EYVAH İMZAM Kitabını okumadan imza atmayın
İmzadaki bir karakteristik özellik taklit imzayı tespit etmemizi sağlar.
Kişisel karakteristik özellik, suçluyu ele verir veya suçlamadan kurtulmanızı sağlar.
İMZA İNCELEME
İMZA – YAZI – SENET – ÇEK – SÖZLEŞME İNCELEME
İMZA NEDİR, NASIL TANIMLANIR ?
İmza; kişinin ilköğretimden itibaren eğitim süreçleri boyunca yazı yazma alışkanlığına bağlı olarak, 2-3 santimetre kare alan içerisine, çeşitli evsaftaki kalem veya yazı aracı alet aracılığı ile, ağırlıklı olarak kağıt yüzeye veya başka yüzeylere, alışkanlığın getirdiği refleks hareketlerle, seri, işlek, sık veya seyrek istifli, hafif veya yoğun baskı- presyonla, düşünmeden tasarlamadan, anlamlı (ad-soyad dizini) veya anlamsız şekiller bütününden oluşan, kişiye özel karakteristik hareketler barındıran şekiller bütünüdür.
Kişinin belirli bir konudaki iradesini dışa yansıtan araçtır.
Bir belgeyi imzalamış kişi; belgenin içeriğini bildiği, belgede bulunan yazıların niteliğini bildiği, anlam bütününü kabul ettiği anlamına gelir.
Kişi, borç senedini borçlu sıfatıyla imzalamışsa ‘Borcu ben kabul ediyorum, borcu ben ödeyeceğim.’ şeklinde yazılı taahhütte bulunmuş olur.
Sahte İmza Nasıl Anlaşılır?
İmza, kişiye özel bilinç dışı oluşturulan çok sayıda karakteristik özellik barındırır. Kişi imza atarken düşünmeden, hızlı, işlek, seri veya kendine özgü tavırlarla çeşitli refleks hareketlerle imzasını oluşturur. Sahte/ taklit imza ise; bilinçle, dikkatle, itina ile oluşturulacağından şekilsel olarak ne kadar iyi benzetilse de gerçek imzada bulunan karakteristik detayları yansıtması imkânsızdır. Adli bilimler uzmanı – imza inceleme uzmanı karakteristik detayları analiz eder. Sahte imzalarda aynı unsurların olup olmadığını bir bir eşleştirir. Tanı unsurlarının yoğunluğuna göre imzanın aidiyeti tespit eder.
Senette imza inceleme nasıl yapılır?
Borç senedinde atılı imzalar kişiye borç sorumluluğu yüklemektedir.
Kişi imza atmadığı halde, sahteciler tarafından isim ve adres bilgileri kullanılarak ve imzası çeşitli yöntemlerle taklit edilerek borç yükümlülüğü altına sokulmaktadır.
Kişi borç senedine veya sorumluluk gerektiren belgeyi imzaladığı halde, zaman sonra o sorumluluğu üstlenmek istememekte ve bundan kaçınma yolunu seçmektedir. Bu durumda imzayı kendisinin atmadığını, başkaları tarafından taklit edilmiş olabileceğini iddia ederek belgede bulunan imzayı inkar etmektedir.
Bu ve buna benzer olaylarda münker – inkar edilen imza ile kişinin huzurda alınan imzaları ve çeşitli zamanlarda samimi ortamlarda resmi kurumlardaki belgelere attığı imzalar ile karşılaştırma yapılır.
İmza uzmanı – Grafoloji Uzmanı – Adli Belge İnceleme Uzmanı – Adli Bilimler Uzmanı ünvanlı bilim insanları inceleme işlemlerini yapmaktadırlar.
İmza tanımında belirtildiği üzere, imzalardaki kişisel karakteristik, refleks, hareket, şekil ve bulgular bir bir tespit edilir, uyumlu olan veya olmayan refleks veriler bulgular değerlendirilerek, imzanın kişinin eli ürünü olup olmadığına karar verilir.
Sahte Senet İncelemesi
Sahte senet nasıl anlaşılır?
Bir resmi kuruma yazılmış dilekçenin altına yazılan isim, soy isim ve imza kesilerek arkası senet yapılmaktadır. Bu durumda siz ciro etmiş sayılırsınız. Başka amaçla atılmış olan imzanın senet olarak kullanılması anlamına gelir. Gerçekte yapılmış bir sözleşmenin altına daha sonradan başka şart veya şartlar eklenerek sözleşmenin mahiyeti değiştirilmektedir. İmza inceleme uzmanı bütün bunları inceleyerek senedin sahte oluşturulduğunu tespit edebilir.
