NE HEMKONU KONU SORUSORU 32+ 4 YTTAYT DİN KÜLTÜRÜ VE AHLAK BİLGİSİ Yen Nes l Akıllı Tahtaya Sorular Tam Uyumlu Fas kül V deo Test Çözümlü

TYT-AYT DİN KÜLTÜRÜ Fasikül 1 VE AHLAK BİLGİSİ Numarası KONU ÖZETİ Bilgi ve İnanç İSLAM’DA BİLGİNİN KAYNAKLARI İmanın Boyutları İnsan, akıl sahibi bir varlık olup, aynı zamanda merak eden, 1. Marifet: Bilmek demektir. İman için tevhit bilgisine sahip sorgulayan ve araştıran bir yapıya sahiptir. olmak gerekir. 2. Tasdik: Bir şeyin hak ve gerçek olduğunu kalbin doğrula- Bu nedenle her insan; bu dünyaya geliş amacının ne oldu- ması, o şey hakkında zerrece şüphe duymamasıdır. ğunu, evrendeki düzenin nasıl işlediğini, ölümün bir son olup 3. Takrir: “Allahtan başka ilah yoktur. Muhammed (s. a. v.) olmadığını sorgular. onun elçisidir.” sözünü dil ile söyleyip şehadet etmektir. 4. Amel: Allah’ın yapın veya yapmayın diye emrettiği işlerle, 1. Akıl (Akl-ı Selim) yapılıp yapılmamasını insanlara bıraktığı işlerdir. Selim akıl, kelam iliminde insan için temel bilgi elde etme Tasdik ve İnkâr Bakımından İnsanlar yollarından birisidir. Mümin; Allah’a, Hz. Peygamber’e (s. a. v.) ve O’nun haber İnsanda bulunan düşünme, anlama ve kavrama gücü ola- verdiği şeylere yürekten inanıp, kabul ve tasdik eden kimse- rak tanımlanabilecek akıl İnsanı diğer varlıklardan ayıran en lere denir. önemli özellik akıl sahibi olmasıdır. Kâfir; İslam dininin temel prensiplerine inanmayan, Hz. Pey- gamber’in (s. a. v.) yüce Allah’tan getirdiği kesin esaslardan 2. Doğru Haber (Haber-i Sadık) bir veya birkaçını yahut da tamamını inkâr eden kimselere denir. Doğru haberden öncelikli olarak kastedilen Allah’ın, pey- Münafık; Allah’ın birliğini, Hz. Muhammed’in (s. a. v.) pey- gamberi vasıtasıyla verdiği haberlerdir. gamberliğini ve onun, Allah’tan getirdiklerini kabul ettikleri- ni söyleyerek, Müslümanlar gibi yaşadıkları halde, kalpten Bu haberlerin hepsi “vahiy” ismi altında toplanır. Bunlara inanmayan kimselere denir. Kur’an-ı Kerim ve sahih sünnetin haberleri de denilebilir. Dinin esası vahiydir. Vahiy olmadan insanlar akıl ile dinin hakikatlerine ulaşamaz. İnsanın yeryüzündeki halifelik görevini hakkıyla yerine ge- tirebilmesi için, Allah’ın kendisine bahşetmiş olduğu bu ilim 3. Duyular (Salim Duyular) nimetinden layıkıyla yararlanması gerekir. Duyulara, hissi selim de denir. Bunlar; görme duyusu göz, İman - İslam: İman ile İslam’ın farklı kavramlar olarak ele işitme duyusu kulak, koklama duyusu burun, tatma duyusu alınması du­rumunda her mümin Müslim olmakta, fakat her dil, hissetme duyusu deri dediğimiz duyu organlarımızdaki Müslim, mü­min sayılmamaktadır. Çünkü bu anlamda İslam, algılarımızdır. kalbin bağ­lanışı ve teslimiyeti değil de dilin ve organların tes- limiyeti, belli amellerin işlenmesi demektir. İcmalî İman - Tafsilî İman İcmâlî İman: İnanılacak şeylere kısaca ve toptan inanmak demektir. İmanın en özlü ve en kısa şekli olan icmâlî iman, tevhit ve şehadet kelimelerinde özetlenmiştir. Tafsîlî İman: İnanılacak şeylerin her birine, açık ve geniş şekilde, ayrıntılı olarak inanmaya tafsîlî iman denilir. İmanın Artması ve Eksilmesi İman, inanılması gereken hususlar açısından artmaz ve eksilm­ ez. Çünkü bir kimse inanılacak esasların hepsini kabul etse fakat bir veya birkaçına inanmasa, meselâ meleklere veya nam­ azın farz oluşuna yahut adam öldürmenin haramlı- ğına inan­masa, iman etmiş sayılmaz. İman, nitelik yönünden yani güçlü veya zayıf olma açısından artma ve eksilme gös- terir. 1

KAZANIM TESTİ - KAZANIM TESTİ - KAZANIM TESTİ - KAZANIM TESTİ - KAZANIM TESTİ DİN KÜLTÜRÜ VE AHLAK BİLGİSİ Bilgi ve İnanç 1. I. Delillere dayalı olmaksızın sadece çevrenin telkini ile 4.    meydana gelen ve adeta kişinin İslam toplumunda doğup büyümüş olmasının tabii sonucu olarak gözüken \"İsrâඈloğulları’nı denඈzden karşıya geçඈrdඈk; imana denilir. Fඈravun ve askerlerඈ de zulmetmek ve saldırmak II. İman esaslarının mahiyet ve hakikatini araştırıp so- ruşturduktan sonra yani tahkik sonucu ulaşılan imana ඈçඈn hemen onların peşඈne düştü. Nඈhâyet tam denir. boğulacağı sırada Fඈravun: “İsrâඈloğulları’nın Yukarıda verilen tanımlar sırasıyla aşağıdakilerden hangisi için geçerlidir? ඈnandığından başka ඈlâh bulunmadığına kesඈn- A) İcmali iman - Tahkiki iman lඈkle ඈnandım; artık ben de müslümanlardanım” B) İcmali iman - Tafsili iman dedඈ. Kendඈsඈne şöyle nඈda edඈldඈ: “Yaa! Şඈmdඈ mඈ C) Taklidi iman - İcmali iman aklın başına geldඈ? Oysa sen, daha önce Allah- D) Taklidi iman - Tahkiki iman ’a karşı gelen ve ඈşඈ gücü bozgunculuk olan E) Tahkiki iman - İcmali iman bඈrඈydඈn.” (Yunus 10: 90 - 91) 2. Bir şeyi gönül huzuru ile benimseme, ona içten ve yürek- Bu ayetten iman ile ilgili aşağıdakilerden hangisine ten inanmadır. İslam’a girmek, Hz. Muhammed’in (s. a. v.) ulaşılır? Allah’tan getirdiklerinin doğru olduğunu kabul edip, onlara gönülden inanmaktır. A) İman eden bir kimse, dini hükümlerden herhangi birini inkâr etmemelidir. B) İmanı kuvvetlendiren, sağlamlaştıran salih amellerdir. C) İman olmadan, salih amelin kişiyi kurtaracağını söyle- mek yanlıştır. D) İman, ümitsizlik halinde olmamalıdır. E) İman ile salih amel arasında kuvvetli bir bağ olup, bir- birlerinden ayrılması imkânsızdır. Bu parçada yapılan tanım aşağıdaki kavramlardan hangisine aittir? A) İman B) İslam C) İhsan D) İbadet E) Ahlak 3.    5. İnanç meseleleri dinlerin asıl ve temel unsurudur. Bu “Ey İman Edenler! Sඈze fasık bඈr ඈnsan, bඈr esaslar Peygamberlerin tebliğ görevinin temelini oluştur- haber getඈrඈrse o haberඈn doğruluğunu ඈyඈce maktadır. Buna yönelik Hz. Muhammed (s. a. v.) “Esasen araştırın. Aksඈ takdඈrde bඈlmeyerek bඈr toplulu- peygamberler baba aynı kardeştirler, anaları ayrıdır, dinleri ğa zarar verඈrsඈnඈz de bu yüzden yaptığınıza birdir.” buyurmuşlardır. pඈşman olursunuz.” A,(Hucurat, 49:6) Bu parçada verilenlere göre, iman ve amel ile ilgili aşa- ğıdakilerden hangisi söylenebilir? Bu ayette aşağıdakilerden hangisiyle ilgilidir? A) Doğru bilgiye ulaşmanın önemi A) İmanı kuvvetlendiren ve onu koruyanın salih amellerin olduğu B) Vahye dayanan bilginin geçek olduğu B) Kur’an’da salih amel ile iman esaslarının birlikte yer al- C) İnsan yaradılışının safhaları dığı D) İnsanın aciz olarak yaratıldığı C) İman esaslarının aynı, ameli hükümlerin farklı olduğu E) Yapılan ibadetin mutlak karşılığının olacağı D) Kalbin inanması ve tatmin olması için imanın gerçek- leşmesinin şart olduğu E) İmanın esasının kalp ile tasdik etmeye dayandığı 2

KAZANIM TESTİ - KAZANIM TESTİ - KAZANIM TESTİ - KAZANIM TESTİ - KAZANIM TESTİ DİN KÜLTÜRÜ VE AHLAK BİLGİSİ Bilgi ve İnanç 6. I. Allah’ın (c. c.) emir ve yasaklarını peygamberler aracılı- 8. ğıyla bizlere bildirmesi olayıdır. Özellikle Allah’ın (c. c.) “Allah, kendඈsඈne ortak koşulmasını asla varlığı ve birliği, meleklerin ve cinlerin varlığı, cennet ve bağışlamaz; bundan başkasını (günah- cehennem gibi metafizik kavramlar bu bilgi kaynağıyla ları) dඈledඈğඈ kඈmse ඈçඈn bağışlar. Allah’a öğrenilir. ortak koşan kඈmse büyük bඈr günah ඈle ඈftඈra etmඈş olur.” II. Yüce Allah (c. c.) insanı diğer varlıklardan üstün yarat- mıştır. İnsan Allah’ın, verdiği üstün anlama yetisi saye- (Nඈsa, 4:48) sinde görünenden hareketle görünmeyeni, bilinenden hareketle bilinmeyeni anlamaya çalışır. Bu ayet aşağıdakilerden hangisi hakkında inmiştir? III. Doğada Allah’ın (c. c.) koyduğu yasalar vardır: Suyun A) Fasıklar B) Münafıklar C) Müfsitler donması, yüz derecede kaynaması, yer çekimi yağmur, kar, sıcaklık, soğukluk gibi. İnsanlar duyu organları yo-     D) Müşrikler E) Kafirler luyla bu yasaların işleyişine şahitlik eder, genellemeler yaparak doğru bilgilere ulaşır. 9.    “Allah’a ve ahඈret gününe ඈnanıyorsanız Yukarıda açıklamaları verilen bilgi kaynakları sırasıyla bඈr şeyde ඈhtඈlafa düştünüz mü o hususta aşağıdakilerden hangileridir? Allah’a ve Peygambere müracaat edඈn; bu hareket, hem hayırlıdır, hem de sonu A) Akıl - Vahiy - Duyum pek güzeldඈr.” B) Duyum - Akıl - Vahiy (Nඈsa, 4:59) C) Duyum - Vahiy - Akıl D) Vahiy - Duyum - Akıl E) Vahiy - Akıl - Duyum Bu ayette başvurulması istenen kaynaklar aşağıdaki- lerden hangisidir? A) Kur’an ve Sünnet B) Kur’an ve Kelam C) Hadis ve Fıkıh D) Kur’an ve Tefsir E) Hadis ve Fıkıh 7. Vahiy, Yüce Allah (c. c.) tarafından doğrudan doğruya veya 10. Doğru bilginin tek kaynağı ve ölçüsü, insanın yaşamı süre- elçi (melek) vasıtasıyla Peygamberlere bildirilen ve kesinlik cinde duyu organları ile gördüğü, tecrübe ile anladığı şey- ifade eden bilgilerdir. lerden ibarettir. İnsanın zihni ve alemi boş bir kağıt gibidir, zamanla tecrübe ve deneylerle elde edilen bilgiler ile dolar. Buna göre vahiyle ilgili aşağıdakilerden hangisi söyle- İşte mutlak doğrular bundan ibarettir. Bunun dışında başka nebilir? bir doğru yoktur. A) Vahiy bilgileri daha çok dünya - ahiret dengesini sağla- Parçada verilen bilginin kaynağı aşağıdakilerden han- maya yöneliktir. gisiyle ilgilidir? B) Vahiy bilgileri ancak sezgi ile temellendirilebilir. A) Vahiy B) Rüya C) Sezgi D) Akıl E) Duyumlar C) Vahiy, ilahi emir ve yasakların, bilgi veya hükmün pey- gamberlere bildirilmesidir. D) Vahyin bilgileri, deney ve gözlemle ispatlanabilir. E) Zorunlu, kesin bilgiye ancak vahyin gölgesinde akılla ulaşılır. 3

PERFORMANS TESTİ - PERFORMANS TESTİ - PERFORMANS TESTİ - PERFORMANS TESTİ DİN KÜLTÜRÜ VE AHLAK BİLGİSİ Bilgi ve İnanç 1. I. Allah’ın insanlar arasından seçmiş olduğu peygamber- 4. Aşağıdakilerden hangisi “İcmali imanın” tanımıyla ilgili- lerine ilahî bir yolla mesajlarını, emir ve yasaklarını bil- dir? dirmesidir. A) Allah’ın ve peygamberlerin sıfatlarına iman etmektir. II. İnsanda bulunan düşünme, anlama ve kavrama gücü- dür. İnsan bununla büyük ölçüde hayır ve şerri, iyi ile B) İman esaslarının mahiyet ve hakikatini araştırıp soruş- kötüyü, güzel ve çirkini kavrayıp ayırt edebilmektedir. turduktan sonra yani tahkik sonucu ulaşılan imana de- nir. Bu verilenlerde bilgi kaynaklarından hangilerinden söz edilmektedir? C) Bir insanın, anne-babasından ve çevresinden görüp işittiği şekilde inanmasına denir. A) Sezgi - Akıl   B) Sezgi - Duyu D) İnanılacak şeylerin her birine, açık ve geniş şekilde, ay- C) Vahiy - Sezgi   D) Vahiy - Akıl rıntılı olarak inanmaya denilir. E) Mütevatir haber - Duyu E) İnanılacak şeylere kısaca ve toptan inanmak demektir. 2. “Düşünen ve gözlem yapan varlığı 5. Her inanan kişi, neye inandığını bilir, fakat her bilme inan- yanඈ ඈnsanı yeryüzünden kovarsak, o mayı gerektirmez. İnanılacak esaslarla ilgili bilgiye iman yüce ve dokunaklı tabඈat karamsar ve denilebilmesi için, kişinin kalbinde özgür iradeye dayalı bir dඈlsඈz bඈr sahne olup çıkar. Evren kabullenmenin, teslimiyetin ve boyun eğişin bulunması ge- susar, her tarafı sessඈzlඈk ve gece rekir. kaplar. Şahඈdඈ olmayan olaylar, karan- lık ve sağır gඈbඈ geçඈp gඈderler. İnsan Bu parçada verilenler aşağıdaki kavramlardan hangi- olmazsa varlıkların ne değerඈ kalır.” siyle ilgilidir? Dඈderot A) İkrar B) İbadet C) Tasdik D) Dua E) Ahlak Bu parçada verilen düşüncede, aşağıdakilerden han- 6. gisi vurgulanmaktadır? “Allah ve Resulü, bඈr ඈşte hüküm verdඈğඈ A) Ahlaki davranmanın önemi zaman, artık ඈnanmış bඈr erkek ve kadının, B) Allah’a kul olmanın gereği o ඈşඈ kendඈ ඈsteklerඈne göre seçme hakkı C) İnsanın evrendeki yeri yoktur. Kඈm Allah’a ve Resulüne karşı D) İbadet etmenin önemi gelඈrse apaçık bඈr sapıklığa düşmüş olur.” E) Bilge olmanın faydası (Ahzap, 33:36. ayet) 3. Şeytanın Allah’ı bildiği ve Ehli kitabın da Hz. Muhammed’i Bu ayette aşağıdakilerden hangisi vurgulanmıştır? (s. a. v.) tanıdıkları halde iman etmedikleri Kur’an-ı Ke- rim’de açıkça ifade edilmektedir. Öyleyse imanı sadece A) Hz. Peygamberin (s. a. v.) sözlerinin değeri ve bağlayı- bilgi olarak açıklamak yeterli değildir. cılığı Bu parçada verilenlere göre imanın olması için aşağı- B) Allah ve Resulünün verdiği hükümlerin her dönemde dakilerden hangisi gereklidir? geçerli olduğu A) Amel ile kuvvetlendirme   B) Dil ile söyleme C) Akıl ile inanma   D) Göz ile görme C) Doğru bilginin kaynağının akıl ve sezgiler olduğu     E) Kalp ile tasdik etme D) Allah’ın verdiği hükümlerin Kur’an’da yer aldığı E) Müslümanların herkese karşı adil olması gerektiği 4

TYT-AYT DİN KÜLTÜRÜ Fasikül 2 VE AHLAK BİLGİSİ Numarası KONU ÖZETİ Din ve İslam - 1 A) DİNİN TANIMI VE KAYNAKLARI B) İSLAM İNANCININ TEMEL ÖZELLİKLERİ “Din” kelimesinin sözlük anlamı; yol, hüküm, itaat, mükâfat Fıtrata uygun, açık ve anlaşılır oldukları için akl-ı selim tara- ve ceza anlamına gelmektedir. Allah (c. c.), birtakım hüküm- fından kolayca kabul edilir. ler koymak suretiyle insanlar için bir yol belirlemiş, onları bu İnsan ürünü ve dogmatik değil, vahiy kaynaklıdır. yola ve hükümlere uymakla sorumlu tutmuştur. İslam inanç esaslarının benimsenmesinde kişilerin hür irade- leri ve tercihleri gerekir. Buna göre din, esasları ve usulleri Allah Teâlâ tarafından İslam dengeyi esas alır. Ebedî kurtuluş için korku ve ümit belirlenmiş yol demektir. arasında dengeli bir hayatı tavsiye eder. İslam inancı, Yahudi ve Hristiyanların düştüğü ifrat ve tefrit Din, birey ve toplumlar için manevi bir ihtiyaçtır. anlayışından uzaktır. Peygamberler arasında ayırım yapmaz. Din, insanlar arası ilişkileri düzenler. Akıl - vahiy dengesine önem verir. İslam evrensel bir dindir. Hz. Muhammed (c. c.) yeryüzünde- Din, ahlaki değerlerin kabul edilmesi ve yayılmasını sağlar. ki bütün insanlara İslam dinini anlatmak üzere gönderilmiştir. İslam dini, kesin delillere dayanır. Bu nedenle ilme çok önem Din, toplumsal denetimi sağlar. verdiği gibi cehaletle de her zaman mücadele etmiştir. İslam inancına göre dünya ve ahiret hayatı birbirinden ayrı Din, toplumsal kaynaşma ve bütünleşmeyi sağlar. değil, biri diğerinin devamıdır. Din, tarih bütün toplumlarda var olan evrensel ve köklü bir İslam kelime olarak teslimiyet, itaat etmek, boyun eğmek, olgudur: bağlanmak, barış ve esenlikte olmaktır. Dinî terim olarak ise Yüce Allah’a itaat etmek, Hz. Peygamber’in (c. c.) getirdik- Din, toplumsal düzenin korunmasına katkıda bulunur. lerinin hepsini kalp ile tasdik edip dil ile söyleyerek Allah’ın (c. c.) emir ve yasakları doğrultusunda yaşamaktır. Farklı bilim dallarına göre din tanımları: “Din bir cemaatin meydana gelmesini sağlayan âyin ve inançlar sistemidir. (Emile Durkheim/Sosyolog) “Din, insanın sonsuzu kavramasını sağlayan, akıl ve mantı- ğa tabi olmayan zihnî bir meleke veya yetenektir.” (Max Müller/Dil Bilimci) “Din, dua, kurban ve inançla kendini gösteren bir arzudur.” (Feurbach / Filozof) “Din, hayatın anlamını veren, öte dünya arayışını sağlayan ve model ortaya koyan bir tecrübedir.” (Mircea Eliade / Karşılaştırmalı Dinler Tarihçisi) Din insanları hayra ve güzelliğe yönlendirerek toplumda hu- İslam Dini, Tevhid İnancına Dayanır. zuru sağlar. İslam, tevhid dinidir. Bu dinin özü; eşi, benzeri, ortağı olma- yan, her şeyi yaratan, her şeyi çekip çeviren ve yarattığı her şeyin sahibi olan Allah’a ve O’ndan gelen her şeye inanmak; O’na teslim olmak ve O’nun bizler için öngördüklerine tabi ol- 1

KONU ÖZETİ - KONU ÖZETİ - KONU ÖZETİ - KONU ÖZETİ - KONU ÖZETİ - KONU ÖZETİ DİN KÜLTÜRÜ VE AHLAK BİLGİSİ Din ve İslam - 1 maktır. İslam’ın inanç esasları, ibadet ilkeleri, ahlak kuralları, İnsanın Doğası ve Din İman haklar ve özgürlükler akla uygundur. Bu yüzden kabullenil- mesi ve yaşanması kolaydır. İnsan, üstün ve şerefli bir varlık olarak iki ana unsurdan oluş- maktadır. Dinî İnancın İnsana Kazandırdıkları Bu unsurlar, insanın fiziki yönü olan bedeni ile manevi yönü İnsanı iyi ve yararlı işler yapmaya yönlendirir. olan ruhudur. Toplumların kardeşçe barış içinde yaşamasına katkı sağlar. İnsanın maddi manevi sıkıntılar karşısında dayanma gücünü “İnsan ruh ve bedenden meydana gelmiş bir varlıktır ve bun- arttırır. ların kendine özgü bazı ihtiyaçları vardır. İnsana kuvvetli bir irade ve sağlam karakter kazandırır. İnsana düşünmeyi, üretmeyi ve hür olmayı öğretir. Sağlıklı bir yaşam için bedenin beslenme, barınma, korunma Toplumun gelişmesine, sağlıklı bir toplum oluşmasına katkı gibi ihtiyaçlarının karşılanması gerekir. sağlar. Bedeni ihtiyaçları karşılamak nasıl yaşamın bir gereği ise, manevi varlığının devamı da ruhsal ihtiyaçların karşılanma- sına bağlıdır. Din duygusunun kaynağı fıtrat, dini esasların kaynağı ise va- hiydir. İlahi kitaplar insanların iyiye, doğruya yönelmesi ve kötülük- ten sakınması için gönderilmiştir. Din, akıl sahibi her insanı, dil, ırk, ülke vs. ayırımı yapmak- Dinin İşlevleri sızın, kendi iradesiyle dünya ve ahiret saadetine ulaştırmak amacıyla, Allah tarafından Peygamberler aracılığıyla gön- Din, bireysel benliğin ve kişiliğin oluşturulmasının yanı sıra derilen ilâhî kurallar bütünüdür. kişinin toplum hayatına hazırlanmasında, toplumsal düzenin kurulmasında ve sürdürülmesinde de son derece etkin bir Din Duygusu Doğuştandır. kurumdur. “Din duygusu insanın yaratılışından gelen bir olgudur. İnsan, Din, insanlar arasında iyiliğin, ahlaki değerlerin ve adaletin doğası itibarıyla her zaman kendisine sığınacağı, dua edip hakim kılınmasını, kötülüğün, ahlaksızlığın ve haksızlığın yalvaracağı yüce bir varlığa inanma gereği duymuştur.” önlenmesini amaçladığı için, insanlar arası ilişkilerin ken- M.Müller diliğinden düzene girmesine büyük bir katkı sağlar; saygılı davranışın, toplumsal huzur, barış ve uzlaşının kaynağı ha- “Din hissi insan tabiatına öyle yerleştirilmiştir ki, insan deyin- line gelir; toplumu huzursuz eden kötülüklerin önlenmesinde ce akla bir de din gelmemesine imkan yoktur.” baskın rol oynar. B. Costant 2

KAZANIM TESTİ - KAZANIM TESTİ - KAZANIM TESTİ - KAZANIM TESTİ - KAZANIM TESTİ DİN KÜLTÜRÜ VE AHLAK BİLGİSİ Din ve İslam - 1 1. Din, bireysel ve toplumsal açıdan çok geniş bir çerçevede 4. ● İslam’ın kuralları belirli bir bölge ya da ülkede değil dün- işlev gören, insanların iç dünyalarındaki ahenk ve davra- yanın her yerinde yaşayan insanlar için geçerlidir. nışlarının şeklini ve yönünü belirlemedeki denge sağla- yıcı rolü itibariyle, hayatı anlamlandırma misyonuna sahip ● İslam’ın bir başka evrensel yanı belirli bir topluma, ırka, güçlü bir olgudur. insan grubuna değil, tüm insanlara gönderilmesidir. Buna göre aşağıdakilerden hangisi dinin işlevlerinin Yukarıda verilenler İslam dinin hangi özelliği ile açıkla- dışında kalır? nabilir? A) Kültürel farklığın korunmasını sağlamak A) Kendinden önceki peygamberleri ve ilahi kitapları tas- dik eder. B) İnsan - evren ilişkisi hakkında bilgi vererek insana yol göstermek B) Hem dünya hem de ahiret dinidir. C) İnsanlara sorumluluklarını bildirmek C) Genel amacı huzur ve barış sağlamaktır. D) İnsanın dünyadaki işlevi hakkında bilgi vermek D) Hükümleri akla ve insanın yaradılışına en uygun hü- kümlerdir. E) İnsan aklını düşünmeye teşvik etmek E) Hükümleri tüm zamanlar için geçerli olan bir dindir. 2. Abdest almak isteyen bir kişi, herhangi bir organında sağ- 5. İman esasları vahiy yoluyla bildirilmiş ve Hz. Peygamberin lık sebebiyle sargı bulunuyorsa, onu çıkarıp yıkamak zo- (s. a. v.) sünnetinde yer alıp doğrulanmıştır. Ancak iman runda değildir. Sargı üzerine ıslak elle mesh etmesi yıkama esasları kişinin kalp ve vicdanına hitap etmenin yanı sıra hükmünde olur. Ayrıca ayaklara abdestli olarak giyilen kesin delillere dayanır. Bir kişi hem kendisinden hem de meshleri 24 saat çıkarmaya gerek kalmadan üzerine mesh dış çevreden hareketle iman esaslarını temellendirebilir. ederek abdest alınabilir. Kur’an, iman esaslarına körü körüne değil, bilerek inanıl- masını ister. Onun için Kur’an’da iman esasları selim akıl Bu bilgilere göre, İslam dini ile ilgili aşağıdaki yargılar- ile düşünebilen ve herkesin anlayabileceği örneklerle bildi- dan hangisi söylenebilir? rilir. A) Evrensel bir din olduğu B) Bilme ve araştırmaya önem verdiği Buna göre iman esaslarının; C) Kolaylık dini olduğu D) Dünya ve ahiret dini olduğu I. açık, sade ve net olduğu, E) Temizliğe önem verdiği II. dogmatik olmayıp kesin bilgi verdiği, 3. Din, bireysel düzlemde, yapılan davranışı bireyin meşru olarak görmesini sağlarken, toplum tarafından geçerli ve III. değişmez ve sabit olduğu haklı kılınmasını da sağlar. yargılarından hangilerine ulaşılır? Bu parçada inancın hangi fonksiyonu üzerinde durul- muştur? A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve II A) Sosyalizasyon   B) Organizasyon C) Bütünleştirme   D) Meşrulaştırma       D) I ve III E) II ve III     E) Kimlik kazandırma 3

KAZANIM TESTİ - KAZANIM TESTİ - KAZANIM TESTİ - KAZANIM TESTİ - KAZANIM TESTİ DİN KÜLTÜRÜ VE AHLAK BİLGİSİ Din ve İslam - 1 6. Din duygusu insanda doğuştan mevcuttur. İnsanın sahip 9. İslam’a davette muhatabı korkutmamak için dinin bütün olduğu bu din duygusu, ilk insan ve ilk peygamber olan Hz. sorumluluklarını bir anda yüklemeksizin önce dinin esa- Âdem’den itibaren ilahi vahiy ile de desteklenmiştir. Çünkü sını teşkil eden ana unsurdan tebliğe başlamak gerekir. sadece bu duyguya dayanarak dünyadaki varlık sebebi- Bu durumu Hz. Aişe şu sözleri ile ortaya koymaktadır: “… mizi ve görevlerimizi, Allah’ın (c. c.) emir ve yasaklarını Kur’an’dan ilk nazil olanlar, cennet ve cehennemin anla- bilmemiz mümkün olmazdı. Allah (c. c.), bu konuları ay- tıldığı surelerdir. İnsanlar İslam’da toplandıkları zaman dınlatmak için peygamberler göndermiş, onlar aracılığıyla helal ve haram konularını içeren sureler inmiştir. Eğer baş- vahyini biz insanlara ulaştırmıştır. langıçta ‘içki içmeyin’ şeklinde vahiy inseydi, ‘biz asla içki içmeyi terk etmeyiz’; ‘zina etmeyin’ şeklinde vahiy inseydi Bu parçada verilenlere göre insanlardaki din duygusu- ‘biz asla zinayı terk etmeyiz.’ derlerdi…” nun kaynağı, aşağıdakilerden hangisidir? Parçaya göre; A) Vahiy B) Fıtrat C) İrade D) İlim E) Ahlak I. İslam dininde tebliğ sürecinin aşamalılık içerdiği, II. İslam dininin ruhbanlığı yasakladığı, III. İslam inancının evrensel değerler içerdiği sonuçlarından hangilerine ulaşılır? A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve II D) I ve III E) I, II ve III 7. Delillere dayalı olmaksızın sadece çevrenin telkini ile mey- dana gelen ve adeta kişinin İslam toplumunda doğup büyü- müş olmasının tabii sonucu olarak gözüken imana denilir. Parçada verilenler aşağıdakilerden hangisiyle ilgilidir? A) İcmali iman B) Tafsili iman C) Kültür      D) Taklidi iman E) Ahlak 8. İslamiyette din ve dünya ayrımı yoktur. Allah (c. c.) yeryü- 10. Bir Müslüman Yaratan’ı da yaratılanı da sever. Yaratan’dan zünde bulunan her şeyi insanlar için yaratmıştır. İnsanın ötürü yaratılanı sevdiği gibi yaratılandan ötürü de Yaratan’ı yaratılan bu nimetlerden yararlanması dinimizde haram sever. Bu sevgiler arasında bir tezat olmadığı gibi her iki değildir. İnsan her iki dünyasının da güzel olmasını isteye- sevgi de birbirini besler: Ehl-i hakikat katında, Mevlâ’yı bilir. sevmek Leyla’yı sevmektir; Leyla’yı sevmek de Mevlâ’yı sevmektir. Çünkü Hâlık mahlukunun sevilmesinden mem- Bu parçada İslam dininin hangi özelliği vurgulanmış- nun olur. Mahluku seven ister istemez Halık’ı da sever. tır? Bunun neticesinde ortaya sevgi toplumu ve sevgi medeni- yeti çıkar. A) Tevhit dini olduğu Parçada verilenler, İslam inancının hangi özelliğine B) Ruhbanlık sınıfının omadığı örnek oluşturur? C) Dünya ve ahiret dini olduğu A) Vahiy kaynaklı olduğuna D) Evrensel kurallar içerdiği B) Sevgi dini olduğuna E) Aşırılıktan uzak bir din olduğu C) Dünya ve ahiret dini olduğuna D) Tevhit esaslarına dayandığına E) Evrensel olduğuna 4

TYT-AYT DİN KÜLTÜRÜ Fasikül 3 VE AHLAK BİLGİSİ Numarası   PERFORMANS TESTI Din ve İslam - 2 1. 3. Allah tarafından insanlara gönderilen ilahi vahiyde, insan- ların inanması gereken konular ilk peygamberden son pey- Dışඈşlerඈ Bakanlığı Şanlıurfa’dakඈ Göbeklඈtepe Arkeolojඈk Alanı’nın, gamber Hz. Muhammed’e (s. a. v.) kadar aynı kalmıştır. UNESCO Dünya Mඈras Lඈstesඈ’ne gඈrmesඈyle Türkඈye söz konusu Hz. Âdem (a. s.) ilk peygamber olarak insanlara neyi tebliğ lඈsteye kayıtlı alanlarının sayısının arttığını duyurdu. etmiş ve ona uymalarını istemişse diğer peygamberler ve Hz. Muhammed (s. a. v.) de insanlardan aynı inanç esasla- rına teslim olmayı istemişlerdir. Buna göre İslam inancı; İLK KEZ 1963’TE FARK EDİLEN 8 ඈla 30 m çapında I. Zamana, zemine, mekâna, fert ve toplumlara göre de- GÖBEKLİTEPE’DE BUGÜNE dünyanın en eskඈ ğişmez. KADAR GÜN YÜZÜNE ÇIKARILAN tapınak kalıntıları BAZI ESERLER: II. İnsan fıtratına en uygun bir yapıya sahiptir. III. Açık ve sade, ne istediği apaçık, ayan beyan ve nettir. sonuçlarından hangisine ulaşılır? Çok sayıda Yaklaşık 12 gün yıl Neolඈtඈk Dönem’e aඈt, A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve II yabanඈ hayvan öncesඈne aඈt olduğu boyları 3 ඈla 6 m, fඈgürü, ඈnsan       D) I ve III E) II ve III belඈrtඈlen 65 cm ağırlıkları 40 ඈla 60 ton heykelඈ uzunluğunda ඈnsan olan yabanඈ hayvan fඈgürlü, “T” bඈçඈmlඈ heykelඈ dඈkඈlඈ taşlar Bu görseldeki bilgilerden harekele, I. Dinin, tüm varoluşu ele alıp yorumlayan, insanın anlam arayışına cevap veren eşsiz bir sistem olduğu II. Dinin, tarihin her döneminde birey ve toplum için vaz- geçilmez bir kurum olduğu III. İnsanın, din sayesinde niçin yaratıldığı sorusuna cevap 4. ● Dindeki âhiret inancının hem dünya hayatındaki davra- bulduğu nışlarda etkili olduğu hem de insandaki ebediyet duy- gusuna cevap verdiği ortadadır. İnsanlığın mânevî ve yargılarından hangilerine ulaşılabilir? zihnî gelişmesinde dinin önemli payı vardır. A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve II  ● İnsanın psikolojik yapı ve yaşayışında karşılaştığı yal- nızlık, çaresizlik, korkular, üzüntü ve sarsıntılar, hasta- D) II ve III E) I, II ve III lıklar, musibet ve felâketler karşısında ona ümit, teselli ve güven sağlayan en son sığınak din olmuştur. 2. ● İnsanları iyiye, güzele, doğruya çağırır. Yukarıda verilenler, aşağıdaki sorulardan hangisinin ● İnsanların dünya ve ahirette mutlu olmalarını amaçlar. cevabı niteliğindedir? ● Allah’ın (c. c.) gönderdiği öğütleri kapsar. Bunlar Al- A) Dini inanç çeşitleri nelerdir? lah’ın (c. c.) emirleri, yasakları ve önerileridir. B) Dinin insan hayatındaki önemi nedir? Yukarıda verilenler aşağıdakilerden hangisi için geçer- lidir? C) Dini inanış ne zaman başlamıştır? A) Fıtrat B) Din C) Töre D) Fırka E) Akide D) Batıl dinlerin özellikleri nelerdir? E) Tüm dinlerde ortak olan kurallar nelerdir? 1

PERFORMANS TESTİ - PERFORMANS TESTİ - PERFORMANS TESTİ - PERFORMANS TESTİ DİN KÜLTÜRÜ VE AHLAK BİLGİSİ Din ve İslam - 2 5. 7. İslam körü körüne taklitçiliğe karşıdır. Ergenlik çağına “De ki: Bu gerçek Rabbiniz’dendir, artık dileyen gelmiş, akıl yürütme sağlığı yerinde olan insan, varlıklar, inansın, dileyen inkar etsin...”(Kehf, 18:29) olaylar üzerinde sebep-sonuç bağlantıları yapabilecek bir “Rabbin isteseydi, yeryüzündekilerin hepsi düzeye erişmiş demektir. Nasıl ki insan mantığını, sosyal mutlaka inanırlardı. O halde sen mi insanları ve fen bilimleri alanında kullanarak yeni teoriler geliştiriyor, inanmaları için zorlayacaksın?” (Yûnus, 10:99) yeni icatlar ve keşişer yapıyorsa dini anlama ve yorumlama alanında da kullanmalıdır. Bu ayetlerle ilgili aşağıdakilerden hangisi söylenebilir? A) İslam dininin özünde tevhit inancının olduğu Bu parçadan hareketle İslam inancının; B) İslam inancında hür irade ve bilinçli halin esas alındığı C) İslam inancının, emir ve yasaklarıyla bir bütün olduğu I. akla önem verdiği, D) İslam inancının ruhbanlığı kabul etmediği E) İslam inanç esaslarının bir bütün olduğu II. ölçülü olmayı esas aldığı, III. tevhit esaslı olduğu özelliklerinden hangileriyle ilgilidir? A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve II        D) II ve III E) I, II ve III 6. İslam’ın kuralları belirli bir bölge ya da ülkede değil dünya- 8. ● Allah’ın ezeli bilgisi ile insanların yarattığı din üzere ya- nın her yerinde yaşayan insanlar için geçerlidir. ratılmış olması, Bu parçada verilenler, İslam’ın hangi özelliğine örnek ● Allah’ın mahlukatını kendisini bilip tanıyacak ve idrak oluşturur? edecek bir hal, bir kabiliyet üzere yaratması A) Vahiy kaynaklı olduğuna Bu açıklamalar aşağıdaki kavramlardan hangisiyle ilgi- B) Irk ve sınıf ayrımını olmadığına lidir? C) Tevhit dini olduğuna A) Sabır B) Adalet C) Fıtrat D) Ahlak E) Yetenek D) Orta yolu benimsediğine E) Evrensel olduğuna 9. ? Bu kavram haritasında “?” olan yere aşağıdakilerden hangisi gelmelidir? A) Tarih B) Bilim C) Din D) Kültür E) Vahiy 2

ÖDEV TESTİ - ÖDEV TESTİ - ÖDEV TESTİ - ÖDEV TESTİ - ÖDEV TESTİ - ÖDEV TESTİ - ÖDEV TESTİ DİN KÜLTÜRÜ VE AHLAK BİLGİSİ Din ve İslam - 2 1. İslamda tüm insanlar, işlediği günaha tövbe edebilir, Al- 3. lah’tan (c. c.) bağışlanmasını da isteyebilir. Bu konuda “Allah’ın sana verdඈğඈ ඈle ahඈret yurdunu Hristiyanlıkta günah çıkartma işleminde olduğu gibi başka- ara. Dünyadan da nasඈbඈnඈ unutma.” larının aracılığına gerek yoktur. İslam bilginlerinin vazifesi, (Kasas, 28:77) yalnız dini esasları açıklamaktan, vaaz ve nasihatle doğru yolu gösterip insanları aydınlatmaktan ibarettir. Bu ayet İslam’ın hangi özelliğini ifade edilmektedir? A) Sevgi ve barış dini olduğu Bu parçada verilenlere göre, İslam inancıyla ilgili aşa- B) Dünya ve ahiret dengesini amaçladığı ğıdakilerden hangisi söylenebilir? C) Evrensel bir din olduğu D) Tevhit inancına dayalı olduğu A) İnsan ürünü ve dogmatik değil, vahiy kaynaklıdır. E) Her türlü haksızlığa karşı geldiği B) Ruhbanlık anlayışı yoktur. 4. Her çağın ihtiyacına cevap veren, hiçbir zaman diriliğini kaybetmeyen İslam, belli bir ırk veya topluluğa değil, bütün C) İslam inanç esaslarının benimsenmesi kişilerin hür ira- insanlara hitap eder. desine bağlıdır. Bu parçada verilenler İslam inancının hangi özelliğiyle D) Hem dünya hem de ahiret mutluluğunu amaçlar. örtüşür? A) Adaleti esas alma E) Getirdiği hükümler insanların ihtiyaçlarını karşılayacak B) Kolaylığı benimseme şekildedir. C) Aşırılığa karşı çıkma D) Evrensel olma E) Hak din olma 2. Allah (c. c.) katında mümin bir kul olabilmek için yalnızca 5. Allah’ın (c. c.) var olduğunu kabul etmek yeterli değildir, “Ey iman edenler! Allah’a, Peygamberine indirdiği Rabbimizin bir ilah olduğunu da kabul etmek gerekir. Bu kitaba ve daha önce indirdiği kitaba iman edin. Kim sebepten dolayı tüm Peygamberlerin ilk sözleri: “Ey kav- Allah’ı, meleklerini, kitaplarını, peygamberlerini ve mim! Allah’tan başkasına kulluk etmeyin.” (Ahkaf, 46:21) ahiret gününü inkar ederse, derin bir sapıklığa olmuştur. Kur’an - ı Kerim’de Allahın birliği ile ilgili “Sizin düşmüş olur.” İlahınız tek bir İlah’tır; O’ndan başka İlah yoktur; O, Rah- (Nisa, 4:136) man’dır, Rahim’dir (bağışlayan ve esirgeyendir).” (Bakara, 2:163) gibi bir çok ayetler vardır. Bu ayet aşağıdakilerden hangisinin önemini ortaya koymaya yöneliktir? Bu parçada verilenlere göre, İslam dini ile ilgili aşağı- dakilerden hangisine ulaşılır? A) İhlaslı davranmanın A) Temizliği emrettiği B) Ahlaklı olmanın B) Tevhit dini olduğu C) İman etmenin C) Kolaylık dini olduğu D) İbadet etmenin D) Evrensel bir din olduğu E) Sabırlı olmanın E) Barış dini olduğu 3

ÖDEV TESTİ - ÖDEV TESTİ - ÖDEV TESTİ - ÖDEV TESTİ - ÖDEV TESTİ - ÖDEV TESTİ - ÖDEV TESTİ DİN KÜLTÜRÜ VE AHLAK BİLGİSİ Din ve İslam - 2 6. 9. İslam, insanı tüm ihtiyaçları ile bir bütün olarak ele alır. İn- “Allah sඈzඈn ඈçඈn kolaylık ඈster, güçlük (zorluk) sanın kişisel hayatını düzenleyen kurallar belirlediği gibi, ඈstemez.” (Bakara, 2:185) onun toplumsal ilişkilerini düzenleyen kurallar da koyar. Bu “(Allah) dඈn hususunda üzerඈnඈze hඈçbඈr kuralların amacı, hem bireyin hem de toplumun barış ve zorluk yüklemedඈ.” (Hac, 22:78) huzur içinde yaşamasını sağlamaktır. Dinimize göre top- “Allah bඈr kඈmseye gücünün yetmeyeceğඈnඈ lumsal huzur ve barışın temeli, adalet ve kardeşliktir. Ada- teklඈf etmez.” (Bakara, 2:286) let; herkese hakkını vermek, kimseye haksızlık ve zulüm etmemektir. Bir toplum ancak adalet ile varlığını sürdürebi- Bu ayetler İslam inancının hangi özelliğine örnek oluş- lir. turur? A) Fıtrat dini olduğuna Bu parçada verilenler İslam inancının aşağıda verilen özelliklerden hangisine örnek olur? B) Kolaylık dini olduğuna A) İnsanın fıtrata uygun olduğu B) Hayatı bütün yönleriyle kapsadığı C) Irk ve sınıf ayrımının omadığına C) Evrensel olduğu D) Orta yolu esas aldığı D) Dünya ahiret dini olduğuna E) Kişi ve toplumun huzurunu hedeflediği E) Evrensel bir din olduğuna 10. İslamiyet kolaylık dinidir. Yüce Allah’ın (c. c.) ibadetler ko- nusunda insanlara sağladığı kolaylıklar bunun en açık gös- 7. ● “Bunlara, “Yeryüzünde fesat çıkarmayın” denildiğinde, tergesidir. “Biz ancak ıslah edicileriz!” derler.” (Bakara, 2:11) Aşağıdakilerden hangisi, İslam’ın sağladığı kolaylıklar- ● “Ey inananlar, hepiniz birden sulha, selamete girin, dan değildir? Şeytan’ın izini izlemeyin; şüphe yok ki o, size apaçık bir A) Ekonomik durumu yeterli olmayan kimselerin zekât ve düşmandır.” (Bakara, 2:208) hac ibadetinden sorumlu tutulmaması B) Zengin olanların malının kırkta birini ihtiyaç sahiplerine Bu ayetlere göre İslam inancı ile ilgili aşağıdakilerden dağıtması hangisi söylenebilir? C) Hastalar, yolcular, hamile ve çocuk emziren kadınların A) Kolay ve aşırılıktan uzak olduğu oruçtan muaf tutulması D) Suyun olmadığı yerlerde abdest yerine teyemmüm B) Toplumsal dayanışma sağladığı alınması E) Uzun yolculuk sırasında dört rekatlı farz namazların iki C) Barış ve sevgi dini olduğu rekat olarak kılınması D) Fıtrat dini olduğu E) Temizliğe önem verdiği 8. İslam inanç esaslarında kapalılık ve anlaşılmazlık söz ko- nusu değildir. Fıtrata uygun oldukları için akl-ı selim tara- fından kolayca kabul edilir. İnsana şah damarından daha yakın olan Allah’ın (c. c.) ona en büyük ikramlarından biri de akıldır. Bu parçada verilenlerle ilgili aşağıdakilerden hangisi söylenebilir? A) İslam inanç esaslarında zorlama yoktur. B) İslam inanç esasları düşünce özgürlüğüne önem verir. C) İslam inanç esasları insan fıtratına uygundur. D) İslam inanç esasları bir bütündür. bölünme ve parça- lanma kabul etmez. E) İslam’ın inanç esasları sade, açık ve anlaşılabilir mahi- yettedir. 4

TYT-AYT DİN KÜLTÜRÜ Fasikül 4 VE AHLAK BİLGİSİ Numarası KONU ÖZETİ İslam ve İbadet - 1 A) İSLAM’DA İBADET VE KAPSAMI C) EFALİ MÜKELLEFİN İbadet, Allah’ın (c. c.) yap dediklerini yapmak ve yasakladık- Efali mükellefin 8 farklı görevi bulunmaktadır. 8 gruba ayrılan larından kaçınmaktır. bu görevler şunlardır: İbadet, Allah’ı (c. c.) yüceltmek, O’na karşı sevgi, saygı ve Farz: Allah’ın (c. c.) yapılmasını kesinlikle emrettiği emirler- bağlılığını göstermek için iyi bir niyetle ortaya konan ve kar- dir. Bu emirler yapıldığında büyük sevaplar kazanılırken terk şılığında sevap bulunan tutum ve davranışlar demektir. edildiği zaman da büyük günahlara girildiği emredilmektedir. İbadet Etmenin Faydaları Vacip: Vacip farz gibi kesin olmayan, ama yapılması emre- dilen işlerdir. İbadet ederek Allah’a (c. c.) yaklaşılır ve kötülüklerde uzak- laşılır. Sünnet: Hz. Muhammed’in (s. a. v.) sürekli yaptığı, nadiren terk ettiği farz ve vacip olmayan işlerdir. İç huzurunu sağlayan kişi, gelecekle ilgili yersiz korku ve en- dişelerden uzak olur. Müstehab: Hz. Muhammed’in hayatında sadece iki kez olsa bile beğendiği, yaptığı ve sevdiği şeyler olmaktadır. İnsanda güven duygusunu geliştirir. Mübah: Yapılmaması veya yapılması dinen sakınca olma- İnsanda sorumluluk bilincini geliştirir. yan, yapılması serbest olduğu fiillerdir. Güzel ahlakın gelişmesini sağlar. Haram: Allah’ın (c. c.) yapılmasını kesinlikle emrettiği şey- lerdir. Kötülüklerden alıkoyar. Mekruh: Yapılması uygun olmayan fakat haram kadar da Sosyal yardımlaşmayı teşvik eder. kesin olmayan şeylerdir. Sabrı ve diğerkamlığı öğretir. Müfsid: Meşru olan şeyi bozan bir şeydir. Kulu Allah’a (c. c.) yaklaştırır. Efali Mükellefin Örnekleri Nelerdir? Günlük hayatı düzenler. Efali mükellefin örneklerini farklı pek çok şekilde verebiliriz. Efali mükellefin bazı örnekleri şunlardır: İnsanın ruh ve beden sağlığını düzenler. Vacip: Bayram namazı Müfsid: Oruç bozmak B) İBADETLERDE TEMEL İLKELER Müstehab: Kabir ziyaretleri Mübah: Yemek yemek İsteklilik ve Samimiyet: İbadetler, insanların dinin hak olduğunu kabul ettikten sonra yerine getirmeleri gereken Haram: Hırsızlık yapmak amellerdir. Kelime - i Şehadet, namaz, oruç, zekât, hac gibi İslam’ın 5 şartıdır. Bunlar haricinde, anaya-babaya iyilik et- “İbadetine düşkün ve düzenli dua eden insanlar daha seyrek mek, komşuya yardım etmek, infak vermek, sadaka vermek hasta oluyorlar, hastanede kalma süresini dindarlık azaltı- gibi birçok amel de “ibadet” olarak kabul edilir. Ancak ibade- yor, kalp ameliyatı sonrası ölüm riski hiç bir dini aktivitesi tin Allah katında kabul olunması için isteklilik ve samimiyetin olmayanlara göre 14 misli daha az” Dr. Herbert B. Harvard olması gerekir. Gösterişten Uzak Olmak: Gösteriş, insanların “ne kadar güzel”, “ne kadar bilgili”, “ne güzel namaz kılıyor”, “ne güzel Kur’an okuyor” desinler diye yapılan işlerin tamamına denir. Kişinin gösteriş olsun diye yaptığı ibadetlerin Allah katında hiçbir değeri yoktur. Kolaylı ve Güç yetirebilmek: İbadette önemli olan gücümü- zün yettiği kadar ve zora sokmadan ibadet etmektir. İslam’a göre “Allah bir kimseyi ancak gücünün yettiği şeyle yükümlü kılar” (Bakara, 2:286) 1

KAZANIM TESTİ - KAZANIM TESTİ - KAZANIM TESTİ - KAZANIM TESTİ - KAZANIM TESTİ DİN KÜLTÜRÜ VE AHLAK BİLGİSİ İslam ve İbadet - 1 1. Bir dine inanan kimse o dinin gerektirdiği bir takım uygu- 4. İslam dini zekât verecek kişinin, gurur ve kibire kapılmadan lamaları gerçekleştirir. Bu faaliyetler bireyin inancının dışa bu işlemi yerine getirmesini istemiştir. Bu nedenle zekatın yansımasıdır. Her türlü dua, ayin, kutsal kabul edilen dav- gizlice verilmesini öğütlemiştir. Kur’an-ı Kerim’de konuyla ranışlar bu boyut içerisinde yer alır. Dinin bu boyutu, dini ilgili olarak şöyle buyrulmaktadır: “Eğer sadakaları (zekat tutumun davranışa dayalı ögeleri olarak ifade edilebilir. Bu ve benzeri hayırları) açıktan verirseniz ne güzel! Eğer onu davranışlar kişinin dini tutumunu da yansıtır. fakirlere gizlice verirseniz, işte bu sizin için daha hayırlıdır. Allah da bu sebeple sizin günahlarınızı örter. Allah, yap- Bu parçada dinin aşağıda verilen boyutlarının hangi- makta olduklarınızı bilir.” (Bakara, 2:271) sinden söz edilmektedir? Bu parçada verilenler, ibadetlerde aşağıdaki ilkelerden A) İman B) İbadet C) Etki D) Bilgi E) Duygu hangisine örnek olur? A) Sonucu Allahtan beklemeye B) Güç yetirebilmeye C) Gösterişten uzak olmaya D) Samimi olmaya E) Sürekli ve kesintisiz olmaya 2. “Kim kötü söz ve davranışları bırakmazsa onun yeme iç- 5. Aşağıdakilerden hangisi Allah’ın (c. c.) Kur’an’da in- mesini terk etmesine Allah’ın ihtiyacı yoktur.” (Buharî) sanlardan geçerli bir özür olmadıkça kesinlikle yapma- sını gereken istediği iş ve davranışlara verilen addır? Bu hadis - i şerifte sözü edilen ibadet aşağıdakilerden hangisidir? A) Sünnet B) Farz C) Vacip A) Namaz B) Hac C) Oruç       D) Sadaka E) Müstehap   D) Zekât     E) Kurban 3. “Nerede olursan ol, Allah’tan kork ve işlediğin kötülüğün 6. “Eğer müminlere zor gelmeyeceğini bilseydim, onlara her hemen ardından onu yok edecek bir iyilik yap.” (Tirmizi) namaz için dişlerini fırçalamalarını emrederdim.” (Buhari) Bu hadis - i şeriften çıkarılabilecek temel ilke aşağıda- Bu hadiste verilmek istenen mesaj aşağıdakilerden kilerden hangisidir? hangisidir? A) Büyük günahlardan kaçınmak, küçük günahların affına A) Namaz kılınacak yerin temiz olmasına dikkat edilmeli- sebep olur. dir. B) Allah’ın hoşnutluğunu kazanmak için yararlı işler yapıl- B) Namaz kurallarına dikkat edilmelidir. malıdır. C) Namazın vaktinde kılınmasına dikkat edilmelidir. C) Sadakaların gizlice verilmesi, günahların affına sebep olur. D) Kalp temizliği ibadetin kabulünün şartıdır. D) Yanlışlıkla kötülük işlenilen yerden hemen uzaklaşılma- E) İbadet öncesinde temizliğe dikkat edilmelidir. lıdır. E) Bir kötülük işlendiyse hemen onu yok edecek salih bir amel yapılmalıdır. 2

ÖDEV TESTİ - ÖDEV TESTİ - ÖDEV TESTİ - ÖDEV TESTİ - ÖDEV TESTİ - ÖDEV TESTİ - ÖDEV TESTİ DİN KÜLTÜRÜ VE AHLAK BİLGİSİ İslam ve İbadet - 1 1. Tevhit dininin aslını, Allah’a (c. c.) hiçbir şeyi ortak koş- 4. ● Kişinin Allah’ın (c. c.) rızasını kazanmak için yaptığı her madan yapılan ibadetler oluşturur. Allah’ın dışında hiçbir çeşit faaliyettir. varlığa ibadet etmemek ve gösterişten uzak bir biçimde yapılan ibadetlerin karşılığını yalnızca Allah’tan (c. c.) bek- ● Allah’a yönelik saygılı davranışlardır. lemek, Müslüman olmanın en temel şartıdır. İnanan bir kişi, ibadetleri Kur’an’ın, “Buna karşı sizden hiçbir ücret istemi- ● İnsanlara hizmet etmek amacıyla yapılan her çeşit faa- yorum. Benim ecrimi verecek olan, ancak alemlerin Rabb’i- liyettir. dir.” (Şu’ara, 26:164) ayetinin ruhuna uygun yapmalıdır. Yukarıda yapılan belirlemeler, aşağıdaki kavramlardan Bu parçada verilenler ibadetle ilgili aşağıdaki ilkeler- hangisiyle ilgilidir? den hangisine örnek oluşturur? A) İnsanları her türlü kötülüklerden alıkoymasına A) İbadet B) İman C) Tebliğ B) Karşılığının sadece Allah’tan beklenilmesine C) Öncesinde maddi ve manevi temizlik yapılmasına D) İhsan E) Ahlak D) Vaktinde yapılması ve sürekli göstermesine E) Kolay olması ve güç yetirilebilmesine 5. İnsanlardaki bazı özürlerden dolayı cuma namazı, oruç, hac gibi ibadetler düşebilir. Namazı ayakta kılmaya sağlığı 2. Aşağıdakilerden hangisi ibadetlerin toplumsal faydala- elvermeyen oturarak, yatarak ya da gözü ile ima ederek rından biridir? kılabilir. Su bulunmadığı zamanlarda teyemmüm ile abdest A) İnsanın yaratanı ile ilişkisini güçlendirir. alınabilir. B) İnsanın iç dünyasını aydınlatır. C) İnsanda güven duygusunu geliştirir. Yukarıda verilenler ibadetler ile ilgili hangi ilkeye örnek D) İnsanda sorumluluk bilincini geliştirir. olabilir? E) Zenginle fakir arasında sevgi ve yakınlaşmayı sağlar. A) Güç yetirebilmek   B) Samimi olmak C) Beklentisiz olmak   D) İstekli olmak E) Gösterişten uzak olmak 3. Namaz kılanın, vücudunu, elbisesini ve namaz kılacağı 6. yeri, necasetten yani dinimizde pis sayılan şeylerden te- “Dඈnde zorlama yoktur. Çünkü doğruluk, mizlemesidir. Buna göre, namazın sıhhatine engel olacak sapıklıktan ayırt edඈlmඈştඈr.” (Bakara, 2:256) ölçüde pislik taşıyan bir elbise ile bilmeyerek namaz kılan “Ben cඈnlerඈ ve ඈnsanları, ancak bana kulluk kimsenin, bu durumu öğrendikten sonra namazını iade et- etsඈnler dඈye yarattım”. (Zarඈyat, 51:56) mesi gerekir. “...Dඈn hususunda sඈzඈn üzerඈnඈze hඈçbඈr zorluk yüklenmedඈ...” (Hacc, 22:78) Yukarıda verilen bilgiler namazın aşağıdaki şartlardan hangisiyle ilgilidir? Bu ayetlerle ilgili aşağıdakilerden hangisi söylene- mez? A) Niyet B) Vakit C) Kıraat A) İnsan, ibadet etmek için yaratılmıştır. D) Necâsetten taharet E) Setrü’l avret B) İnsanlar inanç konusunda özgür bırakılmıştır. C) İbadetler tüm hak dinlerde vardır. D) İslam kolaylık dinidir. E) İbadet bütün insanlar içindir. 3

ÖDEV TESTİ - ÖDEV TESTİ - ÖDEV TESTİ - ÖDEV TESTİ - ÖDEV TESTİ - ÖDEV TESTİ - ÖDEV TESTİ DİN KÜLTÜRÜ VE AHLAK BİLGİSİ İslam ve İbadet - 1 7. 9. “Vay halඈne o namaz kılanların kඈ, onlar I “İnsan hayrı istediği kadar şerri de ister. namazlarının özünden uzaktırlar. İnsan pek acelecidir.” (İsra, 17:11) Onlar halka gösterඈş yaparlar. Hayra da engel olurlar.” II “Ben insanları, ancak bana kulluk etsinler (Maun, 107:1 - 7) diye yarattım.” (Zariyat, 51:56) Bu ayetler, ibadetle ilgili aşağıdakilerden hangisine III “Sana ölüm gelinceye kadar Rabbine ibadet örnek oluşturur? et.” (Hicr, 15:99) A) İbadet ederken istekli ve samimi olunmasına Numaralanmış ayetlerin hangilerinde insanın varoluş amacına vurgu yapılmaktadır? B) İbadetlerin karşılığının sadece Allah’tan (c. c.) beklenil- mesine A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız III C) Allah’ın, insana gücünün yetmeyeceği hiçbir şeyi yükle-        D) I ve II E) II ve III memesine D) İbadetlerin gösterişten uzak olarak yapılmasına E) İbadetleri zamanında yapılmasına 10. Namazda “kade-i ahire” şeklinde ifade edilen rükün aşa- ğıdakilerden hangisidir? A) Namaza “Allahu ekber” diyerek başlamak B) Namazda gereken yerlerde ayakta durmak C) Secdeye varmadan önce elleri dizlere koyup yere para- lel biçimde eğilmek D) Dizleri, elleri, alnı ve burnu yere koyup kapanmak E) Namaz sonunda “Ettehiyyatü” duasını okuyacak kadar oturmak 8. Kur’an’ı Kerim’de iman edenlerin yalnızca Allah’a (c. c.) 11 ● Belirli bir zaman yeme, içme arzusuna karşı koyan kişi, ibadet ettikleri ifade edilmektedir. hayatta karşısına çıkabilecek güçlüklere kolaylıkla sab- reder, acılara ve sıkıntılara dayanır, iradesi güç kazanır. Bu durumu ifade eden ayet aşağıdakilerden hangi- sinde vardır? ● Hayatında açlık nedir bilmeyen varlıklı bir kimse, yok- sulların çektiği açlık ve sıkıntıyı gereği gibi anlayamaz. A) “Ey iman eden kullarım! Şüphesiz benim yarattığım Fakat bu ibadetle varlıklı insanlar, açlığın ne olduğunu yeryüzü geniştir. O halde yalnız bana kulluk edin.” (An- anlar ve yoksulların sıkıntılarını yüreğinde daha iyi his- kebut, 29:56) seder, onlara karşı şefkat ve merhamet duyguları uya- nır. B) “Dediler ki: “Sen Yücesin, bize öğrettiğinden başka bi- zim hiçbir bilgimiz yok.” (Bakara, 2:32) Yukarıda verilenlerin aşağıdaki ibadetlerden hangisi için geçerlidir? C) “Öyleyse dosdoğru yolda devam edin ve bilgisizlerin yoluna uymayın.” (Yunus, 10:89) A) Namaz  B) Zekât  C) Hac  D) Sadaka  E) Oruç D) “Fakat daha görmeden Rablerinden korkanlar var ya, işte onlar için bağışlanma ve büyük bir mükâfat vardır.” (Mülk, 67:12) E) “.. Allah’ın nimeti ve lütfuyla geri döndüler ve Allah’ın rızasına uydular.” (Ali imran, 3:174) 4

TYT-AYT DİN KÜLTÜRÜ Fasikül 5 VE AHLAK BİLGİSİ Numarası   PERFORMANS TESTİ İslam ve İbadet - 2 1. ● İbadet, güzel niyete bağlı bulunan ve yapılması sevap 3. Cuma namazı, oruç, hac gibi ibadetler bazı özürler sebe- olan her türlü ameldir. biyle düşebilir. Namazı ayakta kılmaya sağlığı elvermeyen oturarak, yatarak ya da gözü ile ima ederek kılabilir. Su ● İbadetler, namaz kılmak, oruç tutmak gibi Allah’a (c. c.) bulunmadığı zamanlarda teyemmüm ile abdest alınabilir. tazim maksadıyla yapılır. Uzun yolculuğa çıkanlar namazların farzını 4 rekât değil, 2 rekât olarak kılarlar. Kışın soğuk havalarda ayak yıkamak ● İbadet kulun Allah’a (c. c.) karşı sevgi, saygı ve bağlılı- yerine mest üzerine mesh etmek kolaylığı vardır. Hasta ve ğını gösteren duygu, düşünce ve davranış biçimleridir. yolcular oruçlarını sonradan kaza etmek üzere tutmayabi- lirler. Yukarıda verilenlere göre Allah katında en makbul iba- det aşağıdakilerden hangisidir? Bu parçada anlatılan durum ibadetler ile ilgili hangi temel ilkeye örnek oluşturur? A) Mükâfat elde etmek için yapılan ibadetler A) Sadece Allah (c. c.) için yapmak B) Cezadan kurtulmak için yapılan ibadetler B) Beklentiden uzak kalmak C) Allah’a kulluk borcunu ödemek amacıyla yapılan iba- detler C) Gösterişten uzak olmak D) Allah’ın emirlerini yerine getirip yasaklarından kaçına- D) İstekli ve samimimi olmak rak şeref kazanmak maksadıyla yapılan ibadetler E) Kolaylık ve güç yetirebilmek E) İnsanın Allah’ın ilah, kendisinin de O’nun kulu olduğu bilinciyle yapılan ibadetler 2. ● Namaz ibadeti, günde beş kez insanların birlikteliğini 4. Kişi ibadet sayesinde kendisini daha iyi tanımakta ve ken- temin eder, aynı saflarda kenetlenerek kaynaşmalarını dine güven duyarak huzura kavuşmaktadır. Çünkü Yüce sağlar. Allah’ın kendisini gördüğünün, ihtiyaçlarını ve sıkıntılarını bildiğinin ve kendisine değer verdiğinin farkındadır. İba- ● Hac ibadeti, farklı milletlere, ırklara, sosyo-ekonomik detle iç ve dış dünyasını huzursuz eden bir takım kirler- şartlara sahip dünyanın bütün insanlarını toplar, onlara den arındıran insan, bu sayede insanî olgunluğa erişir. Bu ayrı bir dinamizm kazandırır. olgunluk kişiyi kendine güvenli kılar. Ona güzel insani ni- telikler kazandırır ve bunları geliştirmesine yardımcı olur. ● Oruç ibadeti, sosyal açıdan aralarında ekonomik farklar Böylece insan, nefsine hakim olma melekesi kazanır. Nef- bulunan insanların bütünleşmesi açısından önemlidir. sine hakim olabilen insan ise aşırı ve zararlı bir takım eği- limler karşısında savrulmaz, kendine güvenli olur. ● Zekât ibadeti, özellikle zenginlerin, fakirlerin durumunu değerlendirmesi ve onlara yardım etmesi ikisi arasında Bu parçada ibadetlerin insanlara sağladığı faydaların bir kaynaşma olması bakımından önemlidir. hangisi üzerinde durulmuştur? Yukarıda verilenlerde ibadetin hangi fonksiyonu vur- A) Güven duygusunu geliştirmesi gulanmıştır? B) İç huzuru sağlaması A) Toplumsal bütünleşmeye katkıda bulunması C) İnsanı Allah’a yaklaştırması B) Varlığın manasını ve hikmetini öğretmesi D) Kötülüklerden alıkoyması C) İnsanları kötülüklerden uzak tutması E) Sosyal yardımlaşmaya teşvik etmesi D) Dünya ve ahirt mutluluğunu sağlaması E) Toplumsal kontrol mekanizmasına katkı sağlaması 1

PERFORMANS TESTİ - PERFORMANS TESTİ - PERFORMANS TESTİ - PERFORMANS TESTİ DİN KÜLTÜRÜ VE AHLAK BİLGİSİ İslam ve İbadet - 2 5. İnsanlar hayat boyunca çok çeşitli, hastalık ve felaketlere 8 Namaz kılacak kişinin vücudunda örtünmesi gereken yer- maruz kalabilir. Tüm bunlara karşı kişi her türlü tedbirleri leri örtmesi gerekir. Bu durum erkekler için en az, göbek ile alsa da, bazen bu felaketlerin üzücü sonuçlarından etki- diz kapağı arası mahrem bölgedir. Kadınlar için, yüz, el ve lenebilir. Bu durumda dua ederek Allah’a (c. c.) sığınma, ayaklardan başka vücudunun her tarafını örtmeleri gerekir. bireyin Yaradana karşı inanma ve bağlanma duymasını, huzurlu ve mutlu olmasını sağlar. Yaradanına karşı görev- Bu parçada verilen bilgiler namazın aşağıdaki şartlar- lerini bilen Müslüman, tüm ilişkilerini, geçmişini, geleceğini dan hangisiyle ilgilidir? düşünüp, kendini sorgular. Hayatını buna göre düzenle- meye çalışır. Maddi ve manevi hayatına çeki düzen verir. A) Niyet B) Vakit C) Kıraat D) Necâsetten taharet E) Setrü’l avret Buna göre ibadetler; I İnsanları yardımlaşmaya teşvik eder. II. İnsanlarda sorumluluk bilincini geliştirir. III. İnsanlarda güven duygusunu geliştirir. yargılarından hangilerine ulaşılır? A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve II        D) II ve III         E) I ve III 9. Ef’al - i mükellefin, sözlükte “mükelleflerin fiilleri” anlamına gelir. Terim olarak da dinen yükümlü sayılan insanların 6. I: Cuma günü cuma namazına gittim. davranışları ve bunlarla ilgili hükümler anlamındadır. Akıllı ve ergenlik çağına gelmiş her Müslüman yaptıklarından II: Vitir namazı kıldım. sorumludur. Bu sorumluluk bazı davranışları yapmayı, ba- zılarını da yapmamayı gerektirir. III: Bayramda eve gelenlere ikramda bulundum. Aşağıdakilerden hangisi İslam’ın yapılmasını isteme- Yukarıdaki yapılan ibadetlerle ilgili hükümler hangi se- diği fillerdendir? çenekte sırasıyla doğru olarak verilmiştir? A) Farz B) Vacip C) Mübah D) Haram E) Sünnet I II III 10.   “(Resulüm!) Şüphesඈz kඈ kඈtabı sana hak A) Farz Vacip Sünnet olarak ඈndඈrdඈk. O hâlde sen de dඈnඈ Allah’a has kılarak (ඈhlas ඈle) kulluk et.” B) Vacip Farz Sünnet (Zümer, 75:2) C) Sünnet Farz Vacip Bu ayet, ibadetler ile ilgili aşağıdaki hangi temel ilkeye örnek oluşturur? D) Farz Sünnet Vacip A) İsteklilik ve samimiyete B) Beklentiye girmemeye E) Vacip Farz Sünnet C) Vaktinde yapmaya D) İbadetlerde kolaylığa 7. Müslümanlıkta, geçerli bir özür olmadıkça kesinlikle E) İbadet yaparken güç yetirebilmeye yapılması gereken ve yapılmaması günah sayılan Al- lah’ın (c. c.) emirlerine ne denir? A) Sünnet B) Farz C) Helal D) Vacip E) Mübah 2

ÜNİTE DEĞERLENDİRME TESTİ - ÜNİTE DEĞERLENDİRME TESTİ - ÜNİTE DEĞERLENDİRME TESTİ DİN KÜLTÜRÜ VE AHLAK BİLGİSİ İslam ve İbadet - 2 1. Sağlıklı bir bireyin yerine getirebileceği hüküm, o hükmü 3. İbadet, Allah’a (c. c.) karşı duyulan saygı ve sevginin so- yerine getiremeyecek durumdaki bir hasta için hafifletilebilir nucu olarak O’nun hoşnutluğuna uygun davranma çaba- veya tamamen kaldırılabilir. Örneğin sağlıklı bir bireye farz sını ve bu şekilde yapılan iradi davranışları ifade eder. Bu olan Ramazan orucu, oruç tutamayacak durumda hasta amaçla Allah (c. c.) rızası için fert ve toplum yararına ger- olan bir birey için, Ramazan ayından sonra ve iyileşince tu- çekleştirilen her olumlu davranış dini ve manevi bir anlam tulmak üzere kolaylaştırılır. Oruç tutamayacak kadar yaşlı kazanır. İslam’ın temel şartlarını teşkil eden namaz, oruç, olanlar ve iyileşme umudu kalmayan hastalar için ise oruç zekât ve haccın yanında kurban kesme, itikaf, Kur’an tutma yükümlülüğü tamamen kaldırılarak fidyeye çevrilir. okuma, yoksulu koruma, İhtiyacı olana yardımcı olma, hayır yapma gibi davranışlar ibadetin örneklerini oluşturur. Bu parçada verilenlere göre; Bu parçada verilenlere göre aşağıdakilerden hangisi I. İslam dininin ana kaynakları Kur’an ve sünnettir. söylenebilir? II. Bireyin özel şartları mükellefiyetin sınırlarını belirler. A) İbadetler Hz. Muhammed (s. a. v.) tarafından ayrıntılı şekilde açıklanmış ve uygulanmıştır. III. Allah’ın (c. c.) emrettiği şeyler iyi ve güzel, yasakladığı şeyler de kötü ve çirkindir. B) Yapılan her bir iyiliğin mutlaka karşılığı vardır. sonuçlarından hangileri söylenebilir? C) İbadetler, dinin belli ölçüde biçimsellik içeren yönünü ifade eder. A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve II D) Allah’ın (c. c.) rızasını kazanmak için yapılan her türlü D) II ve III E) I ve III davranış ibadet olarak nitelendirilir. E) İbadetler, iman esaslarından sonra dinde ikinci önemli halkayı oluşturur. 2. Sözlükte ibadet, “boyun eğme, alçak gönüllülük, itaat, kul- 4. İnsanın manevi ihtiyaçlarının başında iman ve ibadet luk, tapma, tapınma” anlamlarına gelir. Dini bir terim olarak, gelir. Çünkü insan ruhu ancak Allah’ı (c. c.) anarak huzur insanın Allah’a (c. c.) saygı, sevgi ve itaatini göstermek, bulur. Kur’an’da bu gerçek şöyle ifade edilmektedir: “Bilin O’nun hoşnutluğunu kazanmak niyetiyle ortaya koyduğu ki, kalpler ancak Allah’ı zikir ile huzur bulur.”(Rad, 13:128) belirli tutum ve gerçekleştirdiği davranışlar için kullanıldığı Diğer taraftan zaman zaman çeşitli sıkıntılarla karşılaşmak gibi daha genel olarak aynı mahiyetteki düşünüş, duyuş ve da insan hayatının bir gerçeğidir. Özellikle böyle durum- sözleri de ifade eder. Buna göre ibadet, sadece dini içerikli larda ibadet, insan için önemli bir manevi sığınaktır. Allah’a belli ve düzenli davranış biçimleri için değil, insanın, haya- (c. c.) ibadet eden bir mümin, böylesi durumlarda metane- tını daima Allah’a (c. c.) karşı saygı ve itaat bilinci içinde tini yitirmez. sürdürmesi şeklinde bir duyarlılık olarak anlaşılmalıdır. Bu parçada ibadetlerin insanlara sağladığı faydalardan Bu parçadan aşağıdaki yargıların hangisine ulaşıla- hangisi üzerinde durulmuştur? maz? A) Temizlik alışkanlığı kazandırması A) İnsanın sorumluluk bilincinde olmasına katkıda bulu- nur. B) İç huzuru sağlaması B) İman, ancak ibadetlerle eyleme dönüşür. C) Zamanı verimli kullanma alışkanlığı kazandırması C) Allah (c. c.) katında en makbul olan ibadetler mali yön- D) Kötülüklerden alıkoyması den yapılanlardır. E) Sosyal yardımlaşmaya teşvik etmesi D) Kulluk bilincini canlı tutan, duygu ve düşüncelerdir. E) İnsanın hayatını disipline etmesine katkıda bulunur. 3

ÜNİTE DEĞERLENDİRME TESTİ - ÜNİTE DEĞERLENDİRME TESTİ - ÜNİTE DEĞERLENDİRME TESTİ DİN KÜLTÜRÜ VE AHLAK BİLGİSİ İslam ve İbadet - 2 5. İbadetle temizlik arasında çok yakın bir ilişki vardır. Çünkü 7. Sadaka-i cariye; yapılan hayır ve hasenatın, devamlılık arz temizlik ibadetin temeli, aynı zamanda ön şartıdır. Bir Müs- etmesi, kalıcılık yönünden makbul olan amellerdir. Bu mak- lüman’ın Allah’ın (c. c.) emrettiği ibadetlerden bazılarını bul amellere sebep olanların hayrının sürekliliğini sağlayan yerine getirebilmesi için ruh ve beden yönünden her türlü ölmez eserlerdir. pislik ve kirlilikten arınmış olması gerekir. Aşağıdakilerden hangisi “Sadaka - i cariye” türü bir iba- Aşağıdaki ayet ve hadislerin hangisinde manevi temiz- dete örnektir? likten bahsedilmiştir? A) Ramazanda fakirlere fitre vermek A) “Sonra kirlerini gidersinler, Kabe’yi tavaf etsinler.” (Hac, 22:29) B) Halkın yararı için yol, okul, çeşme, köprü vs. yaptırmak B) “Allah, üzerinize gökten yağmur indiriyor; onunla sizi C) Malının kırkta birini fakirlere zekât olarak vermek pisliklerden temizlesin, diye.” (Enfal, 8:11) D) Küçükleri sevmek, büyükleri saymak C) “Kul bir günah işlediği vakit kalbinde siyah bir nokta, bir leke yapar. Eğer tövbe edip vazgeçer, mağfiret dilerse E) Namazı vaktinde ve cemaatle birlikte kılmak kalbi temizlenir ve parlar.”(İbn Mace, Zühd, Bab: 29) D) “Elbiseni temiz tut, kötü şeylerden sakın.” (Müddessir, 74:4 - 5) E) “Her şeyi iyi temizleyin! Temizlik imana, iman da Cen- nete götürür.” (Taberani) 6. Kur’an’da, başta namaz olmak üzere, zekât, oruç ve hac 8. “İnsan öldüğü zaman, bütün amellerinin sevabı kesilir, gibi temel ibadetler zikredilir; bunların esasını, mahiyetini amel defteri kapanır. Sadece üç şey müstesna. Onun se- ve amacını bildiren açıklamalar yapılır. Bu ibadetlerin nasıl, vabı öldükten sonra da devam eder. Bunlar; ne zaman yapılacağı, hangi şartlar altında yapılacağı Hz. Peygamberin uygulama ve açıklamaları ile belirlenmiştir. ● Sadaka-i cariye, yani hayrı devam eden iyilikler, İbadetler, Allah ve Resülü tarafından nasıl emredilmiş ve öğretimişse o şekilde yerine getirilmesi gerekir ve ibadetle- ● Kendisinden istifade edilen ilim, rin şekil, miktar ve hikmetleri sorgulanamaz. ● Kendisine dua eden salih, hayırlı evlattır.” (Müslim) Bu parçada ibadetlerle ilgili aşağıdakilerin hangisin- den söz edilmiştir? Aşağıdakilerden hangisi bu hadiste vurgulanan amel- lerden biri değildir? A) İbadetlerin ihlas ile yapılması gerektiğinden A) Selman Bey’in çocukların oynaması için mahalledeki B) İbadetlerin sürekli yapılması gerektiğinden boş araziyi satın alarak park yaptırması C) İbadetlerin vahiyle bildirildiği şekilde yapılması gerekti- B) Meryem Hanım’ın, servetinin bir kısmıyla insanların ra- ğinden hat ibadet etmeleri için mahalle camisini genişletmesi D) İbadet ederken hiç bir şeyin aracı kılınamayacağından C) Muhtar Ali Bey’in ismi öldükten sonra bir okula verilme- si E) İbadetlerin sadece Allah için yapılması gerektiğinden D) “Yaratılanı Yaratandan ötürü sevmek gerekir.” diye dü- şünen Zeynep Hanım’ın düşkünler için bina yaptırması E) Ali Bey’in yolcuların, susuz kalmış hayvanların su içme- si için çeşme yaptırması 4

TYT-AYT DİN KÜLTÜRÜ Fasikül 6 VE AHLAK BİLGİSİ Numarası KONU ÖZETİ Gençlik ve Değerler A) DEĞERLER VE DEĞERLERİN KAYNAĞI kattan ayıran en mühim vasıftır. Dilimizde iffet kelimesi: namuslu, şerefli ve ahlâklı olma ha- Değer, bireyin yaşamı boyunca çevresiyle etkileşimi sonu- lini ifade etmek için kullanılmaktadır. İffetin kaybedilmesi; in- cunda edindiği, eylemlerinde ve insanlarla ilişkilerinde önce- sanlık haysiyetini zayi etmek ve diğer mahlukatın durumuna lik verdiği, önemli olduğuna inandığı, önem atfettiği ilkelerdir. düşmek demektir. Değerler neyin doğru ve neyin yanlış, neyin iyi ve neyin kötü 4. Şecaat olduğunu belirleyen ölçütlerdir. Değerler esas itibariyle soyut Şecaat, dinî ve dünyevî hukukunu korumak için canını dahî ögeler olup dışarıdan gözlenmesi güçtür, ancak davranışlar verecek derecede gösterilen bir yiğitlik olarak tarif edilir. Nec- içinde sezilebilir. det: Korku ve dehşet veren bir hâdise anında ve olağanüstü haller karşısında, sabır ve sebat göstererek soğukkanlılığını Değerler, insanların gündelik hayatlarında karşılaştıkları ge- koruyup, endişeye kapılmadan sakin bir şekilde hareket et- lenek ve görenekler, normlar, yazılı metinler ve uygulamala- mektir. ra göre şekillenir. 5. Sorumluluk Değerlerin Özellikleri Kişinin kendi istek ve iradesi ile yaptığı ve yüklendiği işlerin hesabını vermesi bundan dolayı hesaba çekilmesi, İslam, Değerler, İnsanı Bir Kültürün Parçası Kılan Unsurlardır. De- her insanın bir iradesi ve seçme hürriyeti bulunduğunu ve bu ğerlerin Aktarımı Eğitim Yoluyla Yapılır. iradesini kullanmak suretiyle yapacağı işlerin tamamından sorumlu olduğunu bildirmiştir. Değerler İnsanın Manevi Yol Göstericileridir. 6. Emanete Riayet Değerlerin Göz Ardı Edildiği Toplumda Bazı Olumsuzluklar Emanet, birine geçici olarak bırakılan ve teslim alınan kişice Yaşanır. korunması gereken eşya, kimse ve benzeri anlamlara ge- lir. Emanet maddi olabileceği gibi; dilimizde can ve ruh gibi Değerler Çoğunlukla İyi Olanla İlgilidir. manevi değeri bulunan şeyler de “Allah’ın emaneti” olarak isimlendirilmektedir. Peygamberler “emanet” sıfatına sahip- B) TEMEL DEĞERLER tirler. Hz. Muhammed (s. a. v.) ise bizatihi emanet ahlakının zirvesinde “el - Emin” adı ve şanı ile bilinen en güzel ve ör- 1. Hikmet nek şahsiyettir. Hikmet kavramı ilk medeniyetlerden bugüne kadar, hem   tecrübeden gelen günlük yapıp - etmeler, hem de ilahiyat ve din ile bağlantılı olarak kullanılmıştır. Böylece kâinatın nasıl Şecaat: Dinî ve dünyevî hukukunu korumak için canını dahî işlediği, insan için neyin iyi neyin kötü olduğundan tutun da, verecek derecede gösterilen bir yiğitlik olarak tarif edilir. Allah - insan ilişkisine kadar gayet geniş bir saha hikmet ko- nusu içinde işlenmiştir. 2. Adalet Adalet, düzenli ve dengeli davranma, her şeyin ve herkesin hakkını verme, haksızlıklardan uzaklaşarak orta yolu tutma, bir şeyi yerli yerine koyma, insaf ve eşitlik anlamlarındadır. İnsan onurunun korunması ihtiyacından hukuki düzenleme- ler ortaya çıkmıştır. İnsanlık, adaletle yönetilme arayışı için- de olmuş ve adalet, mülkün temeli kabul edilmiştir. 3. İffet İffet, nefsi her türlü şehvetlerden ve arzulardan muhafaza etmektir. Bu, insana ait bir hususiyettir. İnsanı diğer mahlu- 1

