci, günün birinde Lord Northcliff’e, “Ünlü 7. Edebiyat dergilerinde, genç yazar adaylarının denemeleri İngiliz yazar ve şairi Thackeray, bir sabah gözlerini açtı ve yayımlanıyor. Bunlardan kimileri bir kitap olarak çıkıyor kar- kendisini meşhur bir adam olarak buldu.” der. Lord Nort- şımıza. Yazı dediğiniz disiplin, elbette yaza yaza gelişecek hcliff, gazetecinin bu sözüne şu cevabı verir: “Thackeray, ve mükemmele ulaşacaktır ama bunun şartı, o gençlerin yataktan kalkıp kendini meşhur bir adam olarak bulduğu daha başta bu türün ustalarını, geleneğini bilerek yazma- ana kadar, 15 sene her gün 8 saat yazmıştı.” larıdır. Pek çoğunu okuyunca böyle bir gelenekten geçme- dikleri, son zamanlarda moda haline gelen “bol yazma”ya Bu parçada Lord Northcliff’in verdiği cevapla anlatmak çabaladıkları anlaşılıyor. Yolu ustalardan geçmeyen bir de- istediği aşağıdakilerden hangisidir? neme yazarı düşünülebilir mi hiç? A) Büyük adamlar, sadece büyük adam olmak isteyenlerin Bu parçada yazar aşağıdakilerin hangisinden yakınmak- arasından çıkar. tadır? B) Bir anda kazanılmış gibi görülen her başarının ardında, A) Edebiyat dergilerinin niteliksiz oluşundan uzun bir zaman dilimi ve yoğun bir çaba vardır. B) Şairlerin süslü ve ağır bir dil kullanmalarından C) Tarih, nice zorluklarla karşılaşıp buna rağmen hayalle- rini hayata geçiren insanlarla doludur. C) Son zamanlarda yetkin olmayan sanatçıların dergilerde boy göstermelerinden D) Rüyalarını gerçekleştirmenin yolu, bir yerden başlamak- tır. D) Edebiyat dergilerindeki denemelerin hemen kitaplaştırıl- masından E) Başarılı olmada şans faktörünü de hiç yabana atmamak gerekir. E) Genç denemecilerin bir usta geleneğini öğrenmeden çok yazı yazmaya çalışmasından 6. Geçen hafta günlük gazeteler Nijat Özön’ün ölüm haberini 8. Sait Faik’te ressamlara özgü her şeyi gören ve doğru ola- kısacık verdi. Sanata, kültüre bir ölçek daha yakın bir iki ga- rak tespite çalışan bir göz ve her gördüğünü en uygun, en zetede bile bu haber geçiştirildi. Magazinden daha doğrusu doğru sözcük ile anlatma çabası vardır. “Bir gün bir kah- dedikodudan ötesini yok sayan yayın ortamında daha faz- vede ağaca asılı bir dülger balığı gördüm.” demiyor, “Bir lasını beklemek, olsa olsa, hayalperestlik. Yakın gelecekte gün balıkçı kahvesinin önündeki yarısı kırmızı, yarısı beyaz magazinsel bir yaşamdan uzak kalmış her şey, önemsen- çiçek açan akasyanın dalına asılmış bir dülger balığı gör- mez olacak. Kültürdü, sanattı, edebiyat, resim, sinema, ti- düm.” diyor. yatroydu, müzikti, bunların her biri, ancak magazinleştiği ölçüde öne çıkabilecek. Bu parçada Sait Faik’le ilgili olarak vurgulanmak iste- nen aşağıdakilerden hangisidir? Bu parçada yazarın yakındığı asıl durum aşağıdakiler- den hangisidir? A) Ressam gibi büyük bir dikkatle çevreyi gözlemlediği A) Ölüm haberlerine gazetelerin yeterince yer vermemesi B) Görmesini bilen ve aynı zamanda gördüğünü de an- latma gücüne sahip biri olduğu B) Magazinleşmeyen sanatların yeterince kabul görme- mesi C) Öykülerinde, yaşadıklarını ve kendisini öykü türünün özelliklerini düşünerek anlattığı C) Günümüz toplumunda gerçek sanata ve sanatçıya ge- reken önemin verilmemesi D) Çevresinde yaşananları bütün özellikleriyle bire bir an- latmaya çalıştığı D) Sanat ve kültürün kendini yenileyememesi E) Öykülerinde insan dışında başka varlıklara özellikle ba- E) Yayın organlarının dedikodu dışındaki haberlere pek ilgi lıklara yer verdiği göstermemesi 4

PERFORMANS TESTİ - PERFORMANS TESTİ - PERFORMANS TESTİ - PERFORMANS TESTİ TÜRKÇE Paragrafta Ana Düşünce 1. Günümüzün anlatımında gerçekliğin vurgulanması adına 3. Günümüzde hemen her şey ticaret konusu haline getirilmiş yapılan şey, olguların aynı anın daracık hücresi içinde üst ya da getirilmektedir. Bundan dolayı her bir şey de sahte bir üste yığılması işidir. Bu aldatmacaya girişmek için zamanın yüceltme ile öne sürülmektedir. Tıpkı sporda olduğu gibi, olmadığı bir boyutta geziniyormuş gibi davranmak çaresiz spor nasıl artık insan vücudunu geliştirmekten çıkartılmış, kalınınca göze alınan başlıca cambazlıklardan biridir. Çağ- daha doğrusu insan vücudunun marifetleri nasıl bir ticaret daş romanın ögelerinden olan anakronizm (tarih yanılgısı), konusu haline getirilmişse, edebiyat da içeriği ne olursa bilinçaltı akımı, iç sesle sürüp giden, önüne kattığını sürük- olsun, para getirip getirmeyeceği noktasında ilgi çekmeye leyen bir ırmağı anımsatan anlatım; bugün, yaşanılanı veya başlamıştır. kurgulananı dile dökmek yerine, yazınsallıktan koparılan bir gerçekliği, yoğunlaştırılmış parçalara bölmek için kullanıl- Bu parçada anlatılmak istenen düşünce aşağıdakilerin makta. hangisidir? Bu parçada yazarın yakındığı durum aşağıdakilerden A) Sporun ve edebiyatın kitlelere mâl olm­ ası büyük bir hangisidir? çaba ile mümkündür. A) Çağdaş romanda kullanılan tekniklerin gerçekliği yansıt- B) Günümüzde spora ve edebiyata sermaye çevrelerinin el maktan uzak olması atması dikkate değer bir olgudur. B) Günümüz romanlarında gerçeklikten yeterince uzaklaş- C) Sermaye çevrelerinin edebiyata ve spora teşvik etmele- ması rinin ardında kâr elde etme düşüncesi vardır. C) Romanlarımızda kullanılan tekniklerin modasının çok- D) Sporun amacından saptırılması, edebiyatta daha açık tan geçmesi gözleniyor. D) Günümüz romanlarında zaman ögesinin önemini yitir- E) Spor ve edebiyat, toplumun büyük bir kesimi tarafından mesi sahiplenildiğinde gerçek güzelliklerini ortaya koyabilir. E) Modern roman kuramlarının, romanlarımızda istenilen ölçüde yansıtılamaması 2. Tarihî oyunlarımda bile tarihten hareket etmem. Hiçbir 4. Divan şiirinin, “geçmiş bir hayatın ürünü ve o hayatla birlikte zaman bir tarihî olayı sahneye çıkarma düşüncem olmadı. devri kapanıp giden bir şiir” diye anılmasına gönül razı ol- Çağımızdan hareket ettim. Çağımızın sorunlarıyla benze- muyor. Öyle düşünülebilir mi gerçekten? En insafsız muha- şen sorunlar ve insanlar gördüğüm, bulduğum sürece tarihe lifleri bile söyleyememiştir bunu. Divan şiirinin zevk anlayışı, yöneldim. Çünkü sorunlar bugünün sorunları, insanlar bu- kendi yolunu açarak yürüyen bir ırmak gibi akışını sürdür- günün insanlarıydı. Ben insandan hareket ediyorum. müştür. Ve uzaklardan da olsa sevenlerine göz kırpmaktan geri durmamıştır hiç. Bu parça aşağıdaki sorulardan hangisine cevap olarak söylenmiş olabilir? Bu parçada “divan şiiri” ile ilgili olarak anlatılmak istenen düşünce aşağıdakilerden hangisidir? A) Yapıtta tarihsel olayları merkeze almayı doğru buluyor musunuz? A) Geri kalmış bir şiir türü olarak görülmektedir. B) Oyunlarınızı yazarken hangi kriteri esas kabul ediyorsu- B) Bitmiş gibi görünse de hâlâ ilgi duyanlarla yaşamakta- nuz? dır. C) Oyunlarınızdaki tarihsel kişiler, gerçek kimliklerini ne C) Yılların eskitemediği tek şiir türü olarak anılmaktadır. kadar yansıtıyor? D) Gerçek yaşamla içeriği uyuşmamaktadır. D) Oyunlarınızı yazarken kişisel düşüncelerinizi yansıtıyor musunuz? E) Eleştirmenler tarafından kalıcı bir şiir olarak görülme- mektedir. E) Tiyatro eserlerinde tarihi olaylara ne derece yer verilme- lidir? 5

PERFORMANS TESTİ - PERFORMANS TESTİ - PERFORMANS TESTİ - PERFORMANS TESTİ TÜRKÇE Paragrafta Ana Düşünce 5. Kötümser olmasına kötümserdi Turgut Uyar’ın şiiri. Ama şu- 7. Yazmak, sözcüklerle gerçekleştirilen bir eylemdir. Üsluba rasını unutmamak gerekir: Kötümserlik dünyayı anlamanın giden yol onların evreninden geçer. Bu evren yasalarını ye- bir yoludur. Gününü gün etmeye dayanan, insanı çevresine terince tanımayan bir kimse gerçekte yaratıcı da olamaz. karşı duyarsızlaştıran bir hazcılık, Turgut Uyar’ın da vur- Dilin toprağına sağlamca basamaz, değişik bölgelerine açı- guladığı gibi son kertede bönleşmeye yol açar. Bönleşme lamaz. Doğallıkla imgelemi de sınırlı kalır. İmgelemi besle- ise şiirin can düşmanıdır. Çünkü şiir keşif ve fetih sanatıdır. yip büyüten, güçlendirip geliştiren de sözcüklerdir. Tersi de Buysa yetinmemekle sağlanabilir ancak. Kötümser olmak, söylenebilir bunun. Sıradan sözcükleri, sıradanlıktan kurta- uyuşmak ve sıkılmak… Olumsuz gibi görünen, belli ölçüde rıp onlara yeni tatlar katan da imgelemdir. Öyleyse yazı ve öyle de olan bu kavramlar, insanı araştırmaya ve bulmaya yazınsal yaratılarda ilk ve etkin ögelerdir sözcükler. yöneltir. Bu parçada “sözcüklerle” ilgili olarak anlatılmak istenen Bu parçada vurgulanmak istenen düşünce aşağıdakile- aşağıdakilerden hangisidir? rin hangisidir? A)  Bir edebi eserin değeri sözcüklerin anlam bo­yutl­arıyla A) Şiirin bilinmeyeni ve gidilmeyeni anlatan bir sanat ol- doğrudan ilgilidir. duğu B) Üslup ve içerik uyumundaki en önemli faktör sözcükler- B) Dünyayı en iyi anlayanların kötümserler olduğu dir. C) İyiliğin ve güzelliğin ancak negatifleriyle gerçek anlamda C) Sözcükler, yazı ve edebi eserlerde asli ve aktif unsurlar- kavranabileceği dır. D) Kötümser şairleri okuyanların çevresine karşı duyarsız- D) Sözcüklerin kullanıldığı bağlamları iyi bilmeyen bir sa- laşacağı natçı başarılı olamaz. E) Yetinen insanların yeni ve farklı şeyler öğrenemeyeceği E) Yazarın doğallığı, eserin daha iyi anlaşılmasını sağlar. 6. Fikirlerimizin bizden çalındığını haykırmadan önce, bu fi- 8. Sinema, anlatım sanatlarının en yaygın oluşuyla öbür sa- kirlerin gerçekten bizim olup olmadığını araştıralım. Ede- natları bir yana itmiş görünüyor. Ne var ki sinema bu yay- biyattan başka endişesi olmayan bir zeka bilir ki hiç kimse gınlığını, başka sanatların yaygınlığını önleyerek, onların başkasının kendisinden evvel düşünmediği bir şeyi düşün- yerini alarak elde etmiş değil. Yepyeni bir sanat olarak mekle övünemez. Bilir ki bir fikrin değeri yalnız şeklindedir kendi yolunu kendi açmış, daha önce benzeri görülmemiş ve eski bir fikre yeni bir şekil vermek, işte bütün sanat ve bir yaygınlığa ulaşmış, üstelik öbür sanatların yayılmasına insanlığa nasip olacak tek eser budur. da aracı oluyor. Yukarıdaki paragraftan çıkarılabilecek en kapsamlı dü- Bu parçada sinema ile ilgili olarak vurgulanmak istenen şünce aşağıdakilerden hangisidir? aşağıdakilerden hangisidir? A) Hiçbir fikir kendimize ait değildir, mutlaka daha önce dile A) Sinema, kendi imkânlarını kullanarak daha ön­ce mey- getirilmiştir. dana gelmeyen bir ilerleme göstermiştir. B) Orijinal düşünceler ortaya koymak bir övünç kaynağı B) Diğer sanat dalları sinema aracılığıyla ancak yayılmıştır. değildir. C) Sinema, gelişmesiyle diğer sanat dallarının ilerlemesine C) Sanat eserinde konunun hiçbir önemi yoktur. engel olmuştur. D) Sanat, yeni bir fikir sunmaktan ziyade onu yeni bir D) Sinemanın gerisinde kalan sanat dalları, ancak kendini tarzda ortaya koymaktır. yenileyerek ilerleyebilir. E) Gökkube altında söylenmedik hiçbir söz kalmamıştır. E) Sinemanın bu önlenemez yükselişinde çağın anlayışı- nın önemli bir etkisi vardır. 6

ÖDEV TESTİ - ÖDEV TESTİ - ÖDEV TESTİ - ÖDEV TESTİ - ÖDEV TESTİ - ÖDEV TESTİ - ÖDEV TESTİ TÜRKÇE Paragrafta Ana Düşünce 1. Sözcüklerin gücü kendi içlerinde değil, kullanı­lışl­arında, 3. Nereden gelir, şiirin insan yaşamındaki bu etkin ve kuşatıcı uygulanışlarındadır. Bir sözcük tek başına iken kulağımıza yeri? Çağlar boyunca üzerinde çok durulmuş, tartışılmış bir hoş gelebilir ya da anlamı çok güçlü olabilir ama bakarsınız sorudur bu. Her dönem kendince bir yanıt getirmiş, şiirin aynı sözcük tümce içinde yersiz ve anlamsız düşmüştür. insan üzerindeki etkisini bir yönüyle açıklamaya çalışmış- Çünkü bu bir gösteriş, süs konusu değildir; anlatımın dü- tır. Kimilerine göre, coşkusal özünden, ritmik yapısından şünceye uydurulması konusudur ki yazarın mesajını ulaştı- ileri gelir şiirin büyülü gücü. Kimilerine göre usu, yerleşik rır. Kullanılan araçların parlaklığı ya da büyüklüğü ile değil, düşünme ve algılama biçimlerini alt üst etmesiyle açıklana- onların kullanıldığı yere uygunluğu ile ilgilidir bu, yapının bilir bu. Kimileri de taşıdığı yaşantıda bulur bu gücü, bunu sağlamlığı buradan gelir. taşıyış biçimine yaslandırır. Kimileri için de söylenişindeki yoğunluktan, sözcüklerle yaratılan somutluktan gelir. Bu parçada vurgulanmak istenen aşağıdakilerden han- gisidir? Bu parçada şiirin insan üzerindeki etkisiyle ilgili olarak vurgulanmak istenen aşağıdakilerden hangisidir? A) Sözcüğün gücü, anlatımın düşünceye uyduğu yerde or- taya çıkar. A) Bütün toplumlarda aynı olduğu B) Sözcükler, yalın anlamda kullanıldığında gerçek değe- B) Kaynağının kesin olarak belli olmadığı rine ulaşır. C) İnsanın düşünce evrenini genişlettiği C) Sözcüklerin açık kullanılması, yazı­nın daha iyi anlaşıl- masını sağlar. D) Hayatı algılama biçimini değiştirdiği D) Sözcüğün gücü tümcede değil tek başına kullanımında E) Sosyal problemlere çözüm ürettiği ortaya çıkar. E) Yazarlar, anlattıkları konuya uygun sözcükler seçerek üsluplarını geliştirebilir. 2. Bana çok anlamlı gelmiyor. Akılcı, nesnel olmaya çalışan 4. Estetik haz duygusunun gerçekleşmesi için okurun estetik eleştiriye “bilimsel” deniyor belki, izlenimci, öznel eleştiri- yaklaşımlı bir özne olarak ilgisini etkin bir biçimde şiire yö- nin karşıtı olarak... Ama bu tip eleş­tirinin karşıtı “bilimsel” neltmesi zorunludur. Onu yalnızca yan yana dizilmiş kimi olamaz, örneğin “nesnel el­eştiri” olur. Belli bir dis­­ ipl­­in­den, sözcükler olarak anlayan bir okur için şiirin sanatsal ve es- sosyoloji, dil bilim, psikanaliz gibi bir bil­imd­­ en yola çıkmakla tetik olarak hiçbir değeri yoktur. Bu nedenle, ozanın yapı- eleştirinin kendisi bilimsel olmaz. Dolayısıyla bence “bilim- tına aktardığı ruh evrenini sezinlemek, ondan haz duymak sel” eleştiri gibi bir deyim yanlış ve yanıltıcıdır. ve onunla bir estetik alışverişe girmek, okurun önde gelen sorunlarından biridir. Bu parça aşağıdaki soruların hangisinin yanıtı olabilir? Bu parçada savunulan düşünceyi en iyi özetl­eyen A) Değişik bilimlerin eleştiriye katkısı hakkında ne düşünü- cümle aşağıdakilerden hangisidir? yorsunuz? A) Günümüz okurunun şiirden etkilenmemesinin nedeni B) Eleştirinin değişik türlere ayrılmasındaki etkenler hak- estetik haz duygusunun olmamasıdır. kındaki görüşünüz nedir? B) Şiir, duygunun kelimelerle ifadesinden başka bir şey de- C) Sizce bilimsel eleştiri diye bir şey mümkün müdür? ğildir. D) Bilimsel eleştirinin nesnel eleştiriden farkları sizce neler- C) Şairin ruh dünyasını algılamak isteyen okurun, onun ya- dir? şamını bilmesi gerekir. E) Eleştirinin bilimsel nitelik kazanmasının şartları sizce D) Şiire estetik açıdan yaklaşan okur, şiirden estetik bir haz nelerdir? alır. E) Başarılı bir şair, kendinden önceki dönemin estetik yak- laşımlarını iyi bilmelidir. 7

ÖDEV TESTİ - ÖDEV TESTİ - ÖDEV TESTİ - ÖDEV TESTİ - ÖDEV TESTİ - ÖDEV TESTİ - ÖDEV TESTİ TÜRKÇE Paragrafta Ana Düşünce 5. Sanatçıları körü körüne tutmak, toz kondurmadan sevmek 7. Muhabir: günümüz insanının karşı durulmaz bir e­ğilimi anlaşılan. Her sanatçının iyi yanlarının yanı sıra kötü yanları da olabile- (I) ---- ceği, sanatçıları yadsımak ya da göklere çıkarmak değil, değerlendirmek, iyi yanları ile kötü yanlarını bir arada be- Eleştirmen: lirtmek gerektiği üzerinde ne kadar görüş birliğine varılsa da gene de bir yerden patlak veriyor bu eğilim. Aşırı övgüleri Biliyorsun bu çok tartışılmış, çetrefilli bir soru. Genel olarak de genellikle, o sanatıyla yarışır görünenlere yöneltilen yer- eleştirinin görevi, sanat eserinin zenginliğini ortaya çıkar- giler izliyor. Birini yüceltmek için, dolaylı dolaysız, bir başka- maya yönelik olmalı, diyeceğim. Her eleştirmen farklı yön- sını batırmaya çalışmak en tutulan yöntem. temlerle buna katkıda buluna­bilir. Yapısalcısı, arketipçisi farklı açıdan bakar aynı esere. Ve her biri başka bir yönünü Bu parçada vurgulanmak istenen düşünce aşağıdaki- aydınlatabilir. lerden hangisidir? Muhabir: A) Sanatçı iyi veya kötü yanlarıyla kabul edilmelidir okur tarafından. (II) ---- B) Eleştirmenler, ele aldığı sanatçıları her bakımdan tanıt- Eleştirmen: malıdır. Önce kendisine yardım etmek, onu daha iyi bir sanatçı C) İçinde bulunduğumuz zaman diliminde insanlar, sanat- yapabilmek için eserlerini değerlendirmeye tabi tuttuğunu çıları hesapsızca sevmektedir. kabul etmelidir. Eleştirmene küsmeyecek, sözlerinden alın- mayacak. Söylediklerinden ders çıkaracak, yönlendirmeleri D) Günümüzde bir sanatçı, onunla yarışan diğer sanatçılar doğrultusunda yazacak ve bıkmayacak. yerilerek sevilmektedir. Bu diyalogda boş bırakılan yerlere aşağıdakilerden E) Sanatçıların sevilmesi ile ilgili ölçülerde günümüzde bir hangisi sırasıyla getirilmelidir? görüş birliğine varılmıştır. A) (I) Sizce eleştirinin asıl işlevi nedir? 6. Dilimize karşı her türlü özensizliği ve yanlış kullanımları alışkanlık haline getirmekten kaçınmak gerekir. Yabancı dil (II) Sanatçı eleştirmenden gerçek anlamda nasıl fayda- hayranlığı ile yabancı kelime tutkusundan da kurtulmalıyız. lanabilir? Yabancı dil öğretimi ile yabancı dilde eğitim farklı şeylerdir. Türkçenin bilim dili olmadığı görüşüne karşı çıkmalı, Türkçe B) (I) Eleştirmenin edebiyattaki yeri nedir? öğretimindeki yetersizlikleri görüp gerekli tedbirleri almalı- yız. Bu çalışmaları yapmak Türkçenin varlığını sürdürebil- (II) Eleştirmen sanatçıya ne verebilir? mesi için büyük önem taşımaktadır. C) (I) Farklı eleştiri yöntemlerinin kaynağı nedir? Bu parçaya göre Türkçenin bağımsız bir dil olarak var- lığını sürdürebilmesi ile ilgili olarak (II) Sanat yapıtını en yetkin bir ürün yapmak isteyen sanatçı ne yapmalıdır? I. Türkçeyi doğru ve dikkatli kullanmak gerekir. D) (I) Eleştimenin sanata katkısı hakkında ne düşünüyor- sunuz? (II) Hangi sanatçılar gerçek anlamda edebi ürün ortaya koyabilir? E) (I) Sanat eserindeki zenginliğin sebepleri nelerdir? (II) Yeni bir edebiyatçının eleştirmenlere tavrı ne ol- malıdır? II. Nitelikli ve yeter sayıda öğretmen yetiştirmelidir. III. Türkçenin öğretilmesindeki aksaklıkların giderilmesi ge- rekir. yargılarından hangilerine ulaşılabilir? A) I ve II B) I ve III C) Yalnız II D) Yalnız I E) Yalnız III 8

TYT TÜRKÇE Fasikül 8 Numarası KONU ÖZETİ Paragrafta Yardımcı Düşünce Bilgi 2. Bu öykülerde inceden inceye dokunmuş, her yönden dengeli bir olay örgüsü var. Yazar, özenle seçilmiş söz- PARAGRAFTA YARDIMCI DÜŞÜNCE cüklerle, okuru, öykülerinde kurguladığı yaşamların içine kolayca çekiyor. Yazarın, önceki yapıtlarından alışık oldu- Paragrafta konuyu çeşitli yönleriyle açıklayan yargılara yardımcı ğumuz imgelerle desteklenmiş anlatımı, bu öykülerde de düşünceler denir. Yardımcı düşüncelerle ilgili sorular olumsuz ifa- kendini gösteriyor. Böylece okur, öyküleri okurken yaban- delerle (değinilmemiştir, söylenemez, çıkarılamaz...) sorulur. Böy- cılık çekmiyor. Alışık olduğu bir öykü evreninde dolaşır- lece seçeneklerin paragraftaki karşılıkları aranır. Cevap, parçada ken yine yazarın önceki yapıtlarından tanıdığı anlatımın karşılığı olmayan seçenektir. tadına varıyor. 1. Roman, yazınsal türlerin yenilerindendir. Bundan dört Bu parçada sözü edilen öykülerle ilgili olarak aşağı- yüz yıl önce yaşamış bir insan için elektrik nasıl bilinme- dakilerden hangisi söylenemez? yen bir şeyse, yazı sanatında da roman öyle bir şeydir. Sosyal yaşamın gelişmesi ve kişisel etkileşimler romanı A) Tutarlı bir kurguya sahip oldukları ortaya çıkarmış; şiir gibi, yüzyıllardan beri yazı yaşamını etkilemiş bir türü arka plana itmiş; roman, şiirin tahtına B) Yazarının yaşamından kesitler sunduğu oturuvermiştir sanki. Bugün çok satılan kitaplar listesinde roman, şiirin kat kat önünde yer almakta, toplumsal yaşa- C) Yazarın öteki yapıtlarıyla ortak özellikler taşıdığı mın tüm canlılığı şiirden daha çok, romanda yer aldığı için okuyucuyu kendine çekmektedir. D) Her sözcüğün bir elemeden geçirilerek kullanıldığı Bu parçada anlatılanlara göre romanla ilgili olarak E) Düş gücünden yararlanılarak oluşturulduğu aşağıdakilerden hangisi söylenemez? 3. Yahya Kemal, şiirleriyle genç kuşağa tarih bilinci kazan- A) Sonradan gelişen bir tür olsa da kalıcı yer edindiği dırırken, şiirlerinde kullandığı sözcüklerin uyumundan do- B) Toplumsal yaşamdaki gelişmelerin sonucunda or- ğan müzikalite ile bize Divan şiirini hatırlatmaktadır. Divan şiirinin nazım biçimlerini yepyeni konularla kullanan Yah- taya çıktığı ya Kemal’in anıları; bu büyük ozanın, yabancı bir ülkede, C) Şiir kitaplarına göre daha çok satıldığı kendi özüne nasıl döndüğünü, bunun için hangi aşama- D) Yazınsal türler içinde toplumsal sorunlara çözüm lardan geçtiğini göstermesi açısından önemlidir. Ayrıntı- lı ve nesnel bir biçimde yazdığı anıları sayesinde; onun üreten bir tür olduğu yaşam öyküsünü, tarihe ve dile bakışını, şiir hakkındaki E) İçeriği sayesinde okurları şiirden daha çok etkilediği görüşlerini öğreniyoruz. Bu parçadan Yahya Kemal’le ilgili olarak aşağıdakiler- den hangisine ulaşılamaz? A) Şiirlerinde ahenkli bir anlatımın olduğuna B) Anılarını, tarafsız bir gözle ve detaylı bir şekilde yaz- dığına C) Şiir anlayışını oluştururken yeni bir tarih anlayışı orta- ya koyduğuna D) Anılarında yaşam serüvenini ve sanat anlayışını an- lattığına E) Şiirlerinin biçim yönüyle eski, içerik yönüyle yeni bir nitelik taşıdığına 1

KONU ÖZETİ - KONU ÖZETİ - KONU ÖZETİ - KONU ÖZETİ - KONU ÖZETİ - KONU ÖZETİ Türkçe Paragrafta Yardımcı Düşünce 4. Yunus Emre, Anadolu topraklarında tekkede yetişmiş bir 6. Özellikle köy enstitülü yazarların Anadolu gerçekliğini, gönül eridir. Burada uzun yıllar süren eğitimi esnasında köyün ve köylülerin sorunlarını edebiyatımıza dolaysızca hocası Taptuk Emre “Haydi bir şiir söyle!” deyince şiir dili taşımaları “köy edebiyatı”nı ortaya çıkardı. Bu akımının açılır, sonrasında birbirinden güzel şiirler söyler. Anado- özelliği köyü ve köyün sorunlarını dile getirirken sert top- lu’da tekke edebiyatının öncüsü kabul edilen, şiirini inan- lumsal mesajlar da vermesi, toplumcu gerçekçiliği yöntem dığı değerler doğrultusunda söyleme ilkesini benimseyen olarak seçmesiydi. Aslında daha çok doğalcı tutumla ta- ve şiirleri söylendiği günden beri tazeliğini koruyan bir şa- nımlanabilecek öyküler yazdı bu akım içindeki yazarlar. irdir. “Her dem yeniden doğarız. Bizden kim usanası?” di- Güncel siyaset sarsıntılarına kendi getirdikleri gerçekliğin zeleri ile bunu özetler. Yunus Emre’nin şiirleri baştan sona eklenmesini amaçladılar. Bu yüzden çok uzun soluklu ola- inancıyla örülüdür. Taptuk Emre’nin dergâhından ayrıla- madılar. rak halkın arasına karışan derviş Yunus, ömrü boyunca Hakk’a dair öğrendikleriyle halkı eğitmeyi görev edinen bir Bu parçadan “köy edebiyatı” ile ilgili olarak aşağıdaki şairdir. yargılardan hangisi çıkarılamaz? Bu parçada “Yunus Emre” ile ilgili olarak aşağıdakile- A) Ortaya çıkışında bir grup yazarın etkisi olmuştur. rin hangisine değinilmemiştir? B) Edebiyat, görüşlerin aktarılmasında araç olarak kulla- A) Tekke şiirinin eğitimli ve önde gelen şairlerinden biri nılmıştır. olduğuna C) Siyasi meselelere değinmelerinden ötürü yarınlara ka- B) Şiirlerinin didaktik unsurlar barındırdığına lamamışlardır. C) Halk arasında sevilmesinde sade bir söyleyişi be- D) Doğal ve edebilikten uzak bir dil anlayışı benim- nimsemesinin etkili olduğuna senmiştir. D) İnanç değerlerinin, şiirlerinin içeriğini belirlediğine E) Toplumsal yönler barındırmaktadır. E) Şiirlerinin söylendiği zamanın sınırlarını aşabildiğine 5. Sanatçı, tarihin her döneminde bir dil işçisi olarak bilin- 7. Otuz yıllık yazarlık hayatına on iki öykü kitabı, yirmi yedi miştir. Bunun için de dili sokaktaki insandan farklı bir şe- roman yanında senaryolar ve oyunlar sığdıran sanatçı, kilde kullanmış, sıradan kalıpların dışına çıkmıştır. Dilde- Türk edebiyatının en üretken yazarlarından biridir. Bu ki sözcüklerin kendi kullanımları onu tatmin etmemiştir. üretkenliği elbette biraz da seçimiyle ilgilidir. O yazdık- Eserini ortaya koyarken yeni anlamlar yüklemiştir söz- larıyla ev geçindiren gazeteci-yazar kuşağındandır. Sa- cüklere. Sıradan insanla aynı kelimeleri kullanmış belki natçı, hayatı boyunca ekmek peşinde koşmuş, eserlerinde ama onun bir anlam yüklediği sözcüğe sanatçı çokça de bu çabadaki insanları anlatmıştır. Edebiyattan, sanat- anlamlar yüklemiştir. tan çoktan dışlanmış yoksul, kimsesiz insanları, denizi ve balıkçıları gündeme getirmiş; öykülerine taşımıştır. Denizi Bu parçadan ve deniz insanını öyle anlatmış ki öykülerini okurken o bildik yosun kokusunu ve tuz tadını bile alıyorsunuz. I. Sanatçı dile yeni yorumlar katar. II. Sanatçı elinde var olanla yetinmez. Bu parçadan hareketle sanatçıyla ilgili olarak III. Her zaman sıra dışı konular işler. I. Hayatını yazarak kazanmaya çalıştığı IV. Sanatçının toplumu yönlendirme görevi asırlardır de- II. Edebiyat dünyasına öykü yazarak girdiği ğişmemiştir. III. Eser yazmakta zorlanmadığı yargılarından hangisi veya hangileri çıkarılamaz? IV. Türk öykücülüğünün sokağa açılan penceresi olduğu A) I ve II B) Yalnız II C) II ve III yargılarından hangileri çıkarılamaz? D) Yalnız III E) III ve IV A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız III D) II ve III E) III ve IV 2

KAZANIM TESTİ - KAZANIM TESTİ - KAZANIM TESTİ - KAZANIM TESTİ - KAZANIM TESTİ Türkçe Paragrafta Yardımcı Düşünce 1. Geçmişi çok eskilere dayanan, her ulusun kültürü içinde 3. Divan edebiyatının en önemli özelliklerinden biri, edebi sa- önemli bir yer tutan şiir, pek çok dilin eski dönemlerine, ilk natlara verdiği değer ve sanat yönünden zengin çağrışımlı yazılı ürünlerine kadar uzanmaktadır. Fransızca “Poeme” ürünlerle tarihe damgasını vurmasıdır. Bir edebi yapıtta sözcüğünün karşılığı olan şiir, her insanın yaşamında az ya sanatlı bir söyleyişe ne kadar yer verilmişse o yapıtın kalı- da çok belli bir yer tutar. İnsanın mutlu, mutsuz günlerinde, cılığı ve etki gücü o denli yüksek olur. İşte divan sanatçıları sevgisini duygularını dile getirmeyi istediği anlarda, beşik birbirlerini bu yönlerden geçme çabası içinde olmuşlardır. başında, savaşa giderken... hep o dökülür dudaklardan. Açık, kapalı, yoğun... her çeşit yazılabilir. Belli bir tanımını Bu parçada özellikleri verilen divan edebiyatıyla ilgili yapmak da mümkün olmamış şimdiye kadar. olarak aşağıdakilerden hangisi söylenemez? Bu parçada şiirle ilgili olarak aşağıdakilerden hangisine A) Divan şairlerinin bir sanat yarışı içinde olduğu değinilmemiştir? B) Sözün kalıcılığının sanatlı olmasıyla ölçüldüğü A) Her insanın yaşamında az çok yer edindiğine C) Bir sözün etkili olma ölçüsünün, o sözün ne kadar sa- B) Varlığının çok eskilere kadar uzandığına natlı olduğuyla orantılı olduğu C) Farklı anlatım özellikleriyle kaleme alınabileceğine D) Şairlerin düşüncede sınırları zorlamayı adet edindiği D) Her durumda söylenebilecek bir nitelik taşıdığına E) Edebi sanatlarla çağrışım gücü yüksek şiirler oluşturul- duğu E) Her çağda yeniden tanımının yapıldığına 2. Anılara dayalı öykülerde “hayat tecrübesi” ve “geçmiş 4. Onu sadece seven, beğenen bir okur değil, kendime en zaman havası” vardır. Abdülhak Şinasi Hisar’ın hikayele- yakın bir arkadaş olarak gördüm. İlk yapıtlarından son ya- rinde de bunu görürüz. Fakat o, aynı zamanda kendisine pıtına kadar süren bir arkadaşlık. İnanılmaz derece has- özgü üslubu olan ve üslubuna büyük değer veren bir ya- sas kişiliği yapıtlarına da aynen yansırdı. Hep farklı ürünler zardır. O, yazılarında en küçük hatıra kırıntılarını bile bir verme amacı güder, yeniyi arardı. Bu yüzden az ama öz, kuyumcu gibi büyük bir titizlikle işler. Tanpınar gibi geçmiş geleceğimizi aydınlatan, insanı derinden etkileyen ve hiç zaman zevkini ve geçen anları sanat aracılığıyla ebedileş- solmayan yapraklar gibi yapıtlar sunardı altın kaplar içinde. tirme fikrini Yahya Kemal’den almıştır. Bu parçada sözü edilen yazarla ilgili olarak aşağıdaki- Bu parçada Abdülhak Şinasi Hisar’la ilgili olarak aşağı- lerden hangisine değinilmemiştir? dakilerden hangisi çıkarılamaz? A) Etkileyici bir kişiliğe sahip olduğuna A) Anılara dayalı öyküler yazdığı B) Özgünlüğü yakalamaya çalıştığına B) Anılarına bir sanat eseri havası kazandırdığı C) Yol gösterici yanının olduğuna C) Hayat tecrübelerini özgün üslubuyla kalıcı hale getirdiği D) Kalıcı yapıtlar oluşturduğuna D) Hayatına ait en küçük parçaları kaleme alırken, Tanpı- nar gibi kalıcı olmak istediği E) Çok titiz bir insan olduğuna E) Olayları sadece kendi gözlemlerine göre değil, başkala- rının görüşlerine de başvurarak anlattığı 3

KAZANIM TESTİ - KAZANIM TESTİ - KAZANIM TESTİ - KAZANIM TESTİ - KAZANIM TESTİ Türkçe Paragrafta Yardımcı Düşünce 5. Bir sanat eserini anlamanın, değerlendirmenin, onunla 7. Her ulusun, her dilin kimi şiirleri vardır ki bunlar kuşaktan dostluk kurmanın bence tek yolu o yapıtın nedenlerini ve kuşağa aktarılmış, her dönemde sevilmiş “kalıcı” şiirlerdir. etkilerini ele almak ve bunun için de dış şartları bilmektir. Acaba yüzyıllar boyunca unutulmayan bu ürünleri kalıcı Yani, bir eleştiri hamlesinden önce o ürünün içinde doğ- kılan hangi özellikleridir? Bir şiirin yüzyıllar boyu yaşayabil- duğu sosyal, politik, ekonomik, teknik faktörlerle estetik mesi, sevilip okunması hem içeriği, özü hem de sunuluş ba- yargıları bilmek gerekir. kımından belli bir özgünlük taşımasına bağlıdır. Uyak, ölçü, ritim, ses yinelemeleri gibi ahenk ve dil ögelerinin başarılı Bu parçada eleştiriyle ilgili anlatılanlarla aşağıdakiler- bir biçimde kullanılmış olması kalıcılığı sağlama bakımın- den hangisi çelişir? dan önemlidir. A) Gerçek eleştiri, sanat yapıtının üslubuna yönelik değer- Bu parçaya göre aşağıdakilerden hangisi şiire kalıcılığı lendirmeden ibarettir. kazandıran unsurlardan biri değildir? B) Bir eleştirinin, yapıtı oluşturan nedenler üzerinde dur- A) Konusunun özgün olması ması gerekir. B) Farklı anlatım biçimine sahip olması C) Eleştiri yapmadan önce yapıtla ilgili bazı özellikler bilin- melidir. C) Kuşaktan kuşağa aktarılmış olması D) Eleştirmen estetik özellikleri bilmeden yapıtı inceleme- D) Dil ögelerinin başarılı bir şekilde şiirde yer alması melidir. E) Ahenk unsurlarının başarılı biçimde kullanılması E) Yapıtı anlamak için oluşturulduğu zamandaki olayların araştırılmasında yarar vardır. 6. Aslında her insan duyar, düşünür ve etrafında olanları fark 8. Onun sanat grafiğine baktığımızda romanlarının giderek eder. Fakat bu olanlar zihnimizde karmakarışık halde bu- yükselen bir başarı grafiği yakaladığını fark ederiz. İlk ro- lunur. Her insan bir duygu, düşünce ve izlenim deposudur. manlarında rastgele seçilen sözcükler sonrakilerde titiz ve Konuşurken veya yazarken, içinde bulunulan duruma göre şiirsel bir dile dönüşmüş. Hele hele son romanı yetkin, olgun bu depodan bazı şeyleri seçer, cümle haline getiririz. Eğer bir yazarın kaleminden damlamış gibidir. Hangi yazar gibi onlar arasında bir bağ kurmazsak yazılan veya konuşulan yazarım düşüncesi, yerini herkesten farklı yazma düşünce- şeyler, başkalarına saçma gelir. sine bırakmış. Bir okunuşta anlaşılan cümleler, okuyanın sezme ve anlama gücüne dayalı sıcak ve içten anlatıma Bu parçada “insanlarla” ilgili olarak aşağıdakilerden han- dönüşüvermiş. gisi söylenemez? Bu parçada sözü edilen sanatçı, aşağıdakilerden han- A) Her insan çevresinde olan biteni algılar. gisiyle nitelendirilemez? B) İnsanın içinde bulunduğu durum duygularını anlatmada A) Yetkin bir yazar olma yolunda ilerleyen önemlidir. B) Sözcük seçiminde titiz davranan C) İnsanın, anlattıkları arasında bir bütünlük olmalıdır. C) Özgünlüğün peşinde koşan D) Düzensiz olarak aktarılan düşünceler karşımızdaki in- sana saçma gelebilir. D) Konu seçiminde oldukça titiz davranan E) Her insan duygu ve düşüncelerini edebi bir şekilde ak- E) Yorumu okuyucuya bırakan bir anlatım kullanan tarmanın yolunu öğrenmelidir. 4

PERFORMANS TESTİ - PERFORMANS TESTİ - PERFORMANS TESTİ - PERFORMANS TESTİ Türkçe Paragrafta Yardımcı Düşünce 1. Yıllardır şiir üzerine eleştiri yazarım, şairlere başköşeleri 3. Sıradan bir mantık aydını olan eleştirmen, kendi yargılarının veren bir dergi çıkardım, kitaplarını yayımladım. Bunca ilişki sanat tarafından da benimsenmesini istemek özgürlüğüne içinde, büyük bir mutlulukla izlediğim, övünerek söz ettiğim sahip değildir. Çünkü sanatçı, eleştirmen egemenliği altında bir gerçek, bir tek şiirin bile bana adanmamış olmasıdır. sanat yapamaz. Eleştirmen sanatın öteki insanlara ulaşma- Değer yargılarımla kafamda çok yüksek yerlere koyduğum sında mantıklı bir aracıdır. En büyük zorluk da buradan kay- şairlerle bile, hiçbir zaman, sanatçı-eleştirmen iliş­kilerini bu- naklanmıyor mu? Sanat yapıtını mantıksal yar­gılarla kitleye landıracak, yakınlaşmalarım olmadı. Ama hep arkadaş top- götüren eleştirmen, sanatın mantıkla kavranacağı yargısını luluğu kurmak, adam tutmakla suçlandım. Nedenlerini uzun da birlikte götürmektedir. Eleştirmenlik, sanatçılıkla bilim boylu araştırmak gerekmez. adamlığı aras­ ınd­ a bir bocalamanın ürünü olarak ortaya çı- kıyor. Böyle diyen bir yazar için aşağıdakilerden hang­ isi söy- lenemez? Bu parçadan aşağıdakilerden hangisi çıkarılamaz? A) Uzun süredir şiir hakkında eleştiri yazmaktadır. A) Sanatın diğer insanlara ulaşmasında eleştimen, man- tıklı bir aracıdır. B) Şairlere gereken önemi göstermektedir. B) Eleştirmenin hakimiyeti altındaki bir sanatçı sanat yapa- C) Kendisine şiirlerini ithaf eden şairler olmuştur. maz. D) Bir eleştirmen olarak şairlerle mesafesini hep korumuş- C) Bilim adamlığının etkisinden kurtulamayan eleş­tirmen tur. görevini tam olarak yapıyor denemez. E) Şairlerle ilişkileri sebebiyle eleştiri konusu olmuştur. D) Eleştirmenin, kendi düşüncelerinin sanat tarafından kabul edilmesini isteme hakkı yoktur. E) Eleştirmen, sanat eserini mantıksal hükümlerle halka götüren kişidir. 2. Nurullah Ataç, Cumhuriyet döneminin ünlü deneme ve eleş- 4. Cevdet Kudret’i topluca değerlendirmek gibi, bir yönüyle ele tiri yazarlarından. Eleştirilerinde asıl ölçüt, beğeniydi; edebi almak da geniş çalışmaları gerektirir. Denemeci, romancı, yapıtın her şeyden önce muha­tabında güzellik ve özgün- öykücü, tiyatro yazarı, eleştirmen, ders kitabı yazarı, araş- lük duygusu uyandırmasını beklerdi. O nedenle, bilimsel tırmacı olarak bütün çalışmalarında aynı yöntemi uygula- eleştiri değildir Ataç’ınkiler; yani o, edebi metinleri belirli bir dığı sanılır. Oysa her türde geliştirdiği kendine özgü bir yol bilimsel yöntemle, tema, dil, biçim, kurgu tekniği vs. bakı- yordam, bir üslup vardır. Bir konuyu ele alırken her türün mından çözümlemez. Bundan dolayı, örneğin, 1950’li yılla- hakkını verir. Bu yapısından dolayı, onun eserleri üzerine rın bir başka şiir eleştirmeni Hüseyin Cöntürk’ten farklıdır genellemelerde bulunmak olanaksızdır. eleştirileri. Özneldir, bir söyleşi üslubu egemendir eleştirile- rinde. Bu parçada “Cevdet Kudret”le ilgili olarak aşağıdakiler- den hangisine değinilmemiştir? Bu parçada “N. Ataç’ın eleştirileri” ile ilgili olarak A) Farklı türde yapıtlar kaleme aldığına I. Eleştirilerinde güzelliği bir ölçüt olarak kabul ettiğine B) Çok yönlü bir yazar olduğuna II. Eleştirilerinin nesnellikten uzak olduğuna C) Yapıtlarının birbirinden ayrı düşünülmesi gerektiğine III. Başka eleştirmenlerin eleştirilerinden farklı olduğuna D) Yapıtları üzerinde okuduklarının etkisi olduğuna IV. Uygun bilimsel metotlar kullanılarak oluşturulduğuna E) Kaleme aldığı edebi türlerde kendine özgü yaklaşım yukarıda verilenlerden hangisine değinilmem­ iştir? sergilediğine A) I ve III B) II ve IV C) Yalnız II D) Yalnız III E) Yalnız IV 5

PERFORMANS TESTİ - PERFORMANS TESTİ - PERFORMANS TESTİ - PERFORMANS TESTİ Türkçe Paragrafta Yardımcı Düşünce 5. Bu dünyada son anlarını yaşadığını hisseden baba, çevre- 7. Kimi kavramlar moda olur, bir süre dillerden düşmez. Sonra sine topladığı çocuklarına son nasihatlerini vermekteydi: başka kavram ya da kavramlar gelir gündeme ötekilerinin pabuçları dama atılıverir; çoğu zaman da yeterince didik- • Asla karamsarlığa kapılmayın, unutmayın gün doğma- lenmeden. Örneğin, bug­ ünlerde bir iki kavram var ki nereye dan neler doğar, kim bilir? bakılsa onlarla ilgili bir şeylere rastlamak olası; Postmoder- nizm gibi, marjinal gibi... Fakat, zaman zaman sinseler, • Her yanlışınız benzer yanlışlarınızda size ders olsun. sindirilseler, hatta saptırılsalar bile gündemden düşmeyen, gündemde olma niteliğini hiç yitirmeyen, dillenmediklerinde • Başkalarının ayak izine basıp onları takip etmeyin, dahi uslarda çöreklenen, olumlu ya da olumsuz her eleştirel kendi ayak izinizi oluşturun. yaklaşımda ölçüt kabul edilen bir başka grup kavram daha vardır. • Her iş için geçmesi gereken bir zaman vardır civciv bile zamanından önce kabuğundan çıkmaz. Bu parçada “kavramlar”la ilgili olarak aşağıdakilerden hangisine değinilmemiştir? • Bir işi planlarken, yaparken daima ayaklarınız yere bassın. A) Bazılarının belli bir süre toplumsal beğeniyi üzerinde toplayabileceğine Bu parçada babanın çocuklarına verdiği nasihatler arasında aşağıdakilerden hangisi yoktur? B) Bir kavramın, başka bir kavramın geçerliliğini ortadan kaldırabileceğine A) Hayallerinin arkasından gitmek C) Belirli bir süre bazılarının toplumsal hayata etkisinin B) Umudunu yitirmeme devam ettiğine C) Gerçekçi davranmak D) Bazılarının bütün eleştirel bakış açılarında, ilke olarak benimsendiğine D) Hatalarından ders çıkarmak E) Okurun edebi eserlere bakış açısını değiştirdiğine E) Sabırlı olma 6. Kültür değişir ve gelişir. Eskir ve yok olur. Hiçbir kültür ögesi 8. Yazarak gözlem eğitimi ediniyorum. Amacım sadece göz- durağan değildir. Çünkü kültür kavramının varlığı için ön lem eğitimi değil, aynı zamanda kalemimi yazmaya alıştırı- koşul, en az sayıda da olsa bir insan topluluğunun ya da yorum. Yazı sanatının inceliklerini kavramaya çalışıyorum. toplum içinde oluşu nedeniyle bir insanın varlığıdır. Top- Yazmaya şiirle başladım, şiiri hiç boşlamadım. Şiirden lum ister bir kavrayış olarak ister bir olgu olarak yok ise kazandığımı romanlarımda kullandım. Dilimi şiirle eğittim. kültürden söz edilemez. O halde, bir kimse önce kendini bir Bende yazmak için koşul, yeterince hazırlanmış olmaktır. toplumun üyesi olarak hissedebilmeli sonra da o toplumun Çabuk yazmayı sevmem. Bir yazdığımı on kez, yirmi kez içinde kendinin de var olduğunu anlayabilmeli ki kültürden yazmasam o yazdığım yazı olmaz sanırım. söz edilebilsin. Bu parçada yazar kendisi ile ilgili olarak aşağıdakiler- Bu parçada “kültür”le ilgili olarak aşağıdakilerden han- den hangisine değinmemiştir? gisine değinilmemiştir? A) Yazdıklarını tekrar tekrar gözden geçirdiğine A) Devamlılığını sağlamanın zor olduğuna B) Şiirden çok, romana önem verdiğine B) Varlığının insan ve topluma bağlı olduğuna C) Yazı yazmanın püf noktalarını öğrenmeye çalıştığına C) Unsurlarının sabit olmadığına D) Dil ve anlatımını, şiir yazarak geliştirdiğine D) Niteliğini yitirip varlığını kaybedebileceğine E) Şiirde öğrendiklerini romanlarında uyguladığına E) Farklılaşma ve ilerleme içinde olduğuna 6

ÜNİTE DEĞERLENDİRME TESTİ - ÜNİTE DEĞERLENDİRME TESTİ - ÜNİTE DEĞERLENDİRME TESTİ Türkçe Paragrafta Yardımcı Düşünce 1. Garip şiiri, adından da hemen anlaşılacağı gibi, gündelik 3. Sait Faik, yaşamı boyunca, tabutunun önünde saf tutup, yaşamın ıvır zıvırından yola çıkan, tuhaflık yapmayı, okuru son duasını okuyan yoksul ve ezilmiş insanların arasında şaşırtmayı öngören bir şiir olarak anlaşılmıştır kamuo- yaşadı, onları yazdı. Adapazarlı zengin bir ailenin çocuğu yunda. Oysa ne Melih Cevdet’in ne de arkadaşlarının ön- olmasına rağmen, Avrupa’da eğitim görecek, çalışmadan celikli amacı olmuştur tuhaflık. Onlar, sadece iyiden iyiye yaşayacak olanaklara sahip olmasına rağmen, toplumun rutinleşmiş, şablonlanmış duyarlığa ve imgelemeye karşı orta tabakasında yaşamayı seçti. Onun işi de orta kesimin çıkmayı, şiir diline yeni bir hayatiyet kazandırmayı tasarla- gündelik yaşamını, ekmek parası peşinde koşarken başla- mışlardır. rından geçenleri yazmaktı. Küçümsenmemesi gereken bir iş. Bu parçadan “Garip şiiri ve Garipçiler”le ilgili olarak aşa- ğıdakilerin hangisi çıkarılamaz? Bu parçada “Sait Faik”le ilgili olarak aşağıdakilerin han- gisi söylenemez? A) Şiire yenilik getirmeyi amaçladığı A) Cenazesindeki insanların yapıtlarındaki kahramanlar B) Basmakalıp ve şairane söyleyişe karşı çıktığı olduğu C) Garipçilerin öncelikli amacının basitlik ve sadelik ilke- B) Çalışmadan yaşayacak kadar varlıklı olduğu siyle okuyucuyu şaşırtmak olmadığı C) Eğitimini Avrupa’da tamamladığı D) Garipçilerin eskiye ait her şeyin karşısında olduğu D) Eserlerinde sıradan insanların günlük yaşamını anlattığı E) Garip şiirinin toplumda yanlış algılandığı E) Yaptığı işi küçümsemenin yanlış olacağı 2. Öykü kuraldan önce gelir. Öykü yazmak isteyenler, öykü- 4. Hiçbir yazı, anlattığı şeyi çevresinde boşluk bırakmadan an- nün kurallarını öyküler okuyarak öğrenmelidir. Edebiyat ki- latmayı başaramaz. Ne denli ayrıntıya inilmiş olursa olsun taplarına başvurmak belki de ön aşamada olmalıdır, o da yazıda boşluklar bulunur. Yazının tadı da bu boşlukların, meraklıları için. Öykünün belki bir tek kuralını söyleyebi- okuyucu tarafından doldurulmasıdır. Bu da okuyucunun lirim: Anlatmak! Yazmak ama sürekli yazmak! Ama nasıl hayat tecrübesiyle doğrudan ilintilidir. Okuyucu bırakılmış anlatayım, yazayım diye onu da bana sormayın artık. olan boşluğu ancak kendi deneyiminin ve birikiminin ölçü- sünde doldurabilir. Bu parçaya göre “öykü ve öykücü”yle ilgili olarak aşağı- dakilerin hangisi söylenemez? Bu parçadan aşağıdakilerden hangisi çıkarılamaz? A) Anlatmanın bir ya da birkaç kural içine sığıştırılamaya- A) Okuyucunun bilgi birikimi ne denli zenginse metni kav- cak kadar geniş imkanları bulunduğu rama gücünün de o derece artacağı B) Öykücü olmak isteyenlerin öykü okumaları gerektiği B) Bir yazının, yoruma imkân tanıdığı ölçüde zevk vereceği C) Edebiyat kitaplarına sadece başlangıç devresinde baş- C) Okurun metne dair yorumlarının, deneyimleriyle doğru- vurulabileceği dan bağlantılı olduğu D) Yazma denemeleri yaparak kendi kurallarımızı geliştire- D) Her yazıda mutlaka bazı boşlukların olacağı bileceğimiz E) Bir yazının parçalarından hareketle bütününe ulaşma- E) Öykü meraklılarının yeterli miktarda öykü okuduktan nın zor olduğu sonra öykü kurallarını öğrenebileceği 7

ÜNİTE DEĞERLENDİRME TESTİ - ÜNİTE DEĞERLENDİRME TESTİ - ÜNİTE DEĞERLENDİRME TESTİ Türkçe Paragrafta Yardımcı Düşünce 5. Ünlü hikayeci Çehov’da iç tutarlılık, yalınlık ve içtenlikten 7. Şiirlerindeki bazı dizeleri, sizler belki yersiz bulursunuz. söz edilebilir. Gorki’nin ettiği gibi “Sanırım Anton Çehov’la Bunlar gerçekten damdan düşercesinedir ama gereksiz karşılaşan herkes ister istemez daha yakın, daha doğru, değildir. Doğrusu ben, başımdan geçen birtakım olaylar daha kendisi olma isteği duyardı. Çehov hayatı boyunca sonunda, bir şiirin açıklamasız anlaşılabileceğini sanmı- hep kendi ruhsal bütünlüğü içinde yaşadı; her zaman ken- yorum artık. Bu yüzden, radyolarda açıklamalı şiir saatleri disi olmayı, iç özgürlüğünü korumayı başardı. Başkalarının düzenlemenin, bir ulusun eğitiminde ya da şiir kitaplarının özellikle de daha kaba insanların Anton Çehov’dan bekle- satışında çok yararlı sonuçlar vereceğine inanıyorum. diklerine hiç aldırmadı. Kendine özgü bir güçle başkalarına da yakın olmayı öğretti.” Sanırım Çehov’un en gerçekçi fo- Bu parçadan aşağıdakilerin hangisine değinilmemiştir? toğrafı budur. A) Şiirlerde bize anlamsız gelen şeylerin bile gereksiz ol- Yukarıdaki parçada “Çehov” ile ilgili olarak aşağıdakiler- madığına den hangisi söylenemez? B) Şiirin tahlili yapıldığında şiirin daha rahat anlaşılabilece- A) Çehov çevresindekilere bir şeyler öğretmiş bir sanatçı- ğine dır. C) Damdan düşercesine yazılan bir şiiri en iyi şairinin açık- B) Çehov’la tanışan insanlarda “kendisi” olma duygusu layacağına uyanmıştır. D) Toplumun eğitilmesinde radyodaki şiir programlarının C) Çehov etrafındaki insanların beklentilerini hesaba kat- da faydalı olacağına madan hareket ederdi. E) Radyolarda yapılan şiir programlarıyla şiir kitaplarının D) Çehov, yaşamı süresince kendi olmaktan, karakterin- daha çok satacağına den hiç vazgeçmemiştir. E) Çehov’un oyunlarının da sade, samimi ve tutarlı oldu- ğundan bahsedilebilir. 6. Bir kitap fuarıyla daha buluşmanın sevincini yaşıyoruz. 8. O kadar çok kitap var ki bunların hepsini okumak için insa- Geçen yılki fuarda Kindle denilen dijital kitap okuma ay- nın en az bin yıl yaşaması gerekir. Halbuki ömrümüz çabuk gıtıyla tanışmıştık. Teknolojinin hızına yetişilmiyor. Altı ay geçiyor. Sağımı solumu toplayayım derken, bir de bakıyor- geçmeden Ipad çıktı. Geçen ay yapılan Frankfurt Kitap Fu- sunuz, eş dost mezarlıkta toplanmışız. Durum böyle olunca arı’nda en çok konuşulan konu da dijital kitaplardı. Tekno- kitap seçiminde titiz davranma zarureti ortaya çıkıyor. Do- loji hızına hız katadursun kitap kurtları yine kitap fuarlarının layısıyla kültür hangi konunun, hangi kitapta olduğunu bil- yollarını aşındıracak, yüz binlerce kitabın arasında mutlu mektir. Bu da ancak kitap karıştırmakla mümkün olur. günler geçirecek. Kitap kokusu aşıklarının kitaplardan kur- tulmaya niyeti yok. Bu parçadan aşağıdaki yargılardan hangisi çıkarıla- maz? Bu parça ile ilgili olarak aşağıdakilerden hangisi söyle- nemez? A) İnsanın ömrü tüm kitapları okuyacak kadar uzun değil- dir. A) Kitap fuarına teknolojik yeniliklerin damga vurduğu B) Bir insan her şeyi bilemez ancak neyin nerede olduğunu B) Frankfurt Kitap Fuarı’nın dijital kitaplardan oluştuğu az çok bilmelidir. C) Dijital kitapların piyasada kendine yer bulduğu C) Ömrü hızla geçen insan, her kitabı okumamalı, mutlaka seçici olmalıdır. D) Gerçek okurların kitaplardan vazgeçmeyeceği D) Kitap karıştırmak çok faydalı bir iştir ancak bazı kitaplar E) Kitap fuarlarının kitapseverleri mutlu ettiği insana fayda değil zarar getirir. E) Bizim için gerekli kitapları karıştırmakla kültürümüzü ar- tırabiliriz. 8

TYT TÜRKÇE Fasikül 9 Numarası KONU ÖZETİ İsimler (Ad) Bilgi B) Varlıkların Sayılarına Göre Adlar Tekil Ad: Sayıca bir varlığı karşılayan adlardır. AD (İSİM) yol, kitap, bulut, dağ, öğrenci, asker, çiçek... Varlıkları ve kavramları karşılayan sözcüklerdir. Çoğul Ad: Sayıca birden fazla varlığı karşılayan adlardır. Hasret dolu bir mektup yazdı. Çoğul ad, tekil adlara çoğul eki (-ler, -lar) getirilerek yapılır. Güneş, denizde parıltılar oluşturarak doğuyordu. yollar, kitaplar, bulutlar, dağlar, öğrenciler, askerler, çiçekler... A) Varlıklara Verilişlerine Göre Adlar DİKKAT Tür (cins) Adı “-ler / - lar” çokluk eki her zaman tekil isimleri çoğul yapma gö- Aynı türden varlıkları karşılayan sözcüklerdir. reviyle kullanılmaz. şehir, ülke, dil, ırmak, kitap, insan... – Yarın Ahmetler bize gelecekmiş. (aile) – Bu millet nice Fatihler, Yavuzlar yetiştirecektir. (benzerleri) Özel Ad Bir tür içinde sadece tek bir varlığı karşılayan sözcüklerdir. Topluluk Adı: Çoğul eki almadan, birden fazla varlığın bir araya Afrika, İzmir, Norveç, Almanca, Kızılırmak, Emre... gelerek oluşturduğu grupları karşılayan adlara denir. bölük, sürü, halk, kurul, aile, meclis, takım, sınıf... DİKKAT Jüri, hazırladığımız projeyi ödüllendirdi. “Güneş, ay, dünya” sözcükleri, terim anlamıyla kullanıldığında Öğrenciler, sınıfı güzelce süslediler. (sınıf topluluk adı değil) özel ad; diğer kullanımlarda ise tür adıdır. Ay, ışığını Güneş’ten alır. C) Varlıkların Maddelerine Göre Adlar Somut Ad: Beş duyudan en az birisiyle hissedilebilen varlıkları Bu cümlede “Ay” ve “Güneş” sözcükleri terim olarak kullanıl- karşılayan sözcüklerdir. dığından özel addır. nehir, serçe, papatya, ses, soğuk, koku, fırtına... Ay, ufukta bütün güzelliğiyle duruyordu. Soyut Ad: Beş duyuyla hissedemediğimiz kavramları karşıla- Bütün gün, güneş altında çalıştık. yan sözcüklerdir. Bu cümlelerde “ay” ve “güneş” sözcükleri tür adıdır. sevinç, zekâ, hayal, keder, gurur, mutluluk, ruh, rüya... Bazı tür adları, özel ad olarak kullanılabilir. DİKKAT Gül, kokusuyla bahçeyi doldurmuştu. (tür adı) Somut anlamlı bir sözcük, anlam genişlemesi yoluyla soyut Gül, koşup babasına sevinçle sarıldı. (özel ad) anlam kazanabilir. Evin perdesini değiştirmek istiyordu. (somut) Olayların üstündeki perde kısa sürede kalktı. (soyut) 1

KONU ÖZETİ - KONU ÖZETİ - KONU ÖZETİ - KONU ÖZETİ - KONU ÖZETİ - KONU ÖZETİ TÜRKÇE İsimler (Ad) Yapısına Göre İsimler ALIŞTIRMALAR İsimler, yapılarına göre basit, türemiş ve birleşik olmak üzere üçe ayrılır. 1. Okulumuzun basketbol takımı, ilçeler arasında yapılan I. Basit İsimler: Yapım eki almamış isimlerdir. eller, fırından, kitap, el, köfte, havaya, okulda, kedim... turnuvada bütün maçları kazanınca belediye başkanı ta- II. Türemiş İsimler: Çeşitli türde sözcük kök ya da gövdelerin- den yapım ekleriyle meydana getirilmiş isimlerdir. rafından ödüllendirildi. insan-lık, meslek-taş, adam-cağız, kaz-ı, sat-ıcı… Bu cümledeki altı çizili isimlerin özelliklerini belir- III. Birleşik Sözcükler: İki ya da daha fazla sözcüğün, yeni tiniz. bir anlamı karşılamak üzere birleşip kaynaşmasıyla oluşan isimlerdir. 2. Aşağıdaki cümlelerdeki isimlerin altını çiziniz. hanımeli, balkabağı, sivrisinek, cankurtaran, çekyat... Yazarın romanında konu, köy yaşamının güzellikleriydi. İsmin Hâlleri (Durum ekleri) Kitaptaki yanlışları bir sonraki baskıda düzeltmişler. Ev (yalın hâl) Ev-i (Belirtme eki) Bu yokuşun sonunda onların bahçe içindeki tek katlı ev- Ev-e (Yönelme, yaklaşma eki) leri vardı. Ev-de (Bulunma eki) Ev-den (Ayrılma eki) Bu yarışmanın jürisinde yazın alanında ünlü birçok sa- natçımız var. Aşağıdaki dizelerde hâl eki almış sözcüklerin altını çiziniz? Ben bu gurbet ile düştüm düşeli, Otobüslerde, vapurlarda ellerindeki kitaplara dalmış in- Her gün biraz daha süzülmekteyim. sanlar görüyorum. Her gece, içinde mermer döşeli, Bir soğuk yatakta büzülmekteyim. 3. Aşağıdaki cümlelerdeki altı çizili isimleri basit, türe- Böylece bir lâhza kaldığım zaman, miş ve birleşik olarak belirleyiniz. Geceyi koynuma aldığım zaman, Gözlerim kapanıp daldığım zaman, Sokaktayım, kimsesiz bir sokak ortasında; Yeniden yollara düzülmekteyim. Son günüm yaklaştı görünesiye, Yürüyorum, arkama bakmadan yürüyorum. Kalmadı bir adım yol ileriye; Yüzünü görmeden ölürsem diye, Yolumun karanlığa saplanan noktasında, Sanki beni bekleyen bir hayal görüyorum. Kara gökler kül rengi bulutlarla kapanık; Evlerin bacasını kolluyor yıldırımlar. İn cin uykuda, yalnız iki yoldaş uyanık; Biri benim, biri de serseri kaldırımlar 2

KAZANIM TESTİ - KAZANIM TESTİ - KAZANIM TESTİ - KAZANIM TESTİ - KAZANIM TESTİ TÜRKÇE İsimler (Ad) 1. Geçer tunç adımlar, demir göğüsler 5. Aşağıdakilerin hangisinde somut anlamlıyken soyutla- Geçer askerler, geçer subaylar şan bir sözcük kullanılmıştır? Hepsinin alnında zaferden süsler A) Elinde kabarık bir dosyayla içeri girdi. Geçer hayalimde bir bir alaylar B) Bizi soğuk bir tavırla karşılayınca şaşırdım. C) Onunla okuduğum yılları hiç unutamadım. Bu dörtlükte aşağıdakilerden hangisine yer verilmemiş- D) Yapıtlarınızı çok acımasız bir şekilde eleştirmişler. tir? E) Sen bu bahanelerle bizi kandıramazsın. A) Özel isim B) Tekil isim C) Çoğul isim D) Topluluk ismi E) Soyut isim 2. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde altı çizili sözcük, türü 6. Aşağıdaki altı çizili sözcüklerin hangisi soyut bir isim- bakımından ötekilerden farklıdır? dir? A) İki gündür ortalıkta görünmüyordu. B) Balkondaki çiçekleri her zaman sulardı. A) Konağın uğuru, bereketi kalmamış; varlıkları yokluğa C) Onun gideceği yer buraya hayli yakındı. dönmüştü. D) Geleceğini hatırlamıştı birden. E) Etraf yavaş yavaş ısınıyordu. B) Ne toprak eski toprağa ne de ürün eski ürüne benzi- yordu. 3. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde “tekil isim, çoğul isim ve topluluk ismi” kullanılmıştır? C) İbrahim Ağa’nın bağı üstündeki yıldızlar iri iri parlıyordu. A) Halk geniş bir meydanda toplanmış, ortadaki oyunu iz- liyordu. D) Kitaplığı olmayan bu köyde, çocuklar yarınlara nasıl ha- B) Çocuklar tabaklarındaki yemeği bitirince bahçeye çıktı- zırlanacak? lar. C) Sınıf, günlerdir bu öğrencinin başarılarını konuşuyor. E) Beyaz Ana, sanki beş yüz seneden beri bu evde yaşa- D) Ormandaki ağaçların kuruyanları kesilerek yerlerine fi- yan bir efsaneydi. danlar dikildi. E) Büyük şehrin gürültüsünden bir süre olsun uzaklaşmak 7. (I) Kitaplar, konağın deposundaydı. (II) Bazıları epey eski- çocuklara iyi geldi. miş, yaprakları yırtılmıştı. (III) Bir tanesini isteyince yüzüme baktı. (IV) Onlar, bana babamdan kaldı. (V) Bu yüzden 4. Aşağıdakilerin hangisinde altı çizili isim diğerlerinden kimseye vermiyorum, dedi. daha geniş kapsamlıdır? A) Öğrencilerimiz pek şiir okuyor denemez. Yukarıdaki numaralanmış cümlelerden hangisi sadece B) Bırakın şiiri, öyküye bile dönüp bakmıyorlar. “isim” türünden sözcüklerden oluşmuştur? C) Eleştirmenler edebiyatla ciddi ilgilenmiyor. D) Tiyatro yapıtları eskisi kadar ilgi çekmiyor. A) I B) II C) III D) IV E) V E) Cumhuriyet Dönemi romanı, yeni bir çizgi belirledi. 8. Sarışın buğdayı rüzgarlarımızın Seni bağrımızda eker biçeriz Acılar kardeşin, teselli kızın Zengin parıltınla dalga geçeriz Bu dörtlükte aşağıdakilerden hangisi yoktur? A) Tür ismi B) Soyut isim C) Çoğul isim D) Özel isim E) Tekil isim 3

KAZANIM TESTİ - KAZANIM TESTİ - KAZANIM TESTİ - KAZANIM TESTİ - KAZANIM TESTİ TÜRKÇE İsimler (Ad) 9. Günlük hayatta kullandığımız bazı sözcükler cümle içindeki 12. Dünya, ay, güneş gibi sözcükler terim anlamıyla kullanılı- kullanımına göre özel veya tür ismi olabilmektedir. yorsa özel isim, terim anlamıyla kullanılmıyorsa cins ismi olur. Buna göre “yaban” sözcüğü aşağıdaki cümlelerin han- gisinde özel isim olarak kullanılmıştır? Buna göre aşağıdaki cümlelerin hangisinde bu sözcük- A) Sanatçı Yaban adlı Anadolu’yu anlatan romanında Kur- ler özel isim değildir? tuluş Savaşı’nı işler. A) Dünya’nın uydularından biri de Ay’dır. B) Ava çıktığımızda birkaç yaban tavşanı avlamayı planlı- yorduk. B) Güneş galaksideki en büyük yıldızlardandır. C) Bu yörenin kendine özgü yaban mersini vardı, tadına C) Ay ve Dünya Güneş’in etrafında dönmektedir. doyulmazdı. D) 1670 km hızla dönmektedir Dünya. D) Televizyonda yaban domuzunun nasıl korkutucu olabi- leceğini gördük. E) Dünyam karardı annem buradan ayrılınca. E) Yaban koyununun yaşam ortamı bozkırla ormanın bir- birine yaklaştığı kurak tepelerdir. 10. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde soyut isim kullanılma- 13. Çoğul isimler -lar, -ler ekini alan isimlerdir. mıştır? A) Sert yaradılışlı insanlar aşklarını içinde saklamayı yeğ- Aşağıdaki cümlelerin hangisinde “-lar, -ler” ekini alan lerler. isim cümleye benzerlik anlamı katmaktadır? B) Buradakilerden hiçbirinde cesaret yoktu ki bunu yapa- cak. A) Dünyanın hiçbir yerinde zevkler ve renkler tartışılmaz. C) Ortalığı kaplayan duman herkesin gözlerini yaşartmıştı. D) Ülkeleri ayakta tutan en önemli şey adalettir. B) Bu asker ne Mohaçlar, ne Çaldıranlar yaşadı, bir bilse- E) Geleceğe yönelik umudum gittikçe azalıyor, demişti. niz. 11. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde -cık, -cik ekini alan C) Çalışmak için ta Almanyalara kadar gitmeyi göze al- isim cümleye küçültme anlamı dışında bir anlam kat- mıştı. mıştır? A) Elindeki kitapçık şehrin tarihi ve turistik yerleriyle ilgili D) Önemli bir konuda görüş almak için amcamlara gitmeyi bilgi veriyor. düşünüyorum. B) Seyahatte işimize yarar diye kutucuğa bir şeyler koy- muştuk. E) Gece geç saatlere kadar yatmamış, işini bitirmek için C) Yağmur sularıyla beslenen derecik, şimdilerde kuru- çalışmıştı. maya yüz tutmuş. D) Başını sokabilecekleri bir evcikleri vardı, bu onlara ye- 14. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde özel isim kullanılma- terdi. mıştır? E) Salona girdiğinde kimsecikleri göremeyince büyük bir telaş yaşamıştı. A) Anne sevgisi en yüce duyguların başında gelmektedir, diye düşünüyorum. B) Evin küçük kedisi Makas, sevimli hareketlerle dikkat çekiyordu. C) Bu durum Medeni Kanun’da açık bir şekilde ortaya kon- muştur. D) Realizm etkisiyle yazılan romanlardan biri de Kırmızı ve Siyah’tır. E) Fiyatlarla ilgili gereken açıklamayı Et ve Balık Kurumu geçen hafta yapmıştı. 4

PERFORMANS TESTİ - PERFORMANS TESTİ - PERFORMANS TESTİ - PERFORMANS TESTİ TÜRKÇE İsimler (Ad) 1. Satıcının dört yanında kalabalık halinde halka olmuş er- 4. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde topluluk ismine yer I verilmiştir? kekler arasında, yalnız iki dişsiz ihtiyar kadın vardı. Adam A) Okuldan mezun olur olmaz yüksek bir göreve atanmış. II B) Onun filmlerini izledikten günler sonra bile hatırlıyorsu- konuştukça ara sıra birbirlerinin yüzüne bakıp gülümsü- nuz. III C) Öğrencilerin bu önerisini komisyonda değerlendirece- yorlardı. Erkeklerin bazıları alaylı alaylı bakıyordu, bazıları ğiz. IV D) Sıradan dergilerin romanda aradığı tek şey nitelik değil- kaşları çatık, ciddiyetle dinliyorlardı. dir. V E) Son istasyonun yolcuları, buralarda oturuyordu. Bu parçada altı çizili sözcüklerden hangileri bir varlık veya kavramı karşılayan sözcüklerdendir? A) I ve II  B ) I ve IV  C ) II ve III   D) III ve IV  E) III ve V  2. I. Arkadaşlarını karalamaya çalışınca kendisi gözden düştü. 5. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde altı çizili sözcük isim göreviyle kullanılmamıştır? II. Bir arkadaşım bana güzel kokulu çiçekler göndermişti. A) Su iner yokuşlardan, hep basamak basamak. III. Bu küçük yazı, anlatmak istediklerimi omuzlayamaz. B) Akışta demetlenmiş, büyük, küçük, kâinat. C) Şimdi dövün Sakarya, dövünmek vakti bu ân. IV. Zaman, insanın bütün acılarını eritip tüketiyormuş. D) Bir hayata çattık ki, hayata kurmuş pusu. E) Giden şanlı akıncı, ne gün döner yurduna? V. Herkes onun yolunu gözler ve o gelince de eve huzur dolar. Yukarıda verilen numaralanmış cümlelerin hangisin- de çoğul isme yer verilmemiştir? A) I  B) II  C) III  D) IV  E) V 3. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde özel isim kullanılma- 6. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde ayraç içinde belirti- mıştır? len ismin örneği bulunmamaktadır? A) Çalıkuşu meslek seçimimi etkileyen bir kitaptı. A) İnsan Soyu ve Toprak Ana’da insanla ilgili her şeyi bul- B) Ay, birçok uydu gibi belli bir yörüngede hareket eder. mak mümkün. (birden fazla özel isim) C) Eylül, koşup babasına sevinçle sarıldı. B) Klasiklerin kitapçık haline getirilmeleri çok güzel. (kü- çültme anlamından sıyrılan isim) D) Gümüş, bahçe duvarı yüksek olmasına rağmen bahçe- den kaçmıştı. C) Çağdan şikâyet etmek yanlış, değişen sadece insanlar- dır. (duyu organlarınca algılanmayan isim) E) Deniz, bugün dünden daha dalgalı görünüyor. D) Tabiatın süsü olan ağaç, aynı zamanda havayı da te- mizler. (tekil olduğu hâlde o türün tamamını karşılayan isim) E) Takımımızın lige çok iyi hazırlandığı anlaşılıyor. (hem tekil isim hem topluluk ismi) 5

PERFORMANS TESTİ - PERFORMANS TESTİ - PERFORMANS TESTİ - PERFORMANS TESTİ TÜRKÇE İsimler (Ad) 7. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde altı çizili sözcük tek 10. Aşağıdaki cümlelerden hangisinde çokluk eki, cüm- başına somut isimken cümle içerisindeki kullanımıyla leye ayraç içinde belirtilen anlamı katmamıştır? soyut isim haline gelmiştir? A) Bahçeleri bahçelere toprak yollar bağlardı. A) Düğüne Fatihler de gelecek, haberiniz olsun. (aile) B) Birçokları beni dik ve sert olduğum için sevmiyorlardı. B) Sabahları erken kalkar ve ders çalışmaya başlarım. (genelleme) C) Evin üstüne bir kat daha çıkalım, diyoruz. C) Dün dünyalar kadar soru çözmüştüm. (abartma) D) Geçen yıl yok yere, üç ay Almanca kursuna gitti. D) İki kardeş annelerini saygıyla anıyorlardı. (çoğul) E) Bu eşsiz doğa güzelliğine hepimiz hayran kalmıştık. E) Yeni iş yerinin açılışına Hüseyin Beyler de katılacak- mış. (saygı) 8. Aşağıdakilerin hangisinde cümleyi oluşturan sözcük- 11. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde soyut isme yer veril- lerin tümü isim görevindedir? memiştir? A) Soruyu bir de bu yoldan çözmeyi deneyelim. B) Hemen hemen senin çağlarında bir gençti. A) Aileler, çocuklarının derdini yıllar boyu çekerler. C) Kolejde okuduğundan İngilizcesi iyiydi. D) Hayat felsefemiz, edebiyatımız musikimizin içindedir. B) Piyasadan para çekerek enflasyona yol açmışlar. E) Yeni yılla birlikte tiyatrolar perdelerini açtı. C) Denemelerde netlerim arttıkça kendime güvenim artı- yordu. D) Gökte bulut, dağda kar, düzde kervan gidiyor. E) Dostluğumuz, kötü gidiyor; her an bozuşabiliriz. 9. Eylem adları, eylemlere mastar (-mek, -me, -iş) eklerinden 12. İsimler, varlık ya da kavramları karşılayan sözcüklerdir. biri getirilerek yapılır. Bu adlar eylem anlamlarını koruduk- ları hâlde isim görevinde kullanılır. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde isim kullanılmamış- tır? Aşağıdaki cümlelerin hangisinde eylem adı kullanıl- mıştır? A) Dil, bireysel ve toplumsal hayatımızın her anına hâkim- dir. A) Darıldığımı anlayınca tatlı sözlerle gönlümü aldı. B) Dar yolları geçtikten sonra geniş, asfalt yollarla karşı- B) Onu suçlamadan önce iyi düşünün. laştık. C) Acılı yemeklerden uzak durmalısın. C) Birden özleyiveriyorum seni belki ileride kavuşuruz yine. D) Sıkıntılı günlerimde bana ekonomik destek vermişti. D) Mektuplaşmamızdan üç yıl sonra birbirimizi tanıdık. E) Sen mi daha güzelsin yoksa seni beklemek mi? E) Onu tanıyanların yüzünde ince bir tebessüm vardı. 6

ÖDEV TESTİ - ÖDEV TESTİ - ÖDEV TESTİ - ÖDEV TESTİ - ÖDEV TESTİ - ÖDEV TESTİ - ÖDEV TESTİ TÜRKÇE İsimler (Ad) 1. Geceleri yorganı başıma çekip sesine kulaklarımı tıkadı- 4. Yâr deyince kalem elden düşüyor ğım; kapısı rüzgarla sürekli gıcırdayan Beypazarı’ndaki anımsadığım ilk evimizin bahçesi bu. Gözlerim görmüyor aklım şaşıyor Bu cümlede ismin hangi hâlinin örneği yoktur? Lâmbamda titreyen alev üşüyor A) Yalın B) Yönelme (yaklaşma) Aşk kağıda yazılmıyor Mihriban! C) Belirtme Bu dizelerde aşağıdakilerden hangisi yoktur? D) Bulunma (kalma) A) Topluluk ismi B) Özel isim E) Ayrılma (çıkma) C) Soyut isim D) Çoğul isim E) Tür ismi 2. Aşağıdaki dizelerin hangisinde tekil ad, çoğul ad ve 5. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde soyut isme yer veril- topluluk adına örnek vardır? memiştir? A) Üzüntü ve sevinçle karışık bir duygu yaşıyordu. A) Çiçeklerden bir demet yaptım sana, B) Bu tür buluşların hepsi insanlık için birer ışıktır. Uzat ellerini ne olur bana. C) Onun geçimini sağlamak boynumun borcudur. B) Gel gir gönül bahçeme, sefa getir, D) Çocuklar babalarının güçlü olmasından gurur duyarlar. İçimde yeşeren hasreti bitir. E) Duvarın sıvası için ince kum getirtmek gerekiyor. C) Dostun çok düşmanın az olacaktı trende Bir ekiptik biz ayrı ayrı mahallelerde D) Durun kalabalıklar, bu cadde çıkmaz sokak! Haykırsam, kollarımı makas gibi açarak. E) Akıl akıl olsaydı adı gönül olurdu. Gönül gönlü bulsaydı bozkırlar gül olurdu. 3. Sanatçı, Çavdar Tarlasında Çocuklar’ı yazmaya savaştan 6. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde küçültme eki, eklen- önce başlamış olsa da çok sonrasında tamamlayabilir ve diği isme küçültme anlamı katmıştır? kitap ancak 1951’de basılır. A) Büyücek bir otomobil, mağazanın önünde durdu. B) Bazı balıklarda ayıklanacak kadar kılçık yoktur. Bu cümlede aşağıdakilerden hangisi yoktur? C) Denemelerde daha çok A kitapçığını tercih ederim. A) Özel isim D) Elmanın ekşimtırak bir tadı vardı. B) Topluluk ismi E) Yavrucak neye uğradığını şaşırdı. C) Tamlanan ve hâl eki almış isim D) Türemiş isim E) Zaman anlamı veren bulunma eki 7

ÖDEV TESTİ - ÖDEV TESTİ - ÖDEV TESTİ - ÖDEV TESTİ - ÖDEV TESTİ - ÖDEV TESTİ - ÖDEV TESTİ TÜRKÇE İsimler (Ad) 7. Aralıklarından otların fışkırdığı taş duvarlarla çevrili büyük 10. Geçmişini arayan o divane köprüler bahçede, çardak altında annemle beraberiz. Akşamın kollarında yıkıldı birer birer Yağmuru anlamayan bulutlar benim değil Aşağıdakilerin hangisi yukarıdaki altı çizili isimlerin Günbatımına mahkûm umutlar benim değil tümü için ortaktır? Bu parçada aşağıdakilerden hangisi yoktur? A) Belirtme eki almış isim A) Soyut isim olmaları B) Çoğul isim olmaları B) Çoğul eki almış somut isim C) Ayrılma eki almış isim C) Tekil isim olmaları D) Soyut isim E) Türemiş isim D) Yalın durumda olmaları E) Topluluk ismi olmaları 8. Başımdan bir kova sevda döküldü 11. Aşağıdakilerin hangisinde “yanlış” sözcüğü ad olarak Islanmadım, üşümedim, yandım oy! kullanılmıştır? İplik iplik damarlarım söküldü Kurşun yemiş güvercine döndüm oy! A) Yanlış cevaplarımız çok olunca denemeden iyi not ala- Bu parçada aşağıdakilerden hangisi yoktur? madık. A) Bulunma eki almış bir isim B) Çoğul eki almış bir isim B) Yanlış otobüse binince toplantıya geç kaldık. C) Yalın hâlde bir soyut isim D) Basit isim C) Ya o buradaydı ya da ben yanlış hatırlıyorum. E) Birden çok çekim eki almış isim D) Onun yanlış bir davranışta bulunacağını hiç sanmaz- dım. E) Kitaptaki yanlışları bir sonraki baskıda düzeltelim. 9. I. Artık yaşamak için herkesten kaçacağız, 12. Okulumuzun basketbol takımı, ilçeler arasında yapılan tur- II. Dünya bize verecek yalnız güzellikleri, nuvada bütün maçları kazanınca belediye başkanı tarafın- III. Yalnız, semalarından dökecek ruhumuza, dan ödüllendirildi. IV. Geceler mehtapları ve gündüzler seheri V. Düşünceli yürürken bir yol dönemecinde Bu cümlede aşağıdakilerden hangisi yoktur? Bu parçadaki numaralanmış dizelerle ilgili olarak aşa- A) Somut ad ğıda verilen bilgilerden hangisi yanlıştır? B) Özel ad A) I. dizede eylem adı kullanılmıştır. B) II. dizede tekil ve çoğul ad kullanılmıştır. C) Topluluk adı C) III. dizede hem yönelme hem de ayrılma eki vardır. D) IV. dizede birden çok belirtme eki vardır. D) Çoğul ad E) V. dizede birden çok hâl eki vardır. E) Tekil ad 8

TYT TÜRKÇE 1 0F a s i k ü l KONU ÖZETİ Sıfatlar (Ön Ad) Numarası Bilgi B) BELİRTME SIFATLARI Adları işaret, sayı, soru, belgisizlik yönüyle belirten sıfatlardır. Adları niteleyen veya belirten sözcüklerdir. 1) İŞARET SIFATI Adları işaret yönüyle belirten, onları işaret eden sözcüklerdir. Çoğu kişi, sanatın gereksiz bir şey olduğunu düşünür. Aapartmanın parkındaki çoğu araba, son modeldi. bu, şu, o, öteki, beriki, öbür Yolun iki tarafı da yemyeşil ağaçlarla süslenmiş. Bu kitabı babam daha çocukken okumuş. Şu kocaman gemide sadece yirmi beş kişi çalışıyormuş. Bu, okuduğum en güzel romandı. (işaret adılı) Çantasında mutlaka birkaç kitap bulunur. Öteki çantada sana aldığım hediyeler var. Bu küçük kasabaya daha önce gelmemiş. O akşam hava oldukça serindi. O, çok sevdiğim bir sanatçıdır. (kişi adılı) SIFAT ÇEŞİTLERİ O, pahalı bir vazoydu. (işaret adılı) A) NİTELEME SIFATLARI B) BELİRTME SIFATLARI 2) SAYI SIFATI 1) İşaret Sıfatı Varlıkları sayı yönüyle belirten sözcüklerdir. 2) Sayı Sıfatı a) Asıl Sayı Sıfatı (kaç?) a) Asıl Sayı Sıfatı Varlıkların sayılarını kesin olarak belirten sözcüklerdir. b) Sıra Sayı Sıfatı İşe gitmek için her gün iki otobüse biniyorum. c) Üleştirme Sayı Sıfatı d) Kesir Sayı Sıfatı b) Sıra Sayı Sıfatı (kaçıncı?) 3) Belgisiz Sıfat Varlıkların sırasını gösteren sözcüklerdir. Sayılara “-ncı, -nci, 4) Soru Sıfatı -ncu, -ncü” ekleri getirilerek oluşturulur. Maçın ikinci yarısında oyuna girdi. A) NİTELEME SIFATLARI Bir adı; durum, şekil, biçim, renk yönüyle niteleyen sözcüklerdir. c) Üleştirme Sayı Sıfatı (kaçar?) Niteleme sıfatları, ada sorulan “Nasıl?” sorusunun cevabı olan Varlıkları sayıca bölümlere ayıran, paylaşma anlamı veren sözcüklerdir. sözcüklerdir. Sayılara -er, -ar eki getirilerek oluşturulur. Masadaki tabaklara üçer köfte koyalım. Mahalledeki dik yokuşu çıkmakta zorlanıyorum. Çocuk, incecik gömleğiyle dışarıda dolaşıyordu. d) Kesir Sayı Sıfatı (kaçta kaç?) Mavi gökyüzü bembeyaz bulutlarla kaplıydı. Varlıkların parçalarının, bütüne olan oranlarını göste-ren sıfat- Eğri büğrü yolda arabamız çok yavaş ilerliyor. lardır. Trenimiz karlı dağların arasından geçiyor. Hamurun üçte bir parçasını ayırıyoruz. Gidip bakkaldan yarım ekmek aldı. 3) BELGİSİZ SIFAT 1

KONU ÖZETİ - KONU ÖZETİ - KONU ÖZETİ - KONU ÖZETİ - KONU ÖZETİ - KONU ÖZETİ TÜRKÇE Sıfatlar (Ön Ad) Adları belirtirken kesinlik bildirmeyen sıfatlardır. UNVAN SIFATI bir, birkaç, birçok, çok, çoğu, kimi, bazı, bütün, tüm, başka, bir- Kişilerin meslek, rütbe, makam gibi sosyal statülerini belirten takım, her, hiçbir, herhangi... sözcüklere, unvan sıfatı denir. Unvan sıfatları, adların önüne de sonuna da gelebilir. Okulun koridorundaki bazı resimler ilgimi çekti. Bugün size soracak çok sorum var. Ziya Paşa, Hurşit Amca, Binbaşı Cemal, Serdar Efendi... Festival süresince birçok sanatçı sahne alacak. Ameliyatı yarın Doktor Fatih Bey yapacakmış. Yürüyerek eski bir binanın önüne geldik. Sanatçıların çoğu yurt dışından gelmişti. (belgisiz adıl) SIFATLAŞTIRAN -Kİ İlgi eki (-ki), yer ve zaman bildiren sözcüklerden sonra gelip 4) SORU SIFATI eklendiği sözcüğü sıfat yapar. Adları soru yoluyla belirten sözcüklerdir. Soru sıfatlarının ce- vabı yine sıfattır. Masadaki kitapların hepsini okudum. nasıl, kaç, kaçıncı, kaçar, hangi, ne kadar, ne Bizi yarınki toplantıya çağırıyorlar. Sınav için ne kadar süre verilecek? Göndereceğiniz servise, kaç kişi binebilir? DİKKAT Biz statta ne tarafta oturacağız? Bir ad, hem niteleme hem belirtme sıfatı alabilir. Anlattığın öyküyü hangi kitapta okudun? Bu kitaplardan hangisi senin? (soru adılı) Bu eski kitabı bana dedem vermişti. Orada zor bir görev sizi bekliyor. ADLAŞMIŞ SIFAT Niteleme sıfatları, çekim eki alarak veya almadan, niteledikleri DİKKAT ismin yerine geçecek şekilde kullanılabilir. Bu sözcüklere “ad- Sıfatlar, adılları da niteleyebilir. laşmış sıfat” denir. İşyerinde başarılı kimseleri tespit edin. Ben daha çok, eski şairlerin şiirlerini beğeniyorum. (niteleme Arkadaşım meraklı biriydi. sıfatı) DİKKAT (Basit sıfat) Ben daha çok, eskilerin şiirlerini beğeniyorum. (adlaşmış sıfat) Güzel günler sizi bekliyor. (Türemiş sıfat) Yarın eski ayakkabısını değil yenisini giyecekmiş. Karlı bir haftayı geride bıraktık. (Birleşik sıfat) Hafif torbaları sen al, ağırlarını bana bırak. Mavi gözlü çocukları çok severim. Bazıları trafik kurallarını ihlal eder. (Belgisiz zamirler adlaşmış sıfat olmaz.) 2

KAZANIM TESTİ - KAZANIM TESTİ - KAZANIM TESTİ - KAZANIM TESTİ - KAZANIM TESTİ TÜRKÇE Sıfatlar (Ön Ad) 1. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde altı çizili sözcük farklı 5. Aşağıdakilerin hangisinde “yarın” sözcüğü zaman zarfı türden bir sıfattır? göreviyle kullanılmamıştır? A) Uzun bir yolun, henüz başındayız. A) Arkadaşlar, bu konuya yarın devam edelim. B) Gülen yüzün hiç solmasın, başın eğilmesin. B) Yarın sınavın var, sen hâlâ geziyorsun. C) Buralarda birkaç arkadaş bile olsa yeter bana. C) Çiftçinin karnını yarmışlar, kırk tane yarın çıkmış. D) Kırgın bakışlarla çevresini uzun uzun süzdü. D) Üniversite sınavı sonuçları yarın açıklanıyormuş. E) Zor soru çoğu zaman ölçücü soru olarak görülür. E) Yarın, hava güzel olursa denize gidelim. 2. Aşağıdakilerin hangisinde farklı türde bir sıfat kullanıl- 6. Yer-yön bildiren sözcükler bir ismi belirterek sıfat görevinde mıştır? kullanılabilir. A) İnsan, bir gün ansızın yorulur. B) Kimi zaman ellerini bağlar çaresizliği. Aşağıdakilerin hangisinde buna örnek olabilecek bir C) Birkaç hayat çıkarır yaşamından. kullanım söz konusudur? D) Çoğu kapı kapanır yüzüne sebepsiz. E) Duyulur, yalnızlığın sessiz uğultusu. A) Öğretmen içeri girince herkes ayağa kalktı. B) Sen hep geri kalıyorsun, biraz hızlı yürü. C) Yukarı kata yeni taşınanlar olmuş. D) Evin önü, arkası birçok yeni binayla doldu. E) Karşıda bazı projeler başlatılmış. 3. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde adlaşmış sıfata yer 7. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde belirtme sıfatı kulla- verilmemiştir? nılmıştır? A) Yeni evinde bu eşyaların hepsini değiştirecekti. A) Muhtaçlara yardım elini kim uzatacak? B) Birçoğunuz yarını düşünürken bugünü unuttunuz. B) Yükseklere bu yılın ilk karı yağdı. C) Bu senindir, istediğin gibi kullanabilirsin. C) Burada konuşulanları, kimseye anlatmayın. D) Onunla zaman zaman görüşmek mümkün olabiliyor. D) Ağaçlar bu mevsim daha geç çiçek açtı. E) Burada ağlayan çocuğun annesini kimse tanımıyordu. E) Mazlumun ahı yerde kalmaz, demişler. 4. Kimi zaman eve döndüğüm akşam 8. Aşağıdaki cümlelerde geçen pekiştirilmiş sözcüklerden I hangisi sıfat görevinde kullanılmamıştır? Ağlayacak hangi rüzgâr, kim bilir? A) Tanzimat hareketi düşünce dünyamızda yepyeni fikirler II ortaya çıkarmıştır. Renkli bir heykele döndüğüm akşam B) Karşımdaki çocuğun yeşil gözleri ve upuzun kirpikleri III IV vardı. Baş ucumda kimler yanar, kim bilir? C) Avrupa’ya gidince değişmiş, bambaşka bir insan ol- V muştu. Yukarıdaki dörtlükte geçen altı çizili sözcüklerden han- D) Kulübenin içini taptaze ekmek kokusu doldurmuştu. gisi sıfat görevinde kullanılmamıştır? E) Deniz bugün dupduru görünüyordu. A) I B) II C) III D) IV E) V 3

KAZANIM TESTİ - KAZANIM TESTİ - KAZANIM TESTİ - KAZANIM TESTİ - KAZANIM TESTİ TÜRKÇE Sıfatlar (Ön Ad) 9. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde bir isim hem niteleme 12. I. O kadar eşyayı hangi ara taşıyıverdiniz? hem belgisiz sıfat almıştır? II. Yüreğime ne gün döneceksin ey sevgili? A) Aydın yarınlar gün geçtikçe uzaklaşıyor bizden III. Şiirlerin kaçını severek okudunuz? B) Herkeste “Eski bayramlar nerede?” cümlesi dolaşıyor. IV. Bu hafta bize ne zaman geleceksiniz? C) Balıkçı, bu sabah evden biraz geç çıkmıştı. Yukarıdaki numaralanmış cümlelerin hangilerinde soru D) O zamanlar, nedendir bilinmez, onulmaz bir hastalığı anlamı sıfatla sağlanmıştır? vardı. A) I ve II B) II ve III C) III ve IV E) Öğrencinin, kurul kararıyla cezası kaldırılarak eğitimine devam etmesi sağlandı. D) I ve III E) II ve IV 10. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde adlaşmış sıfat vardır? 13. Yazma anlarında serpilen ve coşkuların çoğu mu ilhamla A) Amcam bu konağa evliliğinin ilk yıllarında taşındı. ilgilidir bilinmez ama insanın kendi iç işleyişine her zaman B) Çoğu zaman aklından çıkmazdı geride bıraktıkları. hükmedemediği açıktır. Kimi zaman kalemin arkasından ye- C) Zorlu çalışmalar sonucu heyet, köye ulaşabilmişti. tişmek ciddi gayret gerektirmiyor mu? Gerektiriyor tabii. Ama D) Çocuk oturmak üzereyken çantasını unuttuğunu hatır- o zamanda da sanatçı altıncı hissine güvenerek karar verip ladı. yoluna devam etmelidir. E) Yıllardır süren özlem, o buraya gelince biter. Yukarıda verilen parçada aşağıdakilerden hangisi yok- tur? A) Niteleme sıfatı B) Belgisiz sıfat C) Soru sıfatı D) İşaret sıfatı E) Sayı sıfatı 11. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde ayraç içinde belirtilen 14. “Ve” bağlacı aşağıdaki cümlelerin hangisinde niteleme sıfat kullanılmamıştır? sıfatlarını birbirine bağlamıştır? A) Bugün gerçek edebiyatın kıyıdaki köşedeki yazarlarla A) Hayata ve varlıklara karşı duyarlı tarafı, ilhamın istek sürdürüldüğü görülüyor. (niteleme sıfatı) artıran çağrısıdır. B) Çağın sıkıntılarından kurtulmak için edebiyat, birkaç B) Verimli topraklarda kökleşmek ve insanlığa yararlı sığınaktan biridir. (belgisiz sıfat) olmak arasında derin bir bağ vardır. C) Bu çerçevede hayatla, gerçekle, insanlık halleriyle bağı C) Şehir dışına üçüncü ve dördüncü aylarda çıkmak gibi olmadan yaşıyor. (işaret sıfatı) bir düşüncemiz yok. D) Şair son üç eserinde hiç kullanmadığı kadar söz sanatı D) Son zamanlarda kırgın ve üzgün görünüyorsun. kullanmış. (sayı sıfatı) E) Şair, daha çok renkli ve özgün kişiliğiyle halk arasında E) Modern çağın sanat atölyesinden nasıl bu kadar nitelik- tanınmaktaydı. siz sanatçı çıkmış? (soru sıfatı) 4

PERFORMANS TESTİ - PERFORMANS TESTİ - PERFORMANS TESTİ - PERFORMANS TESTİ TÜRKÇE Sıfatlar (Ön Ad) 1. I. O kitabı annem daha çocukken okumuş. 4. Dizlerini ovuşturdu ve tekrar ayağa kalktı, dükkânın için- I II. O en çok sevdiği arkadaşıydı. de sendeleyerek birkaç adım atmıştı. Yürüyebileceğini III. O yerde günlerimin çoğu gezmekle geçiyor. umuyordu. Tramvaya gidinceye kadar üşümez miydi? Kahvenin kapısını açıp ceketinin yakasını kaldırarak dışa- IV. O filmi ben de seyretmek isterdim. V. O bana bu kitabı okumamı tavsiye etti. rıya çıktı. Rüzgâr yoktu ve güneş çıktığı için soğuk epeyce Yukarıda verilen cümlelerin hangisinde “o” sözcüğü II III IV sıfat olarak kullanılmamıştır? kırılmıştı. Camdan, kahveciye ve öteki adama eliyle selam V verdi, yürüdü. A) I ve IV B) II ve V C) III ve IV Bu parçadaki altı çizili sözcüklerin hangisi sıfat göre- vindedir? D) I ve V E) II ve III A) I B) II C) III D) IV E) V 2. Aşağıdaki cümlelerde geçen altı çizili sözcüklerden 5. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde belirtme sıfatına yer hangisi türce özdeştir? verilmemiştir? A) Evden ayrılmasının üzerinden henüz bir saat bile A) Daha deniz görmemiş bir çoban çocuğuyum. geçmemişti. B) Bu dağların eskiden aşinasıdır soyum. C) Acıları saydıkça bir bir içim kan ağlar. B) Gördüğümüz her eseri fotoğraflamak istediğimizden bi- D) Her gün aynı pınardan doldurur testimizi. raz geç kaldık. E) Şu karşıki bayırda verdim kuzuyu kurda. C) Ekşi ve henüz sert elmalardan birkaç tane koparıp masamıza koydu. D) Kendi yaşamımı anlatmak için kürsüye neredeyse koşuyordum. E) Yaz mevsimi yağışlı olunca orman yangını az olur. 3. Benim dizelerim, görkemli dağların yüce doruklarından 6. Küçük salonun fes renginde kalın, ağır perdeli penceresin- I II den dışarısı muhteşem, parlak bir sulu boya levhası gibi görünüyordu. Saf, mavi bir sema... Çiçekli ağaçlar... Uyur doğan billur bir pınar gibidir. Katışıksızdır, lezizdir, kendi- gibi sessiz duran deniz... Karşı sahilde sisler altında dağ- III lar, korular, beyaz yalılar... Bütün bunların üzerinde uçan martı sürüleri! sinden başka hiçbir karışımı kabul etmez. Ondan, okuma- ya yeni geçen bir ilkokul öğrencisi de sanatının zirvesinde Bu parçadaki altı çizili sözcüklerden kaçı sıfat görevin- IV de kullanılmıştır? olan bir yazar da aynı şeyi anlar. Onda kelimeler köşe taşı gibidir. Ne bir tanesini söküp atabilirsiniz ne de beğeninize göre güzel bir kelime ilave edebilirsiniz. A) 4 B) 5 C) 6 D) 7 E) 8 V Bu parçadaki altı çizili sözcüklerin hangisi kendisin- den sonra gelen ismi nitelememektedir? A) I B) II C) III D) IV E) V 5

PERFORMANS TESTİ - PERFORMANS TESTİ - PERFORMANS TESTİ - PERFORMANS TESTİ TÜRKÇE Sıfatlar (Ön Ad) 7. Niteleme sıfatlarındaki isim çeşitli nedenlerden dolayı 10. I. Başvuru için gerekli belgeleri kaç günde hazırlayabilir- bazen düşebilmektedir. Bu durumda kalan niteleme sıfatı- siniz? na adlaşmış sıfat denir. II. Onun kaçıncı katta oturduğunu biliyor musun? Aşağıdaki atasözlerinin hangisinde altı çizili sözcük adlaşmış sıfat değildir? III. Yahya Kemal hangi şiirinde hece ölçüsünü kullanmıştır? A) Baca eğri de olsa dumanı doğru çıkar. IV. Bu küçük çocuklar nasıl dayanacak bu uzun yolculuğa? B) Bağı ağlayanın yüzü güler. V. Burada daha ne kadar kalmayı düşünüyorsunuz? C) Bin bilsen de bir bilene danış. Yukarıda verilen cümlelerin hangisinde soru anlamı bir sıfatla sağlanmıştır? D) Bir korkak bir orduyu bozar. A) I ve II B) II ve V C) IV ve V E) Bahtsızın bağına yağmur, ya taş yağar ya dolu. D) I ve IV E) I ve III 8. İki arkadaş, parasız kalınca oturup nasıl para kazanacak- 11. Yağmurlu bir şubat günüydü. Karanlık bulutlar kentin larını düşünmeye başlamışlar. Doluya koymuşlar almamış, I II boşa koymuşlar dolmamış. İyice ümitlerini kaybetmek üzerini örtmüştü. Üst üste yığılı apartman blokları arasına üzereyken akıllarına bir fikir gelmiş. Hemen komşularına gidip öldürmeyi planladıkları bir ayının postunu övmeye III başlamışlar. Bu ayı, öyle sıradan bir ayı değil. Ayıların sıkışan çıplak ağaçların cılız dalları, rüzgarla kırılacak gibi kralı. IV savruluyordu. Bacalardan çıkan isin karattığı çatılardaki martı çığlıkları, kentin uğultusuna karışıyordu. V Bu parçada geçen sözcüklerin hangisinin türü ötekiler- Bu parçadaki numaralanmış yerlerin hangisi sıfat den farklıdır? görevinde değildir? A) parasız B) nasıl C) sıradan A) I B) II C) III D) IV E) V D) iyice E) hemen 9. Hani o son durakta saray açıldı birden 12. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde altı çizili sözcük, vir- gül kaldırıldığında sıfat olmaz? İki bembeyaz gülün yaprağıydı her sütun A) Çocuk, öyle sorular soruyor ki şaşırmamak elde değil. Başını yasladığın pervazlarda çiçekler B) O, kitabın kaçıncı sayfasında kaldığını biliyor mu? Baygın kokularıyla sarmıştı denizleri C) Çoğu, kişi sanatın gereksiz bir şey olduğunu düşünür. Bu parçada aşağıdaki sıfatlardan hangisinin örneği yoktur? D) Bu, binanın depreme karşı dayanıklı olduğunu söyledi. A) Belgisiz sıfat B) Soru sıfatı E) Genç, doktor bir açıklama yapmadığı için burada öyle bekliyoruz, dedi. C) Sayı sıfatı D) Niteleme sıfatı E) İşaret sıfatı 6

ÖDEV TESTİ - ÖDEV TESTİ - ÖDEV TESTİ - ÖDEV TESTİ - ÖDEV TESTİ - ÖDEV TESTİ - ÖDEV TESTİ TÜRKÇE Sıfatlar (Ön Ad) 1. Aşağıdaki altı çizili sıfatlardan hangisinin yapısı öteki- 4. Bir sıfat tamlamasında yer alan isme “-lı” (-li, -lu, -lü) eki lerden farklıdır? getirilir ve bu yeni ifade bir isimden önce kullanılarak yeni bir sıfat yapılabilir. Bu tür sıfatlara “kurallı birleşik sıfat” A) Barış sonsuz çağlara defne dalı veriyor. denir. B) Gel gör ki bu seferki ayrılık yazın oldu. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde bu açıklamaya örnek C) Bahar, çapkınlığının canlı yüküyle doldu. olabilecek bir kullanım vardır? D) Yorgun kafesimden çıkar giderim. E) O güzel, bembeyaz gülü kopardın A) Şehir meydanındaki kütüphanenin karşısındaki parka gittik. 2. Bu yörede duyulan, yalnızca yörük keçilerinin çan, dağ I B) Yanında iki hafta önce çıkmış bir sözlükle, birkaç edebi- yat dergisi vardı. keçilerinin ayak sesleri değildir. Kendilerine yol açma konu- II C) Bahçe kapısından sonra, pembe boyalı küçük bir ka- pıyla karşılaşacaksın. sunda usta olan çağlayanların sesleri de sarp kayalıklarda III D) Kapısındaki küçük şeftali ağacının çiçeklerini zevkle sa- yardı. yankılanır. Çağlayanlara giden yol, kurumuş dere yatakla- IV E) Benden sonra en yetkili amirin kendisi olduğunu sanı- yordu. rından, dar patikalardan, çam ormanlarından geçer. V Bu parçadaki altı çizili sözcüklerin hangileri herhangi bir sıfat tarafından nitelenmemiştir? A) I ve II B) II ve V C) IV ve V D) I ve IV E) I ve III 3. Yaşlı adam, bitkin adımlarla -bacaklarını hiç bükmeden 5. Kimi zaman sanat dünyasına üstün yetenekli şairler gelir, değnek gibi öne atıyordu- iki büklüm, elindeki bastonunu ağırlıklarını koyar; arkasından kendi anlayışlarını herkese yere hafifçe vurarak pastaneye doğru yavaş yavaş yürü- dayatmaya başlarlar. Onlardan önce yazılmış şiirler; eski- yordu. Ömrümde böylesine garip biçimli bir insan görme- miş, günü geçmiş, çöpe atılası şeylerdir. miştim. Bu parçada aşağıdakilerin hangisinin örneği yoktur? Bu parçayla ilgili olarak aşağıdakilerin hangisi söyle- nemez? A) Kurallı birleşik sıfat A) Türemiş sıfat kullanılmıştır. B) Soru sıfatı B) Kurallı birleşik sıfat vardır. C) Basit yapılı sıfat C) Sayı sıfatı vardır. D) Belgisiz sıfat D) Basit yapılı birden çok sıfat kullanılmıştır. E) Türemiş sıfat E) Adlaşmış sıfata yer verilmiştir. 7