Çek İncelemesi
Çek, mali değer taşıyan kıymetli bir evraktır. Çekin bizzat kendisi sahte olarak hazırlanmakta, bankanın güvenlik tedbirleri taklit edilmektedir. Çek üzerine yazılı rakamlar üzerinde ekleme silme yapılmaktadır. Borçlu imzası taklit edilmektedir. Adli belge inceleme uzmanı veya imza inceleme uzmanı, yaptığı inceleme sonucunda bütün bu sahtecilikleri tespit edebilmektedir.
El yazısı kriminal inceleme
El yazısı, tıpkı imza ve parmak izi gibi kişiye özeldir. Yazan kişinin karakteristik özelliklerini barındırır. Harflerin oluşturuluş biçimi, kalemin ilerleyiş yönü, birden fazla kalem kaldırılarak oluşturulmuşsa çizgilerin konumu, kelimeler oluşturulurken harflerin dizilim mesafesi, kelime aralıkları, satır çizgi düzeni gibi bir çok unsur kişinin karakterini oluşturur. Adli Bilimler Uzmanı, bütün bu karakteristik yapıları inceleyerek yazının aidiyetini tespit edebilir.
Senette imza incelemesi
Senette imza incelemesi yapılabilmesi için senedin aslı olması gerekir. Taraf veya avukatı senedin aslını uzmana getirmelidir. Eğer mahkeme kasasında emanette ise uzman bizzat yerine gidip ilgili yargı merciinden izin alarak yerinde inceleme yapmalıdır. Eğer imza taklit, taşınmış veya inkar kastı ile atılmış ise imza inceleme uzmanı tarafından tespiti yapılmaktadır.
Başka amaçla atılan imzanın incelenmesi ve sahteciliğin tespiti
Açığa atılan imza inceleme ve başka amaçla kullanılan evrakın tespiti,
Dilekçe altına atılmış imzanın kesilerek senet yapılması olayının tespiti,
Normalde başka imza kullanırken, inkar etmeyi düşündüğü imzayı farklı atan kişiye ait imza inceleme yapılması,
İnkar kastı ile atılan imzanın, imza incelemesinin yapılması,
Korku ve baskı altında atılan imzanın incelemesi,
Uzman kadromuz ile uzman görüşü ve bilimsel mütalaa raporu hazırlanmaktadır.
Uzman Görüşü Bilimsel Mütalaa
İmza incelemesinde uzman görüşü önemlidir. Uzman, dosya içerisinde bulunan veriler ile sınırlı inceleme yapmaz. Daha farklı mukayese belgesi isteyebilir. Belge zenginliği, uzmanın daha rahat ve net karar vermesine yardımcı olur. Bilimsel gerçekliğin açığa çıkartılmış olması, daha sonra inceleme yapan bilirkişi veya Adli Tıp Kurumu gibi resmi kurum uzmanları için de kaynaklık etmektedir.
Kriminal imza incelemesi ne kadar sürer?
İncelenecek belge ve mukayese belgeleri yeterli ise, imza inceleme 5-7 günde tamamlanabilir. Fakat imza mahkeme kasasında, adli emanetten incelenecekse burada geçen imza inceleme süresi ve mukayese evraklarının temin süresi zaman alabilir. Dosya tekmil olduktan sonra 10 gün içerisinde rapor hazırlanır.
Kriminal imza tespiti nasıl yapılır?
İmza uzmanı, incelenecek imza ve yeteri kadar mukayese imzaları ile imza inceleme yapar. İmzada kişiye özel karakteristik detaylar tespit edilir. Yeteri kadar uyumlu karakteristik özellik tespiti yapıldıktan sonra, mukayese imzalarında da benzer karakterlerde uyumluluk tespit edilirse ‘kişinin eli ürünüdür’ sonucuna varılır. Yeteri kadar uyum tespit edilememiş ise “kişinin eli ürünü değildir” şeklinde raporlanır.
Belge Aslı Olmadan İmza İnceleme Yapılır Mı? Fotokopi Belgeden İmza İncelemesi Yapılır Mı ?