KAZANIM TESTİ - KAZANIM TESTİ - KAZANIM TESTİ - KAZANIM TESTİ - KAZANIM TESTİ DİN KÜLTÜRÜ VE AHLAK BİLGİSİ Gençlik ve Değerler 1. ● Bir toplumda genel kabul gören veya benimsenen her 4. Değerlerle ilgili aşağıdakilerden hangisi söylenemez? türlü duygu, düşünce, davranış ve kuralları ifade eder. A) Bireylerin toplumsal rollerini seçmelerinde ve gerçek- ● Toplum ya da fertler tarafından benimsenen birleştirici leştirmelerinde rehberlik ettiği unsurlardır. B) Bireyler tarafından ortak olarak benimsenip paylaşıldığı ● Toplumun manevî ve sosyal ihtiyaçlarını karşıladığına için dayanışmayı güçlendirdiği ve fertlerin iyiliği için olduğuna inanılan ölçütlerdir. C) Toplumda istenilen düşünme ya da davranma yollarının Yukarıda bazı özellikleri verilen kavram aşağıdakiler- belirleyici olduğu den hangisidir? D) Toplumsal olmaktan çok kişisel özellik gösterdiği A) Gelenek B) Din C) Millet D) Ahlak E) Değer E) Toplum düzeninin sağlanması ve sürdürülmesinde etkili olduğu 2. “Dikkat ediniz, sizin kadınlar üzerinde, kadınlarında sizin 5. ● Varlık ve olayların sebeplerini, hakikatlerini insan gücü üzerinizde hakları vardır…”(Hadis) nisbetinde oldukları gibi aramak demektir. Bu hadiste vurgulanan konu aşağıdakilerden hangisi- ● İnsanın adaletle hükmetmesi, eşyanın hakikatını anla- dir? ması ve gereğine göre amel işlemesidir. A) Ahlak B) Adalet C) Şecaat Yukarıda verilenler aşağıdaki kavramlardan hangisiyle ilişkilidir?       D) Hikmet E) İffet A) Hikmet B) İbadet C) Ahlak D) Eğitim E) Kültür 3. Toplumumuzda benimsenip yerleşmiş olan örf ve âdetle- 6. Hz. Ali, bir gün Hz. Ömer’in telaş içinde bir yere gittiğini mizin oluşmasında İslam’ın büyük etkisi olmuştur. Örneğin görür ve sorar: “Müminlerin emiri (halifesi) nereye gidiyor- yeni doğan çocukların sağ kulağına ezan, sol kulağına sun?” Hz. Ömer: “Devlete ait develerden biri kaçmış, onu kamet okunması, bayramlarda akrabaların ziyaret edil- aramaya gidiyorum”diye cevap verir. Bunun üzerine Hz. Ali mesi, muharrem ayının 10. günü aşure pişirip komşu ve şöyle der: “İnan ki senden sonra bu milleti idare edecek yakınlara dağıtılması dinimizin etkisiyle oluşmuş örf ve olanlara ağır bir yük bırakıyorsun! Herkes senin yaptığını âdetlerimizdendir. yapamaz!” Hz. Ömer karşılık verir: “Hz. Muhammed’i hak peygamber olarak gönderen Allah’a yemin ederim ki Fırat Bu parçaya göre örf ve âdetler ile ilgili; kenarında bir oğlak kaybolsa korkarım ki kıyamet gününde hesabı Ömer’den sorulur.” I. her toplumun kültüründe yer aldığı, II. oluşmasında İslam’ın büyük etkisinin olduğu, Hz. Ömer’in bu tavrı; III. milleti millet yapan değerlerin başında geldiği I. adalet ifadelerinden hangileri söylenebilir? II. cesaret A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve II III. nezaket       D) I ve III E) II ve III değerlerinden hangileriyle ilişkilidir? A) Yalnız I  B) Yalnız II  C) I ve II       D) I ve III       E) I, II ve III 2

PERFORMANS TESTİ - PERFORMANS TESTİ - PERFORMANS TESTİ - PERFORMANS TESTİ DİN KÜLTÜRÜ VE AHLAK BİLGİSİ Gençlik ve Değerler 1.   4. Bir toplumda genel kabul gören veya benimsenen her türlü “Bunlar, Rabbඈnඈn sana vahyettඈğඈ bazı duygu, düşünce, davranış ve kurala değer adı verilir. hඈkmetlerdඈr. Allah ඈle bඈrlඈkte başka ඈlâh edඈnme. Sonra kınanmış ve Allah’ın Aşağıdakilerden hangisi değerlerin özelliklerinden de- rahmetඈnden kovulmuş olarak cehenne- ğildir? me atılırsın.” (İsra, 17:39) A) Toplum ya da fertler tarafından benimsenen birleştirici unsurlar olmaları Bu ayette aşağıdaki evrensel prensip ve hikmetlerin hangisinden söz edilmektedir? B) Toplumsal yapı ve düzenin korunması ve sürdürülme- sinde önemli bir güce sahip olmaları A) Ana ve babaya iyilikle muamele etmek C) Toplumun din ve inanç hürriyetini güvence altına alan B) Saçıp savurmak suretiyle şeytanların kardeşleri duru- kurallar olmaları muna düşmemek D) Toplumda istenilen düşünme ya da davranma yollarının C) Sonradan pişmanlığına sebep olacak savurganlık yap- belirleyicileri olmaları mamak E) Bireyler tarafından ortak olarak benimsenip paylaşıldığı D) Bilinmeyen şeyin ardına düşmemek için dayanışmayı güçlendirmeleri E) Allah’tan (c. c.) başka ilah edinmemek 2. İslam medeniyetinde hak ve hukuku gözetme toplumsal 5. Bencilliğin dayanağı, bireyin kendi özüne bağlılığı, başka- hayatın esası ve mülkün temeli sayılmıştır. Şahsi menfaat larına karşı kendini üstün görme arzusudur. temini, akrabalık ya da düşmanlık gibi hissî durumlar veya makam - mevki, cinsiyet ve maddi durum gibi üstünlük an- Bu parçada sözü edilen tutum, aşağıdakilerden hangi- lamında yorumlanabilecek statüler, bu ilkeden sapmayı sidir? mazur göstermez. A) Kibirli olmak B) Açgözlü olmak C) Kin gütmek Bu parçada verilenler aşağıdaki değerlerden hangi- D) Gıpta duymak E) Cimri olmak siyle ilişkilidir? A) Cesaret  B) Ahlak  C) Adalet D) Doğruluk E) Emanet 3. Aşağıdakilerden hangisi değerlerin özelliklerinden de- 6. ● Hz Muhammed (s. a. v.), küçükken kendisine bakan ğildir? amcasının geçim yüküne yardım etmek için gençlik çağı boyunca çobanlık ve kervanlarla ticaret seferlerine A) Değerler yalnızca toplumsal düzeni sağlayan ahlak ku- gitme gibi işlerde çalıştı. Bu sırada kendisi için sermaye rallarıyla ilgilidir. biriktirmek yerine kazancını amcasının ailesine har- cadı. B) Davranışları yönlendirici bir etkiye sahiptirler. ● Hz Muhammed (s. a. v.), kendisine annelik yapan yen- C) Toplum üyeleri arasında işbirliği ve dayanışma sağlar. gesi Fatıma binti Esed’e karşı da her zaman minnet duymuştur. D) Kişilerin toplumsal statülerini ve rollerini seçmelerine yardımcı olur. Hz Muhammed’in (s. a. v.) yukarıda verilen yönleri aşa- ğıdaki değerlerden hangisi ile ilgilidir? E) Kişilerin toplum tarafından değerlendirilmesinde bir araç ve ölçüt oluşturur. A) Doğruluk  B) Sabır  C) Cömertlik D) Diğerkâmlık E) Vefa 3

PERFORMANS TESTİ - PERFORMANS TESTİ - PERFORMANS TESTİ - PERFORMANS TESTİ DİN KÜLTÜRÜ VE AHLAK BİLGİSİ Gençlik ve Değerler 7. ● Dilimize Allah, Rab, Mevlâ, tövbe, melek, hak, ibadet 9. dua gibi Kur’an’dan pek çok kavram yerleşmiştir. Allah’a dayan, sa’ye sarıl, hikmete râm ol, Yol varsa budur, bilmiyorum başka çıkar yol! ● Toplumumuzda Kur’an’da geçen, Nur, Yunus, Yusuf, Lokman, İbrahim, Meryem gibi adların çocuklara isim Mehmet Akif Ersoy olarak verildiğini görürüz. Mehmet Akif Ersoy bu dizelerinde dile getirdiği “hikmet” ● Büyüklere saygı göstermek, küçüklere sevgi ile yak- aşağıdakilerden hangisini içermez? laşmak, darda olanlara yardım etmek, komşular ara- sındaki yardımlaşmak, misafire ikramda bulunmak, A) Bilgelik  B) Yerindelik  C) Yalnızlık hastaları ziyaret etmek, kurban kesmek, düğünlere ka- tılmak vb. toplumumuzdaki güzel örf ve adetlerimizden-      D) Uygunluk       E) İsabet dir. 10. Her milletin, her toplumun kendine özgü değerleri vardır. Yukarıda verilenlere göre aşağıdaki yargılardan hangi- Bir milletin, toplumun veya toplumsal grubun benimsediği, sine ulaşılamaz? olumlu tepki verdiği duygu, düşünce ve davranış kalıpları- A) Örf ve adetlerimizde Kur’an’ın etkisi görülür. nın her biri bir değerdir. Değerler insanların bunları beğe- B) İnanç, kültürel ögelerden bağımsız değildir. nip uygulaması ve devam ettirmesiyle oluşur. C) Dinin kültür üzerinde önemli etkileri vardır. D) Hediyeleşme, kutlama ve kurban kesme tüm toplumlar- Bu parçada verilen bilgilere göre ahlaki değerlerle ilgili da olan ortak değerlerdendir. aşağıdakilerden hangisine ulaşılabilir? E) Dinsel ögeler, dil, sanat ve edebiyatı etkileyen faktörler- dendir. A) Toplumlara göre farklılık gösterdiğine 8. İslam ile tanışmadan önce Türkler’de düğün günleri üç B) Toplumun tamamının kabul ettiği kurallar olduğuna günden başlayıp, kırk güne kadar çıkmaktaydı. Ancak Hz. Peygamber’den (s. a. v.) aktarılan, düğün töreninin iki gün C) Aynı toplumda farklı şekillerde algılanabildiğine olmasının daha uygun olacağına dair rivayetler rehber edi- nilince Anadolu toplumunda düğün törenleri çoğunlukla D) Oluşumunun çok uzun zaman gerektirdiğine Cuma akşamı başlayıp, en geç pazar akşamı sona ermiş- tir. E) Bütün insanların ortak paydası olduğuna Buna göre, aşağıdakilerden hangisi söylenebilir? 11. Kur’an muhataplarına, Âdem’in soyundan gelmeleri nede- A) Örf ve adetler, sosyal hayatı düzenleyen kurallar siste- niyle “Ey insanlar” şeklinde hitap eder. Onları ırk, dil, cinsi- minin bir kısmını oluştururlar. yet, bölge, inanç, sınıf gibi farklılıklarından ötürü üstün ya B) Örf ve adetler, çeşitli toplumlarda sosyal bir problem da aşağı görmez. olabilmektedir. C) Örf ve adetlerin oluşmasında dinsel motiflerin etkisi gö- Bu parçada verilenlere göre, İslam medeniyetiyle ilgili rülür. aşağıdakilerden hangisi söylenebilir? D) Örf ve adetlerin sosyal hayata uyum sağlamak gibi son derece önemli bir işlevi vardır. A) İnsan özgürlüğünü kısıtlayan baskıcı yönetim anlayış- E) Örf ve adetler, bireylerin davranışlarını yönlendiren larını reddeder. önemli kurallardandır. B) İnsan için aslolan esaret değil hürriyettir. C) İnsani ve evrensel değerlere sahiptir. D) İnsanlığı ilme sevk eden ve ilim tahsilini ibadet sayan yegane dindir. E) Kendi içerisine kapalı orijinal bir medeniyettir. 4

TYT-AYT DİN KÜLTÜRÜ Fasikül 7 VE AHLAK BİLGİSİ Numarası KONU ÖZETİ Gönül Coğrafyamız - 1 A) İSLAM MEDENİYETİ VE ÖZELLİKLERİ B) İSLAM MEDENİYETİNİN FARKLI Kültür kavramı, günlük hayata dair bir davranışı açıklamak COĞRAFYALARDAKİ İZLERİ için kullanıldığı gibi hayatı şekillendiren ilkeleri ifade için de kullanılır. Bir inanç sistemi olarak İslamiyet, İslam kültür ve medeniyetinin kaynağıdır. İslam kültür ve medeniyetinin doğduğu bölge; Yunan - Roma, Hindu ve Uzak Doğu terkip- lerinin doğrudan etki ve egemenlik alanları dışında yer al- maktaydı. Sami ve İran terkibine ise komşuydu. Kültür, toplumların sahip olduğu maddi ve manevi değerlerin İslam medeniyetinin izlerinin yoğun olarak bütünüdür. Kültürün maddi unsurları, çoğunlukla günlük ya- görüldüğü bölgeler. şamla ilgilidir ve toplumların maddi ihtiyaçlarını karşılar. Ör- neğin; yiyecekler, içecekler ve bunların hazırlanma biçimleri, Hicaz Bölgesi giyim kuşam tarzları, ev ve şehir mimarisi, kullanılan araç ve gereçler kültürün maddi unsurlarıdır. Hicâz bölgesinde düzenli bir hukümet kurulmamıştır. Medeniyet, Arapçada yerleşik olmak ve şehirli bir hayat tarzı Her kabile, bağımsız bir şekilde hareket ediyor ve şeyh de- yaşamak gibi anlamlar içerir. Medeniyet, farklı kültürlerin bir nilen bir reisin idaresi altında yaşıyordu. Bununla beraber araya gelmesiyle oluşur ve evrensel bir nitelik taşır. Örneğin; Hicaz, bağımsızlığını koruyabilme konusunda diğer merkez- Türk, Fars ve Arap kültürü birbirlerinde en farklı olsa da her lerden daha şanslı olmuştur. Hiçbir yabancı istilası Arap ya- biri İslam medeniyetinin bir parçasıdır. rımadasının merkezine yani Hicaz bölgesine ulaşamamıştır. Kültürün Özellikleri: Mısır ve Mağrip Bölgesi Kültür, tabiatta kendiliğinden bulunmaz; insan ürünüdür. Magrip kelimesi Arapça “Batı” anlamına gelip, Kuzey Afrika Özü itibariyle zihnî ve manevidir. İnsan zihninin görüş, anla- ülkeleri olan Tunus, Cezayir ve Fas’ı kapsamaktadır. Bu top- yış ve değerlendirme tarzını yansıtır. raklar üzerindeki Yahudi varlığı, özellikle deniz kıyısı boyun- Tarihî süreçte oluşur. ca antik dönemlere kadar dayanmaktadır. Toplumun olmadığı yerde kültür de yoktur. Her toplumun bir kültürü vardır, kültürsüz insan topluluğu ol- İslamiyet’in henüz hicri birinci asırdan itibaren Mısır’dan baş- maz. lamak üzere Afrika’nın kuzeyinde, doğusunda ve güney sa- Kültürü oluşturan unsurlar arasında sürekli etkileşim vardır. hilleri ile iç bölgelerinde süratle yayılması üzerine yaşanan Kültür kendi içinde bir bütünlük ve tutarlılık gösterir. süreci kavramamızı kolaylaştıran bilgiler erken dönemde az Dışarıdan aldığı unsurlar konusunda seçicidir. çok yazıldı. Sabit değil, değişkendir. İnsanın ihtiyaçlarına göre şekillenir. Sürekliliği, temel ihtiyaç- Endülüs ları karşılayabilmesine bağlıdır. Bugün İspanya olarak bilinen Avrupa kıtasındaki yarımada, Müslümanlar tarafından Emevi halifesi Velid b. Abdulmelik döneminde fethedilmiştir. İslam medeniyeti açısından buranın fethinin önemi, farklı din ve etnik unsurların bir arada yaşama tecrübesi ile zenginlik katması, burada yetişen birçok alimin ilmi hayata canlılık ge- tirmeleri ve Avrupa’ya aktarılmasında köprü vazifesi görme- sidir. 1

KONU ÖZETİ - KONU ÖZETİ - KONU ÖZETİ - KONU ÖZETİ - KONU ÖZETİ - KONU ÖZETİ DİN KÜLTÜRÜ VE AHLAK BİLGİSİ Gönül Coğrafyamız - 1 Hint Alt Kıtası Kafkasya Kafkaslar Türkiye’nin bitişik komşusudur. Türkiye bir kıs- Günümüzde, Hint alt kıtası olarak bilinen bölgede (Hindistan, mı ile Kafkas ülkesidir. İslamiyet Kafkasya’ya 8. yüzyılda Pakistan, Bangladeş) 500 milyondan fazla Müslüman yaşa- Ebu - Müslim önderliğindeki Arapların Hazar Türklerine sal- maktadır ve bu coğrafya dünyada en yoğun Müslüman nü- dırmaları ve bölgenin bazı kısımlarını fethetmeleriyle girmiş- fusun yaşadığı yerlerden biri olmuştur. Kıta İslam’la tanışıp tir. şereflendikten sonra insan ve medeniyet bakımından geliş- miştir. Anadolu ve Balkanlar Müslüman Türkler, Gelibolu üzerinden Balkan Yarımada-    sı’na geçerek 1361 senesinde Edirne’yi fethettikten sonra, Bulgar topraklarını hızla ele geçirmeye başladılar. Gazneliler, Delhi Türk Sultanları ve bazı Türk-İslam devlet- lerinin de katkılarıyla bu bölgede Bengaldeş ve Pakistan gibi Anadolu ve Balkanlar Müslüman devletlerinin ortaya çıkmasına imkân sağlamıştır. Müslüman Türkler, Gelibolu üzerinden Balkan Yarımada- sı’na geçerek 1361 senesinde Edirne’yi fethettikten sonra, İran, Horasan, Türkistan ve Bulgar topraklarını hızla ele geçirmeye başladılar. Mâverâünnehir Bölgesi Kosova Meydan Savaşı’yla (1389) Sırbistan, Türk hakimiye- tine geçti. Yıldırım Bayezit’in 1396 yılında Niğbolu önlerinde İran: İslam medeniyetinin tarih sahnesine çıktığı dönemde Haçlı ordusunu hezimete uğratması ise Osmanlı Türklerinin bölgenin en güçlü iki devletinden biri olan Sasanî İmparator- Balkan hakimiyetini iyice perçinledi. luğu’nun hâkim olduğu İran, Hz. Ömer döneminde fethedil- Önden giden bu insanlar aslında fethin zeminini hazırlıyor- miştir. İran, M.Ö. 4000’lere dayanan tarihi ve yerleşkeleri ile du. Örneğin tasavvufun “Bayramiyye, Celvetiyye, Halvetiy- dünyadaki en eski uygarlıklardan birine ev sahipliği yapmış- ye, Halidilik ve Mevleviyye” gibi kolları Balkanlarda önemli tır. Farslıların İslamiyet’i kabulü ile beraber İran edebiyatı, görevler üstlenmişlerdir. felsefesi, bilimi ve sanatı yeni oluşan İslam medeniyetinin ana unsurlarından biri olmuştur. Türkistan, Halife Abdülmelik Mervan döneminde Türklerin kendi rızaları ile İslam’ı kabul etmiştir.       Hoca Ahmet Yesevî, dergâhına gelen gençleri İslam ah- Sarı Saltuk, Anadolu’dan Balkanlara kadar uzanan fütuhat lakıyla yetiştirmiştir. Onun dergâhında yetişenler alperen, sırasında başarıları görülen ve çeşitli rivayetlere konu olmuş gazi ve derviş adıyla anılmışlar ve İslam’ı yaymak için farklı bir Türk kahramanıdır. Bugün hala Balkanlardaki bazı Hris- coğrafyalara yayılmışlardır. Bu yolla Anadolu’ya gelen Hacı tiyanların onun Sveti Nikola olarak ‘aziz’ kabul etmesine se- Bektaş Veli, Karacaahmed, Abdal Musa, Sarı Saltuk gibi Ho- bep olur. rasan erenleri, Anadolu ve Balkanların Müslüman olmasına öncülük etmişlerdir. 2

KAZANIM TESTİ - KAZANIM TESTİ - KAZANIM TESTİ - KAZANIM TESTİ - KAZANIM TESTİ DİN KÜLTÜRÜ VE AHLAK BİLGİSİ Gönül Coğrafyamız - 1 1. ● Hz. Âdem’den Hz. Muhammed’e kadar gönderilen ilahî 3. ● Mezhebin kurucusu, ehl-i sünnet mezhebinin iki önemli vahyin muhatabı insandır. Ancak önceki peygamberle- temsilcisinden biri olup çeşitli din, inanç, ideoloji, kültür rin her biri yerel ölçekte ve sadece kendi toplumlarına ve medeniyetlere ev sahipliği yapan Mâverâünnehir’de gönderilmiştir. Nitekim bir rivayette Hz. Peygamber dünyaya gelmiş; dinî, felsefî ve siyasî görüşlerin ortaya şöyle buyurmaktadır: “Önceki peygamberlerden hiçbiri- çıktığı ve İslâm inancına hem dışarıdan hem içeriden sine verilmeyen beş şey bana verildi:.. “Benden önceki zararlı ve yıkıcı düşüncelerin sokulmaya başlandığı bir peygamberler sadece kendi kavimlerine gönderildikleri dönemde yaşamıştır. hâlde, ben bütün insanlığa gönderildim.” ● Bu mezhebe göre, iman; “Kalp ile tasdik, dil ile ikrar”dır. ● Kur’an - ı Kerim’e göre Kur’an’ı tebliğ eden elçi Hz. Mu- Diliyle ikrar ettiği halde kalbiyle tasdik etmeyen kimse hammed tüm âlemler için bir uyarıcıdır. Bu yönüyle Hz. mümin değildir. Akıl, Allah’ın insanlara verdiği en büyük Peygamberin risaleti; tüm insanları kapsayıcı ve sürekli nimet olup, Allah’ın varlığını bulabilecek güçtedir. olması açısından da önemlidir. Yukarıda verilen bilgiler aşağıdaki mezheplerden han- Yukarıda verilenler İslam medeniyetinin hangi özelliği gisi için geçerlidir? ile ilgilidir? A) Malikilik  B) Hanbelilik  C) Şafiilik A) Kolaylık içermesi      B) Akla dayanması       D) Hanefilik       E) Maturidilik C) Tevhid esaslı olması      D) Evrensel olması E) Barış içermesi 4.   2. ● Ülkenin sembolü olarak bilinen ve İslam medeniye- tine ait en önemli eser Agra kentinde bulunan Taç Mahal’dir. Taç Mahal, dünyanın yedi harikasından biri olarak kabul edilen ve Babürlü sultanlarından Şah Ci- han’ın, eşi Mümtaz Mahal için insan gücüyle inşa ettir- diği bir eserdir. Bu görselde verilenler İbrahimî dinler olan Yahudilik, Hris- ● İndus Vadisi Uygarlığı, tarihi ticaret yolları ve büyük tiyanlık ve İslam için kutsal bir şehirdir. Osmanlı İmpara- imparatorlukların yer aldığı bölgede uzun tarihin çoğu torluğu, 1517’den 1917 tarihine kadar kontrolü altında boyunca ticari ve kültürel zenginliği için biliniyordu. tutmuştur. İçinde Müslümanların ilk kıblesi , ikinci mes- Dünyanın en önemli dinlerinden olan Hinduizm, Bu- cidi ve üçüncü haremi olan Mescid-i Aksa’yı içinde barın- dizm, Jainizm ve Sihizmin doğum yeridir. Ayrıca, dırmaktadır. İsra ve Miraç mucizelerinin gerçekleştiği bu Zerdüştlük, Yahudilik, Hristiyanlık dinleri M. S. birinci yerde Hz Muhammed (s. a. v) Mescid - i Aksa’da bütün yüzyıldan itibaren ülkeye gelerek bölgenin çeşitli kültü- peygamberlere namaz kıldırmış ve Allah (c. c) nûn huzu- rünü şekillendirdi. runa buradan çıkmıştır. Yukarıda verilen bilgiler aşağıdaki ülkelerinden hangisi Yukarıda bazı özellikleri verilen şehir aşağıdakilerden için geçerlidir? hangisidir? A) Cezayir  B) Hindistan  C) Mısır A) Mekke B) Şam C) Kudüs D) Medine E) Bağdat       D) Arabistan       E) Türkistan 3

KAZANIM TESTİ - KAZANIM TESTİ - KAZANIM TESTİ - KAZANIM TESTİ - KAZANIM TESTİ DİN KÜLTÜRÜ VE AHLAK BİLGİSİ Gönül Coğrafyamız - 1 5.    8. ● “Bir milletin dini, ahlaki, hukuki, iktisadi, lisani, akli biri- kimlerinin bir bütünüdür.” (Z. Gökalp) ● “İnsanın kendini ve tabiatı idare etme yoluyla meydana getirdiği eserlerdir.” (A. Young) ● “Toplumsal olarak öğretilip yeni kuşaklara aşılanan davranışlardır.” (A. Tozzer) – Kuzey Afrika’da İslam kültür ve medeniyetinin en Yukarıda yapılan tanımlar aşağıdaki kavramlardan önemli havzasında kurulmuş bir ülkedir. hangisiyle ilgilidir? A) Uygarlık  B) Kültür  C) Adalet – Eyyûbiler döneminde ise Nizamiye medreselerinin ben-       D) Medeniyet      E) Hikmet zerleri burada kurularak Sünnîliğin güç kazanması sağ- lanmıştır. – Fatımiler zamanında Şiiliğin yayılması için kurulan el-Ezher Medresesi de bu dönemde sünni ilim merke- zine dönüştürülmüştür. Bu parçada sözü edilen İslam ülkesi aşağıdakilerden 9. Bu yer, Hz. Ömer (r. a.) ve Hz. Osman (r. a.) dönemlerinde hangisidir? Ahmed b. Kays, Ubeydullah bin Ziyad ve Osman b. Said komutasındaki İslam ordularının gelişiyle İslam ile tanış- A) Cezayir  B) Türkiye  C) Mısır mıştır. Ancak İslam ordularının özellikle de Mâverâünne- hir’de kalıcı başarılar kazanması Kuteybe b. Müslim’in D) Arabistan E) Türkistan Horasan valisi tayin edilmesiyle başlamıştır. 6. “Evrensel düzeye ulaşmış bir kültür veya benzer kültür- Bu parçada sözü edilen İslam ülkesi aşağıdakilerden lerin oluşturdukları anlama, yaşama, bilgi, teknoloji ve hangisidir? maddî - manevî kurumların bütünüdür.” A) Cezayir  B) Türkiye  C) Mısır Tanımı yapılan kavram aşağıdakilerden hangisidir?       D) Arabistan E) Türkistan A) Ulus  B) Kültür  C) Adalet      D) Uygarlık        E) Hikmet 7. – Allah’ın (c. c.) fiillerinin muhakkak bir sebep ve hikmeti 10. Arap Yarımadası’nın batısında bulunan eski Hicaz bölge- vardır. Fakat kul her zaman bu sebep ve hikmetleri bile- sinde ve Kızıldeniz’in doğusunda yer alır. İslâm dininince meyebilir. en kutsal şehir kabul edilmektedir. Zira İslâm dinince peygamber kabul edilen Muhammed (s. a. v.) burada – Peygamberlerde aranan niteliklerden biri de erkek ol- doğmuştur. İslâm’ın kutsal kitabı Kur’an’ın burada, Hira maktır. Bu sebeple kadın peygamber gönderilmemiştir. mağarasında indirilmeye başlandığına inanılır. Beytullah denilen Kâbe de yine bu şehirde yer almaktadır. Kur’an’da – Allah’ın nefsî kelâmı işitilemez. İşitilen nefsî kelâmın ‘şehirlerin anası’ (ummu’l kur’a) sıfatıyla anılır. Mekke uzun varlığını gösteren lafzî kelâm yani Kur’an’ın harf ve yıllar boyunca Muhammed’in (s. a. v) soyundan gelen ve sesleridir. şerif olarak adlandırlan liderler tarafından yönetilmektedir. Yukarıda bazı görüşleri verilen mezhep aşağıdakiler- Parçada sözü edilen yerleşim yeri aşağıdakilerden den hangisidir? hangisidir? A) Eş’arilik  B) Maturidilik  C) Şafiilik A) Medine B) Mekke C) İslamabat D) Kudüs E) Şam      D) Hanefilik       E) Hanbelilik 4

TYT-AYT DİN KÜLTÜRÜ Fasikül 8 VE AHLAK BİLGİSİ Numarası   PERFORMANS TESTİ Gönül Coğrafyamız - 2 1. Tarihte Ön Asya’nın en eski medeniyetlerine ev sahipliği 3. Müslümanlar Batı’ya gemilerin teçhiz ve tertibinde de yapmış bir ülkedir. Ülkenin başkenti Sana, yüz ölçümü önemli yarar sağlamıştır. Müslümanlar bu hususta Hint 527 bin km2, resmi dili Arapçadır. 2012 yılı verilerine göre Okyanusunda edindikleri bilgi ve tecrübelerin meyvelerini nüfusu yaklaşık 24 milyondur. Nüfusun çoğunluğunu da Akdeniz’e getirdiler. Adı Avrupa’dan alınmış olan üç köşeli Zeydiye mezhebine mensup Müslümanlar oluşturmaktadır. Latin yelkeni Müslümanlar tarafından Hint okyanusunda İslam ülkeleri arasında %30 ile işsizlik oranı en fazla olan icat edildi. Akdeniz’e çıkan yelkenli gemiler de yine Müslü- ülkelerden biridir. Birinci Dünya Savaşı sırasında Cephe- manlar tarafından getirildi. Nihayet bu gelişme daha büyük si’nde şehit olan Türk askerleri için yakılan ağıtlar, türkü- ve Atlantik’i geçebilen gemilerin yapımı ile sonuçlanmıştır. lere bile konu olmuştur. Bu sayede büyük coğrafi keşişer yapılmıştır Bu parçada verilen bilgiler aşağıdaki İslam ülkelerin- Yukarıda verilenler İslam Medeniyetinin hangi değe- den hangisine yöneliktir? rine örnek olur? A) Malezya  B) Hindistan  C) Yemen A) Evrensellik  B) Tevhit  C) İlmilik       D) Bangladeş E) Afganistan         D) Adalet E) Yerlilik 2.   4. İslam kültür ve medeniyeti,karşılaştığı İran, Yunan ve Hint gibi medeniyetlerden aldıklarını İslam potasında eritmişti. Devraldığı mirasın, tevhide uygun olanını kullanmış, aykırı olanını ise ya ıslah etmiş ya da reddetmişti. İslam mede- niyeti eklektik, taklitçi ya da öykünmeci tutum içinde olma- mıştı. Parçada verilenler İslam Medeniyetinin hangi esasına örnek oluşturur? A) Evrensellik  B) Tevhit  C) İlmilik D) Yerlilik E) Özgünlük – Dünyanın en kadim kenti, bugün Orta Doğu’daki sorun- 5. İslam medeniyeti, farklı coğrafyalarda ve birbirinden farklı ların merkezinde yer alıyor. kültürlere sahip insanlar tarafından oluşturulduğu için zengin bir medeniyet olmuştur. İslam medeniyetinin farklı – Yahudiler, buranın Tanrı tarafından kendileri için seçil- havzalara taşınmasında pek çok âlim ve komutan önemli miş topraklar olduğuna inanırlar. görevler icra etmiştir. – Hristiyan inancına göre de Hz. İsa peygamberlik göre- Buna göre Hint kültür havzasının oluşumunda ve Hin- vini burada yerine getirmiştir. Müslümanlar ise, ilk bu- distan’ın İslam’la tanışmasında önemli katkısı olan ko- raya yönelerek namaz kılmıştır. mutan aşağıdakilerden hangisidir? – Bunlardan dolayı her üç din için büyük önem taşımak- A) Musa b. Nusayr tadır. B) Amr b. As Yukarıda verilen bilgiler aşağıdaki bölgelerden hangi- siyle ilgilidir? C) Tarık b. Ziyad A) Bağdat   B) Horasan   C) Kudüs D) Gazneli Mahmud       D) Hicaz E) İran E) Sa’d b. Ebi Vakkas 1

PERFORMANS TESTİ - PERFORMANS TESTİ - PERFORMANS TESTİ - PERFORMANS TESTİ DİN KÜLTÜRÜ VE AHLAK BİLGİSİ Gönül Coğrafyamız - 2 6. Kültür: İnsanların toplumsal yaşam içinde tarih boyunca 8. Belh şehrinde doğmuş, daha sonra Anadolu’ya göç et- ürettikleri bütün maddi ve manevi değerlerin hepsini dile miştir. Dönemin ünlü sufilerinden biri olan Şems-i Tebrizi getirir. Kültür maddi ve manevi olarak ikiye ayrılır. Maddi ile tanıştıktan sonra uzun yıllar uzlete çekilmiştir. Tasavvuf kültür insanın doğa ile etkileşimi sonucu ürettiği her şeydir. düşüncesinin ana konularını içeren ve Türk - İslam kültü- rünün en önemli eserleri arasında yer alan meşhur eseri Buna göre aşağıdakilerden hangisi kültürün özellikle- Mesnevi’yi kaleme almış, şiirleriyle ve hikmetli sözleriyle rinden değildir? çevresini aydınlatmıştır. A) Öğrenilir ve öğretilir. Sonradan kazanılır. Bu parçada verilen bilgiler aşağıdaki mutasavvıf ve dü- şünürlerden hangisiyle ilgilidir? B) Sürekliliğe sahiptir. Kuşaktan kuşağa aktarılır. Devamlı- lık gösterir. A) Ahi Evran C) Toplumdan topluma değişir. B) Hacı Bayram-ı Veli D) Uyulması gereken kurallardan oluşur. C) Mevlana E) Kültürün manevi öğeleri, maddi öğelerinden hızlı deği- D) Hacı Bektaş Veli şir. E) Yunus Emre 9. XIII. yüzyılda yaşamış mutasavvıf bir düşünürdür. Eşitlikçi, insancıl, ahlaki erdemleri gözeten bir düşünce sistemini yansıtır. “Makalat” adlı eseri vardır. Alevi - Bektaşi gelene- ğini kırsal kesimlerden kentlere doğru yaymıştır. 7.   Yukarıda verilen bilgiler aşağıdaki öğretilerden hangisi ile ilgilidir? A) Mevlevilik  B) Yesevilik  C) Kadirilik       D) Bektaşilik E) Nakşibendilik Bu görselde verilen yer Balkanların Osmanlılar tarafından 10. İslam fıkhı, orijinal olup fethedilen yerlerdeki hukuk sistemi- fethedilmesinden önce başlıca Balkanlarda ve civarındaki nin yerini almıştır. Fıkıh, Müslümanların bireysel ve toplum- bölgelerde seyahat ederek insanlara İslam’ı tebliğ eden sal hayatında merkezi rol üstlenmiştir. Ayrıca Müslüman Alevi - Bektaşi şeyhi ve Türkmen bir dervişinin bulunduğu olmayanlar için bile ayrı bir hukuki işlemler dizisi oluştur- yerdir. Horasan erenlerinden olan bu derviş, Anadolu’nun muştur. Fıkıh sayesinde aile hayatı, birey - toplum - devlet ve Rumeli’nin fethi sırasında önemli rol oynayan Bektaşi ilişkileri şekillenmiş ve fıkha uyulduğu takdirde hemen her babası olup, Ahmed Yesevi’nin müritlerindendir. Özellikler dönemde istikrar ve toplumsal düzen sağlanmış, anarşi, Balkanların İslamlaşmasında büyük rol oynamıştır. kavga ve terörün önüne geçilmiştir. Bu parçada verilenler aşağıdakilerden hangisiyle ilişki- Bu parçaya göre İslam medeniyetiyle ilgili aşağıdaki- lidir? lerden hangisi söylenebilir? A) Mevlâna A) Hoşgörüye sahiptir. B) Yunus Emre B) Uygulamaları evrenseldir. C) Sarı Saltuk C) Hukuk medeniyetidir. D) Hacı Bektaş - ı Veli D) İnsanı merkez alır. E) Hacı Bayram - ı Veli E) Özgür iradeye bağlı olan bir medeniyettir. 2

ÜNİTE DEĞERLENDİRME TESTİ - ÜNİTE DEĞERLENDİRME TESTİ - ÜNİTE DEĞERLENDİRME TESTİ DİN KÜLTÜRÜ VE AHLAK BİLGİSİ Gönül Coğrafyamız - 2 1. 3. Bu görseldeki lider, 8 Ağustos 1925 tarihinde Anadolu’nun ünlü erenlerinden ve ermişlerinden olan eren, Bosanski Samac kasa- aynı zamanda ünlü bir ozan ve düşünürdür. Aslen Hora- basında doğdu. Saray- san’lıdır. Azerbaycan’ın Hoy kasabasına gelmiş ve bir süre bosna’da bir Alman orada yaşamış olduğundan, “Hoylu’’ olarak tanınmıştır. lisesinde eğitim gördü. Ölümünün üzerinden altı yüzyıllık bir süre geçmesine kar- Lise çağında üstün ka- şın Anadolu insanının bu soylu Anadolu Eren’ine saygısı biliyetleriyle ve İslami canlı ve dipdiri ayaktadır. Mevlana, Hacı Bektaş Veli gibi konulara ilgisiyle öne Türk halkının gönlünde taht kurduğundan mezarının kendi çıktı. O dönemde arka- köyünde yöresinde bu Anadolu Eren’inin olduğu söylenen daşlarıyla birlikte dini mezar ve yine O’nun adına adak yeri koruluk vardır. Hora- konuları tartışmak san şair ve düşünürünün keramet ve erdemleri yedi yüzyıl- dan bu yana dillerde söylenir. amacıyla Müslüman Gençler Kulübü’nü kurdu. İslam dün- yasının içinde bulunduğu durumla da yakından ilgilenen Bu parçada sözü edilen İslam düşünürü aşağıdakiler- lider, 1960’larda yazmaya başladığı ‘İslam Deklarasyonu’ den hangisidir? isimli eserini 1970’te yayınlandı. Ünlü lider ,“İslam Manifes- tosu”, “İslam Deklarasyonu ve İslamî Yeniden Doğuşun A) Abdal Musa    B) Sarı Saltuk Sorunları”, “Doğu ve Batı Arasında İslam”, “Tarihe Tanıklı- ğım”, “Özgürlüğe Kaçışım: Zindandan Notlar”, “Konuşma- lar” “Köle Olmayacağız” gibi eserler bırakmıştır. Bu parçada sözü edilen lider aşğıdakilerden hangisi dir? A) Muhammed İkbal B) Ömer Muhtar C) Aliya İzzetbegoviç D) Muhammed İkbal E) Malcolm X C) Nasrettin Hoca    D) Yunus Emre   E) Ahmet Yesevî 2. ● 11. yüzyıl Karahanlı Uygur Türklerinden Yusuf Has Ha- 4. Kültür: İnsanların toplumsal yaşam içinde tarih boyunca cib’in Doğu Karahanlı hükümdarı Tabgaç Buğra Han ürettikleri bütün maddi ve manevi değerlerin hepsini dile (Ebu Ali Hasan bin Süleyman Arslan)’a atfen yazdığı ve getirir. Kültür maddi ve manevi olarak ikiye ayrılır. Maddi takdim ettiği Türkçe eserdir. kültür insanın doğa ile etkileşimi sonucu ürettiği her şeydir. ● Yusuf Has Hacib bu eserini her iki Dünya’da da mutlu- Buna göre aşağıdakilerden hangisi kültürün özellikle- luğa kavuşmak için gidilmesi gereken yolu göstermek rinden değildir? maksadıyla yazılmıştır. Yusuf Has Hacib’e göre, öteki Dünya’yı kazanmak için bu Dünya’dan el etek çekerek A) Öğrenilir, öğretilir ve sonradan kazanılır. yalnızca ibadetle vakit geçirmek doğru değildir. Çünkü böyle bir insanın ne kendisine ne de toplumuna bir ya- B) Sürekliliğe sahiptir, kuşaktan kuşağa aktarılır. rarı vardır. C) Toplumdan topluma değişir. Yukarıda sözü edilen eser aşağıdakilerde hangisidir? D) Uyulması gereken kurallardan oluşur. A) Makalat  B) Mesnevi  C) Fakrnâme E) Kültürün manevi ögeleri, maddi ögelerinden hızlı deği- şir.     D) Divan-ı Hikmet E) Kutadgu Bilig 3

ÜNİTE DEĞERLENDİRME TESTİ - ÜNİTE DEĞERLENDİRME TESTİ - ÜNİTE DEĞERLENDİRME TESTİ DİN KÜLTÜRÜ VE AHLAK BİLGİSİ Gönül Coğrafyamız - 2 5. Bu iki görsel, Türk milletinin her zaman çok önem ve değer verdiği bölgelerden olmuştur. Osmanlı döneminde bu coğrafyaya pek çok hizmet götürülmüştür. Osmanlı padişahları kendilerini “İki mukaddes şehrin (Mekke ve Medine) hizmetkârı” anlamına gelen “Hâdimu’l - Harameyn” sıfatıyla nitelendirmişlerdir. Bu parçada sözü edilen yerleşim bölgesi aşağıdakilerden hangisidir? A) Şam ve Bağdat Bölgesi  B) Hicaz Bölgesi  C) Mısır ve Mağrib Bölgesi               D) Kudüs ve Çevresi           E) Şam ve Bağdat Bölgesi 6. Bu görseldekඈ lඈder, Lඈbya’da İtalyanlara karşı yürütülen dඈrenඈş hareketඈnඈn devrඈmcඈ önderඈdඈr. Dඈnî öğrenඈm gördü ve el - Kasr’dakඈ Senusඈ aşඈretඈ lඈderඈ oldu. İtalyanların 1911’de Lඈbya’ya çıkarma yapması üzerඈne Osmanlı subayla- rı ve Senusඈ şeyhඈ önderlඈğඈnde başlayan dඈrenඈş hareketඈne gönüllü olarak katılmıştır. Bu dඈrenඈş esnasında Enver Paşa ඈle çalıştı; aralarında bඈr sඈlah arkadaşlığı bağı gelඈştඈ. Cebelü’l - Ahdar’da yaşayan aşඈretlerden topla- dığı gerඈlla güçlerඈyle başarılı baskınlar gerçekleştඈrerek İtalyan kuvvetlerඈne ağır kayıplar verdඈrdඈ. Mısır ve Sudan’dan gelen yardımların kesඈlmesඈne karşın, Bedevඈ köylülerඈn yardımıyla dඈrenඈşඈnඈ sürdürdü. 11 Eylül 1931’de bඈr çarpışmada yaralanarak İtalyanlara esඈr düştü. Buna görselde sözü edilen ve Libya’nın özgürlüğü için mücadele eden lider aşağıdakilerden hangisidir? A) Muhammed İkbal B) Ömer Muhtar C) Aliya İzzetbegoviç D) Gandi E) Malcolm X 4

TYT-AYT DİN KÜLTÜRÜ Fasikül 9 VE AHLAK BİLGİSİ Numarası KONU ÖZETİ Allah - İnsan İlişkisi - 1 ALLAH, İNSAN İLİŞKİSİ Allah’ın İsim ve Sıfatları Allah’a iman, Allah’ın var ve bir olduğuna, bütün üstünlük 1. Allah’ın Zâtî Sıfatları sıfatlarıyla nitelenmiş ve noksan sıfatlardan uzak ve yüce bulunduğuna inanmaktır. Vücut: Allah vardır, varlığı başkasından değil, zâtının gere- ğidir, varlığı zorunludur. Allah’ın Varlığı ve Birliği Kıdem: “Ezelî olmak, Allah’ın başlangıcının olmaması” de- İslam akaidine göre Allah’ın bir oluşu, zâtında, sıfatlarında, mektir. isimlerinde ve fiillerinde, rab oluşunda ve hâkimiyetinde eşi ve benzeri olmayışı yönündendir. Beka: “Varlığının sonu olmamak, ebedî olmak” demektir. Al- lah’ın sonu yoktur. 1. Gâye ve Nizam Delili Vahdaniyet: Allah’ın zâtında, sıfatlarında ve fiillerinde bir ve Kâinatta her şeyin bir sebebi ve gâyesi vardır. Boşuna yara- tek olması, eşi, benzeri ve ortağının bulunmaması demektir. tılmış hiçbir şey yoktur. Kâinatta her şey, yerli yerine oturtul- muştur. Her şeyin böyle bir nizam ve belli bir gâyeye yönelik Muhalefetün lil Havadis: Allah’ın, sonradan vücud bulan olması, onları düzenleyen birine ihtiyaç gösterir. Gaye ve ni- varlıklara benzememesi demektir. zam delili, Allah’ın varlığının yanında O’nun birliğini de ispat eder. Kıyam bi Nefsihi: Allah’ın varlığının bir başka varlığa ihtiyaç duymaması demektir. 2. Ekmel Varlık Delili 2. Allah’ın Subûtî Sıfatları “Ekmel varlık delili” adıyla kullandığı delili Farabî şu şekilde ortaya koymuştur: “Zihnimde ekmel bir varlık düşünüyorum. Hayat: Yüce Allah diridir ve canlıdır. Her şeye, kuru ve ölü Kemâl vasıtalarından biri de, gerçekte var olmaktır. O hâlde, toprağa can veren O’dur. Tanrı’dan ibaret olan bu ekmel varlıktır.” İlim: Allah her şeyi bilendir. Olmuşu, olanı, olacağı, gelmişi, İnsanın Allah İle İrtibatı geçmişi, gizliyi, açığı bilir. 1. Dua Semi: Allah işiticidir. Gizli, açık, fısıltı halinde, yavaş sesle veya yüksek sesle ne söylenirse Allah işitir, duyar. Dua; insanın, Allah’ın (c. c.) yüceliği ve büyüklüğü karşısın- da kendi zayıflığını kavrayıp ona yalvarması, şükretmesi, Basar: Yüce Allah’ın her şeyi görmesidir. Hiçbir şey Allah’ın onu övmesi ve Allah’la (c. c.) her an beraber olduğunun bir görmesinden gizli kalmaz. göstergesi olarak onunla iletişim kurma eylemidir. İrade: Allah’ın bir şey’in şöyle olup da böyle olmamasını di- 2. İbadet lemesi, her şey’i dilediği gibi tesbit etmesi demektir. İbadet, insanın hür iradesi ile Allah’a (c. c.) yönelmesi, Al- Kudret: Allah sonsuz bir güç ve kudret sahibidir. lah’ın (c. c.) emir ve yasaklarına uygun bir yaşam sürmesidir. Rabbi ile irtibat kurabilmesinin adıdır. İbadet, insanın yaratı- Tekvin: Yüce Allah yegâne yaratıcıdır. lış gayesi, Allah’ın (c. c.) kulları üzerindeki hakkıdır. Kelam: Söylemek ve konuşmak demek Allah bu sıfatı ile 3. Tövbe peygamberlerine kitaplar indirmiş, bazı peygamberler ile de konuşmuştur. Allah (c. c.) ile irtibatımızı sağlayacak yollardan biri de töv- bedir. Tövbe, işlenen bir günahtan dolayı pişmanlık duyarak Dua Etmenin Faydaları Allah’a (c. c.) yönelmek ve O’ndan bağışlanma dilemektir. Dua, Allah (c. c.) ile kul arasında kuvvetli bir bağdır. Duadan 4. Kur’an Okuma uzak kalmak, kişinin yaratıcı ile bağının zayıflamasına sebep olur. Dua ile yaşamak, Allah’ı görüyormuş gibi yaşamaktır. Kur’an-ı Kerim, âlemlerin Rabbinin sözü, sözlerin en güzeli- dir. Rabbimizden bir rahmet, öğüt, kalplere şifa ve bir rehber- Dua, kişiye Allah’la (c. c.) birliktelik bilinci kazandıran ve mü- dir. Kıyamete dek geçerli ve tüm insanlığa gönderilmiş son minin zamanını manen diri yaşamasını sağlayan bir disiplin- ilahi kitaptır ve yasakları uygulamayı amaç edinerek okumak dir. demektir. Dua ile yaşayanın her anı ve davranışı bilinç yüklüdür. 1

KAZANIM TESTİ - KAZANIM TESTİ - KAZANIM TESTİ - KAZANIM TESTİ - KAZANIM TESTİ DİN KÜLTÜRÜ VE AHLAK BİLGİSİ Allah - İnsan İlişkisi - 1 1. Aşağıdakilerden hangisi halis bir tövbede aranan şart- 4. Dua, çağırmak seslenmek demek olduğu gibi yalvarış ya- lardan değildir? karış da demektir. Dua edene icabet edilmesi söz konusu- A) Hataları başkalarıyla paylaşmak dur. İcabet kabul etmek ve gereğini yaparak cevap vermek B) Bir daha günaha girmemeye söz vermek anlamına gelir. C) Günah işlediğine kalben pişman olmak D) Günahı bir daha yapmamaya karar vermek Aşağıdakilerden hangisi dua ederken en çok dikkat et- E) Tövbeyi yalnız Allah (c. c.) için yapmak memiz gereken hususlardan biridir? A) Sadece ihtiyacımız olduğunda dua etmeliyiz. B) Samimi ve içten gelerek dua etmeliyiz. C) Dualarımızı sadece Arapça yapmalıyız. D) Anne - babamızın isteği ile dua etmeliyiz. E) Duaları herkesin duyacağı şekilde sesli olarak yapmalı- yız. 2. Allah’ın (c. c.) her şeyi görmesidir. Onun görmesi göz ile 5. Aşağıda verilenlerden hangisi Allah’ın (c. c.) “irade” sı- değildir. Eğer Onun görmesi göz ile olsaydı, görebilmesi fatıyla ilgilidir? için göze muhtaç olurdu. Oysaki Allah, hiçbir şeye muh- taç değildir. Karanlık ve aydınlık dahil olmak üzere onun A) Hiçbir şey kendiliğinden var olmaması ve kendiliğinden görmesine hiçbir şey engel oluşturmaz. Allah (c. c.), zifiri yok olmaması karanlık bir yerdeki siyah taşın üzerinde gezen siyah karın- cayı bile görür. B) Allah ’ın (c. c.) varlığının başlangıcının olmaması Bu parçada verilenler Allah’ın aşağıdaki hangi sıfatına C) Allah’ın (c. c.) zatında, sıfatlarında ve işlerinde ortağı- örnek oluşturur? nın, benzerinin olmaması A) İlim  B) Semi  C) Basar D) Allah’ın (c. c.) sonradan yaratılan varlıklara benzeme- mesi     D) Vahdaniyet E) Hayat E) Allah’ın (c. c.) her şeyi işitmesi 3. 6. “Ölüm sana erişinceye kadar Rabb’ine ibadet et.” (Hicr, 15:99) Farabඈ’ye göre Allah (c. c.) “ekmel’dඈr. Yanඈ en mükemmel ve en üstün olandır. O’ndan daha fazla Bu ayetle ilgili aşağıdakilerden hangisi söylenebilir? kemal sahඈbඈ bඈr varlık düşünülemez. Zorunlu varlık olan Allah (c. c.), gerek akıl ve mantık yönünden A) İbadetlerin Allah (c. c.) inancı ve rızası için yapılan çı- gerekse varlığa aඈt olgular yönünden düşünülsün kar amaçlı olmayan her türlü eylemleri kapsadığı en mükemmel varlıktır. Allah, bütün eksඈklඈklerden uzaktır. Allah’ı (c. c.) bu şekඈlde zඈhඈnde tasavvur B) İbadetleri, insandan Allah’a (c. c.) doğru yönelen, ahla- etmek, zorunlu olduğu gඈbඈ, Allah’ın (c. c.) bඈzzat ki, özgür ve gönüllü ilişkileri kapsadığı kendඈsඈ de en mükemmel olmakla zorunludur ve bu zorunluluk da kendඈndendඈr. C) İbadetlerin yakınlık ve sevgi temeli üzerine kurulduğu Farabi, bu düşüncesinde Allah’ın (c. c.) varlığını ispat- D) İbadetlerin, düzenli, sürekli, içten ve belirli bir amaca layan aşağıdaki delillerden hangisine yer vermiştir? yönelik olması gerektiği E) İbadetlerin, insan ile Allah (c. c.) arasında iletişimi sü- rekli canlı tuttuğu A) Ekmel varlık B) Kozmolojik C) Dini tecrübe D) Nakli   E) Ahlak 2

PERFORMANS TESTİ - PERFORMANS TESTİ - PERFORMANS TESTİ - PERFORMANS TESTİ DİN KÜLTÜRÜ VE AHLAK BİLGİSİ Allah - İnsan İlişkisi - 1 1. İnsanın evrende varlıklar arasındaki farklı ve özel konumu 4.   Kur’an-ı Kerim’de şöyle ifade edilmiştir: “Ant olsun ki insa- 1. De ki: O Allah, birdir. noğlunu kerem sahibi kıldık. Onları karada ve denizde ta- 2. Allah Samet’tir. şıdık. Ve onları temiz şeylerden rızıklandırdık. Yine onları, 3. O, doğmamış ve doğurmamıştır. yarattıklarımızın birçoğundan üstün kıldık.” (İsrâ, 17:70) 4. O’nun hiçbir dengi yoktur. (İhlas suresi, 1- 4 ayetler) Buna göre aşağıdakilerden hangisi insanı diğer varlık- lardan ayıran özelliklerden değildir? Yukarıda anlamı verilen ihlas suresinde vurgulanan temel konu aşağıdakilerden hangisidir? A) İman eden bir varlık olması A) Kadere iman etmenin gereği B) Allah’ın (c. c.) birliği B) Düşünen bir varlık olması C) Evrende bir düzenin olduğu D) Meleklerin varlığı ve görevleri C) Alet yapabilen ve kullanabilen bir varlık olması E) Kıyamet alametleri D) İrade ve sorumluluk sahibi olması E) Neslinin devamını sağlaması 2. İnsanın Allah (c. c.) ile iletişim kurma yollarından biridir. 5. İnsan bu sayede isteklerini, dileklerini aracısız olarak Al- “De kඈ: “(Rabbඈnඈzඈ) ඈster Allah dඈye çağırın, lah’a iletir, O’nun yardımına başvurur. Böylelikle ümidini ඈster Rahman dඈye çağırın. Hangඈsඈyle her zaman korur, manevi yönden rahatlar, kendini güçlü çağırırsanız çağırın, nඈhayet en güzel hisseder ve zorluklar, sıkıntılar karşısında daha dik durur. ඈsඈmler O’nundur.” Bu parçada sözü edilen ibadet aşağıdakilerden hangi- (İsra, 17:110) sidir? Bu ayet, aşağıdakilerden hangisiyle ilgilidir? A) Oruç B) Sadaka C) Hac D) Dua E) Tövbe A) Vacibü’l-vücud B) Kıyam bi nefsihi C) Ahseni takvim D) İsm-i Azam E) Esma’ül-Hüsna 3. Allah’ın (c c ) “Kıdem” sıfatının anlamı aşağıdakilerden 6. Tövbe; kişinin işlediği bir günah veya hatadan pişmanlık hangisidir? duyarak bir daha yapmamaya azmetmesi ve karar verme- A) Sonradan yaratılan varlıklara benzememesi sidir. B) Bir benzerinin olmaması C) Her şeyi duyması Tövbe ile ilgili aşağıdaki ifadelerden hangisi doğru de- D) Varlığının başlangıcının olmaması ğildir? E) Her şeyi bilmesi, ilminin her şeyi kuşatması A) Kişiyi ruhen, rahata ve huzura erdirir. B) Hata ve kusurları gösteren bir ayna niteliğindedir. C) Günah işleyen kimse vakit geçirmeden tövbeye yönel- melidir. D) Tövbenin kabulü için kutsal bir mekan seçilmelidir. E) Kulluğun Hz. Âdem’le başlayan bir göstergesidir. 3

PERFORMANS TESTİ - PERFORMANS TESTİ - PERFORMANS TESTİ - PERFORMANS TESTİ DİN KÜLTÜRÜ VE AHLAK BİLGİSİ Allah - İnsan İlişkisi - 1 7.   10. Allah’a (c. c.) karşı duyulan sevgi, saygı ve bağlılığın, ifa- “Kendi ellerinizle kendinizi tehlikeye atmayın.” desi olarak dualar yapılmaktadır. Birey kendi varoluşunun (Bakara, 2:195) nedeni olan, kendini yaratan, ona birçok yetenek güç ve “Hastalık gelmeden sağlığınızın kıymetini biliniz.” imkânlar bahşeden Allah’a duasında teşekkür eder. Özel- (Hadis) likle, yemek doğum, düğün veya başka bir kutlama gibi se- “Tedavi olunuz. Ancak haram olan şeylerle tedavi vinç ve mutluluk anlarında Allah’a teşekkürün ifade edildiği olmayınız”. (Hadis) dualar yapılır. Böylece birey aynı zamanda kendini, kendi benliğini kabul etmekte, Allah’la (c. c.) kurduğu sevgi ba- Bu ayet ve hadislerden aşağıdakilerden hangisine ula- ğını güçlendirmiş olmaktadır. şılamaz? A) Bütün kötülüklerden uzak durulmalıdır. Bu parçada insanları duaya yönelten hangi istek üze- rinde durulmuştur? B) Yasak olan şeylerle tedavi olunmamalıdır. A) Bir çaresizliğin ve sıkıntının giderilmesi C) Her şey Allah’tandır (c. c.), onun iradesine teslim olun- malıdır. B) Maddi veya manevi bir isteğin gerçekleşmesi D) Sağlık Allah’ın (c. c.) verdiği en büyük nimetlerdendir. C) Allah’ın (c. c.) nimetlerine şükrün ifadesi E) Hastalığa neden olan şeylerden uzak kalınmalıdır. D) Günahlarının bağışlanması E) Allah’ın (c. c.) yüceliğine duyulan hayranlığın vurgulan- ması 8. Allah’ın (c. c.) varlığının başlangıcı olmaması demektir. 11. Allah (c. c.) küçük, büyük, aydınlıkta ve karanlıkta, vasıta- Allah önce yok iken sonradan var olmuş değildir. Geçmişe sız ve sınırsız olarak her şeyi görür. İnsanlar, nerede ne doğru ne kadar gidilirse gidilsin, Allah’ın (c. c.) var olmadığı yaparlarsa yapsınlar, en gizli yerlerde, yerin altında ve gök- bir an, bir zaman, tasavvur edilemez. lerde bile bir şey yapsalar Allah (c. c.) onları görür. Bu parçada Allah’ın (c. c.) hangi sıfatından söz edil- Bu parçada Allah’ın (c. c.) hangi sıfatından söz edil- mektedir? mektedir? A) Kudret B) Kıyam C) Bekâ D) Kıdem E) Vücud A) Semi  B) Basar  C) İrade 9.     D) Muhâlefetün lilhavâdis E) Kıyam bi - nefsihî “Kendileri ile huzur bulasınız diye sizin için türünüzden eşler yaratması ve aranızda bir sevgi 12. ● İslam tasavvufunda Allah (c. c.) ile kulu birbirine bağla- ve merhamet var etmesi de O’nun (varlığının ve yan en güçlü iletişim tarzı olduğu gibi din psikolojisinde kudretinin) delillerindendir. Şüphesiz bunda de manevî, psikolojik ve ruhsal sıkıntıların bir çözüm düşünen bir toplum için elbette ibretler vardır..” yolu ve terapi tarzıdır. (Rum, 30:21) ● İnsanın Allah’ın (c. c.) yüceliği karşısında kulun aczini Bu ayetlerde “Rahmet” isminin tecelli biçimi aşağıdaki- itiraf etmesini, sevgi ve tâzim duyguları içinde lutuf ve lerden hangisidir? yardımını dilemesidir. A) Allah’ın (c. c.) kullarına sevgi, şefkat ve merhametle muamele etmesi Yukarıda verilenler aşağıdakilerden hangisiyle ilgili- B) Allah’ın (c. c.) sıkıntıdan sonra bolluk, bereket vermesi dir? C) Allah’ın (c. c.) hastalara şifa vermesi D) Allah’ın (c. c.) kullarının günahlarını affetmesi A) Ahlaki davranmak   B) Dua etmek E) Allah’ın (c. c.) kullarına bolluk vermesi C) İhsanda bulunmak   D) İbadet etmek E) Salih amel işlemek 4

TYT-AYT DİN KÜLTÜRÜ 1 0F a s i k ü l VE AHLAK BİLGİSİ ÖDEV TESTİ Numarası Allah - İnsan İlişkisi - 2 1. 4. İnsanın Yüce Allah (c. c.) ile iletişimi ibadet, dua, Kur’an ‘‘Mü’mඈnler o kඈmselerdඈr kඈ, ancak Allah anıldığı okumak, tövbe ve istiğfar yoluyla gerçekleşmektedir. Bu zaman kalplerඈ tඈtrer, Allah’ın ayetlerඈ okunduğun- iletişim sürecinde Yüce Allah (c. c.) “Hâlik” yani yegâne ya- da ඈmanları artar ve Rablerඈne tevekkül ederler. ratıcı, insan ise “mahluk” yani yaratılandır. İnsan ise onun Namazlarını kılarlar ve onlara verdඈğඈmඈz rızıktan emir ve buyruklarına ihtiyaç duyan, olgunlaşmak ve insan- ඈnfak ederler.” lığını gerçekleştirmek için ona ihtiyacı olan varlıktır. (Enfal, 8:2 - 4) Aşağıdakilerden hangisi insanın Allah (c. c.) ile ileti- Bu ayetlerden inananlarla ilgili aşağıdakilerden han- şimi ile ilgili söylenemez? gisi çıkarılamaz? A) İletişimde mutlak bir aracı olmalıdır. A) Kalpleri her zaman Allah (c. c.) anıldığında ürperir. B) İletişimde samimi ve içten olunmalıdır. B) İşlerinde Allah’ı (c. c.) vekil kılarlar. C) Rabbimizle irtibatımızı sağlayan yollardan bir diğeri, C) Yalnız Allah (c. c.) için ibadet ederler. Kur’an okumaktır. D) Zekât ve sadakalarını veririler. D) İbadet, insanın hür iradesi ile Allah’a (c. c.) yönelmesi, Rabbi ile irtibat kurabilmesidir. E) Kur’an okunduğunda sükûnetle dinlerler E) Dua; insanın, Allah’ın (c. c.) yüceliği ve büyüklüğü kar- şısında kendi zayıflığını kavrayıp ona şükretmesi ve Allah’la (c. c.) her an onunla iletişim kurma eyleminin göstergesidir. 2. Kişinin işlemiş oluğu hata ve kusurlarından vazgeç- mesi, pişmanlık duyması bir daha onları işlemeyece- ğine dair Allah’a (c. c.) söz vermesine ne ad verilir? A) Doğruluk  B) Cömertlik  C) Tövbe       D) Riyazet E) Sadaka 3. ● Doğa içinde gerçekten muhteşem bir düzeni gösteren 5. birçok örnekler vardır. “Ama zulmedenler, kendඈlerඈne söylenen sözü bඈr başkasıyla değඈştඈrdඈler.” (Bakara, 2:59) ● Böylesine muhteşem bir düzen gerçekten muhteşem “Oysa onlardan bඈr bölümü, Allah’ın sözünü ඈşඈtඈyor, bir zekâyı gerektirmektedir. (ඈyඈce algılayıp) akıl erdඈrdඈkten sonra, bඈle bඈle değඈştඈrඈyorlardı. (Bakara, 2:75) ● Bu nedenle doğanın varlığı büyük bir olasılıkla muhte- ”Artık vay hallerඈne; kඈtabı kendඈ ellerඈyle yazıp, şem bir zekânın varlığından kaynaklanmaktadır. sonra az bඈr değer karşılığında satmak ඈçඈn ‘Bu Allah katındandır.’ dඈyenlere.” (Bakara, 2:79) Yukarıda verilenler, aşağıdaki hangi kanıta örnek oluş- turur? Bu ayetlerde münafıkların hangi özelliği vurgulanmış- tır? A) Ontolojik kanıta A) Allah (c. c.) hakkında yalan uydurmaları B) Kozmolojik kanıta B) Allah’a (c. c.) oğul isnat etmeleri C) Nizam kanıta C) Peygamberlere büyüklük taslamaları D) Ahlaki kanıta D) Allah’ın (c. c.) kelâmını tahrif etmeleri E) Dinsel deneyimlere E) Cinleri yüceltip Allah’a (c. c.) şirk koşmaları 1

ÖDEV TESTİ - ÖDEV TESTİ - ÖDEV TESTİ - ÖDEV TESTİ - ÖDEV TESTİ - ÖDEV TESTİ - ÖDEV TESTİ DİN KÜLTÜRÜ VE AHLAK BİLGİSİ Allah - İnsan İlişkisi - 2 6. 9. Aşağıdaki tanımlardan hangisi “Tövbe” kavramının kar- “Şüphesඈz sඈzඈn Rabbඈnඈz, göklerඈ ve yerඈ altı gün şılığıdır? ඈçඈnde (altı evrede) yaratan ve Arş’a kurulan, geceyඈ, kendඈsඈnඈ durmadan takඈp eden gündüze A) Her türlü dedikodu, günah, gıybet ve boş şeylerden ka- katan, güneşඈ, ayı ve bütün yıldızları da buyruğuna çınmaktır. tabඈ olarak yaratan Allah’tır. Dඈkkat edඈn, yaratmak da, emretmek de yalnız O’na mahsustur. Âlemlerඈn B) Bir işi başarmak için elinden geleni yapmak, sonrasını Rabbඈ olan Allah’ın şanı yücedඈr.” da Allah’a (c. c.) bırakmaktır. (Araf, 7:54) C) Güçlü bir irade sahibi olmak ve sağlam bir kişiliğe eriş- Bu ayet Allah’ın varlığını ispatlayan delillerden hangi- mek için zorluklarla mücadele etmektir. sine örnek olur? D) Olacak bir şeyi beklerken mevcut koşullara dayanabil- A) Hudûs deliline   B) Fıtrat deliline me, kendini tutma, beklerken olumsuz düşünmemeye denir. C) Hayat deliline   D) İmkân deliline E) İşlenen küfür, şirk ve tüm günahlara pişman olmak ve o    E) Gaye ve nizam deliline günahlara bir daha dönmemek için Allah’a söz vermek- tir. 7. 10. ● Her şeyin varlığını ve geçireceği halleri takdir eden, ya- “Ey İnsanlar! Sඈzඈ bඈr tek nefඈsten yaratan, ondan ratan, yoktan var eden büyüklükte eşi olmayan. eşඈnඈ var eden ve ඈkඈsඈnden pek çok erkek ve kadın meydana getඈren Rabbඈnඈze hürmetsඈzlඈk- ● Kullarının günahını örten, mağfireti çok, günahları ba- ten sakının.” ğışlayıcı olan. (Nඈsâ, 4:4) Yukarıda verilenler Allah’ın (c. c.) hangi isimleriyle iliş- Bu ayette, aşağıdakilerden hangisine dikkat çekilmiş- kilidir? tir? A) Mümin - Aziz   B) Hâlık - Gaffar C) Cabbar - Halim   D) Halim - Rahim A) Adil yönetime   E) Alim - Aziz B) Mutlak iyiliğe 11. “O, öyle Allah’tır kඈ, O’ndan başka tanrı yoktur. C) İnsanın hayat serüvenine Görülmeyenඈ ve görülenඈ bඈlendඈr. O, esඈrgeyendඈr, bağışlayandır.” D) Ahiret kazancına (Haşr, 59:22) E) Dünya nimetlerine 8. “Ölümsüz ve daima diri olan Allah’a güvenip dayan...” (Fur- Bu ayet, Allah’ın aşağıdaki hangi isimleri ile ilişkilendi- kan, 25:58) rilebilir? A) Kuddüs - Azim Bu ayet, Allah’ın (c. c.) hangi sıfatıyla ilgilidir? B) Rezzak - Rahim C) Rahman - Hakem A) Hayat B) Semi C) İlim D) İrade E) Tekvin D) Rahman - Rahim E) Cemil - Rahim 2

ÜNİTE DEĞERLENDİRME TESTİ - ÜNİTE DEĞERLENDİRME TESTİ - ÜNİTE DEĞERLENDİRME TESTİ DİN KÜLTÜRÜ VE AHLAK BİLGİSİ Allah - İnsan İlişkisi - 2 1. İnsan “Ben kimim?”, “Nereden geldim?” ve “Nereye gidi- 3. yorum?” gibi en derin ve kapsamlı sorularına ancak Allah (c.c.) inancı ile tatmin edici cevaplar bulabilir. İnsanın sual- Kâinatta, bilinen 300 milyar kadar galaksi ve he birinde lerine ve dualarına karşılık veren Rabbimiz, indirdiği ilahi bulunan 300 milyar yıldız, sonsuz ilim sahibi Yüce Allah’ın mesajlarla, insanı, merak ettikleri hakkında bilgilendirmiştir. kontrolünde dönüp dururlar. Bu muhteşem büyüklükteki Örneğin bir ayette “… Doğrusu biz Allah’a aidiz ve kuş- galaksiler bazen birbirlerinin içinden geçerler ve bu sırada kusuz O’na döneceğiz…” (Bakara, 2:15.) buyurarak insa- asla birbirleriyle çarpışmazlar. İşte böylece Dünya’mızın ve nın nereden geldiği ve nereye gideceğine dair sorularına evrendeki milyarlarca yıldızın sürekli hareket ettiği halde cevap vermiştir. birbirine çarpmadan yoluna devam etmesi Yüce Allah’ın evrendeki muhteşem düzenini gösterir. Bu parçayla ilgili aşağıdakilerden hangisi söylenebilir? A) Allah (c. c.) inancı sayesinde insan davranışların çeki- Aşağıdaki ayetlerden hangisi metinde anlatılan bu du- düzen verir. rumla ilişkilendirilemez? B) Allah (c. c.) inancı, insanı erdemli kılar. C) Allah (c. c.) inancı, ahlaki değerlere kaynaklık eder. A) “Güneş ve Ay bir hesaba bağlı (olarak hareket eder- D) Allah (c. c.) inancı, insanın anlam arayışına bir cevap- ler).” (Rahman, 55:5) tır. E) İslam’a göre insanın Allah’a (c. c.) olan inancı dünyaya B) “O Güneş’i ve Ay’ı da buyruğu altına almıştır; her biri bakışını değiştirir. belirlenmiş bir vadeye kadar kendi yolunu izler...” (Fatır suresi, 35:13) 2. ● Güneşin dünyaya uzaklığının yaşam için uygun mesa- fede olması C) “Başınıza gelen herhangi bir musibet kendi ellerinizle işledikleriniz yüzündendir...” (Şura, 42: 30) ● Gece ve gündüzün art arda gelmesi ● Gök cisimlerinin birbirlerini belirli kuvvette çekmesi D) “…Rahman’ın yaratmasında bir düzensizlik göremez- ● Yağmurun ve karın belirli bir ölçüye ve miktara göre sin. Gözünü çevir de bir bak, bir bozukluk görüyor mu- sun?” (Mülk, 67:3) yağması ● Gök cisimlerinin yörüngelerinin olması E) “Göğe gelince, Allah onu yükseltti, kâinattaki mükem- Yukarıda verilenler aşağıdaki kavramlardan hangisiyle mel ahengi sağlayan ölçü ve dengeyi koydu.” (Rah- ilintilidir? man, 55:7) A) Tedbir ve tevekkül B) Temizlik ve ibadet 4. Tövbe hiç şüphe yok ki, büyük bir arınma, temize çıkma, C) Evrendeki ölçü ve düzen bilinci tazeleme ve yenileme eylemidir. Yaşamının her D) İnsan ve kaderi anında kötülüklerle iç içe olan insan, bu nedenle büyük bir E) İman ve hakikat stres altında bulunmaktadır. Bu stres ise, hayatı yaşanmaz hale sokmaktadır. İşte bu düşüncedeki bireyin imdadına Al- lah’ın bir lütfü olan tövbe mekanizması yetişmektedir. Bu tövbe sayesinde insan, bütün günahlarından ve onun mey- dana getirdiği stresten uzaklaşmakta, adeta temizlenip, arınmaktadır. Bu parçada tövbe ile ilgili aşağıdakilerden hangisi vur- gulanmıştır? A) Şartları  B) Çeşitleri  C) Gerekliliği      D) Faydası E) Yapılış biçimi 3

ÜNİTE DEĞERLENDİRME TESTİ - ÜNİTE DEĞERLENDİRME TESTİ - ÜNİTE DEĞERLENDİRME TESTİ DİN KÜLTÜRÜ VE AHLAK BİLGİSİ Allah - İnsan İlişkisi - 2 5. Evren, her şeyiyle sonradan meydana gelmiştir. Sonradan 8. İnsanların sağlıklı bir şekilde varlığını sürdürebilmesi için meydana gelen herşey yaratılmıştır. O hâlde evren de ya- uyması gereken yasalara denir. Bu yasalar sosyal olay- ratılmıştır. Bundan hareketle bir var edicinin bulunması aklî lar arasında var olan sebep - sonuç ilişkisini ifade eder. bir zorunluluktur. Nitekim Yüce Allah “Acaba onlar herhangi Kur’an - ı Kerim’de insanlar gibi toplumların da bir ömrü bir yaratıcı olmadan mı yaratıldılar?” (Tur, 52:35) ayetinde olduğunu belirten bu yasalardan bahsedilir. Örneğin bir buyurarak hiçbir şeyin kendiliğinden meydana gelmediğini ayette bu husus şöyle ifade edilir: “Her toplumun (belirli) bir vurgulamıştır. eceli vardır. Ecelleri geldiğinde onu ne bir an erteleyebilirler ve ne de bir an öne alabilirler.” (A’râf, 7:34) Bu parçada verilenler Allah’ın (c. c.) varlığını ispatla- yan; Bu metinde verilenler aşağıdakilerden hangisiyle ilgili- dir? I. Gaye ve Nizam A) Fiziksel yasaları II Ekmel varlık B) Toplumsal yasalar III. Hudûs C) Biyolojik yasalar delillerinden hangilerine örnek olur? D) Kimyasal yasalar A) Yalnız I  B) Yalnız II  C) Yalnız III E) Tarihsel olgular       D) II ve III E) I, II ve III 6. Allah’ın (c. c.) birliğine, O’nun, tüm yetkin nitelikleri ken- disinde topladığına, yaratılmışlara özgü noksanlıklardan uzak olduğuna inanmaktır. Kâinatı yaratan ve yöneten en yüce varlığın mevcudiyeti inancı insanın selim fıtratının önemli bir özelliğini teşkil ettiği gibi Allah’ın bir ve tek oluşu kanaati de beşer türünün ayrılmaz bir vasfıdır. Bu parçada verilenler aşağıdakilerden hangisiyle ilişki- 9. “Bඈrඈnඈz dua ettඈğඈ zaman “Allah’ım! dඈlersen benඈ lidir? A) İhlas B) Tevhit C) Tövbe D) İhsan E) İbadet bağışla!” demesඈn. İstemesඈnde samඈmඈ ve azඈmlඈ olsun! Çünkü hඈç kඈmse Allah’ı zorlayamaz.” (Hadඈs) “Kesඈnlඈkle kabul edඈleceğඈne ඈnanarak dua edඈn. Çünkü Allah gafඈl kalbඈn duasını kabul etmez.” (Hadඈs) 7. Aşağıdakilerden hangisi “Mahlûkâtına maddî ve mânevî Bu hadislere göre, aşağıdakilerden hangisi söylenebi- her türlü rızkı bol bol ihsan eden” anlamında esmâ-i hüs- lir? nâdan (Allah’ın en güzel isimlerinden) dır? A) Duaya besmele ile başlanmalıdır. A) Rahim B) Rezzak C) Rahman B) Dualar için belli vakitler ve uygun saatler kollanmalıdır.       D) Hakim E) Latif C) Duaların; ihlaslı, samimi ve bilinçli yapılması kabulünü kolaylaştırır. D) Peygamberlerin yaptığı şeklide dua edilmelidir. E) Her duada Peygamberimize selam gönderilmelidir. 4

TYT-AYT DİN KÜLTÜRÜ 1 1F a s i k ü l VE AHLAK BİLGİSİ KONU ÖZETİ Numarası Hz. Muhammed (s. a. v.) ve Gençlik HZ. MUHAMMED VE GENÇLİK luk içinde yetişmiş, kılık kıyafeti, nezaketi ile herkesin beğe- nisini kazanmıştır. Ailesi onu İslam’dan vazgeçirmek için her Hz. Peygamber’in (s. a. v.) hayatını ve sahabiyi düşündüğü- çareye başvurmuştu. Ama Mus’ab (r. a.), ailesini de serve- müzde, hep olgun ve yaşlı insanlar canlanır zihnimizde. Kırk tini de terk edip Habeşistan’a hicret etti. I. Akabe Biatı’nda yaşındayken peygamberlik görevine başlayan Hz. Peygam- Medineliler, kendilerine İslamiyet’i öğretecek bir öğretmen ber’in (s. a. v.) etrafındaki ilk iman edenlere baktığımızda, isteyince, Hz. Peygamber (s. a. v.) onu bu göreve tayin etti. onlardan çoğunun gençler olduğunu görürüz. Onlar, Allah Medine’de birçok kişi İslam’a onun çabasıyla girdi ve birçoğu Rasulü’nden aldıkları inanç ve ahlakın gereği olarak, yalnız İslam’ı ondan öğrenmiştir. Mekke’den ayrılmayı değil, zamanı geldiğinde dünyadan ay- rılmayı dahi göze almışlardır. En üstün ahlaka sahip olarak Genç Bir Komutan; Üsame b. Zeyd: Üsame b. Zeyd, yaratılan Hz. Peygamber (s. a. v.) şüphesiz herkesle ilgilen- Hz. Peygamber’in (s. a. v.) evlatlığı ve azadlısı olan Zeyd b. miş ve herkese değer vermiştir. Harise’nin oğludur. Üsame b. Zeyd, Hz. Peygamber’in ev- latlığı ve azadlısı olan Zeyd b. Harise’nin oğludur. Hz. Pey- HZ. MUHAMMED VE GENÇLER gamber (s. a. v.), Üsame’yi küçüklüğünden beri çok sever, bir dizine onu, diğer dizine de Hz. Hasan’ı oturtur ve “Al- Bilge ve Kahraman Bir Genç: Hz. Ali (r. a.): Hz. Pey- lah’ım, ben bunları seviyorum, sen de sev!” diye dua etmiştir. gamber’in (s. a. v.) amcası Ebû Talib’in en küçük oğludur. Hz. Peygamber (s. a. v.), vefatından kısa bir süre önce, Üsa- Mekke’de baş gösteren kıtlık üzerine Hz. Peygamber, onu me’yi, aralarında Hz. Ebû Bekir ve Hz.Ömer’in de bulundu- himayesine almıştır. Hz. Ali (r. a.), ilim, takva, samimiyet, ğu, Suriye dolaylarına gönderilecek ordunun komutanlığına kahramanlık vb. pek çok yüksek ahlaki değere sahip olması atamıştır. bakımından İslam dünyasında ayrı bir yere sahiptir. Hz. Ali (r. a.), aynı zamanda Hz. Muhammed’in (s. a. v.) peygam- Genç Bir Yönetici; Muaz b. Cebel (r. a.): Muaz bin Ce- berliğine ilk iman edenlerdendir. bel helal ve haram ilmini en iyi bilen, Kur’an-ı Kerim’i en iyi okuyan genç sahabilerdendir. Muaz b. Cebel, âlim sahâbi- Genç Bir Davetçi; Erkam b. Ebi’l Erkam: İslam’a ilk giren lerdendir. Yaşadığı dönemde Kur’an-ı Kerim’i baştan sonra gençlerden biri olan Erkam b. Ebi’l Erkam’ın Safa Tepesi’nin ezbere bilenlerdendir. Muaz b. Cebel gerek kendi kabilesi yanındaki evi, Hz. Peygamber (s. a. v.) ve diğer Müslüman- arasında gerekse Medine’de İslam dininin yayılmasında et- lar için adeta bir karargah olmuştur. Erkam Hz. Peygamber’e kin bir şekilde yer aldı. Hz. Peygamber’in (s. a. v.) Medine’ye (s. a. v.) sadakatle bağlanarak evini onun emrine verdi. Top- hicretinden itibaren sürekli O’nun yanında olmaya gayret lum yararına çalışan Hılfu’l Fudul’da da mazlumların hakkını gösteren Muaz, Huneyn Savaşı ve Taif Kuşatması dışındaki arayan Erkam açıktan davet döneminde insanlara İslam’ı bütün askeri seferlere katıldı. Bu iki savaşa katılamamasının öğretmeye tüm gayretiyle devam etmiştir. Erkam, Bedir, sebebi ise onun Mekke’nin fethinin ardından Hz. Peygamber Uhud ve diğer savaşlara katılmış ve büyük fedakarlıklar gös- (s. a. v.) tarafından Mekke’ye emir ve Kur’an öğretmeni ola- termiştir. rak tayin edilmesidir. Genç Bir Âlim; Hz.Aişe: Hz. Aişe validemiz küçük yaşta Sorumluluk Sahibi Bir Genç; Esma binti Ebu Bekir (r. a.): iken okuma - yazma öğrenmiş olup, çok zekî ve kabiliyetli Hz. Esma, Peygamberimizin (s. a. v.) sadık dostu Hazreti bir kadın sahabidir. Hz. Muhammed’in (s. a. v.) eşi Hz. Aişe Ebu Bekir’in kızı, müminlerin annesi Hz. Aişe’nin kız kar- (r. a.), dinî ilimleri bizzat Hz. Muhammed’den (s. a. v.) öğren- deşidir. O, İslam’ın ilk dönemlerinde Müslüman olmuş, son mişti. Hz. Muhammed (s. a. v.) ile aynı evi paylaştığı için, nefesine kadar da İslam’a hizmet etmiştir. Pek çok kez Hz. onun ilminden gece gündüz istifade etmiştir. Hz. Peygam- Peygamber’in övgüsüne de mazhar olan Esma binti Ebi Be- ber’in ders ve sohbetlerini dinlemiş, kavrayamadığı veya me- kir, Asr-ı saâdet’in örnek kadınlardan biri olmuştur. rak ettiği her meseleyi de Hz. Muhammed’e (s. a. v.) sorup öğrenmiştir. Hz. Aişe (r. a.), Hz. Muhammed’den (s. a. v.) Habeş Kralının Huzurunda Bir Genç; Cafer b. Ebi Talib: aldığı bilgi sayesinde İslam esaslarının en seçkin öğreticiler- Necaşi’nin huzurunda Cafer b. Ebi Talib yaptığı muhteşem den biri olmuştur. bir konuşmadan sonra, Necaşi’nin Müslüman olmasından ve sahip çıkmasından sonra Muhacirler, Habeşistan’da İs- Genç Bir Öğretmen; Mus’ab b. Umeyr: Mekke’nin en zen- lamiyet’in yayılması için gayret göstermişlerdir. Cafer b. Ebi gin ve asil ailesine mensup olan Mus’ab (r. a.), refah ve bol- Talib, Hz. Muhammed’in (s. a. v.) amcası Ebû Talib’in oğlu, Hz. Ali’nin de ağabeyidir. 1