ÖDEV TESTİ - ÖDEV TESTİ - ÖDEV TESTİ - ÖDEV TESTİ - ÖDEV TESTİ - ÖDEV TESTİ - ÖDEV TESTİ TÜRKÇE Sıfatlar (Ön Ad) 6. Bir su bendinin tepesinden itiliveren küçücük taşın bıraktı- 9. I. Sevda kokan bu yaranın çiçeği I II III Petek petek bal olmadan tükenmez ğı boşluktan akan cılız su, yavaş yavaş bendin gövdesini IV II. Düştü can evime dördüncü cemre kemirmeye başlar. Bir de bakarsınız ki suyun ısrarı bendin Dünyayı üçüncü gözümle gördüm. sağlam gövdesinde kocaman bir oyuk açmıştır. III. Ne yarım tam yarım, ne bütün tamam V Bu parçadaki numaralanmış sözcüklere ilişkin aşağı- Yolcular anlamaz, ben anlatamam daki eşleştirmelerin hangisi yanlıştır? IV. Aydınlık ararsın her gün her yere A) I. - belgisiz sıfat Çekerler önüne yedi kat perde B) II. - küçültme sıfatı V. Bırakmaz yakamı, dört yanım duvar; C) III. - türemiş sıfat Ne kapı, ne baca, ne pencere var... D) IV. - niteleme sıfatı E) V. - pekiştirme sıfatı Yukarıdaki numaralanmış dizelerin hangisinde farklı türde belirtme sıfatları bir arada kullanılmıştır? A) I B) II C) III D) IV E) V 7. Aşağıdaki işaret anlamlı sözcüklerin hangisi ötekiler- 10. (I) Bugün ticaret romanı ile sanat romanı, daha ilk bakış- den farklı türde kullanılmıştır? ta göze çarpan ayrı nitelikler taşır. (II) Yakın zamanlara A) O, küçük çocuğun en sevdiği oyuncağıydı. kadar bütün romanlar sanat iddiasıyla yazılıyor. (III) Gücü B) O filmi mutlaka izlemelisin. yetmeyenler edebiyat katına erişemeden sönüp gidiyordu. C) Bu sözlerden sonra bence rahatlamalısın. (IV) Ayrıca bazı yayıncılar ise okuyucunun istediği romanın D) Bu öykü anlatımıyla diğerlerinden ayrılıyor. nitelikleri hakkında kendilerine göre bir ölçü belirlemişlerdi. E) Şu tepeler yamaç paraşütü için çok uygundur. (V) Buna uyan romanların ise, sanat değeri taşımamaları, hemen fark edilecek bir özelliktir. 8. Aşağıdakilerin hangisinde altı çizili sözcükler türleri bakımından özteştir? Bu parçadaki numaralanmış cümlelerle ilgili olarak aşağıda verilen bilgilerden hangisi yanlıştır? A) Güneşin doğmasına yakın, dağlar tatlı bir kızıllığa bü- rünmüştü. A) I. cümlede, sayı sıfatı kullanılmıştır. B) Önce dağların ardından hafif bir aydınlık belirdi. B) II. cümlede, belgisiz sıfat vardır. C) Otların arasında aceleci böcekler, çalışkan karıncalar C) III. cümlede, adlaşmış sıfat vardır. geziniyordu. D) Dağların ardından ince bir ışık demeti süzülmeye baş- D) IV. cümlede, bir sıfat birden fazla ismi nitelemiştir. ladı. E) V. cümlede, bir isim hem niteleme hem de belirtme sıfatı E) Sonra bu aydınlık gittikçe pembe bir renk olarak ufka almıştır. yayıldı. 8

TYT TÜRKÇE 1 1F a s i k ü l KONU ÖZETİ Zamirler (Adıl) Numarası Bilgi 3) İŞARET ADILI İşaret anlamı taşıyan ve adların yerine işaret yoluyla geçen söz- Çeşitli yönlerden adların yerine geçen sözcüklerdir. cüklerdir. Hollanda’ya gitmeden orayla ilgili kitaplar okudum. Acil serviste yatan arkadaşımızı sadece birimiz ziyaret edebildik. bu, şu, o, bunlar, şunlar, onlar, bura(sı), şura(ya), ora(da), öteki, beriki.. ADIL ÇEŞİTLERİ 1) Kişi Adılı Gördük ki burada köylüler modern yöntemlerle tarım yapıyor. 2) Dönüşlülük Adılı Edremit’ten şunu da senin için getirdim. 3) İşaret Adılı Çandarlı(yı çok sever, her yaz oraya giderdi. 4) Belgisiz Adıl Bunları çantana koy, şunu da yolda giderken yersin. 5) Soru Adılı 6) İlgi Adılı DİKKAT Annem onu bana doğum günümde almıştı. 1) KİŞİ ADILI Konuşmasından dolayı hepimiz onu alkışladık. (kişi adılı) İnsan adlarının yerine kullanılan adıllardır. ben, sen, o, biz, siz, onlar Onları hemen dolaba yerleştir. Eve onlarla gideceğimi sana söylemiştim. Onları tanımadığımı daha önce söylemiştim. (kişi adılı) Bana sizden başka kimse yardım edemez. Sizinle görüşmesi gerektiğini ona ben söyledim. 4) BELGİSİZ ADIL Bu dünya sana da bana da kalmaz. Adların yerini kesin olmayacak biçimde tutan adıllardır. biri, birisi, birçoğu, birkaçı, bazısı, başkası, herkes, hepsi, hiç- 2) DÖNÜŞLÜLÜK ADILI (kendi) biri, kimse, hiç kimse, kimi, kimisi, çoğu, şey... Dönüşlülük adılı, kendi sözcüğüdür. Tek başına kullanılabildiği gibi, iyelik eki alarak da kullanılabilir. Bahçedeki ağaçların birkaçı susuzluktan kurumuş. Kitaplarımın hepsini bu kütüphaneye bağışladım. Kendi - m Vapurun üst güvertesinde sabahları kimse olmazdı. Kendi - n Şiirlerinden onun çok duygusal biri olduğunu anlıyorsunuz. Kendi - si Kimi sonbaharı çok sever, kimi hiç sevmez. Kendi - miz Öğrencilerin birkaçı derse geç kaldı. Kendi - niz Akşamki davete çağırmak için herkesi aradım. Kendi - leri Ödevlerini kendin yapmalısın. Yemeği sen kendin yapmalısın. (pekiştirme) 1

KONU ÖZETİ - KONU ÖZETİ - KONU ÖZETİ - KONU ÖZETİ - KONU ÖZETİ - KONU ÖZETİ TÜRKÇE Zamirler (Adıl) 5) SORU ADILI ALIŞTIRMALAR Adların yerine soru yoluyla geçen sözcüklerdir. Soru adılının cevabı, bir ad ya da başka bir adıldır. Aşağıdaki cümlelerdeki zamirlerin altını çiziniz ve türlerini kim, kimi, kime, kimde, kimden, kimin belirtiniz. neye, neyi, neyde, neyden nereye, nerede, nereden, nereyi, neresi 1. Dün gittiğimiz müzede bir rehber bize buradaki eserlerle hangisi, hangimiz, hanginiz, kaçı, kaçımız, kaçınız ilgili değişik bilgiler verdi. Piknik için kimin neleri getireceğini bir kâğıda yazalım. 2. Acil serviste yatan arkadaşımızı sadece birimiz ziyaret ede Kitaplardan hangisini beğendin? bildik. Sen en çok neyden korkarsın? Yarın sabah nereye gideceksiniz? 3. Eskiden buradan belli saatlerde çeşitli satıcılar geçerdi. Bu otobüslerden hangisi Dikili’ye gidiyor? Toplantıda neye karar verdiniz? 4. Bu elbette senin için zor bir iş değildir. Sporcularımız bu turnuvada kimlerle karşılaşacak? Çocukluğum Antalya’da geçti, bu yüzden nereye gitsem denizi 5. İstanbul’un bu eski sokaklarında birçok anım var benim. özlerim. 6. O yıl biz üniversitede yüksek lisans çalışmaları yapıyorduk. 6) İLGİ ADILI (-ki) İlgi eki olan -ki bir adın yerine geçerse ilgi adılı olur. 7. Herkes spor kıyafetlerini giyip hafta sonu bu parka gelir. Bugün İzmir’in nüfusu birçok ülkeninkinden bile fazladır. 8. Yetkililer, bu kampanyadan kimlerin yararlanacağını sonra Romanlarımın dili şiirleriminkinden yalındır. duyuracakmış. İlgi zamiri -ki, mutlaka tamlayan ekinden (-ın, -in, -un, -ün, -im) 9. Sınavda, soruların çoğu, bizim kitaplardaki konularla ilgiliydi. sonra gelir. 10. Arkadaşıma mektup yazdım fakat onu göndermeyi düşün- Bizim derdimizin de onlarınkinden bir farkı yok aslında. müyorum. Benimki, seninki, bizimki, sizinki... Sizinki yine maçta güzel oynamış. 11. Üniversitede okuduğum bölümü değiştirdim, bunu sizden Bizim ev okula sizinkinden daha uzak. başka kimse bilmiyor. 12. Bahçeye dikmek için meyve fidanları aldık, onları kamyo- netle taşıdık. 13. Bize, kendi yaptığı yemeklerden ikram etti. 14. Bu yaz tatilinde, günlerimin çoğu, köyün ihtiyarlarından biri- nin bana verdiği eski, kimin yazdığı bilinmeyen el yazması bir ki- taptaki şiirleri okuyup günümüz şairlerininkiyle karşılaştırmakla geçti. 2

KAZANIM TESTİ - KAZANIM TESTİ - KAZANIM TESTİ - KAZANIM TESTİ - KAZANIM TESTİ TÜRKÇE Zamirler (Adıl) 1. Mavi gökler, yeşil yerler, şehirler 4. (I) Günümüzde kişilerin ve toplumun yanı sıra teknolojinin Bize şarkı fısıldayan nehirler de etkisiyle iletişim bazılarına göre zayıfladı. (II) Burada “İle- Uyan diye uğuldayan korular tişim zayıfladı.” derken kişiler arası iletişimi kastediyorum. Düşün yavrum bu yerlerde neler var? (III) Maalesef gittikçe birbirimizden uzaklaşıyor, hiçbirimiz Bu parçada kullanılan zamirler aşağıdaki seçeneklerin diğerleriyle iletişim kuramıyoruz. (IV) Bu noktada kendim düşünüyor, ben de aynı durumda mıyım, diye soruyorum. hangisinde doğru olarak verilmiştir? (V) Olumsuz bir cevap alınca içimden, senin durumun da A) Dönüşlülük zamiri - kişi zamiri toplumunkinden farklı değil, diyorum. B) Kişi zamiri - soru zamiri C) Soru zamiri - ilgi zamiri Bu parçada numaralanmış cümlelerle ilgili olarak aşağı- D) İlgi zamiri - işaret zamiri dakilerden hangisi söylenemez? E) İşaret zamiri - belgisiz zamir A) I. cümlede, kişi zamiri vardır. B) II. cümlede, işaret zamiri kullanılmıştır. C) III. cümlede, belgisiz zamire yer verilmiştir. D) IV. cümlede, birden fazla zamir vardır. E) V. cümlede, ilgi zamiri vardır. 2. Aşağıdaki sorulardan hangisine verilen cevap zamir de- 5. Baktım hüzünle hepsinin benzi sapsarı. ğildir? Aşağıdaki dizelerin hangisinde bu dizedekiyle aynı A) Marketten ne aldın? Bunu. türde bir zamir kullanılmamıştır? B) Gezide size kim yardım edecek? A) Çözdüm yol alırken yarısından çoğunu. Sen. B) Kimse duymaz çilesini tütmeyen ocakların. C) Bu kaçıncı sıradaymış? C) Dilindedir hala memleketin türküsü bazılarının İkinci. D) Bir mahmurluk sarar etrafını herkesin D) Beni dün kim aradı? E) Bütün bunlar sendedir, bu girift bilmeceler Biri. E) Yazar nerede doğmuş? 6. “O” sözcüğü aşağıdaki cümlelerin hangisinde farklı Burada. türde bir zamir olarak kullanılmıştır? A) O, her sözümden farklı bir anlam çıkarırdı. 3. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde zamir türünden bir B) O, daha çok aşk temalı şiirler yazar. sözcük kullanılmıştır? C) O, senin en iyi akraban değil miydi? A) Önceki gün kapalı olan birçok dükkân bugün açıktı. D) O, bazıları gibi yalan filan da söylemiyor. B) Yaşlı adamın hiçbir akrabası ziyaretine bile gelmemişti. E) O, çoğumuzun hayalini süsleyen bir yaşamdır. C) Aranızda neyi paylaşamadınız da kavga ediyorsunuz? D) Gökkuşağının renkleri ayrı milletlerin simgesidir Ali’ye 7. Beni orada boşuna aramayın çünkü hiçbiri nerede olduğumu göre. bulamadı da siz mi bulacaksınız? E) Akşamki toplantının ne kadar süreceği tam belli değildi. Bu cümlede kaç tane zamir kullanılmıştır? A) 2 B) 3 C) 4 D) 5 E) 6 3

KAZANIM TESTİ - KAZANIM TESTİ - KAZANIM TESTİ - KAZANIM TESTİ - KAZANIM TESTİ TÜRKÇE Zamirler (Adıl) 8. Aşağıda verilen dizelerdeki zamirler ikişerli gruplandı- 11. Bir şeyi sevmek o şeyin ölümünü kendi ölümüne bağlı gör- ğında hangisi bu guruplandırmanın dışında kalır? mektir. Öyle ki kendine zarar vermekle o şeye zarar ver- A) Dinliyor hepsi büyük hatıralar rüzgarını menin kendine zarar vereceğine inanmaktır. Bunu uzatmak Çaldıran topları ardında Mohaç toplarını veya yürütmek kolay. B) Kim etmiştir beni bir şair etmemişse İlhamın ufukları hayalimden genişse Bu parçada kaç farklı türde zamir kullanılmıştır? C) Bir doğuşla göründü aya benzer güzel ki A) 2 B) 3 C) 4 D) 5 E) 6 Rüyada görmedim bunun gibisini D) Deniz ufkunda bu top sesleri nerden geliyor 12. Aşağıda verilen parçaların hangisinde ayraç içinde be- Yavuz belki donanmayla seferden geliyor lirtilen zamir yoktur? E) Gurbetten gelmişim yorgunum hancı Şuraya bir yatak ser yavaş yavaş A) Bir bahar akşamı rastladım size Sevinçli bir telaş içindeydiniz. (şahıs zamiri) 9. Sordum ne yazık ki hiçbiri ismin ne bilmiyor B) Kendi gitti Sen olmadan geçen yaşama yaşanmış denilmiyor İsmi bile kalmadı yadigar (dönüşlülük zamiri) Bu dizelerde kullanılan zamirlerin türleri aşağıdakilerin C) Gözler kalbin aynasıdır Yalan nedir bilmez onlar (işaret zamiri) hangisinde sırasıyla verilmiştir? D) Eğil salkım söğüt eğil A) Belgisiz zamir - soru zamiri - kişi zamiri Bu benimki sevda değil (ilgi zamiri) B) Kişi zamiri - soru zamiri - dönüşlülük zamiri E) Yine de özlenecek bir zulası olmalı insanın C) İşaret zamiri - soru zamiri - dönüşlülük amiri Dünyanın bir yerinde (belgisiz zamir) D) Belgisiz zamir - ilgi zamiri - soru zamiri E) Kişi zamiri - belgisiz zamir - belgisiz zamir 13. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde soru anlamı zamirle sağlanmıştır? 10. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde üç farklı türden zamir A) Kapıyı kimin tamir ettiğini ne zaman öğrendin? kullanılmıştır? B) Nereye gidileceği sana söylenmiş miydi? A) Ne sen ne ben ne de o bu konuda yetkilidir. C) Neyi aradığını niçin öğrenelim ki? B) Birilerinin keyfi bozulacak diye oraya gelmiyorum. D) Kaçını çağırdığını ben nasıl bileyim? C) Burada çoğumuzun beni anladığı düşünmüyorum. E) Hangisine verdin sana verdiğim kalemi? D) Edebiyat konusunda sana kim ne dedi hatırlamıyorum. E) Yaklaşık on dakikadır kendi kendine konuşuyordu o. 14. Burada senin kadar kendine güvenen başka birileri var mıdır bilmiyorum. Bu cümlede aşağıdaki zamir türlerinden hangisi yok- tur? A) Belgisiz zamir B) Şahıs zamiri C) İlgi zamiri D) İşaret zamiri E) Dönüşlülük zamiri 4

PERFORMANS TESTİ - PERFORMANS TESTİ - PERFORMANS TESTİ - PERFORMANS TESTİ TÜRKÇE Zamirler (Adıl) 1. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde farklı türden zamirlere 4. Bu şiir böyle doğarken dost elin elimdeydi yer verilmiştir? I A) Bunu benden ara ara duymuşsunuzdur. B) Bunları ilk kez burada açıklıyorum. Sen bir Zümrüdüanka’ydın, elim tüylerine değdi C) O günlerde biz de sizin hayranlarınızdandık. II D) Kimi, nerede gördüğümü inanın ki hatırlamıyorum. E) Zamanla bu yazar da kendi yolunu eminim bulacak. Sevda duvarını aştım, sendeki bu tılsım neydi? III IV Başka bir gezegende de olsan dönüşüm sana V Bu dizelerdeki altı çizili sözcüklerin hangileri tür bakı- mından diğerlerinden farklıdır? A) I ve V B) II ve III C) II ve IV D) III ve IV E) IV ve V 2. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde soru anlamı zamir tü- 5. (I) Sofaya açılan kapıların üstü renkli camlarla süslüydü. ründen bir sözcükle sağlanmıştır? (II) Sofanın iki yanına minderler serilmişti, minderlerin A) Terk ettiğiniz bu topraklara ne yüzle döneceksiniz? arkalarında ot yastıklar vardı. (III) El dokuması ince B) Bizi nerede arayacağınızı nasıl öğrendiniz? halılarla kaplı yastıklar büyük ve renkli yapı taşları gibi C) İki gündür buralarda ne dolaşıp duruyorsun? görünüyordu. (IV) Sofadan mutfağa açılan kapı her zaman D) Biriktirdiğiniz parayı hangisine verecektiniz? açıktı. (V) Kapıdan bakan herkes ocak ve yanındaki büyük E) Bizi iki yıl boyunca niye aramadınız? masayı görebiliyordu. Bu parçada numaralanmış cümlelerin hangisinde adıl kullanılmıştır? A) I B) II C) III D) IV E) V 3. Hepsi onu bekliyorlardı sabırsızca. İçlerinden biri bağırdı: 6. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde soru anlamı bir za- “Geliyor, geliyor!” Herkeste bir kıpırdanma oldu, başlar mirle sağlanmıştır? çocuğun gösterdiği yöne döndü. Gerçekten de otomobil A) Bu tür romanları günümüzde kaç kişi okuyor? onlara doğru ağır ağır gelmekteydi. Ön sıradakiler kendile- B) Söylediklerimi niçin anlamak istemiyorsun? rine çekidüzen vermeye çalışıyordu. C) Siz bu sitenin kaçıncı dairesinde oturuyorsunuz? D) Bu şairin en çok hangi yönünü sevdin? Bu parçada kaç çeşit zamir kullanılmıştır? E) Bu şehrin en çok neyi dikkatini çekti? A) 1 B) 2 C) 3 D) 4 E) 5 5

PERFORMANS TESTİ - PERFORMANS TESTİ - PERFORMANS TESTİ - PERFORMANS TESTİ TÜRKÇE Zamirler (Adıl) 7. I. Ailesine başka, öğretmenine başka konuşuyor. 10. I. İçeriye kimi sorduysak burada yok dediler. II. Beni başkası ilgilendirmez, senin sözlerin önemli. III. Toplantıyı başka gün yapalım deyip çıktı. II. Kediler kaçıyor; çocuk, onları yakalamaya çalışıyordu. IV. Toplum içinde bana çok başka davranıyorsun. V. Şairi başka sanat adamlarıyla karıştırmamak gerekir. III. Onun aslında bizi çok sevdiğini biliyorduk. Yukarıda verilen numaralanmış cümlelerin hangisinde IV. Çocuklar vakit geçirmek için kendilerine bir iş bulmuş “başka” sözcüğü belgisiz zamir görevinde kullanılmıştır? gibiler. A) I B) II C) III D) IV E) V Yukarıda numaralanmış cümlelerde aşağıdaki zamir türlerinden hangisi yoktur? A) İşaret zamiri B) Dönüşlülük zamiri C) Belgisiz zamir D) Soru zamiri E) Kişi zamiri 8. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde soru anlamı zamirle 11. Başkalarının, nasıl davranmamız gerektiğini öğütleyen sağlanmıştır? I A) Ne kadar kalmayı düşünüyorsun gurbet elde? sözleri bize öylesine egemen oluyor ki kimi durumlarda B) Ne bakıyorsun öyle anlamsız anlamsız? C) Ne kitapmış öyle herkesi kendine bağlayan? II III D) Ne almayı düşünüyorsun doğum gününde bana? E) Ne ilginç kitap okuduğunu sen de anladın mı? ne yapacağımızı bilemiyoruz kimse de buna bir şey demi- IV yordu. V Bu parçada numaralanmış sözcüklerden hangisi bir ismin yerini tutmamıştır? A) I B) II C) III D) IV E) V 9. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde “-ki” ilgi zamiri olarak 12. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde ismin yerini belirsiz kullanılmıştır? biçimde karşılayan bir zamir kullanılmıştır? A) Benim sözlerimden sonra sizinki biraz rahatlarını kaçır- A) Hafta sonu nereye gideceğimizi kim biliyor? mıştı. B) Çocuklar onun getirdiği hediyeyi çok beğendiler. B) Bazen evdeki hesabı çarşıya uydurmakta zorlanıyoruz. C) Burada yapılan etkinliği omuz omuza izlediler. C) Sen ki bu mahallede en çok sözü dinlenen adamsın. D) Yazın sizinkiler yine Çandarlı’ya mı gidecekler? D) Dünkü maçta son saniye basketiyle İspanyol temsilcisi yenildi. E) Bu dönemde, öğrencilerin çoğu bilgisayarla oynamayı seviyor. E) Bavuldan çıkan kitaplardaki resimler herkesi şaşırttı. 6

ÖDEV TESTİ - ÖDEV TESTİ - ÖDEV TESTİ - ÖDEV TESTİ - ÖDEV TESTİ - ÖDEV TESTİ - ÖDEV TESTİ TÜRKÇE Zamirler (Adıl) 1. Ah aslında ben onu seviyordum diye ağlayacağınız kimleri 4. Şimdi varsın; sokaklar daha bir sıcak bana saklıyorsunuz zihninizde, yüksek sesle eleştirip de içiniz- den hak verdiğiniz hangi düşünceler var, kendinizi akıllı bu- Nereye git gidersen; orası ocak bana lurken aslında gizlice kendi korkaklığınızdan utandığınızın itirafını nerelerde gizliyorsunuz? Bazen bir papatyanın beyaz yapraklarından Bu parçadaki altı çizili zamirlerin türleri aşağıdakilerden Bazen bir dolunayın kendisinden bak bana hangisinde sırasıyla verilmiştir? Bu dizelerde aşağıdaki zamirlerden hangisinin örneği A) İşaret zamiri - belgisiz zamir - dönüşlülük zamiri yoktur? B) Kişi zamiri - soru zamiri - dönüşlülük zamiri A) Kişi zamiri B) İşaret zamiri C) Belgisiz zamir - işaret zamiri - soru zamiri C) Soru zamiri D) Dönüşlülük zamiri D) Kişi zamiri - soru zamiri - belgisiz zamir E) Belgisiz zamir E) Kişi zamiri - işaret zamiri - işaret zamiri 2. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde zamir yoktur? 5. I. Acıkan ne yemez, acıyan ne demez. A) Kölen olmuşum senin, elden başka ne gelir? II. Aç tavuk kendini arpa ambarında sanır. B) Ben kimim ki küseyim sonu gelmez günlere. C) Kim ile içli dışlısın, nedir yaptığın işler? III. Az veren candan, çok veren maldan. D) Kendi düşmanın gibi, ezersin sen can evini. E) Nasıl tutarım o insanı, sağlamadan iznini? IV. Arkadaşını söyle, sana kim olduğunu söyleyeyim. V. Ağlarsa anam ağlar, başkası yalan ağlar. Yukarıdaki atasözlerinin hangisinde zamir yoktur? A) I  B) II C) III D) IV E) V 3. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde ayraç içinde belirti- 6. Aşağıdaki dizelerin hangisinde farklı türde zamirlere len zamir yoktur? yer verilmiştir? A) Sen geldin; avuçlarım suyla doldu ansızın A) Bizimki bu hafta da denemeye katılmayacakmış. (ilgi Sen geldin; evrenimi kuşattı sevda sızın zamiri) B) Ders almayı bilmedim hayattan; bir gün ölüm Öğretir o tekrarı olmayan dersi bana B) Öğrencilerin hepsi değil ama çoğu hazırlıksız gelmişti. C) Şimdi varsın, yıldızlar bana bakar derinden (belgisiz zamir) Bozkırlarda, çöllerde çiçeklenir ellerin D) Ders almayı bilmedim yüreğimden; yorgunum C) Sensiz nereye gidebiliriz ki bundan sonra? (kişi zamiri) Ne sana ne kendime ben dünyaya kırgınım E) Toprak beni çağırır kucağına her akşam D) Kendisine ulaşan her bilgiyi titizlikle incelerdi. (dönüşlü- Her gece bilinmeyen bir âyine başlarım lük zamiri) E) Burada bekleyenlerin kaçı sizi önceden tanıyordu? (soru zamiri) 7

ÖDEV TESTİ - ÖDEV TESTİ - ÖDEV TESTİ - ÖDEV TESTİ - ÖDEV TESTİ - ÖDEV TESTİ - ÖDEV TESTİ TÜRKÇE Zamirler (Adıl) 7. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde altı çizili sözcük 10. Gözlerim ressam rolünü aldı ve kabartma çizgilerle, “zamir” türünden bir sözcüğü göstermektedir? Güzelliğinin biçimini gönlümün levhasına çıkardı; A) Alışveriş merkezine giren araçların bagajı titizlikle arandı. Bedenime gelince, o da bu resmin çerçevesi oldu işte; B) Kaybolan kalemimi sınıfın her yerinde aradım. Resmin konumundan bilinir usta ressamın sanatı. C) Toplumda herkes eşit şartlarda değerlendirilmelidir. Bu dörtlükte aşağıdaki zamir çeşitlerinden hangisi kul- lanılmıştır? D) Uzun ve sıkıcı bir yolculuktan sonra buraya geldik. A) İşaret zamiri B) Belgisiz zamir E) Yeni taşınan komşumuz Umut Bey iyi birine benziyor. C) Dönüşlülük zamiri D) İlgi zamiri E) Kişi zamiri 8. Aşağıda verilen parçaların hangisinde farklı türde zamir- 11. I. O konuda benim bir suçumun olduğunu düşünmeyin. ler bir arada kullanılmıştır? II. Bizim sınıftaki öğrenciler sınava çok iyi hazırlanmış. A) Ellerim takılırken rüzgârın saçına Asıldı arabamız bir dağın yamacına III. Ağlayan kadının neyi kaybolmuş acaba? B) Yüzü gülmüştü teyzenin baktık Biz de çıktık veda edip artık IV. Onu buraya kimin getirdiğini ben bilmiyorum. C) Benden selam eylen nazlı dilbere Gelip de karşımda gülüp durmasın V. Çoğu insan bu ayrıntıya dikkat bile etmiyor. D) Suratımda her suç ayrı bir imza Benmişim kendime en büyük ceza Yukarıdaki cümlelerin hangilerinde iyelik eki almış bir E) Nereye gidem bir zalim yâr elinden zamir vardır? Kimdir o yâri Kerem’den çok seven A) I  B) II C) III D) IV E) V 9. “Kimi” sözcüğü cümle içindeki kullanımına göre soru zamiri 12. İşte bak, gözler gözler için neler yapıyor! E) 5 veya belgisiz zamir olarak kullanılmaktadır. Gözlerim senin şeklini çizdi, seninkilerse Gönlüme açılan birer pencere; güneş de bayılıyor Buna göre aşağıdaki cümlelerin hangisinde “kimi” söz- Onlardan içeri bakmaya, sen varsın diye içerde. cüğü diğerlerinden farklı bir görevde kullanılmıştır? Bu dizelerde kaç farklı zamir kullanılmıştır? A) Kimi de senin gibi en ufak olaya sinirlenir. A) 1 B) 2 C) 3 D) 4 B) Şairlerin kimisi toplumu hep gözardı etmiştir. C) Kimi mercimek, kimi domates çorbası istedi. D) Kardeşlerinden kimi sevdiğini bilemedim. E) Orada kimi soru çözüyor, kimi boş boş oturuyordu. 8

TYT TÜRKÇE 1 2F a s i k ü l KONU ÖZETİ Zarflar (Belirteç) Numarası Bilgi 2) ZAMAN ZARFI Eylemleri ve eylemsileri zaman yönünden belirten sözcüklerdir. Eylemleri, eylemsileri, sıfatları ve kendi türünden sözcükleri Eylemlere ve eylemsilere sorulan ne zaman sorusunun ceva- durum, zaman, yer-yön, miktar ve soru yönleriyle belirten ve bıdır. tamamlayan sözcüklerdir. Yan koltukta oturan yolcu durmadan konuşuyor. Bizim işlerimiz eylülde açılır. Çok çalışan insanlar her zaman başarılı olur. Bütün köylüler yazın mutlaka yaylaya çıkar. Bu, çok güzel bir yemekmiş. Hafta sonları akrabalarımızı ziyaret ederiz. Bu öğrenciler daha iyi çalışıyor. Otobüsümüz birazdan burada olacak. - Durum (Hal) Belirteci Akşam, onunla burada buluşacağız. - Zaman Belirteci Akşam, şiirlerimin ana temasıdır. - Yer-Yön Belirteci - Azlık-Çokluk (Miktar) Belirteci 3) MİKTAR (AZLIK-ÇOKLUK) ZARFI - Soru Belirteci Eylemleri, eylemsileri, sıfatları, adlaşmış sıfatları ve belirteçleri miktar yönüyle belirten sözcüklerdir. Azlık-çokluk belirtecini bul- 1) DURUM ZARFI mak için ilgili sözcüğe ne kadar sorusu sorulur. Eylemleri ve eylemsileri durum yönünden belirten sözcüklerdir. Eylemlere ve eylemsilere sorulan nasıl sorusunun cevabıdır. az, çok, fazla, pek, azıcık, biraz, oldukça, epeyce, daha, en... Çocuklar bize karşı çekingen davranıyor. Satıcı, bizim verdiğimiz fiyattan pek memnun olmadı. Eskiden bu merdivenleri koşarak çıkardım Evinize oldukça sıcak bir günde gelmiştik. Onunla uzun uzun konuşmaya karar verdim. Çok eskiler buranın tarla olduğunu söylüyor. Yorgun görünen öğrencilere izin verildi. Bu, daha geniş bir evmiş. Akşama kadar onu mutlaka aramalısın. Okulun en çalışkanı Ahmet’tir. Onlar yarın belki buraya gelir. Öğretmenimiz çok titiz çalışır. Deniz buradan güzel görünüyordu. Üstünlük Zarfı Bebeğin çok güzel gözleri vardı. Bence, bu şiirler daha güzeldi. Bir güzele gönül vermiş dediler. Bu derste en önemli konuyu işledik. Burada daha ucuz lokanta bulamazsınız. Mutlu, daha çok çalıştı. Daha güneş doğmadı. (zaman zarfı) 1

KONU ÖZETİ - KONU ÖZETİ - KONU ÖZETİ - KONU ÖZETİ - KONU ÖZETİ - KONU ÖZETİ TÜRKÇE Zarflar (Belirteç) 4) YER-YÖN ZARFI ALIŞTIRMALAR Eylemleri ve eylemsileri yer ve yön ilgisiyle tamamlayan söz- cüklerdir, sayıca sınırlıdır. Eyleme, eylemsiye sorulan ve ek al- Aşağıdaki cümlelerdeki zarfların altını çiziniz ve türlerini madan Nereye? sorusunun cevabı olan aşağıdaki sözcüklerdir. belirtiniz. Aşağı, yukarı, ileri, geri, içeri, dışarı, öte, beri 1. Sabahleyin ilk işim balkonda yetiştirdiğim çiçekleri sulamak- tır. Ön sıradaki öğrenciler biraz daha ileri çıksın. Yeni komşumuzu görmek isterseniz yukarı çıkın. 2. Hangi mesleği seçeceğine henüz karar vermemiş. Biraz alışveriş yapmak için dışarı çıkacağımı söyledim. Bizlere yer açmak için biraz beri gelin. 3. Ameliyattan yeni çıktığı için hastanın yanında fazla kalma- Aşağı gelirseniz paketleri verebiliriz. yın. DİKKAT 4. Asansörler bozulduğu için en üst kata yürüyerek çıktık. Beni aşağıda bekleyin, geliyorum. 5. Buram buram kokardı çiçekleri yaylamızın Aşağı mahallenin yolları onarılmış. 5) SORU ZARFI 6. Bu küçük çocuklar nasıl dayanacak bu uzun yolculuğa? Eylemleri soru yoluyla belirten sözcüklerdir. 7. Aşırı yağan yağmurlar, ilçedeki evlerin ve işyerlerinin su al- Nasıl, ne zaman, ne kadar, niçin (niye, neden, ne) tında kalmasına yol açtı. İşten eve ne kadar yürüyorsun? 8. Sabahtan beri dolaştığımız için epeyce yorulduk. Dünkü olay ne zaman gerçekleşmiş? Bu yoğun trafikte buraya kadar nasıl geldiniz? 9. Bana en zor gelen işlerden biri de ütü yapmaktır. Görevliler, niçin yardımcı olmamış? DİKKAT 10. Acı bir fren sesi duyduk ve hemen dışarıya çıktık. Odada ne boş oturup duruyorsun? 11. Çok eski bir arkadaşım, dün beni işyerimde zi-yaret etti. Doğum gününde sana ne getirdi? 12. Burada daha ne kadar kalmayı düşünüyorsunuz? Oraya ne gün geleceksin? Bu, ne güzel bir kitapmış. DİKKAT 13. Burada çok kalmayacağım, birazdan çıkıp gideceğim. Belirteçlerin anlamlarını küçültmek için, belirtecin sonuna kü- çültme eklerinden biri getirilir. 14. Acelecidir bahar, çok çabuk geçer Bir rüya sanırsın, geri gelmeyecek Kapının kolunu sertçe çekti. Bir bir solar da o çiçekler Kamyonlar geçerken bina hafifçe sallanıyor. Anlarsın ömür nasıl yitip gidecek Sen beni şurada azıcık bekle. Konuyu size genişçe anlatmaya çalışacağım. 2

KAZANIM TESTİ - KAZANIM TESTİ - KAZANIM TESTİ - KAZANIM TESTİ - KAZANIM TESTİ TÜRKÇE Zarflar (Belirteç) 1. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde farklı türde bir zarf 5. Toplum hayatında insanlar arasında anlaşmayı sağlayan kullanılmıştır? I II A) Yıllar önce tanışmıştım ben onunla. B) Arkadaşıma iyi davranacağınızı biliyordum. bazı kurallar olmalı ve herkes bu kurallara isteyerek C) İlgisiz bir insandı, çocuklarına sert davranırdı. III D) Eşyalarını çantasına özene bezene yerleştirdi. IV V E) Bu çocuk göz göre göre yalan söylüyor. uymalıdır. Bu cümledeki altı çizili sözcüklerden hangisi zarf veya sıfat görevinde kullanılmamıştır? A) I B) II C) III D) IV E) V 2. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde belirteç görevinde bir 6. Aşağıdaki cümlelerde yer alan altı çizili sözcüklerden sözcük kullanılmamıştır? hangisi türü yönüyle diğerlerinden farklıdır? A) Duygularımı herkese nasıl kolay anlatabilirim? A) Gür çimenler üstünde oynasın çocuklar. B) Biz, birbirimizden kolay ayrılamayız. B) Bugünlerde sizi en iyi ben anlarım. C) Sensizliğe katlanmak mümkün mü? C) Geceleri sayısız yıldız oluyor gökyüzünde. D) Durduğu yerden bir adım bile geri gitmedi. D) Bir ölüm sessizliğine büründü eski yalılar. E) Yarım saattir ne gülüp duruyorsunuz? E) Geceleri kara saçlarını örüyor, beyaz eller. 3. Sözcüğün ilk ünlüsüne kadar olan bölüme “m, p, r, s” geti- 7. Az konuşmak günümüzde iyi bir davranıştır fakat ne ko- rilerek sözcüklerde pekiştirme yapılır. nuştuğunu bilmek daha iyi bir şeydir; onun için en güzel davranış, ölçülü davranmaktır. Aşağıdakilerden hangisinde pekiştirilmiş sözcük bu açıklamaya uymaz? Bu cümlelerde aşağıdaki zarf çeşitlerinden hangisinin A) Bembeyaz bir kazak kalmıştı ondan hatıra. bir örneği yoktur? B) Güpegündüz caddedeki bankayı soymuşlar. A) Durum (hal) zarfı C) Upuzun boylu birisiydi, hemen fark edilirdi. B) Miktar zarfı D) Kıpkırmızı çiçeklerin kokusu sarmıştı bütün odayı. C) Zaman zarfı E) Koskoca bir koltukta küçücük kalmıştı. D) Yer-yön zarfı E) Üstünlük zarfı 4. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde soru anlamı zarfla 8. Aşağıdakilerin hangisinde yüklemin anlamını “durum” sağlanmıştır? bakımından tamamlayan bir sözcük vardır? A) Ne kadar kömür aldınız bu sene? A) Ağır ağır konuşmalısın buradaki insanlarla. B) Bizi oradan niye çıkardınız bu soğukta? B) Dil, bize nasıl miras ise gelecek kuşaklara da mirastır. C) Kimi korkuttuğunuzu sanıyorsunuz bu sözünüzle? C) Eve önce senin geldiğini haber aldım. D) Bu kışta kıyamette nereye gidebiliriz? D) Zor günler geride kaldı rahat edeceğiz artık. E) Olanları burada bulunanlardan kimse duymadı mı? E) Denize düşen, yılana sarılırmış. 3

KAZANIM TESTİ - KAZANIM TESTİ - KAZANIM TESTİ - KAZANIM TESTİ - KAZANIM TESTİ TÜRKÇE Zarflar (Belirteç) 9. “Taze” sözcüğü aşağıdaki cümlelerin hangisinde öteki- 12. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde miktar zarfı vardır? lerden farklı bir görevde kullanılmıştır? A) Bu yılki maaş zamları hakkında yeni bir açıklama yarın A) Bahar havası taze esintileriyle gelmişti memleketime. yapılacak. B) Taze bir o kadar da güzel görünmüştü sıcacık ekmek- B) Seçimlerle ilgili çok insan yorum yaptı ama kimsenin ler. dediği çıkmadı. C) Edebiyatımıza yeni ve taze bir nefes getirmişti sanatçı. C) Bazı zaman ailesi hakkında ileri geri konuşuyordu. D) Taze fasulye almanın tam zamanıydı bu hafta. D) Dışarıda dolaşırken kimi görsem biraz da sana benze- tiyorum. E) Getirdikleriniz daha çok taze soğan kokusunu andırı- yor. E) Görünüşte dikkat çekmeyen bir özelliği vardı adamın. 10. I. Düğün için gelenler birazdan içeri girecek. 13. Aşağıda verilen parçaların hangisinde zarf yoktur? II. Yukarı sokağa bir tanıdık taşındı. A) Uzanıp tutuver elimi birgün III. Aşağıdan bakıldığında o kadar da yüksek görünmü- Utanır diyemem ne olur geri dön yordu. B) Nasıl tahammül eder hür olan esarete IV. Dışarının temizliği herkesi şaşırtmıştı. Kör olsun ağlamayan, ey vatan felaketine Yukarıda verilen cümlelerin hangisinde yer-yön belirten C) Tuna boylarında sıra serviler sözcük aşağıdaki amaçlardan biri için kullanılmamıştır? Tan yeli estikçe essiz ağlarmış A) İsmin önüne geldiği için sıfat olmuştur. D) Şimdi uzaklardasın, gönül hicranla doldu B) Tamlayan eki aldığı için adlaşmıştır. Hiç ayrılamam derken kavuşmak hayal oldu C) İkileme görevinde kullanılarak cümleye ihtimal anlamı E) Gülsün babalar, anneler gülsün katmıştır. Onların elinde garip bir gülsün D) Hal eki aldığı için isim görevinde kullanılmıştır. E) Yer-yön belirteci görevinde kullanılmıştır. 11. Şiir geçmişte bir çeşit eğlencelik ürün olarak görülürdü. 14. “Akşam” sözcüğü aşağıdaki cümlelerin hangisinde Zaten hiçbir değerli şiir böyle olmamıştır. Çoğu zaman dikkat zaman zarfı görevinde değildir? etmeyerek sanatı bu şekilde değerlendirenler olmuştur. Çok insan niçin böyle değerlendirmeler yapar anlamıyorum. A) Sabahın ilk ışıklarıyla çıkar ancak akşam gelirdi eve. Yukarıda verilen parçada kaç farklı türde zarf kullanıl- B) Ahmet Haşim edebiyatımızda daha çok akşam şairi mıştır? olarak bilinmektedir. A) 1 B) 2 C) 3 D) 4 E) 5 C) Akşam herkesten çok çalışacağıma söz veriyorum. D) İşlerimi umduğumdan erken bitirirsem akşam uğrarım size. E) Akşam ortalıktan el ayak çekilince bekçiler çıkardı or- taya. 4

PERFORMANS TESTİ - PERFORMANS TESTİ - PERFORMANS TESTİ - PERFORMANS TESTİ TÜRKÇE Zarflar (Belirteç) 1. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde altı çizili belirteç 4. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde yüklemi durum ötekilerden farklı türden bir sözcüğün özelliğini gös- yönünden gösteren bir sözcük kullanılmamıştır? termektedir? A) Küçükken bu sokaklarda yaşıtlarıyla az top oynamamış- A) Mikrofona gelenler çok konuşunca ilgi dağılmaya başla- lardı. mıştı. B) Vaktin nasıl geçtiğinden habersiz, nefes nefese koşar- B) Soruları, en çabuk okuyan değil doğru okuyan anlar ve lar. cevaplayabilir. C) Bu küçük kasabada yıllardan beri herkes böyle hareket C) Bu eğitim, çok hızlı karar almamızı sağlayan pratiklerle ederdi. doluydu. D) Hikayesini ballandırarak çevresine toplananlara anlatı- D) Polis memuru araçların biraz daha ileri alınması için sü- yordu. rücüleri uyarıyordu. E) Elindekileri masaya rastgele bırakmış öylece bizi bekli- E) Müdür, konuyu hiç önemsemeyen insanların tavrıyla yor. sorularını yöneltiyordu. 2. Bazı anlar; kimi yerlerde tanık olduğunuz insan yüzleri ve 5. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde altı çizili sözcük yer- bazı küçük ayrıntılar uzun zaman silinmiyor hafızamızdan; yön belirteci olarak kullanılmıştır? sıcaklığını koruyor, bazen çıkıyor ortaya, ben buradayım, diyor. A) Biraz önce yukarı kata çıkmış, onu görmüştü. B) Bu sözleriyle babasına karşı çok ileri gitmişti. Bu parçada geçen aşağıdaki sözcüklerden hangisi türü C) Herkesi bir an önce aşağı indirmemiz gerekiyor. yönüyle ötekilerden farklıdır? D) Siz de lütfen dışarıda bekler misiniz? E) Orada aşağı yukarı yüz kişiydik. A) kimi B) küçük C) bazen D) bazı E) uzun 3. (I) “Çılgın proje” sözünü son bir yıl içinde pek çok kez 6. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde pekiştirme bildiren gazetelerde okuduk. (II) Konuyla ilgili haberler çoğumuzu sözcüğün türü ötekilerden farklıdır? heyecanlandırdı. (III) Meselenin ilgi çekmesinin kerameti projede midir, yoksa onu süsleyen “çılgın” kelimesinde mi A) Hırsızlar adamın evine güpegündüz girmişler. bilinmez. (IV) Belki de sebep hep ezbere konuştuğumuz şanlı tarihimizin özlemidir. (V) Ama şurası kesin ki bu söz B) Dalgalar yüzünden paramparça olan sandalın parçaları insanların şu aralar dilinden düşmez oldu. kıyıya vuruyordu. Bu parçada numaralanmış cümlelerin hangisinde azlık C) Olanları bizimle birlikte en az on kişi de apaçık gör- çokluk belirteci kullanılmıştır? müştü. A) I  B) II C) III D) IV E) V D) Mesleğine ve insanlara saygısından ötürü tertemiz elbi- selerle işine gelirdi. E) Tarlayı, dikenler ve yabani otlar çepeçevre kuşattığın- dan içine giremedik. 5

PERFORMANS TESTİ - PERFORMANS TESTİ - PERFORMANS TESTİ - PERFORMANS TESTİ TÜRKÇE Zarflar (Belirteç) 7. I. Gökte top sesleri bir bir, nerelerden geliyor. 10. I. Siz şu koltuğa oturursanız daha rahat edersiniz. Mutlaka her biri bir başka zaferden geliyor. II. Ak bulutlar içinde yola doğarsın Ayşe II. Ünlü sanatçının yapıtlarını yeniden yayımlamayı düşü- Alacadır tan yeri; bekle ağarsın Ayşe nüyoruz. III. Bir sedirin ucunda solgun yatan bu çiçek Çığ yerine bir zehir damlasını içecek III. Fiyat konusunda öyle konuştuğumuzu pek hatırlamıyo- IV. Ağır ağır çıkacaksın bu merdivenlerden rum. Eteklerinde güneş rengi bir yığın yaprak V. Tuna boylarında sıra selviler IV. Bu dağa tırmanmak öyle zormuş ki bunu sadece birkaç Tan yeli estikçe sessiz ağlarmış kişi başarabilmiş. Bu dizelerin hangisinde bir eylemin nasıl yapıldığıyla V. Toplantıya bizden birkaç kişinin katılacağını onlara bildi- ilgili bir söz yoktur? rin. Yukarıdaki numaralanmış cümlelerde geçen altı çizili sözcüklerden hangileri aynı görevdedir? A) I  B) II C) III D) IV E) V A) I  B) II C) III D) IV E) V 8. “Doğru” sözcüğü aşağıdaki cümlelerin hangisinde zarf 11. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde farklı türlerde zarflar görevinde kullanılmıştır? bir arada kullanılmıştır? A) Doğru söz her zaman işe yarar. A) Sabahleyin ilk işim Türkçe branş denemesi çözmektir. B) Kömürleri sabaha doğru içeriye taşıdık. C) Bu soruyu doğru bir yöntemle çözmüş. B) Dün, işleri yetiştirmek için mesai bitene kadar durma- D) Karşı yoldan hiç sapmadan doğru yürü. dan çalıştık. E) Bu soruda doğru seçenek iki taneydi. C) Yan binada oturan kadın durmadan bağırıyordu. D) Hangi mesleği seçeceğine henüz karar vermemişti. E) Buradan dosdoğru giderseniz, hastane karşınıza çıka- caktır. 9. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde ikileme, farklı görev- 12. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde eylemi, hem durum de kullanılmıştır? hem de zaman yönünden belirten sözcükler kullanıl- mıştır? A) Köyümüzün çiçekleri buram buram kokardı. A) Karantinadan yeni çıktığı için hastanın yanında fazla B) Dağlar ardında batıveriyor güneş ağır ağır. kalmayın. C) Martılar çığlık çığlığa uçardı teknelerin peşinde. D) Çocuk ışıl ışıl gözleriyle hepimize bakıyordu. B) Gökyüzü kısa zamanda kapkara bulutlarla kaplanmıştı. E) Güz yaprakları birer birer ayrılıyor ağaçlardan. C) Akşama kadar çalıştıktan sonra hepimiz evlerimize da- ğıldık. D) Yarın bambaşka bir insan olacağım diyorsun ancak niye bugünden başlamıyorsun? E) Eskiden buradan belli saatlerde çeşitli satıcılar bağıra- rak geçerdi. 6

ÖDEV TESTİ - ÖDEV TESTİ - ÖDEV TESTİ - ÖDEV TESTİ - ÖDEV TESTİ - ÖDEV TESTİ - ÖDEV TESTİ TÜRKÇE Zarflar (Belirteç) 1. Aşağıdaki sorulardan hangisinin cevabı belirteç değil- 4. Bu nedenle kalkıp dünyanın çok çok uzak köşelerindeki dir? kentlere gidiyor, oraları tanıtıyor ama İstanbul’u hep erte- liyorum. Oysa bu kentin tanıtılacak o kadar çok yönü var A) – Yazlığa ne zaman gideceksiniz? ki… Dönüp dolaşıp sonunda yine ona geliyorum. – Temmuzda. B) – Günün nasıl geçti? Bu parçada geçen aşağıdaki sözcüklerin hangisi bir – Yoğun. zarf tarafından nitelenmemiş ya da belirtilmemiştir? C) – Hastanız neyden korkuyormuş? – Yalnızlıktan. A) uzak B) tanıtılacak D) – Derse ne diye geç geldin? – Trafik yoğun olduğu için. C) erteliyorum D) yönü E) – Misafir az önce nereye gitti? E) geliyorum – Dışarı. 2. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde zaman zarfı kullanıl- 5. Aşağıdaki dizelerin hangisinde zarf türünde bir sözcük mamıştır? ya da sözcük grubuna yer verilmemiştir? A) Sizinle yarın benim ofiste görüşeceğim. A) Ağlamak, uyanmaktır ateşe baş koyarak. B) Ne yapacağıma hâlâ bir karar veremedim. B) Ruhum nasıl unutur gözlerinin rengini. C) Birazdan, sevdiğimiz dizi başlayacak. C) Siyaha boyanınca, kanatlanır mı yürek? D) Akşam onun en sevdiği bir zaman dilimidir. D) Hıçkırık, bir yıldızın kaymasıdır içimde. E) Hafta sonları online derslere devam ediyoruz. E) Ağlamak, bir umuda başlamaktır yeniden. 3. İnsanlar kıvranırken ejderlerin ağında 6. Akşam pembeleşiyor bembeyaz tepelerde, Ceylan gibi yürürdün bir hayal sokağında I II Yine de, yokluğumun en şüpheli çağıydın Niçin tenhada ağlayan bir okul kaçağıydın Eğiliyor bulutlar engine perde perde. Bu parçada aşağıdakilerin hangisi yoktur? III A) Zaman zarfı B) Durum zarfı Dönüyorken kıyılar koyu bir laciverde, C) Soru zarfı IV D) Miktar zarfı E) Yer-yön zarfı Sesini dinliyorum sularda Barbaros’un. V Bu dizelerdeki altı çizili numaralanmış yerler ikişerli gruplandırıldığında aşağıdakilerden hangisi dışarıda kalır? A) I B) II C) III D) IV E) V 7

ÖDEV TESTİ - ÖDEV TESTİ - ÖDEV TESTİ - ÖDEV TESTİ - ÖDEV TESTİ - ÖDEV TESTİ - ÖDEV TESTİ TÜRKÇE Zarflar (Belirteç) 7. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde altı çizili sözcükler- 10. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde zarfın yapısı ötekiler- den ilki sıfat ikincisi zarf olarak kullanılmamıştır? den farklıdır? A) Yaşar o tertemiz en sevecen göğsünde. A) Yeni komşular bize karşı çekingen davranıyor. B) Öğrenciler anlatılanları sessizce dinliyordu. B) Hepsi yapıldı bitti; bu aşk sonsuz sürecek. C) Eskiden bu merdivenleri koşarak çıkardım. C) Bak can dostum sen bana acırsan iyi belle. D) Seni gören ağaçlar, kuşlar sarhoştu bugün. D) Onu şimdiki gibi göster sonsuz zamana. E) Bütün köylüler yazın burada yaylaya çıkar. E) Eski dostu sınamam yeniyi deneyerek. 8. yıkarak köprüleri, yakarak gemileri 11. Aşağıdaki dizelerin hangisinde soru anlamı soru zar- fıyla sağlanmıştır? mütavazı ellerin, kınalı gözlerinle A) Hey Sakarya, kim demiş suya vurulmaz perçin? ardımdan ağlatarak kabartma resimleri B) Bu kaçıncı bahçe gördüm tarumar? C) Şikayet adetimiz, yoksa rüzgarın nesi var? gideceğim buralardan seninle D) O mübarek gemiler hangi seferden geliyor? E) Niye ellerim soğuk bu yaz mevsiminde hâlâ? Bu dizelerdeki altı çizili sözcüklerin kaçı zarf görevin- dedir? A) 2 B) 3 C) 4 D) 5 E) 6 9. Yazar ve yapıt seçme her zaman vardı ama bu kez piyasa- 12. Halil Bey’in canı çok sıkılıyordu. Bir süre dolanıp durdu. nın ne okumak istediğine daha çok kulak veriliyor, nitelikli Birkaç kez koridoru arşınladı. Mutfağa girdi, sonra dışarıya edebiyat da iyiden iyiye geri plana itiliyordu. çıktı. Sonunda salona geçip koltuğuna oturdu. Ayaklarını, önündeki sehpanın kristal çanağını yana iterek üzerine Bu cümlede aşağıdaki zarf çeşitlerinden hangileri kul- koydu. lanılmıştır? Bu parçada geçen aşağıdaki sözlerin hangisi zarf A) Yer-yön zarfı - durum zarfı görevinde kullanılmamıştır? B) Zaman zarfı - yer-yön zarfı A) çok C) Zaman zarfı - miktar zarfı B) bir süre D) Miktar zarfı - yer-yön zarfı C) dışarıya E) Soru zarfı - miktar zarfı D) geçip E) iterek 8

TYT TÜRKÇE 1 3F a s i k ü l KONU ÖZETİ Edat - Bağlaç - Ünlem Numarası Bilgi -e DOĞRU Az önce durağa doğru gitti. (Yön) EDATLAR (İlgeç) Öğleye doğru dükkândan ayrılmış. (Zaman) Tek başına anlamı olmadığı halde cümle içinde sözcükler ara- İLE (-le, -la) sında çeşitli anlam ilgileri kuran ve cümleye değişik anlamlar Oraya en rahat uçakla gidebilirsiniz. (Araç) katan sözcüklerdir. Kardeşiyle sinemaya gitmiş. (Birlikte) Başlıca ilgeçler şunlardır: Kardeşim heyecanla içeri girdi. (Durum) gibi, sanki, göre, kadar, için, üzere, ile, yalnız, ancak, sade, Elini bıçakla kesmiş. (Gereç) sadece, tek, bir, denli, değil, -e doğru, -e karşı, -e karşın, -e rağmen, -e değin, -e dek, -den dolayı, -den başka, -den beri, SADECE, BİR, TEK, YALNIZ, ANCAK -den sonra ... Bu yazarımızın sadece bir romanını okuyabildim. GİBİ Onu yalnız bir arkadaşı ziyaret etti. Şoför, çocuğu gördüğü gibi frene bastı. (Tezlik) Bu yemeği ancak sen bu kadar güzel yapabilirsin. Bu sene sınavı kazanacak gibi. (Tahmin) Dün ödevini bir Ali teslim etmemiş. Onun düşünceleri güneş gibi parlıyor. (Benzerlik) İlimizden tek bizim okul bu yarışmaya katılacak. KADAR (-e KADAR) -den BERİ, ÜZERE, -den DOLAYI, -e RAĞMEN, -e DEK (-e Burası çiçekçi kadar güzel kokuyor. (Karşılaştırma) DEĞİN), -e KARŞIN, DEĞİL Yarına kadar ödevini bitirmelisin. (Zaman) Yıllardan beri oğlunu görememiş. Elli kadar insanla anket yapmış. (Yaklaşık) Buraya gelmek üzeredir. Senin kadar kitap okumuyor. (Karşılaştırma) Ona söylediklerinden dolayı özür diledi. Hastalanmasına rağmen (karşın) yine de işe gitmiş. İÇİN Akşama dek (değin) yeni kitabıyla uğraşıyor. Hastalandığı için okula gidemedi. (Neden-sonuç) Onu aradım, evde değilmiş. Yemek yapmak için mutfağa geçti. (Amacıyla) Aşağıdaki cümlelerde geçen altı çizili sözlerin türlerini Babası için hediye aldı. (Aitlik) belirtiniz. Bu kitap için çok yazı yazıldı. (Hakkında) Başarı için her türlü fedakarlığı yapar. (Adına) Yolda bir araba ile bir kamyon var. Onu karşılamaya araba ile gittik. GÖRE Burada her şey şehre göre çok ucuz. (Karşılaştırma) Karşı kıyıya bir fener yapılacağı söyleniyor. Ona göre bu teklifi reddetmen hataymış. (Görecelik) Sabaha karşı öğrencilerle yola çıktık. Kesemize göre kiralık bir ev arıyoruz. (Uygunluk) Zavallı kadın yıllardır bu evde yalnız yaşıyormuş. KARŞI (-e KARŞI) (Zaman) Üzerimde yalnız otobüse yetecek para var. İşlerimizi ancak akşama karşı bitirebildik. (Yön) Göle karşı yapılmış bir evde oturuyormuş. 1

KONU ÖZETİ - KONU ÖZETİ - KONU ÖZETİ - KONU ÖZETİ - KONU ÖZETİ - KONU ÖZETİ TÜRKÇE Edat - Bağlaç - Ünlem BAĞLAÇ NE .... NE Eş görevli sözcükleri, söz öbeklerini, cümleleri birbirine bağla- Ne beni ne onu aramış. (olumsuzluk) yan sözcükler veya söz öbekleridir. Çayım ne sıcak ne soğuk olsun. (ortalama) Başlıca bağlaçlar şunlardır: Ne konuştuğunu, ne anlattığını bana söylemeyecek misin? ve, veya, ya, ya da, yahut, veyahut, ile, yalnız, ancak, ama, fakat, lakin, ne var ki, de, bile, dahi, ki, öyle ki, öyleyse, (soru adılı) oysa, oysaki, ise, madem, mademki, meğer, meğerki, me- Ne güzel, ne anlamlı bir törendi bu. (miktar belirteci) ğerse, yeter ki, halbuki, çünkü, hatta, yoksa, ne ... ne ..., ya ... ya ..., gerek ... gerek ..., hem ... hem ..., bir ... bir ..., ister HEM ... HEM ... ister ..., olsun ... olsun ... Hem kendisine hem kardeşine kitap almış. VE Onunla konuştu ve evine gitti. (cümleleri bağlıyor) Hem kitap okuyor hem müzik dinliyormuş. Sizi ve bizi bu akşam yemeğe davet ediyor. (zamirleri bağlıyor) Kitapları ve bunları kütüphaneye götür. (nesneleri bağlıyor) ÜNLEM Sevinme, coşma, kızma, acıma, şaşma, korkma gibi duyguları İLE (-le, -la) anlatan; seslenme, buyruk gibi durumları bildiren ya da doğa Son romanıyla şiir kitabı çok ilgi gördü. (ve) seslerini yansıtan sözcüklerdir. DE Demek beni kandırırsın ha! Bu kitabı Ahmet de okumuş. (eşitlik-gibilik) Vah vah, zavallı pek de gençmiş. Gerekli izinleri aldı da işe başladı. (neden-sonuç) Hişt, beni duyuyor musun? Bana haber verme de görelim. (tehdit) Vay be, ne güzel araba! Annene, babana “Uf!” bile deme sakın. BİLE, DAHİ (de) ALIŞTIRMALAR Bu kitabı bile okumamışsın. Aşağıdaki cümlelerdeki edat ve bağlaçları bulup altını çi- Bu evi dahi beğenmemiş. ziniz. AMA 1. İşlerinin çok olmasına karşın bize vakit ayırmıştı. Bu elbiseyi beğendim ama alamadım. (karşıtlık) Kitap alabilirsin ama üye olduktan sonra. (şart) 2. En son kaldığımız otel, öncekine göre daha lükstü. Çok ama çok zor bir işi var. (pekiştirme) 3. Annem yemek hazırlarken tabaklarla bardakları ben taşıdım. FAKAT, ANCAK, YALNIZ, LAKİN Çok yaramazdır fakat annesini hiç üzmez. (karşıtlık) 4. Eviniz öyle uzak ki buraya gelene kadar yorgunluktan öldük. Onu uyar lakin kendine küstürme. (koşul) 5. Havanın bugün çok sıcak olacağını söylemiş-lerdi, oysa sa- Kİ bahtan beri yağmur yağıyor. Derdini anlat ki rahatlayasın. (koşul) Çok çalışmış ki yine okul birincisi oldu. (neden-sonuç) 6. Okul arkadaşlarıyla hafta sonu buluşmayı planlıyor. 7. Gemi dalgalardan dolayı bir sağa bir sola ya-tıyordu. 8. Belediye, taksilerle dolmuşlar için yeni duraklar belirledi. 9. Bana önerdiğin yazıyı okudum yalnız ondan bir şey anlama- dım. 10. Tren istasyonunda sadece babam ve ben kalmıştık. 2

KAZANIM TESTİ - KAZANIM TESTİ - KAZANIM TESTİ - KAZANIM TESTİ - KAZANIM TESTİ TÜRKÇE Edat - Bağlaç - Ünlem 1. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde ünlem görevinde bir 5. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde ilgeç kullanılmıştır? sözcüğe yer verilmemiştir? A) Çocuklarıyla, bir hafta önce açılan kafeye gitmişler. A) Ya, demek bizi de atlattı B) Meyveleri önce iyice yıkamalı, sonra yemeliyiz. B) Vay be, gene kaçtı elimizden C) Kitapları dost edinelim ancak çevremizi de unutmaya- C) Buradakilere vah vah diyerek, üzüldü lım. D) Bursa’ya kadar bile gidemeyecekti D) Annesiyle babasını bu konuda uyarması işe yaramadı. E) Aman demeye fırsat kalmadı E) Bir saat oldu, ne gelen var ne giden. 2. Aşağıdakilerin hangisinde “doğru” edatı, cümleye diğer- 6. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde “kadar” edatının oluş- lerinden farklı bir anlam katmıştır? turduğu söz öbeği, cümleye zaman anlamı katmıştır? A) Kuzeye doğru iki saat yol almıştık. B) Konuyu ancak sınava doğru bitirebiliriz. A) Onun, bu kadarını söyleyebileceğini sanmıyorum. C) Elindeki bezi yukarı doğru fırlatıverdi. D) Ben size doğru gelirken siz de bana doğru gelin. B) Bu kadar yolcunun geç kalmasını göze alamayız. E) Arkadaşına doğru dönünce hocası onu uyardı. C) Parmak kadar çocuğun sözlerine inanmamıştı. D) Ben bu kadarcık hatayı bile hoş göremem. E) Otobüsleri bozulunca sabaha kadar soğukta beklemiş- ler. 3. Aşağıdakilerden hangisinde “gibi” edatı cümleye “sırala- 7. “ile” ilgeci daha çok kendinden önceki sözcüklere eklenerek rında” anlamı katmıştır? “-le, -la” biçiminde kullanılır ve kullanıldığı cümleye “birliktelik, A) Sinemadan çıktıkları gibi vapura yöneldiler. araç ve durum” anlamları katar. B) Tam senin gibi giyinmeyi çok severdi. C) Onun resmini görünce yanına gitmiş gibi oldum. Aşağıdaki cümlelerde “ile” ilgeci anlamca ikişerli grup- D) Her günkü gibi gene geç kalıp azar işitecek. landığında hangisi bu gruplandırmanın dışında kalır? E) Eşyaları saat beş gibi bizden alabilirsiniz. A) Her gün işine metroyla gelirdi. B) Dün de arkadaşlarıyla kavga etti. 4. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde “için” edatı amaç bil- C) Size bunu zorla mı imzalattılar? dirmektedir? D) Annesi, çocuğa sevgiyle baktı. A) Hastalandığı için gelememişti. E) Bugün ailesiyle yemeğe çıkacaktı. B) Kitabı bir hafta için almıştı ama getirmedi. C) Arkadaşlarıyla buluşmak için dışarı çıktı. 8. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde “bir” sözcüğü ilgeç gö- D) Birçoğumuz için konuyu anlamak olanaksızdı. revinde kullanılmıştır? E) Benim için siz de değişik bir insandınız. A) O kadar çok müşteri var ki biri geliyor, biri gidiyor. B) Olanları yine annesine bir bir anlattı. C) Bu sınavdan da bir aldığını ailesine söylemedi. D) Bir gün gelir o da beni anlar. E) İçeride bir Ahmet kalmış, o da şimdi çıkar. 3

KAZANIM TESTİ - KAZANIM TESTİ - KAZANIM TESTİ - KAZANIM TESTİ - KAZANIM TESTİ TÜRKÇE Edat - Bağlaç - Ünlem 9. Aşağıdakilerin hangisinde “de” bağlacı cümleye farklı 13. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde edat veya bağlaç kul- bir anlam ayrıntısı katmıştır? lanılmamıştır? A) O, okuyacak, bir iş sahibi olacak da göreceğiz. A) Annem dün gece İstanbul’a uçakla gitti. B) Olanları dün ben de görmüştüm. B) Bize biraz önce geldi ve her şeyi anlattı. C) Sınıf da benim yaptığıma inanmıyor. C) Senin için de iyi şeyler söylemiyorlar. D) Dün ailem de otobüse bindiğimi öğrendi. D) Çam ağaçlarının gölgesi yola düşüyordu. E) Testleri siz de kolayca çözmüştünüz. E) Bana göre sen ondan daha çalışkansın. 10. Aşağıdaki cümlelerden hangisinde “ne...ne” bağlacı 14. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde edat ve bağlaç birlikte cümleye farklı bir anlam katmıştır? kullanılmıştır? A) Sorular ne çok zor ne de çok kolaydı. A) Bütün insanları sev ama acı çekenleri bağrına bas. B) Bunlar ne kızı verir ne dünürü küstürür. B) Gerçek duyguların gözü ve zekası vardır. C) Ne iyilikten anlar ne de kötülükten. C) Bazı şeylerin kıymetini sonradan anlarsınız. D) Biz ne korku duyduk ne keder. D) Orada hem sana hem bana hakaret edildi. E) Ne ağladığını gördük senin ne de güldüğünü. E) Yalnız, aptallar ve ölüler kendini geliştirmeyi düşünmez. 11. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde bağlaç kullanılmıştır? 15. (I) Asırlık çınar gibi bir kadındı halam. (II) Babama da birçok A) Yalnız sen mi yapabilirsin bu işi? şeyi o öğretmiş. (III) Başına “eleçek” denen bir örtü örterdi. B) Tatlı ancak huysuz bir insan olduğunu bilirim. (IV) Geleneklerimize göre de bunu yalnız evli kadınlar ta- C) Oraya ancak ben giderim, siz korkarsınız. kardı. (V) Bu örtülerin vakur ve zarif bir görünümü vardı. D) Karşıya yalnız kayıkla geçebileceğini söylüyordu. E) Yalnız ipi al yeter, diğer malzemeleri onlar getirecek. Yukarıdaki numaralanmış cümlelerin hangisinde hem edat hem bağlaç kullanılmıştır? A) I B) II C) III D) IV E) V 12. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde bağlaç iki cümleyi 16. (I) Yıllar su gibi akıp gitti de haberimiz olmadı. (II) Çoğumuz bağlamıştır? hâlâ en güzel günlerimizin geçmişte olduğuna inanıyor. (III) A) Adam hem evi hem dükkânı satmıştı. Gelecekte de güzel günler olabilir. (IV) Mutlu olmaya değil de B) Öğretmen beni de seni de çok seviyor. mutsuzluğa odaklanırsak güzel günleri geçmişte ararız. (V) C) Derse gelirken ne kitabı ne de kalemi vardı. Gelecekte de geçmişteki kadar güzel günler olacağı umu- D) Ya bu deveyi güdersin ya bu diyardan gidersin. dunu içimizde yaşatalım. E) Gah oraya gah buraya bakınıp duruyor. Bu parçadaki numaralanmış cümlelerin hangisinde ilgeç veya bağlaç kullanılmamıştır? A) I B) II C) III D) IV E) V 4

PERFORMANS TESTİ - PERFORMANS TESTİ - PERFORMANS TESTİ - PERFORMANS TESTİ TÜRKÇE Edat - Bağlaç - Ünlem 1. Aşağıdakilerden hangisinde bağlaç kullanılmamıştır? 4. I. Burada dağlar denize doğru uzanıyordu. A) Yeni bir ev almak istiyorduk halbuki çok paramız yoktu. II. Gazete okura doğru haber ulaştırmalıdır. B) Bu konak ev değil, değerli eşyalarla dolu bir müzeydi. III. Mahkemede doğruyu söylemen gerekiyor. C) Mademki sınava girmek istiyorsun bir an önce başvuru yapmalısın. IV. Yolcular sabaha doğru kıyıya ulaşmışlar. D) Senin de gelmeni istiyor yoksa o da gelmeyecekmiş. V. Doğru çalışmanın yöntemini bilmiyorsun. E) Onunla meydanda karşılaştık hatta ayaküstü biraz soh- Yukarıdaki numaralanmış cümlelerden hangilerinde bet ettik. “doğru” sözcüğü edat olarak kullanılmıştır? A) I ve II B) II ve V C) III ve IV D) I ve IV E) III ve V 2. İncelediğimiz romanda geniş bir tarihi dönem anlatılıyor. 5. Aşağıdakilerin hangisinde ünlem cümleye “pişmanlık” Bu da romanda sürükleyiciliği engelliyor. Tarih kitapları, anlamı katmıştır? olayları ayrıntılı ve zamanda boşluk bırakarak anlatabilir. A) Tüh, güzelim tarihi konak yanmış ha! Halbuki roman özetleme tekniğini kullansa bile aradaki B) Vay hocam! Siz de mi buradaydınız? boşlukları doldurmak zorundadır. C) Eh! Size bu kadar öğüt yeter. D) Ah, kıymetini bilemedik o gençlik günlerinin! Bu parçada kaç tane bağlaç vardır? E) Ay! Nedir senin elinden çektiği bu kadının. A) 1 B) 2 C) 3 D) 4 E) 5 3. Bütün zorluklara kucağındaki yavrusu uğruna katlanıyordu. 6. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde ilgeç kullanılmıştır? A) Benim telefonum sizinkiler kadar kaliteli değil. Bu cümledeki “uğruna” ilgecinin anlamı aşağıdakilerden B) Kitaplıktakilerin hepsi bu yıl satın alındı. hangisinde “için” ilgeciyle sağlanmıştır? C) Bizimkinin üstünde çiçek resimleri vardı. D) Bugünküleri köşedeki masaya koyabilirsin. A) Soruları cevaplayamadığı için kendi kendine kızıyordu. E) Ofistekiler hazırladıkları ilanı panoya asmış. B) Birlikte çalıştığı arkadaşları için hoş şeyler söylemi- yordu. C) Dedemden vatanı için hayatını feda eden bu kadının hikayesini dinlerdik. D) Sınava iyi hazırlanmadığı için kendinden emin olamı- yordu. E) Ekmek ve yoğurt almak için markete kadar gideceğim. 5

PERFORMANS TESTİ - PERFORMANS TESTİ - PERFORMANS TESTİ - PERFORMANS TESTİ TÜRKÇE Edat - Bağlaç - Ünlem 7. I. Şoför, çocuğu gördüğü gibi frene bastı. 10. Tren sanki yavaşladı. O zaman ben, bu küçük yolun üze- II. Burada her şey şehre göre çok ucuz. rinde iki günden beri ilk defa küçük bir güneş parçasını, III. İşlerimizi ancak akşama doğru bitirebildik. küçük ve aydınlık bir halı gibi serilmiş buldum. Islak söğüt IV. Müdür bey senin için güzel şeyler dedi. dallarına sevinçle yayılan, sonra orada bir müjde gibi biri- V. Ağaçtan beş kilo kadar kiraz topladık. ken güneş... Yukarıdaki numaralanmış cümlelerdeki ilgeçlerle ilgili Bu parçayla ilgili aşağıdakilerden hangisi söylenemez? olarak aşağıdaki belirlemelerin hangisi yanlıştır? A) I. cümleye tezlik, çabukluk anlamı katmıştır. A) “ beri” sözcüğü edat görevindedir. B) II. cümlede karşılaştırma anlamı katmıştır. C) III. cümleye zaman anlamı katmıştır. B) “gibi” edatı kendinden önceki sözcükle öbekleşerek zarf D) IV. cümleye maksadıyla, amacıyla anlamı katmıştır. olmuştur. E) V. cümlede yaklaşık olarak, aşağı yukarı anlamı katmış- C) “ile” edatı cümleye durum anlamı vermiştir. tır. D) “ve” bağlacı zarfları birbirine bağlamıştır. E) “sanki” sözcüğü edat görevindedir. 8. Aşağıdakilerden hangisinde hem edat hem bağlaç kul- 11. I. Vah vah, zavallı pek de gençmiş! lanılmıştır? A) Mavi ve sarı renkte iki balon aldık. II. Tüh, kocaman balığı kaçırdık! B) Parktaki tüm çocuklarla kavga etti. III. Bravo çocuklar, güzel oynuyorsunuz! C) Ağacın en kalın dalına salıncak kurduk. IV. Ooo, o nasıl hukuk fakültesini kazanır! D) Bahçenin kuzey ve güney ucuna ağaç dikildi. V. Ey oğul, büyüklerinin sözünden çıkma sakın! E) Bu çelik kasayı dinamitle bile açamazlar. Yukarıdaki numaralanmış cümlelerde kullanılan ünlem- lerin cümlelere kattığı anlamlar arasında aşağıdakilerin hangisi yoktur? A) Korkma B) Acıma C) Beğenme D) Üzüntü E) Şaşırma 9. Aşağıdaki dizelerin hangisinde edat kullanılmıştır? 12. Edatlar kendilerinden önceki sözcüklerle öbekleşerek sıfat A) Her köşede bir meddâh anlatıyor âhımı ya da zarf görevinde kullanılabilir. Bilmiyor, kirpiğinden almışım siyahımı B) Süslenmek istiyorsan ruhumu boynuna tak Aşağıdaki cümlelerin hangisinde edat öbeği sıfat göre- Bu firûze özgürlük yalnız senin olacak vinde kullanılmıştır? C) Yeter ki, o nâzenîn kalbin emir buyursun Kâinat yıkılsa da yüreğimde uyursun A) İçinde biriken hayat bazen taşacak kadar çok oluyor. D) Ah, o özel anları öldüren kelimeler Atabilseydim sizi lügatimden, atardım B) Gölgelik bir yere arabamızı park ettikten sonra mağa- E) Bağışla beni rüyam, çölümdeki son deniz zaya girdik. Bağışla allı turnam, dağ başındaki duman C) Bu dağa tırmanmak öyle zormuş ki bunu sadece birkaç kişi başarabilmiş. D) Bu sıcakta buz gibi ayran çok iyi giderdi doğrusu. E) Sabahtan beri dolaştığımız için epeyce yorulduk 6

ÖDEV TESTİ - ÖDEV TESTİ - ÖDEV TESTİ - ÖDEV TESTİ - ÖDEV TESTİ - ÖDEV TESTİ - ÖDEV TESTİ TÜRKÇE Edat - Bağlaç - Ünlem 1. “ile” sözcüğü aşağıdaki cümlelerin hangisinde diğerle- 4. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde bağlaç cümleleri bir- rinden farklı bir türde kullanılmıştır? birine bağlamıştır? A) Ben onunla üç veya iki defa karşılaştım. A) Televizyon ile sinema eskiden beri iki eski dosttur. B) Çabuk bir süvari ile bana haber gönderiniz. B) Seninle biz aslında çok iyi bir topluluk oluşturabiliriz. C) Onu daha önce hiç ama hiç görmedim. C) Bütün söylenenleri dikkatle dinlemiş, her şeyi güzelce öğrenmişti. D) Okumak ile bir işe girmek arasında kararsız kalmış. D) Sanatçı romanla öykülerini hep realizmin etkisi altında E) Önce gök gürledi ve ardından yağmur başladı. yazmış. E) İki şiir arasındaki fark geceyle gündüz gibi apayrı. 2. “Yalnız” sözcüğü aşağıdaki cümlelerin hangisinde bağ- 5. Dilimizde bazı edatlar “-e” veya “-den” hal ekiyle kendisin- laç görevinde kullanılmıştır? den önceki sözcüğe bağlı olarak kullanılır. A) Bu kitabı alabilirsin yalnız onun özetini çıkaracaksın. B) Uzun bir zamandır bu şehirde yalnız yaşıyorum. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde bu türde bir edatın C) Şairlerin çoğu ilhamla beslenir ve yalnızdır. örneği yoktur? D) Yalnız insanlar aile hayatı nedir pek bilmez. E) Böyle kitapları bu evde yalnız Ali okurdu. A) Başvurular kasımın beşine dek yapılmalı. B) Çantama ancak üç kitap daha sığar. C) Birinden yardım istemekten başka çıkar yol yoktu. D) Ona böylesi kararlarından dolayı soru sorulmazdı. E) Bütün gece uyumamasına karşın kendini dinç hissedi- yordu. 3. En uyanık bir gayret ve çalışma ile dilde rüya halini kurmak. 6. “Yalnız ve ancak” sözcükleri “sadece” anlamı veriyorsa edat; “fakat” anlamı veriyorsa bağlaç türündedir. Tanpınar’ın yapmak istediği şey yalnız bir cümleyle anlatı- I Buna göre aşağıdaki cümlelerin hangisinde “ancak” sözcüğü farklı türde kullanılmıştır? lacak olsa sanırım bu cümleden daha iyisi bulunamazdı. A) Uzun ömürlü insanlar bu yörede ancak Nazilli ve çevre- Tanpınar’ın sadece şiiri için değil kaleme aldığı hemen tüm sindedir. II III IV B) Şiirlerini yazmışsın ancak kafiyelerine çok dikkat etme- metinler için geçerli bu hüküm; şiir, deneme, makale, hi- mişsin. V C) Böyle başarılara ancak özverili çalışmalarla ulaşılabilir. kaye, roman, biyografi... hepsi bir kapıya çıkıyor: Rüya. D) Yalnız sizin gibi roman yazanlar mı bu ifadeleri kullanır? Bu parçada numaralanmış yerlerden hangisi ilgeç de- ğildir? E) Birçok türde yapıt vermesine karşın yalnız romanlarıyla tanınıyordu. A) I  B) II C) III D) IV E) V  7

ÖDEV TESTİ - ÖDEV TESTİ - ÖDEV TESTİ - ÖDEV TESTİ - ÖDEV TESTİ - ÖDEV TESTİ - ÖDEV TESTİ TÜRKÇE Edat - Bağlaç - Ünlem 7. Yıllardır yitirdiğim güneşi arıyorum 10. Aşağıdakilerin hangisinde birden çok edat (ilgeç) kulla- Hüznümü kollarımla sımsıkı sarıyorum nılmıştır? Sanki dev bir kasırga emiyor yüreğimi Yoksa bu derin acı ruhumun gömleği mi A) Biliyorsun, saymakla bitmez sevenler seni. Kah görünüp kaybolan kah konan pencereme B) Hiç umurunda değil kazsan kendi kuyunu. Kah demir yumruk gibi sıkışan hançerime Bu parçada edat türünden kaç sözcüğe yer verilmiştir? C) Göründüğün gibi ol; cömert, sıcak, sevecen... A) 1 B) 2 C) 3 D) 4 E) 5 D) Senin gibi güzel dost sanki yaşlanır mıymış? E) Bunca anı saklamak için defter yetişmez. 8. Edatlar, kendisinden önce gelen sözcüklerle öbekleşerek 11. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde bağlaç diğerlerinden onların türünü belirler. farklı türde kelimeleri bağlamıştır? A) Bu akşam ya da yarın size gelebiliriz. Aşağıdaki dizelerin hangisinde edat öbeği bir ismi nite- leme görevinde kullanılmıştır? B) Merkeze uzak ama geniş bir ev aldık. A) İstanbul’un balıkları kadar balıkçıları da hoştur. C) Çamurlu ve dar yollarda güçlükle ilerledik. B) Bu sade dekor, ölümün manzarasını ulvi bir tablo gibi güzelleştirmiştir. D) Etkileyici ve güzel bir film izledik dün akşam. C) Şafağa doğru otomobil sesi duyuldu. E) Arkadaşı hem titiz hem de başarılı biriydi. D) Onun bu denli üzüleceğini düşünemedim. E) Daha çözmediğim on kadar deneme var elimde. 9. On beş seneden beridir ki bu yolda her ay bir iki seyahat ya- 12. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde altı çizili ünlem türün- parım. Bu uzun şeridin iki yanında ve onun döne döne deği- deki sözcükler cümleye ayraç içinde belirtilen anlam şen ufkunda tanımadığım hiçbir şey yoktur. Yattığım yerden özelliğini katmamıştır? gözüme ilişen sivri bir kaya parçası, yalnız aydınlık havada ürperen tepesini gördüğüm bir ağaç, ne bileyim hatta daha A) Eyvah, anahtarımı evde unutmuşum! (üzüntü) alelade bir işaretle bütün ufku kendi kendime canlandıracak kadar bu yolların aşinasıyım fakat yıllar var ki bu küçük yol B) Hey, arabada boş yer var mı! (seslenme) parçasını, yol bile diyemeyeceğimiz bu dövülmüş kırmızı toprak genişliğini daima yeni, yepyeni bir şey gibi seyrettim. C) Aman ha, bir daha bunu yapmayın arkadaşlar! (uyarı) Bu parçada kaç bağlaç kullanılmıştır? D) Hoppala, yine mi aynı hatayı yapmış! (şaşırma) A) 3 B) 4 C) 5 D) 6 E) 7 E) Vah vah, sen de mi hasta oldun! (beğenmeme) 8

TYT TÜRKÇE 1 4F a s i k ü l KONU ÖZETİ Tamlamalar Numarası Bilgi 2) BELİRTİSİZ AD TAMLAMASI Tamlayanı ek almayıp sadece tamlananı iyelik eki alan ad tam- İki ya da daha çok sözcüğün, birbirini değişik ilgilerle tamamla- lamalarıdır. dığı söz gruplarıdır. Bu orman yıllardır piknik alanı olarak kullanılıyor. SIFAT TAMLAMASI Bahçe çimleri çevre görünümünü değiştiriyor. Bir sıfatın, kendisinden sonra gelen bir adla oluşturduğu söz Ada halkı geçimini balıkçılıkla sağlıyor. grubuna “sıfat tamlaması” denir. Kısa süren yağmurdan sonra etrafı toprak kokusu sarar. Yükselen nehir, tarım arazilerini sular altında bıraktı. Sanatçı, yalın diliyle okuyucuyu sarıveriyor. Okula başlayan kardeşime yeni kıyafetler aldık. 3) TAKISIZ AD TAMLAMASI Köyün verimli topraklarında pirinç yetiştiriliyor. Tamlayanın ilgi (tamlayan) eki, tamlananın iyelik (tamlanan) eki Yazarın tüm öykülerini okuma fırsatım oldu. almadığı ad tamlamalarıdır. AD TAMLAMASI (AD TAKIMI) İpek saçlı kız elindeki bez bebekle oynuyordu. En az iki adın değişik ilgilerle birbirini tamamlayarak oluşturduğu Tamlayan, tamlananın neyden yapıldığını bildirir: söz gruplarıdır. tahta sandalye Şehrin manzarası en güzel, buradan seyredi-lir. altın saat Yaylaya çıkarken arı kovanlarını götürürdük. kâğıt mendil Kasabadaki taş duvarlar hemen dikkat çekiyor. Sanatçımızın, Türk edebiyatı tarihinde ayrı bir yeri vardır. Tamlayan, tamlananın neye benzediğini bildirir: taş kalpler Tamlayan Eki: mangal yürek Sözcükler arasında tamlama yoluyla ilgi kuran eklerdir. pırlanta çocuk -ın, -in, -un, -ün, -nın, -nin, -nun, -nün -im Tamlanan Eki: 4) ZİNCİRLEME AD TAMLAMASI Adlara gelerek aitlik anlamı veren eklerdir. En az üç adın, tamlayan ve tamlanan ekleri kullanılarak birbirine -ı, -i, -u, -ü, -sı, -si, -su, -sü, -m, -im -n, -miz, -niz, -leri bağlanmasıyla oluşan söz grubudur. 1) BELİRTİLİ AD TAMLAMASI Çocuklar, bahçe çimlerinin üstünde oyun oynuyorlardı. Tamlayanın ve tamlananın tamlama eklerini aldığı ad tamlama- Mezuniyet törenimiz, okulun spor salonunda yapılacak. larıdır. Bu tür tamlamalarda, belirgin bir aitlik ilgisi vardır; tamla- Sanatçı, öykülerinde Anadolu köylüsünün yaşamını yansıtır. nanın tamlayana ait olduğu belirtilir. Gece boyunca, kamp ateşinin önünde oturduk. Bahçenin çimlerini kesmek onun göreviydi. Evin önünde beklememizi istedi. Adanın kıyılarında irili ufaklı birçok koy vardı. Bu yapılar şehrin mimarisinde önemli bir yere sahipti. 1

KONU ÖZETİ - KONU ÖZETİ - KONU ÖZETİ - KONU ÖZETİ - KONU ÖZETİ - KONU ÖZETİ TÜRKÇE Tamlamalar AD TAMLAMALARINDA ÖZELLİKLER Ad tamlamalarında bazen “-den” eki, tamlayan ekinin yer Ad tamlamalarında tamlayanla tamlanan yer değiştirebilir: ne kullanılabilir: Tadı hâlâ damağımda yaptığın yemeklerin. Yarışmacılardan biri kurallara uymayınca diskalifiye edildi. Sararan yapraklarını seyre daldım sahildeki ağaçların. (yarışmacıların biri) Her sonbahar ağıtlarını dinlerim göçmen kuşların. Karlar yorgan gibi örter tepelerini dağların. Ad tamlamaları bir sıfat tarafından nitelenebilir ya da be- Kaplıcaları birçok hastalığa iyi gelir Yalova’nın. lirtilebilir. Ilık bahar rüzgârları okşar saçlarımızı Ad tamlamalarında, bir tamlayan birden fazla tamlanana Konağın avlusunda yaşlı çınar ağaçları vardı. bağlanabildiği gibi, bir tamlanan da birden fazla tamlayana Kütüphanesinde birçok öykü kitabı bulunuyordu. bağlanabilir: Toplantının yeri ve zamanı henüz belirlenmemiş. Ad tamlamaları sıfat ve belirteç görevinde kullanılabilir: Göldeki suyun sıcaklığı ve miktarı her mevsim değişir. Gülünce inci beyazı dişleri ortaya çıkardı. Bu yıl cadde ve sokakların kaldırımları yenilendi. Bu çarşıda el işi örtüler bulmak mümkün. Tekneleri akıntının ve rüzgârın etkisiyle sürüklenmiş. Çocuğun üzerinde turkuaz mavisi gömlek vardı. Satılan ürünlerin ve hizmetin kalitesi müşterileri memnun Yeni evimize yaz sonu taşınacağız. etmişti. Bir pazar sabahı çıkageldi kapıdan. Ad tamlamalarında tamlayanla tamlananın arasına değişik Adıllarla da ad tamlaması oluşturulur. türde sözcükler girebilir: Herkesin yardımına koşan iyiliksever biriydi o. Harçlığının sadece yarısını harcamış. Öğrencilerimizin birçoğu yardım kampanyasına katıldı. Gazetenin yüksek tirajı herkesi şaşırtıyor. Mezun olunca ders kitaplarımın hepsini ona vereceğim. Satın aldığı araba, sınıfının en iyisiydi. Buranın inciriyle üzümü meşhurdur. Bu başarıda senin de payın var. Dedemin bizlere anlattığı askerlik hatıralarını ilgiyle dinlerdik. Ad tamlamalarında bazı durumlarda tamlayan ya da tamla- Ad tamlamalarında tamlayan veya tamlanan bir sıfat tara- nan düşebilir: fından nitelenebildiği gibi her ikisi de bir sıfat tarafından Koşarken düşünce gözlüğü kırıldı. nitelenebilir: (onun gözlüğü) tamlayan düşmüştür. Kentin dar sokaklarında gün boyu dolaştık. Tarihî kentin sokaklarında gün boyu dolaştık. Masanın üzerindeki gözlük onunmuş. Tarihî kentin dar sokaklarında gün boyu dolaştık. (onun gözlüğü) tamlanan düşmüştür. Bu iyiliğini hiçbir zaman unutmayacağım. Sokağın başındakı bakkal onlarınmış. Amcası, yıllardır Almanya’da çalışıyormuş. 2

KAZANIM TESTİ - KAZANIM TESTİ - KAZANIM TESTİ - KAZANIM TESTİ - KAZANIM TESTİ TÜRKÇE Tamlamalar 1. Aşağıdakilerin hangisinde hem isim hem sıfat tamlama- 5. “-den” hâl eki, isim tamlamalarında tamlayan eki olarak kul- sına yer verilmiştir? lanılabilir. A) Rüzgar çiçek bahçelerinin kokusunu getirir bize. B) Duyuyorum mavi sularda aydınlığın sesini. Aşağıdakilerin hangisinde bu açıklamaya uygun bir kul- C) Yosun kokusuyla gelirdi deniz buralara. lanım söz konusudur? D) Şehrin eleminden uzakta yaşamak istiyorum. A) Alt kattaki uzak komşulardan birinin düğünü vardı. E) Her sabah başka bahar olsa da uslandım. B) Onlar babamın uzaktan akrabalarıymış galiba. C) Sobadan sızan gaz, bir faciaya yol açacaktı. D) Sıradan olaylardan söz etmesine anlam veremedik. E) Masanın üstünden eşyaları birer birer kaldırdı. 2. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde sıfat tamlaması yok- 6. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde belirtisiz isim tamla- tur? masına yer verilmiştir? A) Bütün gece ateşler içinde seni sayıkladı. A) Çocukların sağlığına gerekli önemi verebiliyor musun? B) Yeni komşuları henüz ziyaret edemedik. B) Bu olayların mutlaka bir sorumlusu olmalı. C) Açıklanan ücreti kimse yeterli görmedi. C) Yaz sinemaları özlemle beklenir küçük kasabalarda. D) Kadın, çocuğunu göremeyince telaşa kapıldı. D) Köyümüzün çocukları bilir hasretin en delisini. E) Herkes en az on sayfa kitap okurdu akşamları. E) Bu program bize sessiz çoğunluğun sesini aktardı. 3. Aşağıdakilerin hangisinde diğerlerinden farklı bir isim 7. Aşağıdaki cümlelerde geçen belirtili isim tamlamaların- tamlaması kullanılmıştır? dan hangisinin tamlayanı ile tamlananı arasına farklı A) Bir yumuşak aydınlık, dalların tepesinde. türden bir sözcük girmiştir? B) Bitmeyen aşkın türküsünü kumrular söyler. C) Ömrümüzün yarısı geçmiş bomboş. A) Bu iş, bu meslek gönlümüzün kara sevdası olmuştu. D) Yorgunlukların üstüne şarkılar sinmiş. E) Kır çiçeklerinin kokusuydu odaya dolan. B) Hayatın çekilmez acıları, mutlu olmaya çalışmakla biter. C) Dedemin görmeyen gözü, ameliyattan sonra görmeye baş- ladı. D) Şiirinde “Dev sancılarımın budur kaynağı.” diyor. E) Reşat Nuri’nin bazı romanlarını irdeleyerek okudum. 4. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde belirtisiz ad tamla- 8. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde, tamlananı adlaşmış ması kullanılmıştır? sıfat olan belirtisiz isim tamlaması kullanılmıştır? A) Annesinin kalbini kırmamaya dikkat ederdi. B) Gecenin bu saatinde kapıyı çalan kimdi acaba? A) Bahar geldi, her yer kuş sesleriyle rengarenk çiçeklerle C) Arkadaşlarıyla buluşup babasının yanına gidecekti. doldu. D) Hanımeli kokusu sarmıştı her yeri bu yaz akşamında. E) Kapının sesini duyar duymaz yerinden fırladı. B) Böyle giderse Hint fakiri gibi yaşamaya mecbur kalaca- ğız. C) Genci, yaşlısı toplanmıştı meydana dün akşam. D) Bahçenin bir köşesine çam fidanı dikmişlerdi. E) Okulun karşısındaki küçük çay ocağında tanıştık. 3

KAZANIM TESTİ - KAZANIM TESTİ - KAZANIM TESTİ - KAZANIM TESTİ - KAZANIM TESTİ TÜRKÇE Tamlamalar 9. Yazarlardan birine hangi öykünü seversin diye sormak, 13. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde, bir isim tamlaması I II sıfat göreviyle kullanılmıştır? A) “Örümcek Adam” filmini görebilmek için üç ay beklemiş- mak bir anneye en sevdiği çocuğunun hangisi olduğunu tik. B) Bakıcı, artık evin yaramazları ile yeteri kadar ilgilenemi- III IV yordu. C) Oraya gidebilmek için çamur deryası sokaklardan geç- sormak kadar mantıksız bir sorudur. meniz gerekecek. V D) Kasabanın sokaklarının temizliği, yabancıları hayran bırakmıştı. E) İki yanında çiçekler olan bir yoldan meydana ulaşılı- yordu. Bu cümledeki altı çizili tamlamalardan hangisi, diğerle- rinden farklı bir türdedir? 14. Aşağıdaki altı çizili sözcüklerden hangisi isim tamlama- sının sıfatı olarak kullanılmıştır? A) I B) II C) III D) IV E) V A) İri gözlerini iyice açmış, etrafı süzüyordu. B) Dünkü toplantıda sorulan sorular, onu iyice terletti. 10. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde zincirleme isim tamla- C) Gece yolculuğunu oldum olası sevmem. masına örnek vardır? D) Çocukların oynayabileceği temiz ve yeşil alanlar her gün daha da azalıyor. A) Sınıfını geçen öğrencinin sevinci, herkese duygulu anlar E) Onunla sıcak yaz akşamlarında geç saatlere kadar ko- yaşattı. nuşurduk. B) Okulun yeni boyanan kapısı, dikkatinden kaçmamıştı. 15. Ben usanmaz bekçisi, yolcu inmez hanların Ben tükenmez ormanı, ısınmaz külhanların C) Ayten Hanım’ın etkileyici sözlerini, tüm salon dinliyordu. Ben kutup yelkenlisi buz tutmuş kayalarda Öksüzün parlak bahtı yıldızdan mahyalarda D) Edebiyat bilgileri kitabının sayfaları neredeyse kopa- caktı. Bu dörtlükte aşağıdakilerden hangisine örnek gösteri- lemez? E) Kuzey yarım kürede uzun kış geceleri artık sona eri- A) Sıfat tamlamasına yordu. B) Tamlayanla tamlananı yer değiştirmiş ad tamlamasına C) Belirtisiz isim tamlamasına 11. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde belirtisiz isim tamla- D) Belirtili isim tamlamasına ması vardır? E) Zincirleme isim tamlamasına A) Kütüphanenin anahtarı Müdür Bey’de kaldı. B) O kasabaya akşama doğru ulaşmıştık. C) Bu yıl, film festivaline yabancı yapımlar da katıldı. D) Gerçekten seven insan, tüm sıkıntılara katlanır. E) Bizim evin bahçesindeki ağaçlar çiçek açmıştı. 12. I. Gökyüzü çocukların en büyük oyuncağıdır. II. Otlara uzanmış, sınırsız maviliğe bakan çocuktum. III. O, mavi kubbenin yüzünde atlılar koşturur. IV. Sonra bir uçurtma yükselir, o mavi atlası deler geçer. V. Balonlar, göğün tavanında toplanıp acayip şekiller oluş- turur. Yukarıdaki numaralanmış cümlelerin hangilerinde isim tamlaması kullanılmamıştır? A) I ve II B) II ve IV C) III ve IV D) III ve V E) IV ve V 4

PERFORMANS TESTİ - PERFORMANS TESTİ - PERFORMANS TESTİ - PERFORMANS TESTİ TÜRKÇE Tamlamalar 1. Aşağıdaki dizelerin hangisinde tamlayanı bir söz öbe- 4. Aşağıdakilerin hangisinde hem tamlayanı hem tamla- ğinden oluşmuş sıfat tamlaması vardır? nanı sıfat tamlaması olan belirtili isim tamlaması var- dır? A) Sen geldin, vefakâr duygular geldi B) Gurbet kokan bir hayatım var benim A) Her yıl belli bir plan dahilinde toplantı yaparlardı. C) Bitkin aşklar görürdüm ömrün aynalarında B) Uzun süren bir yolculuktan sonra evine gelmişti. D) Her kuş bir tüy bırakıp giderken kanadından C) Durakta inen yolcular vapur iskelesine yöneldi. E) Bizden önce görmüştü bu rüyayı mumyalar D) Tarihî binanın alt katı yeniden restore ediliyor. E) Yeni sınav sonuçları henüz açıklanmadı. 2. Aşağıdakilerden hangisinde tamlayanla tamlanan ara- 5. Koşma, âşık edebiyatı nazım şekillerindendir. sına diğerlerinden farklı bir sözcük girmiştir? Aşağıdaki cümlelerin hangisinde bu cümledeki isim A) En güzel rüyaların bile sonu vardır. tamlamasının özdeşi kullanılmıştır? B) Denizin sığ sularında buldular onu. A) Klasik edebiyatın kurallarını çok iyi bilirdi. B) Divan şiirinin içeriği yeniden incelenmelidir. C) Sevdanın kara gözlerinde kaybolmuşum. C) Son dönem edebiyatımız Batı’dan etkilenir. D) Eser hem faydalı hem eğlenceli olmalıdır. D) Güneşi benden çalan, senin o bakışlarındır. E) Düşünceleri açıklamanın en iyi yolu edebiyattır. E) Gökyüzünün bütün renklerini tanırım ben. 3. Aşağıdakilerin hangisinde bir tamlayanın birden çok 6. Aşağıdakilerin hangisinde bir isim, bir isim tamlaması tamlanana bağlandığı bir isim tamlaması vardır? tarafından nitelenmiştir? A) Hayata dar bir pencereden bakan şairlerden değilim. A) Çağımızda telefon türü ve modellerinde çeşitlilik görül- mektedir. B) İlk romanlarımda insan psikolojisini vermeye çalıştım. B) Genç ve dinamik beyinler daha üretken bir biçimde ça- C) Bu yazarlar, saray şairlerinin kapalı dünyasını eleştirdi- lışmakta. ler. C) İlerleme ve gelişmenin öncüsü durumundaki bilim in- D) Köklü bir kültür birikimine sahip olduğumuzu belirtti. sanları büyük saygıları hak ediyorlar. E) Romanda Batı hayranı insanlar eleştirilerek yanlışları D) Daha önceleri yıllarla ölçülen gelişmeler artık haftalar ortaya dökülüyordu. hatta günlere dönüştü. E) Gelecek zamanlarda şimdiki halimize bakanlar acaba neler düşünecekler? 5

PERFORMANS TESTİ - PERFORMANS TESTİ - PERFORMANS TESTİ - PERFORMANS TESTİ TÜRKÇE Tamlamalar 7. Aşağıdaki dizelerin hangisinde isim ya da sıfat tamla- 10. I. Uzak bir seyyarenin karanlığında kaldın ması yoktur? A) Yıldırımların kalbine indi hüzün Yoksa bir Hint fakiri miyim hecelerinde Iztırap sızdı toprağına bir yüzün B) Bir yalnızlığı vurdu uzaktan avcı II. Mor dikenler büyüdü şakaklarımda bile Omuzlarıma çöktü isyan ve acı C) Öldü anılar döşeğinde sessizlik Hatıralar yurdunun o uzak mabedinden Bir yılan gibi büyüdü çaresizlik D) Ben sana mecburum bilemezsin III. Kapının eşiğinde kıvranan ayaklarım Adını mıh gibi aklımda tutuyorum E) Koşan küheylan çatlattı yüreğini Bir işaret bekliyor sisli bakışlarından Kırdı bir bayrak çürüyen direğini IV. Bilemezsin, her sabah umudumla kaç defa Çiğdem gibi büyüttüm bembeyaz ellerini V. Geyikleri ürküten bir cinnettir varlığım Senin merhametine kaldı bahtiyarlığım Yukarıdaki numaralanmış dizelerin hangisinde isim ve sıfat tamlamaları bir arada kullanılmamıştır? A) I B) II C) III D) IV E) V 8. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde altı çizili sözcük bir 11. Çocuk aklının şaşırtıcılığı basitliğinde yatar. Hayalle dolan isim tamlamasının sıfatıdır? ve yabIancılaşan yetişkin beyni, basit olan çocuk aklı kar- A) O ân, kırmızı güle mahkûm oldu bahçivan şısında şaşkınlıIğI a düşer. Çocuğun doğayla ve dille olan B) O ân, zehir rengine boyandı ırmakta su III C) O ân, beyaz giyindim korkular ülkesinde D) O ân, bir câzibenin kahrı deldi tavanı bu dolaysız bağı, henüz yabancılaşmamış beyni, onu ye- E) O ân, dumanlı bir İstanbul havası getirdiler tişkinlerden daha gerçekçi kılar. Çocukların çoğu zaman, 9. Kaç zavallı dilenci elini açmış sana IV Omuzlarımda mağrur bir devin ağırlığı Aynaları arıyor yokluğunda adresim söylediği sözlerin, kurduğu bağıntıların bizi şaşırtması bu Kim duyar bir fanusun içindeki çığlığı Bu dizelerde aşağıdakilerin hangisi yoktur? nedenledir. V A) Zincirleme isim tamlaması B) Birden fazla tamlayanı olan sıfat tamlaması Bu parçadaki altı çizili tamlamalarla ilgili olarak aşağı- C) Tamlayanı düşmüş isim tamlaması dakilerden hangisi yanlıştır? D) Tamlayanı isim tamlaması olan sıfat tamlaması E) Tamlayanı sıfatla nitelenmiş isim tamlaması A) I, tamlayanı belirtisiz isim tamlaması olan zincirleme isim tamlamasıdır. B) II, sıfat tarafından nitelenen bir belirtisiz isim tamlama- sıdır. C) III, tamlayan ile tamlananı arasına sözcükler girmiş bir belirtili isim tamlamasıdır. D) IV, tamlayanı belgisiz sıfat olan bir sıfat tamlamasıdır. E) V, tamlayanı belirtili isim tamlaması olan zincirleme isim tamlamasıdır. 6

ÖDEV TESTİ - ÖDEV TESTİ - ÖDEV TESTİ - ÖDEV TESTİ - ÖDEV TESTİ - ÖDEV TESTİ - ÖDEV TESTİ TÜRKÇE Tamlamalar 1. Beni de bu coşkunun en büyük ortağı kabul ediyorlar ve 4. (I) Sanırım hemen herkes hayatlarının en mutlu döneminin I çocuklukları olduğunu düşünüyor. (II) Çoğunda yetmişli yıl- lara denk gelen çocukluklarından kaynaklanan bir “dönem mutlu, neşeli, umut dolu geçmişin bir sözcüsü olarak gör- sevgisi” oluşuyordu. (III) Beni asıl düşündüren, okurlarda, bu sevgiyle doğru orantılı olarak gelişen bugüne karşı ka- mek istiyoIrIlardı. Böyle olmam gerektiği konusunda hiç kuş- yıtsızlık ve gelecek korkusudur. (IV) Hatta geleceği hiç dü- şünmeme eğilimi oldu. (V) Oysa geleceksiz kalınsın diye kuları yoktu. Doğrusu ben de onları yaşadıkları bu tuhaf yazmamıştım kitabı. III ve coşkulu yas konusunda tam anlamıyla hayal kırıklığına uğrattım diyemem çünkü henüz kitabımın böyle alımlanma- IV V Bu parçadaki numaralanmış cümlelerin hangisinde sının anlamını çözmeye çalışıyordum. isim ya da sıfat tamlaması kullanılmamıştır? Bu parçadaki altı çizili sözcüklerden hangisi bir isim A) I B) II C) III D) IV E) V tamlamasını belirtmiştir? A) I B) II C) III D) IV E) V 2. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde “-ki” eki bir tamlana- 5. “-im” eki aşağıdaki cümlelerin hangisinde tamlayan eki nın yerini tutmuştur? olarak kullanılmıştır? A) O, bizim arkadaşımız, onu kızdırmayın. A) Bir bölgeden öteki bölgeye değişen görünüş ve iklim ayrılıkları, Türkiye’yi her mevsimde ideal bir ülke yap- B) Oradan aldıklarımın çoğunu ben seçtim. maktadır. C) Sen buraların yabancısısın, sözüme güven. B) Dünyanın hiçbir ülkesi, Türkiye’deki kadar uzun ve zen- gin bir tarihin mirasına sahip değildir. D) Sorularım çoğu öğrenciye zor geliyordu. C) Hücredeki su da canlıların tüm metabolik etkinliklerinin E) Şükür aklım fikrim çalışıyor, elim ayağım tutuyor, di- gerçekleşmesini sağlar. yordu. D) Orta Anadolu’nun topraklarındaki ızdırap sanki bunlar- 6. Bir vesile ile henüz yirmili yaşlarında olan gençler tanıdım, da en güzel ifadesini bulmuş. I E) Mensur eserlerinde kullandığı dil, şiirininkine göre daha seksenlerin başlarında doğmuşlar. Onlar için seksenli yıllar sadedir. II tıpkı bizim yetmişlerimiz gibi bir özlem dönemi oluşturuyor şimdi. Onların da seksenlerin kişisel vIeIIya genel anılarını, IV kavramlarını, durumlarını hatta nesnelerini biriktirdiklerini, bu dönemle duygusal bir alışveriş halinde olduklarını bili- yorum. V 3. Yürümek istesek deniz kenarında, her şey kararıyor Senin de özgür bir evrenin olmalıydı yeryüzünde Bu parçadaki altı çizili sözlerle ilgili olarak aşağıdakiler- den hangisi yanlıştır? Senin de uşakların su dökmeli avucuna bezirgânların A) I, tamlananı adlaşmış sıfat olan sıfat tamlamasıdır. Yürümek istesek deniz kenarında, her şey kararıyor B) II, belirtili isim tamlamasıdır. Bakmak dilesek gönlümüzce ufka, bulutlar yanıyor C) III, belirtisiz isim tamlamasıdır. Yukarıdaki dizelerin kaçında isim tamlaması yoktur? D) IV, zincirleme isim tamlamasıdır. A) 1 B) 2 C) 3 D) 4 E) 5 E) V, tamlananı isim tamlaması olan sıfat tamlamasıdır. 7

ÖDEV TESTİ - ÖDEV TESTİ - ÖDEV TESTİ - ÖDEV TESTİ - ÖDEV TESTİ - ÖDEV TESTİ - ÖDEV TESTİ TÜRKÇE Tamlamalar 7. Ben ve yaşıtlarım yirmili yaşlarımızdayken hayatımızın ha- 9. Şarküteriden ev yapımı yoğurt alarak ayran yapmaya baş- I II layacağız. kiki mutluluk dönemini aramıyorduk, gelecekle işimiz vardı. Bu cümlede kullanılan isim tamlaması ile ilgili olarak aşağıdakilerden hangisi söylenebilir? Ama sözünü ettiğim gençler gelecekten konuşmak istemi- A) Tamlayanı ile tamlananı yer değiştirmiştir. yorlar. Gençliklerinin enerjisi, yarına yönelik düşüncelerini B) Önüne geldiği ismi niteleyerek sıfat olmuştur. III C) Birden fazla tamlananı vardır. D) Tamlayanı ile tamlananın arasına sözcük girmiştir. sorduğumda buharlaşıyor. E) Tamlanan eki kullanılmamıştır. Bu parçadaki numaralanmış tamlamaların türleri aşağı- 10. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde birden çok belirtisiz dakilerden hangisinde sırasıyla verilmiştir? isim tamlaması kullanılmıştır? A) Bu mektuplar 1996 yılında, ailesinin evinin tavan ara- I II III sında bulunmuştu. B) Belgeler arasında, öğrenim gördüğü dönemden kalma A) Belirtisiz Zincirleme Belirtili fotoğraflar, resimler bulunuyordu. C) Bir şair bir gün daha kötü bir şair, bir yazar daha kötü bir B) Sıfat Belirtili Sıfat yazar hâline gelebiliyor. D) Galata Köprüsü, sabahları canlı ve atik bir şekilde işe C) Sıfat Zincirleme Belirtili giden insanlarla aynı ruh hâlindedir. E) Masallar, anlatıcının sözcüklerinden çok dinleyicinin D) Belirtili Sıfat Belirtili hayal gücüyle hareket eden görüntü ve figürler taşır. E) Belirtisiz Belirtili Sıfat 11. Öykü yazarı, yaşamının bir kısmını dile getirirken başkala- rının da yaşamına girmek zorunda kalmaktadır. 8. Ben de toplumsal olarak gelecek fikriyle aramızda böyle I Bu cümleyle ilgili aşağıdakilerden hangisi söylenemez? A) Belirtisiz isim tamlaması vardır. görünmez bir engel olduğu duygusundan kurtaramıyorum B) Tamlayan ile tamlananın arasına sözcük girmiş isim tamlaması vardır. kendimi. BIIunun toplumsal ve ekonomik nedenlerinin elbette C) Tamlayanı zamir olan belirtili isim tamlaması vardır. III D) Tamlayanı düşmüş bir isim tamlaması vardır. E) Bir isim tamlaması bir isim tamlamasını nitelemiştir. farkındayım. Ama kâğıt üstünde çok kategorik, çok bildik hatta çok uzun vadede çöIVzülebilir görünen bu nedenlerin, bugün bir tür ruhsal engele dönüştüğünü görmek bana acı veriyor. V Bu parçadaki altı çizili sözler için aşağıdakilerden han- gisi yanlıştır? A) I.si, tamlayanı düşmüş bir isim tamlamasıdır. B) II.si, sıfat tamlamasıdır. C) III.sü, ek fiil alarak yüklem olmuş bir zincirleme isim tamlamasıdır. D) IV.sü, belirtisiz isim tamlamasıdır. E) V.si, tamlayan ile tamlananın arasına sözcükler girmiş bir belirtili isim tamlamasıdır. 8