Asıl olan, belgenin aslından incelemektir. Çünkü imza inceleme yapılırken, belgede baskı presyon izleri önemlidir. Ancak belge aslına ulaşılamıyor ise çok silinti ve veri kaybı olmamış fotokopi belge üzerinden de imza inceleme yapılabilir.
Grafoloji İmza İncelemesi Nedir?
Grafoloji, imzadan karakter analizi yapmaktır. Doğrusu imza incelemedir. Ancak yaygın olarak grafoloji kavramı kullanılmaktadır. Galat-ı mehur olmuş bir konudur.
Hakimin İmza İnceleme Yapması Mümkün Müdür?
Hakim, hukukçudur. İmza inceleme ise teknik ve bilimsel bir konudur. Uzman raporu, teknik ve bilimsel alanla ilgilidir. Dolayısıyla hukukçu teknik ve bilimsel alanla ilgili inceleme yapamaz. Hukuk kimliği dışında bilimsel kimliği de var ise bilimsel imza inceleme yapabilir.
Kriminal İmza İncelemesi
İmza; eğitim, kültür, yaş, tecrübe birikimi ve başkaca etkenler ile kişinin refleks hareketleri ile karakteristik özellikler barındıran ve kağıt üzerine kalem ile belli bir şeklin çizilmesidir. Kriminal uzman veya Belge inceleme uzmanı kişisel karakterleri tespit eder. İnceleme konusu imzada, samimi imzalarda bulunan karakterlerin olup olmadığını ayırt eder.
Psikolojik Durum İmza Ve Yazıyı Nasıl Etkiler
Yazıların oluşturuluşu hakkında yapılan bilimsel çalışmalarda; kişinin baskı altında olması, yaşlılığa bağlı refleks kaybı, sıkıntılı psikolojik durum, korku ve heyecan duygu durumlarının yazı oluşumunu etkilediği saptanmıştır.
Emasyonel Durum:
Yazı, o an içinde bulunulan emasyonel durumdan da etkilenir. Bunlar içinde etkisi oldukça iyi incelenenler; sıkıntı, üzüntü, neşe, korku, kızgınlık ve heyecandır. Sayılan bu faktörler yazıyı çok derinden etkilememekle birlikte profesyonel gözlerce rahat saptanabilen değişikliklere sebep olurlar.
Sıkıntı:
Kişi sıkıntılı iken gergin bir durumdadır. Genel vücut kas tonusu artmıştır ve buna bağlı olarak da yazısı gergin, sıkışık, akıcı olmayan, sert hamleli bir hal alır. Açıklanmalar ve harf üzerinden geçmeler sıktır. Kişinin mevcut eğimi değişir; sola eğimli yazıyorsa sağa eğimli bir hale gelebilir.
Üzüntü:
Bu durumda kişi bitkindir. Genel kas tonusu azalmış, cansız bir hal almıştır. Yazı yazmaya isteksizlik, düşünceli bir durum söz konusudur. Sıkça harflerin, bazen de kelimelerin üzerinden geçme durumu vardır. Kalem baskısı azalabilir, yazı hattı genellikle aşağı meyilli bir hal alır. Kâğıtta sol kenar az bırakılır.
Korku:
Kişi çok tedirgindir, yerinde duramaz, kendini sıkar. Yazı baskılı, sert ve ani hareketli, bazen de titremeli olur. Yazı ritmi bozuktur.
Heyecan:
Sosyal anlardaki imzalar ile iş imzalar birbirinden farklıdır. Hele bu imza protokol imzalarken olduğu gibi, törenle atlıyorsa imza daha da değişir. Tremor mevcutsa bu da imza ve yazıya yansır. Böyle durumlardaki yazı ve imzalarda en belirgin değişiklik, yazı ve imza boyutlarının artmasındadır.
SAHTECİLİK TÜRLERİ
Başka Amaçla Atılan İmza
Güvene dayalı, hayatın olağan akışı içerisinde boş kâğıda atılı imzanın daha sonra sahtecilikte kullanıldığı sık görülmektedir. İmzalı boş kâğıt mali değer taşıyan sözleşme, hisse devri veya senet şekline çevrilmektedir. Bunun gibi amaç dışı kullanılan belgelerin incelemesi yapılarak raporlanmaktadır.