KAZANIM TESTİ - KAZANIM TESTİ - KAZANIM TESTİ - KAZANIM TESTİ - KAZANIM TESTİ DİN KÜLTÜRÜ VE AHLAK BİLGİSİ Hz. Muhammed (s. a. v.) ve Gençlik 1. Mekke’nin en zengin ailelerinden birinin çocuğuydu. Öyle 4. Kur’an’da kendisinden en fazla bahsedilen peygamberdir. ki, en güzel kıyafetlere, en güzel kokulara sahipti. Annesi Onun Firavuna karşı mücadeler, kavmine yaptığı tebliğ, onu özenerek süsler ve herkesin ona imrenerek baktığını sahip olduğu üstün ahlak, Allah’a olan imanı ve teslimiyeti, bilip gururlanırdı. Çünkü onun yüzünde henüz kimsenin samimiyeti birçok ayetle müminlere bildirilmiştir. Müminlere bilmediği, şehid edasıyla süslenmiş bir güzellik vardı. Mek- düşen de, Allah’ın, pek çok yönden üstün kıldığı bu resu- ke’nin en yakışıklısı diye bilinir ve yakışıklılığı kimsenin gö- lünü örnek almak, onun kendi döneminde çevresindekilere zünden kaçmazdı. Güzel konuşan, nazik, yumuşak huylu tavsiye ettiklerini uygulamaya çalışmaktır. ve akl-ı selîm bir insandı. Bu parçada sözü edilen peygamber aşağıdakilerden Bu parçada hakkında bilgisi verilen sahabi aşağıdaki- hangisidir? lerden hangisidir? A) Hz. Yusuf  B) Hz. İbrahim  C) Hz. Musa A) Muaz b. Cebel      B) Üsame b. Zeyd D) Hz. İsa E) Hz. Nuh C) Hz. Ali (r. a.)      D) Mus’ab b.Umeyr E) Cafer b. Ebi Talib 2. Mekkeli müşriklerin Müslümanlar üzerindeki baskı ve şid- 5. 18 yaşında iken ilk Müslüman olan genç sahabilerdendir. deti gittikçe dayanılmaz bir hale gelince Hz. Muhammed Ailesi Mekke’nin ileri gelen zengin ailelerindendi. Ailesi- (s. a. v.) hicret etmeye karar vermişti. Hz. Muhammed nin konum ve durumu sebebiyle bolluk ve zenginlik içinde (s. a. v.) o zamanlar 22 yaşında genç bir delikanlı olan Hz. yaşayan bir gençti. Hz. Muhammed’in davetini duyunca Ali’yi, evini kuşatmış ve suikast için gelen müşrikleri oyala- hemen kabul etti. Güzel konuşmak, insanlarla iyi iletişim ması amacıyla Mekke’de bırakmıştı. Hz. Ali böylesine teh- kurmak gibi becerilere sahipti. Genç sahabiler içinde öğre- likeli bir görevi hiç tereddüt etmeden kabul etmiştir. Gece ticiliği ile öne çıkmıştır. baskın yapan müşrikler yatağa hamle yaptıklarında Hz. Ali’yi görmüşler ve amaçlarına ulaşamadan ayrılmak zo- Bu parçada sözü edilen sahabe aşağıdakilerden hangi- runda kalmışlardır. sidir? Verilen metinde Hz. Ali’nin aşağıdaki özelliklerinden A) Muaz b. Cebel      B) Üsame b. Zeyd hangisi öne çıkmaktadır? C) Hz. Ali      D) Mus’ab b.Umeyr A) Doğruluğu B) İlmi C) Merhameti    E) Cafer b. Ebi Talib        D) Şecaati E) İleri görüşlülüğü 3. Hz. Muhammed ilk üç sene İslam’ı gizli bir şekilde teblîğ 6. Onun içinde yaşadığı toplum olan Babilliler, yıldızlara tanrı etmiş, dâvetini kabûl etmeyenlerden bu mevzûyu kimseye diye inanıyorlar, onlar adına yaptıkları putlara ibadet edi- açmamalarını istemiştir. Hz. Muhammed Kureyş müşrikle- yorlardı. Putları ve yıldızları, ruhların sembolü olarak kabul rinden sakınarak bu mübârek yerde bulunur, yanına gelen- ederlerdi. Onlar, ruhlara ve meleklere ibadet esasından lere orada İslam’ı anlatır, Kur’ân-ı Kerîm okur ve öğretirdi. başlar ve giderek yıldızlara, aya, güneşe ve sonunda bun- Orada, berâberce namaz kılarlardı. Birçok insan İslam ile lar adına yapılmış putlara tapmaya başlamışlardır. O, pey- burada tanışmıştır. gamber olarak görevlendirildiğinde önce babasını davet etmiş, ama babası onu kovmakla tehdit etmiştir. Bu parçada sözü edilen yer aşağıdakilerden hangisi- dir? Bu parçada verilenlere göre, Kuran’da örnek olarak gösterilen genç aşağıdakilerden hangisidir? A) Dârü’l-Erkam   B) Mescid-i Nebi A) Hz İsmail  B) Hz. İbrahim  C) Hz. Musa C) Ashab-ı Suffe   D) Beytü’l-Hikme       D) Hz. İsa      E) Hz. Muhammed           E) Mecid-i Haram 2

PERFORMANS TESTİ - PERFORMANS TESTİ - PERFORMANS TESTİ - PERFORMANS TESTİ DİN KÜLTÜRÜ VE AHLAK BİLGİSİ Hz. Muhammed (s. a. v.) ve Gençlik 1. Bu sahabe, Hz. Muhammed Medine’ye hicretinden sonra 3. Hz. Muhammed, İslam toplumunun şekillenmesinde ve da onun yanında kalmaya ve İslam’ı anlatmaya devam et- İslami değerlerin yaşanmasında ve yayılmasında emek miştir. Bedir Savaşı’na, ardından Uhud Savaşı’na katılmış- sarfederken gençlere de büyük görevler veriyordu. Onların tır. Bu savaşta 625 yılında şehit olmuştur. Uhud şehitleri cesaret ve enerjilerinden gereği gibi yararlanmak için, her toprağa verilirken Hz. Muhammed, eski bir elbise içinde şeyden önce gençlerin kendine güvenli, sağlam bir kişilik yerde yatan bu sahabeyi göstererek onun bir zamanlar geliştirmelerine imkan sağlanmasının önemini çok iyi bili- zenginlik içinde yaşayan biri olduğunu fakat Allah’ın (c. c.) yordu. ve Hz Muhammed’in sevgisini her şeye tercih ettiğini söy- lemiştir. Ardından da, “Müminler içinde Allah’a verdikleri Bu parçadan hareketle aşağıda verilen görev ve sahabi sözde duran nice erler var. İşte onlardan kimi, sözünü ye- eşleştirmelerinden hangisinde yanlışlık yapılmıştır? rine getirip o yolda canını vermiştir; kimi de beklemektedir. Onlar hiçbir şekide (sözlerini) değiştirmemişlerdir.” (Ahzâb A) Genç bir komutan: Üsame b. Zeyd 33:23 ) ayetini okuyarak şehitleri müjdeletir. B) Genç bir öğretmen: Mus’ab b.Umeyr Bu parçada sözü edilen sahabe aşağıdakilerden han- gisidir? C) Genç bir yönetici: Muaz b. Cebel A) Muaz b. Cebel      B) Hz. Ali D) Sorumluluk sahibi bir genç: Esma binti Ebu Bekir E) Habeş kralının huzurunda bir genç: Hz. Ali (r. a.) C) Üsame b. Zeyd      D) Musab b. Umeyr    E) Erkam b. Ebi’l-Erkam 2. İmam Cafer Sadık “Ali su ve odun getirirdi, Fatıma ise un 4. ● İlim, cömertlik, kahramanlık, sadakat, vefakarlık vb. öğütür, hamur yapar, ekmek pişirir ve elbiseleri yamardı. yönleriyle üstünlüğü Müslümanların tümünün ittifakıyla Fatıma insanların en güzellerindendi ve kutsal yanakları kabul edilmiştir. güzellikten gül gibiydi; Allah’ın selamı onun, babasının, eşi- nin ve evlatlarının üzerine olsun!” ● Çocukluğundan itibaren Hz. Muhammed’e (s. a. v.) hizmet etmiş, ömrünü İslam’ın tüm cihana yayılmasına Bu parçada verilenlere göre Hz. Fatıma ilgili aşağıdaki- adamıştır. lerden hangisi söylenebilir? ● Bedir, Uhud, Hendek ve Hayber başta olmak üzere A) Her zaman cömert olmuştur. hemen hemen bütün gazve ve seriyyelere katılmış, bu savaşlarda Hz. Muhammed’in (s. a. v.) sancaktarlığını B) Adaletli davranmıştır. yapmış ve daha sonraları menkıbevi bir üslupla rivayet edilen büyük kahramanlıklar göstermiştir. C) Yalandan kaçınmıştır. Yukarıdaki bilgiler aşağıdaki sahabilerden hangisi için D) Ev işlerini eşiyle birlikte yapmıştır. geçerlidir? E) İbadetlerinde azami ihlasla yapmıştır. A) Erkam b. Ebi’l-Erkam      B) Mus’ab b. Umeyr C) Muaz b. Cebel      D) Hz. Ali (r. a.)     E) Üsame b. Zeyd 3

PERFORMANS TESTİ - PERFORMANS TESTİ - PERFORMANS TESTİ - PERFORMANS TESTİ DİN KÜLTÜRÜ VE AHLAK BİLGİSİ Hz. Muhammed (s. a. v.) ve Gençlik 5. ● Sosyal ve kültürel yönünün kuvvetli olması, anlama 7. ● Kelime anlamı mağara sahipleri demektir. Söz konusu kapasitesinin yüksek ve hafızasının kuvvetli olması, insanlar; kafir bir toplumdan kaçıp dağda bir mağaraya öğrenip öğretme aşkına sahip olması, Hz. Muham- sığınan bir grup mümindir. med hayatta iken Kur’an’ı ve sünneti çok iyi kavramış Hz. Muhammed’e birçok konuda sorular sorması onun ● Kur’an-ı Kerim’de, mağaraya sığınanların gençler ol- ilminin temellerini oluşturmuştur. duğu, mağarada yıllarca uyudukları, köpeklerinin de yanlarında bulunduğu, belli bir süre sonra uyandık- ● Hayatında ilme geniş bir yer ayırmıştır. Arap dilini çok larında, aralarında mağarada ne kadar kaldıklarını iyi bildiği için etkin bir konuşma yeteneğine sahiptir. konuştukları, içlerinden birinin şehre gümüş para ile yiyecek almaya gittiği, mağarada 309 yıl kaldıklarının ● Tarih konusunda geniş bilgiye sahip olduğu için örf ve söylendiği, ancak ne kadar kaldıklarını Allah’ın bildiği” adetlerin insan üzerindeki etkilerini de bilmekteydi. ifade edilmiştir. ● Bu sahabinin en meşhur lakabı “Müminlerin Annesi” Yukarıda açıklamaları verilen topluluk aşağıdakilerden anlamına gelen Ümmü’l-Mü’minin/Ümmehâtü’l-Mü’mi- hangisidir? nindir. Bu parçada hakkında bilgi verilen sahabi aşağıdakiler- A) Ashab-ı Fil   B) Ashab-ı Kehf den hangisidir? C) Ashab-ı Medyen   D) Ashab-ı Suffe A) Hz. Fatıma  B) Hz. Aişe  C) Hz. Hatice E) Ashab-ı Uhûd D) Hz. Zeynep E) Hz. Hafsa 6. Hz. Muhammed (s. a. v.) İslam’ın tebliğinde gençlerin ce- 8. İslam hareketini asıl yönlendiren ve onu Arap toplumunun saret ve enerjilerini harekete geçirmiş, her şeyden önce yeni kimliği haline gelmesinde canla başla destekleyerek gençlerin kendine güvenli, sağlam bir kişilik geliştirmele- Hz. Muhammed’e yardımcı olan idealist gençler vardı. rine imkân sağlamıştır. Nitekim gençleri çoğunluğu yaşlı Müslüman olduklarında bunların çoğu 30 yaşın altında bu- sahabilerden oluşan ordulara komutan tayin etmiştir. lunuyorlardı. İslam’ın gençleri arasında; Hz. Ali (10 yaş), Çoğu savaşlarda sancağı bizzat kendisi gençlere vermiş- Zeyd bin Harise, Talha (15 - 17 yaş), Sa’d bin Ebi Vakkas tir. Tebük seferinde sancağı 20 yaşındaki Zeyd b. Sabit’e, (17 yaş), Abdullah bin Mesud (15 yaş), Abdullah bin Ömer Bedir’de 21 - 22 yaşlarındaki Hz. Ali’ye, vermiştir. 18 yaş- (13 yaş), Zübeyr bin Avvam (16 yaş), Mus’ab bin Umeyr larında olan Üsame b. Zeyd’i, Suriye’ye göndermek üzere (18 - 20 yaş), Osman bin Afvan (24 yaş), Ebu Huzeyfe hazırladığı orduya komutan tayin etmiştir. (30 yaş), Ebu Udeybe bin Cerrah (31 yaş) gibi isimler yer alıyordu. Bu parçada verilenlere göre Hz. Muhammed (c. c.) ile ilgili aşağıdakilerden hangisi söylenebilir? Hz. Muhammed’in (c. c.) gençlerle ilgilenmesinin ne- deni olarak aşağıdakilerden hangisi söylenemez? A) Gençleri yabancı dil öğrenmeye teşvik etmiştir. A) Gençlerin, doğruya, yeniliğe, güzelliğe ilgili olmaları B) Savaşta ordunun bayrağını gençlerin taşımasına izin vermiştir. B) Gençlerin, zulme karşı, mazlumun yanında olmaları C) İslam’a davet mektuplarını gençlere yazdırmıştır. C) Gençlerin, sevdiklerine sadakatle bağlı kalmaları D) Gençlerin fetva vermesine müsaade etmiştir. D) Toplumda köklü bir değişikliği hedef alan sosyal hare- ketin kaynağı olmaları E) İslam toplumunun şekillenmesinde ve İslami değerlerin yayılmasında gençlere büyük görevler vermiştir. E) Gençlerin ailelerin ekonomik olarak daha varlıklı olma- ları 4

TYT-AYT DİN KÜLTÜRÜ 1 2F a s i k ü l VE AHLAK BİLGİSİ KONU ÖZETİ Numarası Din ve Hayat - 1 Din ve Aile Din ve Çevre İslam, aile kurumu üzerinde hassasiyetle durmuştur. Hz. İslam, çevre ile ilgili temel görüşünü bir taraftan insana bah- Peygamber ailenin kurulması ve korunması konusunda tav- şedilen nimetler ve insanın bunlara karşı ödev ve sorumlu- siyelerde bulunmuştur. lukları bakımından ele alırken, diğer yandan bunu nimetlerin ait olduğu ve tanrısal plana dayalı ekosistemin harikuladeli- Dinler ailenin kurulması için teşvik edici ilkeler koymuştur. ğine dayandırmaktadır. Peygamberimiz, “Evlilik benim sünnetimdir. Kim benim sün- netime uymazsa benden değildir.” buyurarak evliliğin önemi- Çevre insana emanettir; yani insan çevrenin asıl sahibi de- ni anlatmıştır. ğildir, onu sadece emaneten kullanmaktadır. Bu durumda, asıl sahibi olmadığımız şeyde çok büyük tasarruflarda bulu- Evlilik için nikah şartı konulmuştur. Bu durum, hem aileyi namayız. hem de birey ve toplumu korumayı amaç edinir. Din ve Ekonomi Din, Kültür ve Sanat İslam dini; ticareti, alışverişten sağlanan kazancı helal kıl- İslam, kendine özgü bir medeniyet inşa etmiştir. Bu mede- mış, hatta alışveriş yapılmasını teşvik etmiştir. Yapılan iş ve niyetin inşasının temelinde Kur’an ve Hz. Peygamber yer çalışmaların meşru olması şartıyla her türlü kazancı serbest almaktadır. bırakmıştır. Fertler meşru yollardan kazanmak ve zekâtını vermek kaydıyla diledikleri kadar servet sahibi olabilirler. Hz. Peygamber döneminde ve sonrasında İslam dünya üze- İslam, haksız kazanca karşıdır. Bu sebeple İslam başkası- rinde hızla yayılmıştır. Bunun sonucunda İslam farklı kültür nın malını gasp ve telef etmeyi, aldatmayı, yolsuzluk yap- ve milletlerle karşılaşmıştır. mayı, rüşvet almayı, tefecilik yapmayı ve faizi yasaklamıştır. Hz. Peygamber, gençliğinde ticaretle uğraşmış, işini dürüst İslam sanatının dünya görüşü Tevhittir: yapmış, başkalarına haksızlık etmekten kaçınmıştır. Çevre- sindeki insanlara da böyle davranmalarını öğütlemiş, çalı- İslam sanatında soyutlama yani üsluplaştırma esastır: Re- şanların haklarının korunmasını istemiştir. Hz. Peygamber sim yapmayı yasaklayan hadislerin de etkisiyle tevhit husu- (s. a. v.), bir hadisinde şöyle buyurmuştur: “Ücretle bir kişiyi sunda son derece duyarlı olan Müslüman sanatkarın figür- çalıştırıp da onun ücretini ödemeyen kimsenin kıyamet gü- den kaçışı, onu doğrudan soyut formlara yöneltmiştir. İslam nünde düşmanıyım.” Medeniyetinde, ebru, çini, tezhip, hat, minyatür gibi eserler verilmiştir.    Mimari “Hiç kimse kendi el emeğiyle kazandığından daha hayırlı bir lokma yememiştir’’. (Hadis) Hayırlı işler yaparak sevap kazanma düşüncesi, birçok mimari eserin ortaya çıkmasını sağlamıştır. Mescit, cami, külliye, ev, yol, bahçe, sebil ve diğer sosyal mekanların in- şasında iyiliklerin yayılması ile güzelliklerin çoğalması anla- yışından hareket edilmiştir. Edebiyat İslam dininin ana kaynağı olan kitap Kur’an-ı Kerim, edebi anlatımı yönüyle dilin ve edebiyatın gelişmesine değer ka- zanmasına sebep olmuştur. Hz. Peygamber sözün güzel olanını teşvik etmiş, güzel ve yararlı olan şiir ve hikayeleri dinlemiş ve bu amaçla şair ve yazarları övmüştür. 1

KONU ÖZETİ - KONU ÖZETİ - KONU ÖZETİ - KONU ÖZETİ - KONU ÖZETİ - KONU ÖZETİ DİN KÜLTÜRÜ VE AHLAK BİLGİSİ Din ve Hayat - 1 Edebiyat Ürünleri Tezhip; eski bir süsle- me sanatıdır. Sözcük Musiki Arapça’da “altınlama, Kur’an’da müziği ve onunla ilgili sanatları yasaklayan her- yaldızlama” anlamına hangi bir ifade yoktur. gelir. Daha çok yazma Ancak yapılan müzik ve sanatın insanda kötü duygu ve dü- kitapların sayfalarını, şünceler uyandırmaması gerekir. hat levhalarının kenar- larını süslemede kulla- Hüsnü Hat, kurallarına uygun bir biçimde Arap alfabesi ile nılmıştır. yazılan güzel yazılara Hüsn - i hat denir. Din ve Sosyal Değişim Ebru, kitreyle yoğunlaştırılmış su üstünde, özel hazırlamış boyalarla oluşturulan desenlerin kağıt üzerine geçirilmesi Sosyal değişim: “Belirli bir grup içindeki insanların ilişkile- yoluyla yapılan bir süsleme sanatıdır. rinde yer alan yerleşmiş tavır ve hareketlerinde teknik terimi ile, sosyal sistemin yapı unsurları ve işleyişi üzerindeki deği- şiklikler” dir. Hz. Peygamber’in gerçekleştirmiş olduğu sosyal değişimin temel ilkesini eşitlik oluşturmuştur. Hz. Peygamber, karşılaşılan yeni durumlarda Kur’an ve sün- netten hareketle aklın kullanılmasını önermiştir. Din ve Sosyal Adalet İslam düşüncesine göre, zengin fakir, genç ihtiyar, güzel çir- kin, engelli engelsiz, beyaz siyah her statü ve meslekteki in- san eşittir. Kur’an - ı Kerim; ferdi, toplumun bir parçası olarak kabul etmiş ve toplumda sosyal adalet ve insan haklarının gerçekleşmesi için her insana bu hususta uyması gereken bazı kurallar koymuştur. İslam düşüncesine göre, zengin fa- kir, genç ihtiyar, güzel çirkin, engelli engelsiz, beyaz siyah her statü ve meslekteki insan eşittir. Dünyadaki makamlar, mevkiler geçici olup, üstünlük sebebi değildir. Hz. Peygam- ber de herkesin Hz. Âdem’in (a. s) çocukları olduğunu Hz. Âdem’in (a. s.) de topraktan yaratıldığını ifade etmiştir.Fakat ilim ve fazilet açısından insanlar arasında farklar vardır. Minyatür, eski yazma kitaplarda görülen, ışık, gölge ve ha- cim duygusu yansıtılmayan, küçük, renkli resim sanatıdır. Sosyal adaletin sağlanması ancak ciddi bir dayanışma ile gerçekleşir. 2

KAZANIM TESTİ - KAZANIM TESTİ - KAZANIM TESTİ - KAZANIM TESTİ - KAZANIM TESTİ DİN KÜLTÜRÜ VE AHLAK BİLGİSİ Din ve Hayat - 1 1. ● “İnsan doğası gereği her zaman kendisine sığınacağı, 3. Hz. Muhammed (s. a. v.) döneminde İslam hukukunun olu- yalvaracağı bir varlığa inanma gereği duymuştur.” şum süreci açısından bazı özellikler dikkati çekmektedir. (M. Müller) Nitekim namazın günde beş vakit olarak zorunlu kılınması Mekke döneminin sonlarına doğru olmuştur. Daha önce ● “Din duygusu insan doğasına öyle bir yerleşmiştir ki, sabah ve akşam olmak üzere günde iki vakit namaz kılmak insan deyince akla bir din gelmemesine imkan yoktur.” yeterli görülmekteydi. (B. Costant) Bu parçada verilenler sosyal değişimde etkili olan ● “Her sanatçı nasıl yaptığı bir eserin altına nasıl imzasını hangi unsur ile ilgilidir? atıyorsa tanrı da en güzel eser olan insanın ruhunun derinliklerine “mükemmel varlık” duygusunu koyarak A) Psikolojik ortamın hazırlanması imzasını atmıştır.” (R.Descartes) B) Tedricilik (aşamalılık) içermesi Yukarıdaki özdeyişler dinin hangi özelliğini vurgula- maktadır? C) Sabırlı olunması A) İnsanların bir dine olan ihtiyacının zorunluluğu D) Muhatabın iyi tanınması B) Dinin insanın ruh dünyasına olumlu katkısının olduğu E) Detaydan değil esastan işe başlanılması C) Din duygusunun insanlarda doğuştan var olduğu D) İnsanlarda din duygusunun daha sonradan var olduğu E) Bütün dinlerde ibadet olgusunun var olduğu 2.    4. ● Allah’ın (c. c.) insanlığa örnek olarak sunduğu sevgili Resulü bizzat evlenmiş, aile kurmuş; baba, dede, eş, Bu sanat eseri için önce tekne kitreli su ile doldurarak,uy- kayın peder, enişte gibi aileye bağlı sıfatlarla örnek gun kıvam yakalanır. Hazırlanan sıvı ince bir tülbent ile davranışlar ortaya koymuştur. süzülür ve bu şekilde temizlenmesi sağlanır. Değişik renk- lerdeki toprak boyalar ezilerek uygun hale getirilir. Bu iş- ● Evlenmeyi teşvik etmiş, Allah’a (c. c.) daha fazla ve lemden sonra meydana gelen çamur benzeri boyaya sığır daha iyi kulluk edebilmek için, aile hayatını terketmek ödü katılarak dinlendirme işlemi yapılır. Bekleme işlemin- isteyenleri bundan vazgeçirmiştir. den sonra sulandırma işlemiyle kullanıma hazırdır. Etkin- lik, tek seferde yapılabilir bu yüzden dikkat çok önemlidir. ● Evlenmeyi kolaylaştırmış, şeklini, şartlarını ve maddi Hazırladığımız boya, fırça yardımıyla suyun üzerine dam- külfetini en aza indirmiştir. latılır, şekiller oluşmaya başlayınca kağıt teknenin üzerine örtülür ve bundan sonra oluşacak şekli beklemek kalır. Bu örnekler Hz. Muhammed’in (s. a. v.) aşağıdakiler- den hangisine önem verdiğinin göstergesidir? Bu parçada yapım aşamaları anlatılan İslam sanatı aşağıdakilerden hangisidir? A) Adaletli davranmasına A) Çini B) Hat C) Tezhip D) Ebru E) Minyatür B) Aileye önem ermesine C) Sabır göstermesine D) Diğerkam olmasına E) İbadetlere önem vermesine 3

KAZANIM TESTİ - KAZANIM TESTİ - KAZANIM TESTİ - KAZANIM TESTİ - KAZANIM TESTİ DİN KÜLTÜRÜ VE AHLAK BİLGİSİ Din ve Hayat - 1 5. “Bir gün Hz. Peygamber, ‘kalbinde zerre kadar kibir bu- 7. lunan kimse cennete giremez.” der. Bunun üzerine sa- “Rabbinin yoluna hikmetle ve güzel öğütle çağır ve habeden birisi: “Fakat elbisesinin ve ayakkabısının güzel onlarla en güzel bir biçimde mücadele et. Şüphe- ve temiz olmasını isterse” diye sorduğunda, Nebi: “Allah siz senin Rabbin yolundan sapanı bilendir ve güzeldir, güzeli sever; (halbuki) kibir, hakkı uzaklaştıran ve hidayete ereni de bilendir.” (Nahl , 16:125) insanları hakir gösteren şeydir.” cevabını verir. “... Hak Rabbinizdendir; artık dileyen iman etsin, dileyen inkar etsin...” (Kehf , 18:29) Bu hadisle ilgili aşağıdakilerden hangisine ulaşılır? “Onlar mümin olmayacaklar diye neredeyse kendi- ni kahredeceksin (öyle mi?)” (Şuara , 26:3) A) Hz. Peygamber, insanlarda estetik duyarlılığın gelişme- si için çok yoğun çaba göstermiştir. Bu ayetler İslam’ın aşağıdakilerden hangisine önem verdiğini gösterir? B) Başta Allah inancı olmak üzere, dinin ana ilkeleri İslam sanatını şekillendirmiştir. A) Yaşama ve sağlık hakkına C) İslam sanatında putperestliğe yol açabileceği endişesi B) İnanç özgürlüğüne ile resim ve heykel sanatına sıcak bakılmamıştır. C) Ekonomik haklara D) İslam dini estetiğe büyük önem vermiş ve estetiğin kay- nağını da doğrudan Allah (c. c)’a dayandırmıştır. D) Özel yaşamın gizliliği hakkına E) İslam sanatında tefekkürün en yüce noktalarından olan E) Düşünce ve ifade özgürlüğüne sonsuzluğa ulaşmak amaçlanmıştır. 8. İnsanlara ve Müslümanlara kılavuzluk edecek ekolojik sün- netlerin başında tabiat, kaynaklarını boşuna tüketmemek gelmektedir. Çünkü bilinçsizce tüketim, bütün insanlığın adil ve dengeli bir şekilde Yüce Allah’ın (c. c.) nimetlerini paylaşarak huzur dolu bir dünyada yaşamalarını engeller. Öte yandan doğal kaynakların dengeli kullanılması, Yüce Allah’ın rızasını kazanmanın da bir yoludur. Bu parçada verilenlere göre , İslam çevre bilincini ge- liştirme adına aşağıdaki uygulamalardan hangisini teş- vik etmiştir? 6. Türklerin defin adeti İslam sanatında kümbet ve türbenin A) Az kullanmaya     B) Merhametli olmaya gelişip yayılmasında etkili olmuştur. Müslümanlar sanatın malzemesinde ve şeklinde mahalli zenginlikleri, estetik C) İsrâftan kaçınmaya     D) Adaletli olmaya zevkleri ve birikimleri kullanmışlardır. Müslümanlar fetih veya seyahat yoluyla karşılaştıkları medeniyetler ve kül-     E) Helal kazanmaya türlerin sanat mirası ve geleneğinden yararlanmaktan ka- çınmamışlardır. Bizans, Mısır, Sasani, Hind ve Orta Asya 9. ● İşçi işini kendi yapacaktır. sanat geleneklerini kendi potalarında eriterek senteze ka- ● İşçi işyerini, âlet ve malzemeyi emanet bilecektir. vuşturmuşlardır. ● İşçi, mesâî saatleri içinde devamlı çalışacaktır. Bu parçada verilenler İslam sanatının hangi özelliğini Bu maddeler aşağıdakilerden hangisiyle ilgilidir? yansıtır? A) Toplum içinde iş bölümü ihtiyacı B) İslam’da mülkiyet anlayışı A) Sosyal hayatta ihtiyaca cevap verme C) İşverenin hakları D) İşçinin manevî hakları B) Birlik içinde çokluk anlayışını yansıtma E) İş ve çalışmanın değeri C) Dünya hayatının faniliğine vurgu yapma D) Özündeki dengeye ve güzelliğe vurgu yapma E) Tevhit inancına vurgu yapma 4

TYT-AYT DİN KÜLTÜRÜ 1 3F a s i k ü l VE AHLAK BİLGİSİ   PERFORMANS TESTİ Numarası Din ve Hayat - 2 1. ● Mısır Müslümanlar tarafından fethedildiği zaman yerli 3. Allah’a (c. c.) ulaşma düşüncesi Müslüman sanatkarın halkına dinî özgürlük tanınmış, kiliselerinin korunacağı daima temel amacı olmuştur. Bu duygularını da, en güzel ve kimsenin kiliselerden çıkarılmayacağı hususunda biçimde süslemede dile getirmiştir. Kapı ve kubbe iç yüzey- güvence verilmiştir. lerinin süslemelerinde, sonsuzluğu ve güveni ifade eden geometrik şekiller sıkça görülmektedir. ● Anadolu Selçuklu Sultanlarından II. Gıyaseddin Key- hüsrev, Gürcü eşi için saraya kilise yaptırmıştır. Bu parçada verilenlere göre İslam sanatıyla ilgili aşağı- dakilerden hangisi söylenebilir? ● Osmanlı Dönemi’nde de diğer din mensupları ibadetle- A) Temelinin tevhit esasına dayandığı rini yapabilsin diye İstanbul’daki darülacezenin bahçe- B) Haddi bilmeyi öğrettiği sine kilise, havra ve mescit yan yana yapılmıştır. C) Dünyan hayatının faniliğini vurguladığı D) Tefekkür ve hendeseye dayandığı Yukarıda verilenler; E) Tabiat ile tabiatüstü arasında denge sağladığı I. Düşünce, 4. “(Müşrikler) gemiye bindikleri zaman dini yalnız Allah’a özgü kılarak ona yalvarırlar. Fakat Allah onları karaya çıka- II. İbadet, rınca hemen ona ortak koşarlar.” (Ankebut, 29:65) III. İnanç Bu ayette “din” kavramı hangi anlamda kullanılmıştır? A) Hesap ve ceza günü hak ve özgürlüklerinden hangileriyle ilgilidir? B) Kanun ve kurallar C) Örf ve âdet A) Yalnız I  B) Yalnız II  C) I ve II D) İnanç ve ibadet E) Sorumluluk        D) II ve III       E) I ve III 2. İslam kültür ve medeniyetinde ortaya konulan ilmi faali- 5. Osmanlılarda tuğra, sultanların isminin ve lakabının bu- yetlerin, kendisinden sonra gelen ilmi çalışmalara ilham lunduğu göz alıcı kaligrafik nişan, alamet veya arması, bir kaynağı olması bakımından bir takım ayırt edici özellikleri çeşit imzasıdır. olmuştur. Müslümanların ilim anlayışı, din ve din dışı gibi bir ayrım içermeyen, bütüncü bir dünya görüşüne sahiptir. Tuğralar aşağıdaki, İslam sanatlarından hangisiyle Müslümanlar, aklın muhatap olduğu vahye dayalı hakikat- doğrudan ilgilidir? ler ile deney ve gözleme dayanan araştırma sonuçları ara- sında çelişki yaşamamıştır. A) Tezhip  B) Hüsnü hat  C) Minyatür Bu parçada İslam medeniyetinin aşağıdaki ayırt edici D) Ebru   E) Çini unsurlarından hangisi üzerinde durulmuştur? A) Ahlaki tavır içermesi B) Rasyonel ve bütüncül olması C) Yerellik içermesi D) Tevhid esaslı olması E) İhtiyaçları karşılar olması 1

PERFORMANS TESTİ - PERFORMANS TESTİ - PERFORMANS TESTİ - PERFORMANS TESTİ DİN KÜLTÜRÜ VE AHLAK BİLGİSİ Din ve Hayat - 2 6. ● “... Verdiğiniz sözü de yerine getirin. Çünkü verilen söz 8. Dinî inanç ve uygulamalar, insanın irade ve karakterini sorumluluğu gerektirir. Ölçtüğünüz zaman tastamam güçlendirir. Kişiyi içgüdülerine, sıradan ve basit arzularına ölçün ve doğru terazi ile tartın...” (İsrâ, 17:34 - 35) esir olmaktan kurtarır. Kötülüklere karşı mücadele etmede güç ve cesaret verir. Böylece kişinin gönlünde ve vicda- ● “...Emrolunduğun gibi dosdoğru ol...” (Hud, 11:112) nında manevi bir otorite olarak yerleşen Allah (c. c.) sev- gisi ve korkusu, her zaman ve her yerde insanın dikkatli ve ● “Bir de akrabaya, yoksula ve yolcuya hakkını ver. Ge- temkinli davranmasını sağlar. Bu da insanı sadece Allah’a reksiz yere de saçıp savurma.” (İsrâ, 17:26) karşı boyun eğmeye yönlendirir. Bu ayetlerden hareketle dinin; Bu parçada verilenlere göre, aşağıdakilerden hangisi söylenebilir? I. Birey A) Dinin insanları iyiliğe sevk ettiği gibi kötülüklerden de II. Toplum uzak tuttuğuna III. Bilim B) Dinin, akıl ve irade sahibi insanlara hitap ettiğine değerlerinden hangilerini doğrudan muhatap aldığı C) İnsanın ruhsal yapısı itibarıyla dine ihtiyacının olduğu- söylenebilir? na A) Yalnız I  B) Yalnız II  C) Yalnız III D) Dinin bütün insanları kardeş ederek fert ve toplumu kut- sal ortak bilinç etrafında birleştirdiğine       D) I ve II  E) I, II ve III E) Dinin insanı içten ve dıştan kuşatan manevi bir değer ve disiplin olduğuna 7. ● Sosyolog, Peter Berger, dinin işlevinin insanları toplum 9. Bir minyatürde yer alan figürler adeta dondurulmuş bir rüya kuralları içinde tutmakta önemli bir yere sahip oldu- gibidir. Çoğunlukla, minyatürde resmedilen insanların yü- ğunu, söz konusu kontrolün dış ve iç kontrol olarak iki zünden düşüncelerini veya duygularını anlamak mümkün şekilde ele alınabileceğini ortaya koymuştur. değildir. Zafer ve eğlenceleri anlatan minyatürlerde de in- sanların yüzünde esasen sevinç ifadesi yoktur. Bu keyfiyet, ● Sosyolog Berger, dış kontrol ile toplum kurallarını, iç hep dünya hayatının geçiciliğinin İslam söanatındaki yansı- kontrol ile de bireyin vicdanını işaret etmiştir. masıdır. Yukarıda verilenler dinin aşağıdaki işlevlerinden han- Bu parçada, İslam sanatının hangi özelliğine vurgu ya- gisine yöneliktir? pılmıştır? A) Sosyalleşme   B) Sosyal kontrol A) Sosyal hayatta ihtiyaca cevap vermesine C) Meşrulaştırma   D) Dayanışma B) Birlik içinde çokluk anlayışını yansıtmasına E) Kimlik kazandırma C) Dünya hayatının faniliğine vurgu yapmasına D) Tefekküre dayanmasına E) Tevhit inancına dayanmasına 2

ÜNİTE DEĞERLENDİRME TESTİ - ÜNİTE DEĞERLENDİRME TESTİ - ÜNİTE DEĞERLENDİRME TESTİ DİN KÜLTÜRÜ VE AHLAK BİLGİSİ Din ve Hayat - 2 1. 4. “Kıyamet gününde ඈnsanların Allah nezdඈn- “Allah, gökleri ve yeri, hak ve hikmete uygun de derecesඈ en kötü olanı, karı koca sırrını olarak, herkese kazandığının karşılığı verilsin yayan kඈmsedඈr.” diye yaratmıştır. Onlara zulmedilmez.” (Müslඈm, Nඈkâh, 123 - 124.) (Casiye, 45:22) Bu hadis aşağıdakilerden hangisinin önemini vurgula- maktadır? Bu ayette aşağıdaki kavramlardan hangisine işaret A) Özel yaşamın gizliliğinin edilmektedir? B) İnsanın yaşama hakkının C) Düşünce ve ifade özgürlüğünün A) Doğruluk  B) Yardımlaşma  C) Fedakarlık D) Mülk edinme hakkının E) Hukukun üstünlüğünün       D) Vefa  E) Adalet 2. “Kur’an Hicazda indi, Mısır’da okundu, İstanbul’da yazıldı.” Bu vecize aşağıdaki, İslam sanatlarından hangisiyle doğrudan ilgilidir? A) Tezhip  B) Hüsnü Hat  C) Minyatür D) Ebru E) Çini 3. ● İslam inancı, insanların yalancılık ve bencillik gibi duy- 5. “Allah, zaman ve mekânla sınırlı değildir. O zamanın za- gularla hareket ederek sosyal düzeni bozmalarını ya- manı, mekanın mekânıdır. Ve O, doğmamıştır doğurma- saklamıştır. mıştır.” İşte bu inanç ve anlayış İslam sanatının temelini oluşturmuştur. Bu nedenle doğu kültüründe tezhip, hat ve ● İslamiyette faiz, aldatma veya aldanmayı netice veren minyatür gibi sanatlarla farklı bir boyut oluşturularak; duy- ve haksız kazanç sağlayan unsurlar, İslam ekonomik gular, sonsuzluk ifade eden girift çizgiler ve şekillerle anla- sitemde açık olarak yasaklanmıştır. tılmaya çalışılmıştır. Dolayısıyla bu tarz, sanatı da sonsuz bir aleme açılan bir pencere mesabesine taşımıştır. ● İslam inancı, insanlar arası muamele, ticaret ve ça- lışma ahlâkı vb. konularda ortaya koyduğu prensiplerle Bu parçada verilenlere göre İslam sanatıyla ilgili aşağı- insanî ilişkilere dikkat çekmiştir. “Komşusu aç iken ken- dakilerden hangisi söylenebilir? disi tok yatan bizden değildir.” ilâhî buyruğu, bu konuda önemli prensiplerden birisidir. A) İslam sanatının temelinde tevhit vardır. Yukarıda verilenlere göre aşağıdakilerden hangisi söy- B) İslam sanatı ölçülü olmayı ve haddi bilmeyi öğretir. lenebilir? C) Medreseler İslam sanatının önemli mimarlık yapıtların- A) İslam dini, Allah’ın (c. c.) vahyettiği inanç, ibadet ahlak dandır. esaslarını içerir. D) Dini, milli ve beşeri bütün duygu ve fikirler sanatın ko- B) İslamiyetin içeriği ve sınırları Kur’an ve sünnete göre nusuna girer. çizilmiştir. E) İslam sanatının esin kaynağı Kuran ve hadisler olmuş- C) Ahiret inancı, insanların aldatılmaması yönünde önemli tur. bir yaptırımdır. D) İslamiyet, sosyal ve ekonomik hayata dair düzenleme- ler yapmıştır. E) İslam dini, akıl sahibi insanları kendi tercihleriyle bizzat hayra yönlendirir. 3

ÜNİTE DEĞERLENDİRME TESTİ - ÜNİTE DEĞERLENDİRME TESTİ - ÜNİTE DEĞERLENDİRME TESTİ DİN KÜLTÜRÜ VE AHLAK BİLGİSİ Din ve Hayat - 2 6. 8. Hz. Peygamber (s. a. v.) bir gün bir cenaze merasimine gitmişti. Kabir üzerinde gözü rahatsız eden hafif bir kazı- Bu sergide; Arap harfleriyle yapılan çalışmalara, ana mal- lış hatası görerek bunun derhal düzeltilmesini emretmiştir. zeme olarak altın veya yaldız kullanılan kitap kapaklarına Birisi ona bunun ölüye rahatsızlık verip vermeyeceğini sor- ve kitreyle yoğunlaştırılmış su üstünde, özel hazırlanmış muştur. O da, “Aslında böyle şeyler ölüyü ne sıkar ne de boyalarla oluşturulan desenlerin kâğıt üzerine geçirilmesi ona rahatlık verir. Fakat bu sağ olanların gözlerine güzel yoluyla yapılan eserlere yer verildi. görünmesi içindir.” demiştir. Bu sergide; Buna göre aşağıdakilerden hangisi kesin olarak söyle- nebilir? I. Hat, A) Allah estetik konusunda insanların dikkatlerini daima II. Minyatür yarattıklarının üzerine çekmiştir. III. Tezhip B) Hz. Peygamber (s. a. v.), estetik duygularını davranış- larıyla hayata geçirmiştir. C) Güzel duygular, bireyin hayatı anlamlandırmasına yar- dımcı olur. D) İslam’ın estetik anlayışı, tevhidi merkez alan ritim ve ahenge dayanır. E) Estetik duygu Allah tarafından insana bir lütuf olarak doğuştan verilmiştir. IV. Ebru islam sanatlarından hangilerinin kullanıldığı söylene- bilir? A) Yalnız I  B) Yalnız II  C) Yalnız III      D) I, II ve III E) I, III ve IV 7. İslam inancı, putlaştırılabilecek kimselerin tasvirlerinden 9. İslam medeniyeti, miladi VIII. asırda ortaya çıkan ve Endü- şiddetle kaçınmıştır. Bu sebeple, bir kaç asılsız minyatür lüs’ten Çin’e kadar uzanan geniş bölgede hüküm sürmüş, dışında hiç kimse Rasûlullah’ın resmini çizmeye cesaret temelinde İslam dininin prensiplerinin olduğu, bugünkü edememiştir. Hristiyan âleminde Hz. İsa için uygulandığı Batı medeniyeti karşısında gerilemekle beraber varlığını gibi hayali bir resim yapmaktansa, sahih tariflerden hare- hala devam ettiren, farklı etnik unsurlardan oluşan Müslü- ketle İslam Peygamberini öğrenip anlatmak; her inananın, manların kurdukları medeniyetin adıdır. gönlünde beliren şekliyle yaratılmışların bu en yücesini tasavvur ederek bağlanmasına vesile olmaktadır. Bu ise, Aşağıdakilerden hangisi İslam medeniyeti için söyle- putları yıkan bir iman anlayışı için elbette daha gerçekçidir. nemez? Buna göre İslam sanatlarında Hz. Peygamber’in A) Batı medeniyeti ile Eski Yunan, İran, Çin ve Mısır me- (s. a. v.) fiziksel özellikleri ve güzelliğini sade bir dille deniyetleri arasında köprü vazifesi görmüştür. detaylı biçimde anlatan eserlere verilen genel ad nedir? B) İslam medeniyetinin özünü ve esaslarını din teşkil eder. A) Hat B) Çini C) Ebru D) Hilye E) Tezhip C) İslam medeniyeti yardımlaşma üzerine kurulmuştur. D) İslam medeniyetinde toplumu bir arada tutmak için ırkçı yaklaşım kullanılmıştır. E) İslam medeniyetinde temel kaynak Kur’an ve sünnettir. 4

TYT-AYT DİN KÜLTÜRÜ 1 4F a s i k ü l VE AHLAK BİLGİSİ KONU ÖZETİ Numarası Ahlaki Tutum ve Davranışlar İSLAM AHLAKININ KONUSU VE GAYESİ Genel olarak düşmanlık, kibir, aç gözlülük ve bencillik gibi duygular haset ve kıskançlığın nedenlerindendir. İslam; Yüce Allah’ın vahiy yoluyla son peygamber Hz. Mu- hammed’e (s. a. v) gönderdiği ilahi emir, yasak, öğüt ve ku- Sû-i Zan ralların yer aldığı son dinin adıdır. Zan; şüphe, tereddüt, şek, sanma, sanı anlamlarına gelir. Zan, iyice bilmeden tahmine göre konuşmak, fikir yürütmek İslam, tek olan Allah’a iman etmeyi, tüm peygamberlerin ve ve bilgi vermektir. Bir kimse hakkında doğru bilgi ve delile Hz. Muhammed’in (s. a. v) Allah’ın peygamberi olduğunu dayanmadan yapılan olumsuz yorum ve görüşlere ise sui- kabul etmeyi ve Kur’an - ı Kerim’in Allah kelamı olduğuna zan, yani “kötü zan” denir. Su - i zan ön yargı anlamına gel- teslim olmayı emreden dindir. mektedir. İslam Ahlakının Gayesi Hile Hile ve dolandırıcılık, insanın başkalarını aldatması, dürüst İslam ahlakının gayesi, “en güzel biçimde yaratılmış” (ah- davranmaması, yalan söylemesidir. Kişiye ve topluma zarar sen - i takvim) insanın bu yaratılışına uygun olarak yaşama- veren, sosyal ilişkileri yaralayan insanlar arasındaki güveni sını sağlamaktır. zedeleyen huzuru bozan kötü davranışlardan biridir. İSLAM AHLAKINDAYERİLEN Hile yapan, aldatan kişiler, kendilerine, ailelerine, çevreleri- BAZI DAVRANIŞLAR ne ve toluma zarar verirler. Böyle kimseler, toplum tarafın- dan sevilmezler ve saygı görmezler. Yalan ve İftira İsraf Yalan (kizb), doğruluğun (sıdk) karşıtı olup bir konuda ger- İsraf; herhangi bir konuda aşırı gitme, doğru ve gerçek olan- çeğe aykırı haber veya bilgi vermektir. Dürüst olmanın zıddı dan sapma, meşru sınırların ötesine geçme; imkanları ve olan yalan; riya, gıybet ve iftira gibi farklı şekillerde kendini sahip olunan değerleri, gerekli görülen yerler dışında veya gösterir. gereğinden fazla harcama anlamına gelmektedir. İnsanlar arasındaki ilişkiler sevgi, saygı ve güvene dayanır. İsraf denildiğinde sadece yiyecek - içecek, mal - mülk ve Doğruluk ve doğru söylemek toplumu kaynaştırırken, doğru- maddî imkânlarla sınırlı olarak düşünmek, bu kelimenin luk ve dürüstlüğün tersi olan yalan ve yalancılık ise insanlar mânâ dünyasını daraltmak demek olur. İsrafın çerçevesini arasındaki saygı ve güveni, dostluk ve arkadaşlığı ortadan daha geniş tutmak ve maddî - mânevî her türlü nimetin yara- kaldırır. tılış gayesine aykırı kullanılması, lüzumsuz yere harcanması ve savurganlık olarak değerlendirmek icap eder. Gıybet Mahremiyetin İhlali (Tecessüs) Gıybet; bir kimsenin aleyhinde incitici, küçültücü ve alay ifa- Tecessüs; başkalarının gizli taraflarını, eksik ve kusurlarını de eden sözler sarf etmektir. Gıybet, insanların birbirini çe- araştırmak demektir. İnsanların dokunulmaz hak ve hürriyet- kiştirmesi, kötü sözlerle anmasıdır. leri vardır. Bunlardan biri de gizli yönlerinin araştırılmaması- dır. Tecessüs esasen kötü bir zanna dayanan davranışlar- Gıybetin sebepleri kin ve öfke, kibir ve kıskançlık vb. olup dır. Bu davranışta ağırlıklı olarak, herhangi bir Müslüman’ın gıybetten kurtulmak için bu sebeplerin ortadan kaldırılması bir ayıbını ve eksiğini, bir sırrını şöyle veya böyle öğrenip gerekmektedir. açıklama kötü niyeti vardır. İslam’da, temel insan haklarından olan insan onurunun ve kişiliğinin dokunulmazlığı ilkesine büyük önem verilmiştir. Haset Haset, bir kimseyi sahip olduklarından dolayı kıskanmak, çe- kememektir. Hatta başkasında iyilik ve güzellik bulunmasını istememektir. 1

KAZANIM TESTİ - KAZANIM TESTİ - KAZANIM TESTİ - KAZANIM TESTİ - KAZANIM TESTİ DİN KÜLTÜRÜ VE AHLAK BİLGİSİ Ahlaki Tutum ve Davranışlar 1. 4. Evren ve evrendeki var olan her şey yaratılmıştır. Her ya- “Müminler, gerçekten kurtuluşa ermişlerdir. Onlar ratılmışın bir yaratıcısı olması gerekir. İşte bu yaratıcı da ki, namazlarında derin saygı içindedirler. Onlar ki, Allah’tır. faydasız işlerden ve boş sözlerden yüz çevirirler. Onlar ki, zekâtı öderler. Onlar ki, ırzlarını korurlar.” Yukarıdaki açıklama Allah’ın (c. c.) varlığıyla ilgili hangi (Müninun, 23:1 - 5) delile örnek oluşturur? Bu ayetlerde aşağıdakilerden hangisine değinilmemiş- A) Gaye B) Ahlak C) Düzen D) Oluş E) Varlık tir? A) Boş ve faydasız işlerden kaçınmaya 5. B) Gerçek anlamda zekât vermeye C) Verilen sözleri yerine getirmeye “Ey iman edenler! Zannın çoğundan sakının; D) İffet ve namusu korumaya çünkü bazı zanlar günahtır. Gizlilikleri araştırma- E) Namazları samimiyetle kılmaya yın, birbirinizin gıybetini yapmayın; herhangi biriniz, ölmüş kardeşinin etini yemekten hoşlanır 2. mı? Tabii ki bundan tiksinir! Allah’a itaatsizlikten de sakının. Allah tövbeleri çokça kabul etmektedir, rahmeti sonsuzdur.” (Hucurat, 49:12) Bu ayetten; I. Kesin olmayan bilgi ile hüküm vermek II. İnsanların gizli hallerini araştırmak Haberleşme özgürlüğü de kişinin temel haklarından biridir. III. Yalancı yere şahitlik yapmak Kişi, bu hakkını özgürce kullanma hakkına sahiptir. Yasal bir dayanağı olmadığı müddetçe hiç kimse, bir başkasının IV. İnsanları arkalarından çekiştirmek telefon konuşmalarını dinleme, mektuplarını (e - posta) okuma, açma ve açıklama hakkına sahip değildir. ifadelerinden hangilerine ulaşılır? Bu parçada verilenler İslam dininin yerdiği hangi dav- A) I, II ve III  B) II, III ve VI  C) I,III ve IV ranışla ilişkidir?  D) I ve III E) I, II ve IV A) İsraf   B) Cimrilik  C) Gıybet       D) İfitira E) Tecessüs 3. Allah (c. c.) bütün insanları, hayrı ve şerri anlayıp değer- 6.   lendirebilecek ve doğru yolu seçebilecek bir kabiliyette ya- “Ey ඈman edenler! Allah’tan korkun ve doğru ratmıştır. söz söyleyඈn.” (Ahzâp, 33:70) “Müslüman, elඈnden ve dඈlඈnden başkaları- Bu parça aşağıdakilerden hangisiyle ilgilidir? nın güvende olduğu kඈmsedඈr.” (Hadඈs) A) İmanın amel ve niyet bütünlüğü içermesi Bu ayet ve hadis aşağıdakilerden hangisiyle ilişkilidir? B) İslam’ın genel ve kapsayıcı olması A) Hile B) Gıybet C) Yalan D) İsraf E) Haset C) Hayır ve şerrin kaynağının din olması D) İlahi emirlerin tüm insanları muhatap alması E) İnancın kolay bir şekilde uygulanabilir olması 2

PERFORMANS TESTİ - PERFORMANS TESTİ - PERFORMANS TESTİ - PERFORMANS TESTİ DİN KÜLTÜRÜ VE AHLAK BİLGİSİ Ahlaki Tutum ve Davranışlar 1. “Bir toplumda insanların benimseyip uyduğu kurallar ile 4. Bir kimsenin hayırlı bir işi veya evi, malı, mülkü, ilmi var- toplumun sahip olduğu maddi ve manevi unsurların bütü- ken, bir başka kişinin o kimseden bunların gitmesini, onda nüdür.” olmayıp, kendinde olmasını istemesi bu kötü davranışı or- taya çıkarır. Bu parçada tanımı yapılan kavram aşağıdakilerden hangisidir? Buna göre, bu durum aşağıdaki kavramlardan hangi- siyle ilişkilidir? A) Din B) Ahlak C) Değer D) Kültür E) Ümmet A) Haset  B) İffet  C) Gıpta   D) İsraf E) Tecessüs 2. İslam dini özel hayatın gizliliğini sağlamak amacıyla; 5. Haset, kulun kendisine takdir edilene, yani ilâhî taksîme râzı olmamasıdır. I. gizli ve ayıp halleri araştırmayı, Haset ile ilgili aşağıdakilerden hangisi söylenemez? II. söz getirip götürmeyi, A) Nimet verilmiş olan kimseden o nimetin yokluğunu iste- III. hakaret etme, iftira atma ve kişiyi arkasından çekiştirme mektir. gibi kişinin hoşuna gitmeyecek şeyleri söylemesini ya- saklamıştır. B) Bir kimsenin, sahip olduğu mevki, şan, şöhret, sıhhat gibi nimetlerini çekememektir. Yukarıda I, II ve III numaralı açıklamalar aşağıdakiler- den hangisinin karşılıklarıdır? C) Bir başkasının sahip olduklarını, başarılarını beğenme ve “Onda varsa bende de olabilir.” düşüncesiyle hare- I II III ket etmektir. A) İman Tecessüs Gıybet D) Başkasında bulunan iyilik ve güzelliklerin o kimsenin B) İhsan Tecessüs Gıybet elinden çıkmasını arzulamaktır. C) Kader Koğuculuk Gıybet E) Bir kimseyi sahip olduklarından dolayı kıskanmak, çe- kememektir. D) Tecessüs Koğuculuk Gıybet E) Haram Tecessüs Haset 3. Dinimizde insanların özel hayatlarının araştırılması ve ifşa 6. İnsanlar gündelik hayatlarında zaman, emek ve duygu is- edilmesi yasaklanmıştır. Çünkü bu durum kişinin en temel rafı da yapmaktadırlar. İletişim araçlarıyla uzun süre vakit insani haklarından olan mahremiyeti ihlal anlamına gelir. geçirmek zaman ve emek israfıdır. Sportif anlamda takım İnsanların gizli hallerinin ifşa edilmesi, insan onurunu yara- tutma işini abartıp holiganlık yapmak duygu israfıdır. İnsan layıcı bir durumdur. Yüce Allah’ın (c. c.) verdiği tüm nimetlerin kıymetini bilmeli, bunları ölçülü şekilde kullanmalıdır. Tükenmez sanılan Bu parçadan hareketle aşağıdaki kavramlardan han- şeylerin bir sonu vardır. gisi özel hallerin araştırılmasıyla ilişkilidir? Bu parçayla ilgili aşağıdakilerden hangisi söylenebilir? A) Gıybet  B) Haset  C) Sû-i zan A) İsrafın farklı niteliklerde olduğu D) Hile E) Tecessüs B) İsraf yapmanın, doğruluk ve adaletin zıttı olduğu C) İsrafın ekonomiye zararının büyük olduğu D) Hile yapmanın başkalarını yanıltıp kandırmak olduğu E) İsrafın aile yaşantısını olumsuz etkilediği 3

PERFORMANS TESTİ - PERFORMANS TESTİ - PERFORMANS TESTİ - PERFORMANS TESTİ DİN KÜLTÜRÜ VE AHLAK BİLGİSİ Ahlaki Tutum ve Davranışlar 7. Aldatmak; karşı tarafı yanıltmak, oyuna getirmek, kan- 10. Bir kimse hakkında kendisinin bulunmadığı ortamlarda dırmak, iğfâl etmek, dolandırmak, sözünde durmamak hoşlanmadığı sözlerle bahsetmek, bir kişinin yaptığı, demektir. Hakikatin zıddı anlamına gelen yalanla eş an- ancak kendisine söylendiği takdirde hoşlanmayacağı bir lamlıdır. Ferdi ve toplumsal yıkımlara sebep olacak nite- davranışı veya bir özelliği arkasından söyleyerek onu çe- likte kötü bir davranıştır. İslam inancının değer yargılarına kiştirmektir. göre her ne suretle ve hangi şartlarda olursa olsun, hile yapmak ve insanları aldatmak kesinlikle yasaktır. Bu parçada verilenler aşağıdakilerden hangisiyle ilgili- dir? Bu parçada verilenler aşağıdaki kavramlardan hangi- A) Gıybet  B) Kıskançlık  C) Hırs siyle ilişiklidir? A) Haset  B) Gıybet  C) Hile        D) İftira   E) Kibir      D) Sû-i zan       E) Tecessüs 8. Bir kimsenin sahip olduğu mevki, şan, şöhret, mal, mülk 11. I. Bir kişinin yapmadığı bir şeyle suçlanılması gibi özelliklerini çekememek bunlardan rahatsız olmak ve o kişinin elinden bütün bunların gitmesini istemek demek- II. Bir kişinin kamu malını çıkarları için kullanması tir. Bu duygu pek çok kötülüğü beraberinde getiren önemli bir ruh hastalığıdır. İnsanlar arasındaki düşmanlıklar, kibir, III. Bir kişinin kaçak elektrik veya su kullanması kendini beğenme gibi bazı ahlaki rahatsızlıklar bu duygu- nun oluşmasına zemin hazırlamaktadır. IV. Bir kişinin, bir başka kişinin banka hesabındaki paraları sanal ortamda gizlice kendi hesabına aktarması Bu parçada verilenler, aşağıdakilerden hangisi için Bu davranışlardan hangileri “hırsızlık” kapsamında de- söylenmiştir? ğerlendirilir? A) Gıybet  B) Kıskançlık  C) Hırs A) Yalnız I  B) Yalnız III  C) I ve II        D) İftira          E) Kibir       D) II ve IV       E) II, III ve IV 9. İnanan insanın en önemli özelliklerinden birisi, kendisinden 12. başka insanların da bu dünyada var olduğunu, dünyanın “Allah’a dayandım! ‘’ dඈye sen çıkma yataktan... kendisinden ibaret olmadığını fark etmesi/düşünmesi, ben- Ma’na-yı tevekkül bu mudur? Hey gඈdඈ nadan! cillik duygularından arınmış olarak başkalarına yardım et- Ecdadını, zannetme, asırlarca uyurdu; mesi ve cömert olmasıdır. Nerden bulacaktın o zaman eldekඈ yurdu?” Mehmet Akඈf Ersoy Bu parçada verilen ahlaki değer aşağıdakilerden han- gisidir? Bu şiirde eleştirilen tutum ve davranış aşağıdakilerden hangisidir? A) Diğerkâmlık  B) Çalışmak  C) Paylaşmak      D) Sabırlı olmak E) Dürüstlük A) Cehalet  B) Cimrilik  C) Haset       D) Tembellik E) Yalancılık 4

TYT-AYT DİN KÜLTÜRÜ 1 5F a s i k ü l VE AHLAK BİLGİSİ KONU ÖZETİ Numarası İslam Düşüncesinde İtikadi, Siyasi ve Fıkhi Yorumlar - 1 A) DİNÎ YORUM FARKLILIKLARININ SEBEPLERİ nın anlamı kapalıdır ve bu sebeple yoruma ihtiyaç duyar. Bu metinlerde geçen bazı kavram ve ifadeler farklı anlayış ve 1. İnsanın yapısı yorumların ortaya çıkmasında etkili olmuştur. Her insan farklı yapı ve özelliklere sahip bulunmaktadır. Aynı 3. Sosyal Sebepler filmi izleyen veya aynı kitabı okuyan iki kişinin bu konularda yaptığı yorumlar arasında çok büyük farklılıklar bulunmakta- İnsan, sürekli etkileyen ve etkilenen bir varlık olduğundan dır. Bu farklılıklar din âlimleri arasında da bulunduğundan, içinde yetiştiği toplumdan pek çok yönüyle etkilenir, kişi- insan yapısı din anlayışının yorumlanmasına en büyük etken nin görüş ve düşünceleri, hayata bakışı, değerleri, yaşadığı olmuştur. toplum yapısına ve bulunduğu coğrafyaya göre şekillenir. Sosyal hayat sürekli bir değişme, gelişme ve yenilenme için- DİN dedir. Dolayısıyla sosyal bir ortam içinde yaşayan insanın sürekli bir değişim ve yenilenme içinde olması kaçınılmazdır. İlahi kurallar bütünüdür. Sosyal hayatın kendine özgü yapısı her alanda olduğu gibi İslam düşüncesinde de farklı yorum biçimlerinin ortaya çık- Vahiy yoluyla gönderilir. masında etkili olmuştur. Kişilere, toplumlara göre değişmez. 4. Kültürel Sebepler Akıl sahibi insanlara hitap eder. İslam dini kısa zamanda Arabistan Yarımadası’nın dışına yayıldı. Dinin amacı insanlara dünya ve ahiret mutluluğu sağlamak- tır. Bu bölgelerde yaygın olarak Hristiyanlık, Yahudilik, Mecu- silik ve Zerdüştlük gibi inançlar hâkimdi. Müslümanlar fet- DİN ANLAYIŞI hettikleri bölgelerde bu din ve inanç mensuplarıyla bir arada yaşadılar. Vahyin yorumuna dayanır. Dolayısıyla bazı Müslümanlar yaşadıkları coğrafyanın örf, İnsanların bakış açısını yansıtır. âdet ve kültürlerinden etkilenerek İslam dininin anlaşılması, yorumlanması ve yaşanmasında farklı bir yaklaşım benim- Zamanla değişebilir. sediler. Çevresel faktörlerden etkilenir. 5. Coğrafi Sebepler Kişilere, toplumlara göre farklılık gösterebilir. Çeşitli coğrafyalarda yaşayan Müslümanların yaşam şekille- ri ve ihtiyaçları da bulundukları bölgenin özel koşullarından İslam düşüncesindeki farklı yorumlar, İslam dininin düşün- etkilendi. ce ve ifade özgürlüğüne verdiği önemin bir sonucudur. Din anlayışında farklı yorumların ortaya çıkması, bir zengin- Dolayısıyla coğrafi sebeplere dayanan yaşam biçimlerinde lik olarak algılanmalıdır. İslam tarihi boyunca ortaya çıkan çeşitlilik; değişik yorum ve uygulamaların ortaya çıkmasının farklı yorumlar hayatı kolaylaştırmıştır. Bu durum aynı za- nedenlerindendir. manda İslam dininin farklı kültürlere sahip milletler arasın- da yayılmasında da etkili olmuştur. İnsanlar İslam’ın farklı 6. Siyasi Sebepler yorumlarından kendilerine uygun olanı seçip dini hayatlarını sürdürebilmişlerdir. Sonuçta bir insan, dinin farklı yorumla- Siyasi sebepler dinin anlaşılması ve uygulanmasında doğ- rından hangisine bağlı olursa olsun Allah’a (c. c.), Hz. Mu- rudan veya dolaylı olarak etkisini göstermiştir. Belirli bir dinî hammed’in (s. a. v.) peygamberliğine ve Kur’an’a inanıyorsa yorumun öne çıkarılması, diğer yorumların görmezden gelin- Müslüman olarak kabul edilir. mesi veya kişilerin kendi siyasi düşüncelerini öne çıkarması gibi hususlar, bu sebepler arasında yer almaktadır. 2. Dini Metinlerden Kaynaklanan Sebepler Dini metinlerin farklı şekillerde yorumlanmasıdır. Ayet ve hadislerin tamamı anlam bakımından herkesin anlayacağı kadar açık değildir. Bazıları daha kolay anlaşılırken bazıları- 1

KONU ÖZETİ - KONU ÖZETİ - KONU ÖZETİ - KONU ÖZETİ - KONU ÖZETİ - KONU ÖZETİ DİN KÜLTÜRÜ VE AHLAK BİLGİSİ İslam Düşüncesinde İtikadi, Siyasi ve Fıkhi Yorumlar - 1 İSLAM DÜŞÜNCESINDE YORUM BIÇIMLERİ Şia: Hz.Ali’nin Hz. Muhammed’den (s. a. v.) sonra nass ve tayinle halife olduğuna inanan, imametin kıyamete kadar İslam düşüncesinde yorum biçimleri mezhep olarak adlan- onun ve Hz. Fatma’nın soyundan gelenlerin hakkı olduğuna dırılır. Mezhep sözlükte gidilecek yer, gidilecek yol, takip inanan topluluklara verilen isimdir. edilen yöntem, metot, ekol anlamlarına gelir. Terim olarak mezhep, İslam kültüründe dinî ilimlerde uzman olan bir Zeydiye: Bir grup şiâ mensubu ile birlikte Hz.Hüseyin’in müçtehidin, dinin ayrıntılarına ilişkin konularda, kendine torunlarından Zeyd bin Ali’nin Emevî halifesi Hişam’a karşı özgü kural ve metotla meydana getirdiği görüşler toplamıdır. ayaklanması sonucu ortaya çıkmıştır. İslam düşüncesindeki yorum biçimleri üç farklı alanda ortaya İmamiye: İsna Aşeriye, On İki İmamcılık ya da Caferilik ola- çıkmıştır. Bunlar; rak da bilinir. Şiiliğin çoğunluk mezhebidir.  1. İtikadî ve siyasi yorumlar 2. İslam Düşüncesinde Fıkhi Yorumlar  2. Fıkhî yorumlar Hanefilik  3. Tasaavvufi yorumlar İmam - ı Azam Ebû Hanife’nin görüş ve düşüncelerine da- yanan fıkhi ekolün adıdır. Ebu Hanife’nin önde gelen öğ- İslam Düşüncesinde İtikadı ve Siyası Yorumlar rencileri İmam Muhammed ve İmam Ebu Yusuf, Hanefilik mezhebinin gelişmesinde ve yayılmasında önemli pay sahi- 1. İslam Düşüncesinde İtikadi - Siyasi Yorumlar bi olmuşlardır. Ebu Hanife’nin fıkıh ilmine olan katkılarından dolayı kendisine daha sonraları İmam - ı Âzam yani büyük Ehl - i Sünnet: Hz. Muhammed’in (s. a. v.) sünnetine uyan imam denildi. En meşhur eseri “Fıkh - ı Ekber’dir. Ebu Hanife ve O’nun hayatta örnek edinen ve onun sünnetine göre ha- 767 yılında Bağdat’ta vefat etmiştir. Hanefilik, günümüzde yatına yön veren demektir. Türkiye, Balkanlar, Kafkasya, Türkistan, Afganistan, Pakis- tan, Bangladeş ve Hindistan’da yaygındır. Eş’arilik: Ebû’l - Hasan el - Eş’ari’nin görüşleri etrafında şe- killenmiş olan bir düşünce ekolüdür. Malikilik Eş’ariliğin temel görüşleri şunlardır: Malikilik, büyük hadis ve fıkıh âlimi olan Malik b. Enes’in görüşlerine dayanır. İmam Malik 795 yılında bütün ömrünü 1. Allah’ın (c.c.) ahirette müminler tarafından görülmesi geçirdiği Medine’de vefat etti. En önemli eseri Muvatta olan mümkündür. İmam Malik’in görüşleri Hicaz bölgesinde yayılmış, ardından öğrencileri aracılığıyla Mısır, Kuzey Afrika ve Endülüs’e ta- 2. İyi ve kötü, güzel ve çirkin akıl ile değil ancak vahiy yoluyla şınmıştır. Günümüzde Maliki mezhebi Mısır, Tunus, Cezayir, bilinebilir. Fas ve Sudan’da yaşayan Müslümanlar arasında yaygındır. 3. Büyük günah işleyen kişi günahkâr olur. Dinden çıkmaz. Şafiilik Böyle bir kişinin durumu Allah’a (c. c.) kalmıştır. Allah (c. c.), dilerse onu affedip cennetine koyar, dilerse yoldan çıkma- Şafii mezhebi, Muhammed b. İdris eş - Şafii’nin dinî yorum sından dolayı onu cezalandırır. ve görüşlerini esas alır. İmam Şafii, bir meselenin çözümün- de ilk önce Kur’an ve sünnete başvurur. Eğer onlarda bir 4. Allah’ın (c. c.) zati ve subuti sıfatları vardır. çözüm bulamazsa İslam âlimlerinin ortak görüşlerine (icma) başvururdu. Bu üç kaynaktan birinde delil bulamazsa bu Maturidilik: Ebu Mansur Muhammed Maturidi’nin görüşleri kaynaklara aykırı olmamak şartıyla kıyas (karşılaştırma) etrafında oluşmuş bir mezheptir. yöntemini kullanırdı. En önemli eseri “er - Risale” isimli kitabı günümüze kadar ulaşmıştır. Maturudi’in başlıca görüşleri şunlardır: Hanbelilik 1. İnsanın, akıl yoluyla Allah’ın (c. c.) varlığına ulaşması mümkündür. Hanbeli mezhebin kurucusu, İmam-ı Ahmed bin Hanbel’dir. Hanbeli mezhebinde hadise dayalı bir fıkıh anlayışı hâkim- 2. İman bir bütündür, artması ve eksilmesi söz konusu değil- dir. Ahmed b. Hanbel’in en ünlü eseri, binlerce hadisi içinde dir. bulunduran “Müsned” adlı hadis kitabıdır. Bu mezhep günü- müzde daha çok Hicaz bölgesi, Irak, Suriye, Filistin ve Mı- 3. Cennete giden müminler, Allah’ı (c. c.) göreceklerdir. sır’da yaygındır. 4. Büyük günah işleyen günahı helal saymadıkça dinden çık- maz. 5. İnsana cüz’î irade verilmiştir. 2

KAZANIM TESTİ - KAZANIM TESTİ - KAZANIM TESTİ - KAZANIM TESTİ - KAZANIM TESTİ DİN KÜLTÜRÜ VE AHLAK BİLGİSİ İslam Düşüncesinde İtikadi, Siyasi ve Fıkhi Yorumlar - 1 1. İslam düşüncesinde itikadi yorum veya mezheplerden biri- 4. Hz. Peygamberin vefatından sonra halifenin kim olacağı dir. Bu mezhebin adı, “peşinden gitmek, bir kimseye taraftar konusunda anlaşmazlıklar çıkmış, farklı düşünen gruplar olmak, yardımcı, ayrılmak, fırka” gibi anlamlara gelir. Terim oluşmuştur. Her grup, kendi görüşünün doğru olduğunu olarak ise “Hz. Ali’yi (r. a.) Hz. Peygamber’den (s. a. v.) iddia etmek ve ispatlamak için görüşlerini ayet ve hadis- sonra insanların en faziletlisi olarak kabul edip onun Kur’an lerle destekleme faaliyetine girişmişlerdir. Bu durum, bir ve hadisle tayin edilmiş imam (devlet başkanı) olduğuna, çok farklı dini anlayışların ortaya çıkmasına sebep olmuş- ondan sonra imametin Hz. Ali’nin (r. a.) soyundan devam tur. Hz. Ali ile Hz. Aişe arasında yaşanan Cemel Vakası, edeceğine inanan toplulukların ortak adına” denir. daha sonraları Haricilik ve Şia gibi siyasi ve itikadi mezhep- lerin kurumsallaşmasına neden olmuştur. Bu parçada verilenler aşağıdaki mezheplerden hangisi için geçerlidir? Parçada verilen olayda yorum farklılığının nedeni aşa- ğıdakilerden hangisidir? A) Eş’ari B) Maturidi C) Hanefî      D) Mutezile E) Şia A) Sosyal  B) Siyasal  C) Coğrafi      D) Dinî metin     E) İnsanın yapısı 2. İslam dini, temelde iman, ibadet ve ahlak olmak üzere üç 5. Müslüman Türk dünyasının tarihte yetiştirdiği önde gelen esas üzerinde açıklanabilir. İman esaslarının açıklanıp yo- alimlerden birisidir. İslam düşüncesine ve Kur’an’ın anla- rumlanmasında ortaya çıkan yorum farklılıklarına; itikadi şılmasına önemli katkılarda bulunmuştur. Özellikle onun mezhepler denir. insan özgürlüğüne, akla ve ahlaka yaptığı vurgu son de- rece önemlidir. Ona göre insan, eylemlerinin gerçek sahi- Aşağıdakilerden hangi itikadi mezheplerden değildir? bidir. Bu gerçek, akılla, duyularla ve Kur’an ayetleriyle açık ve seçik olarak bilinmektedir. A) Maturidilik  B) Hanbelilik  C) İmamiye D) Zeydiye E) Eş’arilik Bu parçada sözü edilen mezhep kurucusu hangisidir? A) Şafii B) Eşari C) Ebu Hanife    D) Maturidi E) Cafer-i Sadık 3. ● Bu Mezheb, Hz. Ali ve Ehli beyte saygı ve sevgiyi, onla- 6. ● Akla fazla önem veren mutezile’ye tepki olarak doğmuş rın ibadete laik olduklarını ön planda tutar. hadislere önem vermiştir. ● 12 imama inanmak imanın şartlarındandır. ● Kendilerine dini tebliğ (açıklama) ulaşmayan kişiler akıllarıyla Allah’ı bulmak ve iman etmekle yükümlü de- ● Ehlibeyt imamları hatadan korunmuştur. Bundan dolayı ğildir. onların sözleri ve davranışları dini bir delildir. ● Abdestte çıplak ayak üzerine meshetmek beş vakit na- ● İyi ve kötü, güzel ve çirkin akılla değil vahiyle bilinebilir. mazı birleştirerek 3 vakitte kılmak gibi farklı uygulama- Bir şey Allah emrettiği için güzel, yasakladığı için çirkin- ları vardır. dir. Yukarıda düşünceleri verilen İslam hukuk ekolü aşağı- ● Endülüs, hicaz, kuzey Afrika, Mısır, Irak ve Suriye’de dakilerden hangisidir? yaygındır. A) Şafi Ekolü   B) Caferilik Ekolü Parçada düşünceleri verilen İslam hukuk ekolü aşağı- dakilerden hangisidir? C) Hanefî Ekolü   D) Mutezile Ekolü A) Şafilik  B) Hanbelilik  C) Hanefîlik E) Şia Ekolü      D) Caferilik E) Eş’arilik 3

KAZANIM TESTİ - KAZANIM TESTİ - KAZANIM TESTİ - KAZANIM TESTİ - KAZANIM TESTİ DİN KÜLTÜRÜ VE AHLAK BİLGİSİ İslam Düşüncesinde İtikadi, Siyasi ve Fıkhi Yorumlar - 1 7. Hz. Peygamberin (s. a. v.) vefatından sonra devleti yö- 10. İslâm dini, Arap Yarımadası’nda doğdu. Arap Yarımadası, netme isteğindeki kişilerin bazı aşırılıklar siyasi farklılık- Asya, Afrika ve Avrupa’nın kesiştiği önemli bir kavşak nok- lara sebep olmuştur. Bu ayrılıklar bazen yorum farklılığının tasıdır. Bölgede dini açıdan Yahudilik, Hıristiyanlık, Me- ötesine giderek insanların birbirlerini incitmesine sebep ol- cusilik ve Putperestlik hâkim inanma biçimleriydi. İslâm, muştur. Mekke ve Medine sınırlarını aşıp geniş kitlelere ulaştıkça, farklı dinlere ve kültürlere mensup kişileri de kendi bünye- Bu parçada verilenler İslam düşüncesinde aşağıdaki sinde eritti. Yeni Müslüman olan kimseler, eski düşünme yorum farklılıklarının sebeplerinden hangisine örnek ve inanma biçimlerini terk etmelerine karşın, eski kültürel oluşturur? dokularını ve yaşam şekillerini belirli ölçüde muhafaza et- tiler. Bu durum, İslâm bünyesinde farklı algı ve düşünme A) Siyasi sebeplere biçimlerinin oluşmasına yol açtı. B) Sosyal sebeplere Bu parçada verilenlere göre dindeki yorum farklılıkları- nın nedeni aşağıdakilerden hangisidir? C) Kültürel sebeplere A) Coğrafi faktörler D) Cografi sebeplere B) Siyasi faktörler E) Tarihsel sebeplere C) İnsanın tabiatından kaynaklanan farklılıklar D) Kur’an’ın yorumu konusundaki görüş ayrılıkları E) Farklı din, kültür ve medeniyetlerle olan etkileşim 8. Bu ekole göre, halifelik meselesi insanların seçimine bı- rakılabilecek bir iş değildir. Halife nasla belirlenir. Hz. Mu- hammed, Hz. Ali’yi kendisinden sonra yerine halife olarak tayin etmiştir. Bu parçada görüşleri verilen mezhep, aşağıdakilerden hangisidir? A) Ehl-i sünnet  B) Şia  C) Maturidilik D) Kaderiye E) Cebriye 9. “Yollar her ne kadar çeşitli ise de gaye birdir. Görmüyor 11. Akla fazla önem veren mutezile ye tepki olarak doğmuş musun ki Kâbe’ye giden ne çok yol vardır. Bazısının yolu hadislere önem vermiştir. Kendilerine dini tebliğ (açık- Rum’dan, bazısının Şam’dan, bazısının Acem’den, ba- lama) ulaşmayan kişiler akıllarıyla Allah’ı bulmak ve iman zısının Çin’den, bazısının da deniz yolundan Hint ve Ye- etmekle yükümlü değildir. İyi ve kötü, güzel ve çirkin akılla men’dendir.”(Mevlâna) değil vahiyle bilinebilir. Bir şey Allah emrettiği için güzel, ya- sakladığı için çirkindir. Endülüs, Hicaz, kuzey Afrika, Mısır, Mevlâna’nın bu sözüyle ilgili; Irak ve Suriye’de yaygındır. I. Dinî yorumlar bölgesel bazı farklılıklar gösterebilir. Yukarıda düşünceleri verilen İslam hukuk ekolü aşağı- dakilerden hangisidir? II. İslam’daki yorum farklılıklarını bir zenginlik olarak gör- mek gerekir. A) Şafii B) Hanbeli C) Eş’ari III. Mezheper dinin yaşanmasını kolaylaştırmıştır.     D) Mutezile E) Hanefi yargılarından hangilerine ulaşılır? A) Yalnız I  B) Yalnız II  C) Yalnız II        D) II ve III       E) I, II ve III 4