TYT TÜRKÇE 1 5F a s i k ü l KONU ÖZETİ Fiiller (Eylem) Numarası Bilgi 2) Miş’li (Öğrenilen / Belirsiz) Geçmiş Zaman Kipi (-mış, -miş, -muş, -müş) İş, oluş, hareket bildiren, kip ve kişi eki alan sözcüklerdir. Eylemin, geçmişte yapıldığını bildirir. Anlatan kişi, eylemi baş- EYLEM KİPLERİ kasından duymuştur. Kip: Eylemlerin bir işi, hareketi veya oluşu ortaya koyuş biçim- leridir. Halının motiflerine hayran kalmış. Ben senden öğrendim deniz yazmayı Bu mahalleye geçen yıl taşınmışlar. Elimden düşmez mavi kalem Kamyonun kasasına kum yüklemişler. Ben de ardından açılıyorum Bir poyraz çizip deftere 3) Şimdiki Zaman Kipi (-yor) Bir ada var sırf ebabil Eylemin şimdi, şu anda gerçekleşmekte olduğunu bildirir. Dönüyor dönüyor başımda Söylediği her şeye ben de katılıyorum. Senle yaşadığım günler Kardeşi yanımıza geliyor. Gümüş bir çevre olsa ömrüm Dışarıda lapa lapa kar yağıyor. Değince güneşine 4) Gelecek Zaman Kipi (-ecek, -acak) A) HABER (BİLDİRME) KİPLERİ Eylemin gelecek zamanda yapılacağını bildirir. 1) Di’li Geçmiş Zaman Kipi Sizinle on dakika sonra görüşecek. 2) Miş’li Geçmiş Zaman Kipi Odayı tek başına boyayacak. 3) Şimdiki Zaman Kipi Yarın sabah erkenden işe gideceğiz. 4) Gelecek Zaman Kipi Piyasalar yavaş yavaş düzelecek. 5) Geniş Zaman Kipi 5) Geniş Zaman Kipi (-r) B) DİLEK (TASARLAMA) KİPLERİ Eylemin her zaman yapıldığını, yapılacağını bildirir. 1) Gereklilik Kipi Dilekçeyi bugün ona verirsin. 2) İstek Kipi O, müdürüne bunları söyleyemez. 3) Dilek-Koşul Kipi Yazları bu sakin kasabada dinlenirim. 4) Emir Kipi Hafta sonları ailece hep buraya geliriz. Burası köyün dışında olduğu için buraya pek kimse gelmez. A) HABER (BİLDİRME) KİPLERİ Burada işler çok geç biter. 1) Di’li (Görülen, Bilinen / Belirli) Geçmiş Zaman Kipi (-dı, -di, -du, -dü, -tı, -ti, -tu, -tü) Eylemin, geçmişte yapıldığını bildirir. Anlatan kişi, eylemi doğ- rudan görmüştür ya da biliyordur. Herkes siren sesiyle dışarı koştu. Onun yazdığı mektubu hep birlikte okuduk. 1

KONU ÖZETİ - KONU ÖZETİ - KONU ÖZETİ - KONU ÖZETİ - KONU ÖZETİ - KONU ÖZETİ TÜRKÇE Fiiller (Eylem)) B) DİLEK (TASARLAMA) KİPLERİ EYLEMDE ANLAM (ZAMAN) KAYMASI 1) Gereklilik Kipi (-meli, -malı) Bir eylem kipinin kendi anlamı dışında, başka bir kip yerine Eylemin yapılmasının gerekli, zorunlu olduğunu ifade eder. kullanılmasıdır. Bu kitabı mutlaka okumalısın. Sabahları evden erken çıkıyorum. (çıkarım) Tabağına konan yemekleri bitirmelisin. Yarın seni burada bekliyorum. (bekleyeceğim) Onun yanındaki babası olmalı. (ihtimal) Her sabah gazetemi bu büfeden alıyorum. (alırım) Kimliğini bir hafta içinde yenilemelisin. Sanatçı, yıllar önce burada doğar. (doğmuş) Yavrucağız, çok korkmuş olacak. (olmalı) 2) İstek Kipi (-e, -a) Cümleye istek, dilek anlamı katar. BASİT ÇEKİMLİ EYLEM Kamyondan yükü hemen indirelim. Sadece bir kip eki alan eylemdir. Parkta biraz oyun oynayalım. Ben bu kitabın yazarını biliyorum. Parkın çıkışında biraz oturalım. Ödevlerinizi vaktinde bitirmelisiniz. ALIŞTIRMALAR 3) Dilek-Koşul (Şart) Kipi (-se, -sa) Aşağıdaki metinlerdeki fiillerin altını çizelim ve hangi kipe Cümleye şart anlamı, dilek anlamı katar. ait olduğunu belirtelim. Kavga edeceğimize oturup anlaşsak. 1. Rüzgâra karşı kalem oynatır hayatım Yağmur dinse hemen yola çıkacağız. Damla damla büyür beyninde bir gül Şu yolculuk bitse de eve gitsek. Bir şiirdir ve hiç de kötü değildir Doktora gitsek, muayene olsan. Dizeleri birbirine iteleyerek geçer 4) Emir Kipi (-) 2. Hadi gelin tam adını koyalım Eylemin yapılmasını buyruk şeklinde bildirir. Ki adınız gibi biliyorsunuz zaten Benimle değil müdür beyle görüşsün. Ne öylesine bir tesadüf karşınızdaki Bu çöpleri buradan kaldırın. Ne ezbere bildiğiniz bir şarkı Öğrenciler hemen eşofmanlarını giysinler. Olayı heyecanlanmadan anlat. 3. Bugün kitabımı verdim tek pedal matbaaya Bu yol beni götürür sağlam Selimiye’ye DİKKAT: Eylemler anlam bakımından üç gruba ayrılır: 1) İş (Kılış) Eylemleri: Yapılan işten etkilenen bir nesnenin bu- Ağlıyorsam gözyaşım iki gözüme dursun lunduğu eylemlerdir. Vermişim ben canımı uzun bir havaya Tabaktaki pastayı dilimledi. 2) Durum Eylemleri: Yapılan işten etkilenen bir nesnenin bu- lunmadığı eylemlerdir. Tenceredeki su birazdan kaynayacak. 3) Oluş Eylemleri: Zamanla meydana gelen değişmeyi göste- ren eylemlerdir. Gökyüzü bir anda karardı. 2

KAZANIM TESTİ - KAZANIM TESTİ - KAZANIM TESTİ - KAZANIM TESTİ - KAZANIM TESTİ TÜRKÇE Fiiller (Eylem)) 1. Aşağıdaki cümlelerden hangisinin yüklemi haber kiple- 5. Aşağıdakilerden hangisinde farklı bir kip kullanılmıştır? rinden biriyle çekimlenmiştir? A) Haftaya görüşmeler başlayacak. A) Bugün bu konuyu konuşmak için evine uğramalısın. B) Bu sınavımız da iyi geçti. B) Keşke sen de benimle gelsen. C) Arabalar hiç durmuyordu. C) Bu zor günlerde oralara ben de gelebileyim. D) Güneş, hepimizi etkilemişti. D) Ben izin verinceye kadar sen de konuşma. E) Konuştuklarımızı kimse duymamalı. E) Bana yaptıkların için pişman olacaksın. 2. Aşağıdaki cümlelerden hangisinin yüklemi gereklilik 6. Sabrediyorum, bekliyorum. Sokak kapısını bir anahtar kipiyle çekimlenmiştir? açıncaya kadar bu odada bekliyorum. Nihayet hiçbir şeye A) Gezilecek yerlerin listesini verdiler. hayret etmeyen büyük ihtiyar, akşam yarı karanlıkta içeri B) Borcunu zamanında ödemelisin. giriyor ve geç vakte kadar burada kalışıma hayret etmeden C) Ödevlerinizi akşamdan yapın. beni dinliyor. Sonra soluk dudakları, yüzündeki aydınlığın D) Bu hafta hava yağışlı olmayacak. kıvılcımlarını ağır ağır döküyor. E) Öğretmeni biraz daha beklerseniz iyi olur. Bu parçada kaç tane çekimli fiil kullanılmıştır? A) 4 B) 5 C) 6 D) 7 E) 8 3. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde tasarlama kiplerinden 7. Aşağıdakilerden hangisinde zaman (anlam) kayması biri kullanılmıştır? yoktur? A) Neden beni dinlemiyorsun? A) Araba aniden yaklaşıyor ve çocuğa çarpıyor. B) Haftaya tatil olsa da pikniğe gitsek. B) Onu her gün hazır bir şekilde buluyorum. C) Yarın acaba işe gidecek mi? C) Bir gün bu olayın nedenini anlayacaksın. D) Manavdan iki kilo meyve almamı istedi. D) Önümüzdeki hafta güzel filmler gösterime giriyor. E) Benim için bir yazı yazar mısın? E) Söylediğine göre sınavı çok güzel geçer. 4. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde çekimli fiil kullanılma- 8. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde yüklemdeki kip kendi mıştır? anlamını taşımamaktadır? A) Bu yıl havalar çok kurak, diyordu dedem? A) Arkadaşlarla yarın Söke’ye gideceğiz. B) Herkes bir gün merhamete ihtiyaç duyacaktır. B) Köye her gelişinde onlara uğrar. C) İnsanlar mutluluk için sürekli sebep arıyor. C) Ankara uçağı iki saat sonra kalkıyor. D) Misafir, bizim kültürümüzde çok sevilir. D) O kitabı derhal geri getir. E) Bunlar çok güzel duygulardır. E) Az önce telefonda buraya geleceğini söyledi. 3

KAZANIM TESTİ - KAZANIM TESTİ - KAZANIM TESTİ - KAZANIM TESTİ - KAZANIM TESTİ TÜRKÇE Fiiller (Eylem)) 9. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde eylemin kipinde bir 13. Aşağıdaki yüklemlerin hangisi henüz gerçekleşmemiş anlam kayması olmuştur? bir zaman kipiyle çekimlenmiştir? A) Yaptığının doğru olmadığını bir gün anlar. A) Akşama misafirlerimizi de alıp gezmeye gideriz. B) Yarım saat önce yola çıktıklarını söyledi. B) Bir yıl boyunca size yardım etmişti. C) Yıllardır bu kahveye çay içmeye gelir. C) Verdiğim sözde durmalıyım. D) Yaptığı hatayı kabul etmemekte ısrar ediyor. D) Okullar, önümüzdeki ay açılacak. E) Yarın mutlaka onunla bu konuyu konuşacağız. E) Kardeşin bir saat önce eve gelmiş olmalı. 10. Türkçede bir eylemin kipi, kendi anlamı dışında başka bir 14. Aşağıdaki cümlelerden hangisinin yüklemi farklı bir kip yerine kullanılabilir. kiple çekimlenmiştir? Aşağıdaki cümlelerin hangisinde bu açıklamaya uygun A) Roman yazmanın kolay bir iş olmadığını biliyorduk? bir kullanım vardır? B) Eline kalemi alan, ne yazık ki, kendini yazar zannediyor. A) İki haftadır peş peşe girdiği sınavlar onu çok yordu. C) Yazar olanla olmayanı her zaman olduğu gibi yine top- B) Antika değeri olan eşyalar, daha çok müzayedelerde lum belirler. satılıyor. D) Eleştiri türünün önemi, Fransa’da ancak ihtilal sonra- C) Okul arkadaşlarımı ziyaret ettikten sonra döneceğim. sında anlaşılmış. D) İki yıl bir mahalli gazetede muhabir olarak çalıştım. E) Bize ne olduğunu hemen şimdi anlatmalısınız. E) En sıkıntılı anlarda bile arkadaşlarına yardımcı olur. 11. Aşağıdaki dizelerin hangisinde hem dilek hem haber 15. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde birden çok çekimli fiil kipiyle çekimlenmiş fiiller vardır? vardır? A) Gitmek mi zor, kalmak mı? A) Bazı kimseler sanattan anlamaz; onlara hoşgörüyle O sabahı gel, bana sor. bakmalıyız. B) Ne kadar çok dursak da sonu gitmektir, B) Çoğu insan, düşünmeyi gereksiz bir uğraş olarak görür. Dostlar, safa ile gönderin bizi. C) Tüm insanları sever, o yüzden hep mutludur. C) Bir kum tanesiyim ama, Çölün derdini taşıyorum. D) Gezmek, yeni yerler görmek, insanı mutlu eden önemli bir etkinliktir. D) İşte geldik, gidiyoruz. Kalanlara selam olsun! E) Sanatla uğraşmanın bir zevki vardır, onu tatmayı kim istemez? E) Dünle beraber gitti, Ne kadar söz varsa düne ait. 12. Aşağıdakilerin hangisinde yapılmakta olan bir iş bildi- 16. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde eylem geniş zaman rilmektedir? kipi anlamında kullanılmamıştır? A) Yarın bütün ailemizle Antalya’ya gidiyoruz. A) Kardeşin buraya hiç uğramıyor mu? B) Ünlü şair, ilk kitabını lise yıllarında yayımlıyor. C) Sabahları her zaman erken kalkıyorum. B) Her gün seni aramaktan yoruluyorum. D) Verdiğin kitabı büyük bir zevkle okuyorum. E) Küçük halam haftaya buraya geliyor. C) Niçin hep biz fedakarlık yapıyoruz. D) Ben ne söylersem söyleyeyim sen daima kendi bildiğini yapıyorsun. E) Yine ayak ayak üstüne atmış, gazetesini okuyor. 4

PERFORMANS TESTİ - PERFORMANS TESTİ - PERFORMANS TESTİ - PERFORMANS TESTİ TÜRKÇE Fiiller (Eylem)) 1. Fiiller, bildirdikleri anlamlara göre iş (kılış), durum ve oluş 5. I. Nice kırmızı ayaklar gelip geçti o gün katar katar fiilleri diye üç gruba ayrılır. Kış günleri söz gelişi bir çöp bile almadım elime Aşağıdaki cümlelerin hangisinde eylem, kılış bildir- II. Artık su uyur, aşk uyanır, mendilim kana boyanır mektedir? Bilirim, bu baharda da herkes hasetlenir halime A) İnsanları kendine küstürmekten bıkıp usanmadın mı? III. Bir gün sabah vakti kapıyı çalsam Uykudan uyandırsam seni B) Patlama, dağın yamacında derin bir çukur açmıştı. IV. Üç güvercin görsek Meksika geliyordu aklımıza C) Dil, amacına göre farklı yazılarda farklı işlevlerde kulla- Caddelerde gezmekten hoşlanıyorduk hep nılır. V. Ayağa kalkarsın, adına uygunsun ve haklısın D) Son günlerde erken kalkmayla ilgili bir sorun yaşamaya Kararan dünya bildiğin gibi sık sık senindir başladım. Yukarıdaki numaralanmış dizelerin hangisinde haber E) Her türlü bilim, kültür ve sanat etkinlikleri dil sayesinde ve dilek kipleriyle çekimlenmiş fiiller bir arada kulla- gerçekleştirilir. nılmıştır? A) I B) II C) III D) IV E) V 2. “sev-” fiilinin istek kipinin 1. çoğul kişiye göre çekim- lenmiş biçimi aşağıdakilerden hangisidir? 6. Haber kipleri, zaman anlamı içerir, dilek kiplerinde ise zaman anlamı yoktur. A) sevsek B) sevsinler D) sevelim Buna göre aşağıdaki dizelerin hangisinde eylem zaman C) sevmeliler anlamı taşımaktadır? E) sevmeliyiz A) İnsan alemde hayal ettiği müddetçe yaşar. B) Ömrüm oldukça gönül tahtıma keyfince kurul! 3. Aşağıdaki altı çizili fiillerin hangisi farklı bir kiple çe- kimlenmiştir? C) Sorma bir saniye, şüpheyle sakın: Yol nereye? D) Yılma korkunç uçurum zannedilen boşluktan! A) Öyle yorgunum ki hiç sorma. E) Bitsin hayırlısıyla bu beyhude sonbahar. B) Sabahlara kadar oturup konuşalım. C) Bunca kötülüğü bağışlatır bakışın. D) Bir gün sokakta rastlasam sana. E) Güneşin altında otursak ısınır dinleniriz. 4. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde haber kipiyle çekim- 7. Masamın her yanına bir kat cila çekmiştim, çabuk kurusun lenmiş bir eylem yoktur? I A) Cana gelecek mala gelsin. diye pencereyi açtım. Mutfağa geçip kendime kahve ha- B) Can çıkmayınca huy çıkmaz. C) Çocuk düşe kalka büyür. zırladım. Kahvemi alıp masanın karşısındaki koltuğa kurIIul D) Çıkmadık candan umut kesilmez. E) Çalma elin kapısını, çalarlar kapını. dum. Yazı masamı uzaktan seyretmeye başladım, gözümIIIe IV pek güzel göründü. Masamın karamsar yüzü gitmiş ahşap V oymaları bu kez mutlu ihtiyarlar gibi bana gülümsüyordu. Bu parçada geçen altı çizili sözcüklerin hangileri çe- kimli fiil değildir? A) I ve II  B) II ve III  C) III ve IV   D) IV ve V  E) III ve V  5

PERFORMANS TESTİ - PERFORMANS TESTİ - PERFORMANS TESTİ - PERFORMANS TESTİ TÜRKÇE Fiiller (Eylem)) 8. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde kip (anlam) kayması 12. Körfezdeki dalgın suya bir bak, göreceksin: vardır? Geçmiş gecelerden biri durmakta derinde; Mehtap... iri güller... ve senin en güzel aksin... A) Gelmediğine göre bir işi çıkmış olacak. Velhasıl o rüya duruyor yerli yerinde! B) Serin bir yayla havası çarptı aniden yüzümüze. Bu dizelerde yer alan eylemlerin kipleri sırasıyla aşa- C) Ağzıyla kuş tutsa yine bana yaranamaz. D) Kapıya gelen satıcılardan bir şey almam. ğıdakilerin hangisinde doğru verilmiştir? E) Gezide çektirdiğimiz fotoğraflara bakıyoruz. A) Emir kipi -duyulan geçmiş zaman- şimdiki zaman B) Emir kipi - gelecek zaman - şimdiki zaman - şimdiki 9. Gecenin bir vakti bu ıssız yolda arabamız bozulunca kor- kudan ne yapacağımızı bilmez bir hâlde beklemeye başla- zaman dık. C) Gelecek zaman - duyulan geçmiş zaman - şimdiki za- Bu cümlede aşağıdakilerden hangisinin örneği yok- man tur? D) İstek kipi - şart kipi - şimdiki zaman - şimdiki zaman E) Gelecek zaman - şimdiki zaman - emir kipi A) Şahıs eki B) Kılış fiili 13. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde eylemin kişisi farklı- C) Haber kipi D) Türemiş fiil dır? E) Basit zamanlı fiil A) Bu kısa tatilde bile ders çalışmışsın. B) Ne zaman istersen oraya gidebilirsin. 10. Aşağıdaki cümlelerin hangisinin yüklemi, ayraç için- C) Mallar bitince hemen sipariş versin. deki kipi karşılamamaktadır? D) Hafta sonu ne zaman bize geleceksin. E) Kitaptaki tüm soruları haftaya kadar çözersin. A) Uzun kış gecelerinde birbirimize öyküler anlatırdık. (Geniş zaman) 14. Bütün sevdiklerin terk edip gitti, Yapayalnız kaldın artık. B) Saat onda başlayacak olan denemeye yetişmeliyim. Dokunsalar ağlarsın çocuklar gibi. (Gereklilik kipi) Büyüdü gözlerinde yalnızlık. Seni düşünmesem böyle yağmurlu havalarda C) Futbolcular maçtan sonra galibiyet turu attılar. (Görülen Sokaklara çıkmayı göze almazdım. geçmiş zaman) Bu dizelerde dilek kipleriyle çekimlenmiş kaç eylem D) Bu akşamki davete sen de gelsen. (İstek kipi) vardır? A) 1 B) 2 C) 3 D) 4 E) 5 E) Elinde bir buketle birden karşıma çıkıvermesin mi? (Emir kipi) 11. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde eylemin, içinde bu- lunulan zamanda yapıldığı anlatılmaktadır? A) Neden hep aynı yere oturuyorsun. B) Biz hiçbir zaman böyle oyunlara gelmiyoruz. C) Ölen dedesinin adını ona koyuyarlar. D) Dün aldığım kitabı büyük bir heyecanla okuyorum. E) Bizim çocuklar bu yıl TYT’ye giriyorlar. 6

ÖDEV TESTİ - ÖDEV TESTİ - ÖDEV TESTİ - ÖDEV TESTİ - ÖDEV TESTİ - ÖDEV TESTİ - ÖDEV TESTİ TÜRKÇE Fiiller (Eylem)) 1. yüzün bir ay gibi parlarken gecenin ortasında 4. I. Dağ başından duman eksik olmaz. yürüyelim seninle İstanbul’da Boğaziçi mağrur türkülerini II. Dervişin fikri ne ise zikri de odur. gözlerine baka baka söyleyin martılar üşüyünce III. Deveyi yardan uçuran bir tutam ottur. denizin sıcağında bulsunlar kalbimizi Bu parçada kullanılan çekimli fiiller ile ilgili olarak IV. Davetsiz gelen döşeksiz oturur. aşağıdakilerden hangisi söylenebilir? V. Dağ ne kadar yüce olsa yol üstünden aşar. A) Hepsi zaman anlamı taşımaktadır. B) Bazıları olumsuz çekimleriyle kullanılmıştır. Yukarıdaki numaralanmış atasözlerinden hangilerinin C) Hepsi aynı şahıs çekimiyle kullanılmıştır. yüklemi çekimli eylem değildir? D) Biri oluş fiiline örnektir. E) Hepsi dilek kiplerine göre çekimlenmiştir. A) I ve II  B) II ve III  C) II ve IV 2. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde altı çizili fiil, ayraç   D) III ve IV  E) IV ve V  içinde verileni örneklendirmez? 5. Bu sevda dayanılmaz bir ağıttır zülfünde A) Kilimlerimizin desenleri, kültürümüzü yansıtır. (geniş Rüzgarın her busesi içimde kurşun olur zaman kipi) Yıldız kayar, ay susar geceye güldüğünde Dağda çiğdem solarken çölde ceylan vurulur B) Elindekinin kıymetini bilmezsen mutlu olamazsın. (istek Ölümün gözyaşları bir gün hicranı yıkar kipi) Tarihe bir sır gibi düşer senin de adın C) Çocuklar top oynarken mutfağın camını kırmışlar. (du- Bu dizelerdeki altı çizili sözcüklerden kaçı çekimli yulan geçmiş zaman kipi) eylem değildir? D) Şairin hikâyelerini de büyük bir beğeniyle okudum. (kılış A) 2 B) 3 C) 4 D) 5 E) 6 fiili) 6. tam orada, Çamlıca yokuşunda E) Bu balkondan Boğaz’ın manzarasını seyredebilirsiniz. (II. çoğul kişili fiil çekimi) birkaç bulut çekelim gökyüzünden 3. Eleştirmenin, sorumluluk üstlenmiş bir okur olduğunu unut- damarlarımızdan geçirelim ve birden mamalıyız. bırakmalıyım suların üzerine Bu cümlenin yüklemiyle ilgili olarak aşağıda verilenle- rin hangisi yanlıştır? sen bir defa konuş, sen bir defa gül A) Olumsuz çekimlidir. kumlu ebrular yapsam seninle B) Dilek kiplerinden birini almıştır. C) Zaman anlamı taşımaktadır. serpmeli ebrular, bülbülyuvası D) I. çoğul kişilidir. hercaimenekşe, gonca ve sümbül E) Kılış fiilidir. Bu dizelerde aşağıdaki fiil kiplerinden hangisi yoktur? A) Emir kipi B) Dilek-şart kipi C) Gereklilik kipi D) Geniş zaman E) İstek kipi 7

ÖDEV TESTİ - ÖDEV TESTİ - ÖDEV TESTİ - ÖDEV TESTİ - ÖDEV TESTİ - ÖDEV TESTİ - ÖDEV TESTİ TÜRKÇE Fiiller (Eylem)) 7. (I) Zaman ve koşullar her şeyi olduğu gibi dostluğu da eskiti- 9. Düşüncesinin doğru olduğuna inanan insan, ona tutku gücü yor, ufalıyor. (II) Kişi, onsuz yapamayacağını sandığı birçok kişiyle ilişkilerinin gevşemiş, yüzeyselleşmiş olduğunu fark verebilmeyi başarmış kişidir. Böyleleri, düşüncelerini bir ediyor günün birinde. (III) Yine de dostluğu, bireyin onuru engelle karşılaşmI adan söyleyebilmeyi ister. Onu durdura- olarak düşünmek bana güzel gelir. (IV) Çıkarın üstüne yük- selmiş, karşılıklı bir onaylama ancak sıralamalardan sonra II gerçekleşir. (V) Belli yaştan sonra yeni dost bulmak zorlaş- mazsınız; sus dersiniz, korkutmaya kalkarsınız; her şeye tığı için eski dostlarla ilişkiyi sıklaştırmak, birilerinin yerini yeni kazanımlarla doldurmak gerekiyor. III IV katlanır, kellesini verir gene de sonunda doğru bildiğini Bu parçadaki numaralanmış cümlelerle ilgili olarak aşağıdakilerden hangisi söylenemez? söyler. Çünkü tutkunun engel tanımadığı gibi tutku gücüyle A) I. cümlede, şimdiki zamanla çekimlenmiş fillere yer ve- donanmış düşünce de engel tanımaz. rilmiştir. V B) II. cümlenin yüklemi, kılış fiilidir. Bu parçadaki altı çizili sözcüklerden hangileri çekimli bir fiil değildir? C) III. cümlenin yükleminde, zaman kavramı vardır. A) I ve II  B) II ve III  C) I ve V D) IV. cümlede, haber kipiyle çekimlenmiş birden fazla fiil vardır.   D) III ve IV  E) IV ve V  E) V. cümlede, basit çekimli bir fiil vardır. 8. I. Bir ömür vuslatını bekledi boynu bükük 10. I. İçimden bir parçayı koparıp götürüyor II. Bilmem ki aşk uğrunda neden kınandı ölüm II. Ve hicran sis misali, her yanımı bürür Yukarıdaki altı çizili fiillerle ilgili olarak aşağıdakiler- III. Mehtabım, yıldız gibi süsle kâküllerini IV. Koklayayım kalbimde yeşeren güllerini den hangisi söylenebilir? V. Islanmış sinesine çekiver bir baharın A) İkisi de dilek kiplerinden birine göre çekimlenmiştir. B) İkisi de birinci tekil kişiye göre çekimlenmiştir. Yukarıdaki numaralanmış dizelerle ilgili olarak aşağıda C) İkisi de haber kiplerine göre çekimlenmiştir. verilen bilgilerin hangisi yanlıştır? D) İkisi de geçmiş zaman kipine göre çekimlenmiştir. E) İkisi de oluş fiiline örnektir. A) I. dizede, şimdiki zaman kipiyle çekimlenmiş fiil vardır. B) II. dizede, fiil geniş zaman kipiyle çekimlenmiştir. C) III. dizede, fiil emir kipinin 2. tekil kişisiyle çekimlenmiştir. D) IV. dizede, fiil istek kipinin birinci tekil kişisiyle çekim- lenmiştir. E) V. dizede, haber ve dilek kipleriyle çekimlenmiş fiiller bulunmaktadır. 8

TYT TÜRKÇE 1 6F a s i k ü l KONU ÖZETİ Ek fiiller (Ek eylem) Numarası Bilgi 2) Rivayet Birleşik Çekimli Eylem (i - miş) Basit çekimli eylemlere “miş’li geçmiş zaman” kipi eki getirile- EK EYLEM (EK-FİİL) rek yapılır. Ek eylem “i-mek” eylemidir. Sözcük özelliğini yitirip ek duru- muna geldiğinden bu şekilde adlandırılmıştır. Sabah erkenden yürümeye giderlermiş. (geniş zamanın ri- vayeti) Ek eylemin iki görevi vardır: 1) Basit çekimli eylemleri birleşik çekimli yapar. Çocukluk günlerini kitabında anlatıyormuş. (şimdiki zamanın Bu adam eskiden de gezmeyi severmiş. (sever imiş) rivayeti) 2) Ad soylu sözcüklere gelerek onları yüklem yapar. Herkes bu kurallara uymalıymış. (gereklilik kipinin rivayeti) Üzerindeki elbise çok temizmiş. (temiz imiş) DİKKAT: BİRLEŞİK ÇEKİMLİ (ZAMANLI) EYLEM Emir kipinin ve di’li geçmiş zaman kipinin rivayet birleşik çe- İki tane kip eki alan eylemdir. kimi yoktur. Eylem + Kip eki + Kip eki (-di -miş -se) + kişi eki Ben bu kitabın yazarını biliyordum. 3) Şart Birleşik Çekimli Eylem (i - se) Ödevlerinizi vaktinde bitirmeliydiniz. Basit çekimli eylemlere “dilek - koşul” kipi eki getirilerek yapılır. Tavsiye ettiği kitapları okumazsa kızar mı? Bunları yapmanı istiyorsam mutlaka bir sebebi var. (şimdiki DİKKAT: Emir kipinin birleşik çekimi yoktur. zamanın şartı) Otobüs hemen gelecekse bekleyelim. (gelecek zamanın şartı) 1) Hikâye Birleşik Çekimli Eylem Erken kalkmazsan toplantıya yetişemezsin. (geniş zamanın 2) Rivayet Birleşik Çekimli Eylem şartı 3) Şart Birleşik Çekimli Eylem DİKKAT 1) Hikâye Birleşik Çekimli Eylem (i - di) Onun sorunlarını amcası giderdi. (basit çekimli fiil) Basit çekimli eylemlere “di’li geçmiş zaman” kipi eki getirilerek Sabahları işe hep erken giderdi. (birleşik çekimli fiil) yapılır. Dedem cebinden bir avuç şeker çıkardı. (basit çekimli fiil) Kapıyı bize genç bir kız açmıştı. (miş’li geçmiş zamanın hikâ- Sabahları evden vaktinde çıkardı. (birleşik çekimli fiil) yesi) Bebek dikkatlice etrafını süzüyordu. (şimdiki zamanın hikâ- yesi) Bu kez kızacağını tahmin etmeliydim. (gereklilik kipinin hikâ- yesi) 1

KONU ÖZETİ - KONU ÖZETİ - KONU ÖZETİ - KONU ÖZETİ - KONU ÖZETİ - KONU ÖZETİ TÜRKÇE Ek fiiller (Ek eylem) 1) Ek Eylemin -di’li Geçmiş Zamanı (i - di) ALIŞTIRMALAR Herkes oldukça mutluydu. (mutlu + i - di) Aşağıdaki metinlerdeki ek-fiillerin altını çiziniz. TEKİL ÇOĞUL 1. kişi mutluydum mutluyduk 1. Gelse de en acı sözler dilime Uçacak sanırdım birkaç kelime. 2. kişi mutluydun mutluydunuz 3. kişi mutluydu mutluydular 2) Ek Eylemin -miş’li Geçmiş Zamanı (i - miş) 2. Anladım ki: Sevda, gençlik, şeref, şan. Asılsızmış, şu yalancı dünyada O zamanlar babam küçükmüş. (küçük + i - miş) TEKİL ÇOĞUL 3. Bir kızıl alevdin gökte bir zaman; Solardı renginden nuru güneşin. 1. kişi küçükmüşüm küçükmüşüz 2. kişi küçükmüşsün küçükmüşsünüz 3. kişi küçükmüş küçükmüşler 3) Ek Eylemin Şart Çekimi (i - se) 4. Ağzımın tadı yoksa, hasta gibiysem Boğazımda düğümleniyorsa lokma Evde yoksam mutlaka sahildeyimdir. (yok + i - se - m) Buluttan nem kapıyorsam vara yoğa Alınıyorsam geçimsiz ve işkilli TEKİL ÇOĞUL Yüzüm öfkeden karaya çalıyorsa Denize bile iştahsız bakıyorsam 1. kişi yoksam yoksak 2. kişi yoksan yoksanız 5. Elli yıl önceki tipler geçiyordu karşımdan: 3. kişi yoksa yoksalar Kamil Ağa... göğsü açıktır kış, yaz, 4) Ek Eylemin Geniş Zaman Çekimi (-) Ek eylemin geniş zaman çekimi, kişi ekleriyle yapılır. Biz bu binada görevliyiz. (görevli - y - iz) TEKİL ÇOĞUL 1. kişi görevli - y - im görevli - y - iz 6. Altın rengi gözleri yanan bir semaverdi Ilık bir çay kokusu akardı saçlarından 2. kişi görevli - sin görevli - siniz 3. kişi görevli - dir görevli - ler NOT: Ek eylemin geniş zamanının çekiminde, 3. tekil kişi eki 7. Akıl, akıl olsaydı ismi gönül olurdu; “-dir” düşebilir. Gönül gönlü bulsaydı bozkırlar gül olurdu. Bu şehrin sahili çok güzel. (dir) Ek Eylemin Olumsuzu (değil) 8. Yaz gibi iri olgun meyveleri severdi Ben bu binada görevli değilim. Bir çocuk gibi şendi ve gülerdi her zaman Hava soğuk değilse biraz yürürüz. O da benim gibi mutlu değilmiş. 2

KAZANIM TESTİ - KAZANIM TESTİ - KAZANIM TESTİ - KAZANIM TESTİ - KAZANIM TESTİ TÜRKÇE Ek fiiller (Ek eylem) 1. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde birden fazla birleşik 5. Aşağıdaki dizelerin hangisinde birleşik zamanlı bir ey- zamanlı (çekimli) eylem kullanılmıştır? leme yer verilmiştir? A) Eğer onu görürseniz benim aradığımı söylersiniz. A) Dokunabilir misiniz, Gözyaşlarıma, ellerinizle? B) Hiç yerinde durmazdı ama herkes de onu severdi. B) Yine dertli geçirdim geceyi, C) Sonucun böyle olacağını biliyordu ama buna rağmen Şarkılarla, türkülerle... ısrar etti. C) Hükümet önünden geçtim, D) Büyüklerin sözünü dinlese şimdi iyi bir iş sahibi olurdu. Oturdum bir kahve içtim. E) Kimsenin işine karışmaz ve kimseden yardım istemezdi. D) Bir akşam uyudu, Uyanmayıverdi. E) Duyarlarsa öldüğünü alacaklılar, Haklarını helal ederler elbet. 2. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde yüklem basit zamanlı 6. Aşağıdaki cümlelerden hangisinin yüklemi “içinde bu- bir fiil değildir? lunduğumuz zamanda yapılan bir eylemin hikayesi” ile çe- A) O semtte yeni bir yer kiralamıştık. kimlenmiştir? B) Beni böyle bırakıp gidemezsin. C) Tutamayacağınız sözleri vermeyin. A) Bütün olanları çok net bir biçimde görebiliyormuş. D) Onları her zaman hatırlayacağım. E) En sonunda seni de hapsedecekler. B) Dün akşam İzmir’e doğru yola çıkacaklardı. C) Aradığınız kitaplar Ahmet’te duruyordu. D) Antrenör futbolcuları bugün çok yormuştu. E) Konferansta rektör de konuşma yapacakmış. 3. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde gereklilik kipinin hika- 7. Aşağıdaki altı çizili eylemlerden hangisi birleşik çekimli yesiyle çekimlenmiş bir eylem vardır? bir eylemdir? A) Duyduğuma göre toplantıya o da gelecekmiş. A) Cebinden cüzdanını çıkardı. B) Araba hızla üzerimize doğru geliyordu. B) Çiçekleri dalından kopardı. C) Yarınki maça sen de gelmelisin. C) Her gün yürüyüşe çıkardı. D) Arkadaşının en zor gününde yanında olmalıydın. D) Uçurtmasını en tepeye uçurdu. E) Oraya sizin de bizimle gelmeniz gerekiyormuş. E) Misafirini kapıya kadar geçirdi. 4. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde daha önce yapılan bir 8. Aşağıdaki cümlelerden hangisinin yüklemi şart kipinin iş hikaye edilmiştir? hikayesi şeklinde çekimlenmiştir? A) Sizi ulu çınarın dibinde bekleyecekmiş. A) Uzun kış gecelerinde bize masal anlatırdı. B) Şu anda evden çıkmıştır, gitmeyelim. B) Bize gelmesini söylemiştik. C) Birçok insan oradaki hastalıktan kaçıyormuş. C) Bu kitabı ben de okumalıydım. D) Bunları geçen yıl da size söylemiştik. D) Gelip buralarda ne olduğunu anlasaydınız. E) Kitaplar yanındaysa hemen getirsin. E) Yavrucağızın yüzü kıpkırmızı olmuştu. 3

KAZANIM TESTİ - KAZANIM TESTİ - KAZANIM TESTİ - KAZANIM TESTİ - KAZANIM TESTİ TÜRKÇE Ek fiiller (Ek eylem) 9. Aşağıdakilerin hangisinde bir sıfat, ek eylem alarak 13. Artık donuk bir cam varmış mavi gökler yerinde. yüklem olmuştur? Güneşi benden çalan o sıcak bakışlardır, A) Gönül kapım açıktır çalmadan gir içeri. B) İnanma gözlerine ben, ben değilim. Ve yazı o götürdü mutlak beraberinde. C) Çıkmaz sokaklarda bu minyatür kimdir? D) Ömrümüzün son demi, sonbaharıdır artık. En güzel rüyaların bile bir sonu vardır: E) Küserek ayrılırsak olur inan ki yazık. Bir bahar rüzgârından alırsa bir sabah hız 10. Ek eylem isim soylu sözcüklere eklenerek onları yüklem yapar ayrıca basit zamanlı fiillere eklenerek onları birleşik Mevsimlerin ömrünü yaşamıştı aşkımız. zamanlı fiil haline getirir. Onu şimdi kaybettim ve şimdi sonbahardır. Aşağıdakilerin hangisinde ek eylemin her iki kullanı- mına da örnek gösterilebilir? Yukarıdaki dizelerin kaçında ek eylem yoktur? A) Burası sıradan bir köydü, gençlerin çoğu gitmişti. B) Sizin oralarda yemyeşil ovalar var mıydı? A) 1 B) 2 C) 3 D) 4 E) 5 C) Sizinle bu konuda uzun uzun konuşmak isterdim. D) Yıllardır bizi ne aramış ne de sormuştu. 14. Aşağıdaki dizelerin hangisinde zamir ek eylem alarak E) Havada bir ağırlık vardı, gökyüzü kapkaraydı. yüklem görevinde kullanılmıştır? A) Sendin benim dertlerimin dermanı. 11. Aşağıdaki dizelerin hangisinde ek fiil iki ayrı görevde B) Çocuklar derste size neler öğretmiştim? kullanılmıştır? C) Köy yolu özellikle burada kötüydü. D) Bu futbolcu takımımızın adeta sembolüdür. A) Açık yeşildi gözü, güneş gibiydi yüzü E) Hepimiz onları kapıda güler yüzle karşıladık. B) Ağarsa saçlarım solsa yanağım C) Kapın her çalındıkça o mudur diyordun 15. Aşağıdaki dizelerin hangisinde ek eylem iki ayrı gö- D) İstersen yum gözlerini tıpkı düşünür gibi revde kullanılmıştır? E) Hele bir yalnız kal da nasılmış göreceksin A) En güzel rüyaları andıran enginlere 12. Aşağıdaki dizelerin hangisinde ek eylem diğerlerinden En güzel ümitlerle açılmak istiyormuş farklı bir görevde kullanılmıştır? B) Fakat siyah ufkunu ne gün, ne ay açıyor. Dalgalar bulutlardan inmiyordu bu denizde. A) Şimdi uzaklardasın gönül hicranla doldu C) Bekliyorum, fırtına dinmezse bu denizde. B) Bir garip yolcuyum hayat yolunda Bu denizde en ıssız karanlıklar yaşanır. C) Pişman olur da bir gün dönersen geri D) Bir mevsim içime dolmuştu cihan D) Yolunu kaybetmiş perişanım ben Güzel yaz günleri ne çabuk geçiverdi. E) Alın yazımmış hayat yolunda bunlar E) Altın rengi gözleri yanan bir semaverdi Ilık bir çay kokusu akardı saçlarından. 4

PERFORMANS TESTİ - PERFORMANS TESTİ - PERFORMANS TESTİ - PERFORMANS TESTİ TÜRKÇE Ek fiiller (Ek eylem) 1. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde sıfat ek eylem alarak 5. Ek eylem isim soylu sözcükleri yüklem yapar. yüklem olmuştur? Aşağıdakilerin hangisinde ek eylem bu göreviyle kulla- A) Bu, gördüğüm en güzel manzaralardan biriydi. B) İnsan huylarının en çirkini bencilliktir. nılmamıştır? C) Salonun kapısı kapalı, mutfağınki ise açıktı. A) Onların kaprislerini çekecek değilim. D) Bu eller miydi resimleri tutarken uyuyan? E) Sendin bütün korkuların çaresi. B) Ürettiklerimiz yalnız onun değil hepimizindi. C) Buradaki evlerin çoğu o adama aittir. D) Sinemalardaki hiçbir filmi kaçırmazmış. E) Bu deneme sandığımdan çok daha zordu. 2. Aşağıdaki dizelerin hangisinde ek eylem kullanılma- 6. Nereye yürüdüysem bakışın, duruşun, sesin mıştır? A) Ben de bir zamanlar sizin kadar mutluydum Anladım söndürmeliyim tutuşan yüreğimi B) Birden kapandı birbiri ardınca perdeler C) Eylül sonunda böyledir İsviçre gölleri Kendimi yakmış olurum yakarsam bu şehri D) Yaprak nasıl düşerse akıp kaybolan suya E) Doludur gönlüm ışıklarla bu bayram sabahı Çünkü sen her şeyinle bendesin Karanlık bir koridor açıldı önümde anlayamadım Yenik düşmüş komutan kadar mutsuzdum aslında Bu dizelerde kaç ek eylem vardır? A) 1 B) 2 C) 3 D) 4 E) 5 3. Aşağıdaki dizelerin hangisinde ek eylem ötekilerden 7. Aşağıdaki dizelerin hangisinin yüklemi ek eylem almış farklı işlevde kullanılmıştır? bir sıfattır? A) Ağzımın tadı yoksa, hasta gibiysem A) O ki esen yeldir kar erirken B) Boğazımda düğümleniyorsa lokma B) O ki içilen sudur kana kana C) Buluttan nem kapıyorsam vara yoğa C) O ki bal yoğunluğundadır, sıcaktır D) Alınıyorsam geçimsiz ve işkilli D) O ki bir yüce ırmaktır akar E) Denize bile iştahsız bakıyorsam E) O ki maviliği belirsiz denizdir 4. Unutsan da ıstırap denizlerinde beni 8. (I) Zaten bana hep üzerime düşenden daha fazla iş yapı- Her an dualarımla kuşatıyordum seni yormuşum gibi gelir. (II) Çalışmaya üşendiğimden değil, Ek eylemin altı çizili sözcükteki görevi, hangi dizedeki severim çalışmayı. (III) Çalışan insanlara da oldum olası hep hayranlık duymuşumdur. (IV) Onları hiç sıkılmadan altı çizili sözcükte de vardır? saatlerce seyredebilirim. (V) Ayrıca benim için işe doymak A) Ne bayram misafiri, ne düğün gölgesiyim diye bir şey söz konusu değildir çünkü hayattaki en büyük tutkum, aldığım işleri biriktirmektir. B) Meçhul bir ıstırabın kurbanıyım boşlukta C) Razıyım kapatsan da zindanlarına sessiz Bu parçadaki numaralanmış cümlelerin hangisinde D) Bu hicran değişmeyen kaderimdir, umarım birleşik zamanlı fiil vardır? E) Yürüyüp git istersen koyarak bir köşede A) I B) II C) III D) IV E) V 5

PERFORMANS TESTİ - PERFORMANS TESTİ - PERFORMANS TESTİ - PERFORMANS TESTİ TÜRKÇE Ek fiiller (Ek eylem) 9. (I) Semer, bir zamanlar çekim ve binek hayvanlarının vaz- 12. (I) Sahaf, sıradan kitap satan insan demek değil, kıymetli geçilmez donanımıydı. (II) Ne var ki binlerce yıl arabalarla kitabı kıymetli insana satan kimse demektir. (II) Oysa bu özdeşleşen at ve benzeri çekim ve binek hayvanları, mo- meslek bizim tarihimizde çok eski ve önemli bir gelenektir. torlu taşıtların icadıyla birlikte işsiz kalmıştı. (III) Eskiden (III) Bu sebepten günümüzde sahaflar için yapılan tanım, göçebe toplumlar, kervanlar, yolcular ve seyyar satıcılar sığ bir tarif olur; sahaflar çok ayrı ve bambaşka bir âlemdir, yüklerini semerli hayvanlarla taşırlardı. (IV) Semer saye- ayrı bir kültürdür. (IV) Sahaflar Şeyhi rahmetli Hacı Muzaf- sinde hayvanların vücudu hem soğuktan korunuyor hem fer Özak, biraz da latifeli bir şekilde “Sahaf, ölenlerin ki- de taşıdıkları yük omuzlarına zarar vermiyordu. (V) Ayrıca taplarını ölecek olanlara satan kimsedir.” derdi. (V) Bunun semer, atlarda kullanılan eyerlerin işlevini de üstlendiğin- nedeni de eskiden paşaların, vezirlerin, kitap meraklıların den insanların taşınmasına da imkân sağlıyordu. değerli kütüphaneleri olurdu. Bu parçadaki numaralanmış cümlelerin hangisinde ek Bu parçadaki numaralanmış cümlelerin hangisinde ek eylem diğerlerinden farklı görevde kullanılmıştır. eylem iki işleviyle kullanılmıştır? A) I B) II C) III D) IV E) V A) I B) II C) III D) IV E) V 10. Aşağıdaki dizelerin hangisinde ek eylem kullanılmış- 13. Bulunduğu konumdan rahatsız olan hemen her insandan tır? aynı mazereti duyarsınız: Kader. İş sahibi olamamıştır, belli bir işte tutunamamıştır, elindeki işi kaybetmiştir, işini A) O an cümle ırmaklar tersine aktı birden büyütememiştir, iş yerinde mutlu değildir… Mutlu olmayı B) O an filizlendi gül kurumuş yerinden beceremeyen insanların başvurduğu en klasik söylemler- C) O an vazgeçti cellat, indirdi baltasını dir bunlar. Oysa gerçeğin aynasında kendi hatalarıyla yüz- D) O an zemin gürlerdi ve gök eyvallah derdi leşselerdi, sorunun kendilerinden kaynaklandığını pekala E) O an reddetti beyaz siyahın sultasını anlayacaklardı. Bu parçada kaç birleşik zamanlı fiil kullanılmıştır? A) 2 B) 3 C) 4 D) 5 E) 6 11. Aşağıdaki dizelerin hangisinde ek eylem iki göreviyle 14. Aşağıdaki dizelerin hangisinde birleşik zamanlı fiil de kullanılmıştır? kullanılmamıştır? A) Buselik makamında inledi durdu keman A) Bir zaman gönlüme her dem bahardı Yok muydu lügatinde bu düşküne el aman? Çiçeklerim elvan elvan kokardı B) Gel, ben ne yaptım, sendin âşık olan, de B) Bir vakitler ben de bir gonca güldüm Hem aşk da neymiş, bir kocaman yalan, de. Ömrümü topladım, çıkardım, böldüm C) Ne istedin ki benden, yetiyordum ben bana C) İstersen bırakıp kör kuyularda Sen ümit vermeseydin, tutulur muydum sana Dilersen yanına aldıransın yâr D) Gel, unut de kalbime, ben bir yabancıyım, de D) Ne saçım beyazdı ne bahtım kara Kaç yolcu geldi geçti, değişmez hancıyım de Uzaktan bakardım ihtiyarlara E) Ay karardı semada, varsa yoksa nur yüzün E) Sanırdım ki o çağ bende ebedî Işığından, gözleri kamaşıyordu gündüzün Kimse bana bir gün biter demedi 6

ÖDEV TESTİ - ÖDEV TESTİ - ÖDEV TESTİ - ÖDEV TESTİ - ÖDEV TESTİ - ÖDEV TESTİ - ÖDEV TESTİ TÜRKÇE Ek fiiller (Ek eylem) 1. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde ek fiil basit çekimli 4. (I) Canan’ın da acı çektiğini düşünüyordum. (II) Nedenini fiili birleşik çekimli yapma görevinde kullanılmıştır? bilmediğim bir şey onun da canını çok acıtıyordu belli ki. (III) Onun yaşındaki çocuklar yoruluncaya kadar oyunlar A) Her genç yazarın amacı biçimde mükemmelliğe ulaş- oynar, sebepsiz yere her şeye gülerdi. (IV) Bu çocuk, yaşı- maktır. nın gereği olmayan şeyler yaşıyor olabilir miydi? (V) Anne- min yatağının yanındaki koltukta uyuyakalmışım, gözlerimi B) Köşe başlarındaki nergis satıcıları neşe içindeydi. açtığımda telaşla saate baktım. C) Evimizdeki panoların çoğu el emeği, göz nuruydu. Bu parçadaki numaralanmış cümlelerin hangisinde ek eylem yoktur? D) Her gördüğünü lafa tutar, insanı canından bezdirirdi. E) Yıldızlar, gökyüzünden inip gözlerinize oturuveriyorlar. A) I B) II C) III D) IV E) V 2. “-imiş” ek eylemi aşağıdaki sözcüklerin hangisinin so- 5. Aşağıdaki eylemlerden hangisinin sonuna rivayet bir- nuna eklenirse diğerlerinden farklı bir görevde kulla- leşik zaman eki olan “-imiş” eklenemez? nılmış olur? A) tanıyor B) tanımış C) tanışık A) güldü B) güler C) gülse D) tanımalı E) tanısa D) gülüyor E) gülmeli 3. Aşağıdaki dizelerin hangisinde ek eylem kullanılma- 6. Aşağıdaki dizelerin hangisinde birden fazla ek eylem mıştır? vardır? A) Yıldızları süpürürsün, farkında olmadan A) Aramaya kalkarsan kendi gizlediğini Güneş kucağındadır, bilemezsin Senin kendi örneğin yoksun bırakır seni. B) Bir çocuk gözlerine bakar, arkan dönüktür B) Bu düşüncedir uzun yaşamayı cehennem eden. Ciğerinde kuruludur orkestra, duymazsın Kim dayanabilir zamanın kırbacına? C) Rüzgârı seviyorum diyorsun C) Öyle bağlıyım ki sana, öyle ki benim sevgim, Rüzgâr çıkınca pencereni kapatıyorsun Sen haklı olasın diye her haksızlığı üstlenirim... D) Sana yazdığım dizeler yalan söylüyordu D) Kendini boşuna harcamış olur insan Seni bundan daha çok sevemem diyenler hani Dilediğine erer de sevinç duymazsa. E) Gezinen bir gölgedir hayat, gariban bir aktör E) Gözlerin daha parlak, fenalıktan yoksundur, Sahnede bir ileri bir geri saatini doldurur Neye bakarsa baksın altın yaldız kaplatır; 7

ÖDEV TESTİ - ÖDEV TESTİ - ÖDEV TESTİ - ÖDEV TESTİ - ÖDEV TESTİ - ÖDEV TESTİ - ÖDEV TESTİ TÜRKÇE Ek fiiller (Ek eylem) 7. Kış sona ermiş havalar ısınmaya başlamıştı. Bahçeyi dol- 10. Sen nerde olursan ol, yetkin, güçlü, özgürsün; E) 5 duran kuş cıvıltıları baharın geldiğinin habercisiydi. Her za- Hâkimsin dilediğin gibi kendi vaktine: manki gibi sıradan bir gündü. Akşam olup serinlik çökünce, Canın neyi isterse varsın o keyif sürsün, her zamanki gibi, evin işlerine bakan hizmetli kadın, ter- Kendine suç işlersen kendin bağışla yine. liklerini sürüyerek biraz isteksiz gelip şömineyi tutuşturdu. Beklemek cehennemdir, ama beklerim seni, Alevlenen odunlar, odayı kızıl bir ışıkla aydınlatıp ılıttılar. İyi kötü demeden, suçlamadan keyfini. Benim de üzerime sıcak bir rahatlık çöktü. Uyumak üze- Yukarıdaki dizelerin kaçında ek fiil vardır? reydim. Ama sahibim Nuri Paşa, benim aksime o akşam A) 1 B) 2 C) 3 D) 4 biraz endişeliydi. Bu parçada ek eylem almış kaç sözcük vardır? A) 3 B) 4 C) 5 D) 6 E) 7 8. Aşağıdaki atasözlerinin hangisinde birleşik zamanlı fiil vardır? 11. Aşağıda verilen birleşik çekimli fiillerden hangisinin A) Eşeğe altın semer vursalar yine eşektir. çekimi yanlış belirtilmiştir? B) Felek, kimine kavun yedirir, kimine kelek. C) Eskiye rağbet olsaydı bitpazarına nur yağardı. A) Çalışmazsan (Geniş zamanın olumsuzunun şartı) D) Gel demesi kolay ama git demesi güçtür. B) Çalışmalıydın (Gereklilik kipinin hikâyesi) E) Gelin altın taht getirmiş, çıkmış kendisi oturmuş. C) Çalışıyordular (Şimdiki zamanın hikâyesi) D) Çalışsaymış (İstek kipinin rivayeti) E) Çalışmışsa (Duyulan geçmiş zamanın şartı) 9. I. Ben kimim ki küseyim sonu gelmez günlere 12. Aşağıdaki dizelerin hangisinde ek fiilin iki görevine de II. Kara kara düşünmem, acı çekmem özlerken örnek vardır? III. Uğurlar olsun dersen kölene sen bir kere IV. Ben kimim ki kıskanıp kuşkulanıp sorayım A) Kullanmazsan gömülür güzelliğin seninle V. Kimle içli dışlısın, nedir yaptığın işler Kullanırsan vârisin olur da sürer gider böyle Bu dizelerle ilgili olarak aşağıdakilerden hangisi yan- B) Gönlüne bel bağlama gönlümü yok edersen Geri almak yoktur diye onu verdin bana sen. lıştır? C) Artmasını isterdik en güzel varlıkların Güzelliğin gül yüzü solmasın diye asla. A) I. dizede zamir ek eylem alarak yüklem olmuştur. D) Fırsat mı tanırdım bu dargınlığa B) II. dizedeki eylemlerin ikisi de basit çekimlidir. Bilseydim bu kadar zor olduğunu. C) III. dizede, hem basit hem de birleşik çekimli eylem var- E) Benzetebilir miyim bir yaz gününe seni? Sen daha sevimlisin, daha sakinsin ondan. dır. D) IV. dizede birleşik çekimli eylem yoktur. E) V. dizede ek eylemin iki görevine de örnek vardır. 8

TYT TÜRKÇE 1 7F a s i k ü l KONU ÖZETİ Fiilimsiler (Eylemsi) Numarası Bilgi 2) SIFAT-FİİL (ORTAÇ) Eylemlerden “-an (-en), -ası (-esi), -mez (-maz), -ar (-er, -r), Eylemlerden belirli eklerle türetilip isim, sıfat ya da zarf göre- -dik (-dık, -tik, -tık), -ecek (-acak), -miş (-mış)” ekleriyle türeti- vinde kullanılan sözcüklerdir. Adından da anlaşıldığı üzere lip sıfat görevinde kullanılan sözcüklerdir. eyleme benzeyen ancak eylem olmayan sözcüklerdir. Bu söz- cükler, eylem gibi çekimlenmedikleri halde eylem olumsuzluk Sarsılmaz bir inançla çalışıyordu. ekini (-ma, -me) alabilir. Fuar sırasında tanıdık yüzlerle karşılaştım. Bu şehirde gezilecek yerlerin bir listesini çıkardım. Kitap okumayı çok sever. Fırsat buldukça kütüphaneye gider. Yeni yeni yeşermiş tarlalar çok güzel görünüyor. Eski kitapları karıştırır, bulduğu değerli kitapları okumak için Bundan başka çıkar yol bulamadık. alır, inceler ve tanıtım yazısı yazar. Tüm bunları çocukça bir Umulmadık bir anda çıkıp bize yardım etti. sevinç içinde yapar. Şehrimizin görülesi yerleri çok fazladır. 1) İsim-fiil (Adeylem) Sıfat-fiiller, öteki sıfatlar gibi adlaşabilir. 2) Sıfat-fiil (Ortaç) Çok çalışan her zaman kazanır. 3) Zarf-fiil (Bağ-fiil / Bağeylem / Ulaç) Durakta bekleyenler, otobüsü görünce hareketlendi. Domates bahçesine girdik, kızarmışları tek tek topladık. 1) İSİM-FİİL (ADEYLEM) Eylemlerden “-me (-ma), -mek (-mak), -iş (-ış, -uş, -üş)” ekle- Bazı sıfat-fiiller, tamlanan (iyelik) eki alabilir. riyle türetilip isim görevinde kullanılan sözcüklerdir. Yazdığım mektubu yarın postalayacağım. Okuyacağınız kitabın özetini de çıkaracaksınız. Ormandaki yangını söndürmeye çalıştılar. Aradıkları adresi sonunda bulmuşlar. Tren istasyonunda beklemekten çok sıkılmıştık. Seni üzmemek için olanları sana anlatmadım. Sıfat-fiiller bazen sıfat görevinde kullanılmayabilir. O müzeye gitmeyi ben de çok istiyorum. Bunları ona anlatacağını tahmin etmiştim. Artık geç yatmamaya karar verdim. Onun yeni bir iş aradığını duydum. Kapının açılışını hiçbirimiz duymamıştık. Yazarın son kitabını seveceğinizi umuyorum. Adam olacak kişi, çalışmasından bellidir. Sıfat-fiil eklerini alan bazı sözcükler eylemsi özelliklerini Bazı eylemler, adeylem eklerini alıp kalıplaşarak bir varlığa kaybederek kalıcı isim olur. ad olur ve eylemsi özelliğini yitirir. Birazdan sıcak içecek ikram edilecekmiş. Bu pastanenin dondurması çok güzel. Çocuklarımızın geleceğiyle ilgili bir karar almalıyız. Buzdolabının suyu dondurması uzun sürmez. Bu küçük çağlayan ilçemizin sembolüdür. Bir çakmak almak için markete girdi. Duvara çivi çakmak için çekiç istedi. Onun dolmasını herkes çok beğenir. Çeşme başında kovanın dolmasını bekliyor. 1

KONU ÖZETİ - KONU ÖZETİ - KONU ÖZETİ - KONU ÖZETİ - KONU ÖZETİ - KONU ÖZETİ TÜRKÇE Fiilimsiler (Eylemsi) 3) BAĞ-FİİL (ZARF-FİİL, BAĞEYLEM, ULAÇ) ALIŞTIRMALAR Eylemlerden “-ip, (-ıp, -up, -üp), -erek (-arak), -meden (-madan), -meksizin (-maksızın), -dikçe (-dıkça, -tıkça), Aşağıdaki metinlerdeki fiilimsilerin altını çizip türlerini -ince (-ınca), -eli (-alı), -ken, -a (...-a ...-a), ...-r ...-mez (...-r ...-maz), -esiye (-asıya), -casına (-cesine)” ekleriyle türetilip belirtiniz. zarf görevinde kullanılan sözcüklerdir. Bu sözcükler, cümleleri zaman veya durum yönüyle tamamlar. 1. Otobüs tıslayarak durdu önünde. Ancak bir iki kişinin sı- Onun kim olduğunu görür görmez anladım. ğabileceği kadar yer vardı. Otomatik kapı, sırtını sıyırarak İlk şiirini yazalı tam yirmi yıl olmuş. Bu dersten ancak çok çalışarak geçebilirsin. kapanırken, montunun kuyruğunu sıkışmaktan son anda Yolcular hiç beklemeksizin otobüse bindi. kurtarabildi kadın. Az önce üzerine çamur sıçratan araba- Soruları bildikçe çocuk gibi seviniyordu. nın şoförü ile kocasının yüzü, üst üste çekilmiş fotoğraf Zaman ilerledikçe onun da sıkıntısı artıyordu. negatifleri gibi birbirine karışıyordu şimdi zihninde. Kimseye haber vermeden evden çımış. 2. Budur yaşadığın sürece görevin; Gecelerin birinde, solgun alevin Akşam olunca hepimiz evde toplanırdık. Güne yenilmeye başladığı zaman Üstüne başımın düştüğü kitaptan Sen gideli ben burada yalnız kaldım. Eser Mevlana’nın üflediği rüzgâr... İşte, gam türküsü söyleyen kamışlar Tarlada akşama kadar ölesiye çalıştı. Rüzgârından gördüğüm ova boyunca. Bu bir düştür belki, insan uyanınca, Çocuk kolunu kanatırcasına kaşıyordu. 3. Sesinin karşı tarafa ulaşmadığını anlayınca kendi kula- Seninle burada nöbetleşe bekleyeceğiz. ğını göstererek kulaklıkları çıkarmasını ima etti. Saat üçü on geçe ders başladı. 4. Beni hissedebildiğini fark etmem uzun sürmedi. Gözlerini araladı, ağaçtan tarafa baktı ve “Ağustosa girdik mi?” diye Zil çalar çalmaz yerimizden fırlardık. sordu. Vakit geceyarısını çoktan geçmişti. Ağustosun ilk günündeydik, evet. Bunu ona söylediğimde az once beli- Okulda top oynarken bileğimi incittim. ren gülümseme tüm yüzüne yayıldı. Elimi yüzümü yıkayıp geleceğim. DİKKAT: Bazı sözcükler bağ-fiil eki almış görünse de bağ- fiil olmayabilir. Benimle görüşmeden bir karar verme. (bağ-fiil) Bu görüşmeden bir sonuç çıkmaz. (görüşme [isim] - den [ayrılma durumu eki]) Veresiye satışımız yoktur. (sıfat) Üzerinde kalınca bir palto vardı. (sıfat) DİKKAT: Zarf-fiil eklerinden “-ken” ad soylu sözcüklere de eklenebilir. Bu sözcükler, cümleyi zaman yönünden tamamlar. Onlar, biz dışarıdayken eve gelmişler. Bu kitapları lisedeyken okumuştum. 2

KAZANIM TESTİ - KAZANIM TESTİ - KAZANIM TESTİ - KAZANIM TESTİ - KAZANIM TESTİ TÜRKÇE Fiilimsiler (Eylemsi) 1. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde birden çok fiilimsi kul- 5. Onun pastoral şiiri anımsatan romanlarında folklorik öge- lanılmıştır? lerden, masallardan, destanlardan ve doğa tasvirlerinden A) Kısa süren sessizliği çocuk bozmuştu. büyük ölçüde yararlandığını biliyoruz. Kurguladığı Çu- B) Teneffüs olunca koşarak dışarı çıktık. kurova dünyasında insan kadar önemli bir yer tutan doğa, C) Hâlâ bekleyenler vardı durakta. çeşitli işlevler gören bir öğedir onda. D) Dost dediğin, dostuna zor günlerde yardım eder. E) Havanın sıcaklığı hepimizi oldukça bunaltmıştı. Bu parçada kaç eylemsiye yer verilmiştir? A) 4 B) 5 C) 6 D) 7 E) 8 2. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde sıfat-fiil, adlaşmış 6. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde farklı türde fiilimsiler sıfat olarak kullanılmıştır? bir arada kullanılmıştır? A) Çözemediği soruları öğretmenine sordu. B) Yıllardır yıkamadığı ön yargılarla mücadele ediyordu. A) Askerler mahkumların kaçışını engellemek için gözlerini C) Sanırım konuşulacak bir konu kalmadı. kırpmadan bekliyordu. D) Seninle görülecek bir hesabımız var, unutma. E) Gidenlerin arkasından uzun süre ağlamıştı. B) Arkadaşlarımla konuşarak okula gidip geliyoruz. C) Bebek uyanınca, durmaksızın ağladı. D) Ders çalışınca konuları anlayıp netlerini yükseltti. E) Doğan güneşi gören tüm canlılar, güne merhaba dedi. 3. Yazmak, okumanın doğal bir uzantısıdır, okumayı öğren- 7. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde farklı türde bir fiilimsi meden yazmaya çalışanlar bir sihirbazın etkisine kapılıp kullanılmıştır? yolda kalan çaresiz taklitçilerdir. A) Fırsat buldukça ülkemizin tarihi yerlerini geziyorum. Bu cümlede kaç eylemsi kullanılmıştır? B) Okullar tatil olunca Karadeniz turuna çıkacağız. A) 4 B) 5 C) 6 D) 7 E) 8 C) Otobüsün hemen hareket edeceğini anons ettiler. D) Karadeniz sahillerinde ilerlerken yeşilliğin seyrine doyum olmuyor. E) Manzaranın güzelliği, yolun yorgunluğunu unutturup bize zevk veriyor. 4. Aşağıdakilerin hangisinde altı çizili sözcükteki “-ecek, 8. (I) Sekiz yaşında, henüz sokakta oynadığım sıralarda, yere -acak” eki ötekilerden farklı bir görevde kullanılmıştır? çömelip merakla incelerdim onları. (II) Renklerine, desenle- A) Akacak kan damarda durmaz, derler. rine, biçimlerine hayran olurdum. (III) Böyle başladım taşları B) Siz unutulacak biri olmadınız hiçbir zaman. biriktirmeye. (IV)Tarihi eser bulmuş arkeologlar gibi onları C) Bir yıl sürecek zannedilen kar sesidir bu. keyifle alır ve diğerlerinin yanına bırakırdım. (V) Düz, yu- D) İstanbul’u fethedecek yaştasın. varlak, siyah, beyaz, kıvrım kıvrım... her biri değerli hazine E) Söyleyin ne zaman doğacak güneş. parçalarım olarak koleksiyonuma dahil olurdu. Bu parçadaki numaralanmış cümlelerin hangisinde ey- lemsiye yer verilmemiştir? A) I B) II C) III D) IV E) V 3

KAZANIM TESTİ - KAZANIM TESTİ - KAZANIM TESTİ - KAZANIM TESTİ - KAZANIM TESTİ TÜRKÇE Fiilimsiler (Eylemsi) 9. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde “-mış” eki almış olan 13. Baktıkça insanı hayrete düşüren kanatlarını, gerinircesine sözcük, diğerlerine göre farklı görevde kullanılmıştır? açıyor. Bir an olduğu yerde duruyor sonra kanatlarını dal- A) Okunmuş kitapları kütüphaneye bağışlardı. galandırarak uzaklaşıp gidiyor. B) Gün görmemiş hikayeleri vardır ninemin. C) Tanınmış iş adamları, ön sıralarda oturuyordu. Bu parçada geçen aşağıdaki fiilimsilerden hangisi tür D) Yıllardır bu işler böyle devam etmiş. bakımından ötekilerden farklıdır? E) Okunmamış mektuplar, bir tarih hazinesi gizliyordu. A) baktıkça B) gerinircesine C) olduğu D) uzaklaşıp E) dalgalandırarak 10. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde üç fiilimsi türüne de 14. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde farklı türden bir fii- örnek gösterilebilir? limsi kullanılmıştır? A) Ben senin en çok bana gülümsemeni sevdim. A) Kaybolan yılların acısını içinde duyduktan sonra hayal- B) Sevindiren, içimde umut çiçekleri açtıran... lerini başka dünyalara çevirdi. C) Dünyam aydınlanır sen güldüğün zaman. D) Nice sevgilerin bir pula satıldığı dünyada... B) Dünyanın en güzel yerlerine yapılan bu yolculuk, hepi- E) Sevgisini her şeyin üstünde tutan sensin. mizin ufkunu genişletmişti. 15. Aşağıdakilerin hangisinde birden çok fiilimsi kullanıl- C) Kalbin iyi şeyler hissetmesi, içe dolan ilhamların söze mıştır? dökülmesidir aslında. A) Vaktiyle sahibiydiler onlar şu göklerin Bak merhametle şimdi, kırılmış kanatları D) Şiirdeki kelime dünyasının oluşması, şairin duyup his- B) Hoşlanmam ölçüsüz ve hesapsız konuşmadan settiklerinin ta kendisidir. Tartar, hesap eder, düşünür; öyle söylerim C) Başım köpük köpük bulut, içim dışım deniz... E) Gerçek dünyanın yazarlara verdiği ilham, romanların Ben bir ceviz ağacıyım gülhane parkında ortaya çıkışını belirler. D) Doğuyor başka bir gün, geliyor başka günler Bayramla başlayan yıl bayramla bitse bari 11. Güneşin ufka değdiği yer E) Tek arzum tenha bir köşede ağlamak Oraya git ama yine gel Geçen vefasız yıllara yanmak Döneceksin söz ver. 16. Yaşanan tartışmalardan sonra R. Mahmut Ekrem, yeni ede- Bu dizelerdeki fiilimsinin benzeri aşağıdakilerin hangi- biyata sağlam bir cephe oluşturmak amacıyla derginin ba- sinde kullanılmıştır? şına Galatasaray Lisesinden eski bir öğrencisi olan Tevfik A) Tanıdık yüzler aradı maziye özlemli gözlerim. Fikret’i getirmişti. B) Her şeyin sonunda vardır bir aydınlık ışık. Bu cümleyle ilgili olarak aşağıda verilenlerden hangisi doğrudur? C) Maceranı dinledik yıllarca rüzgârdan. A) Birden fazla bağ fiil vardır B) Ad eylem sıfat görevinde kullanılmıştır. D) Hep gelmeni bekledi ıssız yakarışlar. C) Birden fazla sıfat fiil vardır. D) Üç fiilimsi türüne de yer verilmiştir. E) Bin dokunuş bir ah getirmez artık. E) Sıfat fiil adlaşmış sıfat görevindedir. 12. (I) Dil deyince şunu akıldan çıkarmamak gerekir. (II) Dili hayat kadar önemli yapan şey, canlı olmasıdır. (III) Yerinde kullanılmayan bir kelime kalıcı olamaz. (IV) Bundan dolayı, gerçek sanatçı kullandığı her kelime üzerinde titrer. (V) Dil ve edebiyat arasındaki ilgi, işte bunun için tek bir şekilden ibaret değildir. Bu parçadaki cümlelerin hangisinde fiilimsi kullanılma- mıştır? A) I B) II C) III D) IV E) V 4

PERFORMANS TESTİ - PERFORMANS TESTİ - PERFORMANS TESTİ - PERFORMANS TESTİ TÜRKÇE Fiilimsiler (Eylemsi) 1. Aşağıdaki dizelerin hangisinde fiilimsi yoktur? 5. Aşağıdaki dizelerin hangisinde, adlaşmış sıfat - fiil (ortaç) kullanılmıştır? A) Uzak dur, uzak duran çiçeğin kokusundan B) Uzak dur, başka yöne süzülüp giden sudan A) Düşlerim, Ankara’ya vardığımda bembeyaz C) Uzak dur, karanlığın başını bekleyen kuş B) Bir bekleyen var beni karanlığın kalbinde D) Uzak dur, bir bahar ki yoluna diken döker C) Nasıl tanıyorum bilsen geçtiğin sokakları E) Uzak dur, gölgesini görmeyen aynalardan D) Hava biraz bulutlu, biraz dalgın ve ayaz E) Her şey kayıp gidiyor altından ellerimin 2. Aşağıdaki dizelerin hangisinde isim-fiil vardır? 6. Aşağıdaki dizelerin hangisinde zarf-fiil (bağ-fiil) vardır? A) Dindirilmez kuşlar gibi tiz, haykırır yeniden A) Senden kopamıyorum gözlerin var oldukça B) Feryadıma gök bile bigâne değil şimdi B) Ferhat dağları deldi yolunu bulmak için C) Muhteris aynaların eskidiği yerdesin C) Gökleri kıskandıran bir destan yazıyorum D) Zamanı sonsuzluğa bağlayan mahşerdesin D) Kapama gözlerini, karanlıktan korkarım E) Bağbozumunda bile yediveren boylusun E) Beynimi kurşunlayan silah mıdır gözlerin 3. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde fiilimsi ekini aldığı 7. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde geçen bağ-fiil, öte- halde fiilimsi olmayan bir sözcük vardır? kilerden farklı bir sorunun yanıtıdır? A) Mektup yazmak için kâğıdı, kalemi eline aldı. A) Buraya geleli eski yeri hiç anmadı. B) Sabretmekten başka bir çaremiz yok. B) Güneş batarken siz de bize katılırsınız. C) Geçen gün onlarla tatsız bir tartışma yaşadık. D) Sen varken ben buralarda çok rahatım. C) Dümdüz bir çizgi çizerek buradan yürü, dedi. E) İnsanların senli benli konuşmalarını sevmem. D) Gözünü açtığında, gün ışığının odayı kucakladığını fark etti. E) Merdivenlerin gıcırdadığını duyunca telaşla irkildi. 4. Bilseydin, baharımdı seni bana getiren 8. Gittikçe uzaklaşan bu sesi duya duya, Yavaşça dalacağım, o kalkılmaz uykuya... Bir vedaya ağlayan içli melekler gibi Bu dizelerde aşağıdakilerden hangisi yoktur? Bu dizelerde aşağıdakilerin hangisi yoktur? A) Haber kipi B) Zarf-fiil A) Ek fiil B) Sıfat-fiil C) Sıfat-fiil D) Geniş zaman kipi C) Bağ-fiil D) Dilek kipi E) Basit çekimli fiil E) Birleşik çekimli fiil 5

PERFORMANS TESTİ - PERFORMANS TESTİ - PERFORMANS TESTİ - PERFORMANS TESTİ TÜRKÇE Fiilimsiler (Eylemsi) 9. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde sıfat-fiil kullanılmış- 13. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde birden fazla fiilimsi tır? vardır? A) El yazması kitaplar günümüzde çok değerlidir. B) Seni bu durumda görünce içim yanıyor. A) Güzel insanların her geçen gün azaldığı bir dünyada C) Uzun süredir kaldığı bu şehirde artık yalnızdı. yaşıyoruz. D) İyi yemek yapardı, lezzetli ve değişik tarifler bulurdu. E) Tatilinizi nasıl değerlendirmeyi düşünüyorsunuz? B) Yapılacak yol, bizim tarlaları ortadan ikiye bölüyordu. C) Şu dağın hemen ötesinde benim çocukluğumu geçirdiğim köy var. D) Yarım ekmek arası döner yemeyle insanın karnı doyar mı? E) Otobüsü kaçırmamak için yemekleri çarçabuk yedi. 10. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde altı çizili sözcük 14. I. Sensiz küle dönerek savruluyor yüreğim bağ-fiil değildir? II. Senin toprağın için çırpınıp ağlıyorum A) Bana danışmadan yeni bir kitap alma. B) Bu denemeye çalışmadan kesinlikle gelme. III. Bu sevda dayanılmaz bir ağıttır zülfünde C) Benim o konuşmadan hiç haberim yok. D) Akşama kadar dinlenmeden temizlik yapmış. IV. Yıldız kayar, ay susar geceye güldüğünde E) Öğrencileri dinlemeden yok yere bağırdı. V. Kanayan kitaplara gül götüren yağmurum 11. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde sıfat-fiil, sıfat göre- vinde kullanılmamıştır? Yukarıdaki dizelerin hangisinde birden çok fiilimsi kul- lanılmıştır? A) Maviş, çocukken beslediğim kuşun ismiydi. B) İçli bir şarkının unutulmuş bestesi oldun. A) I B) II C) III D) IV E) V C) Sana benim gözümle bakan gözler kör olsun. D) Bunları sana söyleyen başka kimse olmadı mı? E) Gelenin keyfi için gidenin arkasından konuşamam. 15. Aşağıdaki atasözlerinin hangisinde fiilimsi yoktur? 12. Aşağıdaki atasözlerinin hangisinde farklı bir fiilimsi A) Gel demesi kolay ama git demesi güçtür. vardır? B) Gönül kimi severse güzel odur. A) Haddini bilmeyene bildirirler. C) Geleceği varsa göreceği de var. B) Herkes ektiğini biçer. D) Görmemiş görmüş, güle güle ölmüş. C) Her yiğidin bir yoğurt yiyişi vardır. E) Giden gelse dedem gelirdi. D) Harman döven öküzün ağzı bağlanmaz. E) Hekimden sorma, çekenden sor. 6

ÜNİTE DEĞERLENDİRME TESTİ - ÜNİTE DEĞERLENDİRME TESTİ - ÜNİTE DEĞERLENDİRME TESTİ TÜRKÇE Fiilimsiler (Eylemsi) 1. Yeni evimin bahçesine girerken çapraz ahşap kapının çı- 4. I kardığı gıcırtıyla, başka bir bahçeye, bir başka boyut ve za- mana giriyorum; hüzün dolu anılarla yüklü çocukluğumun Görmeden bakıp da bir yabancıya bahçesine. Geceleri yorganı başıma çekip sesine kulakla- rımı tıkadığım, kapısı rüzgarla sürekli gıcırdayan Beypaza- Hani hiç duymadan dinlemişizdir rı’ndaki anımsadığım ilk evimizin bahçesidir bu. II Bu parçada aşağıdakilerden hangisine örnek yoktur? Mutluluk katarak bin bir acıya A) İsim-fiil B) Sıfat-fiil Tebessüm ederken inlemişizdir C) Ek fiil D) Zarf-fiil Aşağıdakilerden hangisi yukarıda verilen her iki par- çada da vardır? E) Basit zamanlı fiil A) Zarf-fiil B) isim-fiill C) Hikâye birleşik zaman çekimi 2. Hiç güzel olur muydun gözlerin olmasaydı D) Dilek kipiyle çekimlenmiş fiil Ateşlere girmeye ve yanmaya değer mi? Bir kevser ırmağında serinlemek dururken E) Birleşik çekimli fiil Sellerine karışıp bulanmaya değer mi? Aydınlığın gözleri çağırıyor kalbimi E) 5 Zehir bakışlarınla boyanmaya değer mi? Gözlerine bir ömür dayanmaya değer mi? Yukarıdaki dizelerin kaçında fiilimsi yoktur? A) 1 B) 2 C) 3 D) 4 3. Aşağıdakilerin hangisinde ötekilerden farklı bir fiilimsi 5. Aşağıdaki dizelerin hangisinde üç fiilimsi türüne de kullanılmıştır? örnek vardır? A) Ne gün başımı alıp gitsem karanlıklara A) Hayalin toprağında ölümü koklayarak Çıkıyor bir köşeden karşıma kelebekler Ağlamak, bir umuda başlamaktır yeniden B) Viran eylediğin gün yorgun hayallerini B) Ağlamak, bulutların içini dökmesidir Ayrılıkla, hüzünle, aşkla sınandı ölüm Kuruyan yarasından sızıyor elemlerin C) Dinlediği şarkılar, arayıp bulun beni C) Senin gözlerin dram oysa ağlatan benim Gülümün gözlerinde şehzade kılın beni Ben dilenci, sen sultan sevgi dağıtan benim D) Arı sütü damlarken kaygan kirpiklerinden D) Kapıları açacak çoşkun bin niyaz kaldı Görünmez bir mürekkep akar iliklerinden Ufka bir bak yiğidim, inkılaba az kaldı E) Sükûnla savaşmak zordu kıyasıya E) Bulanık akan sular durulacak yeniden Gökyüzüne direkler vurulacak yeniden Sevdiğini bilirim uykuyu doyasıya 7

ÜNİTE DEĞERLENDİRME TESTİ - ÜNİTE DEĞERLENDİRME TESTİ - ÜNİTE DEĞERLENDİRME TESTİ TÜRKÇE Fiilimsiler (Eylemsi) 6. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde ötekilerden daha 9. Hüzünlü anılar sarmalından, bahçeyi hızlı adımlarla ge- fazla fiilimsi kullanılmıştır? çerek kurtulmaya çalışıyorum. Yeni evin kapısının pirinç tokmağını yavaşça çevirip içeri giriyorum. Açılan kapıdan A) Mürekkepli şerit ilerledikçe merdaneye sıkıştırılan kâ- süzülen ışık, dar pencereden yansıyan denizin som mavi ğıttaki nal izleri harflere dönüşür, dayımın parmakları ışıltılarına karışıyor. arasındaki dizginler yazı bitene kadar esrarlı bir diyarın rüzgârıyla titrerdi. Bu parçada aşağıdakilerin hangisi yoktur? B) Mardin’in, Urfa’nın sokaklarında gezinen biri, zaman A) Birleşik zamanlı fiil kavramını yitirip başka bir gezegende dolaştığı duygu- suna kapılır. B) Sıfat-fiil C) Eleştirmenin temel görevi yazara yol göstermek, daha C) Zarf-fiil iyi yazabilmesi için ona yardımcı olmaktır. D) İsim-fiil D) Kasabanın öğretmeni olan dayım yazmaya koyuldu- ğunda benim dünyamdaki atlar yelelerini savurarak E) Haber kipiyle çekimlenmiş fiil dörtnala koşmaya başlardı. E) Bir dile hâkim olmak başka, onu kullanarak iyi bir eser yazmak başkadır. 7. İki tarafı asırlık çınar ağaçlarıyla çevrili yolun sonunda he- 10. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde farklı türde fiilimsi- ler bir arada kullanılmıştır? diyelik eşya satan mağazayı görünce sevindim. Bu yaz ta- I II A) Toplumlar, en önemli iletişim aracı olan dil sayesinde varlıklarını devam ettirmişlerdir. tilinde gezdiğim kim bilir kaçıncı mağazaydı bu. Hediyelik B) Evin giriş ve çıkışının polis tarafından tutulduğu anonsu eşya mağazIaIIlarını dolaşmayı seviyorum. Almaktan çok yapıldı. IV C) Çocukluğumuzun en unutulmaz anlarından biriydi, ge- incelemek beni mutlu ediyor. lincikler arasında amaçsızca koşmalarımız. V D) Dili özensizce kullanmak, düşünceleri dosdoğru ifade Bu parçadaki altı çizili fiilimsiler ikişerli gruplandırıl- edememeye neden olur. dığında hangisi dışarıda kalır? E) Ailesine haber vermeden bavuluna eşyalarını doldurup yatılı okulun yolunu tutmuş. A) I B) II C) III D) IV E) V 8. İrice iki taş üzerine kurulmuş ocağın üzerinde dışı isli kara 11. O gün ancak akşamüstü bahçeye çıkmama izin veriliyor. bir kazan duruyordu. İsli kara kazanı görünce annemin Yüzümü yalayan serin kasım rüzgârı, bahçemizi sarı yap- dönüşü olmayan çok uzak yerlere gittiğini anladım. Önce raklarla doldurmuştu. Solmuş yapraklar duvar boyunca sessiz, sonra hıçkırarak ağlamaya başladım. sabunlu sularla karışıp ezilmiş çamurlu ve yapış yapıştılar. Oyuklarından kuru otlar fışkıran bahçe duvarının köşesin- Bu parça ile ilgili aşağıdakilerden hangisi söylene- de, ayva ağacına yakın ocaktan cılız bir duman yükseliyor- mez? du. A) Üç fiilimsi türüne de yer verilmiştir. Bu parçada geçen aşağıdaki sözcüklerden hangisi fii- limsi değildir? B) Hem iyelik hem de belirtme eki almış sıfat-fiil vardır. A) çıkmama B) boyunca C) solmuş C) Durum eki almış fiilimsiler vardır. D) fışkıran E) karışıp  D) Zaman anlamı taşıyan zarf-fiil kullanılmıştır. E) Sııfat-fiillerin hepsi sıfat görevindedir. 8

TYT TÜRKÇE 1 8F a s i k ü l KONU ÖZETİ Yapım Ekleri Numarası Bilgi 1) İSİMDEN İSİM YAPIM EKLERİ Ekler, işlevleri bakımından çekim eki ve yapım eki olmak üzere - lık, (-lik, -luk, -lük) yağmurluk kardeşlik iki bölümde incelenebilir: heybetli - lı, (-li, -lu,-lü) köylü uykusuz - Yapım Ekleri kiracı - Çekim Ekleri - sız, (-siz, -suz, -süz) tuzsuz sırdaş gürültü YAPIM EKLERİ - cı, (-ci, -cu, -cü) kiracı bencil kızılcık Sözcüklere gelerek onların anlamlarını değiştirip onlardan yeni - daş, (-deş, -taş, -teş) yurttaş bölgesel sözcük türeten eklerdir. Bu ekler, isim ve fiillerin kök veya göv- delerine gelerek onlardan başka isim ya da fiil türetmeye yarar. - tı, (-ti, -tu, -tü) tıkırtı Kök: Bir sözcüğün anlamı ve yapısı bozulmadan parçalanama- - cıl, (-cil, -cul, -cül) balıkçıl yan en küçük parçasına kök denir. Köklerde yapım eki bulun- maz, ancak çekim eki bulunabilir. Ayrıca sözcüğün köküyle, ek - cık, (-cik, -cuk, -cük) maymuncuk aldıktan sonraki hâli arasında mutlaka bir anlam ilgisi olmasının gerektiği de unutulmamalıdır. - sel, (-sal) sayısal Örneğin balıkçı sözcüğünün kökü “bal” değil; balıktır. Çünkü 2) FİİLDEN İSİM YAPIM EKLERİ “balıkçı” sözcüğüyle “bal” sözcüğü arasında hiçbir anlam ilgisi yoktur. - ım, (-im, -um, -üm) çözüm seçim beğeni Gövde: Bir sözcüğün yapım eki aldıktan sonraki haline gövde - ı, (-i, -u, -ü) korku örgü denir. Bir sözcük birden çok yapım eki alabilir; bu durumda, ilk tutku yapım eki köke diğerleri gövdeye eklenmiş olur. - gı, (-gi, -gu, -gü) vergi gezgin küskün Örneğin balıkçılık sözcüğünde -çı ekini kök olan balık sözcüğü; - kı, (-ki, -ku, -kü) bitki çalışkan -lık ekini gövde olan balıkçı sözcüğü almıştır. kırık - gın, (-gin, -gun, -gün olgun uçak İşlevlerine göre yapım ekleri dört bölümde incelenebilir: korkunç - kın, -kin, -kun, -kün) seçkin üretici 1. İsimden İsim Yapım Ekleri yarar - gan, (-gen, -kan, -ken) sürüngen umut 2. İsimden Fiil Yapım Ekleri karartı - k, (-ık, -ik, -uk, -ük) istek sızıntı 3. Fiilden İsim Yapım Ekleri gelenek - ak, (-ek) barınak güvence 4. Fiilden Fiil Yapım Ekleri önerge - ınç, (-inç, -unç, -ünç) basınç üşengeç - ıcı, (-ici, -ucu, -ücü) sürücü - r, (-ir, -er) gelir - t, (-ıt, -it, -ut, -üt) geçit - tı, (-ti, -tu, -tü) ürperti - ıntı, (-inti, -untu, -üntü) sıkıntı - anak, (-enek) tutanak - ca, (-ce) eğlence - ga, (-ge) sömürge - gaç, (-geç) solungaç 1

KONU ÖZETİ - KONU ÖZETİ - KONU ÖZETİ - KONU ÖZETİ - KONU ÖZETİ - KONU ÖZETİ TÜRKÇE Yapım Ekleri 3) İSİMDEN FİİL YAPIM EKLERİ ALIŞTIRMALAR - la, (-le) bağla- gizle- Aşağıdaki metinlerdeki yapım eki almış sözcüklerin altını ufa(k)l- çiziniz. - l eğril- yönel- garipse- - al, (-el) daral- küçü(k)mse- 1. Bir sabah gün doğarken aç perdelerini, bak türe- - sa, (-se) susa- iyileş- canlan- - ımsa, (-imse) azımsa- gözük- Sevinçle balkonuna konuyorsa martılar a(k)ğar- - a, (-e) yaşa- mırılda- Kendini tadılmamış derin bir hazza bırak yönet- - leş, (-laş) güzelleş- haykır- Dökülsün dudağından en umutlu şarkılar - lan, (-len) dertlen- - ık, (-ik, -uk, -ük) birik- - r, -ar, (-er) başar- 2. Sahte arkadaşlar gölgemiz gibidir, güneşli havada yü- rürken dibimizde dolanır, ama karanlığa geçtiğimiz anda - da, (-de) çatırda- bizi terk eder. - et gözet- - kır hıçkır- 4) FİİLDEN FİİL YAPIM EKLERİ - t, (-ıt, -it, -ut, -üt) kapat- ürküt- 3. Atı çözülüp oku havaya kaldırıldıktan sonra sarı sıvası yer yazıl- yer dökük tek katlı evin önüne çekilen Hasan’ın arabası - l, (-ıl, -il, -ul, -ül) yorul- görüş- mahallenin tüm çocuklarının en sevdiği oyun yeriydi. övün- - ış, (-iş, -uş, -üş) tartış- güldür- 4. Akşam çöküp hava kararana dek hep bir ağızdan bağrı- pişir- şan çocuklar evlerine oradan dağılırlardı. Arabacı Hasan, - n, (-ın, -in, -un, -ün) bakın- kopar- arada çıkıp onları kovalardı ama o sarmaşıklı kapıdan kovala- kaybolur kaybolmaz çocuklar arabadaki eski yerlerini alır- - dır, (-dir, -tır, -tir) bıktır- lardı. - r, (-ır, -ir, -ur, -ür) doyur- 5. Bir, zirvede durmadan şiştikçe şişene bak Bir, tabanda her adım yıkılıp düşene bak - ar, (-er) gi(t)der- Bir, ülke yansa bile yan gelip yatanlara Bir, yangın söndürmeye çarıksız koşana bak. - ala, (-ele) ovala- 2 Aşağaki altı çizili sözcükleri kökü yönüyle belirtiniz. Yenik düştüm bu savaşta neyleyim Çaresiz bir yokluğun içindeyim Duymak büyülü sıcaklığını beyaz ellerin Acılar vardır, bir de çaresizlikler İnmek sevilen gözlerin derinliğine Ekşi süt kesinlikle içilmemelidir yoksa zehirleyebilir Eski kulaklıklarla müzik dinlemek artık keyif vermiyor. Yokluğun sırtıma saplandı bir bıçak gibi

KAZANIM TESTİ - KAZANIM TESTİ - KAZANIM TESTİ - KAZANIM TESTİ - KAZANIM TESTİ TÜRKÇE Yapım Ekleri 1. Aşağıdaki cümlelerde geçen altı çizili sözcüklerden 5. Aşağıdaki altı çizili yapım eklerinden hangisinin görevi hangisi, ötekilerden farklı işlevde bir yapım eki almış- diğerlerinden farklıdır? tır? A) Can çıkmayınca huy çıkmaz. B) Beklenmedik bu haber hepimizi sevindirdi. A) Adım adım geçer zaman, diner acın. C) Elindeki bavulu güçlükle taşıyordu. D) Eve oldukça geç gitmişti o akşam. B) Sorunun değil de çözümün parçası olmalı insan. E) Çocuklar unutulmaz bir tatil geçirdi. C) Aldığım duyuma göre bu ay sonunda geri gelecekmiş. D) Bu yıl birim kareye düşen yağış oldukça fazlaydı. E) Bu yıl seçim çok çekişmeli geçeceğe benziyor. 2. Aşağıdaki altı çizili sözcüklerden hangisi birden fazla 6. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde altı çizili sözcük fiil- yapım eki almamıştır? den isim yapım eki almamıştır? A) Gelenlerin çoğunu tanımıyordu. B) Yolculuk boyunca kimseyle konuşamadı. A) Yapıcı olmak, yıkma düşüncesinden uzak olmayı gerek- C) Köşedeki gözlükçüye uğrayıp lens aldı. tirir. D) Dikkatsizlik ve yorgunluk kazaları artırıyor. E) Kırgınlığını belli etmemeye çalışıyordu. B) Sürükleyici bir roman okuduğunu söyledi. C) Kendini sevdiren birçok özelliğe sahip biriydi. D) Kitaptaki eşsiz öyküleyici anlatım beni büyüledi. E) Yanlış yapılan her işe müdahaleci bir tavır sergilerdi. 3. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde yapım eki almış bir 7. Kullandığı teknik anlatım biçimi ve konu zenginliğiyle son sözcük kullanılmamıştır? oyununda yeni bir gülmece türünü örneklendiriyor. A) Atı alan Üsküdar’ı geçti. B) Taşıma su ile değirmen dönmez. Bu cümleyle ilgili olarak aşağıdakilerden hangisi yan- C) Güneş balçıkla sıvanmaz. lıştır? D) Komşu, komşunun külüne muhtaçtır. E) İşleyen demir pas tutmaz. A) “anlatım” sözcüğü birden çok yapım eki almıştır. B) “gülmece” sözcüğü fiilden isim yapım eki almıştır. C) “örneklendiriyor” sözcüğü birden çok yapım eki almıştır. D) “oyun” sözcüğü yapım eki alırken ünlü düşmesi olmuş- tur. E) “zenginlik” sözcüğü isimden isim yapım eki almıştır. 4. Aşağıdaki altı çizili sözcüklerden hangisi yapım eki al- 8. Aşağıdakilerden hangisinde “ -ki ” eki farklı bir görevde mamıştır? kullanılmıştır? A) Ürkek adımlarla içeri girdi. A) Saldırıdaki amacın ne olduğunu kimse anlayamadı. B) Dün durakta eski bir arkadaşıma rastlamıştım. B) Her zaman yüreğindeki sesi dinlemelisin. C) Uçak biletini kaybedince bir anda telaşlanmıştı. C) Bizimkine siz de davetlisiniz, gelmeyi unutmayın. D) Soğuk havalarda dolaşmayı sevmezdi. D) Emri altındakileri elinden geldiğince korurdu. E) Hiçbir zaman rahatsızlık vermek istemedik. E) Komutasındaki askerlere baba şefkatiyle yaklaşırdı. 3

KAZANIM TESTİ - KAZANIM TESTİ - KAZANIM TESTİ - KAZANIM TESTİ - KAZANIM TESTİ TÜRKÇE Yapım Ekleri 9. Aşağıdaki altı çizili sözcüklerden hangisinde yapım eki 13. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde yüklem farklı türden alırken ses düşmesi meydana gelmiştir? bir yapım eki almıştır? A) Yükseldikçe gözünü daha bir hırs bürümüştü. A) Sabaha kadar koridorda gezindi. B) Öğrencilerimiz gözetimimiz altında olacaktır. B) Duyulan, insanın içine huzur veren bir şırıltıydı. C) Sessiz sedasız ayrıldı arkadaşın yanımızdan. C) Sınav kağıtları biraz geç dağıtıldı. D) Sevecen yaklaşımlarıyla insanları etkiliyordu. D) Arkadaşının sözlerine hemen kırılıyordu. E) Kusursuz dost arayışı, onu dostsuz bırakmıştı. E) Gecekondular belediye ekipleri tarafından bir bir yıkıldı. 10. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde altı çizili sözcük her- 14. Aşağıdaki cümlelerden hangisinin yüklemi yapım eki hangi bir yapım eki almamıştır? almıştır? A) Yemekleri hazırlayıp geleceğini söyledi. A) Bu çocuklar ileride çok mutlu olacaklar. B) Donanımlı biri olduğu konuşmasından belliydi. B) Sağlığınıza biraz daha dikkat etmelisiniz. C) Arkadaşları tarafından oldukça sevilen biriydi. C) Akşamki yemekten biraz daha istiyorum. D) Doğadaki bu güzellikleri değerlendirmeliyiz. D) Bu eserler yabancı dile ne zaman çevrilecek? E) Güzellik bakan kişinin gözündedir. E) Onu görünce bir an sen sandım. 11. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde “-cık, -cik, -cuk, -cük” 15. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde altı çizili sözcük bir- eki alan sözcük farklı görevdedir? den çok yapım eki almıştır? A) Evine daracık sokaklardan gidiliyordu. A) Şiir okuma yarışmasında birincilik ödülünü aldı. B) Minicik elleriyle çamura şekil vermeye çalışıyordu. B) Taş yollardan geçerek buraya gelmişlerdi. C) Küçücük bir odada bütün gününü geçiriyordu. C) Okulun bahçesini hızlıca temizlediler. D) Ufacık bir çantaya her şeyi doldurmaya çalışıyordu. D) Çocuklar eşyalarını zorlukla taşıyorlardı. E) Eylül sonunda bademcik ameliyatı olacaktı. E) Çatıdaki kiremitlerin değişmesi gerekiyor. 12. Aşağıdaki altı çizili sözcüklerden hangisi diğerlerinden 16. Aşağıdaki altı çizili sözcüklerden hangisi yapım eki al- farklı bir yapım eki almıştır? mamıştır? A) Bir dilek tuttum ikimiz için. A) Balıkçı, denizde büyük bir fırtınaya yakalanmıştı. B) Yazım konusuyla ilgili soruyu yanlış yapmıştı. B) Dağlar, her yıl olduğundan daha fazla kar yüklenmişti. C) Soracağım başka sorular da var. C) Korkulu gözlerle bana bakıyordu çocukçağız. D) Sınıftaki gürültü sona erdi. D) Üzüntüsü onu görünce biraz olsun hafifledi. E) Karşı yönden gelen aracın ışığı gözümüzü alıyor. E) Ağlamaktan gözlerinde yaş kalmamıştı zavallının. 4

PERFORMANS TESTİ - PERFORMANS TESTİ - PERFORMANS TESTİ - PERFORMANS TESTİ TÜRKÇE Yapım Ekleri 1. Ben böyle yürümezdim eskiden, ak adımla 4. Aşağıdaki altı çizili sözcüklerin hangisi herhangi bir I yapım eki almamıştır? Adımı bin bir hece yazamazdım adınla A) Batık bir gemi gibi derinlerde yüzerdim II III B) Her gece gözlerinle kapanıyor gözlerim Sensizlikten bunalır tenhalarda gezerdim C) Toprak her damlasında bir deniz taşıyacak IV V D) Köpüren dalgalara karıştı kan ve zehir Yukarıdaki altı çizili sözcüklerden hangisi kökünün türü bakımından ötekilerden farklıdır? E) Hep çeşmenin başında, hep susuzdum sen yokken A) I B) II C) III D) IV E) V 2. Ayaklarına özge bir sevda mı toprağım 5. Aşağıdakilerden hangisinde altı çizili sözcük ötekiler- Yollar yurduna yine uçurumdan mı gider den farklı bir yapım eki almıştır? Yukarıdaki dizelerde yer alan altı çizili sözcüklerin kök- A) Kül oldu coşku ve ah; nazlı aksın ister su lerinin türleri aşağıdakilerin hangisinde sırasıyla doğru B) Anladım ki sonuna ulaşınca bir ömür verilmiştir? C) İnce cam kırıkları üzerindedir kalbin D) Yanı başında duran bir elçidir varlığım A)  İsim isim fiil E) Alevleri ağlayan bir yangındır bu iklim B)  Fiil fiil fiil 6. Aşağıdaki altı çizili sözcüklerden hangisi, kökünün tü- rünü değiştiren bir ek almamıştır? C)  İsim fiil isim A) Günlerimi boşluğun ipinde sıraladım D) İsim fiil fiil B) Kanatları yalnızlık burcuna yükselecek C) Takvimlere bakınca çöküyor can kalesi E) Fiil isim fiil D) Günlerin boynu bükük, ay yaralı içimde E) Öyle bir düşürdün ki ardıma gölgeleri 3. Aşağıdakilerin hangisinde altı çizili sözcüklerin kökü, tür bakımından birbirinden farklıdır? 7. Aşağıdaki altı çizili sözcüklerden hangisinin aldığı ek yeni bir sözcük türetmemiştir? A)  Hangi duraklarından geçseydim şehirlerin Bitkin aşklar görürdüm ömrün aynalarında A) Gündüzümde ışığı, gecemde hilali var B) Aşık ölünce kuşlar uçmayı unuturlar B)  Avcı hep yüreğime savururdu kendini C) Oynatırsa yerinden dağların yüreğini Sen yokken ne ay vardı göğümde ne yıldızlar D) Rüzgârına kapıldım hazin bir sonbaharın C)  Simsiyah geceleri anardı dalda baykuş E) Ahengine büründüm çıldıran aynaların Bir ağaç köklerinden bakardı gözlerime D) Penceremde biriken yıldızlar birer birer Kuyusuna gömüldü kanayan bileklerin E) Benmişim her incinen yürekte eriyen ah Yıkılan mağaralar bırakılmış ömrüme 5

PERFORMANS TESTİ - PERFORMANS TESTİ - PERFORMANS TESTİ - PERFORMANS TESTİ TÜRKÇE Yapım Ekleri 8. Yapım ekleri işlevleri bakımından dört farklı şekilde karşı- 11. Okuduğum romanın bana bunu hissettirmesini isterim; mıza çıkar. romanI bana bir şeyler katmalı, beni II Klasikleş- büyütmeli. Buna göre aşağıdaki cümlelerin hangisinin açıklama miş yapıtları okurken bunu hissederim. III IV kısmında verilen bilgide bir yanlışlık yapılmıştır? V Sözcük Açıklama Bu parçadaki altı çizili sözcükler için aşağıdakilerden hangisi söylenemez? A) Batıdan fiilden isim yapım eki almış A) I. sözcük fiilden isim yapım eki almıştır. B) Kandırdı isimden fiil yapım eki almış B) II. sözcük fiilden fiil ve fiilden isim yapım ekleri almıştır. C) Çevresinde fiilden isim yapım eki almış C) III. sözcük fiilden fiil yapım eki almıştır. D) Küçümsedi isimden fiil yapım eki almış D) IV. sözcük hem yapım hem de çekim eki almıştır. E) Atılmış fiilden fiil yapım eki almış E) V. sözcük önce çekim sonra da yapım eki almıştır. 9. Yaşlı kadın, oğlunu evlendirdiği için çok mutlu oldu. 12. Türkçede yapım ekleri çekim eklerinden önce gelir. Bu cümledeki altı çizili sözcüğün aldığı yapım eklerinin Aşağıdakilerin hangisinde bu kuralın dışında bir söz- türce özdeşleri, aşağıdaki altı çizili sözcüklerin hangi- cük kullanılmıştır? sinde sırasıyla kullanılmıştır? A) Ağlamaklı bir yıldız bakıyor taşlarıma. A) Uzun zamandır büyüttüğü kediyi dışarıya bıraktı. B) Hayrandım, kapısından kovduğu ânda bile. C) Göğsünü ışığınla doldur, bırakma sensiz. B) Bu denemeye oldukça büyük bir katılım bekliyorum. D) Sarmaşıklar çölünde tükendi çocukluğun. E) Dedemsiz geçen ilk yaz tatiliydi bu. C) Yeni dizi bu hafta da izlenme rekoru kırmış. D) Geldiğini öğrenince sevinçten uçacak gibiydi. E) Kış başlarken bizim evde kış hazırlıkları yapılırdı. 10. Bazı sözcükler, yapım eki aldıklarında ünlü düşmesine uğ- 13. Aşağıdakilerin hangisinde verilen açıklamalarda bir rayabilir. yanlışlık yapılmıştır? Aşağıdaki altı çizili sözcüklerin hangisi bu açıklamaya A) “Tekrarlandı” işlevi farklı olan iki yapım eki almıştır. örnek olamaz? B) “Sınavdan” yapım eki almamış bir sözcüktür. A) Bu akşam televizyonda hangi film oynuyor? B) Sağa sola dönerken rengi büsbütün sararıyor. C) “Doğuya” sözcüğü gövde durumundadır çünkü yapım eki almıştır. C) Uzun müddetten beri şiddetle beslediği bir histi. . D) “Kovaladı” fiil kökünden türemiş bir sözcüktür. D) Hâlâ aklımdadır o güzel günlerin hatıraları E) “Becerikli” gövdeden türemiş bir sözcüktür. E) Naylonlar, kilimler savrulup yere serildi. 6

ÖDEV TESTİ - ÖDEV TESTİ - ÖDEV TESTİ - ÖDEV TESTİ - ÖDEV TESTİ - ÖDEV TESTİ - ÖDEV TESTİ TÜRKÇE Yapım Ekleri 1. Kapandım kan dağının hayalet evlerine 4. 0-6 yaş grubundaki çocukların eğitimine verilen önem her I I II III Günlerimi boşluğun ipinde sıraladım geçen gün artıyor. Kız çocukları temizlik, giyim ve makyaj II IV Her akşam gözlerimin akını karaladım gibi konularda genellikle annelerini örnek alıyorlar. Ancak III günümüzde sadece anne ve yakın çevre değil, görsel “Kavurucu bir yazın sıcağını ân” diye IV V medya da çocukları bu konuda etkiliyor. V Bu parçadaki altı çizili sözcükler için aşağıdakilerden Bu parçadaki numaralanmış sözcüklerden hangileri fi- hangisi söylenemez? ilden isim yapım eki almamıştır? A) I. sözcük fiilden fiil yapım eki almıştır. A) I ve II B) I ve IV C) III ve IV B) II. sözcük isim köklüdür ve isimden fiil yapım eki almıştır. D) III ve V E) IV ve V C) III. sözcük hem yapım hem de çekim eki almıştır. D) IV. sözcük fiilden isim yapım eki almıştır. E) V. sözcük isimden isim yapım eki almıştır. 2. I. Bu yıl haftada sadece iki dizi izliyoruz. 5. Aşağıdaki altı çizili sözcüklerin hangisine gelen yapım eki işlevi bakımından ötekilerden farklıdır? II. Hafta sonları ben de antrenmanlara gidiyorum. A) Son davranışımıza çok kırılmış. III. Öğrenciler yeni öğretmenlerini dikkatli dinliyordu. B) Ortalık bir anda yine gerilmiş. C) Alıcı bulamayan sebzeler çöpe atılmış. IV. Yeni kiracıları tüm komşuları merakla gözlüyordu. D) Son denemede netleri çok yükselmiş. E) Bahçenin çevresi çitlerle çevrilmiş. V. Evde herkesi yine ben kaldırıyorum sabahları. “-yor” eki yukarıdaki numaralanmış cümlelerin hangi- lerinde türemiş sözcüklere getirilmemiştir? A) I ve II B) II ve III C) II ve IV D) III ve V E) IV ve V 3. Aşağıdaki altı çizili sözcüklerden hangisi ötekilerden 6. Aşağıdaki altı çizili sözcüklerin hangisine gelen “-ın, fazla yapım eki almıştır? -in, -un, -ün” eki, yapım eki olarak kullanılmıştır? A) Senden kopardım çiçeklerin en solmazını. A) Konuya çalışınca bu testleri mutlaka çözün. B) Toprakların en bereketlisini sende sürdüm. B) Yazın biz de Çandarlı’ya gideceğiz. C) Rüzgarların en ferahlatıcısı senden esiyor. C) Sizin buraya ne zaman geleceğinizi bilmiyorduk. D) O gün ayrılırken seninle, gözlerimden. D) Denemenin olacağını tüm öğrencilere yayın. E) Hayat tarlasından bir avuç umut yeşerttik. E) Evin neredeyse oraya en yakın markete gideceksin. 7