İnkâr Kastı İle Atılan İmza İncelemesi
Sahtecilik yapmayı hayatının bir parçası haline getirmiş (sahtekâr) kişiler birden fazla imza kullanmaktadırlar. Kendi kişiliğini temsil eden imza başka, kaçmak veya daha sonra inkâr etmeyi planladığı imzayı başka türlü atmaktadır. Buna inkâr kastı ile atılan imza denilmektedir. Ancak inkâr kastı ile atılsa da kişi, kendi kişisel reflekslerini kâğıt üzerine aktardığı için çok detaylı incelemelerde kişiye özel karakteristik izler tespit edilmektedir. İnkâr kastı ile atılmış imza hakkında uzman görüşü raporu hazırlanmaktadır.
Kopya İmza İncelemesi
Sahtecilik yapmayı planlayan kişi başkasının imzasını kullanmak istediğinde o imza üzerinde taklit çalışması yapmaktadır. İmzanın tersim (görünür) biçimini olabildiğince başarılı oluşturmaktadır. Ancak gerçek kişiye ait imzanın detay refleks hareketlerinde aynı başarıyı sağlayamamaktadır. İmza uzmanı gerçek imza ile taklit imzayı birbirinden ayırt edebilmektedir. Kopya imza incelemesi yapılarak uzman görüşü-bilimsel mütalaa raporu hazırlanmaktadır.
Makine İmzası İnceleme
İmzaların bilgisayar veya imza makinesi ile birebir kopyası yapılmaktadır. Makine imzaları, adli bilimler uzmanı tarafından gerçek imza ile ayırt edilebilmektedir.
Parmak İzi İncelemesi
Günümüzde nadir de olsa okuma yazma bilmeyen kişiler kıymetli belge üzerine imza yerine parmak basarak parmak izi oluşturmaktadır. Parmak izi kişiye özeldir. İnkâr edilen veya tespiti istenen parmak izi, adli bilimler uzmanı tarafından orijinali ile sahtesi ayırt edilmektedir.
Sahte Belge İncelemesi
Bazı belgelerin sahtesi üretilmektedir. Orijinal belge saklanırken yerine sahtesi kullanılarak sahtecilik yapılmaktadır. Sahte oluşturulmuş şüpheli belgenin gerçeği ile ayırt edilmesi mümkündür. Adli bilimler uzmanı sahte belge incelemesi yaparak uzman görüşü bilimsel mütalaa raporu hazırlamaktadır.
Mühür Kaşe İncelemesi
Şirket resmiyetini temsil etmesi amacıyla belge üzerine mühür kaşe basılmaktadır. Sahtecilik planında mühür ve kaşenin sahtesi yapılarak şirket adına resmi evrak tanzim edilmektedir. Sahte hazırlanmış kaşe-mühür incelemesi yapılarak gerçeklik ortaya çıkartılmaktadır.
Adli Belge Nedir?
En geniş anlamıyla, adli vakaların aydınlatılmasında incelemeye konu olan belge anlamındadır. Bir hakkın ispatına yarayan, anlam, mesaj taşıyacak sembol, şekil ve işaretler içeren nesnedir. Bu belgeler yaygın anlamda senet, bono, çek, sözleşme, mektup gibi kâğıt yazılı belgeler olabileceği gibi, ruj ile yazılmış bir intihar notu ya da bir aşk mektubu da adli belge sayılır.
İmza incelemesi, alanından uzman kadromuz tarafından yapılmaktadır.
Adli Belge İncelemesi;
Herhangi bir konuda anlaşmazlık durumunda konuyla ilgili delil niteliği taşıyan her türlü şüpheli evrak doküman vs. incelemesi yapan bilimsel disiplindir. Adli belge incelemesi; büyük bilgi birikimi, tecrübe deneyim, özen, zaman etik ve ahlaki değerlere bağlı ağır sorumluluğu olan uzmanlık alanıdır.
Belge İnceleme Uzmanı;
Hukuki delil niteliği taşıyan belgelerle ilgili gerçeklerin ortaya çıkartılması amacıyla araştırma ve çalışma yapan uzman kişidir. Belge inceleme uzmanının sadece yazılar konusunda uzmanlaşması yeterli olmayacaktır. Uzmanın yazı ve imza incelemesinin yanında, sahtecilik, kağıt türleri, mürekkep analizi, tahrifat görmüş belge, belge hazırlamada kullanılan cihaz çeşitleri ve donanımları hakkında da bilgi sahibi olması gerekir. Çünkü adli belge üzerinde çok yönlü inceleme yapmak gereklidir.
İmza inceleme ve belge inceleme doğru yapılırsa haklılık ve ispat değeri taşır.