TYT-AYT DİN KÜLTÜRÜ 1 6F a s i k ü l VE AHLAK BİLGİSİ   PERFORMANS TESTI Numarası İslam Düşüncesinde İtikadi, Siyasi ve Fıkhi Yorumlar - 2 1. Eski Yunan filozoflarının eserlerinin Arapça’ya çevrilmesi 4. Mutezile, Allah’ın (c. c.) birliğine zarar vereceği düşün- ile Müslümanların inanç, düşünce ve yaşayışlarında bir- cesiyle kudret, irade, hayat ve ilim gibi sıfatlarla Allah’ın takım farklılıklar ortaya çıkmıştır. Eski felsefenin pek çok (c. c.) vasıflandırılmasına karşı çıkmıştır. Onlara göre Allah hükümleri İslam inancıyla uyuşmuyordu. Bazı Müslüman- (c. c.), zatı ile bilir, zatı ile görür ve zatı ile işitir. Bu ilke, Al- lar İslam akaidini, felsefenin tesiri altında kalarak mütalaa lah’ı (c. c.) sıfatlardan arındırmayı ve bunları Allah’ın (c. c.) etmişler ve çeşitli görüş ayrılıklarına sebep olmuşlardır. Ör- zatıyla özdeşleştirmeyi öngörmektedir. neğin, Mutezile mezhebinde olanlar, daha çok felsefe ile meşgul olmuşlar, İslam akaidini açıklamada felsefi metotlar Bu parçada verilenler Mutezile mezhebinin aşağıda ve- uygulamışlardır. rilen ilkelerinden hangisine örnektir? Bu parçada verilenlere göre dindeki yorum farklılıkları- A) İnsan hür ve sorumlu bir varlıktır. nın nedeni aşağıdakilerden hangisidir? B) Allah’ın (c. c.) sıfatları ve zatının aynıdır. A) İnsanın yapısıyla ilgili sebepler C) İnsan dünyadaki davranışlarının karşılığını ahirette gö- B) Sosyal kaynaklı sebepler recektir. C) Kültürel kaynaklı sebepler D) Büyük günah işleyen ne kafir ne mümindir; bu ikisi ara- sında bir yerdedir. D) Coğrafi kaynaklı sebepler E) İyiliği emretmek, kötülüğü yasaklamak gerekir. E) Siyasî kaynaklı sebepler 2. Din; Allah (c. c.) tarafından peygamberler aracılığı ile gön- 5. Aşağıdakilerden hangisi din anlayışında ortaya çıkan derilen, akıl sahiplerini kendi istek ve hür iradeleri ile hayırlı farklı yorumların sebepleri arasında gösterilemez? olan şeylere sevk eden ilahî kurallar bütünüdür. A) İnsanların yapılarının birbirinden farklı olması B) Kur’an dilinin herkes tarafından bilenemeyişi Bu tanımdan aşağıdakilerden hangisi çıkarılamaz? C) Dini metinlerin farklı yorumlanması A) Dinin kaynağı tecrübelerdir. D) Sosyal ve coğrafi sebeplerin etkisi E) Kur’an’ın bazı ayetlerinin kapalı olması B) Din bir kurallar bütünüdür. C) Din paygamberler aracılığıyla gönderilir. D) Din akıl sahiplerini ilgilendirir. E) Din, özgür iradeye dayanır 3. İslam kültüründe dinî ilimlerde yetkin olan bir din bilgininin, 6. İslam düşüncesinde yer alan siyasi itikadi yorumlardan dinin ayrıntılarıyla ilgili konularda, kendine özgü kural ve biridir. İlk olarak Sıffîn Savaşı’nda ortaya çıkmıştır. Bu sa- metotla meydana getirdiği görüşler toplamıdır. vaştan sonra Hz. Ali’nin ordusundan ayrılanlar, çölde özgür yaşamaya alışmış, merkezî bir otoriteye bağlanmayı ka- Bu parçada aşağıdakilerden hangisinin tanımı veril- bullenememiş insanlardı. Dinî konularda son derece katı, miştir? tavizsiz bir anlayışa sahiplerdi. A) İnanç B) Mezhep C) Tasavvuf Bu parçada sözü edilen mezhep aşağıdakilerden han- gisidir?       D) Fıkıh E) Ahlak A) Şia  B) Eş’ârîlik  C) Mu’tezile     D) Maturidilik       E) Haricilik 1

PERFORMANS TESTİ - PERFORMANS TESTİ - PERFORMANS TESTİ - PERFORMANS TESTİ DİN KÜLTÜRÜ VE AHLAK BİLGİSİ İslam Düşüncesinde İtikadi, Siyasi ve Fıkhi Yorumlar - 2 7. Allah insanlara tarih boyunca peygamber yoluyla vahiy 10. Kur’an’ın nazil olduğu coğrafyada yaşayan Yahudilik, Hris- göndermiş, kullarından istek ve beklentilerini açıklamıştır. tiyanlık, Mecusilik ve Sabiilik gibi inançlar; daha önce nazil Peygamberler, Allah’tan aldıkları emirleri insanlara eksik- olmuş Tevrat, İncil ve Zebur gibi kutsal kitaplar hakkında siz biçimde ulaştırmış ve davranışlarıyla örnek olmuşlardır. bilgi sahibi olmamızı, Kur’an’ın nüzul ortamını daha iyi an- Hz. Âdem’le başlayan bu zincir, Hz. Muhammed’le son bul- lamamızı sağlayacaktır. muştur. Bundan sonra peygamber gelmeyecektir. Parçada verilen bilgide Kur’an’ı doğru bir şekilde anla- Bu bilgiler, İslam düşüncesindeki yorumları birleştiren yıp yorumlamak için aşağıdakilerden hangisine dikkat unsurlardan hangisine örnek oluşturur? çekilmektedir? A) Vahiy B) Nübüvvet C) Kur’an A) Kur’an’ı kendi bütünlüğü içinde anlama     D) Ahiret E) Tevhit B) Tarihsel süreci dikkate alma C) Sünnetin açıklayıcılığından yararlanma D) Bilimsel verilerden yararlanma E) İslami ilimlerde bilgi sahibi olma 8. Kur’an ayetlerini ve Hz. Muhammed’in uygulamalarını yo- rumlama kapsamında belirli din bilginlerinin veya onu takip edenlerin oluşturduğu düşünce ekollerinin etrafında grup- laşmalar olmuştur. Temel kaynakların yorumlanmasındaki bu tür gruplaşmalar, zamanla sistematik hale gelmiş ve ku- rumsallaşmışlardır. İslam toplumunda sosyal, kültürel, siyasi, coğrafi ne- denlerden dolayı ortaya çıkan yorum farklılıklarına ne ad verilir? A) Mezhep  B) Hizip  C) Din   D) Camii E) Tefsir 9. Bu mezhebin kurucusu Vâsıl b. Ata’dır. Vâsıl b. Ata, Ha- 11. “Ey insanlar! Şüphesiz sizi bir erkek ile bir dişiden yarattık, san-ı Basri’nin ilmî sohbetlerinde hazır bulunmuştur. Mez- tanışasınız diye sizi kavim ve kabilelere ayırdık.Allah ka- hebi bu mezheplerin arasında en akılcı olandır. Mezhebi tında en değerli olanınız O’na itaatsizlikten en fazla sakına- her ne kadar bugün pek yaygın olmasa da, özellikle Ab- nınızdır...” (Hucurat, 49:13) basiler döneminde güçlenmiştir. Bu mezhebine bağlı ki- şilerin inandıkları belirli esaslar bulunmaktadır, bunların Bu ayet aşağıdaki yargılardan hangisine dayanak oluş- başlıcaları şu beşidir: Tevhid esası: Allah’ın (c. c.) varlığı ve turmaz? birliği anlamında 2. Adalet esası: Kader tartışmasıyla ilgili ve Cebriyye’ye bir tepki olarak doğmuş bir esastır. 3. Va’d: A) Din anlayışındaki farklılıklar zenginliktir. Söz ve tehdit: Mürcie mezhebine tepki olarak ortaya Dün- yada güzel ameli olanlar ahirette mükafatlandırılacak, kötü B) Yorum farklılıkları zenginlik olarak görülmesi, toplumsal olanlar ise cezalandırılacak. 4. İki konum arasındaki bir barışa katkı sağlar. konum esası: Büyük günah isleyenlerin iman ve küfür ara- sındaki olmasıdır. C) Yorum farklılıkları ibadetlerin yapılmasını zorlaştırır. Bu parçada aşağıdakilerden ekollerden hangisinin D) Yorum farklılıkları kültürel zenginliğe katkı sağlar. özellikleri ve görüşlerine yer verilmiştir? E) Yorum farklılıkları özgür düşüncenin yerleşmesine katkı sağlar. A) Hanefilik B) Hanbelilik C) Mu’tezile        D) Şafiilik E) Malikilik 2

ÜNİTE DEĞERLENDİRME TESTİ - ÜNİTE DEĞERLENDİRME TESTİ - ÜNİTE DEĞERLENDİRME TESTİ DİN KÜLTÜRÜ VE AHLAK BİLGİSİ İslam Düşüncesinde İtikadi, Siyasi ve Fıkhi Yorumlar - 2 1. Hz.Muhammed (s. a. v.), bir gün Medine’den savaş için 3. I. Bu mezhepte fıkhi delil olarak sırasıyla Kur’an, sünnet, çıkan arkadaşlarına “İkindi namazını Beni Kurayza’da kılı- icma ve kıyas kabul edilir. nız.” buyurunca sahabeden bazıları onun bu emrinin ‘İkindi namazı vakti içinde kılınmalıdır.’ şeklinde yorumlayarak II. Mezhebin kurucusunun en önemli eseri el-Ümm’dür. Beni Kurayza’ya varmadan namazlarını yolda kılmışlardır. Çünkü bu gruba göre namaz vakti geçiyordu. Diğer bir III. Bu mezhep, günümüzde ülkemizin doğu kesiminde, grup ise, Hz.Muhammed’in (s. a. v.) bu emrini biçimsel ola- Kafkasya, Azerbaycan, Hindistan, Filistin, Seylan ve rak algılayıp, ikindi namazı vakti geçmiş olmasına rağmen Malaya Müslümanları arasında bir hayli fazladır. Beni Kurayza’ya varınca kıldılar. İki grupta kendilerinin doğru olanı yaptığında ısrarlıydı. Bu durum Peygamberi- Yukarıda bilgisi verilen mezhep, aşağıdakiler hangisi- mize anlatıldığında her iki grubunda yaptığının doğru oldu- dir? ğunu söylemiş ve tartışmaya son noktayı koymuştur. A) Hanefi  B) Harici  C) Maturidi Bu parçada verilenlere göre dini yorum farklılıklarının sebebi aşağıdakilerden hangisidir? D) Şafii E) Hanbeli A) Dini metin kaynaklı sebepler 4. Aşağıdakilerden hangisi mezheplerin ortaya çıkış se- beplerinden değildir? B) İnsanın yapısı kaynaklı sebepler A) İslam alimlerinin dini anlama ve yorumlama çabaları B) Peygamber Efendimizin hayatta olması C) Kültürel sebepler C) İslam coğrafyasının genişlemesi D) Farklı kültürlerden insanların Müslüman olması D) Coğrafi sebepler E) İnsanın anlama yeteneklerinin farklı olması E) Sosyal sebepler 2. ● Ehl-i sünnet grubunun dışında yer alan, günümüze 5. Hakem olayında hakemlik yapanları ve taraflarını kafir ilan kadar varlığını koruyan en önemli itikadi, fıkhi ve siyasi ettiler. Cemel Vak’ası’na karışanları ve taraftarlarını lanet- mezheptir. lediler. Adaletsiz hükümdara karşı isyanı bütün müminlere farz kabul ettiler. Büyük günah işleyen herkesi kafir ilan et- ● Taraftar, yardımcı anlamına gelen mezhep, Hz. Pey- tiler. gamber’in vefatından sonra Hz. Ali’yi halifeliğe en layık kişi olarak gören ve onu ilk meşru halife kabul eden, Bu parçada görüşleri verilen ekol, aşağıdakilerden vefatından sonra da hilafete Ali evladının getirilmesi hangisidir? gerektiğine inanan toplulukların ortak adı olmuştur. A) Mutezile  B) Haricilik  C) Şia ● Bu mezhep itikadi konularda Mu’tezile mezhebine, fıkıh     D) Eşarilik E) Caferilik sahasında ise Hanefi mezhebine yakın görüşlere sa- hiptir. Yukarıda verilenler, aşağıdaki mezheplerden hangisi için geçerlidir? A) Şia  B) Mutezile  C) Eşariye D) Maturidi E) Haricilik 3

ÜNİTE DEĞERLENDİRME TESTİ - ÜNİTE DEĞERLENDİRME TESTİ - ÜNİTE DEĞERLENDİRME TESTİ DİN KÜLTÜRÜ VE AHLAK BİLGİSİ İslam Düşüncesinde İtikadi, Siyasi ve Fıkhi Yorumlar - 2 6. I. Büyük İslam alimi ve mezheb imamı olan Ahmed bin 9. Kur’an’ın surelerini açıklayarak görüşler ileri sürme ve bun- Hanbel’in görüşleri etrafında kurumsallaşmıştır. ları yazma, yorumlama işlemine tefsir denir. II. Mezhebinin “Müsned” adlı eseri meşhurdur. Müsned’in Buna göre ilk müfessir, aşağıdakilerden hangisidir? en önemli özelliği hadisleri senetleriyle beraber verme- sidir. A) Hz. Muhammed (s. a. v.)   B) Hz Âdem III. Bu mezhep, ilk zamanlarda Şam ve Bağdat taraflarında C) Hz Ali   D) İmam-ı Azam yayılmışsa da şu an mensubu azalmıştır. Arabistan’da da mensupları vardır.     E) İmam-ı Hanbel Yukarıdaki bilgisi verilen mezhep, aşağıdakilerden hangisidir? A) Hanefilik  B) Haricilik  C) Maturidilik D) Şafiilik E) Hanbelilik 7. İslam dünyasında hicri II. asırdan itibaren ortaya çıkan 10. İslamlığın dört büyük mezhebinden biridir. Bu mezhep bid‘atçı mezheplere, özellikle akılcı bir tavır takınan mez- Irak’ta başlamış, özellikle Doğu’da, Batı ve Orta Ana- heptir. Akaid sahasında ayet ve hadisle birlikte, aklı da dolu Müslümanları arasında yaygın olmuştur. Müslüman- dinin anlaşılması için gerekli bir temel kabul etmiştir. Bu lar arasında en yaygın olan mezheplerden biridir. Buna mezhebe göre, “iyi ve kötü, güzel ve çirkin akılla bilinebilir. sebep daha liberal ve kolay oluşudur. Uygulanması pra- Allah Teala bir şeyi güzel ve iyi olduğu için emretmiş, kötü tik ve günlük hayata uygun, hükümleri açıktır. Kur’ana ve ve çirkin olduğu için yasaklamıştır.” Hz. Muhammed’in (s. a. v.) söz ve hareketlerine en uygun mezheptir. Türkler çoklukla bu mezhebe bağlıdır. Bu parçada görüşleri verilen mezhep, aşağıdakilerden hangisidir? Bu parçada görüşleri verilen mezhep, aşağıdakilerden hangisidir? A) Eş’arilik  B) Mutezile  C) Maturidilik     D) Hanefilik E)Şiilik A) Eş’arilik  B) Mutezile  C) Maturidilik     D) Hanefilik E) Şiilik 8. Hasan Basri’nin öğrencilerinden Vasıl b.Ata’nın “Büyük 11. Mezhepler arasındaki farklar ile ilgili aşağıdaki bilgiler- günah işleyen bir kişi ne mü’mindir ne de kafir. İkisi ara- den hangisi yanlıştır? sında bir yerdedir.” görüşünü ortaya atmasıyla onun etra- fında oluşan mezheptir. A) Din vahye dayanır, mezhepler insanların görüşlerine dayanır. Bu parçada görüşleri verilen mezhep, aşağıdakilerden hangisidir? B) Dinin hükümleri değişmez, mezheplerin hükümleri de- ğişebilir. A) Eş’arilik  B) Mutezile  C) Maturidilik C) Din bir tektir, mezhep birden fazla olabilir.     D) Hanefilik E)Şiilik D) Din bölgeseldir, mezhep evrenseldir. E) Din kendi başına bir inanç şeklidir, mezhepler ise dinin farklı yorumlarıdır. 4

TYT-AYT DİN KÜLTÜRÜ 1 7F a s i k ü l VE AHLAK BİLGİSİ KONU ÖZETİ Numarası Dünya ve Ahiret VAROLUŞUN VE HAYATIN ANLAMI AHİRETE UĞURLAMA Yüce Allah evrende canlı ve cansız pek çok varlık yaratmıştır. Ölen bir insana karşı bazı görevlerimiz vardır. Bunlar hem Güneş, ay, yıldızlar, gezegenler, dağlar, bayırlar, ormanlar, insani hem de dinî görevlerdir. Bu görevlerin başında, ölü- bitkiler, hayvanlar bunlardan bazılarıdır. Sahip olduğu üstün nün yıkanması, kefenlenmesi, cenaze namazının kılınması, özellikleriyle insan diğer varlıklardan ayrıcalıklı ve üstün bir cenazenin defni, Kur’an okuma, dua etme ve hayır yapma konuma sahiptir. Evrende ve dünyada gördüğümüz bütün bu gelmektedir. örnekler bize yaratılışın amaçsız olmadığını gösterir. 1. Vefat Edenin Vasiyet ve Borçları AHİRET ÂLEMİ Vasiyyet; kelime olarak “bağlamak, bitiştirmek” demek. Ahirete îman; her şey gibi dünyanın da ömrünün biteceğine, sonra bir başka şekle gireceğine, insanların tekrar dirilip ka- Bir kimse vefat edince ölen bir kimsenin bıraktığı mallardan, birlerinden kalkacağına, dünyada yaptıklarından dolayı he- önce cenaze masrafları yapılır. Bundan sonra borçları öde- saba çekileceklerine, amel defterlerinin ellerine verileceğine, nir. sırat köprüsünden geçileceğine, iyilerin cennete, kötülerin cehenneme gireceğine inanmak demektir. 2. Tekfin ve Teçhiz Kıyamet İle İlgili Kavramlar Sözlükte “hazırlamak, donatmak, geline çeyiz hazırlamak” anlamlarına gelen techiz, bir dini kavram olarak, vefat eden B’as: Kıyametin kopmasından sonra Allah tarafından ölüle- kişinin yıkanmasından kabre defnedilinceye kadar yapılma- rin diriltilmesi hadisesine denir. sı gerekenleri tanımlar. Bu çerçeveden olmak üzere, ölünün yıkanması, kefenlenmesi (tekfin), tabuta konulup musallaya Arasat: Kıyamet gününde insanların toplanacağı yerin bir ve cenaze namazından sonra da kabristana taşınması (teş- adı. yi’) ve kabre konması (defin) techiz içerisinde yer almaktadır. Haşir: Toplanma, bir araya gelme. Yeniden dirilme. Kıyamet Alevi İnancında Ölümü Anlamlandırma gününde ölülerin diriltilip mahşere çıkartılmasına denir. Ölümün, Alevili inancında başlıca iki yorumu bulunmaktadır. Mahşer: Yeniden diriliş ile birlikte insanların hesap vermek Birincisi “biyolojik ölüm”dür. Biyolojik ölümü, “ölüm”, “kalıbı üzere toplanacakları yere denir. dinlendirmek” ve “Hakk’a yürümek” gibi terimlerle dile getir- mektedirler. Bu terimlerden “kalıbı dinlendirmek” ve “Hakk’a Mizan: Sevap ve günahların tartıldığı özel adalet terazisine yürümek” ölümün bir son olmadığını yeni bir durumun baş- denir. langıcı olduğu inanışından kaynaklanmaktadır. Hesap: Kişinin dünyada yaptığı davranışlarından sorgulan- Burada sözü edilen kalıp bedendir ve beden yaşlanmıştır, masıdır. yorulmuştur ya da hasar görmüştür işlevini yerine getirme- yecek durumdadır. Bu durumda beden (kalıp) terk edilir. Ahirete İmanın Faydaları Kalıbını terk eden, Hak’tan gelmiştir, Hakk’a dönecektir. Bu nedenle de, Hakk’a ulaşmak üzere kalıbı terk eder (Hakk’a Ahiret gününe iman eden kişi; bu dünyadaki fiillerine dikkate yürür) denilmektedir. Yani ölüm/ölme, Allah’a ulaşmak/öze ederek yaşar. yeniden kavuşmak olarak kabul edilmektedir. Hesap günü küçük, büyük tüm amellerin sorgulanacağını bilen kişi amellerinin karşılığında ceza ya da mükafat alaca- ğını bilir. Bunu bilerek yaşamakta kişiye daha kontrollü yaşa- Ölüm hayatın bir gerçeği- mayı öğretir. dir. Ahirete inanan insan, ölümü yeni bir hayatın başlangıcı bilir ve ölüme hazırlıklı olmaya gayret eder. Bu dünyada birtakım sıkıntı ve haksızlıklara maruz kalanlar, ahirete iman sayesinde teselli bulurlar. Kötülüklerden kaçı- nıp iyi ve güzel davranışlara yönelirler. 1

KAZANIM TESTİ - KAZANIM TESTİ - KAZANIM TESTİ - KAZANIM TESTİ - KAZANIM TESTİ DİN KÜLTÜRÜ VE AHLAK BİLGİSİ Dünya ve Ahiret 1. “Ölüden diriyi, diriden de ölüyü O çıkarıyor; yeryüzünü ölü- 4. Cebrail (a. s.), Hz. Peygamber’in (s. a. v.) de aralarında münün ardından O canlandırıyor. İşte siz de (kabirleriniz- bulunduğu bir sahabe topluluğuna insan suretinde gelmiş, den) böyle çıkarılacaksınız.” (Rum,30:19) iman, İslam, ihsan ve kıyamet alametleri gibi bazı soruları Allah Rasulüne sorarak cevaplarını almıştır. Bu ayet ile ilgili aşağıdakilerden hangisi söylenebilir? Buna göre aşağıdakilerden hangisi “kıyamet ne zaman A) Ahirete iman her şeyden önce insana bir hedef ve yön kopacak?” sorusuna Hz. Muhammed’in (s. a. v.) verdiği verir. cevaptır? B) Ahiret inancı dünya yaşamına aşırı bağlılığı önler. A) Yeryüzünde Allah diyen Müslüman kalmadığında kopa- caktır. C) Ahirette hesap verme duygusu insanların kendi kendi- lerini kontrol etmelerini sağlar. B) Ticarette faiz uygulamalarının arttığında kopacaktır. D) Ahirete iman eden kişi; ölümü bir son olarak görmez. C) Fırat nehrinde, altından bir dağın ortaya çıktığında ko- pacaktır E) Ahiret gününe iman eden kişi; bu dünyadaki davranış- larına dikkat ederek yaşar. D) Bu meselede kendisine sorulan, sorandan daha çok bilgi sahibi değildir. E) İnsanlar arası güvensizlik arttığında kopacaktır. 2. Aşağıda verilenlerden hangisi kişinin günah işleme- 5.   sinde caydırıcı etki yapar? “Kim (Allah’ın huzuruna) iyilikle gelirse ona A) Allah’ın çok merhametli olduğu düşüncesi getirdiğinin on katı vardır. Kim de kötülükle B) Sonra tövbe ederim düşüncesi gelirse o sadece getirdiğinin dengiyle cezalan- C) Kimse görmüyor düşüncesi dırılır. Onlar haksızlığa uğratılmazlar.” D) Bir kereden bir şey olmaz düşüncesi (En’âm, 6:160) E) Ahiret gününde hesabı sorulacak düşüncesi Bu ayette verilen asıl mesaj aşağıdakilerden hangisi- 3. • “Kıyamet günü doğru teraziler kurarız. Kimse haksız- dir? lığa uğramaz…” (Enbiya, 21:47) A) Kıyamet günü, tüm insanlar işlediklerinin karşılığını bire • “Amelleri ağır gelenler hoş bir hayat içinde olacaklar, bir alacaktır. iyilikleri hafif gelenler ise kızgın ateş çukurunda olacak- lardır.” (Karia, 101:8 - 11) B) Allah’ın huzuruna iyiliklerle çıkılmalıdır. Bu ayetler aşağıda verilen ahiret safhalarından hangi- C) Kıyamet günü, iyilik ve kötülükler eşit değerlendirile- siyle ilgilidir? cektir. A) Mizan B) Ecel C) Haşr D) Sırat E) Ba’s D) Allah, kıyamet gününde merhamet ve adaletiyle hük- medecektir. E) Kıyamet günü Allah’a en yakın olanlar ihlasla namaz kılanlar olacaktır. 2

PERFORMANS TESTİ - PERFORMANS TESTİ - PERFORMANS TESTİ - PERFORMANS TESTİ DİN KÜLTÜRÜ VE AHLAK BİLGİSİ Dünya ve Ahiret 1. Kıyametin başlangıcı dünyanın ve bütün evrenin toplu yıkı- 3. İnsanların üzerinde Allah (c. c.) ve kul hakkı olmak üzere iki mının ve sonun başlangıcının işaretidir. Artık geriye dönüş tür hak vardır. Allah’a (c. c.) olan kulluk borcundan kaynak- yoktur. Bu, dünya hayatının tamamen bitip herkes için ger- lanan haklara Allah (c. c.) hakkı, insanlarla ilişkilerimizden çek hayatın, başladığının sesidir. Bu ses, inkar edenlerin doğan haklara kul hakkı denir. Kişi, kul hakkı ile Allah’ın kalplerinde kesintisiz ve sonsuza dek taşıyacakları korku, (c. c.) huzuruna gitmemek için hak sahipleriyle helalleşme- dehşet, yılgınlık ve şaşkınlığı başlatan ilk sestir. İman et- lidir. meyenlerin bundan böyle, sonsuza değin geçirecekleri zorlu günlerin başladığının habercisidir. Buna göre ölen kişinin borçlarıyla ilgili; Parçada verilenlere göre kıyametin başlangıcı aşağıda- I. Ölen kişinin varsa malının üçte birini kullanarak borçları kilerden hangisiyle gerçekleşir? ödenir. A) Sur’a üfürülmesi II. Ölen kişinin malının yeterli gelmediği durumlarda varis- ler tarafından bu borçlar ödenir. B) Hesabın görülmesi III. Ölen kişiyle beraber borçların da kapanacağına kanaat C) Mizanın kurulması getirilir. D) Sırattan geçilmesi ifadelerinden hangileri söylenebilir? E) Şahitlerin dinlenmesi A) Yalnız I  B) Yalnız III  C) II ve III       D) I ve II        E) I, II ve III 2.   4. • “Fakir ve zengin, ölümden sonra, her ikisi de “Her nefis ölümü tadıcıdır. Biz sizi, şerle de, hayır- kara toprağın altında tekrar müsavi olur.” la da deneyerek imtihan ediyoruz ve siz bize döndürüleceksiniz.” (Enbiya, 21;35) • “Her doğan ölür, sevgili can gider; dünyada “Andolsun, Biz sizi biraz korku, açlık ve bir parça ne bey, ne kul, ne de peygamber kalır.” mallardan, canlardan ve ürünlerden eksiltmekle imtihan edeceğiz. Sabır gösterenleri müjdele.” • “Ölüm karşısındakilere göre muamele etse idi, bilerek peygamberler ölmemiş olurlardı.” (Bakara, 2;155) (Yusuf Has Hacib) Bu, ayetlerle ilgili aşağıdakilerden hangisine ulaşılır? Yusuf Has Hacib, yukarıdaki dizelerinde aşağıdakiler- A) Dünyanın bir imtihan yeri olduğuna den hangisine vurgu yapmaktadır? A) Ölmeden önce dünyalıklardan vazgeçmeye B) Kur’an’ın insanları ilme, tefekküre davet ettiğine B) İnsanın son ana kalmadan tövbe etmesi gerektiğine C) Ölümün hiç kimseye ayrıcalık tanımadığına C) Tüm amellerin mutlaka karşılığının olduğuna D) Ölümü kabullenmenin zorluğuna E) Ölümü hiç kimsenin istemediğine D) İslam’ın kurallarına uyanların Cennete gideceklerine E) Geçmiş ümmetlerin hallerinden ders alınması gerektiği- ne 3

PERFORMANS TESTİ - PERFORMANS TESTİ - PERFORMANS TESTİ - PERFORMANS TESTİ DİN KÜLTÜRÜ VE AHLAK BİLGİSİ Dünya ve Ahiret 5. “Gafil durma şaşkın, bir gün ölürsün 8. ● Allah’ın (c. c.) insanları diriltip dünyada iken yaptıkları Dünya sana bâki değil ne fayda işlerden hesaba çekmek üzere toplamasına denir. Ettiğin işlere pişman olursun Pişmanlığın ele girmez ne fayda” ● Sur’a üflemesi sonucunda dünya hayatının sona er- mesi, her şeyin alt üst edilerek yok olması, sonra yeni- (Teslim Abdal) den dirilmesi ve mahşere doğru yönelmesidir. Bu şiirle ilgili aşağıdakilerden hangisi söylenebilir? ● Öldükten sonra tekrar dirilmek anlamına gelir. A) Ölüm karşısında bir şey yapmanın anlamsız olduğu B) Ölümün tüm canlar için geçerli olduğu ● İman edip salih amel işleyen müminlerin ebedî olarak C) Dünyanın ancak gafil olmayanlar için baki olduğu kalacakları ve içinde çeşitli nimetlerin bulunduğu mükâ- D) İnsan dünyada tüm emellerini yapması gerektiği fat yurdudur. E) Dünyada iken ahiret için hazırlık yapılması gerektiği Yapılan tanımlarda aşağıdakilerden hangisinin açıkla- ması yoktur? A) Sırat  B) Ba’s  C) Cennet D) Kıyamet E) Haşir 6. ● Hesabı görüldükten sonra sevabı ve günahı kalmayan- lar ● Müslümanların çocukları hariç diğer dinlere mensup olan ve henüz ergenlik çağına girmeden ölen çocuklar Yukarıda verilenlerin ahirette bulunacakları yer aşağı- 9. Hz. Muhammed’in (s. a. v.) ashabından bir gurup, onun dakilerden hangisidir? özel olarak yaptığı iş ve ibadetlerini öğrenmek maksadıyla, zevcelerine müracaat etmişlerdi. Gerekli bilgileri aldıktan A) Mizan  B) Sırat  C) A’raf sonra, bunlardan birisi, “ben, evlenmeyeceğim”, diğeri: “ben, et yemeyeceğim”, ötekisi de “ben döşekte uyumaya- D) Cennet E) Berzah cağım” dediler. Bunun üzerine Hz. Muhammed’in (s. a. v.) , Allah’a hamd ve sena ettikten sonra, “bazı kimselere ne 7. Ölümden sonra genel diriliş, kıyametin ve dirilişin başla- oluyor ki, şöyle şöyle demişler. Ama ben hem namaz kılar, tılmasıyla görevli olan İsrafil’in sura ikinci kez üflemesiyle hem uyurum. Bazen oruç tutar bazen de tutmam. Kadın- gerçekleşecektir. Sûra ikinci üfleyişten sonra tüm ölüler di- larla da evlenirim. İşte her kim benim sünnetimden yüz çe- riltilerek kabirlerinden çıkacaklardır. virirse benden değildir.” demiştir. Bu parçada sözü edilen kıyamet süreci aşağıdakiler- Bu parçada verilenlere göre aşağıdakilerden hangisi den hangisidir? söylenebilir? A) Şefaat  B) Haşr  C) Ba’s A) Gerçek Müslümanın dünya ile ahiret dengesini hayatı- na uyguladığı       D) Ölüm        E) Arasat B) Dünya hayatının, insanın nefsine hoş gelecek şekilde yaratıldığı C) Ahireti unutmanın insan için en büyük felaket olduğu D) Allah’ın hiç bir şeyi boş ve amaçsız yaratmadığı E) Dünya hayatının bir imtihan vesilesi için yaratıldığı 4

TYT-AYT DİN KÜLTÜRÜ 1 8F a s i k ü l VE AHLAK BİLGİSİ KONU ÖZETİ Numarası Kur’an’a Göre Hz. Muhammed - 1 Peygamberimizin (s. a. v) hayatını öğrenmek, Müslümanlar Hz. Muhammed (s. a. v.) ve Güzel Ahlak için en önemli bir vazifesi olmuştur. Peygamberimiz (s. a. v.) her konuda insanların yükünü ha- Çünkü bir Müslüman, doğru İslam’ı ve Müslümanca yaşama- fifletmeye çalışmış, onları insana zor gelen ağır yükümlülük- yı en güzel şekilde onun hayatından öğrenebilir. lerle sorumlu tutmamıştır. Aslında İslam’ın metodu da budur. İslam dini kolaylık dinidir. İslam’daki ibadet ve sorumluluklar Bir Müslüman için Peygamber Efendimizin (s. a. v) hayatını normal bir insanın kolaylıkla yapabileceği türdendir; ağır ve öğrenmekten asıl gaye; mukaddes dinimizin, onun hayatın- karmaşık değildir. Bu ibadetler içinde ayrıca çeşitli zorluklar da şekillendiğinin farkına varmasıdır. Zira onun hayatı dini- karşısında bazı kolaylıklar tanınmıştır. mizi her yönüyle gösteren canlı bir örnektir. Hz. Muhammed’in (s. a. v.) Sabrı ve Kararlılığı Hz Muhammed’in (s. a. v.) ve Merhamet Hz. Muhammed (s. a. v.), peygamberliği boyunca türlü zor- Hz. Muhammed (s. a. v.) ve merhamet acımak, esirgemek, luklarla karşılaşmıştır. Kavminden inkar edenler ve müşrikler korumak, affetmek ve şefkat göstermek anlamlarına gelmek- ona karşı son derece incitici sözler söylemişler, hatta büyü- tedir. Merhamet zor durumda olan, yardıma ihtiyacı olan bü- cülük ve delilik gibi ithamlarda bulunmuşlardır. Buna rağ- tün varlıklara yardıma koşmaktır. men, Peygamberimiz (s. a. v.) her kültürden ve karakterden insanı eğitmeye, onlara Kur’an’ı, dolayısıyla güzel ahlakı, Hz Muhammed’in (s. a. v.) sadece insanlara değil, diğer bü- güzel tavrı öğretmeye çalışmıştır. tün canlı olanlara merhametli olan kimselere Yüce Allah’ın merhametle karşılık vereceğini bildirerek bizlere şöyle bu- Hz. Muhammed’in (s. a. v.) Peygamberlik Görevleri yurmuştur. Tebliğ Görevi: “Tebliğ” alınan bir emri aktarmaktır. Hz. Mu- “Merhamet edenlere Allah da merhamet eder, siz yeryüzün- hammed (s. a. v.), Allah’tan aldığı vahiyleri insanlara tebliğ dekilere merhamet ediniz ki, göktekiler de size merhamet etmekle mükellef kılınmıştır. etsin.” Tebyin Görevi: Kur’an’ı Kerim’in bazı ayetlerini insanların “Merhamet etmeyene merhamet olunmaz.” anlaması mümkün değildir. Bu ayetler, Peygamberler tara- fından insanlara açıklanırlar. Bu peygamberlerin tebyin gö- Hz. Muhammed (s. a. v.) ve Emanet reviyle ilgilidir. Emanet vasfı bir müminin hayatının her safhasında gerçek- Teşri Görevi: Teşri kavramı kanun ve hüküm koymak anla- leşir. Bu niteliğiyle mümin her şeyi yerli yerine koyar ve ha- mına gelir. Kur’an’ın herhangi bir hüküm getirmediği konuda yata bir bütün olarak sünnetullah gözlüğüyle bakar. sünnetin bir hüküm ortaya koyması demektir. Hz. Peygamber’e, gençliğinden itibaren güvenilirliği ile tanın- Temsil Görevi: Temsil, kelime anlamı olarak bir sorumlulu- mış, bu nedenle kendisine güvenilir Muhammed anlamına ğu yerine getirirken nasıl davranılması gerektiğini göstermek gelen Muhammed’ül-Emin denilmiştir. manasına gelir. İnsan için dini ve sosyal yaşantının nasıl ol- ması gerektiğini kendi hayatıyla göstermesidir. Nitekim Hz. Hz. Muhammed (s. a. v.) ve Hoşgörü Aişe’ye (r. a) “Peygamber nasıl yaşar?” diye sorduklarında O cevaben “Peygamber yürüyen bir Kur’an gibi yaşar” demiştir. Hoşgörülü olmak, insanların kusurlarını, küçük hatalarını Yani insanların yaşam alanlarında gerek dini açıdan gerekse görmemek, affedici olmak demektir. de dünya açısından ne şekilde davranmaları gerektiğini ken- di hayatıyla göstermiştir. Allah’ın emrine saygı ve yaratıklara merhamet, yaratılanı ya- ratandan ötürü hoş görmek İslam’ın en temel esaslarından- Ehl-i Beyt Kimlerdir? dır. Ehl-i Beyt, Sevgili Peygamberimizin ev halkıdır. Ev halkı ile Hz. Peygamber tüm ilişkilerinde akılcı ve ölçülü olmayı, düş- birlikte Hz. Ali, Hz. Fatıma, Hz. Hasan ve Hz. Hüseyin de manlık yerine dostluk ve sevgi bağlarının kurulmasını, öfke, Ehl-i Beyttir. Buna göre, İslam tarihinde Hz. Hasan soyun- hiddet, intikam veya öç yerine hilmi, kötülük yerine ihsanı ön dan gelenlere “Şerif”, Hz. Hüseyin soyundan gelenlere ise plana çıkarmıştır. “Seyyid” unvanı verilmiştir. 1

KAZANIM TESTİ - KAZANIM TESTİ - KAZANIM TESTİ - KAZANIM TESTİ - KAZANIM TESTİ DİN KÜLTÜRÜ VE AHLAK BİLGİSİ Kur’an’a Göre Hz. Muhammed - 1 1. Allah (c. c.), ibadetleri Kur’an-ı Kerim’de açık bir şekilde 3.   emretmiştir. Bu ibadetlerin nasıl yapılacağı ile ilgili ayrın- tıları, Hz. Muhammed (s. a. v.) vasıtasıyla insanlara bildir- “Kim bir kötülük görürse onu eliyle değiştirsin. miştir. Bu sebeple Hz. Muhammed’in (s. a. v.) açıklamaları, Şayet eliyle değiştirmeye gücü yetmezse diliyle Müslümanların dinlerini yaşayabilmeleri açısından oldukça değiştirsin. Diliyle değiştirmeye de gücü yetmezse önemlidir. Örneğin namaz ibadeti ile ilgili verilen bir ayette kalbiyle düzeltme cihetine gitsin ki bu imanın en Allah (c. c.) “Namazı kılın…” (Bakara, 2:110) buyurmuş, zayıf derecesidir.” (Hadis) fakat namazın kılınışı ile ilgili ayrıntılar, Kur’an-ı Kerim’de yer almamıştır. Hz. Muhammed (s. a. v.) “Ben namazı nasıl Bu hadise göre aşağıdakilerden hangisi söylenebilir? kılıyorsam siz de öyle kılın.” buyurarak insanlara namazın nasıl kılınacağını öğretmiştir. A) Kötülüğü iyilikle ortadan kaldırmak Müslümanın en önemli ayrıcalıklarından biri olmalıdır. Bu parçada verilenler Hz. Muhammed’in (s. a. v.); B) İşlenen günah ne kadar büyük olursa olsun, insan ümit- I. Teşri (hüküm koyma) sizliğe düşmemeli ve günahlarına mutlaka tövbe etme- lidir. II. Tebyin (beyan etme) C) İnsan Rabbi’nin rahmet ve merhametinden hiçbir za- III. Tebliğ (bildirme) man ümit kesmemelidir. görevlerinden hangileriyle ilgilidir? D) “İyiliği emretme ve kötülüğü önleme” işini yapan kimse- ler, İslam’ın tebliğ metodunu iyi bilmelidirler. A) Yalnız I  B) Yalnız II  C) I ve II E) Bir kimseye karşı yapılan herhangi bir kötülük, daha        D) I ve II        E) II ve III önce yapılan bütün iyiliklerin silinip gitmesine sebep olabilir. 2. Bir gün Peygamberimiz (s. a. v) bir çocuğun bahçedeki 4. Hz. Muhammed (s. a. v.) aldığı vahyi en iyi anlayan ve en hurmaları taşlayarak düşürdüğünü ve yediğini gördü. iyi yaşayan bir kişi olarak Kur’an-ı Kerim’in ilk müfessiridir. Çocuğu çağırdı ve sordu: “Niçin taş atıyorsun?” Çocuk; Peygamber Efendimiz kendisine nazil olan ayetleri top- “Hurma yemek için; canım çok hurma yemek istedi.” diye luma tebliğ etmekle kalmamış, aynı zamanda o ayetlerin cevap verdi. Bunun üzerine Peygamberimiz (s. a. v), “Yav- nasıl anlaşılması gerektiğini hem pratik hayatıyla hem de rum! Sakın taş atarak hurmaları düşürme, sadece yere dü- ihtiyaç duyulduğunda yaptığı açıklamalarla göstermiştir. şenleri al ve ye” dedi. Buna göre Kur’an’ı doğru bir şekilde anlayıp yorumla- Bu parçada anlatılanlar Hz Muhammed’in aşağıdaki mak için aşağıdakilerden hangisine dikkat çekilmiştir? özelliklerinden hangisiyle ilişkilidir? A) Kur’an’ı kendi bütünlüğü içinde anlama A) Şefkatli ve merhametli olmasıyla B) Tarihsel bağlamı dikkate alma B) Kuran’ın açıklayıcısı olmasıyla C) Sünnetin açıklayıcılığından yararlanma C) Zamanının verimli değerlendirmesiyle D) Bilimsel verilerden yararlanma D) Sorumluluk bilincinde olmasıyla E) İslami ilimlerde bilgi sahibi olma E) Aklî ölçülere göre konuşmasıyla 2

KAZANIM TESTİ - KAZANIM TESTİ - KAZANIM TESTİ - KAZANIM TESTİ - KAZANIM TESTİ DİN KÜLTÜRÜ VE AHLAK BİLGİSİ Kur’an’a Göre Hz. Muhammed - 1 5. 8. Mekke’nin fethinden sonra Müslümanların düşmanların- “Aralarında hüküm vermesi için Allah’a ve Resulü- dan Süfyan, Cidde’ye kaçmıştır. Süfyan’ın arkadaşlarından ne davet edildiklerinde, müminlerin sözü ancak biri Hz.Muhammed’e (s. a. v.) ’e gelerek onun hakkında ‘işittik ve itaat ettik’ demeleridir. İşte asıl bunlar konuşur. Hz. Muhammed (s. a. v.) Süfyan’ın arkadaşına kurtuluşa erenlerdir.” (Nur, 24:51) başındaki sarığını vererek, “Bunu ona ver, bu onun temina- “Resul size neyi verdiyse onu alın, size ne yasakla- tıdır.” der. Arkadaşı sarığı Süfyan’a götürür, olanları anla- dıysa ondan da sakının, Allah’tan korkun. Çünkü tır, kaçmasına gerek olmadığını söyler. Süfyan geri dönüp Allah’ın azabı çetindir.” (Haşr, 59:7) Hz. Muhammed’e geldiği zaman, “Bana güvence veriyor musun?” deyince Hz. Muhammed, “Evet.” der. Bu ayetler Hz. Muhammed’in (s. a. v.) daha çok aşağı- daki özelliklerinden hangisini örneklendirir? Bu durum Hz. Muhammed’in (s. a. v.) en çok hangi yö- nünü gösterir? A) Hayatın tüm karesinde yer aldığına A) İnsanlara değer verdiğini B) Varlık olarak bir insan olduğuna B) Sözünde durduğunu C) İnsanlar için bir rahmet olduğuna C) Affedici olduğunu D) Hüküm verme yetkisine sahip olduğuna D) Danışarak iş yaptığını E) Allah’a en yakın bir kul olduğuna E) Temiz bir geçmişe sahip olduğunu 6. Hz. Muhammed tebliğ vazifesine başladıktan sonra çok sert tepkilerle karşılaşmış ancak kimseye kin beslememiş hatta kendisini öldürmeyi planlayan kişileri bile affetmiştir. Bu parçada verilenler Hz. Muhammed’in (s. a. v.) hangi özelliğini yansıtmaktadır? A) Merhametli olmasını B) Sabırlı olmasını C) Alçakgönüllü olmasını D) Kararlı olmasını E) Adil olmasını 7. Hz. Muhammed (s. a. v.), gerek ümmeti gerekse tüm in- 9. Hz. Muhammed (s. a. v.) tüm yaşamı boyunca erdemli sanlık için dinî ve dünyevi konularda en güzel örnek ol- davranışlarda bulunmuştur. Peygamberlik döneminde ol- muştur. Kur’an-ı Kerim’de “İçinizde Allah’ın lütfuna ve duğu gibi çocukluk ve gençlik yıllarında da davranışları yla ahiret gününe umut bağlayanlar, Allah’ı çokça ananlar için insanlara örnek olmuştur. Hiçbir zaman doğruluktan ayrıl- hiç şüphe yok ki Resulullah’ta güzel bir örneklik vardır.” mamış, hiç yalan söylememiştir. Çocukluğundan itibaren (Ahzâb, 33:21) dürüstlüğü ve güvenilirliğiyle tanınmış, sevilip sayılmıştır. Bu parçada verilenler Hz Muhammed’in (s. a. v.) aşağı- Bu parçadan hareketle Hz. Muhammed’e (s. a. v.) veri- daki görevlerinden hangisine örnek olur? len isim aşağıdakilerden hangisidir? A) Temsil  B) Tebyin  C) Tezkiye A) Rasulü Kibriya        D) Teşri        E) Tebliğ B) Muhammed Mustafa C) Hatemül Enbiya D) Muhammedül Emin E) Güzin-i Beşer 3

KAZANIM TESTİ - KAZANIM TESTİ - KAZANIM TESTİ - KAZANIM TESTİ - KAZANIM TESTİ DİN KÜLTÜRÜ VE AHLAK BİLGİSİ Kur’an’a Göre Hz. Muhammed - 1 10. “Ben Abdullah oğlu Muhammedim. Allah’ın kulu ve pey- 12. Hz. Peygamber (s. a. v.), dostlukları kuvvetlendirme, sev- gamberiyim. Beni Allah’ın bana verdiği mevkinin üstüne giyi pekiştirme, gönül kazanma, İslam’a yönlendirme, muh- çıkarmanız hoşuma gitmiyor.”(Buhari, et-Tarihu’s-Sağir) temel kötülükleri önleme, hizmet ve başarıyı ödüllendirme gibi çeşitli amaçlarla, beşeri bir adete uyarak çevresindeki Bu hadisle ilgili aşağıdakilerden hangisi söylenebilir? insanlara hediye vermiş ve başkalarının hediyelerini de kabul etmiştir. Bir defasında genç sahabe Cabir’den de- A) Kur’an’da Hz. Peygamberin (s. a. v.) bir beşer olduğu vesini satın almış, parasını ödedikten sonra almış olduğu vurgulanmıştır. Ayrıca kendisi de bu konu üzerinde deveyi ona hediye etmiştir. hassasiyetle durmuştur. Parçada verilenlere göre, tebliğ sürecinde Hz. Muham- B) Bütün beşeri özelliklere sahip Hz. Muhammed (s. a. v.) med’in (s. a. v.) hangi yönüne dikkat çekilmiştir? Kur’an-ı Kerim’i insanlara tebliğ eden son peygamber- dir. A) İnsanların akıl ve duygularına hitap etmesine C) Bütün peygamberler Allah’ın emirlerini insanoğluna B) İnsan sevgisini öne çıkarmasına ulaştırmakla görevli seçkin birer beşerdirler. C) Mesajını kolaylık ve tedricilik yöntemiyle sunmasına D) Allah (c.c.), Peygamberlerini insanlar arasından seçmiş ve buyruklarını onlar vasıtasıyla insanlara iletmiştir. D) Hediye vererek insanların gönlünü kazanmasına E) Hz. Peygamber (s. a. v.), kendisiyle ilgili aşırılıklara izin E) İnsanların değer verdiği şeyleri önemsemesine vermemiş ve bu konuda hassas davranmıştır. 11. Hz. Muhammed (s. a. v.) döneminde gayr-i müslimler; aile, 13. Mahzum kabilesine mensup bir kadın hırsızlık yapar. Yargı- borçlar, miras gibi özel hukuk alanlarında ve şahsi hakların lanır, suçu kesinleşir. Verilen cezanın yerine getirilmemesi gerektirdiği diğer hukuki konularda tam bir serbestlik içinde için, Hz. Peygamber’in (s. a. v.) çok sevdiği Hz. Üsame’nin, olmuşlardır. Nitekim Allah Rasûlü, Hendek savaşı esna- Hz. Peygamber’e (s. a. v.) giderek durumu arz etmesi iste- sında Mekke müşrikleriyle anlaşıp Müslümanlara ihanet nir. Bu duruma Hz. Peygamber’in (s. a. v.) tepkisi çok sert eden Kureyza Yahudilerini İslam hükümlerine göre değil, olur ve Usame’ye “Allah’ın emrini yerine getirmemem ko- Yahudi şeriatına göre cezalandırmıştır. Bu uygulamaya Hz. nusunda bana aracı mı oluyorsun?” der. Daha sonra mes- Muhammed’den (s. a. v.) sonraki İslam tarihi sürecinde de cide giderek halka şu uyarıyı yapar: “Unutmayın, sizden düzenli bir şekilde devam edilmiştir. öncekiler aralarında zengin ve güçlü kimseler suç işledik- lerinde onları cezalandırmazlar, ama buna karşılık fakir ve Bu parçadan Hz Muhammed (s. a. v.) ile ilgili aşağıda- güçsüz kimseler suç işlediklerinde en ağır cezaları verir- kilerden hangisine ulaşılır? lerdi. İşte onlar bu yüzden yok oldular.” A) Adaletli olmasına Bu parçadan Hz Muhammed (s. a. v.) ile ilgili aşağıda- kilerden hangisine ulaşılır? B) Doğru olmasına A) Adaletli olma konusunda titiz davranış sergilemiştir. C) İstişare yapmasına B) İnsanı merkeze almış, insanları küçük görmeyi asla D) Hiç günah işlememesine onaylamamıştır. E) Allah’a en çok ibadet eden olmasına C) Sadece yakın çevresine değil, başka din mensuplarına da hoşgörülü davranmıştır. D) İslam’ın yayılması ve egemen olmasında, sabırlı ol- muştur. E) Doğru kararlar vererek hayatı yaşanılır kılmak konu- sunda önemli bir model olmuştur. 4

TYT-AYT DİN KÜLTÜRÜ 1 9F a s i k ü l VE AHLAK BİLGİSİ   PERFORMANS TESTI Numarası Kur’an’a Göre Hz. Muhammed - 2 1. Hz. Muhammed (s. a. v.) bir gün mescide girdiğinde iki grup 4. Bakara suresinin 238. ayetinde, “Namazlara, hele salat-ı insan görür. Bir kısmı nafile namaz kılmaktadır, bir kısmı vustaya dikkat edin ve kalkıp huşu ile Allah’ın divanında da ilim öğrenmektedir. Hz. Muhammed (s. a. v.) şöyle der: durun.” buyrulmaktadır. Bu ayette geçen orta namazın “Her iki grup da iyi şeyler yapmaktadır; şu var ki bir şey ne olduğu hususu açık değildir. İşte Hz. Peygamberin isteyerek dua edenlere o şeyi verip vermemek Allah’a aittir. (s. a. v.), “Orta namaz ikindi namazıdır.” sözü, ayeti doğru Halbuki ilim öğrenen kişiler cehaleti kovmaktadırlar. Bana bir şekilde anlayıp yorumlamamızı sağlamaktadır. gelince ben öğretmen olarak gönderildim. Buna göre Kur’an’ı doğru bir şekilde anlayıp yorumla- Bu olay Hz. Muhammed’in (s. a. v.) aşağıdakilerden mak için aşağıdakilerden hangisine dikkat çekilmekte- hangisine değer verdiğini gösterir? dir? A) Zamanı iyi değerlendirmeye A) Kur’an’ı kendi bütünlüğü içinde anlama B) Hakkaniyetle davranmaya B) Tarihsel bağlamı dikkate alma C) Doğru ve dürüst olmaya C) Sünnetin açıklayıcılığından yararlanma D) Verdiği sözde durmaya D) Bilimsel verilerden yararlanma E) Öğrenmeye ve öğretmeye E) İslami ilimlerde bilgi sahibi olma 2. Hz. Muhammed’in (s.a.v.) şahit olduğu veya kendisine 5. Hz. Muhammed (s. a. v.), Medine’ye gelen Necran heyetini arz edilen bir olaya karşı çıkmaması, onu tasdik etmesi İslam’a davet ettiğinde, onlar çağrıyı kabul etmemişler, bu- aşağıdakilerden hangisinin karşılığıdır? nunla birlikte cizye ve haraç ödemeleri şartıyla bir anlaşma A) Müekked sünnetin   B) Kavli sünnetin imzalamışlardır. Anlaşmanın bir bölümü şöyledir: “Onla- C) Takriri sünnetin   D) Fiili sünnetin rın mallarına, canlarına, dini hayat ve tatbikatlarına, hazır   E) Salih amelin bulunanlarına, bulunamayanlarına, ailelerine, mabetlerine ve az olsun çok olsun onların mülkiyetinde bulunan her 3. Hz. Muhammed (s. a. v.) bir gün halkın işlerini yapması için şeyi kapsamak üzere, Allah’ın himayesi ve Rasûlullah’ın görevlendirdiği Hz. Ömer’e ücret vermek istemişti. Ancak zimmeti Necranlı’lar ve onların tabileri üzerine haktır. Hiç- Hz. Ömer (r. a.) almak istemedi ve “Ey Allah’ın Elçisi! Bunu bir piskopos kendi dini vazife mahalli dışına, hiçbir papaz benden daha fakir birine verin.” dedi. Bunun üzerine Hz. kendi vazifesini gördüğü kilisenin dışına, hiçbir rahip, içinde Muhammed (s. a. v.) parayı alması için ısrar etti ve şöyle yaşadığı manastırın dışına başka bir yere alınıp gönderil- buyurdu: “Sen bunu al, ister kendine ayır, istersen sadaka meyecektir.” olarak ver.” Necranlılarla imzalanan anlaşmayla ilgili aşağıdakiler- Bu parçada verilenler, Hz. Muhammed’in (s. a. v.) aşa- den hangisi söylenebilir? ğıda verilen özelliklerinden hangisine örnek olur? A) Kibirden uzak olduğuna A) Problemler karşılıklı anlayış ile çözülmüştür. B) Ticarette doğru olduğuna C) Helal kazanç sağladığına B) Anlaşmada karşılıklı fedakarlıklar yapılmıştır. D) Adaletten ayrılmadığına E) Alışverişte kolaylaştırıcı olduğuna C) İbadet etme özgürlüğüne önem verilmiştir. D) Necran halkının yaşayacağı yerlerin sınırları belirlen- miştir. E) Anlaşmada tarafların kültürel değerlerine dokunulma- mıştır. 1

PERFORMANS TESTİ - PERFORMANS TESTİ - PERFORMANS TESTİ - PERFORMANS TESTİ DİN KÜLTÜRÜ VE AHLAK BİLGİSİ Kur’an’a Göre Hz. Muhammed - 2 6. Hz. Muhammed (s. a. v.), yaşadığı birçok olayda önce- 8. Hz. Hatice vefat edeli yıllar olmuştur. O, Mekke toprak- likle sahabelerine danışarak tedbirini almış gerisini Allah’a larında yatmaktadır. Hz. Muhammed (s. a. v.) ise hicret bırakmıştır. Örneğin Hendek Savaşı’nda sahabeden Sel- ederek Medine’ye gelmiştir. Hatice (r. anha)’nin arkadaşla- man-ı Farisi’nin teklifini kabul etmiş, Medine şehrinin et- rından bir kadın da hicret edenler arasındadır. Hizmetçisi rafına hendek kazdırmıştır. Böylece düşmanın girmesine Malik oğlu Enes’in anlatımıyla Hz. Muhammed (s. a. v.)’e engel olunmuştur. Bizler de bir işe başlamadan önce ge- bir şey hediye edildiğinde çoğu kez, gelen hediyeyi o ka- rekli tedbirleri almalı ve uzman kimselere danışmalıyız. dına yollamakta ve: “Çünkü o Hatice’nin arkadaşı idi, Ha- Sonrasında kararımızı verip sonucun hayırlı olması için tice’yi çok severdi.” demektedir. Hz. Muhammed (s. a. v.), Allah’a (c. c.) güvenmeliyiz. Hz.Hatice’yi, ilk göz ağrısını hiç unutamamıştır. Bu parçada aşağıdakilerin hangisinde dikkat çekilmiş- Bu parçada verilenler, Hz Muhammed’in (s. a. v.) hangi tir? özelliğine örnek olur? A) İstişare - tevekkül A) Sabırlı olmasına B) Sabır - tefekkür B) Tevekkül anlayışına C) Tevhit - inayet C) Vefalı olmasına D) Tevekkül - ihsan D) Terbiye ediciliğine E) İman - istişare E) Üstün akıl ve zekâsına 9.   “Ben ruhbanlıkla emrolunmadım, evlenirim, uyurum, uyanık da kalırım. Oruç tuttuğum gibi (Ramazan ayı dışında) tutmadığım da olur.” Hadis-i Şerif 7. Hz. Muhammed’in (s. a. v.) yaşadığı toplumda haksızlık, Bu hadis Hz. Muhammed’in (s. a. v.) hangi yönüyle ilgi- adaletsizlik, cehalet ve kötülükler yaygındı. Yüce Allah, lidir? insanları bu tür haksızlıklardan kurtarıp iyiliğe, doğruluğa A) Merhametine   B) Adaletine yöneltmek, zayıf ve çaresizleri korumak, halkı cehaletten kurtarmak için âlemlere rahmet olan Hz. Muhammed’i gön- C) İnsani yanına   D) Doğruluğuna dermiştir. Peygamberimiz, kendisine iman eden insanları eğiterek birbirinin haklarına saygılı, küçüklere ve düşkün-   E) Cesaretine lere karşı sevgi besleyen, zayıf ve çaresizleri koruyan, adalet ve barışı temsil eden bir topluluk hâline getirmiştir. 10.   Bu parçada verilenler Hz. Muhammed’in (s. a. v) hangi \"Doğrusu (ey peygamber), biz seni hak ile özelliğiyle ilgilidir? desteklenmiş bir müjdeci ve uyarıcı olarak gönderdik. Yakıcı azaba mahkûm olanlardan A) İnsanları hakka davet etmesi sen sorumlu değilsin.\" B) İnsanları koşulsuz sevmesi (Bakara, 2:119) C) İnsanlara örnek olması Bu ayete göre peygamberlere yüklenen görev aşağıda- kilerden hangisidir? D) İnsanlık için bir rahmet olması A) Örnek olma    B) Beyan etme E) Fedakâr ve cömert olması C) Hüküm koyma    D) Tebliğ etme E) Tevekkül etme 2

ÖDEV TESTİ - ÖDEV TESTİ - ÖDEV TESTİ - ÖDEV TESTİ - ÖDEV TESTİ - ÖDEV TESTİ - ÖDEV TESTİ DİN KÜLTÜRÜ VE AHLAK BİLGİSİ Kur’an’a Göre Hz. Muhammed - 2 1. Hz. Muhammed’in (s. a. v.), Hristiyan anlayışında olduğu 4. Bir sahabe başından geçen olayı şöyle anlatıyor: “Ben, gibi tanrısal özelliklere sahip olmayıp, yeme - içme gibi Hz. Muhammed’in (s. a. v.) arkasında namaz kılarken, ak- bedensel ihtiyaçları onun hangi yönüne örnek olur? sıran bir adama “yerhamükellah” diyerek karşılık verdim. Çünkü namaz kılarken konuşulmayacağını bilmiyordum. A) Doğru olmasına B) Ümmi olmasına Yanımdakiler bana bakmaya başladılar. Onlara “Niye bana bakıyorsunuz?” deyince, bu sefer de beni ikaz etmek için C) Tebliğ yönüne D) Beşer olmasına ellerini dizlerine vurmaya başladılar. Ben, onların beni sus- turmak istediklerini anlayınca, sustum. Hz. Muhammed      E) Ahlaki yönüne (s. a. v.) kadar güzel öğreten bir öğretmen hiçbir zaman görmedim. Vallahi O, namazı kılınca ne beni dövdü, ne de 2. Bir gün melek geldi ve sordu: “Kul peygamber mi, melik azarladı. Sadece namazda dünya kelamı konuşulmayaca- peygamber mi olmak istersin?” Cibril kulağına fısıldadı: ğını, ancak tesbih, tekbir yapılarak Kur’an okunabileceğini “Rabb’ine karşı mütevazı ol!” Ve, Allah Resulü cevap verdi: söyledi. “Bir gün aç yatıp tazarru eden, diğer gün tok olup şükreden bir kul peygamber olmak isterim...” O, her zaman kendisini Bu parçada verilenler, Hz. Muhammed (s. a. v.) ile ilgili insanlardan bir insan olarak görmüş ve hiçbir zaman ken- aşağıdakilerden hangisine örnek olur? dini onlardan ayrı tutmamıştır. Yine bir gün karşısında titre- yen adama baktı ve şöyle buyurdu: “Kardeşim titreme! Ben A) Gençlere sevgisini açıkça söylemesine de senin gibi kuru ekmek yiyen bir kadının çocuğuyum...” B) Gençlerin his ve duygularını okşamasına C) Öğretme konusunda çok iyi örnek D) Söylediklerinden çok yaptıklarıyla örnek olmasına E) Yeri geldiğinde gençlerle şakalaşmasına Bu parçada verilenler, Hz Muhammed (s. a. v.) ile ilgili aşağıdakilerden hangisine örnek olur? A) Sabırına  B) Cömertliğine  C) Tevazusuna 5. Muhammed bin İsmail’in, altı yüz bin rivayet arasından se- çerek hazırladığı kitabında tekrarlar sayılmazsa yaklaşık    D) İç derinliğine E) Adaletine dört bin hadis bulunmaktadır. Sözü edilen bu hadis kitabı aşağıdakilerden hangisi- dir? A) Sünen-i Ebu Davud      B) Sahih-i Buhari C) Sünen-i Darimi      D) Sünen-i Tirmizi     E) Sünen-i İbn Mace 3. Hz. Muhammed (s. a. v.); her hususta örnek olmuştur. O, 6. Hz. Muhammed (s. a. v.) müminlerin namazlarını doğru bir hayatının hiç bir safhasında madde perest olmamış, pa- şekilde kılabilmesi için ashabını eğitmiştir. Onlara “Namazı rayı, altını, gümüşü mutlak ve gaye değer olarak görme- benden gördüğünüz gibi kılın.” diyen Allah Resulü diğer miştir. O fakirliğinde de zenginliğinde de zayıf iken de, alanlarda olduğu gibi burada da Müslümanlara namazın kuvvetli iken de, İslam devletini kurup bütün Arap yarıma- nasıl eda edileceğini kendi hayatında tatbik ederek öğret- dasına hükmettiği günlerde de hep aynı şekilde devam miştir. eden mütevazi, hayatını sürdürmüştür. Bu metinde verilenler Hz. Muhammed’in (s. a. v.) aşa- Bu parçada verilenler, Hz. Muhammed (s. a. v.) hangi ğıda verilen görevlerinden hangisine örnek olur? özelliğine örnek olur? A) Tebliğ etmek B) Hüküm koymak A) Hoşgörülü olmasına C) Müjde vermek D) Örnek olmak B) Adaletli olmasına E) Tefsir etme C) Zühd ve takva yaşamasına D) Sözde ve amelde bir olmasına E) İstişareye açık olmasına 3

ÖDEV TESTİ - ÖDEV TESTİ - ÖDEV TESTİ - ÖDEV TESTİ - ÖDEV TESTİ - ÖDEV TESTİ - ÖDEV TESTİ DİN KÜLTÜRÜ VE AHLAK BİLGİSİ Kur’an’a Göre Hz. Muhammed - 2 7. Hz. Muhammed (s. a. v.), öğretilmesi gerekenleri, uygun 9. yöntemlerle öğretmekte ve bu işin takibini yapmaktadır. Mescitte tuvalet ihtiyacını gideren bedeviyi cezalandırmak Bir sabah vakti Hz. Muhammed (s. a. v.) ashabı ile isteyenlere müdahale ederek, oraya bir miktar su dökerek otururlarken güçlü, kuvvetli bir gencin oradan temizlemelerini öğrettikten sonra “Siz zorlaştırıcı olarak geçtiğini görürler. Bir kısım sahabî: “Keşke şu değil, kolaylaştırıcı olarak gönderildiniz.” (Buhari) demiş ve genç gençliğini, gücünü ve kuvvetini Allah yolunda ona ne yapılması gerektiğini öğretmiştir. harcasaydı ne olurdu” dediler. Bunun üzerine Hz. Muhammed (s. a. v.): “Öyle söylemeyin, eğer o Buna göre Hz Muhammed (s. a. v.) ile ilgili aşağıdaki- genç kendi ihtiyacı için, yahut anne - babasını lerden hangisi söylenebilir? geçindirmek için koşuyorsa yine Allah yolundadır.” A) Sağlıklı olmaya önem vermiştir. (Riyazu’s - Salihîn Ter. 1/569) B) Hoşa gitmeyen durumlarda susmayı tercih etmiştir. Bu hadisle ilgili aşağıdakilerden hangisi söylenebilir? C) Hoşgörülü davranmış, bu durumu bir fırsat eğitimine A) İnsan çalışmadan boş durursa rahatsız ve huzursuz dönüştürmüştür. olur. D) İnsanların birbirlerinin hakkını gözetmesine dikkat et- B) Müslümanlar çalışınca kalkınmışlar ve medeniyetler miştir. kurmuşlardır. E) Komşuluk ilişkilerinin, en yakından başlatılmasını tavsi- C) Bir ülkenin veya bir toplumun kalkınması, ilerlemesi ça- ye etmiştir. lışma hızına bağlıdır. D) İslam dini çalışmayı övmüş, tercih etmiş ve emeğe de- ğer vermiştir. E) Müslümanlar ancak kendi çıkarlarına gelen işlerde ça- lışmalıdır. 8. ● Hz. Muhammed (s. a. v.) yaşlı birinin develeri üzerin- 10. deki iki oğlunun arasında yaya olarak Kâbe’ye gittiğini görür. Sebebini sorar. Öğrenir ki bu yaşlı adamın bir “Allah’ın benim vasıtamla gönderdiği hidayet ve adağıdır. Fakat güçlükle yol alabilmektedir. Kendisine ilim, bol yağmura benzer. Bu yağmur öyle bir haber gönderir. “Allah bu kişinin kendi canına azab et- mesine muhtaç değildir. Söyleyin ona bir deveye bin- toprağa düşer ki onun bir kısmı suyu kabul eder de sin.” buyurmuştur. çayır ve bol ot yetiştirir. Bir kısmı da kurak olur, suyu ● Hz. Muhammed (s. a. v.) savaşta bile çocuklara, kadın- üstünde tutar da Allah insanlara onunla fayda verir. lara, sivillere, çevreye zarar verilmemesini istemiştir. Bir savaşta çocukların da öldüğünü öğrenip üzülen Hz. Ondan hem kendileri içerler, hem hayvanlarını Muhammed’e (s. a. v.) insanlar “Üzülme, onlar düşman çocukları” dediklerinde “Düşmanların çocukları bile ol- sularlar, ayrıca ekin de ekerler. Bu yağmur başka bir salar, çocuklar sizden iyidirler. Çocukları sakın öldür- çeşit toprağa rastlar ki o düz ve kaygandır. Ne suyu meyin.” buyurmuştur. üstünde tutar, ne çayır bitirir. Allah’ın dinini anlayıp Bu parçada verilenler, Hz. Muhammed’in (s. a. v.) hangi özelliğine örnek olur? hidayet ve ilimden faydalanan ve bunu bilip başkasına bildiren kimse ile bunu duyduğunda A) Zamanını verimli biçimde değerlendiğine kibrinden dolaıy hidayetini kabul etmeyen kimse- B) Tebliği olduğu gibi insanlara aktardığına nin halleri böyledir” (Buharı) C) İnsanların düşüncelerine saygı gösterdiğine Bu hadis ile ilgili aşağıdakilerden hangisine ulaşılır? D) Tüm insanlara merhametle yaklaştığına A) Hidayet ancak Allah’ın (c. c.) elindedir. B) Her doğan Müslüman olarak doğar. E) İnsanların en cömerdi olduğuna C) İnsanların karakterleri farklılık gösterir. D) Tebliğ etmek peygamberin asli görevidir. E) İnsanların fıtratları zamanla değişime uğrar. 4

TYT-AYT DİN KÜLTÜRÜ 2 0F a s i k ü l VE AHLAK BİLGİSİ   PERFORMANS TESTI Numarası Kur’an’a Göre Hz. Muhammed - 3 1. Hz. Muhammed (s. a. v.) davetini genişletmek amacıyla 4. Bedir Savaşı’nda ashaptan Hubab isimli zat, Müslümanla- Mekke’de bulunan Safa Tepesi’ne çıktı. Buradan bütün rın mevzilendiği yeri beğenmemişti. Resûlullâha (s. a. v.) Mekke halkına seslenmek istiyordu. Peygamberimiz gelerek: “Ey Allah’ın elçisi, buraya Allah’ın emriyle mi indin (s. a. v.), toplananlara, ‘Size şu tepenin arkasında bir düş- yoksa bir savaş taktiğiyle mi?” diye sordu. Peygambe- man ordusunun bulunduğunu haber versem bana inanır rimiz (s.a.v.): “Savaş taktiğiyle” deyince, Hubab: “Ey Al- mısınız? ‘diye sordu. Tepenin etrafında bulunan halk hep lah’ın elçisi, Bedir köyünün en sonundaki kuyu etrafında bir ağızdan, “Evet inanırız. Çünkü senin yalan söylediğini mevzi alalım. Böylece putperestleri susuz bırakmış oluruz.” hiç duymadık.” dediler. dedi. Peygamberimiz (s. a. v.) onun bu teklifini beğendi ve hemen harekete geçtiler. Bu olay Hz. Muhammed’in (s. a. v.) aşağıdaki hangi özelliğine kanıt oluşturur? Bu parçada verilenler, Hz. Muhammed (s. a. v.) hangi özelliğine örnek olur? A) Sabrına  B) Diğerkamlığına  C) Çalışkanlığına A) Danışarak iş yapmasına B) Güvenilir olmasına     D) Vefasına      E) Güvenilirliğine C) Hoşgörülü ve affedici oluşuna D) Sabırlı ve cesaretli oluşuna 2. Hz. Muhammed (s. a. v.) her Ramazan ayında o güne E) Rahmet peygamberi oluşuna kadar vahyedilen ayetleri Cebrail’e okur, o da dinlerdi. Bu gelenek ülkemizde özellikle Ramazan aylarında camilerde, 5. “Allah Teâla Hazretleri şöyle ferman buyurdu: “Kim benim evlerde bir din görevlisi veya Kur’an okumasını iyi bilen biri veli kuluma düşmanlık ederse ben de ona harp ilan ederim. tarafından Kur’an’ın okunması ve diğerlerinin de takip et- Kulumu bana yaklaştıran şeyler arasında en çok hoşuma mesi biçiminde hâlen devam ettirilmektedir. gideni, ona farz kıldığım şeyleri eda etmesidir. Kulum bana nafile ibadetlerle yaklaşmaya devam eder, sonunda sev- Bu bilgilerde aşağıdaki kavramlardan hangisine yöne- gime erer. Onu bir sevdim mi artık ben onun işittiği kulağı, lik açıklama yapılmıştır? gördüğü gözü, tuttuğu eli, yürüdüğü ayağı olurum. Benden bir şey isteyince onu veririm, benden sığınma talep etti mi A) Tecvit  B) Mukabele  C) Hatim onu himayeme alır, korurum.” (Buhârî)       D) Tefsir     E) Hafızlık Bu kutsî hadiste aşağıdakilerden hangisine değinilme- miştir? 3. Peygamberimizin (s. a. v.) Mekke’den hicret etmeden A) Farz ibadetlerin önemine önce yanındaki emanetleri sahiplerine teslim etmesi B) Nafile ibadetlerin kulu Allah’a yaklaştırdığına için Hz. Ali’yi görevlendirmesi onun daha çok aşağı- C) Allah dostlarına yapılan düşmanlığın cezasız kalmaya- daki hangi özelliğinin göstergesidir? cağına D) Allah dostlarının hiç sıkıntı çekmeyeceğine A) Cesaretli oluşunun E) Allah’a sığınanların koruma altında olacaklarına B) Hoşgörülü oluşunun C) Çalışkan oluşunun D) Adaletli oluşunun E) Güvenilir oluşunun 1

PERFORMANS TESTİ - PERFORMANS TESTİ - PERFORMANS TESTİ - PERFORMANS TESTİ DİN KÜLTÜRÜ VE AHLAK BİLGİSİ Kur’an’a Göre Hz. Muhammed - 3 6. 630 yılındaki Huneyn Savaşı’nda, Müslümanların ordusu 8. Bir sahabi Hz. Muhammed’in (s. a. v.) geldi. O’nu karşı- bir vadiden geçerken pusuya düşürülmüştür. Ordu dağıl- sında görünce heyecandan titremeye başlaması üzerine maya başlamıştır. Peygamberimizin (s. a. v.) çevresinde Hz. Muhammed (s. a. v.) bu adama hitaben: “Korkma! çok az insan kalmıştır. Böyle bir durumda Peygamberimiz Rahat ol. Ben ancak Kureyş’ten kuru et yiyen bir kadının (s. a. v.) askerlerine “Nereye gidiyorsunuz. Ben Allah’ın oğluyum.” demiştir. Resulüyüm.” diye bağırarak düşman üzerine yürümüştür. Bunu gören askerler geri dönerek savaşa başlamışlar ve Bu parçada verilenler, Hz. Muhammed (s. a. v.) hangi bir felaketi önlenmişlerdir. özelliğine örnek olur? Buna göre Hz Muhammed (s. a. v.) ile ilgili aşağıdaki- A) Kullukta derinliğine lerden hangisi söylenebilir? B) Tevekkül anlayışına A) Gerektiğinden fazla konuşmadığı C) Mütevazı olmasına B) Başkalarını kınayıp ayıplamadığı D) Terbiye ediciliğine C) Başkalarına hakarette bulunmadığı E) Verdiği sözde durmasına D) Başkalarının sırlarını araştırmadığı E) Korkusuz ve cesaretli olduğu 7. Hz Muhammed (s. a. v.) ve ashaptan bazıları mescitteyken 9. Kâbe, Mekke halkı tarafından onarılacaktı. Araplar ara- dışarıdan, çölde yaşayan bir bedevî geldi ve durup durur- sında kutsal sayılan Hacer-ül Esved’in yerine konulması ken mescidin bir köşesine küçük abdestini bozdu. Orada sırasında anlaşmazlık çıktı. Her kabile, kutsal taşı koyma bulunan ashap o adama çok kızdılar. Onun üzerine yürü- şerefine sahip olmak istiyordu. Anlaşmazlık büyüyünce, mek isterlerken Peygamberimiz (s. a. v.) onları engelledi. kendi aralarında “Kâbe’ye ilk girenin aralarında hakem Hz Muhammed (s. a. v.) çöllerde yaşayan bedevîlerin tuva- olması” konusunda anlaştılar. Kâbe’ye ilk giren Hz. Mu- let adabı olmadığını, bu hareketin onun gözünde sıradan hammed (s. a. v.) olunca, bütün kabileler sevindi. Çünkü bir iş olduğunu biliyordu. Bir kırba su istetti ve kirlenen yere herkes, Peygamberimizin (s. a. v.) dürüstlüğüne, güvenilir- döktürdü. Olay da böylece kapanmış oldu. liğine inanıyordu. Hz. Peygamber (s. a. v.), hırkasını yere sererek kutsal taşı koydu. Hırkanın ucundan farklı kabile- Bu parçada verilenler Hz Muhammed’in (s. a. v.) aşağı- lerden kişilere tutturdu. Hacer-ül Esved’i de en son kendi daki hangi özelliğine örnektir? elleriyle yerine yerleştirdi. Çıkması muhtemel olan anlaş- mazlık da böylece çözülmüş oldu. A) Hoşgörüsüne   B) Güvenilirliğine Bu parçada verilenler Hz Muhammed’in (s. a. v.) aşağı- C) Cömertliğine   D) Hakkaniyetine daki özelliklerinden hangisine örnek oluşturur?     E) Çalışkanlığına A) İnsan sevgisine B) Merhametli oluşuna C) Güvenilir oluşuna D) Hoşgörülü oluşuna E) Sabırlı oluşuna 2

ÜNİTE DEĞERLENDİRME TESTİ - ÜNİTE DEĞERLENDİRME TESTİ - ÜNİTE DEĞERLENDİRME TESTİ DİN KÜLTÜRÜ VE AHLAK BİLGİSİ Kur’an’a Göre Hz. Muhammed - 3 1. Mekke’de artan baskılar karşısında kendisine İslam me- 4. Hz. Muhammed (s.a.v.) hayatı boyunca yalandan hep sa- sajını tebliğ etmede daha özgür bir ortam arama çerçe- kınmıştır. Düşmanları dahi onun yalancı olduğunu söyleye- vesinde Zeyd b. Harise ile birlikte gittiği Taif’te, kendisine memiştir. Nitekim Hz. Muhammed (s.a.v), Safâ tepesinden Taif’in ileri gelenleri kaba davranmışlar ve ayak takımını Mekkelilere seslenirken; “Şu vadinin arkasında size saldır- kışkırtarak taşlanmasına ve şehir dışına çıkarılmasına mak isteyen süvari birlikleri var desem bana inanır mısınız?” neden olmuşlardır. Oldukça acı bir tecrübe olan bu olayda diye sorduğunda onlar hep bir ağızdan, “Evet, inanırız… Biz bile Hz. Muhammed (s. a. v.) beddua etmemiş, Taiflilerin senin bugüne kadar yalan söylediğini hiç görmedik…” diye hidayete kavuşması için onlara dua etmiştir. karşılık vermişlerdir. Hz. Muhamme’in (s.a.v.) bu özelliğin- den dolayı Hz. Hatice ilk olarak onunla ticaret yapmış daha Bu olay Peygamberimizin (s. a. v.) tebliğinde aşağıdaki sonra da ona evlenme teklifinde bulunmuştur. Kabe’nin yıkı- hangi faktöre önem verdiğinin göstergesidir? lan duvarının yapılması esnasında kabileler arasında “Ha- A) Sabırlı ve kararlı olmaya ceru’l-Esved” taşının yerleştirilmesi hususunda anlaşmazlık B) Çalışmaya çıktığında hakem olarak Hz. Muhammed (s.a.v.) seçilmiş ve C) Danışarak iş yapmaya verdiği karara herkes gönül rahatlığıyla uymuştur. D) Haksızlıkla mücadele etmeye E) Hakkı gözetmeye Bu parçada verilenler Hz. Muhammed’in (s. a. v.) hangi özelliğini örneklendirir? 2. Hz. Muhammed’in aşağıdaki uygulamalarından hangi- sinin daha çok insan haklarını güvence altına almaya A) Cesaretini    B) Merhametini yönelik olduğu söylenebilir? A) Müşriklerle Hudeybiye Antlaşması’nı imzalaması C) Doğruluğunu    D) Sabrını B) Yahudilerle Medine sözleşmesini imzalaması C) Mescid-i Nebi’de eğitim için yatılı okul niteliğinde bö- E) Vahiy almasını lümler yaptırması D) Bedir Savaşı’ndaki esirleri Müslümanlara okuma - yaz- 5. ma öğretmeleri karşılığı serbest bırakması “Ey Muhammed! De ki: Ben de ancak sizin gibi bir E) Devlet başkanlarına mektup göndermesi insanım. Ne var ki bana sizin ilahınız ancak bir tek ilahtır diye vahyolunuyor...” 3. Peygamberimiz (s. a. v.) Veda Hutbesi’nde; “Sizden bu- (Kehf, 110. ayet) rada bulunanlar sözlerimi, burada bulunmayanlara ulaştır- sın. Belki burada bulunanlar, kendinden daha anlayışlı ve Bu ayette verilenler Hz Muhammed’in (s. a. v.) aşağıda sözlerimi daha iyi muhafaza edecek birine ulaştırır.” buyur- verilen özelliklerinden hangisine örnek olur? muşlardır. A) Yumuşak huylu olması B) Neticeyi Allah’tan bilmesi Bu parçada verilenler Hz Muhammed’in (s. a. v.) aşağı- C) İnsanları ikna kabiliyeti daki hangi özelliğine örnektir? D) İnsanlara karşı hoşgörülü olması A) Olumsuz tepkilere karşı sabır gösterdiğine E) İnsanlardan bir insan olması B) Kişilerin yeteneklerinden yararlandığına C) Mesajları doğru yaymak için çevresindeki insanlara so- 6. Bütün peygamberlerin ortak özelliklerinden biri masum ve rumluluk verdiğine günahsız oluşlarıdır. Kur’an-ı Kerim’in pek çok ayetinde D) İnsan sevgisini öne çıkardığına peygamberlerin seçilmiş ve diğer insanlardan üstün kılın- E) Empati kurarak karşısındaki kişileri anladığına mış oldukları, günah işlemekten korundukları vurgulan- maktadır. Parçada verilenlere göre peygamberlerde bulunan bu sıfat aşağıdakilerden hangisidir? A) Adalet  B) Fetanet  C) Sıdk        D) İsmet         E) Emanet 3