ÖDEV TESTİ - ÖDEV TESTİ - ÖDEV TESTİ - ÖDEV TESTİ - ÖDEV TESTİ - ÖDEV TESTİ - ÖDEV TESTİ TÜRKÇE Yapım Ekleri 7. Yansıma sözcükler yapım eki alarak eylem olabilir. 10. Ay ışığı toplardık çocuk aklımızla geceleri Yıldızlardan ya da rüyalardan gelirdi hayallerimiz Aşağıdakilerin hangisinde bunu örneklendiren bir kul- lanım vardır? Kulaklarımızda annemizin sihirli dizeleri A) Çocuğun elindeki balon birden patlamıştı. Doyulmaz tadıyla ah o çocukluk günlerimiz B) Arabaların gürültüsü şehirleri çekilmez hale getirdi. Bu dörtlükte aşağıdakilerden hangisine yer verilmemiş- C) Bu yörede dallarda öten bülbüller yaşardı bir zamanlar. tir? A) Hem yapım eki hem de çekim eki almış isme D) Gençlerin çıkardığı patırtı bütün mahalleyi ayağa kal- B) İsimden türemiş fiile dırdı. C) Fiilden türetilmiş isme D) Yapım eki almış sıfata E) Gece duyulan tek ses, yan odadan gelen horultuydu. E) Fiilden fiil yapım eki almış fiile 8. Aşağıdakilerden hangisinde tüm sözcükler yapım eki 11. Aşağıdakilerin hangisinde altı çizili sözcükteki ek öte- almıştır? kilerden farklı görevdedir? A) Ay’ın yüzeyi hava tabakasıyla kaplı değildir. A) Bu odadaki herkesi çıkar hemen. B) Hazırlanan sunumu izlemeye başladı. C) Hava sıcaklığının artacağı söyleniyor. B) Ülkeler arasındaki çıkar çatışması sürüyor. D) Uçaktaki görevli panik yapmamamızı istedi. E) Öteki mahallelerde de elektrikler kesilmiş. C) Ünlü yazar imza gününe katıldı. D) Eline bir keser alıp ormana gitti. E) Gelir gider dengemizi korumalıyız. 9. I. Çocuklar buldukları yavru kediyle oynuyordu. 12. Korku bir kokudur ki içime karışmış Ve sükut bir çığ gibi büyüyen düşüncedir II. Yolumuzun tam ortasında duruyordu. Şimdi her kımıldanış usulca ve sessizcedir Bu dizelerde aşağıdakilerden hangisi yoktur? III. Dirseği yırtık eski bir kazak giymişti. A) İsimden isim yapan ek IV. Bayramdan önce evi taşımışlardı. B) Fiilden fiil yapan ek C) Tamlayan eki V. En dayanıklı yarışmacılar için bile zor bir koşuydu. D) Fiilimsi eki E) Durum eki Yukarıdaki numaralanmış cümlelerden hangilerinin yüklemi yapım eki almış sözcüklerden oluşur? A) I ve II B) I ve V C) II ve III D) III ve IV E) IV ve V 8

TYT TÜRKÇE 1 9F a s i k ü l KONU ÖZETİ Çekim Ekleri Numarası Bilgi 2) İYELİK (TAMLANAN) EKLERİ (-m, -n, -i, -miz, -niz, -leri) Çekim Ekleri Adlara gelerek onlara aitlik anlamı katan, onların neye, kime ait Sözcüklerin çekimlenerek değişik görevlerde kullanılmasını olduğunu belirten eklerdir. sağlayan eklerdir. Bu ekler, cümledeki sözcüklerin birbirleriyle bağ kurmasını, cümlede değişik görevler almasını sağlar. Özetle Kitabım (1. tekil kişi) Kitabımız (1. çoğul kişi) çekim ekleri, sözcüklerin cümle içinde anlamlı bir biçimde kul- Kitabın (2. tekil kişi) Kitabınız (2. çoğul kişi) lanılmasını sağlar. Kitabı (3. tekil kişi) Kitapları (3. çoğul kişi İnsan-lar otobüs-ün gelme-si-ni bekli-yor-du. DİKKAT DİKKAT: İsim soylu sözcükler isim çekim eki, fiiller de fiil çekim eki alır. Kalemi kaybolmuş. (iyelik eki) İSİM ÇEKİM EKLERİ Kalemi arkadaşına verdi. (belirtme eki) 1) HÂL (DURUM) EKLERİ a) Yaklaşma, Yönelme Durumu Eki (-e, -a) 3) TAMLAYAN EKİ (-ın, -in, -un, -ün, -im) Derse birkaç kişi girdi. (yaklaşma) Akşama birlikte yola çıkarız. (zaman) Gençler iskelenin ucundan denize atlıyorlardı. Öğretmenime bir buket çiçek aldım. (aitlik) Bu başarıda onun payın kadar bizim de payımız var. b) Bulunma, Kalma Durumu Eki (-de, -da, -te, -ta) DİKKAT Çocuklar, bahçede saklambaç oynuyorlar. (bulunma) Evin boyaları eskimiş. (tamlayan eki) Çocukluğumda hep bu parkta oyun oynardık. (zaman) Evin gerçekten güzelmiş. (iyelik eki) Salon dolu olduğundan oyunu ayakta izledik. (durum) Takımımızın gözde futbolcularındandı o. (yapım eki) 4) ÇOĞUL EKİ (-lar, -ler) (çoğul) Çocuklar sokakta ne güzel oynuyorlar. (abartma) c) Ayrılma Durumu Eki (-den, -dan, -ten, -tan) Bugün dünyalar kadar işim var, dedi. (saygı) Bu aralar iş yerinden geç saatlerde çıkıyormuş. (ayrılma) Hurşit Beyler birazdan teşrif edecek. (benzerlik) Tatile çıkmaya dünden hazırdı. (zaman) Fakültemiz nice Sinanlar yetiştirecek. (yapım eki) Heyecandan ne diyeceğini bilememişti. (sebep) Serhatlar yarın bize gelecek. Burada sadece toptan satış yapılıyor. (yapım eki) 5) EŞİTLİK EKİ (-ca, -ce, -ça, -çe) d) Belirtme, Gösterme Durumu Eki (-ı, -i, -u, -ü) Belki gelirsin diye seni çok bekledim. (belirtme) Bazen çocukça davranıyor. (gibi, eşitlik) Bahçedeki çiçekleri sulamayı unutma. (belirtme) Ailece sahile yürümeye gittik. (birlikte) Yemeklerden önce ellerinizi iyice yıkayın. (durum) Sizce savaşın durumu ne olacak? (görelik) Yaralı, doktorlarca ameliyata alınmış. (tarafından) Köyün girişinde büyükçe bir çeşme vardı. (küçültme) 1

KONU ÖZETİ - KONU ÖZETİ - KONU ÖZETİ - KONU ÖZETİ - KONU ÖZETİ - KONU ÖZETİ TÜRKÇE Çekim Ekleri 6) VASITA EKİ (-la,-le): ALIŞTIRMALAR Bütün soruları rahatlıkla çözdü. (durum) 1. Aşağıdaki dizelerdeki “-m (-ım, -im, -um, -üm) ekleri- nin görevlerini belirtiniz. Denizli’ye trenle gittik. (vasıta, araç) Bahçe için kuyudan kovayla su çekerdik. (gereç) Dünyanın bütün çiçeklerini diyorum, Ben köy öğretmeniyim, bir bahçıvanım, Buraya yine onunla geldiş. (birliktelik) Ben bir bahçe suluyordum, gönlümden, Kimse bilmez, kimse anlamaz dilimden, 7) EK EYLEM (-dı, -mış, -se, -dır) Ne güller fışkırır çilelerimden, Kandır, hayattır, emektir benim güllerim, Deniz bugün çok hareketliydi. Korkmadım, korkmuyorum ölümden, Son notları epey yüksekmiş. Mümkünse biraz görüşebilir miyiz? Buraların denizi çok temizdir. FİİL ÇEKİM EKLERİ 2. Aşağıdaki parçalardaki çekim eklerini gösteriniz. 1) KİP EKLERİ Daha deniz görmemiş bir çoban çocuğuyum. Bu dağların eskiden aşinasıdır soyum. Geldi Gelmeli Gelmiş Gelse Geliyor Gele Gelecek Gelir 2) KİŞİ (ŞAHIS) EKLERİ Yiğit yiğide yâd olmaz İyilerde ham süt olmaz “-m, -n, -k, -nuz, -lar”(-um, -sun, -uz, -sunuz, -lar) eylemlere Bin kaygı bir borç ödemez kip eklerinden sonra gelerek eylemi kimin yaptığını gösteren Gamlanma gönül gamlanma eklerdir. Geldim Geldik Akşamları gelir incir kuşları, Geldin Geldiniz Konarlar bahçemin incirlerine; Geldi Geldiler Kiminin rengi ak, kiminin sarı. Ah, beni vursalardı bir kuş yerine! 3) EK EYLEM Akşamları gelir incir kuşları... Geliyordu (hikâye birleşik çekimi) Geliyormuş (rivayet birleşik çekimi) Geliyorsa (şart birleşik çekimi) 2

KAZANIM TESTİ - KAZANIM TESTİ - KAZANIM TESTİ - KAZANIM TESTİ - KAZANIM TESTİ TÜRKÇE Çekim Ekleri 1. Aşağıdaki altı çizili sözcüklerden hangisinde daha fazla 5. Aşağıdaki altı çizili sözcüklerin hangisinde “ -e, -a ” çekim eki kullanılmıştır? çekim eki göreviyle kullanılmamıştır? A) Bir müsait rüzgâr eser de belki A) Tanıdığım bir ağaç var Bir gün bizlerden de bahseder deniz Etlik bağlarına yakın B) Bir kuş tanıyorum ki baharda B) Ona bir kitap vereceğim Akşamların ürperdiği bir sesle öterdi Rahatını kaçırmak için C) Şu karşıki bayırda verdim koyunu kurda C) Çiziyorum havaya, Suna’mın başka köye gelin gittiği akşam Dünyamı bir çiçekle D) Arıyorum yıllar var ki ben onu D) Yine bahar oldu açıldı güller Aşıkıyım beni çağıran o sesin Ağlamaya başladı yine bülbüller E) Neden sonra altımda sarsıldı demir yaylar E) Yıkanırdı doya doya, Gözlerimin önünden geçti kervansaraylar O tatlı ışıklarda 2. Çekim ekleri isim veya fiil çekim eki olmak üzere ikiye ayrı- 6. Aşağıdakilerin hangisinde “-de, -da” eki “bulunma” an- lır. lamı katmış? A) Evi bir gecede boşaltmışlardı. Aşağıdaki altı çizili sözcüklerin hangisinde çekim eki B) Bütün salon onu ayakta alkışlamıştı. ötekilerden farklı görevdedir? C) Bu sözde, kırılacak bir taraf yok. A) Sorularınızı birer birer cevaplamaya çalışacağız. D) Yapılan her işten belirli bir yüzde alır. B) O da bunu yaparsa biz, kime güveneceğiz. E) Eylülde buralara soğuk inmeye başlar. C) Bütün gün evde beklemekten çok sıkıldı D) Kalabalık yerlerde kendini güvende hissediyordu. 7. Duyduğum bir hikâye çekirdeğinin içine bir öykü kurdu E) Şehirde hayat durmuştu bir günlüğüne. I II 3. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde altı çizili sözcük iyelik gibi girer; çekirdeğin özünü de çağdaş bir yorumla açmaya (aitlik) eki almıştır? A) İşçilerin bazısı çalışıyor, çoğu ise dinleniyordu. çabalarım. III IV B) Çocuğun söylediklerine göre orada kimsecikler yoktu. C) Gelen yeni eleman kime yardım edecekmiş? V D) Her şeye rağmen bu işi yapmaktan vazgeçmiyordu. E) O, çoğu zaman kimseyi dinlemez kendi bildiğini yapar. Bu cümledeki altı çizili sözcüklerden hangisi sadece çekim eki almıştır? A) I B) II C) III D) IV E) V 4. Aşağıdakilerin hangisinde “-acak, -ecek” çekim eki gö- 8. Aşağıdaki altı çizili eklerden hangisi farklı görevde kul- reviyle kullanılmamıştır? lanılmıştır? A) Ne bir söz söyleyecek ne de bir laf edeceğim. A) Onunla bir daha görüşmeyin demiştim. B) Büyük bir çalışma isteği dolduracak içinizi. B) Hayata hep iyi tarafından bakın. C) Göçebeler gibi uzaklara gideceklerdi. C) Son günlerde sesin soluğun çıkmıyordu. D) Sizin söyleyecek çok sözünüz yoktur onlara karşı. D) Haberi alır almaz hemen gidin. E) Sürüne sürüne de olsa buralardan gideceğim. E) Alın bize verdiğiniz bütün hediyeleri. 3

KAZANIM TESTİ - KAZANIM TESTİ - KAZANIM TESTİ - KAZANIM TESTİ - KAZANIM TESTİ TÜRKÇE Çekim Ekleri 9. Sarı bir yaprak gibi düştü gönlüm yoluna 13. Ad eylemler ve sıfat fiiller iyelik eki alabilir. I II Aşağıdakilerin hangisinde bunu örneklendiren bir kul- Buğulu gözlerimden geçmediği gün olmaz. lanım yoktur? III IV V VI A) Havaların soğuması ile göçmen kuşlar buralardan ay- Bu dizelerde altı çizili sözcüklerden hangileri birden rıldı. fazla çekim eki almıştır? B) Annemin geleceği gün herkesi bir heyecan sarmıştı. A) I ve II  B) I ve IV  C) II ve IV C) Dün akşam yaptığın konuşmayı herkes çok beğendi.   D) III ve VI  E) V ve VI  D) Çarşıda memleketten tanıdıklarla karşılaştık. E) Öğretmen yazılıda hep bildiğim yerlerden sordu. 10. “-maz, -mez” eki aşağıdaki cümlelerin hangisinde farklı 14. Başka sanat bilmeyiz karşımızda dururken bir görevde kullanılmıştır? A) Bulunmaz Hint kumaşı mı sanıyor kendisini? Söylenmemiş bir türkü gibi Anadolu’muz B) Ankara’dan gelirken görünmez bir kaza atlattık C) Akıl almaz işlerle uğraşmayı bırak artık. Elimizden tutarak istersen sen bizi çek D) Bitmez tükenmez dertleri vardı onun. E) Buralardan kuş uçmaz kervan geçmez, demişti. İncinir düz caddede dağda gezen ayaklar 11. Tuna’nın üstünde güneş batarken Bu dizelerde aşağıdaki çekim eklerinden hangisinin bir Sevgili yurdumu andırır bana örneği yoktur? Bir hayal isterim Boğaziçi’nden Bakarım İstanbul diye her yana A) Kip eki  B) Durum eki  C) İyelik eki Bu dizelerle ilgili olarak aşağıda verilenlerden hangisi   D) Çoğul eki  E) Tamlayan eki  yanlıştır? A) Çokluk eki kullanılmamıştır. 15. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde “-ler, -lar” eki cümleye B) Hal eki almış birden çok sözcüğe yer verilmiştir. ötekilerden farklı bir anlam ayrıntısı katmıştır? C) “bakarım” sözcüğünde iki çekim eki vardır. A) İki saattir ateşler içinde sayıklıyor zavallı. D) “yurdumu” sözcüğü iyelik eki almıştır. B) Kolileri büyük bir dikkatle raflara yerleştirdi. E) “üstünde” sözcüğü hem yapım hem çekim eki almıştır. C) Senden bazı isteklerimiz olacak. D) Gençliğimde böyle kitapları çok okurdum. E) Burada bulunanlar böyle düşünüyor. 12. – Sokağın başında bir kalabalık vardı. 16. I. Bana anlatılanların çoğu gerçekleşti. – Köylüler ekin tarlalarını yeniden sürdü. – Bu zor soruları ancak sen çözebilirsin. II. Babam o konuyu bir daha açmadı. – Havanın bozulması senin keyfini de kaçırdı. – Kazanın tek sorumlusu sensin. III. Bu sınavı da mı kaçırdın? Yukarıdaki altı çizili sözcüklerden kaç tanesinde “-ın, IV. Gül yanakları kuru bir yaprağı andırıyor. -in” eki tamlayan eki olarak kullanılmıştır? A) 1 B) 2 C) 3 D) 4 E) 5 V. Kuvvetli bir fırtına ağacı devirdi. Yukarıdaki altı çizili sözcüklerin hangisinde farklı bir çekim eki kullanılmıştır? A) I B) II C) III D) IV E) V 4

PERFORMANS TESTİ - PERFORMANS TESTİ - PERFORMANS TESTİ - PERFORMANS TESTİ TÜRKÇE Çekim Ekleri 1. Ben Leyla’nım senin gönül çölünde, 4. Aşağıdaki altı çizili sözcüklerde geçen -n (-ın, -in, -un, -ün) eklerinden hangisi ötekilerden farklı görevde kul- Bin yıl geçip uzak olsan da bana lanılmıştır? Yeter ki bilsem, sevdiğin benim, A) Sizin gibi tertipli, disiplinli birini pek görmedim. Hep sensin, kalbimde en güzel yerin, B) Bütün mirasım onun olsun, demişti babası. Yine uzakta ol gelme istersen... C) Buraya gelmen hepimizi gururlandırdı. Aşkınla çölleri aşarım senin D) Denemenin sonuçları henüz açıklanmadı. Bu dizelerde “-m (-ım, -im, -um, -üm)” eki kaç farklı gö- E) Bugünlere gelmesinde dedesinin yardımları çoktu. revde kullanılmıştır? A) 1  B) 2  C) 3  D) 4  E) 5 2. Aşağıdakilerden hangisinde altı çizili sözcük fiil çekim 5. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde isim çekim eklerin- eki almıştır? den herhangi biri kullanılmamıştır? A) Tükenecek siyaha baş koyduğum geceler A) Güneşin filizidir toprak altında ruhum B) Umarım, kaybettiğim devranı buluyorum B) Mavi kuşlar uçacak zamanın ötesinden C) Nefesimde rüzgarın gölgesidir dağılan D) Yağmur yüklü bir ömür paylaşır göklerinde C) İnce cam kırıkları üzerindedir kalbin E) Bu son yürüyüşümdür yarına kalmaz umut D) Neden kaçıyor artık bilmiyorsun ülkenden E) Anladı sefil baykuş, âmâ ve dilsiz ölüm 3. Gözlerim geçip giden yıllarıma ağladı hep, 6. “-i, -ı” eki, aşağıdaki altı çizili sözcüklerin hangisinde Ne olurdu bitmeyen hüzünler sarmasaydı yüreğimi. belirtme hâl eki olarak kullanılmıştır? Bu dizelerde aşağıda verilenlerin hangisi yoktur? A) Ek fiil A) Gönlüme mağaranın duvarları arkadaş B) Kip eki B) Mağmada yeşerecek sevdayı bulan tohum C) İyelik eki C) Kanatları yalnızlık burcuna yükselecek D) Çokluk eki D) Alevleri ağlayan bir yangındır bu iklim E) Tamlayan eki E) Anlattım gün ışığı tebessümlerle, mağrur 5

PERFORMANS TESTİ - PERFORMANS TESTİ - PERFORMANS TESTİ - PERFORMANS TESTİ TÜRKÇE Çekim Ekleri 7. “-ım, -im, -um, -üm” ekinin birçok görevi vardır: “kederim” 10. Bazen sırılsıklam dönerim dinmeyen yağmurlarda, I I sözcüğünde iyelik eki, “gitmişim” sözcüğünde birinci tekil Yağmurlar gözyaşlarımla buluşur yanaklarımda. II II kişi eki, “benim” sözcüğünde tamlanan eki, “bizim ” sözcü- Bazen bitmeyen kuyruklarında beklerim ğünde III eki, “seçim” sözcüğünde iseIVfiilden isim III tamlayan Bir telefon kulübesi önünde, usanmadan; yapım eki olarak kullanılmVıştır. Yukarıdaki altı çizili yerlerin hangisinde bir bilgi yanlışı Belki sesini duyarım vatanımın, vardır? A) I B) II C) III D) IV E) V Ve sevdiklerimin diye özlemler içinde. IV V Yukarıdaki altı çizili sözcüklerin hangisi çokluk (çoğul) eki almamıştır? A) I B) II C) III D) IV E) V 8. Yazmanın ilk minyatüründe, astronomları toplu halde ça- 11. Aşağıdaki atasözlerin hangisinde altı çizili sözcüklerin lışırken görüyoruz. Önlerinde ve ellerinde ölçüm için kul- aldığı ekler özdeş değildir? landıkları aletler var. Bu çizimler tek tek incelendiğinde A) Bacak kadar boyu var, türlü türlü huyu var. aletlerin kâğıda büyük bir doğrulukla aktarıldığı saptanmış- B) Bağa bak, üzüm olsun, yemeye yüzün olsun. tır. Rüzgârın etkisini engelleyip sağlıklı ölçümlere ulaşmak C) Bir kimsenin adı çıkacağına canı çıksın için büyük aletler kullanılıyordu. D) Baktın kar havası, eve gel kör olası. Bu parçada isim hâl eki almış kaç sözcük kullanılmış- E) Balcının var bal tası, oduncunun var baltası. tır? A) 8  B) 9  C) 10  D) 11  E) 12 9. Keşke hiç geçmeseydi, hayat böyle hızla bak, 12. Homeros, Truva kentinin yıkılışını ve trajik yenilgisini yak- Hatıralar hikaye, kumral saçım böyle ak, Yeniden doğacak mı, bekliyorum gönlüme... laşık 2800 yıl önce yazdığı İlIyada destanında II Ruhumu aydınlatan o pembe pembe şafak. anlatıyordu. Bu dörtlükte aşağıdakilerden hangisi yoktur? A) Ek fiil Dardanel’in güneydoğusunda yer alanIIITruva kenti ihtişa- B) Kip eki C) İyelik eki mıyla göz kamaştırıyordu. Yunan ordularıyla Truvalılar ara- D) Bulunma eki IV E) Yönelme eki sında on yıl süren savaşın anlatıldığı bu destan, Avrupa’ da yeni bir efsanenin de başlangıcını oluşturdu. V Bu dizelerdeki altı çizili sözcüklerle ilgili olarak aşa- ğıda verilen bilgilerin hangisi yanlıştır? A) I. sözcük, birden fazla hem yapım hem de çekim eki almıştır. B) II. sözcük, birden çok isim çekim eki almıştır. C) III. sözcük, iyelik ve bulunma eki almıştır. D) IV. sözcük, kip eki ve ek fiil almıştır. E) V. sözcük, birden çok fiil çekim eki almıştır. 6

ÖDEV TESTİ - ÖDEV TESTİ - ÖDEV TESTİ - ÖDEV TESTİ - ÖDEV TESTİ - ÖDEV TESTİ - ÖDEV TESTİ TÜRKÇE Çekim Ekleri 1. Gönlümdeki tüm sıkıntıları silemiyor yağmurlar, 4. Çok sayıda benzersiz deniz altı canlısının bulunduğu Kı- Gök ağlıyordu, bulutlar ağlıyordu, gözlerim ağlıyor, zıldeniz, dalgıçlardan sonra sıradan tatilcilerin de dikkatini Dallarda kuşlar ötmüyor...üşüyor ! çekiyor. Yapraklar sularda, onlar da ağlıyor... Nedendi bu ıstıraplar neden ? Bu cümlede aşağıdakilerden hangisi yoktur? Sen yoksun bir tanem, yoksun diye ! A) İyelik eki almış sözcük Bu dizelerle ilgili olarak aşağıdakilerden hangisi söyle- B) Tamlayan eki almış sözcük C) Belirtme hali eki almış sözcük nemez? D) Çoğul eki almış sözcük A) Basit ve birleşik çekimli eylemler vardır. E) Yönelme hâli eki almış sözcük B) Tamlayan eki almış sözcük vardır. C) Ek eylem almış birden çok sözcük vardır. 5. I. Hayatın zorluklarını birlikte aşmalıyız. D) Farklı durum eki almış sözcükler vardır. II. Zamanın çok değerlidir senin. E) Tüm eylemler haber kipi çekimlidir. III. Yapılacak işlerin altında ezilmişti. IV. Önemli konuların listesini çıkardık. 2. Aşağıdaki cümlelerde geçen altı çizili sözcüklerden V. Doğru çalışmanın yöntemini bilmiyorsun. hangisinde “-e, -a” farklı işlevde kullanılmıştır? Yukarıdaki numaralanmış cümlelerden hangisinde altı A) Çocuklar güle güle bize bir şeyler anlatıyordu. çizili ek ötekilerden farklı görevdedir? B) Uçağımız dokuzu çeyrek geçe kalkacak. A) I B) II C) III D) IV E) V C) Bugün dersimiz on bire on kala bitiyor. D) Zarara bile bile girene acınmaz. E) Hastanın başında nöbetleşe bekliyoruz. 3. İşe giderken yolda üç otomobilin birbirine girdiği bir trafik 6. Aşağıdakilerin hangisinde hâl eki almış sözcük yok- kazası gördüm. tur? Bu cümlede aşağıda verilenlerden hangisi yoktur? A) Ne ben yedim ihtiras peteğinin balından A) Bir varlığın neye ya da kime ait olduğunu bildiren bir ek Ne o tattı arzunun buğulu kevserini B) Ad durum eki almış sözcükler B) Yara açsın kayalar ayaklarında, varsın C) I. tekil şahıs eki almış sözcük Varsın omuz başların kamçılardan kızarsın D) Birden fazla çekim eki almış sözcük C) Bu ağrılar duyurmaz sana yalnızlığını E) Eşitlik eki Kızıl dudaklarından bırakma ıslığını D) Fırtına, yağmur... Ne varsa üstüne çek Bu çetin yolculuğun sonunda, gün gelecek E) Durmadan güle oynaya çıkmış iniltilerle Dağ, taş deme, arkadaş, gün batmadan ilerle 7

ÖDEV TESTİ - ÖDEV TESTİ - ÖDEV TESTİ - ÖDEV TESTİ - ÖDEV TESTİ - ÖDEV TESTİ - ÖDEV TESTİ TÜRKÇE Çekim Ekleri 7. Türkçede bir sözcük aynı kişiye özgü birden fazla aitlik-iye- 10. Dünya üzerindeki uluslar içinde kültürüne ve diline bağlılı- lik eki almaz. ğından ödün vermeyen uluslardan biri de bizimkidir. Aşağıdaki dizelerin hangisinde bu kurala aykırı bir kul- Bu cümleyle ilgili olarak aşağıdakilerin hangisi söyle- lanım söz konusudur? nemez? A) Selam, sonsuzluğun aydınlık bahçesinden A) Bir zamir ek eylem alarak yüklem olmuştur. B) Yaktı yanardağ gibi can yurdunu son bakış B) Belirtme durum eki kullanılmıştır. C) Geniş his ve hayal bahçelerinden C) İyelik ekinden sonra bulunma durum eki almış sözcük vardır. D) Birisi sezse kim bilir ne dedikodular çıkarılırdı D) Hem yapım eki hem de çekim eki almış sözcükler vardır. E) Gözlerimin sel gibi yaşı çağlar ardında E) Tamlayan eki görevinde kullanılan bir ayrılma durum eki vardır. 8. Aşağıdaki dizelerin hangisinde hem yapım hem çekim 11. Garip şiirinin bir özelliği de kendinden önceki şiirin alışıl- eki almış bir sözcük vardır? I mış, ağdalı söyleyişine karşılık yaIlIın bir III A) Artık demir almak günü gelmişse zamandan dil kullanmasıydı. B) Meçhule giden bir gemi kalkar bu limandan C) Hiç yolcusu yokmuş gibi sessizce alır yol Yukarıdaki altı IçVizili sözcüklerle ilgili aşağıdVa verilen D) Günlerce siyah ufka bakar gözleri nemli E) Birçok seneler geçti dönen yok seferinden bilgilerden hangisi yanlıştır? A) I. sözcük hem iyelik hem de tamlayan eki almıştır. B) II. sözcük ayrılma eki almış bir zamirdir. C) III. sözcük türemiş sıfattır. D) IV. sözcük birden fazla yapım ve çekim eki almıştır. E) V. sözcük ek fiil almiş bir isim-fiildir. 9. Gölgende taşıdın mı gülümü serin serin Çiçek tozu döktü mü avucuna ellerin 12. Aşağıdaki dizelerde verilen altı çizili sözcüklerden han- Aranızda rengârenk papatyalar var imiş gilerinin aldığı ekler özdeş değildir? A) Artık demir almak günü gelmişse zamandan Bunu ancak çok seven baba-kız anlar imiş Meçhule giden bir gemi kalkar bu limandan. Bu beyitlerle ilgili olarak B) Rıhtımda kalanlar bu seyahatten elemli Günlerce siyah ufka bakar gözleri nemli I. İkinci tekil şahıs eki C) Bir gün dolu dizgin boşanan atlarımızla Yerden yedi kat arşa kanatlandık o hızla II. İyelik eki D) Akşam, güneş artık deniz ufkunda silindi, Hülya gibi yalnız gezinenler köye indi III. Haber kipi E) Bin atlı, akınlarda çocuklar gibi şendik Bin atlı o gün dev gibi bir orduyu yendik IV. Yönelme durum eki V. Ek fiil yukarıda verilenlerden hangileri ortaktır? A) I ve II  B) II ve III  C) II ve IV   D) III ve V  E) IV ve V  8

TYT TÜRKÇE 2 0F a s i k ü l KONU ÖZETİ Sözcük Yapısı Numarası Bilgi 3) BİRLEŞİK SÖZCÜK Sözcüklerin birleşerek oluşturduğu isim görevindeki sözcükler- YAPISI YÖNÜYLE SÖZCÜKLER dir. 1) Basit sözcük 2) Türemiş Sözcük A) BİRLEŞİK İSİM 3) Birleşik sözcük (isim + isim): ayakkabı, denizanası, kuşpalazı, ayçiçeği... (sıfat + isim): başkahraman, sivrisinek, sonbahar, açıkgöz... 1) BASİT SÖZCÜK (isim + fiil): mirasyedi, imambayıldı, gecekondu, ateşkes... Yapım eki almamış sözcüktür. Basit sözcükler çekim eki alabilir. (fiil + fiil): çekyat, uyurgezer, gelgit, biçerdöver... (isim + fiilimsi): gökdelen, oyunbozan, dalgakıran... Bizim bahçede pembe güller açmış. (fiilimsi + isim): akaryakıt, yanardağ, yazarkasa, akarsu... (yansıma + yansıma): patpat, çatapat, çıtçıt, gırgır... 2) TÜREMİŞ SÖZCÜK B) BİRLEŞİK SIFAT 1) Anlamca Kaynaşmış Birleşik Sıfat Yapım eki almış sözcüktür. Türemiş sözcüklerde yapım eklerinin Onun kadar açıkgöz birini tanımıyorum. yanında çekim ekleri de bulunabilir. Türemiş sözcükler, cümle- Üzerinde kahverengi bir ceket vardı. deki görevlerine göre türemiş isim, türemiş sıfat, türemiş fiil gibi Parktaki başıboş kedilere yiyecek verirdi. adlar alır. Sinema salonunda birkaç koltuk boş kalmıştı. Gençlik yenilikleri hızlı içselleştiriyor. İç sesime, pirinç musluk başlarından dökülen bitmek bilme- yen suyun şırıltısının şadırvanın tavanına çarpıp etrafa yayılı- şındaki o yıllara meydan okuyan sakinlik yayılıyordu. “bitmek, şırıltısının, sakinlik” Türemiş isim 2) Kurallı Birleşik Sıfat (Sıfat Grubu) Türemiş sıfat “dökülen, bilmeyen, yayılışındaki, okuyan” Türemiş zarf Sıfat tamlamalarına, takısız ve belirtisiz isim tamlamalarına “-lı, Türemiş fiil -lık, -sız” yapım eki getirilerek birleşik sıfat yapılır. “çarpıp” “yayılıyordu” üç günlük dünya elma yanaklı çocuk DİKKAT beş parasız adam ipek saçlı kız Bazı türemiş sözcüklerdeki yapım eklerine dikkat etmek gere- damla sakızlı muallebi kir. ılık (ılı-k) ışık (ışı-k) Sıfat tamlamalarında sıfatla isim yer değiştirilip isme iyelik eki getirilerek birleşik sıfat yapılır. batı (bat-ı) doğu (doğ-u) soğuk (soğu-k) uzak (soğu-k) salonu geniş ev gönlü zengin insan yaşıyor (yaş-a-) oynuyor (oyun-a-) havası temiz köy 1

KONU ÖZETİ - KONU ÖZETİ - KONU ÖZETİ - KONU ÖZETİ - KONU ÖZETİ - KONU ÖZETİ TÜRKÇE Sözcük Yapısı C) BİRLEŞİK FİİL b) Tezlik Eylemi (eylem + ivermek) Kedi, kaşla göz arasında balkona çıkıvermiş. Birden fazla sözcüğün bir araya gelerek oluşturduğu eylemler- Sofrayı hemen hazırlayıverin. dir. Birleşik eylemler oluşturulma yöntemlerine göre üçe ayrılır: Avludaki kuşlar sesten ürküp uçuverdi. 1) Yardımcı Eylemle Yapılan Birleşik Fiil c) Sürerlik Eylemi (eylem + ekalmak, edurmak, egelmek) (isim + yardımcı eylem) Bu türkü, Anadolu’da yıllardır söylenegelir. Ben birazdan geleceğim, siz çalışadurun. (yardımcı eylem= olmak, etmek, eylemek, buyurmak, kıl- Onu gören herkes şaşkınlıktan donakalmıştı. mak) Seninle tanıştığıma çok memnun oldum. d) Yaklaşma Fiili (fiil + eyazmak) Bize bu projede çok yardım etti. Sokakta oynadıkları için hasta olmuşlar. Elimden kayan tarihi vazo kırılayazdı. Maçı seyrederken kalbimiz durayazdı. DİKKAT: Bazı yabancı asıllı sözcüklerle bu tür birleşik eylem Meyve toplamak için çıktığı ağaçtan düşeyazdı. yapıldığında ses düşmesi veya ses türemesi görülür. Bu birleşik eylemler bitişik yazılır. 3) Anlamca Kaynaşmış Birleşik Fiil: emir et- (emret-) (ünlü düşmesi) Bir veya birden fazla ad soylu sözcüğün bir eylemle birleşme- kayıp ol- (kaybol-) (ünlü düşmesi siyle oluşan eylemlerdir. Bu birleşik eylemlerde geçen eylemler his et- (hisset-) (ünsüz türemesi) gerçek anlamından uzaklaşır, diğer sözcüklerle kaynaşarak yeni af et- (affet-) (ünsüz türemesi) bir eylemi karşılar. DİKKAT: Bazı cümlelerde “olmak” ve “etmek” sözcükleri yar- (isim + eylem) dımcı eylem değil, asıl eylem olarak kullanılır. Bu proje üzerinde biraz daha kafa yormalısınız. Saat üçte hava alanında olacağız. Şikâyetleriniz için yan masaya başvurun. Bu araba ne kadar eder? O, bize kötü alışkanlıklarınızdan vazgeçin, derdi hep. Henüz ağaçtaki meyveler olmadı. Bu maçı kazandığımızı varsayalım. Öğretmenden iki defa söz istedi. 2) Kurallı Birleşik Eylem Ünlü yazar bir süredir kabuğuna çekildi. Son aldığı romanı elinden düşürmüyormuş. İki eylemin belli kurallarla bir araya gelmesiyle oluşur. Bu ey- Mahalledeki yoksul çocukların üzerine titrerdi. lemlerden ikincisi kalıplaşmış şekilde kullanılır. O günden sonra gözüme uyku girmemişti. (eylem + eylem) Kurallı birleşik eylemler, oluşumuna göre dört bölümde ince- lenebilir: a) Yeterlik Eylemi (eylem + ebilmek) Eşyaları tek başına yükleyebilir misin? Burada aradığın elbiseyi bulabilirsin. DİKKAT: Yeterlik fiilinin olumsuzunda “ebilmek” kalıbının “-bil” bölümü düşer. çalışabildi çalışamadı (olumsuz) görebilirim göremem (olumsuz) 2

KAZANIM TESTİ - KAZANIM TESTİ - KAZANIM TESTİ - KAZANIM TESTİ - KAZANIM TESTİ TÜRKÇE Sözcük Yapısı 1. Ağlasam sesimi duyar mısınız 5. Aşağıdaki birleşik fiillerin hangisi anlamca kaynaşmış birleşik fiile örnek gösterilemez? Mısralarımda A) Ansızın içine bir ateş düştü. B) Yalnızlığını hatırlayarak gözlerini bir noktaya dikti. Dokunabilir misiniz gözyaşlarıma C) Canı kadar sevdiği eşi, hayata gözlerini yummuştu. D) Yokluğuna daha ne kadar tahammül edebilirdi? Ellerinizle E) Yaşlı adam, torununun sesiyle kendine geldi. Bilmezdim şarkıların bu kadar güzel 6. Aşağıdaki cümlelerde geçen birleşik fiillerden hangisi diğerlerine göre farklı bir yöntemle oluşturulmuştur? Kelimelerinse kifayetsiz olduğunu A) Annesi yavrusunun acısına dayanamadı. B) Sınavı kötü geçtiği için kahroldu. Bu derde düşmeden önce C) Çocuk eline geçirdiği kuşa eziyet ediyordu. D) Son aldığı haber onu fazlasıyla mutlu etmişti. Yukarıda altı çizili sözcüklerin yapısı aşağıdakilerin E) Bunca acının hiçbirini hissetmemişti. hangisinde sırasıyla doğru olarak verilmiştir? 7. Aşağıdaki altı çizili birleşik sıfatlardan hangisi ötekiler- A) Basit - basit - türemiş - birleşik - basit den farklı biçimde oluşmuştur? A) Deniz mavisi gözleriyle belli etmeden etrafı süzdü. B) Birleşik - birleşik - türemiş - basit - türemiş B) Çocukluğunda kırmızı başlıklı kızın hikayesini severdi. C) Uzun boylu genç, kapıyı açarak içeri girdi. C) Türemiş - basit - türemiş - birleşik - basit D) Mavi gözlü çocuk, etrafa gülücükler saçıyordu. E) Bu konuyla ilgili, tek sorulu bir sınav yapıldı. D) Birleşik - türemiş - birleşik - basit - basit E) Türemiş - basit - basit - basit - türemiş 2. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde birleşik sözcük var- dır? A) Güneş dağların ardından yavaş yavaş yükselmeye baş- ladı. B) Temiz hava insana yaşama sevinci veriyordu. C) Kuşlar sonsuzluğa doğru büyük bir istekle ilerliyordu. D) Bugün gezmek için dünden daha güzel bir gün. E) Renk renk çiçekler vardı bahçenin etrafında. 3. Aşağıdaki altı çizili sözcüklerden hangisi yapıca ötekiler- den farklıdır? A) Öğrenciler arasında bu sınav çok konuşuldu. B) Ilık su, onu biraz da olsa ısıtmıştı. C) Yolculardan biri bir şey sormak için ayağa kalktı. D) Uyku saati gelmesine rağmen çocuk uyumamıştı. E) Yıllardan beri bu an için hazırlanmışlardı. 4. Bugün bütün şiirlerimi kitap olarak düzenleyip yayımlamak 8. Aşağıdakilerin hangisinde birleşik sözcük iki fiilin bir- istesem hangilerini feda ederim, bilemiyorum. leşmesiyle oluşmuştur? A) Depoda bulduklarını evine kolayca taşıyabilmişti. Bu cümlede aşağıdakilerden hangisine yer verilmemiş- B) O da çevresindekiler gibi bir mirasyediydi. tir? C) Birkaç defa arkadaşlarına bu konuda rica etmişti. D) Açıkgöz öğrenci yine bir iş peşindeydi. A) Birleşik yapılı belirteç B) Kurallı birleşik eylem E) Bugün kimseyle görüşmek istemiyordu. C) Basit yapılı isim D) Fiilden türemiş fiil E) Yardımcı eylemle kurulmuş birleşik eylem 3

KAZANIM TESTİ - KAZANIM TESTİ - KAZANIM TESTİ - KAZANIM TESTİ - KAZANIM TESTİ TÜRKÇE Sözcük Yapısı 9. Aşağıdaki altı çizili sözcüklerden hangisi yapı bakımın- 13. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde birleşik sözcük, sıfat dan ötekilerden farklıdır? görevindedir? A) Sakınılan göze çöp batar. A) Birçoğunu biliyorum, yanlışlıkla çıkarıldılar. B) Sütten ağzı yanan, yoğurdu üfleyerek ver. B) Öğrenciler birkaç soruda zorlandıklarını söylediler. C) Dereyi görmeden paçayı sıvama. C) Son yolcu da otobüsten yavaşça indi. D) Üzüm, üzüme baka baka kararır. D) Dedikodu yapanları hiç mi hiç sevmezdi. E) Kendine yapılmasını istemediğini, başkalarına yapma. E) Bal arıları bu mevsimde kovandan kolay kolay çıkmaz. 10. Çocukluğumu yaşadığım mahalleye yıllar sonra farklı bir 14. Aşağıdaki altı çizili sözcüklerden hangisi, kökünün türü insan olarak dönmek güzel bir duyguymuş. yönüyle diğerlerinden farklıdır? A) Kuşların cıvıltısı bizim odadan duyuluyor. Bu cümlede aşağıdakilerden hangisinin örneği yoktur? B) Patlama sesini duyunca etrafa kaçtılar. C) Arkalarından uzun süre onları izledi. A) Sıfat.fiil B) Türemiş sıfat D) Kafasındaki konuşmayı düşündü uzun uzun. E) Bir sıkıntı gelmişti içine, kuşların acı acı ötüşünden. C) Ek eylem almış sözcük D) Birleşik isim E) Yapım ve çekim eki almış sözcük 11. Aşağıdaki cümlelerde geçen ikilemeyi oluşturan söz- 15. Aşağıdaki birleşik sözcüklerden hangisi diğerlerinden cüklerden hangisinin yapısı ötekilerden farklıdır? farklı bir yöntemle oluşturulmuştur? A) Kara kara bulutlar kaplamış gökyüzünü. B) Hızlı hızlı dışarı çıkmaya çalışıyorlardı. A) Çekyat B) Kapkaç C) Sıra sıra selviler sakinliğin sembolüdür. D) Yavaş yavaş yağan yağmur birden hızlandı. C) Gelgit D) Başhekim E) Onun başını ufak tefek sorunlarla ağrıtmayın. E) Vurkaç 12. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde bütün sözcükler türe- 16. Aşağıdaki cümlelerde altı çizili sözcüklerden hangisi ya- miş yapıdadır? pıca ötekilerden farklıdır? A) Yaralı, zorlukla yatağından doğruldu. A) Onun şiirlerini bu antolojide bulabilirsiniz. B) Ufaklıklar onların gösterilerini ilgiyle izledi. B) O gazetenin başyazarı yeni bir kitap çıkardı. C) Yaşlılar sevginin, umudun şiirini yazmıştı. C) Edebiyatımızda düzyazı türleri Tanzimat’la gelişir. D) İlk şiirleri yoksulluk ve çaresizlik üzerineydi. D) En büyük odaya birkaç minder serildi. E) Ardından ayrılığı, ölümü, karamsarlığı yazdılar. E) Velilerin bazıları bu toplantıya çağrıldı. 4

PERFORMANS TESTİ - PERFORMANS TESTİ - PERFORMANS TESTİ - PERFORMANS TESTİ TÜRKÇE Sözcük Yapısı 1. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde tüm sözcükler basit 5. Kimi sıfat tamlamalarında adla sıfatın yeri değiştirilip ada yapılıdır? iyelik eki (-i, -si) eklenerek sıfat grubu (birleşik sıfat) oluştu- A) Her baktığım yerde seni görür gözlerim. rulur. B) Tükenecek siyaha baş koyduğum geceler. C) Nefesimde rüzgarın gölgesidir dağılan. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde bu yolla yapılmış bir D) Bir deprem ortasında sarsılır mıydı beden? birleşik sıfat vardır? E) Şimdi unuttum ben bu hikâyenin adını. A) Dizinin başrol oyuncusu maalesef vefat etmiş. B) Köydeki beş asırlık zeytin ağacını kesmişler. C) Üstüne el örgüsü kazak giymiş dün akşam. D) Gözü mavi çocuklar pek şirin oluyor. E) Bugün çevre yolu trafiği pek kalabalık değildi. 2. Var olan yoklukların ömrünü sürüyorum I II Aşklar bomboş kuruntu, hürriyetler esaret III IV V Bu dizelerdeki altı çizili sözcüklerin hangileri yapısı ba- 6. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde birleşik sözcük yok- kımından ötekilerden farklıdır? tur? A) I ve II  B) II ve III  C) I ve III A) Birçok kişi yeni uygulamadan memnun oldu. B) Onun buraya geleceğini hissetmiştim.   D) III ve V  E) IV ve V  C) Evinin her tarafını fildişine boyamışlar. D) Akşamüstü size çok önemli bir şey anlatacağım. 3. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde bütün sözcükler türe- E) Tanıdık kişileri her zaman çok severdi. miştir? 7. Gözlerimde bitmeyen hüzün yaşları ile... A) Ayrılmaz bir yanımsın bana özelsin. Yüreğim patlamaya hazır mayın tarlası. B) Aşık ölünce kuşlar uçmayı unuturlar. Sensiz duramam biliyorsun C) Başlıyor ömrün ve ölümün güzelliği. Kaybolurum çıkmaz sokaklar içinde. D) Gençlik yenilikleri hızlı içselleştiriyor. Bu dizelerde aşağıdakilerin hangisinin örneği yoktur? E) Dalardım o gizemli, mahmur bakışlarına. A) Basit sıfat 4. Kanar içten içe beynimde hayal B) Türemiş zamir I II III C) Birleşik fiil D) Türemiş zarf Ben kendi göğsüme saplarım kahrı E) Türemiş sıfat IV V Bu dizelerdeki altı çizili sözcüklerin hangisi yapısı ba- kımından ötekilerden farklıdır? A) I B) II C) III D) IV E) V 5

PERFORMANS TESTİ - PERFORMANS TESTİ - PERFORMANS TESTİ - PERFORMANS TESTİ TÜRKÇE Sözcük Yapısı 8. Aşağıdaki dizelerin hangisinde altı çizili sözcük yapısı 11. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde anlamca kaynaşmış yönüyle ötekilerden farklıdır? (kalıplaşmış) birleşik eylem kullanılmamıştır? A) Söz sahilinde umut savruluyor kum gibi A) Bunu yapabilmek için elinden geleni ardına koymamıştır. B) Şiir bin bir yerinden çatlamış, tohum gibi B) Yeni açılan markete orada çalışmak için başvurdu. C) Hâtıralar tarihin başucunda âvâre gibi C) Bizim adam suskunluğunu bozup nihayet dile geldi. D) Âh benim yeryüzünde oyalanan kaderim D) Hâlâ insanlar ona kendi aralarında bir yer veriyorlardı. E) Ve bir gün sarsılacak içinde son tebessüm E) Bu şarkı günümüze kadar yıllardır söylenegelmiştir. 9. Antalya kent merkezinde Yivli Minare’den batıya, Konyaaltı 12. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde birleşik yapılı bir plajına doğru giderken şehrin içi sayılacak bir noktada An- sözcük kullanılmamıştır? talya Arkeoloji Müzesiyle karşılaşırsınız. A) Yararlı bir şey bile ölçüsü kaçırıldığında zarar verebilir. Bu cümlede aşağıdakilerin hangisinin örneği yoktur? B) Mükemmelliğe ulaşabilmek için sabırlı olmak gerekir. A) Basit fiil B) Türemiş zarf C) Zorluklar karşısında yılmadan direnenler, amaçlarına C) Türemiş sıfat D) Birleşik isim ulaşabilir. E) Türemiş isim D) Bundan sonraki turnuvaların hepsine katılmaya kararlı- dır. E) Elde ettiği başarılar, turnuvayı kazanmasını kesinleştir- miştir. 10. Sabahleyin göklerde ışıyan güneş bile 13. Aşağıdaki dizelerin hangisinde yardımcı eylemle oluş- I II III turulmuş birleşik eylem kullanılmamıştır? Yaraşamaz Doğu’nun soluk yanaklarına A) Geçmiş günü beyhude yere yâd etme IV Bir gelmemiş an için de feryat etme Bu dizelerde numaralanmış sözcüklerin yapısı aşağı- B) Sen bildiğin gibi dur yolların ortasında dakilerin hangisinde sırasıyla verilmiştir? Gömmenin gölgesi yok bekleyişler yurduna C) Dert içinde sevinci bul da yaşa A) Basit birleşik türemiş türemiş Haksız düzende haklı ol da yaşa D) Çayda akan su gibi , çölde esen yel gibi B) Türemiş türemiş basit birleşik İşte bir günü daha kayboldu ömrümün E) Geçmiş gelecek masal bunlar hep C) Birleşik basit türemiş basit Eğlenmene bak ömrünü berbat etme D) Türemiş türemiş basit türemiş E) Basit türemiş basit türemiş 6

ÜNİTE DEĞERLENDİRME TESTİ - ÜNİTE DEĞERLENDİRME TESTİ - ÜNİTE DEĞERLENDİRME TESTİ TÜRKÇE Sözcük Yapısı 1. “Çocukların oyun oynamasını (türetilirken ünlü kaybına 4. Anılar defterinde gül yaprağı I Gibi unutuldum kurudum Başıma düşmüş sevda ağı uğramış bir isim) yasaklayalım. (isim köklü türemiş bir fiil)” Bir başıma tenhalarda kahroldum demek, “Önümüzdeki (IbI asit bir sıfat) yıl yağmurun yağma- Bu dizelerdeki altı çizili sözcüklerin yapı özelliği sıra- sıyla aşağıdakilerin hangisinde doğru olarak verilmiş- sına engel olalIıImI (yardımcı eylemle oluşmuş bir birleşik tir? fiil).” demeIkVkadar zihinsel çoraklıktır (isimden isim yapım A) Basit, türemiş, basit, birleşik eki almış bir türemiş isim). V B) Türemiş, türemiş, basit, birleşik Bu parçadaki altı çizili sözcüklerin hangisi ayraç içinde C) Türemiş, türemiş, türemiş, birleşik verilen açıklamasıyla uyuşmamaktadır? D) Basit, türemiş, basit, basit A) I  B) II  C) III  D) IV  E) V E) Türemiş, basit, türemiş, birleşik 2. Ben görev olarak verilen hiçbir konuyu yazamıyorum. Böy- 5. Aşağıdaki cümlelerin hangisinin yüklemi zamirden tü- le bir korkum var. Söz verdiğim bütün yazılar, son geceye remiş bir fiildir? kadar beklemenin dayanılmaz vicdan azabından çıkıp gel- A) Dünkü davete gelmeyen sadece sensin. miştir. Yalnız başkalarının verdiği görevler mi? Hayır, kendi B) Üst kata taşınan komşular nereliymiş? kendime yazmaya karar verdiklerim de aynı. C) Küçük çocuk kaç yıldır maalesef sensiz. D) Bu tatlıyı bize getiren komşularımızdan biriydi. Bu parçadaki altı çizili sözcüklerin kaçı basit yapılıdır? E) Yeni girdiği işi kısa sürede benimsemişti. A) 1 B) 2 C) 3 D) 4 E) 5 3. Çift başlı yılanlar çıktı nehirden 6. Yün ören at güden kadınlar I Ormanlara tepeden eğilen toprak evlerde Küçük pencereli karanlık dar odalarda Tokmaklar inmeye başladı birden Uzaktan uzayıp gelen kurt seslerinin II III Uzağa çekilip giden Ayazda donan gülmeler içinde Beynime saplandı zehirli oklar Unuttu gittikçe uzayan çocuğunu IV Bu dizelerle ilgili olarak aşağıdakilerin hangisi söyle- Kıpkızıl kan ile doldu oluklar nemez? V A) Kurallı birleşik sıfat kullanılmıştır. B) Türemiş sıfatlar kullanılmıştır. Bu dizelerdeki altı çizili yerler için aşağıdakilerden C) Gövdeden türemiş sıfat kullanılmıştır. hangisi söylenemez? D) Türemiş eylem kullanılmıştır. E) Türemiş zarflar kullanılmıştır. A) I. söz kurallı birleşik sıfattır. B) II. sözcük türemiş isimdir. C) III. sözcük gövdeden türemiş bir fiildir. D) IV. sözcük türemiş bir sıfattır. E) V. sözcük basit bir sıfattır. 7

ÜNİTE DEĞERLENDİRME TESTİ - ÜNİTE DEĞERLENDİRME TESTİ - ÜNİTE DEĞERLENDİRME TESTİ TÜRKÇE Sözcük Yapısı 7. I. Ben bütün hüzünleri denemişim kendimde. 10. Islak duvarların, rüzgâr vurdukça çatırdayan çatıların altın- da insanların içi geçti. II. Daha geniş bir gökyüzünde soluk aldıracak şiire. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde yukarıdaki altı çizili III. Bir şey çıkmamış biletlerin kenarına yazardı. sözcükle yapıca özdeş bir sözcük kullanılmamıştır? IV. Yemek yemek üstüne ne düşünürsünüz bilmem. A) Başıma tâc eyledin bir ömür yokluğunu. V. Bir kış göğü gibi o saat alçalır ölüm. B) Körlüğün döşeğinde karanlığa sarıldım. Yukarıdaki numaralanmış dizelerde geçen altı çizili C) Öteden bir yiğidin müjdesi geliyordu. sözcüklerden hangileri yapılarına göre diğerlerinden farklıdır? D) İki hecelik zindan göğe yükseliyordu. A) I ve III  B) II ve III  C) II ve V E) Sensizlik, yılanların kıvrandığı kuyumdu.   D) III ve V  E) IV ve V  8. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde birleşik sözcük öteki- 11. Kalınlığıyla birçoklarının gözünü korkutan Savaş ve Barış, lerden farklı bir görevde kullanılmıştır? I II A) Kıyıda kapıları kapalı, birkaç ev ve depo sıralanıyordu. ilk bakışta 20’li yaşlarda okunacak bir kitap gibi durmayabi- B) Bir insan için güzel olanın, daha birçok insan için de lir. III IV V güzel olması pek muhtemeldir. Bu cümlede geçen altı çizili sözcükler yapısı bakımın- C) O olay onun rüyasından hiçbir şey silemedi. dan eşleştirilirse hangisi dışarıda kalır? D) Tüm kazanımlarını bir mirasyedi gibi yiyip bitirmiş. A) I B) II C) III D) IV E) V E) Tır şoförlerinin çoğu, güngörmüş insanlardı. 9. (I) Tarihi yüzyıllar öncesine uzanan Harran evlerinin ben- 12. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde gövdeden türemiş bir zerlerini Urfa dışında iki yerde görebilirsiniz: Halep’te ve sözcük vardır? İtalya’da. (II) Urfa’yla aynı kültür ve coğrafyayı paylaşması nedeniyle Halep’te görülmesi doğal ancak bu evlere İtal- A) Robinson, adanın tamamını görebilmek için tepeye çık- ya’da rastlamak oldukça şaşırtıcı. (III) Bunun öyküsü şöyle: mıştı. Urfa’ya gelen İtalyan ressamlar Harran evlerinden çok etki- lenmişler. (IV) Evlerin fotoğraflarını çekmişler ve İtalya’nın B) O tepe de adanın bir bölümüydü, ada olmasaydı tepe Puglia bölgesinde Harran evlerine benzer mimaride evler de olmayacaktı. yapılmasına öncülük etmişler. (V) Bugün İtalya’da da Har- ran’da olduğu gibi turistik amaçla kullanılan evler, restoran C) Aksine adayı daha iyi görme ve tanıma imkânı buldu. ve otel olarak hizmet veriyor. D) Bu çabalar, sonradan bu adaya gelecek olanlar için Bu parçada numaralanmış cümlelerin hangilerinde değer biçilmez bir çalışmaydı. basit, türemiş ve birleşik yapılı sözcüklerin tümüne örnek yoktur? E) Adayı yıllar boyu tanımaya çalışmak ve işte gerçek sa- natçının asıl görevi budur. A) I ve II  B) II ve III  C) II ve IV   D) III ve IV  E) IV ve V  8

TYT TÜRKÇE 2 1F a s i k ü l KONU ÖZETİ Cümle Ögeleri Numarası Bilgi DİKKAT: Üç çeşit özne vardır: YÜKLEM 1. Otobüsün içi oldukça serindi. (Gerçek özne) Yüklem iki şekilde oluşur: 2. Haftaya Çandarlı’ya gideceğiz. (Gizli özne - Biz) Yüklem, ya kip ve kişi eki aldığına göre, çekimli bir eylemden 3. Kitap, filme alınmadan önce basılmıştır. (Sözde özne) oluşur ya da ek eylem almış ad soylu bir sözcükten veya sözcük grubundan oluşur. NESNE Öznenin yaptığı işten etkilenen ögedir. Nesne, yüklemi eylem Baharı koklayarak girelim kelimeler ülkesine. olan cümlelerde aranmalıdır. Yükleme sorulan ne, neyi, kimi Hayat normale dönünce çarşı pazar cıvıl cıvıldı. sorularıyla bulunur. Hayatı acıklı bir türkü gibiydi. En güzel mevsim sonbahardır. 1) BELİRTİLİ NESNE (Neyi?, Kimi?) Geçen yaz neredeydin? Yükleme sorulan neyi, kimi sorularıyla bulunur. Belirtili nesne, Bu olay beni çok mutlu etti. “-i” hal ekini alır. Denemeye girmeden konulara bir göz atardı. Bir mumun ardından kanat çırpan bir kelebek gibiyim. Ben burada yalnızlığı bardak bardak içiyorum. Biraz önce gelen, sitenin yöneticisiydi. (Neyi içiyorum? yalnızlığı) Benim sadık yârim kara topraktır. Sanat zevkini ancak sabır gösterenler tadar. Sarp dağlardan örülmüş dört duvar içindeyim. İstanbul’u dinliyorum, gözlerim kapalı. Bin yıldan uzun bir gecenin bestesidir bu. Her edebî akım, kendi roman anlayışını getirmiştir. Öğrencilerle geçirdiğimiz o güzel günleri özledim. ÖZNE (kim?, ne?) Bugün nereleri gezeceksiniz? Cümlede işi, oluşu, hareketi yapan veya olanı bildiren ögedir. Nöbetçi öğrenci teneffüste sınıfı havalandırdı. 2) BELİRTİSİZ NESNE (Ne?) (Havalandıran kim? / Nöbetçi) Yükleme sorulan ne sorusuyla bulunur. Yemyeşil ormanlar o yangında cayır cayır yandı. Kim size sınav olacağını söyledi? Ağaçların altında yavru bir kedi buldum. Ders saatleri bu hafta yine değişti. (Ne bulmuş? yavru bir kedi) Her şair toplumca kabul görmek ister. Altına yatarken de bizimdir yerin üstü. Ne alacaksın bana? (Bizim olan ne? / Yerin üstü) Öğretmenimiz bize hüzünlü şiirler okurdu. Bazı şeyler ulaşılmazlığını korum­ ak zorundadır. Bize, yarın okula gelmeyeceğim, dedi. En yiğit kişiler en mutsuz insanlardır kimi zaman. Kimseden hiçbir şey beklemiyorum artık. Sanatçının objektif kaynakları inceleyerek ele aldığı bu ta- rihsel roman, belgesel bir nitelik taşıyor. 1

KONU ÖZETİ - KONU ÖZETİ - KONU ÖZETİ - KONU ÖZETİ - KONU ÖZETİ - KONU ÖZETİ TÜRKÇE Cümle Ögeleri DOLAYLI TÜMLEÇ (Yer tamlayıcısı) DİKKAT Yüklemi; yer, yön bakımından tamamlayan ögedir. Yükleme so- rulan kime, kimde, kimden, nereye, nerede, nereden, neye, Yer-yön zarfları ek alırsa zarf tümleci olmaz. Aldığı eklere göre, neyde, neyden sorularının cevabıdır. Bu sorulara göre, dolaylı öge olarak değişik görevler üstlenir. tümleç olan öge “-e, -de, -den” durum eklerinden birini alır. Dışarısı çok sıcakmış. (Özne) Irmak kenarına çeşme yapılmaz. Siz dışarıyı kontrol edin. (Belirtili nesne) (Nereye yapılmaz? / Irmak kenarına) Seninle biraz dışarıya çıkalım. (Dolaylı tümleç) Yalnızlık omuzlarıma çivisini çaktı yine. Seninle biraz dışarı çıkalım. (Zarf tümleci) Yeni doğan bebekleri kime benziyormuş? Aşka veda etmiş topraklarda durmuşsun. İLGEÇ (EDAT) TÜMLECİ Karlı dağdan yolum ayrıldı bahar ülkesine. Yüklemi; amaç, araç, birliktelik, neden yönlerinden tamamlayan Yarın yolumuz bu güzel kasabadan geçecek. “ile, için” ilgeçleriyle oluşturulmuş ögelerdir. Yükleme sorulan Akşamki programa kimler gelecekti? ne ile, kiminle, ne için, kimin için sorularıyla bulunur. DİKKAT Kardeşi yarın gemiyle gelecekmiş. Dolaylı tümleç olan öge “-e, -de, -den” durum eklerinden birini alır. Ancak bu eklerden birini alan her sözcük dolaylı tümleç (Neyle gelecekmiş? / Gemiyle) değildir. Çocuk elini bıçakla kesmiş. (Ne ile?) Gürültüden hiç hoşlanmam. (Dolaylı tümleç) Gürültüden evdekiler uyuyamamış. (Zarf tümleci) Arkadaşlarıyla iyi anlaşırdı. (Kiminle?) Yaşlı adam, yalnızlıktan şikâyet ediyor. (Dolaylı tümleç) Bu bina için çok masraf yapıldı. (Ne için?) Çocuğun yalnızlıktan canı sıkılıyor. (Zarf tümleci) Bu hediyeyi senin için aldım. (Kimin için?) ZARF TÜMLECİ Yüklemi; durum, zaman, miktar, yer-yön ve sebep gibi yönler- ALIŞTIRMALAR den tamamlayan ögelerdir. Yükleme sorulan nasıl, ne zaman, ne kadar, neden, niçin, niye sorularıyla bulunur. Aşağıdaki cümlelerin ögelerini ayırınız. Deniz durgunken kaptanın ustalığı anlaşılamaz. 1. Kışın ayazından kurtulan serçeler baharın gelişini kutlu- (Ne zaman anlaşılamaz, deniz durgunken) yordu. Kimseden hiçbir şey beklemiyorum artık Bu şiirimi anlayınca beni anlayacaksın. 2. Eski evlerdeki yaşam insanları tabiattan şimdiki apart- Yalnızlık omuzlarıma çivisini çaktı yine. manlar gibi ayırmazdı. El elin eşeğini türkü çağırarak arar. 3. Deniz kenarındaki balıkçı barınağının yıllardır açılmayan kapısı, dünkü sert fırtınada büyük bir gürültüyle açılmıştı. 4. Geçenlerde, yabancı ressamların yaptığı yağlı bo-ya tab- lolar bu salonda sergilendi. 5. Dört yanımızda net olarak görebildiklerimizin sınırı, elli metrekarelik bir alanı aşmıyordu. 2

KAZANIM TESTİ - KAZANIM TESTİ - KAZANIM TESTİ - KAZANIM TESTİ - KAZANIM TESTİ TÜRKÇE Cümle Ögeleri 1. İstanbul’a ilk defa gelen bu genç, okulunda başarıyı yaka- 5. Aşağıdaki cümlelerden hangisinin öge dizilişi “Bu sıkı layan nadir öğrencilerimizden biriydi. çalışmalar, sizi istediğiniz hedefe ulaştıracaktır.” cümle- siyle özdeştir? Bu cümlenin öge sıralanışı aşağıdakilerden hangisidir? A) Dolaylı tümleç / özne / zarf tümleci / yüklem A) Bir arkadaşımız, hepimizi kendi evine davet etmişti. B) Özne / nesne / yüklem C) Özne / yüklem B) Kendi yazılarımdan her zaman aynı zevki alamam. D) Özne / nesne / dolaylı tümleç / yüklem E) Dolaylı tümleç / zarf tümleci / özne / yüklem C) Ben, gönlümce yazabilmek için evime çekiliyorum. D) Siz öncelikle sorumlu olduğunuz işleri düşünün. E) Kendini beğenmek, insanın özünde olan bir hastalıktır. 2. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde belirtili nesne kullanıl- 6. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde “ne...ne” bağlacı nes- mıştır? neleri bağlamaktadır? A) Görüşlerini iletmek üzere, müdürün yanına gitti. B) Hastaya bütün şikayetlerine rağmen ilaç vermediler. A) Ne doğan güne hükmüm geçer ne halden anlayan bu- C) Öğrenciler sınav heyecanını erken yaşıyor. lunur. D) Aradığı kitabı bulabilmek için çok gezdi. E) Ülkenin büyük şehirlerine büyük yatırımlar yapılmıştı. B) Ne akıp giden zamana ne çoktan ağarmış saçlarıma bir sözüm var. 3. Aşağıdaki sorulardan hangisinin cevabı nesnedir? A) Arkadaşı nereye gidiyor? C) Ne geçmişte bıraktığım baharı ne düşüncelerimi göm- Dersaneye. düğüm şiirlerimi özlüyorum. B) Buraya nasıl geldiniz? Metroyla. D) Senin olmadığın yerde ne baharın ne yazın tadı var. C) Bu yemeğin neyi eksik? Tuzu. E) Artık, ne hayallerime inanıyorum ne çocukluğumda an- D) Yere ne düşürdün? latılanlara. Kitap. E) Bizimle geliyor musun? 7. Koşarak yanına gelen arkadaşı, annesinin onu her yerde Geliyorum. aradığını heyecanla kendisine söyledi. Bu cümlede yükleme sorulan aşağıdaki sorulardan hangisinin cevabı yoktur? A) Ne zaman B) Nasıl C) Kim D) Neyi E) Kime? 4. Çiftçiler, bu sene ürünlerin çok iyi olacağını sevinerek söy- 8. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde özne bir söz öbeğin- lüyordu. den oluşmaktadır? A) Kafanın içindeki altın madenine, zekâ denir. Bu cümlenin öge sıralanışı aşağıdakilerin hangisinde B) Hiçbir düğüm, kolay kolay çözülmez. doğru verilmiştir? C) Güçlükler, insanın ne olduğunu gösterir. A) Özne / belirtili nesne / zarf tümleci / yüklem D) İnsan, korktuğu kişiyi sevmez. E) Kalbin ve iradenin anahtarını, kafanda aramalısın. B) Nesne / zarf tümleci / dolaylı tümleç / yüklem C) Özne / zarf tümleci / belirtili nesne / yüklem D) Özne / belirtili nesne / yüklem E) Nesne / dolaylı tümleç / zarf tümleci / yüklem 3

KAZANIM TESTİ - KAZANIM TESTİ - KAZANIM TESTİ - KAZANIM TESTİ - KAZANIM TESTİ TÜRKÇE Cümle Ögeleri 9. Aşağıdakilerden hangisi “özne ve yüklemden” oluşmuş- 13. Anneme ---- tur? Yukarıdaki cümle aşağıdakilerden hangisiyle tamamla- A) Kendisini hiçbir zaman yalnız bırakmayan annesi, nırsa öge dizilişi “dolaylı tümleç, zarf tümleci, nesne, yük- bugün hastaydı. lem” şeklinde olur? A) bu, babamın hediyesidir. B) Kardeşiyle geldiği bu şehir, onları yoksulluktan kurtara- caktı. B) dün bir buket çiçek aldım. C) Çiftçiler,nisan yağmurlarıyla gelen bereketi özlemişti. C) en sevdiği türkülerden oluşan bir kaset doldurdum. D) Kimsenin adını bile duymadığı bu ülke, gizemlerle dolu D) haberi vermek için acele ettim. bir yerdi. E) evimizin balkonundan el sallamıştım. E) Sevdiği arkadaşlarına mektup yazmak için yan odaya geçti. 10. Aşağıdakilerden hangisinin öge sıralanışı “özne / zarf 14. Kitabı hayatlarının ayrılmaz bir parçası sayanlar, ellerine al- tümleci / belirtili nesne / yüklem” şeklindedir? dıkları nitelikli bir kitabın satırları arasına girerek kelimelerin A) Ailesi konuşarak ikna etmeye çalıştı. anlam ilişkilerinin ve çağrışımlarının uzandığı duyarlılıklara B) Kitabı veren arkadaşı, bu sabah diğer kitapları getirdi. yelken açarlar. C) Öğrenciler her zamanki gibi derse geç kalmışlardı. D) Bu film herkesi televizyonun başına çekmişti. Bu cümlede aşağıdaki ögelerden hangisine yer verilme- E) Bütün mahalle yangının başladığı yere yetişmeye ça- miştir? lıştı. A) Dolaylı tümleç B) Yüklem 11. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde ögelere ayırmada yanlışlık yapılmıştır? C) Özne D) Zarf tümleci A) Şimdilerde / gençler arasında / yeni bir alışkanlıktan / söz ediliyor. E) Nesne B) Televizyonda gördüğü haberi / arkadaşına / anlattı. C) Şehrin üstündeki / koyu renkli bulutlar / yağmur / getirdi. 15. Son dönemde çıkan edebi dergiler, öğrenme ile gelişmenin D) Uzunca bir süre, / dışarıda oynayan çocukları / seyretti. birlikte yaşandığı özgün birer okul olma yolunda önemli bir E) Okula yeni gelen öğrenci / bu davranışıyla / herkesi / şa- işlev yüklenmiştir. şırtmıştı. Bu cümledeki altı çizili söz cümlenin hangi ögesini oluşturmuştur? A) İlgeç tümleci B) Nesne C) Özne D) Zarf tümleci E) Dolaylı tümleç 12. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde zarf tümleci kullanıl- 16. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde ilgeç tümlecine yer mamıştır? verilmiştir? A) Çocuklar bizi çiçeklerle kapıda karşıladı. A) Yıllar sonra gelen bu mektup, aileyi sevindirdi. B) Cama vuran damlalar yavaş yavaş süzülüyordu. C) Sokaktaki bütün direkler tek tek boyanmıştı. B) Bütün öğrenciler zil çalınca aşağı indi. D) Gecenin ilerleyen saatlerinde büyük bir gürültü duyuldu. E) Küçük kardeşi onun ders çalışmasını engelliyordu. C) Adam, kapı çalar çalmaz misafirleri içeriye aldı. D) Gemi kıyıdan uzaklaşınca yolcuların içi heyecanla doldu. E) Saatini kaybettiğini anladığında çoktan akşam ol- muştu. 4

PERFORMANS TESTİ - PERFORMANS TESTİ - PERFORMANS TESTİ - PERFORMANS TESTİ TÜRKÇE Cümle Ögeleri 1. I. Bozulduğu zaman insandan daha korkunç bir yaratık 4. Aşağıdaki cümlelerin hangisi tek ögeli bir cümledir? yoktur. A) Boşluğa uzun uzun baktıran bir yorgunluk bu. B) Aklım ve kalbim arasında kalan en güzel çaresizliğim- II. Yahya Kemal ve Ahmet Haşim’in şiirleri ortalama oku- yucuların beğenisini aşacak kadar üstündür. sin. III. Kafka’nın en büyük isteği yayımlatmadığı kitaplarının C) Hayatının akışını vazgeçtiklerin belirler. yakılmasıdır. D) Sevmek sıradan şeyleri hassasiyetle yapmaktır. E) Tanıdığım insanlarla tanışmaya devam ediyorum. IV. Anne babalar ve eğitimciler, çocuklara iyi örnek olacak dizi ve film karakterleri bulmanın çok zor olduğu konu- sunda birleşiyorlar. V. Montaigne, “Yolda karşımıza ilk çıkan insanla konuşur gibi yazmalı.” der. Yukarıdaki numaralanmış cümlelerin hangisi özne ve yüklemden oluşmaktadır? A) I B) II C) III D) IV E) V 2. Orhan Veli, sıradan gibi görünen üstün şiirler yazmayı ba- 5. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde özne yoktur? şarmış öncü bir şairdir. A) Gülmek güneştir, insanın yüzünden kışı kovar. B) İnsan her gün bir parça müzik dinlemeli. Bu cümlenin yüklemi aşağıdakilerin hangisidir? C) Her veda eden gitmiş sayılmaz. A) şairdir D) Bugün hayat veren su, yarın sizi boğabilir. E) Hafta içi bu caddede park edilmez. B) bir şairdir C) öncü bir şairdir D) şiirler yazmayı başarmış öncü bir şairdir E) sıradan gibi görünen üstün şiirler yazmayı başarmış öncü bir şairdir 3. Aşağıdakilerden hangisinde altı çizili söz öbeği diğer- 6. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde özne, ötekilerden lerinden farklı bir ögedir? farklı bir tamlamadan oluşmuştur? A) Filozofların çalışma yöntemleri bilim adamlarınınkinden A) Bu hayatta mutlu olmanın yolu, beklentiyi düşük tut- farklıdır. maktır. B) Bir sanat yapıtı, konunun ele alınış biçimi ve işleniş B) Dünyadaki en üzücü şeylerden biri, birbirinin her şeyini özellikleri açısından değerlendirilmelidir. bilen iki insanın yabancıymış gibi davranmasıdır. C) Yabancı dil öğreniminde sözlüklerin ayrı bir yeri vardır. C) Dünyanın en büyük cezaevi cahil insanın kafasının içi- dir. D) Cennet gibi bir bahçe yaratma fikri, bazen bir tutku hâ- line gelebiliyor. D) Hayat deneyimimiz bize insan karakterine pek güvenil- memesi gerektiğini öğretmiştir. E) Komedide entrika, her şeyi derli toplu tutarak oyunun dağılmasını önler. E) Hayattaki asıl önemli şey istediğini aldıktan sonra onu hâlâ istemektir. 5

PERFORMANS TESTİ - PERFORMANS TESTİ - PERFORMANS TESTİ - PERFORMANS TESTİ TÜRKÇE Cümle Ögeleri 7. I. Mevsimler halimi sormuyor Ayşen 10. Bu kapanma sürecinin ne zaman biteceğini biliyor musu- II. Hasretin tüketti bütün varımı nuz? III. Kapattın gönlümün sevinç yönünü Bu cümlede soru aşağıdaki ögelerden hangisini bul- durmaya yöneliktir? IV. Ümidim görmüyor sensiz önünü A) Özne V. Gözlerim sözünde durmuyor Ayşen B) Nesne C) Yüklem Yukarıdaki dizelerin hangisinde nesne yoktur? D) Zarf tümleci E) Dolaylı tümleç A) I B) II C) III D) IV E) V 8. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde ayraç içinde verilen 11. Aşağıdaki atasözlerinden hangisinin ögelerinin sayısı öge yoktur? ötekilerden farklıdır? A) Hititler ürettikleri tahılın bir kısmını komşu ülkelere sat- A) Can boğazdan gelir. mıştır. (Dolaylı tümleç) B) Can candan şirindir. C) Can canın yoldaşıdır. B) Hititler döneminde uzun süren kıtlıklar olmamıştır. D) Can çekişmektense ölmek yeğdir. (Zarf tümleci) E) Cefayı çekmeyen sefanın kadrini bilmez. C) Hititler tahıl dışındaki ürünleri depolamamıştır. (Belirtili nesne) D) Hititler ile Lidyalılar yerleşik bir toplumdur. (İlgeç tüm- leci) E) Hititler ambarlarında, on binlerce kişiye yetecek kadar tahıl depolarlardı. (Belirtisiz nesne) 9. Yaşadıklarınızdan yararlanırken bunları romanınıza bire 12. (I) Salzburg kentinde her yıl Mozart onuruna bir müzik bir mi aktarıyorsunuz? festivali düzenlenir. (II) Salzach Nehri kenarında kurulmuş olan Salzburg kentinin eski kent bölümünde Mozart’ın Aşağıdakilerden hangisi ögeleri ve ögelerinin sırala- evi vardır. (III) 1920’den bu yana sürüp giden bu festival, nışı yönünden bu cümleyle özdeştir? dünyanın en pahalı festivali olarak da bilinir. (IV) Her yıl temmuz ve ağustos aylarında düzenlenen festival, hep Je- A) Bir eleştirmen olarak niteliksiz yapıtlar üzerine yazı derman oyunu ile açılır. (V) Ölümüne kadar Herbert Kara- yazmanın yararına hep inanmışımdır. jan’ın başkanlığını yaptığı bu festival, bir anlamda Mozart müziğinin vitrini durumundadır. B) Bu hayatta en kötü şeyin yapayalnız kalmak olduğunu eskiden düşünürdüm. Bu parçadaki numaralanmış cümlelerdeki altı çizili C) Siz bir sokağı arşınlarken bu dizeleri, daha önce yaz- maya başladığım deftere yavaş yavaş yazıyordum. yerler ile ilgili olarak aşağıda verilen bilgilerin hangisi yanlıştır? D) Kahramanlarına bakarak yazarının kişiliği üzerine bir şey söylemek her zaman mümkün değildir. A) I.si, zarf tümlecidir. E) Yazar, romanlarının satır aralarına kimliğini, ideolojisini B) II.si, yer tamlayıcısıdır. gizlemiş olabilir. C) III.sü, belirtisiz nesnedir. D) IV.sü, edat tümlecidir. E) V.si, zarf tümlecidir. 6

ÖDEV TESTİ - ÖDEV TESTİ - ÖDEV TESTİ - ÖDEV TESTİ - ÖDEV TESTİ - ÖDEV TESTİ - ÖDEV TESTİ TÜRKÇE Cümle Ögeleri 1. Bilinen ilk adı Gangra olan Çankırı kenti, MÖ 104 yılında 4. Dağcılar, tırmanışa devam etmeden önce, yukarıdaki kuruldu. Sonraları GalaItların merkezi olan kente Romalılar yamaçlarda biriken karın kayıp gitmesi umuduyla bir gün beklediler. Germanikopolis deseler de bu ad benimsenmedi. Roma II Bu cümlenin ögeleri aşağıdakilerden hangisinde sıra- sıyla doğru olarak verilmiştir? ve Anadolu Selçukluları dönemlerinde Anadolu’daki tıp A) Nesne - zarf tümleci - yüklem merkezlerinden biri olan kente Türkmenler ilk ismine ben- III B) Özne - zarf tümleci - zarf tümleci - yüklem zeyen Gangara dediler. İç Anadolu ile Karadeniz bölgeleri C) Özne - zarf tümleci - zarf tümleci - nesne - yüklem arasında geçiş niteliği taşıyan Çankırı kentini Tatlıçay ikiye D) Özne - zarf tümleci - zarf tümleci - zarf tümleci - yüklem IV E) Özne - zarf tümleci - dolaylı tümleç - yüklem- zarf tüm- ayırır. Daha sonra Kangırı ya da Kankırı biçiminde söylenen leci kentin adı zamanla Çankırı’ya dönüştü. V Bu parçadaki altı çizili numaralanmış sözlerden han- gisi farklı bir ögedir? A) I B) II C) III D) IV E) V 2. Aşağıdaki dizelerin hangisinde dolaylı tümleç (yer 5. Türkiye’nin en çok güneş alan ilçesi Anamur’da sonbahar tamlayıcısı) yoktur? eylülde çok tatlı geçer. A) Sen benim gözümde bir hiçsin artık Yukarıdaki cümlede aşağıdaki sorulardan hangisinin B) Yemedim yedirdim ne varsa sana cevabı yoktur? C) Dudaklarından çıkacak sözden korkuyorum D) Hayalimden o günler gitmiyor artık A) Nerede B) Ne C) Nasıl E) Sana yazdığım şiir yarım kalacak D) Ne zaman E) Neyi 3. Ağlama, gözleri kızarmış çocuk! 6. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde ögelere ayırmada bir Ne olursa olsun hiçbir şey değmez, yanlışlık yapılmıştır? Senin bir damla gözyaşına. Kimse bakmaz kimsenin yaşına. A) Yazarın dergilerde kalmış yazılarını bir araya getiren Kopuk Zincir, / farklı şairlerin yapıtları üzerine on dokuz Bu dizelerle ilgili olarak aşağıdakilerden hangisi söy- yazıdan / oluşuyor. lenemez? B) Geleceğe kalacak her şair / kendi şiirini oluştururken / A) Birinci dize özne ve yüklemden oluşmuştur. başka şairleri de / okur. B) İkinci dizede üç öge vardır. C) Yazar, / okuma yöntemlerini sıralarken / zevk alarak okuma ilkesini / ilk sıraya / yerleştirir. C) Üçüncü dize ikinci dizenin dolaylı tümlecidir. D) Yer yer denemeye yaklaşan, zaman zaman bu türün D) Dördüncü dize özne, yüklem ve dolaylı tümleçten oluş- sınırlarını da hiçe sayan, büyülü, etkileyici bir dili / var. muştur. E) Bu kitapta yer alan yazılardan bazıları / okurun düşün- E) Dördüncü dizede dolaylı tümleç belirtili isim tamlama- celerini derinden sarsacak türden / yazılardır. sıdır. 7

ÖDEV TESTİ - ÖDEV TESTİ - ÖDEV TESTİ - ÖDEV TESTİ - ÖDEV TESTİ - ÖDEV TESTİ - ÖDEV TESTİ TÜRKÇE Cümle Ögeleri 7. 1970’li yıllarda iyi cins bir krem deterjan markasının ürün 10. (I) Yazar kendi döneminde sade Türkçeciliği, popüler ya- müdürü, satışları artırmak için yeni bir pazarlama yöntemi yınlar için ilke haline getirmek istedi. (II) Halkın anlayabi- uyguladı. leceği bir dille yazdı. (III) Dil üzerine yazılar kaleme aldı. (IV) Yazılarında dilde sadeleşmenin nasıl sağlanabileceğini Bu cümledeki altı çizili öge aşağıdakilerin hangisinde anlattı (V) Konuşma dilinin yazı dili haline getirilmesini şid- vardır? detle tavsiye etti. A) Eskiden, yaşanmış bir olay, tarihçi tarafından anlatılır, Bu parçadaki numaralanmış cümlelerden hangisinin minyatürcü tarafından resmedilirdi. ögeleri “dolaylı tümleç, nesne ve yüklem”den oluşmak- tadır? B) Go oyununda kurallar çok basit, strateji geliştirmek ve bunu uygulamak oldukça zor bir iştir. A) I B) II C) III D) IV E) V C) Koruma altına almak, doğanın kendini yenilemesi için 11. İşçiler, dün ağaçların altına bırakılan sandıklara portakalları yeterli olmayabilir. dizecekler. D) Nemli yorganı üzerime çekmiş sabahı beklerken gürül- Aşağıdaki cümlelerden hangisi ögeleri ve ögelerinin tüyle akıp geçen derenin sesi geceyi kör ediyordu. sıralanışı yönüyle bu cümleyle özdeştir? A) Garsonlardan biri bu sabah müşterinin üzerine su döktü. E) Doğanın dengesini korumak için bilimsel çalışmalardan yararlanılabilir. B) Karpuz kokusu bu zamanlar çok uzaklardan duyulurdu. 8. Biraz sonra etrafa hoş ve bayıltıcı bir koku yayıldı. C) Çocuklar çalılıkların arasında kaplumbağa arıyorlardı. Bu cümledeki altı çizili sözcüklerin oluşturduğu öge, aşağıdakilerin hangisinde yoktur? D) Ağaç, sıcaktan bunalıp altına oturanları serinletiyordu. A) Bütün ova billur döşenmiş gibi parlıyordu. B) Güneş ışıkları sahrayı adım adım aydınlattı. E) Kamyonun gürültüsü duyulunca herkes dışarı çıktı. C) Hançerin üzerinde parmağını hafifçe gezdirdi. D) Üşüyenler aceleyle yanan ateşin başına geçti. E) Kendisine fazla gelenleri komşulara dağıttı. 9. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde ögelere ayırmada 12. Çocukken birçoğumuz kendi etrafımızda hızlıca dönerek bir yanlışlık yapılmıştır? durduktan sonra çevremizin çalkalanan görüntüsünü zevk- le seyretmişizdir. A) Bu dönemde / en çok düşüş, / ekonomisi güçlü ülkelerin borsalarında / yaşanmıştır. Bu cümlenin öge dizilişi aşağıdakilerin hangisinde sı- rasıyla verilmiştir? B) Opera binaları, / kentlerle ilgili değerlendirmelerde / önemli bir ölçüt olarak / ele alınabilir. A) Zarf tümleci - özne - nesne - zarf tümleci - yüklem C) Film yapımcıları ve senaristler / pek çok çizgi roman B) Zarf tümleci - özne - zarf tümleci - nesne - edat tümleci karakterine hayat verip / onları / beyaz perdeye / taşıdı. - yüklem D) Diş çürüklerinin tedavisinde, / dişin hasara uğramış C) Zarf tümleci - özne - nesne - yüklem sert dokularını onarmak için / çeşitli dolgu malzemele- rinden / yararlanılmakta. D) Zarf tümleci - özne - dolaylı tümleç - nesne - zarf tüm- leci - yüklem E) Sayma ve hesaplama işlemlerinde / parmaklar dışında kullanılan ilk yardımcı araçlar, / birden ona kadar sayı- E) Özne - dolaylı tümleç - nesne - zarf tümleci - yüklem ları temsil eden küçük çakıl taşlarıydı. 8

TYT TÜRKÇE 2 2F a s i k ü l KONU ÖZETİ Cümle Ögeleri (Vurgu-Ara söz) Numarası Bilgi ARA SÖZ (ARA CÜMLE) Cümle arasına giren ve iki virgül ya da iki kısa çizgi ara- CÜMLE VURGUSU sında belirtilen, cümlenin herhangi bir ögesi olmayan ya Cümlede anlamca en çok önemsenen öge, vurgulanan ögedir. da bir ögenin açıklayıcısı olan söz, söz grubu ya da cüm- Cümlede vurgu değişik yollarla sağlanır. lelerdir. Yüklemden önceki öge, vurgulu ögedir. Erzurum, dadaşlar diyarı, uzun süredir gitmeyi düşündüğü- müz çok güzel bir coğrafyadır. (öznenin açıklayıcısı) Halamları kardeşimle yarın babam gönderecek. (özne) Karşıyaka’yı, gençliğinin geçtiği yeri, çok seviyormuş. Babam halamları kardeşimle yarın gönderecek. (zarf tümleci) (nesnen açıklayıcısı) Babam halamları yarın kardeşimle gönderecek. (edat tüm- Bayramda, iki hafta sonra, köylerine gidecekti. (zarf tümle- leci) cin açıklayıcısı) Babam yarın kardeşimle halamları gönderecek. (nesne) Ara söz konuşan kişinin araya girerek düşüncesini bildir- mesiyle cümle biçiminde de olabilir. Soru eki “mı, mi” ile “de, da” bağlacı vurguyu kendinden önce gelen ögeye; soru anlamı taşıyan sözcükler ise vur- Bu yılkı Türkçe soruları, bana öyle geliyor ki, kolay olacak. guyu kendi üzerine çeker. Geçen sonbahar bu sahilde, belki unutmuşsundur, saatlerce dolaşmıştık. Sen de yarın kardeşini parka götüreceksin. (özne) Bugün, bize güvenin, sizin için çok güzel bir program hazırla- Sen yarın kardeşini de parka götüreceksin. (nesne) dık. ALIŞTIRMALAR Bu zor iş için kimi görevlendirelim? (nesne) Aşağıdaki cümlelerde ara sözleri belirtiniz Baban sana mı bu güzel bisikleti alacak? (dolaylı tümleç) 1. Abant, göl ve etrafındaki ormanlarıyla meşhur olan bu yer, birçok kuş türü ve yaban hayatı için önemli bir yaşam alanıdır. Size bu hediyeyi veren kimdi? (yüklem) 2. İbrahim Bey’i, apartmanımızın yöneticisini, ziyarete gidece- ALIŞTIRMALAR ğiz bu akşam. Aşağıdaki cümlelerde vurgulanan ögeleri belirtiniz 3. Yazın Malatya’ya, üniversite yıllarının geçtiği yere, gidecek- lermiş. 1. Ben ve arkadaşlarım yarın sizinle antrenmana gidebiliriz. 2. Ben ve arkadaşlarım gidebiliriz yarın sizinle antrenmana. 4. Sizin dedenizden, ninenizden dinlediğiniz zamanlardaki Bursa’yı; Ahmet Hamdi Tanpınar, Bursa’da Zaman şairi, Beş 3. Dünyada kullanılan çoğu eşyanın ham maddesi plastikten Şehir’de yazmış. oluşmaktadır. 5. Şiir, edebiyatın yaramaz çocuğu, her dönem-de kendine 4. Dünyada plastik üretimi önemli miktarda artmıştır. okur bulmuştur. 5. Yazlar baba evlerinde hep birbirine benzer anılarla biter. 1

KONU ÖZETİ - KONU ÖZETİ - KONU ÖZETİ - KONU ÖZETİ - KONU ÖZETİ - KONU ÖZETİ TÜRKÇE Cümle Ögeleri (Vurgu-Ara söz) ALIŞTIRMALAR 11. Yunusların eşsiz doğaya eşlik ettiği İnebolu sahilinde bir çay içtikten sonra Küre’ye doğru yol alıyorum. Aşağıdaki cümlelerin ögelerini bulunuz. 12. Geçen hafta sinemada on iki yaşında, bastırılamaz ölçüde 1. Safranbolu’nun tarihi evlerinden koparılıp getirilen ev eşya- asi bir mizaca sahip ama cana yakın bir çocuğun öyküsünü izledim. larını bu pazarda bulabilirsiniz. 13. Uçağın nasıl düştüğünü onlara kimin söyleyeceğini düşün- 2. Yarışmada dereceye girenlere ödüllerini kim, ne zaman ve- dünüz mü? recek? 14. Sanatçı var olan güzellikleri yeni arayışlarla zenginleştire- 3. Bu, kayalıklarda gezen çıplak ayaklı çocukların sesiydi. rek okuyucusunun algı dünyasını genişletir. 4. Hayranıyım bana çocukluğumu hatırlatan bu güzel bahçenin. 15. Roman hangi çağa gelirse gelsin içinde iskambil kağıtları gibi devrilmeyecek güçlü bir hikâyeyi barındırabilmelidir. 5. Her şey bir insanı sevmekle başlar, diyordu Sait Faik. 6. Hayattaki en güzel şey, tüm kusurlarınızı bilmesine rağmen 16. Oyunun hemen başında, biri erkek diğeri bayan iki oyuncu, sizin hâlâ muhteşem olduğunuzu düşünen birisinin olmasıdır. sahneden inerek izleyicilerin arasına karıştı. 7. Gecenin geç bir vaktinde, on yaşlarında bir çocukla bu uğur- 17. Onun cümlelerinin arasından sık yeşil çam ormanlarının suz vadide yapayalnız kalmışlardı. keskin kokusunu, dalların yüzümüze çarpıp geçen sert kabuk- larını bile duyumsarız. 8. Dünyadaki en güçlü insanlar kimlerdir, diye sorsalar kendi 18. Canlılar âleminde, iletişim sağlamada kullandığı yöntemleri başının çaresine bakmayı öğrenmiş kadınlardır, derim. sürekli olarak değiştirip yenileyebilen tek varlık insandır. 9. Bu şairler, toplum tarafından benimsenmenin, edebiyat vadi- 19. Küresel sıcaklık artışının gözle görülür etkilerinden biri ku- sinde aklın ışığıyla yol alırken duyguya bakan yamaçlardan da tuplardaki buzul erimeleridir. geçmeye bağlı olduğunu göz ardı ederler. 10. Telefon, cep telefonu, faks, internet gibi araçlar çıktığın- 20. Hatırlatacak bize şen çocukluğumuzu, dan beri insanlar bir dosta, bir sevgiliye mektupla seslenmeyi Erguvanlı bir bahçe, mor salkımlı bir duvar. unuttu. 2

KAZANIM TESTİ - KAZANIM TESTİ - KAZANIM TESTİ - KAZANIM TESTİ - KAZANIM TESTİ TÜRKÇE Cümle Ögeleri (Vurgu-Ara söz) 1. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde ara söz herhangi bir 5. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde soru özneyi buldur- ögenin açıklayıcısı değildir? maya yöneliktir? A) Bütün bu yaşananlar, bundan eminim, birkaç gün sonra A) Buraya babanla mı geldin? unutulur. B) Maçta bileği mi incinmiş? C) Bunu ona söyler misin? B) Çocuklar, evin neşe kaynakları, bazen bizi üzüyordu. D) Onun için seni mi suçladılar? E) Eve yarın mı döneceksin? C) Her yıl buraya, doğduğu yere, gelirdi. D) Evlerini, huzur bulduğu yeri, çok severdi. E) Biraz önce iki kişi, önde oturanlar, söz aldı. 2. Keşke iki yıl önce bu kişilere zaman geçirmeden 6. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde soru nesneyi buldur- maya yönelik değildir? I II III A) Bu kitaplardan kaçını alacaksınız? B) Bugün gezerken kimleri gördünüz? olduğu gibi anlatsaydınız. C) Onlardan hangisini daha çok istersin? IV V D) Doğum günümde benim için ne alacaksın? E) Neyi beğendiğimi o mu söyledi ? Yukarıdaki numaralanmış sözcüklerin hangisinden önce “yaşananları” sözcüğünü getirdiğimizde nesneyi vurgulamış oluruz? A) I B) II C) III D) IV E) V 3. Soru sözcükleri cümlede vurguyu üzerinde taşır. 7. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde ara söz yoktur? Aşağıdakilerden hangisinde soru sözcüğü dolaylı tüm- A) Bizi karşılayan çocuk, mavi gömlekli olan, onun kardeşi- dir. leç olarak vurguyu üzerinde taşımaktadır? B) İstiklal Marşı şairini, Mehmet Akif’i, dün mezarı başında A) Geçen hafta iki gün neredeydiniz? andık. B) Onları kimden duydunuz? C) Ahmet Amca, mahallenin ihtiyarı, çok hastaymış. C) Biz kimi rahatsız etmişiz? D) Bilgisayar, teknoloji harikası olan bu makine, hayatımı- D) Herkes niçin bize bakıyor? zın her alanına girdi. E) Sizler bizlerden intikam mı alıyorsunuz? E) Gördüğümüz, duyduğumuz, inandığımız birçok şey bizi yanıltabilir. 4. Aşağıdakilerin hangisinde ara söz farklı bir görevdedir? A) Benim en değerli öğrencilerim, sizler, bana yardım etti- 8. Cümlede önemsenen ögeyi vurgulamanın bir yolu da onu niz. yükleme yaklaştırmaktır. B) Büyük bir gürültüyle patlayan iş yeri, bir tüp deposu, herkesi korkuttu. Bu açıklamaya göre aşağıdakilerin hangisinde özne C) Uzun bir yıl, 1980, hâlâ anılarımızda tazedir. vurgulanmıştır? D) Bize bunları anlatanları, dedelerimizi, masal dinler gibi A) Köye vardığımızda karanlık çoktan çökmüştü. dinledik. B) Yol kenarındaki ağaçlar, kocaman bir devi andırıyordu. E) Büyük bir gemi, yolcu gemisi, nihayet bizi aldı. C) Ben korkudan babamın elini sıkıca tutuyordum. D) Bizi köyün içinde köpekler karşıladı. E) Sabah olunca her yer çok güzel görünüyordu. 3

KAZANIM TESTİ - KAZANIM TESTİ - KAZANIM TESTİ - KAZANIM TESTİ - KAZANIM TESTİ TÜRKÇE Cümle Ögeleri (Vurgu-Ara söz) 9. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde nesnenin açıklayıcısı 13. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde ilgeç tümleci vurgu- olan bir ara söz kullanılmıştır? lanmıştır? A) Herkesi sahile kayıklarla taşıdılar. A) Bu sokak, anılarımın mekanı, hiç değişmemiş. B) Zavallı göz göre göre ölecekti. C) Konferans için İzmir’e gidecekmişiz. B) Bütün arkadaşlar, mahallenin gençleri, burada toplanır- D) Bu güzel havada biraz yürüyelim. dık. E) Anlatılanları sessizce dinliyorlar. C) En iyi arkadaşımı, Ahmet’i, burada tanıdım. D) Çok sevdiğim şehre, İstanbul’a, nihayet geri döndüm. E) Dün iki arkadaşımı, aileleriyle birlikte, yemeğe çağırdım. 10. (I) Bu sabah (II) mı onu (III) okulda (IV) dalgın dalgın yürür- 14. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde soru, eylemi yapanı ken (V) görmüş. bulmaya yöneliktir? A) Mesut’u Yavuz dün yolda mı gördü? Bu cümlede numaralanmış yerlerden hangisine “arka- B) Yavuz, Mesut’u yolda dün mü gördü? daşın” sözü getirilirse özne vurgulanmış olur? C) Yavuz, dün yolda Mesut’u mu gördü? D) Dün yolda Yavuz kimi gördü? A) I B) II C) III D) IV E) V E) Dün Mesut’u Yavuz mu gördü? 11. Aşağıdaki cümlelerden hangisi vurgulanan öge yö- 15. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde “her gün” sözcüğü nüyle diğerlerinden farklıdır? vurgulanmıştır? A) Onun parası okulda dün kaybolmuş. A) Bu saatte seni her gün mü burada beklerdi? B) Beni görünce oradan hızlıca ayrıldı. B) Her gün aynı işleri siz mi yapıyorsunuz? C) Bahçedeki köpeğin sesini duyunca birden irkildi. C) Her günkü gibi bugün de erkenden gidin. D) Ödevini bitirebilmek için yardımımızı istedi. D) Bir gün değil, her gün size geliriz. E) Onu en son geçen yaz görmüştük. E) Her günüm dertle doludur, diye sızlanırdı. 12. Bu olaydaki gayretini görünce, hiç kuşkun olmasın, sana 16. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde zarf tümleci vurgulan- daha olumlu bakacaktır. mıştır? A) İçime dolan dizelerde, onların kalbini duyarım. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde, bu cümledekine ben- B) Park yerindeki akrabalar birer birer azalıyor. zer bir ara söz kullanılmıştır? C) Akşamüstü şehrin sokaklarını sis kapladı. D) Odaya ilkbahar meltemiyle taze bir hava dolar. A) Beni sorarsa, pek de ümit etmiyorum, birazdan gelece- E) Buradan indiğinde yolu bulabilirsin. ğimi söyle. B) Bazı programları, haberleri ve belgeselleri, hiç kaçır- maz. C) Sınavda başarılı olan iki öğrenciyi, Fatih’i ve Mert’i, ödüllendirdiler. D) O sahiller, martıların sığınakları, şimdi bomboştu. E) Yavrusunu, gözünün nurunu, çok özlemişti. 4

PERFORMANS TESTİ - PERFORMANS TESTİ - PERFORMANS TESTİ - PERFORMANS TESTİ TÜRKÇE Cümle Ögeleri (Vurgu-Ara söz) 1. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde ayraç içinde belirti- 4. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde ara söz nesne göre- len öge vurgulanmamıştır? vinde kullanılmıştır? A) Dalgalar her gün bir başka kıyıya beni atar. (Belirtili A) Güneşle, yaşam kaynağımızla, ilgili yeni bilgilere ula- nesne) şıldı. B) Kitap fuarının açılmasını heyecanla bekliyoruz. (İlgeç B) Londra, bu soğuk memleket, yabancıları hemen bağrına tümleci) basmaz. C) Ona sesimi ancak bağırarak duyurabildim. (Zarf tüm- C) Kanser, asrın vebası, her geçen gün daha çok can alı- leci) yor. D) Şu an kâğıttan kayıklar yapıyorum. (Belirtisiz nesne) D) Bizim sanat anlayışımız, kimse beğenmez ama, sağlam temellere dayanır. E) Bir karanlık geliyor yokluğunun ardından. (Özne) E) Yemeklerimde kekiği, bizim dağların bu güzel kokulu otunu, sık kullanırım. 2. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde vurgulanan öge “Bu 5. Son kazandığım ödül, Nobel Edebiyat Ödülü, beklediğim sıcak hava her şeye zarar veriyordu.” cümlesindekiyle bir şey değildi. benzerdir? Aşağıdakilerden hangisinde ara söz bu cümledeki gö- A) Yaylalar şimdilerde serinlemiştir. reviyle kullanılmıştır? B) Sürü ağır ağır tepenin eteğine iniyordu. A) Bu gece fabrikadakiler, mesaiye kalanlar, iki katı ücret alacaklar. C) Eski bir otobüs tozu dumana katarak yaklaştı. B) Ayşe’yi, dert ortağını, iki yıl önce kanserden kaybetmişti. D) Çocuk odada babam diye diye ağlamaktaydı. C) Şirket çalışanlarından birine, satış müdürüne, iki gün E) Hepimiz sıkıntıdan boş boş dolaşmaktaydık. tatil hediye edildi. D) Birbirimizle sosyal medya, çağımızın yeni bağımlılığı, aracılığı ile iletişim kurar olduk. E) Şiirin uç beyini, Ece Ayhan’ı, geçenlerde yine andık. 3. Akşamları, köyün yanı başındaki sırta çıkarak, uzakta toz- 6. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde bir ögenin açıklayı- lara bulanıp uzanan yolu seyrediyordum. cısı olan ara söz kullanılmamıştır? Bu cümleyle ilgili olarak aşağıdakilerden hangisi yan- A) Terbiyeli insanlar -emin olun- her yerde iyi karşılanır. lıştır? B) Her gün bu atölyenin önünden -yıllardır geçtiğim yoldan- A) Belirtili nesne vurgulanmıştır. geçerim B) Zarf tümleci zarf fiil grubundan oluşmuştur. C) Bizden, dişi dökülmüş ihtiyarlardan, sana zarar gelmez. C) Zarf tümleci açıklayıcısıyla birlikte verilmiştir. D) Haritadaki kırmızı çizgiler, sınırlar, ülkeler için çok önemlidir. D) Nesnenin içinde sıfat fiil vardır. E) Bu film serisi, Star Wars, yine gişe rekorları kıracak. E) Dört ögeli bir cümledir. 5

PERFORMANS TESTİ - PERFORMANS TESTİ - PERFORMANS TESTİ - PERFORMANS TESTİ TÜRKÇE Cümle Ögeleri (Vurgu-Ara söz) 7. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde ayraç içinde verilen 10. Bulutsuz bir gecede görüntüyü on kat büyüten bir dürbünle öge yoktur? bakınca aydaki kraterlerin, dağların, çukurların oluşturduğu büyüleyici görüntü insana keyif veriyor. A) Birini ne kadar severseniz ona o kadar az dalkavukluk edersiniz. (zarf tümleci) Bu cümlenin ögeleri aşağıdakilerin hangisinde sırasıy- la verilmiştir? B) Laf yetiştirmekte çok başarılı kişiler, kendini yetiştir- mede çok başarısızdır. (belirtili nesne) A) Özne – nesne – yüklem C) Çocuğun hevesini gerçekleştirebileceği ortamlar hazır- B) Zarf tümleci – nesne – yüklem lamak aileye zor gelebilir. (dolaylı tümleç) C) Zarf tümleci – özne – yüklem D) Bugünlerde en çok Türkçe dersi çalıştık onunla. (belir- tisiz nesne) D) Dolaylı tümleç – zarf tümleci – özne – yüklem E) Çoğu kez, okur kendisini yapıttaki kahramanla özdeş- E) Zarf tümleci – özne – dolaylı tümleç – yüklem leştirir. (edat tümleci) 8. I. Birisi için düş olan, bir başkası için düş kırıklığı olabilir. 11. Türkçe, en zengin ve görkemli haliyle 20. yüzyıl başında duyurduğu o kendine mahsus diri, çağıltılı ve renkli sesini II. Kişi isteklerine ulaştıkça yeni hedeflere yönelir. çoktan yitirdi. III. Her kent, tarih denen eleği sallaya sallaya kurar. Bu cümlenin ögeleri aşağıdakilerin hangisinde sırasıy- la verilmiştir? IV. Ortak çıkarlar insanları bir gün yaklaştırır. A) Nesne - yüklem V. Aynı olaya bir kişinin yüklediği anlam, bir başkasının- kinden farklı olabilir. B) Özne - nesne - yüklem Yukarıdaki cümlelerin hangileri ögelerinin sıralınışı C) Özne - nesne - zarf tümleci - yüklem yönünden özdeştir? D) Özne - nesne - dolaylı tümleç - yüklem E) Nesne - zarf tümleci - yüklem A) I ve II B) II ve III C) III ve IV D) I ve IV E) IV ve V 9. Aşağıdaki dizelerin hangisinde geçen altı çizili söz 12. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde “büyük zeytin ağacı” ötekilerden farklı bir öge durumundadır? sözü zarf tümlecinin içerisinde yer almaktadır? A) Dalga dalga hücum edip pişmanlıklar A) Bu büyük zeytin ağacını babam on üç yıl önce dikti. Unutuşun o tunç kapısını zorlar B) Büyük zeytin ağacından her yıl çokça ürün alıyoruz. B) Ben büyük şarkıları severim; büyük olsun C) Bahçenin en güzel yerindeydi büyük zeytin ağacı. Deniz gibi, gökyüzü gibi herşey ve mahzun D) Şiirimi yazdığım yer bu büyük zeytin ağacıydı. C) Bir el çıkarmaya başlar bohçamızdan E) Şu büyük zeytin ağacı dikildiğinde ben on yaşındaydım. Lavanta çiçeği kokan kederleri severdi D) Hangi saatlerde ve nasıl, ben de bilmem! Birden, çözüverir şifresini kilidin E) Uçuyor, duran bir anın havasında Işıktan kuşları bir akşam seherinin 6

ÖDEV TESTİ - ÖDEV TESTİ - ÖDEV TESTİ - ÖDEV TESTİ - ÖDEV TESTİ - ÖDEV TESTİ - ÖDEV TESTİ TÜRKÇE Cümle Ögeleri (Vurgu-Ara söz) 1. Perşembe günü tam on birde yalı kapısından girenler, Ha- 4. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde ara söz yoktur? san Bey’i evinin arkasındaki dereciğin yanında, çiçeklerle uğraşırken görmüştü. A) Her gün, özellikle sabahları, yaklaşık iki kilometre yürü- yorum. Bu cümlenin ögeleri aşağıdakilerin hangisinde sırayla verilmiştir? B) Sınıf başkanı, en önde oturan, yoklamayı çoktan almış- tır. A) Özne - nesne - dolaylı tümleç - zarf tümleci - yüklem C) Sabah erkenden gülleri, bu doğa harikalarını, toplayıp B) Zarf tümleci - özne - nesne - dolaylı tümleç - yüklem fabrikaya göndeririz. C) Zarf tümleci - dolaylı tümleç - özne - zarf tümleci - yüklem D) Kahvaltıda çayımız, Türklerin milli içeceği, eksik olmaz. D) Dolaylı tümleç - zarf tümleci - özne - nesne - yüklem E) Şehirde metro, otobüs ya da vapurla seyahat edebilirsi- niz. E) Zarf tümleci - nesne - dolaylı tümleç - yüklem 2. Öğretmen, sınıfa dönerek öğrencilerden birine “Tahtaya gel 5. I. En sevdiği meyve -hem de bir tabak dolusu -öylece ma- bakalım.” deyiverdi. sanın üstünde duruyordu. Bu cümlenin ögeleri aşağıdakilerden hangisinde sıra- II. Bu kitaplar, soru bankaları, yüzlerce farklı tipte sorudan sıyla verilmiştir? oluşuyor. A) Özne – nesne – yüklem III. Fabrikanın kara dumanı, bütün şehrin havasını kirleti- B) Özne – zarf tümleci – yüklem yordu. C) Özne – dolaylı tümleç – nesne – yüklem IV. Aliağa’ya girer girmez petrol kokusunu, mazot kokusunu duyarsınız. D) Özne – zarf tümleci – dolaylı tümleç – nesne – yüklem V. Fotoğrafçı objektifine takılan yaban kazlarının, sülünle- E) Özne – belirtili nesne – dolaylı tümleç – yüklem rin fotoğrafını çekti. Yukarıdaki cümlelerin hangilerinde ara söz vardır? A) I ve II B) I ve III C) II ve III D) III ve IV E) IV ve V 3. (I) Bir kozalak toprağa düşüp bayırdan aşağı tıpır tıpır yu- 6. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde ara söz diğerlerinden varlanıyor. (II) Neşeli köpek ağzına aldığı kuru dal parçası- farklı bir görevdedir? nı takır tukur kemiriyor. (III) Ben iç sesimle pek iyi hatırla- yamadığım bir melodiyi mırıldanıyorum. (IV) Hepimizin bir A) Aslan Bey, en cesurumuz, karanlığa bakmadan içeri müziği, dünyanın bütün sabahlarının kokusu, rengi, müziği atıldı. var. (V) Bunları yazarken kaderleri sürükleyen rüzgar hışır- tılarını, iç çeken ihtiyarların sabahlarını da düşünüyorum. B) Fırat, bu azgın nehir, kaç can almıştır buralarda, kim bilir? Bu parçadaki numaralanmış cümlelerden hangisinde ögelerin sıralanışı “Hepsi, her sabahı telafisi mümkün ol- C) Öğrencilerden biri -en iyi konuşanı- grup sözcüsü ol- mayan hatalar gibi yaşıyor.” cümlesiyle aynıdır? muştu. A) I B) II C) III D) IV E) V D) Uğradığımz bir köyde keşkek -buraların düğün yemeği- dir- yedik. E) Zaman, bu derin bilmece, birçok şeyin üstünü örter. 7