İnceleme Konusu Belgelerin Yoğunluk Oranı;
2002-2004 yılları arasında İstanbul’dan Adli Tıp Kurumu Fizik İhtisas Dairesine gönderilen 2566 adli belge inceleme dosyasında %19,45’i senet, %17,19’u çek, %10,09’u nüfus cüzdanı, %10,09’u pasaport ve %4,6 sürücü belgesi inceleme talebi vardır. Aynı çalışmada %51,25 ile en çok sorulan soru imza incelemesidir. %31,10 ile aldatma kabiliyeti ikinci sırada sorulan sorudur. Bu soruları sırasıyla imzada sahtecilik bulunup bulunmadığı (%15,16), yazı aidiyeti (%9,59), senette tahrifat bulunup bulunmadığı (%5,65) takip etmektedir. Görüldüğü üzere hem belgenin türü hem de talep edilen inceleme alanları çok farklılık arz etmektedir. Ancak tüm incelemelerin yarı oranını imza incelemesi oluşturmaktadır.
Türk Ceza Kanununda Belirtilen Sahtecilik Türleri;
Türk Ceza Kanunun madde madde sahtecilik türleri başlıklar halinde şöyle sıralanmıştır: Parada, paraya eşit sayılan değerlerde, kıymetli damgada, para ve kıymetli damgaları yapmaya yarayan araçlarda, mühürde, mühür bozma, resmî belgede, özel belgede, resmi belge hükmünde belgelerde, resmi belgeyi bozmak yok etmek veya gizlemek, resmi belgenin düzenlenmesinde yalan beyan, özel belgeyi bozmak, yok etmek veya gizlemek, açığa imzanın kötüye kullanılması şeklinde tespit edilmiştir.
Adli belge ve İmza inceleme, ileri teknoloji cihazlar ile daha detay inceleme yapmak mümkündür.
Belge İncelemede Karşılaştırmaya Esas Teşkil Edecek İmza Ve El Yazılarının Temininde Dikkat Edilecek Hususlar
1. İnceleme konusu belgedeki yazıların aynısı yazdırılmalı. Yazıları şüpheli şahsın görmesinde sakınca varsa benzeri yazılar yazdırılabilir.
2. Her şahıs için alınacak imza yazı örnekleri 10 sayfa dolduracak kadar bol örnek alınmalıdır.
3. Yazı yazdırılırken önce yavaş sonra hızlı yazdırılmalıdır. Şüpheli şahsın temkinle farklı yazabileceği dikkate alınarak gerçek refleksinin ortaya çıkmasını sağlama amacıyla uzun yazı yazdırılmalıdır.
4. Yazıda büyük ve küçük harfler ihtiva eden yazılar yazdırılmalıdır.
5. Sağ ve sol el ile ayrı ayrı yazı örneği alınmalı.
6. İmla noktalama işaretleri dikkat edilmesi uyarıları yapılarak şüphelinin tedirgin olmasına mani olunmalıdır.
7. İnceleme konusu belge tarihine yakın tarihte farklı kurumlara sunulmuş belgeleri üzerindeki (samimi) imzalarda değerlendirmeye alınmalıdır.
8. Mukayese imzaların atılacağı belgeler mümkün oldukça tetkik konusu belgeye benzer nitelikte olmalıdır. Senet üzerindeki bir imzanın incelemesinde mukayese imzaların örnek senetler üzerine tatbik edilmesi gibi.
9. İnceleme konusu belgedeki imza alanının genişliği dikkate alınarak mukayese imzanın genişliği tetkike konu belgedeki imza ebatlarına yakın olmalıdır.
10. İnceleme konusu belgede atılı imzanın atıldığı kalemin niteliğine yakın kalemle mukayese imzaları alınmalıdır.
Özel bilirkişinin sadece dosya içeriği verilerine dayanarak inceleme yapmasının sakıncaları.