ÜNİTE DEĞERLENDİRME TESTİ - ÜNİTE DEĞERLENDİRME TESTİ - ÜNİTE DEĞERLENDİRME TESTİ DİN KÜLTÜRÜ VE AHLAK BİLGİSİ Kur’an’a Göre Hz. Muhammed - 3 7. Hz. Muhammed (s. a. v.) soy, mevki, makam, mal-mülk 9. Hz. Aişe’ye Peygamber Efendimizin (s. a. v.) ahlakının gibi dünyalıkları görmezden gelir, hakkın yerini bulması için nasıl olduğu sorulduğunda “O’nun ahlakı Kur’an ahlakıdır.” doğrulukla hükmederdi. Suç işleyen zengin bir kadına ceza diye yanıt vermiştir. verdiğinde onun için af dilemeye geldiklerinde çok kızmış ve şöyle buyurmuşlardır: “Hırsızlık yapan, kızım Fatıma Hz. Aişe bu sözüyle Hz. Muhammed’in (s. a. v.) aşağı- dahi olsa aynı cezayı verirdim.” buyurmuştur. (Buhari) daki hangi özelliğini anlatmak istemiştir? Bu parçada anlatılanlar Hz. Muhammed’in (s. a. v.) aşa- A) Çalışmayı sevdiğini ğıdaki hangi özelliğine örnek oluşturur? B) Danışarak iş yaptığını A) Hakkı gözettiğine C) Allah tarafından gönderilenleri içselleştirdiğini B) Fetanetine D) Merhametli olduğunu C) Aile hayatına önem verdiğine E) Sabırlı ve cesaretli olduğunu D) Çalışkan olduğuna E) Cesaretli olduğuna 10. Peygamberimiz (s. a. v.), namazdayken çocuk ağlaması duyunca, namazını kısa tutardı. Çocukları sever, onlarla şakalaşırdı. Bu parçada verilenler Hz Muhammed’in (s. a. v.) aşağı- daki hangi özelliğine örnektir? A) Merhametli olduğuna B) Danışarak iş yaptığına C) Sabırlı olduğuna D) Güvenilir olduğuna E) Zamanını iyi değerlendirdiğine 8. Hz. Âişe anlatıyor: “Resulullah bir gün hastalandı. Yata- 11. Hz. Muhammed (s. a. v.); “Her şeyi en iyi ben bilirim.” ğının içinde dönmeye başladı. Ben kendisine, “Eğer bu anlayışıyla hareket etmemiştir. O, “Danışan asla pişman hastalık içimizden birisine gelseydi, çok şikâyet ederdik.” olmaz.” (Heysemi) “Bir millet, işlerini istişare ile yürüttüğü dedim. Bunun üzerine Resul-i Ekrem şöyle buyurdu: “Şunu sürece sıkıntıya düşmez.” (Tirmizî) sözleriyle İslam’da unutma ki, müminler birtakım sıkıntılarla karşı karşıya ge- önemli bir düsturu ortaya koymuştur. lirler. Ayağına bir diken batan veya bedenine bir ağrı giren müminin başına gelen bu sıkıntı dolayısıyla Allah bir güna- Bu parçada verilenler, Hz. Muhammed’in (s. a. v.) hangi hını affeder ve ahiretteki makamını bir derece yükseltir.” özelliğine örnek olur? Bu parçada verilenler Hz. Muhammed’in (s. a. v.) aşağı- A) Fedakâr olduğuna daki hangi özelliğine örnektir? B) Eğitime önem verdiğine A) Merhametli olduğuna C) Hakkı gözettiğine B) Kimseyi küçümsemediğine D) Hoşgörülü olduğuna C) Sabırlı olduğuna E) Ortak akla önem vermesine D) Hoşgörülü olduğuna E) İnsanlara değer verdiğine 4

TYT-AYT DİN KÜLTÜRÜ 2 1F a s i k ü l VE AHLAK BİLGİSİ KONU ÖZETİ Numarası Kur’an’da Bazı Kavramlar İSLAM’IN AYDINLIK YOLU: HİDAYET DOSDOĞRU YOL: SIRAT - I MÜSTAKİM “Yol göstermek’ veya ‘yönlendirmek’ şeklinde tanımlayabi- Sırat-ı müstakim, istikamet yolu demektir. leceğimiz ‘hidayet’, kavram olarak, ‘irşad etmek’, ‘delalet et- mek’ ve ‘sevk etmek’ gibi anlamlara gelmektedir. İstikamet, her türlü aşırılıktan uzak olan rıza yolu, cennet yoludur. Bu sözde “sırat-ı müstakim”, “saadet-i ebediyeye Hidayet , dünya ve ahiret mutluluğunu sağlayacak yolu gös- giden nuranî yol” olarak ifade ediliyor. Bu yol Kur’an-ı Kerim’ terme anlamında bir terimdir. de “Peygamberlerin, sıddıkların, şüheda ve salihlerin yolu” olarak tarif edilir. ALLAH’I GÖRÜYORMUŞÇASINAYAŞAMAK: İHSAN ALLAH YOLUNDA MÜCAHEDE: CİHAT İhsan genel olarak iyilik ve lütufta bulunmak, bir işi en güzel Cihat, “Allah’ın birliğini ve Resûlullah’ın peygamber olduğu- şekilde yapmak, Allah’a ihlasla kulluk etmek anlamlarında nu yaymak maksadıyla gayret sarfetmek” manasına gelir ve kullanılan bir terimdir. normal şartlarda bu nevi faaliyetler savaş haricindeki usuller- le yürütülür. Sözlükte “güzel olmak” manasına gelen “hüsn” kökünden türetilmiş bir mastar olup genel olarak “başkasına iyilik et- Cihat, İslam’ı zor kullanarak benimsetme yolu olmayıp onun mek” ve “yaptığı işi güzel yapmak” şeklinde kısmen farklı iki anlatılmasına ve öğretilmesine manî olan engellerin ortadan anlamda kullanılmaktadır. kaldırılması için gayret sarfetmekten ibarettir. ALLAH İÇİN SAMİMİYET: İHLAS Cihat İhlasın kelime manası; arıtma, ayırma, katışığını giderme Cihat, iman edip salih ameller işlemek, İslam’ı öğrenmek ve manasına gelmektedir. öğretmek, fitne ve fesadı önlemek, güven ve huzuru sağla- mak, İslam toplumunun ve tüm insanlığın yararına olacak İhlas; ferdin ibadetinde Allah’’ın emir, istek ve ihsanlarının bilimsel çalışmalar yapmak, ticari ve ekonomik faaliyetler- dışında her şeye karşı kapanmasıdır. de bulunmak, İslam’ı öğrenmek, yaşamak başkalarına öğ- retmek, iyiliklerin yayılıp, kötülüklerin ortadan kalkması için İhlas; bir kalp hareketi ve ruhanî bir davranıştır. Kalp temiz- çalışmaktır. Nefsi kötülüklerden ve haramlardan alıkoymak, liğinin ve sağlamlığının bir delilidir. Yalnız Allah’ın rızasını nefsin kötü arzularına ve şeytana karşı mücadele etmek ve arayan bir niyettir. Kişinin bütün varlığı ve benliği ile Allah’a gerektiğinde saldırgan düşmana karşı ülkesini, vatanını, kulluk etmesi ve bu kulluğun da ondan başkasını düşünme- maddi ve manevi değerlerini korumaktır. mesidir. İYİ, DOĞRU VE GÜZEL DAVRANIŞ: SALİH AMEL ALLAH’IN EMİR VE YASAKLARINA RİAYET: TAKVA Salih amel, kelime anlamı olarak güzel davranış demektir. İnsanın kendisine ve çevresine yararlı olmak amacıyla Allah Takva, insanı Allah’tan uzaklaştıracak şeylerden uzak dur- rızası için yaptığı her güzel iş ve davranış, salih amel olarak maktır. adlandırılır. Takva, nefsin arzularını terk etmek ve yasaklardan uzak dur- Hadislerde “faziletli amel”, “sadaka” vb. ifadelerle salih amel- maktır. lere işaret edilmiştir. Peygamberimiz, güzel söz söylemenin, birinin eşyasını taşımada yardımcı olmanın, ihtiyacı olana Takva; Allah’tan korkarak günahlardan kaçınmakta, Allah’ın yol göstermenin birer sadaka olduğunu bildirmiştir. (Buharî) emir ve yasaklarına uymakta titizlik göstermek, Allah ’ın hi- mayesine girmek, emrini tutup azabından korunmaktır. Kur’an okumak, ana babaya iyilik ve itaat etmek, akrabayı ziyaret, yetim, öksüz ve yoksullara yardım etmek, hayır ve Bu tanımlardan da anlaşılacağı gibi takva kelimesi; mümin hasenatta bulunmak salih ameldir. insanın, Allah’ın emir ve yasaklarına uyma konusunda titiz- lik göstermesi, yaşantısının her safhasında ölçülü ve tutarlı, dinî hükümler karşısında duyarlı olması anlamına gelmekte- dir. 1

KAZANIM TESTİ - KAZANIM TESTİ - KAZANIM TESTİ - KAZANIM TESTİ - KAZANIM TESTİ DİN KÜLTÜRÜ VE AHLAK BİLGİSİ Kur’an’da Bazı Kavramlar 1. Hz. Muhammed (s. a. v.) gösterişten uzak bir yaşam sür- 3. İnsan, ibadetlerini Allah’ın huzuruna çıkmanın heyecanı müştür. İmkânı olmadığı zaman da, devlet başkanı olup ve onun kendini muhatap almasının sevinciyle yapmalıdır. zamanın şartlarına göre her türlü imkâna kavuştuğu İnsan, ibadetlerini Allah rızası için yapmalı ve karşılığını zaman da sade yaşamından vazgeçmemiştir. İnsanlar az ondan beklemelidir. Başka birinin hoşuna gitsin diye veya çok kralların ve yöneticilerin yaşam tarzlarından haberdar maddi bir çıkar beklentisi ile yapılan ibadetler hoş karşılan- oldukları için, Hz. Peygamber’in bu sade hayatı onları başlı maz. başına etkilemeye yetmiştir. O (s. a. v.), evinde ailesinin hizmetinde bulunmuş, elbisesini temizlemiş, koyun sağ- Parçada verilen açıklamalar aşağıdakilerden hangi- mış, ayakkabısını tamir etmiştir. Fetihlerle devletin zengin- siyle ilişkilidir? leşip zekât mallarının herkese yetecek kadar çoğalmasına rağmen, sadaka ve zekâtı kendisi ve ailesi için kabul etme- A) İhsan  B) Takva  C) Hidayet miştir.   D) Salih amel   E) İhlas Parçada verilenler Hz. Muhammed’in (s. a. v.); I. özveride bulunması, II. mağdur ve mazlumları gözetmesi, III. yaşam tarzında mütevazi olması özelliklerinden hangilerini örneklendirir? 4. Takva halinde olan insanlara muttaki denir. Aşağıdakilerden hangisi “muttaki” insanların özellikleri A) Yalnız I  B) Yalnız II  C) I ve II arasında söylenmez?        D) I ve III        E) I, II ve III A) Allah’ın bahşetmiş olduğu nimetlere şükretmek B) Allah’ın takdiri neticesinde meydana gelen tecellilere razı olmak C) İnsanların özel hallerini araştırmak D) Kur’an-ı Kerim’i rehber edinip onun yolundan gitmek E) Bela ve musibetlere karşı sabırlı olmak 2. ● Dine ait olup bilinmesi ve inanılması gereken esasları 5. İhlas; kalbi temiz tutmak, safiyetini bozacak şeylerden içerir. uzaklaştırmak demektir. ● İmamı Maturidi’ye göre bunları kabul ve tasdik etmek İhlas ile ilgili aşıdakilerden hangisi söylenemez? her mümin için farzdır. Bunlardan şüphe etmek ise mü- minin imanını zedeler. A) İyi niyet ve Allah rızası esastır. ● Altı iman esasının yanı sıra kesin olarak sabit bulunan B) Maddi ve manevi her türlü sebebe sarıldıktan sonra bir takım emirler, yasaklar ve uyulması istenen esas- olayların sonucunu Allah’a bırakmaktır. lar, yani bazı amelî ve ahlâkî hükümler de bu kapsama girer. C) İçtenliktir, samimiyettir, dini ve ibadeti Allah’a halis kıl- maktır. Yukarıda verilenler, aşağıdakilerden hangisiyle ilgili- dir? D) Bir şeyi irade ve sevgiyle kabul etmektir. A) İkrar  B) İbadet  C) Tastik E) Muhsin insanlar yaptıkları her şeyi Allah rızası için gö- nülden yaparlar.    D) Zarûrât-ı dîniyye E) Akaid 2

KAZANIM TESTİ - KAZANIM TESTİ - KAZANIM TESTİ - KAZANIM TESTİ - KAZANIM TESTİ DİN KÜLTÜRÜ VE AHLAK BİLGİSİ Kur’an’da Bazı Kavramlar 6. Mümin yaşamın her sahasını Allah’ın daima kendisini 8. görüp gözettiği şuuruyla yaşamalıdır. O, günlük hayatın her “Antlaşma yaptığınız zaman, Allah’a karşı verdiği- alanında; yeme - içme, çalışma, alış veriş ve aile hayatı, niz sözü yerine getirin. Şüphesiz Allah yaptıklarınızı vb. durumlarda Allah’ın kendisini gördüğünü tüm davranış- bilir” (Nahl, 16:91) larının kaydedildiğini ve bir gün Allah’a hesap vereceğini “ ... Verdiğiniz sözü yerine getirin. Çünkü söz (veren dikkate almalıdır. Hz. Muhammed hayatını bu bilinç üzere sözünden) sorumludur.” (İsra, 17:34) yaşamış ve bu konuda bizlere en güzel örnek olmuştur. Bu ayetlerde muttaki olan insanların hangi özelliğin- Buna göre, “Allah’ı her an ve her yerde kendisini gördü- den söz edilmiştir? ğünü bilmeye ve yaşamaya” dinimizde ne ad verilir? A) Allah için affedicidirler. B) Allah yolunda infak ederler. A) İhsan şuuru C) Günahlardan sakınırlar. D) Yapılan sözleşmeye uyarlar. B) İbadette derinlik E) Öfkelerine hakimdirler. C) Allah rızasını istemek D) Haramlardan uzaklaşmak E) İbadetlerde samimiyet 7. 9. Bir şeyi saf, temiz ve arıtılmış hale getirmek, kalbi saf etmek, çıkar ve şöhret amacı güdülmeyen, içten, riyasız, Ömer (r. a), bඈr gün Übeyy İbn-ඈ Ka’b’a takvanın samimi sevgi ve bağlılıktır. Yapılan İbadet ve işlerde gös- ne olduğunu sordu. Übeyy (r. a) ona: “Hඈç dඈkenlඈ terişe yer vermeme, ibadet ve riyadan uzaklaşma hali ve bඈr yolda yürüdün mü?” dඈye sordu. Ömer (r. a): kalbin safasına keder veren şeyden, kalbi uzak tutmaktır. “Evet, yürüdüm.” karşılığını verdඈ. Bu sefer: “Pekඈ, Sırf Allah rızasını düşünmek, ona göre hareket etmek ve ne yaptın?” dඈye sordu. Ömer (r. a): “Elbඈsemඈ sadece Allah için ibadet etmektir. topladım ve dඈkenlerඈn bana zarar vermemesඈ ඈçඈn bütün gücümü sarfettඈm!” cevabını verdඈ. Bunun Bu parçada verilen açıklamalar aşağıdakilerden hangi- üzerඈne Übeyy (r.a) şöyle dedඈ: “İşte takva budur!” siyle ilişkilidir? (İbn Kesîr) A) İhsan  B) Cihat  C) Hidayet Parçada verilen açıklamalar göre takva ile ilgili aşağı- dakilerden hangisine ulaşılır?   D) Salih Amel E) İhlas A) Allah’ı görür gibi ibadet yapmaktır. B) Allah için cihat etmektir. 10. – İnsanın iç dünyasını eğiterek güzelleştirmek ve zengin- C) Allah’ın razı olmayacağı her şeyden titizlikle kaçınmak- leştirmek için çaba göstermektir. tır. D) Her yerde Allah’ı anmaktır. – Dinî emirleri öğrenip ona göre yaşamak ve başkalarına E) Allah için samimi olmaktır. öğretmektir. – Gerektiğinde dini ve vatanı için düşmanla savaşmaktır. – İnsanın her türlü olumsuz düşünce ve davranıştan uzaklaşıp nefsinin aşırı isteklerinden kurtulmasıdır. Yukarıda verilenler aşağıdakilerden hangisiyle ilgili- dir? A) Hidayet  B) Cihat  C) Takva     D) Sırat-ı müstakim E) Salih amel 3

KAZANIM TESTİ - KAZANIM TESTİ - KAZANIM TESTİ - KAZANIM TESTİ - KAZANIM TESTİ DİN KÜLTÜRÜ VE AHLAK BİLGİSİ Kur’an’da Bazı Kavramlar 11. – Yalan söylememek 12. – Yaşlılara yardım etmek “İstඈsnasız her peygamberඈ kendඈ kavmඈnඈn dඈlඈyle gönderdඈk kඈ onlara açık açık anlatsın; – Yoksullara yardım etmek, ihtiyaçlarını karşılamak bundan sonra Allah dඈledඈğඈnඈ sapkınlık ඈçerඈsඈn- de bırakır, dඈledඈğඈnඈ de doğru yola ඈletඈr. O, – Hasta ziyareti yapmak güçlüdür, hඈkmet sahඈbඈdඈr.” – Anne baba sözü dinlemek (İbrahඈm, 14:4) – Dargın kişileri barıştırmak – Hayvanlara iyi davranmak ve onlara zarar vermemek Yukarıda verilenlerin tümü aşağıdakilerden hangisiyle Bu ayette altı çizili ifade ile aşağıdaki kavramlardan ilgilidir? hangisi kastedilmektedir? A) Hidayet  B) Cihat  C) Takva A) İhlas   B) İhsan   C) Sırat-ı müstakim     D) Sırat-ı müstakim E) Salih amel     D) Tevhit    E) Takva 13. Bu görselde verilenlerden hareketle Diyanet İşleri Başkanlığının “Bir Damla Hayat” projesiyle ilgili; I. İslam dininin ihtiyaç sahiplerine yardım etmeyle ilgili örnek bir çalışmadır. II. Yapılan çalışmalar sadaka-i cariye hükmündedir. III. Allah (c. c.), yardım edilen kişinin onurunun korunmasını ister. IV. Kuyu açılmasına yardım eden kişilerin öldükten sonra da amel defteri devam edecektir. yargılarından hangilerine ulaşılabilir? A) I ve II B) I ve IV C) II ve IV D) I, II ve III E) I, II ve IV 4

TYT-AYT DİN KÜLTÜRÜ 2 2F a s i k ü l VE AHLAK BİLGİSİ KONU ÖZETİ Numarası İnançla İlgili Meseleler - 1 A) İNANÇLA İLGİLİ FELSEFİ YAKLAŞIMLAR 2. Deizm Deizm veya yaradancılık, mantık ve doğal dünyaya dair göz- İnanmak, insanın ma- lemlerin kaynağını oluşturduğu; dinsel bilgiye dolaysız bi- nevi ihtiyaçlarından bi- çimde sadece akıl yoluyla ulaşılabileceği ilkesini esas alan, ridir. İnsanlar tarihin her bu sebeple vahiye dayalı tüm dinleri reddeden felsefi bir dü- döneminde yüce ve kut- şüncedir. sal saydıkları bir varlığa inanmışlar, çeşitli inanç Deizm yaklaşımı benimseyenler bir yaratıcı olarak Tanrı’nın biçimlerini benimsemiş- varlığını kabul etmekle birlikte, dinlerin yapısını eleştirirler. lerdir. Dinlerin bildirdiği biçimde, Tanrı’nın evrende olup biten her 1. Teizm şeyi birebir belirlediği iddiasına karşı çıkarlar. Yunancada “Tanrı” için kullanılan “teos” kelimesinden türe- Deizm’e göre, yaratıcı, bir ilk neden olarak vardır ve içindeki tilen teizm, âlemin yaratıcı sebebi olan ve varlığı mutlak bir her şeyle beraber evrenin varlığının nedenidir. Tanrı inancını savunan felsefî düşünceyi ifade eder. Türkçede “Tanrıcılık” şeklinde ifade edilen bu düşünceyi be- Deizm denilince tek bir düşünce tarzı akla gelmemelidir. De- nimseyene teist denilir. Teizm; Tanrı’nın varlığıyla birlikte, istlerin bazıları, dünyayı yaratan ama dünyada olup bitenle O’nun yaratıcılığını, gerçek, şuurlu ve iradeli bir varlık oldu- ilgilenmeyen bir Tanrı’ya inanırken bazıları ise Tanrı’nın ev- ğunu kabul etmektir. Bu düşüncede Tanrı’nın vahiy gönde- renle ilgilendiğine ama insandan gelen taleplerle ilgilenmedi- rerek insanlarla iletişime geçtiği, âleme ve insana daima mü- ğine inanmaktadır. dahil olduğu benimsenir. Başka bir ifadeyle teizm, Tanrı’nın sonsuz güç ve kudret sahibi olduğuna, her şeyi bildiğine, Bir kısım deistler, Tanrı’nın insana müdahalesi olduğunu gördüğüne, duyduğuna ve takdir ettiğine, adalet ve hayır sa- ama ölümden sonra bir hayatın yani ahiretin olmadığını sa- hibi olduğuna inanmaktır. Bu nitelikler, teizm ile diğer Tanrı vunurken bir kısmı ise sadece aklın onayından geçe bir dine anlayışlarını birbirinden ayıran temel farklardan bazılarıdır. “evet” demektedir. Teizm; vahyi inkâr eden deizmin, Tanrı ile âlemi bir sayan panteizmin, Tanrı ve dini yok sayan ateizmin karşısındadır. 3. Materyalizm Teizmde Tanrı, yarattığı varlıklardan ayrı ve farklıdır. Yarat- tıkları aracılığıyla kendisini gösterir. İnsanı ibadet ve itaate Felsefenin en temel ve önemli sorusu, düşünme ve var olma muhatap varlık olarak görür. Tanrı varoluşun, değerin kay- arasındaki ilişkiyi irdelemek üzerinedir. Bu, ruhun doğa ile nağı, koruyucusu, güç, gerçeklik ve değer bakımından en olan ilişkisinin çözümünü de kapsar. yüce varlıktır. Materyalizm, kainattaki her şeyi madde ile izah etmek is- teyen ve alemde bir gaye, bir şuur ve bir irade görmeyen, toplum hayatını ve fertler arasındaki ilişkileri ve davranışları belirleyen faktörün madde olduğunu iddia eden düşünce sis- temidir. Materyalizm günümüzde siyasi, sosyal, ekonomik, vb. birçok alanda etkisini gösterir. Pahalı ev, lüks araba, yüksek makam, hayattaki başarının göstergeleri olmaktadır. Bireyleri para ve materyalleri kişisel mutluluk ve sosyal ilerleyişlerine giden bir yol olarak görme- si toplumda birçok soruna yol açmaktadır. Gösterişli hayatla insanları özendirmekte bu durum kötü niyetli grupların kendi ideolojilerinin yayılmasına sebep olmaktadır. 1

KONU ÖZETİ - KONU ÖZETİ - KONU ÖZETİ - KONU ÖZETİ - KONU ÖZETİ - KONU ÖZETİ DİN KÜLTÜRÜ VE AHLAK BİLGİSİ İnançla İlgili Meseleler - 1 4. Pozitivizm 6. Agnostisizm Genel çizgileriyle pozitivizm, deney konusu edilebilecek ol- Agnostisizm kelimesi, etimolojik olarak Yunanca’da “bilinme- gularla ilgili, bilimsel bilginin sağlam bilgi olduğunu vurgular. yen”, “bilememek” anlamlarına gelen agnostos kelimesinden gelmektedir. Bunun dışında, olguların çoğu mantık ve matematik gibi bilgi türlerinin varlığını kabul eder, ama bunların içeriksiz olduğu- Agnostisizm, Tanrı’nın var olduğu ya da yok olduğunu ge- nu ileri sürerler. rekçelendirmede insan aklının yeterli rasyonel zeminlere sa- hip olma kapasitesinin bulunmadığını ileri süren görüştür. Pozitivistlerin, en temel özelliği ise geleneksel felsefe görüş- lerini, olumsuz bir anlam yüküyle “metafizik” olarak niteleye- Güncel anlamıyla agnostik olmak, Tanrı’nın yokluğunu ka- rek karşı çıkmasıdır. nıtlamak için özel bir çaba içine girmeyen, ancak hayatını da Tanrı’nın varlığı kabulüne göre düzenlemeyen bir kişi olmak Pozitivizm; modern Batı düşüncesinde sadece bilim alanıyla demektir. Agnostik bakış açısında, Tanrı’nın varlığı yanında sınırlı kalmamış, bir sosyal teoriye dönüşmüştür. Pozitivizme ahiretle ilgili meselelerin de doğrulanması mümkün görül- göre bilimsel bilgi; insanın her türlü ihtiyacını karşılayacaktır. mez ve herhangi bir dini benimsemek anlamsızdır. Bilim zamanla her bakımdan insana tatmin edici bir çevre yaratma imkânı sağlayacaktır. Pozitivizm, bilimin ilerlemesi- 7. Ateizm ne kadar geçen süreyi bilim öncesi metafizi devirler olarak görür. Bu düşünceye göre din, toplumun ilkel dönemlerinde Tanrıtanımazlık, Tanrı’nın varlığını kabul etmeyen felsefi dü- bir ihtiyacı karşılamış olabilir ama bilimin ilerlemesiyle birlikte şüncedir. artık dine ihtiyaç kalmamıştır. Ateistler sadece Tanrı’nın varlığını değil; melek, cin, ahiret, İnsan; duyuları, aklı, kalbi, ruhu, inancı, arzuları, estetik vb. cennet, cehennem, kutsal kitap, peygamber gibi tüm dini de- pek çok yönüyle bütün bir varlıktır. İnsanı bu yönlerinden sa- ğerleri ve metafizik varlıkları da reddederler. dece birine indirgemek ve kısıtlamak, insanın diğer yönlerini anlamsız ve boş saymak doğru bir yaklaşım değildir. Yirminci yüzyıla gelindiğinde ise ateizmin söylemleri tabia- tüstü unsurları inkar etmenin yanında bilime aşırı derecede 5. Sekülarizm güven, dinin sert biçimde eleştirilmesi ve dinî inanç sahiple- riyle alay etme şeklinde karşımıza çıkmaktadır. Bu ateizm Sekülarizm, sosyal bilimler, felsefe, ilahiyat ve hukuk gibi çok şekline “Yeni ateizm” adı verilmektedir. Yeni ateizm adı al- çeşitli alanlarda, birbirinden farklı anlamlarda kullanılan tar- tında yapılanların çoğunluğunun ideolojik olduğu unutulma- tışmalı bir kavram olarak karşımıza çıkmaktadır. malıdır. İslam dinine göre hayat, sadece bu dünyadan ibaret değildir 8. Nihilizm ve insan dünyada yaptıklarından hesaba çekilecektir. Dün- ya hayatının geçici olması ve insanın yaptığı davranışlardan Nihilizm, latince hiç anlamına gelen “Nihil” kavramından tü- hesaba çekileceği gerçeği, ahiret hayatının varlığını gerek- retilmiştir. li kılar. Kur’an-ı Kerim’de yer alan “Ey kavmim! Bu dünya hayatı bir sürelik yararlanmadan ibarettir, ahirete gelince Karamsar dünya görüşüne dayanan bu felsefede anlamsız- ebedilik yurdu işte orasıdır.” 26 ayeti; dünya hayatının ge- lık, saçmalık, kötümserlik, umutsuzluk hâkimdir. Nihilizm; çici olduğuna, ahiret hayatının ise sonsuz olduğuna işaret varlığı, hayatı ve insanı tek taraflı değerlendiren, kötülüklere etmektedir. odaklanarak bunalımlı bir ruh yapısıyla her zaman kötülük- leri göz önünde tutan bir bakış açısıdır. Nihilizm; evrenin an- Ahirete iman, dünyada yapılanların karşılığının verileceği lamsız ve amaçsız olduğunu, hayatın ve insanın değeri ya düşüncesiyle insan hayatına yön verir. İnsan, bu dünyada da anlamı olmadığını, kendisi için yaşanmaya değer hiçbir Allah’ın (c. c.) rızasına uygun davranışlarda bulunmaya gay- şeyin bulunmadığını savunur. Nihilizmin ateizmle ortak nok- ret ederken O’nun yasakladığı davranışlardan da kaçınmaya tası, Tanrı inancını yok saymasıdır. çalışır. İslam inancına göre insan, dünyanın geçici nimetleri- ne aldanıp ebedî hayat olan ahiretini tehlikeye atmaz Nihilizm, insanın yaşadığı dünyanın da içinde bulunduğu ev- rendeki her şeyin anlamsız ve tamamen değersiz olduğunu savunan bir görüştür. 2

KAZANIM TESTİ - KAZANIM TESTİ - KAZANIM TESTİ - KAZANIM TESTİ - KAZANIM TESTİ DİN KÜLTÜRÜ VE AHLAK BİLGİSİ İnançla İlgili Meseleler - 1 1. Tanrı ile evreni bir, aynı ve özdeş kılan anlayıştır. Bu anla- 4. ● Hz. İbrahim’den (a. s.) itibaren Arabistan’da yaşanan yışa göre, Tanrı’nın evrenden ayrı ve bağımsız bir varlığı ve tek Allah (c. c) (tevhid) inancına dayanan inanç sis- yoktur. Aksine Tanrı doğada, nesnelerde ve her şeyde var- temine denir. dır. Her şey Tanrı’dır. Tanrı evrenin kendisidir. ● Bu inanca sahip olan kişiler, tek Allah’a (c. c) ve O’nun Bu parçada bilgisi verilen düşünce aşağıdakilerden birliğine inanmışlardır. hangisidir? Yukarıda verilen bilgilerin ait olduğu inanç sistemi aşa- A) Ateizm  B) Deizm  C) Panteizm ğıdakilerden hangisidir? D) Sekülarizm E) Agnostisizm A) Zerdüştlük  B) Hristiyanlık  C) Yahudilik        D) Haniflik      E) Putperestlik 2. Bu inanç türünde herhangi bir vahyedilmiş dine bağlı ol- 5. maksızın, Tanrı’nın varlığı kabul edilmekle birlikte, O’nun ilim ve irade gibi sıfatları kabul edilmez. Peygamber, kutsal Tevhit inancı dışındaki dinlerde farklı inanç kitap, cennet ve cehennem, melek ve şeytan gibi kavram- özelliklere sahip, farklı görevleri olan birden ların hiçbirini kabul etmeyen bu inanca göre, mutlak bilgiye çok tanrı vardır. Bunların sayısıyla ilgili de ulaşmanın yolu vahiy ve peygamberler değil, doğa, bilim herhangi bir sınırlama yoktur. Örneğin ve akla dayanır. Bu inanca göre insan aklı yeterli olduğu Şintoizmde Tsukiyomi Ay tanrısı, Amaterasu için vahiy ve kutsal kitaplara da gerek yoktur. Güneş tanrıçası, Susanowa ise fırtına ve deniz tanrısıdır. Şintoizmde bunlar dışında daha Bu parçada sözü edilen iman anlayışı aşağıdakilerden yüzlerce tanrı vardır. Hinduizme göre Brahma, hangisidir? yaratıcı; Vişnu, koruyucu; Şiva ise yok edici tanrıdır. A) Teizm  B) Deizm  C) Ateizm       D) Politeizm      E) Monoteizm Bu parçada sözü edilen inanç türü aşağıdakilerden hangisidir? A) Politeizm  B) Monoteizm  C) Teizm D) Ateizm E) Materyalizm 3. “Mutlu ve bahtiyar olmak için hayatın cesette değil, ruhta 6. Tanrının doğasını ve evrenle Tanrı arasındaki ilişkiyi olduğuna kanaat etmeliyiz. Şu halde ruhun isteklerinin en açıklayan; kişisel, mevcut ve aktif olarak evrenin ku- birincilerinden olan beka ve ebedi saadet ancak dinle sağ- ruluş ve yönetiminden sorumlu bir Tanrı betimlemesi lanabilir. Allah’a ve ahiret gününe iman edilmedikçe ruhun içeren, bu Tanrı’nın çeşitli yollarla din gönderdiğini sa- ihtiyacı temin edilmiş olmaz.” Tolstoy vunan düşünceye verilen ad, aşağıdakilerden hangisi- dir? Bu parça verilenler aşağıdakilerden hangisinin öne- mini ortaya koymaya yöneliktir? A) Ateizm  B) Deizm  C) Panteizm A) İhlaslı davranmanın D) Teizm E) Agnostisizm B) Ahlaklı olmanın C) İman etmenin D) İbadet etmenin E) Kul hakkının 3

KAZANIM TESTİ - KAZANIM TESTİ - KAZANIM TESTİ - KAZANIM TESTİ - KAZANIM TESTİ DİN KÜLTÜRÜ VE AHLAK BİLGİSİ İnançla İlgili Meseleler - 1 7. I. Tanrı’nın sonsuz güç ve kudret sahibi olduğuna, her 10. “Tanrı’nın var olduğu ve maddenin yaratıldığı görüşü” veya şeyi bildiğine, gördüğüne, duyduğuna ve takdir ettiğine, “Tanrı’nın olmadığı ve maddenin ezeli olduğu görüşü” gibi adalet ve hayır sahibi olduğuna inanmaktır. belli bir görüşü savunmasa da, bunun yerine tüm bu görüşlerin aynı derecede bilinemez olduğunu savunan II. Tanrı’nın varlığına inanmakla birlikte zamanla Tanrı’nın düşünce aşağıdakilerden hangisidir? yaratma dışındaki sıfatlarını reddeden düşüncenin adı- dır. A) Politeizm  B) Agnostisizm  C) Ateizm Yukarıda verilen açıklamalar aşağıdaki inanç sistemle-   D) Deizim E) Sekülarizm rinden hangileriyle ilişkilendirilebilir? I II A) Teizm Deizm B) Ateizm Deizm C) Agnostisizm Deizm D) Teizm Politeizm E) Teizm Agnostisizm 8. “Şayet yerde ve gökte Allah’tan başka ilahlar olsaydı, yerin 11. 19. yüzyılın başlarında Rusya coğrafyasında ortaya çıkan ve göğün düzeni bozulurdu...” (Enbiya, 21:22) ve kısa süre içinde entelektüel çevrenin benimsediği dünya genelinde kabul gören büyük felsefe akımları arasına gir- Bu ayette aşağıdaki inanç sistemlerinden hangisi eleş- miştir. Bu görüşü savunanlar, insanın yaşadığı dünyanın tirilmektedir? da içinde bulunduğu evrendeki her şeyin anlamsız ve ta- A) Tek tanrıcılık mamen değersiz olduğunu savunurlar. Aynı zamanda tanrı kavramını da kabul etmezler. B) Çok tanrıcılık Yukarıda verilenler aşağıdaki inanç sistemlerinden C) Bilinemezcilik hangisi için geçerlidir? D) Gizemcilik A) Politeizm  B) Nihilizm  C) Sekülerizm E) Tanrı tanımazlık D) Agnostisizm E) Materyalizm 9. Günümüzde siyasi, sosyal, ekonomik, vb. birçok alanda 12. Tanrı’nın varlığını ve âlemin yaratıcısı olduğunu kabul etkisini gösterir. Pahalı ev, lüks araba, yüksek makam, ha- ederler. Fakat O’nun âleme, insana müdahil oluşunu kabul yattaki başarının göstergeleri olmaktadır. Bireylerin para ve etmezler, vahyi ve nübüvveti reddederler. Bu yönüyle özel- materyalleri kişisel mutluluk ve sosyal ilerleyişlerine giden likle Tanrı’nın diriltme, rızıklandırma, cezalandırma ve af- bir yol olarak görmesi toplumda birçok soruna yol açmak- fetme gibi sıfatlarını yok sayarlar. O’nu yaratılış sonrasında tadır. Gösterişli hayatla insanları özendirmekte bu durum evrenle ilgilenmeyen bir Tanrı olarak görürler. kötü niyetli grupların kendi ideolojilerinin yayılmasına sebep olmaktadır. Bu parçada sözü edilen inanç türü aşağıdakilerden hangisidir? Bu parçada verilen düşüncelerde hangi inanç sistemi eleştirilmektedir? A) Politeizm  B) Agnostisizm  C) Ateizm A) Dünya hayatına odaklana sekülarizm D) Deizim E) Sekülarizm B) Tek tanrı inancını ele alan monoteizm C) Bilinemezciliği ele alan agnostasizm D) Tanrı tanımazlığı ele alan ateizm E) Maddenin geçekliğini ele alan materyalizm 4

TYT-AYT DİN KÜLTÜRÜ 2 3F a s i k ü l VE AHLAK BİLGİSİ   PERFORMANS TESTI Numarası İnançla İlgili Meseleler - 2 1. ● Sözlük anlamı “Çok tanrı inancı” demektir. 4. Tanrıtanımazlar, Allah’ı inkar etmenin yanı sıra evrenin varlığını ve evrende meydana gelen olayları da tesadüfe ● Evrende birden çok tanrı vardır ve hepsinin ayrı ayrı bağlarlar. Bilimsel bir sebebini bulamadıkları tüm olayların görevleri bulunmaktadır. bir tesadüf sonucu meydana geldiğini savunurlar. Tanrı’nın yokluğunu iddia edip onun varlığı hakkında ileri sürülen ● Bu inanç sistemleri sonradan ortaya çıkmıştır. Çünkü tüm delilleri çürütmeye çalışarak bunların yetersiz oldu- insanlar ilk olarak tek Allah’a inanıyorlardı. Zamanla ğunu söylerler. Tevhid inancından uzaklaşan bazı toplumlarda çok tanrı inancını benimsendi. Bu parçada verilen bilgiler aşağıdaki inanç sistemle- rinden hangisiyle ilişkilidir? Yukarıda verilen düşünceleri savunan inanç aşağıdaki- lerden hangisidir? A) Politeizm  B) Sekülarizm  C) Ateizm A) Politeizm  B) Ateizm  C) Sekülarizm D) Agnostisizm E) Deizm D) Agnostisizm E) Deizm 2. “Akıl, vahiyle uyum içindedir. Ya da vahiy akla uygun ol- 5. Orta Çağ Avrupa’sında kilisenin bilime, sanata, felsefeye malıdır. Dinin kutsal kitabı, aklın ışığında analiz edilmeli karşı baskıcı ve olumsuz tutumu, buna karşı 14. yüzyıllarda ve mistik öğelere ve mucizelere yer verilmemelidir.” dü- başlayan aydınlanma hareketleriyle birlikte düşüncenin ki- şüncelerinden anlaşılacağı gibi söz konusu inanş, pey- lisenin egemenliğinden kurtulması sonucunda bilim, sanat, gamberlere ve dinlere gerek olmadığı ve bir tür “doğal din” politika ve felsefe alanlarında etkisini artırdı, güç kazandı. düşüncesini benimseyip savunmaktadır. Çünkü onlara göre kilise Tanrı kavramını kullanarak insan- lara karşı baskı uyguluyor, onları maddi - manevi sömürü- Bu parçada verilen bilgiler aşağıdaki inanç sistemle- yor ve kendisi de herkese hükmeden bir tavır sergiliyordu. rinden hangisiyle ilişkilidir? Bu yüzden bilim ve sanatta özgürleşip ilerlemek için başta Tanrı olmak üzere dini kavramlardan kurtulmak gerektiğine inandılar. A) Politeizm  B) Ateizm  C) Sekülarizm Bu parçada verilen bilgiler aşağıdaki inanç sistemle- rinden hangisiyle ilişkilidir? D) Agnostisizm E) Deizm A) Politeizm  B) Ateizm  C) Sekülarizm D) Agnostisizm E) Deizm 3. – Tanrının varlığını insanoğlu “hiçbir zaman” bilemeye- 6. Ateizm, Allah’ı insan yaşamına dahil etmeyen, hatta buna cektir; çünkü Tanrı gibi kavramlar insan aklının ve du- gerek bile duymayan görüş olarak ifade edilmektedir. Bu yularının dışında deneyim gerektiren varsayımdır. anlamıyla ateizm, dinî inançsızlığa ve dinden kaynaklanan tüm değerler ile dinlerin hepsine karşı olmak demektir. – Tanrının varlığını insanoğlu “şu anki bilgi düzeyiyle” ve mantıksal yordamlarla irdeleyemez. Tanrı gibi metafi- Buna göre aşağıdakilerden hangisi ateist düşünceler- ziksel kavramlar anlaşılması mümkün olmayan, kesin- dendir? likten uzak inançlardır. A) Tüm metafizik inanç ve ruhanî varlıkları reddetmek. Yukarıda verilenler aşağıdaki inanç sistemlerinden hangisi için geçerlidir? B) Evrenin bir yaratıcı tarafından var edildiğini kabul et- mek. A) Politeizm  B) Pozitivizm  C) Sekülarizm C) Tanrının birden çok olduğuna inanmak. D) Agnostisizm E) Deizm D) Evrenin tek bir yaratıcısının olduğunu kabul etmek. E) Dinsel bilgiye sadece akıl yoluyla ulaşılabileceğine inanmak. 1

PERFORMANS TESTİ - PERFORMANS TESTİ - PERFORMANS TESTİ - PERFORMANS TESTİ DİN KÜLTÜRÜ VE AHLAK BİLGİSİ İnançla İlgili Meseleler - 2 7. Tüm dinleri reddeden ancak tanrının varlığını kabul eden 10. “Yeryüzündeki yaşam şüphesiz ki birçok temel koşula bağ- inanç şeklidir. Dinler reddettiği için peygamberler, kutsal ki- lıdır. Bu koşulların herhangi bir yerde, herhangi bir zaman taplar, cennet ve cehennem, melek, şeytan gibi kavramla- süreci içinde ve sadece rastlantı sonucu olarak birbirine rın hiçbirinin bu inançta yeri yoktur. Sadece evreni ve doğa önemli bağlarla bağlı bulunmaları matematiksel olarak im- kanunlarını koyan, ardından da evrene ve insanlığa hiç bir kânsızdır.” (Cressy Morrisson) müdahalesi olmayan tanrıya inanılır. Bu parçada eleştirilen inanç sistemi aşağıdakilerden Bu parçada verilen bilgiler aşağıdaki inanç sistemle- hangisidir? rinden hangisiyle ilişkilidir? A) Teizm B) Ateizm C) Deizm A) Politeizm  B) Deizm  C) Ateizm      D) Agnostisizm      E) Panteizm       D) Agnostisizm     E) Nihilizm 8. Her şeyi kapsayan içkin bir Tanrı’nın varlığı, Evren’in ya da 11. Tüm tanrılara ve ruhsal varlıklara olan metafizik inançları doğanın Tanrı ile aynı olduğu görüşüdür. ve dinleri reddeden; doğruluğuna inanılan gerçekliği inanç yoluyla açıklamayı kabul etmeyen bir felsefi düşünce akı- Parçada verilenler aşağıdaki inanç sistemlerinden mıdır. İnanç koşullanmalarını, görünmeyen yaratıkları ve hangisi için geçerlidir? olayları reddeder. A) Politeizm  B) Ateizm  C) Sekülarizm Parçada verilenler aşağıdaki inanç sistemlerinden hangisi için geçerlidir? D) Panteizm E) Teizm A) Politeizm  B) Materyalizm  C) Sekülarizm D) Agnostisizm E) Teizm 9. Aşağıdakilerden hangisi “Agnostisizm” için söylene- 12. İslam dininde “iman; mez? ● Allah’ın (c. c.) bir ve tek olduğuna kalben, samimiyetle A) Yaşadığımız dünyadaki tüm akış ve düzen durumu, po- tereddüt etmeden inanıp Hz. Muhammed’in (s. a. v.) zitivizmin inancı çerçevesinde kalan ”bilgi” sayesinde peygamberliğini kabul etmektir. oturtulmuştur inancı benimsenmiştir. ● Hz. Muhammed’in (s. a. v.) Kur’an - ı Kerim aracılığıyla B) Teolojik anlamda Tanrı’nın varlığının ya da yokluğunun, getirdiklerine inanmak ve bunları dil ile söylemek, kalp bilimsel olarak da evrenin nereden türediğinin bilinme- ile de onay vermektir. diğini veya bilinemeyeceğini ileri süren felsefi bir akım- dır. Yukarıda verilenlere göre aşağıdakilerden hangisi “iman” kavramının içeriği arasında yer almaz? C) Dinlerin Tanrısını veya başka bir yaratıcının varlığını veya yokluğunu kabul etmek için bilimsel kanıt gerekir. A) Şüphe duymak  B) Teslim olmak D) Hakkında yeterli delil olmadığı için Tanrı’nın varlığını C) Kabul etmek  D) Güven duymak kabul etmemek şeklinde ifade etmek uygundur.      E) Tasdik etmek E) Tanrı’nın varlığı konusunda yargıda bulunmaktan ka- çınmak, bir tür şüphecilik veya kararsızlık olarak değer- lendirilir. 2

ÖDEV TESTİ - ÖDEV TESTİ - ÖDEV TESTİ - ÖDEV TESTİ - ÖDEV TESTİ - ÖDEV TESTİ - ÖDEV TESTİ DİN KÜLTÜRÜ VE AHLAK BİLGİSİ İnançla İlgili Meseleler - 2 1. Aşağıdakilerden hangisi yeni dinî hareketlerin özellik- 4. Dinler, inanç ve ibadetleri bakımından birbirlerinden fark- lerinden biri değildir? lıdır ancak amaçları bakımından birbirlerine benzer yön- leri vardır. Bunlardan biri de dinlerin, insanların mutlu ve A) Dünyanın sonunun çok yakın olduğu belirtilmektedir. huzurlu olabilmeleri için bazı ilkelere uyulmasını öğütle- meleridir. Bu yüzden insanlara bazı ahlak ilkelerinin bütün B) Dine akli yaklaşım sergilenir, akla uymayan her şey dinlerde ortak olması bu ilkelerin evrensel olduğunu göste- reddedilir. rir. C) Harekete yeni üye katmak için misyonerlik faaliyetleri Bu parçada verilenlerden hareketle dinlerle ilgili aşağı- yapılır. dakilerden hangisi vurgulanmaktadır? D) Toplumda yaygın olan dinî anlayışa karşı bir tutum için- A) Kapsayıcı olmaları dedirler. B) Adalet duygusu içermeleri E) Otoriter bir lider etrafında toplanılır ve lidere tam tesli- miyet beklenir. C) İbadeti önemsemeleri D) Bütünleştirici olmaları E) Hayatı anlamlandırmaları 2. Güncel olarak, “Tanrı’nın yokluğunu kanıtlamak için özel 5. Genellikle laiklik ile karıştırılan bir kavramdır. Bu inanca bir çaba içine girmeyen, ancak hayatını da Tanrı’nın varlığı göre, bir topluluk içinde bireylerin din,ahiret ve benzeri ma- kabulüne göre düzenlemek” anlamına gelmektedir. nevi duygu ve düşünceler haricinde dünya meselelerine daha dünyevi pencerelerden bakmalarıdır. Parçada verilenler aşağıdaki inanç sistemlerinden hangisi için geçerlidir? Parçada verilenler aşağıdaki inanç sistemlerinden hangisi için geçerlidir? A) Politeizm  B) Ateizm  C) Sekülarizm D) Agnostisizm E) Deizm A) Politeizm  B) Materyalizm  C) Sekülarizm D) Pozitivizm E) Teizm 3. ● Doğal dünya ve mantığa dair yapılan gözlemlerin kay- 6. Aşağıdakilerden hangisi yeni dinî hareketlerin özellik- nağını oluşturan, dinsel bilgilere dolaysız olarak sadece lerinden değildir? akıl ile ulaşılabileceği temeline dayanan, bu nedenle esin ve vahye dayalı bütün dinleri reddeden tek Tanrı A) Toplumda yaygın olan dinî anlayışa karşı bir tutum için- inancıdır dedirler. ● Mucizelerin, kehanetlerin, demagojilerin, dinsel dogma- B) Üyelerini kendi dinî, sosyal ve kültürel anlayışlarını öğ- ların ve ilahi olarak nitelendirilen dinlerin reddedilmesini reten bir sürece tabi tutarlar. savunur. C) Dine karşı aklî yaklaşımı kabullenirler. Parçada verilenler aşağıdaki inanç sistemlerinden hangisi için geçerlidir? D) Karizmatik ve otoriter bir lider etrafında toplanılır ve üyelerin lidere tam bir teslimiyeti beklenir. A) Deizm  B) Materyalizm  C) Sekülarizm E) Birbirinden farklı dinî inanç ve anlayışlar sentezlenere D) Panteizm E) Teizm çağın insanını etkileyecek şekilde sunulur. 3

ÖDEV TESTİ - ÖDEV TESTİ - ÖDEV TESTİ - ÖDEV TESTİ - ÖDEV TESTİ - ÖDEV TESTİ - ÖDEV TESTİ DİN KÜLTÜRÜ VE AHLAK BİLGİSİ İnançla İlgili Meseleler - 2 7. ● Tanrı ruhtur. Bu yüzden görülemez ve dokunulamaz. 10.   ● Tanrı, kendisini vahyetmeyi seçmedikçe, bizim duyula- rımız tarafından anlaşılamaz. ● Kur’an-ı Kerim, Tanrı’nın varlığının evrende açıkça gö- rülebileceğini ve kendi yüreğimizde hissedilebileceğini bildirir. Kutsal kitaplardan verilen örnekler, aşağıdaki inanç biçimlerinden hangisini eleştirmeye yöneliktir? A) Sekülarizm  B) Monoteizm  C) Politeizm Hinduizm’de de birden çok tanrının varlığına inanılır. Örne- ğin, Brahma yaratıcı tanrı, Şiva yok edici tanrı, Vişnu koru- D) Deizm  E) Agnostisizm yucu tanrı olarak kabul edilir. Hinduizm dini aşağıdaki inançlardan hangisine örnek oluşturur? A) Politeizm  B) Monoteizm  C) Agnostisizm D) Ateizm E) Satanizm 8. Agnostisizm “Tanrı’nın varlığının” bilinemez olduğunu sa- 11. Genel olarak tanrının var oluşunu, ruhun ölümsüzlüğünü, vunur. Dinlerin Tanrı’dan gelmediğini söyler ve dinlerin Tan- iradenin özerkliğini, aklın otoritesini, değerlerin nesnelliğini, rısı’nı da reddederek başka bir Tanrı’nın, bir yaratıcının var bilginin imkanını, tarihin mutlu sonunu yadsıma türünden olup olmadığının hiçbir zaman bilinemeyeceğini savunur. bir reddiye dışında, bir de umutsuzluk, düş kırıklığı duy- Bu bakımdan Agnostisizm kendini, “kesinlikle Tanrı vardır.” gusu içeren eden görüştür. diyen inanç sistemi ile “kesinlikle Tanrı yoktur.” diyen inanç sisteminden ayrı tutar. Bu parçada bilgisi verilen inanç sistemi aşağıdakiler- den hangisidir? Parçada verilenlere göre agnostisizmin kendini soyut- ladığı inanç sistemleri aşağıdakilerden hangisidir? A) Deizm  B) Sekülarizm  C) Politeizm A) Pozitivizm - Satanizm D) Nihilizm E) Pozitivizm B) Teizm - Ateizm C) Pozitivizm - Ateizm D) Natüralizm - Deizm E) Teizm - Düalizm 9. Var olan her şey, insana farklı şekillerde görünse de mad- 12. Dinimizde kişinin iman etmesi için kesin bir bilgiye sahip ol- dedir. ması, tasdikini kesin ve net bir şekilde yapması gerekmek- tedir. Bu açıdan bakıldığında şüphe, bilememe, tereddüt Bu görüşü savunan inanç türü aşağıdakilerden hangi- hâli, kararsızlık, belirsizlik vb. hususlar imanla ve tasdikle sidir? bir arada değerlendirilebilecek kavramlar değildir. A) Politeizm  B) Monoteizm  C) Agnostisizm Parçada verilenler özellikler aşağıdakilerden hangisine karşı eleştiri niteliğindedir? D) Ateizm E) Materyalizm A) Deizm  B) Sekülarizm  C) Politeizm D) Agnostisizm E) Pozitivizm 4

TYT-AYT DİN KÜLTÜRÜ 2 4F a s i k ü l VE AHLAK BİLGİSİ KONU ÖZETİ Numarası Yahudilik ve Hristiyanlık A) YAHUDİLİK B) HRİSTİYANLIK 1. Yahudiliğin İnanç Esasları 1. Hristiyanlığın Tarihçesi Yahudiliğin İslam dinindeki gibi bağlayıcı bir amentüsü Hristiyan, Mesih’e bağlı demektir. Bu kelime Yunanca “Hris- (inanç esasları) yoktur. Yahudilik inançtan ziyade pratiği öne tos”tan gelmektedir. İbranice Maşiah olup yağlanmış anla- çıkaran bir dindir. mına gelir. İncil’de Hristiyan ve Hristiyanlık gibi terimler yer almaz. Bu terimler ilk defa Hz. İsa’dan yirmi-otuz yıl sonra Tevrat’taki ‘On Emir pek çok Yahudi din bilgini tarafından Antakya’da kullanılmıştır. Yahudiliğin özeti kabul edilmiştir. 2. Hristiyanlığın İnanç Esasları 2. Yahudiliğin Ritüelleri Teslis İnancı: Hristiyanlar, Baba, Oğul ve Kutsal Ruh adı Günlük: Günlük ritüel, evde bireysel veya mabette cemaat altında üç kişilikte tek bir Tanrı’nın varlığına inanırlar. halinde, sabah, öğleden sonra ve güneş battıktan sonra dua etmekten ibarettir. Erkekler, sabah ritüelinde, diğer vakitler- Kutsal Kitap: Hristiyanlığın kutsal kitap külliyatına, Kitab - ı den farklı olarak başlarına ve omuzlara Tallit örterler. Mukaddes denilir. Haftalık: Şabat (Cumartesi), haftanın en kutsal günüdür. Bu Peygamberlik: Hristiyanlık, Yahudilerin Kutsal Kitabını ve günde Yahudiler hiçbir iş yapmazlar. burada geçen tüm peygamberleri kabul etmekle birlikte Hz. İsa’yı peygamber olarak görmezler. Yıllık: Yıllık ritüeller, dinî bayramlardır. Vahiy: Hristiyanlık, Hz. İsa’nın diğer peygamberlerde olduğu 3. Yahudiliğin Sembolleri üzere bir vahiy aldığını kabul etmez. Davud Yıldızı (Magen David), Menora, Mezuza, Tallit, Tefi- 3. Hristiyanlığın Ritüeller lin, Kippa Günlük Ritüeller: Ruhban sınıfına mensup olmayanlar (la- 4. Yahudiliğin Kutsal Bayramları ikler) için sabah ve akşam olmak üzere günde iki defa ayin söz konusudur. Roş Aşana (Yahudilerin yılbaşısı), Yom Kipur (Roş Aşa- na’dan sekiz gün sonraya denk gelen Yom Kipur Yahudi tak- Haftalık Ritüeller: Hristiyanlar, haftalık ayinlerini Pazar viminin en önemli bayramıdır), Pesah (Hamursuz bayramı, günü yaparlar. En önemli ayin olması nedeniyle tüm Hristi- Hamursuz bayramı (Nisan ayının 15’inde kutlanır.), Sukot yanların gelmesi beklenmekle beraber günümüzde özellikle bayramı, Işıklar Bayramı Hanuka, Purim (Yahudilerin eski Avrupa ve Amerika’da katılım oranı düşüktür. İran’da yok edilmekten kurtulmalarını kutlar.) Hristiyanlık Mezhepleri 5. Yahudiliğin Kutsal Mekânları Katoliklik Bet Hamikdaş: Yahudilikte mabet denilince Kral Süley- man’ın MÖ. 967 - 960 yıllarında Kudüs’te yaptığıdığı Bet Katolik kelimesi evrensel anlamına gelmektedir. Bu kilise, Hamikdaş (Kutsal Ev) anlaşılır. Kral Süleyman tarafından kendisinin havari Petrus tarafından kurulduğunu ifade eder. yaptırıldığı için ‘Süleyman Mabedi’ olarak ta bilinir. Ortodoksluk Havra: Havra; gerek günlük gerekse haftalık ibadetin yapıl- ması, kutsal kitaplârın okunması ve dini emirlerin öğrenilme- Ortodoks kelimesi, doğru inanç anlamına gelmektedir. Kilise si için Yahudi cemaatinin toplandığı yapıyı ifade eder. Top- kendisinin, havari Andreas tarafından kurulduğunu belirtir. lanmalar Şabat (Cumartesi) günü ve günde üç defa yapılır. Ortodoks Kilisesi’nin en önemli kadim merkezi İstanbul’dur. Ağlama Duvarı: Yahudilerin, Süleyman’ın (a. s.) Kudüs’te Protestanlık yaptırdığı Beyt - ül - Makdis (Mescid - i Aksa) ten kaldığına inandıkları ve kutsal kabul ettikleri duvardır. Katolik Kilisesi’nin yaptığı uygulamaları protesto etmesi ne- deniyle bu gruba Protestanlar denilmektedir. Siyonizm: Kudüs bölgesinin yakınlarında yer alan Sion Da- ğı’ndan gelme bir sözcük olduğunu söylemek mümkün ol- maktadır. 1

PERFORMANS TESTİ - PERFORMANS TESTİ - PERFORMANS TESTİ - PERFORMANS TESTİ DİN KÜLTÜRÜ VE AHLAK BİLGİSİ Yahudilik ve Hristiyanlık 1. ● Yahudiliğe göre Tanrı; ataları İbrahim, İshak ve Ya- 4. I. kup’la bir ahit yapmış ve onların soyunu kendisi için II. özel bir millet olarak seçmiştir. ● Kutsal kitap Tevrat’ı diğer milletlere vermemiş, onu se- çilmiş millet olarak kabul ettiği Yahudilere vermiştir. Se- çilmişlik fikri, tarih boyunca Yahudileri diğer milletlerden farklı kılmıştır. Yukarıda verilenler Yahudiliğin temel özelliklerinden hangisine örnek oluşturur? A) Mesihçilik  B) Mabet  C) Seçilmişlik Kubbet’üs - Sahra       D) On emir     E) Kutsal toprak 2. ● Yazılı şey, kitap“ anlamlarına gelir. Hz. Davud’a (a. s.) III. Havra (Sඈnagog) gönderilen ilahi kitaptır. IV. Ağlama Duvarı ● İçinde 150 sure vardır, bu kitapta daha çok öğütler, du- alar, ilahiler yer almaktadır. ● Bugün hiç bir nüshası yoktur. Yukarıda verilen bilgiler, aşağıdaki kutsal kitaplardan hangisi için geçerlidir? A) İncil  B) Mişna  C) Kur’ân       D) Tevrat E) Zebur 3. “De ki, Allah birdir. O Samed’dir. Doğurmamıştır ve doğu- Sakrament rulmamıştır. O’nun hiçbir dengi yoktur.” (İhlas, 1 - 4) Bu ayet, Hristiyanlık dininin özellikle hangi anlayışına Yukarıda verilen ritüellerden hangileri Yahudi inancı karşıttır? için geçerlidir? A) Teslis  B) Vaftiz  C) Ahiret A) Yalnız I  B) I ve II  C) I ve III       D) Kader E) Ayin        D) II ve III      E) I, II ve III 2

PERFORMANS TESTİ - PERFORMANS TESTİ - PERFORMANS TESTİ - PERFORMANS TESTİ DİN KÜLTÜRÜ VE AHLAK BİLGİSİ Yahudilik ve Hristiyanlık 5. Yahudilik hem kendi içinde yer aldığı semitik gelenek hem 7. “İyi haber, müjde” anlamına gelen kutsal kitaptır. Bugün ki- de diğer dinlerden farklı bir yapı arz ederek, hem muayyen lisece kabul edilmiş dört farklı türü vardır. Bunlar: Matta, bir toprak hem de muayyen bir halkla özdeşleşmiş olma Markos, Luka ve Yuhanna’dır. Bu Markos’un en eskisi ol- gibi bir özelliğe sahipti. Yahudiler, Tanrı’nın kendileriyle duğu, Matta ve Luka’nın hem bunun eski şeklinden, hem yaptığı ahdin bir sonucu olarak Tevrat’ın bütün emirlerini de kaybolan ve “O” denilen bir kaynaktan metinlerini al- hakkıyla yerine getirmek zorundadırlar. Ancak Tevrat’ın dıkları söylenmektedir. Yuhanna ise, oldukça geç yazılmış emirlerinin büyük bir kısmı, vadedilen topraklarla Filistin mistik yönü ağır basmaktadır. ile ilişkilendirilmiştir. Tevrat emirlerinin söz konusu özelli- ğinden dolayı Filistin dışında Tevrat’ın emirlerini hakkıyla Yukarıda verilen bilgiler, aşağıdaki kutsal kitaplardan yerine getirmek mümkün değildir. Bu yüzden de, zorunlu hangisi için geçerlidir? haller dışında Tevrat’ı dikkate alan Yahudilerin burada ya- şamaları gerekir. A) Zebur  B) Mişna  C) Kur’ân       D) Tevrat        E) İncil Bu parçada verilenler Yahudiliğin aşağıda verilen ilke- lerinden hangisiyle ilişkilidir? A) Mesih anlayışı     B) Vadedilmiş toprak C) Seçilmişlik     D) Tek Tanrı anlayışı   E) Hz Musa’nın üstünlüğü 8. – Hz. İsa’nın doğduğu yerdir. – Hz. İsa’nın davetine inanan on iki kişiye verilen addır. – Baba, oğul ve kutsal ruh inancını ifade eden kavramdır. – İnanç konularında birlikteliği sağlamak için din adamla- rının yaptıkları toplantılardır. Bu açıklamalarda Hristiyanlıkla ilgili aşağıdakilerden hangisine ait bir bilgiye yer verilmemiştir? A) Konsil B) Havari C) Teslis D) Vaftiz E) Nasıra 6.   9. “Theodor Herzl’in başını çektiği bu hareket sekülar karak- terlidir ve dinî hedefleri yoktur. Amaç, çağdaş politik mil- Hristiyanlığa girebilmek için kilisede din adamı tarafından liyetçilik anlayışı çerçevesinde Yahudi kimliğini yeniden çocuğu suya daldırarak ya da üzerine su serpilerek yapılan oluşturmaktır. Bu akım mensuplarının Filistin’de bir Yahudi tören. Bu işlem Hristiyanlarca kabul edilen asli günahtan devleti kurma çabaları II. Abdülhamit’in karşı koymasıyla temizlenmek için yapılır. önce başarısız olur. Fakat İngiltere ve Amerika’nın deste- ğiyle David Ben - Gurion 14 Mayıs 1948’de İsrail Devle- Bu parçada verilen ritüel aşağıdakilerden hangisiyle ti’nin kurulduğunu resmen ilan eder.” ilişkilidir? Bu parçada verilen bilgiler aşağıdakilerden hangisi A) Vaftiz  B) Evharistiya  C) Teslis için geçerlidir? A) Hasidilik B) Reformist Yahudilik C) Siyonizm D) Ferisiler E) Sadukilik D) Mesihçilik E) Sakramentler 3

PERFORMANS TESTİ - PERFORMANS TESTİ - PERFORMANS TESTİ - PERFORMANS TESTİ DİN KÜLTÜRÜ VE AHLAK BİLGİSİ Yahudilik ve Hristiyanlık 10. ● “Allah: “Ey Meryem oğlu İsa, insanlara, beni ve annemi 13. Allah’ı bırakarak iki İlah edinin, diye sen mi söyledin?” dediğinde: “Seni tenzih ederim, hakkım olmayan bir sözü söylemek bana yakışmaz. Eğer bunu söyledimse mutlaka Sen onu bilmişsindir. Sen bende olanı bilirsin, ama ben Sende olanı bilmem. Gerçekten, görünme- yenleri bilen Sensin Sen.” (Maide, 5:116) ● “Cinleri Allah’a ortak koştular. Oysa onları O yaratmış- Bu görselde verilen simge Yahudiliğin ve Yahudi kimliğinin tır. Bir de hiçbir bilgiye dayanmaksızın O’na oğullar ve sembolü kabul edilir. Yahudilik simgesi olarak ilk kez Prag kızlar yakıştırıp - uydurdular. O ise nitelendiregeldikleri Yahudi topluluğu tarafından kullanılmıştır. Günümüzde İs- şeylerden Yücedir, uzaktır. (En’am, 6:100) rail Devleti’nin bayrağında bulunur ve tüm Yahudiler için evrensel bir sembole dönüşmüştür. Bu ayetlerde Hristiyan ve Yahudi inançlarından hangisi eleştirmektedir? A) Paskalya  B) Vahiy  C) Teslis D) Vaftiz E) On Emir Parçada verilenler aşağıdaki Yahudilerin ritüellerinden hangisiyle ilişkilidir? A) Tefilin  B) Mezuza  C) Kippa D) Havra E) Davud Yıldızı 11.   Erkeklerin bayram ve cumartesi günleri dışında, sabah ri- tüellerinde sol kollarına ve alınlarına muska şeklinde bağ- ladıkları, içinde Şema Yisrael duasının yazılı olduğu iki kutucuktan ve bir deri kayıştan ibaretti. Parçada verilenler Yahudilerin ritüellerinden hangi- siyle ilişkilidir? A) Tefilin  B) Mezuza  C) Kippa 14. ● Yahudiliğin kendi içindeki bölünmeler ve yozlaşmalar ile anti - semitizmin giderek şiddetlendiği 18’inci yüzyıl D) Havra E) Tallit Polonyasında ortaya çıkan ve gücünü halktan alan bir dini harekettir. 12. Her yıl Tevrat’ın yıllık olarak hatmedilmesi dolayısıyla yapı- ● Yahudiler açısından dini bir hareket olmanın ötesinde, lır. Çadırlar bayramının son günüdür. Bu gün Tevatın okun- siyasi, sosyal ve psikolojik alanlarda yol açtığı gelişme- masının tamamlanması ve yeniden başlama günüdür. ler dikkate alındığında çok boyutlu bir fenomen olarak karşımıza çıkmaktadır. Parçada sözü edilen Yahudi bayramı aşağıdakilerden Yukarıda verilen bilgiler aşağıdaki Yahudi akımların- hangisidir? dan hangisiyle ilgilidir? A) Reformist Yahudilik     B) Hasidizm A) Şavuot  B) Fısıh  C) Şapel C) Muhafazakar Yahudilik     D) Siyonizm D) Sukot E) Simha Tora     E) Ortodoks Yahudilik 4

TYT-AYT DİN KÜLTÜRÜ 2 5F a s i k ü l VE AHLAK BİLGİSİ KONU ÖZETİ Numarası İslam ve Bilim - 1 A) DİN - BİLİM İLİŞKİSİ b) Küttab Din, Allah tarafından, vahiy meleği aracılığıyla gönderilen, Mektep kelimesiyle eş anlamlı olan küttâb Osmanlılar’da peygamberi ve kutsal kitabı olan, hayata yön veren inanç, mektephâne, mekteb-i sıbyân, sonraları ise ibtidâî mektep ibadet ve ahlak kurallarının bütünüdür. ve ilk mektep gibi adlarla anılmıştır. Batılı yazarlar ise daha çok Kur’an okulu adını kullanmışlardır. Bu okulların tam ola- Bilim ise akıl, deney ve araştırma yolu ile elde edilen bilgile- rak hangi tarihte ortaya çıktığı belli değilse de Emevîler ve rin, sistemli bir biçimde incelenmesidir. Dinin kaynağı vahiy, Abbâsîler döneminden beri en yaygın temel eğitim kurumları bilimin kaynağı ise akıl ve duyulardır. olduğu bilinmektedir. Din kaynağı itibariyle ilahi olmasına karşın, bilim Allah’ın yarattığı varlıkları yine onun verdiği akıl sayesinde inceledi- ğinden ilahî yönü olmakla beraber, aynı zamanda insanidir. Yani bilim, insan ürünüdür. Hem din hem de bilim, ortaya koyduğu bilgilerle insanların anlam arayışına cevap vermeyi, insanlığa hizmet etmeyi amaçlar. B) İSLAM MEDENİYETİNDE BİLİM Küttablar, varlılarını İslam dünyasında uzun bir süre devam VE DÜŞÜNCENİN GELİŞİMİ ettirmişlerdir. İslam, hayatın medeni bir insan tasavvuruyla başladığı te- c) Medreseler zini savunmaktadır. İlk insan, aynı zamanda ilk peygamber- dir. Bu sebeple de ilim - vahiy birlikteliği İslam tarihinde hep Medrese kelimesi, Arapça “Derase” kökünden gelir. “Tale- önemli olagelmiştir. benin ilim öğrendiği yer” manâsında olup, özellikle sıbyan mektebinin üstünde eğitim ve öğretim yapılan tahsil mües- Kur’an-ı Kerim’de ilk insan ve ilk peygamber Hz. Adem’i ya- seseleri anlamını taşır. Müslümanlar, öğretim merkezi rolü- rattıktan sonra, dünyaya yerleşip kendilerinden faydalanabil- nü üstlenen mescitlerin yanında, bir müddet sonra medrese meleri için ona eşyanın isimlerini ve özelliklerini öğrettiğini ve denen yeni eğitim ve öğretim kurumları ihdas ettiler. Daha bu ilk insana isimlerin delalet ettiği varlıkları anlama yeteneği önceki devirlerde bu seviyelerde eğitim ve öğretim mües- verildiği bildirilmektedir. seseleri olduğu halde ilk olarak Nişabur havalisinde kurulan eğitim ve öğretim müesseselerine bu adın verildiği anlaşıl- Diğer yandan her bir peygamberin bazı meslekleri icra etme- maktadır. si de bu mesleklerin gelişmesine ve yaygınlaşmasına sebep olmuştur. d) Camiler C) İSLAM MEDENİYETİNDE EĞİTİM KURUMLARI İslam, bir din olması hasebiyle merkeze ibadetleri alan bir eğitim anlayışı geliştirmiştir. Bu sebeple ibadetlerin ifa edil- a) Camiler diği mescit ve camilerin inşası, ilk düşünülen faaliyetler ol- muştur. İslam Medeniyeri’nin cami merkezli bir medeniyet Camiler İslamda baştan itibaren birer ibadet ve aynı zaman- olduğunu bile söylemek mümkündür. da da eğitim yerleri olarak karşımıza çıkar. İlk eğitici de biz- zat Hz. Peygamberin kendisidir. Arapça isminden de anlaşılacağı gibi câmi, halkı toplayan veya halkın toplantı yeri anlamlarına gelmektedir. Bu yüzden Hz. Peygamber, mescidde sahabesine Kur’an’ı açıklıyor ve sosyal müesseselerimizin başında gelen câmiler hem ibadet dinin prensiplerini öğretiyordu. Caminin bir eğitim yeri olarak yeri, hem de cemaatin toplu bulunması nedeni ile memleket, değerlendirilmesi şeklindeki bu usul, günümüze kadar de- muhit ve mahalleye ait işlerin görüşülüp karara bağlandığı vam etmiştir. yerdir. 1

KONU ÖZETİ - KONU ÖZETİ - KONU ÖZETİ - KONU ÖZETİ - KONU ÖZETİ - KONU ÖZETİ DİN KÜLTÜRÜ VE AHLAK BİLGİSİ İslam ve Bilim - 1 e) Daru’l-kurra ı) Rasathane Daru’l-kurra; Kur’an öğretilen ve hâfız yetiştirilen mektep- lerin, kıraat eğitimi yapılan medrese veya bölümlerin genel Rasathane, astronomik gözlemler yapmaya yarayan özel adıdır. Bir başka ifadeyle daru’l-kurra, Kur’an-ı Kerim okuma bina ve evlere denir. Orta Çağ boyunca benzerine rastlan- ilmini uzmanlık derecesinde öğreten okullara verilen isimdir. mayacak ölçüde sürekli ve sistemli rasathaneler, ilk olarak İslam dünyasında ortaya çıkmıştır İslam tarihinde tam teş- f) Beytü’l-hikme (Bilgelik Evi) kilatlı ilk büyük rasathane Merâga Rasathanesi’dir. 1259 İslam medeniyetinde yüksek seviyede ilmi araştırmaların ya- yılında İlhanlı Hükümdarı Hülâgû tarafından Merâga’da yap- pıldığı eğitim kurumlarıdır. tırılan bu rasathane hükümdarın ikametine tahsis edilmiş Abbasiler zamanında Bağdat’ta kurulan ve içinde kütüpha- köşk, cami, zengin bir kütüphane ve çeşitli hizmet binalarıyla ne, rasathane gibi bölümler barındıran Beytü’l Hikme’de Yu- külliye halindedir. İçinde, geniş çaplı gözlem aletleri bulunan nanca ve Farsçadan birçok kitap Arapçaya çevrilmiştir. Ast- rasathanenin yöneticiliğini Nasîrüddîn Tûsî üstlenmiş, onun- ronomi, matematik, tıp gibi dünyevî ilimlerle ilgili çalışmalar la birlikte diğer astronom ve matematikçiler çalışmıştır. yapılmıştır. i) Şifahane g) Daru’l-hadis Hadis ilimlerinin öğretildiği ve hadis ilimlerinde uzmanların Şifahane İslam dünyasında klasik hastanelerin genel adı yetiştirildiği yüksek öğretim kurumlarıdır. Hadis dersleri ön- olup bimaristan adıyla da bilinir. Bîmâr hasta anlamına ge- celeri mescitlerde o şehrin hadisçileri (muhaddis) tarafından len bir kelimedir. Başlangıç döneminde bimaristan adıyla verilirdi. Bu mescitler aynı zamanda ilmî seyahatleri dolayı- anılan hastanelerin Selçuklular’da daru’ş-şifa veya daru’l-a- sıyla şehre gelen meşhur muhaddislerin hadis derslerine de fiye ismiyle anıldıkları görülmektedir. Osmanlılar zamanında tahsis edilirdi. Ders halkalarının ve onlara iştirak eden öğ- ise daru’ş-şifa ile birlikte daha çok daru’s-sıhha, şifahane, rencilerin çoğalması sebebiyle camiler dışında yeni müesse- bîmârhane ve tımarhane kelimelerini kullanılmıştır. İlk İslam selere ihtiyaç duyuldu. Nişabur’da daru’l - hadis adıyla hadis şifahanesi Hz. Peygamber (s. a. v.) tarafından, Hendek Gaz- medreseleri kurulmuştur. Ancak müstakil bir öğretim mües- vesi sırasında yaralanan Sa‘d b. Muaz (r. a.) ve diğer yaralı- sesesi olarak daru’l-hadisler ilk defa Şam’da inşa edilmiştir. lar için seyyar savaş hastanesi olarak kurulmuştur. Savaşta tıbbî hizmet veren hanımlardan birisi olan Rüfeyde el-Ensa- h) Kütüphane riyye (r. a.) ilk seyyar sahra hastanesini kurmuştur. Doktor Müslümanların kitaba olan sevgi ve saygıları, yazılı eser ala- olduğu bilinen bu hanımın yaralıları tedavi ettiği çadır, “Rü- nında İslam medeniyetinin önemli yer tutmasını sağlamıştır. feyde’nin çadırı” diye biliniyordu. Ancak kütüphanenin kurulabilmesi için kitabın çok olması gerekir. Hz. Peygamber (s. a. v.) zamanında yazılı eserlerin Matematik çok az olması nedeniyle bir kütüphaneden bahsetmek müm- kün değildir. İslam âleminde ilk kütüphaneler, Kur’an-ı Kerim İslam dünyasında matematik bilimi; aritmetik, geometri, ast- ve hadis ağırlıklı olarak Emeviler Dönemi’nde birer okul ola- ronomi gibi bilim dallarıyla iç içe gelişmiştir. rak da görev yapan mescitlerde ortaya çıkmıştır. Özellikle papirüs yanında kâğıdın yazı malzemesi olarak kullanılmaya Geometri başlanması ve Harun Reşid tarafından 794’te Bağdat’ta bir kâğıt fabrikası kurdurulmasının, kütüphanelerin zenginleş- Matematik ilminde çığır açan Müslüman matematikçiler, “ge- mesine olumlu tesirleri olmuştur. ometri”de; “modern geometri”ye temel teşkil edecek, önemli çalışmalar yapmışlardır. İlk defa cebiri, geometriye uygula- mak fikri, İslam matematikçilerin eseri olmuştur. Astronomi Müslümanlar arasında kısa zamanda birçok astronomi bil- gini yetişmiş, bu bilginler önemli buluşlar yapmıştır. Batlam- yus’un hazırlamış olduğu astronomi cetvelindeki yanlışlıklar giderilmiş, zîc adı verilen yeni ve mükemmel astronomi cet- velleri hazırlanmıştır. Fizik - Kimya Fizik alanında çalışmalar yapan bilginlerden biri de İbnül Heysem’dir. ibnül Heysem, cisimlerin düşme hızı ile zaman ve mesafe arasındaki ilişkiyi biliyordu. Kaldıraçlar ve atmos- ferin kalınlığı ile ilgili çalışmalar yapmıştır. 2

KAZANIM TESTİ - KAZANIM TESTİ - KAZANIM TESTİ - KAZANIM TESTİ - KAZANIM TESTİ DİN KÜLTÜRÜ VE AHLAK BİLGİSİ İslam ve Bilim - 1 1. Kur’an-ı Kerim’in cümlelerinin doğru anlamlarına ilişkin 4. Bireyin içinde yaşadığı toplumda kendi hak ve sorumlu- nispeten nesnel açıklamalar getirmeyi ve Kur’an’ı kaynak luklarının gereğini yerine getirebilmesi, insanlar arasındaki edinen diğer dini bilim dallarına da Kur’an-ı Kerim’in anla- ilişkileri düzenleyen kurallar sayesinde mümkündür. Bu şılması konusunda sağlıklı bir zemin sağlamayı amaçlar. kurallar bireyleri koruyan, eşitlikçi ve adil nitelikte olmalı- Bu bakımdan İslam dininin anlaşılmasına yönelik olarak dır. İnsanlar arası anlaşmazlıklarda, sorunun çözümü için geliştirilmiş disiplinler arasında önemli bir yeri bulunmakta- bireysel kanaatler veya yöntemler değil, hukuki yollar kul- dır. lanılmalıdır. Örneğin Hz. Peygamber, yaşadığı toplumun yanlış bir uygulaması olan kan davalarını kaldırmıştır. Kan Bu parçada sözü edilen İslami disiplin aşağıdakilerden davalarının yasaklanmasının muhtelif sebepleri olmakla hangisidir? beraber, temelde bireylerce gerçekleştirilen kanunsuz ce- zalandırmanın önüne geçilmek amaçlanmıştır A) Fıkıh  B) Siyer  C) Tefsir Bu parçada verilenler, İslam medeniyetinin hangi özel-       D) Akaid        E) Tarih liğine örnek olur? 2. İslam medeniyetinin temelleri Kuran-ı Kerim ve Sünnete A) Kamu yararının gözetilmesi dayanmaktadır. Ayet ve hadis çerçevesinde oluşturulan İslam medeniyeti, Müslüman halklar tarafından ileri sürü- B) Cezalarda bireysellik len her türlü maddi ve manevi kültür unsurlarından oluş- maktadır. Tarihi süreç içerisinde diğer medeniyetlerin İslam C) Adaletin gözetilmesi medeniyetinin oluşumuna katkısı olmuştur. Müslümanlar, Mısır, Suriye, Anadolu, Mezopotamya, Mavereunehir ve D) Helallerde genişlik Hindistan’ı fethetti. Müslümanlar bu medeniyetlerden ya- rarlandı ve İslam medeniyetinin doğuşuna katkıda bulundu. E) Tekliflerde kolaylık Aşağıdakilerden hangisi İslam medeniyetinin temel kaynaklarından biri değildir? A) Fıkıh kitapları B) Kelam Kitapları C) Kur’an-ı Kerim D) Hz. Muhammed’in hayatı    E) İslam öncesi Mekkelilerin dinî inançları 3. İslam’ın ahlaki ilkelerinin bireyler tarafından içselleştirilme- 5. 16 yaşında tıp ilmini öğrenmek için kitaplar okumaya başlar. sini esas alan bir disiplindir. İslam tarihinde bu alanda Mev- Kısa zamanda tıbbi bilgileri öğrenmek bir yana, yeni tedavi lâna, Ahmet Yesevî, Hacı Bektaş Veli, Yunus Emre gibi pek yöntemleri de geliştirir. 19 yaşına geldiğinde ise tıp doktoru çok mutasavvıf önemli eserler vermişlerdir. olur. Küçük ve büyük kan dolaşımını birbirinden ayıran ilk Müslüman ilim adamıdır. “Kanun” adlı eserleri ölümünden Bu parçada verilen bilgiler aşağıdaki disiplinlerden 100 yıl sonra Latince’ye çevrilmiştir. Başta Fransa’nın en hangisiyle ilişkilidir? meşhur tıp fakülteleri olan Montpellier ve Louvain üniversi- teleri olmak üzere Avrupa’daki tıp fakültelerinde temel kitap A) Hadis  B) Tefsir  C) Fıkıh olarak okutulmaya başlanmıştır.      D) Tasavvuf        E) Akaid Bu parçada hakkında bilgisi verilen Müslüman bilim insanı aşağıdakilerde hangisidir? A) Kindi  B) Harezmi  C) Farabi      D) İbni Sina         E) Razi 3