ÖDEV TESTİ - ÖDEV TESTİ - ÖDEV TESTİ - ÖDEV TESTİ - ÖDEV TESTİ - ÖDEV TESTİ - ÖDEV TESTİ TÜRKÇE Cümle Ögeleri (Vurgu-Ara söz) 7. Bu hazin yolcuların en büyüğü 10. Şimd­ i dükk­ an­ ım­ ızd­ a mak­ as­lar­ın şak şak­lar­ın­dan ziy­ ad­ e Bir zaman baktı o viran kuyuya elektr­ik­le işl­e­yen mak­ i­nel­er­in uğul­tu­lar­ı du­yu­luy­ or. Ve neden sonra, yıllar sonra Yuk­ ar­ ı­dak­ i cüml­ed­ e alt­ı çiz­ il­i böl­üm cüml­e­nin han­gi Parmağından çıkarıp attı suya öges­ i­dir? A) Do­layl­ı Tüm­leç Bu dörtlükte aşağıdaki ögelerden hangisine yer veril- memiştir? B) Bel­irt­il­i Nes­ne A) Yüklem B) Nesne C) Zarf Tümleci C) Zarf Tüm­le­ci D) Dolaylı tümleç E) Özne D) Sözde Özn­ e E) Be­lir­tis­ iz Nes­ne 8. Aşağıdaki cümlelerin hangisi yalnızca özne ve yüklem- 11. Nemr­ut Da­ğı’n­ a, sa­bah­ ın ilk ışıkl­ar­ın­da, gü­neşl­e be­rab­ er den oluşmaktadır? çık­tık. A) Cuma günü başlayan etkinlikler iki gün daha sürecek- Bu cümlenin öge dizilişi aşağıdakilerden hangisinde miş. doğru verilmiştir? B) Yaşlı adam elindeki parayı tek tek sayıyordu. A) Özn­ e - dolaylı tümleç - zarf tümleci - yük­lem C) Konya’ya iki saatte varmak imkansız değil. B) Dolaylı tümleç - zarf tümleci - zarf tümleci - yük­lem D) Denizin üstündeki yakamozlar seyrediyor sahildekileri. C) Dolaylı tümleç - nes­ne - zarf tümleci - yükl­em E) Derginin kapağı okurların dikkatini hemen çekmişti D) Dolaylı tümleç - nes­ne - yükl­em E) Öz­ne - zarf tümleci - dolaylı tümleç - zarf tümleci - yük­ lem 9. Memleketimizde (I) akşamın habercisi (II) yoğurtçular o 12. Mart 2013’te çıkmaya başlayan bu arkeoloji dergisi, usta güzel sesleriyle sokaktan geçmeye başlayınca (III) insan sanatçıların fotoğraflarıyla ve uzmanların kaleme aldığı havaya bakmaksızın (IV) güneşin batıya yaklaştığını, bah- özel yazılarla Anadolu’nun uzak tarihine ışık tutuyor. çelerde baygın çiçeklerin sulanma vakti geldiğini (V) hisse- der. Bu cümleyle ilgili olarak Bu parçada numaralanmış yerlerin hangileri arasında I. Yüklemi söz öbeğidir. kalan bölüm nesne görevindedir? II. Üç ögeli bir cümledir. A) I ve III B) II ve III III. Öznenin içinde belirtisiz isim tamlaması vardır. C) IV ve V D) III ve V IV. Yer tamlayıcısı belirtili isim tamlamasıdır. E) III ve IV yargılardan hangileri söylenemez? A) Yalnız II B) I ve II C) II ve III D) I ve IV E) III ve IV 8

TYT TÜRKÇE 2 3F a s i k ü l KONU ÖZETİ Fiil Çatısı Numarası Bilgi OLDURGAN EYLEM ÇATISI YÖNÜYLE EYLEMLER Geçişsiz iken “-r, -t, -dır/-tır” eklerinden uygun olanını alarak Türkçede eylemlerin cümle içinde nesne alıp almamalarına ya geçişli hale gelen eylemlere “oldurgan eylem” denir. da aldıkları özneye göre gösterdiği özelliğe çatı denir. Sokaktaki küçük köpek çocukları çok korkuttu. (kork-ut-tu) Eylemler çatısı bakımından temelde ikiye ayrılır: I. NESNESİNE GÖRE EYLEMLER geçişsiz “-dır, -r, -t” oldurgan 1) GEÇİŞLİ EYLEM güldü -dür güldürdü Nesne alabilen eylemlerdir. Nesne, yükleme sorulan neyi, kimi, ne sorularıyla bulunduğuna göre, bu sorulara cevap veren ey- ağladı -t ağlattı lemler geçişlidir. kaçtı -ır kaçırdı Dün size uğramam gerektiğini unuttum. O günleri hepimiz hasretle anıyoruz. ETTİRGEN EYLEM Birer birer döküyor yapraklarını ağaçlar Geçişli iken “-r, -t, -dır/-tır” eklerinden uygun olanını alarak tekrar geçişli yapılan eylemlere “ettir-gen eylem” denir. Bu eylemlerde işi, bir başkası-na yaptırma anlamı vardır. Yemekten sonra bizlere güzel bir kahve içirdi. (iç-ir-di) geçişli “-dır, -r, -t” ettirgen dinledi -t dinletti içti -ir içirdi 2) GEÇİŞSİZ EYLEM sevdi -dir sevdirdi Nesne alamayan eylemlerdir. Geçişsiz eylemler, neyi, kimi, ne sorularına cevap veremez. Geçişsiz eylemin yüklem olduğu ALIŞTIRMALAR cümleye dışarıdan herhangi bir nesne getirilemez. Aşağıdaki cümlelerde geçen yüklemleri oldurgan ya da Sesimi arkadaşıma duyurmak için bağırdım. ettirgen çatılı olup olmadığını belirleyiniz. Hafta sonu yakındaki bir göle gideceğiz. 1. Davette okuduğu şiirle hepimizi ağlattı. Her sabah kuşlar konar pencereme 2. Sorularını öğretmene tek tek çözdürdü. DİKKAT: Bir eylem nesne alabiliyorsa cümlede nesne ol- 3. Yemekleri biz gelmeden çok önce pişirmiş. masa da o eylem geçişlidir. Sahildeki cankurtaranlar dikkatli olmamız için uyardı. (bizi) 4. Önce çocukları, sonra hayvanları doyurdu. Dikkatli bakmayınca hiçbirimiz fark etmedik. (onu) 5. Konuşmaya dalınca ocaktaki sütü taşırdı. 6. Evdeki tüm eksikleri annem bana aldırdı. 1

KONU ÖZETİ - KONU ÖZETİ - KONU ÖZETİ - KONU ÖZETİ - KONU ÖZETİ - KONU ÖZETİ TÜRKÇE Fiil Çatısı II. ÖZNESİNE GÖRE EYLEMLER 4) İŞTEŞ EYLEM Türkçede eylemler, aldıkları öznenin türüne göre dörde ayrılır: Yapılması için birden fazla öznenin gerektiği eylemlerdir. İşteş eylem, “-ş” ekiyle türetilir. 1) ETKEN EYLEM Yüklemde belirtilen eylem, doğrudan öznenin kendisi tarafından Ünlü şairle geçen yıl bir kitap fuarında tanıştık. yapılıyorsa bu tür eylemlere etken eylem, özneye de gerçek Çocuklar içerideydi, beni görünce korku içinde kaçıştılar. özne denir. İşteş eylemler, öznelerin işi yapma durumuna göre ikiye ayrılır: Bütün sokak çocuklarının yüreği taze simit kokar. a) Karşılıklı İşteş Eylem: Bir işi karşılıklı, birbirine doğru yapan Bir anda arkamda birinin beni izlediğini hissettim. özneler alan işteş eylemlerdir. Güneş gökyüzünde çok güzel parlıyordu. Yarın pastanede buluşalım. Arkadaşıyla bu konuyu tartışmış. 2) EDİLGEN EYLEM Dükkâna girince içeridekilerle selamlaştı. Edilgen eylemin yüklem olduğu cümlede özne, yüklemde bildi- rilen eylemden etkilenen durumundadır. b) Birlikte İşteş Eylem: Aynı işi birlikte ve birbirini etkilemeye- cek şekilde yapan özneler alan işteş eylemlerdir. Edilgen eylem, “-n” ve “-l” ekiyle türetilir ve cümlede “başkası Halk, birden sağa sola kaçıştı. tarafından yapılma” anlamı vardır. Burada bütün kuşlar kardeşçe uçuşur. Hastanın yakınları ağlaşıyordu. Edilgen eylemin yüklem olduğu cümlede özne “sözde özne” olarak adlandırılır. Aşağıdaki cümlelerde geçen eylemlerin çatılarını boş bıra- kılan yerlere yazınız. Şiir öyle bir dildir ki başka hiçbir dile çevrilemez. 1. Bu güzel yemekler sizin için hazırlanıyor. Paça ıslanmadan balık tutulmaz. Nesnesine Göre: ....................... Öznesine Göre: ............... O güzel fikri de kabul edilmedi. Olacakla öleceğe çare bulunmaz. 2. İçime dünyalar kadar umudu sığdırmaktan yoruldum. Nesnesine Göre: ....................... Öznesine Göre: ............... 3) DÖNÜŞLÜ EYLEM 3. Altın tezgahında geleceğin Dönüşlü eylemin yüklem olduğu cümlede özne, yüklemde bil- Taptaze bir halı dokunmaktadır. dirilen eylemi doğrudan yapar; yaptığı bu işten yine kendisi et- kilenir. Nesnesine Göre: ....................... Öznesine Göre: ............... Dönüşlü eylem, “-n” ve “-l” ekiyle türetilir. 4. Üniversiteye kayıt yaptırırken yıllardır görmedi-ğim bir Dönüşlü eylemin yüklem olduğu cümlede “kendi kendine arkadaşımla karşılaştım. yapma” anlamı vardır. Nesnesine Göre: ....................... Öznesine Göre: ............... Gideceğimi haber vermediğim için bana kırılmış. Bizim çocuklar üniversite sınavına hazırlanıyor. O olaydan sonra mahalleli sokaklara dökülmüş. Kardeşin, senin sözlerinden çok alınmış. 2

KAZANIM TESTİ - KAZANIM TESTİ - KAZANIM TESTİ - KAZANIM TESTİ - KAZANIM TESTİ TÜRKÇE Fiil Çatısı 1. Aşağıdaki cümlelerden hangisinin yüklemi işteş fiil değil- 5. Aşağıdakilerden hangisi çatı yönüyle diğerlerinden dir? farklıdır? A) Bir arsa yüzünden kavgalı olan kardeşler, dün barıştılar. A) Bütün fırsatlar bir cümle ile kaçtı. B) Geçen hafta, bir kitapçı dükkanında çocukluk arkada- B) Bozuk musluk bütün gün damlamıştı. şımla karşılaştım. C) Hayatı kendine sevdirmeye çalışıyordu. C) Köpeğin yanlarına doğru geldiğini gören çocuklar ka- D) Her zaman böyle içten gülerdi. çıştı. E) Evinin yanına köpeği için bir kulübe yaptı. D) İstasyona gelen öğrenciler, kalkmak üzere olan trene yetiştiler. 6. Küçük tepenin çevresinde dolandı ve yamacın altında uza- E) Babamın başına gelenleri duyunca hepimiz gülüştük. nan lagünü gördü. Manzara, lavın yerini durgun bir suyun aldığı, sönmüş bir volkan kraterini çağrıştırıyordu. Gölün 2. Aşağıdaki cümlelerden hangisinin yüklemi işteş fiildir? etrafı tellerle çevrilmişti. A) Kardeşimle her akşam bilgisayar başında tartışıyoruz. Bu parçada aşağıdakilerden hangisinin bir örneği yok- B) Babasından duyduğu her şeyi anneannesine yetiştirdi. tur? C) Ben, onları birbirine çok yakıştırıyorum. D) Midesini tutsun diye ayaküstü bir şeyler atıştırdı. A) Dönüşlü fiil B) İşteş fiil E) Kazadan sonra elindeki yara üç ayda zor iyileşti. C) Geçişli fiil D) Geçişsiz fiil E) Edilgen fiil 7. I. Denemeci kendisiyle konuşuyormuş gibi yazar. 3. “Daha çocuk denecek yaşta hayata atıldı.” cümlesindeki öz- II. Okuyucuya, cevabını kendisinin bulabileceği sorular yö- ne-yüklem ilişkisi aşağıdaki cümlelerin hangisinde var- neltir. dır? III. Yapıtını karşılıklı konuşma havası içinde oluşturur. A) Bu konuda da yüzlerce makale yazıldı. IV. Günlük konuları konuşma dili ile aktarır. B) Sınav sistemi hakkında bir konferans verildi. V. Bir düşünce aşılamaktan olabildiğince kaçınır. C) Arkadaşının kendisine kötü davranmasına çok üzüldü. Yukarıdaki numaralanmış cümlelerden hangisi nesne. D) Adayların tanıtımından sonra oylamaya geçildi. yüklem ilişkisi yönüyle diğerlerinden farklıdır? E) Yarışmaya İzmir’den katılan aday birinci seçildi. A) I B) II C) III D) IV E) V 4. Umut ile yaşayan, açlıktan ölür. 8. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde “yedi sekiz yaşlarında Bu cümlenin yüklemi çatı yönünden aşağıdakilerden han- bir çocuk” sözü sözde özne göreviyle kullanılmıştır? gisiyle özdeştir? A) Bakımevine yedi sekiz yaşlarında bir çocuk getirilmişti. A) Zavallı bebek, akşama kadar ağladı. B) Yaşlı adamın yanında, yedi sekiz yaşlarında bir çocuk B) Kalabalık içinde kendimi yalnız hissederim. duruyordu. C) Yaş, insana kuşkuyu; deney ise güveni öğretir. D) Çok okuyan değil, çok gezen kalıcı öğrenir. C) Bugün parkta, yedi sekiz yaşlarında bir çocukla tanış- E) İnsan çevresindekileri kişiliğiyle yönetir. tım. D) Yedi sekiz yaşlarında bir çocuk çok hareketli olur. E) Yolu göstermesi için yanına yedi sekiz yaşlarında bir çocuk vermişler. 3

KAZANIM TESTİ - KAZANIM TESTİ - KAZANIM TESTİ - KAZANIM TESTİ - KAZANIM TESTİ TÜRKÇE Fiil Çatısı 9. Aşağıdaki atasözlerinin hangisinde çatı aranmaz? 13. İsim cümleleri nesne almaz. A) Anlayana sivrisinek saz, anlamayana davul zurna az. Aşağıdakilerin hangisinde bu kurala uyulmamıştır? B) Horoz ölür, gözü çöplükte kalır. C) Demir, tavında dövülür. A) Kahramanlığı sayesinde hayatımı ona borçluyum. D) Tek taşla duvar olmaz. B) Mahallesinde herkesten daha zengindi. E) Aş taşarken kepçeye fiyat sorulmaz. C) Bu konuda tahmin edemeyeceğin kadar dertliyim. D) Onunla karşılaşınca beraber yaşadıklarını hatırladı. E) Bana göre herkesin kendi çocuğu kendine sevimlidir. 10. Aşağıdaki cümlelerden hangisi özne-yüklem ilişkisi yö- 14. Aşağıdaki cümlelerin hangisi çatı bakımından diğerle- nüyle ötekilerden farklıdır? rinden farklıdır? A) Bu halk ozanı, koçaklamalarıyla tanınır. A) Evine gelince odasına çekilir. B) Şiirlerde bahar manzaraları anlatılır. B) Yaz gelince buralardaki toprakların suyu çekilir. C) Bahar gelince ağaçlar çiçeklerle donanır. C) İstiklal Marşı okunurken bayrak göndere çekilir. D) Bu konu herkes tarafından çok sevilir. D) Arabayı gören adam, aniden kenara çekilir. E) Aşık edebiyatının en büyük şairi sayılır. E) Bu mevsimde ayılar kış uykusuna çekilir. 11. Aşağıdaki cümlelerin hangisi nesne-yüklem ilişkisi yö- 15. Fiilde bildirilen iş özne tarafından yapılıyor ve yaptığı işten nüyle diğerlerinden farklıdır? kendisi etkileniyorsa o fiil, dönüşlüdür. A) Çocuk öğretmeninin söylediğini yaptı. B) Erzurum’un soğuk sularından kana kana içti. Aşağıdakilerin hangisinde bu bilgiyi örneklendiren bir C) Kapıyı kapatıp pencereyi açmasını söyledi. kullanım yoktur? D) Annesi bahçenin bakımının nasıl olacağını iyi bilirdi. E) Adam iki tabak yemesine rağmen yine de doymamıştı. A) Yıl boyunca çalıştığı tezi beğenilince çok sevindi. B) Zeynep okulun ilk günü sevinciyle hayli süslendi. C) Ödevlerini yapmadığı için annesi akşama kadar söy- lendi. D) Ahmet babasının sözlerinden fazla alındı. E) Şirketin dekoru yıl sonunda yenilendi. 12. Yapısında “ş” sesi bulunan veya “-ş” ve “-iş” yapım ekini 16. Derelerden sular akar coşarak alan her fiil, işteş değildir. Bir eylem tek varlık tarafından Kenara dağılır bendi aşarak gerçekleştirilme özelliğine sahipse orada işteşlik yoktur. Bu dizelerde geçen fiillerin çatısı aşağıdakilerden han- Aşağıdaki cümlelerin hangisinde yukarıda belirtilen ku- gisinde doğru olarak verilmiştir? ralı örneklendiren bir eylem kullanılmıştır? A) Geçişsiz - dönüşlü A) Çocuklar, küçük bir oyuncağın başında dövüştüler. B) Edilgen - geçişsiz B) Herkesle her ortamda şakalaşırdı. C) Geçişli - etken C) Yarın aynı saatte buluşmak üzere sözleştiler D) İşteş - geçişli D) Bu etapta serbest stilde yüzücüler yarışacak. E) Geçişsiz - edilgen E) Baba, evladını karşısına alıp konuştu. 4

PERFORMANS TESTİ - PERFORMANS TESTİ - PERFORMANS TESTİ - PERFORMANS TESTİ TÜRKÇE Fiil Çatısı 1. Aşağıdaki cümlelerin hangisinin yüklemi geçişli bir 4. Geçişsiz fiillere “-r, -t, -tir” eklerinden birini getirdiğimizde fiildir? fiil geçişli hâle geliyorsa bu tür fiillere “oldurgan fiil” denir. A) Her aşktan bahseden aşkı bilse sokaklar Mecnun kay- Aşağıdakilerin hangisinde bu açıklamaya örnek olabi- nardı. lecek bir kullanım vardır? B) Sabırlı insanların ağır ağır kabaran öfkeleri korkunç A) Yeni öğretmeni branş denemeleri aldırmış. olur. B) Annesi ağlayan çocuğu zor uyuttu. C) Eğer bilmediğin bir oyun oynuyorsan ilk hamleyi daima rakibine bırak. C) Tüm market torbalarını yine bana taşıttılar. D) Düzenim bozulur, hayatımın altı üstüne gelir diye en- D) Yaz tatillerinde hep Çandarlı’ya giderlerdi. dişe etme. E) Dedesi tarihî kaleyi büyük bir heyecanla tanıttı. E) En çok sevdiğiniz insana, herkesten çok sinirlenirsiniz. 2. Aşağıdaki cümlelerin hangisinin yüklemi nesnesine 5. Burada ne yapacağımı şaşırdım bu iskelede. Kararsızlı- göre ötekilerden faklıdır? I A) Kendilerinin önemsendiğini gören gençler daha nitelikli ğın ortasında ihbar ediyorum belleğimi. Tekrar ediyorum yapıtlar yazmaya çalışırlar. II III B) Ben insanın diğer yüzünü görünce ilkini hatırlamam. insanlığımı ha bire. Bir anda binip gemilere uzak denizler- C) Senin bu kadar titizliğine, dikkatli ve özenli iş yapmana deki mezarıma gidiyorum. Bir anda vuruyorum rıhtıma. imreniyorum. IV V D) Sadece bir görev diye yaptığım bu güzel işler boşa gitti. Bu parçadaki numaralanmış fiillerden hangileri nesne - yüklem ilişkisi bakımından ötekilerden farklıdır? E) Bir işimiz düştüğünde hemen kem bahaneler üretmeye başlardı. A) I ve II B) I ve III C) IV ve V D) III ve IV E) III ve V 3. “Mantığının eleştirdiğini, merhametinin savunmasına izin 6. Utanır arınırdık şehirde fazla kalmak suçundan, verme.” cümlesindeki nesne - yüklem ilişkisi aşağıda- I II kilerin hangisinde vardır? akıl danışırdık yağmura, nasıl döneriz A) İnsan dostunu, düşmanından daha zor affediyor. III IV B) Belki de insan sevilmekten çok, anlaşılmayı istiyordu. evlerimize doğru yollarından, C) Daha iyisini yapayım derken iyi olanı da bozarız bazen. nasıl fener yapıp kemiklerimizden, tütsüleriz V D) Nasıl bittiyse bundan öncekiler, bu da biter. gecenin mor arılarını çıkınca kovanından. E) Aklın seni bir kılıçtan çok daha iyi korur. Yukarıdaki altı çizili fiillerin hangileri nesne - yüklem ilişkisi bakımından ötekilerden farklıdır? A) I B) II C) III D) IV E) V 5

PERFORMANS TESTİ - PERFORMANS TESTİ - PERFORMANS TESTİ - PERFORMANS TESTİ TÜRKÇE Fiil Çatısı 7. Öznesi sözde özne olan fiillere “edilgen çatılı fiil” denir. 10. Gerçekleşmek için mutlaka birden çok özne gerektiren fiil- Eylem başkaları tarafından gerçekleştirilir. Fiiller “-l, -n” lere “işteş fiil” denir. ekleriyle edilgen yapılır. Buna göre aşağıdaki cümlelerin hangisinin yüklemi Aşağıdaki cümlelerin hangisinin yüklemi edilgen çatı- işteş fiildir? lı bir fiildir? A) Kadınlar, derme çatma ayakkabılarıyla onlara zor yeti- A) Günümüz şiirinin genç ustalarını da anmak istedim. şebiliyorlardı. B) Kapıdan içeri ilk adımını atınca birdenbire cesareti kı- B) Hastanın durumu zamanla daha da iyileşiyordu. rıldı. C) Psikolog, hastasıyla uzun süre ciddi bir şekilde ko- C) Kaçmayı düşündüklerinde sokağın iki çıkışının da tutul- nuştu. duğunu gördüler. D) Çocuklar evlerinde büyüklerini taklit edercesine gelişir. D) Resimlerinde doğanın değişik köşeleri gerçekçi bir şe- kilde yansıtılıyor. E) Uzun süredir küs olan kardeşler özlemle kucaklaştılar. E) O gün yılbaşı olduğu için herkes pek süslenmişti. 8. “Kitap” sözcüğü, aşağıdaki cümlelerin hangisinde söz- 11. I. Yazar, yapıtıyla “aydınlanma” denen zihniyet devriminin de özne göreviyle kullanılmıştır? ansiklopedisini yazmış. A) Kitap, yalnız kalmış adamın dostudur. II. Aydınlanma denen düşünce ve bilim devrimi, ülkemizde B) Kitap, insanın cebinde taşıdığı bir bahçe gibidir. bugüne kadar bilinmeyen yönleriyle ele alınmış. C) Kitap da dost gibi iyi seçilmelidir. D) Kitap akıl öğreten bir kılavuzdur. III. Yazar, son romanından sonra artık edebiyat dünyasın- E) Hiçbir gemi, bizi bir kitap kadar uzaklara götüremez. dan ayrıldı. IV. Sanatçı; anlattıklarını, gördüklerini, duyduklarını güzel- leştirmek için yazar. V. Şairlere göre, şiir okunmuyorsa suçlu koltuğunda oku- yucu oturtulmalıdır. Yukarıdaki numaralanmış cümleler özne - yüklem iliş- kisi bakımından ikişerli eşleştirilirse hangisi dışta ka- lır? A) I B) II C) III D) IV E) V 9. Mademki henüz gelmedi son yolcum ufuktan? 12. Aşağıdaki dizelerin hangisi çatısı bakımından farklı- I dır? Ömrümce neden yılları zincir gibi çektim, A) Yuvamı çiçekledim, sen bir meleksin diye II B) Onlarla gidilen günlerimizden dönülmeyecektir C) Yollarını bekledim görüneceksin diye Mademki bir aşk uğruna can vermeyecektim? D) Resmine sürme çektim kandillerin isinden III E) Pas tuttu nihayet suların rengi havuzda Son beklediğim gelmeden öldürülsem de yüzünde, IV Devran bulacak yâr ile ağyârı hüzünde. V Bu dizelerdeki numaralanmış fiillerden hangisi özne - yüklem ilişkisine göre ötekilerden farklıdır? A) I B) II C) III D) IV E) V 6

ÖDEV TESTİ - ÖDEV TESTİ - ÖDEV TESTİ - ÖDEV TESTİ - ÖDEV TESTİ - ÖDEV TESTİ - ÖDEV TESTİ TÜRKÇE Fiil Çatısı 1. En güzel şarkıyı bir kurşun söyler. 4. Her soru “evet” ya da “hayır” diye cevaplanmaz. Bazı so- I Aşağıdaki cümlelerden hangisinin yüklemi çatısı yö- nüyle yukarıdaki dizeyle aynıdır? rulara “bilmiyorum” bazılarına “belki” gibi karşılıklar verilir. A) Onun başarılı olması için ona destek olman gerekir. Hayatın saIdI ece be­yaz ve siyah renklerle sınırlı olmadıIğIIını B) Yazar, olayları sade bir dille anlatıyor. C) Sımsıcak bir merhaba ile başladım güne. bilir, griyi de maviyi de diğer renkleri de aynı ölçüde sever. D) Orada en fazla on yıl kaldım. IV V E) Kadın kimseye bir şey söylemeden girmişti içeri. Bu parçadaki numaralanmış altı çizili fiillerden hangile- ri çatı bakımından ötekilerden farklıdır? A) I ve II B) I ve III C) II ve III D) III ve IV E) IV ve V 2. Aşağıdakilerden hangisi özne-yüklem ilişkisi bakımın- 5. Pencereler kapandı, kapılar sürmelendi. dan farklıdır? I II A) Dağ dağ o güzel ses bütün etrafı gezindi. B) Bir kenarda göründü beldenin viran hanı. Bir kömür dumanıyle tütsülendi akşamlar, C) Gül yağını eller sürünür çatlasa bülbül. Gurbete düşmüşlerin başIıInI a çöktü damlar... D) Toprak bir bakışınla kızıl renge büründü. E) Vatanın her bir parçası budanmıştı bir dal gibi. Son yolcunun yapıldı yolda son istekleri, IV Bekçi buna çok kırıldı ne yapsın kaldırımları. V Bu parçadaki altı çizili fiillerin hangisi çatısı yönüyle ötekilerden farklıdır? A) I B) II C) III D) IV E) V 3. Söz ve dil yurdum, böylesi bir kentin gerçeğiyle çocukluk 6. Yazar, yapıtında İstanbul’u, semtleriyle sokaklarıyla anla- evrenimde yer etmişti. Söz ve yazı bel­irlerdi bu kentin bel- tıyor. Semtleri sokakları ayrıntılarıyla zihninizde canlandı- leğini. Yaşadıklarımıza, ta­nıklıklarımıza bunların mührü vu- rıyor, İstanbul’u hiç görmeyen biri kitabı okuduktan sonra rulurdu âdeta. Sözle güne başlanır, sözle akşam karşılanır, İstanbul’a gitse “Ben bu şehri, bu semti, bu sokağı daha geceye sözün ve yazının büyüsüyle girilirdi. önce görmüştüm sanki” demekten kendini alamaz. Bu parçada aşağıdakilerin hangisi yoktur? Bu parçadaki altı çizili sözcüklerde aşağıdakilerin hangisi yoktur? A)  Dönüşlü fiil A) Oldurgan fiil B)  Edilgen fiil B) Geçişsiz fiil C)  Etken fiil C) Etken fiil D) Geçişsiz fiil D) Ettirgen fiil E) Geçişli fiil E) Geçişli fiil 7

ÖDEV TESTİ - ÖDEV TESTİ - ÖDEV TESTİ - ÖDEV TESTİ - ÖDEV TESTİ - ÖDEV TESTİ - ÖDEV TESTİ TÜRKÇE Fiil Çatısı 7. Nereye gittiysem yadırgandım hep 10. Yarışın son etabını bizim takım kazanmıştı. I II Aşağıdakilerden hangisinde yüklemin çatısı bu cümle- Canıma tak etti bu göçebe yaşam nin yüklemiyle özdeştir? III A) Haziran ayının son haftası tatile çıkıyoruz. B) Bu elbise sana daha çok yakıştı bence. Tam alışırken yurduma yuvama C) Meyveleri ben yıkadım, yeşillikleri o yıkadı. D) Hediyesini görünce o da çok sevinecek. Bir de bakıyorum saat tamam E) Her yerde onun resimlerine rastlıyoruz. IV Yüzümü iyiden iyiye tanıyorum V Bu dizelerdeki numaralanmış eylemlerden hangisi nes- ne-yüklem ilişkisi yönünden diğerlerinden farklıdır? A) I B) II C) III D) IV E) V 8. Bir pencere açıldı kitabımın sayfasında 11. Yüklemi geçişli olduğu halde nesne kullanılmamış El sallayarak sen göründün, cümle aşağıdakilerden hangisidir? Fakat kayboluyorsun pencereden A) Onu da suçlu olduğuma inandırdırlar. Şimdi ağlıyor bütün harfler... B) Annesi ekmek alması için markete göndermiş. C) Olaylar babasının ölümünden sonra başlar. Bu dizelerdeki altı çizili fiillerin ortak özelliği aşağıda- D) Halası, o gecenin sabahında şehirden ayrılır. kilerden hangisidir? E) Az geride suyu ince akan bir çeşme görmüştüm. A) Oldurgan olmaları B) Ettirgen olmaları C) Geçişsiz olmaları D) Dönüşlü fiil olmaları E) Edilgen fiil olmaları 9. (I) Bir romanı her okuduğumda farklı deneyimler kazanı- 12. (I) Bu kitapta benim eski romanlarımın da izleri sürülmüş. yorum. (II) Bu yazarın son romanını yıllar sonra yeniden (II) Her romanımda olduğu gibi burada da görünenle gö- elime aldığımda da başka bir roman okuyorum duygusuna rünmeyen arasındaki farkı çok önemsiyorum. (III) Görün- kapıldım. (III) Sadece bazı bölümleri unutmuş olmam de- tünün altında başka dinamikler yaşıyoruz. (IV) Bütün takın- ğildi bunun nedeni. (IV) Yıllar beni değiştirmiş, dolayısıyla tılarımızı eve saklıyor, hiçbirini göstermemeye çalışıyoruz. okuduğum romanı da “başka bir roman” hâline getirmişti. (V) Ben o görünmeyeni göstermek istedim bu romanda. (V) Romanın kadın kahramanının melon şapkasının altın- da yatan gerçeği, her yeni okuma biraz daha görünür kılı- Bu parçadaki numaralanmış cümlelerle ilgili olarak yordu. aşağıdakilerden hangisi söylenemez? Bu parçadaki numaralanmış cümlelerle ilgili olarak A) I. cümlenin yüklemi edilgen çatılı bir fiildir. aşağıdakilerden hangisi söylenemez? B) II. cümlenin yüklemi geçişli bir fiildir. A) I. cümle, öznesine göre etken bir fiile sahiptir. C) III. cümlenin yüklemi işteş çatılı bir fiildir. B) II. cümlede, yüklem edilgen çatılı bir fiildir. D) IV. cümlenin yüklemleri etken çatılı fiillerdir. C) III. cümle, çatı bakımından incelenemez. E) V. cümlenin yüklemi geçişli ve etken bir fiildir. D) IV. cümlede, yüklem oldurgan çatılı bir fiildir. E) V. cümlede, yüklem etken ve geçişli bir fiildir. 8

TYT TÜRKÇE 2 4F a s i k ü l KONU ÖZETİ Cümle Çeşitleri -I- Numarası Bilgi Devrik (Kuralsız) Cümle Yüklemi cümlenin sonunda bulunmayan cümlelerdir. Cümleler, yükleminin türüne ve yerine, anlamlarına, oluşturulma biçimlerine göre değişik gruplara ayrılır. Kitapçıktaki hataları beraber tartıştık onunla. Bizimle şakalaşması çok hoştu gerçekten. 1) Yüklemine Göre Cümleler Birini kırarım diye titrer her an. 2) Öge Dizilişine Göre Cümleler 3) Anlamına Göre Cümleler Eksiltili Cümle 4) Yapısına Göre Cümleler Yüklemi yazılmayıp okuyucunun, yüklemi zihninden tamamla- ması beklenen cümledir. Eksiltili cümlelerin sonuna üç nokta 1. YÜKLEMİNE GÖRE CÜMLELER konur. Eylem Cümlesi Yedi renk, yedi sesten sayısız belirişler... Yüklemi çekimli eylem olan cümlelerdir. Dışarıda yazdan kalma hafif rüzgârlı bir hava... Tepelerin yamaçlarında rengârenk çiçekler... Sözleri bitince yorgun yüzler gülümsedi. Aralarındaki kavga gün geçtikçe kızıştı 3. ANLAMINA GÖRE CÜMLELER Akşamüzeri köyümüze vardık. Olumlu Cümle Sabahları gün doğmadan uyanır. Cümlede yüklem durumundaki eylemin gerçekleştiğini veya yüklem durumundaki varlık ya da kavramın var olduğunu, bu- Ad Cümlesi lunduğunu bildiren cümlelerdir. Yüklemi ad soylu sözcük olan cümlelerdir. Tüm nilüferler küsmüş havuzda. Listenin başındaki isim sensin. Oyunlar çocukların sağlıklı gelişimi için çok önemlidir. Manilerin temel duygu ve düşüncesi son dizedir. Bir gün ölüme çıkar bu yolun kıvrımları. Bu yörede en çok yetişen meyve, incirdir. Denize düşen yılana sarılır. ütün bu yaşadıklarım masal gibiydi adeta. Olumsuz Cümle 2. ÖGE DİZİLİŞİNE GÖRE CÜMLELER Cümlede yüklem durumundaki eylemin gerçekleşmediğini veya yüklem durumundaki varlık ya da kavramın var olmadığını bil- Kurallı (Düz) Cümle diren cümlelerdir. Yüklemi cümlenin sonunda bulunan cümlelerdir. Eylem cümlesinde olumsuzluk -me / -ma (geniş zamanda -maz, -mez) ekiyle sağlanır. Bu sabah kahvaltı yapmadan çıkmış. Ad cümlesinde olumsuzluk değil / yok sözcükleriyle ya da -sız, Hiç kimse tahta kulübenin yıkılmasını istemiyordu. -siz ekiyle sağlanır. Yarın akşam bu şehirden ayrılacağız. Israrla sormama rağmen ismini söylemedi. Yeni kiraladığımız bina yeni değildi. Yeni yayımlanan birçok kitap niteliksizmiş. 1

KONU ÖZETİ - KONU ÖZETİ - KONU ÖZETİ - KONU ÖZETİ - KONU ÖZETİ - KONU ÖZETİ TÜRKÇE Cümle Çeşitleri -I- a) Anlamca Olumsuz Yapıca Olumlu Cümle 5. Son yaşananlardan sonra hepimiz dağılmıştık tesbih tane- leri gibi. Bu kadar merdiveni boş yere çıkar mıyım? (çıkmam) Bu havada dışarı mı çıkılır? (çıkılmaz) Yüklemine Göre: Ne bir arayanı ne bir soranı kaldı artık. (kalmadı) Öge Dizilişine Göre: Anlamına Göre: b) Anlamca Olumlu Yapıca Olumsuz Cümle 6. Yayınevlerinin, ömrü ilk baskısıyla sınırlı eserlerin basımını Akşamüzeri sokaklarda işsiz güçsüz insanlar yok değil. (var) neden sürdürdüğünü anlamamışımdır bir türlü. Sen çağırırsın da gelmez miyim hiç? (gelirim) Söylediklerini duymuyor değilim. (duyuyorum) Yüklemine Göre: Öge Dizilişine Göre: ALIŞTIRMALAR Anlamına Göre: Aşağıdaki cümleleri ve dizeleri yüklemine, öge dizilişine ve 7. Gezi yazarları gördükleri yerleri kendilerine göre bir kalıba anlamına göre inceleyiniz. sokarlar. 1. Teknolojik ve ekonomik gelişmelerde hep başrol oynamıştır Yüklemine Göre: sanatçılar. Öge Dizilişine Göre: Anlamına Göre: Yüklemine Göre: Öge Dizilişine Göre: 8. En çok eleştirilen yönü gereksiz zorlamalarla uzatılmış, kar- Anlamına Göre: maşık cümleler kullanmasıdır. 2. Yazı sürecinin yarısı yazmaksa diğer yarısı da düzeltmektir. Yüklemine Göre: Öge Dizilişine Göre: Yüklemine Göre: Anlamına Göre: Öge Dizilişine Göre: Anlamına Göre: 9. Günümüz şairlerinin belki de en önemli sorunu ne söyleye- ceklerini bir türlü bulamamaktır. 3. Yeterli bilgi birikimine sahip olmayan birinin yapacağı türden bir iş değil yazarlık. Yüklemine Göre: Öge Dizilişine Göre: Yüklemine Göre: Anlamına Göre: Öge Dizilişine Göre: Anlamına Göre: 10. Füruzan, öykülerinde kadın duyarlığının incelmiş, rafine- leşmiş örneklerini verir. 4. Usta birinin yanında yıllarca çalışmadan o işi tam olarak öğrenmiş sayılmazsınız. Yüklemine Göre: Öge Dizilişine Göre: Yüklemine Göre: Anlamına Göre: Öge Dizilişine Göre: Anlamına Göre: 2

KAZANIM TESTİ - KAZANIM TESTİ - KAZANIM TESTİ - KAZANIM TESTİ - KAZANIM TESTİ TÜRKÇE Cümle Çeşitleri -I- 1. Zaman ileriye doğru akıp gittiği sürece, büyülendiğimiz ge- 5. Yüklemi çekimli eylemden oluşan cümlelere fiil cümlesi lecek değiştiremediğimiz geçmişten başka bir şey değildir. denir. Bu cümleyle yüklemine ve ögelerin dizilişine göre aşa- Aşağıdakilerden hangisi fiil cümlesi değildir? ğıdakilerden hangisi bir benzerlik gösterir? A) İşleyen demir ışıldar. A) Hayat acısıyla, tatlısıyla güzeldir. B) Son pişmanlık fayda vermez. B) İyi günde herkes dost görünür. C) Bugünün işini yarına bırakma. C) Uçsuz bucaksız bir ovaya kurulu bu şehir. D) Dost ile ye, iç; alışveriş etme. D) Kapanırdı daha gün batmadan kapılar. E) Akıllı düşman, akılsız dosttan iyidir. E) Gözlerim yollarda geçti yine kaç bahar? 6. Şüphe başlangıçtır, karar nihayet 2. Aşağıdaki atasözlerinden hangisi anlamına göre diğer- Zamanı zamana etme şikayet lerinden farklıdır? Kaçmak kurtuluştur diyorsan şayet A) İstediğini söyleyen, istemediğini işitir. Beraber kaçalım tut ellerimden B) Kör bile düştüğü çukura bir daha düşmez. C) Kurt kocayınca köpeğin maskarası olur. Bu dizelerde aşağıdakilerden hangisine örnek gösterile- D) Vakitsiz öten horozun başını keserler. mez? E) İp, inceldiği yerden kopar. A) İsim cümlesi B) Devrik cümle 3. Aşağıdaki cümlelerden hangisi yükleminin türüne göre diğerlerinden farklıdır? C) Olumsuz cümle D) Fiil cümlesi A) Kalıcılık, geride iyi bir isim bırakmaktır. B) Fidanı söküp çıkartmak kolaydır topraktan. E) Soru cümlesi C) Bulduğuyla yetinmek, en büyük zenginliktir. D) Düşmanlık gözüyle bakılınca iyi, kötü görünür. 7. Yüklemi isim soylu sözcüklerden oluşan cümlelere isim E) Diline sahip olamayan, dilsizden daha kötüdür. cümlesi adı verilir. 4. Yüklemi kullanılmayan cümlelere eksiltili cümle adı verilir. Aşağıdakilerden hangisi bu tür bir cümleye örnek gös- Aşağıdakilerden hangisi bu kurala örnek olarak göste- terilebilir? rebilir? A) Aç ile arkadaş olma, yemem der de sömürür. A) Çok el karışırsa iyi yemek çıkmaz B) Yüzünüz hep gülsün, olmasın dert tasa B) Minareden düşenin parçası bulunur da gönülden düşe- C) Çivi çiviyi söker, bunu unutma nin parçası bulunmaz. D) Elimi sallasam ellisi, saçımı sallasam tellisi E) Sevgidir, insana paylaşmayı öğreten en güzel şey C) Bağnazın kafası göz bebeği gibidir, ne kadar aydınlıksa o kadar küçüktür. D) İyi insanlar, bulutlar gibi yalnızca vermek için alırlar. E) İnsanlara öyle değer veriniz ki gerçekten o değere sahip olmak istesinler. 8. Aşağıdaki cümlelerden hangisi yüklemine göre diğerle- rinden farklıdır? A) Tomurcuk derdinde olmayan ağaç yakılmaya mahkum- dur. B) Hiçbir zaman öğüt verirkenki kadar cömert değilizdir. C) Birisinin yüzü sirke satıyorsa elinden bal olsa dahi alma- yınız. D) Balonların gururu iğnelerle karşılaşıncaya kadardır. E) İyi bir öğretmen, kendisini yavaş yavaş gereksiz kılabi- len biridir. 3

KAZANIM TESTİ - KAZANIM TESTİ - KAZANIM TESTİ - KAZANIM TESTİ - KAZANIM TESTİ TÜRKÇE Cümle Çeşitleri -I- 9. Edebiyatımızda realizm ve natüralizm öncülerinden sayılan 13. I. Mutluluk, herkese göre değişen bir kavram mıdır? Nabizade Nazım, ilk köy romanı olan Karabibik’i de yazmış- II. Sizin nasıl çalıştığınızı hiç bilmez miyim? tır. III. Yaşlı kadını ne arayan ne de bir soran var. IV. Bütün bu söylediklerinizi anlamıyor değilim. Bu cümle ile ilgili olarak aşağıda verilenlerden hangisi V. Kitapsız yaşamak, kör, sağır, dilsiz yaşamaktır. yanlıştır? Yukarıdaki numaralanmış cümlelerle ilgili aşağıdakiler- A) Fiilimsilere yer verilmiştir. den hangisinde yanlışlık yapılmıştır? A) I. cümle olumlu, kurallı bir soru cümlesidir. B) Anlamca olumlu bir cümledir. B) II. cümle anlamca olumlu, kurallı bir fiil cümlesidir. C) III. cümle anlamca olumsuz, devrik bir isim cümlesidir. C) Özne bir söz öbeğinden oluşmaktadır. D) IV. cümle anlamca olumlu, kurallı bir isim cümlesidir. E) V. cümle olumlu, kurallı bir isim cümlesidir. D) Yüklemine göre bir fiil cümlesidir. 14. Biz, terk edilmeyi ilk, “mini mini bir kuş”tan öğrenmiş nesil- E) Devrik bir cümledir. leriz. 10. Aşağıdaki cümlelerden hangisi yüklemine göre öteki- Yukarıdaki cümle için aşağıdakilerden hangisi doğru- lerden farklıdır? dur? A) Kurallı - olumsuz - isim cümlesi A) Dünyada en iyi dostlardan biri de kitaptır. B) Kurallı - olumlu - fiil cümlesi C) Devrik - olumsuz - fiil cümlesi B) Dünyayı insansız düşünemezsek insanı da kitapsız dü- D) Kurallı - olumlu - isim cümlesi şünemeyiz. E) Devrik - olumlu - isim cümlesi C) Kitaplardır insanın en kötü zamanında yardımına koşan. 15. Aşağıdakilerden hangisi eksiltili cümle değildir? A) Harman yel ile, düğün el ile D) Yaklaşık iki yıldır bu ıssız ve medeniyetten uzak kasa- B) Kır atın yanında duran, ya huyundan ya suyundan badaydı. C) El el üstüne olur, ev ev üstüne olmaz D) Yolu yol ile, ormanı balta ile E) Gençlerini kitapla beslemeyen milletlerin sonu acıdır. E) Ya devlet başa ya kuzgun leşe 11. (I) Aras, sınır ile sınırsızlığın birleştiği bir sudur. (II) Burada 16. Aşağıdaki cümlelerden hangisi öge dizilişine göre öte- toprağın yedi rengini görmek mümkündür. (III) Aras’ın su- kilerden farklıdır? ladığı ovaların bir kısmı meralıktır. (IV) Rüzgârların gelip A) Daha deniz görmemiş bir çoban çocuğuyum. kapısında durduğu Kağızman’a kadar genel durum budur. B) Anam bir yaz gecesi doğurmuş beni burada. (V) Karaköy ise tepenin arasından akan Aras’ı seyreder. C) Bu çamlıkta söylemiş son sözlerini babam. D) Şu karşıki bayırda verdim kuzuyu kurda. Yukarıdaki numaralanmış cümlelerden hangisi yükle- E) Sürü peşinde görmediği gün yoktur bizi. mine göre diğerlerinden farklıdır? A) I B) II C) III D) IV E) V 12. (I) Halk arasında mani söylemek, bir yaşam biçimi ve terk edilmez bir gelenektir. (II) Evlerde, toplantı yerlerinde kar- şılıklı maniler söylenerek eğlenilir. (III) Mani söyleme yarış- ları yapılır. (IV) Tarlada çalışan köylüden, çocuğunu uyutan anneye kadar herkes manilerle duygulanır. (V) Halk, bulun- duğu yere, duyduğu heyecana ve yaşadığı olaylara göre manilerin yenilerini ve değişik biçimlerini meydana getir- meyi de bilir. Yukarıdaki numaralanmış cümlelerden hangisi yükle- mine göre ötekilerden farklıdır? A) I B) II C) III D) IV E) V 4

PERFORMANS TESTİ - PERFORMANS TESTİ - PERFORMANS TESTİ - PERFORMANS TESTİ TÜRKÇE Cümle Çeşitleri -I- 1. (I) Biçime çok önem veren yazarları bekleyen bir tehlike söz 4. Aşağıdakilerden hangisi “Şiirlerinde, kış ve yaz mevsi- konusudur. (II) Bu tehlike o yazarların biçim peşinde koşar- mini ele alırken kış aylarına daha sevecen yaklaşıyor şair.” ken kalıplaşmaya yönelmeleridir. (III) Kalıplaşma, yazarın cümlesiyle öge dizilişi ve yüklemi yönünden benzerlik bir biçimi en güzel biçim diyerek yalnız o biçimde yazma- gösterir? sıdır. (IV) Ne yazık ki yazarların çoğu kendini kalıplaşma tehlikesinden kurtaramamıştır. (V) Yapıtları genellikle tek A) Parkın tozlu yollarında yalnız dolaşacaksın. bir biçimdedir. B) Bir cennettir bu dünya sevmesini bilene. Bu parçada numaralanmış cümlelerin hangisi “Köylerde yaşamak insanları daha mutlu etmektedir.” cümlesiyle C) Bir gönül sayfası daha kapandı. yüklemine göre aynıdır? D) Ansızın terk etti umutlar bizi, bize sormadan. E) O sımsıcak bakışlar birden buz tutmuştu. A) I B) II C) III D) IV E) V 2. Aşağıdaki dizelerden hangisi yüklemine göre ötekiler- 5. Bitti saltanatın gönül tahtımda den farklıdır? Sen artık başımda tac olamazsın Yanmaya değmezmiş senin uğrunda A) Soldurdun içimde hayallerimi Sensin hayatımdaki en büyük hata! B) Uykusuz gecelerin sabahını bana sor Bu parçada aşağıdakilerin hangisi yoktur? A) Eksiltili cümle C) Her şarkı, yaşanmış bir masalı resmeder B) Devrik cümle D) O küskün bakışlarını saplama yüreğime C) İsim cümlesi D) Birden çok fiil cümlesi E) Bitimsiz bir sevdadır yaşamak her zaman E) Kurallı cümle 3. (I) Erken Trenlerde 1943’te yayımlanabilir en sonunda. (II) 6. I. Kazma elin kuyusunu, kazarlar kuyunu. Daha önceki iki kitabın ardından 1917 Ekim Devrimi sıra- II. Leyleğin günü lak lak ile geçer. sında kaleme aldığı, 1922’de basılan Kız Kardeşim Hayat adlı şiir kitabıyla ünlenir şair. (III) Şiirlerinin yayımlanması- III. Misafir ev sahibinin bağlı kuzusudur. na izin verilmez 1936’dan itibaren. (IV) Bu dönemde şiirle IV. Besle kargayı, oysun gözünü. ilişkisini çeviriler yoluyla sürdüren Pasternak; Shakespea- V. Balcının var bal tası, oduncunun var baltası. re, Shelley, Goethe ve Verlaine gibi şairleri Rusçaya çevirir. (V) II. Dünya Savaşı’nın kültür politikalarında getirdiği kısıt- Yukarıdaki numaralanmış atasözlerinden hangi ikisi lamalar nedeniyle Seçilmiş Şiirler ve Poemalar’ı yayımla- yüklemi ve öge dizilişi yönüyle özdeştir? yamaz. Bu parçadaki numaralanmış cümlelerden hangisi A) I ve II B) II ve III C) II ve IV “olumsuz, devrik bir fiil” cümlesidir? D) I ve IV E) IV ve V A) I B) II C) III D) IV E) V 5

PERFORMANS TESTİ - PERFORMANS TESTİ - PERFORMANS TESTİ - PERFORMANS TESTİ TÜRKÇE Cümle Çeşitleri -I- 7. Aşağıdaki cümlelerin hangisi yükleminin yerine göre 10. Aşağıdaki cümlelerden hangisi biçimce olumsuz ol- ötekilerden farklıdır? duğu halde anlamca olumludur? A)  Ahmet bizimle aynı görüşe sahip değil. A) İlkbahar gibi bir mevsimi olan bu dünya, üzerinde ya- B) Bu koskoca şehirde kimsesiz değilsin. şanmaya değer. C) Bahar gelince burada doğa başkalaşır. D) Yaşıtlarına göre boyu uzun sayılırdı. B) Devler gibi eserler bırakmak için, karıncalar gibi çalış- E) Böyle soğuk havada dışarı çıkar mıyım hiç. mak lazım. C) Ateş gibi yansan da buz gibi durmak ne demek anlata- yım sana. D) Kendimi sürekli kaçtığım şeye koşarken buluyorum. E) Bazen sadece onun sende bıraktığı izleri özlersin. 8. Aşağıdaki cümlelerin hangisi bitmemiş cümle duru- 11. Üç köpük... Ebedi yaşam, yiğitlik ve şairlik... Köpükleri mundadır? içen, bu özelliklere sahip olur. Şiir, benim için üç köpük gibi bir şeydi. Ölümsüzlüğe de yiğitliğe de şairliğe de ancak A) En büyük zenginlik, seni anlayan birine sahip olmaktır onunla ulaşabilirdim. Benim için ne başkalarının söylediği ne de yazdığı önemlidir. Benim için en önemli şey benim B) İçimin sesi de olmasaydı ölürdüm yalnızlıktan yazdıklarımdır. C) Vardır herkesin göğüs kafesine sakladığı birileri Bu parçada aşağıdakilerin hangisi yoktur? D) Seni bana sevdiren, gönlüme de bir yol çizecektir el- A) Birden çok isim cümlesi bette B) Devrik cümle E) Ya susmak ya da suskunluktan daha kıymetli bir söz söylemek C) Fiil cümlesi D) Eksiltili cümle E) Biçimce olumlu anlamca olumsuz cümle 9. Aşağıdaki cümlelerin hangisi anlamına, yüklemin 12. (I) Polisiye roman dalında varlığını gösteren yazar sayısın- türüne ve yüklemin yerine göre “Bir şeyi yüreğinde ve da bir artış gözlemleniyor. (II) Polisiye romana dünyada- aklında bitiremedikçe çare değildir gidişler ve kaçışlar. ” ki eğilimin bizdeki bir yansıması mı bu? (III) Yoksa bizim cümlesiyle özdeştir? toplumumuzun polisiye romana karşı kırıldı mı asırlık ön yargısı? (IV) Bu konuda da net bir şey söylemek için henüz A) Bir kuş bile nasibi kadar kanat çırpar gökyüzünde. erkendir. (V) Ama polisiye romanın yazarlarımızın ilgisini çekmesi sevindirici. B) Yalnızın odasında ikinci bir yalnızlıktır, ayna. Bu parçadaki numaralanmış cümlelerin hangisi dev- C) Soran olursa hiçbir şeyden vazgeçmedi, dersiniz. rik bir isim cümlesidir? D) Bir insana değer vermenin, onun kıymetini bilmenin bir A) I B) II C) III D) IV E) V eğitimi yoktur aslında. E) Söylemekten vazgeçtiğim şeyler söylediklerimden daha fazla. 6

ÖDEV TESTİ - ÖDEV TESTİ - ÖDEV TESTİ - ÖDEV TESTİ - ÖDEV TESTİ - ÖDEV TESTİ - ÖDEV TESTİ TÜRKÇE Cümle Çeşitleri -I- 1. Boş oturmak, insanı çalışmaktan daha çabuk eskitir. 4. Aşağıdakilerden hangisi olumsuz, devrik bir fiil cümle- sidir? Aşağıdakilerden hangisi yüklemine göre bu cümleyle benzerlik gösterir? A) Hiçbir şeyin yüzde birinin milyonda birini bile bilmiyoruz. A) Aşkla yapılmış ölesiye bir çalışma, işte gerçek mutluluk- B) Bilmediğin bir şeye biliyormuş gibi bakmak, bir hastalık- tur. tır. B) Tek başına bile çalışsan sanki birileri gözlüyormuş gibi C) Bildiğimizi zannetmemiz, öğrenmemizin en büyük düş- çalışacaksın. manıdır. C) Çalışmanın verimi, zevklerin en tatlısıdır. D) Çok bilenler konuşmaz, çok konuşanlar bilmez. D) Çalışmak, hayatın en önemli şartıdır. E) Bilmediğimiz şeyler bizi sürüklemez felâkete. E) İş yaşamındaki başarı sanatının sırrı, sıkı çalışmaktır. 2. Her çocuk sanatçıdır, mühim olan büyüyünce de öyle kala- 5. “Biz ne vefasızlar görmüş adamız.” bilmektir. Bu cümlenin nitelikleri aşağıdakilerden hangisinde Bu cümlenin özellikleriyle ilgili olarak aşağıdakilerden doğru sıralanmıştır? hangisi yanlıştır? A) Fiil cümlesi - olumlu cümle - kurallı cümle A) Birden çok yargıya yer verilmiştir. B) Fiil cümlesi - olumlu cümle - devrik cümle B) İsim cümlesidir. C) İsim cümlesi - olumlu cümle - kurallı cümle D) İsim cümlesi - olumlu cümle - devrik cümle C) Her iki yüklemin türü de fiildir. E) Fiil cümlesi - olumsuz cümle - kurallı cümle D) Kurallı bir cümledir. E) Her iki yüklem de ek-fiil almıştır. 3. (I) Doğduğumuz ve çocukluğumuzu geçirdiğimiz coğrafya- 6. Serinin satış rekorları kırması, yazma şeklimi etkilemedi nın, doğayla ve zamanla ilişkimizin şekillenmesinde önemli değil. Etkilemediğini düşünmek isterdim. En acımasız eleş- bir yeri vardır. (II) Eğer, hayatımız küçük bir kasabada ya tirmenim yine benim. Bu yüzden diğer insanların yargıları da kırsal kesimde başlamışsa doğanın insan yaşamı üze- beni fazla etkilemiyor. Hâlâ sessiz bir odada, tek başıma rindeki etkisini daha çocukluktan itibaren duyumsarız. (III) yazıyorum, sanki hiç kimse okumayacakmış gibi. Gün içerisinde, farklı mevsimlerde doğanın değişkenliği bizi daha çok etkiler. (IV) Öyle zaman gelir ki doğanın gücü kar- Bu parçada aşağıdakilerin hangisi yoktur? şısında insanın çaresizliğine tanık oluruz. (V) Oysa kentte doğup büyüyen bir çocuk, doğanın gücünü ve ne kadar A) Eksiltili cümle önemli olduğunu kırsal kesimde yetişmiş bir çocuk kadar algılayamaz. B) Devrik cümle Bu parçadaki numaralanmış cümlelerin hangisi yükle- C) Fiil cümlesi mine göre farklıdır? D) İsim cümlesi E) Biçimce olumsuz anlamca olumlu cümle A) I B) II C) III D) IV E) V 7

ÖDEV TESTİ - ÖDEV TESTİ - ÖDEV TESTİ - ÖDEV TESTİ - ÖDEV TESTİ - ÖDEV TESTİ - ÖDEV TESTİ TÜRKÇE Cümle Çeşitleri -I- 7. Aşağıdaki dizelerden hangisi kurallı cümledir? 11. (I) Birkaç yıl önce, fotoğraflar toplamaya başladım. (II) Bul- A) Bir kemanın tellerinde ezilsin kalbim duklarım arasında, en tuhaf ve ilginç olanların hep çocuk fo- toğrafları olduğunu fark ettim ve bu çocukların kim olduğunu, B) Uçurdun yellere ümitlerimi hikayelerini merak ettim. (III) Fotoğraflar isimsiz olduğu için C) Seven kalbim beklemekten yoruldu bunu öğrenmenin yolu yoktu. (IV) Ben de madem gerçek D) Bir sen kaldın düşlerimin zirvesinde hikâyeleri bilmiyorum, o zaman kendim yaratayım diye dü- E) Bundan böyle senden sorulsun yaptıklarım şündüm. (V) Eğlenceli, tuhaf ve organik bir yazma süreciydi. 8. Aşağıdakilerden hangisi devrik bir cümledir? Bu parçadaki numaralanmış cümlelerle ilgili olarak aşa- A) Her şarkı bir sevdadan dökülür mısra mısra ğıdakilerden hangisi söylenemez? B) Ne zaman bir şiir okunsa aklımdasın. A) I. cümle, fiil cümlesidir. C) Sen bütün varlığımın en sevimli hırsızısın D) Ben kendimden çoktan vazgeçtim B) II. cümlede birden çok yargı vardır. E) Avuçlarım annemin ellerini arıyor C) III. cümle; olumsuz, isim cümlesidir. D) IV. cümledeki bütün yüklemler olumludur. E) V. cümle; olumlu, isim cümlesidir. 9. Aşağıdakilerden hangisi öge dizilişine göre ötekilerden 12. (I) Babam beni bebekken terk etmişti; annem, anneannem farklıdır? ve dedem tarafından yetiştirildim. (II) Dedemin bana bir fiske bile vurmuşluğu yoktur. (III) Pek konuşmaz, duygula- A) Bir büyüsem “bilim adamı” olacaktım kesin. rını da sevgisini de göstermezdi. (IV) Ama hep yanımdaydı. B) Benden önce büyüdü çığlıklarım apansız. (V) Ona dokunmak, sarılıp öpmek mükemmeldi. C) İşte o an gözlerimde bir mum gibi söndünüz. D) Bir deprem kopmuştu yüreğimin ortasında. Bu parçadaki numaralanmış cümlelerden hangi ikisi E) Size dur demeye bile vaktim yok artık. yüklemi bakımından diğerlerinden farklıdır? A) I ve II B) II ve III C) III ve IV D) I ve III E) IV ve V 10. Aşağıdaki atasözlerinden hangisi eksiltili cümledir? 13. Sanki çok çalıştın da güzel bir başarı bekliyorsun. A) İstenmeden yenen aş, ya karın ağrıtır ya baş B) Bakarsan bağ, bakmazsan dağ Bu cümle ile ilgili aşağıdaki yargılardan hangisi doğru- dur? C) Elbette olur ev yıkanın hânesi viran D) Dibini görmediğin suya girme A) Yapıca olumlu, anlamca olumsuz fiil cümlesi E) Karıncadan ibret alan, yazdan kışı karşılar B) Yapıca olumsuz, anlamca olumlu fiil cümlesi C) Yapıca ve anlamca olumsuz isim cümlesi D) Yapıca ve anlamca olumlu fiil cümlesi E) Yapıca olumlu, anlamca olumsuz isim cümlesi 8

TYT TÜRKÇE 2 5F a s i k ü l KONU ÖZETİ Cümle Çeşitleri -II- Numarası Bilgi İç İçe Birleşik Cümle: Yan cümleciği başka bir cümle tarafın- dan oluşturulan birleşik cümledir. Bu cümlelerde yan cümlecik YAPISINA GÖRE CÜMLELER genellikle nesne görevindedir. 1) Basit Cümle 2) Birleşik Cümle Sınav başvurularında dikkatli olun, dedi. 3) Sıralı Cümle 4) Bağlı Cümle SIRALI CÜMLE BASİT CÜMLE Birden fazla yargının (yüklemin) birbirine virgül (,) ya da noktalı Bir yargıdan (yüklem) oluşan ve yan cümleciği bulunmayan virgül (;) ile bağlanmasıyla oluşan cümledir. cümledir. Çok yorgundu, eve gelince hemen uyudu. Önümüzdeki yıl için yeni projeler hazırlanacak. Kimseyi dikkate almaz, kendi bildiğini yapardı. Yayladaki evlerin birçoğu ahşaptır. İhtiyar adam yine sahile inmiş, denizi seyre dalmıştı. Yağmur yüklü bulutları hayranlıkla izliyordu. Bugün erkenden kalktı, kahvaltısını yapıp okula gitti. BİRLEŞİK CÜMLE Girişik Birleşik Cümle: Yan cümleciği eylemsi ile kurulan bir- a) Bağımlı Sıralı Cümle leşik cümledir. Öge ortaklığı olan sıralı cümledir. Kar tatili bir gün daha uzatılınca çocuklar çok sevindi. Annesinin etrafında fır dönüyor, ona her istediğini yaptırıyordu. Yılan gibi kıvrılan yollar bir düzlükte sona erdi. (öznesi ortak sıralı cümle) Tartışmayı bitirip bir an önce oradan gitmek istiyordu. Güneş gözlüklerini çıkartmaması için hiçbir neden yoktu. Rüzgâr, denizin zümrüt dalgalarını önüne katmış, kıyıya taşı- yordu. Ağaç görmek yeni bir şey değil diye düşündü. (öznesi ve nesne ortak sıralı cümle) Şartlı Birleşik Cümle: Yan cümleciği dilek-şart (-sa, -se) kipiyle Dedem kuşlara gözü gibi bakar, her gün yem verirdi. kurulan birleşik cümledir. (öznesi ve dolaylı tümleci ortak sıralı cümle) Sevgi yalnız insana özgü olmasa da yine de insanın en b) Bağımsız Sıralı Cümle önemli duygusudur. Öğe ortaklığı olmayan sıralı cümledir. İlaçlarını düzenli kullanırsa çabucak iyileşir. Aldığı araba güzeldi, herkes arabasını çok beğendi. Ki’li Birleşik Cümle (İlgi Cümlesi): Yan cümleciği temel cüm- Feribotun yolcu kapasitesi dolmuştu, yolcular ek seferlerin dü- leciğe “ki” bağlacıyla bağlanan birleşik cümledir. zenlenmesini bekliyordu. Dışarıda şiddetli bir ayaz vardı, biz içeride üşümüyorduk. Anladım ki nazlı çiçek beni sevmeyeceksin. (Nazlı çiçek beni sevmeyeceğini anladım.) Deniz öyle berraktı ki balıkları rahatlıkla görebiliyorduk. (Deniz, balıkları rahatlıkla görebileceğimiz kadar berraktı.) 1

KONU ÖZETİ - KONU ÖZETİ - KONU ÖZETİ - KONU ÖZETİ - KONU ÖZETİ - KONU ÖZETİ TÜRKÇE Cümle Çeşitleri -II- BAĞLI CÜMLE 4. Yazar, okurlarını son kitaplarındaki yaratıcılığıyla kendisine bağladı. Birden fazla cümlenin birbirine bağlaçla bağlandığı cümledir. Yüklemine Göre: Sıralı cümledeki virgül ya da noktalı virgül yerine, bağlaç getiri- Öge Dizilişine Göre: lirse ortaya bağlı cümle çıkar. Anlamına Göre: Yapısına Göre: Ben ortaya bir sanat ürünü koyuyorum ve onun için az ya- zıyorum. 5. Hızla gelişen teknolojinin geleneksel kültürü yok etmesi, insana geçmişini unutturmaktadır. Tarihin sayfalarını karıştırmayı sevmem çünkü geçmiş, her şe- yiyle acıtır insanın canını Yüklemine Göre: Öge Dizilişine Göre: Yarınki toplantıya ya sen git ya da ben gideyim. Anlamına Göre: Yapısına Göre: Seni hiç unutmayacağım ama senden beni unutmamanı iste- yemem. 6. Bir işi, zamanı geçince yapmaya kalkmanın sonucu boş bir uğraştır. Yayımlanacak eserleri seçtik ne var ki onların basımına baş- lamadık. Yüklemine Göre: Öge Dizilişine Göre: ALIŞTIRMALAR Anlamına Göre: Yapısına Göre: Aşağıdaki cümleleri ve dizeleri yüklemine, öge dizilişine, anlamına ve yapısına göre inceleyiniz. 1. Anlatımın bu özelliği, günlük konuşmalarda da yazınsal me- tinlerde de önemlidir. Yüklemine Göre: Öge Dizilişine Göre: Anlamına Göre: Yapısına Göre: 2. Bir öyküden alabileceklerimizle bir romanın bize verebile- 7. İlk yapıtlarında oldukça içten bir düşünür olarak dikkat çeker. cekleri aynı değildir kuşkusuz. Yüklemine Göre: Yüklemine Göre: Öge Dizilişine Göre: Öge Dizilişine Göre: Anlamına Göre: Anlamına Göre: Yapısına Göre: Yapısına Göre: 3. Bugün sana uğrayacağımı unuttum, yoğunluk nedeniyle ta- 8. Gelişmeyi ve ilerlemeyi sağlayan, fikir ayrılıklarıdır. mamen aklımdan çıkmış. Yüklemine Göre: Yüklemine Göre: Öge Dizilişine Göre: Öge Dizilişine Göre: Anlamına Göre: Anlamına Göre: Yapısına Göre: Yapısına Göre: 2

KAZANIM TESTİ - KAZANIM TESTİ - KAZANIM TESTİ - KAZANIM TESTİ - KAZANIM TESTİ TÜRKÇE Cümle Çeşitleri -II- 1. (I) Bulutların ardından ağır ağır yükselen güneşe bakıyo- 5. Gülün dikensiz olmadığı doğru ama keşke dikenler, gül sol- rum. (II) Cudi’nin eteklerinde Cizre’nin sisli bir sabahı var. duktan sonra yaşamasalardı. (III) Sabahın ilk ışıklarıyla birlikte yola koyulmuş bir at ara- bası gördüm. (IV) Tereddüt etmeden at arabasını durdurup Yukarıdaki cümle için aşağıdakilerden hangisi yanlış- kırık tahtalar arasında kendime yer ediniyorum. (V) Atlar tır? hazırlanıyor, nal sesleri çoğalıyor. A) Yapıca girişik birleşik bir cümledir. Bu parçadaki numaralanmış cümlelerle ilgili olarak aşa- B) İsim ve fiil cümlesine yer verilmiştir. ğıdakilerden hangisi yanlıştır? C) Kurallı bir cümledir. A) I. cümle birleşik, kurallı bir fiil cümlesidir. D) Bağlaçtan önceki cümle anlamca olumludur. B) II. cümle basit, kurallı bir isim cümlesidir. E) Yapıca bağlı bir cümledir. C) III. cümle basit, kurallı bir fiil cümlesidir. 6. (I) Aşık Veysel, Sivas’ın Şarkışla ilçesine bağlı Sivrialan kö- D) IV. cümle birleşik, kurallı bir fiil cümlesidir. yünde doğmuştur. (II) Yedi yaşındayken çiçek hastalığına yakalanarak gözlerini kaybetmiştir. (III) Babasının yönlen- E) V. cümle sıralı, kurallı bir fiil cümlesidir. dirmesiyle saz çalıp şiir söylemeye başlamıştır. (IV) Halk türküsü öğretmenliği yapmış, kendisine maaş bağlanmıştır. 2. Zamanlarındaki olaylarla yetinen romancıların, bu olaylar (V) Sevgi, ölüm gibi konuları işlemiş, şiirlerini bir kitapta top- değişince romanları da er geç bir köşeye atılır. lamıştır. Yukarıdaki cümle ile ilgili olarak aşağıdakilerden han- Bu parçadaki numaralanmış cümleler yapıca ikişerli gisi yanlıştır? gruplandığında hangisi bu grubun dışında kalır? A) Birden fazla yan cümlecik kullanılmıştır. A) I B) II C) III D) IV E) V B) Yüklemine göre eylem cümlesidir. 7. Son yıllarda edebiyat sahasında çıkan yayınların verimsiz- C) Birleşik yapılı bir cümledir. liği şair ve yazarların kültür birikimlerinin az olmasındandır. D) Anlamına göre olumsuzdur. Bu cümle ile ilgili olarak aşağıda verilenlerden hangisi doğrudur? E) Öge dizilişine göre düz cümledir. A) Bağlı - olumlu - düz - isim B) Basit - olumsuz - düz - fiil 3. (I) Odanın penceresi, palmiye gölgelerinin vurduğu açıklık C) Birleşik - olumlu - kurallı - isim alana bakıyordu. (II) Ellerini siper ederek gözleriyle çevreyi D) Bağlı - olumsuz - düz - fiil taradı. (III) Çiftlik binaları, ağılları ve kümesleriyle buranın E) Sıralı - olumlu - devrik - isim alışıldık bir görüntüsü vardı. (IV) Ama bütün olarak bakıl- dığında iç karartıcıydı. (V) Arazi, her bakımdan ormanın 8. Dünyanın herhangi bir yerinde bir tek insan tutsak edilmişse tenindeki açık ve derin bir yarayı andırıyordu. kendimi asla özgür hissedemem. Bu parçadaki numaralanmış cümlelerden hangisi ya- Bu cümle ile ilgili olarak aşağıda verilenlerden hangisi pıca diğerlerinden farklıdır? doğrudur? A) İsim - olumlu - kurallı - basit A) I B) II C) III D) IV E) V B) Fiil - olumsuz - kurallı - birleşik C) Fiil - olumlu - devrik - birleşik 4. Aşağıdaki dizelerden hangisi sıralı cümle değildir? D) İsim - olumlu - kurallı - sıralı A) Ben gidersem sazım, sen kal dünyada. E) Fiil - olumsuz - kurallı - bağlı B) Geçti ömrüm an gibi, hüzünlü bir dem kaldı. C) Gün bitti, ağaçta neşe söndü. D) Elde sensin, dilde sen; gönüldesin, baştasın. E) Verin bana karanlıkları, gündüzler size kalsın. 3

KAZANIM TESTİ - KAZANIM TESTİ - KAZANIM TESTİ - KAZANIM TESTİ - KAZANIM TESTİ TÜRKÇE Cümle Çeşitleri -II- 9. (I) Gülistan; şiirle düzyazının, öğütle iç konuşmanın iç içe 12. Aşağıdaki cümlelerden hangisi yapı bakımından diğer- geçtiği şiirsel bir anlam bahçesidir. (II) Sadi’nin tüm ya- lerinden farklıdır? pıtlarında olduğu gibi Gülistan’da da toplumcu ve ahlakçı A) Bu konuda karar vermek ona çok zor geliyordu. tutumun izlerini görürüz. (III) Yapıt, insanın kendine ve öte- B) Toplumu ilgilendiren konularda yapıtlar oluştururdu. kine acı vermeden nasıl yaşayabileceği sorusunu sürekli C) Bu konuyu onunla görüşmek için toplantıya gittik. yedeğinde taşır. (IV) Doğulu kıssa geleneğinin özelliklerini D) Onu olduğu gibi kabul etmekten başka çaren yok. yansıtan Sadi, öykücüdür. (V) Şiirle masal arasında akar E) Zorluklar bazen beni hedefimden uzaklaştırıyor. onun öyküleri. 13. I. Divan edebiyatında şairleri ve onların hayatlarını anla- Bu parçadaki numaralanmış cümlelerle ilgili olarak aşa- tan eserlere “tezkire” denir. ğıdakilerden hangisi söylenemez? II. Bir kişi kendi hayatıyla ilgili ilginç özellikleri kendisi ya- A) I. cümle sıralı, kurallı bir isim cümlesidir. zarsa buna “otobiyografi” denir. B) II. cümlede yan cümle sıfat fiilden oluşmuştur. III. Klasik edebiyatımızda, gezilip görülen yerlerin doğal ve tarihi güzelliklerinin anlatıldığı yazılara “seyahatname” C) III. cümle birden fazla yan cümlesi olan olumlu bir fiil denirdi. cümlesidir. IV. Sohbet, karşılıklı konuşmaya dayalı, senli benli ifade- D) IV. cümle öznesi söz öbeği olan, kurallı bir isim cümle- lere bağlı olarak yazılan yazılara verilen addır. sidir. V. Makaleler nesnel, bilimsel gazete ve dergi yazılarıdır. E) V. cümle devrik, olumlu bir fiil cümlesidir. Bu cümlelerle ilgili olarak aşağıdakilerden hangisi söy- 10. (I) Şair ressamlar vardır da demirci şairler, marangoz lenemez? ressamlar yok mudur? (II) Şair ressam deyince kimsenin A) I. cümlede yan cümle nesne görevindedir. garibine gitmiyor da niye şair çiftçi deyince insanlar garip B) II. cümle şartlı birleşik cümledir. karşılar? (III) İşte böyle bir düşünceyle hareket eden kişiler C) III. cümlede birden fazla yan cümle vardır. ancak sanatın sadece sanatçılar tarafından yapılması ge- D) IV. cümlede yan cümleler ad eylem, sıfat-fiil ve bağ-fiil- rektiğini savunur. (IV) Bu toplumda kendilerine bir yer biç- mişler ve oraya başkalarını yanaştırmazlar. (V) Bu düşünce den oluşmuştur. yayıldığı için yeteneği olan insanımız bu alana girmeye ce- E) V. cümle basit yapılı bir cümledir. saret edemiyor. 14. Aşağıdakilerden hangisinde yan cümle diğerlerinden Bu parçadaki numaralanmış cümlelerle ilgili aşağıdaki- farklı bir biçimde oluşturulmuştur? leden hangisi yanlıştır? A) Hava yağmurlu oldukça biz tarlaya gidemeyiz. B) Yanımdayken: “Hâlâ ne bekliyoruz?” deyivermişti. A) I. cümle yüklemi ek eylemin geniş zamanı üçüncü tekil C) Parıldayan yıldızlara bakıp bakıp iç geçiriyordu. şahısla çekimlenmiş isim cümlesidir. D) Uzayıp giden derinlikte dikkatimi kaybetmiştim. E) Bu manzarayı seyretmenin güzelliğine doyum olmuyor. B) II. cümle, birleşik kurallı bir cümledir. C) III. cümle, birleşik bir fiil cümlesidir. D) IV. cümle bağlı cümledir. E) V. cümlede üç yan cümle kullanılmıştır. 11. Aşağıdakilerin hangisinde yan cümle diğerlerinden farklı görevde kullanılmıştır? A) Kararan hava bizi korkutmuştu. B) Dışarda kalmaya alışmamıştık. C) Bize bakarak gülümseyenlere alışmıştık. D) Söylediklerimi anlamayanlara sesleniyorum. E) Yaptığınız yanlışlardan ne zaman vazgeçeceksiniz? 4

PERFORMANS TESTİ - PERFORMANS TESTİ - PERFORMANS TESTİ - PERFORMANS TESTİ TÜRKÇE Cümle Çeşitleri -II- 1. I. Acıkan ne yemez, acıyan ne demez. 5. Girişik birleşik cümlelerde yan cümlecik, fiilimsinin içinde II. Aç doymam, tok acıkmam sanır. bulunduğu ögedir. III. Açık yerde tepecik kendini dağ sanır. IV. Ağaç ne kadar uzasa göğe eremez. Buna göre aşağıdaki cümlelerin hangisinde yan cüm- V. Ak koyunun kara kuzusu da olur. le ötekilerden farklı bir ögeyi oluşturmaktadır? Yukarıdaki numaralanmış atasözlerinden hangileri yapı A) Onun öyküleri çoğunlukla küçük aydınlanma anlarını bakımından basittir? anlatır. A) I ve II B) II ve III C) II ve IV B) Bu anlar, öyküleri anlatılan kişileri harekete geçirir. D) III ve V E) IV ve V C) Bir yazarın nelerden esinlenerek, ne hissederek yazdı- 2. Aşağıdakilerin hangisi yapı bakımından farklıdır? ğını bilemeyiz. A) Sadece sudur deniz, dışardan bakana. D) Yazarların, düşüncelerini yapıtlarına aktarmada zorlan- B) Ayağım karada oldukça, denizden hoşlanırım. dıklarını görürüz bazen. C) Denize düşenin, yağmurdan haberi olmaz. E) Yorumcuların yazarlar hakkındaki görüşlerinin yönlen- D) Deniz sakin olduğu zaman, dümeni herkes tutar. E) Bir katre olma, kendini deniz haline getir. dirici olduğu söylenir. 3. Aşağıdakilerden hangisi yapısına göre birleşik, öge di- 6. Hepimiz başımızı, kollarımızı ya da ellerimizi kullanarak zilişine göre devrik bir isim cümlesidir? iletişim kurmaya çalışırız. Omuz silkmek ya da baş salla- mak gibi hareketler kimi ülkelerde farklı anlamlara gelebi- A) Aslında, çöle sinmiş bir ölüm kokusu var. lir. Gözlerimizle, el ya da kollarımızla işaret ederken, başı- B) Bekleyen yolcuların hepsi hissetmişti onu. mızı sallarken sözcükleri kullanmadan birtakım mesajlar C) Bu coşkun sesi, kanat seslerine benzeteceğiz. verebiliriz. Tüm bu hareketler vücut dilini oluşturmaktadır. D) Gelinen yerle aynıymış dönülen yer. E) Her sevgi kalbinde saklarmış bir sevgisizlik. Bu parçada kaç yan cümle vardır? A) 3 B) 4 C) 5 D) 6 E) 7 4. Aşağıdaki dizelerden hangisi yapısına göre basit, söz dizimine göre devrik bir fiil cümlesidir? 7. Aşağıdakilerin hangisi birleşik yapılı, olumsuz bir fiil cümlesidir? A) Zaman geceyi hasretle bekliyor. B) Mutluluk bir yanında mutsuzluk beslermiş. A) En uzak mesafe, iki kafa arasındaki mesafedir birbirini C) Kaçar oradan arkasına bile bakmadan. anlamayan. D) Mısralar kapısını alaca karanlıkta çalarmış. E) Hırçın bir fırtınayı düşünüyordu deniz. B) Yazınımızın dışa açılması konusunda hiç ama hiçbir şey yapmıyoruz. C) Yorumcuların eleştirilerinin ve önerilerinin göz ardı edil- memesi gerekir. D) Onları fark etmenin önemini iş işten geçmeden kavra- malıyız. E) Eleştirmenlerin yazarlar ve yapıtları hakkında yaptıkları eleştiriler çok acımasızdı. 5

PERFORMANS TESTİ - PERFORMANS TESTİ - PERFORMANS TESTİ - PERFORMANS TESTİ TÜRKÇE Cümle Çeşitleri -II- 8. I. İçimde cevapsız kalan merak var. 11. Şairin gözlemlediği veya irdelediği olayları satırlarında oku- II. İki yay altında binlerce ok var. yoruz. Bu iki dize aşağıdakilerin hangisi bakımından özdeş Aşağıdaki cümlelerin hangisinde yan cümleciğin gö- değildir? revi yukarıdaki cümleyle özdeş değildir? A) Yüklemin türüne göre B) Yüklemin yerine göre A) Yaptığım her işte dünyanın en iyisi olmayı hedefledim. C) Öge sayısına göre D) Yapısına göre B) Seni iyi bir yerlerde görmekten başka ne diledim ki şu E) Anlamına göre hayattan. C) Yaşadığı yeri terk etme arzusundaki insan mutsuz bir insandır. D) Ben yanarken sana sıçramasın diye senden uzaklaştı- ğım günleri bilirim. E) Bazı insanlar kimseye yardıma ihtiyaçları olduğunu belli etmezler. 9. Yakışmıyor cepheyi terk edişin. 12. Aşağıdakilerden hangisi yapıca ötekilerden farklıdır? Mert dayanır, namert kaçar sevdiğim. A) İlk önce seni umursamazlar, sonra sana gülerler, sonra seninle kavga etmeye başlarlar. Fazla sürmez hatanı fark edişin. B) Her şeyin en iyisine sahip olan değil, sahip olduğunun Hüzün eken, hüsran biçer sevdiğim. tadını çıkaran mutludur. Bu dizelerde aşağıdakilerin hangisinin örneği yoktur? C) Kar gibi yağıp yeryüzünü kaplasan da güneşin varlı- ğıyla yok olup gidersin. A) Olumsuz cümle B) Sıralı cümle D) En iyi makina en iyi fotografı çekseydi en iyi daktiloya C) Devrik cümle D) Basit cümle sahip olan da en iyi romanı yazardı. E) Birleşik cümle E) İnsanlar sizi eskisi gibi kullanamadıklarında, değiştiği- nizi söylerler. 10. Birleşik yapılı cümleler, yan cümlenin oluşumuna göre “gi- 13. Ey unutuş! Kapat artık pencereni, rişik birleşik cümle, şartlı birleşik cümle ve iç içe birleşik Çoktan derinliğine çekmiş deniz beni; cümle ” gibi adlar alır. Çıkmaz artık sular altından o dünya. Bir duman yükselir gibidir kederden Aşağıdakilerin hangisinde birleşik cümle, kuruluşuna Bu dörtlük ile ilgili olarak aşağıdakilerden hangisi göre ötekilerden farklıdır? söylenebilir? A) Herkesin beğeneceği bir tiyatro oyunu yazmak zordur. A) Olumlu cümlelerden oluşmuştur. B) Tüm tiyatro izleyicilerinin ortak bir zevke sahip olması B) Devrik cümlelerden oluşmuştur. beklenemez. C) Fiil cümlelerinden oluşmuştur. D) Eksiltili cümlelerden oluşmuştur. C) Hiç kimse sizin rızanız olmadan size kendinizi değersiz E) Yapıca birleşik cümlelerden oluşmuştur. hissettiremez. D) Bir tiyatro oyununu herkes beğeniyorsa o kötü bir oyun- dur. E) Tiyatro oyunları, izleyicilerden alınan tepkilerle her gös- teride yeniden biçimlenir. 6

ÖDEV TESTİ - ÖDEV TESTİ - ÖDEV TESTİ - ÖDEV TESTİ - ÖDEV TESTİ - ÖDEV TESTİ - ÖDEV TESTİ TÜRKÇE Cümle Çeşitleri -II- 1. Aşağıdaki cümlelerden hangisi ötekilerden farklı bir 4. Abdülhak Şinasi, son zamanlarda unutur gibi olduğumuz birleşik cümledir? düzyazıyı makamına yeniden oturtan yazarlarımızdandır. A) Yemyeşil ormanları seyretmek, bana hep huzur verir. Bu cümlenin nitelikleri aşağıdakilerin hangisinde doğru verilmiştir? B) Sizin fikirlerinizi öğrenmek, onlardan yararlanmak istiyo- ruz. A) Birleşik - isim - olumlu - kurallı C) Küçük kız, minicik parmaklarıyla gitar çalmaya çalışıyor. B) Basit - fiil - olumlu - kurallı D) Dikkate alınmayan her hata, sonunda büyük zararlara C) Birleşik - isim - olumlu - devrik yol açabilir. D) Birleşik - fiil - olumsuz - devrik E) Alandaki herkes, “Hepimiz burada hazırız.” diyordu. E) Sıralı - isim - olumlu - kurallı 2. Özlemek, o yakıcı istek, bilinen her şeyi ve önem sırasını 5. Aşağıdaki dizelerin hangisi birleşik yapılı bir isim değiştiriveriyor. cümlesidir? Bu cümleyle ilgili olarak aşağıdakilerden hangisi yan- A) Kalbim hiç durmadan hızla çarpardı. lıştır? B) Şimdi benim tahtım senin dizindir. A) Özne açıklayıcısıyla verilmiştir. C) Çok zordur çırpınıp tutunamamak. D) Yüzün çiçeklerin en güzelidir. B) Birden çok yan cümle vardır. E) Rüzgâr burada tek başına bir hükümdardır. C) Bağlı bir cümledir. D) Fiil cümlesidir. E) Kurallı ve olumlu bir cümledir. 3. Şiir dili, günlük dilin katmanlarından biridir. Ozan günlük 6. Yanağıma çarpar geniş kanatlarını dilin kendine sunduğu sözcükleri yontar, yumuşatır. Du- Ve anlatır dertlilerin hayatlarını. yumsal yaşantıya göre yeniden biçimlendirir. Şair de böyle Ara sıra kulağını bana verince bir dilsel eylem içindedir hep. Ben de ona anlatırım kendi derdimi. Bu dizelerde aşağıdakilerin hangisi yoktur? Bu parçada aşağıdakilerden hangisi yoktur? A) Devrik cümle B) Basit cümle A) Basit cümle B) Bağlı cümle C) Birleşik yapılı cümle D) Bağlı cümle C) Sıralı cümle D) Devrik cümle E) Olumlu cümle E) Ad cümlesi 7

ÖDEV TESTİ - ÖDEV TESTİ - ÖDEV TESTİ - ÖDEV TESTİ - ÖDEV TESTİ - ÖDEV TESTİ - ÖDEV TESTİ TÜRKÇE Cümle Çeşitleri -II- 7. I. Yıllar sonra her enstrümanı iyi çalabiliyordum ama 10. Renk renk hâtıralarım oda oda silindi. kimse tanımıyordu beni. Anne kokan bir Türkçem vardı, o da silindi. Bu dizelerde aşağıdakilerden hangisinin örneği yok- II. Hayat geriye bakarak anlaşılır, ileriye bakarak yaşanır. tur? III. Geçmişte yaşananların insana deneyim kazandırdığı, bugünün ise geleceğe yönelik olduğu biliniyor. A) Basit cümle B) Edilgen fiil IV. Öykülerimde yaşantımdan izlere rastlanır, tümüyle C) Geçişsiz fiil “ben” hiçbirinde yokum. D) Birleşik cümle E) İsim cümlesi V. Dünyada tiyatro, varlığını kendi başına sürdürebilen, oyuncularının geçimlerini sanatıyla sağlayabildiği önemli bir sanat dalıdır. Yukarıdaki cümlelerin hangisi bağımlı sıralı bir cümle- dir? A) I B) II C) III D) IV E) V 8. Gezgin olup da yollara düştüyse bir şair, mutlaka bir yer- 11. Benim de bazıları dergilerde yayımlanmış birçok şiirim ol- lerde bir aradığı vardır. Ya hiç ummadığı anda kendi içinde masına karşın, ona bunları hiç okumazdım. ya çok uzağında bulur onu. İşte o anda dil susar, kelimeler yazıda gönlünce oynar. Şair duyuşuyla yeni bir anlam ka- Bu cümlenin nitelikleri aşağıdakilerin hangisinde zanır görülen mekânlar. doğru verilmiştir? Bu parçada aşağıdakilerden hangisi yoktur? A) Sıralı - olumsuz - kurallı - fiil B) Basit - olumlu - devrik - fiil A) Sıralı cümle B) Devrik cümle C) Birleşik - olumsuz - kurallı - fiil D) Basit - olumsuz - kurallı - fiil C) Şartlı birleşik cümle D) Ad cümlesi E) Birleşik - olumlu - devrik - fiil E) Bağlı cümle 9. El sanatlarının tanıtıldığı etnografya müzeleri şimdi daha 12. Ben gurbet rüzgârının üflediği kamışım... çok gerekli. Halkın kendi sanatının müzesi olmadan ulusal bellek oluşmuyor. Nitekim birkaç yüzyıldan beri Batı sana- Bir su başında mahzun, yapayalnız kalmışım... tını tekrarlayıp duruyoruz, kendi kültürümüz bir adım ileri gitmiyor. Bu dizelerde, Bu parçada aşağıdakilerin hangisinin örneği yoktur? I. birleşik cümle II. etken fiil A) İsim cümlesi III. sıralı cümle B) Olumsuz cümle IV. basit cümle C) Devrik cümle V. isim cümlesi D) Sıralı cümle kavramlarından hangisi yoktur? E) Girişik birleşik cümle A) I B) II C) III D) IV E) V 8

TYT TÜRKÇE 2 6F a s i k ü l KONU ÖZETİ Anlatım Bozukluğu (Anlama Dayalı) Numarası Bilgi YANLIŞ ANLAMDA SÖZCÜK KULLANIMI Bir cümlede, anlamca veya yazımca yakın olan bazı sözcüklerin ANLAMSAL BOZUKLUKLAR birbiriyle karıştırılıp birbirinin yerine kullanılmasından kaynakla- nan anlatım bozukluğudur. GEREKSİZ SÖZCÜK KULLANIMI Okulumuzun arka bahçesine çok sayıda çam fidanı ekeceğiz. Bir cümlede aynı anlama gelen sözcüklerin bir arada kullanılma- sından veya bir sözcüğün anlamının başka bir sözcükte bulun- Bu şehirde kiralar oldukça pahalıydı. masından kaynaklanan anlatım bozukluğudur. Dağda kaybolan sporcularımızdan hâlâ bir haber alamadık he- Yazın meyve fiyatlarının ucuz olması, meyve satışlarını artırıyor. nüz. Derslerine düzenli bir şekilde çalışması, istediği üniversiteyi ka- Doktor, en az bir hafta istirahat edip dinlenmem gerektiğini zanmasına yol açtı. söyledi. Bu yıl ülkemize inanılmaz çoğunlukta turist geldi. Bu kitabı tavsiye etmemdeki amaç, şiiri size sevdirmek içindir. Çocuklarıyla oynarken bile onlarla yüzleşmeyen, oldukça ağır- Beklenmedik bu sürpriz, hepimizi çok şaşırtmıştı. başlı bir adam. Sokaktaki satıcı yüksek sesle bağırarak arabasındakileri sat- Hızlı kentleşme şehrimizin kötü bir görünüm kazanmasını sağ- maya çalışıyordu. ladı. Tarlada bir adam hiç durmaksızın ha bire çalışıyordu. O açıkgöz biridir, nabza göre şerbet dağıtmasını bilir. Toplu taşıma araçlarında yer bulamayınca mecburen orada bir Kentin soğuk, nemli ve kirli havası astım hastalarının sayısının gece daha konaklamak zorunda kalmışlar. artmasına katkıda bulunuyor. Eğer ilaçlarınızı düzenli kullandığınız taktirde rahatsızlığınız ge- Okuldan mezun olduğu 16 Ağustos 1996 yılından beri aynı ku- çecektir. rumda çalışıyormuş. Sanki tüm yılın yorgunluğunu üzerinden atmış gibiydi. Öteden beri Orhan Veli şiirleri kalbimde özgün bir yere sahipti. Tatilde kalacağınız otel için mutlaka önceden rezervasyon yap- Yoksulluğun tüm ülkede artmasını sağlayan temel etken gelir tırın. eşitsizliğiydi. Aracınızın sık sık arızalanmasının nedeni periyodik bakımlarını zamanında yaptırmamış olmanızdandır. Yazılmak istenen konu hakkında yüzeysel değil, ayrıntılı ve detaylı bir araştırma yapılması oldukça önemlidir. Kamu binaları, yapımları bittikten sonra değişime uğramadan yıllarca aynı şekilde kalabilir. Vefa bazen bir semt adıdır ama nadir olarak bazen de bir de- ğerin ışıldaması, içimizi kamaştırmasıdır. 1

KONU ÖZETİ - KONU ÖZETİ - KONU ÖZETİ - KONU ÖZETİ - KONU ÖZETİ - KONU ÖZETİ TÜRKÇE Anlatım Bozukluğu (Anlama Dayalı) YANLIŞ YERDE SÖZCÜK KULLANIMI (SÖZ DİZİMİ YANLIŞ- SIRALAMA ve MANTIK YANLIŞLIĞI LIĞI) Cümlede bir sözcüğün, doğru yerde kullanılmamasından kay- Cümlede, durumlar veya olaylar sıralanırken bunların önem naklanan anlatım bozukluğudur. sırasına dikkat edilmemesinden kaynaklanan anlatım bozuklu- Fırsat buldukça hastanede yatan annemi ziyaret etmeyi ihmal ğudur. etmezdim. Trafik kazalarında her yıl birçok insanımız hayata veda ediyor Bu aralar, sık sık onunla tanıştığımız sahile gidiyorum. hatta sakat kalıyor. O bırakın bisiklete binmeyi, otomobil kullanmaktan bile Biz çocuk su içmeyi öyle severdi ki; değil bir saat, bir gün bile korkar. susuz duramazdı. Davetiyesiz düğün salonuna girmek isteyenler içeri alınmadılar. Salonun arka taraflarından sesimi duyamayanlar, lütfen el kaldırsınlar. Emre çok iyi futbolcu ama fazla topla oynuyor. Böyle durumlarda onunla konuşabilmeyi bırak tartışmak bile Dershanemizden burs kazanan öğrenciler, ücretsiz üniversite mümkün değildi. sınavına hazırlanacaklar. Her zamanki gibi oynarsanız değil rakip kaleye gitmeyi, gol Kitap fuarları sayesinde okurlar, yazarlarla daha çok tanışıyorlar. bile atamazsınız. Diplomasını alınca bir öğretmen olarak doğduğu kasabaya Hükümet, meclis üye tam sayısının bir fazlasıyla güvenoyu gitti. alabilir. Alanında ilk kez düzenlenen turnuvaya katılım rekor düzey- deydi. ANLAMCA ÇELİŞEN SÖZCÜKLERİN BİR ARADA KULLANI- ANLAM BELİRSİZLİĞİ (KARIŞIKLIĞI) MI Cümlede, anlamca birbirine zıt olan bazı sözcük veya sözlerin Bazı cümlelerde, tamlayanı ikinci tekil (senin) veya üçüncü tekil bir arada kullanılmasından kaynaklanan anlatım bozukluğudur. (onun) şahıs zamiri olan tamlamaların, tamlayanları düştüğün- de, tamlananların ikinci şahsa mı yoksa üçüncü şahsa mı ait Onlar, bu saatte kesinlikle yatmış olabilir. olduğu anlaşılmaz. Bu cümlelerde kişi bakımından belirsizlik vardır. Otobüsümüz, yaklaşık olarak tam bir saatte Halkapınar'a vardı. Eminim bizimle gelmediğine çoktan pişman olmuştur sanırım. Yurtdışına gittiğinden haberimiz bile yok. (senin / onun) Kesinlikle bayramda torunlarım buraya gelebilir. Gün boyu ağladığını duyunca hepimiz eve toplandık. Önce çevreye ayrıntılı bir biçimde göz atacak, sonra da çadır- Bazı cümleler yapısından dolayı iki anlama gelecek şekilde an- larımızı kuracaktık. laşılabilmektedir. Bu cümlelerde de bir “anlam belirsizliği” vardır. Zavallı adam, tarlayı güç bela sürüvermişti. Müzik dinlemeyi, kardeşimden çok severim. Küçük çocuk merdivenleri yavaş yavaş çıkıverdi. Anneler hiç üzülür mü? Virüsün yayılmasında kısmen de olsa kendimi topluma karşı Genç (,) müdür yardımcısının odasına doğru gidiyor. tamamen sorumlu hissediyorum. 2

KAZANIM TESTİ - KAZANIM TESTİ - KAZANIM TESTİ - KAZANIM TESTİ - KAZANIM TESTİ TÜRKÇE Anlatım Bozukluğu (Anlama Dayalı) 1. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde anlam karışıklığından 5. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde bir anlatım bozukluğu kaynaklanan bir anlatım bozukluğu vardır? yapılmamıştır? A) Annesine babasından çok değer verirdi. A) Hem çelik ağlar gibi güçlü ve hem de kelebek teni gibi B) Çocuk, arkadaşlarına olanları anlatmadı. narindir sevgi. C) İlk kez onunla bu evde tanışmıştık. D) Okul iki yıl içinde öğretime açılacaktı. B) Boğazdaki köşkün denize egemen olan balkonunda E) Yazarın ikinci kitabı da yayımlandı. çaylarımızı yudumluyorduk. 2. Şimdi size yarın ilk kez yayınlayacak programlardan bazı- C) Şiddetli rüzgar sayesinde yangın kısa sürede sitenin larını hatırlatacağız. tamamını kapladı. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde bu cümledekine ben- D) Başkalarının kuyusunu sinsice kazaraktan iyi insan zer bir anlatım bozukluğuna yer verilmemiştir? olunmayacağını bilmiyor musun? A) Bu yarışmayı kaybetme şansınız yok. B) Bu bölgenin kendine özgün gelenekleri vardır. E) Bir ülkede sosyal adaleti sağlamadan kalkınmak müm- C) Fiyatları çok pahalı olduğundan satışlar durgun. kün değildir. D) Bizden son öğretim durumumuzla ilgili belge istediler. E) Aradığınız bu model ayakkabıdan hiç kalmadı. 6. Güzel konuşabilmek için önce yoğun bir nefes almalı, denili- yor. 3. Aşağıdaki cümlelerden hangisinin başına “senin” zamiri getirildiğinde anlam karışıklığı giderilmiş olur? Bu cümledeki anlatım bozukluğunun nedeni aşağıdaki- A) Sorusunu kolayca cevaplamıştı. lerden hangisidir? B) Yaptıklarınızdan şimdi pişmanlık duyuyor musunuz? A) Sözcüğün anlam ve görevine uygun yerde kullanılma- C) Aldığımı elbette ödeyeceğim. ması D) İnanmadığına neden şaşırmadım acaba? E) Gelmesine bir anlam veremedim. B) Sözcüğün yanlış anlamda kullanılması 4. Bu sıcak havada çalışırken susuzluktan ağzım kurudu dilim C) Deyimin anlamına uygun cümlede kullanılmaması damağıma yapıştı. D) Anlamca çelişen sözlerin aynı cümlede kullanılması Bu cümledeki anlatım bozukluğunun nedeni aşağıdaki- lerden hangisidir? E) Cümlede gereksiz ilgeç kullanılması A) Deyimin açıklamasının aynı cümlede verilmesi B) Virgül kullanılmaması sonucu anlam belirsizliği oluş- 7. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde bir anlatım bozukluğu ması vardır? C) Sözcüğün anlamına uygun yerde kullanılmaması A) Yüzde yüz bu sınavı kazanmış olabilirim. D) Çelişen sözcüklere yer verilmesi E) Mantık yanlışlığı yapılması B) Bu sınava yaklaşık kırk kişinin gireceği söyleniyor. C) Ahmet, bilgi yarışmasındaki bazı soruları yanıtlaya- madı. D) Onlar bu konuda ne bize ne de size inanırlar. E) Sanırım biraz geç de olsa bizden özür dileyecek. 8. Günümüzün en gözde sporlarından olan “bowling”in izleri, Eski Antik Mısır’a dayanıyor. Bu cümledeki anlatım bozukluğunun nedeni aşağıdaki- lerden hangisidir? A) Anlam karışıklığı B) Sözcüğün yanlış anlamda kullanımı C) Gereksiz sözcük kullanımı D) Mantık yanlışlığı E) Çelişen sözcük kullanımı 3

KAZANIM TESTİ - KAZANIM TESTİ - KAZANIM TESTİ - KAZANIM TESTİ - KAZANIM TESTİ TÜRKÇE Anlatım Bozukluğu (Anlama Dayalı) 9. Şehrimizin böyle pis bir görünüm kazanması sizi üzmüyor 13. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde bir anlatım bozukluğu mu? yapılmıştır? A) Okuduğu son kitabın etkisinden hâlâ kurtulamamıştı. Bu cümledeki anlatım bozukluğunun benzeri aşağıda- B) Askerler yorgun ama moralli döndüler kışlalarına. kilerden hangisinde vardır? C) Elindeki fırsatı kaçıran kişi artık boşuna üzülür. A) Mahalli seçimler yaklaştıkça partilerin çalışmaları iyice D) Gri bulutlar, yerini beyaz bulutlara bırakıyor. E) Bu yarışı da ancak birinci olarak bitirebildi. artıyor. 14. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde bir anlatım bozukluğu B) Sözünü ettiği olay, sanırım, tekstil ihracatına getirilen vardır? kısıtlamalarla ilgili olsa gerek. A) Bugüne kadar hiçbir zaman asla ümitsizliğe düşme- mişti. C) Karşılıklı mektuplaşmalar, bir bütün olarak sunulsa, B) Kaderin bir cilvesi ki beni o an, orada seninle karşılaş- olayları daha net kavrayacağız. tırdı. C) Elindeki malları birer birer sattı. D) Sanık, olayı gördüğü iddia edilen tanığa öyle bir baktı ki D) Hemen hemen her gün bu caddeden geçerdi. adam yerin dibine girdi. E) Arka koltuktaki çanta, ani frenle yuvarlandı. E) Son yıllarda şehirler arası yollarımızda ölümcül kaza- 15. O, dikenli otları sevmez; her zaman onları kendi elleriyle larda ciddi bir düşüş var. I II III IV V 10. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde anlam karışıklığı söz konusudur? sürekli yolardı. A) Bu yıl fen derslerimiz oldukça hareketli geçti. Bu cümledeki altı çizili sözlerden hangisi çıkarılırsa B) Çocuk konusunda uzman biriyle konuşmak istiyordu. cümlede bir anlam daralması olur? C) Kimse dışarı çıkmasın, herkes yerine otursun. A) I B) II C) III D) IV E) V D) Bu mevsimdeki yağışlar ürünün kalitesini artırır. 16. Çobanın ekmeğinden dökülen küçük kırıntıları karıncalar yuvalarına taşıyordu. E) Yataktan kalkarak uyanmak bu sabah ona ne zor gel- mişti. Bu cümledekine benzer bir anlatım bozukluğu aşağıda- kilerin hangisinde vardır? 11. Bu bölgeye şaşırtıcı çoğunlukta bir göç akını oldu. Aşağıdakilerden hangisinde bu cümledekine benzer bir A) Parka girip çıkarken lütfen kurallara uyalım. anlatım bozukluğu yoktur? A) İki karakter arasında önemli bir ayrıcalık var. B) Etiketi çıkartılmış eşyaların, büyük firmalar dahil hiçbir yerde değişimi yapılmıyor. B) Ormanı kapsayan duman herkesi korkuttu. C) Annesine her hafta telefon açıp halini hatırını sorardı. C) Bu düşünceyi kimseye zorla önemsetemezsiniz. D) Kunduzlar kemirdikleri ağaçlara yuvalarını yaparlar. D) Geziye ikisi veli yirmi üç öğrenci katıldı. E) Üç köşeli bir dik üçgen... diye başlayan soruyu çözeme- E) Yanımızda çok rahat görünüyordu, niye çekimser dav- mişti. ransın ki? 12. İki öğrenci zili duymuş ve sallana sallana sınıfa çıkıvermişti. Bu cümledeki anlatım bozukluğunun nedeni aşağıdaki- lerden hangisidir? A) Çelişen sözlerin kullanılması B) Gereksiz sözcük kullanılması C) Tamlama yanlışlığı D) Mantık yanlışlığı E) Anlam belirsizliği 4

PERFORMANS TESTİ - PERFORMANS TESTİ - PERFORMANS TESTİ - PERFORMANS TESTİ TÜRKÇE Anlatım Bozukluğu (Anlama Dayalı) 1. Aşağıdakilerin hangisinde “Ben de bundan böyle, artık 4. Adamların geldiğini görünce yavaşça kalkıverdi. çalışmalarınıza katılacağım.” cümlesindekine benzer bir anlatım bozukluğu vardır? Bu cümledeki anlatım bo­zukluğu aşağıdakilerin hangi- sinden kaynaklanmaktadır? A) Birçok öğrenciler, bitirme sınavlarına giremedi. A) Çelişen sözcük kullanılmasından B) Yüklemin geçmiş zamanlı olmasından B) Bundan aşağı yukarı tam yedi gün önce görüştük. C) Öznenin tamlayan eki almasından D) Gereksiz sözcük kullanılmasından C) Devlet memurlarının hayat şartlarının arttırılması gere- E) Yanlış sıfat-fiil eki kullanılmasından kiyor. D) Eninde sonunda bir gün bana döneceksin. E) Bana öyle geliyor ki bunlar kaçmış olsa gerek. 2. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde gereksiz sözc­ ük kul- 5. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde sözcüğün yanlış kul- lanımından kaynaklanan anlatım bozukluğu vardır? lanımından kaynaklanan bir anlatım bozukluğu vardır? A) İki kardeşin en küçüğü çizgi film izlemeyi severdi. A) 4 Aralık 1955 tarihinde ona yazılan bir mektuptu. B) Çocuk babasını çağırıp bir şeyler söyledi. C) Annesi çocuğu seviyor, gözü gibi bakıyordu. B) Güneşin denizde yansıması yakamozlar oluşturuyor. D) O, bunca filmler seyretmiş bir çocuktu. E) Hiçbiri çocuğa bakmıyor, başka şeylerle ilgileniyordu. C) Fiyatlar çok yüksek olduğu için satışlar çok durgun. D) Bu işten kurtulma şansımız pek yüksek değil. E) Elektrik, su ve doğal gazda yeni tarifeler bu ay uygula- nacak. 3. I. Yaz mevsiminin ilk ayını - haziranı - geride bıraktık. 6. (I) Edebiyat eserlerinde olmazsa olmaz ilk koşul, bir düşün peşinde üretilmiş olmasıdır ilkin. (II) Edebiyatçının okuruna II. Sınavın iptal edildiğini sana kim söyledi? ilk borcu da düş kurmak ve bu düşün gerçekleşebilmesi için insana önerilerde bulunacak eserler üretmektir. (III) Bu III. Dilimizde bazı sözcüklerin yazılımına çoğu kimse dikkat yolda ilk adım insana ve hayata dair sorular sormakla atılır etmiyor. ve ardından cevaplar gelir. (IV) Çünkü soru sorarak başlar edebiyat, düşlere giden yolda yürümeye. (V) Bunun için de IV. Denizler her zaman insanlara olumlu şeyler düşündü- verili olandan yola çıkar ya da yararlanır. rürler. V. Şairi sevdiren ve itibar kazandıran nedir? Bu parçadaki numaralanmış cümlelerden hangisinde bir anlatım bozukluğu yapılmıştır? Yukarıda verilen numaralanmış cümlelerin hangisinde bir sözcüğün yanlış kullanımından kaynaklanan bir an- A) I B) II C) III D) IV E) V  latım bozukluğu vardır? A) I B) II C) III D) IV E) V 5

PERFORMANS TESTİ - PERFORMANS TESTİ - PERFORMANS TESTİ - PERFORMANS TESTİ TÜRKÇE Anlatım Bozukluğu (Anlama Dayalı) 7. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde mantık yanlışlığın- 10. “Sanki öğretmenimiz bugün diğer günlere göre daha yor- dan kaynaklanan bir anlatım bozukluğu vardır? gun gibi.” A) Yabancılar bizlere misafirperver olduğumuzu söyler. Yukarıdaki cümledeki anlatım bozukluğu aşağıdakiler- den hangisiyle giderilebilir? B) O yıllarda değil bir dikili ağacımız zengin bile sayılmaz- dık. A) “diğer” kelimesinin yerine “önceki” kelimesi getirilerek C) Bu yaz tatilinde yalnızlıktan canı çok sıkıldı Ali’nin. B) “daha” sözcüğü cümleden çıkarılarak D) Arjantin kıyı sahillerine birçok yavru balina vurdu. C) “sanki” sözcüğü cümleden çıkarılarak E) Bu şirin kasabadaki insanlar çok sağlıklı. D) “gibi” sözcüğünün yerine “galiba” kelimesi getirilerek E) “gibi” sözcüğünden sonra “görünüyor” kelimesi getirile- rek 8. Genç öğretmenin söylediklerini çok büyük bir dikkatle din- 11. Bizim görevimiz, halkın huzurlu yaşantısını sağlamaktır. liyordu. Bu cümledeki anlatım bozukluğunun nedeni aşa­ Bu cümledeki anlam belirsizliğinin nedeni aşağıdakiler- ğıdakilerden hangisidir? den hangisidir? A) Gereksiz sözcük kullanımı A) Virgül eksikliği B) Sözcüğün yanlış yerde kullanılması C) Çatı uyuşmazlığı B) Karşılaştırma yanlışlığı D) Sözcüğün yanlış anlamda kullanılması C) Tamlayan eksikliği E) Çelişen sözcüklerin kullanılması D) Sözcüğün yanlış yerde kullanılması E) Tamlayan ekinin fazlalığı 9. Böyle bir konuyu seçmesinin nedeni kesinlikle okurların- 12. Öğretmenimiz bizim aramızda taraf tutmaz ---- dan gelen baskı olsa gerek. Bu cümleyi aşağıdakilerden hangisiyle tamamladığı- Aşağıdakilerin hangisinde bu cümledekine benzer bir mızda anlatım bozukluğu meydana gelir? anlatım bozukluğu yapılmıştır? A) bazılarımıza -ki bunlar çalışkanlar olurdu- ne yaparsa A) Ustamız, bu işi yaparken nelere önem vermemizi anlat- yapsın hoşgörü gösterirdi. mıştı. B) bir anne şefkatiyle yaklaşıp hepimizin başını okşardı. B) Başka bir ülkeden edindiği mektup arkadaşıyla iki yıl karşılıklı mektuplaşmışlardı. C) hak ettiğimiz not neyse ondan bir puan aşağı veya bir puan yukarı vermezdi. C) Okul yıllarında edindiği detaylı araştırma özelliği gerek- çesiyle mesleğinde hızla yükselmişti. D) bu davranışı ile de hem aileler arasında hem bizim ara- mızda saygı görürdü. D) Sistem sürekli değişirse zannederim çocuklarımızın ka- fasının karışacağı kesindir. E) bizim de arkadaşlarımız arasında kendisi gibi davran- mamızı isterdi. E) Hepimiz eninde sonunda onun kapısına gidecek ondan yardım isteyecektik. 6