Sahteciliği meslek edinenler
Sahtecilik işlerini meslek haline getirmiş kişiler her aşamada yanıltıcı bilgi vermektedirler. Bu kişilerin hazırladıkları belgelerin asıllarından, imza aşamasına, daha sonra soruşturma ve kovuşturma sırasında verdikleri mukayese imzalarda da yanıltıcı tavırları devam etmektedir. Savcılık ve mahkeme kâtipleri mukayese imzaları alımı konusunda yeterli eğitime sahip kişilerden oluşmalıdır. Şüpheli / sanık imza yazı örneği alınma işleminin belli başlı kuralları yukarıda sıralanmıştır. Bahsi geçen titizlikle alınmayan, “ad soyadı, adres, okudum anladım” ve az sayıda imza örneği alınmak suretiyle mukayese belgesi hazırlanması imza incelemesini zorlaştırmaktadır. Eksik alınmış imza ve yazı örnekleriyle bilirkişiye gönderilen dosyada yapılan inceleme sonucu verilen karar ve kanaat eksik ve yetersiz olmaktadır. Adliyelerdeki çek sahteciliği, senet sahteciliği, bono sahteciliği, imza sahteciliği ile ilgili dosya yoğunluğu, bilirkişilerin iş yükü dikkate alındığında bilirkişi dosyada bulunan mukayese belgeleriyle yetinmektedir. Mali değeri çok yüksek senet veya çek gibi inceleme konusu evraklar için rapor yazılması çok titizlik gerektirmektedir. Bilirkişilerin dosya harici belge talep etme yetkileri olmakla birlikte uygulamada dosya içerisindeki belgeler yeterli görülerek rapor tanzim edilmektedir. Adli tıp kurumu, Jandarma ve Polis kriminal laboratuvarı raporlarında mali değeri yüksek belgelerin incelemesinde “mevcut verilerde bir kanaate varılamamıştır” veya “mevcut belgelerin yanında ilave belgelerin temin edilmesi halinde inceleme yapılacaktır” şeklinde kanaat bildirilmektedir. Burada amaç sadece dosya içerisinde bulunan mahkeme veya savcılık makamında alınan imza örnekleri mukayeseye esas olarak yeterli bulunmadığı, kişini yanıltıcı imza yazı örneği vermiş olabilme ihtimali dikkate alınarak, daha farklı belge talep edilmektedir.
Mali değeri yüksek belgeler için uzman raporu hazırlanması
Çek senet bono sözleşme gibi mali değeri yüksek belgelerde uyuşmazlık söz konusu olduğunda savcılık aşamasında bilirkişi incelemesi yapılmadan önce uzman görüşü bilimsel mütalaa alarak dosyaya sunmak yerinde olacaktır. Dosya içerisinde usulüne uygun alınmamış veya yanıltma kastıyla atılmış mukayese belgeleri üzerinden yapılan incelemeyle aleyhe sonuçlanmış bilirkişi raporuna karşı yapılan karşı rapor hamleleri süreci karmaşıklaştırmaktadır. Bunun yerine bilirkişi incelemesi öncesi çok detaylı hazırlanmış uzman raporu, bilirkişi raporu hazırlanmasında kaynaklık edecektir. Uzman görüşü bilimsel mütalaa ile ilgili kanun maddesinde “Cumhuriyet savcısı, katılan, vekili, şüpheli veya sanık, müdafii veya kanuni temsilci, yargılama konusu olayla ilgili olarak veya bilirkişi raporunun hazırlanmasında değerlendirilmek üzere ya da bilirkişi raporu hakkında, uzmanından bilimsel mütalaa alabilirler.” denilmektedir (CMK m. 67, 6) .
İnceleme konusu mali değeri yüksek belgeler için adli makamlar, teknik imkânı olan kriminal (ATK, Polis-Jandarma) laboratuvarlardan rapor isteyebildiği gibi bilirkişi listesinden re’sen seçeceği bir bilirkişiyi de görevlendirmektedir. Özel bilirkişilerin ekserisinde on/yüz bin Amerikan doları değerindeki teknik cihazlara sahip oldukları düşünülemez. Çeşitli yöntemlerle sahtesi üretilmiş bir belgenin ve üzerine atılı sahte imza incelemesi sadece göz ile veya basit ekipmanlarla tespiti mümkün değildir.
Özel uzman raporu hazırlanırken bilirkişilerdeki bazı kısıtlamalar özel uzmanda bulunmamaktadır. Bunların başında, sahasında uzmanlığını kanıtlamış bilim insanı yani insan kaynağı yetkinliği sorunu yoktur. Yeteri kadar belge talep edebilme serbestisi vardır. Sadece dosyada olan huzurda alınmış imza örnekleriyle yetinme zorunluluğu yoktur. Başka zaman dönemlerine ait başka kurumlara verilmiş belgelerdeki imzaları temin ve mukayeseye esas yapmam mümkündür. Mali tatminsizlik yoktur (özel anlaşmaya tabi). Zaman kısıtlaması yoktur. Teknik cihaz ve donanıma sahiptir. Akredite kuruluşlarınca akredite edilmiş laboratuvar ortamı ikanı vardır. Sahtecilik konusunda hangi tür hile ve yanıltma işlemleri hakkında yeterli tecrübe ve birikimle her türlü ihtimal hesapları yapılarak yorumlama yapılmaktadır.