KAZANIM TESTİ - KAZANIM TESTİ - KAZANIM TESTİ - KAZANIM TESTİ - KAZANIM TESTİ DİN KÜLTÜRÜ VE AHLAK BİLGİSİ İslam ve Bilim - 1 6. İslam inanç esaslarından biri olan peygamberlere iman, 9. ● Endülüslü - Arap felsefeci ve hekim, bir felsefe, fıkıh, onların hayatlarını öğrenmeyi gerektirir. Bilgi, imanın matematik ve tıp alimidir. önemli bir boyutunu oluşturur ve inanç bilgi ile güçlenir. Bu yüzden Hz. Muhammed’e (s. a. v.) inanan her Müslümanın ● Çağının en güçlü bilim adamlarından biridir. onun hayatını bilmesi gerekir. ● Maliki mezhebinden fakihler yetiştirmiş bir aileden gelir. Hz. Muhammed’in hayatını anlatan kitaplara genel ola- ● Aristo’nun düşünce sistemini İslam ile kaynaştırmaya rak verilen ad, aşağıdakilerden hangisidir? çalışmıştır. Ona göre İslam’la felsefe arasında bir ça- tışma yoktur. Kişinin hem felsefe, hem din yoluyla haki- A) Kelam  B) Siyer  C) Fıkıh kate erişebileceğini düşünmüştür.       E) Tefsir        E) Akaid ● Eserlerini yüzyıllar boyunca Avrupa’da okutan birçok Batılı bilgini düşünceleriyle etkilemeyi başaran bilim in- sanı tıp sahasında yaklaşık 16 eser vermiştir. ● Eserleri arasında en tanınmış olan kitabı “El Külliyat Fi’t Tıbb”, Latinceye tercüme edilerek, yüzyıllarca Avrupa üniversitelerinde ders kitabı olarak okutulmuştur. Yukarıda verilen bilgiler aşağıdaki bilim insanlarından hangisine aittir? 7. Kur’an-ı Kerim’de evren ile ilgili ayetlerden de ilham alan A) Gazali  B) Harizmi  C) Farabî Müslümanlar, değişik yerlerde rasathaneler kurarak önemli çalışmalar yapmışlardır. Battani, dünyanın ekvatora eği-      D) İbn - i Sina       E) İbni Rüşd mini doğru bir şekilde belirlemiş, güneş ve ay tutulması ile ilgili çalışmalar yapmıştır. Harezmi, astronomi cetvelleri ile atlaslar hazırlamıştır. Uluğ Bey Semerkant’ta rasathane kurarak bilim dünyasına katkı sağlamıştır. Bu parçada verilenlere göre Müslümanlar aşağıdaki alanlardan hangisiyle bilime katkı sağlamıştır? A) Matematik  B) Felsefe  C) Tıp        D) Astronomi       E) Kelam 8. İslam dininin doğup yayılmaya başladığı, Hicaz’da bulunan 10. “İslâm Medeniyeti” kavramını en iyi şekilde aşağıdaki kutsal iki beldeye Haremeyn denir. Bu iki şehrin çevresinde ifadelerden hangisi tanımlar? belli bir sınıra kadar olan yerlere “Harem” denildiği için bu şehirlere iki harem bölgesi anlamında “Haremeyn” veya A) Müslüman halkların günlük yaşamlarını ifade eden bir “Haremeyni’ş - Şerîfeyn” denilmiştir. tanımdır. Bu parçada verilen iki kutsal şehir aşağıdakilerden B) Hz. Muhammed’in (s. a. v.) içerisinden çıktığı Arap top- hangileridir? lumunun dinî, ilmî ve kültürel ürünlerinin tamamına ve- rilen isimdir. A) Cidde - Riyad B) Kudüs - Mekke C) Müslüman halkların her birinin kendi kültürel ve gele- C) Mekke - Medine D) Medine - Kudüs neksel hayatlarını sürdürmesi anlamındadır. E) Kudüs - Şam D) Müslüman milletlerin kendi milli ve kültürel özellikleri ile Kur’ân ve sünnetin ışığında kendi medeniyetlerini bü- tünleştirerek meydana getirdikleri olgudur. E) Müslümanların tarih boyunca ortaya koyduğu sanat ve mimari eserlerin bütününü anlatmak için kullanılan bir tanımdır. 4

TYT-AYT DİN KÜLTÜRÜ 2 6F a s i k ü l VE AHLAK BİLGİSİ PERFORMANS TESTI Numarası İslam ve Bilim - 2 1. ● Müslüman coğrafyada yetişen fen bilimcileri arasında 4. ● Mısır’ın iktisadi ve idari işlerinde ortaya koyduğu yeni ayrıcalıklı bir yeri olduğu söylenebilir. ve başarılı uygulamalar sadece o dönemde değil, son- rasında da insanlığa çok şeyler öğretmiştir. Kıtlık za- ● Batılıların “Avicenna” adıyla tanıdığı bilim adamı, her manlarında kullanılmak üzere bolluk zamanlarında elde ne kadar hekim olarak şöhret yapmışsa da matematik, edilen ürünleri depolanma uygulamasını gerçekleştir- astronomi, fizik, kimya, felsefe, şiir ve müzik alanla- miştir. rında da risaleler yazmıştır. ● Onun büyük takdir toplayan ve daha mükemmel hâle ● Bilgiyi kullanarak ve takvim hesaplamaları üzerinden getirilmesi mümkün görülmeyen ansiklopedik tıp eseri toplumun en güzel şekilde sevk ve idare edilmesi de El Kanun Fi’t - Tıbb’dır. onun bilgece yönetimi sayesinde olmuştur. Yukarıda verilen bilgiler aşağıdaki bilim insanlarından Yukarıda verilen bilgiler, aşağıdaki peygamberlerden hangisiyle ilgilidir? hangisiyle ilişkilidir? A) Ebû’l Kasım B) Ali Kuşçu C) İbn - i Nefis A) Hz. Yusuf  B) Hz. İsa  C) Hz. Eyyüp      D) İbni Sina E) Hezarfen Ahmed Çelebi       D) Hz. Musa     E) Hz. Nuh 2. İslami ilimlerle ilgili aşağıda verilen bilgilerden hangisi 5. “Ders okunan yer “ anlamına gelen bu eğitim yerleri, dini yanlıştır? ilimler başta olmak üzere tıp, astronomi, matematik ve diğer ilimlerin de okutulduğu eğitim merkezleridir. Buralar A) Kelam ilmi, İslam dininin itikadla (inançla) ilgili yönünü genel akademi ve üniversite özelliği taşır. Profesör görevi inceleyen ilim dalıdır. üstlenen “müderris”lere “muid” denen görevliler yardım eder. Türkler’in İslam dünyasına girmesiyle gelişen bu ku- B) Kur’an-ı Kerim’in açıklanıp yorumlanmasını konu edi- rumlar Selçuklular ve Osmanlılar döneminde köylere kadar nen ilim dalı tefsirdir. yayılmış ve gücünü artırmıştır. Selçuklu döneminde resmi kurum niteliğini kazanan bu yerlerde çok sayıda yabancı C) Tasavvuf, kalb ile yapılması ve sakınılması lazım olan eser de tercüme edilmiştir. şeyleri ve kalbin ve ruhun temizlenmesi yollarını öğretir. D) İslam âleminde “Kütüb-i Sitte” olarak bilinen eserler ha- dis ilmi alanında yazılmıştır. E) Peygamberimizin söz,davranış ve değerlendirmelerini konu edinen ilme siyer denir. 3. I. Rasathane II. Medrese III. Mescit IV. Suffe İslam medeniyeti ile ilgili numaralanmış yapılardan Bu parçada İslam eğitim kurumlarından hangisinden hangileri doğrudan eğitimle ilgilidir? söz edilmiştir? A) I ve II   B) II ve III   C) II ve IV A) Küttap  B) Suffa  C) Camii       D) I, II ve III       E) II, III ve IV     D) Beytü’l-hikme    E) Medrese 1

PERFORMANS TESTİ - PERFORMANS TESTİ - PERFORMANS TESTİ - PERFORMANS TESTİ DİN KÜLTÜRÜ VE AHLAK BİLGİSİ İslam ve Bilim - 2 6. İslam dininde ayet ve hadislerle övülüp tavsiye edilen “sa- 8. Hiç bir din İslam kadar ilme önem vermemiştir. Kendisinin dakay-i cariye” sevabına nail olma arzusu çok sayıda vak- “muallim” olarak gönderildiğini ifade eden Hz. Peygamber fın kurulmasına neden olmuştur. Medreseler, camiler, aş Mescid-i Nebevî’deki “Suffe” ile, üniversitelerin ilk teme- evleri, Dâru’l-acezeler, hanlar, bedestenler, hastaneler gibi lini atmıştır. Suffe yatılı bir üniversite özelliği taşımakta idi. sosyal kurumların giderleri bu vakıflar tarafından karşılan- Hz. Muhammed’le (s. a. v.) başlayan ders halkaları deği- mıştır. Vakıflar bir yandan doğrudan doğruya kamu hizmet- şik ilim dallarını da içine alarak yüzyıllarca, mescidlerde leri yaparlarken, diğer yandan bir kısım ihtiyaç sahiplerine devam etmiştir. direkt olarak ekonomik ve mali yardımlarda bulunmakta- dırlar. Borçlu olarak hapis olanların borçlarının ödenmesi, Bu parçada camilerin daha çok aşağıda verilen fonksi- yetim, dul ve muhtaçlara yardım edilmesi, okul öğrencile- yonlarından hangisi üzerinde durulmuştur? rine gıda, elbise, öğretim giderlerinin tahsil edilmesi, fuka- raya odun - kömür alınması vakıflar tarafından yapılmıştır. A) İbadet etme yeri Parçada verilenler vakıflarla ilgili; B) Yönetim merkezi I. yardımlaşma ve dayanışmaya katkı sağladığı, C) İrşad yeri II. mimari yenilenmeye öncülük ettiği, D) İlim ve kültür merkezi E) Buluşma ve görüşme yeri III kalıcı ve sürekli sevap kazanma arzusuyla kurulduğu ifadelerinden hangilerine ulaşılır? A) Yalnız I  B) Yalnız II  C) I ve II        D) I ve III      E) I, II ve III 7. 9. İslami ilimlerle ilgili aşağıda verilen bilgilerden hangisi yanlıştır? A) Buhari, Müslim ve Tirmizi hadis ilmindeki önemli çalış- maları ile tanınır. B) Kur’an-ı Kerim’in açıklanıp yorumlanmasını konu edi- nen ilim dalı tecvittir. C) Yunus Emre, Mevlana, Ahmet Yesevi tasavvuf alanında tanınmış şahsiyetlerdir. D) Peygamberimizin söz,davranış ve değerlendirmelerini konu edinen ilme hadis denir. E) İslam âleminde “Kütüb-i Sitte” olarak bilinen eserler ha- dis ilmi alanında yazılmış eserlerdir. Bu görsel 1488’de Edirne’de açılan hastaların yatarak veya 10. Semerkant’ta bulunan bu yapı geçmişte yükseköğretim ayakta muayene ve tedavi edildiği gerekli şartları sağlan- faaliyetlerinin yapıldığı yerlerdir. Bugünkü anlamda fakül- dığı sosyal yardım kurumudur. Hastalık veya başka zor bir telere karşılık gelen eğitim kurumlarıdır. Bu eğitim kurum- durum karşısında kalan insanlara yardımcı olmayı İslâmi- larında birçok Müslüman talebelerin yanında gayrimüslim yet emretmiş, hadiset ise “İnsanların en hayırlısı, insanlara öğrenciler de eğitim görmüştür. en faydalı olanıdır.” buyrulmuştur. İslam dîninin bu emir ve tavsiyelerinin yanında; dîne, devlete ve millete hizmet, sıh- hatli bir bedenle olacağından, Müslümanlar, misafirhane, aşhane gibi sosyal yardım kurumlarının yanında hastaha- neler de kurmuşlardır. Bu kurumlar aşağıdakilerden hangisiyle ilişkilidir? Bu parçada verilen bilgiler aşağıdaki eğitim kurumla- rından hangisi için geçerlidir? A) Kervansaray B) Medrese C) Darülaceze       D) Bîmaristan    E) İmarethane A) Medrese  B) Daru’l-kurra  C) Beytü’l-hikme      D) Daru’l-hadis E) Mektep 2

ÖDEV TESTİ - ÖDEV TESTİ - ÖDEV TESTİ - ÖDEV TESTİ - ÖDEV TESTİ - ÖDEV TESTİ - ÖDEV TESTİ DİN KÜLTÜRÜ VE AHLAK BİLGİSİ İslam ve Bilim - 2 1. Matematikte cebir ve logaritmanın kurucusu sayılır. Türkis- 5. tan’da dünyaya gelmiştir. Matematiğin yanında astronomi, coğrafya ve takvim konularında da orjinal buluşları vardır. Sıfırlı ondalık sistemi bulmuştur. Cebir onun tarafından ya- zılmış olan bir kitabın başlığındaki el - cebr kelimesinden gelmektedir. Batıda Algorismus olarak bilinen ünlü Türk matematik- çisi kimdir? A) Farabî  B) Harizmî  C) İbn-i Rüşd      D) Zemahşerî     E) İbn-i Sina 2. İslam dini ve medeniyeti ilme, okumaya ve daima ileriye Bu görselde verilen kurum, Osmanlı’da yoksulları doyur- hamle yapmaya verdiği büyük önemden dolayı diğer me- mak için kurulan ve mutfaklardır. Bu kuruluşların kökeni deniyetlerden ayrı özellikler taşımaktadır. islam’ın “zekat ve fitre” gibi dini vecibelerinin yerine geti- rilmesine dayanıyordu. Buralarda günde en az 4 - 5 bin ki- şiye yemek verilir, bayram ve şenlik günlerinde çoğalırdı. Buna göre aşağıdakilerden hangisi eğitim - öğretim Bu metinde özellikleri verilen sosyal yardımlaşma ku- alanında açılmış kurumlardandır? rumu aşağıdakilerden hangisidir? A) İmarethane   B) Dârüşşifâhane A) Cami  B) İmaret  C) Ribat C) Medrese   D) Bedesten       D) Dârüşşifâ       E) Medrese E) Darülaceze 3. İslam’ın ilk dönemlerinde, Kur’ân-ı Kerîm, yazı, hadis - i 6. Kur’an’ın ilk emrinin “Oku!” olması ve ilim öğrenmeyi şerifler ve çeşitli dinî bilgilerin öğretildiği, öğrencilerin teşvik eden ayetlerin ve hadislerin varlığı, İslam mima- kendilerine ayrılan bölümü, dinlenme ve ders çalışma risinde aşağıdaki vakıf eserlerinin hangisinin yapılma- yeri olarak kullanırken sınıf olarak da mescidden ya- sına önem verilmesini sağlamıştır? rarlandığı kurum aşağıdakilerden hangisidir? A) Bedestenlerin   B) Medreselerin A) Medrese  B) Küttap  C) Hikmet evi C) İmarethanelerin   D) Darüşşifaların D) Suffa E) Dergah      E) Darülacezelerin 4. ● Eski astronomi ile modern astronomi arasında bir köprü 7. Her bir peygamberin bazı meslekleri icra etmesi de bu olarak kabul edilir. mesleklerin gelişmesine ve yaygınlaşmasına da sebep ol- muştur. ● 15. yüzyılda Semerkant’ta kurduğu rasathane halen varlığını korumaktadır. Hz. Âdem (a. s.) ve çocuklarının aşağıdakilerden han- gisinin gelişmesine katkı sağlamıştır? ● Batılı bilim adamlarınca 15. yüzyılın en büyük astro- nomu olarak kabul edilmiştir. A) Demircilik  B) Terzilik  C) Gemicilik ● Ansiklopedik eserler yazmış ve tanınmış başka astro- D) Ziraat E) Saatçilik nomi bilginlerini de yetiştirmiştir. Yukarıda verilen bilgiler Türk asıllı Müslüman bilgin- lerden hangisi için geçelidir? A) Uluğ Bey  B) Ali Kuşcu  C) Zerhavi        D) Biruni       E) Battani 3

ÖDEV TESTİ - ÖDEV TESTİ - ÖDEV TESTİ - ÖDEV TESTİ - ÖDEV TESTİ - ÖDEV TESTİ - ÖDEV TESTİ DİN KÜLTÜRÜ VE AHLAK BİLGİSİ İslam ve Bilim - 2 8. Semekant’ta bulunan bu eser geçmişte yükseköğretim faaliyetlerinin yapıldığı yerdir. Bugünkü anlamda fakültelere karşılık gelen eğitim kurumlarıdır. Bu bilgiler aşağıdaki ilim yerlerinden hangisiyle ilişkilidir? A) Medrese B) Küttap C) Külliye D) Kütüphane E) Dergâh 9. ● “İlim, müminin yitik malıdır. Onu nerede bulursa alır.” 11. ● Doğunun Aristo’su denilerek ikinci öğretmen olarak ni- ● “İlim Çin’de de olsa alınız.” telendirilmiştir. Bu hadisler Peygamberimizin (s. a. v.) aşağıdaki hangi ● En önemli ve orijinal eserî Kitabul Musiki’dir. özelliğine kanıttır? A) İnsana değer verdiğine ● Aristo’ya yakın bir ilim tasnifi yapmıştır. B) Güvenilir olduğuna C) Hakkı gözettiğine Bu bilgiler aşağıdaki bilim insanlarından hangisine ait- D) Bilgiye önem verdiğine tir? E) Yetimleri gözettiğine A) Takiyüddin  B) Harizmi  C) Farabî        D) İbn-i Sina E) Razi 10. Aşağıdakilerden hangisi İslam’ın bilimi teşvik etmesi- 12. İslam Medeniyetinde mimari olarak yapılan ilk eser nin sonuçlarından değildir? aşağıdakilerden hangisidir? A) Uzay gözlemevlerinin yapılması A) Kabeyi Muazzama B) Medreselerin yaygın ve kültürel merkezler olması B) Küba Mescidi C) Matematik alanında sıfırın kullanılmaya başlanması C) Mescid-i Nebevi D) Alternatif tıp uygulamalarının artması D) Kubbet-üs Sahra E) Kağıdın kullanımının İslam ülkelerinde fazla olması E) Süleymaniye Camii 4

TYT-AYT DİN KÜLTÜRÜ 2 7F a s i k ü l VE AHLAK BİLGİSİ KONU ÖZETİ Numarası Anadolu’da İslam - 1 1. Türklerın Müslüman Olmaları Ebu Hanife’nin Türbesi - Bağdat 2. Cafer - i Sadık: İmamiye’nin 12. imamından 6’ncısıdır. Türklerin İslâm öncesi dînî inanç sistemlerinde bir bütünlük olduğu söylenemez. Cafer - i Sadık, Hz. Hüseyin’in oğlu Ali Zeynelabidin’in toru- nudur. Dini inançlar açısından bakıldığında, bütün bir Orta Asya’da Uzun süren imâmet devresinde çeşitli kesimlere mensup ge- inanç bazında tam bir çeşitlilik ortamı yaşanmaktaydı. niş İslâm toplumuyla iyi münasebetler kuran Ca‘fer es - Sâ- dık, Sünnî kaynaklarda da daima hürmetle anılan ilmî bir Türklerin yaşadığı bölgelerin refah seviyesinin yüksek olma- şahsiyet olarak benimsenmiştir. sı, başka milletlerin buralara akınlar yapmasına sebep ol- muş ve dolayısıyla Budizm, Zerdüştlük, Mani ve Hristiyanlık 3. Maturidi: Akaid konusunda İmam Maturidi’nin görüşlerini gibi dinler, Türkler arasında bir tepki görmeden rahatlıkla ya- benimseyenlerin oluşturduğu ehl-i sünnet mezheplerinden yılmış ve varlıklarını sürdürmüşlerdir. bir diğeri de Maturidilik’tir. Maturidi mezhebi, dinî konularda nakli öne çıkaran Selefiye ile aklı öne alan Mu’tezile arasın- Türklerin İslâm öncesi dini inanç sistemlerinde genel olarak da orta bir yolu tercih etmiştir. Bunun için de akaid alanında Gök - Tanrı inancı hakimdi. Gök - Tanrı, Bozkır kavimlerinin ayet ve hadislerle birlikte dinin anlaşılması için aklı da bir inancında tek yaratıcı olarak kabul edilmiş ve sistemin mer- temel olarak kabul etmiştir. kezinde yer almıştır. Türklerin İslâm dinini kabul etmeleri, Türk ve Dünya tarihinin önemli olaylarından biridir. Türkler, önce tek tek, sonra gruplar ve kitleler halinde İslâm dinine girmişlerdir. Müslüman olan Türkler, kendilerini İslâm devletinin hizmetinde bulmuşlar ve bunu takiben hızlı bir İs- lâmlaşma sürecine girmişlerdir. Hz. Ömer zamanında gerçekleştirilen fetihlerle Türklerin Müslüman Araplarla ilk temasları başlamıştır. İslâm öncesinde pek çok dinin Türkler arasında benimsenip, kendisine taraftar bulması, Türklerin her türlü inanca açık ol- duklarını göstermektedir. Türkler, başlangıçta İslâmiyet’i normal şartlarda bilginler eliy- le değil de, daha çok mistik yönü ağır basan dervişler eliyle öğrenmişlerdir. İslâmiyet’i kabul ederek şehirlerde yaşayan Türkler, zamanla devletin desteklediği medreselerde öğre- tilen kitabî - dînî icapları benimseyip dinin emirlerini yerine getirmeye çalımışlardır. A) MİLLETİMİZİN İSLAM ANLAYIŞININ İmam Maturidi’nin türbesi - Semerkant OLUŞMASINDA ETKİLİ OLAN BAZI ŞAHSİYETLER 1. Ebu Hanife: Hanefi mezhebi, Sünni fıkıh ekollerinden biri olup İmam Ebu Hanife’nin görüşlerine dayanır. Ebu Hani- fe, kendinden önceki fıkhi görüş ve rivayetleri, dönemindeki şartları ve ihtiyaçları dikkate alarak değerlendirmiştir. Dinin genel ilkelerini göz önünde bulunduran Ebu Hanife, nakil ile akıl ve hadis ile re’y arasında dengeli bir yol benim- semeye çalışmıştır. 1

KONU ÖZETİ - KONU ÖZETİ - KONU ÖZETİ - KONU ÖZETİ - KONU ÖZETİ - KONU ÖZETİ DİN KÜLTÜRÜ VE AHLAK BİLGİSİ Anadolu’da İslam - 1 4. Şafii: Şafii mezhebi, Muhammed bin İdris eş-Şafii’nin dinî 7. Mevlâna Celaleddin-i Rumi: Ünlü mutasavvıf ve düşünür yorum ve görüşlerini esas alır. Dönemin birçok ilim merkez- Mevlânâ 1207 yılında Hosan’ın Belh şehrinde dünyaya gel- lerini gezen ve buralardaki gelenekler hakkında bilgi sahibi miştir. Küçük yaşlardan itibaren ilim öğrenmeye yönelmiştir. olan İmam Şafii, bazı fetvalarını bulunduğu çevrenin şartları Tefsir, hadis, fıkıh ve tasavvuf gibi dinî ilimlerde geniş bilgi doğrultusunda zaman zaman gözden geçirmiştir. sahibi olmuş, kendini yetiştirmiştir. Mevlevilik, onun görüş ve düşünceleri çerçevesinde oluşmuştur. İmam Şafiî türbesi - Mısır Mevlana’nın türbesi - Konya 5. Eş’ari: Ebu’l-Hasan el-Eşari’nin itikadi konularla ilgili gö- 8. Ahi Evran: Ahî Evran’ın hayatıyla ilgili son yıllarda yapı- rüşlerini benimseyenlere Eşariye denilmiştir.Ehl-i sünneti lan araştırmalar, onun kişiliği üzerindeki sis perdelerini da- meydana getiren mezheplerden biri Eşariliktir. Gazali ve ğıtmış ve hayatı hakkında daha geniş bilgilere ulaşılmasını Fahrettin Razi gibi âlimler Eşarilik’in temel görüşlerini benim- sağlamıştır. Horasan’daki tasavvufî düşünceden feyz alması seyerek yazdıkları eserlerle bu mezhebin geniş bir şekilde ve onun Horasanlı oluşu, yetiştiği ortam dolayısıyla, düşün- yaygınlaşmasını sağlamışlardır. cesinin ortaya çıkmasına sebep olmuştur. 6. Ahmet Yesevi: Yesevilik, Türkistanlı Ahmet Yesevi’ye Ahi Evran türbesi-Kırşehir nispet olunan tasavvufi bir oluşumdur. Sahabeden Hz. Ali ve Hz. Ebu Bekir’e dayandırılan Yesevilik adlı bu tasavvufi olu- 9. Hacı Bektaş-ı Veli: Gerçek ismi, Seyyid Muhammed bin şum, Orta Asya’da ve özellikle Türklerin manevi hayatı üze- İbrahim Ata olan, Hacı Bektaş-ı Veli Horasan’ın Nişabûr şeh- rinde asırlarca etkili olmuştur. Ahmet Yesevi’nin bize ulaşan rinde 1281 senesinde doğmuştur. en önemli eseri Türkçe olarak yazılmış hikmet adı verilen Hacı Bektaş-ı Veli, eğitimini tamamladıktan sonra Anado- şiirlerinden meydana gelen Divan - ı Hikmet’tir. lu’ya gelmiş, halka doğru yolu göstermeye başlamış ve kıy- metli talebeler yetiştirmiştir. Hoca Ahmet Yesevi’nin türbesi - Kazakistan Hacı Bektaş-ı Veli 2

KAZANIM TESTİ - KAZANIM TESTİ - KAZANIM TESTİ - KAZANIM TESTİ - KAZANIM TESTİ DİN KÜLTÜRÜ VE AHLAK BİLGİSİ Anadolu’da İslam - 1 1. İnsanlara merhamet, sevgi, nazikliği, bilgeliği ve hoşgörüsü 4. Yanına aldığı vasıfsız insanları ziraata veya mesleklere ile yaklaşmıştır. Örnek olacak kişisel özelliklere sahip ola- yönlendirerek, kendilerine ve sosyal hayata katkıda bu- rak hareketlerini tamamlamıştır. İlim insanı olarak hayatı- lunmalarını sağlamıştır. Nitekim müridleri arasında; de- nın da büyük değişimlerin dönüm noktası, Şems-i Tebrizi ğirmenci, bakırcı, nalbant, ev ustası, koyun tüccarı, çiftçi, ile tanışması olmuştur. Vefat ettiği 1273 yılına kadar Şems ziraatçı, ayakkabıcı, yüncü vs. gibi her türden meslek sa- ile olan anılarını her zaman dillendirmiş, ilminin büyük ço- hibi insanlar bulunmuştur. Türklerin öteden beri bir yaşam ğunluğunun kendisine borçlu olduğunu dile getirmiştir. tarzı olarak seçtikleri göçebe hayat tarzını bırakmalarını, yerleşik hayatı tercih etmelerinin önem ve yararını anlat- Bu parçada sözü edilen mutasavvıf aşağıdakilerden mış, toprağı işlemenin bereketinden söz ederek bunun hangisidir? soyso - ekonomik açıdan daha kıymetli bir hayat tarzı oldu- ğunu ifade etmiştir. A) Yunus Emre   B) Ahmet Yesevi Anadolu halkına kardeşlik ruhu aşılayan Türk - İslam C) Hacı Bektaş-ı Veli   D) Mevlâna mutasavvıfı aşağıdakilerden hangisidir?      E) Hacı Bayram-ı Veli A) Hacı Bektaş-i Veli B) Hacı Bayram-ı Veli C) Ahmet Yesevi D) Mevlâna E) Yunus Emre 2. “Benim işim sevgi için” diyen ünlü mutasavvıf, kimseyi 5. Türkler hangi savaştan sonra İslamiyet’i kabul etmeye küçük görmemek gerektiğini, “Cümle yaradılmışa bir gözle” başlamışlardır? bakmak lâzım geldiğini belirtir. Ona göre gönül Kabe’den A) Malazgirt Savaşı    B) Uhut Savaşı daha değerli olduğundan, gönül yıkanın ibadetleri de fazla kıymet taşımaz. İnsan sevgisi sâdece lâftan ve nazariyat- C) Kurtuluş Savaşı    D) Talas Savaş tan ibaret değildir Meselâ yardımseverlik şeklinde kendini göstermelidir. E) Ridaniye Savaşı Bu parçada sözü edilen mutasavvıf aşağıdakilerden hangisidir? A) Yunus Emre   B) Ahmet Yesevi C) Pir Sultan Abdal   D) Mevlâna     E) Hacı Bektaş - ı Veli 3. 1093 yılında Kazakistan’ın Sayram kasabasında dün- 6. ● Esnafa İslam’ın ticaret ahlâkını ve milli kültürü benim- yaya gelen, “Pir-i Türkistan” diye de şöhret kazanan ve seten bir teşkilat kurmuştur. “Divan-ı Hikmet” isminde önemli bir kitabı da olan ünlü şahsiyet aşağıdakilerden hangisidir? ● “İş ahlâkına sahip dürüst kişi, ancak kaliteli mal ve hiz- met üretebilir.” anlayışına sahiptir. A) İmam-ı Azam   B) İmam Maturidi Yukarıda bilgi verilen İslam büyüğü aşağıdakilerden C) Ahmed Yesevi   D) Yunus Emre hangisidir?   E) Mevlâna A) Hacı Bektaş-ı Veli     B) Ahî Evran C) Ahmet Yesevi     D) Mevlâna      E) Hacı Bayram-ı Veli 3

KAZANIM TESTİ - KAZANIM TESTİ - KAZANIM TESTİ - KAZANIM TESTİ - KAZANIM TESTİ DİN KÜLTÜRÜ VE AHLAK BİLGİSİ Anadolu’da İslam - 1 7. Aşağıdakilerden hangisi Türklerin Müslüman olması- 10. ● Eski Türk dini, Gök - Tanrı inancı adıyla bilinmektedir. nın nedenlerinden değildir? Bu inanışa göre Türkler, İslâmiyet’teki gibi tek bir Al- lah’a inanıyor ve O’na Tanrı (Tengri) diyorlardı. A) Eski Türk dinleri, inançları ve anlayışı ile İslâmiyet ara- sında birçok benzerlik bulunması ● Ahiret ve ruhun ölmezliği, her iki inançta da mevcuttu. Türkler cennet için uçmağ (uçmak), cehennem için B) Araplar ile Türkler arasında yoğun ekonomik ilişkilerin tamu sözünü kullanmaktaydı. varlığı ● İslâmiyet’te olduğu gibi Gök Tanrı inanışında da Tan- C) İslam uygarlığının her alanda çağın en üst uygarlığı ol- rıya kurban sunuluyordu. ması Yukarıda verilenler, Türklerin Müslüman olmasının ne- D) Çinlilerle uzun süren savaşlar sonucu uygulanan baskı- denlerinden hangisiyle ilişkilidir? lar ve yok etme politikaları A) Sosyal hayat   B) Askeri durum E) Arapların Türkleri Müslüman olmak için zorlamaları C) Ekonomik ilişki   D) Dinî inanç      E) Kültürel benzerlik 8. Türk tasavvuf (tarikat) geleneğinin öncüsü sayılan, 11. Aklın düşmanı olarak öfkeyi gören ve sultan olarak ifade Türkistan’da yaşayıp yetiştirdiği talebeleri Anadolu ve ettiği aklı teslim alan öfke yüzünden, dünyanın karanlıklar Balkanlara gönderen böylece İslamiyet’in Anadolu top- içinde kalacağını söylemiş, şiirlerinde Allah sevgisini, aşk raklarında yayılmasına öncülük eden, şiir ve özlü söz- ve güzel ahlakla ilgili düşünceleriyle İslam tasavvufunu yü- lerle yazdığı “Divan-ı Hikmet” isimli eserin sahibi büyük celtmiştir. Türk - İslam mutasavvıfı aşağıdakilerden hangisidir? Bu parçada sözü edilen mutasavvıf aşağıdakilerden A) İmam-ı Azam    B) Mevlâna hangisidir? C) Ahmed Yesevi    D) Yunus Emre A) Hacı Bektaş-ı Veli     B) Ahî Evran E) İmam Maturidi C) Yunus Emre     D) Mevlâna     E) Hacı Bayram-ı Veli 9. Ahmed Yesevî’nin ölümsüz eseri . . . . . . . kendisinden 12. “Uygulanmayan kuru bilgi günah ve sorumluluktan ibarettir. sonra gelişecek olan bu büyük medeniyet paradigmasının Kendisini arıtmayan başkalarını da arıtamaz.” diyerek öğ- en mümtaz örneklerinden biridir. retmenin model rolüne işaret eden düşünür ve eğitim- cimiz aşağıdakilerden hangisidir? Bu parçada boş bırakılan yere aşağıdakilerden hangisi gelmelidir? A) Hacı Bektaş-ı Veli     B) Ahî Evran A) Divan-ı Hikmet     B) Makalat C) Ahmet Yesevi     D) Mevlâna C) Fîhi Mâ Fih     D) Mesnevi     E) Hacı Bayram-ı Veli     E) Risaletü’n Nushiyye 4

TYT-AYT DİN KÜLTÜRÜ 2 8F a s i k ü l VE AHLAK BİLGİSİ   PERFORMANS TESTI Numarası Anadolu’da İslam - 2 1. Anadolu’nun manevi mimarlarından biridir. Dünya ile ahiret 3. Yunus Emre, şiirlerinde söz güzelliği yanında manaya da arasında denge kurmaya çalışmıştır. Dünya işlerini düzenli önem vermiştir. Anadolu’da İslam kültürünün güzel ahlakın bir şekilde yapmaya, çalışıp helal kazanç elde etmeye ve Allah sevgisinin yayılmasında büyük katkısı olmuştur. önem vermiştir. Yaşadığı sürece dinî ilkelere bağlı kalmaya Şiirlerinde “Bu dünyaya kavga için değil sevgi için geldik.” özen göstermiş, ahireti hiçbir zaman unutmamıştır. Ziraatle düşüncesini işlemiştir. Onun düşüncesinin özü Yaratandan uğraşmış; buğday, arpa, yulaf vb. ekmiştir. Elde ettiği ge- ötürü yaratılanı hoş görmektir. lirin önemli bir bölümünü hayır için harcamış, muhtaç du- rumda olanlara dağıtmıştır. Yaptırmış olduğu dergâhında Bu parçada verilenlere göre Yunus Emre’yle ilgili veri- sürekli olarak çorba kaynatılmış, yemek pişirilmiş, bunlar- len bilgilerden hangisine ulaşılamaz? dan zengin fakir ayırt etmeksizin herkese ikram edilmiştir. A) Şiirlerinde manaya önem vermiştir. Bu parçada verilenler, aşağıdaki mutasavvıflardan hangisi için geçerilidir? B) Allah sevgisinin yayılmasında önemli rol oynamıştır. A) Ahmet Yesevi C) Nerede doğduğu ve nasıl bir eğitim aldığı bilinmemek- tedir. B) Yunus Emre D) İnsanlar arası sınıf ayrımı yapmamıştır. C) Hacı Bektaş Veli E) Tüm insanlara karşı hoşgörülü olmuştur. D) Hacı Bayram Veli E) Yusuf Has Hacip 2. Engin hoşgörüsü ve insan sevgisiyle sadece bizim değil 4. Alevi Bektaşi yolunda yemeklerden önce, sonra, yatmadan bütün dünyanın beğenisini kazanmış eşsiz bir şair, fikir önce, sabah kalktıktan sonra, perşembe akşamları yapılan adamıdır. sohbet toplantılarında ve genelde Cem ayinlerinin açılışı, kapanışı ve yürütülmesi sırasında dedenin yaptığı dualar- – İlahi aşkı ve insan sevgisini eserlerinde işlemiştir. dır. – Hem aruzu hem de hece veznini kullanmıştır. Bu bilgide vurgulanan kavram aşağıdakilerden hangi- sidir? – Şiirlerinde dili oldukça sadedir, zamanının halk dilini kullanmıştır. A) Aşure  B) Semah  C) Gülbank – Nazım biçimi olarak “ilahi”yi seçmiştir.      D) Musahiplik       E) İlahi – Şiirlerinde içli bir Allah aşkı ve derin bir insan sevgisi 5. Ölümü, düğün gecesi (Şeb’i Aruz) olarak gören ünlü vardır. düşünür aşağıdakilerden hangisidir? A) Hacı Bayram Veli Yukarıda verilenler, aşağıdaki mutasavvıflardan han- B) Ahmet Yesevi gisi için geçerlidir? C) Yunus Emre D) Hacı Bektaş-ı Veli A) Hacı Bektaş - i Veli E) Mevlana Celaleddin-i Rûmi B) Hacı Bayram - ı Veli C) Ahmet Yesevi D) Mevlâna E) Yunus Emre 1

PERFORMANS TESTİ - PERFORMANS TESTİ - PERFORMANS TESTİ - PERFORMANS TESTİ DİN KÜLTÜRÜ VE AHLAK BİLGİSİ Anadolu’da İslam - 2 6. – Eğitim, ahlak ve meslek edinme alanlarında Türklerin 8. Hacı Bektaş-ı Veli tarafından Makalat’ta sistemleştirilen teşkilatlanmasında katkıları olmuştur. “Dört Kapı, Kırk Makam” tarikat mensubunun geçeceği maddi ve manevi aşamalardır. “Dört Kapı, Kırk Makam” öğ- – Allah aşkı ve geniş hoşgörüyü tasavvufi düşünce yo- retisinde Hakikat Kapısı’nın birinci makamı “Toprak olmak” luyla işlemiştir. tır. – Kur'an ve sünneti yorumlarken akıl ve mantığı ön Alevi - Bektaşi düşüncesine göre “Toprak olmaktan” planda tutmuştur. İslam dünyasının önemli bir fıkıh âli- maksat aşağıdakilerden hangisidir? midir. A) Tövbe etmek    B) İbadet etmek C) Hakka yürümek   D) İlim öğrenmek – Kendine, Türkistan’ın manevi büyüğü manasında kulla-     E) Alçakgönüllü olmak nılan “Pir-i Türkistan” denmiş, ilk tasavvuf şairlerinden- dir. En önemli eseri olan Divan-ı Hikmet’tir. 9. Esnafa İslam’ı anlatarak nasihatlerde bulunan, esnaf- lar arasında dinî, ahlaki kurallarla, iktisadi kuralları bir- Yukarıda verilenler aşağıdakilerden hangisiyle ilişkili leştiren bir teşkilat kuran mutasavvıf kimdir? değildir? A) Ahî Evran B) Yunus Emre A) İmam-ı Azam C) Hacı Bektaş-ı Veli D) Hoca Ahmet Yesevi B) Mevlana E) Hacı Bayram-ı Veli C) İmam Maturidi D) Ahi Evran E) Ahmed Yesevi 7. ● Ahmed Yesevi’nin halifesi Lokman Perende’nin talebe- 10. İslam medeniyetinin başlangıcı, Medine dönemi olarak sidir. gösterilebilir. Hz. Muhammed’in Mekke’den Medine’ye hic- ret etmesiyle başlayan bu dönemde yaptığı uygulamalarla, ● Kendisi mükemmel bir dinî-millî kültür formasyonu al- İslam medeniyetinin temeli atılmıştır. Daha sonraki dönem- mıştır. lerde Hz. Ömer’in yaptığı fetihlerle İran, Mısır, Eski Yunan, Hint ve Çin medeniyetleriyle karşılaşılmıştır. Bu karşı- ● O, Anadolu’nun Türkleşmesi ve İslamlaşması için Tür- laşma, İslam’ın yayılmasını ve İslam medeniyetinin farklı kistan illerinden vazifeli olarak gönderilmiştir. kültürlerden etkilenmesini sağlamıştır. ● Makâlât adlı eserinde çeşitli dini ve tasavvufi meseleleri Bu metinde İslam medeniyeti ile ilgili; çok açık bir şekilde ele almıştır. Hakkında bilgiler verilen bu mutasavvıf aşağıdakiler- I. Etkileşim hâlinde olduğu uygarlıklar den hangisidir? II. Gelişmesinde etkili olan olaylar A) Ahi Evran  B) Mevlana  C) Yunus Emre III. Nasıl ortaya çıktığı     D) Şems-i Tebrizi E) Hacı Bektaş-ı Veli konularından hangilerine değinilmiştir? A) Yanlız I  B) Yalnız II  C) I ve II       D) II ve III       E) I, II ve III 2

ÖDEV TESTİ - ÖDEV TESTİ - ÖDEV TESTİ - ÖDEV TESTİ - ÖDEV TESTİ - ÖDEV TESTİ - ÖDEV TESTİ DİN KÜLTÜRÜ VE AHLAK BİLGİSİ Anadolu’da İslam - 2 1. I. Kul ila Allah (c. c.) arasında ihsan olayının gerçekleş- 4. Hanefi Mezhebi’nin kurucusu İmam-ı Ȃzam Ebu Hanife mesi veya kulun ihsan vasfını kazanmasının yollarını hakkında aşağıda verilen bilgilerden hangisi yanlıştır? gösteren bir ilimdir. A) “Risâletu’n-Nuriye” adlı eseri vardır. II. Kur’an-ı Kerim’i Hz. Peygamber (s. a. v.) gibi yaşa- maya çalışmaktır. B) Kur’an ve sünnet çerçevesinde çözüm üretmiştir. III. İslam sözlüğünde “düğüm bağlamak, düğümlemek ve C) Kur’an ve sünneti, akla dayalı bir anlama ve yorumla- kesinlikle inanılan şey” gibi manalarına gelmektedir. ma yöntemi geliştirmiştir. IV. Zühd ve takva hayatı yaşayarak ruhu temizlemek, kalbi D) Sünnette de yoksa sahabenin birinin görüşü temel al- kötülüklerden arındırıp Hakka tahsis etmektir. mıştır. V. Bir şeyi derinlemesine bilmek demektir. E) Sahabi sözünde de bir cevap bulunamazsa en son kı- yas’a başvurmuştur. Yukarıda verilenlerden hangileri tasavvufla ilgili değil- dir? A) I ve III B) II ve IV C) I ve V D) II ve V E) III ve V 2. Çevresinde her kesimden insan toplandı. Geniş hoşgörü 5. ● “Bütün kötü huylardan arınıp bütün güzel huylarla be- ve derin bilgisinden dolayı herkes ona saygı gösterdi. O, zenmektir.” şöyle diyordu: “Bu canım var oldukça ben Kur’an’ın tutsa- ğıyım/Muhammed Mustafa’nın yolundaki toprağım/Benden ● “Allah’ın sendeki seni öldürüp kendisiyle diri kılması- başkaca bir söz nakledenler olursa hem onu söyleyenden dır.” hem o sözden uzağım.” ● “Her şeyden alakayı kesip Allah ile olmaktadır.” Bu parçada verilenler bilgiler aşağıdaki mutasavvıf hangisiyle ilgilidir? Yukarıda verilen bilgiler aşağıdakilerden hangisiyle il- gilidir? A) Hacı Bayram Veli   B) Mevlânâ A) Kültür  B) Tasavvuf  C) Mezhep C) Hacı Bektaş Veli   D) Ahmet Yesevi       D) Ahlak       E) Medeniyet E) Yusuf Has Hacip 3. Kur’ân-ı Kerîm’de ve hadîs-i şerîflerde açıkca bildiril- 6. “Gelin tanışık edelim, İşin kolayın tutalım, Sevelim sevile- memiş olan hükümleri, açık ve geniş olarak bildirilen- lim, Dünya kimseye kalmaz. “(Yunus Emre) lere benzeterek meydana çıkarabilen derin âlimlere verilen ad, aşağıdakilerden hangisidir? Yunus Emre’ye ait bu dizler aşağıdaki hadislerden hangisiyle örtüşür? A) Mutasavvıf  B) Fakih  C) Müctehid A) “Küçüklere merhamet etmeyen, büyüklerimize saygı         D) Kurra      E) Abid göstermeyen, bizden değildir.” B) “Merhamet etmeyene merhamet edilmez, buyurmuş- tur!” C) “İnsanlara merhamet etmeyene Allah da merhamet et- mez.” D) “Ben ancak rahmet olarak gönderildim.” E) “Kolaylaştırınız, güçleştirmeyiniz. Müjdeleyiniz nefret ettirmeyiniz.” 3

ÖDEV TESTİ - ÖDEV TESTİ - ÖDEV TESTİ - ÖDEV TESTİ - ÖDEV TESTİ - ÖDEV TESTİ - ÖDEV TESTİ DİN KÜLTÜRÜ VE AHLAK BİLGİSİ Anadolu’da İslam - 2 7. ● Risâletü’n-Nushiyye adlı Mesnevi’deki en önemli özellik 10. – Türklerin din anlayışında etkili olmuştur. çok derin konuları bile rahat ve anlaşılır bir dille anlat- masıdır. – Asıl adı Seyyid Muhammed Bin İbrahim Ata’dır. ● Ünlü mutasavvıf, birçok konuyu ilhamının sesine uya- – Nişabūr şehrinde 1281 yılında doğmuştur. rak içine doğduğu gibi söylemiş ve büyüleyici bir eda yakalamıştır. O, düşüncelerini uzun uzun bir kâğıda – İlk olarak eğitimini Şeyh Lokman Parende’den almıştır. döküp sonra üzerinde düzeltme falan yapmamıştır. – Bu eğitimini bitirdikten sonra Anadoluya gitmiştir. ● Nasihatname türünün Anadolu’daki ilk örneklerinden biri olan bu eser, bireyin nefsi ile başa çıkabilmesi için – Anadoluda tanınarak öğrenciler yetiştirmiştir. yaptığı mücadeleyi konu edinir. – Hayatının çoğunu Sulucakarahöyük’de geçirmiştir. Yukarıda özellikleri verilen şahsiyet aşağıdakilerden hangisidir? – 1338 yılında vefat etmiştir ve takma adı ise Pir Hün- A) Ahmet Yesevi    B) Mevlana kar’dır. C) Yusuf Has Hacip    D) Yunus Emre E) Nasreddin Hoca Birçok eserinden bazıları şunlardır: 8. Alevilik inancında insanlar arasında yardımlaşmayı, top- – Kitâbu’l-Fevaid lumdaki birlik ve dirliği artırmak amacıyla iki kişinin aile- leriyle birlikte dedenin huzurunda kurban keserek hayat – Şathiyye boyu yol kardeşi olmaya söz vermeleridir. – Şerh-i Besmele Bu parçada verilenler aşağıdaklerden hangisiyle ilgili- dir? Hakkında bilgi verilen bu ünlü mutasavvıf ve düşünür A) Semah    B) Musahiplik aşağıdakilerden hangisidir? C) Gülbank    D) Görgü cemi    E) Dardan indirme cemi A) Mevlana      B) Ahi Evran C) Yunus Emre      D) Hacı Bektaş Veli    E) Hacı Bayram-ı Veli 11. 9. Hz. Muhammed (s. a. v.), ilk önce Medine’de toplumsal Bu görselde Tunus’ta buluna bir Ribattır. barış ve huzuru sağlamaya yönelik çalışmalarda bulundu. Önce Mekke’den gelen muhacirlerin her birini, Medineli en- Ribat ile ilgili aşağıdakilerden hangisi söylenemez? sardan biri ile kardeş ilan etti. Hz. Ali’yi de kendisine kardeş seçti. Bu kardeşlik sayesinde ensar, muhacirlerle evlerini, A) Sınır boylarında ve stratejik mevkilerde askerî amaçlı bağlarını, bahçelerini paylaştılar. Yıllardır birbirleriyle ça- kullanılan yapılardır. tışma hâlinde olan Evs ve Hazreç kabileleri barıştı. B) Tarihte de sınır boylarının güvenliği için yapılmıştır. Bu parçada verilenler aşağıdakilerden hangisiyle ilişki- lendirilebilir? C) Yol güvenliğini ve konaklama ihtiyaçlarını sağlamaya yöneliktir. A) Kader  B) Tevekkül  C) Kaza D) Hakk'a davet yanında halka hizmeti görev olarak üst-       D) Muahat         E) Ahlak lenmiştir. E) Yapıldığında eğitim veya kervansaray hizmeti olarak daha sonra da askeri amaçlarla kullanılmıştır. 4

TYT-AYT DİN KÜLTÜRÜ Fasikül 29 VE AHLAK BİLGİSİ Numarası KONU ÖZETİ İslam Düşüncesinde Tasavvufi Yorumlar - 1 Tasavvuf, insanın kalbindeki kötü vasıflardan kurtulma ça- Semada dervişler musiki eşliğinde sağ elini göğe, sol elini relerini, kalpteki iyi vasıflar ve onları kazanma yollarını gös- yere doğru çevirirler. Ellerin bu duruşu; “Allah’tan (c. c.) al- termeyi hedefler. Böylece manevi mertebeleri kat ederek en dıklarını kendisine mal etmeden halka ulaştırmak, biz yokuz yüksek mertebe olan “insan-ı kâmil” mertebesine ulaşmayı aracılık eden suretten başka bir şey değiliz.” şeklinde yorum- amaçlar. İnsan-ı kâmil, Arapçada ‘olgun insan’ demektir. lanır. İnsan-ı kâmilden kastedilen, Kur’an ve hadislerde ifadesini bulan ahlaki olgunluğa ulaşmış Müslümanlardır.25 İnsan-ı Alevilik - Bektaşilik kâmil şeriat, tarikat, hakikat ve marifet itibariyle tam ve olgun Alevilik kavramı sözlükte; Ali’ye mensup, Ali’ye ait, Ali ta- kişidir. Esasen tasavvuf eğitiminin amacı söz konusu bu dört raftarı gibi anlamlara gelmektedir. İslam kültürüne ait bir hususu kemale erdirmekten ibarettir. kavram olarak ise Alevilik; Hz. Muhammed’in (s. a. v.) vefa- tından sonra Hz. Ali’nin (r. a.) halife olması gerektiğini savu-   ֎ ֎ ֎ ֎ ֎ nan, onu sahabilerin en üstünü olarak kabul eden anlayıştır. Bektaşilik ise Hacı Bektaş-ı Veli’nin görüş ve düşünceleri İslam düşüncesinde ortaya çıkan başlıca tasavvufi yo- çerçevesinde oluşan tasavvufi bir yorumdur. Kültürümüzde rumlar şu şekildedir: Alevilik - Bektaşilik kavramları çoğu kez birlikte kullanılır. Çünkü bu iki düşünce akımında da Hz. Ali (r. a.) ve Ehl-i Yesevilik beyt sevgisi en önemli unsurlardandır. Alevilik düşüncesinin Anadolu’da varlığını sürdürmesinde Hacı Bektaş-ı Veli’nin Kuruluşundan günümüze kadar Orta Asya’da çok geniş bir önemli rolü olduğu için bu iki yorum birlikte şekillenmiştir. bölgeyi etkisi altına alan ve varlığını Anadolu’da da devam ettiren Yesevî tarikatı Hoca Ahmet Yesevi’nin fikirleri etrafın- Musahiplik da oluşmuştur. Sözlükte “kardeş tutmak, kardeş edinmek” anlamlarına ge- len musahiplik Alevilik - Bektaşilikte evli olan iki kişinin ailele- Kadirilik riyle birlikte, kurban keserek hayat boyu yol kardeşi olmaya Hakkın ve halkın huzurunda ikrar verip kardeş olmasıdır. Abdülkâdir-i Geylânî’ye (ö. 561/1165 - 66) nisbet edilen İs- Alevi Bektaşilikte musahiplik, Hz. Peygamberin Medine’ye lâm dünyasının ilk ve en yaygın tarikatın adıdır. Soyunun hicretinden sonra, hicret eden muhacirlerle onlara yuvalarını baba tarafından Hz. Hasan, anne tarafından Hz. Hüseyin’e açan Ensar arasında yaptığı kardeşlik (muahat ) uygulama- ulaştığı kaydedilen Abdülkâdir-i Geylânî’nin tarikatını çocuk- sına dayandırılır. ları yaymıştır. Nakşibendilik Bahâuddin Nakşibend Muhammed b. Muhammed el- Buhârî’ye (ö. 718/1318) nispet edilen tarikatın adıdır. Nak- şbend, Buhara’ya 9 km. uzaklıkta bulunan Kasr-ı Arifân’da doğdu. Nakşbend, kısa bir süre içerisinde onların saygısını kazanmıştır. O, halka her fırsatta sohbet eder, va’z ve nasi- hatte bulunur ve “bizim tarikimiz sohbet üzerinedir” diyerek müritlerini buna teşvik ederdi. Mevlevilik Mevlâna Celaleddin-i Rumi’ye (ö. 672/1273) nispet edilen tarikatın adıdır. Mevlana Celaleddin-i Rumi, Horasan’ın Belh şehrinde dünyaya geldi. Babası, ilk tasavvuf eğitimini kendi- sinden aldığı “sultânü’l-ulemâ” lakabıyla tanınan Bahâeddin Veled’dir. Mevlana, henüz küçük yaşta iken babası Bahâed- din Veled’in Belh’ten ayrılması üzerine onunla birlikte İslâm dünyasının çeşitli yerlerini dolaştıktan sonra Konya’ya geldi. 1

KAZANIM TESTİ - KAZANIM TESTİ - KAZANIM TESTİ - KAZANIM TESTİ - KAZANIM TESTİ DİN KÜLTÜRÜ VE AHLAK BİLGİSİ İslam Düşüncesinde Tasavvufi Yorumlar - 1 1. Alevi inanışında kıyamla Hakk’ın huzurunda durduğunu 4. kabul ederek, benliğini ortaya koyup teslim olmak demektir. Eğer canlardan herhangi birisi maddi ve manevi bir haksız- - “İnsanın güzelliği sözlerinin doğruluğunda, lığa uğramışsa mağduriyetinin giderilmesi için cemde kı- olgunluğu dürüstlüğündedir.” yamda durarak şikâyetini ya da uğradığı haksızlığı dedeye anlatır. Dede de hak talep edilen kişiyi meydana çağırarak - “İlim ile gidilmeyen yolun sonu karanlıktır.” onu da dinler. Dede her iki tarafı da dinledikten sonra, cem - “Bir olalım, iri olalım, diri olalım.” erenlerinin de yardımıyla sorunu çözer. - “Eline, beline, diline sahip ol.” Bu parçada yapılan açıklamalar aşağıdaki kavramlar- Bu sözler aşağıdaki mutasavıflardan hangisine aittir? dan hangisiyle ilişkilidir? A) Yunus Emre   B) Ahmet Yesevi C) Hacı Bektaş-ı Veli   D) Mevlâna A) Hakka yürümek   B) Sema yapmak      E) Hacı Bayram-ı Veli C) Tecella durmak   D) Dara durmak     E) Gülbank okumak 2. Kardeş tutmak, kardeş edinmek anlamlarına gelen bu 5. ● Yaşadığı dönemin Türk toplumunun bozkırlarda at koş- terim, Alevilikte evli iki çiftin birbiriyle yol kardeşliği kurması turan, yani göçebe insanlar olduklarını; kadın-erkek, anlamında kullanılmaktadır. yaşlı genç herkesin hareketli ve kendi gelenek ve gö- reneklerini diri tutma yolunda başarılı ve mücadeleli bir Bu durum, aşağıdakilerden hangisiyle ilintilidir? hayatın içinde olduklarını çok iyi biliyordu. A) Cem  B) Gülbank  C) Sema ● Bu insanlara O, kılı kırk yaran fıkıh kuralları içinde ve Arap - Acem kültür çevresinin etkileriyle boğulmuş     D) Eşik yoklama      E) Musahiblik karma karışık bir İslam yerine, samimi ve sarsılmaz bir iman anlayışını telkin eden dini ve ahlaki kuralları 3. Cemin bu bölümünde Alevi inanışının esası olan “Varlığın Arapça ve Farsça’yı çok iyi bildiği halde; kendi dilleriyle Birliği” ilkesi, sembollerle, müzik, semah ve deyişlerle or- ve onların seviyelerine uygun bir üslupla sunmanın ba- taya konur. Hakk’ı tanımaktır. O tektir. Evreni o yaratmıştır. şarısının temeli olacağını görmüştür. Her şey ona muhtaçtır. Rahim ve Rahman olan odur. Esir- geyen bağışlayan da odur. Ondan öncesi ve sonrası yoktur ● İnsanları dinî ve ahlâkî yönden yetiştiren mutasavvıf, ve cemin merkezidir. tasavvufî düşüncelerini Türkçe ve sade şiirler ile an- latmış, hikmet adı verilen bu şiirler zamanla toplanarak Bu parçada verilenler aşağıdakilerden hangisini örnek- Dîvân-ı Hikmet mecmuaları meydana gelmiştir. lendirir? Yukarıda verilenler, aşağıdaki mutasavvıflardan han- A) Çerağcı   B) Safalama  C) Sema gisi için geçeridir?        D) Deyiş        E) Tevhit A) Ahmet Yesevi B) Yunus Emre C) Hacı Bektaş Veli D) Hacı Bayram Veli E) Yusuf Has Hacip 2

PERFORMANS TESTİ - PERFORMANS TESTİ - PERFORMANS TESTİ - PERFORMANS TESTİ DİN KÜLTÜRÜ VE AHLAK BİLGİSİ İslam Düşüncesinde Tasavvufi Yorumlar - 1 1. 4. Tasavvuf yolunda bulunan, bir mürşide intisap ederek seyr-ü sülûk ile manevi makamlarda yol almak suretiyle cemal mertebelerine ulaşmak yolunda irade izhar eden de- mektir. Bu açıklamalar aşağıdakilerden hangisiyle ilgilidir? A) Sofi  B) Mürit  C) Edep Alevi - Bektaşi anlayışına yönelik bu görselde verilen      D) Tasavvuf      E) Mutasavvıf ritüel aşağıdakilerden hangisiyle ilişkilidir? A) Dardan indirme     B) Semah 5. \"Ölmeden önce ölmek\" anlamına gelen tasavvuf kavramı- dır. Tasavvuf inancına göre, evrende Tanrı’nın vücudundan C) Musahip olma     D) Gülbank başka gerçek vücut yoktur ve insan er ya da geç Tanrı’ya geri dönecektir. Bir tür \"Allah’ın varlığı içinde yok olmak\" E) Abdal Musa cemi demektir. 2. 1281 yılında Horasan’da doğmuştur. Asıl adı Seyyid Mu- Bu parçada sözü edilen tasavvufi anlayış aşağıdakiler- hammed bin İbrahim Ata’dır. Vaaz ve sohbetleriyle İslam den hangisidir? dinini insanlara öğretmeye ve sevdirmeye çalışmıştır. Soh- bet meclislerinde kolay anlaşılır, sade bir Türkçeyle “nefes” A) Zikrullah B) Fenafillah C) Marifetullah adı verilen beyitler söylemiştir. Manzum olarak söylediği şiirlerinin toplandığı “Makalat” adlı Arapça bir eseri vardır. Bu parçada verilen bilgiler aşağıdakilerden hangisine    D) Vahdetivücut E) Vahdetişuhut aittir? A) Ahmet Yesevi     B) Yunus Emre C) Hacı Bektaş Veli     D) Hacı Bayram Veli     E) Yusuf Has Hacip 3. ● Mutasavvıfa göre tasavvuf, “nefsi köreltmek, tevazu, 6. – XIV. yüzyılın sonunda Emîr Timur, Türkistan bozkırla- dünya malını hor görmek, soy ve din gözetmeksizin rında şöhreti ve nüfuzu iyice yayılmış olan mutasavvıfın bütün insanları eşit saymaktır.” kabrini ziyaret edip kabrin üstüne bir türbe yapılmasını emretmiş, birkaç yıl içinde türbe, cami ve dergâhıyla ● Dinî ahlakî öğütleri, peygamber ve evladına olan mu- birlikte bir külliye oluşturmuştur. habbetini, dünya zevklerine düşkünlüğün zararlarını, hikmetler, nasihatler hâlinde, mantık gücü ve iman kuv- – Türklerin manevi hayatına asırlarca hükmeden, Türk vetiyle yaymıştır. halk sufilik geleneğinin kurucusu; Arslan Baba’dan teslim aldığı emaneti insanlara “Hikmet”leri aracılı- ● Bugün Türkistan’ın manevî büyüğü anlamına “Hazret-i ğıyla damla damla özümseten; kutsal emaneti Horasan Türkistan” olarak bilinmektedir. Erenleriyle dünyanın dört bir bucağına ulaştıran; Türk diliyle yazdığı hikmetleriyle dilimizin gelişmesi ve zen- Yukarıda verilen bilgiler aşağıdaki mutasavvıflardan ginleşmesine büyük katkısı olan “Pir-i Türkistan”, büyük hangisiyle ilgilidir? Veli öncü şairdir. A) Mevlânâ Bu parçada bilgisi verilen tasavvuf ve kurucusu, aşağı- dakilerden hangisidir? B) Yunus Emre A) Ahmet Yesevi - Yesevilik C) Hacı Bektaş-ı Veli B) Muhammed Bahauddin - Nakşibendilik D) Hoca Ahmet Yesevi C) Hacı Bektaş Veli - Bektaşilik E) Hacı Bayram-ı Veli D) Hacı Bayram Veli - Bayramiye E) Abdül Kadir Geylani - Kadiriilik 3

PERFORMANS TESTİ - PERFORMANS TESTİ - PERFORMANS TESTİ - PERFORMANS TESTİ DİN KÜLTÜRÜ VE AHLAK BİLGİSİ İslam Düşüncesinde Tasavvufi Yorumlar - 1 7. Semada dervişler musiki eşliğinde sağ elini göğe, sol elini yere doğru çevirmelerin nedeni aşağıdakilerden hangisinde doğru olarak yorumlanmıştır? A) Allah’tan (c. c.) aldıklarını kendisine mâl etmeden halka ulaştırması B) Allah’ın büyüklüğü ve kudreti karşısında hayranlık duyması C) Allah’ın büyüklüğü ve kudreti karşısında hayranlığın aşka dönüşmesi D) İlahî emirlerin ve yaratılışın sırlarını idrak etmiş olan dervişin benliğini yenmesi E) Kâinatın oluşması, insanın âlemde dirilmesi, Yüce Yaratıcıya olan aşkı ile harekete geçilmesi 8. İslâmiyetin özünü bilen; tefsir, hadis, kelâm gibi dinî ilim- 9. Allah’ı, Kur’an’ın bildirdiği gibi tanıma, sıfatlarını, isimlerini lere vâkıf; döneminin düşünce hayatına hâkim, âlim, mu- ve bunların sonsuz kemalde olduğunu bilme, ilâhî hakikat- tasavvıf, şair bir şahsiyettir. Onu tarihin seçkin maneviyat lere vakıf olma, anlamlarına gelene tasavvufi bir kavramdır. önderlerinden biri haline getiren bir diğer yönü de müte- Allah’a inanan insanın kalbi imanla nurlanmıştır. Bu, kör fekkir kişiliğidir. Tefekkürü; din, ilim, felsefe ve tasavvuf gözün açılmasından, işitmeyen kulağın duymaya başla- süzgecinden geçirmiş, îman ve sevgi potasında eritmiş, masından çok ileri bir inkişafla ruhun, Rabbine kavuşması, zaman ve mekânla aşınmayan sağlam bir düşünce sistemi Allah’a inanması ve kendini Allah’ın mahlûku bilmesidir. haline getirmiştir. Onbinlerce beyitlik hikmet ve irfan hazi- nesi “Hikmet” adlı eserinde toplamıştır. Diğer eserlerinde, Bu parçada sözü edilen tasavvufi anlayış aşağıdakiler- kelâm ve felsefenin en çok tartışılan meselelerini herkesin den hangisidir? anlayabileceği örneklerle izah ederek, net çözümler ortaya koymuştur. A) Zikrullah Bu parçada verilen bilgiler aşağıdaki mutasavvıflardan B) Fenafillah hangisiyle ilgilidir? C) Marifetullah A) Hacı Bektaş-ı Veli D) Vahdetivücut B) Yunus Emre E) Vahdetişuhut C) Mevlânâ D) Hoca Ahmet Yesevi E) Hacı Bayram-ı Veli 4

TYT-AYT DİN KÜLTÜRÜ Fasikül 30 VE AHLAK BİLGİSİ Numarası ÖDEV TESTI İslam Düşüncesinde Tasavvufi Yorumlar - 2 1. Allah insanı; akletme, düşünme, seçme gibi üstün özellik- 4. Şii inancındaki “Masum imam anlayışı” aşağıdakilerden lerle yaratmıştır. Ona, iyi ile kötüyü ayırt edebilme ve irade- hangisiyle ifade edilir? sini istediği doğrultuda kullanma imkanı vermiştir. İnsanın kendine özgü kişiliği aile, çevre ve eğitimle şekillenmek- A) Hz. Peygamber’den sonra Müslümanlar’ın en üstünü tedir. Duygu, düşünce ve karakter olarak birbirinden farklı Hz. Ali’dir. olan insanların dini konulara bakış açılarının da farklı ol- ması doğaldır. Bilgi, kültür ve medeniyet alanındaki sürekli B) Halifelik ve imamet, çözümü insanlara bırakılabilecek değişme ve gelişme insanlar arasında farklı düşüncelerin işlerden değildir. ortaya çıkmasına sebep olabilmektedir. C) İlk üç halife Hz. Ebu Bekir, Hz. Ömer ve Hz. Osman, Parçada verilenlere göre, dini yorum farklılıkları aşağı- hilafeti Hz. Ali’nin elinden almışlardır. dakilerden hangisinin ortaya çıkmasına neden olmuş- tur? D) İmamlar, peygamberler gibi büyük ve küçük günahlar- dan korunmuşlardır. A) Düşünce zenginliğine E) Büyük günah işleyen kimseler, tövbe etmeden ölürlerse B) Dini yaşamada kolaylığa ebedî olarak cehennem’de kalırlar. C) Tasavvuf düşüncelerinin oluşmasına 5. İslami temellere bağlı Âşık Halk Edebiyatı nazım şekillerin- den ilahilerin Alevi - Bektaşi aşıklarınca yazılanlarına denir. D) Mezheplerin oluşmasına Konusu genellikle tasavvuftaki vahdet-i vücud, Alevi - Bek- taşi ilkeleri, tarikat kurallarıyla ilgilidir. Şekil ve içerik olarak E) Tevhit etrafında birleşmeye ilahiye benzer. 2. Dinin temel kaynaklarının içinde bulunulan koşullara, sos- Parçada verilenlere göre cem törenlerinde söylenen yal ve kültürel durumuna göre yorumlanma ve yaşanma ilahilere ne ad verilir? biçimlerine . . . . . . . denir. A) Nefes  B) Sema  C) Zikir Bu parçada boş bırakılan yere aşağıdaki kavramlardan D) Mevlit E) Gülbank hangisi gelmelidir? A) Ahlak  B) Mezhep  C) Din     D) Karşı çıkma         E) İtikat 3. ● Kalbi saf yapmak, kötü huylardan temizlemek ve iyi 6. Aşağıdakilerden hangisi din ile din anlayışı arasındaki huylarla doldurmak farklardan değildir? ● İslam ahlakı ile süslenmek A) Din, vahye dayanırken, din anlayışı insanların düşünce ve yorumlarına dayanır. ● Emeli bırakıp, amele devam etmek B) Din anlayışı, tüm insanlığa hitap eder; din ise bireye yö- Yukarıda verilenler aşağıdakilerden hangisi için geçer- neliktir. lidir? C) Din tektir, din anlayışları farklı olabilmektedir. A) Siyer  B) Tasavvuf  C) Fıkıh D) Dinin kuralları değişmez, din anlayışı kişilere ve zama-       D) Kelam         E) Tecvit na göre değişebilir. E) Din, yaratıcıya karşı olan borç iken, din anlayışı kul pla- nında insanın dinden anladığı ve yaşadığıdır. 1

ÖDEV TESTİ - ÖDEV TESTİ - ÖDEV TESTİ - ÖDEV TESTİ - ÖDEV TESTİ - ÖDEV TESTİ - ÖDEV TESTİ DİN KÜLTÜRÜ VE AHLAK BİLGİSİ İslam Düşüncesinde Tasavvufi Yorumlar - 2 7. Hz Muhammed’in (s. a. v) Mekke’den Medine’ye hicretin- 10. İnsan sevgisine verdiği değer yönüyle evrensel sanatçılar- den hemen sonra Mekkeli bir Müslüman ile Medineli diğer dan biridir. “Yaradılanı hoşgör, Yaradan’dan ötürü” diyen bir Müslümanı kardeş ilan etmiştir. şair, hemen bütün şiirlerinde insana verdiği değeri işlemiş- tir. Şiirlerinin bir kısmını heceyle bir kısmını aruzla yazmış- Bu doğrultuda Alevi Bektaşi kültüründe yer etmiş olan tır. Özellikle ilahileri bugün bile dilden dile dolaşır. evli iki çiftin eşleri ile birlikte ölünceye kadar kardeş olması ritüelini ifade eden kelime aşağıdakilerden han- Bu parçada sözü edile mutasavvıf aşağıdakilerden gisidir? hangisidir? A) Semah  B) Gülbank  C) Aşure A) Süleyman Çelebi    B) Yunus Emre D) Musahip E) Muharrem C) Pir Sultan Abdal    D) Mevlâna   E) Sultan Veled 8. İslam’ı yeni kabul eden veya fetihler sonucu İslam düşün- 11. Öğretilerini “dört kapı”, “kırk makam” olarak düzenlemiş- cesiyle tanışan toplumlar, eski kültürlerinden kopamamış, tir. “Dört kapı” ile kastedilen “şerîat”, “tarîkat”, “ma’rifet” ve gelenek ve göreneklerini de dini inançlarıyla bütünleştir- “hakîkat” kapısıdır. Bu zikredilenlerin her biri on bölüm ha- mek suretiyle devam ettirmişlerdir. Bu durum, aynı dine linde toplam kırk makamdan oluşmaktadır. inanan ancak farklı kültürel değerlere sahip, farklı din anla- yışlarının ortaya çıkmasına imkân tanımıştır. Yukarıda bilgisi verilen mutasavvıf ve eser aşağıdaki- lerden hangisidir? Parçada verilenler, İslam düşüncesinde yorum farklı- lıkları nedenlerinden hangisine örnek oluşturur? A) Mevlâna - Mesnevi A) İnsan yapısına  B) Sosyal hayata B) Ahmet Yesevi - Divan - ı Hikmet C) Coğrafi faktörlere  D) Kültürel ortama C) Hacı Bektaş Veli - Makalat      E) Siyasi farklılıklara D) Ahmet Yesevi - Divan - ı Kebir E) Yunus Emre - Divan 9. Tasavvufta nefsin insanı şehvet, öfke, kibir ve gurur 12. Ünlü mutasavvıfa göre, toplumsal hoşgörü ahlakının ger- gibi kötü huy ve davranışlara yönlendiren boyutunun çekleşmesi için gönül yıkan değil, gönül yapan insanların eğitilmesi için Kur’an ve sünnetten alınan ilkelerle ge- var olduğu bir topluma sahip olmak gerekir. Bu da ancak liştirilen ahlaki sisteme ne denir? dinin rûhuna ve özüne yönelik yüksek hakîkatlerin idrak edilmesi ile gerçekleşir. O’na göre, sevgiyle yoğrulan ve iç A) Şükür  B) Seyrüsüluk  C) Zikir aleminde aradığı huzuru bulan insan, yaratana ilahi aşk ve muhabbetle, yaratılanlara ise engin sevgi ve hoşgörü ile D) Fikir E) Sabır bakar. Yukarıdaki paragrafta hakkında bilgi verilen mutasav- vıf aşağıdakilerden hangisidir? A) Mevlâna  B) Ahi Evran  C) Yunus Emre    D) Hacı Bektaş - ı Veli E) Hacı Bayram-ı Veli 2

ÜNİTE DEĞERLENDİRME TESTİ - ÜNİTE DEĞERLENDİRME TESTİ - ÜNİTE DEĞERLENDİRME TESTİ DİN KÜLTÜRÜ VE AHLAK BİLGİSİ İslam Düşüncesinde Tasavvufi Yorumlar - 2 1. 3. I. Tövbe: Allah’ı anmak Bu görselde Bahaüddin Nakşibend Türbesi bulunmaktadır. II. Zühd: Allah’a ulaşmak için dünyadan yüz çevirmek Nakşibendilik, Muhammed Bahauddin Nakşibend’in gö- rüşleri çerçevesinde oluşmuş tasavvufi düşünce akımıdır. III. Tevekkül: Allah’ın katında olana güvenip halkın elinde Muhammed Bahauddin Nakşibend, 1318 yılında Buhara olanlara göz dikmemek yakınlarındaki Kasr - ı Arifan köyünde dünyaya gelmiş- tir. Nakşibendilik, Anadolu ve Rumelide en çok tekkesi IV. Uzlet: Günaha girmemek için toplumdan ayrı yaşamak bulunan tarikatlardan biridir. Bu tarikatta dinin emirlerine uymaya, sohbete, nefsin kötü isteklerinden arınmaya ve Yukarıda verilen tasavvuf kavramlarının açıklamaların- taşkın hareketlerde bulunmamaya büyük önem verilir. dan hangileri doğru değildir? Buna göre aşağıdakilerden hangisi Nakşibendiliğin A) Yalnız I  B) I ve II  C) II ve III temel ilkeleriyle ilişkili değildir? A) Zikirlerin sayısına dikkat etmek        D) II ve IV E) III ve IV B) Zamanın kıymetini bilmek C) Her nefeste uyanık ve şuurlu olmak 4. ● “İbadete ısrarla devam etmek, Allah’a yönelmek, dün- D) Gönlüne sahip olmak yanın süs ve aldatıcılığından yüz çevirmek, halkın sev- E) Yal göründüğün gibi olmak ya da olduğun gibi görün- diği ve rağbet ettiği zevk, mal, servet ve şöhrete ilgi mek duymamaktır.” (İbn-i Haldun) ● “Nefis savaşında olgunlaşmak ve pişmektir.” (Hacı Bektaş-ı Veli) Yukarıda yapılan tanımlar aşağıdakilerden hangisiyle ilgilidir? A) Hukuk  B) Tasavvuf  C) İtikat D) Tevhid E) Kültür 2. ● Manevî eğitimini tamamlayıp irşad vazifesi ile görev- 5. “Bu canım var oldukça ben Kur’an’a tutsağım lendirildikten sonra ömrünün sonuna kadar müridlerinin Muhammed Mustafa’nın yolundaki toprağım terbiyesi, Allah ve Hz. Peygamber sevgisi, insanların doğru yolu bulması, helal rızık kazanmanın yollarının Benden başkaca bir söz nakledenler olursa gösterilmesi, için çaba göstermiştir. Hem onu söyleyenden hem o sözden uzağım” ● Medrese mensubu olarak ilmî kariyere sahip olması, onun Anadolu insanı üzerinde önemli bir etki yapma- Hayatını, Kur’an’a ve Peygambere adamasına rağmen, sına yol açmıştır. Onun bu yönü, tarikatın Ankara ve ci- gelecekte hakkında çıkabilecek yalan ve iftiralara daha ha- varında hızlı yayılmasında rol oynayan önemli bir unsur yatta iken yukarıdaki mısralarıyla gereken cevabı vermiştir. olmuştur. Yukarıdaki anlatılanlar, aşağıdaki mutasavvıflardan Yukarıda verilenler aşağıdaki mutasavvıflardan han- hangisiyle ilgilidir? gisi için geçerlidir? A) Yunus Emre   B) Ahmet Yesevi A) Ahmet Yesevi    B) Yunus Emre C) Hacı Bektaş-ı Veli   D) Mevlâna C) Hacı Bektaş-ı Veli    D) Mevlana      E) Hacı Bayram-ı Veli     E) Hacı Bayram-ı Veli 3

ÜNİTE DEĞERLENDİRME TESTİ - ÜNİTE DEĞERLENDİRME TESTİ - ÜNİTE DEĞERLENDİRME TESTİ DİN KÜLTÜRÜ VE AHLAK BİLGİSİ İslam Düşüncesinde Tasavvufi Yorumlar - 2 6. Öğrencilerinden biri Mevlana’ya sormuş. “Efendim, bu 4 8.    kapı meselesini ben pek anlayamıyorum, bana anlayabi- leceğim bir dille anlatır mısınız?” “Şimdi bak, karşı medre- \"Elඈne, \"İlඈm ඈle sede dersini çalışan dört kişi var, hepsi rahlelerine eğilmiş, belඈne, gඈdඈlmeyen sen git, bunların hepsinin ensesine bir şamar at, sonra dඈlඈne yolun sonu gel sana anlatayım.” Adam gitmiş, birincinin ensesine bir sahඈp ol.\" tokat aşketmiş. Tokadı yiyen, derhal ayağa kalkıp, arka- karanlıktır.” sını dönmüş, daha kuvvetli bir tokatla hasmını yere yıkmış. Öğrenci dayağı yemiş, geri dönecek ama, hocasına itaatı \"İnsanın \"Bඈr olalım, olduğu için, Yaradana güvenip, ikinciye de bir tokat aşket- güzellඈğඈ sözle ඈrඈ olalım, mis. O da derhal ayağa kalkıp, elini kaldırmış, tam tokadı rඈnඈn doğrulu dඈrඈ olalım.” vuracak’ken, vazgeçip, yerine oturmuş. Öğrenci devam ederek, üçüncüye de bir tokat atmış. Üçüncü şöyle bir ka- ğundadır. ” fasını çevirip baktıktan sonra, çalışmasına devam etmiş. Dördüncü, tokadı yemesine rağmen, hiç oralı bile olmadan Bu ilkeler aşağıdaki mutasavvıflardan hangisiyle ilgili- çalışmasına devam etmiş. dir? A) Yunus Emre   B) Ahmet Yesevi Öğrenci Mevlana’ya dönmüş, olanları anlatmış. Mev- lana; “İşte sana istediğin örnekler”; C) Hacı Bektaş - ı Veli   D) Mevlâna I. Birincisi; “kısasa kısas” ilkesiyle için, tokadı yeyince      E) Hacı Bayram - ı Veli kalktı, aynısını sana iade etmesi, 9. ● Fani olan her şeyden yüz çevirip, baki olana bağlan- II. İkincisi; “Sana kötülük yapana bile iyilik yap” ilkesiyle maktır. onun için döndü, yerine oturması, ● İslam ahlakı ile süslenmektir. III. Üçüncüsü; “iyinin ve kötünün tek Yaradan’dan geldiğini bilir ve inanır”. ilkesiyle merakından şöyle bir dönüp ● Kalbi kötü huylardan temizlemek ve iyi huylarla doldur- nakması, maktır. IV. Dördüncüsü; “iyinin ve kötünün tek sahibi olduğunu İslam dininin temel ilkeleri doğrultusunda yukarıdaki bilir”, ilkesiyle için dönüp bakmaması düşünceler aşağıdakilerden hangisiyle ilgilidir? durumları sırasıyla aşağıdaki tasavvuf ilkelerinden A) Tasavvuf  B) Fıkıh  C) Tefsir hangileriyle ilişkilendirilebilir? D) Hadis E) Kelam A) Şeriat - Tarikat - Marifet - Hakikat B) Hakikat - Tarikat - Marifet - Şeriat C) Şeriat - Tarikat - Marifet - Hakikat D) Şeriat - Marifet - Tarikat - Hakikatli E) Tarikat - Şeriat - Marifet - Hakikat 7. Tasavvufi düşüncenin en önemli amaçlarından biri insanın 10. Tasavvufta ikilik yoktur, birlik vardır. Yani hiçbir şey yoktur, ahlakını güzelleştirmek, onu kötü davranışlardan uzaklaştı- yalnız Tanrı vardır. Kul, artık Tanrı’da yok olmuştur. İkilik rıp iyi davranışlara yönlendirmektir. ortadan kalkıp birliğe ulaşılınca Allah yüzünü gösterir. Gök- teki her yıldızdan parlar, tabiattaki her çiçekten bakar, her Buna göre, aşağıdakilerden hangisi tasavvufta değer güzel yüzde gülümser, her tatlı seste hitap eder, her şeyde verilen kavramlardan değildir? Tanrı vardır ve O’ndan başka bir şey yoktur. A) İhlas  B) Tevekkül  C) Kanaat Parçada verilenler tasavvufta aşağıda verilen mertebe- lerden hangisini ifade eder?       D) Hırs         E) Sabır A) Fena Fillah   B) Beka billah C) Ahadiyetül Cem   D) Makamı Cem      E) Makamı Mahmud 4

TYT-AYT DİN KÜLTÜRÜ 31F a s i k ü l VE AHLAK BİLGİSİ KONU ÖZETİ Numarası Güncel Dinî Meseleler DİNÎ MESELELERİN ÇÖZÜMÜNDE A) İKTİSADİ HAYATLA İLGİLİ MESELELER TEMEL İLKE VE YÖNTEMLER Ticaret, bir mal veya hizmetin satın alınması ve satılması iş- Çağımızda hemen hemen her konuda ortaya çıkan bir takım lemlerini kapsamaktadır. Bir malın kendisinin alınıp satılması meseleler vardır. Bunlara sağlıklı çözümler bulabilmek için alışveriş; malın menfaatinin satılması ise kiralama olarak bi- fıkıha ihtiyaç vardır. linmektedir. Ticareti yapılabilecek mal ya da hizmetler hukuk sistemlerine Ölçü ise Kur’an ve Sünnet’tir. göre farklılık gösterebilmektedir. İslam fıkhı ‘Bir malın ticaretinin yasaklandığına dair açık bir Günümüzde ortaya çıkan problemlerin bir kısmı geçmişte nass (ayet ya da hadis) bulunmadığında, onun ticaretinin bulunmayan ve tamamen yeni olan konulardır. mubah olması esastır’ ilkesini benimseyerek, kolay bir ticari hayat öngörmüştür. Bununla birlikte bazı alışveriş şekillerin- Kur’an ve Sünnet’te olmayan bu konulara, fıkıh bilginlerinin de İslam âlimleri ihtilaf etmişler ve neticede farklı hükümler benzer olayların çözümünde kullandıkları prensip, ilke ve ortaya koymuşlardır. yöntemlerden yararlanılarak çözüm üretmek gerekir. B) GIDA MADDELERİ VE BAĞIMLILIKLA Temel Esaslar ve Genel Prensipler İLGİLİ MESELELER 1. Günümüz fıkıh problemlerine getirilen çözümlerin İslam Gıda, barınma ve giyinme bütün insanların ortak ihtiyacı- bilginlerinin üzerinde icma ettiği ve İslam ümmetinin baş- dır. Bunlardan bilhassa gıda, bölge, din, kültür farklılıklarına langıçtan beri aynı şekilde uygulaya geldiği temel esas ve bağlı olarak neredeyse tüm insanlığın en önemli sorunu ola- hükümlere ters düşmemesi gerekir. Bunlar İslam dinini sem- gelmiştir. bolize eden zarurat-ı diniye adı verilen kesin emir ve yasak- Günümüzde hijyen şartlarına uygun sağlıklı gıda üretimi bü- lardır. tün insanların; helal - haram ölçütlerine uygun gıda üretimi ise, belli bir dinî inanışa sahip olanların ve özellikle Müslü- 2. Fıhki problemlerin çözümleri fıtratı, yani Allah’ın koyduğu manların başta gelen sorunlarındandır. dengeyi ve yaratılışı bozmaması, insanın onur ve haysiyetini zedelememesi ve temel etik ve ahlaki değerleri ihlal etme- C) SAĞLIK VE TIPLA İLGİLİ MESELELER mesi gerekir. Organ Nakli Ve Otopsi (Diyanet İşleri Başkanlığının Fet- 3. Güncel dini problemlere ilişkin doğru kararlar verilebilmesi vası) için öncelikle ilgili olay veya meselelerin bütün yönleriyle çok Kur’an - ı Kerim ve hadis-i şeriflerde, organ ve doku nakli ko- iyi araştırılıp incelenmesi, bu konuda ihtiyaç duyulması ha- nusunda sarih bir hüküm bulunmamaktadır. İlk müçtehit ve linde konunun uzmanlarından da bilgi alınması gerekir. fakihler de, kendi devirlerinde böyle bir mesele söz konusu olmadığı için, bu ameliyyenin hükmünü geniş şekilde açıkla- 4. Bu problemlerin çözümünde her bir meseleyle ilgili özel mamışlardır. delillerle birlikte dinin ana gayelerinin de göz önünde tutul- Dinimizde, zaruret halinde bunlardan zaruret miktarında (öl- ması gerekir. meyecek kadar) yenilip içilmesinin (Bakara, 2:173) meşru olduğu beyan buyrulmuştur. Günümüz Fıkıh Problemlerinin Çözümünde Bazı Genel Kurallar “Eşyada asıl olan ibahadır.” “Zaruretler yasakları mubah hale getirir.” “Zaruretler kendi miktarlarınca takdir olunur.” “Sıkıntı kolaylaştırmayı getirir.” “Zarar izale olunur.” “İki zarardan daha hafif olanı tercih edilir.” 1