ÖDEV TESTİ - ÖDEV TESTİ - ÖDEV TESTİ - ÖDEV TESTİ - ÖDEV TESTİ - ÖDEV TESTİ - ÖDEV TESTİ TÜRKÇE Anlatım Bozukluğu (Anlama Dayalı) 1. Aşağıdaki cümlelerden hangisinde bir anlatım bozuk- 4. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde altı çizili sözc­ ük ya luğu yapılmıştır? da söz çıkarıldığında cümlenin anlamında bir daralma olmaz? A) Elde avuçta bir şey kalmayınca beğenmediği işine dön- mek zorunda kaldı. A) Mağazadaki elbiselerin aşağı yukarı hepsi satılmış. B) Bu ihaleden çekilmekle rakip firmanın ekmeğine yağ B) Bu sözleri biri bana söylese alınmazdım. sürmüş oldunuz. C) İstanbul - Antalya uçağı havada arızalandı. C) O kadar güçlü biri ki üç kişilik yükü bana mısın demeden taşıdı. D) Annem, yeşil biber turşusu yapmış. D) Yıllarını verip büyüttüğü evladı ne arıyor ne soruyordu, E) Bu daireyi iki yıl önce kırk bin liraya satın almıştım. o da bağrına taş basıp onu bekliyordu. E) En yakın arkadaşı kaza geçirip hastaneye kaldırılınca içi içine sığmaz olmuştu. 2. Kamyonun kasasından sızan buğdayları güvercin ve kum- 5. Bu yöredeki üç yüz yıllık konaklarda çıkan yangınlarda rular hiç kaçırmıyordu. mutlaka kasıt ihtimali var. Bu cümledeki anlatım bozukluğunun nedeni aşağıdaki- Bu cümledeki anlatım bozukluğunun nedeni aşağıda- lerden hangisidir? kilerden hangisidir? A) Sözcüğün cümlede yanlış yerde kullanılması A) Özne eksikliği B) Sıralama yanlışlığı B) Aynı anlama gelen sözcük kullanılması C) Gereksiz sözcük kullanılması D) Çelişen sözcüklerin kullanılması C) Anlamca çelişen sözcük kullanılması E) Sözcüğün yanlış anlamda kullanılması D) Mantık yanlışlığı yapılması E) Yanlış anlamda sözcük kullanılması 3. Kardeşi doğalı yaklaşık üç ay on iki gün olmuştu. 6. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde bir anlatım bozuklu- ğu vardır? Aşağıdakilerden hangisinde bu cümledekine benzer bir anlatım bozukluğu vardır? A) Bu filmlerde konuşulan dil neredeyse, sokakta kullanı- A) Bu iş yerinde saçını kaşıyacak zamanı olmuyordu. lan Türkçenin tamamen aynısıdır. B) Bu fidanları da kesinlikle onun dedesinin diktiğini zanne- B) Şehrin her geçen gün artan sorunlarına bir yenisi daha diyorum. ekleniyor. C) Bu konuda ne sen bana ne de ben sana güvenirim. C) Yollardaki iyileştirme çalışmaları önümüzdeki hafta baş- layacakmış. D) Ağaçların dalları meyve yükünden neredeyse kırılacak- lardı. D) Okuduğu romandaki kişilerin kendi bölgesindeki insan- larla benzerliği dikkatini çekmişti. E) Modern şehrin hızlı ve baş döndürücü yaşamına ayak uyduramadılar. E) Kentsel dönüşüm sayesinde şehirlerimizin çehresinin değişeceğini düşünüyorum. 7

ÖDEV TESTİ - ÖDEV TESTİ - ÖDEV TESTİ - ÖDEV TESTİ - ÖDEV TESTİ - ÖDEV TESTİ - ÖDEV TESTİ TÜRKÇE Anlatım Bozukluğu (Anlama Dayalı) 7. Nereden geldiğini bulamadığım bir ses, bana yolculuktan 10. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde bir anlatım bozuklu- vazgeçmemi söyledi. ğu vardır? Bu cümledeki anlatım bozukluğu aşağıdaki değişiklik- A) Filme gelen izleyicilerin sayıca kalabalık olması yönet- lerin hangisiyle giderilebilir? meni sevindirmişti. A) “ses” sözcüğüne tamlayan eki getirilerek B) Şiddetli rüzgârlar ağaçların bile devrilmesine neden ol- B) “vazgeçmemi” sözcüğü “vazgeçmem gerektiği” yapıla- muştu. rak C) Yola çıkalı beş saat olmasına rağmen gideceğimiz yere C) “bana” sözcüğü cümlenin başına getirilerek ulaşamamıştık. D) “bulamadığım” sözcüğü “anlayamadığım” yapılarak D) Köyün ihtiyarları, çınarın altında oturmuş gölgenin tadını çıkarıyorlardı. E) “bir” sözcüğü cümleden atılarak E) Bu yaylaya geleli en çok ihtiyaç duyduğum şey gazete oldu. 8. Eserlerinin çok sayıda basılmasının nedeni ---- 11. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde bir anlatım bo­ Bu cümle aşağıdakilerin hangisiyle tamamla­nırsa bir zukluğu vardır? A) Geçtiğimiz ay yapılan okuldaki toplantıya katılamadım. anlatım bozukluğu oluşur? B) Toplantının konusu hakkında bize bilgi verilmedi. C) Toplantı belirlenen saatten iki saat sonra başladı. A) ona gösterilen ilgiydi. D) Toplantıya öğrenci velilerinin on beşi katıldı. B) galiba başarılı bir yazar olmasındandır. E) Toplantıda okulla ilgili önemli kararlar alındı. C) yayınevi için sevindirici bir durumdur. D) edebiyat dünyasındaki değerinin bir göstergesidir. E) okuyucular tarafından çok sevilmesiydi. 9. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde anlatım bozukluğu 12. Aşağıdakilerden hangisinde, “sözcüğün yanlış anlamda vardır? kullanılması”ndan kaynaklanan bir anlatım bozukluğu vardır? A) Denizli’deki babasının hayatından kesitler alarak kendi etkilendiklerini de bize aktarıyor. A) Havaların ani soğuması göçmen kuşların bir bölümünün ölümüne neden oldu. B) O yıllarda birçok sanatçı, bu akıma uygun şiirler yazı- yordu. B) Bu sokaktaki araçlar genellikle birbirine yaklaşık park edilmiş. C) Onunkiler, düşünceden çok, duygulara yönelik bir nitelik taşır. C) Yağmursuzluktan pek çok bitkiler kurudu, ciddi su sıkın- tısı baş gösterdi. D) Şiirlerindeki dikkat çekici özelliklerden biri de bazı söz- cükleri sık kullanmasıdır. D) Gazetelerdeki iş ilanlarını dikkatle gözden geçirdi ama yine aradığı gibi bir iş ilanına rastlamadı. E) Bu kitap, divan edebiyatıyla ilgili sorulara doyurucu açık- lamalar getirebilecek bir özelliktedir. E) Buralarda yabani hayvanlar seralara zarar veriyor, bu nedenle bazı önlemler alınmalı. 8

TYT TÜRKÇE 2 7F a s i k ü l KONU ÖZETİ Anlatım Bozukluğu (Yapıya Dayalı) Numarası Bilgi Misafirler ve sen, bize de gelirsiniz. (Yanlış) Misafirler ve sen, bize de gelirsin. YAPISAL BOZUKLUKLAR ÖZNE-YÜKLEM UYUŞMAZLIĞI Özne grubunda birden çok üçüncü kişi (o - onlar) varsa yüklem, üçüncü tekil (o) veya üçüncü çoğul kişi (onlar) a) Tekillik-Çoğulluk Bakımından olur. Özne tekilse yüklem de tekil olur. Arda ve Verda, sizi bekliyor. Arda ve Verda, seni bekliyorlar. Bahçıvan, uzayan çimleri kesiyor. Arkadakiler ve o, buraya gelsin. Arkadakiler ve o, buraya gelin. Rüzgâr, şiddetini giderek artıracak. Özne, insan dışında bir varlık ya da kavramsa çoğul da c) Olumluluk-Olumsuzluk Bakımından olsa yüklem tekil olur. “Hiç” sözcüğünün anlamını içeren sözcükler özne oldu- Kuşlar, ağaç dallarında ötüşüyor. ğunda yüklem olumsuz olur. Kuşlar, ağaç dallarında ötüşüyorlar. (Yanlış) Herkes verilen programı uyguluyor, aksatmıyordu. (hiç kimse aksatmıyordu) Özne anlamca çoğul sözcüklerden oluşuyorsa yüklem tekil olur. ÖGE EKSİKLİĞİ Özne Eksikliği Herkes, bu olayı konuşuyor. (Yanlış) Sıralı ve bağlı cümlelerde birden fazla yüklemin veya bileşik Herkes, bu olayı konuşuyorlar. cümlelerde yan cümleciğin ve temel cümlenin yükleminin aynı özneye bağlanmasından kaynaklanan anlatım bozukluğudur. Öğrencilerin çoğu bunu tercih ediyor. Öğrencilerin çoğu bunu tercih ediyorlar. (Yanlış) Eleştirmenler, bu yapıtın niteliksiz olduğunu söyledi ve bir daha basılmadı. b) Kişi Bakımından Özne grubunda; birinci kişinin (ben - biz) yanında, ikinci (sen - Burada uçakların bakımları yapılır, bir sonraki sefere hazır hâle siz) veya üçüncü kişi (o - onlar) varsa yüklem, birinci çoğul kişi getirilir. (biz) olur. Nesne Eksikliği Biz ve sen, yarınki deneme görevlisiyiz. Biz ve sen, yarınki deneme görevlisisin. (Yanlış) Genellikle sıralı ve bağlı cümlelerde, nesne alması gereken bir eyleme nesne getirilmediği için ortaya çıkan anlatım bozuklu- Siz de ben de bu toplantıya katılacağız. ğudur. Siz de ben de bu toplantıya katılacağım. (Yanlış) Bizlere her zaman hediyeler alır, sevindirirdi. İzmir’e daha önce gelmemiş fakat çok beğenmiş. Özne grubunda ikinci kişinin (sen - siz) yanında, üçüncü İhtiyar, bahçesindeki çiçeklere özen gösterir, her gün dikkatle kişi (o - onlar) varsa yüklem, ikinci çoğul kişi (siz) olur. sulardı. Sen ve arkadaşın, nereye gittiniz? Öykülerinde yaşadığı çevreyi yansıtan yazar, günlük konuşma Sen ve arkadaşın, nereye gittin? (Yanlış) diliyle kaleme alıyor. 1

KONU ÖZETİ - KONU ÖZETİ - KONU ÖZETİ - KONU ÖZETİ - KONU ÖZETİ - KONU ÖZETİ TÜRKÇE Anlatım Bozukluğu (Yapıya Dayalı) Tümleç Eksikliği Tamlama Yanlışlıkları Genellikle sıralı ve bağlı cümlelerde, dolaylı tümleç, zarf tümleci Farklı tamlayanların aynı tamlanana bağlanması ya da tamlama ve ilgeç tümleci alması gereken bir eyleme tümleç getirilmeme- eklerinin eksik olmasından kaynaklanan anlatım bozukluğudur. sinden kaynaklanan anlatım bozukluğudur. Bu sınavda fen ve askeri lise öğrencileri üstün bir başarı Öğrencilerini çok sever, her işlerinde yardımcı olurdu. gösterdi. Komşularına ayrı bir değer verir, çok iyi anlaşırdı. Bir eleştirmen, değerlendirdiği yapıtı yazarın kişiliğiyle ilişki- lendirmesi doğru değildir. Dedem bizi hiç kırmaz, her istediğimizde seve seve masal anlatırdı. Sonbaharda dökülen yaprakların rengi, sarının en sevdiğim tondur. Alçılı ayağıyla otobüslere binip inmek çok zor oluyordu. Ek Yanlışlıkları Yolda arkadaşlarına rastlamış, ayaküstü sohbet etme fırsatı Cümlede eklerin yanlış kullanılması ya da bir sözcüğe yanlış yakalamıştı. ekin getirilmesinden kaynaklanan anlatım bozukluğudur. Yayınevi olarak kitaplarımızın daha kaliteli bir biçimde basılaca- Çocuklarına çok düşkündü, her zaman yakından ilgilenirdi. ğını sağlayacağız. YÜKLEM, EK EYLEM VE EYLEMSİ EKSİKLİĞİ Genç sanatçıların bir an önce şöhret olma uğruna sa-nat çizgi- lerinden ödün vermemelidir. Birden fazla yargının olduğu cümlelerde, yargıların anı ey- leme, aynı ek eyleme veya aynı eylemsiye bağlanmasından İnsanların konuşma güçlüğü çekmesinin nedenlerinden biri de kaynaklanan anlatım bozuklukluğudur. kitap okumamalarındandır. Buradaki insanlar çay içmeyi hiç ya da çok az severdi. Dün geceki fırtınada deniz kenarındaki yüzlerce tekneler pa- ramparça olmuş. Ressam veya resimden hoşlanıyorsanız bu sergiye mutlaka gelmelisiniz. Üniversite yıllarımdaki gezdiğim şehirleri tekrar gezmeyi düşü- nüyorum. Kardeşim hafta sonu İstanbul’a geleceğini ve kendisini oto- garda karşılamamı istedi. Çatı Uyuşmazlığı Bileşik cümlelerde temel cümlenin etken olup yan cümlenin Kendisi uçak yolculuğunu çok; otobüs yolculuğunu ise hiç sev- etken olmaması veya temel cümlenin edilgen olup yan cümle- mezdi. nin edilgen olmamasından kaynaklanan anlatım bozukluğudur. Bazı konularda ne kadar konuşulsa da bir sonuca varamıyo- Yeni yapılan yol eskisine göre hem kısa hem de virajlı değildi. ruz. Kiraladıkları ev oldukça büyük; şehir merkezine yakın sayıl- Trafik kurallarına uyulduğu sürece kaza yapmazsınız. mazdı. Çalıştığınızda her işte başarılı olunur. Mahkeme, suçlamaların tutarsız ve doğru olmadığı sonucuna vardı. Program hakkındaki düşüncelerinizi telefon veya faks çeke-rek bizlere iletebilirsiniz. 2

KAZANIM TESTİ - KAZANIM TESTİ - KAZANIM TESTİ - KAZANIM TESTİ - KAZANIM TESTİ TÜRKÇE Anlatım Bozukluğu (Yapıya Dayalı) 1. Burada kimse bana ne olduğundan bahsetmiyor, bir de alay 5. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde anlatım bozukluğu edercesine gülüyordu. ikinci cümleye “ onu ” nesnesi getirilerek giderilir? Bu cümledeki anlatım bozukluğu aşağıdakilerden han- A) Mehtaplı pırıl pırıl bir gecede çiseleyen yağmur altında gisiyle giderilebilir? dolaştık, çok güzeldi. A) Virgülden sonra “herkes” öznesi getirilerek B) İkinci cümlenin yüklemi basit çekimli yapılarak B) Babası istedi diye taşınan komşularına yardım etti, epey C) “kimse” sözcüğü yerine “herkes” sözcüğü getirilerek de yoruldu. D) “bir de” sözü cümleden çıkarılarak E) “bahsetmiyor” sözcüğü “bahsetmediği gibi” yapılarak C) Suçluyu kıstırdılar ve yakalayıp polise teslim ettiler. 2. İsim cümleleri, eylem bildirmediğinden nesne alamazlar. D) Sahildekiler gemiye kıpırdamadan bakıyor, sanki bir an Bu cümledeki anlatım bozukluğunun nedeni aşağıdaki- bile gözden kaybetmek istemiyordu. lerden hangisidir? E) Ülkemizde doğal afetlerden çok zarar görülür ancak A) Ek yanlışlığı ciddi önlemler almayız. B) Tamlama yanlışlığı C) Çatı uyumsuzluğu 6. Büyük bir merakla beklediğimiz yemeğin görüntüsü ve ko- D) Nesne eksikliği kusu muhteşem ancak tadı çok farklı değildi. E) Özne-yüklem uyumsuzluğu Bu cümledeki anlatım bozukluğunun nedeni aşağıdaki- lerden hangisidir? A) Öznede tekillik çoğulluk uyumsuzluğu B) Ek eylem eksikliği C) Gereksiz yere bağlaç kullanımı D) Birden çok tamlananın bir tamlayana bağlanması E) Dolaylı tümlecin kullanılmaması 3. Aşağıdakilerin hangisinde bir anlatım bozukluğu söz 7. Kıbrıs’tan İzmir’e doğru yol alan uçağımız, hava boşluğuna konusudur? rastlayınca ölüm tehlikesi geçirdi. A) Hiç kimse yerinden kıpırdamıyordu. B) Herkes bu konuda aynı fikirdeydi. Bu cümledeki anlatım bozukluğunun nedeni aşağıdaki- C) Kimse suçluyu söylemek istemiyorlardı. lerden hangisidir? D) Çoğu bu oyunu daha önce izlememişti. A) Eklerin gereksiz kullanımı E) Hepsi önümüzde, yerde duruyordu. B) Zaman bildiren ifadenin bağ fiilden oluşması C) Nesnenin isim tamlamasından oluşması 4. “Ahmet Celal, köylü ile arasındaki büyük uçurumu gören, D) Yüklemin etken çatılı olması pek çok bakımdan küçümseyen bir kişidir.” E) Öznenin canlı bir varlık gibi düşünülmesi Bu cümledeki anlatım bozukluğunun nedeni aşağıdaki- 8. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde anlatım bozukluğu lerin hangisidir? ögeler veya tamlamayla ilgili değildir? A) Özne . yüklem uyumsuzluğu A) Bu çalışmaları seviyorlardı çünkü hız ve heyecan vardı. B) Gereksiz sözcük kullanılması B) Buradan bir günlüğüne gider, işlerimizi yapar, döneriz. C) Hâl ekinin yanlış kullanımı C) Suçlunun bilgisayar, kredi kartı ve telefon konuşmaları D) Nesne eksikliği takip edilmiş. E) Fiilimsi ekinin yanlış kullanımı D) Basın toplantısının gündemi turizm ve trafik kazalarıydı. E) Birlikte öğle yemeği yedikten sonra toplantıya geçildi. 3

KAZANIM TESTİ - KAZANIM TESTİ - KAZANIM TESTİ - KAZANIM TESTİ - KAZANIM TESTİ TÜRKÇE Anlatım Bozukluğu (Yapıya Dayalı) 9. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde anlatım bozukluğu 13. Biz buraları çok sevdik onun için ayrılamıyoruz. “ilgeç tümleci eksikliğinden” kaynaklanmaktadır? Bu cümledeki anlatım bozukluğuna benzer bir bozukluk A) Marmaris’te başlayan orman yangınında yüz hektar aşağıdakilerin hangisinde vardır? orman yanarak kül oldu. A) Dostun dosta vereceği ve alacağı çok şey vardır. B) Öğretmenlik mesleğinin özünde şefkat ve merhamet B) Sınavı kazanmak için usanmadan, bıkmadan ders çalı- şıyor. vardır. C) Onu çok özlüyordu ve hep ondan bahsediyordu. C) Dondurmalar yenilerek üzerine de su içtiler. D) Yarına kendinizi hazırlamazsanız kendinize zehir edersi- D) Ahmet, her türlü girişimden çekinmeyen bir iş adamıydı. niz. E) Senin için bütün birikimini gözünü kırpmadan bir çırpıda E) O, kimseye karışmaz, elinden geldiğince dostluk kur- maya çalışırdı. harcayıverdi. 10. Bütün ihtiyaçlarımız giderilerek bir programa dahil olacağız. 14. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde özne eksikliğinden kaynaklanan bir anlatım bozukluğu vardır? Bu cümledeki anlatım bozukluğunun nedeni aşağıdaki- A) Bilgisayarını çok sever daima özen gösterirdi. lerden hangisidir? B) Odanın ışığını kapatınca gözüne daha farklı göründü. C) Birçoğu bu yöntemle sınava daha iyi hazırlandığını söy- A) Çatı uyuşmazlığı ledi. D) Araçların gürültüsünden çoğumuz şikayet ediyoruz B) Özne.yüklem uyuşmazlığı ancak vazgeçemiyoruz. E) Bu soruyu koskoca sınıfta ancak iki kişi doğru cevapla- C) Gereksiz sözcük kullanımı yabildik sadece. D) Yanlış anlamda sözcük kullanımı 15. Onlarca dergileri bulunan bu şirket, dergi dağıtımında piya- sayı elinde tutuyor. E) Nesne eksikliği Bu cümlede bulunan anlatım bozukluğunun nedeni 11. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde nesne eksikliğinden aşağıdakilerden hangisidir? kaynaklanan bir anlatım bozukluğu vardır? A) Deyimin yanlış kullanılması B) Etken çatılı eylem kullanılması A) Kesinlikle bu soruyu çözmeli ve arkadaşlarına da anlat- C) Özne.yüklem arasında tekillik çoğulluk uyumsuzluğu malısın. D) 3. tekil iyelik eki yerine, 3. çoğul iyelik eki kullanılması E) Sözcüğün yanlış yerde kullanılması B) Günde yaklaşık elli civarında anlatım bozukluğu sorusu çözüyordu. 16. Ay bir yandan, sen bir yandan sar beni. Bu cümledeki anlatım bozukluğunun nedeni aşağıdaki- C) Her yaz memlekete gider, gelirken de elleri dolu gelirdi. lerden hangisidir? D) Ahmetler akşama bize gelecek, güzel bir şekilde ağırla- A) Yüklem eksikliği yacağız. B) Gereksiz sözcük kullanılması C) Tamlama yanlışlığı E) İdealleri için çok çalışıyor, elinden geleni yapıyordu. D) Çatı uyumsuzluğu E) Nesne eksikliği 12. Aşağıdaki cümlelerin hangisindeki anlatım bozukluğu öge eksikliğinden kaynaklanmamaktadır? A) Ona kızmama rağmen, yıllar sonra gördüğüme sevin- dim. B) Onu seviyor ve ona güveniyorken küçük bir kusurundan ötürü mü vazgeçeceksin? C) İşlediği suçtan dolayı adam, her tür sosyal faaliyete ka- tılamama cezası aldı. D) Bu olanlara nasıl katlandın, nasıl başa çıktın, inanamı- yorum! E) Dün akşam televizyona şöyle bir baktım, ama izleyecek hiçbir şey bulamadım. 4

PERFORMANS TESTİ - PERFORMANS TESTİ - PERFORMANS TESTİ - PERFORMANS TESTİ TÜRKÇE Anlatım Bozukluğu (Yapıya Dayalı) 1. “Cansız varlıkların ya da soyut kavramların çoğulları özne 4. Üniversiteyi dereceyle bitiren bir öğrenci yıllar sonra ülke- olduğunda bunların yüklemleri tekil olur.” nin sayılı bilim adamlarından biri olması son derece doğal- dır. Aşağıdakilerin hangisinde bu kurala uyulma­mıştır? A) Yaz yağmurları, kısa sürede etkisini gösterir. Bu cümledeki anlatım bozukluğu aşağıdaki de­ B) Tepeler, güneşin batmasıyla kızıllaştı. ğişikliklerin hangisiyle giderilebilir? C) Güreşçiler, minderde kıyasıya güreştiler. D) Bu görüşler, bizi hiç etkilemediler. A) “sayılı” yerine “değerli” sözü getirilerek E) Adamlar, uzun süre bu konuda tartıştılar. B) “bitiren” yerine “tamamlayan” sözü getirilerek C) “öğrenci” yerine “öğrencinin” sözü getirilerek D) “son derece” yerine “gayet” sözü getirilerek E) “doğaldır” yerine “önemlidir” sözü getirilerek 2. Kimse söz almak istemiyor, birbirine boş gözlerle bakıyor- 5. Öğrencilerin çok şey bilen kişiler olması önemli değildir, du. onlara bilgiye nasıl ulaşacakları öğretilmeli, bilgiye ulaşan çocuklar da doğru kullanabilmeli. Bu cümledeki anlatım boz­ ukluğunun nedeni aşa­ ğıdakilerden hangisidir? Bu cümledeki anlatım bozukluğunun nedeni aşağıdaki- A) Özne - yüklem uyumsuzluğu lerden hangisidir? B) Ek fazlalığı A) Özne eksikliği C) Gereksiz sözcük kullanımı D) Tamlama yanlışlığı B) Çatı uyumsuzluğu E) Ek eylem eksikliği C) Tamlama yanlışlığı D) Nesne eksikliği E) Özne - yüklem uyumsuzluğu 3. Kitap için kendisine verilen paranın eksik ve yeterli olmadı- 6. I. Sen içeri, ben dışarı çıkıyorum. ğını söyledi. II. Ayşe’nin tehlikede olduğunu ben de biliyordum ve uyar- Bu cümledeki anlatım bozukluğunu gidermek için dım. aşağıdaki değişikliklerden hangisi yapılmalıdır? A) “kendisine” sözcüğü çıkarılmalı III. Ay bir yandan, sen bir yandan sar beni. B) “söyledi” sözcüğü yerine “söylendi” sözcüğü getirilmeli IV. Dişçi, çocuğun dişini çekip eve gönderdi. C) “eksik” sözcüğünden sonra “olduğunu” sözcüğü getiril- Yukarıdaki numaralanmış cümlelerin hangiler­ inde an- meli latım bozukluğu, nesne eksikliğinden kaynaklanmakta- dır? D) “eksik” sözcüğü yerine “yetersiz” sözcüğü getirilmeli A) I ve II  B) II ve IV C) I ve IV E) “verilen” sözcüğünden sonra “borç” sözcüğü getirilmeli. D) I ve III E) III ve IV 5

PERFORMANS TESTİ - PERFORMANS TESTİ - PERFORMANS TESTİ - PERFORMANS TESTİ TÜRKÇE Anlatım Bozukluğu (Yapıya Dayalı) 7. Aşağıdakilerin hangisinde bir anlatım bozukluğu var- 10. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde “onları” söz­cüğü dır? çıkarıldığında anlatım bozukluğu olmaz? A) Dilin varlığı ancak insanın varlığıyla mümkündür. A) Masadaki resimlere baktı; onları toplayıp çantasına koydu. B) Göçebe bir kültüre sahip olan eski Türklerin dilinde do- ğaya ait çok sayıda sözcükler vardır. B) Okuyacağı kitapları seçiyor, onları birer birer masaya koyuyordu. C) Sanatsal metinlerde dil birlikleri, söylenmek istenen bir ifade etrafında birleşerek yeni bir anlam kazanır. C) Öğrencilere bilgi verdi, onları müzeye götürdü. D) Edebî metinlerde dil çoklukla yan ve mecaz anlamlarıyla D) Arkadaşlarına kızmış, onları evinden kovmuştu. kullanılır. E) Suçlulara yardım etmeli, onları topluma kazandırmalı- E) Bir edebî eserin temel özelliklerinden biri sanatçının, yız. eserinde meydana getirdiği dünyadır. 8. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde anlatım bozukluğu 11. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde tamlama yanlışlığın- yoktur? dan kaynaklanan bir anlatım bozukluğu vardır? A) Güneydoğu Anadolu Bölgesi, GAP projesinden istediği A) Bu bölgede dağların dorukları yaz kış karlı olur. sonucu alamadı. B) Sekreter, dosyanın sayfa numarasını evrakların içinde B) Yeni edebiyat akımlarını eleştiren çok sayıda okurlarla arıyordu. karşılaşıyoruz. C) Ülkemizde bu yaz, kültürel ve sanat faaliyetleri yapıldı. C) Tasarı, 220’ye karşı 180 oyla mecliste kabul edildi. D) Evin kapısı, penceresi ve tahta merdiveni tamir edildi. D) Herkes, zor zamanlarda birbirine yardımcı olmalıdırlar. E) Kültür ve sanat haberleri, gazetelerde daha çok yer al- E) Hiç kimseden yardım almadan eşyaları taşıdı. malıdır. 9. Bu eser, yazarın edebiyatımızda köylümüzü anlatan, kırsal 12. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde “O futbolcuyu eskiden sorunlara ışık tutan ilk romandır. beri bilir ve hayran olurum.” cümlesindekine benzer bir anlatım bozukluğu vardır? Bu cümledeki anlatım boz­ ukluğunun giderilmesi i­çin aşağıdaki değişikliklerin hangisi yapılmal­ıdır? A) Ömer Seyfettin, beni derinden etkileyen, okuma zevki kazandıran kişidir. A) “yazarın” sözcüğü kaldırılmalı B) Edebiyatın amacı insanda güzel duygular uyandırmak- B) İkinci , “ çıkarılıp yerine “ve” kelimesi konmalı tır, bu nedenle insana etki eder. C) “kırsal” sözcüğü yerine “halk” sözcüğü getirilmeli C) Bu tür şiirler, zamanla okunmaz olurlar. D) “anlatan” sözcüğü yerin “anlatılan” sözcüğü getirilmeli D) Geçmişteki anılarımı hatırladıkça üzülüyorum. E) “köylümüzü” sözcüğü yerine “köyü” sözcüğü getirilmeli- E) Öğrencilerin hiçbiri müdürün kararına uymuyor, dilediği dir. gibi davranıyordu. 6

ÜNİTE DEĞERLENDİRME TESTİ - ÜNİTE DEĞERLENDİRME TESTİ - ÜNİTE DEĞERLENDİRME TESTİ TÜRKÇE Anlatım Bozukluğu (Yapıya Dayalı) 1. Uzun yıllar bu ıssız yere kimse gitmemiş, gitmeyi düşünen- 4. Aşağıdakilerden hangisinde bir anlatım bozukluğu var- lerle alay etmişti. dır? Bu cümledeki anlatım bozukluğunun nedeni aşağıdaki- A) Bilim ve teknik insan hayatını etkileyen, değiştiren, lerden hangisidir? insan hayatına yön veren yenilikleri, gelişmeleri içerir. A) Yüklemlerin farklı kiplerle çekimlenmesi B) Gereksiz yere yan cümle kullanılması B) Gerçek sanat yapıtı her okunuşta okuyucuya farklı bir C) Yanlış bir yardımcı eylem kullanılması lezzet verir. D) Yüklemlerin aynı özneye bağlanması E) İkinci cümlede yanlış yan cümle kullanılması C) Şairin şiirde işlediği tema, şiirinin ses ve söyleyiş özel- likleri dönemin özellikleriyle iç içedir. D) Her ulusun doğuşundan yükselişine kadar olan dö- nemde sözlü veya yazılı destanları vardır. E) Yazarken kitapları bir yana bırakır, aklımdan çıkarırım, kendi gidişimi aksatırlar diye. 2. Ben bu tür kitapları okumadığım gibi yazarlarını da çok 5. (I) Bu gezi bir ay öncesinden organizatörler tarafından fazla merak etmem. planlanmıştı. (II) Geziye gidileceği gün herkes tam tekmil buluşma noktasına geldi. (III) Kafile başkanı tarafından Bu cümledeki anlatım bozukluğu aşağıdakilerin hangi- listedeki isimler tek tek kontrol edilip araçlara bindik. (IV) sinden kaynaklanmaktadır? Herkesin yüzünde bir tebessüm, aklında da gidilecek yer A) Tümleç ekisikliğinden vardı. (V) Otobüsümüz hareket etti ve böylece yolculuğu- B) Nesne eksikliğinden muzun ilk bölümü sorunsuz başladı. C) Yüklemin olumlu olmasından D) Tamlayan eksikliğinden Bu parçadaki numaralanmış cümlelerden hangisinde E) Gereksiz yere bağlaç kullanılmasından bir anlatım bozukluğu vardır? A) I  B) II C) III D) IV E) V 3. Aşağıdakilerin hangisinde bir anlatım bozukluğu var- 6. I. Herkes bir yolunu bulup buraya geliyor ve buradan bir dır? daha ayrılmayı düşünmüyordu. A) Getirilen eşyalardan bir bölümü oldukça sağlam, diğer II. Kimse ne yapılması gerektiğini bilmiyor, şaşkın şaşkın bölümü ise pek de pahalı değildi. birbirine bakıyordu. B) Araç yokuşa var gücüyle asılmış ancak aşırı yüklü oldu- III. Hepimiz burada neler olduğunu biliyorduk, sordukların- ğundan yokuşun yarısında kalmıştı. da anlatmaya hazırdık. C) Karşı yamaçlarda şehrin yeni kurulan mahallelerinin IV. Hiçbirimiz bu konuda itiraz etmeyecektik, bu konu üze- ışıkları görünüyordu. rinde bir daha da konuşmayacaktık. D) Oldukça detaylı bir araştırmadan sonra şirkete girmeyi V. Herkese yardım edip ellerinden gelen yardımı yapa- başarmıştı. caklardı. E) Her yıl düzenlenen etkinliğe çalışanlar, eşleriyle katılır- Yukarıdaki numaralanmış cümlelerden hangilerinde lardı. olumluluk-olumsuzluk ilişkisinden kaynaklanan bir an- latım bozukluğu vardır? A) I ve II B) II ve III C) II ve V D) III ve V E) IV ve V 7

ÜNİTE DEĞERLENDİRME TESTİ - ÜNİTE DEĞERLENDİRME TESTİ - ÜNİTE DEĞERLENDİRME TESTİ TÜRKÇE Anlatım Bozukluğu (Yapıya Dayalı) 7. I. Biz bir an önce yolu açmaya, onlar da aracı tamir etme- 10. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde ayraç içinde belirti- ye çalışıyordu. len anlatım bozukluğu yoktur? II. İstanbul’u gezip de doğal ve tarihî güzelliklerine hayran A) Misafir olduğumuz evde bırakın bize su vermeyi yemek olmamak mümkün mü? bile vermediler. (Özne-yüklem uyumsuzluğu) III. Sokağın sonundaki konak, oldukça geniş ve konağın B) Öykülerinde yaşadığı çevreyi yansıtan yazar, günlük aydınlatması yeterli değildi. konuşma diliyle kaleme alıyor. (Nesne eksikliği) IV. Türkler Anadolu’ya girdikten sonra, yaşam biçimlerinde C) Kendisi uçak yolculuğunu çok; otobüs yolculuğunu ise değişiklikler meydana geldi. hiç sevmezdi. (Yüklem eksikliği) Yukarıdaki numaralanmış cümlelerin hangilerinde aynı D) Dağın zirvesine çıktıkça burada sıcaklığın hızla düştü- türden anlatım bozukluğu vardır? ğü hissedilir. (Çatı uyuşmazlığı) A) I ve II B) II ve III C) II ve IV E) Eylülde dökülen yaprakların rengi, sarının en sevdiğim tondur. (Tamlama yanlışlığı) D) I ve III E) I ve IV 8. Bundan önce kurallar katıydı ama bu katı ve zamana 11. I. Bize kendini, temsilcisi olduğu şirketin sahibi olarak ta- uymayan kurallarla devam edemeyiz. nıttı. Bu cümledeki anlatım bozukluğunun nedeni aşağıda- II. Bu bölgede sıcaklık kış aylarında eksi on dereceye, yaz kilerden hangisidir? aylarında ise kırk beş dereceye kadar yükselir. A) Anlam belirsizliği III. Tekneden biraz açılıyor ve sonra kendimi Ölüdeniz’in B) Özne eksikliği yakınlarında Akdeniz’in derinliklerine bırakıyorum. C) Ek yanlışlığı D) Zarf tümleci eksikliği Yukarıdaki numaralanmış cümlelerin hangilerinde E) Gereksiz sözcük kullanımı anlatım bozukluğu yapılmıştır? A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız III D) I ve III E) II ve III 9. Aşağıdakilerin hangisinde ek fazlalığından kaynakla- 12. Aşağıdakilerden hangisinde ilgeç tümleci eksikliğin- nan bir anlatım bozukluğu vardır? den kaynaklanan bir anlatım bozukluğu vardır? A) Sanatçıların, yaşadıkları toplumla sırt çevirmeleri yapıt- A) İki sanatçı birbirlerine çok kırıcı sözler söyledi, uzun bir larının inandırıcılığını etkiler. süre konuşacaklarını sanmıyorum. B) Bazı konularda ne kadar konuşulsa da bir sonuca vara- B) Yolcuların bavulları, onlara haber verilmeden depoya mıyoruz. kaldırılınca firma görevlilerine ateş püskürdüler. C) Usta sanatçı, bir metne bağlı kalmadan, doğaçlama ola- C) Annesini değil bir gün, bir ay bile görmese hemen öz- rak oyununu oynadı. lerdi. D) Bu konuda herkes beni suçluyor, bir kez olsun dinle- D) Bundan böyle her türlü yayının İstanbul Türkçesi ile ya- meye bile yanaşmıyordu. pılacağını sağlayacağız. E) Bir ülkenin kalkınmasını önleyen nedenlerden biri de o E) Buradaki insanlar müzik dinlemeyi hiç ya da çok az se- ülkede bilimin siyasete alet edilmesindendir. verdi. 8

TYT TÜRKÇE 2 8F a s i k ü l KONU ÖZETİ Ses Bilgisi Numarası Bilgi ÜNSÜZ DÜŞMESİ ÜNSÜZ YUMUŞAMASI (ÜNSÜZ DEĞİŞİMİ) “k” ünsüzüyle biten bazı sözcükler “cık, -cik, -cuk, -cük, -cek, -cak, -l” eki aldığında “k” ünsüzü düşer. Sert ünsüzlerden biriyle (p, ç, t, k) biten bir sözcükten sonra ün- lüyle başlayan bir ek gelirse sert ünsüzler yumuşayarak “b, c, d, ufak - cık > ufacık g, ğ”ye dönüşür. minik - cik > minicik büyük - cek > büyücek çorap-ın >çorabın küçük - l > küçül- ağaç-ı >ağacı ufak - l > ufal- renk-i >rengi yüksek-l > yüksel- renk-i >çoğu alçak-l > alçal- uç-u >ucu yazlık-a >yazlığa ÜNSÜZ BENZEŞMESİ senet-i >senedi (ÜNSÜZ UYUMU - ÜNSÜZ SERTLEŞMESİ) kalp-i >kalbi kitap-ı >kitabı Sert ünsüzlerden biriyle (f, s, t, k, ç, ş, h, p) biten bir sözcük- kayıp etmek >kaybetmek ten sonra yumuşak ünsüzle (c, d, g) başlayan bir ek gelirse kayıt olmak > kaydolmak ekin başındaki yumuşak ünsüzler “ç, t, k” şeklinde değişerek sertleşir. DİKKAT: Tek heceli sözcüklerde ve yabancı sözcüklerde yumu- şama genellikle görülmez. Ayvalık’da > Ayvalık’ta yet-gin > yetkin ip-i kadayıf-cı > kadayıfçı süt-ü çiçek-ci > çiçekçi üç-e görmüş-dü > görmüştü tok-un 45’den > 45’ten sanat-ın 1974’de > 1974’te hukuk-u giriş-gen > girişken merak-ım sus-gun > suskun blok-un konuş - gan > konuşkan paket-i paraşüt-ü ÜNSÜZ TÜREMESİ DİKKAT: Özel isimlerde yumuşama, konuşurken olur fakat bu, Kimi sözcüklere ünlü ile başlayan bir sözcük ya da ek getirildi- yazımda gösterilmez. ğinde ünsüz türemesi olur. YAZIMDA KONUŞMADA af - ı > affı, his - i > hissi, Zonguldak’ın Zongulda(ğ)ın şık - ı > şıkkı, Ayvalık’a Ayvalığa hak - ım > hakkım Ahmet’e Ahmede DİKKAT: Ünsüz türemesi, yardımcı eylemlerle oluşturulan bir- leşik eylemlerde de görülür. zan etmek > zannetmek af olmak > affolmak his etmek > hissetmek 1

KONU ÖZETİ - KONU ÖZETİ - KONU ÖZETİ - KONU ÖZETİ - KONU ÖZETİ - KONU ÖZETİ TÜRKÇE Ses Bilgisi “N - M” DEĞİŞİMİ DİKKAT: İkilemelerde ses düşmesi olmaz. Türkçede b ünsüzü kendisinden önce gelen n ünsüzünü m’ye burun buruna (doğru) burun burna (yanlış) dönüştürür. gönülden gönüle (doğru) gönülden gönle (yanlış) saklanbaç > saklambaç ÜNLÜ TÜREMESİ dolanbaç > dolambaç tanbur > tambur “-cık, -cik” eki alan bazı sözcüklerde ek ile sözcüğün arasında anbar > ambar “a, e, ı, i” ünlülerinin türediği görülür. DİKKAT: Özel adlarda ve birleşik sözcüklerde bu kural uygu- az-cık >azıcık lanmaz. bir-cik >biricik İstanbul Safranbolu genç-cik >gencecik binbaşı sonbahar dar-cık >daracık KAYNAŞTIRMA ÜNSÜZLERİ ÜNLÜ DARALMASI Türkçe sözcüklerde iki ünlü yan yana bulunmaz. Ünlü ile biten sözcüklere ünlü ile başlayan bir ek getirilirse araya “y, ş, s, n” Türkçede geniş ünlüyle (a,e) biten bir sözcük “-yor” eki aldı- ünsüzleri girer. Bunlara kaynaştırma ünsüzleri denir: ğında o sözcüğün geniş ünlüsünü “ı, i, u, ü” ye çevirerek da- raltır. araba-y-a kuzu-n-un bilme - yor > bilmiyor iki-ş-er korkma-yor > korkmuyor pasta-s-ı üzülme-yor > üzülmüyor ayva-y-ı bekle-yor > bekliyor özle-yor > özlüyor DİKKAT: Aşağıdaki sözcüklerde kaynaştırma ünsüzü yoktur. DİKKAT: “y” kaynaştırma ünsüzü, “de-”, “ye-”, “ne” (yiyen, beş - er diye, niye...) sözcükleri dışında daraltma yapmaz. altmış - ar yetmiş - er ÜNLÜ (HECE) DÜŞMESİ sen - in kol - un - a Son hecesinde dar ünlü (ı, i, u, ü) bulunan sözcüklere ünlü ile ULAMA başlayan bir ek getirilirse son hecedeki dar ünlü düşer. Buna ünlü düşmesi denir. Sözcüklerin sonundaki ünsüzlerin bir sonraki sözcüğün başın- daki ünlülere ulanarak (bağlanarak) okunmasıdır. emir-iniz > emriniz alın-ı > alnı Sönmeden yurdumun üstünde tüten en son ocak göğüs-ü > göğsü İn cin uykuda, yalnız iki yoldaş uyanık koyun-una > koynuna Akşam oldu yine güneş ayrılıyor ufuklardan ağız-ım > ağzım Bulutların ardına saklanır ışığıyla gün Geleceğim aşkım inan, bir sabah ansızın kapına DİKKAT: Ünlü düşmesi, bazı sözcükler türetilirken ve birleşik sözcük oluşturulurken de olabilir. DİKKAT: İki sözcük arasında herhangi bir noktalama işareti varsa ulama olmaz. oyun - a > oyna- ileri - le > ilerle- ayır - ı > ayrı devir - il > devril- Kaldırımlar, içimde kıvrılan bir lisandır sarı - ar > sarar- uyu - ku > uyku kayıp etmek > kaybetmek 2

KAZANIM TESTİ - KAZANIM TESTİ - KAZANIM TESTİ - KAZANIM TESTİ - KAZANIM TESTİ TÜRKÇE Ses Bilgisi 1. Oynarken yere düştüğünde “anne” diyerek eve doğru koştu. 5. Eşrefoğlu Rumi, 15. yüzyılda yaşamış bir mutasavvıftır. Ta- savvuf yoluna girmek istediğinde, Bursa’nın ünlü velilerin- Bu cümlede aşağıdaki ses olaylarından hangisi yoktur? den Emir Sultan’a bağlanır. A) Ünsüz değişmesi B) Ünsüz uyumu Bu parçada aşağıdaki ses olaylarından hangileri ger- çekleşmiştir? C) Ünlü düşmesi D) Ünsüz düşmesi A) Ünlü düşmesi - ünlü daralması E) Ünlü daralması B) Ünsüz benzeşmesi - ünsüz yumuşaması 2. Akıyorsa gözyaşım kurumasın Coşup seven gönlümse durmasın C) Ünsüz benzeşmesi - ünsüz düşmesi Dost bildik anılarım çağırmasın Bir daha geri dönemem D) Ünsüz yumuşaması - ünlü daralması Bu dizelerdeki altı çizili sözlerde aşağıdaki ses olayla- E) Ünlü türemesi - ses düşmesi rından hangileri sırasıyla gerçekleşmiştir? 6. Aşağıdakilerin hangisinde herhangi bir ses olayı yok- A) Yardımcı ünlü - ünlü düşmesi - ulama tur? B) Ünsüz yumuşaması - ünlü daralması - ünlü türemesi A) Mesleğe yönelik eğitimde ilerleme kaydedildi. C) Kaynaştırma ünsüzü - ünlü düşmesi - ulama B) Ne dedimse ikna olmuyordu çocuklar. D) Yardımcı ünlü - ünlü düşmesi - ünsüz benzeşmesi C) Onun en yararlı işi, konağı restore ettirmek olmuştur. E) Kaynaştırma ünsüzü - ünsüz düşmesi - ulama D) Bu metinde modern dünya, açık bir dille anlatılır. 3. Aşağıdaki altı çizili sözcüklerin hangisinde “ünlü düş- E) Şair bir hayli zaman, daracık dünyasında kapalı kal- mesi ve ünlü daralması” meydana gelmiştir? mıştı. A) Kafile uzun bir moladan sonra tekrar ilerliyordu. B) Bu olayı inanın ki ben de bilmiyordum. 7. Her düşünceye saygılı olmak, ilerlemiş bir insan olmanın C) Buraya ilk defa çocukken gelmiştim. gereğidir. D) Onu da kaybetmeyi göze alamazdı. E) Bu bakış açısı, konuyu anlamamızı engelliyor. Bu cümlede aşağıdakilerden hangisi yoktur? 4. I. Kâğıda yazılmış ufak yazılar A) Ünsüz yumuşaması B) Ünlü düşmesi II. Anadan ayrılmış körpe kuzular III. Derdi olan yüreğinden sızılar C) Ünsüz benzeşmesi D) Ulama IV. Ağlama gözlerim Mevlâ’m kerimdir Yukarıdaki dizelerle ilgili olarak aşağıdakilerden han- E) Kaynaştırma ünsüzü gisi söylenemez? 8. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde ünsüz değişimine uğ- A) I. dizede ünsüz yumuşaması vardır. ramış bir sözcüğe yer verilmemiştir? B) II. dizede hece düşmesi olmuştur. A) Onun saçları da çok erken ağardı. C) III. dizede birden çok ünsüz yumuşaması vardır. B) Basit konuşmalardan hoşlanmam. D) III. dizede ulama gerçekleşmiştir. C) Bu zorluğu aşacağınızdan kuşkum yok. E) IV. dizede herhangi bir ses olayı yoktur. D) Göğü simsiyah bulutlar kaplamış. E) Parmağını kapıya kıstırınca ağlamaya başladı. 3

KAZANIM TESTİ - KAZANIM TESTİ - KAZANIM TESTİ - KAZANIM TESTİ - KAZANIM TESTİ TÜRKÇE Ses Bilgisi 9. Denemelerinizde kışkırtıcı oluyor ve bazen hafifçe sataş- 13. I. “Yaşayan dil” diye bir kavram, dil bilim sözlüğünde yoktur. maktan çekinmiyorsunuz. Bu, biraz da sizin kişilik yapınız galiba. Ama yazdıklarınızın kültürel bir amacı olduğunu da II. Tiyatro türünün ilk örneği bizim edebiyatımızda “Şair biliyorum. Evlenmesi” dir. Bu parçada aşağıdaki ses olaylarından hangisine yer III. Ağaçlar toprağa bağlanarak milletler de tarihine sahip verilmemiştir? çıkarak ayakta kalır. A) Ünsüz benzeşmesi B) Yardımcı ünlü IV. İkinci Yeni, çağdaş Türk şiirinde geleneği olmayan bir uğraktır. C) Ünlü daralması D) Ünsüz yumuşaması V. Mustafa Kutlu, kullandığı malzemelerde modern öyküye E) Ünsüz türemesi farklılık kazandırmıştır. 10. Bir duman yükselir kederden Yukarıda numaralanmış cümlelerin hangisinde “da- Macerası çoktan bitmiş o şeylerden ralma, yumuşama ve benzeşme” olayının örneği vardır? Bu dizelerdeki altı çizili sözcüklerde sırasıyla aşağıdaki A) I B) II C) III D) IV E) V ses olaylarından hangileri vardır? A) Ünlü düşmesi - ünsüz benzeşmesi 14. Shakespeare, yeni midir? Beş yüz yıl önce yaşamıştı. Mo- dern çağın en eski şairidir. Piyesleri hâlâ oynanıyor, tiyatro B) Ünlü daralması - ünsüz yumuşaması salonlarını dolduruyor. Hâlâ ona dair monografiler birbirini kovalamaktadır. Hakkında en çok yapıt verilen odur. Ger- C) Ünsüz düşmesi - ünsüz yumuşaması çek sanat yapıtı zamana dayanır. Onun eskiliği ve yeniliği söz konusu değildir. D) Ünsüz benzeşmesi - ünsüz yumuşaması Bu parçada aşağıdaki ses olaylarından hangisi görül- E) Ünsüz düşmesi - ünsüz benzeşmesi mez? A) Ünsüz yumuşaması B) Ünsüz türemesi C) Ünlü daralması D) Ünsüz benzeşmesi E) Ünlü düşmesi 11. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde kaynaştırma ünsüzü 15. Aşağıdaki atasözlerinin hangisinde, hem ünsüz yumu- kullanılmamıştır? şamasına hem ünsüz benzeşmesine örnek vardır? A) Onun dönüp dolaşıp geleceği yer, yine burasıdır. A) Yavaş atın çiftesi pek olur. B) Altışarlı gruplar halinde salona alındılar. B) Atın bahtsızı arabaya düşer. C) Sözlerimi dinleyen bir kişi bile yoktu. C) Atına bakan ardına bakmaz. D) Sora sora Bağdat bulunur, demiş atalarımız. D) At binenin, kılıç kuşananın. E) Bir elin nesi var, iki elin sesi var. E) At, yiğide dosttur. 12. Bu sevda yolunda ümitle baktım 16. Anlamıyorum gencecik yaşta hayatını har vurup harman Mehtabın seyrine kapıldım aktım savuran kişileri. Gönlümün lalesi sensin sandım Bu cümledeki altı çizili sözcüklerde meydana gelen ses Bu dizelerde aşağıdaki ses olaylarından hangisine olayları aşağıdakilerin hangisinde sırasıyla verilmiştir? örnek gösterilemez? A) Daralma - ünlü türemesi - kaynaştırma ünsüzü B) Ses düşmesi - yumuşama - yumuşama A) Ünlü daralması B) Ünsüz yumaşaması C) Daralma - ünlü türemesi - benzeşme D) Yardımcı ünsüz - ünlü türemesi - benzeşme C) Ünsüz benzeşmesi D) Ünlü düşmesi E) Benzeşme - ünlü türemesi - daralma E) Ulama 4

PERFORMANS TESTİ - PERFORMANS TESTİ - PERFORMANS TESTİ - PERFORMANS TESTİ TÜRKÇE Ses Bilgisi 1. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde ünsüz düşmesi mey- 4. Ay ışığına bayılıyor dana gelmiş birden çok sözcük vardır? Ama kötülemiyor karanlığı. Ona bir kitap vereceğim A) Rüzgâr gece beyaza boyanmış evlerin üstüne doğru Rahatını kaçırmak için alçaldı. Bir öğrenegörsün aşkı Ağacı o vakit seyredin B) O ufacık hâliyle mutfakta annesine yardım ediyordu. Bu dizelerde aşağıdakilerden hangisinin örneği yok- C) Minicik ellerini uzatarak bu taş nedir diye soruşu hâlâ tur? hatırımızda. A) Ünlü daralması B) Ünsüz uyumu D) Yerli oyunların çeviri oyunlara oranı değişti ve yükseldi. E) Vazoyu ortadan kaldıralım, küçücük çocuğun eline geç- mesin. C) Ünlü düşmesi D) Ulama E) Ünsüz yumuşaması 2. Marifetli hokkabaz, başını kaldır da bak! 5. İzleyiciler, bir konu hakkında görüşlerini belirtmeyi, bilgile- Gökyüzünde bir oynayan var, yıldızlarla kaydırak... rini sınamayı, eğlenceli zaman geçirmeyi de istiyor. Bu dizelerde aşağıda verilen ses olaylarından hangileri Bu cümlede aşağıdaki ses olaylarından hangileri var- görülür? dır? A) Ünsüz benzeşmesi - ünlü düşmesi B) Ünsüz yumuşaması - ünlü türemesi A) Ünsüz türemesi - ünlü daralması C) Ünsüz düşmesi - ünlü düşmesi D) Ünlü daralması - ünsüz yumuşaması B) Ünsüz yumuşaması - ünsüz benzeşmesi E) Ünlü düşmesi - ünlü daralması C) Ünlü daralması - ünlü düşmesi D) Ünlü düşmesi - ünsüz türemesi E) Ünlü türemesi - ünsüz benzeşmesi 3. Doğuda bir yurdu vardı ozanların, 6. Aşağıdaki dizelerin hangisinde ayraç içinde belirtilen ses olayı yoktur? Her gece uykumda bir nal şakırtısı; A) Ölmek kaderde var, bize ürküntü vermiyor (ünlü daral- Serüvenlerini anlatır şarkısı ması) At üzerinde ölen kahramanların. B) Fethin daha bir ülkeyi parlattığı gündü (ünlü düşmesi) Bu dörtlükte aşağıdakilerden hangisinin örneği yok- C) Doğmuştu içimde tâ derinden yıldızları mâvi bir semâ- tur? nın (ünsüz benzeşmesi) A) Ünsüz değişimi B) Ünlü düşmesi D) Bir bestenin engin sesi yükseldi boğazdan (ünsüz de- ğişimi) C) Ünsüz benzeşmesi D) Ulama E) Zannımca Erenköyü’nde artık görmez felek öyle bir E) Kaynaştırma ünsüzü bahârı (ünsüz türemesi) 5

PERFORMANS TESTİ - PERFORMANS TESTİ - PERFORMANS TESTİ - PERFORMANS TESTİ TÜRKÇE Ses Bilgisi 7. Bu eleştirilerin karşısındakine ağır geldiğini bir türlü hisse- 10. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde birden fazla ünlü demiyordu. düşmesi vardır? Bu cümledeki altı çizili sözcükte görülen ses olayları A) Kendisini yalnız İzmir’e kadar götürecek tren parası aşağıdaki seçeneklerin hangisinde doğru olarak veril- vardı. miştir? B) Yanlış ve mantıksız hareketim bu suretle cezalandırıl- A) Ünlü düşmesi - ünlü daralması - ünsüz değişimi mamalıydı. B) Ünsüz yumuşaması - ünlü türemesi - kaynaştırma harfi C) Bir ayağıyla koltukları itmeyi sürdürürken bir yandan da oğlunun beslenme çantasını hazırlıyordu. C) Ünlü daralması - ünlü düşmesi - ünsüz türemesi D) Arabalar durmadan korna çalarak ilerliyordu ve etraf- D) Ünsüz türemesi - ünlü daralması - ünsüz değişimi taki insanlar da onlara şaşkınlıkla bakıyordu. E) Ünsüz uyumu - ünsüz düşmesi - ünlü daralması E) Futbol sahasının karşısında, sağ tarafta yüksek tel ör- güyle çevrilmiş iki tenis kortu bulunuyordu. 8. Kültür, en genel tanımıyla, insanın sahip olduğu değerle- 11. Kent, bugünkü durumuyla gereksinimlerimizi karşılayamı- rin toplamıdır. Ama bu değerler bir yığın değil, düzenli bir yor. Kent, içinde yaşayan herkesindir. Onda bir değişiklik yaşama biçimini oluşturacak şekilde bir araya gelmiştir. yapılacaksa halkın görüşü alınmalı. Her değişiklikte halk Kültürel gelişme, günümüzde en çok sözü edilen gelişme- oylaması mı yapalım, denecektir. Bu elbette mümkün de- lerden biridir. Ancak kimi kişiler bu gelişmeyi yanlış tanım- ğildir; değişiklik öncesinde genelin görüşünü kamuoyu lıyorlar. Oysa kültürel gelişme teknolojik gelişmeyi değil, yoklamalarıyla öğrenmek mümkündür. toplumun bilgi ve sanat açısından gelişmesini ifade eder. Bu parçadaki kaç sözcükte kaynaştırma ünsüzü kul- Bu parçada kaç tane ulama yapılmıştır? lanılmıştır? A) 1 B) 2 C) 3 D) 4 E) 5 A) 6 B) 7 C) 8 D) 9 E) 10 9. Yeryüzünden hayali kaldırın, dünya bir taş ve toprak yığı- 12. Aşağıdaki dizelerin hangisinde hem ünsüz değişimi nından ibaret kalır. hem ünlü düşmesi hem ünlü daralması vardır? Bu cümledeki ses olayı aşağıdaki dizelerin hangi- A) Kekikli zeytinli bir kahvaltı hazırlasalar sinde vardır? Nerede olduğumu hatırlamasam B) Renkler, mavi, kırmızı, yeşil, erguvan ve mor; A) O dem çocuklar gibi sevinçten zıplar mısın? Camlarda, kaybedilmiş vatanı heceliyor... Toprağın altındaki saklanbaçta var mısın? C) Garip geldik gideriz, rafa koy evi barkı! B) Devrim odur ki, kalbten fâniliği devirsin; Tek, dudaktan dudağa geçsin ölümsüz şarkı... Yaşamaktan murad ne, hesabını bildirsin!.. D) Dostlarım ev eşyamdı, bir bir gitti diyorum. C) Göz attığım her şeyde işte o şeydir eksik; Artık boş odalarda ölümü bekliyorum... Mekân kopuk kopuktur, zaman da kesik kesik... E) Gitti, su yollarını kıvrım kıvrım bilenler, D) Benim çocuğum, diye, sesim gelir uzaktan. Bir ot yığını kaldı; kökünden kesilenler... Bunca kötülüğü bağışlatır bakışın E) Bir duman yükselir gibidir kederden Macerası çoktan bitmiş o şeylerden. 6

ÖDEV TESTİ - ÖDEV TESTİ - ÖDEV TESTİ - ÖDEV TESTİ - ÖDEV TESTİ - ÖDEV TESTİ - ÖDEV TESTİ TÜRKÇE Ses Bilgisi 1. (I) Yapıtlarımın kahramanlarıyla yazdıkça tanışıyorum di- 4. Türk sineması son birkaç yıldır büyük bir canlılık içinde; id- yebilirim. (II) Önceden hiçbir plan yapmıyorum, tamamen dialı filmler birbiri ardınca gösterime sokuluyor. bilinç akışıyla yazıyorum. (III) Dolayısıyla kahramanlarımı hiç beklemiyorum ancak onlarla beklemediğim bir yerde Bu cümlede yer alan ses olaylarının tamamı aşağıdaki karşılaşıyorum. (IV) Bu anlamda yazmak, benim için ma- cümlelerin hangisinde vardır ? tematiksel bir işleyişe sahip bir eylem değil, belli kurallara dayanmıyor. (V) Niye belli kuralları var, ben o kuralların A) Yakın zamanlara dek Türk filmlerine kapılarını kapatan bilincine varamıyorum. sinema salonları artık ardına dek açıyor Aşağıdaki ses olaylarının hangisi bu parçanın bütün B) Filmler içerik ve sunum olarak da farklı görülüyor artık. cümlelerinde örneklendirilmiştir? C) Tıpkı Amerika sineması gibi yönetmen adının öne çık- A) Ünlü daralması B) Ünsüz düşmesi tığı geniş kadrolu, yeni türleri deneyen filmler bunlar. C) Ünlü türemesi D) Ünsüz yumuşaması D) Son yıllarda halkın ilgisini çeken filmler çekildiği görü- lüyor. E) Ünsüz benzeşmesi E) Dünya sanatının üzerine bir taş da biz ilave edemiyor- sak “Sinema evrensel bir sanattır.” sözü yalnız boş bir laftır. 2. Öğrenci yurdunun ana kapısının açıldığı, geniş yolun kal- 5. I. Kendim olmaktan korktuğum andan itibaren sen olma- dırımları, ayak iIzlerinin bozduğu, ince, bIeI yaz kar tabakası, ya başlıyorum. çamurla karışarak yer yer koyu gri öbekler oluşturmuştu. II. İnsan; içinde, yaptığı işle ilgili bir yeteneği varsa o alanda başarılı olur. Burnumu ve kulaklarımı hissizleştiren korkunç ayIaIIz içime IV III. Bir insanın içinde şiir ve şairlik yeteneği varsa ortamını bulursa mutlaka su yüzüne çıktığını da görür. işliyor, gözlerim yaşarıyordu. IV. İnsan; koşullar oluşmuyor, ortam bulamıyorsa yete- V nekli olsa bile şiir yazamaz Bu parçadaki altı çizili sözcüklerde görülen ses olay- V. Yetenek yoksa zaten su yüzüne çıkacak bir şey de yok larını ikişerli gruplandırdığımızda hangisi dışarıda demektir. kalır? Yukarıdaki numaralanmış cümlelerin hangisinde aynı A) I B) II C) III D) IV E) V ses olayının birden fazla örneği yoktur? A) I B) II C) III D) IV E) V 3. O yıllarda çeşitli dergilerde kapakları boyuyor, ayrıca resim 6. Aşağıdaki atasözlerinin hangisinde ayraç içinde belir- tilen ses olayı yoktur? I yapıyor ve yazı yazıyordum. Bu dergilerden başka ismini A) Sırrını açma dostuna, o da söyler dostuna. (ünsüz tü- remesi) cismini unuttuğum birçok yer için de resim ve karikatürIIçi- B) Ya işten artar ya dişten. (ünsüz sertleşmesi) ziyordum. III bunların çoğIVu istediğim gibi değildi. Fakat C) Zenginin horozu bile yumurtlar. (ünlü düşmesi) V D) Yılana yumuşak diye el sunma. (ünlü daralması) Bu parçadaki altı çizili sözcüklerle ilgili olarak aşağı- E) Tavşan dağa küsmüş, dağın haberi olmamış. (ünsüz dakilerden hangisi söylenemez? değişimi) A) I. sözcükte ünlü daralması meydana gelmiştir. B) II. sözcükte ünlü düşmesi vardır. C) III. sözcükte sadece ünsüz uyumu vardır. D) IV. sözde ulama vardır. E) V. sözcükte ünsüz değişimi meydana gelmiştir. 7

ÖDEV TESTİ - ÖDEV TESTİ - ÖDEV TESTİ - ÖDEV TESTİ - ÖDEV TESTİ - ÖDEV TESTİ - ÖDEV TESTİ TÜRKÇE Ses Bilgisi 7. Kapıyı çaldığımızda karşımıza güler yüzlü, ilerleyen yaşına 10. Süzüyor ufukta bir kızıl yeri rağmen enerjisinden hiçbir şey yitirmeyen bir kadın çıktı. İçi karanlıkla dolu gözleri. Ömrünü öğrenmeye ve öğretmeye adayan o yaşlı kadınla Alnında akşamın ince kederi, konuşmak istiyorduk. Amacımız onun deneyimlerinden ya- Sessizliğin sırrı dudaklarında. rarlanmaktı ancak yeterince yararlanamıyorduk. Yaşlıydı Bu dizelerde aşağıdaki ses olaylarından hangisi yok- ama gücü yerindeydi. Bize ilk kadın dil bilimci olduğunu söyledikten sonra, öğretim görevlisi olarak çalıştığı yılları tur? uzun uzun anlattı. A) Ünsüz yumuşaması B) Ünsüz benzeşmesi Bu parçada aşağıdakilerin hangisinin birden çok ör- C) Ünsüz türemesi neği yoktur? D) Ünlü daralması E) Ünlü düşmesi A) Ünsüz değişimi B) Ünsüz benzeşmesi C) Ünlü düşmesi D) Ünsüz türemesi E) Ünlü daralması 8. Aşağıdaki altı çizili sözcüklerin hangisinde birden 11. Son bulut sıyrılınca üstünden çok ses olayı vardır? Beyaz alevden bütününle sen Hayalimde belirmeden daha A) Yazarın son kitabında anlattıkları gerçektir. Bu dizelerde aşağıdaki ses olaylarından hangisine ör- B) Yazar kimi isimleri tepki alırım korkusuyla değiştirmiş. nek vardır? C) Havacılık, günümüzde gelişmişliği ölçmede en çok ba- A) Ünlü düşmesi kılan alanlardan biridir. B) Ünsüz değişimi C) Ünlü daralması D) Çoğumuz farkında olmadan bu görüşü onaylıyoruz. D) Ünsüz benzeşmesi E) Ünlü değişimi E) Bu baskı, yarışma ortamı oluşturduğundan daha nite- likli yapıtların oluşturulmasını da sağlar. 9. Genç sanatçılar, iyi iş yapmak değil, büyük iş yapmak 12. Yanan bir kağıtta nasıl bir satır amacıyla işIe koyuluyorlar. Büyük bir roman yazıp dünyayı Kaybolursa akşam onu karaltır. II Artık o silinen bir hatıradır birbirine katacağım diye hayaller kuruyorlar. Bir ıssız bahçenin uzaklarında. III IV V Bu dizelerde aşağıdakilerden hangisi yoktur? A) Ünlü düşmesi Bu parçadaki numaralanmış altı çizili sözcüklerle ilgili B) Ünsüz değişimi olarak aşağıdaki belirlemelerin hangisi yanlıştır? C) Ünsüz türemesi D) Ünsüz benzeşmesi A) I. sözcükte ünsüz benzeşmesi vardır. E) Ulama B) II. sözcükte ünsüz yumuşaması vardır. C) III. sözcükte ünlü düşmesi vardır. D) IV. sözcükte sadece kaynaştırma ünsüzü vardır. E) V. sözcükte ses olayı yoktur. 8

TYT TÜRKÇE 2 9F a s i k ü l KONU ÖZETİ Yazım Kuralları -I- Numarası Bilgi Dünya, güneş, ay sözcükleri coğrafi terim olduğu zaman büyük harfle başlar, diğer zamanlarda küçük harfle başlar: BÜYÜK HARFLERİN KULLANILIŞI Güneş sisteminde Ay, Dünya’nın etrafında döner. Cümleler, dizeler büyük harfle başlar: Evdeki bazı odalara hiç güneş girmiyordu. Yaptığı yanlışı anlayınca birden duraksadı. Şimdi gemiler geçer uzaklardan. Bir tarihe bağlı gün ve ay adları büyük harfle başlar: Hitaplar büyük harfle başlar: 19 Mayıs 1919, 10 Nisan Pazar, Nisan 1920’de Değerli Konuklar, programımıza hoş geldiniz. Yön isimleri özel isimlerin önünde olursa büyük, sonunda Özel isimler (kitap, dergi, gazete, insan, millet, dil, din, mez- olursa küçük harfle başlar: hep, devlet, gezegen, yıldız, şehir, sokak, cadde, ova, ırmak, Batı Karadeniz > Karadeniz’in batısı kurum, kuruluş vb. adlar) büyük harfle başlar: Güney Amerika > Amerika’nın güneyi Çağlar Çelebi, Pamuk, Karabaş, Çalışkuşu, Hürriyet, İzmir, Yön adları; belli devletleri, ulusları, kültürleri karşıladığında Aksoy Mahallesi, Susam Sokağı, Akdeniz, Sakarya Irmağı, Bey- büyük harfle başlar: şehir Gölü, Tuz Gölü, Kaz Dağı, Gediz Ovası, Türk Dil Kurumu, Bu yazınsal türler bize Batı’dan gelmiştir. Verem Savaş Derneği, Almanlar, Türkçe, İslamiyet, Protestan- Birçok yazarımız Doğu felsefesinden etkilenmiştir. lık, Türkiye Cumhuriyeti Tarihî olay, çağ ve dönem adları büyük harfle başlar: Bir özel ada bağlı unvan sıfatları, saygı sözcükleri, takma Kurtuluş Savaşı, Millî Mücadele, Cilalı Taş Devri, İlk Çağ, Yük- adlar ve özel isimden türeyen sözcükler büyük harfle baş- selme Devri, Millî Edebiyat Dönemi, Servetifünun Dönemi, Tan- lar: zimat Dönemi Veli Bey, Ahmet Efendi, Yüzbaşı Celal, Doktor Muhittin, İzmirli, UYARI: Özel ada dâhil olmayıp tamlama kuran şehir, il, ilçe, Türkçülük, Osmanlılar bucak, belde, köy vb. sözler küçük harfle başlar: Kayseri ili, Develi ilçesi, Aktaş köyü vb. UYARILAR İki çizgi arasındaki açıklama cümleleri büyük harfle başla- Yer bildiren özel isimlerde de kısaltmalı söyleyiş söz ko- maz: nusu olduğu zaman, kelime başında büyük harf kullanılır: Sanatçı -üç çocuğunu kaybettiğinden olmalı- bütün şiirlerinde romantizmden etkilenmiş. Hisar’dan, Boğaz’dan Akrabalık bildiren kelimeler büyük harfle başlamaz: Serap ablam, Sebahat teyzem, Fatma ninem, Yaşar dayım Akrabalık bildiren kelimeler başa geldiğinde lakap yerine kullanıldığı için büyük harfle başlar: Nene Hatun, Baba Gündüz, Dayı Kemal, Hala Sultan Özel ada dahil olmayan gazete, dergi gibi isimler küçük yazılır: Milliyet gazetesi, Varlık dergisi 1

KONU ÖZETİ - KONU ÖZETİ - KONU ÖZETİ - KONU ÖZETİ - KONU ÖZETİ - KONU ÖZETİ TÜRKÇE Yazım Kuralları -I- Kurum, kuruluş, kurul, merkez, bakanlık, üniversite, “Kİ”NİN YAZIMI fakülte, bölüm, kanun, tüzük, yönetmelik vb.ni bildiren Bağlaç olan “ki” ayrı yazılır. kelimeler, belli bir kurum vb. kastedildiğinde büyük harfle başlar: Öyle bir geçer ki zaman şaşarsın. Diyorsun ki ağlaman faydasız. Bu yıl Meclis, yeni döneme erken başlayacaktır. Erguvan ki baharı müjdeler İstanbul’a. İlgi adılı olan “-ki” ve sıfat yapan “-ki” bitişik yazılır. Son aylarda Kurum, yazım konusunda yoğun bir çalışma içine girmiştir. Bizim köy, sizinkinden daha güzeldir. Bu tutumunuz, Tüzük’e aykırı düşmektedir. Gözlerindeki ışıltı, beni ümitlendirdi. EK EYLEMİN YAZIMI Yer, millet ve kişi adlarıyla kurulan birleşik kelimelerde Ek eylem bitişik de yazılabilir, ayrı da yazılabilir. özel adlar büyük harfle başlar: Dün o çok meşgulmüş. > meşgul imiş Hindistan cevizi, İngiliz anahtarı, Maraş dondurması Son yazdığı roman sürükleyiciydi. > sürükleyici idi İzmir’e gelirseniz bize de uğrayın. > gelir iseniz Kitaplarda bölüm, dergi ve gazetelerde yazı başlıklarının KISALTMALARIN YAZIMI her sözcüğü büyük harfle başlar. Bu başlıklarda geçen “de, Özel isimlerin kısaltmalarında büyük harfler kullanılır ve her ve, ile, ya, ya da, ki bağlaçları ve ‘mı’ soru eki” küçük harf- kelimenin ilk harfi alınır: lerle yazılır. Eğer hepsi büyük harfle yazılacaksa belirtilen ODTÜ, İSKİ, THY, TDK bağlaçlar ve soru eki de büyük harflerle yazılır: Kısaltmalara gelen ekler, kısaltmanın okunuşuna göre ge- tirilir ve kesme işareti ile ayrılır: Panelde uzmanlar Su ve Gelecek konusunu tartıştı. TDK’nin, TBMM’ye, MEB’in, ABD’den, TV’de SAYILARIN YAZIMI Namık Kemal’in Vatan yahut Silistre’si beni çok etkilemişti. Sayılar, yazıyla yazıldığında her sözcük ayrı yazılır: SEN DE Mİ LEYLA (bir sinema filmi adı) on üç, yüz yirmi iki, iki bin üç, bir milyon yüz elli bin “MI, Mİ”NİN YAZIMI Sayılardan sonraki ekler ünsüz uyumuna uyar ve kesme işaretiyle ayrılır. “mı, mi” her zaman kendinden önceki sözcükten ayrı yazı- 1975’ten, 1970’ta, 2’nci, 8’inci, 9’da lır. Ancak kendinden sonra gelen eklere bitişik yazılır. DİKKAT Bugün onunla görüşecek misin? Çek, senet, fatura, hesap belgesi vb. ticari evraklarda sayı- Rüzgâr çok esti mi vapur seferleri iptal olur. lar bitişik yazılır: Elinde güzel mi güzel bir pasta vardı. Çekin üzerinde ellibeşbin TL yazıyordu. Faturada yüzyirmibinikiyüzkırkbeş TL yazıyor. UYARI: “mı, mi”, özel isimlerden sonra gelse de kesme işaretiyle ayrılmaz: Seninle Fatih’mi ilgilenecek? (yanlış) Seninle Fatih mi ilgilenecek? (doğru) “DE, DA”NIN YAZIMI Bağlaç olan “de, da” her zaman ayrı yazılır ve bu bağlacın “te, ta” şekli yoktur. Durum (hal) eki olan “-de, -da” ise bi- tişik yazılır ve “-te, -ta” şekli vardır. Onunla parkda buluştuk. (durum eki) (yanlış) Onunla parkta buluştuk. (durum eki) (doğru) Bu sınavda çok zordu. (bağlaç) (yanlış) Bu sınav da çok zordu. (bağlaç) (doğru) UYARI: “de, da” bağlacı özel isimlerden sonra gelse de kesme işaretiyle ayrılmaz. Yahya Kemal’de büyük bir şairdir. (yanlış) 2

KAZANIM TESTİ - KAZANIM TESTİ - KAZANIM TESTİ - KAZANIM TESTİ - KAZANIM TESTİ TÜRKÇE Yazım Kuralları -I- 1. Bir insanın dış görünüşünün resimini yapabilirsiniz ama 5. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde yazım yanlışı yoktur? I II A) Güneş bütün haşmetiyle doğarken, doğadaki değişim- zihininin anlatımını o kadar da kolay yapamayabilirsiniz. lerin seyirine doyum olmaz. III IV V B) Bilginin işe yaramasının tekyolu, bir amaç uğurunda kul- lanılmasıdır. Bu cümledeki numaralanmış sözcüklerden hangisinin yazımı yanlıştır? C) İnsan, değerini bilmediği veya kötüye kullandığı herşey- den mahrum kalabilir. A) I ve II B) I ve III C) II ve III D) Nereye gideceğini bilmiyen kişinin, öncelikle hedefini D) III ve IV E) IV ve V belirlemesi gerekir. E) İnsan yakın çevresine özellikle çocuklarına karşı ne kadar içtense o kadar güçlüdür. 2. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde yazım yanlışı yapılma- 6. Biz kırkbeş dakika Ali’lerde oturduk. Bu konuya gelemeden mıştır? sabırımız bitti. Seni aradık, ondan ricaettik seni de çağırdı. A) Her şey 24 Ocak 2011 pazartesi başladı. Açıkca söyleyeyim sorunumuzu senin çözebileceğine ih- B) O, yarışmada 2’inciliği kendine yediremiyordu. timal vermiyor değilim. Sen de çözemezsen sorunumuz, C) Bizi gördünüz mü de hesap soruyorsunuz? dahada çözümlenemeyecek bir hâle gelecek. D) Unutma her an bizi ziyarete gele bilir. E) Olanları inanın ki çoğumuz unutmıyacağız. Bu parçadaki altı çizili sözcüklerden kaçında yazım yanlışı yapılmıştır? A) 3 B) 4 C) 5 D) 6 E) 7 3. Geçen gün denize gittik, deniz pürüssüzdü. Birtakım egzer- 7. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde yazım yanlışı yoktur? I II III A) Nasrettin Hoca mizah ve hoş görümüzü gösteren “fıkra” sizler yaptıktan sonra denize girdik. Su ıpılık idi bu da sevin- türünün öncüsüdür. IV V B) Milli şairimiz Mehmet Akif Ersoy, düşünce sahasında da cimizi iyice artırdı. güçlü bir teorisyendir. Bu parçadaki numaralanmış sözcüklerden hangisinin C) Fuzûli’nin “şikayetnamesi”nin dili oldukça sadedir. yazımında bir yanlışlık yapılmıştır? D) Bir bayrak rüzgar bekliyor şiiri Arif Nihat Asya’ya aittir. A) I B) II C) III D) IV E) V E) Önce üslupda meydana gelen değişiklikleri dikkate ala- lım. 4. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde yazım yanlışı vardır? 8. Aşağıdaki altı çizili sözcüklerden hangisinin yazımı yan- A) Mimar Sinan Mahallesi’ne yeni bir okul yapılıyor. lıştır? A) Babam iyiki bizi bu sahile getirmiş. B) Tarık Buğra, eserinde Çolak Salih’in fiziki betimlemesini B) O, hiçbir zaman babasını üzmezdi. çok güzel yapar. C) Çocuğun heyheyleri üstünde yine. D) Afrika’da Hristiyan misyonerler yıllardır çalışıyor. C) Bu testide çözdün mü konuyu daha iyi anlayabilirsin. E) Onun mırın kırınını çekmeye niyetimiz yok. D) Ben Milli Eğitim Bakanlığının açmış olduğu personel alı- mına yönelik sınava girmiştim. E) Ege’nin kuzeybatısı akşam saatlerinde yağışlı olacak? 3

KAZANIM TESTİ - KAZANIM TESTİ - KAZANIM TESTİ - KAZANIM TESTİ - KAZANIM TESTİ TÜRKÇE Yazım Kuralları -I- 9. Mehmet Akif’i anma programımız, 17.45’de Milli Eğitim 13. Türk edebiyatının önemli isimlerinden Cevdet Kudret adına I II I II III IV verilen Cevdet Kudret Edebiyat Ödülünü, bu yıl roman Bakanlığının Beş Evler’deki binasında bugün başlayacak. III IV V dalında Yorgun Sevda adlı yapıtıyla İrfan Yalçın kazandı. V Yukarıdaki cümlede altı çizili sözcüklerden hangisinin yazımında yanlışlık yapılmıştır? Bu cümledeki altı çizili sözlerin hangisinde bir yazım veya noktalama yanlışı yapılmıştır? A) I B) II C) III D) IV E) V A) I B) II C) III D) IV E) V 10. Adım çamur. Kedileri seven ama kediler hakkında bilmediği 14. Hayat sürekli deyişiyor, bu yüzden esnek olmayı öğrenme- I liyiz ama bu insanı hiç bir yere ulaştırmıyan kararsızlıktan çok farklı birşeydir. Büyük atılımlar için istikrarlı karar şarttır. çok şey olan bir aile beni yanına aldı. Sokak kedisi olmaktan Bütün başarısızlıklarında altında kararsızlıklar yatar. II III Yukarıdaki altı çizili kelimelerin kaç tanesi yanlış yazıl- kurtulup ailenin ikinci çocuğu oldum. Alışmak zor gelse de mıştır? IV A) 1 B) 2 C) 3 D) 4 E) 5 birbirimizi çok sevdik. V 15. K apıd an g irince solda banyo ve tuvalet... Girişin her ya- Bu parçadaki altı çizili sözlerden hangisinin yazımında I nında gömme gardırop... Yanında üstüste konmuş bavul- bir yanlışlık yapılmıştır? II A) I B) II C) III D) IV E) V III 11. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde bir yazım yanlışı yok- lar... En üsttekinin üzerinde kitaplar, gazeteler... Orta yerde, tur? A) Siz Dünya’nın aya ve güneşe olan uzaklığını biliyor mu- baş tarafı duvar kenarında olan ve üzerinde, içeri girdiğinde sunuz? B) Bu insanlar buraya güney Asya’dan gelmişler. Yahya Kemal’in oturduğu karyola... C) Biz yüzyıllarca Doğu şiiriyle içli dışlı olmuşuz. IV D) Sende bizimle gelerek ders çalışabilirsin. V E) Eski mahallesinden tanıdıkları yokmuymuş? Bu parçadaki altı çizili sözlerden hangisinin yazımında yanlışlık yapılmıştır? A) I B) II C) III D) IV E) V 12. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde bir yazım yanlışı var- 16. Aşağıdaki altı çizili sözcüklerden hangisinin yazımında dır? yanlışlık yapılmıştır? A) Bu yıl da havalar bir türlü ısınamadı gitti. B) Pazarda her gördüğünü almak isteyen bir yapısı vardı. A) Dergimizde yer alan röportajlar ilgiyle takip ediliyor. C) Dışarıdan sesi gelen acaba Ayşe’miydi? D) Sabah, televizyondaki programı izleyebildin mi? B) Klasisizme göre önemli olan akıl ve sağduyudur. E) Küçük çocuk dün geceki gibi bu gece de çok öksürdü. C) Mahallemizdeki küçük atölyede çalışan herkes mut- luydu. D) Annesinin ördüğü kırmızı süveteri üzerinden çıkarmı- yordu. E) Kardeşinin doğum gününde küçük bir süpriz hazırla- mıştı. 4

PERFORMANS TESTİ - PERFORMANS TESTİ - PERFORMANS TESTİ - PERFORMANS TESTİ TÜRKÇE Yazım Kuralları -I- 1. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde büyük harflerin kulla- 4. Aşağıdaki altı çizili sözcüklerin hangisinde bir yazım nımıyla ilgili bir yanlışlık yapılmıştır? yanlışı yapılmıştır? A) Bu yaz Tuna Nehri’ni de gördük. A) Zavallı adam evinde yapayalnız yaşıyordu. B) İzmir İli sınırlarına girince çok mutlu oldu. B) Minik kedi yağmurda sırılsıklam olmuş. C) Biz de Alanya Kalesi’nden denize taş atmıştık. C) Çocuklar odayı darma dağınık bırakmışlar. D) 21 Haziran Perşembe günü sizi bekliyoruz. D) Seninle baş başa verince hiçbir iş kurtulmaz. E) Kurtuluş Savaşı birçok romana konu oldu. E) Onunla ara sıra da olsa görüşüyoruz. 2. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde kısaltmaların yazı- 5. Türkçede özel ada bağlı saygı kelimeleri, sanlar ve takma mıyla ilgili bir yanlışlık yapılmıştır? adlar büyük harfle başlar. A) THY’de yeni personel alımları başlamış. B) BDDK’nin para piyasalarında etkisi büyüktür. Bu kurala göre, aşağıdaki cümlelerin hangis­ inde bir C) Babası DSİ’den emekli olmuş. yazım yanlışı vardır? D) KPSS’de sorular bu yıl çok değişmiş. A) Akşama Engin Beylere gidecekmişiz. E) TBMM’nden yapılan televizyon yayını durduruldu. B) Fatma Hanım’a içli köfte siparişi verelim. C) Bu harika yapıyı Mimar Sinan yapmış. D) Dün çarşıda avukat Arif Bey’i gördüm. E) Bize Hatice Hanım’ın yardımı olmasa işimiz zor. 3. “Gök bilimi ve coğrafya ile ilgili konuların anlatı­mında, 6. Bağlaç olan “ki” her zaman ayrı yazılırken ek olan “ki” bitişik dünya ile öteki gök cisimlerinin adları büyük harfle yazılır.” yazılır. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde bu kurala uyulma- Bu kural göz önüne alındığında aşağıdaki cümlelerin mıştır? hangisinde “ki”nin yazımıyla ilgili bir yanlışlık yapılmış- tır? A) Evin her cephesi güneş görüyordu. A) Sizki bu konuda ne kadar tecrübeli olduğunuzu herkese B) Takımı şampiyon olamayınca çocuğun dünyası karardı. ispatladınız. C) Eskiden Dünya bir yana sen bir yana derdin. B) Bu yol ki sonunda bizi bir çıkmaza götüreceğe benziyor. D) Güneş sisteminde Ay, Dünya’nın etrafında döner. C) Bazılarındaki malzemeler kimsede yoktu. E) Dün akşam yemekten sonra uyumayıp dünya kadar D) Evinkini daha yeni tamir ettirmiştik. soru çözdü. E) Onlara deyin ki artık boşuna beklemeyin. 5

PERFORMANS TESTİ - PERFORMANS TESTİ - PERFORMANS TESTİ - PERFORMANS TESTİ TÜRKÇE Yazım Kuralları -I- 7. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde gün, ay ve tarihlerin 10. İstanbul Silivrikapı’da, sur bedenleri arasında bulunan Bi- yazımıyla ilgili bir yanlışlık yapılmıştır? A) Bu yıl eğitim-öğretim 17 Eylül sabahı başlıyor. zans mezar odası yıkılma tehlikesiyle karşı karşıya. Bu B) 6 Haziran Cuma binanın temel atımında ilk gündü. mezar oI dası, surların restorasyonu sırasında, otuz yedinci C) Üniversite sınavı Pazar günü saat 10.00’da başlayacak. D) Çok şair için eylül, şairliğin zirve yaptığı dönemdir. kulenin güneyinde bulunmuIIş ve odanın M.S. 4. yüzyılda E) Meclis 23 Nisan 1920 tarihinde açıldı. III 8. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde yer isimlerinin yazı- yapıldığı anlaşılmıştı. Bulunduğu günden beri hırsızların il- mında bir yanlışlık yapılmıştır? A) Sevgi mahallesinden ayrılalı yıllar oldu. gisini çeken bu oda pek çok kez yağmalandı. Hatta hırsız- B) Ihlara Vadisi Aksaray il sınırlarında mıydı? lar, bir yıl içerisinde üç keIVz duvarı delerek iç mekânı kap- C) Tanzimat sanatçıları Fransa’da eğitim almış. D) Halikarnas Balıkçısı Ege Denizi’ne tutkundu. layan mermer kabartmaları çaldılar. Bu kabartmalar daha E) Yıllarca tahıl ambarı oldu Konya Ovası ülkeye. sonra ele geçirildi ve İstanbul Arkeoloji Müzesine teslim edildi. V Bu parçadaki numaralanmış yerlerin hangisinde bir yazım yanlışı yapılmıştır? A) I B) II C) III D) IV E) V 11. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde yazım yanlışı yapıl- mıştır? A) O sıralar İngilizceyi çok iyi konuşabiliyordum. B) Yunan’ların kültür ve medeniyeti Avrupa’yı etkiler. C) Karadeniz’in üzerinden göç etmiş Avarlar. D) Türkçenin kendine özgü esrarlı bir güzelliği var. E) Cahillik hakimmiş İslamiyet’ten önce Mekke’de. 9. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde altı çizili sözün yazı- 12. Yazdığım her cümleyi dönüp tekrar okuyorum. Bazen in- mında yanlışlık yoktur? san esin anında çala kalem yazmakdan zevk alır. Ancak A) Kasabanın 6’ncı muhtarı amcam oldu. ben kendimi o zevkten mahrum ediyorum. Her cümleyi, B) Şirketimizin 5’nci kuruluş yıl dönümü kutladık. “aman yalnış olmasın!” diye konturol ediyorum. Çünkü dil C) Yarışmanın 4’ncüsü haksızlık yapıldığını söyledi. yazıları yazan biri olarak biliyorumki dikkatli gözler okuya- D) Çocukların 2’incisi bu söze hak vermişti. caktır bunları. E) Okul arkadaşım 7’inci katta oturuyordu. Bu parçada yazım yanlışı yapılmış kaç sözcük vardır? A) 2 B) 3 C) 4 D) 5 E) 6 6

ÖDEV TESTİ - ÖDEV TESTİ - ÖDEV TESTİ - ÖDEV TESTİ - ÖDEV TESTİ - ÖDEV TESTİ - ÖDEV TESTİ TÜRKÇE Yazım Kuralları -I- 1. Özel isme bağlı saygı sözcükleri unvan ve takma adlar 4. İnsanlardan, evden, işlerden ayrıldığım oldu. Hatta daha büyük harfle başlar. I Buna göre aşağıdaki cümlelerin hangisinde bir yazım da zoru, anılardan ayrıldığım da. Ama kitaplardan ve ya- yanlışı vardır? II A) Olaya farklı açıdan bakmıştı mühendis Tayfur Bey. zıdan hiç ayrılmadım. Nereye gitsem çantam da daima ki- B) Güvertede ikinci kaptan olan Deniz Bey inceleme yaptı. C) Komşuları, hastalanan Nevin ablayı doktora götürdüler. III D) Mahallemizin en yaşlısı Gülsüm nineyi artık özlemiştik. E) Orhan Veli’nin şiirlerini daha sıcak bulurdum her zaman. tabım ve defterim de yanımda oldu. Edebiyatı ve yazıyı IV kutsallaştırmadım fakat asla küçümsemedim. Bilgi arsızı insan olarak başka da çarem yoktu zaten. V Bu parçada numaralanmış yerlerin hangisinde “de, da”ın yazımında bir yanlışlık yapılmıştır? A) I B) II C) III D) IV E) V 2. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde kurum, kuruluş, der- 5. Meyvaları, sebzeleri, rengârenk çiçekleri ve elbette balı, nek isimlerinin yazımında bir yanlışlık yapılmıştır? balarılarına borçluyuz. Sayısız çiçekli bitkiyi tozlaştıran bu arıları, çiçeklerin vaz geçilmez partnerleri olarak flora için A) Türk Dil Kurumunun çalışmalarını dikkatle takip edi- yaşamsal önem taşıyor. Bir arı kolonisinde 50.000 yada yordu. daha fazla işçi arı, sayıları birkaç yüzle birkaç bin arasında değişen erkek arı ve yalnızca bir Kraliçe arı bulunur. B) Eylülün ilk ayında Muğla Üniversitesinin kayıtları başla- yacak. Bu parçada yazım yanlışı yapılmış kaç sözcük vardır? C) Kültür bakanlığı konuyla ilgili bir yarışma düzenleyecek. A) 1 B) 2 C) 3 D) 4 E) 5 D) Güzel Sanatlar Akademisinin çalışanları bir yemekte buluşmuş. E) İki yıl önce Güzelbahçe Anadolu Lisesine tayini çıkmıştı. 3. Deli kanlım, işaret aldığın gün atandan 6. (I) Benim Kosinski hayranlığım, ilk romanı Boyalı Kuş’u okumamla başladı. (II) Birçok kaynakta, yazarın kendi ço- Yürüyeceksin... Millet yürüyecek arkandan! cukluğunu kaleme aldığı belirtilen bu yapıt, İkinci Dünya Savaşı Avrupa’sında, bilinmeyen bir yerde, ismi verilmeyen Sana selam getirdim Ulubatlı Hasandan.... bir çocuğun başından geçenler üzerine kurulu. (III) Sade- ce sarı saçlı, mavi gözlü çocukların yaşama hakkı olduğu Senki burçlara bayrak olacak kumaştasın; bir yerde, esmer bir çocuğun başından geçenlerin, hiç de öyle güzel şeyler olmıyacağını daha kitabın ilk sayfalarında Fatih’in İstanbul’u fetih ettiği yaştasın.! anlıyor insan. (IV) Çünkü dışlanıp aşağılanıyor ve var olma savaşında yalnız kalıyor. (V) Ama o, bu karmaşanın içinde, Yukarıdaki dizelerin kaçında yazım yanlışı vardır? hayatta kalmanın bir yolunu buluyor. A) 1 B) 2 C) 3 D) 4 E) 5 Bu parçadaki numaralanmış cümlelerin hangisinde bir yazım yanlışı vardır? A) I B) II C) III D) IV E) V 7

ÖDEV TESTİ - ÖDEV TESTİ - ÖDEV TESTİ - ÖDEV TESTİ - ÖDEV TESTİ - ÖDEV TESTİ - ÖDEV TESTİ TÜRKÇE Yazım Kuralları -I- 7. I. Dünyanın en tanınmış edebiyat ödülü Nobel Edebiyat 9. Kuzey kutbundan güney kutbuna kadar uçabilen göçmen Ödülü’dür. I II II. Karabük Valiliği, başlattığı özel bir projeyle Karabük kuşların, yüzlerce kilometreyi geride bırakan yarasaların Yenice Ormanları’nın yürüyüş ve bisiklet parkurlarını geliştiriyor. ve bir okyanustan ötekine göç eden balinaların varlığını III. Türkçe’de tam karşılığı olmayan inovasyon sözcüğünü biliyoruz. Ne var ki minyatür kanatlı kelebekleri dünya göç dilimizdeki okunuşuyla yazmamız gerekiyor. IV. 2005’ten beri televizyonlarda yayımlanan bu ödüllü çiz- şampiyonları arasında görünce şaşırıyoruz. Kuzey Ame- gi film, yoğun olarak Asya etkileri taşıyor. III V. Yer bilimciler böyle elmasların, yerkürenin alt katman- rika kral kelebeği göç sırasında Kuzey ve Orta Amerika larına dair birçok önemli bilgiyi barındırdığını düşünü- IV yor. boyunca 4000 kilometrelik bir mesafeyi katediyor. Yukarıdaki numaralanmış cümlelerin hangisinde ya- V zım yanlışı yapılmıştır? Yukarıdaki numaralanmış yerlerin hangilerinde yazım yanlışı yapılmıştır? A) I B) II C) III D) IV E) V A) I ve II B) I ve III C) II ve III D) II ve IV E) IV ve V 8. (I) Çoruh Nehri, 3225 metre yüksekliğindeki Mescit dağ- 10. Büyük okyanusun güneyinde 83 adadan oluşan bir ülke larından doğarak toplam 466 kilometre katettikten sonra Vanuatu. Mas mavi denizi, pırıl pırıl güneşi ve bem beyaz Gürcistan sınırları içinde Karadeniz’e dökülüyor. (II) En kumsallarıyla her zaman görmeye alışkın olmadığımız hızlı akan nehirlerimizden biri olduğundan sporcuların ilgi- huzur veren manzaraların çok olduğu bir ülke. İngilizler, sini çekiyor. (III) Her yıl dünyanın pek çok yerinden gelen 1872 yılında bu adaları Çinli köle tacirlerinden “korumak” rafting, kano ve nehir kayağı gibi sporları yapan yerli ve amacıyla işgal etti. Ama adalarda yetişen ve o dönemde yabancı sporcuları ağırlıyor. (IV) Artvin’e kadar uzanan ve ticari değeri yüksek olan sandal ağacı Fransızların dikka- yaklaşık 260 kilometre uzunluğundaki bölüm de 4 farklı tini çekti ve Fransızlar da adalara asker çıkardılar. İngilizler etapta rafting yapılıyor. (V) Özellikle profesyonel sporcu- adadan ayrılmaya yanaşmayınca savaşmadan bir çözüm ların tercih ettiği nehirde, raftingin zorluk derecesi birden bulmaya karar verdiler ve iki dilli, iki valili, iki farklı ölçü altıya kadar çıkıyor. biriminin geçerli olduğu tuhaf bir yönetim ortaya çıktı. Bu yüzden ada halkı uzun süre kendi anadilleri olan Bislama- Bu parçadaki numaralanmış cümlelerin hangilerinde nın yanında iki yabancı dili de konuştu. yazım yanlışı yapılmıştır? Bu parçada aşağıdakilerden hangisiyle ilgili bir yazım A) I ve II B) I ve III C) II ve III yanlışı yoktur? D) I ve IV E) IV ve V A) Büyük harflerin yazımı B) Kesme işaretlerinin kullanımı C) Birleşik sözcüğün yazımı D) Pekiştirilmiş sözcüğün yazımı E) “da, de”nin yazımı 8

TYT TÜRKÇE 3 0F a s i k ü l KONU ÖZETİ Yazım Kuralları -II- Numarası Bilgi Dilimizde her iki ögesi de asıl anlamını koruduğu hâlde yay- gın bir biçimde gelenekleşmiş olarak baş, başı, ev sözcük- SÖZCÜKLERİN AYRI VE BİTİŞİK YAZIMLARI leriyle kurulan birleşik sözcükler bitişik yazılır: BİTİŞİK YAZIMLAR Ses düşmesi ya da ses türemesi gibi bir ses olayına uğra- başrol, başbakan, başkahraman, başhekim; aşçıbaşı, binbaşı, yan sözcükler bitişik yazılır: elebaşı; aşevi, basımevi, huzurevi, konukevi, yayınevi kaynata (< kayın ata), nasıl (< ne asıl), niçin (< ne için) pazartesi (< pazar ertesi), sütlaç (< sütlü aş) Bir veya iki ögesi emir kipiyle kurulan kalıplaşmış bileşik sözcükler bitişik yazılır: Kurallı birleşik fiiller, yardımcı eylemle oluşan birleşik fiiller ve anlamca kaynaşmış bazı fiiller bitişik yazılır: alaşağı, albeni, ateşkes, çalçene, çekyat, kapkaç, örtbas, ver- emretmek, hapsolmak, darbetmek, hissetmek, zannetmek yansın, yapboz gelebilmek, bakakalmak, süregelmek, gelivermek başvurmak, vazgeçmek, varsaymak, öngörmek -an/-en, -r/-ar/-er/-ır/-ir, -maz/-mez ve -mış/-miş sıfat-fiil ek- lerinin kalıplaşmasıyla oluşan birleşik sözcükler bitişik ya- Hane, name, zade sözcüğüyle yapılan birleşik adlar bitişik zılır: yazılır: ameliyathane, dershane, çayhane, yatakhane; beyanname, si- cankurtaran, gökdelen, oyunbozan, yelkovan; basınçölçer, bilgi- yasetname, amcazade, dayızade sayar, uçaksavar, yurtsever; hacıyatmaz, kadirbilmez, kuşkon- maz, külyutmaz, varyemez; çokbilmiş, güngörmüş UYARI: Eczahane, hastahane, pastahane, postahane sözcük- leri kullanımdaki yaygınlık dolayısıyla eczane, hastane, pas- İkinci sözcüğü -dı (-di / -du / -dü, -tı / -ti / -tu / -tü) kalıplaşmış tane, postane biçiminde yazılır. belirli geçmiş zaman ekleriyle kurulan birleşik sözcükler bi- Pekiştirilmiş sözcükler bitişik yazılır: tişik yazılır: kıpkırmızı, masmavi, mosmor, tertemiz yapayalnız, güpegündüz, çepeçevre dalbastı, fırdöndü, gecekondu, gündöndü, imambayıldı, miras- sırılsıklam, paramparça, darmadağınık yedi, çıtkırıldım, şıpsevdi, zıpçıktı Somut olarak yer bildirmeyen alt, üst ve üzeri sözlerinin Her iki sözcüğü de -dı (-di / -du / -dü, -tı / -ti / -tu / -tü) belirli sona getirilmesiyle kurulan birleşik sözcükler bitişik yazılır: geçmiş zaman veya -r /-ar /-er geniş zaman eklerini almış ve ayakaltı, bilinçaltı; akşamüstü, akşamüzeri, ayaküstü, gerçe- kalıplaşmış bulunan birleşik sözcükler bitişik yazılır: küstü, olağanüstü, öğleüstü, öğleüzeri, suçüstü, yüzüstü dedikodu, kaptıkaçtı, oldubitti, uçtuuçtu; biçerdöver, konargöçer, okuryazar, uyurgezer, yanardöner, yüzergezer Ara yönleri belirten sözcükler bitişik yazılır: güneydoğu, güneybatı, kuzeybatı, kuzeydoğu 1

KONU ÖZETİ - KONU ÖZETİ - KONU ÖZETİ - KONU ÖZETİ - KONU ÖZETİ - KONU ÖZETİ TÜRKÇE Yazım Kuralları -II- İki veya daha çok sözcükten oluşmuş Türkçe yer adları bi- İkilemeler ayrı yazılır: tişik yazılır: Çanakkale, Gümüşhane, Gaziantep, Pınarbaşı, Şebinkarahisar, usul usul, göz göze, omuz omuza, gide gele Kadıköy, Yedikule, Yeşilköy yüz yüze, el ele, yan yana, bata çıka, sere serpe Sözcüklerden her ikisi veya ikincisi, birleşme sırasında bire bir (aynı), elden ele, gönülden gönüle benzetme yoluyla anlam değişmesine uğradığında bitişik yazılır: DİKKAT: İkilemeler bir varlığa veya kavrama ad olduğunda biti- şik yazılır: çıtçıt, patpat, gırgır, dırdır, şakşak Bitki: ayşekadın, aslanağzı, keçiboynuzu, kuşburnu Hayvan: danaburnu (böcek), akbaş (kuş), alabacak (at) Dış, iç, sıra sözleriyle oluşturulan birleşik kelime ve terimler Yiyecek: bülbülyuvası (tatlı), hünkârbeğendi (yemek) ayrı yazılır: Gök cisimleri: Arıkovanı, Büyükayı (yıldız kümesi) Renk: baklaçiçeği, balköpüğü, gülkurusu, kavuniçi çağ dışı,kanun dışı, olağan dışı, yasa dışı, hafta içi, yurt içi, aklı Hastalık: itdirseği (arpacık), suçiçeği, delibaş sıra, ardı sıra, peşi sıra, yanı sıra Alet, araç, gereç: kargaburnu, denizaltı, kedigözü Somut olarak yer belirten alt ve üst sözleriyle oluşturulan DİKKAT: Biraz, birkaç, birkaçı, birtakım, birçok, birçoğu, hiçbir, birleşik kelime ve terimler ayrı yazılır: hiçbiri, herhangi belirsizlik sıfat ve zamirleri gelenekleşmiş ola- rak bitişik yazılır. deri altı, su altı, toprak altı, yer altı (yüzey); arka üstü, baş üstü, böbrek üstü bezi, tepe üstü (trafikte) AYRI YAZIMLAR Birleşme sırasında kelimelerinden hiçbiri veya ikinci keli- Alt, üst, ana, ön, art, arka, yan, karşı, iç, dış, orta, büyük, mesi anlam değişikliğine uğramayan birleşik sözcükler ayrı küçük, sağ, sol, peşin, bir, iki, tek, çok, çift sözlerinin başa yazılır: getirilmesiyle oluşturulan birleşik kelime ve terimler ayrı yazılır: Hayvan: köpek balığı, deve kuşu, hamam böceği alt yazı, üst kat; ana bilim dalı, ön söz, ön yargı, yan cümle, Bitki: eğrelti otu, yer elması, Japon gülü, Antep fıstığı karşı görüş, iç savaş, iç tüzük, dış hat, orta oynu, büyükbaba Nesne: Oltu taşı, kahve değirmeni, su dolabı, duvar saati, kol DİKKAT: Çiçek dışında anlamlar taşıyan baklaçiçeği (renk), saati, yemek masası, el kitabı, İngiliz anahtarı, alt geçit, tüp narçiçeği (renk), suçiçeği (hastalık); ot dışında anlamlar ta- geçit, üst geçit, dolma kalem şıyan ağızotu (barut), sıçanotu (arsenik); ses düşmesine uğ- ramış olan çöreotu ve yaygın bir biçimde gelenekleşmiş olan Yol ve ulaşımla ilgili birleşik kelimeler: Arnavut kaldırımı, semizotu, dereotu, sivrisinek ve karasinek gibi sözcükler biti- çevre yolu, deniz yolu, hava yolu, kara yolu, keçi yolu şik yazılır. Durum, olgu ve olay bildiren sözlerden biriyle kurulan bir- leşik kelimeler: açık oturum, açık öğretim, ana dili, çıkış yolu, dil birliği, güç birliği, iş birliği, yer çekimi Yuvar ve küre sözleriyle kurulan birleşik kelimeler: göz yu- varı, yer yuvarı; hava küre, yarım küre Yiyecek, içecek adlarından biriyle kurulan birleşik kelime- ler: bohça böreği, su böreği, meyve suyu, kaşar peyniri 2

KAZANIM TESTİ - KAZANIM TESTİ - KAZANIM TESTİ - KAZANIM TESTİ - KAZANIM TESTİ TÜRKÇE Yazım Kuralları -II- 1. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde yazım yanlışı yapıl- 4. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde yardımcı eylemin ya- mıştır? zımıyla ilgili yanlışlık yapılmıştır? A) Yeşilçam filmleri beğenilerek hala seyrediliyor. A) Kasabanın yolları buradan itibaren Arnavut kaldırımı idi. B) Hastayı hemen şehir hastanesine sevkettiler. C) Düşmanlarım geçen gece canıma kastetti. B) Harabelerde manzara aynıdır: paslı çiviler, yanık kağıt- D) Herkese sıra gelecek, biraz daha sabredin. lar, dökülen sıvalar... E) Mektubunda oraların adetlerinden bahsetmiş. C) İstanbullular bu sabah güneşli, pırıl pırıl bir güne uyandı. D) Rusça’yı öğrenmek için çok çaba göstermesi gereki- yordu. E) İngilizlerle yapacağımız maçı tüm dünya ilgiyle izleye- cek. 2. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde altı çizili sözün yazı- 5. Dedem, Devlet demir yollarından 1973’te emekli olmuş. mında yanlışlık yapılmamıştır? I II A) Kuş başı doğranan etler önceden başka bir kazanda Memlekete döndüğünde Hükümet Konağı’nın bulunduğu kavrulur. sokaktan bir ev almış. Bahçeye IdIIe çınar ağaçı dikmiş. B) Anket firmaları belirli sıklıkta kamu oyu yoklaması yapar. Bugün hala durur o ağaç. IV C) Kendime yeni bir diz üstü bilgisayar alacağım. BuVparçadaki altı çizili sözlerden hangisinde bir yazım D) Arkadaşlarla yarın akşam halı saha maçımız var. yanlışı vardır? E) Artık televizyon kanallarında her akşam bir dizifilm ya- yınlanıyor. A) I B) II C) III D) IV E) V 3. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde altı çizili sözün yazımı 6. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde bir yazım yanlışı var- yanlıştır? dır? A) İşler sarpa sarınca hemen beni aramışlar. B) Birilerinden öc almaya çalışmak iyi değil. A) Ünlü şair 10 ocak 1938’de İstanbul’da dünyaya gelmiş- C) Bunun için oldukça uzun bir yol katettik. tir. D) Her evde bir tane “Yazım Kılavuzu” olmalı. E) Kazanın bilirkişi raporu yarın çıkacak. B) Bursa’nın sahip olduğu güzelliği, tabiatın ve tarihin tam bir iş birliği ile meydana gelmiştir. C) Aileden gelen gen faktörünü de göz ardı edemeyiz. D) Bugünkü edebiyatımız dünyadaki gelişmelere duyarlı- dır. E) O zamanlar okuryazar sayısı bu kadar çok da değildi. 3