KAZANIM TESTİ - KAZANIM TESTİ - KAZANIM TESTİ - KAZANIM TESTİ - KAZANIM TESTİ DİN KÜLTÜRÜ VE AHLAK BİLGİSİ Güncel Dinî Meseleler 1. 4. Haram dairesini oldukça dar tutan İslâm, hayatın beklen- meyen, tabiî ve devamlı olmayan olayları, sıkıntıları ve “Bir meclisin içinden geçerken, sırtınızda veya zorlamalar karşısında bu çerçevenin de zorlanabileceğini elinizde ok varsa, okun demir kısmını tutun ki, nazar-ı itibâre almıştır. Kullarına daima kolaylık gösteren birine zarar vermeyin. Birine kınından çıkmış kılıç Mevlâ, başı darda kalan, başka çare bulamayan Müslü- uzatırken, kabzasını tutabileceği şekilde uzatın ki, mana, ölçüyü kaçırmamak üzere haramı yeme ve işleme eli zarar görmesin.” (Hadis) ruhsatı vermiştir. Bu hadis aşağıdakilerden hangisiyle ilgilidir? Bu parçadan çıkarılabilecek genel hüküm aşağıdakiler- den hangisidir? A) Sağlık sigortası  B) İş güvenliği A) Haram, İslâm ülkesi dışında da haramdır. C) İşçi hakları  D) Ekonomik gelir B) Sıkıntı, kolaylaştırmayı getirir. E) Emeklilik C) Harama götüren her şey haramdır. D) Yasaklanmamış her şey mübah ve helâldir E) Zarûretler, haramı mübâh kılar. 2. Hükümler Allah tarafından bir anda topluca indirilmeyip ha- 5. yata paralel ve zaman içinde peyderpey konulmuştur. Ör- neğin, içki yasağı üç aşamada haram kılınmıştır. Alkol ve uyuşturucunun yaygın, herkesඈn sarhoş olduğu bඈr toplumda, yaşayan bඈr ඈnançtan söz Parçada verilenlerin İslam hukukundaki karşılığı aşağı- edඈlemez. İmanın olması ඈçඈn ඈnsanın uyanık dakilerden hangisidir? olması, ne dedඈğඈnඈ ve ne yaptığının bඈlඈncඈnde olması gerekඈr. İşte İslam dඈnඈ de toplum ඈçඈn bඈr A) Mükellefiyette kolaylık zaruret olan dඈn gerçeğඈnඈ yerleştඈrmek ඈçඈn, bütün alkol ve uyuşturuculara karşı savaş açmış azını B) Adaletin gerçekleşmesi da çoğunu da kullanmayı yasaklamıştır. Bu yasak sayesඈnde ඈnananların sağlam bඈr kafayla C) Hükümlerde tedricilik ඈnandıkları gerçeklerඈ düşünmelerඈ, anlamaları ve bඈlerek hareket etmelerඈ hedeflenmඈştඈr. D) Kamu yararının gözetilmesi Bu parçada verilenler aşağıdaki ilkelerden hangisiyle E) Helallerde genişlik, haramlarda sınırlılık ilişkilendirilebilir? A) Aklın korunması 3. B) Dinin korunması “O, yeri sizin için itaatkâr kılandır. O hâlde, onun omuzlarında yürüyün; Allah’ın rızkından yiyin...” C) Neslin Korunması (Mülk, 15) D) Malın korunması “Bilsin ki insan için kendi çalışmasından başka bir şey yoktur. Ve çalışması da ileride görülecektir.” E) Canın korunması (Necm, 39-40) Bu ayetler yoksullukla mücadelede aşağıda verilenle- rin hangisinin önemi hakkındadır? A) Vakıfların  B) Zekâtın  C) Çalışmanın D) Sadakanın E) Sığınmanın 2

KAZANIM TESTİ - KAZANIM TESTİ - KAZANIM TESTİ - KAZANIM TESTİ - KAZANIM TESTİ DİN KÜLTÜRÜ VE AHLAK BİLGİSİ Güncel Dinî Meseleler 6. ● “Evli kimsenin iki rekat namazı, bekarın sekseniki rekat 8. Hz. Muhammed, murdar hayvan ve şarabın yasaklandığını namazından hayırlıdır.” (Tuhfetü’l-Ahvezi) bildirdiğinde bazı sahabiler: “Ya Rasûlallah ölü hayvanla- rın yağıyla gemiler yağlanır, onlar kandillerde kullanılır. Biz ● “Evleniniz, çoğalınız. Çünkü ben kıyamet günü diğer de bu amaçla yağını kullanamaz mıyız?” demişler ancak ümmetlere karşı, sizin çokluğunuz ile iftihar ederim. Allah Rasulü bunun haram olduğunu ifade etmiş ve sonra (Feyz-ul Kadir) da şöyle buyurmuştur: “Allah Yahudilere lânet etsin. Allah onlara iç yağını haram kıldığında onlar bunu erittiler, sonra ● “Allah, kime iyi bir aile nasib ederse, ona dininin yarısını sattılar ve ardından da bunun parasını yediler.” tamamlamaya yardım etmiştir.” (Feyz-ul Kadir) Bu metinden hareketle aşağıdakilerden hangisine ula- Bu hadislerde ortak olan husus, aşağıdakilerden han- şılır? gisiyle ilgilidir? A) Harama götüren yolları da haramdır. A) Evlenmeye teşvik etmesi B) Haramı meşrulaştırmak için hileye başvurmak haram- B) Çocuk haklarına riayet edilmesi dır. C) Evlenmenin maddi kazanç getireceği C) Menfaatlerde helâllik, zararlarda ise haramlık asıldır. D) Helal kazanç içermesi D) Eşyada asıl olan mübah olmasıdır. E) Çocuğa uygun ismin konması E) Helâl ve haram kılma yetkisi yalnız Allah’a aittir. 7. “Size haram kıldığı şeyleri açıklamıştır.” (En’am, 6:119) 9. Abdest organlarında yarası bulunan bir kişi, su ile yıkamak yaraya zarar verdiği takdirde, bu organını meshedebilir. Bu ayet aşağıdaki hadislerden hangisiyle ilişkilidir? Hatta sağlığa zarar vermesinden korkarsa meshetmeyi de terk edebilir. Burada, yıkamanın yaraya zarar vereceği ve A) “Her sarhoş edici haramdır, çoğu sarhoş eden şeyin azı yaranın iyileşmesinin uzayacağı kesin veya kesine yakın da haramdır.” (Hadis) ise, kişi mutlaka meshetmek hatta, doktorun önerisine uya- rak bunu da terk etmek zorundadır. B) “Temiz/helal şeylerden yiyin, salih amel işleyin. Çünkü ben yaptıklarınızı hakkıyla bilenim” (Hadis) Yukarıda verilenler aşağıdaki fıkıh kurallarından hangi- siyle ilişkidir? C) “Öyle devir gelecek ki, insanoğlu, aldığı şeyin helalden mi, haramdan mı olduğuna hiç aldırmayacak.” (Hadis) A) Genel zararın giderilmesi için özel zarara katlanılır. D) “Önünüze konulan yemeğin kenarından yiyin, ortasına B) Örf ile belirlenen nas ile belirlenmiş gibidir. uzanmayın. Çünkü bereket, yemeğin ortasına iner.” (Hadis) C) Zaruretler kendi miktarlarınca takdir olunur. E) “Allah’ın kitabında helal kıldıkları helal, haram kıldıkları D) Özür, mükellefiyette kolaylaştırmayı getirir. ise haramdır. Hakkında sükût edilenler ise affedilmiştir.” (Hadis) E) İki zarardan daha hafif olanı tercih edilir. 3

KAZANIM TESTİ - KAZANIM TESTİ - KAZANIM TESTİ - KAZANIM TESTİ - KAZANIM TESTİ DİN KÜLTÜRÜ VE AHLAK BİLGİSİ Güncel Dinî Meseleler 10. Hastalık ve tedavi konusunda kamuoyunun genel dinî te- 12. Hz. Ömer, rızık için çalışmadan oturan ve Allah’a tevekkül lakkisini belki de en çok meşgul eden meselelerden birisi ettiğini ileri süren bir topluluğa şöyle demiştir: “Hiçbiriniz; organ naklidir. Günümüzde organ nakli konusu, alternatif- Allah’ım bana rızık ver, diyerek, çalışıp rızık aramaktan siz bir tedavi yöntemi olması yüzünden tıp ilminin önemli geri durmasın. Bilin ki, gökten ne altın yağar, ne gümüş. bir uğraşısı olduğu gibi, organı veren ve alan iki tarafın da Allah Teala’nın; ‘Cuma namazı kılınınca yeryüzüne dağılın, insan olması ve insan uzvu üzerinde tasarruf yapılmasını Allah’ın fazlından nasip arayın.” (Cuma, 62:10) buyurdu- gerektirmesi sebebiyle konu din, hukuk ve ahlâkı da yakın- ğunu görmüyor musunuz?” (Kardavî) dan ilgilendirmektedir. Bu parçada fakirliğe karşı getirilen çözümlerden han- Aşağıdakilerden hangisi İslami açıdan organ naklini gisi üzerinde durulmuştur? geçerli kılan nedenlerden değildir? A) Çalışmak     B) İsraftan kaçınmak A) Organın ücretinin yakınlarına önceden ödenmiş olması C) Zekât vermek     D) Tasarruf yapmak B) Tıbbî ve hukukî ölümün kesinleşmiş olması     E) Sadaka vermek C) Ölümünden önce kendisinin veya ölümünden sonra mi- rasçılarının onayının alınmış olması D) Konunun uzmanlarında hastanın bu tedavi ile iyileşe- ceğine dair güçlü bir kanaatin oluşmuş bulunması E) Organ naklinde zaruretin bulunması 13. ● Dine ait olup bilinmesi ve inanılması gereken esasları içerir. ● Hz. Peygamber (s. a. v.) tarafından haber verilen ve her Müslümanın da iman etmesi zorunlu olan dinî hü- kümlerdir. ● Altı iman esasının yanında, beş vakit namazın, orucun, zekâtın, haccın farziyetine; uyuşturucu kullanmanın yanı sıra kesin olarak sabit bulunan bir takım emirler, yasaklar ve uyulması istenen esaslar bu kapsama girer. Yukarıda verilenler, aşağıdakilerden hangisiyle ilgili- dir? 11. Günümüz dünyasında küresel ısınmadan iklim değişikli- A) İkrar  B) İbadet  C) Tasdik ğine, doğal kaynakların hızla yok olmasından su kaynak- larının kurumasına, gelir dağılımındaki adaletsizlikten açlık   D) Zarûrât-ı diniyye E) Akaid ve fakirlik problemine, pek çok problemle karşı karşıyayız. Bu sorunların temelinde insanoğlunun dizginlenemeyen 14. “Fıhki problemlerin çözümlerinin fıtratı ihlal etmemesi gere- hırsı ve doymak bilmeyen arzuları ile “tüketim kültürü”nün kir.” önemli bir rolü vardır. Çöplere atılan ekmekler, bazı düğün- lerde ve eğlence mekânlarında zevk için kırılan tabaklar, Buna göre aşağıdakilerden hangisi fıkhi problemlerin gösteriş amaçlı su gibi harcanan paralar, moda adına daha çözümüyle ilgili değildir? giyilmeden atılan elbiseler, sık sık değiştirilen cep telefon- A) Allah’ın koyduğu dengeyi ve yaratılışı bozmaması ları, otomobiller, ev eşyaları, uğurda harcanan servet ve ömürler modern ülkelerde bile toplumları tehdit eden bir B) Ruhbanlık anlayışına zıd düşmemesi boyut kazanmıştır. C) İnsanın onur ve haysiyetini zedelememesi Bu parçada verilenler aşağıdakilerden hangisiyle ilişik- lendirilebilir? D) Temel etik ve ahlaki değerleri ihlal etmemesi A) Yalan söylemek    B) İftira atmak E) Kur’an ve sünnetin hükümlerine zıd düşmemesi C) Haset etmek    D) İsraf etmek E) Faiz yemek 4

TYT-AYT DİN KÜLTÜRÜ 3 2F a s i k ü l VE AHLAK BİLGİSİ KONU ÖZETİ Numarası Hint ve Çin Dinleri A) HİNDUİZM C) KONFÜÇYANİZM 1. Hinduizm’in İnançları Konfüçyanizm, MÖ 6. yüzyılda Çin’de ortaya çıkan ve Kon- füçyüs’ün öğretilerinden yola çıkarak geliştirilen ahlak temelli Tanrı: Hinduizm çok tanrılı bir dindir. Sadece belli bir tanrı- bir dindir. ya tapınma emredilmez. Her Hindu’nun dilediği tanrıyı seçip ona tapınma özgürlüğü vardır. D) TAOİZM Kutsal Kitap: Hinduizm’de Tevrat ve Kur’an - ı Kerim ben- 1. Taoizm’in Tarihçesi zeri tek bir bağlayıcı kutsal kitap bulunmaz. Hindu kutsal Taoizm, Çin’in millî ve yerel dinlerinden birisidir. Kurucusu metinleri uzun bir tarihi süreç içerisinde derlenmiş ve yazıya Laozi’nin (İhtiyar Bilgin) hayatı hakkında çok az şey bilin- geçirilmiştir. mektedir. Tarihsel olarak yaşayıp yaşamadığı bile tartışmalı- dır. Karma ve Tenâsüh: Hint dinlerinde tek tanrılı dinlerde oldu- ğu gibi dünyanın bir sonu (kıyamet), öldükten sonra yeniden 2. Taoizm’in Ritüelleri dirilme, ahiret, dünyadaki eylemlerin karşılığı olarak Cennet Taoizm’de ritüeller, eski Çin dinlerinden mistik ve büyüsel ve Cehennem inancı yoktur. unsurlar ile Budizm’den yoga ve meditasyon dâhil birçok ri- tüelden meydana gelir. Kast Sistemi: Hint toplumu dört ana sınıftan oluşur. Bun- lar, Brahminler, Kşatriyalar, Vaişyalar ve Şudralar’dır. Kast 3. Taoizm’in Sembolleri sisteminin nasıl başladığı tam olarak bilinmemektedir. Bir Taiji veya Yin-Yang Su Sembolü kasta mensup olmak doğumla kazanıldığı için sınıflar arası geçişlere izin verilmez. Amblemin arasındaki kavis sonsuz değişimi temsil eder. Yin ve yang artı ve eksi değerlerdir. Yang; aktif, açık renkler, gü- B) BUDİZM neş ve erkeği temsil eder. Yin ise koyu renkler, gece, ay ve dişiyi temsil eder. Her ikisi de birbirini tamamlar, biri olmadan 1. Budizm’in Tarihçesi diğeri olmaz. Çünkü her şey zıddıyla birlikte anlam kazanır. Budizm, MÖ. 6. yüzyılda Kuzey Hindistan’da dünyaya gel- miş Siddharta Gautama Sakyamuni’nin (Budda) Hindu çok tanrıcılığına, Brahmin isimli Hindu din adamlarının otoriteleri- ne, kast sistemine ve karma doktrinine karşı çıkması sonucu ortaya çıkmış bir dindir. 2. Budizm’in Sembolleri Mandala: Evrenin sembolü olan bir şekil. Sekiz dilimli yol’un sembolü Om Mani Padme Hum: “Lotus Çiçeğinin İçindeki Mücevher Matra: Mücevhere Selam Olsun anlamında Vajra: Merhamet Elması olarak bilinen meditasyon aleti. Bilgelik zili, Dua çarkı ve Tesbih 3. Budizm’in Kutsal Mekânları Budanın doğum yeri(Lumbin) Aydınlanma yeri (Bodhi Gaya) Buda’nın ilk vaaz verdiği geyik parkı (Sarnarth’da) Buda’nın öldüğü Uttar_Prades şehri Ganj nehri 1

KAZANIM TESTİ - KAZANIM TESTİ - KAZANIM TESTİ - KAZANIM TESTİ - KAZANIM TESTİ DİN KÜLTÜRÜ VE AHLAK BİLGİSİ Hint ve Çin Dinleri 1. 3. Düşünce tarihinin büyük bilginlerinden olan Konfüçyüs ta- rafından oluşturulmuş bir düşünce sistemidir. Konfüçyüs Yaklaşık 5000 yıl önce ortaya çıkmış olan çok tanrılı bir geçmişteki yaşantılar ve dini törenleri bir araya getirerek dindir. Yaklaşık 1 milyar 400 milyon takipçisi olan bu din, ahlak ve geleneklerin yaşatılması için bütün Çin yazıtlarını dünya genelindeki en yaygın üçüncü dindir. Dinin kurucu- incelemiştir. Konfüçyüs böylece geçmişine ve tarihine bağlı sunun kim olduğu bilinmemektedir. Kutsal kitapları olma- bir Çin kültürü oluşturmayı hedeflemiştir. Özellikle geliş- yan bu dinin temel kuralları ve duaları, nesilden nesle sözlü tirdiği ve yetiştirdiği öğrencilerine bu amacın önemliliğini olarak aktarılmıştır. Bu inanca göre evren ebedi ve ezelidir. anlatmaya çalışmıştır. Konfüçyüs’ün ölümünden sonra öğ- Bu nedenle insan sürekli başka başka formlarda tekrar do- rencileri onun düşüncelerini toplayarak kitaplaştırmışlardır. ğacak ve nirvanaya ulaşana kadar bu süreç devam ede- cektir. Bu parçada sözü edilen kitaplar aşağıdakilerden han- gisidir? A) Tantralar B) Sutta Pitaka C) Vedanta Sutraları      D) Puranalar E) Beş Klasik ve Dört Kitap 4. ● Ciddiyet; saygı görmek için Bu bilgiler aşağıdaki inançlardan hangisi için geçerli- ● Cömertlik; her şeyi elde etmek için dir? ● Samimiyet; herkesin güvenini kazanmak için A) Hinduizm  B) Taoizm  C) Sihizm ● Çalışkanlık; başarılı olmak için        D) Budizm      E) Konfüçyanizm ● Nezaket; başkalarını hizmetinde kullanmak için Yukarıda verilen Konfüçyüs öğretilerini aşağıdakiler- den hangisi içerir? A) Buda  B) Karma  C) Vihara      D) Nirvana       E) Beş Erdem 2. ● Hayat, ıstırap ile doludur. Zevk ve sefa, bir hayal, bir 5. aldatıcı rüyadır. Bu döngü aşağıdakilerden hangisiyle ilişiklidir? ● Doğum, ihtiyarlık, hastalık ve ölüm de acı bir ıstıraptır. A) Samsara B) Karma C) Nirvana ● Bu ıstıraplardan kurtuluşa mani olan şey, bilgisizlik yü- zünden kapıldığımız hevesler ve ne olursa olsun, mu-        D) Sudra E) Vaisya hakkak yaşama arzumuzdur. ● Yaşama hevesinin sönmesi ile, insan rahata kavuşur. Bu hâle “Nirvana” ismi verilmektedir. Nirvana, hiçbir he- vesi ve ihtirası olmayan bir insanın, dünya zevklerinden elini çekerek kutsal istirahate kavuşması demektir. ● Nirvana’ya ulaşmak için ise “sekiz dilimli yolu” takip etmek gerekir. Yukarıda bazı özellikleri verilen inanç sistemi aşağıda- kilerden hangisidir? A) Budizm    B) Brahmanizm C) Hinduizm    D) Şamanizm E) Mecusilik 2

KAZANIM TESTİ - KAZANIM TESTİ - KAZANIM TESTİ - KAZANIM TESTİ - KAZANIM TESTİ DİN KÜLTÜRÜ VE AHLAK BİLGİSİ Hint ve Çin Dinleri 6.   9. Nirvana, bir tür gerçeği olduğu gibi kabul etmenin gerek- tiğini anlatan ve kişinin bulunduğu durumdan memnun olması gerektiğini anlatan bir felsefedir. Nirvana’ya ulaş- manın en etkili yolu, aşırı duyguları, ihtirasları kontrol al- tına alabilmektir. Bu anlayışın en önemli düşüncesi, kişinin hayatı boyunca yaptığı eylemlerin ileriki hayatında önüne geleceğini savunur. Nirvana anlayışı aşağıdaki dinlerden hangisine ait bir “kurtuluş” inancıdır? A) Konfüçyanizm  B) Budizm  C) Şintoizm D) Taoizm E) Yahudilik Bu görselde verilen sınıf yapısı aşağıdaki dinlerden hangisi tarafından benimsenmektedir? A) Sihizm  B) Caynizm  C) Budizm      D) Hinduizm E) Taoizm 7. ● Hayat acı ve ıstıraptır. Ölüm, hastalık, yaşlılık, sevdi- 10. Bir nevi gerçeği olduğu gibi kabul etmenin gerektiğini anla- ğiniz bir şeyin devamlı olmaması, istediğimiz şeylere tan ve kişinin bulunduğu durumdan memnun olması gerek- ulaşamama gibi hususlar acı ve ıstıraptır tiğini anlatan bir felsefedir. ● Acı ve ıstırabın kaynağı, istek ve arzulardır. Kişinin, ha- Bu parçada verilenler aşağıdakilerden hangisi için ge- yatta acı çekmesinin nedeni, onda bulunan istek, hırs çerlidir? ve arzulardır. A) Buda  B) Karma  C) Vihara Yukarıda verilen öğretiler aşağıdakilerden hangisi için D) Nirvana E) Meditasyon geçerlidir? A) Buda İnancı B) Sih İnancı C) Zerdüşt İnancı     D) Tao İnancı E) Konfüçyüs İnancı 8. ● Hayat acı ve ıstıraplarla doludur ve bunlar dünyevi var 11. Hinduizm’de mutluluk ve şans getirdiğine inanılan en oluşun temel özelliğidir. uğurlu semboldür. Evlerin ve tapınakların girişinde, hediye- lik eşyalarda, düğün ve bayramlarda dinî motif olarak tenâ- ● Acı ve sıkıntıların nedeni arzulardır. süh ve döngüsel hayatın da sembolüdür. ● Acı ve sıkıntıları sona erdirmek, arzu ve isteklerden Bu parçada verilenler Hindu inancında aşağıdakiler- vazgeçmeye bağlıdır. den hangisiyle ilgilidir? ● Arzu ve isteklerin üstesinden gelmek ‘‘sekiz dilimli yol’’u A) Svastika  B) Kutsal İnek  C) Ateş izlemekle mümkündür. Yukarıda bilgisi verilen inanç sistemi, aşağıdakilerden        D) Om E) Varanasi hangisi için geçerlidir? A) Budizm  B) Caynizm  C) Şintoizm D) Taoizm E) Konfüçyanizm 3

KAZANIM TESTİ - KAZANIM TESTİ - KAZANIM TESTİ - KAZANIM TESTİ - KAZANIM TESTİ DİN KÜLTÜRÜ VE AHLAK BİLGİSİ Hint ve Çin Dinleri 12. Bu tapınak bugün dünya üzerinde yaklaşık 500 milyonu aşkın inananı bulunan bir dine aittir. İlk önce Hindistan’da ortaya çıkmış, daha sonra zaman içinde Güneydoğu ve Doğu Asya’da yayılmıştır. Farklı bakış açılarına göre din veya felsefe olarak tanımlanan Bu inancın hedefi; hayattaki acı, ıstırap ve tatminsizliğin kaynaklarını açıklamak ve bunları gidermenin yollarını göstermektir. Bu inanç öğretilerin ana çatısını meditasyon gibi içe bakış yöntemleri, reenkarnasyon denilen doğum-ölüm döngüsünün tekrarı ve karma denilen neden-sonuç zinciri gibi kavramlar oluşturmaktadır. Bu parçada verilenler aşağıdaki inançlardan hangisine aittir? A) Budizm B) Caynizm C) Sihizm D) Hinduizm E) Taoizm 13. Hint toplumu çeşitli sınıflara ayrılmaktadır. Kast sistemi 14. Himalaya’nın yüksek tepeleri, Brindaban ve Benâres şe- denilen bu sınıfsal ayrım, Hint inançlarına dayanmaktadır. hirleri, sevap kazanmak için suyunda yıkanılan Ganj Bu inançlara göre kastlar, yaratıcı tanrı kabul edilen Brah- ve Jumna (Yamuna) nehirleri kutsal sayılır ve her yıl bu ma’nın vücudundan yaratılmıştır. mekânlar hac amacıyla ve ibadet niyetiyle ziyaret edilmek- tedir. Dindar insanların, evlerinde, tanrılarının heykellerini Buna göre Hind toplumunda “Vaisyalar” aşağıdakiler- koydukları ibadet için hazırlanmış kutsal köşe veya mekân- den hangi sınıfı temsil etmektedir? lar bulunmaktadır. İnsanlar yıkayıp temizledikleri tanrının heykeli karşısında tefekküre dalar, takdime olarak heykelin A) Yabancı elçiler sınıfı önüne güzel kokulu ağaç, çiçek, yemek, meyve ve pirinç koyarlar; boynuna ipten gerdanlık takar, alnına güzel koku- B) Tüccar, esnaf ve çiftçi sınıfı lar sürer, tütsü koyar ve fenerler yakarak etrafında dolanır- lar. C) Rahipler ve aydınlar sınıfı Bu parçada verilen bilgiler aşağıdaki inançlardan han- D) Hükümdar sülalesi ve askerler sınıfı gisine aittir? E) İşçi ve sanatkarlar sınıfı A) Budizm    B) Brahmanizm C) Hinduizm    D) Şamanizm   E) Sihizm 4

TYT-AYT DİN KÜLTÜRÜ Fasikül 1 VE AHLAK BİLGİSİ Numarası GENEL TEKRAR TESTİ Genel Tekrar Testi-1 1. ● Dinî sorumluluğun ön şartıdır. 3. Din, genelde insanoğlunun bu dünyadaki yaşamını an- lamlandırma ve daha iyiye götürme amacına hizmet eder. ● İnsanları diğer canlılardan ayıran, sorumlu kılan dü- Dolayısıyla din, ahlak, hukuk, aile, toplum içerisindeki dav- şünme ve anlama melekesidir. ranış biçimleri, yöneticilerin nasıl davranmaları gerektiği vb. konularda düzenleyici kurallar getirir. Bu özelliğiyle din, ● İnsan bu meleksi ile bilir, bilgiyi kavrar, uygular, analiz kültürün diğer ögelerini etkileyen bir niteliğe sahiptir. Tarih eder, yeni bilgiler üretir ve değerlendirmeler yapar. boyunca din; dil, örf ve adet, ahlak ve sanat gibi kültürel ögelerin şekillenmesinde önemli rol oynamıştır. Ülkemiz ● Varlığın anlaşılmasının yanı sıra Allah (c. c.) - insan - insanının büyük çoğunluğunun inancı olan İslam dininin evren ilişkisini anlamamızı, sorumluluğun temel şartı de kültürümüzün ögelerinin şekillenmesinde önemli bir yeri olan emir ve yasakları kavramamızı sağlayan önemli vardır. bir yetidir. Yukarıda verilenler aşağıdakilerden hangisi için geçer- Bu parçadan din ile ilgili; lidir? A) Salim duyu   B) Selim akıl  C) Keşif I. Anlam arayışına cevap vermiştir.         D) İlham E) Mütevatir haber II. Ahlak, hukuk, aile ve kültür dinden etkilenmiştir. III. Bazı kültürel öğeler din ile şekillenmiştir. yargılarından hangilerine ulaşılır? A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız III       D) I ve III E) I, II ve III 2. I. Allah’ın emir ve yasaklarını peygamberler aracılığıyla bizlere bildirmesi olayıdır. Özellikle Allah’ın varlığı ve birliği, meleklerin ve cinlerin varlığı, cennet ve cehen- nem gibi metafizik kavramlar bu bilgi kaynağıyla öğre- nilir. II. Yüce Allah insanı diğer varlıklardan üstün yaratmıştır. 4. I. İnsanın yaratılışına uygun olarak Al- Allah’ın, insanlara verdiği üstün anlama yetisi saye- lah’a inanmaya yatkın halde olması- sinde insan görünenden hareketle görünmeyeni, bili- na denir. nenden hareketle bilinmeyeni anlamamaktır. II. Diliyle Müslüman olduğunu söyleyip III. Doğada Allah’ın koyduğu yasalar vardır: Suyun don- kalbiyle inanmayan kişiye denir. Din ması, yüz derecede kaynaması, yerçekimi yağmur, kar, Münafık sıcaklık, soğukluk gibi. İnsanlar duyu organları yoluyla III. Akıl sahiplerini peygamberlerin bil- bu yasaların işleyişine şahitlik eder, genellemeler yapa- dirdiği şeyleri kabule çağıran ilahi bir Fıtrat rak doğru bilgilere ulaşır. kanundur. Hanif Yukarıda açıklamaları verilen bilgi kaynakları sırasıyla IV. Batıldan yüz çevirip yalnız bir Allah’a aşağıdakilerden hangileridir? yönelen, doğruya ve hakka bağla- nan, gerçeğe dönen kişiye denir. I II III A) Akıl Vahiy Duyum B) Duyum Akıl Vahiy C) Duyum Vahiy Akıl Yukarıda verilenler kavram eşleştirmelerinden hangile- rinde yanlışlık yapılmıştır? D) Vahiy Duyum Akıl A) Yalnız I  B) Yalnız II  C) Yalnız III E) Vahiy Akıl Duyum       D) I ve III       E) I, II ve III 1

GENEL TEKRAR TESTİ - GENEL TEKRAR TESTİ - GENEL TEKRAR TESTİ - GENEL TEKRAR TESTİ DİN KÜLTÜRÜ VE AHLAK BİLGİSİ Genel Tekrar Testi-1 5. İslam inancının temeli vahiy ile oluşmuştur. Yaratıcı, seç- 7. Hz. Ebû Bekir, Allah Resûlü döneminde zekât verdikleri miş olduğu peygamberler aracılığıyla kendini “Allah” olarak halde daha sonra “Allah’ın emirlerinin hepsini yerine getiri- tanıtmıştır. Allah (c. c.) barış ve esenliğin kaynağı, güvenlik riz fakat zekât vermeyiz diyerek İslam’ın bütünlüğünü boz- veren, gözetip koruyan, mutlak güç sahibi, düzeltip ıslah maya kalkışanların karşısında durmuş ve onlara şu tarihi eden ve büyüklükte eşsiz olandır. Allah (c. c.) tektir. Herkes ikazı yapmıştır: “Allah’a yemin ederim ki namazla zekâtın O’na muhtaç, O ise hiçbir şeye muhtaç değildir. O yücedir, arasını ayıranlarla mutlaka mücadele edeceğim. Çünkü büyüktür. Allah onların ortak koştuklarından uzaktır. “Allah zekât, malın üzerinde fakirlerin, miskinlerin… hakkıdır. Al- (c. c.) tektir. Herkes O’na muhtaç, O ise hiçbir şeye muhtaç lah’a yemin olsun ki Resûlüllah’a verdikleri bir deve yularını değildir.” (İhlas, 112:1 - 2) bile bana vermekten kaçınırlarsa sırf bu sebepten dolayı onlarla savaşırım.” Bu parçada verilenlere göre, İslam inancıyla ilgili aşa- ğıdakilerden hangisine ulaşılır? Bu parçadan hareketle din ile ilgili aşağıdakilerden hangisi söylenebilir? A) Tevhit esasına dayanır. A) Temelinin tevhit inancına dayandığı B) Akla ve düşünmeye önem verir. B) Vahiy kaynaklı olduğu C) Kuralları itibariyle evrenseldir. C) Parçalanamaz bir bütün olduğu D) Sevgi ve muhabbet dinidir. D) Ebedî kurtuluş için dengeli bir hayatı esas aldığı E) Kolaylıkları esas alan bir dindir. E) Benimsenmesinde kişilerin hür iradelerini esas aldığı 6. İslam’a göre Allah (c.c.), insanları yaratıcısını bilip tanı- 8. yacak kabiliyette yaratmıştır. Kur’an-ı Kerim’de bu durum şöyle ifade edöilmiştir: “Hakka yönelen bir kimse olarak yü- Bu görselde olduğu gibi İslam medeniyetinde görülen zünü dine çevir. Allah’ın insanları üzerinde yarattığı fıtrata güzel sanatlardan biridir. Işık, gölge ve hacim verilmeden sımsıkı tutun. Allah’ın yaratmasında hiçbir değiştirme yok- çizilen küçük ve renkli resim sanatıdır tur. İşte bu dosdoğru dindir. Fakat insanların çoğu bilmez- ler.” (Rûm, 30:30) Bu metinde söz edilen sanat dalı aşağıdakilerden han- gisidir? Bu parçada verilenlere göre aşağıdaki yargılardan han- gisi söylenebilir? A) Hüsn-ü hat B) Minyatür C) Ciltcilik A) İnsanlar, dinleri peygamberlerden öğrenmişlerdir.   D) Tezhip E) Ebru B) İnsanda doğuştan bir dine inanma eğilimi bulunmakta- dır. C) Peygamberler, vahiy yoluyla Allah’tan (c. c.) aldıkları emirleri insanlara bildirmişlerdir. D) İnsanların bulunduğu her yerde iman, ibadet ve din duygusu vardır. E) Toplumun mutluluğu ve huzuru için dine ihtiyaç vardır. 2

ÖZGÜN SORULAR - ÖZGÜN SORULAR - ÖZGÜN SORULAR - ÖZGÜN SORULAR - ÖZGÜN SORULAR DİN KÜLTÜRÜ VE AHLAK BİLGİSİ Genel Tekrar Testi-1 1. Hz. Yusuf kıssasında Hz. Yusuf ’un namusunu korumak 3. için verdiği mücadele anlatılır. Allah, Onu çok soylu, güzel, “Müslüman kardeşඈnඈ küçük görmesඈ bඈr kඈşඈye zengin, mevki sahibi ve kendisine aşık olmuş bir kadınla kötülük olarak yeter.” (Hadඈs) imtihana tabi tutar. Kadının aklını başından alan bu tutku- “Müslüman, ඈnsanların elඈnden ve dඈlඈnden güvende suna karşılık Yusuf, iradesine ve duygularına hakim olur, olduğu kඈmsedඈr.” (Hadඈs) peygamber namzedine yakışır bir şekilde cevap verir ve “Eğer mümඈnlerden ඈkඈ grup bඈrbඈrඈyle savaşırlarsa Allah’ın haram kıldığı bir şeyi yapmayacağını bildirerek hemen aralarını düzeltඈn…” (Hucurât, 49:9) teklifi reddeder: “Allah’a sığınırım! Çünkü o (kocan) benim “Bඈrඈnඈz (dඈn) kardeşඈne danıştığı zaman, danışılan efendimdir, bana çok güzel baktı. Doğrusu zalimler hiç iflah kඈmse ona (yararlı gördüğü) görüşünü belඈrtsඈn.” olmazlar.” (Yusuf, 12:23) (Hadඈs) Hz. Yusuf’un bu tavrı gençler için hangi konuda örnek Bu ayet ve hadisler aşağıdakilerden hangisiyle ilgili olduğu söylenebilir? örnek yoktur? A) Adaletli olmaya A) Yardımlaşma ve dayanışma B) Merhametli olmaya B) İstişare etmek C) Hikmetli olmaya C) Hak ve adaleti gözetme D) Taziyede bulunmaya D) Emniyet ve güven vermek E) İffetli olmaya E) İbadetlerinde ihlaslı olmak 2. Huneyn Savaşı’na katılan bir sahabe anlatıyor: “Ben de- 4. Bilgelik, yerindelik, isabet etmek ve uygunluk anlamlarına vemin üzerinde, Hz. Muhammed’in (s. a. v.) yanında ilerli- gelen temel değerlerle ilgili bir kavramdır. İnsanın Allah’ı yordum. Ayağımda sert pabuç vardı. Devem Peygamber’in (c. c.) gereği gibi bilmesi ve kişiyi cahilce davranışlar yap- devesini sıkıştırdığında pabucumun kenarı Rasûlullah’ın maktan alıkoyması sebebiyle bilgelik olarak da anlamlandı- baldırına dokunarak O’nu rahatsız ediyordu. Bunun üze- rılmıştır. Bu kavramının, fıkıh, adalet ve ilim kavramlarıyla rine Hz. Muhammed (s. a. v.) ayağıma kamçı ile vurarak, yakından ilgisi vardır. Ayrıca derin anlayış sahibi olma, ‘Canımı yakıyorsun, arkamdan yürü!’ dedi. Ben de O’nun dinin inceliklerini bilme anlamı bakımından fıkıh kavramıyla yanından savuştum. Ertesi gün Hz. Muhammed’in (s. a. v.) alakalıdır. Her şeyi yerli yerine koyma anlamı yönünden beni yanına çağırttı. Kendi kendime ‘Beni dün ayağını incit- adalet kavramıyla, bilmek manası açısından da ilim kavra- tiğim için aramıştır’ dedim. Yanına gittim. Peygamberimiz mıyla ilişkilidir. bana ‘sen dün benim ayağımı incitmiş, canımı yakmıştın, ben de senin ayağına kamçı ile vurmuştum. Bunun karşılı- Bu parçada tanımlanan kavram aşağıdakilerden hangi- ğını ödemek için seni çağırdım’ dedi ve bana çeşitli hediye- sidir? ler verdi.” A) Hikmet  B) Adalet  C) İhlas Bu parçadan hareketle Hz. Muhammed’in (s. a. v.) aşa-        D) İffet        E) Şecaat ğıdaki değerlerden hangisine önem verdiği söylenebi- lir? A) Adalete  B) Merhamete  C) Hikmete      D) Şecaate        E) İffete 3

ÖZGÜN SORULAR - ÖZGÜN SORULAR - ÖZGÜN SORULAR - ÖZGÜN SORULAR - ÖZGÜN SORULAR DİN KÜLTÜRÜ VE AHLAK BİLGİSİ Genel Tekrar Testi-1 5. İslam inanç esasları insan ürünü değil, vahiy kaynaklıdır. 8. ● İnsanın aklını kullanmasını emreder. İnanan insanlar baskı ve zorlama altında olmaksızın dine gönülden bağlanırlar. Zamana, zemine, mekâna, fert ve ● İnsanın anlam arayışına cevap vermeye çalışır. toplumlara göre değişmez, daima sabit kalırlar, ezeli ve ebedî hakikatler olarak inanılırlar. Ayrıca İslam inanç esas- ● Gerçek inananlar arasında birlik, kardeşlik ve daya- ları insan fıtratına uygundur. Bu nedenle anlaşılması ko- nışma duygusunu oluşturur ve geliştirir. laydır ve hakkında her türlü temellendirme, açıklama ve yorumlama yapılabilmektedir. ● İlahi kaynaklı olup,insanın sorumluluk almasını sağlar. Buna göre İslam inanç esasları hakkında aşağıdakiler- ● İnsanın iradesini sağlıklı kullanmasını öğretir. den hangisi ileri sürülemez? ● İnsana faydalı olmayı öğretir. A) Yöresel farklılıklar gözlenir. Yukarıda verilenler aşağıdakilerden hangisiyle ilgili- B) Benimsenmesi kolaydır. dir? C) Dinin temelini oluştururlar. A) Kültür  B) Medeniyet  C) Felsefe D) İnanmada gönüllülük esastır.      D) Bilim          E) Din E) Anlaşılması kolaydır. 6. ● Allah’a karşı duyduğu saygı ve sevginin sonucu olarak 9. Kelime olarak yasaklanmış yer, koruluk, yasak bölge gibi O’nun rızasına uygun davranma çabası ve bu şekilde anlamlara gelir. Dinî bir terim olarak ise Allah’ın (c. c.) kesin yapılan iradi davranışlardır. olarak yasakladığı söz ve davranışlar demektir. Allah’a (c. c.) şirk koşmak, fakirlik korkusuyla çocukları öldürmek, ● Allah’ın emirlerini yerine getirmek, yasakladığı bütün bir cana haksız yere kıymak gibi kötü davranışlar kesin bir haramlardan uzaklaşmaktır. dille yasaklanmıştır. Yukarıdaki açıklamalar, aşağıdakilerden hangisi için Bu parçada anlatılan yükümlülük aşağıdakilerden han- geçerlidir? gisidir? A) İman  B) Ahlak  C) İbadet A) Sünnet  B) Helal  C) Haram       D) İhlas         E) Tebliğ        D) Farz        E) Vacip 7. “Dinde zorlama yoktur. Doğru eğriden açıkça 10. Yüce Allah’ın emirlerini, yasaklarını ve öğütlerini doğrudan ayrılmıştır. Artık kim sahte tanrıları reddeder de doğruya veya melek aracılığıyla peygamberlerine bildirme- Allah’a inanırsa kopmayan sağlam bir kulpa sidir. Allah, kutsal kitaplarını bu yol ile bildirmiştir. yapışmıştır. Allah her şeyi işitir ve bilir.” Bu parçadakiler İslam’ın bilgi kaynaklarından hangi- (Bakara, 2:256) sine örnek olur? Bu ayet İslam inancının hangi özelliğiyle ilgilidir? A) Vahiy  B) Akıl  C) Duyu A) Ölçülü olmayı ve dengeyi esas aldığıyla B) İnanç esaslarının benimsenmesinin kişinin hür iradesi       D) Sünnet     E) Mütevatir Haber ve tercihine bağlı olduğuyla C) İnanç esaslarının tevhit esaslarına dayandığıyla D) İnanç esaslarının bir ölçü ve denge üzere olduğuyla E) İnanç esaslarının dogmatik olmadığıyla 4

ÖSYM TARZI SORULAR - ÖSYM TARZI SORULAR - ÖSYM TARZI SORULAR - ÖSYM TARZI SORULAR DİN KÜLTÜRÜ VE AHLAK BİLGİSİ Genel Tekrar Testi-1 1. 3. İslam dininin yayıldığı toplumlarda çok sayıda vakıf kurul- muştur. Medrese, cami, aş evi, hastane gibi sosyal kurum- “Ey iman edenler! Kendiniz, ana babanız ve en ların giderleri bu vakıflar tarafından karşılanmıştır. Vakıflar yakınlarınızın aleyhine de olsa Allah için şahitlik devlet tarafından kurulabildiği gibi genelde toplumun ileri yaparak adaleti titizlikle ayakta tutan kimseler olun. gelen zenginleri tarafından oluşturulmuştur. Vakıflar bir (Şahitlik ettikleriniz) zengin veya fakir de olsalar yandan doğrudan doğruya kamu hizmetleri yaparken diğer (adaletten ayrılmayın). Çünkü Allah ikisine de daha yandan da bir kısım ihtiyaç sahiplerine direkt olarak ekono- yakındır. (Onları sizden çok kayırır.) Öyle ise adaleti mik ve mali yardımlarda bulunmaktadır. yerine getirmede nefsinize uymayın. Eğer (şahitlik ederken gerçeği) çarpıtırsanız veya (şahitlikten) Bu parçaya göre İslam inancının aşağıdaki alanlardan çekinirseniz şüphesiz Allah yaptıklarınızdan hakkıyla hangisine önem verdiği söylenebilir? haberdardır.” A) Doğruluk ve sadakate B) Yardımlaşma ve dayanışmaya (Nisâ, 4:135) C) Çevre bilincinin gelişmesine D) Mimari estetiğin oluşmasına Bu ayet mealinde; E) Maddi ve manevi temizliğe I. ölçüde yanlış yapma, 4. I. Allah’ın (c. c.) birliğini, Hz. Muhammed’in (s. a. v.) pey- gamberliğini ve onun, Allah’tan getirdiklerini kabul et- II. sabırlı olma, tiklerini söyleyerek, Müslümanlar gibi yaşadıkları halde, kalpten inanmayan kişilerdir. III. adam kayırma, II. Allah’a, Hz. Muhammed (s. a. v.) O’nun haber verdiği IV. gerçeği çarpıtma, şeylere yürekten inanıp, kabul ve tasdik eden kimse- lere denir. Bu insanlar, ahirette cennete girecekler, değerlerden hangilerinin yerine getirilmesi konusunda orada pek çok nimetlere kavuşacaklardır. uyarı yapılmıştır? Yukarıda verilenler sırasıyla tasdik ve inkar açısından A) I ve II  B) II ve III  C) III ve IV hangi grup insana örnektir? A) Müşrik - Münafık B) Fasık - Münafık       D) I ve III       E) II, III ve IV C) Fasık - Mümin D) Mümin - Kafir     E) Münafık - Mümin 2. İslam dininde örf ve adetlerin önemi büyüktür. Örf akla uygun olan ve güzel bulunan tüm davranışlar için kullanı- 5. ● İnsanları iyiye, güzele, doğruya çağırır. lan bir terimdir. Günümüzde hala sürdürülen birçok örf ve adette dinin etkisi büyüktür. İslami gelenek ve görenekler ● İnsanların dünya ve ahirette mutlu olmalarını amaçlar. Müslümanları bir arada tutar. Paylaşmayı ve dayanışmayı hatırlatır. Bu nedenle bu örf ve adetlerin yaşatılması gere- ● Allah’ın (c.c.) gönderdiği öğütleri kapsar. Bunlar bir kir. takım emir, yasak ve önerileridir. Aşağıdakilerden hangisi İslam’ın, temel prensiplerine Yukarıda verilen belirlemeler aşağıdakilerden hangisi ters düşen, sosyal değerlere zarar verici örf ve adetler- için geçerlidir? dendir? A) Fıtrat  B) Din  C) Gelenek A) Hediye alıp vermek       D) İlim        E) Kültür B) İsraftan kaçınmak C) Kan davası gütmek D) Hasta ziyaretine gitmek E) Sünnet merasimi yapmak 5

ÖSYM TARZI SORULAR - ÖSYM TARZI SORULAR - ÖSYM TARZI SORULAR - ÖSYM TARZI SORULAR DİN KÜLTÜRÜ VE AHLAK BİLGİSİ Genel Tekrar Testi-1 6. İslam’ın emrettiği ibadetler, müminlerde başkalarına yar- 8. İbadetler yalnızca Yüce Allah’ın (c. c.) emir ve yasakla- dım ve merhamet duygularının oluşması ve böylece onları rıyla belirlenmiştir ve kişilerin yorumlarına açık değildir. diğer müminler hakkında bir gönül zenginliğine ulaşmaları Bu sebeple ibadetlerin yalnızca Allah’ın (c. c.) emrettiği gibi bir işlevi yerine getirir. Özellikle mali yönü ağır basan ve Hz. Muhammed’in (s. a. v.) açıklayıp gösterdiği tarzda zekat, sadaka ve kurban gibi ibadetlerin sosyal dayanışma yapılması esastır. Hiç kimse kendi arzusuna göre bir iba- ve yardımlaşmanın köklü ve sürekli bir sistem olarak top- det ortaya koyamayacağı gibi, Hz. Muhammed’in (s. a. v.) lumda yaygınlaştırılmasında önemli rol oynadıkları görü- uygulamalarına aykırı şekilde ibadet edemez. Bu nedenle lür. Vakit namazlarını topluca kılınmasının teşvik edilmesi, Kur’an’da emredilen ve Hz. Muhammed (s. a. v.) tarafın- Cuma ve bayram namazlarının cemaatle kılınmasının zo- dan açıklanıp gösterilen şeklin dışındaki ibadet tarzları runlu olması, haccın, dünyanın çeşitli bölgelerinde yaşa- dinde bid’at olarak nitelendirilir. yan Müslümanları bir araya getirip kaynaştırması, oruç ve zekâtın sosyal dayanışma ve yardımlaşmayı teşvik etmesi, Bu parçadan hareketle ibadetlerin kabul edilmesi; bu birlik şuurunun oluşmasını sağlamaya yöneliktir. I. ihlasla yapılması Bu parçadan hareketle aşağıdakilerden hangisine vurgu yapılmıştır? II. vahye uygun olması A) İbadetler toplumsal bütünleşmeye katkı sağladığına III. vaktinde yapılması B) İbadetler insanın ahlakı yücelttiğine IV. sünnete uygun olması C) İbadetler çeşitli şekillerde tasnif edildiğine şartlarından hangilerine bağlıdır? D) İbadetler bireyleri kötülüklerden uzaklaştırdığına A) I ve II  B) II ve III  C) I ve III E) İbadetlerin bireysel davranışlara pozitif etkisi olduğuna       D) I ve IV        E) II ve IV 7. Bir gün Kureyş kabilesinden asil bir kadın hırsızlık yap- 9. Kur’an-ı Kerim’de ibadetler hakkında gerekli bilgiler ve- mıştı. O kadını cezalandırmaması için ashaptan Üsâme’yi rilmiş, ibadetlerin yapılışı ise Hz. Muhammed’in (s. a. v.) Hz. Muhammed’e (s. a. v.) gönderdiler. Bu duruma kızan rehberliğine ve uygulamasına bırakılmıştır. Örneğin, ve üzülen Hz. Muhammed (s. a. v.) şöyle buyurdu: “Nasıl namaz, oruç, zekât, hac gibi ibadetler Kur’an’da açıkça oluyor da bazı kimseler, Allah’ın kanunu karşısında aracı emredilmiş; bu ibadetlerin nasıl yapılacağını ise Hz. Mu- olmaya kalkışıyorlar. Sizden öncekilerin mahvolmasının hammed (s. a. v.) göstermiştir. İbadetler yalnızca Yüce Al- sebebi şudur: İçlerinden asil, ileri gelen birisi hırsızlık ya- lah’ın (c. c.) emir ve yasaklarıyla belirlenmiştir ve kişilerin pınca, onu serbest bırakıyor, zayıf ve fakir bir kimse hırsız- yorumlarına açık değildir. Dolayısıyla ibadetlerin geçerli lık yapınca, onu cezalandırıyorlardı. Allah’a yemin ederim olabilmesi için vahiy ve sünnetle örtüşmesi gerekir. ki Muhammed’in kızı Fatıma hırsızlık yapsaydı, onun da cezasını verirdim.” Bu parçaya göre ibadetlerde olması gereken temel ilke aşağıdakilerden hangisidir? Bu parçada verilen örnek aşağıdaki ahlaki değerlerden hangisiyle ilgilidir? A) İhlaslı yapılması A) İffet  B) Diğerkâmlık  C) Hikmet B) Sonucunun Allah’a (c. c.) bırakılması      D) Adalet         E) Şecaat C) Vaktinde yapılması D) Gösterişten uzak olması E) Kur’an ve sünnete uygun olması 6

RİTMİK PLUS - RİTMİK PLUS -RİTMİK PLUS -RİTMİK PLUS - RİTMİK PLUS - RİTMİK PLUS DİN KÜLTÜRÜ VE AHLAK BİLGİSİ Genel Tekrar Testi-1 1. 3. I. “Kඈtap’ı ve peygamberlerඈmඈze gönderdඈklerඈmඈzඈ “De ki: “Allah’ın dışında taptığınız şeylere tapmak yalanlayanlar elbette bඈleceklerdඈr.” bana yasak edildi.” De ki: “Ben sizin arzularınıza (Mü’mඈn, 4:70) uymam; aksi halde yolumu şaşırırım, hidayete erenlerden olamam.” II. “Allah, onların kalplerඈnඈ ve kulaklarını mühürle- mඈştඈr; gözlerඈnඈn üzerඈnde perdeler vardır.” (En’âm, 6:56) (Bakara, 2:7) Bu ayete göre ibadetler; III. “O, geceyle gündüzü, Ay ඈle Güneşඈ hඈzmetඈnඈze verdඈ; yıldızlar da O’nun emrඈne boyun eğmඈşler- I. tevhit inancına sahip olma dඈr. Bunda aklını kullanan bඈr topluluk ඈçඈn önemlඈ ඈbretler vardır.” (Nahl, 12:12) II. toplumsal kimlik kazanma Tahtaya yansıtılmış olan bu ayetler sırasıyla aşağıdaki III. dini doğru yaşama bilgi kaynaklarından hangilerine örnek olur? amaçlarından hangilerini gerçekleştirmek için yapılır? I II III A) Yalnız I  B) Yalnız II  C) I ve III A) Akıl Vahiy Duyular        D) II ve III       E) I, II ve III B) Vahiy Akıl Duyular C) Vahiy Duyular Akıl D) Duyular Akıl Vahiy E) Akıl Duyular Vahiy 4. İnsan, sürekli “oluş” halindeki bir varlıktır. İnsan, her an yeni bir insandır. Bu “oluş” süreci, hem fizyolojik, hem de 2. ruhsaldır. Buna, fert planında, “insanın kendini gerçekleş- tirme süreci” adını vermek mümkündür. Değişen bireylerin I. meydana getirdiği toplum da, sürekli yenilenmekte, taze- İslam dඈnඈnඈn kuralları kıyamete kadar tüm zaman- lenmektedir. Bu değişme süreci içerisinde, ister istemez, lar ඈçඈn geçerlඈdඈr. Bu anlamda tüm peygamberler din anlayışı da değişmekte; öne çıkan ögeler zamana, ze- IİIs.lam’ın peygamberlerඈdඈr ve öğrettඈklerඈ ඈnanç ve mine göre farklı olmaktadır. ahlak değerlerඈ Hz. Muhammed’ඈn (s. a. v.) teblඈğ ettඈklerඈnden farklı değඈldඈr. İslam, dünyanın her Bu parçada İslam düşüncesindeki yorum farklılıklarına yerඈnde geçerlඈ ve ඈlkelerඈ uygulanabඈlen İlahî dඈndඈr. etki eden süreçlerden hangisi vurgulanmıştır? IİInI.sanoğlu yeryüzünün neresඈnde yaşarsa yaşasın İslam’ın kurallarına uyarak Allah’a karşı görevlerඈnඈ A) Coğrafi B) Siyasi C) İnsan yapısı yerඈne getඈrebඈlඈr. İslam’ın ඈnanç, ඈbadet ve ahlakla ඈlgඈlඈ esasları bölgesel ve yerel özellඈk taşımaz.    D) Dini metin kaynaklı E) Kültürel Yöreden yöreye farklılık göstermez. 5. Efâl-i mükellefin, mükellefiyet çağına giren, yani buluğ olan Bu parçada verilenlere göre, İslam dini ile ilgili aşağı- her akıllı Müslümanın yapabileceği fiiller anlamına gelen dakilerden hangisine ulaşılır? dinî terimdir. Yüce Allah (c. c.) insanı kendisine kulluk ede- bilecek kâbiliyetlerle donatmıştır. Akıllı ve ergenlik çağına A) Temizliği emreder. ulaşmış her mü’mini farz ibâdetleri yapmakla sorumlu tut- muştur. B) Tevhid dinidir. Bu parçadan hareketle aşağıda verilenlerden hangisi C) Kolaylık dinidir. “Efal-i Mükellefin”den değildir? D) Evrensel bir dindir. A) Farz  B) Haram  C) Sünnet E) Orta yoldu benimser.       D) Müflis        E) Vacip 7

RİTMİK PLUS - RİTMİK PLUS -RİTMİK PLUS -RİTMİK PLUS - RİTMİK PLUS - RİTMİK PLUS DİN KÜLTÜRÜ VE AHLAK BİLGİSİ Genel Tekrar Testi-1 6. ● İyilik etmek, iyi ve güzel davranmak, yaptığı işi güzel 9. ● İman bilgi ve kalp ile tasdikten ibarettir. Büyük günah yapmak, bağışlamak, bağışta bulunmak, ikram etmek işleyen bir kimse günahkar olur ama imandan çıkmaz. ● Başta anne ve babası olmak üzere diğer insanlara yö- ● Günah işleyenin durumu Allah’a kalmıştır. Allah dilerse nelik sevgi ve saygıya dayalı özverili olmak bu kimseyi bağışlar veya cezalandırır. ● Allah’ın (c.c.) huzurunda olduğunu hissetmeye çalışa- ● Kendilerine dinî tebliğ ulaşmayan kimseler, akıllarıyla rak O’nu görüyormuşçasına ibadetlerini yerine getir- Allah’ı bulmak ve iman etmekle yükümlü değildir. İyi ve mek kötü, güzel ve çirkin akıl ile değil vahiyle bilinebilir. Yukarıda verilenler aşağıdaki kavramlardan hangisiyle Yukarıda verilen düşünceler, aşağıdakilerden hangisi doğrudan ilgilidir? için geçerlidir? A) İnanç  B) Ahlak  C) İhsan A) Maturidi  B) Maliki  C) Eş’ariye        D) Dua        E) Tövbe      D) Ahmet Yesevi    E) Ebu Hanife 7. “Ameller ancak niyetlere göredir. Herkese ancak niyet ettiği 10. şey vardır.” (Buhari) • “Bඈr olalım, ඈrඈ olalım, dඈrඈ olalım.” Bu hadisle ilgili olarak aşağıdakilerden hangisi söyle- nemez? • “İncඈnsen de ඈncඈtme.” A) Niyetin geçerli olması ancak dil ile söylenmesine bağlı- • “Düşmanınızın dahඈ ඈnsan olduğunu unutmayı- dır. nız.” B) Herkesin eline niyet ettiği geçecektir. • “İkඈ nesne en büyüktür: Bඈlgඈ ve yumuşaklık. Bඈlgඈ ඈle doğruya yol görünür, yumuşaklık ඈle ඈnsanlara C) Ameller niyet ile değer kazanır. katlanılır.” D) Mümin kişi yalnızca iyi niyetiyle sevaplara nail olur. • “İnsanoğlu ඈçඈn en kutsal ඈbadet çalışmak, doğru- luk ve ඈnsan sevgඈsඈdඈr.” E) Amellerin sevabı ancak salih bir niyet ile mümkündür. 8. İslam inanç esaslarıyla ilgili aşağıdakilerden hangisi Hacı Bektaş-ı Veli’nin tahtaya yansıtılan bu düşüncele- söylenemez? riyle ilgili aşağıdakilerden hangisine ulaşılabilir? A) İslam inanç esasları tartışılamayan birer dogmalardan A) Barışçı ve birleştirici söylemleriyle toplumu evrensel ibarettir. değerler etrafında toplanmasını istemiştir. B) Ebedî kurtuluş için korku ve ümit arasında dengeli bir B) Anadolu’nun Türkleşmesinde ve Müslümanlaşmasında hayatı tavsiye eder. önemli bir rol üstlenmiştir. C) Allah (c. c.) ile kul arasına bir kişinin veya kurumun gir- C) Alevi - Bektaşi anlayışının harcını karmış, birçok yerde mesine izin vermez. kabul görüp benimsenmiştir. D) Akl - ı selimin kolayca kabul edebileceği bir niteliğe sa- D) Hz Muhammed’in (s. a. v.) evrenselliğine vurgu yap- hiptir. mıştır. E) İnsanlar veya kurumlar tarafından baskı ve zorlamayla E) İnsancıl davranarak mümin olmayanları İslamiyet’e kabul edilmez. ısındırmıştır. 8

TYT-AYT DİN KÜLTÜRÜ Fasikül 2 VE AHLAK BİLGİSİ Numarası GENEL TEKRAR TESTİ Genel Tekrar Testi-2 1. 4. “Yalan söylemek dinde haram, ahlakta ise kötüdür.” • “Kardeşඈnඈn yazılı metnඈne, onun ඈznඈ olmadan • bakan, ateşe (cehenneme) bakmış gඈbඈdඈr.” Yukarıdaki belirlemeye göre, aşağıdakilerden hangisi (Ebû Dâvud) söylenebilir? • “Üç defa kapıyı çalınız. İzඈn verඈlඈrse gඈrඈn, aksඈ • halde dönün.” A) Örf ve âdetlerin toplum tarafından korunup yaşatılması, (Müslඈm, Edeb) bunların o toplumun inanç, ahlak ve değerlerine uygun olmasına bağlıdır. Bu hadisler aşağıdaki hak ve özgürlüklerden hangi- siyle ilgilidir? B) Ahlaklı insan iyi davranışlar sergileyip kötü davranışlar- A) Yaşama ve sağlık hakkı dan uzaklaşır. B) Ekonomik haklar C) Özel yaşamın gizliliği hakkı C) İyiliğe bağlı olarak hissedilen sevinç ve kötülüğün se- D) Düşünce ve ifade özgürlüğü bep olduğu pişmanlık, ahlaki değerlerin oluşmasında E) İnanç ve ibadet etme özgürlüğü önemlidir. D) Allah(c. c) insana iyilik ve kötülük yapabilme gücü ver- miş; ancak insanın kötü tutum ve davranışlardan uzak durmasını istemiştir. E) Din doğru olmayı emreder, ahlak ise doğruluğun iyi bir davranış olduğunu söyler. 2. “Biz yalnızca Sana ibadet eder ve yalnızca Sen’den yardım dileriz.” (Fatiha, 1:5) Bu ayet aşağıdaki kavramlardan hangisi ile ilişkilendi- rilebilir? A) Sabır  B) Hoşgörü  C) Kulluk      D) Doğruluk       E) Cömertlik 5. r“ıMn•düamඈhnuleşrû, kurtuluşa ermඈştඈr. Onlar namazla- ඈçඈnde olanlardır. Onlar, boş sözler- de•n ve ඈşlerden yüz çevඈrenlerdඈr. Onlar, 3. ● “Akrabaya, yoksula ve yolda kalmış yolcuya haklarını ver, fakat saçıp savurma.” (İsra, 17:26) ar•ınmak ඈçඈn hareket edenlerdඈr. Onlar, mahrem yerlerඈnඈ koruyanlardır. Kඈm bundan başkasını ● “Ey insanlar! Kendisi adına birbirinizden dilekte bulun- duğunuz Allah (c. c)’a karşı gelmekten ve akrabalık aerm•aarsnae,tleඈşrtඈeneonvlaer haddඈ aşanlardır. Mümඈnler, bağlarını koparmaktan sakının. Şüphesiz Allah (c. c), sözleşmelerඈne uyanlardır. üzerinizde bir gözetleyicidir.” (Nisa, 4:1) Onlar, namazlarını koruyanlardır. İşte onlar, ● “Akrabalık bağlarını kesip koparan kimse Cennete gire- mez.” (Buhari) varඈs olanlardır. Onlar, Fඈrdevs cennetඈne mඈras- çı•olacaklardır ve onlar, orada ebedඈ kalacaklar- Bu ayet ve hadisle ilgili aşağıdakilerden hangisi çıkarı- lamaz? dır.” A) Akrabanın kişi üzerinde hakkı vardır. (Mümඈnun , 23:1 - 11) B) Her durumda israftan kaçınmak gerekir. Bu ayetlerde, müminlerin hangi özelliğinden söz edil- memiştir? C) Akrabanın hakkı korunmalıdır. A) Emaneti korumaları D) Akrabaların özel yaşantısına karışılmamalıdır. B) Zekât vermeleri E) Akrabanın ilişkileri kesmek büyük sorumluluğu gerekti- rir. C) Sözünde durmaları D) İffetli olmaları E) Namazlarında hassas olmaları 1

GENEL TEKRAR TESTİ - GENEL TEKRAR TESTİ - GENEL TEKRAR TESTİ - GENEL TEKRAR TESTİ DİN KÜLTÜRÜ VE AHLAK BİLGİSİ Genel Tekrar Testi-2 6. Hz. Ali (r. a)’nin rivayetinde Hz. Muhammed şöyle demiştir: 9. ● Sahabelerin ileri gelenleri farzlarla ilgili konularda çoğu “İnsanlara anladıkları hadisleri söyleyiniz! Allah ve Resû- zaman bilgisine başvururlardı. lü’nün tekzip edilmesini ister misiniz?” (Buhari) ● Çok güçlü bir hafızaya sahip olması ve Hz. Muham- Bu hadisle ilgili aşağıdakilerden hangisini söylenebi- med’in (s. a. v.) her hareketini titizlikle takip etmesinden lir? ötürü verdiği bilgiler çok önemlidir. 2210 hadis rivayet etmiştir. A) Her fırsatta insanlarla iletişim kurmaya çalışılmalıdır. ● Hz. Muhammed’in (s. a. v.) vefatından sonra evini ve B) Rehber, tebliğinde esnekliğini koruyabilmelidir. Medine’yi ilim irfan yuvası haline getirdi. Yıllar boyunca devam eden eğitim - öğretim sayesinde Medine ilim C) Örneklerle problem anlaşılır hale getirilmelidir. merkezi haline geldi. D) Meseleyi zihne yaklaştırmak için örnekler verilmelidir. Yukarıda verilen bilgiler aşağıdakilerden hangisi için geçerlidir? E) Muhatabın seviyesini gözeterek konuşulmalıdır. A) Muaz b. Cebel      B) Üsame b. Zeyd C) Hz. Aişe      D) Mus’ab b.Umeyr    E) Cafer b. Ebi Talib 7. 10.   •“Allah, bඈr kඈmseyඈ ancak gücünün yettඈğඈ •şeyle yükümlü kılar.” (Bakara, 2:286) ••ඈ“sAtellamhezs…ඈz”ඈn(Bඈaçkඈnarak,o2la:1y8lı5k) ඈster zorluk Bu ayet İslam hukukunun temel ilkelerinden hangisine örnek gösterilebilir? A) Helallerde genişlik B) Mükellefiyette kolaylık C) Hükümlerde tedricilik D) Kamu yararının gözetilmesi E) Haramlarda sınırlılık Bu afişte verilenler; I. can 8. İslam düşüncesinde “dinin inanç esaslarını veya amelî II. mal hükümlerini anlama ve yorumlama konusunda kendine özgü yaklaşımlara sahip düşünce ekollerine” verilen ad III. akıl aşağıdakilerden hangisidir? ilkelerinden hangilerini korumaya yöneliktir? A) Tarikat B) Mezhep C) Cemiyet A) Yalnız I B) I ve III C) I ve III       D) Tasavvuf E) Cemaat        D) II ve III E) I, II ve III 2

ÖZGÜN SORULAR - ÖZGÜN SORULAR - ÖZGÜN SORULAR - ÖZGÜN SORULAR - ÖZGÜN SORULAR DİN KÜLTÜRÜ VE AHLAK BİLGİSİ Genel Tekrar Testi-2 1. Sahabi başta olmak üzere ümmetin her kuşağı; tefsir, 4. ● İslam’a davetçilerin ilkidir. hadis, fıkıh, tarih ve siyer konularında pek çok hususu onun dilinden öğrenmiştir. Kendisinden en çok hadis nakle- ● Hz. Muhammed’in, insanlara İslam’ı öğretmesi için Me- dilen sahabîlerden biri olduğu gibi ismi fakih sahabîler ara- dine’ye göndermek üzere onu seçmiştir. sında da yer almıştır. Bu ilmî mertebesinin yanı sıra, cihad meydanlarına da aşina bir kadındır. ● Habeşistan hicreti, ona İslam’ı tebliğ konusunda geniş tecrübeler kazandırmıştır. Paragrafta hakkında bilgisi verilen sahabi aşağıdaki- lerden hangisidir? ● Mekke’de göğüs germiş olduğu acı tecrübeler ona kar- şılaştığı güçlüklerle mücadele etmeyi öğretmiştir. A) Hz. Sevde  B) Hz. Aişe  C) Hz. Hatice ● Buna onun derin ilmini, siyasi tecrübesini, geniş ufkunu D) Hz. Safiyye E) Hz. Hafsa da eklersek Hz. Muhammed’in Medine’de İslam’ı yay- mak, Müslümanlara Kur’an okutup dinlerini öğretmek, İslam adap ve prensiplerini bildirmek üzere niçin onu seçtiğini daha iyi anlaşılmış olur. Bu bilgiler aşağıdaki sahabilerden hangisi için geçerli- dir? A) Cafer b. Ebi Talib   B) Muaz b. Cebel C) Mus’ab b. Umeyr   D) Zeyd b. Sabit    E) Erkam b. Ebi’l - Erkam 2. Kur’an yazmanın sevap kazandıracağı düşüncesi, cami ve 5. diğer dinî yapıları güzelleştirmenin ve süslemenin teşvik edilmesi bu sanatın gelişmesini hızlandırmış ve muhteşem eserlerin ortaya çıkmasını sağlamıştır. Bu sanatla ilgili yeti- şen ustalarımızın maharetleri ve ortaya koydukları eserler “Kur’an, İstanbul’da yazılmıştır.” denilmesini sağlamıştır. Parçada sözü edilen İslam sanatı aşağıdakilerden han- gisidir? A) Hat  B) Tezhip  C) Ebru  D) Çini  E) Minyatür 3. Arap harfleriyle güzel yazı yazma sanatıdır. Kufi, sülüs, Altın tozu ve boya kullanılarak yapılan süsleme sanatıdır. nesih gibi çeşitleri vardır. Bu sanat daha çok camilerin iç Tabloları, sayfa kenarları, kitap başlıkları ve el yazması ki- süslemelerinde ve Kur’an-ı Kerim yazımında kullanılmıştır. taplar altın tozu ve boya ile süslenmiş ve çok güzel eserler ortaya çıkmıştır. Bu parçada verilenler bilgiler İslam sanatının hangi tü- rünü örneklendirir? Bu parçada verilen açıklamalar, aşağıdaki İslam sanat- larından hangisi için geçerlidir? A) Ebru  B) Hat  C) Tezhip  D) Çini  E) Minyatür A) Tezhip  B) Hüsn - i hat  C) Minyatür D) Ebru E) Çini 3

ÖZGÜN SORULAR - ÖZGÜN SORULAR - ÖZGÜN SORULAR - ÖZGÜN SORULAR - ÖZGÜN SORULAR DİN KÜLTÜRÜ VE AHLAK BİLGİSİ Genel Tekrar Testi-2 6. Tutum ve davranışlarda ölçülü olmak; dengeli hareket 8. “Allah katında en sevimsiz helal, boşanmadır.” etmek ve aşırılıktan uzak durmak demektir. Ölçülü olmak Verilen hadis ile aşağıdakilerden hangisi vurgulanmış- aynı zamanda orta yolu tutturmaktır. Ne eksik ne fazla, bir işi kararınca yapmaktır. Eski dilde buna itidal denmektedir. tır? Bir insanın sergilemiş olduğu tutum ve davranışlar, onun A) Ailenin korunması ahlaki ilkelere ne derece bağlı olduğuyla alakalıdır. Kişisel B) Boşanmanın zorlaştırılması sorumluluklara sahip insanlar toplum içerisinde bazı tutum C) Evlilik ile başlayan sıkıntılar ve davranış ölçüleri öğrenerek bunları kendi hayatlarında D) Eşler arası iletişimin önemi uygularlar. Tutum ve davranışlarda ölçülü olmak günlük E) Aile fertlerinin iyi eğitim almaları hayatta hakkımızı ve haddimizi bilmemiz demektir. Yaptı- ğımız iş her ne olursa olsun aşırıya kaçmamak, iyilik ve 9. adalet için çabalamak, zulmü engellemek gerekir. Kitreyle yoğunlaştırılmış su üstünde, özel hazırlanmış bo- Bu parça aşağıda verilen ayet veya hadislerden hangi- yalarla oluşturulan desenlerin kâğıt üzerine geçirilmesi siyle ilişkindirilebilir? yoluyla yapılan bir süsleme sanatıdır. Bu sanatın fırça ve A) “Şu bir gerçek ki, Allah size adaleti ve iyilik yapmayı boyaları özeldir. Bu sanat geven otunun özsuyundan elde emreder...” (Nahl, 16:90) edilen kitre veya deniz kadayıfı bitkisi ile kıvamı arttırılmış B) “Müminin nuru ve beyazlığı, abdest suyunun ulaştığı suyun üzerine, içine öd katılarak suyun dibine çökmeyecek yere kadar varır.” (Hadis) hale getirilen boyaların serpilmesi ve biz adı verilen metal C) “Eli sıkı olma, büsbütün eli açık da olma. Sonra kınanır uçlu bir aletle müdahale edilerek bir kağıda geçirilmesi yo- ve çaresiz kalırsın” (İsrâ 17:29) luyla yapılır. D) “O, dengeyi koydu, sakın dengeyi bozmayın. Adaletle hareket edin ve ölçüyü bozmayın.”(Rahman, 55:7 - 9) Bu parçada verilen bilgiler İslam sanatlarından hangi- E) “Biriniz kardeşini sevdiğinde, sevgisini ona duyursun.” siyle ilgilidir? (İhya) A) Tezhip B) Ebru C) Minyatür 7. Evlilik, erkek ve kadının, hayatlarını paylaşmak üzere yap- tıkları bir sözleşmedir. Bu sözleşmeye nikah denilir. Nikah      D) Hüsn-i hat E) Çini bir kadınla bir erkeği eş olarak birbirine bağlar ve doğacak çocuklara hukuki statü sağlar. 10. Allah’ın (c. c.) insanlığa bahşettiği güç ve imkanların, top- lum tarafından dengede tutulması, bu denge içinde herke- Aşağıdakilerden hangisi aile değerleri ve neslin güven- sin hakkını alması, insanlığını gerçekleştirebilmesi liği için alınmış önlemlerden biri değildir? A) Evlilik akdinin kutsallığı Bu parçada verilenler aşağıdakilerden hangisiyle ilgili- B) Dini nikahın şart koşulması dir? C) Boşanma yetkisi D) Zinanın haram oluşu A) Adalet  B) Ahlak  C) Eğitim E) Konut dokunulmazlığı D) İbadet E) Hoşgörü 4

ÖSYM TARZI SORULAR - ÖSYM TARZI SORULAR - ÖSYM TARZI SORULAR - ÖSYM TARZI SORULAR DİN KÜLTÜRÜ VE AHLAK BİLGİSİ Genel Tekrar Testi-2 1. ● İslam inancı büyüklere saygılı davranılmasını emret- 4. mekle beraber küçüklere de sevgi ve şefkat gösterilme- sini istemiştir. I. “..Yetimler büyüyecek endişesi ile bu malları savur- ganca yemeyiniz. ....” ● Yahudilikte On Emir içerisinde geçen, “Anne babana (Nisâ suresi, 6. ayet) saygı göster” ifadesiyle bu hususa vurgu yapılmıştır. II. Yiyin, için fakat israf etmeyin. Çünkü Allah israf edenleri ● Hristiyanlıkta da bu konu oldukça önemli görülmüş ve sevmez.” İncil’de, “... Anne babana saygı göster...” şeklinde ifade (A’raf suresi, 31. ayet) edilmiştir. III. “Haddi aşan ve Rabbi’nin ayetlerine inanmayanları işte Yukarıda verilenlere göre aşağıdakilerden hangisi söy- böyle cezalandırırız.” lenemez? (Tâhâ, 20:127) A) Anne babaya hürmet gösterme evrensel değerler den- Ayetlerden hangileri savurganlıkla ilişkilendirilebilir? dir. A) Yalnız I  B) Yalnız II  C) I ve II B) Anne babaya hürmet birçok dinde teşvik edilmiştir. C) Büyüklere saygı gösterilmesi gerektiği gibi küçüklere de sevgi gösterilmelidir. D) Her peygamber kendi dinini yaymaya özen göstermiş- tir. E) İlahi kaynaklı dinlerde, anne babaya saygı gösterilme- sini istenmektedirler.        D) I ve III E) I, II ve III 2. Hz. Muhammed (s. a. v.) gençlerin yanına vardı ve şöyle 5. Müslümanlar, mîmarî eserlerinin hemen her karesini mu- dedi: “Sizden kimin evlenmeye gücü yeterse evlensin. hakkak fonksiyonel, dinî veya sosyal bir ihtiyaca binaen Çünkü evlilik gözü haramdan alıkor; iffetini muhafaza eder. yapmışlardır. Bu çerçevede lüks ve israftan kaçınmışlardır. Evlenmeye gücü yetmeyen ise oruç tutsun.” Bu ilke gereğince olsa gerek, dünyanın çeşitli medeniyet- lerindeki şehirlerde görülen boş ve geniş şehir meydanla- Bu hadiste, korunması gereken hangi değer üzerinde rının yerini İslam şehirlerinde daha fonksiyonel ve yararlı durulmuştur? görülen şadırvan, çeşme veya sebil almıştır. Yine aynı il- A) Mal  B) Can  C) Akıl  D) Din  E) Nesil keye bağlı olarak Müslümanlar, muhteşem saraylara mey- letmemişlerdir. Herhangi bir İslam şehrinde olduğu gibi, 3. Kulağa hoş gelen sesler dizisi olarak islam medeniyetine İstanbul’da bir zamanlar üç kıtayı yöneten Topkapı Sarayı önem verilen sanatlardan biridir Duyguların düşüncelerin oldukça mütevazıdır. belli bir ritmi ve ahenk içinde ifade edilmesiyle ortaya çıkan musiki etkili bir anlatım dilidir Buna göre İslam sanatıyla ilgili aşağıdakilerden han- gisi söylenebilir? Aşağıdakilerden hangisi İslam musikisi örneklerinden biri değildir? A) Mimaride gerçeklik ve işlevsellik anlayışı hakimdir. A) Naat  B) Mersiye  C) Ezan  D) Kaside  E) Destan B) Ölçülü olmayı ve haddi bilmeyi öğretir. C) Temelinde tevhid anlayışı vardır. D) Dünya hayatının faniliği vurgulanır. E) Birlik içinde çokluk anlayışı hakimdir. 5

ÖSYM TARZI SORULAR - ÖSYM TARZI SORULAR - ÖSYM TARZI SORULAR - ÖSYM TARZI SORULAR DİN KÜLTÜRÜ VE AHLAK BİLGİSİ Genel Tekrar Testi-2 6. 9. • “Mümඈnler, gerçekten kurtuluşa ermඈşlerdඈr. • Onlar kඈ, namazlarında derඈn saygı ඈçඈndedඈr- ler. Onlar kඈ, faydasız ඈşlerden ve boş sözler- •• den yüz çevඈrඈrler. Onlar kඈ, zekâtı öderler. Onlar kඈ, ırzlarını korurlar.” (Mümඈnun, 23:1 - 5) Bu ayetlerde aşağıdakilerden hangisine değinilmemiş- tir? A) Boş ve faydasız işlerden kaçınmaya B) Gerçek anlamda zekât vermeye C) Verilen sözleri yerine getirmeye D) İffet ve namusu korumaya E) Namazları samimiyetle kılmaya 7. • • “Ey ඈman edenler! Kendඈnඈzඈ tanıtıp ඈzඈn alma- Bu sosyal medya mesajında aşağıdakilerden hangisi- • dan ve ඈçඈnde oturanlara selâm vermeden nin korunmasına yönelik bir tavsiyede bulunulmuştur? kendඈ evlerඈnඈzden başka evlere gඈrmeyඈn. A) Canın B) Dinin C) Malın D) Neslin E) Aklın •• Sඈzඈn ඈçඈn daha ඈyඈ olanı budur; umulur kඈ düşü- nüp anlarsınız.” (Nur, 24:27 - 29) 10. İngiliz bilim adamı, 24 bin kar tanesi üzerinde yaptığı araş- • “İnsanların ayıplarının peşඈne düşersenඈz, tırmada hiç birisinin birbirine benzemediğini ve hepsinin şüphesඈz onları fesada uğratırsınız.” harikulade motiflerle süslendiğini görüyor ve sonunda şu (İbn Kesඈr) kanıya varıyor: “Dünyanın yaratılışından bu yana yağan kar tanelerinin hiçbirisi birbirine benzemiyor. Yağmakta Bu ayet ve hadiste ele alınan ortak tema aşağıdakiler- olan kar tanelerini alıp incelediğimizde yeni yeni şekiller den hangisidir? görmek kaçınılmazdır.” Günümüz bilimi, her varlığı, nice A) Kibirli olmamak farklarla yaratan evrenin muhteşem sanatkârı için, milyar- B) Adaletli olmak larca kar kristalini ayrı ayrı güzellikte ve desende, orijinal C) İbadeti Allah için yapmak biçimde yaratmanın hiç de zor olmadığını göstermektedir.” D) Gıybetten kaçınmak E) Özel hayatın gizliliği Bu parça Tanrı’nın varlığı ve yaratılış ile ilgili hangi dü- şünceyi eleştirmektedir? 8. Aşağıdakilerden hangisi İslam ahlakının konusu ve iş- A) Kâinattaki determinist bir yaklaşımın olduğu levi kapsamında yer almaz? B) Her şeyin tesadüfen var olduğu A) İnsan davranışlarına atfedilen değerlerin kaynağını C) Kâinatta yaratılan ilk maddenin su olduğu araştırır. D) Tanrın’ın her şeyi yarattığını ancak kâinata müdahale B) İyi fiilleri yapmayı ve kötü fiilleri terk etmeyi konu edinir. etmediği C) İnsanın sorumluluklarını sıralar. E) Evrenin atomlardan meydana geldiği D) Davranışlarımızın nedenlerini araştırır. E) İnsanın davranışlarını felsefi bilginin sonuçlarıyla karşı- laştırır. 6

RİTMİK PLUS - RİTMİK PLUS -RİTMİK PLUS -RİTMİK PLUS - RİTMİK PLUS - RİTMİK PLUS DİN KÜLTÜRÜ VE AHLAK BİLGİSİ Genel Tekrar Testi-2 1. 3. Çok fazla yenen bir yemek, fazla içilen su, gereği olmayan • • “İçඈnඈzden gücü yeten evlensඈn. Çünkü ඈffetඈ ve keyif verici maddeleri tüketmek insan sağlığını bozmakta- • namusu korumanın en etkඈlඈ yolu evlඈlඈktඈr.” dır. Suyun, ekmeğin, her hangi bir gıdanın, zamanın israf •• (Hadඈs) edilmesi, içme sularının kirletilmesi, çevrenin kirletilmesi, • “Evlenme ඈmkânı bulamayanlar ඈse Allah, lütfu doğanın bozulması uygun olan ve seyrinde giden bir siste- ඈle kendඈlerඈnඈ varlıklı kılıncaya kadar ඈffetlerඈnඈ min uygunsuz hale gelmesine yol açmak birer israftır. korusunlar...” (Nur, 35:3) Bu parça aşağıdaki ayetlerden hangisiyle ilişlendirile- Bu hadis ve ayete göre, aşağıdakilerden hangisi söyle- bilir? nebilir? A) “Size Rabb’inizden açık bir delil gelmiştir; artık ölçüyü, A) Aile yapısının sağlıklı bir şekilde devam etmesi için ai- tartıyı tam yapın, insanların eşyalarını eksik vermeyin.” lede huzur, mutluluk ve güven ortamının oluşması ge- (A’râf, 7:85) rekir. B) “Onlar, harcadıklarında ne israf ne de cimrilik edenler- B) İslam dini, ailenin kurulması ve korunmasını, aile fertle- dir. Onların harcamaları, bu ikisi arası dengeli bir harca- rinin aralarında huzur ve mutluluğun var olmasını ister. madır.    (Furkan 25:67) C) Aile bireylerinin birbirini anlamaları sağlıklı bir iletişimle C) “Rahman’ın yaratışında hiçbir uyumsuzluk göremez- mümkündür. sin.”     (Mülk, 67:3) D) Kur’an ve hadislerde Allah’a kulluk görevinden sonra D) “Allah da güzel davranışta bulunanları sever.” anne babaya saygılı olma ve iyi davranma öğütlenmiş- (Âl - i İmrân, 3:134) tir. E) Siz, insanlar için çıkarılmış en hayırlı ümmetsiniz.” E) Aile içi etkili bir iletişimin en güzel yolu büyüklerin kü- (Âl - i İmrân, 3:110) çüklere sevgi, şefkat ve merhamet göstermesidir. 2. “Hiçbir baba çocuğuna güzel terbiyeden daha değerli bir 4. miras bırakmaz.” (Hadis) “Eğer eşlerඈn aralarının açılmasından korkarsanız erkeğඈn aඈlesඈnden bඈr hakem ve kadının aඈlesඈnden Bu hadise göre aşağıdakilerden hangisi söylenebilir? bඈr hakem gönderඈn. Bunlar barıştırmak ඈsterlerse A) Anne ve babanın çocuğa bırakacağı en güzel hediye, •• Allah aralarını bulur. Şüphesඈz Allah her şeyඈ bඈlen onların ahlaken olgunlaşmasını sağlamaktır. ve her şeyden haberdar olandır.” (Nඈsa, 4:35) B) Anne ve baba çocuklarının arasında ayrım gözetme- Bu ayete göre eşlerin arasında boşanma tehlikesi kar- melidir. şısında yapılması gereken ilk uygulama aşağıdakiler- den hangisidir? C) Aile bireylerinin birbirini anlamaları sağlıklı bir iletişimle mümkündür. A) Erkek veya kadına boşanmaması için ekonomik yaptı- rımlar uygulamak D) Çocukların da anne ve babalarına karşı görevleri var- dır. B) Hukuki mahkemeye başvurup boşanma davası açma- sını sağlamak E) Hısım ve akrabaya yardım etmek dinin temel şartların- dadır. C) Eşlerin boşanma yetkisini kullanarak evliliğin sona erdi- rilmesini beklemek D) Her iki aileden bir hakem tayin edip eşlerin barışmasını sağlamak E) Eşlerin anlaşarak belli bir süre ayrı kalmasını sağlamak 7

RİTMİK PLUS - RİTMİK PLUS -RİTMİK PLUS -RİTMİK PLUS - RİTMİK PLUS - RİTMİK PLUS DİN KÜLTÜRÜ VE AHLAK BİLGİSİ Genel Tekrar Testi-2 5. Aşağıdakilerden hangisi, dinlerin insanlara sunduğu 8. Kul hakkı, insanlar arası ilişkilerde meydana gelen haklar- ahlak esaslarının içeriklerinden biridir? dır. A) İnsanların yüce bir varlığa olan inanma ihtiyaçlarını kar- Aşağıdakilerden hangisi kul hakkına girmez? şılamaları A) Başkalarıyla alay etmek B) Ölçüye ve tartıya özen göstermemek B) “Nereye gidiyoruz?” sorusuna cevap sunmaları C) Birisine istemediği lakabı takmak D) Kötülüklere, iyilikle karşılık vermek C) “Nerden geldik?” sorusunu cevap sunmaları E) Trafikte kural ihlali yapmak D) Nasıl ibadet edileceği konusunda bilgi vermeleri E) “Günah” ve “sevap” kavramıyla insan davranışlarını yönlendirmeleri 6. Peygamberler, Allah’tan aldıkları emirleri insanlara eksik- 9. ● “De ki, Hak (bu Kur’an) Rabb’inizdendir. Artık dileyen siz biçimde ulaştırmış ve davranışlarıyla örnek olmuşlardır. inansın, dileyen inkar etsin.” (Kehf, 29) Hz. Adem’le başlayan bu zincir, Hz. Muhammed’le son bul- muştur. Bundan sonra peygamber gelmeyecektir. ● “De ki, Ey İnsanlar, İşte Rabbinizden gerçek geldi. Artık yola gelen, kendisi için gelir, sapan da kendisi zararına Bu bilgiler, İslam düşüncesindeki yorumları birleştiren sapar. Ben sizin üzerinize vekil değilim.” (Yunus, 108) unsurlardan hangisine örnek oluşturur? Bu ayetler aşağıdaki temel haklardan hangisiyle ilgili- A) Vahiy  B) Nübüvvet  C) Kur’an dir?       D) Ahiret         E) Tevhit A) Kul hakkı   B) Eğitim hakkı C) Ekonomik haklar   D) Yaşama hakkı E) İnanç özgürlüğü 7. Ebû Hanife; iman, ibadet ve ahlak esaslarıyla İslamiyet’i 10. insanlara bir bütün olarak öğretmeye çalışmıştır. Müslü- manlar arasında itikadi konularda birlik olması için çalış- “Sıfır Atık Projesi” İslam’ın korunmasına önem verdiği mış, sapkın düşünceleri veya şüpheleri bulunan insanlara temel haklardan hangisi ile ilişkilendirilebilir? karşı İslam’ın savunuculuğunu yapmıştır. İbadetler başta A) Aklın korunması olmak üzere günlük işlerde İslam fıkhının esaslarını tespit B) Dinin korunması etmiştir. Onun görüşleri zamanla sistemleştirilmiş, Hanefilik C) Neslin korunması mezhebini meydana getirmiştir. Bugün ülkemizde Hanefilik D) Malın korunması mezhebine mensup milyonlarca insan yaşamaktadır. E) Canın korunması Bu parçaya göre, Ebû Hanife ile ilgili olarak aşağıdaki- lerden hangisi söylenemez? A) İslam dinini bütüncül bir yaklaşımla ele aldığı B) Yanlış akımlara karşı İslam’ı müdafaa ettiği C) İslam fıkhının ilkelerini belirlediği D) Fikirlerinin bir mezhebin temellerini oluşturduğu E) En çok mensubu olan bir mezhebin kurucusu olduğu 8

TYT-AYT DİN KÜLTÜRÜ Fasikül 33 VE AHLAK BİLGİSİ Numarası GEGNEENLETLETKERKARRATRETSETSİ Tİ Genel Tekrar Testi-3 1. ● “O gün inanan erkekleri ve inanan kadınları görürsün ki 3. “Mizan” ile ilgili aşağıdakilerden hangisi doğrudur? nurları, önlerinde ve sağlarında koşuyor. (Kendilerine): A) Cennetle cehennemin arasında bulunan duvar gibi yüksek kısma denir. “Bugün müjdeniz altlarından ırmaklar akan, içlerinde B) Ahirette hesaptan sonra insanların amellerini ölçecek ebedi kalacağınız cennetlerdir.” (denilir) İşte büyük kur- olan ilahî adalet ölçüsüdür. tuluş budur!”    (Hadid, 57:12) C) Nehrinden gelen suların toplandığı havuzdur. ● “O gün münafık erkekler ve münafık kadınlar o iman D) İhtiyaç sahibinin af ve iyiliğe kavuşması için diğeri tara- fından vâsıtalık etmesine denir. edenlere şöyle diyeceklerdir: “Bize bakın da sizin nuru- E) Mahşer yerinden cehennemin üzerinden geçerek cen- nuzdan alalım?” Onlara: “Arkanıza dönün de nur ara- nete kadar uzanacak bir köprüdür. yın!” denilir.”    (Hadid, 57:13) ● “Yüzler var ki, o gün parıl parıl, güler, sevinir.” (Abese, 80:38 - 39) Bu ayetlerden aşağıdakilerden hangisine ulaşılır? A) Kıyamet günü Allah’ın izni olmadan kimse söz söyleye- mez. B) Allah kıyamet günü şeytanı ve dostlarını haşredecektir. C) Ahirette Müminler yüzlerindeki nurlarından tanınırlar. D) Kıyamet günü göklerde ve yerde olan herkes korkuya kapılmıştır. E) Kıyamet günü herkes tek başına sorgulanır. 4. Kabir hayatına, dünya ve ahiret âlemini birbirinden ayı- ran ara bir dönem olduğu için “iki şey arasındaki engel anlamında” aşağıdakilerden hangisi denilmiştir? A) Kıyamet  B) Haşr  C) Kabir hayatı      D) Berzah hayatı    E) Arasat 2. I. Yüce Allah’ın insanları tekrar dirilişten sonra bir araya 5. Alevi - Bektaşi inancında Hakk’a yürüyen Can’ı uğurla- toplamasıdır. Mahşerde toplanıldıktan ve amellerin ka- maya gelenlerden “Helallik” alınır. Bu Helallik töreni hem yıtlı olduğu belgeler dağıtıldıktan sonra bütün mükellef- Hakk’a yürüyen can’ın evinin önünde, hem de cenaze töre- ler her şeyden önce imandan sorguya çekilecektir. ninin yapılacağı yerde alınır. II. Bundan sonra kul haklarının, daha sonra da Allah ile Alevi geleneğine göre, aşağıdakilerden hangisi “Hakka kul arasındaki hakların hesabı görülecektir. yürüyen canın, toprağa defnedilme” işlemidir? Yukarıda verilen açıklamalar aşağıdaki kıyamet süreç- A) Lokma dağıtma      B) Toprağa sırlama lerinin hangileriyle ilişklidir? C) Rızalık Hizmeti      D) Dardan indirme A) Hesap - Araf    B) Sırat - Haşir     E) Gülbank okuma C) Şefaat - Mizan   D) Haşir - Hesap   E) Sırat - Mizan 1

GENEL TEKRAR TESTİ - GENEL TEKRAR TESTİ - GENEL TEKRAR TESTİ - GENEL TEKRAR TESTİ DİN KÜLTÜRÜ VE AHLAK BİLGİSİ Genel Tekrar Testi-3 6. Ehl-i sünnet inancına göre tekrar diriliş, hem beden hem de 9. ● “Andolsun, Biz sizi biraz korku, açlık ve bir parça mal- ruh ile olacaktır. Buna göre insan, öldükten ve çürüdükten lardan, canlardan ve ürünlerden eksiltmekle imtihan sonra, Allah, onun bedenine ait aslî parçaları bir araya ge- edeceğiz.” (Bakara, 2:155) tirecek (veya benzerini yaratacak) ve ruhu buna iade ede- cektir. ● “İnsanlar, (sadece) “İman ettik.” diyerek, sınanmadan bırakılacaklarını mı sandılar?” (Ankebût, 29:2) Parçada sözü edilen kıyamet süreci aşağıdakilerden hangisidir? ● “Andolsun, onlardan öncekileri sınadık; Allah, gerçek- A) Kıyamet  B) Haşr  C) Ba’s  D) Ölüm  E) Arasat ten doğruları da bilmekte ve gerçekten yalancıları da bilmektedir.” (Ankebût, 29:3) 7. Bu ayetler birlikte değerlendirildiğinde aşağıdaki so- “Vallahi, ben sizin Allah Teala’dan en çok nuçlardan hangisine ulaşılabilir? korkan ve sakınanızım. Fakat bazen nafile A) İmtihanlar iman ile doğru orantılıdır. oruç tutar, bazen tutmam. Bazen nafile namaz B) İmtihanlar kişiyi Allah’a yaklaştırır. kılar, bazen uyurum. Ben evlenirim. Kim benim C) Bazı imtihanlar varlık ile olur. sünnetimden yüz çevirirse, o benden değildir.” D) İnsanlar çeşitli şekillerde imtihan olmaktadırlar. E) En büyük imtihan kişinin nefsiyle olanıdır. (Buhari, Nikah, 1) 10. “A’raf” ile ilgili aşağıdakilerden hangisi doğrudur? Bu hadis aşağıdakilerden hangisiyle ilgilidir? A) Cennetle cehennemin arasında bulunan duvar gibi A) Dünya - ahiret dengesi yüksek kısma denir. B) Dünya hayatının geçiciliği B) Ahirette hesaptan sonra insanların amellerini ölçecek C) Ölüm ve teslimiyet olan ilahî adalet ölçüsüdür. D) Salih amel işlemenin gereği C) Nehrinden gelen suların toplandığı havuzdur. E) Dua etmenin önemi D) Kulun suçunun, günahının bağışlanması için Tanrı’yla kul arasında yapılan aracılıktır. E) Mahşer yerinden cehennemin üzerinden geçerek cen- nete kadar uzanacak bir köprüdür. 8. Dünyada her toplumun bir inancı bulunmaktadır ve bu 11. Alevi - Bektaşi geleneğinde Hakk’a yürüyen bir kişinin, ya- inançlarına uygun olarak da cenaze törenleri yapmaktadır- kınları aracılığıyla geride kalanlarla helalleşmesi, onların lar. Alevi toplulukları da inanç sistemlerine uygun olarak, rızasını alması temeline dayalı bir cemdir. Böylelikle ölen cenaze törenlerinin gereklerini yerine getirmektedirler. kişinin ruhunun rahat ve huzura kavuşacağına inanılmak- tadır. Alevi inancında “ölme” kavramının yerine aşağıdakiler- den hangisi kullanılmamaktadır? Bu parçada sözü edilen cem töreni aşağıdakilerden hangisidir? A) Hakk’a yürümek A) İrşad - eğitme cemi B) Don değiştirmek B) Abdal Musa cemi C) Yeniden bir araya gelme C) Lokma - Kurban cemi D) Hakk ile bir olmak D) Görgü (İkrar) cemi E) Sema dönmek E) Dardan indirme cemi 2

ÖZGÜN SORULAR - ÖZGÜN SORULAR - ÖZGÜN SORULAR - ÖZGÜN SORULAR - ÖZGÜN SORULAR DİN KÜLTÜRÜ VE AHLAK BİLGİSİ Genel Tekrar Testi-3 1. Hz. Muhammed’in (s. a. v.) davranışları ve hareketleriyle 3. Hz. Muhammed’in (s. a. v.) her husuta da biz Müslüman- ortaya koyduğu sünnetlerdir ki, bunlarla konulan hükümler, lara örnektir. O, İslam’ı duyurmak için gittiği Taif’te, putpe- Kur’ân’da sarihen zikredilmemiştir. Meselâ; Kur’ân-ı Ke- restlerin taşlamalarına maruz kaldığı zamanda ümitsizliğe rim’de namaz emredilmiş olduğu ve bazı yerlerinde “rükû düşüp yolundan dönmediği gibi, Müslümanların refah ve edin, secde edin” gibi emirler bulunarak namazın nasıl eda zenginliğe kavuştukları, Arabistan’ın önemli bir bölümünü edileceği, onun farzları, vacipleri ve nelerin namazı boz- hakimiyetleri altına aldıkları dönemlerinde de asla yolunu duğu açıklanmamıştır. Bütün bu hususlarda, sünneti na- değiştirmemiş, sürekli aynı yönde hareket etmiştir. zara veren Hz. Muhammed’in (s. a. v.): “Beni, nasıl namaz kılıyor görüyorsanız, siz de öyle kılın.” demiştir. Bu parçada verilenler Hz. Muhammed’in (s. a. v.) aşağı- daki özelliklerinden hangisine örnek olur? Bu parçada verilenler Hz. Muhammed’in (s. a. v.) aşağı- daki görevlerinden hangisine örnek olur? A) Sabrına A) Tebliğ etme B) Adaletine B) Örnek olma C) Kolaylaştırıcılığına C) Açıklama D) Merhametine D) Hüküm koyma E) Cesaretine E) Sonucu Allah!tan bekleme 2. Bütün peygamberler, sözlü ve uygulamalı olarak bunu 4. İslâm’a göre âlemdeki kanunîlik Allah’ın isterse değiştire- yerine getirmişlerdir. Hz. Muhammed (s. a. v.) vahyin içe- bileceği “meşîet”inden ibaret olduğu için gerek mikro ge- riğini insanların anlamaları için gerektiğinde açıklamalar rekse makro planda mutlak olarak Allah’ın yaratıcı gücüne yapmıştır. İnsanların sorularını cevaplamış ve pek çok bağımlıdır. Dolayısıyla Allah ile âlem arasındaki yaratan konuda onları düşünmeye yönlendirerek ayetleri daha iyi yaratılan ilişkisi, bir defa olup bitmiş ve artık söz konusu anlamalarına yardım etmiştir. Ayetlerin açık seçik anlaşıl- edilmemesi gereken bir yaratan yaratılan ilişkisi değildir. masının en önemli sebebi, O’nun ayetleri bizzat yaşayarak Allah’ı âlemden ve insandan uzaklaştıran yanlış bir aşkın- sergilediği davranış ve uygulamalardır. Hz. Muhammed’in lık anlayışına sahip deist iddianın aksine Allah “Yerin ve (s. a. v.) yaşantısı Kur’an’a uygun bir model oluşturmuştur. göklerin nurudur.” (Nûr, 24:35) ve insana “Şah damarından daha yakındır.” (Kaf, 50:16) Bu parçada verilenler peygamberlerin aşağıdaki gö- revlerinden hangisiyle ilgilidir? Bu parçada verilenler, aşağıdaki inançlardan hangisini eleştiri niteliğindedir? A) Hüküm koyma   B) Beyan etmek A) Sekülarizm  B) Politeizm  C) Ateizm C) Müjde verme   D) Tebliğ etme        D) Deizm      E) Agnostasizm     E) İnsanları uyarma 3

ÖZGÜN SORULAR - ÖZGÜN SORULAR - ÖZGÜN SORULAR - ÖZGÜN SORULAR - ÖZGÜN SORULAR DİN KÜLTÜRÜ VE AHLAK BİLGİSİ Genel Tekrar Testi-3 5. Hz. Muhammed (s. a. v.), her zaman doğru konuşur asla 8. Bir defasında sahabeden biri geceleri daima namaz kı- yalan söylemezdi. Kimseyi incitmez, kırıcı konuşmazdı. lacağını, diğeri her zaman oruç tutacağını öbürü de hiç Herkese eşit davranır, kimseye düşmanlık etmezdi. Veri- evlenmeyeceğini belirtmişti. Bunun üzerine Peygamber len emaneti korurdu. Bu özelliklerinden dolayı kendisine efendimiz “Ben bazen oruç tutarım, bazen tutmam, ge- . . . . . . . denmiştir. cenin bir kısmında namaz kılarım, bir kısmında uyurum, bildiğiniz gibi evliyim de. Her kim benim bu yolumdan yüz Bu parçada boş bırakılan yere aşağıdakilerden hangisi çevirirse benden değildir.” buyurarak insani ihtiyaçları terk gelmelidir? etmeyi uygun görmemiştir. A) Resüllullah Bu parçada verilenler Hz. Muhammed’in (s. a. v.) aşağı- daki özelliklerinden hangisine örnek olur? B) Muhammed’ül Emin A) Diğerkamlığına C) Habibullah B) Adaletine D) Peygamber C) Kolaylaştırıcılığına E) Nebi D) Merhametine E) Cesaretine 6. “İnanıp, imanlarına herhangi bir haksızlık bulaştırmayan- 9. ● Tanrının en belirgin özelliği yaratıcı olmasıdır. lar... İşte onlar güvendedir ve onlar doğru yolu bulanlardır.” (En’am 6:82) ayeti indiğinde buradaki haksızlığın ne ol- ● Tanrı, kusursuzdur ve her şeyi bilir. duğu anlaşılamamış, bazıları onu her türlü günahı işlemek sanmıştı. Durum Peygamberimize sorulduğunda buradaki ● Tanrın evren gibi sonsuz bir güce sahiptir. haksızlığın ‘Allah’a ortak koşmak’ olduğunu açıkladı. ● Yaratıcı kendi kendine yeterlidir ve bilginin kaynağıdır. Bu parçada verilenler Hz. Muhammed’in (s. a. v.) hangi ● Tanrı, duygulardan bağımsız ve tarifsizdir. görevi ile ilgilidir? Yukarıda verilenler, aşağıdaki inançların hangisiyle il- A) Tebyin  B) Tebliğ  C) Adalet gilidir? D) Merhamet E) Hüküm verme A) Teizm  B) Sekülarizm  C) Ateizm      D) Deizm       E) Materyalizm 7. “Yakın akrabanı da uyar. Sana uyan müminlere kol kanat 10. Maddenin ezelîliğinin apaçık olduğu, bunun bilimsel olarak ger.” (Şuarâ, 26:214 - 215) kanıtlandığı ve maddenin, şuur dahil, her şeyin kaynağını oluşturduğu düşüncesindedirler. Buan göre, maddenin Bu ayetler Hz Muhammed’in; ezelî olması evrenin ezelî olması anlamına gelmektedir. Çünkü son tahlilde evren de madde yığınından ibarettir. I Tebliğ Buna göre evren var oluş sebebini kendi içinde taşımakta- dır. Evren ve onun içindeki her şey kendi varlık alanlarının II Tefsir dışında var olan bir nedene muhtaç değildir. III. Teşri görevlerinden hangileriyle ilişkilidir? Bu parçada bilgisi verilen inanç biçimi aşağıdakilerden hangisidir? A) Yalnız I  B) I ve III  C) I ve III        D) II ve III       E) I, II ve III A) Sekülarizm  B) Natürizm  C) Politeizm        D) Ateizm      E) Materyalizm 4

ÖSYM TARZI SORULAR - ÖSYM TARZI SORULAR - ÖSYM TARZI SORULAR - ÖSYM TARZI SORULAR DİN KÜLTÜRÜ VE AHLAK BİLGİSİ Genel Tekrar Testi-3 1. I. Peygamberler gizli ve açık hiçbir şekilde günah işle- 4. Tıbbı Nebevi, yaşamın sosyal bir varlık olan insanın top- mezler. lum içindeki davranışlarını, aile içindeki sorumluluklarını, kendine ve yakın akrabalarına karşı sorumluluklarını, yiyip II. Peygamberler akıllı, uyanık ve yüksek zekâ sahibidir- içmesinden, uyuması, düşünmesi, giyinmesi, evlenmesi, iş ler. hayatı, hastalıkları ve bu hastalıklara tedavi yaklaşımlarına kadar hemen her şeyi ilgi ve etki alanı içine alır. III. Peygamberler her hususta güvenilir kimselerdir, ema- nete asla hıyanet etmezler. Aşağıdaki hadislerden hangisi tıbbı nebeviye örnek gösterilemez? IV. Peygamberler son derece doğru insanlardır. Asla yalan söylemezler. A) “Allah, şifanızı sarhoşluk veren şeylerde yaratmamış- tır.” Yukarıda verilenler içinde peygamberlerle ilgili aşağı- daki sıfatlardan hangisinin karşılığı yoktur? B) “Cüzzamlıdan aslandan kaçar gibi kaçınız.” A) İsmet  B) Emanet  C) Fetanet C) “Bir yerde veba olduğunu işitirseniz oraya girmeyiniz.”       D) Sıdk        E) Tebliğ D) “Yiyecek ve içeceklerinizin kaplarının ağzını açık bırak- mayınız.” E) “Yeyiniz, içiniz, fakat israf etmeyiniz.” 2. Hz. Muhammed’e (s. a. v.) Ebu Cehil: “Biz seni asla yalan- 5. ● Hz. Peygamber (s. a. v.) hicretin sekizinci yılı Mekke cılıkla suçlamıyoruz. Fakat getirdiğin şeyleri yalanlıyoruz.” Fethi’ne giderken bir vadide, yolun kenarında yeni doğ- diyordu. muş yavrularını emziren bir köpek gördü. Bir sahabeyi çağırıp köpeğin ve yavruların rahatsız edilmemesini Ebu Cehil’in bu sözleri Hz Muhammed’in (s. a. v.) aşa- sağlamak üzere, ordu geçinceye kadar orada nöbet tut- ğıdaki hangi özelliğini gösterir? masını emretti. A) Yardım severliğini ● Bir ağaç altında uyurken, cübbesinin yere sarkan bölü- müne bir kedi yatar ve uyur. Peygamberimiz (s. a. v.) B) Güvenilir olduğunu uyanınca kediyi o hâlde görür ve onu uyandırmamak için elbisesinin o kısmını keser, kediyi rahatsız etme- C) Hak’kı temsil ettiğini den oradan ayrılır. D) Fakiri koruduğunu Bu örnekler Hz Muhammed (s. a. v.) ile ilgili aşağıdaki- lerden hangisine kanıt oluşturur? E) Rahmet Peygamberi olduğunu A) Hoşgörüsünün insan sevgisine dayandığına 3. İmanın kemale erebilmesi, kulluğun hakkıyla yerine getiri- lebilmesi için insanların tam iman üzere yaşaması gerekir. B) İnsanlar için hep iyiyi ve güzeli istediğine Zira, nerede olursa olsun, her şeyden çok sevdiği Rabbinin kendisiyle birlikte olduğunu bilen kişi, her yaptığıyla O’nu C) Sevgisinin bütün insanlar için geçerli olduğuna memnun etme gayretinde olurken; adaleti gözeten ve ga- zabı çok şiddetli olan, her şeye kadir Rabbinin rızasına ay- D) Merhametinin tüm varlığı kapsadığına kırı olan her şeyden de uzak durmaya çalışır. E) Şefkat ve merhametinin sadece canlıları kapsadığına Parçada verilenler aşağıdakilerden hangisiyle ilişkili- dir? A) İman  B) İhsan  C) Salih amel D) Tevhit E) Cihat 5

ÖSYM TARZI SORULAR - ÖSYM TARZI SORULAR - ÖSYM TARZI SORULAR - ÖSYM TARZI SORULAR DİN KÜLTÜRÜ VE AHLAK BİLGİSİ Genel Tekrar Testi-3 6. Hz. Muhammed’den (s. a. v.) önceki peygamberler sadece 9. I. Buhârî gönderildikleri topluma hitap ederek “Ey kavmim” demişler- dir. Kur’an’da ise birçok yerde geçtiği üzere “Ey insanlar!”- II. Müslim şeklinde hitap edilmektedir. Örneğin, (A’raf, 7:158) ayette, “De ki: ‘Ey insanlar! Ben sizin hepinize Allah tarafından III. Dârimî gönderilen Peygamberim.” Yine (Enbiya, 21:107) ayetinde, “Biz seni âlemlere rahmet vesilesi olarak gönderdik.” biçi- IV. Tirmizî mindedir. Bu hadis âlimlerinden hangileri kütüb-i sitteyi oluştu- Bu parçada verilenlerde aşağıdakilerden hangisine ran hadis kitaplarının müellifleri arasında yer alır? vurgu yapılmıştır? A) Yalnız I  B) Yalnız II  C) I ve II A) Peygambere inanmanın önemine        D) II ve III       E) I, II ve IV B) Sınırlı sayıdaki peygambere kitap gönderildiğine 10. Bir insanın gerçekleştirdiği işin ihsan seviyesine ula- C) İslan inancını fıtratla uyuştuğuna şabilmesi için aşağıdakilerden hangisi gereklidir? A) Kişinin bir işi nasıl yapması gerektiğini iyi bilmesi ve bu D) İslam inancının evrenselliğine bilgisini en güzel biçimde eyleme dönüştürmesi gerekir. E) İslamın ahlaki öğütler içeren bir din olduğuna B) Başkasına ortak koşmaksızın her şeyin Allah’a ait oldu- ğunun kabul edilmesi gerekir. 7. Kitaplar Derleyenler C) Kişinin bilerek ve samimiyetle Allah’a teslim olması ge- I. Câmiu’s - Sahih Buhârî rekir. II. Sünen Müslim D) Kişinin dünya ve ahiret mutluluğunu için ibadetlerinde halis olması gerekir. III. Müsned İmam Malik E) Kişinin Allah’ın varlığına ve birliğine iman etmesi gere- IV. Muvatta İmam Azam kir. Kitap ve derleyenlerin eşleştirildiği bu tabloda hangi 11. Hz. Peygamber (s. a. v.), hitap ettiği insanların inanç, dü- satırda yanlışlık yapılmıştır? şünce ve yaşam biçimindeki farklılıklarından çok, insan olmaları özelliklerini öncelikle dikkate almıştır. Örneğin bir A) Yalnız II  B) Yalnız IV  C) I ve II defasında Medine’de Müslümanlarla birlikte otururken ön- lerinden geçen bir cenaze önünde ayağa kalkmıştır. Onun        D) II ve III        E) I, II ve IV bu tutumu karşısında “Ey Peygamber o ölen bir Müslüman değildi.” denilmesi üzerine “O da bir can taşımıyor muydu?” 8. Aşağıdaki kavramlardan hangisi, insanın gönlünü diyerek insanlar arasındaki en temel asgari müşterek olan kötü duygulardan ve çıkar hesaplarından temizleyip insan olma niteliğinin önemini vurgulamıştır. her türlü iş ve amelinde Allah’ın rızasını gözetmesi an- lamına gelmektedir? Bu parçada verilenler Hz. Muhammed’in (s. a. v.) aşağı- daki özelliklerinden hangisiyle ilgilidir? A) İhlas  B) İhsan  C) Tövbe  D) İman  E) İbadet A) Hakkı gözetmesi B) Merhametli olması C) İnanç özgürlüğüne önem vermesi D) Sabırlı olması E) İnsanlar arasında fark gözetmemesi 6

RİTMİK PLUS - RİTMİK PLUS -RİTMİK PLUS -RİTMİK PLUS - RİTMİK PLUS - RİTMİK PLUS DİN KÜLTÜRÜ VE AHLAK BİLGİSİ Genel Tekrar Testi-3 1. 4. Hz. Muhammed , yeri geldiğinde çobandı, yeri geldiğinde tüccar. Kerpiç taşıdı sırtında, açlıktan karnına taş bağladı Allah Rasulüne biri gelip: “Ey Allah’ın Rasulü hendek kazımında. Hem de herkes bir kerpiç taşırken, O filanca bize namaz kıldırırken o kadar uzatıyor iki kerpiç taşıyordu; herkes bir taş bağlarken, O iki taş bağ- ki adeta namazı terk edecek gibi oluyorum.” lıyordu. Evinde herhangi bir insan gibi davranıyor; kendi dedi. Peygamber o günkü gibi hiç bir yerde elbisesini kendisi yamıyor, ayakkabılarını tamir ediyor, ev öfkeli görülmedi. Buyurdu ki: “Ey insanlar, işlerinde hanımlarına yardımda bulunuyordu. O kadar sa- sizler nefret ettiricilersiniz. Her kim halka mimi ve doğaldı ki hastaları ayaklarına giderek ziyaret edi- namaz kıldırırsa hafif tutsun. Çünkü cemaatin yor, cenazelere katılıyor, köle ve fakirlerin davetine icabet içinde hasta, zayıf ve hacet sahibi olanlar ediyor, üzerinde dört dirhemden fazla etmeyecek bir hırka vardır.” (Hadis) olduğu için, gösteriş olarak algılanmasından çekinerek de olsa deveye, hatta merkebe bile biniyordu. Bu hadis Hz. Muhammed’in (s. a. v.) hangi özelliğine örnek olur? Bu parçada verilenler Hz. Muhammed’in (s. a. v) hangi A) Her fırsatta insanlarla iletişim kurmaya çalışmıştır. özelliğiyle ilgilidir? B) İletişimde toplumun özelliklerini dikkate almıştır. C) Merhametli olmada zirve yapmıştır. A) Cesaretli olmasına D) Alemlere rahmet olarak gönderilmiştir. E) İbadetlerde devamlı kolaylığı ve orta yolu tavsiye et- B) Hoşgörüye verdiği öneme miştir. C) Alçak gönüllülüğüne D) Sabırlı olmasına E) İstişareye açık olmasına 2. Yahudi takvimindeki en neşeli bayramlardan biridir. Yahudi- 5. İhsan sözlükte, iyilik etme, iyi ve güzel davranma, güzel lerin eski İran’da yok edilmekten kurtulmalarını kutlar. yapma, bağışlama ve ikram etme” gibi anlamlara gelir. Dinî bir kavram olarak ise ihsan, insanın, kendisinin Allah’ın Bu parçada bilgisi verilen Yahudi bayram aşağıdakiler- (c. c.) huzurunda olduğunu hissetmeye çalışarak onu gö- den hangisidir? rüyormuşçasına ibadetlerini yerine getirmesidir A) Purim  B) Hanuka  C) Sukot  D) Şabat  E) Pesah Buna göre ihsanla ilgili; 3. Hristiyanlara göre Hz. İsa’nın çarmıha gerildiği, gömül- düğü ve dirileceğine inanılan yere yapılmış olan Ku- I. insana ince bir düşünce ve hassasiyet duygusu kazan- düs’teki kiliseye verilen ad nedir? dırdığı A) Aziz Petrus Kilisesi B) Meryem Ana Kilisesi II. insanı saflaştırır, arındırır ve her an Rabb’inin huzu- C) Aziz Pavlus Kuyusu runda olma duygusu ile olgunlaştırdığı D) Beytüllahim E) Kıyamet Kilisesi III. bütün amellerin ihlas ve samimiyetle, en iyi şekilde ye- rine getirilmesini sağladığı ifadelerinden hangileri söylenebilir? A) Yalnız I  B) Yalnız II  C) I ve II        D) II ve III       E) I, II ve III 7

RİTMİK PLUS - RİTMİK PLUS -RİTMİK PLUS -RİTMİK PLUS - RİTMİK PLUS - RİTMİK PLUS DİN KÜLTÜRÜ VE AHLAK BİLGİSİ Genel Tekrar Testi-3 6. Hz. Muhammed (s. a. v.) pek çok rivayette, “Ey Fatıma, Ey 8. Safiye, Ey Kureyş, Ey Falan oğulları!’’ diye başlayan hitap- “Theodor Herzl’ඈn başı çektඈğඈ bu hareket sekülar larını, “Ben Allah katında sizi kurtaramam (size gelecek bir karakterlඈdඈr ve dඈnî hedeflerඈ yoktur. Amaç, çağdaş şeye engel olamam.”diye sonuçlandırmıştır. polඈtඈk mඈllඈyetçඈlඈk anlayışı çerçevesඈnde Yahudඈ kඈmlඈğඈnඈ yenඈden oluşturmaktır. Bu akım mensupla- Bu hadisle ilgili aşağıdakilerden hangisi söylenebilir? rının Fඈlඈstඈn’de bඈr Yahudඈ devletඈ kurma çabaları II. Abdülhamඈt’ඈn karşı koymasıyla önce başarısız A) Hz. Muhammed, kendisiyle ilgili olarak aşırı bir beklen- olur. Fakat İngඈltere ve Amerඈka’nın desteğඈyle tinin oluşmasına izin vermemiştir. Davඈd Ben - Gurඈon 14 Mayıs 1948’de İsraඈl Devletඈ’- nඈn kurulduğunu resmen ඈlan eder.” B) Peygamberi diğer insanlardan ayıran en temel özellik onların vahiy almasıdır. Bu tahtada yansıtılan bilgiler aşağıdakilerden hangisi için geçerlidir? C) Hz. Muhammed, insanlar için Allah’ın rahmetinin bir işaretidir. A) Hasidilik D) Allah, peygamberlerini insanlar arasından seçmiş ve B) Reformist Yahudilik emirlerini onlar vasıtasıyla insanlara iletmiştir. C) Siyonizm E) Peygamberlerin tümünde ortak olan sıfatlardan biri de doğruluktur. D) Ferisiler E) Sadukilik 7. Kur’an - ı Kerim’de ibadete dair hüküm bildiren ayetler, 9. genel ilkeler koyar ve ayrıntılara girmez. Örneğin; namaz, oruç, hac ve zekât gibi ibadetler Kur’an’da farz kılınmış ancak bunların nasıl yapılacağı, şartları, sebep ve so- nuçları Peygamberimiz tarafından açıklanmıştır. Mesela Kur’an’da namaz emredilmiş; ancak nasıl kılınacağına dair ayrıntılı açıklama yapılmamıştır. Namazın nasıl kılına- cağı hususunda Hz. Muhammed’in uygulamalarına bakılır. Çünkü o, “Beni namaz kılarken nasıl görüyorsanız namazı- nızı öyle kılın.” (Buharî, Ezan, 18.) buyurmuştur. Bu parçada verilenler Hz. Muhammed’in (s. a. v.); I. Tebliğ II. Tebyin Bazı Musevilerin evinin giriş kapısının sağ pervazına yer- leştirdiği ve içinde Tevrat’tan metinler bulunan kutucuktur. III. Temsil İbranice’de “kapı pervazı” anlamına gelir ancak dar ma- nada; kapı pervazına çakılan, tahta veya metal benzeri görevlerinden hangilerine örnek olur? maddeden yapılmış bir muhafazaya yerleştirilmiş olan par- şömendir. A) Yanlız I  B) Yanlız II  C ) I ve II        D) II ve III       E) I ve III Parçada verilenler aşağıdaki Yahudilerin ritüellerinden hangisiyle ilişkilidir? A) Tefilin  B) Mezuza  C) Kippa D) Havra E) Davud Yıldızı 8

TYT-AYT DİN KÜLTÜRÜ Fasikül 44 VE AHLAK BİLGİSİ Numarası GEGNEENLETLETKERKARRATRETSETSİ Tİ Genel Tekrar Testi-4 1. İçki, önce işe aklı zaafiyete uğratmak ve tahrip etmekle 3. Servet sahiplerinin üretimsiz, emeksiz ve risksiz olarak başlamakta, sonraları bünyede kalıcı illetlere yol açmakla mal sahibi olma talepleri önlenmiş ve sınırsız zenginleşme cana ve nesle zarar vermekte, gereksiz bir fâhiş gider ol- duygularına set çekilmiştir. Dolayısıyla ya karz-ı hasen yo- ması hasebi ile mâlî bütçeyi sarsmakta ve bütün bu zarar- luyla ecrini Allah’tan bekleyerek karşılıksız borç verecektir lar dînî hayata, olumsuz değer olarak yansımaktadır. veya para talep eden şahısla yatırıma ortak olacaktır. Bu da sermaye sahibinin, elini taşın altına koyması mânâsına Bu parçada verilenlere göre, aşağıdakilerden hangisi gelmektedir. Zîrâ kâr ve zarara ortak olacaktır. söylenebilir? Bu hadise göre İslam ekonomisine yönelik aşağıdaki- A) İçkiyle ve uyuşturucuyla hemen bütün toplumlar savaş lerden hangisi söylenebilir? hâlindedir. A) Mal, meşru ve faydalı olan şeydir. B) İçkinin haram kılınması da, İslâmiyet’in evrensel olma- sının bir gereğidir. B) İslâm’a göre mülk Allah’ındır. C) İçki, din, akıl, can, nesil ve mal düşmanıdır. C) Toplumdaki serveti yaymak ilâhî bir maksattır. D) Peygamberler insanları ısrarla bunun için uyarmışlar ve D) Ekonomi serbest piyasaya dayanır. nazarlarını âhirete yönlendirmişlerdir. E) İktisadî muamelelerde taraflar için herhangi bir bilin- E) Kur’ân, hemen her kötülüğün anası hükmünde bulunan mezlik olamaz. içkiyi haram kılmıştır. 2. Hz. Peygamber şöyle der: 4. ● “Allah, iş ve meslek sahibi mümini sever.”(Hadis) ● “Aldatan bizden değildir.” ● “Hiçbiriniz, el emeğinden daha hayırlı olan bir yoldan lokma yememiştir; yani, yediğiniz en hayırlı lokma, el ● “Doğru tüccar şehitlerle beraber olacaktır.” emeğinden kazandığınız lokmadır.” (Buhârî) ● “İnsanların en hayırlısı, insanlara faydalı olandır.” ● “Herhangi birinizin, ipini sırtına alıp bir demet odun ge- tirerek satması ve bununla Allah’ın, o kimsenin şerefini ● “Kazancın en kötüsü, haram yollardan elde edilendir.” korumuş olması halktan istemesinden daha hayırlıdır; onlar da ya verirler, veya vermezler.” (Buhârî, Müslim) Bu hadislere göre aşağıdakilerden hangisi helal ka- zanca girer? Bu hadisler aşağıdakilerden hangisiyle ilgilidir? A) Faiz, faizli alışveriş yolu ile ele geçen para A) İş ve çalışmanın değeri B) Rüşvetle kazanılan ve alın teri emek sarf etmeden elde B) İslâm’da mülkiyet anlayışı edilen mal C) İşverenin hakları C) Buluntu, soygun ve gasp yolu ile elde edilen para D) İşçinin manevî hakları D) Kumar, piyango ve diğer şans oyunları ile elde edilen para E) Toplum içinde iş bölümü zarûreti E) Müslüman olmayan ülkelerle yapılan ticaretle elde edi- len para 1

GENEL TEKRAR TESTİ - GENEL TEKRAR TESTİ - GENEL TEKRAR TESTİ - GENEL TEKRAR TESTİ DİN KÜLTÜRÜ VE AHLAK BİLGİSİ Genel Tekrar Testi-4 5. Var olan her şey Allah’ın cemal (güzellik) sıfatının bir eseri 8. Kendisine Orta Çağ’ın en meşhur doktoru anlamına gelen olduğu için her varlık, yaratılışı itibarıyla sevilmeye layıktır. Avicenna denmiştir. Harikulade ansiklopedik bilgisiyle, bir İnsan hem maddi hem de manevi yönü olan bir varlıktır. dahi idi. En büyük eseri olan “el-Kanun”, “Tıbbın Kanunları” Manevi yönü itibarıyla eşyanın hakikatini ve ilahî sırları altı asır boyunca, Avrupa’nın bütün tıp fakültelerinde oku- kavrama kabiliyetinde olan tek varlıktır. İnsan, ruh eğitimin- tulmuştur. İrisin tam izahını, göz evindeki adalelerin du- den geçerek alemin sırlarına ve ilahî hakikate ulaşabilir. Bu rumu konusundaki çalışmaları O’na borçluyuz. O, jeolojide eğitim süreciyle insan nefsini; şehvet, öfke, kibir, gurur gibi de isim yaptı. Dağların teşekkülüne dair izahat sebebiyle duygu ve düşüncelerini kontrol eder. Garrison, ona “jeolojinin babası” ismini verimiştir. Bu parçada verilenler aşağıdaki alanlardan hangisiyle Bu parçada sözü edilen Müslüman bilgin aşağıdakiler- ilişkilidir? den hangisidir? A) Kelam  B) Fıkıh  C) Mezhep  D) Tasavvuf  E) Tefsir A) Gazali  B) Harezmi  C) Farabî      D) İbn-i Sina        E) Razi 6. “Fıkıh, Kur’an-ı Kerim’in ve Peygamberimiz’in sünnetinin, “İslam insanını inşa etmek üzere” anlaşılması, anlatılması ve hayata geçirilmesi faaliyetidir. Aşağıdakilerden hangisi İslam medeniyetine fıkıh ala- nında katkı sağlayan ilim adamlarından biri değildir? A) Ebu Hanife B) Farabi C) Ahmet b. Hanbel     D) İmamı Şafii D) İmam Mâlik 7. ● “...Hiç bilenlerle bilmeyenler bir olur mu?...” 9. Pîrî Reis Haritası günümüze kalan, Amerika kıtasını göste- (Zümer suresi, 9. ayet) ren en eski haritalardan birisidir. Pîrî Reis, haritasını nasıl çizdiğini şöyle açıklar: “Bu haritanın benzeri bir harita bu ● “Kadın erkek herkese ilim öğrenmek farzdır.” (Hadis) yüzyılda kimsede yoktur. Ben yaptım ve sadece bende ● “İlim Çin’de bile olsa gidiniz ve alınız.” (Hadis) bulunmaktadır. Özel olarak seçilmiş yirmi kadar Arapların Bu ayet ve hadislerde ifade edilen hak, aşağıdakiler- Caferiye dedikleri, Dünya’nın bilinen yerlerinin gösterildiği den hangisidir? haritalardan yararlandım. Bunun gibi sekiz Caferiye ve bir A) Eğitim hakkı Arap-Hint haritasından, Sind, Hint ve Çin diyarlarını gös- B) Ekonomik haklar teren geometrik yöntemle çizilmiş dört yeni Portekiz hari- C) Düşünce ve ifade özgürlüğü tasından, bir de Kolomb’un Batı’da hazırladığı haritadan D) İnanç özgürlüğü yararlanarak ve kıyas yoluyla ölçeklendirerek yaptım. Öyle E) Özel yaşamın gizliliği hakkı ki Kolomb’un haritası denizciler arasında ne ölçüde doğru ve güvenilir ise benim haritam da yedi deniz için o denli doğru ve geçerlidir.” Bu parçada hareketle Pirî Reis’in çalışmalarıyla ilgili aşağıdakilerden hangisine ulaşılamaz? A) Yıldızların ölçümünü yaparak sonuçlarından yararlan- dığı B) Haritalarında ölçek kullandığı C) Çalışmalarında farklı kaynaklardan yararlandığı D) Batı’daki gelişmeleri takip ettiği E) Coğrafya bilgilerini içeren tarihi bir belge olduğu 2

ÖZGÜN SORULAR - ÖZGÜN SORULAR - ÖZGÜN SORULAR - ÖZGÜN SORULAR - ÖZGÜN SORULAR DİN KÜLTÜRÜ VE AHLAK BİLGİSİ Genel Tekrar Testi-4 1. Hz. Peygamber’e (s. a. v.) tereyağı, peynir ve kürk hak- 4. İslâma girmeden önce Hristiyan olan Adiy b. Hâtim Pey- kında soruldu. Hz. Peygamber şöyle cevap verdi: “Helal, gamberimiz’a (s. a. v.) gelmiş, O’nun “Allah’ı bırakıp ha- Allah’ın kitabında helal kıldığı şeydir. Haram da kitabında hamlarını, rahiplerini ve Meryem oğlu Mesîh’i rab bildiler...” haram kıldığıdır. Hakkında sükut geçtikleri ise insanın (Tevbe, 9:31) âyetini okuduğunu işitince: “Ya Rasûlallah! kendi seçimlerine bırakılmış alandır”. (Tirmizi) Onlar bunlara ibadet etmediler.” demiş, Rasul-i Ekrem de şu cevabı vermiştir: “Evet, dediğin doğrudur; ancak bunlar Verilen hadis günümüz fıkıh problemlerinin çözü- onlara helâli haram kılmış, haramı da helâl kılmışlar, onlar münde aşağıdaki kurallardan hangisine örnek olur? da bunları uygulamışlardır; işte onların bunlara ibadeti A) Alması haram olan bir şeyin vermesi de haramdır. bundan ibarettir.” B) Sıkıntı kolaylaştırmayı getirir. C) Zaruretler kendi miktarlarınca takdir olunur. Bu parçada verilenler, aşağıdaki kaidelerden hangi- D) Zaruretler yasakları mubah hale getirir. siyle örtüşür? E) Eşyada asıl olan ibahadır. A) Helâl ve haram kılan yalnız Allah’tır. 2. İbn Abbâs: “Câhiliyye halkı, bazı şeyleri yer, bazılarını ye- mezlerdi. Allah, Peygamberini gönderip helâl ve haram B) Haram konusunda hile de haramdır. kıldığı şeyleri açıkladı. Allah’ın helâl kıldığı şeyler helâl, haram kıldığı şeyler de haramdır.” demiştir. C) Harama muhtaç etmeyecek kadar helâl vardır. Verilen hadis aşağıdakilerden hangisiyle ilgilidir? D) Harama götüren her şey haramdır. A) İki zarardan daha hafif olanı tercih edilir. B) Sıkıntı kolaylaştırmayı getirir. E) Yasaklanmamış her şey mübah ve helâldir. C) Helâl ve haram kılan yalnız Allah’tır. D) Zaruretler yasakları mubah hale getirir. E) Eşyada asıl olan mübah olandır. 3. Günümüzde organ nakli, bazı hastalıkların tedavisinde tek 5. Vakıflar genellikle üst gelir grubuna mensup kişiler tarafın- çaredir. Organı veren ve alan iki tarafın da insan olması ve dan kurulduğundan, bu gruba mensup bireylerin kendi ge- insan organı üzerinde tasarruf yapılmasını gerektirmesi se- lirlerinden ayırdıkları payın, özel mülkiyetten çıkarak kamu bebiyle konu tıbbın dışında din, hukuk ve ahlak alanlarını mülkiyetine geçmesiyle birlikte, alt gelir grubuna mensup da ilgilendirmektedir. kişilere bir gelir aktarımı söz konusudur. Vakıf sayesinde ortaya çıkan hâsıla, üst gelir grubu tarafından oluşturul- Organ nakli ile ilgili; makta ve hasılanın tamamına yakını, düşük gelirli kişiler tarafından tüketilmektedir. Bu açıdan bakıldığında vakıflar, I. naklin olumlu sonuç vereceği konusunda güçlü kanaa- gelir ve sermayenin toplum tabanına yayılması fonksiyo- tin olması nunu yerine getirmektedir. II. organı alınacak kimsenin kendisinin veya kanuni tem- Bu parçada vakıfların aşağıdaki hangi fonksiyonu üze- silcisinin izninin olması rinde daha çok durulmuştur? III. organın satım konusunda şartların yerine getirilmiş ol- A) Sosyal ilişkileri düzenleme ması B) İstihdamı artırma şartlarından hangileri gereklidir? C) Yabancılaşmayı önleme A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız III D) Sosyal bütünleşmeyi sağlama       D) I ve II E) I, II ve III E) Gelir - servet dağılımını düzenleme 3

ÖZGÜN SORULAR - ÖZGÜN SORULAR - ÖZGÜN SORULAR - ÖZGÜN SORULAR - ÖZGÜN SORULAR DİN KÜLTÜRÜ VE AHLAK BİLGİSİ Genel Tekrar Testi-4 6. Türkler, Müslüman olduktan sonra İslam kültürü ve medeni- 9. yetine büyük katkılar sunmuşlardır. Bilim, sanat, edebiyat, “İlඈm aramak her Müslümana farzdır.” “İlඈm Çඈn’de mimari alanlarında Türk zevkine özgü bir çizgi geliştirmiş olsa bඈle alınız.” (Hadඈs) ve böylece İslam medeniyetini zenginleştirmişlerdir. “İlඈm ve hඈkmet, mümඈnඈn yඈtඈğඈdඈr. Her nerede bulur- sa alır.” (Hadඈs) Aşağıda dil alanında yapılan çalışmalarda hangi şıkta “Dünyayı ඈsteyen ඈlme sarılsın, ahඈretඈ ඈsteyen ඈlme yanlış eşleştirme yapılmıştır? sarılsın, hem dünyayı hem ahඈretඈ ඈsteyen yඈne ඈlme sarılsın.” (Hadඈs) A) Kutadgu Bilig - Yusuf Has Hacip Bu hadislerle ilgili aşağıdakilerden hangisi söylenebi- B) Divanı Lügati’t-Türk - Kaşgarlı Mahmut lir? C) Muhakemetü’l-Lügateyn - Ali Şir Nevai A) İslam aklı kullanmayı ve bilimi teşvik eder. D) Atabetü’l-Hakayık - Edip Ahmet Yükneki B) Allah İnancı Bilim adamlarına büyük bir şevk ve heye- can kazandırır. E) Ahmet Yesevi - Makalat C) İman sahibi bir insan bilimsel araştırmalar yapma konu- 7. İman esaslarının açıklamasını yapmak, bunları yorum- sunda, son derece istekli olur. lamak, gerek akli gerekse nakli delillerle bunların ispatını gerçekleştirmek, aynı zamanda savunmaktır. Bu şekilde D) İslam dini, insandan davranışlarında bilinçli olmasını sapkın düşünce sahiplerinin İslam’a ve kutsal değerlerine istemektedir. yönelik itirazlarını delillerle çürütüp onlara cevap vermektir. E) Din ve bilim insanın anlam arayışına cevap arar. Yukarıda amaçları bildirilen İslam ilmi aşağıdakilerden hangisidir? A) Kelam  B) Fıkıh  C) Hadis D) Tefsir E) Hikmet 8. Covid - 19: Hindistan’da salgına rağmen, milyonlarca insan 10. ● Trigonometri alanındaki çalışmaları ile meşhurdur. kutsal gün için nehirde yıkandı. Hindular, mabet ve ev dı- Sinüs, kosinus, tanjant ve kotanjantın tanımlarını ver- şında uygulanan temel ibadet “kozmik su” dan geldiğine miş, ispatlarını sergilemiş ve cetvellerini hazırlamıştır. inanılan bu nehirde yıkanmaktadırlar. Bunun insanı gü- nahlardan arındırdığına inanılmaktadır. Hindular, ruhun ● Ekliptik ile ekvator arasındaki 23° 27ı lik açıyı, 1 dakika ölmezliğine inandıkları için ölülerini gömmezler. Yetkililer 40 saniye farkla 23° 28ı 40ıı şeklinde bularak o tarihte öğlen saatlerinde 2,1 milyon Hindu’nun nehirde yıkandı- ilk kez gerçeğe en yakın ve doğru dereceyi hesapla- ğını, günün geri kalanında da benzer bir kalabalığın bek- mıştır. lendiğini söyledi. ● Optik konusunda Göz ve Bakış Bahçelerinin “Işığı Üze- Bu haberde sözü edilen nehir aşağıdakilerden hangisi- rine” Kitap adlı yapıtı kaleme almış, eserleri UNESCO dir? tarafından koruma altına alınmıştır. A) Sarı B) Ganj C) Orhun D) Selenga E) Kızıl Nehir Yukarıda verilen bilgiler aşağıdaki bilim insanlarından hangisine aittir? A) Takiyüddin  B) Harizmi  C) Farabî D) İbn - i Sina E) Razi 4

ÖSYM TARZI SORULAR - ÖSYM TARZI SORULAR - ÖSYM TARZI SORULAR - ÖSYM TARZI SORULAR DİN KÜLTÜRÜ VE AHLAK BİLGİSİ Genel Tekrar Testi-4 1. Söylediği hikmet dolu sözlerle, İslam’ı Orta Asya’da ya- 4. Bu görselde verilen bilim insanı şayan Türkler arasında yaymış ve bugünkü Kırgızistan, Türkiye’nin ilk Atom Mühendisi’dir. Kazakistan, Özbekistan, Türkmenistan gibi devletlerde 1969 yılında profesör olmuş, İs- yaşayan Türklerin Müslümanlık anlayışını şekillendirmiş- tanbul Üniversitesi Fen Fakültesi tir. Onun en belirgin yönü, İslam’ı, tasavvufi bir yaklaşımla Teorik Fizik Kürsüsü ve Matema- Türk boylarının anlayıp kabul edebilecekleri şekilde basit tiksel Fizik Anabilim Dalı başkan- bir dille ifade etmesidir. lıklarını 11 yıl yürüttükten sonra 1984’de kendi isteğiyle emekliye Bu parçada verilen bilgiler aşağıdakilerden hangisi ayrılmıştır. Akademik, felsefi, dini, için geçerlidir? içtimai ve siyasi konularda 350 makale; teorik fizik ve atom mü- A) Hoca Ahmet Yesevi hendisliği dallarında lisans, yüksek lisans ve doktora dü- B) Yunus Emre zeylerinde 12 telif ders kitabı yazmıştır. C) Yusuf Has Hacip Bu parçada hakkında bilgi verilenler ünlü bilim adamı aşağıdakilerden hangisidir? D) Fahreddin Razi A) Halil İnalcık  B) Erol Güngör  C) Fuat Sezgin E) Beyazit Bistani D) Cahit Arf E) Ahmet Y. Özemre 2. ‘Allah sizi analarınızın karnından siz hiçbir şey bilmez du- 5. Bugün modern Hindistan’da azınlık olmakla beraber ABD, rumda iken çıkardı. Şükredesiniz diye size kulaklar, gözler Batı Avrupa ve Afrika’da büyüyen topluluklar halinde varlı- ve kalpler verdi.” (Nahl suresi, 78. ayet) ğını sürdüren bir inanç türü olup, günümüzde çileci gele- neği devam ettirmektedirler. Verilen ayetle ilgili aşağıdakilerden hangisine ulaşılır? Ruhanî özgürlük ve kurtuluş kavramı temelinde kurul- A) Gerçek ilim sahiplerinin Allah’tan çok korktukları muş olan ve tüm canlıların eşit olduğunu ve özellikle şiddet karşıtlığını savunan inanç türü aşağıdakilerden B) İlim elde etmek için çok okumak gerektiği hangisidir? C) Kur’an’da bilimsel gelişmelere ilişkin işaretler bulundu- A) Sihizm  B) Caynizm  C) Şintoizm ğu       D) Taoizm      E) Konfüçyanizm D) Yaratılan her şeyin insanın emrine verildiği 6. İslam dünyasında simya, Yunan, Hint ve İran eserlerinin E) İnsanoğlunun hiçbir şey bilmeden dünyaya geldiği öğrenilmesi yanında bazı maddelerin yeniden incelen- mesini kapsamaktaydı. Birçok Müslüman fen bilimcisi bu 3. İslam dünyasında tarih, tarih felsefesi, sosyoloji, iktisat vb. konuyla ilgilendi. Bu âlimlerin başında, mineraloji üzerine ilimlerden bahsedildiğinde ilk akla gelen isimdir. Ünlü bil- geniş bir derleme olan Kitab el - Cemahir fi Marifeti’l - Ce- gine göre tarih, geçmiş olayların sadece dış görünüşleriyle vahir’in (Kıymetli Taşlar Hakkında Sayısız Bilgiler Kitabı) tasvir edilip anlatılması olmamalıdır. Tarih aslında düşün- yazarı . . . I . . . ile Şifa ve Kanun adlı eserlerinde mineralleri mek, hakikati araştırmak ve olayların sebeplerini bulup or- ve metalleri sınıflandırıp kendi düşünceleri doğrultusunda taya çıkarmaktır. bunların meydana geliş şekillerini tanımlayan . . . II . . . vardı. Bu parçada boş bırakılan I ve II numaralı boşluklara aşağıdakilerden hangisi gelmelidir? I II A) Ebu’l - Vefa İbn - i Sina Bu parçada sözü edilen bilim insanı aşağıdakilerden B) Sabit bin Kurra İbn - i Sina hangisidir? C) İbnü’l - Heysem İbn - i Sina A) İbni Sina  B) Katip Çelebi  C) Farabi D) Kindi El - Biruni D) İbni Haldun E) Evliya Çelebi E) El - Biruni İbn - i Sina 5

ÖSYM TARZI SORULAR - ÖSYM TARZI SORULAR - ÖSYM TARZI SORULAR - ÖSYM TARZI SORULAR DİN KÜLTÜRÜ VE AHLAK BİLGİSİ Genel Tekrar Testi-4 7. Aşağıdaki Alevilik - Bektaşilik anlayışıyla ilgili verilen 10. kavramlardan hangisinde bilgi yanlışı yapılmıştır? “Çerçevelenmemඈş çıplak bඈr dam üzerඈnde uyurken ondan düşüp de ölen bඈr kඈmseye karşı A) Cem; bir araya gelmek ve bütünleşmek demektir. bඈr sorumluluk yoktur. (Yanඈ suç kendඈsඈnඈndඈr) veya “Kඈm de denඈz dalgalandığı bඈr anda denඈz B) Semah; müzik eşliğinde dönerek Hâkk’a yaklaşarak in- taşıtlarına bඈnerse, bu yüzden helâk olursa sanın maneviyatıyla yüzleşmesidir. ondan da kඈmse sorumlu değඈldඈr.” (Hadඈs) C) Musahiplik; Peygamber döneminde Sahabe arasında Bu hadis aşağıdakilerden hangisiyle ilgilidir? yaşanan birlik, beraberlik, kardeşlik ve dayanışmanın günümüze taşınmasıdır. A) Sağlık sigortası   B) İş güvenliği D) Dua ve Gülbank; ibadetin temeli olan Allah’a sığınma, C) İşçi hakları   D) Ekonomik gelir yalvarma ve ondan af dileme demektir. E) Emeklilik E) Makâlât;  Bektaşilik düşüncesinin şekillenmesinde önemli yeri olan Ahmet Yesevî’nin eseridir. 8. ● Bugünlerde ibadet için daha çok zaman ayırmışlar, 11. başka günlere nispetle daha fazla hayır hasenatta bu- “Gerçek şu kඈ, ඈman edඈp ඈyඈ ඈşler yapanlara lunmuşlardır. gelඈnce, elbette bඈz ඈşඈ ඈyඈ yapanların ecrඈnඈ zayඈ etmeyඈz.” (Kehf, 18:30) ● Allah, Hz. Musa’ya (a. s.) bir mucize ihsan etmiş, denizi “Allah kulunu, helal kazanç talebඈnden yorgun yararak Firavun ile ordusunu sulara gömmüştür. düşmüş görmeyඈ sever” (Tâc) ● Hz. Eyyûb (a. s.) hastalığından o gün şifaya kavuşmuş- Bu ayet ve hadiste aşağıdakilerden hangisine vurgu tur. yapılmıştır? ● Hz. Yakub’un (a. s.), oğlu Hz. Yusuf’un hasretinden do- A) Çalışanın Müslüman olması layı kapanan gözleri o gün görmeye başlamıştır. B) İş ahlakına sahip olması ● Hz. Âişe’nın belirttiğine göre, Kâbe’nin örtüsü daha ön- celeri Âşura gününde değiştirilirdi. C) Emanet duygusuna sahip olması Yukarıda sözü edilen günler, aşağıda verilen aylardan D) İş güvenliğini sağlama hangisinde gerçekleşmiştir? E) İşini sağlam ve iyi yapma A) Muharrem  B) Şaban  C) Rebu’ul evvel        D) Safer     E) Ramazan 9. Dindar Hinduların özellikle tercih ettikleri yerdir. Orada öl- 12. Aşağıdakilerden hangisi günümüz fıkıh problemlerine meyi ve öldükten sonra yakılıp küllerinin oraya atılmasını getirilen çözüm ilkelerinden değildir? isterler. Nehir boyunca, Hinduların kutsal banyolarını yap- tıkları Ghat’lar vardır. Bu Ghat’lardan bazıları ölüleri yak- A) Verilen hükümler zarurat-ı diniyeye (kesin emir ve ya- mak için kullanılır. Küller nehre atılır. Ölmek ve yakılmak saklar) ters düşmemelidir. ruhun yeniden dünyaya gelmesine engel olmak demektir. B) Çözümler Allah’ın koyduğu dengeyi ve yaratılışı boz- Bu parçada verilenler Hindu inancında aşağıdaki ritü- mamalıdır. ellerden hangisiyle ilgilidir? C) İlgili olay veya meselelerin bütün yönleri çok iyi araştırı- A) Svastika  B) Kutsal İnek  C) Ateş lıp incelenmelidir.         D) Om         E) Varanasi D) Her meseleyle ilgili özel delillerle birlikte dinin ana ga- yesi göz önünde bulundurulmalıdır. E) Dini değer ve hükümlerde öncelikle toplumsal fayda gözetilmelidir. 6

RİTMİK PLUS - RİTMİK PLUS -RİTMİK PLUS -RİTMİK PLUS - RİTMİK PLUS - RİTMİK PLUS DİN KÜLTÜRÜ VE AHLAK BİLGİSİ Genel Tekrar Testi-4 1. “Fakirlik korkusuyla çocuklarınızın canına kıymayın. Biz 4. “Tanrı’nın gönül bilgisi, duyarlılığı, derinliği yoluyla kendi özüyle bütünleşmesine izin verdiği ve bu yolla kendi yüce onların da sizin de rızkınızı veririz. Onların canına kıymak varlığını görebilmesi lütfunu sağladığı, kendi özünü tanıma tadının zevkini verdiği biçimindeki yüksek olgunluk aşama- gerçekten büyük bir günahtır. Zinaya yaklaşmayın! Çünkü sına ulaşmasıdır.” o hayâsızlıktır, çok kötü bir yoldur. … Ölçtüğünüz zaman tastamam ölçün ve doğru terazi ile tartın. Bu hem daha iyi- dir hem de sonucu daha güzeldir. Hakkında bilgin olmayan Bu parçada verilenler Alevi - Bektaşi inancına göre aşağıdakilerden hangi marifet kapısının hangi maka- şeyin ardına düşme! Çünkü kulak, göz ve gönül; bunların mını gösterir? hepsi ondan sorumludur.”   (İsrâ, 17:31 - 36) Bu ayetlerde; A) Utanma B) Cömert olma C) Bilim öğrenme I. akıl      D) Arif olma    E) Gösterişsiz yaşama II. neslin III. malın korunması haklarından hangilerine değinilmiştir? A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve II        D) II ve III        E) I, II ve III 2. Buda’nın hayatı ve geliştirdiği öğreti, yaklaşık dört asır, 5. Elif okuduk ötürü mensuplarınca sözlü olarak nesilden nesile nakledildikten Pazar eyledik götürü sonra MÖ 1. ile MS 1. yüzyılları arasında Pali dilinde ya- Yaratılanı hoş gördük zıya geçirilerek . . . . . . . . . . (Üç Cevher) adı altında bir Yaradan’dan ötürü (Yunus Emre) araya toplanmıştır. Bu dörtlükte aşağıdakilerden hangi ilke vurgulanmak- Bu metinde boş bırakılan yere aşağıdakilerden hangisi tadır? gelmelidir? A) Başkalarını hoş görmek B) Çalışkan olmak A) Tripitaka B) Şruti C) Smriti D) Samsara E) Karma C) Güvenilir olmak D) Empati kurmak E) Sağlıklı karar vermek 3. Hint toplumu çeşitli sınıflara ayrılmaktadır. Kast sistemi 6. XIII. yüzyılda yaşamıştır, Türkistan’ın Nişabur şehrinde denilen bu sınıfsal ayrım, Hint inançlarına dayanmaktadır. doğmuştur. Ahmet Yesevi’nin isteğiyle Anadolu’ya gelmiştir. Bu inançlara göre kastlar, yaratıcı tanrı kabul edilen Brah- Bilinen en önemli eseri sohbetler anlamındaki “Makalat”tır. ma’nın vücudundan yaratılmıştır. Hz. Âdem’in yaratılışı, Şeytan ve şeytani işler, Allah’ın bir- liği gibi konuları ele almıştır. Buna göre Hind toplumunda “Brahmanlar” aşağıdakiler- den hangi sınıfı temsil etmektedir? Bu parçada sözü edilen tekke şairi aşağıdakilerden hangisidir? A) Yabancı elçiler sınıfı A) Hacı Bektaş-ı Veli B) Pir Sultan Abdal B) Tüccar, esnaf ve çiftçi sınıfı C) Hacı Bayram-ı Veli D) Yunus Emre C) Rahipler ve aydınlar sınıfı E) Mevlana Celaleddin-i Rûmî D) Hükümdar sülalesi ve askerler sınıfı E) İşçi ve sanatkarlar sınıfı 7

RİTMİK PLUS - RİTMİK PLUS -RİTMİK PLUS -RİTMİK PLUS - RİTMİK PLUS - RİTMİK PLUS DİN KÜLTÜRÜ VE AHLAK BİLGİSİ Genel Tekrar Testi-4 7. İbrâhîmî geleneğe bağlı monoteist din ailesi içinde yer 10. Hint dinlerinde, bir ruhun ve bilincin, sürekli doğum - alan ve bu ailenin en eski halkasını teşkil eden dindir. İç yaşam - ölüm ve yeniden doğum döngüsünden kurtulup, dinamizmi açısından hem millî hem evrensel unsurlar taşı- aydınlığa ve özgürlüğe kavuşmasıdır. makta, inanç sistemi mânasında bir din olmanın ötesinde bir hayat tarzını ve dinî-etnik kimliği ifade eder. Ortak kutsal Yukarıda verilen açıklama, aşağıdaki kavramlardan kitap literatürü seçilmişlik ve kurtuluş kavramları bakımın- hangisiyle ilgilidir? dan Hıristiyanlığa, tek Tanrı inancı, dinî hukuk ve pratiğe yönelik vurgu ile vahiy inancı bakımından İslam’a yakın A) Karma  B) Tenasüh  C) Kast durmaktadır.     D) Reenkarnasyon       E) Mokşa Bu parçada verilenler aşağıdaki dinlerden hangisiyle ilişkilidir? A) Konfüçyanizm B) Budizm C) Şintoizm       D) Hinduizm E) Yahudilik 8. Bir tür sebep-sonuç kanunudur. Buna göre kişi, geçmiş ya- 11. Hint toplumu çeşitli sınıflara ayrılmaktadır. Kast sistemi şantısında ne yapmışsa gelecekte de onu görecektir. İyilik denilen bu sınıfsal ayrım, Hint inançlarına dayanmaktadır. yapan iyilikle, kötülük yapan da kötülükle karşılaşacaktır. Bu inançlara göre kastlar, yaratıcı tanrı kabul edilen Brah- ma’nın vücudundan yaratılmıştır. Hinduizm’de önemli bir yere sahip olan bu kavram aşa- ğıdakilerden hangisidir? Buna parçaya göre Hind toplumunda “Kşatriyalar” aşa- ğıdakilerden hangi sınıfı temsil etmektedir? A) Tenasüh  B) Yoga  C) Karma A) Yabancı elçiler sınıfı       D) Meditasyon      E) Sihizm B) Tüccar, esnaf ve çiftçi sınıfı C) Rahipler ve aydınlar sınıfı D) Hükümdar sülalesi ve askerler sınıfı E) İşçi ve sanatkarlar sınıfı 9. 12. Hinduizm’de merkezi bir öneme sahip olan, kişinin kaderin belirleyen iş ve amellere denir. Sebep-sonuç kanunudur. İnsanlar mutlak olgunluğa ulaşıncaya kadar, dünyaya defa- larca gelirler. Bu görsel aşağıdaki inançlardan hangisine aittir? Bu parçada verilen açıklama, aşağıdaki kavramlardan hangisiyle ilgilidir? A) Konfüçyanizm B) Budizm C) Şintoizm A) Karma  B) Yogizm  C) Kast        D) Hinduizm E) Yahudilik     D) Reenkarnasyon      E) Mokşa 8

CEVAP ANAHTARI CEVAP ANAHTARI CEVAP ANAHTARI CEVAP ANAHTARI DİN KÜLTÜRÜ TYT-AYT VE AHLAK BİLGİSİ 1. FASİKÜL Bilgi ve İnanç 10. FASİKÜL Allah - İnsan İlişkisi - 2 4-D 5-C 6-E 7-C Kazanım Testi 1-D 2-A 3-A 8-D 9-A 10-E Ödev Testi 1-E 2-C 3-C 4-A 5-D 6-E 7-C 8-A 9-E 10-B 11-D 1-D 2-C 3-E 4-E 5-C 6-A Performans Ünite Değ. Testi 1-D 2-C 3-C 4-D 5-C 6-B 7-B 8-B 9-C Testi 2. FASİKÜL Din ve İslam - 1 11. FASİKÜL Hz. Muhammed (s. a. v.) ve Gençlik 2-D 3-A 4-C 5-D Kazanım Testi 1-A 2-C 3-D 4-E 5-C 6-B 7-D 8-C 9-A 10-B Kazanım Testi 1-D 2-D 3-E 4-D 5-B 6-E 7-B 6-B 1-D 8-E Performans Testi 3. FASİKÜL Din ve İslam - 2 12. FASİKÜL Din ve İnsan - 1 Performans 1-B 2-B 3-A 4-B 5-B 6-E 7-A 8-C 9-C Kazanım Testi 1-C 2-D 3-B 4-B 5-D 6-B 7-B 8-C 9-C Testi 1 Ödev Testi 1-B 2-B 3-B 4-D 5-C 6-B 7-C 8-E 9-E 10-B 4. FASİKÜL İslam ve İbadet - 1 13. FASİKÜL Din ve İnsan - 2 Kazanım Testi 1-B 2-C 3-E 4-C 5-B 6-E Performans 1-D 2-B 3-D 4-D 5-B 6-A 7-B 8-A 9-C Testi Ödev Testi 1-E 2-E 3-D 4-A 5-A 6-C 7-D 8-A 9-E 10-E 11-E Ünite Değ. Testi 1-E 2-B 3-D 4-A 5-A 6-E 7-D 8-B 9-D 5. FASİKÜL İslam ve İbadet - 2 14. FASİKÜL Ahlaki Tutum ve Davranışlar 2-A 3-E 4-A 5-D 6-A 7-B 8-E 9-D Performans 1-E 10-A Kazanım Testi 1-C 2-E 3-D 4-D 5-E 6-C Testi 1 2-C 3-D 4-B 5-C 6-C 7-B 8-C Ünite Değ. Testi 1-B Performans 1-C 2-D 3-E 4-A 5-C 6-A 7-C 8-B 9-A 10-A 11-D 12-D Testi 1 6. FASİKÜL Gençlik ve Değerler 15. FASİKÜL İslam Düşüncesinde İtikadi, Siyasi ve Fıkhi Yorumlar - 1 Kazanım Testi 1-E 2-B 3-E 4-B 5-D 6-E 7-A 8-B 9-B 10-E 11-C Kazanım Testi 1-E 2-B 3-B 4-D 5-A 6-A Performans 1-E 2-C 3-A 4-C 5-A 6-E 7-D 8-C 9-C 10-A 11-C Testi 7. FASİKÜL Gönül Coğrafyamız - 1 16. FASİKÜL İslam Düşüncesinde İtikadi, Siyasi ve Fıkhi Yorumlar - 2 Kazanım Testi 1-D 2-C 3-E 4-B 5-C 6-D 7-B 8-B 9-E 10-B Performans 1-C 2-A 3-B 4-B 5-B 6-E 7-B 8-A 9-C 10-B 11-C Testi 1 Ünite Değ. Testi 1-B 2-A 3-D 4-B 5-B 6-E 7-C 8-B 9-A 10-D 11-D 8. FASİKÜL Gönül Coğrafyamız - 2 17. FASİKÜL Dünya ve Ahiret 2-C 3-C 4-E 5-D 6-E 7-C 8-C 9-D Performans 1-C 10-C Kazanım Testi 1-D 2-E 3-A 4-D 5-D Testi 2-E 3-C 4-E 5-B 6-B Ünite Değ. Testi 1-A Performans 1-A 2-C 3-D 4-A 5-E 6-C 7-C 8-A 9-A Testi 9. FASİKÜL Allah - İnsan İlişkisi - 1 18. FASİKÜL Kur’an’a Göre Hz. Muhammed - 1 Kazanım Testi 1-A 2-C 3-A 4-B 5-A 6-D Kazanım Testi 1-B 2-A 3-D 4-C 5-D 6-A 7-A 8-C 9-D 10-E 11-A 12-D 13-A Performans 1-E 2-D 3-D 4-B 5-E 6-D 7-C 8-D 9-A 10-C 11-B 12-B Testi

CEVAP ANAHTARI CEVAP ANAHTARI CEVAP ANAHTARI CEVAP ANAHTARI DİN KÜLTÜRÜ TYT-AYT VE AHLAK BİLGİSİ 19. FASİKÜL Kur’an’a Göre Hz. Muhammed - 2 29. FASİKÜL İslam Düşüncesinde Tasavvufi Yorumlar - 1 2-E 3-E 4-C Performans 1-E 2-C 3-D 4-C 5-E 6-A 7-D 8-C 9-C 10-B Kazanım Testi 1-D 5-A Testi 1-B 2-C 3-D 4-B 5-B 6-A 7-A 8-C 9-C Performans Ödev Testi 1-D 2-C 3-C 4-C 5-B 6-D 7-C 8-D 9-D 10-C Testi 20. FASİKÜL Kur’an’a Göre Hz. Muhammed - 3 30. FASİKÜL İslam Düşüncesinde Tasavvufi Yorumlar - 2 2-B 3-E 4-A 5-D 6-E 7-A 8-C Performans 1-E 2-B 3-C 4-C 5-E 6-D 7-A 8-C 9-C 10-A 9-C Ödev Testi 1-A 2-B 3-B 4-D 5-A 6-B 7-D 8-D 9-B 10-B 11-C 12-C Testi 11-E Ünite Değ. Testi 1-A Ünite Değ. Testi 1-E 2-E 3-A 4-B 5-D 6-A 7-D 8-C 9-A 10-A 21. FASİKÜL Kur’an’da Bazı Kavramlar 31. FASİKÜL Güncel Dinî Meseleler Kazanım Testi 1-D 2-D 3-E 4-C 5-B 6-A 7-C 8-D 9-E 10-B 11-E 12-C 13-E Kazanım Testi 1-B 2-C 3-C 4-E 5-A 6-A 7-E 8-B 9-D 10-A 11-D 12-A 13-D 14-B 22. FASİKÜL İnançla İlgili Meseleler - 1 32. FASİKÜL Hint ve Çin Dinleri Kazanım Testi 1-C 2-B 3-C 4-D 5-A 6-D 7-A 8-B 9-A 10-B 11-B 12-D Kazanım Testi 1-A 2-A 3-E 4-E 5-A 6-D 7-A 8-A 9-B 10-D 11-D 12-A 13-B 14-C 23. FASİKÜL İnançla İlgili Meseleler - 2 1. FASİKÜL Genel Tekrar Testi-1 1-A 2-E 3-D 4-C 5-B 6-A 7-B 8-D 9-A 10-B 11-B 12-A 2-E 3-E 4-D 5-A 6-B 7-C Performans 1-B 2-D 3-A 4-E 5-C 6-C 7-E 8-B 9-E 10-A 11-D 12-D Genel Tekrar 1-B 2-A 3-E 4-A 5-A 6-C 7-B 8-E 9-C 8-B Testi Testi 1-E 2-C 3-B 4-E 5-B 6-A 7-D 8-E 10-A 2-D 3-C 4-C 5-D 6-C 7-A 8-A 9-C 9-E Ödev Testi Özgün Sorular 10-A ÖSYM Tarzı 1-C Sorular 1-C Ritmik Plus 24. FASİKÜL Yahudilik ve Hristiyanlık 2. FASİKÜL Genel Tekrar Testi-2 1-C 2-E 3-A 4-D 5-B 6-A 7-A 8-D 9-C 10-C 11-A 12-E 13-E 14-B Performans Testi Genel Tekrar Testi 1-C 2-C 3-D 4-E 5-B 6-E 7-B 8-B 9-C 10-A 25. FASİKÜL İslam ve Bilim - 1 Özgün Sorular 1-B 2-A 3-B 4-C 5-A 6-C 7-E 8-B 9-B 10-A Kazanım Testi 1-C 2-E 3-D 4-C 5-D 6-B 7-D 8-C 9-E 10-D ÖSYM Tarzı 1-D 2-E 3-E 4-C 5-A 6-C 7-E 8-E 9-A 10-B Sorular Ritmik Plus 1-B 2-A 3-B 4-D 5-E 6-B 7-E 8-D 9-E 10-D 26. FASİKÜL İslam ve Bilim - 2 3. FASİKÜL Genel Tekrar Testi-3 1-D 2-E 3-E 4-A 5-E 6-D 7-D 8-D 9-B 10-A 2-D 3-B 4-D 5-B 6-C 7-A 8-E 9-D 10-A Performans 1-B 2-E 3-B 4-A 5-A 6-B 7-D 8-A 9-D 10-E 11-C 12-C Genel Tekrar 1-C 2-B 3-A 4-D 5-B 6-A 7-A 8-C 9-A 11-E Testi Testi 1-B 2-B 3-B 4-E 5-D 6-D 7-B 8-A 9-E 10-A 10-E 11-E Ödev Testi Özgün Sorular 2-A 3-E 4-C 5-E 6-A 7-D 8-C 9-B 27. FASİKÜL Anadolu’da İslam - 1 ÖSYM Tarzı 1-E Sorular 1-E Ritmik Plus Kazanım Testi 1-D 2-A 3-D 4-B 5-D 6-B 7-E 8-C 9-A 10-D 11-C 12-A 4. FASİKÜL Genel Tekrar Testi-4 28. FASİKÜL Anadolu’da İslam - 2 Genel Tekrar 1-C 2-E 3-C 4-A 5-D 6-B 7-A 8-D 9-A Testi 1-E 2-C 3-D 4-A 5-E 6-E 7-A 8-B 9-A 10-A Özgün Sorular Performans 1-D 2-E 3-C 4-C 5-E 6-C 7-E 8-E 9-A 10-E ÖSYM Tarzı 1-A 2-E 3-D 4-E 5-B 6-E 7-E 8-A 9-E 10-B 11-E 12-E Testi Sorular 1-D 2-A 3-C 4-D 5-A 6-A 7-E 8-C 9-A 10-E 11-D 12-A Ödev Testi 1-E 2-B 3-C 4-A 5-B 6-E 7-D 8-B 9-D 10-D 11-C Ritmik Plus