KAZANIM TESTİ - KAZANIM TESTİ - KAZANIM TESTİ - KAZANIM TESTİ - KAZANIM TESTİ TÜRKÇE Yazım Kuralları -II- 7. Ruh çözümlemeleri dediğimizde öyküsel gerçeklik enikonu 10. Aşağıdaki altı çizili sözlerin hangisinin yazımında bir yanlışlık yapılmıştır? I A) Bu konularda ön sezilerim oldukça kuvvetlidir. havada kalıyor. Bilinçdışı dediğimizde ise taşların yerli ye- B) Oturduğumuz evi alırken ön ödeme yapmadık. C) Üniversitenin ön kayıt süresi dün dolmuş. II III D) Asla ön yargılı insanlarla anlaşamazdı rine oturduğunu görüyoruz. Öykünün diyaloglarına bakarsak E) Okuma parçasındaki ön adların altını çiziniz. IV demek istediğim daha iyi anlaşılacak. Boşa sarf edilmiş tek kelime yoktur çünkü. V Bu parçadaki altı çizili sözlerden hangisinde bir yazım yanlışı vardır? A) I B) II C) III D) IV E) V 8. Aşağıdaki altı çizili sözlerin hangisinin yazımında bir 11. Sibirya’nın güneyindeki bazı kentlerde ilkbaharda bile diz yanlışlık yapılmamıştır? I II III A) Dükkana yeni bir yazarkasa almamız gerek. boyu kar oluyormuş. Ben böyle bir yerde yaşasam herhalde IV B) Kıraat haneler boş boş oturan insanlarla dolu. baş ağrısı çekerim. Çünkü kendimi bildim bileli sinüzüt has- C) Yıllardır söylene gelen bir şehir efsanesidir bu. V D) Bütün işlerini böyle üstünkörü yapıyor bu terzi. tasıyım. E) Ev yemeklerini ağzına koymuyor da bu aburcuburları Bu parçadaki numaralanmış sözlerin hangisinde bir yiyor. yazım yanlışı vardır? A) I B) II C) III D) IV E) V 9. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde altı çizili sözcüğün 12. Aşağıdakilerin hangisinde altı çizili sözün yazımında yanlış- yazımında bir yanlışlık yapılmıştır? lık yapılmamıştır? A) Bayramlarda misafirlere kolonya ikram edilir. A) Acemi olduğu için debriyajı ayarlamakta zorlanıyor. B) Eskiden büyük bir pul kolleksiyonum vardı. B) Balık pişirirken birkaç diş de sarmısak koyarım. C) Restoranın önündeki arabalardan birine bindi C) Filmde kahramanın başından traji komik olaylar geçer. D) Halk müziği sanatçısı kısa bir potpuri sundu. D) Mağaranın içinde kıristalleşmiş tuzlar bulunuyor. E) Karakter tahlillerine son derece önem verirdi. E) Profesor olarak yurt dışına yaptığım ilk gezi olacak. 4

PERFORMANS TESTİ - PERFORMANS TESTİ - PERFORMANS TESTİ - PERFORMANS TESTİ TÜRKÇE Yazım Kuralları -II- 1. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde yardımcı eylemin 4. Aşağıdakilerin hangisinde birleşik eylemin yazımında yazımıyla ilgili yanlışlık yapılmıştır? bir yanlışlık yapılmıştır? A) Ona reddetmeyeceği bir teklifle gittiler. A) Her şeyi bir kenara bırakıp da aklından tamamen silebi- lir misin? B) Bu sözleriyle neyi kastettiğini kimse anlamamıştı. B) Sinirli hali nedense kaybolmuş yüzünde bir tebessüm C) Bu işin hallolması için var gücüyle çalışıyordu. belirivermişti. D) Kaybettiği kitabını bulmak için evin altını üstüne getir- C) Anlatılanları duyunca sadece o değil onunla birlikte oda- mişti. dakiler de dona kalmıştı. E) Son makalesinde geri kalmamızın nedenlerinden sö- D) Yıllardır yokluk içinde yaşasa da bu çıkarcı adama el zetti. açmayacaktı. E) Ne yaparsanız yapın aile yadigarı olan evimi satmayı kabul etmiyorum. 2. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde altı çizili sözün yazı- 5. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde yazım yanlışı yapıl- mında yanlışlık yapılmamıştır? mıştır? A) Mahkemelerdeki göz altı sürelerinin uzunluğu A) Onunla sabah akşam başbaşa çalışmıştık o zamanlar. tartışılıyordu. B) Günün birçok saatinde dar sokaklarda başıboş dolaşır- B) Bu tarihi parkta yapılacak düzenleme halkoylamasıyla dık. belirlenecekti. C) Mesnevi Mevlana’yı günümüze getiren bir başeserdir. C) İstanbul’a yakın günü birlik gezi yapılacak birçok yer D) Seksenler dizisinin başkahramanı Fehmi Baba vefat var. etti. D) Kitapların raflara gelişi güzel yerleştirilmesi beni ra- hatsız etmişti. E) Serhat amcası, başkentin en güzel semtinde yaşıyor- muş. E) Bugünlerde gündemdeki gelişmeleri, ara sıra takip ede- biliyordu ancak. 6. Bir yazar, “Yazdıklarımı dağdaki çoban da anlasın, pröfe- 3. I. Bilgisayar ekranı aniden kararı verdi. sör de yavan bulmasın.” diyor idi. Mevlana’nın dile getirdiği II. Küçükken geçirdiğim suçiçeği hastalığını unutmadım. bir başka gerçeği de gözardı etmeyelim. “Anlattıklarınız, III. Yeni yapılan sahile dalgakıran inşa edilecekti. karşınızdakinin anlaya bildiği kadardır.” Evet, sorun, dönüp IV. Güçlü darbelerle ağacı deliyordu ağaçkakan. dolaşıp anlaya bilmekte düğümleniyor. V. Birtakım insanlara göre biz bunu başaramayız. Yukarıdaki numaralanmış cümlelerin hangisinde altı çi- Bu parçada yazım yanlışı yapılmış kaç sözcük vardır? zili yerin yazımı yanlıştır? A) 1 B) 2 C) 3 D) 4 E) 5 A) I B) II C) III D) IV E) V 5

PERFORMANS TESTİ - PERFORMANS TESTİ - PERFORMANS TESTİ - PERFORMANS TESTİ TÜRKÇE Yazım Kuralları -II- 7. Aşağıdaki cümlelerde altı çizili sözcüklerin hangisinin 10. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde bir yazım yanlışlığı yazımı yanlıştır? yoktur? A) Ne olacak, aklı sıra adamcağızı avlamaya çıkmış. A) Erciyes Dağı önemli kayak merkezlerimizdendir. B) Dün akşamüstü dışarı çıkınca onu da görmüş. B) Son yazdığı roman bir baş yapıt olabilecek ölçüdedir. C) Bu iki güreşçi sonuna kadar başa baş güreştiler. C) Elektrik kesintisi İngiltere’nin Doğu’sunda hayatı felç D) Aynı işi ortaklaşa yaparlardı, canciğer dosttular. E) Bunda açık kalpli olmamak çağdışı bir tutum olur. etti. D) Madem ki dışarı çıkmayacaksın, biraz kitap oku. E) İş baş vurusunu dün değil bir önceki gün yapmış. 8. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde bir yazım yanlışı ya- 11. Aşağıdakilerin hangisinde bitişik yazılması gereken pılmıştır? bir sözcük ayrı yazılmıştır? A) Kendini bırakıp çekidüzen gözetmeden karmakarışık A) Şarküteriden biraz çam balı ve helva alacağım. yazdığı da oluyor. B) Eli açık ve eğlenceye biraz fazla düşkün biriydi. C) Çocuk, insan değil bu, çalı kuşu diye bağırmıştı. B) At, öküz, deve ve diğer hayvanlar için özel eğerler oluş- D) Bu iş eli çabukların işidir, eli ağır olanlar gitsinler. turulmuştur. E) Zaman el verirse oraya gidebileceğini söyledi. C) El âlemin ne diyeceği bizim için çok önemli değil. D) O konuda bilirkişi görüşü almak lazımmış. E) Son zamanlarda demir yolu ulaşımı çok tercih ediliyor. 9. Kâzım Karabekir’in en önemli yapıtı olarak görülen İstiklal 12. I. İngilizceyi ana dili gibi çok iyi biliyordu. I Harbimiz, eksiksiz olarak ve kendi elinden çıktığı biçimiyle II. Tiftik keçisinin ana vatanı Türkiye’dir. ilk kez tarih meraklılarıyla buluşuyor. İlk baskısı esas alına- III. Adalet reformu, hukuk reformu ve ana yasa değişikliği yerindedir. rak hazırlanan kitabın tamamı eski harfli el yazısı orijinal II III IV. Anadolu’yu ana yurt saymaya onunla başladık. leriyle karşılaştırılmış, ilk baskıdaki eksikler tamamlanmış V. Okuduğu üniversitede onun ana dalı İngiliz edebiyatı- dır. ve yüzlerce yanlış okuma düzeltilmiş. 1960 tarihli önsöz IV Yukarıdaki numaralanmış cümlelerin hangisinde bir dışında kitaba hiçbir ekleme yapılmamış, metinden hiçbir yazım yanlışı vardır? şey çıkartılmamış. V A) I B) II C) III D) IV E) V Bu parçadaki numaralanmış yerlerin hangisinde bir yazım yanlışı yapılmıştır? A) I B) II C) III D) IV E) V 6

ÖDEV TESTİ - ÖDEV TESTİ - ÖDEV TESTİ - ÖDEV TESTİ - ÖDEV TESTİ - ÖDEV TESTİ - ÖDEV TESTİ TÜRKÇE Yazım Kuralları -II- 1. Grange, romanı Sisle Gelen Yolcu’da sürekli hafızasını 4. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde birleşik söz­cükl­erin I yazımıyla ilgili bir yanlışlık yapılm­ ış­tır? kayıp eden, katil olduğundan şüphelenilen bir zanlının hika- A) Bu vurdumduymaz tavırları bizi derinden etkiliyordu. II III B) Siyah gözlüklü adam, toplantıyı on dakika içinde terketti. C) Kahvaltıda, peynirden başka hiçbir şey yemedi. yesini anlatıyor. Yazarın kahramanı sadece geçmişini ara- D) Bugün, kuzeybatıdan sert rüzgar eseceği söyleniyor. E) Bu olumsuz davranışını arkadaşlık hatırı için affetti. yan ve benliğine yeniden kavuşmak isteyen biri mi yoksa seri cinayetler işleyen bir katil mi? Roman sürpriz finali ile yine bir Grange klasiği. IV V Bu parçada numaralanmış yerlerin hangisinde bir yazım yanlışı vardır? A) I B) II C) III D) IV E) V 2. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde altı çizili sözün yazı- 5. Aşağıdakilerin hangisinde birleşik sözcüklerin yazı- mında bir yanlışlık yapılmıştır? mıyla ilgili yazım yanlışı yapılmıştır? A) Fikrince, güya bu koku göğüs darlığına birebirmiş. A) Okuduğumuz şiiri bana lütfeder misiniz? B) Sonunda oraya gitmekten vaz mı geçtin? B) Yeni açılan mağazadan bir takım elbise de ben aldım. C) Art arda edindiğimiz tecrübeler bazı şeyleri ayırt etme- C) Konaklama sektöründe çok sık rastlanmayan olağan mizde bize çok yardım etti. dışı olaylara rastlamıştır o yaz. D) Onun bana yaptığı her şeye sabır mı edeyim yani? D) Bu konuda her zaman önyargılı davranıyorsun. E) Tavşan kanı çayı ince belli çay bardağına boşalttı. E) Bu akşam çok güzel bir karnabahar yemeği yapılmış. 3. (I) Çalıştığım gazeteye her gün birçok kitap geliyor. (II) Ya- 6. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde bir yazım yanlışı ya- yınevleri, okuyup beğendiklerimizi köşeyazılarımıza taşı- pılmıştır? mamızı, bir anlamda reklam yapmamızı istiyor. (III) Oysa gönderilenlerin çoğu, hiç yazılmasa daha iyi imiş dedirten A) Son üç senedir herhangi bir adamdan farkım yok. cinsten… (IV) Kitapların yazarlardan ya da editörlerden B) Eski gazete küpürlerine bakıyorum da zaman ne kadar kaynaklanan eksiklikleri ve yetersizlikleri kendini hemen belli ediyor. (V) Örneğin Mevlana ile Şems-i Tebrizî ya- çabuk geçmiş. kınlığını eksen alıp aşk romanı yazan biri, konuşturduğu karakterlerden birine, “Kavanoz dipli dünya.” dedirtiyor! C) Bu çalışmaları seçmenle bire bir görüşerek yaptı. Bu parçadaki numaralanmış cümlelerin hangisinde D) Sanatçının özellikle dil konusunda ileri görüşlü oldu- bir yazım yanlışı yapılmıştır? ğunu fark ediyoruz. E) Yemekte taze fasulye ile cacık varmış bugün. A) I B) II C) III D) IV E) V 7

ÖDEV TESTİ - ÖDEV TESTİ - ÖDEV TESTİ - ÖDEV TESTİ - ÖDEV TESTİ - ÖDEV TESTİ - ÖDEV TESTİ TÜRKÇE Yazım Kuralları -II- 7. Aşağıdakilerin hangisinde altı çizili sözcüğün yazımı 10. I. İlk önce baş aktörler ve baş aktrisler, ardından figüran- doğrudur? lar, en son da çocuk aktörler seçildi. A) Bu konuda uluslar arası anlaşmalara sadık kalmak ge- II. Varlık Dergisi’nin bir sayısında Behçet Necatigil’in Eski rekir. Sokak adlı şiirine rastladım. B) Bu işadamı, şimdiye dek tanıdıklarımızdan oldukça III. Kazancın ön plana çıktığı bu süreçte, satış oranı dü- farklı, kendini iyi yetirtirmiş. şük kitaplar dağıtımcı ve kitabevi tarafından önemsen- miyor. C) Yeni aldığı motorsikletle küçük bir kaza yapmış ancak ona bir şey olmamış. IV. Eskiden hâl hatır sorduğumuz, hangi zeytinden hoş- landığımızı bilen, iyi peynirden bizi haberdar eden bak- D) Onunla hiçbir yerde yan yana gelmedik, dedi. kalımız vardı. E) O şıp sevdinin biridir, herkese gönlünü kaptırır. Yukarıdaki numaralanmış cümlelerin hangilerinde ya- zım yanlışı vardır? A) I ve II B) I ve V C) II ve III D) III ve V E) IV ve V 8. Fotoğraflarının konusu, yangın yerleri, asvalt parçaları, döğüşen köpekler, kurbanlık koyunlardır. Ama gelecekte adından sözettirecek asıl önemli çalışmaları, insan fotoğ- 11. (I) Alibeyköy Baraj Gölü, geçtiğimiz yıllarda kuraklık yü- raflarıdır. Çünkü sanatçı onlar da hayatta gizlenen bütün zünden tamamen susuz kalmıştı. (II) Çevresiyse araba önemli şeylerin ışıltısını ortaya çıkara bilmiştir. kullanmayı öğrenmek isteyenler için ideal bir parkura dö- nüşmüştü. (III) Son dönemlerdeki yağışlarla, bu baraj gölü Bu parçada kaç yerde yazım yanlışı yapılmıştır? nihayet suya kavuştu. (IV) Yağışların azlığı ve yeraltı sula- rının bilinçsiz kullanımı İstanbul ve diğer iller için önemli bir A) 1 B) 2 C) 3 D) 4 E) 5 tehdit. (V) Alibeyköy Barajı’nın yüzü şimdilik gülüyor ama su kaynaklarının dikkatli kullanılması gerektiği hiç unutul- mamalı. Bu parçadaki numaralanmış cümlelerin hangisinde bir yazım yanlışı yapılmıştır? A) I B) II C) III D) IV E) V 9. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde bir yazım yanlışı ya- 12. O gün gelsin neşemiz tazelensin de gör pılmıştır? Dünyayı hele sen bir barış olsun da gör Seyir eyle gülü bülbülü A) Sap ve başlıktan oluşan bir tıraş bıçağı en fazla ne Çifter aylar gök yüzünde kadar geliştirilebilir ki? Her gece ayın on dördü Köroğlu’nun sözü dinlenmelidir B) Gün gelecek insanoğlu bilgisayarı satrançta yeneme- Sivas İli’nin Banaz Köyü’nden yecek. Pir Sultan Abdal dirilmelidir Bu parçada yazım yanlışı yapılmış kaç sözcük vardır? C) Kişiler, yüksek öğrenimde edindikleri bilgileri günlük yaşamda uygularlar. D) Köpek balıkları hem okyanusta hem de tatlı sularda bu- lunabilir. E) İstersen öğleyin sana taze poğaça alır gelirim. A) 1 B) 2 C) 3 D) 4 E) 5 8

TYT TÜRKÇE 31F a s i k ü l KONU ÖZETİ Noktalama İşaretleri -I- Numarası Bilgi Bir sözcüğün kendisinden sonra gelen sözcük veya sözcük gruplarıyla yapı ve anlam bakımından bağlantısı NOKTA (.) olmadığını göstermek ve anlam karışıklığını önlemek için Anlamca tamamlanmış cümlelerin sonunda kullanılır: kullanılır: Gül fidanları, bahçenin her yerine dikildi. Bazı kısaltmaların sonunda kullanılır: Çocuk, ayakkabılarını bir an yanından ayırmıyordu. Dr. (Doktor), Bşk. (Başkan), dk. (dakika) Sayılardan sonra “-ncı” ekinin yerine kullanılır: Ara sözlerin başında ve sonunda kullanılır: 75. yıl, 12. sınıf, 155. sayfa Arka arkaya sıralandıkları için virgülle veya çizgiyle ayrı- Otogarlar, ayrılık ve buluşma noktaları, kimine hüzün kimine lan rakamlardan yalnızca sonuncu rakamdan sonra nokta mutluluk verir. konur: 3, 5 ve 7. maddeler; XII - XVI. yüzyıllar arasında Tırnakla gösterilmeyen alıntı sözlerin sonunda kullanılır: Ay adları yazıyla da yazılabilir. Bu durumda ay adlarından önce ve sonra nokta kullanılmaz: Laf alıp sattım ben çocuklar, diye eseflenirdi bazen. 21 Haziran 1973, 29 Ekim 1923 Sayılarda binlik kısımları ayırmak için kullanılır: Konuşma çizgisinden ve aktarma cümlelerden önce kona- 15.000, 7.500.000 bilir: Tarihlerde gün, ay, yıl bildiren sayıların arasına konur: Kadın pencereyi açtı. Sokakta oyanayan çocuklarına, 18.03.1981, 25.05.2005 Saat ile dakika arasına konur: – Akşam oldu, eve gelin artık, dedi. Toplantı 15.00’te başladı. Rakamlar arasında çarpı işereti yerine kullanılır: Ahmet Haşim “Şiirde anlam aramak, eti için bülbülü öldürmek 20.20=400 gibidir.” der. VİRGÜL (,) Hitaplardan sonra kullanılır: Eş görevli sözcük ya da sözcük gruplarının arasında kul- lanılır: Değerli Konuklar, programımıza hoş geldiniz. Bundan altı ay, bir yıl ya da beş yıl sonra nerede olacağız? Kendisinden sonraki cümleye bağlı olarak ret, kabul ve Sıralı cümleyi oluşturan cümleleri ayırmada kullanılır: teşvik bildiren hayır, yok, evet, peki, pekâlâ, tamam, olur, Yolculuklarda yanına hep bir kitap alır, onu okurdu. hayhay, başüstüne, öyle, haydi, elbette gibi kelimelerden sonra konur: Cümlede özellikle belirtilmek istenen, söylenirken biraz du- rularak vurgulanan ögelerden sonra kullanılır: Hayır, izin belgeniz olmadan içeri giremezsiniz. Seyirciler, sahnelenen oyundan çok etkilenmişti. Sayıların yazılışında kesirleri ayırmak için konur. 22,12 / 977,87 / 1606,06 UYARILAR Tekrarlı bağlaçlardan önce ve sonra virgül konmaz: Gerek şiirde gerek öyküde özgün bir söyleyişe ulaşmış bir sa- natçıdır o. Cümlede pekiştirme ve bağlama görevinde kullanılan da / de bağlacından sonra virgül konmaz: Dün akşam eve gelmiş de bizi evde bulamamış. Mı / mi soru ekinden sonra virgül konmaz: Bahar geldi mi buralar rengârenk çiçeklerle donanırdı. 1

KONU ÖZETİ - KONU ÖZETİ - KONU ÖZETİ - KONU ÖZETİ - KONU ÖZETİ - KONU ÖZETİ TÜRKÇE Noktalama İşaretleri -I- Şart eki (-se/-sa)nden sonra virgül konmaz: ÜÇ NOKTA (...) Olaylar, nitelikler, adlar, örnekler sıralandıktan sonra ben- Yurt dışına gidersem dil eğitimimi tamamlayacağım. zerlerinin de var olduğunu belirtmek için kullanılır: Metin içinde “-erek/-arak, -ıp/-ip/-up/-üp, -madan/-meden, Mimar Sinan, yaşamı boyunca cami, köprü, han, hamam, su- -ken, -dıkça/-dikçe eklerinden sonra virgül konmaz: kemeri... yüzlerce yapı inşa etmiştir. Eksiltili (bitirilmemiş) cümlelerin sonunda kullanılır. İnsanlarla olan sorunlarınızı konuşarak halletmelisiniz. Kanlıca’da pırıl pırıl bir bahar sabahı... NOKTALI VİRGÜL (;) Söylenmek istenmeyen sözcüklerin yerine kullanılır. Sıralı cümleleri birbirinden ayırmak için kullanılır: İşin aslını ... Hanım’dan öğrendik. Kel ölür, sırma saçlı olur; kör ölür, badem gözlü olur. Alıntılardaki atlamaları göstermek için kullanılır. Ögeleri arasında virgül bulunan sıralı cümleleri birbirinden ayırmak için konur: Emniyet müdürü, “... Denetimler arttıkça trafik kazaları da her geçen gün azalıyor.” dedi. Bahçemizde vişne, kayısı, ayva ağaçları vardı; annem bunlar- dan reçel, marmelat, komposto yapardı. ÜNLEM İŞARETİ (!) Virgülle ayrılmış bölümler arasında kullanılır: Ünlem bildiren sözcüklerin, seslenmelerin ve cümlelerin Bugün balkonu, koridoru, merdiven boşluğunu; yarın da mut- sonuna konur: fağı, salonu, diğer odaları boyarız. Ne şirin bir bebek bu böyle! Özneyi, içinde virgüller bulunan ögeden ayırmada kullanı- Eyvah! Vapuru yine kaçırdık. lır: Alay, kinaye veya küçümseme anlamı kazandırılmak iste- Günümüz romanı; öykü, deneme hatta şiiri tedavülden kaldır- nen sözden hemen sonra yay ayraç içinde ünlem işareti mak istiyor gibi. kullanılır: Adlaşmış sıfatın, sıfat gibi anlaşılmaması için virgülün ye- İşe her sabah vaktinde (!) geliyormuşsun. tersiz kaldığı durumlarda adlaşmış sıfattan sonra kullanılır: SORU İŞARETİ (?) İhtiyar; hasta eşinin yanından bir an olsun ayrılmadı. Soru anlamı taşıyan cümle ve sözcüklerin sonuna konur: İKİ NOKTA (:) Oraya en kısa sürede nasıl gidebiliriz? Konuşma çizgisinden önce kullanılabilir: Sıralanmış sorularda bölümler virgülle ayrılır, soru işareti cümlenin sonuna konur. Doktor, bize seslendi: Yağmura mı yakalandınız, şemsiyeniz yok muydu, niçin bir – Ameliyatınız çok başarılı geçti. yere sığınmadınız? Açıklaması yapılacak veya örnek verilecek sözün ya da Kanıtlanmamış bilgilerin yanında, ayraç içinde kullanılır. cümlenin sonuna konur: Zamir: İsimlerin yerini tutan sözcüklerdir. Köroğlu (? - ?) halk edebiyatımızın en önemli aşıklarından biridir. Yazınsal yapıtlardaki karşılıklı konuşmalarda konuşan ki- şinin adından sonra kullanılır: UYARI: Soru eki veya soru sözcüğü bulunan ancak soru anlamı taşımayan cümlelerde soru işareti kullanılmaz. Koro: Ey talihsiz bir babanın evladı, Elektra! Ne bitmez tükenmez gözyaşlarıyla ağlıyorsun. Bahar geldi mi çiçek açar tüm ağaçlar. Elektra: Ey soylu ailelerin kızları! Yarışmada kaç kişi elendi, bilmiyorum. Acımı avutmak için buraya geldiniz. DİKKAT: İki noktadan sonra açıklama yapılacaksa açıklama büyük harfle, devam eden örnekler sıralanacaksa örnekler küçük harfle başlar. Sanatçının öykülerinin ilham kaynakları şunlardır: Çocukluğu ve maceralarla dolu yaşamı. Burada pek çok meyve yetişir: üzüm, armut, kayısı, incir... 2

KAZANIM TESTİ - KAZANIM TESTİ - KAZANIM TESTİ - KAZANIM TESTİ - KAZANIM TESTİ TÜRKÇE Noktalama İşaretleri -I- 1. Aşağıdakilerden hangisi “virgül ( , )”ün kullanım yerlerin- 5. Sanatçı “Bana inanın (I) zamanımızı iyi kullandığımız tak- den biri değildir? tirde umduğumuzdan çok fazla başarı elde ederiz. Halbuki onu düzenli kullanmaz israf edersek (II) zekamızdan (III) A) Tamlayanla tamlanan arasında karakterimizden (IV) hayallerimizden gerçek anlamda ya- rarlanamayız(V)” demektedir. B) Sıralı cümleleri ayırmada Bu parçadaki numaralanmış yerlerden hangisine bir C) Özneden sonra noktalama işareti getirilemez? D) Özdeş görevli sözcükler arasında A) I B) II C) III D) IV E) V E) Adlaşmış sıfatın kendinden sonra gelen ismin sıfatı ol- madığını göstermede 2. Aşağıdakilerden hangisinin sonuna “ ? ” işareti getirile- 6. Peyami Safa , sözcüklerin sihirli dünyasını şöyle anlatır: mez? I A) Vay be demek bu insanlar böyleymiş B) Soruyu sen de mi bilemedin “Yazı , okuyanları kağıdın beyazlığından , satırların siyahlığın- C) Hangi durakta bekleyeceklerdi II III D) Benden siz mi gizlediniz olanları dan uzaklaştırarak şekillerden ayrı bir yere götürür. E) Sonuçlar yarın mı açıklanacak Okuyana , elinde bir kağıt , tuttuğunu unutturur.” IV V Bu parçadaki numaralanmış virgüllerden (,) hangisinin kullanılmasında yanlışlık yapılmıştır? A) I B) II C) III D) IV E) V 3. Türkç­ e her ha­liy­le so­mut bir dil­dir (I) ötek­ i dil­le­re oranl­a her 7. Evinin arka bahçesinde değişik türden sebzeler yetişti- şey­ i­ni so­mutç­ a anl­a­tır (II) Biz kız­dık mı “küpl­er­e bi­ner”, se­ rirdi ( ) pırasa ( ) soğan ( ) marul ( ) vind­ ik mi “etekl­er­im­ iz zil ça­lar”, ağl­ars­ ak (III) “ci­ğe­rim­ iz ya­ nar” (IV) Zat­en halk şi­iri Türk­çe­si büt­ün­ üyl­e bu so­mutl­uk Bu cümlede ayraç ile gösterilen yerlere sırasıyla hangi üze­ri­ne kur­ul­muşt­ur (V) noktalama işaretleri getirilmelidir? Yu­kar­ ı­da num­ ar­ al­an­mış yer­ler­den hang­ i­sin­ e üç nok­ta A) (,) (,) (,) (...) B) (:) (,) (,) (.) koy­mak uyg­ un olur? C) (;) (,) (,) (...) D) (:) (,) (,) (...) A) I B) II C) III D) IV E) V E) (;) (,) (,) (.) 4. Yahya Kemal, tıpkı fotoğraflarında göründüğü gibi orta 8. Gerçek bir deneme yazarı sizin en sıkı dostunuzdur . I boylu , şişmandı. Göğsüne kadar çıkan yarım küre Sizden gizlisi saklısı yoktur , içindekileri saçıverir önünüze. I şeklinde bir göbek ... Bu muazzam gövdeyi başa bağlayan II II Ataç, boşuna “Denemeci okurlarına açılabilen kişidir .” III kalın ve kısa bir boyun; yuvarlak , buğday renginde kansız III buyurmamıştır. Yoksa nasıl sağlanacak o dostluk . Ya- bir yüz ... Ama cildi, pürüzsüzdü yaşına göre ... IV V IV zarla okur nasıl kol kola yürüyecek ? V Bu parçada altı çizili noktalama işaretlerinden hangisi yanlış kullanılmıştır? Bu parçadaki numaralanmış noktalama işaretlerinden A) I B) II C) III D) IV E) V hangisi yerinde kullanılmamıştır? A) I B) II C) III D) IV E) V 3

KAZANIM TESTİ - KAZANIM TESTİ - KAZANIM TESTİ - KAZANIM TESTİ - KAZANIM TESTİ TÜRKÇE Noktalama İşaretleri -I- 9. Oooo (I) Bu iltifatlar neden acaba (II) Kendimi cidden bir şey 13. Neden yazıyorsunuz ( ) düşündünüz mü orasını ( ) Elbette zannedeceğim (III) Anlaşılan, bu gidişin her zamankinden zorlayan olmadı sizi ( ) Bir gün ( ) daha okula giden bir ço- daha uzun sürecek (IV) Böyle yumuşak sözler falan (V) cuktunuz ya da daha yeni bitirmiştiniz okulu ( ) Bu parçadaki numaralı yerlere getirilecek noktalama Bu parçada boş bırakılan yerlere aşağıdaki noktalama işaretleri aşağıdakilerin hangisinde doğru olarak veril- işaretlerinden hangisi sırasıyla getirilmelidir? miştir? A) (;) (!) (!) (,) (,) B) (;) (?) (.) (,) (.) A) (!) (!) (.) (.) (?) B) (!) (?) (.) (.) (.) C) (,) (?) (,) (;) (.) D) (,) (?) (.) (,) (.) C) (!) (?) (.) (.) (...) D) (,) (?) (.) (.) (...) E) (?) (!) (;) (,) (.) E) (,) (!) (.) (.) (...) 10. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde ayraçla belirtilen yere 14. Aşağıdaki cümlelerin hangisi yazım ve noktalama bakı- noktalı virgül (;) getirilemez? mından doğrudur? A) Gülleri, karanfilleri, sümbülleri yanına ( ) çapayı, tırmığı A) Adam, Nasrettin Hocaya: “Benimle Akşehir’e gelirmi- bagaja yerleştirdi. sin?” demiş. B) Çocuklar ( ) büyükler aynı salonda toplanmış ve plan B) Adam, Nasrettin Hocaya, “Benimle Akşehir’e gelir açıklanmıştı. misin?” demiş. C) At ölür, meydan kalır ( ) yiğit ölür, şan kalır. C) Adam, Nasrettin Hoca’ya “Benimle Akşehir’e gelir misin?” demiş. D) Yeni şiirimiz ( ) zevksiz, ruhsuz, köksüz ve acemiceydi. D) Adam, Nasrettin Hoca’ya: “Benimle Akşehire gelir E) Ferhat’ı, en yakın dostunu, muayene etti ( ) ona reçete misin?” demiş. yazdı. E) Adam, Nasrettin Hoca’ya; “Benimle akşehire gelir misin?” demiş. 11. Bahar geldi, insanın her zaman , her yerde, herkesle konuşup I y arenlik edesi geliyo rI.I S evincini, üzüntüsünü, memleke- tin gidişatını konuşmak , paylaşmak istiyor biriyle ! Hele so- 15. Aşağıdaki atasözlerinin hangisinde noktalama yanlışı II I yapılmıştır? kakta, dükkanda, çarşı ortasında ... IV A) Alçak yerde yatma, sel alır; yüksek yerde yatma, yel alır. B) Sırrını açma dostuna, o da söyler dostuna. V C) Kır atın yanında duran ya huyundan ya suyundan... D) Akıl olmayınca başta ne kuruda biter ne yaşta... Bu parçada numaralanmış noktalama işaretlerinden E) Katıra, “Baban kim?” demişler, o da “Dayım at.” demiş. hangisi yanlış kullanılmıştır? A) I B) II C) III D) IV E) V 12. Çok kitaba sahip olma imrenilecek bir şey midir (I) Bence 16. Birden karşı masadan biri ( ) “Hey ( ) bana bakın ( )” dedi. daha önemlisi (II) kitaplarını kadir kıymet bilir insanlara bı- rakıp gitmek olmalıdır (III) Kitapseverler (IV) dünyadayken Bu cümlede ayraçla gösterilen yerlere aşağıdakilerden kıymetini bilmeli kitaplarının (V) hangisi sırasıyla getirilmelidir? Bu parçada numaralanmış yerlere getirilecek nokta- A) (,) (,) (!) B) (,) (!) (.) lama işaretleri ikişerli gruplandığında hangisi bu gru- bun dışında kalır? C) (:) (!) (,) D) (;) (.) (!) A) I B) II C) III D) IV E) V E) (:) (.) (?) 4

PERFORMANS TESTİ - PERFORMANS TESTİ - PERFORMANS TESTİ - PERFORMANS TESTİ TÜRKÇE Noktalama İşaretleri -I- 1. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde virgül (,) yanlış kulla- 4. Ara sözlerin başında ve sonunda virgül kullanılır. nılmıştır? Aşağıdaki cümlelerin hangisinde bu bilgiye örnek ola- A) Bu ay dergimizde, biri doğudan biri batıdan iki önemli bilecek bir kullanım vardır? yazarı ağırlıyoruz. A) Kadın, çatal, bıçak ve kaşığı alıp masayı düzenledi. B) İnsanlar kitaptan pek kolay kopmayacaklardır, diye dü- şünüyorum. B) Sonra bir gün, nasıl olduğunu kimse bilmiyor, işler dü- zeldi. C) Bu alet gün boyu böyle çalışırsa, elektrik parasının al- tından nasıl kalkarız? C) Evin kapısı, penceresi, merdivenleri kırıktı. D) Öğretmen, ödevlerini yapmayan öğrencilerin velilerinin D) Bu yarışmada okulumuzu Ayşe, Büşra, Betül temsil aranacağını söyledi. edecek. E) Bu tarihî kasabayı, Amasra’yı, iki yıl önce de gezmiştim. E) Durumu sana, bana ve arkadaşlarına anlatmış. 2. Roman okuma ve yazma kişiye özgüdür ( ) Ancak her dev- 5. Başımıza bir defa gelen küçük şeyler, büyük dert sayılmaz rin kendine özgü bir anlayışı (   ) algısı vardır. Her yazarın ( ) Bir anda olup biten bir şey için bu kadar zaman korku da romanını yazarken yaşadıkları, alışkanlıkları kendine çekmek akıl karı mıdır ( ) Halbuki ölüm ( ) uzun ömürle kısa özgüdür. Yazarın yazma ile imtihanını gözler önüne seren ömür arasındaki farkı, zamanı, yaşanan veya yaşanmayan iki örnek var (   ) İhtiyar Adam ve Deniz, Kaybın Türküsü ( ) ne varsa eşitler ( ) yaşamayanlar için zamanın uzunu kısası yoktur. Bu parçada boş bırakılan yerlere sırasıyla hangi nokta- lama işaretleri getirilmelidir? Bu parçada ayraçla ( ) belirtilen yerlere sırasıyla aşağı- dakilerin hangisinde verilen noktalama işaretleri getiril- A) (.) (;) (:) (...) B) (.) (,) (:) (.) melidir? C) (?) (,) (:) (...) D) (.) (:) (:) (.) E) (,) (,) (:) (!) A) (,) (!) (?) (;) B) (.) (?) (,) (;) C) (.) (!) (;) (,) D) (.) (?) (;) (,) E) (.) (!) (,) (;) 3. Aşağıdaki cümlelerden hangisinin sonuna soru işareti 6. Birecik’te tasalı akan Fırat , burada niye coşkun bir neşe ( ? ) getirilemez? I A) Bize geldiklerini sana kim söyledi içinde olabildiğine açılıp serpilmiş . Bütün sularını Türk B) Sabaha kadar hiç çalışmadın mı C) Bu bayramda hangi akrabana gideceksin II D) Büyük ablan nerede oturuyor topraklarından alan nehir , sanki o topraklardan ayrılırken E) Bu şiiri ne zaman yazdığımı hatırlamıyorum III bütün güzelliğini teşhir ediyor . Nehrin bu cemilesine karşı IV bu topraklar da onu en bol bir cömertlikle süsledi . V Yukarıdaki numaralanmış noktalama işaretle­rinden hangisi yanlış kullanılmıştır? A) I B) II C) III D) IV E) V 5

PERFORMANS TESTİ - PERFORMANS TESTİ - PERFORMANS TESTİ - PERFORMANS TESTİ TÜRKÇE Noktalama İşaretleri -I- 7. Büyük sevinç günlerinin sesi (I) hâlâ davul zurnadır ülke- 10. Aşağıdaki cümlelerin hangisinin sonuna soru işareti mizde (II) Düğünlerimizin vazgeçilmez müziği onlarla ya- konmalıdır? pılır (III) askere davul zurna ile gidilir (IV) sünnetlerde baş A) Bu işin içinden nasıl çıkabilirim diye düşündüm aktör yine onlardır (V) Bir köye ya da kasabaya gelen büyük mevki sahibi kişiler yine onların eşliğinde selamlanır. B) Kitapları kimin götürdüğünden hiçbirimizin haberi yoktu Bu parçadaki numaralı yerlerden hangisine iki nokta (:) C) Makinenin hiç durmadan on iki saat çalışması gerekir konulması uygun olur? D) Adam, bu duruma niye ses çıkarmadığımı öğrenmek A) I  B) II C) III D) IV E) V istedi E) Bu zor işi nasıl bitirmişti kısa bir süre içinde 8. Yaşlı adam (I) değirmenin kuytusunda buldu kendini. Dökü- 11. Aşağıdakilerin hangisinde noktalı vir­gül ( ; ) yanlış kul- len suyun (II) dönen taşın (III) sesini duydu. Ses onu sapla lanılmıştır? samana (IV) öküze ve harmana (V) ayran aşına taşıdı. A)  Karasal iklim, yazları sıcak ve kuraktır; kışları soğuk ve Bu cümledeki numaralanmış yerlerin hangisine virgül kar yağışlıdır. getirilemez? B) Aldığı elmayı, üzümü; ıspanak, pırasa ve lahanayı ge- A) I  B) II C) III D) IV E) V tirdi. C) Adam; başını öne eğerek kadının kim olduğunu sordu. D) Ayşe; Zehra, Betül ve Tülay’dan önce okula geldi. E) Kim gelir, kim gider; herkes gelsin, herkes görsün. 9. On gün kadar sonra güvercinlerimin kanatlarını açtım ( ) 12. Şiir (I) müzik alanında gerçek sanatla ilgisi (II) bir aşinalığı elim yüreğimde ( ) bir başka yuvaya gideceklerinden ölesi- olmayan insanımız Orhan Veli’yi (III) Âşık Mahsuni’ye (IV) ye korkarak bekledim ( ) Fakat havalanıp bir süre uçtuktan Beethoven’ı (V) tek sesli müziğe değişiyor. sonra yeniden yuvalarına döndüklerinde sevinçten ağla- maklıydım. Bu parçadaki numaralanmış yerlerin hangisinde öteki- lerden farklı bir noktalama işareti kullanılmalıdır? Bu parçada boş parantezle ( ) belirtilen yerlere sırasıyla aşağıdakilerin hangisinde verilen noktalama işaretleri A) I B) II C) III D) IV E) V getirilmelidir? A) (;) (,) (.) B) (,) (.) (;) C) (;) (,) (;) D) (,) (;) (.) E) (;) (,) (!) 6

ÖDEV TESTİ - ÖDEV TESTİ - ÖDEV TESTİ - ÖDEV TESTİ - ÖDEV TESTİ - ÖDEV TESTİ - ÖDEV TESTİ TÜRKÇE Noktalama İşaretleri -I- 1. Aşağıdakilerin hangisinde noktalı virgül yanlış kullanıl- 4. Sanatçı şiirini yazarken şu iki unsura çok dikkat etmiş : mıştır? I A) Biri yer, biri bakar; kıyamet ondan kopar. ahenk , ölçü ... Ona göre şiirde sözcükler ahenkli kullanıl- II III B) Aç bırakma, hırsız edersin; çok söyleme, arsız edersin. mamışsa , kulağa müzikli gelmiyorsa o şiirden zevk alın- C) Ali, Elif, Arzu sayısal; Banu, Mert, Akın sözel alanı seç- miş. IV maz . D) İnternet; televizyon, sinema ve radyonun yerini dolduru- yor. V Bu parçadaki numaralanmış noktalama işaretlerinden E) Ahmet; Can’dan fazla çalışıyordu ama az ücret alıyordu. hangisi yanlış kullanılmıştır? A) I B) II C) III D) IV E) V 2. I. Karanlıktan, böceklerden ve fareden çok korkardı. 5. Okula yeni gelen Harun; Faruk, Yavuz ve Orhan gibi yatılı kalacaktı. II. Cahit Külebi, halk şiirinden yararlanarak çağdaş bir şiir oluşturmuştur. Aşağıdakilerin hangisinde noktalı virgül (;) bu cümle- deki işleviyle kullanılmıştır? III. Buluşmak üzere ayrıldılar, evlerine doğru yürümeye başladılar. A) Fındık, ceviz, üzüm keke; lor, maydanoz, dereotu poğa- çaya konur. IV. Bu anahtar her kapıyı açar, demişti. B) At ölür, meydan kalır; yiğit ölür, şan kalır. V. Pencereden dışarıyı izliyordu, arkadaşını yürürken gördü. C) Bu hafta görüştük, tartıştık; önümüzdeki hafta düşünüp karar vereceğiz. Yukarıdaki cümlelerde virgül kaç farklı görevde kullanıl- mıştır? D) Dinlediğim şarkılar, masallar; yazdığım şiirlerin, roman- ların kaynağıdır. A) 1 B) 2 C) 3 D) 4 E) 5 E) Roman; hikaye, şiir ve denemeden daha çok okur bulu- yor. 3. Aşağıdakilerin hangisinde iki nokta (:) işaretinin kulla- 6. Aşağıdakilerin hangisinde kesme işareti (’) yanlış kul- nımı yanlıştır? lanılmıştır? A) Annesi: A) Avrupa Birliği’ne üye ülkeler yeni bir antlaşmaya imza attı. – Kızım misafirleri salona buyur et, diyordu. B) Burada İzmirli’ler olarak bir dernek kurmak istemiştik. B) Şarkıda: “Yine hüsranlar yaşadım.” sözlerini duyunca dün yaşadıklarını hatırladı. C) Kiracısı, Mahmut Efendi’ye kirayı bu ay ödemeyecek- lerini söylemiş. C) Herkesin ağzında bağıra bağıra söylediği iki sözcük vardı: Türkiye, en büyük. D) Bütün sağlık kurumları SGK’nin çatısı altında toplandı. D) Millî edebiyata kimler katılmamıştı ki: Yakup Kadri, Ha- E) 15 Aralık Pazartesi’nin bizim için ayrı bir önemi var. lide Edip, Hamdullah Suphi ... E) Bana göre en önemli konu şu idi: Vatanın düşmandan kurtarılması. 7

ÖDEV TESTİ - ÖDEV TESTİ - ÖDEV TESTİ - ÖDEV TESTİ - ÖDEV TESTİ - ÖDEV TESTİ - ÖDEV TESTİ TÜRKÇE Noktalama İşaretleri -I- 7. Toplumlar hızla kabuk değiştirir. Daktilodan bilgisayara , 10. Bazı filmlerden hoş bir duyguyla çıksak da sormadan edemeyiz ( ) Biz bu filmi niye seyrettik ( ) Bazı filmlerse I seyir süreci boyunca sordurur bu tür soruları ( ) Allah’ım neler oluyor ( ) bu film ne demek istiyor ( ) oradan tablete , Iphonelara geçiş , çocuk romanlarında iz- II III lenebilir. Çelik çomak , beştaş , aşık oyunu , yakan top , IV V VI VII Bu parçada ayraçla belirtilen yerlere sırasıyla aşağıda verilen noktalama işaretlerinden hangileri getirilmeli- yerini önce langırt sonra bilgisayar oyunlarına bıraktı. dir? Bu parçada numaralanmış yerlerdeki virgüllerden han- A) (:) (?) (:) (,) (?) B) (.) (?) (:) (;) (?) gileri ötekilerden farklı görevde kullanılmıştır? A) I ve III B) II ve IV C) III ve V C) (:) (?) (;) (;) (…) D) (.) (!) (:) (;) (?) D) III ve VII E) VI ve VII E) (?) (?) (.) (,) (…) 8. Geleneksel mimarisiyle yapılmış köy evleri (  ) vadinin ya- 11. Ne oldu onca şiir, öykü, roman ; sulu boya, kara kalem, maçlarına dağılmış çok sayıda mahalle (  ) Devrekani Çayı I üzerindeki en etkileyici doğal oluşumlar (  ) İşte etkileyici manzara budur, diyorum ( ) yağlı boya tabloya ? Kimin elinde kaldı? Oğulları , kızları II III Bu parçada ayraçla belirtilen yerlere sırasıyla aşağıdaki noktalama işaretlerinden hangisi getirilmelidir? kim bilir ne yaptı o eşsiz koleksiyonu . Keşke bu yapıtların IV A) (...) (.) (...) (.) B) (.) (...) (.) (.) değerini bilecek birinin eline geçmiş olsa ! C) (,) (;) (...) (.) D) (,) (.) (...) (!) V E) (,) (,) (...) (.) Bu parçadaki numaralanmış noktalama işaretlerinden hangisinin kullanımı yanlıştır? A) I B) II C) III D) IV E) V 9. I. Yüz verme, arsız olur (  ) az verme, hırsız olur. 12. Harfleri öğrenen bir adam (I) hiçbir şey okumadan kalemi eline alsa ne yazar? Gördüklerini (II) duyduklarını (III) Bu da II. Kel ölür, sırma saçlı olur (  ) kör ölür, badem gözlü olur. yaşadığı hayatın sınırlarında kalır. Halbuki kitapların dün- yası uçsuz bucaksız bir dünya değil midir? Kitaplarda ilim, III. At ölür, meydan kalır (  ) yiğit ölür, şanı kalır. irfan, duygu, düşünce, hayat ötesi adına ne aranırsa bulu- nur. Bütün ilimler (IV) sanatlar (V) inanışlar kitaplara kay- IV. Misafir on kısmetle gelir; birini yer ( ) dokuzunu bırakır. dedilerek geleceğe taşınmaktadır. Böylece dünya üzerinde insan beyninin ve kalbinin çoğu birikimleri “kitap” denilen V. Söz var, iş bitirir ( ) söz var, baş yitirir. güzel varlıkta toplanmıştır. Yukarıdaki numaralanmış atasözlerinin hangisinde ay- Bu parçada numaralanmış yerlerden hangisine ötekiler- raçla belirtilen yere noktalı virgül getirilemez? den farklı bir noktalama işareti getirilmelidir? A) I B) II C) III D) IV E) V A) I B) II C) III D) IV E) V 8

TYT TÜRKÇE 3 2F a s i k ü l KONU ÖZETİ Noktalama İşaretleri -II- Numarası Bilgi Sayılara getirilen eklerden önce kullanılır: 1973’te 21.15’te 155’nci TIRNAK İŞARETİ (“ ”) 1919 senesi Mayısının 19’uncu günü Samsun’a çıkmış. Aktarma cümlelerin başında ve sonunda kullanılır: Belirli bir tarih bildiren ay ve gün adlarına gelen ekleri Goethe “Cesaretini kaybeden her şeyini kaybeder.” diyor. ayırmak için konur: Edebiyat öğretmenimiz “Kitap okumadığınız bir gününüz olma- sın.” derdi hep bize. Başvurular 22 Kasım’a kadar sürecektir. Yabancı Sözlere Cümle içinde vurgulanmak istenen sözler, terimler tırnak Karşılıklar Kılavuzu’nun veri tabanının Genel Ağ’da hizmete içine alınır: sunulduğu gün olan 12 Haziran 2010 Perşembe’nin TDK için önemi büyüktür. Bugün “ögeler” işlenecekti derste. Bir sanatçı için “özgünlük” çok önemlidir. Belirtilmek istenen harf veya sözcükten sonra kullanılır: Türkçede, b ünsüzüyle karşılaşan n’nin değişerek m’ye dönüş- Yapıt adları, yazı başlıkları yazı içinde tırnak arasında verilir: tüğü görülür. İlk psikolojik roman “Eylül”dür. Şair, “Kaldırımlar” adlı şiiriyle meşhur olmuştu. Şiirlerde ölçü gereği düşürülen seslerin yerine kullanılır: Karac’oğlan devranım var, demim var TEK TIRNAK İŞARETİ (‘) N’oldu bu gönlüm Bir alıntının içinde başka bir alıntıyı göstermek veya bir Aşkın beni hast’eyledi sözcük ya da sözü vurgulamak için kullanılır. Ünlü yazar, “Yakup Kadri’nin ‘Kiralık Konak’ adlı romanını oku- Saray, köşk, han, kale, köprü, anıt vb. adlarına eklenen yun.” dedi. çekim eklerinden önce kullanılır: KESME İŞARETİ (’) Özel adlara eklenen çekim eklerinden önce kullanılır: Dolmabahçe Sarayı’nın, Çankaya Köşkü’ne, Sait Halim Paşa Bandırma’ya her gün feribot seferleri düzenleniyor. Yalısı’ndan, Ankara Kalesi’nden, Horozlu Han’ın, Galata Köp- UYARI: Özel adlara getirilen yapım ekleri, çokluk eki ve rüsü’nün, Bilge Kağan Abidesi’nde, Çanakkale Şehitleri Anıtı’na bunlardan sonra gelen diğer ekler kesmeyle ayrılmaz: Yer bildiren özel isimlerde kısaltmalı söyleyiş söz konusu İzmirliye olduğu zaman ekten önce kesme işareti kullanılır: Meryemlerle Hisar’dan (Anadolu Hisarı, Rumeli Hisarı) Türklerin Boğaz’dan (İstanbul Boğazı, Çanakkale Boğazı) Yahya Kemaller Kısaltmalara getirilen eklerden önce kullanılır: KATÜ’ye GAP’ın TRT’de TDK’nin TCDD’nin TÜBİTAK’tan 1

KONU ÖZETİ - KONU ÖZETİ - KONU ÖZETİ - KONU ÖZETİ - KONU ÖZETİ - KONU ÖZETİ TÜRKÇE Noktalama İşaretleri -II- Kişi adlarından sonra gelen saygı sözlerine getirilen ekleri Tiyatro yapıtlarında ve senaryolarda konuşanın hareketle- ayırmak için konur: rini, durumunu açıklamak ve göstermek için kullanılır: Tahsin Bey’e, Nurten Hanım’dan, Şaban Efendi’ye, Enver Pa- Kadın – (Yavaş yavaş Muhtara yaklaşır.) Ne oluyor beyefendi? şa’ya Allah rızası için bana da anlatın. DİKKAT Bir sözcüğün eş anlamlısı parantez içinde gösterilir: Özel adlar yerine kullanılan “o” zamiri cümle içinde büyük harfle yazılmaz ve kendisinden sonra gelen ekler kesme Benzetme (teşbih) edebiyatta en çok kullanılan sanattır. işaretiyle ayrılmaz: Kişilerin doğum ve ölüm tarihleri ayraç içinde gösterilir: Bu konuda onun düşüncelerini önemsiyorum. Kurum, kuruluş, kurul ve iş yeri adlarına gelen ekler kes- Peyami Safa (1899-1961) birçok türde yapıt vermiştir. meyle ayrılmaz: Türkiye Büyük Millet Meclisine KÖŞELİ AYRAÇ ( [ ] ) Dil ve Tarih Coğrafya Fakültesi Dekanlığına Ayraç içinde ayraç kullanılması gereken durumlarda yay İstanbul Şehir Tiyatrolarının ayraçtan önce köşeli ayraç kullanılır: Güzel Sanatlar Akademisinde Orhan Kemal [Mehmet Raşit Öğütçü (1914-1970)] edebiyatı- Sonunda nokta bulunan kısaltmalarla üs işaretli kısaltmalar mıza toplumcu çizgide özgün yapıtlar kazandırmıştır. kesmeyle ayrılmaz. Bu tür kısaltmalarda ek noktadan ve üs işaretinden sonra, sözcüğün ve üs işaretinin okunuşuna KISA ÇİZGİ (-) uygun olarak yazılır: Satır sonunda sözcükler bölündüğünde kullanılır. ............................................................................................ba- Alm.dan (Almancadan) şöğretmen İng.yi (İngilizceyi) Ara sözlerin ya da ara cümlelerin başında ve sonunda Akım, çağ ve dönem adlarından sonra gelen ekler kes- kullanılır: meyle ayrılır: Aklında kalsın diye -pek aklında kalmaz ya- hatırlatıyorum. Buzul Çağı’ndan, Yontma Taş Devri’ne, Eski Çağ’ın, Yükselme Birbiriyle ilişkili tarih, ulus adları ve isimler arasında kul- Dönemi’nin, Cumhuriyet Dönemi Türk Edebiyatı’na lanılır: Türk-Alman ilişkileri UZUN ÇİZGİ ( – ) 2022-2023 öğretim yılı Konuşma metinlerinde cümlelerin veya sözlerin başında İzmir-İstanbul kara yolu kullanılır. Bandırma-Yenikapı feribotu Hasta yakınları görevliye sorar: Galatasaray-Fenerbahçe karşılaşması – Geçmiş olsuna geldik, hastamızı görebilir miyiz? Sözcüklerin köklerini ve eklerini gösterirken kullanılır: YAY AYRAÇ ( ( ) ) bil - di - ler Açıklayıcı nitelikteki sözler ayraç içine alınır: öğren - ci - ler - den Ben o tarihte (1974) liseyi yeni bitirmiştim. bat - ı - dan Yabancı sözcüklerin okunuşu ayraç içinde gösterilir: Shakespeare (Şekspir) Fiillerin sonunda mastar eki yerine kullanılır: gel-, gör-, bil-, bul-, sev- Matematikte çıkarma işareti olarak kullanılır: 250-50=200 2

KAZANIM TESTİ - KAZANIM TESTİ - KAZANIM TESTİ - KAZANIM TESTİ - KAZANIM TESTİ TÜRKÇE Noktalama İşaretleri -II- 1. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde “kesme işareti ( ’ )” kul- 4. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde kısa çizgi ( - )’nin kul- lanımı yanlıştır? lanımı ile ilgili bir yanlışlık yapılmıştır? A) Biz her yıl 18 Ocak’ta onunla görüşürüz. B) Sınavdaki 4’üncü soruda yanlışlık vardı. A) O yıllarda Türk-Yunan ilişkileri oldukça kötüydü. C) Bu ülkede bilgin’in kıymeti bilinmiyor. D) Herkesi 16.45’te burada bekliyorum. B) Dün akşamki toplantıya üç-beş kişi geldi. E) Bütün bunları İzmir’liler de çok iyi biliyor. C) Bu sokağa çıkma sınırlamaları -sizin de fikriniz aynı ol- malı- yaz tatiline kadar sürecektir. D) Birleşik yazılan bu sözcüğü “ha-nım-e-li” diye ayırarak yazamazsınız. E) Bu yıl sonuna kadar İzmir-İstanbul otobanı da hizmete girmiş olacak. 2. Kadın (Hipnotize bir halde): 5. Aşağıdakilerin hangisinde noktalama yanlışlığı yapıl- - Ölüm!.. Bugün, yarın hepsi bir. (Durdu, biraz sonra) mıştır? Hepsi bir değil ama... Ne yaparsın? A) Kardeşim, 14 Şubat 2000 tarihinde doğduğu için, Sev- gililer Günü çocuğu diye anılırdı. Bu parçadaki noktalama işaretlerinden hangisi yanlış kullanılmıştır? B) Herkes okulların açılacağı 15, 09, 2018 gününü iple çe- A) Kısa çizgi kiyordu. B) Ünlem işareti C) Unutmayın, 07/01/1946, Türk siyasi tarihi açısından çok önemli bir gün. C) Üç nokta D) Metin içinde -ınca / -ince anlamıyla zarf-fiil görevinde D) İki nokta kullanılan mı / mi ekinden sonra virgül konmaz. E) Ayraç işareti E) 1-7 Aralık 2000 tarihleri arasında sizleri de Antalya’ya bekliyoruz. 3. Aşağıdakilerin hangisinde bilgi yanlışı yapılmıştır? 6. Aşağıdakilerin hangisinde ayraç işaretinin ( ) kullanımı ile ilgili olarak bilgi yanlışı yapılmıştır? A) Tırnak içinde gösterilen bir kelimeden sonra getirilecek çekim eki kesme işaretiyle ayrılmaz. A) Özel veya cins isme ait ek, ayraçtan önce yazılır. B) Tırnak içinde gösterilmeyen alıntı cümlelerin sonuna B) Cümledeki anlamı tamamlayan ve cümlenin dışında virgül konur. kalan ek bilgiler için kullanılır. C) Uzun cümlelerde yüklemden uzak düşmüş olan özneyi C) Bilginin kesin olmadığını göstermek için kullanılan soru göstermek için özneden sonra virgül konur. işareti ayraç içine alınır. D) Tiyatro metinlerinde jest, mimik ve açıklamalar ayraç D) Ayraç içindeki yargı bildiren anlatımların sonuna nokta- içinde gösterilir. lama işareti konmaz. E) Sevinç, heyecan, korku, şaşma gibi duyguları anlatan E) Alıntıların aktarıldığı eseri, yazarı veya künye bilgisini cümle veya ibarele­r tırnak içinde gösterilir. göstermek için kullanılır. 3

KAZANIM TESTİ - KAZANIM TESTİ - KAZANIM TESTİ - KAZANIM TESTİ - KAZANIM TESTİ TÜRKÇE Noktalama İşaretleri -II- 7. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde kesme işareti (’) yanlış 10. Hikaye özellikle de roman yazmak ise ona hala uzak duruyor kullanılmıştır? (I) Yazmaya başladığı ilk günden bu yana “Niçin öykü ya da roman yazmıyorsunuz (II)” sorusuna muhatap olan yazar A) Türk Dil Kurumu Başkanı’na verilmek üzere bir dilekçe “On yıl önce, ‘Kırk yaşıma gelince diyordum.’ Şimdi kırkıma yazdım. geldim (III) galiba elliye ertelemek zorundayım (IV)” diyor. B) Hasan Efendi’ye neredeyse üç yıldır kullanmadığımız Yukarıdaki parçada numaralanmış yerlere sırasıyla eşyaları verdik. hangi noktalama işareti getirilmelidir? C) 1900’lü yıllar edebiyat tarihimiz için büyük önem taşı- A) ( . ) ( ! ) ( . ) ( . ) maktadır. B) ( . ) ( ?) ( , ) ( . ) D) Sol sesini iyi çıkarıyor ancak fa’nın üzerinde biraz çalış- malısın. C) ( ; ) ( ? ) ( . ) ( ; ) E) Hatırladığım kadarıyla 1987’de sizin için zorlu bir yıl ol- D) ( . ) ( . ) ( ; ) ( . ) muştu. E) ( : ) ( ? ) ( , ) ( . ) 8. Aşağıdakilerin hangisinde tırnak İşareti ( “ ” ) gereksiz 11. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde düzeltme işareti (^) kullanılmıştır? gereksiz kullanılmıştır? A) Benim gözümde uygarlık, Batı’daki ilmî çalışmaları ta- A) Bugün öğrenciler “Rintlerin Akşamı” adlı şiiri ezberledi- kip etmek demekti. ler. B) Masallar, toplumun kültürel ve siyasî koşullarından önemli izler taşır. B) Shakespeare Globe Tiyatrosu, “Romeo ve Juliet” oyu- C) Temel gıda ürünlerini yıllardır aynı dükkândan alıyor- nunu ücretsiz erişime açtı. dum. D) Lâpseki, Çanakkale Savaşlarında menzil dışında kal- C) Yahya Kemal’in bazı şiirleri “Kendi Gök Kubbemiz” adı dığından fazla tahribat görmemişti. altında çıktı. E) Memduh Şevket Esendal, modern Türk hikâyesinde yeni bir sayfa açmıştı. D) Trampolin, “Yerden yüksekte kurulmuş olan yaylı ve geniş bir file.” şeklinde tanımlanabilir. E) Mehmet Akif de Bursa’nın işgali üzerine “Bülbül”ü yaz- mıştır. 9. Mesaj kaygısı ( ) Sabahattin Ali’nin birçok eserinde kendini 12. Bizi radyoya bağlayan en önemli şey ( ) ses ve ses efektleri- gösterir. Hayata karşı bakışı, muhalif duruşu ( ) sadece ya- dir. Radyo stüdyosunda spiker ( ) önündeki mikrofon ile baş zarken değil ( ) yaşarken takındığı sorgulayıcı tavır ( ) onun başa kalır. Ne o dinleyicilerini görür ne de dinleyicileri onu yaşam tarzı hâline gelmiş ve Sabahattin Ali’den bir “Marko- ( ) Konuşmacı televizyonda bulunan, anlatımı tamamlayan paşa” ortaya çıkarmıştır ( ) jest, mimik, tavır, kılık, kıyafet ( ) görünüş gibi dinleyicilere sözleriyle birlikte yansıyarak ilgiyi pekiştiren ögelerden yok- Yukarıdaki numaralanmış yerlere aşağıdaki noktalama sundur. Bu nedenle radyoda bütün güç ( ) ses ve konuşma işaretlerinden hangileri sırasıyla getirilmelidir? üzerinde toplanmaktadır. A) (;) (,) (;) (;) (!) Bu parçada ayraçlarla ( ) belirtilen yerlere aşağıdaki- lerin hangisinde verilen noktalama işaretleri sırasıyla B) (,) (;) (;) (;) (…) getirilmelidir? C) (,) (,) (;) (,) (.) A) (:) (;) (…) (,) (:) B) (,) (,) (.) (,) (;) D) (,) (;) (:) (,) (!) C) (;) (,) (!) (...) (,) D) (,) (,) (…) (...) (:) E) (,) (,) (;) (;) (…) E) (;) (;) (…) (!..) (;) 4

PERFORMANS TESTİ - PERFORMANS TESTİ - PERFORMANS TESTİ - PERFORMANS TESTİ TÜRKÇE Noktalama İşaretleri -II- 1. Aşağıdakilerin hangisinde kesme işaretinin kullanı- 4. Aşağıdakilerin hangisinde tırnak işareti (“ ”) yanlış mıyla ilgili bir yanlışlık yapılmıştır? kullanılmıştır? A) Hepimiz sorun’un şimdi çözümlenmesini istiyorduk. A) Pencereden “Herkes eve girsin!” diye bağırdı. B) Buradaki olaylar ABD’nin de dikkatini çekecek boyut- B) Yakup Kadri “Yaban”da aydın-halk çatışmasını anlatır. taydı. C) İkinci Yeni şiirinde “alışılmamış bağdaştırma” çok önem- C) Şirketimize başvurular 17 Aralık’a kadar devam edecek- senir. tir. D) Fuarda, “Günümüz İnsanının Zamana Yabancılaşması” D) Aşık Veysel “Güzelliğin on par’etmez.” dizesinde güzel- konusu işleniyor. liğin geçici olduğunu da vurgular. E) “Şair Nedim”in tasavvuf konulu şiir yazmadığını biliyo- E) Türkiye Büyük Millet Meclisi’nin tatile girmesiyle kanun ruz. görüşmeleri de durdu. 2. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde bir noktalama yanlışı 5. Bir ilkyaz günüydü (I) okul arkadaşım Lâmia (II) İstanbul vardır? Radyosu’nda solist olarak “Postacı” şarkısını söyledi. Lâ- mia’nın sesini radyodan dinlemek bana harikulâde gelmişti. A) Kalkınmış toplumlarda iki şeye önem verilir: eğitim ve Tanıdığım bir kişinin (III) arkadaşımın (IV) radyodan seslen- yurttaşlık bilinci... mesini büyüleyici buluyor (V) bu mucizeye bir türlü akıl erdi- remiyordum. B) Mesnevi; gazel, kaside ve şarkı kadar dil işçiliği isteyen bir tür değildir. Bu parçadaki numaralanmış yerlerden hangilerine noktalı virgül getirilebilir? C) Sudaki yansımalar, pırıltılar akşamları öylesine değişir ki anlatamam. A) I ve II B) II ve III C) I ve V D) Antrenör takıma yöneldi, “Bu maçı mutlaka almalıyız.” D) II ve IV E) IV ve V dedi. E) Yaşlıca biri salona girdi, içeridekileri selamladı. 3. Vakti bol, merakının düğmeleri iliksiz biri oturmuş, Türklere 6. Şoförün yanında oturan siyah elbiseli (  ) gümüş çerçeveli özgü takıntıları ( ) saplantıları derlemiş. Karşımıza milli ka- gözlük takmış (  ) yaşlıca, sünepe tavırlı bir adam (  ) Beyşehir rakterimizi açık eden hayli kabarık bir takıntılar listesi çı- taraflarına dava toplamaya giden bir avukat (  ) başını arkaya karmış. Bazıları şunlarmış ( ) Kardan adama tekme atmak, çevirerek “Uğurlar olsun cümlenize (  )” diye bağırdı (  ) yeni atılmış betona basmak, isim yazmak ( ) gazete ve der- gilerdeki resimlere sakal, bıyık ve gözlük yapmak ( ) Bu parçada parantezle ( ) belirtilen yerlere, aşağıdaki noktalama işaretlerinden hangisi sırasıyla getirilmeli- Bu parçada ayraçlarla ( ) belirtilen yerlere, aşağıdaki- dir? lerin hangisinde verilen noktalama işaretleri sırasıyla getirilmelidir? A) (,) (,) (-) (-) (.) (.) B) (,) (,) (;) (,) (!) (.) A) (;) (:) (,) (...) B) (,) (:) (;) (...) C) (;) (;) (-) (-) (!) (.) D) (,) (,) (-) (-) (!) (.) C) (,) (.) (,) (.) D) (:) (:) (;) (...) E) (,) (,) (,) (,) (...) (.) E) (,) (;) (,) (.) 5

PERFORMANS TESTİ - PERFORMANS TESTİ - PERFORMANS TESTİ - PERFORMANS TESTİ TÜRKÇE Noktalama İşaretleri -II- 7. Aşağıdakilerin hangisinde ünlem işareti (!) yanlış kulla- 10. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde iki nokta (:) yanlış kul- nılmıştır? lanılmıştır? A) Ona müdürlük teklif etmişler, kabul etmemiş (!) A) Eylemsiler üçe ayrılır: Ad eylem, ortaç ve bağ eylem. B) Yunus Emre (1240 ! - 1320) ilk mutasavvıflardandır. C) Vay Koca Pehlivan!.. Bugünleri de mi görecektin? B) Ahmet’in sevdiği birçok şehir var: İzmir, Konya, Muğla... D) Allah Allah! Gecenin bir vakti kapı böyle mi çalınır? E) Eyvah, ütüyü prizde bıraktım! C) Son kitabı çok satan sanatçı: Anadolu’yu tüm yapıtla- rında işler. D) Koşarak yanıma geldi ve şöyle dedi: Niçin geciktiniz? E) Böyle verimli topraklarda çok şey yetişir: incir, pamuk, kestane... 8. Necati Cumalı ( ) şiir ( ) hikâye ( ) roman türlerinde yapıtlar 11. Aşağıdaki cümlelerin hangisi noktalama bakımından verdi. Bunlar içinde en tanınmışlardan üç tanesi şunlardır doğrudur? ( ) Kızılçullu Yolu, Harbe Gidenin Şarkıları, Mayıs Ayı Notları () A) Bir dinleyici, konuşmacıya “Uzun romana bakışınız nedir?” diye sordu. Bu parçada ayraçlarla belirlenmiş yerlere sırasıyla aşa- ğıdaki noktalama işaretlerinden hangisi getirilmelidir? B) Bir dinleyici, konuşmacıya uzun romana bakışınız nedir? diye sordu. A) (;) (,) (,) (:) (.) C) Bir dinleyici, konuşmacıya; “Uzun romana bakışınız B) (,) (,) (,) (;) (.) nedir?” diye sordu. C) (;) (,) (,) (:) (...) D) Bir dinleyici konuşmacıya: “Uzun romana bakışınız nedir!” diye sordu. D) (:) (,) (,) (:) (.) E) Bir dinleyici konuşmacıya “Uzun romana bakışınız E) (:) (,) (,) (.) (...) nedir” diye sordu. 9. Yazar ( ) üslubun nasıl olması gerektiğini şu cümlelerle 12. Önce kalem mi keşfedildi (I) kağıt mı diye bir soru akla ge- anlatıyor ( ) Romanda üslubun harekete ait yerlerde sade, lebilir (II) Kalem ve kağıttan önce yazının keşfedilmesi gere- canlı ( ) tasvire ait yerlerde gerektiğinde imajlarla yüklü ge- kiyor diyeceksiniz (III) Yazıyı bildikten sonra yazacak şey ve rektiğinde işlevsel olması lazım gelmez mi ( ) Bunu dışar- üzerine yazılacak şey mi bulunmayacak (IV) Yazı keşfedildi dan konan mutlak bir kaide değil ( ) içerik belirlemelidir. önce diyelim (V) bir soyutlama yapalım (VI) Yine soruyorum (VII ) Önce kalem mi, kağıt mı ortaya çıktı ( VIII ) Bu parçada ayraç içinde verilen yerlere sırasıyla aşağı- daki noktalama işaretlerinden hangileri getirilmelidir? Bu parçada numaralanmış yerlerin hangilerine aynı noktalama işareti getirilmelidir? A) (;) (:) (,) (...) (;) A) I ve IV B) II ve V C) IV ve VIII B) (:) (;) (,) (?) (,) D) III ve V E) VI ve VII C) (,) (;) (,) (!) (;) D) (,) (:) (;) (?) (.) E) (,) (:) (;) (?) (,) 6

ÜNİTE DEĞERLENDİRME TESTİ - ÜNİTE DEĞERLENDİRME TESTİ - ÜNİTE DEĞERLENDİRME TESTİ TÜRKÇE Noktalama İşaretleri -II- 1. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde tırnak işareti (“ ”) 4. Yolcu Nereye Gidiyorsun Samiha Ayverdi’nin tezli romanı- yanlış kullanılmıştır? dır (I) Ayverdi, eserde insanın hayatını bir yolculuğu benze- tir (II) Ona göre ölen ve doğan her insan, yolda gelip giden A) Romanda en önemli ögenin “kurgu” olduğunu söyleye- kafileler gibidir (III) Eserin temel düşüncesi başkahramanın bilirim. söylediği şu cümlede saklıdır (IV) “Kendimi bildim bileli seferde olan bir yolcuyum (V)” B) Arkadaşım “buranın mutlaka görülmesi gereken bir yer olduğunu” düşünüyor. Bu parçadaki numaralanmış yerlerin hangisine diğerle- rinden farklı bir noktalama işareti getirilmelidir? C) İbrahim Tenekeci, ilk şiir kitabı “Üç Köpük”ü 1997 yılında yayımlamıştı. A) I B) II C) III D) IV E) V D) “İzmir üzerine dünyada bir şehir daha yoktur.” diyordu. E) Ömer Seyfettin’in “Yeni Lisan” makalesi bir dönemin başlangıcıdır. 2. Aşağıdaki cümlelelerden hangisinin sonuna soru işa- 5. Dergicilik anlayışı değişti . Her şey gibi dergicilik de bir tür reti getirilmelidir? I A) Köşeyi döndünüz mü bizim dükkânı görürsünüz ticaret kolu haline geldi. Bugün televizyonlarda reklamlarını B) Sıcak mı sıcak bir çorbaya hasretiz burada C) Belgeseli tamamlamak için mi gittiniz oraya yapabilen , baskı sayılarıyla geçmişe büyük farklar atan D) Derin mi derin vadileri geçerek geldik E) Yaz geldi mi bütün sokaklar şenlenirdi II dergilerle ; tirajlarını her geçen gün artıran, Batılı seviyeyi III çoktan yakalayan gazetelerle karşı karşıyayız ... Onlar IV bütün güçleri parasal kaynaktan almıyor mu ? Evet, güçle- rini tabi ki parasal kaynaklardan alıyor. V Bu parçada numaralanmış noktalama işaretlerinden hangisi yanlış kullanılmıştır? A) I B) II C) III D) IV E)V 3. Ben senin dışarıda ne aradığını ( ) evden niçin kaçtığını 6. Aşağıdakilerin hangisinde kesme işareti kullanılmaz? da biliyorum ( ) Fakat annen ( ) Kadıncağız böyle birine kapılıvereceksin diye tir tir titriyor ( ) Sen gecelerini böyle A) Kısaltmalara gelen ekleri ayırmada dışarıda geçirince kuruntuları ( ) ışıl ışıl caddeleri ve gazi- B) Bir harf veya ekten sonra gelen ekleri ayırmada noları masal mağaralarına çeviriyor ( ) C) Şiirde ölçü gereği düşürülen seslerin yerine D) Özel isimlere gelen yapım eklerini ayırmada Bu parçada parantezle ( ) belirtilen yerlere, aşağıdaki E) Sayılara gelen ekleri ayırmada noktalama işaretlerinden hangisi sırasıyla getirilmeli- dir? A) (,) (.) (.) (.) (,) (.) B) (,) (.) (...) (.) (,) (.) C) (;) (.) (...) (.) (,) (!) D) (,) (,) (...) (.) (,) (...) E) (;) (.) (.) (.) (;) (.) 7

ÜNİTE DEĞERLENDİRME TESTİ - ÜNİTE DEĞERLENDİRME TESTİ - ÜNİTE DEĞERLENDİRME TESTİ TÜRKÇE Noktalama İşaretleri -II- 7. Yıkılmış evleri bir bir dolaşıyorum . Kocaman , bir insan ka- 10. Aşağıdaki cümlelerden hangisinde tırnak işaretinin I II (“ ”) kullanımı yanlıştır? lınlığında, topraktan fırlamış kalaslar ... Damların üstündeki A) Nitekim şair “Her şiir bir iç hesaplaşmanın ürünüdür.” III demiyor mu? toprak, neredeyse bir metre kalınlığında . Ve bu topraklar B) Kitabın “Öyküler” başlıklı bölümünde nesnel bilgiler yer IV alıyor. donmuş. Öylesine donmuş ki iki adam çalıştı da , kazma ile C) Flaubert “Flober” döneminin en etkili romancılarından- V dır. bu toprağı parçalayamadı. D) Dergide “postmodern edebiyat” üzerine bir yazı yazdım. Yukarıda numaralanmış noktalama işaretlerinden han- E) “Yeşil Gece” Reşat Nuri’nin diğer eserlerinden farklıdır. gisi yerinde kullanılmamıştır? A) I B) II C) III D) IV E) V 8. Eylülü Çandarlı’da karşılamak bende bir tutku haline geldi 11. Aşağıdakilerden hangisinde yazım veya noktalama ( ) Hayata burada merhaba dediğimden mi ( ) İzmir’de ya- yanlışı yapılmamıştır? şayıp buraya duyduğum özlemden mi ( ) bilemeyeceğim ( ) Çandarlı’ya duyduğum sevginin coşkunluğunda ne bir A) Buradaki herkes sorun’un bir an önce çözülmesini isti- dinginlik ne bir eksiklik ( ) yordu. Bu parçada ayraçlarla belirlenmiş yerlere sırasıyla aşa- B) Ege Üniversitesi’nin dekanı bu yıl sınava girecek öğren- ğıdaki noktalama işaretlerinden hangisi getirilmelidir? cilerle ilgili olarak bazı uyarılarda bulundu. A) (.) (,) (,) (.) (...) C) Herkese ve herşeye rağmen büyük bir çaba göstererek amacına ulaşmıştı. B) (!) (,) (,) (;) (.) D) Tezgahındaki bütün malı bitirip, bir an önce köyüne git- C) (...) (,) (.) (:) (!) mek istiyordu. D) (:) (,) (;) (:) (.) E) Mahallesinden bir çocuk: “Teyze yardım ister misin?” diye yanında bitivermişti. E) (.) (;) (,) (!) (...) 9. İzmirlilere “En sevdiğiniz yiyecek hangisidir (  ) ” sorusunu 12. Gençlerin en gözde sörf mekânı olan bu yer, her zevke yönelttik (  ) Hemen hemen herkesten aynı cevabı aldık (  ) ( ) her yetkinlik düzeyine uygun sörf yapma olanağı sunuyor Boyoz (  ) Boyoz (  ) yaklaşık 500 yıldır İzmir mutfağının de- ( ) Genelde yaz döneminde esen poyraz, sörf tutkunları için ğişmez lezzeti olmuş. en son sürati ( ) ilkbahar ( ) sonbahar aylarında hakim olan lodos ise yumuşak dalgalarla dansı temsil ediyor burada ( ) Bu parçada ayraçla belirtilen yerlere aşağıdakilerin hangisinde verilen noktalama işaretleri sırasıyla geti- Bu parçada ayraçlarla ( ) belirtilen yerlere aşağıdaki rilmelidir? noktalama işaretlerinden hangileri sırasıyla konmalı- dır? A) (?) (.) (:) (.) (,) A) (,) (...) (,) (;) (!) B) (,) (.) (;) (,) (...) B) (,) (.) (:) (...) (,) C) (,) (.) (;) (,) (.) D) (,) (...) (,) (,) (.) C) (?) (.) (;) (.) (,) E) (;) (.) (,) (,) (...) D) (?) (.) (:) (...) (,) E) (,) (.) (:) (.) (;) 8

TYT TÜRKÇE Fasikül 11 Numarası GEGNEENLETLETKERKARRATRETSETSİ Tİ Genel Tekrar Testi 1. Ben, bulunduğum; hele sorumluluk sahibi olduğum yerde 3. (I) Dönemin öncü yazarlarından Sabahattin Ali, çağdaşların- işlerin ---- bir biçimde yapılmasına dayanamam. Benim için dan bambaşka bir yolda eser oluşturdu. (II) Türkçeyi en iyi yapılan iş bir anlamda kişinin ---- sayılır. Bu şekilde çalış- biçimde kullanmaya özen gösterdi. (III) Öyküde o zamana mayan insanlarla da bırakın çalışmayı konuşmam bile. kadar kullanılmayan bazı tarzlar denedi. (IV) Toplumsal sorunların odağına bireyleri yerleştirmeye, öykünün küçük Bu parçadaki boş bırakılan yerlere aşağıdakilerden dünyası içinde bireyleri olabildiğince zenginleştirmeye çalış- hangilerini sırasıyla getirdiğimizde bu sözleri “sorum- tı. (V) Bütün bunlar onun, dönemin iki büyük öykücüsünden luluk sahibi” birinin söylediği anlaşılır? biri olarak anılmasını sağladı. A) düzenli - karakteri Bu parçadaki numaralanmış cümlelerle ilgili olarak aşağıda verilenlerden hangisi yanlıştır? B) baştan savma - aynası A) I. cümlede, özgün bir yazar olduğu üzerinde durulmuş- C) büyük bir özenle - namusu tur. D) dikkatli - asıl görevi B) II. cümlede, dili yerinde ve doğru bir şekilde kullanmak için çaba gösterdiği belirtilmiştir. E) rastgele - kurnazlığı C) III. cümlede, öyküye yenilikler getirdiğine değinilmiştir. D) IV. cümlede, bireyi merkeze alarak sosyal konuları işle- diği dile getirilmiştir. E) V. cümlede, yazarı önemli kılan nedenler belirtilmiştir. 2. Ben resmimi, ekoller içine yerleştirip adlandırmak yoluna 4. Nobel ödüllü sanatçı Marquez, başyapıtı için Yüzyıllık Yal- gitmedim. Kendi yolumu resim yaparak buldum. Doğal nızlık’ı iki yıldan daha kısa bir sürede yazdım ama yazı olarak etkilendiğim ressamlar var. Etkilendiğim sadece makinemin başına oturmadan önce bu kitap hakkında dü- resim değil, sinema da beni etkiler, edebiyat da. Örneğin şünmek on altı yılımı aldı.” demişti. Fellini’nin filmleri Sait Faik hikâyeleri esin kaynağım olmuş- tur. Kimi zaman Salah Birsel’in karikatür lezzetini taşıyan Bu cümleden aşağıdaki yargılardan hangisi çıkarılabi- şiirleri fırçama bulaşmıştır. lir? Bu parçada konuşan sanatçının, altı çizili sözle anlat- A)  İyi bir romanın altyapısını oluşturmak için uzun bir hazır- mak istediği aşağıdakilerden hangisidir? lık devresi gerekir. A) Salah Birsel’in yapıtlarındaki ince mizahın resimlerine B) Roman yazmak geniş bir bilgi birikimi ve yetenek gerek- yansıdığı tirir. B) Salah Birsel’in şiirlerinde işlediği konuları resimleştirdiği C) Kültür düzeyi yüksek yapıtlar kaleme almak için uzun yıllar toplumdan soyutlanmış olarak yaşamak gerekir. C) Salah Birsel’in bazı şiirlerinden etkilenerek kendisinin de şiirler yazdığı D) Kapsamlı araştırmalar ve gözlemler sonucunda ger- çekçi bir roman yazılabilir. D) Salah Birsel’in şiirlerinin, resim dilini daha iyi kavrama- sını sağladığı E) Romanların yazılma süreleri o romanın yazarına ya da konusuna göre değişiklik gösterebilir. E) Salah Birsel’in, yapıtlarından en çok etkilendiği sanatçı olduğu 1

GENEL TEKRAR TESTİ - GENEL TEKRAR TESTİ - GENEL TEKRAR TESTİ - GENEL TEKRAR TESTİ TÜRKÇE Genel Tekrar Testi 5. Bayramlar kırgınlıkların, dargınlıkların geriye atıldığı mutlu 7. İnsan yaşadığı mekânla anlam kazanan bir varlıktır. Mekânın günlerdir ülkemizde. Çocuklar heyecanla kalkar bayram fiziksel yapısından, kültürel dokusundan ve ruhundan bes- sabahları, içleri kıpır kıpırdır. Sade onların mı hepimizin lenen insan aynı zamanda o mekânı değiştiren, dönüştüren içi bir başka güzellikle aydınlanır. En yaşlılarımız daha ve ona yeni bir kimlik kazandıran kişidir. Bu ilişkiye bağlı önceki günlerde görülmeyen bir heyecanla ışıtır gözleri- olarak diyebiliriz ki mekânda gerçekleşen herhangi bir ni. En küçüğünden en büyüğüne tiril tirildir herkesin üstü değişim, doğrudan ya da dolaylı olarak insanı yani toplumu başı. Bir bir hatırlanır dayılar, teyzeler, amcalar, halalar, da değiştiren bir güç olarak karşımıza çıkar. Yüzyıllardır dedeler, nineler... hatta uzak akrabalardan dayı çocukları, insanların bir arada yaşama deneyimini gerçekleştirdikleri teyze çocukları... kiminin evine gidilir kimi ziyarete gelir. şehirler, tarihsel süreç içerisinde kurulan medeniyetlerin kül- Teknolojinin nimeti olan telefon da en çok bu günlerde türel, ekonomik ve toplumsal kodlarının okunduğu mekânlar kullanılır. olmuştur. Bu parçanın anlatımında aşağıdakilerden hangisi yok- Bu parçada “mekân”la ilgili olarak asıl anlatılmak iste- tur? nen aşağıdakilerden hangisidir? A) Genelleme A) Şehirler ait olduğu toplumun kültürünü yansıtır. B) Karşılaştırma B) Mekanın insanın üzerinde bir etkisi yoktur. C) Tanık gösterme C) İnsan ve mekan güçlü bir etkileşim halindedir. D) Betimleme D) Mekanı sadece insan yeniden şekillendirebilir. E) Çoğullaştırma E) Değişiklikler her zaman mekana yansımaz. 6. Biz, genel olarak tarih bilimini bir “savaşlar ve komutanlar” 8. Usta bir denemeci, en çok kendini anlatır, okurunu kendi tarihi olarak algılamaya eğilimli hale getirilmişiz. Çok özel limanlarında gezdirir ama onun asıl marifeti sizi kırk yıllık bir tarih bilimi olan sanat tarihini de “sanatçılar ve yapıtlar” dost gibi koluna takıp gezdirmesindedir. Bir “ben” yazarıdır tarihi olarak düşünmeye koşullanmışız. Örneğin, Rönesans denemeci fakat dünyanın bencillikten en uzak adamıdır. denilince hemen Leonardo Da Vinci gelir akla. Bir de sanat Nerede bir zırnık bir şey bulsa getirir sizinle paylaşır onu. tarihini “ekoller-üsluplar” tarihi diye algılama alışkanlığımız Bu yüzden gerçek ve emin bir dost aradığınızda kapısını var. Hani, Gotik üslubundan sonra Rönesans gibi. Ama bu ilk çalacağınız, bir deneme yazarı olmalıdır. üsluplar, ekoller hangi koşullarda ve nasıl doğmuş, niçin böyle gelişmiş, bunları hiç araştırmamışız. Sanat tarihi, Bu parçadan “usta denemeci”lerle ilgili olarak aşağıda- bize sanatçının dış dünyadan nasıl etkilendiğini, dış dün- kilerden hangisi çıkarılamaz? yanın eserlerine nasıl yansıdığını gösterebilmeli. Kısacası ---- A) Kişisel birikimlerini paylaştığı Bu parçanın sonuna aşağıdakilerden hangisi getiril- B) İçten bir anlatımlarının olduğu melidir? C) Güvenilir dostlara benzetilebileceği A) sanat tarihi, kronolojik bilgiler vermek yerine sanatın üretildiği süreci anlatmalı. D) İyi arkadaşın niteliklerine sahip olduğu B) sanat tarihi, sanatı ve sanatçıyı doğrudan etkileyen E) Süslü ve güzel söz söyleme ustaları olduğu alanlarla sıkı bir ilişki içindedir. C) sanat ve toplum olaylarını nesnel bir bakış açısıyla de- ğerlendirmeli. D) toplumda sanat kültürünün oluşup gelişmesine önayak olmalı. E) tarihin metotlarından yararlanmak yerine kendi kural ve metotlarını oluşturmalı. 2

ÖZGÜN SORULAR - ÖZGÜN SORULAR - ÖZGÜN SORULAR - ÖZGÜN SORULAR - ÖZGÜN SORULAR TÜRKÇE Genel Tekrar Testi 1. Olmadık yerde olmadık olaylar sonucu arkadaşlığınıza dair 3. Geniş zamanda bir köşeye bir şeyler koymamasının ken- içinize bir şüphe düştü mü ----. Eğer bütün olumsuz duy- disine nelere mal olacağını gördü. Eskiden onun gözü sa- gular gibi ona da ---- o, bir kurt gibi beyninizi kemirir durur. dece parayı görürdü ve onu da yarını düşünmeden hemen Artık ne dostluğunuzun yıllanmışlığı ---- ne atlattığınız ba- bitirirdi. Her zaman olduğu gibi bugün de bu durumdan kur- direler. tulmak ümidiyle babasını görmeye gitti, onunla uzun uzun görüştü. Uzun bir aradan sonra cebi eskisi gibi para gör- Bu parçada boş bırakılan yerlere sırasıyla hangi ifade- müştü fakat artık ne yapacağını çok iyi biliyordu. ler getirilmelidir? Bu parçada “görmek” sözcüğü aşağıdaki anlamlardan A) korkmayın - seyirci kalırsanız - fayda vermez hangisine karşılık gelecek şekilde kullanılmamıştır? B) uykular size haram olur - geçit vermezseniz - kalır A) Karşılaşmak, rastlaşmak C) yandığınızın resmidir - ket vurursanız - kâr eder B) Çok değer vermek D) rahatınız kaçar - ses çıkarmazsanız - sürer C) Anlamak, kavramak, sezmek E) şüphelerinizle yüzleşin - engel olamazsanız - çare D) Bir şeye erişmek olur E) Yanına gidip konuşmak 2. Yetenek değil de çalışkanlık önemli denildiği zaman, sanki 4. • ara: İki şeyi birbirinden ayıran uzaklık, aralık. bir payeyi kaybetmişlik duygusu oluyor bazı yazarlarda. Bence çalışkanlık çok önemli bir yetenek. Bu toplumda ol- • derin: Yoğun. mayan bir şey. Bugün geldiğimiz yeri bile tanımlarken ben, ne kadar tembeliz diye tanımlıyorum. Yetenek çok durağan • uyanmak: Uyku durumundan çıkmak. bir su. Onu harekete geçiren ve enerjiye dönüştürense ça- lışma tempondur. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde “ara, derin, uyanmak” sözcükleri belirtilen anlamlarını karşılayacak şekilde Bu parçadaki “yetenek durağan bir su” sözüyle anlatıl- kullanılmıştır? mak istenen aşağıdakilerden hangisidir? A) Son zamanlarda aranızın kötü olması beni derinden A) Herkesin yeteneğinin farklı olduğu etkiledi, en kısa zamanda uyanıp kendinize gelmenizi istiyorum. B) Yetenekli insanların tembel olmaması gerektiği B) Tomurcuklar patlamış, tabiat iyiden iyiye uyanmıştı, yü- C) Yetenek kavramının herkese göre farklı olabileceği rümeye kısa bir ara verip bu güzel doğada bir iki derin nefes alalım. D) Yeteneğin tek başına bir işe yaramadığı C) Pencere ve kapıların aralığından giren rüzgârın uğultu- E) Herkesin içinde bir yeteneğin var olduğu su, insanı en derin uykusundan uyandırabilecek şiddet- teydi. D) Bu konuda edindiği derin bilgisi, aradan bunca zaman geçmesine rağmen onu hemen uyandırabilmişti. E) Aralarında bizim de bulunduğumuz yirmi kişi, konuş- maya gelen konuşmacının anlattıklarıyla zor da olsa bu konuda uyanabilmiştik, ardından da hepimiz derin bir utanç duymuştuk. 3

ÖZGÜN SORULAR - ÖZGÜN SORULAR - ÖZGÜN SORULAR - ÖZGÜN SORULAR - ÖZGÜN SORULAR TÜRKÇE Genel Tekrar Testi 5. I. Sanat ancak belli bir kitleye seslenir yani sanat sanat 7. Gazeteci: Planladığın anlatım, dil, yazarken değişir mi, içindir, bu açıdan hiçbir toplumda ortaya çıkarılan bütün metnin seni şaşırttığı olur mu? sanat eserleri toplumun tamamına yönelik olmamıştır, olamaz da. Sanatçı: Tabii. Geçenlerde bir öykü üzerinde çalışıyordum, öyküyü şimdiki zamanda yarım sayfa yazdıktan sonra di’li II. Sanat ve edebiyatın toplum için olduğu, bütün topluma geçmiş zamanla devam ettim. Hatta bununla öykünün oda- seslendiği düşüncesi sık sık dillendiriliyor. ğı değişti, baştan düşünmediğim bir yere uzandı. Numaralanmış I. cümle ile ilgili aşağıdakilerden han- Aşağıdaki yargılardan hangisinin bu diyalogdaki sa- gisi söylenebilir? natçının sanat anlayışıyla örtüştüğü söylenebilir? A) II. cümlede belirtilen durumun gerekçesini açıklamak- A) Planlı olmanın, yazılacaklar için önden bir nevi iş listesi tadır. hayal etmenin bir faydası olacağını düşünüyorum. B) II. cümlede belirtilen durumu, tanık göstererek açıkla- B) Yazacaklarımı önceden tasarlarım, hikâyenin tamamını maktadır. zihnimde yazmadan önce yola çıkmam. C) II. cümlede yer alan açıklamayı karşılaştırmalı ele al- C) Yolun başındayken ne yazacağıma dair pek bir şey bil- maktadır. mem, sadece kafamı kurcalayan sorular ve onlara dair anlatmak istediğim bir duygu vardır elimde. D) II. cümlede ortaya konulan durumun koşulunu belirt- mektedir. D) Yazacağım hikâyenin iskeletini önceden çıkarırım an- cak yazdıkça planlar değişebilir, bambaşka bir yere gi- E) II. cümledeki açıklamayı çürütmek için yeni bir bilgi debilir. sunmaktadır. E) Yazacaklarımın çok azını önceden planlarım, hikâyenin sonunu ise nadiren düşünürüm. 6. Yenilik peşinde koşan sanatçıları her zaman sevmişimdir. 8. Mehmet Akif’in bütün şiirlerinde feryat gizlidir. Bu, şahsi Ama eskiyi de asla yıkıp bir kenara atmam. Yunus Emre bu değil, ümmetin, milletin haline acıyan, onları dile getiren bir kadar sevilmişken, bu kadar geniş ve derin yerlere ulaşabil- feryattır. Bu yüzden “Sanat, sanat için değil, hayat içindir.” mişken niçin yaşamasın, sonsuza kalmasın? Dil deseniz dil der. Ortaya koyduğu ilkelerden biri de millî bir edebiyatımız -dili onun kadar düzgün kaç edebiyatçı var-, konu deseniz olmasıdır. Ona göre her millet; kendi duygularını, dertlerini konu... dile getiren edebiyattan etkilenir. “Edebiyatın vatanı oldu- ğuna iman edenlerdeniz.” sözüyle de bunu anlatmaktadır. Bu parçanın yazarı için; Her ne kadar “Benim şiirimde edebiyat aramayın.” dediyse de bu onun alçak gönüllülüğüdür. Onda üslup; olaydan, I. Eskinin her alanda olması gerektiğini savunur fikirden, duygudan önce gelir. Yapmacığa kaçmadığı gibi fazlalıktan da arınmıştır. Mehmet Akif’in şiirleri, zamanında II. Yenileşmeye karşı değildir. önemli bir iş görmüş ve yazınımıza birkaç adım attırmıştır. III. Dilin düzgün kullanımını önemsemektedir. Bu parçadan hareketle Mehmet Akif’le ilgili olarak IV. Toplumsal beğeniyi göz ardı etmez. I. Ulusal bir edebiyatımızın olması gerektiğini savunduğu ifadelerinden hangisi söylenemez? II. Eserlerinde toplumun sıkıntılarını işlediği A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve III III. Şiirlerinde sanat kaygısı gütmediği, içeriğe önem ver- diği D) I ve IV E) III ve IV IV. Şiirlerinde doğal ve duru bir söyleyiş yakaladığı yargılarından hangileri çıkarılamaz? A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız III D) II ve III E) III ve IV 4

ÖSYM TARZI SORULAR - ÖSYM TARZI SORULAR - ÖSYM TARZI SORULAR - ÖSYM TARZI SORULAR TÜRKÇE Genel Tekrar Testi 1. Dağlık yamaçlar, kıyıdan başlayarak beş yüz ile altı yüz 4. Küf yeşili yaprağın üzerinde koyu benekler vardı. Yapraktan I II acı, kekremsi bir koku geliyordu. Adam yaprağa bakıyor, benekleri sayıyordu. Birden yaprağın üstündeki benekler metre yüksekliğe kadar olan kısımlarda bütün mevsimlerde kımıldadı. İrkildi adam. Gözlerine inanamadı. Koyu kesta- III ne sırtıyla minicik bir böcek! Sonra uçuverdi böcek. Nemli, ılık bir esintinin içinde yitip gitti. yeşil kalan, sert ve parlak yapraklı bitkilerden meydana gelmiş Akdeniz makisi ile kaplıdır. Bu cümledeki altı çizili sıfatların türleri aşağıdaki seçe- Bu parçada aşağıdaki sıfat çeşitlerinden hangisine neklerin hangisinde sırasıyla doğru olarak verilmiştir? örnek yoktur? I II III A) Niteleme sıfatı B) Belgisiz sıfat A) Niteleme sıfatı Niteleme sıfatı İşaret sıfatı C) Sayı sıfatı D) Türemiş sıfat B) Sayı sıfatı Belgisiz sıfat Sayı sıfatı E) Küçültme sıfatı C) İşaret sıfatı Sayı sıfatı Belgisiz sıfat D) Niteleme sıfatı Sayı sıfatı Belgisiz sıfatı E) Belgisiz sıfat İşaret sıfatı Sayı sıfatı 2. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde ayraç içinde verilen 5. Aşağıdakilerin hangisinde altı çizili sözcük ilgeç değil- türde sözcük yoktur? dir? A) Hiç övünme zaman, sen değiştirmedin beni. (zarf) A) Adanın öbür ucuna kadar faytonla gittik. B) Film ekibi sadece on kişiden oluşuyor. B) Tam gönlümüze göre yaratılmış sanırız. (edat) C) Kayak yapanlar için yeni bir gözlük geliştirildi. D) Kutlamalar on gün boyunca devam edecek. C) Kısacık saatlerde bencil çıkarlar bulmaz. (kişi zamiri) E) Bu uçağı ancak o havalandırabilirdi. D) Haksıza yol veren sensin, yok mu suçun burda senin. 6. (I) Yeryüzündeki doğal kaynaklar, çoğalan dünya nüfusu (adlaşmış sıfat) yüzünden daha çok kullanılmakta. (II) Bundan dolayı doğal kaynaklar günümüzde tükenme noktasına gelmiştir. (III) E) Başa gelen her bela, iyiyi nasıl daha iyi yapıyor. (sıfat) Petrolü daha derinlerde veya daha uzak denizlerde ara- mak gerekiyor söz gelimi. (IV) Sulama yapmaya ve büyük 3. I. Ne duruyorsun be, at kendini denize! yerleşim yerlerinin gereksinimlerini karşılamaya artık sular yetmiyor. (V) Bazı ormanlar yok edilip yerlerine binalar II. Saat ne de çabuk geçiyor Mona. yapılıyor. III. Ama ne kitapmış bu eşsiz doğa. IV. Ne seni ne dertlerini istiyorum artık. Bu parçadaki numaralanmış cümlelerle ilgili olarak V. Şakaklarıma kar mı yağdı ne var? aşağıda verilen bilgilerden hangisi yanlıştır? Yukarıda verilen cümlelerdeki “ne” sözcükleriyle ilgili A) I. cümlede miktar zarfı kullanılmıştır. aşağıdakilerden hangisini söylemek yanlıştır? A) I. cümledeki “ne” soru zarfıdır. B) II. cümlede zaman zarfı vardır. B) II. cümledeki “ne” miktar zarfıdır. C) III. cümledeki “ne” belgisiz sıfattır. C) III. cümlede sıfatı derecelendiren bir zarf vardır. D) IV. cümledeki “ne” bağlaçtır. E) V. cümledeki “ne” soru zamiridir. D) IV. cümlede durum zarfı vardır. E) V. cümlede zarf, bir söz öbeğinden oluşmaktadır. 5

ÖSYM TARZI SORULAR - ÖSYM TARZI SORULAR - ÖSYM TARZI SORULAR - ÖSYM TARZI SORULAR TÜRKÇE Genel Tekrar Testi 7. I. İlk belirlemelere göre sel felaketinde iki yüz kişi evsiz 10. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde bir sıfat tamlaması kaldı. zarf olarak kullanılmıştır? II. Konuşmama başlamadan önce sizlere teşekkür etmek A) Eskiden sandalın başından eğilip baktığınızda dibi gö- istiyorum. rünürdü denizin. III. İsteklerinizi yerine getirmek için ben de ekibim de çok B) Babasının yüzünden her yaz taş ocağına benzeyen çalışıyoruz. köye gelirler ve orada sıkıntıdan patlarlar. IV. Hasta ve hasta yakınlarına göre yeni bina yeterli değil. C) Yazıda her malzemenin daima kendi seyrini oluşturdu- ğuna inananlardanım. V. Bu sınavı da kötü geçmiş oysa çok çalışmıştı. D) Dil, insanın en temel gereksinimlerinden biri olan iletişi- Yukarıdaki numaralanmış cümlelerin hangilerinde hem mi sağlar. ilgeç hem bağlaç kullanılmıştır? E) Zekâsı ve azmi sayesinde günün birinde müdür oldu. A) I ve III B) I ve IV C) II ve V D) III ve IV E) IV ve V 8. I. Aşağı katı, sakin ve daha sıcak olduğu için seçtik. 11. Aşağıdaki altı çizili sözcükler türleri bakımından ikişer- li eşleştirilirse hangisi dışta kalır? II. Bir gün içinde yukarıdan aşağı inmiştik. III. On sekiz yaşından aşağıda olanlar buraya giremez. A) Bak yine ayağına kapandı köleler, sus. Yukarıdaki altı çizili sözcüklerin türleri aşağıdakilerin B) Kayıp cennetlerini aradın da mevsimin. C) Irmaklar gökyüzüne akıyor ardı sıra. hangisinde sırasıyla doğru olarak verilmiştir? D) Bir gecenin nabzında damlamıştır yerlere. A) Zarf - sıfat - isim B) Sıfat - isim - zarf E) Bozkırdaki sureti kayboldu bir çobanın. C) Zarf - isim - sıfat D) İsim - sıfat - zarf E) Sıfat - zarf - isim 9. I. Herkes kendini dev aynasında görüyor. 12. Senden uzak kalmanın depremidir bana göre II. Birazdan içeri büyük bir gürültüyle gelir. Bütün tozlu kapılar kapansın düşlerinde III. Verdiği haber aklınızı başınızdan alacaktır. Hüznümün katran sızan perçemidir bencillik IV. Olaydan her durumda karlı çıkarız. Bu parçada aşağıda verilenlerden hangisinin örneği V. Tertemiz görünüyordu ilk anda. Yukarıdaki numaralanmış cümlelerle ilgili olarak aşağı- yoktur? A) Yönelme durumuyla kullanılan edat dakilerden hangisi yanlıştır? B) Zamirden türemiş isim A) I. cümlede, farklı türden adıllara yer verilmiştir. C) Birden çok soyut isim B) II. cümlede, zaman ve yer-yön zarfı kullanılmıştır. D) Zaman zarfı C) III. cümlede, soyut isim kullanılmıştır. E) Niteleme ve belirtme sıfatı almış isim D) IV. cümlede, belgisiz sıfat kullanılmıştır. E) V. cümlede, pekiştirme sıfatı kullanılmıştır. 6

RİTMİK PLUS - RİTMİK PLUS -RİTMİK PLUS -RİTMİK PLUS - RİTMİK PLUS - RİTMİK PLUS TÜRKÇE Genel Tekrar Testi 1. Ad tamlamaları bir sıfat tarafından nitelenebilir ve belirtile- 4. Anadolu uygarlıklarından elde edilen cam işçiliğinin en seç- bilir. I Aşağıdaki altı çizili sözcüklerden hangisi buna örnek gösterilemez? kin örnekleri günümüzde “cam”ın tarihsel gelişimi konusuna A) Bazı sınav soruları öğrencilere çok zor gelmiştir. II B) Sahilden bakınca uzaktan iki yolcu gemisi görünüyor. C) Günümüzde mutfaklarda pratik ev aletleri kullanımı ışık tutmaktadır. Çeşitli model ve formlarda vitray, Selçuk- yaygınlaştı. D) Dedesinden kalmıştı bu antika gaz lambası. III E) Birtakım sorunlarla boğuşmak zorunda kalmıştık. lular Dönemi’nde geliştirilmiştir. Osmanlı İmparatorluğu 2. Beyaz (niteleme sıfatı) köpüklerin düzlediği ıslak kumsalda IV I II zamanında İstanbul’un fethiyle camcılığın merkezi bu kent (türemiş isim) ayak izlerimi bırakarak yalın ayak (durum V III olmuştur. zarfı) yürüyorum. Erkenden çıktığım sabah (zaman zarfı) IV Bu parçadaki altı çizili tamlamalarla ilgili olarak aşağı- dakilerden hangisi yanlıştır? yürüyüşleri beni (belirtme eki almış kişi zamiri) mutlu edi- yor. V A) I. hem tamlayanı hem tamlananı sıfat tarafından nitele- nen ad tamlamasıdır. B) II. arasına sıfat girmiş belirtili ad tamlamasıdır. C) III. birden fazla tamlananı olan sıfat tamlamasıdır. D) IV. zincirleme ad tamlamasıdır. E) V. belirtili ad tamlamasıdır. Bu parçadaki altı çizili sözcüklerden hangilerinin türleri ayraç içinde yanlış verilmiştir? A) Yalnız II B) Yalnız IV C) I ve II D) III ve IV E) IV ve V 3. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde altı çizili sözcükler 5. I. Bu sanatçı romanları ile genç kuşakları etkiliyor. aynı türdedir? II. Eşyalarını hazırladı ve koşa koşa dışarı çıktı. A) Kimi kez, bu işi yapamayacağımı düşünürüm. III. Buraya gelince ne bizimle ne de yakınlarıyla görüştü. Sınıfta kimi ders dinliyordu, kimi not alıyordu. IV. Onu vazgeçirmek için çok uğraştım ama söz dinlete- B) Evimizin bir yanı bahçe, öte yanı sokaktı. Sizden az öte gitmenizi rica edeceğim. medim. C) Aydınlık bir odada, zayıf, yaşlı bir adam yatıyordu. V. Tarlada beş kadar leylek solucan topluyordu. Bu işi böyle zamanda bir o yapabilir. Bu parçada numaralanmış cümleler ile ilgili olarak aşa- D) Bunlar beni başka bir insan yapmıyor. Oraya gitmekten başka bir çıkar yol yoktu o zaman. ğıdakilerden hangisi söylenemez? E) Arkadaşlarımın çoğu gibi okula otobüsle gittim. A) I. cümlede ilgece yer verilmiştir. Öğretmenimizin okuduğu şiirlerin çoğu aklımdadır. B) II. cümlede bağlaç cümleleri birbirine bağlamıştır. C) III. cümlede bağlaç cümleye olumsuz anlam katmıştır. D) IV. cümlede hem edat hem bağlaç vardır. E) V. cümlede edat zarf grubu oluşturmuştur. 7

RİTMİK PLUS - RİTMİK PLUS -RİTMİK PLUS -RİTMİK PLUS - RİTMİK PLUS - RİTMİK PLUS TÜRKÇE Genel Tekrar Testi 6. Tiyatro tarihinin isimlerinden Moliere eşine az rastlanır bir 9. Hızla bana doğru pike yapan bir martı, elimdeki simit par- I çasını kapıp havalanıyor. Hiçbir zaman gerçekleşmeyen hatta binlerce kez hayal ettiğim düğün töreni böylece sona ustalıkla genelde kişisel durumlardan yola çıkıp toplumsal eriyor ve ben geri dönüyorum. projeksiyonlu eserler var etmişti. İnsanı kat kat perdelerin Bu parçayla ilgili olarak aşağıdakilerden hangisi söyle- II III nemez? ardında bir evren, bir dünya olarak açmıştı. Kara mizahın A) “hatta” sözcüğü durum zarfıdır. IV B) “ doğru” sözcüğü yön anlamı veren bir edattır. bulutlarını o dönem o açmıştı. Bunu, düşüncenin evrensel V C) “hiçbir” sözcüğü birleşik yapılı belgisiz bir sıfattır. şeklinde kurgulamıştı. D) “bir” ve “binlerce” sözcükleri belirtme sıfatıdır. Bu parçada altı çizili tamlamalardan hangisi zincirleme E) “geri” sözcüğü yer-yön zarfıdır. isim tamlamasıdır? A) I  B) II C) III D) IV E) V 7. Yaz boyunca kasaba bu dedikoduyla çalkalandı, durdu. 10. İlk öykülerinizi ne zaman ve nasıl bir ortamda yazdınız, o Okul müdürünün görevden alınacağı hatta alındığı söylen- dönemde nasıl bir öykü anlayışı içindeydiniz? tisi yayıldı. Ancak seçim propagandaları başlayınca ister istemez kasaba halkının da gündemi değişti. Seçimler ya- Bu cümlede aşağıdakilerden hangisi yoktur? pıldı ve olaysız geçti. A) Soru sıfatı B) İşaret sıfatı Bu parçada aşağıdakilerden hangisinin birden fazla ör- C) Zaman zarfı D) Niteleme sıfatı neği yoktur? A) Belirtme sıfatı B) Bağlaç E) Sıra sayı sıfatı C) Zaman zarfı D) Türemiş isim E) Durum zarfı 8. (I) Mehmet Akif’in hayatı ve şiiri arasında mesafe yoktur. 11. (I) Fantastik bir dünyada değiliz. (II) Bildiğimiz hayatı ya- (II) Çanakkale Savaşı’ndan sonra Batı’ya daha sert baktığı şıyoruz hep beraber. (III) Ütopya ile de uzaktan yakından gözleniyor. (III) Onun modern dünyada Müslüman kalmak ilgisi yok olan bitenin. (IV) Hayatın gerçek yüzü var öykü- gibi eklektik ve konformist bir kaygı taşımadığı görülüyor. lerde. (V) İlk öykü; “Virüs Karışımlı Kanser” yaşadığımız (IV) Kaygısı yeniden büyük Müslüman bir millet olmak. (V) günlerle de irtibatlı bir metin. Yazar, ideolojik ve ön yargılarla Akif’e eğilenlerin karşıla- rında doğru dürüst bir portre bulamayacaklarını da söylü- Bu parçadaki numaralanmış cümlelerle ilgili olarak aşa- yor. ğıdakilerden hangisi söylenemez? Bu parçadaki numaralanmış cümlelerle ilgili olarak aşa- A) I. cümlede, hem niteleme hem de belirtme sıfatı vardır. ğıdakilerden hangisi yanlıştır? B) II. cümlede, birden fazla zarfa yer verilmiştir. A) I. cümlede, bağlaç isimleri birbirine bağlamıştır. C) III. cümlede, edat ve bağlaca yer verilmiştir. B) II. cümlede, zaman, miktar ve durum zarfı vardır. D) IV. cümlede, niteleme sıfatı kullanılmıştır. C) III. cümlede, tamlayan eki almış bir işaret zamiri vardır. E) V. cümlede, basit, türemiş ve birleşik sıfata yer verilmiş- D) IV. cümlede, topluluk ismine yer verilmiştir. tir. E) V. cümlede, hem edat hem de bağlaç vardır. 8

TYT TÜRKÇE Fasikül 22 Numarası GEGNEENLETLETKERKARRATRETSETSİ Tİ Genel Tekrar Testi 1. Korkmazdık geceden, silah sesinden, E) 7 4. Ek eylemin görevlerinden biri de basit çekimli fiillere gele- Sular kirlenmezdi avucumuzda rek onları birleşik çekimli yapmasıdır. Uçardık göklerin penceresinden Yıldız ülkesine, mavi sonsuzda Buna göre aşağıdaki cümlelerin hangisinde birleşik Gönlümüze henüz gelmemişti güz, çekimli fiil yoktur? Sevgi sürülürdü ekmeğimize, Neşeyle evcilik oynardık gündüz A) Gözyaşların yağmurdu, ıslatırdı içimi Bereket dolardı evlerimize O yemyeşil gözlerin bahardı gözlerimde B) Gözünü kırpardı gece, aydede Bu dizelerin kaçında eylem vardır? Mehtabı süslerdi bulutlarımız A) 3 B) 4 C) 5 D) 6 C) Yaralı bir güvercin görürüm ellerinde Hayalinde bulurum solgun karanfilleri 2. Aşağıdaki dizelerin hangisinde hem dilek kipiyle hem D) Uzandığım her hayal tutuştururdu ömrümü de haber kipiyle çekimlenmiş eylemler vardır? Her yangınla yeni bir yangın düştü cana gül E) Yıldız gibi parladı gönlümde gülüşlerin A) Gittin, çığlıklarını dinledim denizlerin Duruşun güneşimdi, yanardı gözlerimde B) Sana son baharımda kal bile diyemedim C) Diyemedim, kalemler bana bakınca erir D) Ân olur, ovaların sevdasıyla çağlarım E) Diyemedim, sokaklar yutuyor ışıkları 5. Başını kaldırarak boşluğu dinliyordu. Gökler bulutlanıyor, rüzgâr serinliyordu. 3. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde yüklem farklı bir Serpilmeye başladı bir rüzgâr ince ince, kiple çekimlenmiştir? Son yokuş noktasından düzlüğe çevrilince. Bu dizelerde aşağıdakilerin hangisi yoktur? A) Açık sözlü kimseler hoşunuza gitmeyecek sözler söy- A) Görülen geçmiş zaman çekimi lese de onlara hep kulak verin. B) İsim-fiil C) Adlaşmış sıfat-fiil B) Çok çalışan insanların diğer insanlara göre daha sağ- D) Basit çekimli fiil lıklı bir hayat sürdüğü söylenir. E) Zarf-fiil C) Beyaz yakalı gömleğin daha çok yakıştığını söyleyerek beni ikna etti. D) Elindeki sözlükte birçok kelimenin anlamı yanlış açık- lanmış. E) Çocuk, haftalık harçlığını biriktirip annesine hediye al- mayı düşünüyordu. 1

GENEL TEKRAR TESTİ - GENEL TEKRAR TESTİ - GENEL TEKRAR TESTİ - GENEL TEKRAR TESTİ TÜRKÇE Genel Tekrar Testi 6. Türemiş sıfatlar, adlarla fiillerin kök ya da gövdelerine ya- 9. I pım ekleri getirilerek oluşturulur. Sana dün bir tepeden baktım aziz İstanbul! Aşağıdaki cümlelerin hangisinde bu yolla yapılmış bir sıfat vardır? Görmedim, gezmediğim, sevmediğim hiçbir yer. A) Genç kadınlar yüksek kaliteli otomobiller talep etmekte- II dir. Ömrüm oldukça, gönül tahtıma keyfince kurul! B) Her yazarın kendine ait bir okur kitlesi oluşturabilmesi gerekir. Sade bir semtini sevmek bile bir ömre değer. C) Evli çiftler büyük otomobilleri tercih etmektedir. I. Kip eki D) Bazı yazarlar için okurun dışında bir taraftar kitlesi olu- II. İyelik eki şuyor. III. Belirtme durum eki E) Sakarya Savaşı’ndan sonra düşman orduları pek çok yeri bir virane hâlinde bıraktı. IV. İsimden isim yapım eki V. Eşitlik eki Yukarıda verilen eklerden hangileri numaralanmış par- çaların her ikisinde de vardır? 7. Anadolu’yu iyi bilmem, Anadolu halkıyla aramda bir dil bir- A) I ve II B) II ve V C) II ve IV I II D) III ve V E) IV ve V liği sağladı. Ben kelimelerin kudretine inanır ve onlar üze- III rinde titizlikle dururum. Bir şairin kelimeleri iyi tanıması, iyi seçmesi gerekir. Konunun daha iyi anlaşılması için bir kıta- 10. Aşağıdaki atasözlerinin hangisinde kullanılan bütün sözcükler basittir? mıIVokuyayım. V A) Biri yer, biri bakar; kıyamet ondan kopar. B) Büyük lokma ye, büyük söz söyleme. Bu dizelerde numaralanmış sözcüklerin hangisinde C) Aman diyene kılıç kalkmaz. “yapım ve iyelik eki “ birlikte kullanılmamıştır? D) Akılsız başın zahmetini ayaklar çeker. E) Fukaranın tavuğu tek tek yumurtlar. A) I B) II C) III D) IV E) V 8. I. Gerçek ya da gerçeğe yakın kabul edilebilecek tablolar 11. Onunla ilgili birçok şeyi anlayamıyordum. Bize ve çevre- yanında masalımsı, fantastik ögeler de kullanılır. sine karşı oldukça aşılmaz bir duvar örmüştü. Kararımı vermiştim öyle veya böyle onun bu kırılmaz inadını yene- II. Sizi çok seven anneniz nasıl sizin yüzünüze hep güle- cektim. rek bakarsa siz de hayata güler yüzle bakın. Bu parça ile ilgili olarak aşağıdakilerden hangisi söyle- III. Firma, piyasadaki değişimi yakalayabilmek için girişim- nemez? lerde bulunmuştur. A) Yapıca türemiş bir fiil olan yüklem kullanılmıştır. IV. Kadın müşteri sayısı erkek müşteri sayısını geçmiştir. B) Sıfat görevinde birleşik sözcük vardır. V. Bu kadar pahalı olan safran, ülkemizde sadece 30 dö- nümlük bir yerde üretiliyor. C) Kurallı birleşik eylem kullanılmıştır. Yukarıda verilen cümlelerin hangilerinde türemiş isme D) Yapıca birleşik bağlaca yer verilmiştir. yer verilmiştir? E) Bir sözcük yapım eki alırken ses düşmesi meydana gel- A) I ve II B) II ve III C) II ve IV miştir. D) III ve IV E) IV ve V 2

ÖZGÜN SORULAR - ÖZGÜN SORULAR - ÖZGÜN SORULAR - ÖZGÜN SORULAR - ÖZGÜN SORULAR TÜRKÇE Genel Tekrar Testi 1. Atı çözülüp oku havaya kaldırıldıktan sonra sarı sıvası yer 3. Lügatini yeniden yazıyorum sevdanın yer dökük tek katlı evin önüne çekilen Hasan’ın arabası mahallenin tüm çocuklarının en sevdiği oyun yeriydi. Yan Binlerce çiçek açtı kollarımda yorgunluk tahtaları, pembe, yeşil çiçeklerle süslü ahşap at arabası- nın kenarları, tekerlekleri salkım saçak dolar; boyları yetiş- Gündönümü ruhuma ayarlandı yeniden meyenler de büyüklerin yardımıyla binmeye çabalardı. Bir çerağdır, yanıyor gittiğin her bahçede Bu parçada; Şimdi parmaklarının ucundadır baharım I. İsim-fiil Kutlu bir ülke verdin hayatıma özünden II. Emir kipiyle çekimlenmiş fiil Denizlerde sen varsın, ırmaklarda ben varım III. Birleşik zamanlı fiil Bu dizelerde aşağıdakilerin hangisi yoktur? IV. Basit zamanlı fiil A) Ek-fiil B) Sıfat-fiil V. Adlaşmış sıfat-fiil C) Birleşik zamanlı fiil D) II. tekil kişili fiil çekimi E) Görülen geçmiş zamanlı fiil çekimi kavramlarından hangisi ya da hangileri yoktur? A) Yalnız II B) II ve III C) II ve IV D) I ve V E) Yalnız V 4. Kumsalın sonundaki kayalıklara oturup (zarf-fiil) simitçiden I aldığım (sıfat-fiil) gevrek simidi yemeğe (isim-fil) başladım. II III Muhteşem manzara karşısında ve çocukluk anılarımın eşliğinde (zarf-fiil) çıtır simitle sabah kahvaltısı yapmaktan mutIlVuyum (ek-fiil almış bir sıfat). V Bu parçadaki altı çizili sözcüklerin hangisi, ayraç için- de verileni örneklendirmez? A) I B) II C) III D) IV E) V 2. Akşam çöküp hava kararana dek hep bir ağızdan bağrışan 5. Bir kahve molası verip internette kısa süreli bir gezinti çocuklar evlerine oradan dağılırlardı. Arabacı Hasan, arada yaparak hem rahatlamak hem de kendinizi ödüllendirmek çıkıp onları kovalardı ama o sarmaşıklı kapıdan kaybolur istiyorsunuz. Vereceğiniz bu molanın da fiziksel olarak sizi olmaz çocuklar arabadaki eski yerlerini alırlardı. Fakir çiftçi dinlendireceğini düşünüyorsunuz. Sonrasında çok daha mahallesinin sayıları oldukça kabarık olan çocukları içinde zinde ve yoğunlaşmış bir şekilde işinize kaldığınız yerden en kabacası Kuş Osman’dı. Parlak zeki bakışlı Osman’ın devam edebileceksiniz. kalın kara kaşları hep çatıktı. Bu parçayla ilgili olarak aşağıdakilerden hangisi söy- Bu parçayla ilgili olarak aşağıdakilerden hangisi söy- lenemez? lenemez? A) Birleşik çekimli fiil kullanılmıştır. A) “dağılırlardı” sözcüğü, geniş zamanın hikâyesi biçimin- de çekimlenmiştir. B) Gelecek zaman kipiyle çekimlenmiş fiil vardır. B) “kaybolur olmaz” sözü zaman anlamı veren zarf-fiildir. C) Kılış fiiline örnek vardır. C) “oldukça” sözü, zarf-fiildir. D) İsim-fiil, sıfat-fiil ve zarf-fiile yer verilmiştir. D) “kabarık olan” sözü, sıfat-fiil görevindedir. E) Ek-fiil yoktur. E) “çatıktı” sözcüğü, ek-fiil almış sıfattır. 3

ÖZGÜN SORULAR - ÖZGÜN SORULAR - ÖZGÜN SORULAR - ÖZGÜN SORULAR - ÖZGÜN SORULAR TÜRKÇE Genel Tekrar Testi 6. Başına gelecekleri bildiği, yaman kaderini sezdiği halde 9. Her tarafta yükseklik, her tarafta ıssızlık, insana yaraşır bir davranışla yılmadan mücadele etmesi ona trajedi kahramanları arasındaki büyük yerini verir. Yalnız arabacının dudağında bir ıslık! Bu ıslıkla uzayan, dönen kıvrılan yollar, Bu cümleyle ilgili olarak aşağıdakilerden hangisi yan- Uykuya varmış gibi görünen yılan yollar lıştır? Bu dizelerle ilgili olarak aşağıdakilerden hangisi yan- A) “Başına” sözcüğü hem iyelik eki hem yönelme eki al- lıştır? mıştır. A) Türerken ses kaybına uğramış sözcükler vardır. B) İsimden isim yapım eki almış türemiş isimler vardır. B) “yaraşır” sözcüğü birden fazla yapım eki almıştır. C) Birden fazla yapım eki almış sözcük vardır. D) İyelik ve hâl eki almış isim vardır. C) “yılmadan” sözcüğü ayrılma durum eki almıştır. E) Türemiş fiil kullanılmıştır. D) “arasındaki” sözcüğü birden çok çekim eki almıştır. E) “yerini” sözcüğü birden fazla çekim eki almıştır. 7. Otomobil piyasasında birkaç yıl içinde büyük değişiklikler 10. Aşağıdaki altı çizili sözcüklerin hangisi fiil çekim ekle- olacağını seziyor ancak değişikliklerin ne yönde olacağını rinden herhangi birini almamıştır? bilmiyorduk. A) Başını kaldırarak boşluğu dinliyordu. Bu cümlede aşağıdaki eklerden hangisi yoktur? B) Serpilmeye başladı bir yağmur ince ince. A) Tamlayan eki C) Nihayetsiz bir ova ağarttı benzimizi. B) Ayrılma durum eki D) Yollar bir şerit gibi ufka bağladı bizi. C) Ek eylem E) Bir kenarda göründü beldenin viran hanı. D) Belirtme durum eki E) İyelik eki 8. Gördüm ve anladım yaşamak macerasını 11. Dönülmez akşamın ufkundayız.Vakit çok geç; I Bu son fasıldır ey ömrüm nasıl geçersen geç! Bakiyse ruh eğer dilemezdim bekasını. II III Cihana bir daha gelmek hayal edilse bile, Hülyası kalmayınca hayatın ne zevki var, Avunmak istemezdik öyle bir teselliyle. Bitsin hayırlısıyla bu beIyVhude sonbahar. Bu cümledeki numaralı sözcükVlerle ilgili aşağıdakiler- Aşağıdakilerden hangisi ya da hangileri altı çizili söz- cüklerin ortak özelliğidir? den hangisi söylenemez? I. Şahıs eki almaları A) I. sözcük birden fazla yapım eki almıştır. II. Ek eylem almaları B) II. sözcük ek fiil almış bir sıfattır. III. Çekimli fiil olmamaları C) III. sözcük hem iyelik hem de belirtme eki almıştır. IV. Kip eki almış olmaları D) IV. sözcük tamlayan eki almıştır. A) Yalnız II B) I ve II C) I ve IV E) V. sözcük birleşik yapılı bir zarftır. D) I ve III E) II ve III 4

ÖSYM TARZI SORULAR - ÖSYM TARZI SORULAR - ÖSYM TARZI SORULAR - ÖSYM TARZI SORULAR TÜRKÇE Genel Tekrar Testi 1. İnsanın kişiliğini şekillendiren en önemli etken yetiştiği 4. Sayısız penceren vardı bir bir kapattım çevredir. Çocukluk ve ilk gençlik yılları, kişiliğin oluşma- sındaki temel evredir. Örneğin ben, türkülerin, özellikle de Bana dönesin diye bir bir kapattım abdal türkülerinin dinlendiği tipik bir İç Anadolu kasabasın- Bu cümlede geçen altı çizili ekler aşağıdakilerin hangi- da büyüdüm. Geçtiğim her sokakta, girdiğim her dükkânda zaman zaman hüzünlü, içli; bazen de kıpır kıpır, capcanlı sinde sırasıyla doğru olarak verilmiştir? türküler duyardım. A) Yönelme durum eki - kip eki B) Fiilden fiil yapım eki - yaklaşma durum eki Bu parçada kaç ek eylem kullanılmıştır? C) Kip eki - fiilden isim yapım eki D) İsimden fiil yapım eki - kip eki A) 1 B) 2 C) 3 D) 4 E) 5 E) Kip eki - yönelme durum eki 2. Aşağıdaklerin hangisinde “geniş zamanın hikayesi“ ile 5. Aşık edebiyatı nazım şekillerindendir. Bu şiirlerde yiğitçe çekimlenmiş bir fiil vardır? bir söyleyiş göze çarpar. Benzerlerinden özel bir ezgiyle ayrılır. A) Öyle içli ağlıyordu ki duyanın içi parçalanırdı. B) Bu güzelliklerin yok olmasına izin vermemeliydik. Bu parça ile ilgili olarak aşağıdakilerden hangisi söyle- C) Oğlu askerden gelirse yüzü gülmeye başlarmış. nemez? D) Karne hediyesi olarak benden ne istersin? E) Siz çaylarınızı içerken ben bulaşıkları yıkayaydım. A) Yapım eki almış bir sözcük fiil çekim eki almıştır. B) Eşitlik eki cümleye benzerlik anlamı katmıştır. C) İsimden isim yapım eki alan sözcük vardır. D) Fiilimsi eki alan bir sözcük birden fazla çekim eki almış- tır. E) Çoğul eki alan sözcüklerin tümü yapım eki almıştır. 3. Aşağıdaki dizelerin hangisinde birden fazla birleşik 6. Baktım ki deniz her dalgasıyla düşman çekimli eylem vardır? I A) Gidince, gülün rengi sarardı gözlerimde Kuşlar av peşinde balıklar pusuda Mutluluk dolu dünyam karardı gözlerimde II B) Nice güller var imiş senden daha kırmızı Hayatımın tek gülü sandığım sen miydin Çok gerilerde kalmış çıktığım liman C) Esrarengiz şarkılar dinliyordum geceden III Neden ıslak bilmem ki çehresi yıldızların D) Nereden bilecektin, şehrin sokaklarında Yok görünürde sığınacak bir ada Kaybolan ışıkların gözlerim olduğunu IV V E) Çeşmeler kurumaya yüz tutmuşsa içimde İklimler lanetini kusuyorsa ötenin Bu dizelerdeki numaralanmış sözlerle ilgili olarak aşa- ğıda verilenlerden hangisi yanlıştır? A) I. sözcük, hem iyelik hem vasıta eki almıştır. B) II. sözcük, bulunma durum eki almıştır. C) III. sözcük, sadece çekim eki almıştır. D) IV. sözcük, hem fiilden fiil hem fiilden isim yapım eki almıştır. E) V. sözcük, hem yapım eki hem çekim eki almıştır. 5

ÖSYM TARZI SORULAR - ÖSYM TARZI SORULAR - ÖSYM TARZI SORULAR - ÖSYM TARZI SORULAR TÜRKÇE Genel Tekrar Testi 7. Ateşe su dedim göz göre göre 10. Dalıp, sokaklar kadar esrarlı bir uykuya, Aklım zavallıydı duyguma göre Ölse, kaldırımların kara sevdalı eşi... Bahtına şükretmişti Mecnun bin kere Bu cümledeki sözcüklerle ilgili olarak aşağıdakilerden Ağlarsın düştüğüm çölleri bilsen. Bu parçaya göre aşağıdakilerden hangisi söylene- hangisi yanlıştır? A) Türerken ünsüz düşmesine uğramış bir sözcük vardır. mez? B) Birleşik yapılı bir sıfat vardır. C) Türemiş yapılı birden çok sıfat kullanılmıştır. A) “göre göre ” sözü, zarf-fiildir. D) Türemiş yapılı zarf vardır. B) “zavallıydı” sözcüğü, ek-fiil almış bir sıfattır. E) Gövdeden türemiş bir isim C) “şükretmişti” sözcüğü, duyulan geçmiş zamanın 11. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde kullanılan tüm söz- hikayesine göre çekimlenmiş fiildir. cükler aynı yapı özelliğini göstermektedir? D) “Ağlarsın” sözcüğü, geniş zamanın II. tekil kişisiyle A) Kültür, toplumda uyumlu bir beraberlik sağlayan değer- çekimlenmiş bir fiildir. ler bütünüdür. E) “bilsen” sözcüğü, haber kiplerinden birine göre çekim- B) Her toplum, yabancı bir kültüre ait değerleri dışlar. lenmiş bir fiildir. C) İletişim teknolojisindeki gelişmeler kültürlerdeki etkileşi- 8. Aşağıdaki cümlelerin hangisinin yüklemi farklı bir mi artırmaktadır. şahıs eki almıştır? D) Kültür ateşinin pişirmediği insan topluluklarının yazgısı, A) İş yerindeki paketi hemen eve getirsin. hep salata kademesinde kalmaktır. B) Önümüzdeki derse kadar bunu yaparsın. E) Tanımadığım bir şehirde gece vakti gezerken pencere- C) Akşama kadar ancak oraya gidersin. D) Eve varınca beni hemen ararsın. lere bakarım. E) Biz gelince bize yine o güzel helvadan pişirirsin. 9. Yaşlı yalıların arkasından dolanan yol üzerinde ağaçların 12. Adımlarım bataklığa gömüldü gölgeleri uzamaya ve beyaz oymalı cepheler uzaklaşmaya I II başladı. Gözlerim Üsküdar’ın kıyıdan set set yükselen tepelerine takılı kaldı. Ben yalıların değil ama ahşap evlerin Bülbüller ağladı, baykuşlar güldü içini iyi bilirim. Bir söz vardır, “dışı seni, içi beni yakar” diye III bu söz tam da ahşap evler için söylenmiştir. Aynalarda cesetleşti umutlar Bu parçayla ilgili olarak aşağıdakilerden hangisi söy- IV lenemez? Devler gibi haykırıyor umutlar A) Durum fiiline örnek vardır. V B) Üç fiilimsi türüne de örnek vardır. Yukarıdaki altı çizili sözcüklerle ilgili aşağıdakilerden hangisi yanlıştır? C) Hem basit hem de birleşik zamanlı fiil vardır. A) I. basit yapılı isim D) Ek-fiil vardır. B) II. gövdeden türemiş isim E) Haber kiplerine göre çekimlenmiş fiiller kullanılmıştır. C) III. birleşik yapılı isim D) IV. türemiş fiil E) V. türemiş yapılı isim 6

RİTMİK PLUS - RİTMİK PLUS -RİTMİK PLUS -RİTMİK PLUS - RİTMİK PLUS - RİTMİK PLUS TÜRKÇE Genel Tekrar Testi 1. Usul usul yürümüştüm gittiğin gün ansızın 4. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde hem sıfat-fiil hem de Güneşin batışını beklemeden yürüdüm bağ-fiil kullanılmıştır? Bu dizelerle ilgili olarak aşağıda verilen bilgilerin han- A) Çocukluğumuzda balık tuttuğumuz derecik, birkaç yıl gisi yanlıştır? önce kurumuş. A) I. tekil kişili çekim vardır. B) Kılış fiiline örnek vardır. B) Dümdüz caddeler, sokaklar çevre planlamasının ne C) Birleşik çekimli fiil vardır. kadar iyi yapıldığının birer kanıtıydı. D) İsim-fiil ve zarf-fiil vardır. E) Haber kipiyle çekimlenmiş fiil vardır. C) Kediyi öyle sırılsıklam görünce hemen banyodan havlu almaya koştu. D) Oyunları bitince çeşmeye koşan çocuklar suyu avuç avuç içtiler. E) Adam, şu dikçe yokuşu tırmanırken birden fenalaşıp yere yığıldı. 2. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde birden çok birleşik 5. Sorardım sırrını hiç düşünmeden: zamanlı fiil vardır? ‘Bu fani gönlümün sevinci neden?’ A) Dışarıdaki çocukcağız, bir şeyler verirler diye bekli- Beni günden güne meğer genç eden yordu. Daima değişen maceralarmış! B) Salgın var diye kimse çocuğunu okula göndermek iste- miyordu. Bu dizelerle ilgili olarak aşağıdakilerden hangisi söy- lenebilir? C) Açıklamaya uygun kullanırsanız bu cihazı on yıl bo- yunca yenilemeye gerek duymazsınız. A) Dilek kipleriyle çekimlenmiş fiil vardır. D) Kaza sonrasında soğukkanlı davranmasaydı şimdi du- B) Ek-fiil almış isim tamlaması vardır. rumu daha kötü olabilirdi. C) Ek-fiilin iki kullanımına da örnek verilmiştir. E) Mahallemizde, yıkık duvarlı bahçede saatlerce futbol oynardık. D) Üç fiilimsi türüne de yer verilmiştir. 3. Bir roman okurken elimizin altındakinin bir metin, E) Fiiller basit zamanlıdır. I 6. Bir eleştirmen olarak niteliksiz yapıtlar üzerine yazı yaz- dolayısıyla yaşadığımızdan başka bir dünya, başka bir manın yararına hep inanmışımdır. Sanatın birtakım so- runlarının o kitaplar dolayısıyla yeniden tartışılabilir hâle II gelmesi gerektiğine inanıyorum çünkü. Eleştirmenlerin yol evren olduğunu gözden kaçırmamamız gerekir. Bu farkın- göstermesi ile bu yapıtların yazarları daha iyiye ve güzele yönlendirilmiş olacaktır. Bunu, sanatımızın gelişmesi için dalığı yitirdiğimizde bir roman III “başaIVrılı”, bir roman önemsiyorum. için Bu parça ile ilgili aşağıdakilerden hangisi söylene- kişisi için “iyVi” dediğimizde, nihayetinde “güzel” sonucuna mez? vardığımızda edebi bir değerlendirme yapmış olmayız. A) Şimdiki zamanla çekimlenmiş fiil, birinci tekil şahıs eki almıştır. Bu parçadaki altı çizili sözcüklere ilişkin aşağıdaki be- lirlemelerin hangisi yanlıştır? B) Hem basit hem de birleşik çekimli fiiller vardır. A) I.si zaman anlamı taşıyan bir zarf-fiildir. C) Üç fiilimsi türüne de örnek vardır. B) II.si edat grubu oluşturmuş bir sıfat-fiildir. C) III.sü iyelik eki almış bir isim-fiildir. D) Tamlayan ve tamlanan eki almış isim-fiiller vardır. D) IV.sü geniş zamanla çekimlenmiş bir fiildir. E) Eylemlerin tümü haber kiplerine göre çekimlenmiştir E) V.si adlaşmış sıfat-fiildir. 7

RİTMİK PLUS - RİTMİK PLUS -RİTMİK PLUS -RİTMİK PLUS - RİTMİK PLUS - RİTMİK PLUS TÜRKÇE Genel Tekrar Testi 7. (I) Bunun olacağı zaten belliydi. (II) Birçok dostu onu daima 10. (I) Bazı işler yapıları gereği insanları toplumdan uzaklaş- uyarmıştı. (III) Bütün uyarılara kulak tıkadığı için başına tırır. (II) Söz gelimi bilgisayarın sürekli başında oturup iş gelmişti zaten bu. (IV) Ailesi de sorumsuzluğundan bıkmış- yapmak durumunda olanlar dış dünyadan büyük ölçüde tı. (V) Bir an önce kendisine çekidüzen vermesi gerekiyor- koparlar. (III) Zihinleri bilgisayar dünyasının kendilerine du. sunduğu sanal ortama iyice kapılmıştır. (IV) Bazı fabrika işçileri belli bir tezgâhın önüne hapsedilir. (V) Bu arada Bu parçadaki numaralanmış cümlelerle ilgili olarak aşa- geceleri çalışıp gündüzleri uyuyan bekçilerin genellikle ğıdakilerden hangisi söylenemez? konumları da asosyal bir yapı taşır. A) I. cümlede, tamlayan eki almış olan sözcük basit yapılı- dır. Bu parçadaki numaralanmış cümlelerle ilgili olarak B) II. cümlede, birleşik sözcüğe yer verilmiştir. aşağıdakilerden hangisi söylenemez? C) III. cümlede, fiilden isim yapan ek almış sözcük vardır. D) IV. cümlede, bütün sözcükler basit yapılıdır. A) I. cümledeki “uzaklaştırır” sözcüğü gövdeden türemiş E) V. cümlede, ad eylem eki alarak türeyen sözcük iyelik bir fiildir. eki de almıştır. B) II. cümledeki “bilgisayarın” sözcüğü tamlayan eki almış 8. Kasetteki yabancı ses ne kadar güzel olursa olsun, anne- bir birleşik isimdir. nin sesindeki sevgiyi, şefkati ve sıcaklığı veremez. C) III. cümledeki “kendilerine” sözcüğü iyelik ve yönelme Bu cümledeki altı çizili sözcüklerin yapı özelliği sırasıy- eki almış bir zamirdir. la aşağıdakilerin hangisinde doğru olarak verilmiştir? D) IV. cümledeki “hapsedilir” sözcüğü türetilirken ünlü düş- A) Türemiş, basit, türemiş, birleşik mesine uğramış bir fiildir. B) Basit, basit, türemiş, birleşik C) Türemiş, basit, basit, birleşik E) V. cümledeki “konumları” sözcüğü hem yapım hem de D) Türemiş, basit, türemiş, türemiş çekim eki almıştır. E) Basit, basit, türemiş, türemiş 11. Bir köprü kurup zulmetin altında seherle, I Ben her gönül ufkunda doğan sabahtım. II Bildim gülüp eğlenmeyi ömrümce kederle. III Alnımdaki her çizgi beyaz bir gece saklar IV V Yukarıdaki altı çizili sözcüklerin hangisi işlevi bakımın- dan ötekilerden farklı bir yapım eki almıştır? A) I B) II C) III D) IV E) V 9. Söz, doğrudan dönüştürme gücüne sahip değildir. Örne- 12. Yerlerde gezen anılar var korulukta; ğin küçük bir dağı, bağırmakla yerinden oynatamazsınız. Yapraklar, atılmış nI ice mektuplara eştir. Halbuki tarih, insanoğlunun maddi dünyaya biçim verme Mehtaba çalaInI sapsarı benziyle ufukta, uğraşında sözün vazgeçilmez yerine işaret eder. Binlerce dalın verdIiğIIi tek mIeVyva güneştir. Bu parçada aşağıdakilerden hangisinin birden çok ör- V neği yoktur? Bu dizelerdeki numaralanmış sözcüklerle ilgili olarak A) Yönelme durum eki aşağıda verilenlerden hangisi yanlıştır? B) Tamlayan eki A) I. sözcük, türemiş isimdir. C) İyelik eki B) II. sözcük, türemiş fiildir. D) Ek fiil C) III. sözcük, basit sıfattır. E) Birleşik yapılı sözcük D) IV. sözcük, iyelik ve vasıta eki almıştır. E) V. sözcük, ek fiil almış isimdir. 8

TYT TÜRKÇE Fasikül 33 Numarası GEGNEENLETLETKERKARRATRETSETSİ Tİ Genel Tekrar Testi 1. Geçen ay hayata veda eden Amerikalı tarihçinin ölümün- 4. (I) Kitap okurlarının çoğunlukta olduğunu varsaydığım den önce tamamladığı iki kitabı, geçtiğimiz günlerde dili- bir toplantıdaydım. (II) Necati Cumalı’yı, Kemal Bilbaşar’ı mizde yayımlandı. anlatmam gerekiyor. (III) Galiba kimse tanımıyordu bu yazarlarımızı. (IV) Cumalı, Bilbaşar yüzbeyüz tanıdığım, Bu cümlenin ögeleri aşağıdakilerden hangisinde sıra- tanıştığım yazarlardır; bir asır önce yaşamamışlar. (V) Yine sıyla verilmiştir? de o korkunç sessizlik ve bir ikisi dışında suskun okurlar... A) Özne – nesne – yüklem B) Özne – zarf tümleci – yüklem Bu parçada numaralanmış cümlelerle ilgili olarak aşa- C) Zarf tümleci – özne – yüklem ğıda verilenlerden hangisi yanlıştır? D) Özne – zarf tümleci – dolaylı tümleç – yüklem E) Özne – belirtili nesne – dolaylı tümleç – yüklem A) I. cümle, sadece yüklemden oluşan bir isim cümlesidir. 2. Avusturyalı yazar bu romanda, çapkın bir kişi olarak gör- B) II. cümle, girişik birleşik bir cümledir. meye alıştığımız Don Juan’ı vatansız, yersiz yurtsuz bir kimlikle karşımıza çıkarıyor. C) III. cümlenin yüklemi geçişli bir fiildir. Bu cümlenin yüklemine sorulan aşağıdaki soruların D) IV. cümle, bağlı bir cümledir. hangisinin cevabı yoktur? E) V. cümle, eksiltili bir cümledir. A) Nasıl B) Nereye 5. (I) Feride küçük yaşta anne ve babasını kaybeder. (II) C) Kim Erenköy’de teyzesinin yanında büyür. (III) Teyzesinin D) Kimi oğlu Kamuran’la aralarında duygusal bir ilişki başlar. (IV) E) Nerede Nişanlanırlar ama düğüne üç gün kala Feride, Kamuran’ın Münevver adında bir kadınla ilişkisi olduğunu öğrenir. (V) 3. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde, yan cümlecik temel Her şeyi olduğu gibi bırakıp Bolu’nun Zeyniler köyüne cümleciğin nesnesi görevindedir? öğretmen olarak gider. A) Bu sebeple, öykülerin nerede başlayıp nerede biteceği Bu parçada numaralanmış cümlelerle ilgili olarak aşa- kestirilemiyor. ğıdakilerden hangisi söylenemez? B) Hangi enstrümanı çalmayı öğreneceğim konusunda A) I. cümlenin yüklemi birleşik fiildir. karar vermem gerekiyordu. B) II. cümle, kurallı fiil cümlesidir. C) III. cümle, yapıca basittir. C) Yeni kurulan tiyatro okullarına çok sayıda genç kaydol- D) IV. cümle, sıralı cümledir. muştur. E) V. cümlede birden çok yan cümlecik vardır. D) Her Türk şairi divan şairlerinde kendisi için bir şey bu- 6. Yeni bir ufuk görmek için karşımda labilir. Yıkmak istiyorum eski hatıraları E) Kuş cıvıltıları bana nefis bir kahvaltı sofrasının hazır olduğunu haber veriyor. Bir başka mevsime yönelsin zaman Çocukların saçında koklayayım baharı Bu parçada aşağıdakilerden hangisi yoktur? A) İsim cümlesi B) Etken fiil C) Geçişli fiil D) Birleşik yapılı cümle E) Devrik cümle 1

GENEL TEKRAR TESTİ - GENEL TEKRAR TESTİ - GENEL TEKRAR TESTİ - GENEL TEKRAR TESTİ TÜRKÇE Genel Tekrar Testi 7. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde ögelere ayırmada 10. Aşağıdakilerin hangisi girişik birleşik bir cümle değil- bir yanlışlık yapılmıştır? dir? A) Ortak öykülerimizde / gülmeyi değil, acı çekmeyi / yü- A) Anne babaların, özellikle de kentli anne babaların ka- celtiriz. fası, çocuk eğitimi konusunda bir hayli karışık. B) “Tiyatro öldü.” diyerek insanların içini karartanlara / B) Bir alanda başarılı olmayı istemek bir seçim yapmak, kızıyorum. ötekilerden vazgeçmekmiş. C) Bazı işlerin yapılmasında / zamanlama / çok / önemli- C) Ne giyeceğimizi, ne dinleyeceğimizi, ne yiyeceğimizi dir. kısacası nasıl yaşayacağımızı ondan öğrenir olduk. D) Onun başardıklarıyla / ilgili şaşkınlığımız / romanın so- D) Televizyon son yıllarda artan bir hızla yaşamımızı etkisi nunda / büyüsünü / yitirir. altına aldı. E) Adalar; / İstanbul’un güneyinde, Marmara Denizi’nin E) Hayatta başarı kazanmak için belli riskleri almak gere- maviliklerinde, / bir grup yeşil tepecik halinde / yüksel- kir. mektedir. 8. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde yan cümle temel 11. I. Aile bireylerimiz şimdiye dek bu kadar ciddi bir rakiple cümlenin dolaylı tümlecidir? karşılaşmamıştı. A) İlçeye girişler bu dar yoldan yapılıyordu. II. Öykülerimde geçen olayları, serüvenleri benim yaşadı- B) Oturduğumuz yer dinlendirici ve huzurluydu. ğımı sananlar aldanırlar. C) Geleceğini söyleseydin seni karşılardık. III. İyi kurgulanmış bir öyküde ilk cümle, neredeyse son cümle kadar önemlidir. D) Bir daha beni üzmeyeceğine söz verdi. IV. Benim öykülerim okurlarda bir yaşanmışlık duygusu E) Boşa vakit geçirdiğimi sonradan anladım. uyandırır. V. Tiyatro salonuna sahip olmayan illerimiz de vardır. Yukarıdaki numaralanmış cümlelerden hangi ikisi öge dizilişi yönünden özdeştir? 9. I. Her yazar yazısını gün ışığına çıkarmadan önce döne A) I ve II B) II ve III C) II ve V döne denetlemelidir. D) III ve V E) IV ve V II. Ziyaretçiler her seferinde yaklaşık 250-500 kadar yeni eser görme olanağı buluyor. III. Konusunu gündelik yaşamdan alan oyunlar daha çok 12. 1959’da Hindistan başbakanı Nehru bir konuşmasında, beğenilmektedir. “Nüfus kontrolü bizim tüm sorunlarımızı çözmez ama öteki sorunlarımız da bunsuz çözülemez.” demiştir. IV. Kalıtsal hastalıklar, genlerde meydana gelen hatalar- dan kaynaklanır. Bu cümle için aşağıdakilerden hangisi söylenemez? V. Bize benliğimizin kıymetini anlatan yazarlar çok şeyden A) Yapıca iç içe birleşik bir cümledir. elbette değerlidir. B) Öge dizilişine göre kurallı bir cümledir. C) Yan cümleciği nesne görevindedir. Yukarıdaki numaralanmış cümlelerden hangisi ögele- D) Fiillerin hepsi geçişli çatılıdır. rinin sıralanışı yönüyle “Atalarımız da müziğe bizim ka- E) Yapısına göre hem basit hem de birleşik fiil vardır. dar düşkünlermiş. ” cümlesiyle özdeştir? A) I B) II C) III D) IV E) V 2

ÖZGÜN SORULAR - ÖZGÜN SORULAR - ÖZGÜN SORULAR - ÖZGÜN SORULAR - ÖZGÜN SORULAR TÜRKÇE Genel Tekrar Testi 1. Yeryüzünde ben ürettim veremi 4. Aşağıdaki sorulardan hangisinin cevabı özne de yük- lem de değildir? Hatırım için yüce dağlar delindi Sefiller gücünü bende sınadı A) Ramazan bayramı bu sene ne zamanmış? Fazla sürmez hatanı fark edişin Mayısın başında. Yukarıdaki cümlelerde altı çizili bölümler özne göreviyle B) Pandemi sürecinde sizi en çok zorlayan nedir? Evlere kapanılması. kullanılmıştır. C) Aydın’ın nesi meşhurdur? İnciri. Buna göre özne ile ilgili aşağıdakilerden hangisi söy- D) Derslerden en çok neyi seviyorsun? lenemez? Türkçeyi. A) Özne olan sözcükler çoğul eki alabilir. E) Ailesi mi hafta sonu buraya gelecek? B) Sıfat tamlaması özne olabililr. Annesi ve babası. C) Cümlenin öznesi zamir olabilir. D) Özne göreviyle kullanılan sözcük iyelik ekini alabilir. E) Hâl eklerini alan sözcükler özne olabilir. 2. Şehrin göbeğine derin ve etkileyici bir çizgi çekilmiş insanı 5. Edebiyat sözcükler olmadan yapılamaz. (I) Sözcükler ise içine çeksin diye. sessiz, renksiz, kokusuzdur. (II) Ama olmayanı düşüncede ortaya çıkarmayı başarırlar. (III) Resmin fotoğrafın yaptığı Bu cümlede aşağıdaki ögelerden hangisi yoktur? gibi. (IV) Uzaktan bakınca soğuğu hissetmeyiz ama kışın sıcaklığını hissedebiliriz. (V) Kırklareli Demirköy yakınların- A) Yüklem B) Sözde özne da kar yağışı başlayınca hissetmeye başladım tüm bunları. D) Dolaylı tümleç C) Nesne Bu parçadaki numaralanmış cümlelerden hangisi ken- dinden önceki cümlenin bir ögesidir? E) Zarf tümleci A) I  B) II C) III D) IV E) V 3. 1970’li yılların ilk yarısında şimdikinden çok farklı bir 6. Aşağıdaki cümlelerin hangisinin yapısı, “Uzmanlar, bebeğin altı aylık oluncaya kadar yalnızca anne sütüyle Ankara’da yaşıyorduk. O günlerde Esat Caddesi’nde top beslenmesini öneriyorlar. ” cümlesinden farklıdır? I A) Anne sütünün içeriği hâlâ tam olarak bilinmiyor. oynayabiliyorduk. 10-15 dakikada bir geçen araçlar bizi B) Anne sütünün bileşimi, bebeğin gereksinimlerine göre çok daII fazla etkilemiyordu. İlkokuldaki çocuklar Kuğulu değişim gösterir. III C) Yazar, kafasındakini kâğıda döktükten sonra işi bitmiş Park’a pikniğe götürülürlerdi. Ev gezmeleri de hayatın saymamalı. vazgeçilmez bir parçasıydı, o günleri dün gibi hatırlıyorum. D) Kurgusu iyi yapılmamış bir oyun, izleyicinin ilgisini canlı IV tutamaz. Ayrıca televizyonlar bizi böylesine esir almamıştı. E) Müzelerin, genellikle şehir merkezinde, insanların V yoğun olarak bulunduğu yerlerde olmasını bekleriz. Yukarıdaki altı çizili fiillerin hangisinin çatısı nesne - yüklem ilişkisi bakımından “O günlerde hayatımızı ko- laylaştıracak olan teknolojiyle pek tanışmamıştık.” cümle- sindekiyle özdeştir? A) I B) II C) III D) IV E) V 3

ÖZGÜN SORULAR - ÖZGÜN SORULAR - ÖZGÜN SORULAR - ÖZGÜN SORULAR - ÖZGÜN SORULAR TÜRKÇE Genel Tekrar Testi 7. Deniz altında meydana gelen depremler ya da volkanik 10. Sabahın yakın olduğu bir vakitte horoz sesleriyle (edat patlamalar sonucunda harekete geçen milyarlarca metre I küp su, tsunami denilen dev dalgaya neden olur. tümleci) uyandım. Pencereden baktığımda (zarf tümle- Bu cümle için aşağıdakilerden hangisi söylenebilir? II A) Yapıca sıralı bir cümledir. B) Yan cümleciği nesne görevindedir. ci) köyde bir hareketlenme başladığını gördüm. Gerekli C) Yüklemi dönüşlü bir fiildir. D) Öznesi sıfat fiil grubudur. hazırlıkları yapmış olan köylüler (özne), tarlalara gitmek E) Yüklemi nesnesine göre geçişlidir. III 8. Aşağıdaki cümlelerin hangisi çatı bakımından farklı- için yola çıkıyorlardı. Kısa süren bu hareketlilikten sonra dır? A) Karşınızdaki insan sizi hayatında nereye koyuyorsa siz köy bir sessizliğe (dolaylı tümleç) büründü. Bu sessizlik de onu tam oraya koyun. içinde, misaIVfir olduğum evden sabah yürüyüşü yapmak B) Ateş gibi yansan da buz gibi durmak ne demek anlata- yım sana. için dışarıya (zarf tümleci) çıktım. C) Bazı yaralar, kapanmış olsalar bile dokununca sızlar- V lar. D) Bahçeye diken aramak niyetiyle girersen kendinden Bu parçadaki altı çizili ögelerden hangisinin açıkla- başka bir şey bulamazsın. ması yanlış verilmiştir? E) Mutluluk karşıda ise karşıya geçmek için nehrin dur- masını bekleme. A) I B) II C) III D) IV E) V 11. Kendi içimdeki bir derdi -yıllardır üzerinde düşündüğüm belki kafamı kurcalayan, söyleyecek bir sözüm olduğuna inandığım, farklı bir bakış açısı getireceğine inandığım şey- leri- yazıyorum. Bu cümlenin öge sıralanışı aşağıdakilerden hangisinde doğru verilmiştir? A) Özne - yüklem B) Nesne - yüklem C) Özne - nesne - yüklem D) Özne - dolaylı tümleç - nesne - yüklem E) Özne - zarf tümleci - nesne - yüklem 9. (I) Gecekondu olgusu, 1950’li yıllarda ülkemize tarım ma- 12. Çocukken birçoğumuz kendi etrafımızda hızlıca dönerek kinelerinin gelmesiyle ortaya çıkmıştır. (II) O dönemde durduktan sonra çevremizin çalkalanan görüntüsünü zevk- işini yitiren topraksız köylüler akın akın kentlere geldiler. le seyretmişizdir. (III) Kentlerde yaşamlarını kolayca sürmelerini sağlayacak bir iş bulamadılar. (IV) Ne köylerine döndüler ne de kentli Bu cümlenin öge dizilişi aşağıdakilerin hangisinde sı- olmayı başardılar. (V) Köy kültürüyle yoğrulan bu insanlar rasıyla verilmiştir? bundan sonra da kentli olmayı başaramayacaklardır. A) Özne - dolaylı tümleç - nesne - zarf tümleci - yüklem Bu parçadaki numaralanmış cümlelerle ilgili olarak aşağıdakilerden hangisi söylenemez? B) Zarf tümleci - özne - zarf tümleci - nesne - edat tümleci - yüklem A) I. cümlenin öznesi, belirtisiz isim tamlamasıdır. C) Zarf tümleci - özne - nesne - yüklem B) II. cümle yapıca girişik birleşik bir cümledir. D) Zarf tümleci - özne - dolaylı tümleç - nesne - zarf tüm- C) III. cümlenin yüklemi etken ve geçişli bir fiildir. leci - yüklem D) IV. cümle olumlu, birleşik bir cümledir. E) Zarf tümleci - özne - nesne - zarf tümleci - yüklem E) V. cümlede birden fazla yan cümlecik vardır. 4

ÖSYM TARZI SORULAR - ÖSYM TARZI SORULAR - ÖSYM TARZI SORULAR - ÖSYM TARZI SORULAR TÜRKÇE Genel Tekrar Testi 1. Yo­la çıkt­ığ­ ı­mızd­ a, bah­ ard­ a, sar­kı­yord­ u sö­ğütl­er. 4. Gerçek yüzlerini görüp de uzaklaştığım insanlardan sen değiştin sözünü hep duyuyorum. Kard­ a dö­nüy­ o­ruz. Bu cümlenin ögelerinin sıralanışı aşağıdakilerin han- Ağır ağır gid­ i­yo­ruz, açız, sus­ a­dık. gisinde doğru olarak verilmiştir? Kaf­am­ ız üzün­tüyl­e do­lu, acı­mı­zı kim an­lar. A) Zarf tümleci - dolaylı tümleç - nesne - yüklem B) Dolaylı tümleç - nesne - zarf tümleci - yüklem Yuk­ a­rı­dak­ i dizelerde aşa­ğı­dak­ i­ler­den hang­ i­si yok­tur? C) Nesne - zarf tümleci - yüklem A) Zarf tüm­le­ci D) Nesne - yüklem B) Soru sıfatı E) Zarf tümleci - dolaylı tümleç - zarf tümleci - yüklem C) Sır­a­lı cüml­e D) Bir­leş­ ik cüml­e E) Çekimli fi­il 2. Aşa­ğıd­ ak­ i cüml­el­erd­ en han­gi­si­nin yük­le­mi, ça­tı ba­kı­ 5. “Kı­şın geld­ i­ği­ni ne­re­den mi bi­le­cek­sin­ iz?” mın­dan öbürl­e­rind­ en fark­lıd­ ır? Bu cüm­le­nin özelliği aşa­ğı­da­kil­erd­ en han­gis­ i­dir? A) Hiç yo­lcu­su yok­muş gib­ i sess­ iz­ce alır yol A) Bas­ it – fii­l – ku­ral­lı – oluml­u B) Uç­tuk Moh­ aç ufk­ und­ a gö­rünm­ ek he­ve­siyl­e B) Ba­sit – fi­il – kur­all­ı – so­ru C) Geçt­im yin­ e dün es­ki ha­zan bah­çe­ler­ind­ en C) Birl­e­şik – isim – kur­al­lı – sor­u D) Yaln­ ız se­nin gez­di­ğin bah­çe­de aç­maz çi­çek D) Bir­leş­ ik – fii­l – ku­rall­ı – sor­u E) Ba­sit – fii­l – devrik – so­ru E) Gönl­üm­ ü yayl­a yap­tım Bing­ öl ço­ban­larına 3. Aşağ­ ı­da­ki cüml­el­er­den han­gis­ ind­ e öge ay­rı­mın­da bir 6. (I) Bir gün karşınıza bir cümle çıkar, irkilirsiniz. (II) Sizi yan­lış­lık ya­pılm­ ışt­ır? anlatıyordur tastamam, “Bu benim.” dersiniz. (III) Hiç tanı- madığınız, yüzünü asla görmeyeceğiniz ruh akrabalarınız, A) Sa­nat­çı / topl­um­ a / han­gi koş­ ull­ar alt­ın­da / nas­ ıl ça­lış­tı­ “adresi belli olmayan” mektuplar göndermiştir geçeceğiniz ğı­nı / his­sett­irm­ e­lid­ ir. yollara. (IV) Zamanı gelince bulup bir armağan gibi okursu- nuz, gözleriniz parlayarak. (V) Sonra bir selam yollarsınız B) San­ atç­ ı / çevr­e­si­ni yad­ ırg­ a­mad­ an / ça­lış­ma­la­rın­ ı / sür­ sahibine, alıp almadığını bilemediğiniz. dürm­ e­lid­ ir. Bu parçadaki numaralanmış cümlelerle ilgili olarak C) Bir san­ at ese­rin­ in ba­şar­ıs­ ı / ya­şam­ ı yan­sıtm­ ış olm­ as­ ı­na aşağıdakilerden hangisini söylemek yanlıştır? / bağl­ıd­ ır. A) I. cümle, öge ortaklığı olmayan bağımsız sıralı cümledir. D) Bir sa­nat­çı / yüzy­ ıl­lar son­ras­ ın­ a / evr­ens­ el de­ğer­le­ri iş­le­ ye­rek / kal­ab­ il­ir. B) II. cümlede, virgülden önceki cümlenin yüklemi birleşik zamanlı bir fiildir. E) San­ atç­ ı ile eser­i aras­ ınd­ a, / bir ruh bir­liğ­ i / her za­man / bu­lunm­ al­ıd­ ır. C) III. cümlede, belirtisiz nesne kullanılmıştır. D) IV. cümlede, yüklemden sonra zarf tümleci kullanılmış- tır. E) V. cümlede, tamlayanı düşmüş bir ad tamlaması vardır. 5

ÖSYM TARZI SORULAR - ÖSYM TARZI SORULAR - ÖSYM TARZI SORULAR - ÖSYM TARZI SORULAR TÜRKÇE Genel Tekrar Testi 7. (I) Bazı savruk yazarlar vardır, dönüp arkalarına bakmaz- 10. Yazarın bireyselliklerini savunduğu ve roman kahramanı lar. (II) Yazdıkları; duvarları örülmüş, kaba sıvası yapılmış olarak seçtiği kişiler, çoğunlukla gençlerdir çünkü gençler, inşaatları andırır. (III) Bir yuva niyetiyle oturulacak sıcaklığı bu romanında kendileri olma yolundaki kararlı çabalarıyla yoktur yapılarının. (IV) Oysa bir yazıyı ince işler yazı eder. yazarın bu karşı çıkışını simgelemiştir. (V) Bunlar olmadan nitelikli bir yazı çıkmaz ortaya. Bu cümlede aşağıdaki sorulardan hangisinin cevabı Bu parçadaki numaralanmış cümlelerle ilgili olarak aşa- yoktur? ğıdakilerden hangisi söylenemez? A) Ne zaman A) I. cümlede, birden fazla yüklem vardır. B) Kimi B) II. cümlede, belirtili nesne kullanılmıştır. C) Nerede C) III. cümlede, yüklem ek eylem almış bir isimden oluş- muştur. D) Nasıl D) IV. cümlede, dolaylı tümlece yer verilmiştir. E) Neyi E) V. cümle, üç ögeli bir cümledir. 8. I. Yapraktan saçını yerlere yaymış 11. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde isim tamlaması do- laylı tümleç görevinde kullanılmıştır? II. Süzüyor ufukta bir kızıl yeri A) Annesi onun sözlerine bir anlam veremedi. III. Kaybolursa akşam onu karaltır B) Eve giderken bakkala uğramayı unutma. IV. Biz gürültüsüz sözcükler bulalım C) Edebiyattan mahrum olanlara yazdım bu şiiri. V. Pencereme vurmayın, ödüm patlayabilir D) Nisan gelince yağmur suları biriktirirdik. Yukarıdaki dizelerin hangisinde nesne kullanılmamış- E) Soğuk havada incecik kıyafetle dışarı çıktı. tır? A) I B) II C) III D) IV E) V 9. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde özne sıfat tamlama- 12. Eğlence programları her gün yayınlanıyor. Çoğumuz da bi- sından oluşmaktadır? linçsizce seyrediyoruz. Eğitim programlarına ise gereken önemi vermiyoruz. Kimimiz bunlara dikkat bile etmiyor ama A) Kuru gürültüye pabuç bırakacak bir adam değildi avu- gerçek bu. katımız. Bu parçada aşağıdakilerden hangisi yoktur? B) Bulunduğunuz yerde geçen yıl birçok defa kazı yapıl- mıştı. A) Bağlı cümle C) Duyulan ses karşısında salondaki insanlar koşarak dı- B) Sıralı cümle şarı çıkmıştı. C) Basit cümle D) Masmavi gökyüzüne son eserimde çokça yer vermiş- tim. D) Birleşik cümle E) Toplantıyı geç saatlere kadar sürdürdü yönetici. E) Yan cümle 6

RİTMİK PLUS - RİTMİK PLUS -RİTMİK PLUS -RİTMİK PLUS - RİTMİK PLUS - RİTMİK PLUS TÜRKÇE Genel Tekrar Testi 1. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde ilgeç tümleci vardır? 4. Aşağıdaki cümlelerin hangisi öge sayısı bakımından diğerlerinden farklıdır? A) Kırmızı ışıkta beklerken aklına bir öykü konusu geldi. A) Ormanın ortasında yaşayan garip bir adammış. B) Bir gazetenin kitap ekinde çıkan ilan, edebiyat dünya- B) Birçok yerde satılan romanlardan biriydi. sında aylarca konuşulmuştu. C) Masal gecesini andıran bir düğünün ortasındayız. D) Ne eksik ne de fazla bir kelimesi olan bir yapıtmış. C) Bu konuda ne özel girişimi olmuş ne de yayınevinden E) Bu ve bunun gibi kişilerin mesajları dikkate değerdi. istekte bulunmuştur. D) Yazıda dürüst, kişilikli ve yazara saygı gösterecek bir yayıncının arandığı bildiriliyordu. E) Böyle bir yazıyı daha sonraya bırakıp beni ilgilendiren satırlarla yetineceğim. 2. Toprağı verimsiz, yağmuru az, havası çok soğuk memle- 5. Yaşadığımız çağda insanın kendi iç kaynaklarını koruması, ketlerde meyve yetiştiğini gördünüz mü? geliştirmesi, zenginleştirmesi açısından oldukça olum- suz bir ortam mevcuttur. Suskun bulutlar, çorak topraklar, Bu cümle ile ilgili olarak aşağıdakilerden hangisi söyle- soğuk bir mevsim... Ortam bizi elimizden tutup sanat dün- nemez? yasına çekmediğine göre bütün iş bu başa düşüyor. A) Yükleminin türüne göre fiil cümlesidir. Bu parçada aşağıdakilerden hangisi yoktur? B) Ögelerinin dizilişine göre kurallı bir cümledir. A) Eksiltili cümle C) Yapısına göre bağımlı sıralı bir cümledir. B) Etken fiil D) İki ögeli bir cümledir. C) Yan cümle E) Nesne-yüklem ilişkisine göre geçişli bir fiil kullanılmış- D) Devrik cümle tır. E) Olumlu cümle 3. (I) İçinizde bu cevher olmasaydı kalemle olan bu mace- 6. (I) Şiiri, kuşatıcı ve derin doğurganlıkla günyüzüne çıkaran ranız hiç başlamayacaktı? (II) Ama bu macerayı geniş sanatçı neden bu kadar az? (II) Ya da gerçek şiir kendini ve verimli bir ovaya taşımak, sizin ısrar ve kararlığınıza sanatçıya göstermekte neden bu kadar cimri davranıyor. bağlıdır. (III) Nice kalem sevdalısı içindeki kaynakları gün (III) Bu soruların cevabı şiir cevherine ulaşmada, ortalama yüzüne çıkaramamıştır. (IV) Bazı ufak tefek can sıkıcı olayı çabaların yeterli olmadığında gizlidir. (IV) Yeryüzünde bahane ederek pes etmiştir. (V) Ancak pes edenlerden, hangi nitelikli şeye kolay ulaşılabiliyor ki zaten. (V) Her yenilgiyi hemen kabul edenlerden olmayın. zirve oraya ulaşmada üstün bir gayret ve yetenek ister. Bu parçadaki numaralanmış cümlelerle ilgili olarak Bu parçadaki numaralanmış cümlelerle ilgili olarak aşağıdakilerden hangisi yanlıştır? aşağıdakilerden hangisi yanlıştır? A) I. cümlede, birden fazla zarf tümleci vardır. A) I. cümlede, zarf tümleci vurgulanmıştır. B) II. cümlede, belirtili isim tamlaması dolaylı tümleç ol- B) II. cümlede, durum zarfı, zarf tümleci görevinde kulla- muştur. nılmıştır. C) III. cümlede, yüklem basit yapılı bir fiildir. C) III. cümlede, ara söze yer verilmiştir. D) IV. cümlede, nesneye yer verilmemiştir. D) IV. cümlede, yüklem birleşik sözcükten oluşmaktadır. E) V. cümlede, gizli özne kullanılmıştır. E) V. cümlede özne sıfat tamlamasından oluşmaktadır. 7

RİTMİK PLUS - RİTMİK PLUS -RİTMİK PLUS -RİTMİK PLUS - RİTMİK PLUS - RİTMİK PLUS TÜRKÇE Genel Tekrar Testi 7. I. Her edebi eser mutlaka bilimsel olarak değerlendiril- 10. (I) Yeryüzünde, kendi başına gelişmiş ve yetişmiş büyük melidir. bir kimse yoktur. (II) Bu kimselere başta sanatçı, düşünür, bilim adamı gibi kimseler örnek olarak gösterilebilir. (III) II. Eskiden çekilen korku filmleri bugün de beğenilmekte- Böyleleri olsa bile bu, yetişmenin, gelişmenin doğal bir dir. modeli olamaz. (IV) Biz bir yazar olarak ortaya çıkmışsak referanslarımızı öncelikle iyi seçmeliyiz. (V) Ayrıca yazarlık III. Hayatını yazarak kazanan kişiler arasından dili özen- ağacımızın ihtiyaç duyduğu suya, havaya yakın durmak, siz kullananlar çıkabilir. kişisel yetkinliğimizin kendini kurması adına zorunluluktur. IV. Senaryosu edebi eserlerden uyarlanan korku filmleri Bu parçadaki numaralanmış cümlelerle ilgili olarak daha etkileyicidir. aşağıdakilerden hangisi yanlıştır? V. Toplumda yaygın olarak kullanılan dil yanlışları zaman- A) I. cümle, yapısına göre sıralı bir cümledir. la doğru olarak algılanmaktadır. B) II. cümle, edilgen çatılıdır. Yukarıdaki cümlelerin hangisinde zarf tümleci yok- tur? C) III. cümlenin yüklemi birleşik yapılıdır. A) I B) II C) III D) IV E) V D) IV. cümle, şartlı birleşik cümledir. E) V. cümle, olumlu bir isim cümle 8. Toprağı verimsiz, yağmuru az, havası çok soğuk memle- 11. Aşağıdaki cümlelerin hangisi yapısına göre birleşik, ketlerde meyve kolay kolay yetişmez. öznesine göre edilgen çatılıdır? Bu cümle ile ilgili olarak aşağıdakilerden hangisi söyle- A) Uzun süre İstanbul’da bir lisede öğretmenlik yaptım. nemez? A) Anlamca olumsuzdur. B) Aklınıza gelen tüm mantıklı yolları deneyin. B) Zarf tümleci vurgulanmıştır. C) Ondan böyle sözler duyunca çok kırıldım. C) Ara söz bir ögeyi açıklamıştır. D) Sinema göze ve kulağa hitap etmesiyle çok sevilmek- tedir. D) Basit yapılı bir cümledir. E) Hepimiz insanız, böyle olaylarla her an karşılaşabiliriz. E) Kurallı bir cümledir. 9. (I) Etrafına hayat veren her fışkırış, varlığını bir iç baskıya 12. Gözlerimde başlardı gece borçludur. (II) İçte kendini tanımlayan tutku meyveleri ya Yarım kalmış kitaplarda biterdi gün yüzüne çıkıp alımlılıklarını gösterecek ya da içten içe Alnımıza bilenen kör bir bıçaktı zaman çürüyüp gidecek. (III) Yazarlık cılız da olsa içteki bir isteğe Kırılmıştı aynalar tutunarak onu geliştirmek, sürekli kılmanın bir sonucudur. Susardın, durmadan susardın (IV) Her yazar mutlaka kalemin uzakta ufacık bir tebessü- Ve kar yağardı münü büyük bir lütuf bilir. (V) Bu tebessümün izini süren Yukarıda verilen dizelerde aşağıdakilerin hangisi yok- tutkulu bir o kadar da yorucu bir yolculuğu göze aldığı için yazar olmuştur. tur? A) Fiil cümlesi Bu parçadaki numaralanmış cümlelerle ilgili olarak B) Yan cümlesi dolaylı tümleç görevinde kullanılan birle- aşağıda verilenlerin hangisi yanlıştır? şik cümle A) I. cümle, yüklemine göre isim cümlesidir. C) Anlamına göre olumsuz, yapıca sıralı bir cümle D) Etken çatılı fiil B) II. cümle, öznesi ortak sıralı bir cümledir. E) Geçişsiz fiil C) III. cümlenin yüklemi söz öbeğidir. D) IV. cümlede birden fazla belgisiz sıfat vardır. E) V. cümlede ara söz yoktur. 8

TYT TÜRKÇE 424F a s i k ü l GENEL TEKRAR TESTİ Genel Tekrar Testi Numarası 1. Ben bilgi, esin ve çağrışım biriktiriyorum delice ; onlar 4. Bu yıl “Fıstığımız Bol Olsun” etkinliği 14-15 Eylül tarih- I I II zaman içinde başka bilgi, esin ve çağrışımlarla yan yana lerinde Gaziantep’te gerçekleşti. Atlas Dergisi ortaklı- geliyor ve bana “Tamamlandık bak ! Hazırız , haydi yaz !” III IV ğıyla düzenlenen etkinliğe yaklaşık yüz elli kişi katıldı. diyorlar. Yazmayı çok istediğim bir IkI onununIIIyanına IV eğer V Gökçepayam köyündeki örnek bahçede Antepfıstıkları beni heyecanlandıracak başka bir bilgi gelmiyorsa , aklı- VI VII V dalından toplandı. mın bekleme salonunda bekliyor o konu. Bu parçadaki numaralanmış yerlerin hangisinde bir Bu parçadaki numaralanmış yerlerin hangilerinde noktalama yanlışı yapılmıştır? yazım yanlışı yapılmıştır? A) I B) II C) III D) IV E) V A) I ve III B) II ve IV C) III ve V D) IV ve VII E) V ve VI 2. Azıcık aşım kaygısız başım der, kimsenin hakkını yeme- 5. Uykumu böldüm senin için I II Attığım anılarımı topladım bir bir meye dikkat ederdi. Yukarıda verilen numaralanmış sözcüklerdeki ses olay- Dertlerimi havaya suya anlattım ları aşağıdakilerin hangisinde verilmiştir? Sen bilmedin... I II A) Ünlü düşmesi Ünsüz düşmesi Yukarıdaki dörtlükte aşağıdakilerden hangisi yoktur? B) Ünsüz türemesi Ünlü türemesi A) Ulama B) Ünsüz yumuşaması C) Ünlü türemesi Ünsüz türemesi C) Kaynaştırma ünsüzü D) Ünlü düşmesi D) Ünsüz yumuşaması Ünsüz benzeşmesi E) Ünlü daralması E) Ünsüz benzeşmesi Ünlü daralması 3. Duvar yarı yarıya yıkılmıştı ki, benim yanımda sesini 6. Okuldan mezun olduğu 21 Haziran 1996 yılından beri aynı çıkarmadan duran kır saçlı mahpus yavaşça kulağıma eğitim kurumunda çalışıyormuş. eğildi: “Bir zamanlar ben bu duvardan kaçacaktım!” dedi. Merakla yüzüne baktım. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde bu cümledekine ben- zer bir anlatım bozukluğu yapılmıştır? Bu parçada aşağıdaki noktalama işaretlerinden han- gisi yanlış kullanılmıştır? A) Eğer ilaçlarınızı düzenli kullandığınız taktirde rahatsızlı- ğınız geçecektir. A) Virgül B) Bu iki şirket arasında beş yıl önce yapılmış olan tüm B) İki nokta anlaşmalar, yaşanan son olaylardan sonra bitme eğili- mine geldi. C) Ünlem C) Ateşkes yapılıp da silahlar susunca baktım ki Ahmet D) Tırnak Çavuş sağlam, ben ise yaralı idim. E) Nokta D) Şehir ahalisi maçtan sonra yollara döküldü ve sabaha kadar şampiyonluğu kutladılar. E) Büyük şair Mehmet Akif Ersoy yine böyle bir 27 Ara- lık’ta hayata gözlerini yumdu. 1

GENEL TEKRAR TESTİ - GENEL TEKRAR TESTİ - GENEL TEKRAR TESTİ - GENEL TEKRAR TESTİ TÜRKÇE Genel Tekrar Testi 7. Aşağıdaki altı çizili sözcüklerin hangisinde farklı bir 10. (I) Cumartesi sabahı uyandığımda bir önceki güneşli gü- ses olayı vardır? nün yerini kapkara bulutlara terk ettiğini gördüm. (II) Bu- A) Çarpardı göğün kalbi hilalin avucunda lutlar çılgın gibi akıp gidiyordu. (III) Bütün havaalanları ka- Titrerdi yerin talihi merminin ucunda panmıştı. (IV) Ayrıca metro ve tren seferleri durdurulmuş, B) Zaman bir işvebaz kaçak hayalet sığınaklar hazırlanmıştı. (V) Söylenene göre son 75 yıldan Eskiyenin kement atar boynuna beri böylesine güçlü bir fırtına görülmemişti. C) Beynim fırın ayaklarım tandır Yanarım hayli zamandır Bu parçadaki numaralanmış cümlelerle ilgili olarak D) Gün biter, sürü yatar ve sararan bir ayla aşağıdakilerden hangisi söylenemez? Çoban hicranlarını basar bağrına yayla E) Taklit ile aslını unutma A) I. cümle, üç ögeden oluşmuştur. Milliyetini hakir tutma B) II. cümlede, basit yapılı bir yüklem kullanılmıştır. C) III. cümlede, birden fazla birleşik sözcük vardır. D) IV. cümlede, birden fazla çekimli eylem vardır. E) V. cümlede, bir sözcük hem belirtme hem niteleme sıfa- tı almıştır. 8. Aşağıdaki altı çizili sözcüklerin hangisinde bir yazım 11. İkinci Dünya Savaşı, Uzak Doğu ülkeleri de dahil hemen yanlışı yapılmıştır? I II A) Günümüzde nitelikli okur yazar bulmak zor. bütün dünyayı kapsayan uluslar arası bir krizdir. Savaş son- B) Onunla göz göze gelmemek için çok uğraştı. III IV C) Sanatçının evi eski püskü eşyalarla doluydu. D) Hastamız günden güne iyileşiyordu. rasında temel ihtiyaç maddeleri bile karaborsaya düşmüştü. E) Bu kirli hava bütün mahalleyi çepeçevre kaplamıştı. V Bu parçadaki numaralanmış sözlerin hangisinde bir yazım yanlışı vardır? A) I B) II C) III D) IV E) V 9. Onun beş duyusunun ve beden zevklerinin arka cephesi de 12. Bir derdin varsa açabilirsin ağaçlara vardır; sonsuzluklara açılan duygu yumağı bir kalp, atom- Ağaç yaprak verir, sır vermez rüzgâra dan galaksilere kadar yolculuk yapabilen bir de aklı bulun- Ve kış yaz, maktadır. Dalda kuş eksik olmaz Dağ başında duman Yukarıdaki cümlede aşağıdakilerden hangisine yer ve- Yalnızlık nedir göreceksin rilmemiştir? Olduğun zaman Bu dizelerde aşağıdakilerden hangisi yoktur? A) Birleşik çekimli fiile A) Soru zamiri B) Zincirleme isim tamlamasına B) Sıfat-fiil C) Geniş zamanlı eylem C) Birden fazla fiilimsiye D) Ek eylem E) Miktar zarfı D) Ünlü düşmesine E) Birden fazla türemiş isme 2

ÖZGÜN SORULAR - ÖZGÜN SORULAR - ÖZGÜN SORULAR - ÖZGÜN SORULAR - ÖZGÜN SORULAR TÜRKÇE Genel Tekrar Testi 1. Akşam vakti ve yoğun bir trafik ( ) Siz de işlerinden yorgun 4. Sude’nin bindiği asansör arıza yaptığı için gökdelenin argın çıkan diğer insanlar gibi bir an önce eve varma tela- zemin katına yürüyerek on beş dakikada inebildi. şındasınız ( ) Kırmızı ışık sebebiyle duran arabanızın pen- ceresinde bir anda bir çocuk beliriyor ve size sesleniyor ( ) Bu cümledeki anlatım bozukluğunun nedeni aşağıda- “Mendil ister misin abi?” Belki ülkemizin belki de dünyanın kilerden hangisidir? en acımasız gerçeği bu olmalı. Çocuğun gözlerine bakma- dan ters tarafa çevriliyor başlar. Peki ( ) o sizin çocuğunuz A) Etken ve edilgen çatılı fiillerin bir arada kullanılması olsaydı ne olurdu ( ) B) Gereksiz zarf-fiil kullanımı C) Özne eksikliği Bu parçada boş bırakılan yerlere sırasıyla aşağıdaki D) Tümleç eksikliği noktalama işaretlerinden hangileri getirilebilir? E) İyelik ekinin gereksiz kullanımı A) (...) (.) (:) (,) (?) B) (...) (.) (;) (?) (.) C) (.) (...) (;) (,) (...) D) (...) (.) (:) (...) (?) E) (...) (...) (;) (,) (?) 2. Aşağıdakilerin hangisinde diğerlerinden farklı bir ses 5. Aşağıdaki altı çizili sözcüklerin hangisinde farklı bir olayı vardır? ses olayı vardır? A) Ülkemizde oyun yazarı yok diyemem. B) Ne yazık ki bu kişilerin oyun yazarı olup olmadıklarını A) Problem sorularında doğru şıkkı bulmada zorlanıyordu. öğrenme fırsatımız olmuyor. B) Yarışmada onun hakkını yediler maalesef. C) Televizyon daha çok para getiriyor; bu, hayatın gerçe- C) Asansördeki problemi bir türlü halletmediler. ği. D) İçindeki hissi bir türlü kelimelere dökemiyordu. D) Öbür yandan bir oyun yazarı kırk elli yıl sonra da yaşı- E) Annesi çöpleri ona attırmış her zamanki gibi. yor. E) Günümüz oyun yazarlarına, gerçek oyun yazarı diye- 6. (I) Ev hayatımızın bendeki en eski hatıraları, gece oku- bilmek zordur. malarıyla karışıktır. (II) Yemekten sonra babam kahvesini içerken biraz konuşulur, günlük olaylardan söz edilirdi. (III) 3. Yapraklarım elimdedir tam yüz bin elim var Sonra babamın bir işareti üzerine ablam eline bir kitap Yüz bin elle dokunuyorum sana, İstanbul’a alır, gaz lambasının yanına oturur, bir gece önce bıraktığı Ben bir ceviz ağacıyım Gülhane Parkı’nda yerden okumaya başlardı. (IV) Annem, babam sessizce dinlerken ben okunanları takip etmeye çalışırdım. (V) Vakit Bu dizelerde aşağıdakilerin hangisine yer verilmemiş- ilerledikçe yorulup minderin üzerinde derin bir uykuya tir? dalardım. A) Niteleyici sözcükler B) Kişi adılı Bu parçadaki numaralanmış cümlelerle ilgili olarak C) Belgisiz sıfat aşağıdakilerden hangisi söylenemez? D) Ek eylem A) I. cümlede sıfat görevinde “-ki” kullanılmıştır. E) Belirtisiz ad takımı B) II. cümledeki yüklemler edilgen çatılıdır. C) III. cümle, yapıca bağlı cümledir. D) IV. cümlede, durum ve zaman bildiren zarf türünden sözcük kullanılmıştır. E) V. cümlede birleşik zamanlı yüklem vardır. 3

ÖZGÜN SORULAR - ÖZGÜN SORULAR - ÖZGÜN SORULAR - ÖZGÜN SORULAR - ÖZGÜN SORULAR TÜRKÇE Genel Tekrar Testi 7. Sırtıma pardüsümü aldım ve ne yapacağımı bilmeksizin 10. Bu yüzyılın çocuğunu klasik eğitim ölçüleriyle kütüphaneye I kapatmanın mümkün olmadığını kabul etmeliyiz. dışarı çıktım. Bulvara kadar inip hemen hemen bom boş Bu cümle için aşağıdakilerden hangisi söylenebilir? II A) Hem yapım hem çekim eki almış sözcük kullanılmamış- tır. olan kahvehaneler boyunca ağır ağır yürümeğe başladım. B) Hem edat hem bağlaç kullanılmıştır. III C) Üç ögeli bir cümledir. D) Basit bir fiil cümlesidir. Yağmur yağıyordu fakat bu, üstü başı ıslatan o bardaklar- E) Cümlenin yüklemi etken ve geçişlidir. IV 11. Bir önceki romanında Yunus Emre’nin hikayesini anlatan dan boşanırcasına yağan bir yağmur değil; insanın içine, İskender Pala, son romanı Efsane’de Barbaros Hayrettin Paşa’nın dünyasına götürüyor okuru. İnsan, romanı oku- kemiklerine ve ruhuna işliyen buz gibi soğuk, ince bir yunca şunu daha iyi görüyor: Meğer tarihle aramıza giren V tek şey “zaman” değilmiş. yağmurdu. Bu parçada aşağıdakilerden hangisi yoktur? A) İyelik eki almış sözcük Bu parçada numaralanmış yerlerin hangisinde bir ya- B) Sıfat tamlaması zım yanlışı yapılmamıştır? C) Belirtili isim tamlaması D) Geçişsiz eylem A) I B) II C) III D) IV E) V E) Kurallı, olumsuz isim cümlesi 8. Aşağıdaki altı çizili sözcüklerin hangisinde bir yazım 12. Elinden, dal gibi düşerken ümit, yanlışı yapılmıştır? Ne bir hasret dinle ne bir ah işit. A) Dün akşama doğru eve geldi. Bir yaprak ol, esen rüzgarlarla git. B) Bunları akşam pazarından mı aldın? Kırık bir tekne ol, dalgalarla gel. C) Bu akşam saatinde de oraya gidilmez ki! Bu dizelerle ilgili olarak D) Bizimkiler akşam üzeri size gelmeyi düşünüyor. I. Hem edat hem de bağlaç vardır. E) Eve gelirken akşam simidi almayı unutma. II. “Türkçe sözcüklere önce yapım,sonra çekim eki gelir.” 9. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde bir yazım yanlışı yok- kuralına aykırı bir sözcük kullanılmıştır. tur? III. Sıralı ve bağlı cümle bulunmaktadır. A) Pastorize süt satın alırken mutlaka etiketine bakmalı- IV. Haber ve dilek kiplerine göre çekimlenmiş fiiller vardır. dır. değerlendirmelerinden hangileri doğrudur? B) Müdür bey, kıravatınızın rengi gömleğinize uymamış, dedi, suratıma güldü. A) I ve II B) I ve III C) I, II ve III C) Bu konserde mevcut enstürümanlarda tam bir isabet- sizlik mevcuttu. D) I ve IV E) III ve IV D) Dostumun dokümanlarından çok güzel bilgiler edinmiş- tim. E) Pek uysal, tatlı, neşeli karekterine rağmen dostum kav- gacıdır. 4

ÖSYM TARZI SORULAR - ÖSYM TARZI SORULAR - ÖSYM TARZI SORULAR - ÖSYM TARZI SORULAR TÜRKÇE Genel Tekrar Testi 1. I. Burada uçakların bakımları yapılır, bir sonraki sefere 4. Kitabın iki önemli özelliği ( ) okumadan önce okurun zihninde hazır hale getirilir. fikir oluşmasına olanak sağlıyor ( ) Birincisi, romanın Finnish Booksellers’ Association ile The Grand Finnish Journalism II. Çevresindeki ihtiyaç sahibi insanlar için elinden geleni 2014’ün En İyi Kitabı ödüllerini kazanmış olması ( ) ikincisi ardına koymazdı. ise Kinnunen’in her iki ödülü de ilk romanıyla alması ( ) III. Okuduğum her kitabın en son sayfasına mutlaka bir Bu parçada ayraçla belirtilen yerlere aşağıdakilerin şeyler yazarım. hangisinde verilen noktalama işaretleri sırasıyla geti- rilmelidir? IV. Televizyonlarda, trafik kazalarında sık sık ölen insanla- rın gösterilmesi insanların tepkisine yol açıyor. A) (,) (,) (;) (.) B) (,) (:) (;) (...) Yukarıda verilen cümlelerde aşağıda belirtilen anlatım C) (,) (:) (;) (.) D) (:) (,) (;) (.) bozukluklarından hangisi yoktur? E) (,) (:) (,) (....) A) Gereksiz sözcük kullanılması B) Deyimin yanlış kullanılması C) Tümleç eksikliği D) Özne eksikliği E) Söz dizimi yanlışlığı 2. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde bir yazım yanlışı ya- 5. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde bir yazım yanlışı pılmıştır? yapılmıştır? A) En küçük çocuğu 2005’te doğmuş. A) Ben, bunu tek başıma taşıyabilirim. B) Öğrenciler sınıfa 2’şer 2’şer giriyordu. B) Bir saat içinde tüm malları satıvermiş. C) Dayımlar 5’inci katta oturuyorlarmış. C) Sen burada bekleye dur, birazdan gelirim. D) Dün gece 12’ye kadar sizi bekledik. D) Ayağı kayınca kaldırımdan düşeyazdı. E) Bu soruda size dairenin yarıçapı soruluyor. E) Bu türkü günümüze kadar böyle süregelmiş. 3. Gelmiyor çekilen dertler hesaba 6. Yazar; öykülerinde, romanlarında toplum sorunlarını sade Diyorum: “Sebep ne bu ızdıraba? bir dille nesnel bir anlatımla dile getirmiş. Yukarıda verilen şiirin ikinci dizesindeki ses olayları Bu cümle ile ilgili olarak aşağıdakilerden hangisi söyle- aşağıdakilerden hangisinde sırasıyla verilmiştir? nemez? A) Ünsüz benzeşmesi - ünlü düşmesi A) Yüklemine göre fiil cümlesi, yapısına göre basit bir cümle- dir. B) Ünlü daralması - ünsüz değişimi B) Birden fazla isim tamlaması vardır. C) Ünlü düşmesi - ünlü daralması C) Hem yapım hem çekim eki almış birden fazla sözcük D) Ünsüz düşmesi - ünsüz türemesi kullanılmıştır. E) Ünsüz değişimi - ünlü türemesi D) Yüklemi anlamca kaynaşmış birleşik eylemdir. E) Öznesi, fiilden türemiş bir isimdir. 5

ÖSYM TARZI SORULAR - ÖSYM TARZI SORULAR - ÖSYM TARZI SORULAR - ÖSYM TARZI SORULAR TÜRKÇE Genel Tekrar Testi 7. I. Genç kuşaklar toplumun pek çok değer yargısıyla çatı- 10. “-k” ile biten bazı sözcükler kimi yapım eklerini aldıklarında şıyor, bu yüzden uyum sağlayamıyor. sondaki ünsüz düşer. II. Alma mazlumun ahını çıkar aheste aheste. Aşağıdakilerden hangisinde buna örnek olabilecek bir Yukarıda verilen cümlelerdeki anlatım bozukluklarının kullanım vardır? A) Çelik testereyle kestim suları sebepleri aşağıdakilerin hangisinde sırasıyla verilmiş- Yıkadım duvara astım suları tir? B) Yürü, gölgen seni uğurlamakta, A) Dolaylı tümleç eksikliği - özne eksikliği Küçülüp küçülüp kaybol ırakta B) Ek fazlalığı - nesne eksikliği C) Cıvıl cıvıl, sessiz duran yuvalar, C) Ek yanlışlığı - özne-yüklem uyuşmazlığı Kelebekler birbirini kovalar. D) Çatı uyuşmazlığı - tamlama yanlışlığı D) Sevgi ektim, naz biçmeye çalıştım E) Nesne eksikliği - tamlama yanlışlığı Ne zamana ne kendime alıştım E) Dünün insan yiyen kanlı çarkı yok! 8. Uykumda bütün bir gece Körfez’deyim artık Yüzlerde gam, gönüllerde korku yok. Bu dizedeki altı çizili sözde görülen ses olayı aşağıda- 11. Yaşadığı günlerin izini süren yazar, o günlere başka bir kilerden hangisinde vardır? gözle bakmayı denese de tarafsızlığını hiçbir zaman koru- A) Sandım ki uzaklaştı yağan kar ve karanlık yamamıştır. B) Bir erguvan ahengi yayılmakta derinden C) Zihnim bu şehirden bu devirden çok uzakta Bu cümlede aşağıdakilerden hangisi yoktur? D) Birdenbire mesudum işitmek hevesiyle A) Niteleme ve belirtme sıfatları E) Tanburi Cemil Bey çalıyor eski plakta B) Edat ve bağlaç C) Süreklilik fiili D) Farklı türde eylemsiler E) Birden çok yapım eki almış sözcük 9. (I) Paskalya adasının simgesi olan maoi, taştan oyulmuş 12. Boyası uçmuş direklerde denizin nemli havasıyla ıslanma- büyük heykellere verilen isim. (II) Bu heykellerin yüzleri yan kiremit gibi kaskatı yelken bezlerinde, geniş bir sıkıntı, ve vücutlarında her hangi bir detayın görülmesi neredey- yaz uykusuna dalmıştır. se imkânsız. (III) Pekçok kişi bu heykellerin tıpkı Nemrut Dağı’ndakiler gibi sadece başlardan oluştuğunu sanabilir. Bu cümleyle ilgili olarak aşağıdakilerden hangisi söy- (IV) Fakat zaten çok kısa ve biçimsiz olan vücutları zaman lenemez? içinde erozyonlar sebebiyle omuzlarına kadar toprağa A) Aynı türden eylemsilere yer verilmiştir. gömülmüş. (V) Bu yüzden heykeller, vücutlarından oldukca büyük kafaları ile ünlüdür. B) Yapı bakımından birleşik bir cümledir. Bu parçadaki numaralanmış cümlelerin hangisinde C) Farklı türde tamlamalara yer verilmiştir. bir yazım yanlışı yapılmamıştır? D) Yüklemi dilek kiplerinden birine göre çekimlenmiştir. E) Basit ve türemiş sözcüklere yer verilmiştir. A) I B) II C) III D) IV E) V 6

RİTMİK PLUS - RİTMİK PLUS -RİTMİK PLUS -RİTMİK PLUS - RİTMİK PLUS - RİTMİK PLUS TÜRKÇE Genel Tekrar Testi 1. Ey, sen ki kül ettin beni onmaz yakışınla, 4. Çoğumuz ferahlık hissi veren yeni biçilmiş çimenlerin ko- Ey, sen ki gönüller tutuşur her bakışınla! kusunu severiz. Ancak bu kokunun sebebi ortama hoşluk Hançer gibi keskin ve çiçekler gibi ince katmaktan oldukça uzak. Çim biçme makinesinin kestiği Çehren bana uğrunda ölüm hazzı verince ya da böceklerin yemeye başladığı çimler, aslında koku Bu dizelerde aşağıdakilerden hangisi yoktur? yoluyla kimyasal sinyaller yayarak yardım çağrısında bulu- nuyor. A) Ünsüz benzeşmesi B) Ünsüz türemesi Bu parçada aşağıdakilerden hangisi yoktur? C) Ünlü değişimi D) Ünlü düşmesi A) Ünsüz yumuşaması E) Ünsüz yumuşaması B) Ünlü daralması C) Ünsüz türemesi D) Ünlü düşmesi E) Ünsüz benzeşmesi 2. Uyku ile uyanıklık arasında apayrı bir dünyada yaşıyor 5. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde bir yazım yanlışı var- I dır? A) Bu yıl bu festivalin 11’incisi düzenlenecek. gibiydi. Gördükleri gerçek mi idi yoksa bütün bunlar birer B) Yazarın son kitabı üç yüz yirmi sayfaydı. C) Saat 3’den beri onu bu parkta bekliyorum. II D) Bu antik kent MÖ 5. yüzyılda kurulmuş. hallisinasyondan mı ibaretti? Kafası karmakarışık bir halde E) Harçlığının onar lirasını arkadaşlarına vermişti. III IV ne yapacağını bilemiyordu. Göz kapaklarına artık söz ge- çiremiyordu. V Bu parçadaki numaralanmış sözlerin hangisinde bir yazım yanlışı vardır? A) I B) II C) III D) IV E) V 3. Dünyada sevilmiş ve seven nafile bekler; 6. (I) Dil, var olan en güzel, en tatlı şeydir. (II) Bütün bilimlerin Bilmez ki giden sevgililer dönmeyecekler. anahtarı, dildir. (III) İnsanlar onunla anlaşırlar. (IV) Sevgi- Birçok gidenin her biri memnun ki yerinden, lerini, umutlarını dil ile anlatırlar. (V) Böylesine güzellikleri Birçok seneler geçti; dönen yok seferinden. olan dilimizi korumak, geliştirmek, yaşatmak hepimizin bor- Yukarıdaki dizelerde yer alan anlatım bozukluğunun cudur. nedeni aşağıdakilerden hangisidir? Bu parçadaki numaralanmış cümlelerle ilgili olarak aşa- A) Yüklem eksikliği ğıdakilerden hangisi yanlıştır? B) Tamlama yanlışlığı A) I. cümle, iki ögeli bir cümledir. C) İyelik ekinin gereksiz kullanımı B) II. cümlenin öznesi, zincirleme isim tamlamasından oluşan bir söz öbeğidir. D) Dolaylı tümleç eksikliği C) III. cümlede, “ile” edatı işaret zamirine eklenerek kul- E) Anlam belirsizliği lanılmıştır. D) IV. cümlede, virgül özdeş görevdeki sözcükleri ayırmak için kullanılmıştır. E) V. cümle, yan cümlesi özne görevinde olan girişik birle- şik bir cümledir. 7

RİTMİK PLUS - RİTMİK PLUS -RİTMİK PLUS -RİTMİK PLUS - RİTMİK PLUS - RİTMİK PLUS TÜRKÇE Genel Tekrar Testi 7. Kantara kalesi 1245’te Ceneviz gemicileri tarafından Kıb- 10. Uzun bir yolculuktan sonra Hasankeyf’teyiz. Batman’ın otuz I II I rıs’ın kuzeyinden gelecek tehlikeleri önceden görebilmek yedi kilometre güneydoğusunda konumlanan Hasankeyf, III II amacıyla yapılmıştı. Daha çok gözetleme amaçlı yapılan kuzeyinde uzanan Raman sıra dağları eteklerinden akan III kale, yıllarca terk edilmiş kimsenin uğramadığı bir yer ola- IV Dicle Irmağı kenarındadır. Kentin dikkati çeken ilk özelliği IV rak virâneye dönmüştür. V birçok tarih katmanının üst üste oluşudur. V Bu parçadaki numaralanmış sözlerin hangisinde bir yazım yanlışı vardır? Bu parçadaki numaralanmış yerlerin hangisinde bir ya- zım yanlışı vardır? A) I B) II C) III D) IV E) V A) I B) II C) III D) IV E) V 8. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde bir anlatım bozuk- 11. Kültürel ve tarihsel açıdan zengin birikime sahip Anadolu luğu vardır? kentlerinde yerel tarihe ve kent tarihine olan ilgi giderek art- makta. A) Bu yazarın hayatını anlayabilmek için yapıtlarını oku- mak gerekiyor. Bu cümleyle ilgili olarak aşağıdakilerden hangisi yan- lıştır? B) Trafik kazalarında yüzlerce kişinin öldüğünü, gerekli ted- birlerin alınmasını istedi. A) Belirtisiz isim tamlaması kullanılmıştır. C) Bazılarının sözüne bakarak arkadaşını suçlaması, yan- B) Zarf tümleci vardır. lış bir davranıştı. C) Yapım eki almış birden fazla sözcük vardır. D) Önümüzdeki hafta ülkenin doğu bölümlerinde yoğun kar yağışı bekleniyor. D) Yüklemi şimdiki zaman çekimli bir fiildir. E) Çocuklarının iyi bir eğitim alması için hiçbir fedakârlıktan E) Ek eylem kullanılmıştır. kaçınmıyordu. 9. (I) Düzyazı yazmak, kolay sanılır. (II) İyi bir düzyazı yaz- 12. Ünüm var kimsenin yazamadığı mak çoğunlukla şiirden daha zordur. (III) Çünkü şiirin kendi Ülkem var başkasının gezemediği iç sesi vardır; o ses yakalandığı zaman mantık, anlam Cihanın akledip çözemediği aranmaz. (IV) Şiirde bir ses şairine hep “Beni olduğum gibi Nice kördüğümler çözdük nafile bırakabilirsin.” der. (V) Düzyazıda bu sesin verdiği konfor- Bu dizelerde aşağıdakilerden hangisine yer verilmemiş- dan yoksundur yazar. tir? Bu parçadaki numaralanmış cümlelerle ilgili olarak aşa- A) Birden fazla birleşik sözcüğe ğıdakilerin hangisi söylenemez? B) Sıfat tamlamasına C) Tamlayanı adıl olan ad takımına A) I. cümle, yan cümlesi ad eylemle oluşturulmuş girişik D) İsim soylu yükleme birleşik cümledir. E) Ünlü düşmesine uğramış sözcüğe B) II. cümle olumlu bir isim cümlesidir. C) III. cümlede zincirleme isim tamlamasına yer verilmiştir. D) IV. cümlede ara söz kullanılmıştır. E) V. cümlede yüklem, ek eylemin geniş zamanıyla çekim- lenmiştir. 8

CEVAP ANAHTARI CEVAP ANAHTARI CEVAP ANAHTARI CEVAP ANAHTARI TÜRKÇE TYT 1. FASİKÜL Sözcük Anlamı -I- 10. FASİKÜL Sıfatlar (Ön Ad) Kazanım Testi 1-D 2-B 3-B 4-C 5-D 6-A 7-D 8-A 9-D 10-B 11-A 12-A 13-B 14-C Kazanım Testi 1-C 2-E 3-D 4-E 5-C 6-C 7-A 8-E 9-D 10-B 11-E 12-A 13-C 14-E 1-D 2-C 3-B 4-A 5-D 6-D 7-B 8-E 9-A 10-B 1-B 2-C 3-D 4-E 5-C 6-D 7-A 8-C 9-B 10-E 11-C 12-A Performans 1-A 2-B 3-C 4-D 5-E 6-A 7-C 8-C 9-D 10-A 11-C 12-B Performans 1-E 2-A 3-E 4-C 5-B 6-E 7-A 8-C 9-D 10-D Testi Testi Ödev Testi Ödev Testi 2. FASİKÜL Sözcük Anlamı -II- 11. FASİKÜL Zamirler (Adıl) Kazanım Testi 1-D 2-C 3-B 4-E 5-B 6-D 7-C 8-E 9-B 10-A 11-C 12-E Kazanım Testi 1-B 2-C 3-C 4-A 5-E 6-E 7-D 8-A 9-A 10-C 11-A 12-E 13-E 14-C 1-A 2-D 3-C 4-C 5-E 6-E 7-B 8-D 9-A 10-C 11-C 12-E Performans 1-A 2-B 3-E 4-A 5-A 6-D 7-E 8-C 9-B 10-A 11-A 12-E Performans 1-B 2-E 3-C 4-E 5-C 6-D 7-E 8-D 9-D 10-A 11-C 12-D Testi 1-B 2-C 3-C 4-B 5-E 6-D 7-A 8-E Testi Ödev Testi Ödev Testi 3. FASİKÜL Cümle Anlamı -I- 12. FASİKÜL Zarflar (Belirteç) Kazanım Testi 1-E 2-B 3-B 4-C 5-E 6-B 7-E 8-E 9-E 10-A 11-A 12-B 13-C Kazanım Testi 1-A 2-C 3-B 4-B 5-A 6-B 7-D 8-A 9-B 10-C 11-C 12-D 13-E 14-B 1-C 2-E 3-E 4-C 5-E 6-E 7-A 8-B 9-E 10-C 11-D 1-E 2-C 3-A 4-A 5-C 6-D 7-C 8-D 9-D 10-C 11-B 12-E Performans 1-A 2-C 3-A 4-A 5-E 6-C 7-C 8-C 9-D 10-E Performans 1-C 2-D 3-E 4-B 5-D 6-C 7-D 8-B 9-C 10-D 11-E 12-C Testi Testi Ödev Testi Ödev Testi 4. FASİKÜL Cümle Anlamı -II- 13. FASİKÜL Edat - Bağlaç - Ünlem Kazanım Testi 1-D 2-C 3-A 4-E 5-C 6-C 7-D 8-B 9-C 10-C 11-C 12-D Kazanım Testi 1-D 2-B 3-E 4-C 5-A 6-E 7-A 8-E 9-A 10-A 11-B 12-D 13-D 14-E 15-D 16-B 1-B 2-D 3-C 4-D 5-D 6-A 7-D 8-E 9-B 10-D 11-A 12-D Performans 1-A 2-B 3-A 4-D 5-D 6-D 7-E 8-E Performans 1-C 2-A 3-D 4-E 5-B 6-B 7-C 8-E 9-D 10-D 11-A 12-E Testi Testi Ödev Testi 1-E 2-A 3-A 4-B 5-D 6-D 7-A 8-B Ödev Testi 5. FASİKÜL Paragrafta Anlatım Teknikleri 14. FASİKÜL Tamlamalar Kazanım Testi 1-B 2-E 3-C 4-B 5-A 6-E 7-D 8-A 9-A 10-E 11-E Kazanım Testi 1-B 2-D 3-E 4-D 5-A 6-C 7-D 8-B 9-A 10-D 11-C 12-B 13-C 14-E 15-E 2-A 3-E 4-B 5-D 6-C 7-B 8-E 1-B 2-A 3-A 4-D 5-B 6-E 7-D 8-E 9-A 10-D 11-E Performans 1-E 2-B 3-E 4-E 5-B 6-E 7-D 8-D Performans 1-C 2-E 3-A 4-E 5-A 6-D 7-C 8-E 9-B 10-D 11-E Testi 1-B Testi Ödev Testi Ödev Testi 6. FASİKÜL Paragrafta Yapı 15. FASİKÜL Fiiller (Eylem) 2-A 3-C 4-D 5-C 6-C 7-A 8-A 9-E 1-E 2-B 3-B 4-E 5-E 6-D 7-C 8-C 9-A 10-B 11-D 12-D 13-D 14-E 15-A 16-E Kazanım Testi 1-D 10-A Kazanım Testi 1-B 2-D 3-C 4-A 5-D 6-A 7-D 8-A 9-B 10-D 11-D 12-B 13-C 14-B 1-B 2-C 3-C 4-C 5-E 6-D 7-D 8-B Performans 1-E 2-B 3-C 4-B 5-A 6-D 7-D 8-C 9-C 10-E Performans 1-A 2-E 3-E 4-B 5-B 6-E 7-C 8-A Testi Testi Ödev Testi Ödev Testi 7. FASİKÜL Paragrafta Ana Düşünce 16. FASİKÜL Ek Fiil (Ek Eylem) 2-E 3-B 4-C 5-B 6-C 7-E Kazanım Testi 1-A 2-B 3-C 4-B 5-E 6-D 7-C 8-B Kazanım Testi 1-B 2-A 3-D 4-D 5-E 6-C 7-C 8-D 9-A 10-A 11-C 12-C 13-A 14-A 15-E 1-A 8-A 1-C 2-B 3-A 4-E 5-D 6-D 7-C 8-A 9-A 10-D 11-E 12-D 13-A 14-B Performans 1-A 2-C 3-B 4-D 5-D 6-B 7-A Performans 1-D 2-C 3-C 4-E 5-A 6-E 7-C 8-C 9-E 10-E 11-D 12-B Testi Testi Ödev Testi Ödev Testi 8. FASİKÜL Paragrafta Yardımcı Düşünce 17. FASİKÜL Fiilimsiler (Eylemsi) 2-E 3-D 4-A 5-A 6-E 7-C Kazanım Testi 1-E 2-E 3-C 4-D 5-A 6-A 7-E 8-D Kazanım Testi 1-B 2-E 3-E 4-E 5-B 6-A 7-C 8-B 9-D 10-D 11-A 12-E 13-C 14-A 15-E 16-C 2-A 3-C 4-E 5-E 6-B 7-C 8-B Performans 1-C 8-D Performans 1-D 2-B 3-D 4-C 5-B 6-A 7-C 8-D 9-C 10-C 11-E 12-C 13-A 14-E 15-B Testi 1-D Testi Ünite Değ. Testi Ünite Değ. Testi 1-A 2-B 3-A 4-A 5-B 6-D 7-B 8-E 9-A 10-C 11-B 9. FASİKÜL İsimler (Ad) 18. FASİKÜL Yapım Ekleri Kazanım Testi 1-A 2-C 3-C 4-C 5-B 6-A 7-A 8-D 9-A 10-C 11-E 12-E 13-B 14-A Kazanım Testi 1-D 2-A 3-D 4-C 5-C 6-E 7-D 8-C 9-A 10-E 11-E 12-D 13-B 14-D 15-A 16-B 1-B 2-E 3-E 4-C 5-E 6-B 7-B 8-D 9-E 10-D 11-D 12-C Performans 1-E 2-C 3-B 4-A 5-E 6-C 7-D 8-A 9-E 10-C 11-E 12-B Performans 1-C 2-A 3-E 4-C 5-D 6-E 7-B 8-B 9-C 10-D 11-D 12-E 13-B Testi Testi 1-E 2-B 3-C 4-B 5-D 6-B 7-A 8-B 9-B 10-E 11-A 12-C Ödev Testi Ödev Testi

CEVAP ANAHTARI CEVAP ANAHTARI CEVAP ANAHTARI CEVAP ANAHTARI TÜRKÇE TYT 19. FASİKÜL Çekim Ekleri 28 FASİKÜL Ses Bilgisi Kazanım Testi 1-E 2-B 3-A 4-D 5-E 6-C 7-B 8-C 9-C 10-E 11-E 12-B 13-D 14-E 15-A 16-A Kazanım Testi 1-D 2-A 3-A 4-D 5-B 6-D 7-C 8-B 9-E 10-E 11-D 12-A 13-A 14-C 15-E 16-C 1-C 2-D 3-E 4-C 5-E 6-B 7-C 8-A 9-D 10-C 11-D 12-E 1-E 2-C 3-C 4-B 5-A 6-D 7-D 8-C 9-E 10-C 11-E 12-B Performans 1-B 2-D 3-E 4-E 5-B 6-E 7-D 8-C 9-B 10-B 11-D 12-E Performans 1-A 2-E 3-C 4-E 5-E 6-E 7-D 8-E 9-D 10-D 11-A 12-C Testi Testi Ödev Testi Ödev Testi 20. FASİKÜL Sözcük Yapısı 29. FASİKÜL Yazım Kuralları -I- Kazanım Testi 1-B 2-D 3-E 4-D 5-D 6-A 7-A 8-A 9-E 10-D 11-B 12-A 13-B 14-E 15-D 16-E Kazanım Testi 1-C 2-C 3-A 4-C 5-E 6-D 7-B 8-A 9-C 10-A 11-C 12-C 13-C 14-E 15-C 16-E 1-B 2-E 3-C 4-C 5-D 6-A 7-C 8-A 9-A 10-C 11-B 12-E Performans 1-E 2-D 3-D 4-A 5-D 6-E 7-B 8-C 9-A 10-B 11-E 12-D 13-B Performans 1-A 2-C 3-D 4-B 5-E 6-C 7-C 8-D 9-A 10-E Testi Testi Ünite Değ. Testi 1-C 2-A 3-C 4-B 5-E 6-D 7-A 8-D 9-B 10-C 11-B 12-D Ödev Testi 21. FASİKÜL Cümlenin Ögeleri -I- 30. FASİKÜL Yazım Kuralları -II- Kazanım Testi 1-C 2-C 3-D 4-A 5-A 6-C 7-A 8-B 9-D 10-B 11-C 12-A 13-B 14-E 15-C 16-A Kazanım Testi 1-D 2-D 3-B 4-B 5-A 6-A 7-B 8-D 9-B 10-A 11-E 12-A 1-C 2-E 3-E 4-B 5-E 6-E 7-E 8-D 9-C 10-C 11-C 12-C Performans 1-C 2-E 3-A 4-D 5-E 6-E 7-D 8-E 9-E 10-D 11-C 12-A Performans 1-E 2-E 3-A 4-C 5-A 6-D 7-E 8-B 9-D 10-A 11-E 12-C Testi Testi 1-B 2-D 3-B 4-B 5-E 6-B 7-D 8-E 9-C 10-A 11-D 12-D Ödev Testi Ödev Testi 22. FASİKÜL Cümle Ögeleri -II- (Vurgu - Ara söz) 31. FASİKÜL Noktalama İşaretleri -I- Kazanım Testi 1-A 2-E 3-B 4-D 5-B 6-E 7-E 8-D 9-C 10-B 11-D 12-A 13-A 14-E 15-A 16-B Kazanım Testi 1-A 2-A 3-D 4-E 5-B 6-E 7-D 8-D 9-C 10-B 11-D 12-A 13-D 14-C 15-D 16-A 1-B 2-B 3-C 4-E 5-A 6-A 7-B 8-C 9-E 10-E 11-C 12-E 1-C 2-B 3-E 4-B 5-B 6-B 7-B 8-C 9-A 10-E 11-C 12-D Performans 1-A 2-D 3-B 4-E 5-A 6-D 7-B 8-C 9-C 10-D 11-B 12-A Performans 1-E 2-D 3-B 4-C 5-E 6-B 7-D 8-E 9-D 10-A 11-D 12-C Testi Testi Ödev Testi Ödev Testi 23. FASİKÜL Fiil Çatısı 32. FASİKÜL Noktalama İşaretleri -II- Kazanım Testi 1-D 2-A 3-C 4-A 5-E 6-B 7-E 8-A 9-A 10-C 11-E 12-E 13-A 14-C 15-E 16-A Kazanım Testi 1-E 2-A 3-E 4-B 5-B 6-D 7-E 8-D 9-C 10-B 11-B 12-B 1-C 2-B 3-D 4-B 5-C 6-E 7-D 8-C 9-D 10-E 11-C 12-B Performans 1-B 2-E 3-A 4-B 5-E 6-D 7-E 8-C 9-B 10-C 11-B 12-C Performans 1-E 2-A 3-B 4-E 5-C 6-D 7-B 8-A 9-E 10-C 11-A 12-C Testi Testi Ödev Testi Ünite Değ. Testi 1-B 2-C 3-B 4-D 5-D 6-D 7-E 8-A 9-A 10-C 11-A 12-C 24. FASİKÜL Cümle Çeşitleri -I- 1. FASİKÜL Genel Tekrar Testleri -I- Genel Tekrar Testi 1-B 2-A 3-E 4-A 5-C 6-A 7-C 8-E Kazanım Testi 1-A 2-B 3-D 4-D 5-E 6-E 7-C 8-C 9-E 10-B 11-E 12-A 13-C 14-D 15-C 16-A Özgün Sorular 1-E 2-D 3-A 4-C 5-E 6-A 7-D 8-C 1-D 2-E 3-C 4-D 5-A 6-D 7-C 8-E 9-D 10-B 11-B 12-B ÖSYM Tarzı Sorular 1-D 2-C 3-C 4-C 5-D 6-D 7-D 8-E 9-E 10-B 11-D 12-D Performans 1-B 2-C 3-A 4-E 5-C 6-A 7-C 8-A 9-C 10-B 11-D 12-D 13-A 2-B 3-E 4-A 5-E 6-A 7-A 8-C 9-A 10-D 11-B Testi Ritmik Plus 1-E Ödev Testi 25. FASİKÜL Cümle Çeşitleri -II- 2. FASİKÜL Genel Tekrar Testleri -II- 1-C 2-D 3-E 4-A 5-A 6-A 7-C 8-B 9-A 10-B 11-A 12-E 13-A 14-B Genel Tekrar Testi 1-E 2-B 3-A 4-C 5-C 6-C 7-C 8-D 9-A 10-A 11-A 1-D 2-E 3-D 4-E 5-E 6-E 7-B 8-D 9-D 10-D 11-C 12-A 13-B Kazanım Testi 1-E 2-C 3-B 4-A 5-C 6-B 7-B 8-E 9-C 10-D 11-C 12-C Özgün Sorular 1-A 2-C 3-C 4-D 5-A 6-C 7-B 8-E 9-E 10-B 11-A Performans ÖSYM Tarzı Sorular 1-C 2-A 3-E 4-C 5-E 6-E 7-E 8-A 9-C 10-C 11-C 12-A Testi Ritmik Plus 1-B 2-D 3-E 4-D 5-C 6-B 7-D 8-A 9-D 10-D 11-D 12-B Ödev Testi 26. FASİKÜL Anlatım Bozukluğu (Anlama Dayalı) 3. FASİKÜL Genel Tekrar Testleri -III- Kazanım Testi 1-A 2-E 3-D 4-A 5-E 6-B 7-A 8-C 9-E 10-B 11-D 12-A 13-E 14-A 15-B 16-E Genel Tekrar Testi 1-D 2-D 3-E 4-D 5-D 6-A 7-D 8-D 9-E 10-A 11-C 12-D 1-E 2-A 3-C 4-A 5-D 6-A 7-B 8-A 9-D 10-C 11-D 12-A Performans 1-E 2-E 3-B 4-E 5-D 6-A 7-D 8-B 9-A 10-A 11-A 12-B Özgün Sorular 1-E 2-C 3-A 4-D 5-C 6-B 7-D 8-C 9-D 10-E 11-B 12-E Testi ÖSYM Tarzı Sorular 1-B 2-E 3-A 4-B 5-D 6-B 7-D 8-E 9-C 10-A 11-A 12-B Ödev Testi Ritmik Plus 1-E 2-C 3-C 4-E 5-D 6-C 7-C 8-C 9-B 10-A 11-D 12-C 27. FASİKÜL Anlatım Bozukluğu (Yapıya Dayalı) 4. FASİKÜL Genel Tekrar Testleri -IV- Kazanım Testi 1-A 2-E 3-C 4-D 5-D 6-B 7-E 8-E 9-E 10-A 11-D 12-C 13-A 14-B 15-D 16-A Genel Tekrar Testi 1-E 2-C 3-A 4-D 5-E 6-B 7-A 8-A 9-A 10-C 11-C 12-E Performans 1-D 2-A 3-C 4-C 5-D 6-B 7-B 8-E 9-A 10-B 11-C 12-A Özgün Sorular 1-A 2-C 3-A 4-C 5-E 6-C 7-D 8-D 9-D 10-E 11-D 12-C Testi ÖSYM Tarzı Sorular 1-C 2-B 3-B 4-C 5-C 6-B 7-A 8-C 9-D 10-B 11-C 12-D Ünite Değ. Testi 1-D 2-D 3-A 4-E 5-C 6-A 7-C 8-D 9-E 10-A 11-B 12-A Ritmik Plus 1-E 2-C 3-B 4-B 5-C 6-B 7-A 8-B 9-D 10-C 11-E 12-C