Davanın sahibi taraf veya avukatı özellikle aleyhe gelen bilirkişi raporlarına karşı savunmada delil teşkil etmesi açısından uzmanından uzman mütalaası almaktadır. Hem aleyhe gelen durumları lehe çevirmek hem de eksik inceleme ihtimaline karşı daha kapsamlı rapor sunarak heyeti ikna etmeyi amaçlamaktadır. Teknik ve bilimsel alanın daha detaylı aydınlatılarak takip edilen davalarda olumlu sonuçlar alınmıştır.
Davaya konu teşkil eden özel ve resmi belgeler
Sözleşme, ibraname, taahhütname, kontrat, senet, çek, gibi evraklar karşılıklı hazırlanıp imza altına alındıktan sonra resmi veya özel belge hüviyeti taşımaktadır. Günümüzde en çok yaşanan sahtecilik türlerinin başında belgede sahteciliktir. İmza inkarıdır. Sahte imzadır.
Yapılan antlaşmalar kabul edilmemekte veya sahte hazırlandığı iddia edilmektedir. Belgeye atılı imzanın sahte imza olduğu iddia edilerek imza inkârına gidilmektedir. Sahte imza kullanılarak sözleşme oluşturmak suretiyle sahte evrak üretilip haksız kazanç elde etme yoluna gidilebilmektedir.
İmza inceleme yapılırken sahtecilik yöntemlerini bilmek gerekir. Bunlar :
• Üstten kopya,
• Bakarak kopya,
• Serbest taklit,
• Pul transferi (nakli),
• Uydurma suretiyle ve İnkâr kastıyla atılmış imzalar
olmak üzere çeşitli gruplarda toplanabilir.
İnkâr edilen imzanın gerçeklik tespiti birçok açıdan incelemekle ancak mümkün olabilir. Sahteciliği üreten kişiler genelde eğitimli ve organize kişilerdir. Yapılan sahteciliğin çözümü ciddi uzmanlık gerektirmektedir. Sahteciliği bilen kişiler tarafından hazırlanmış sahte senet kolay anlaşılıp çözümlenemez.
İmza inceleme yapılırken,
• Genel şekil (form),
• İşleklik (ritim),
• Oran,
• Açısal özellikler ve eğim,
• Kalem baskısı,
• Kaligrafik ve karakteristik özellikler,
• İmzalarda ve paraflarda isteyerek yapılan değişiklikler,
teker teker incelenmelidir. Sahteciliğin tespiti için bu alanlarda çok vaka çözmüş olmak uzun bir tecrübi birikim gerekmektedir.
Yazı, Parmak İzi, Kaşe, Mühür, İncelemesi
İmza yazı nedir nasıl oluşturulur? İmza, beynin komutu ile refleks etkilerin kalem aracılığı ile kâğıda yansıtılmasıdır. Kişi imza atarken düşünmeden planlamadan refleks hareketlerle imza atar. Düşünülerek planlayarak atılan imzalar gerçek imzadan farklı olur. Kişinin kültürel birikimi, eğitimi, yaşı, sağlık durumu, stres altında olup olmadığı gibi çeşitli etkenler kişinin imzasına yansımaktadır.
Kıymetli evrak üzerinde (çek-senet- sözleşme vb.) atılı imzanın inkâr edilmesi üzerine, o imzanın kişinin eli ürünü olup olmadığının tespiti yapılmaktadır.
Kıymetli evrak üzerinde kazıntı, silinti, eklenti gibi mahiyetinin değiştirilmiş olması veya şüphesi durumunda teknolojik cihazlar desteği ile tahrifat incelemesi yapılmaktadır. Kazıntı, silinti, ekleme varsa tespit edilerek raporlanmaktadır.
Atılı imzanın ıslak imza olup olmadığı, başka amaçla atılmış imza olup olmadığı, kopya imza olup olmadığı, inkâr kastı ile atılı imza olup olmadığı, taşınma imza olup olmadığı, makine imzası olup olmadığı tespit edilmektedir.
UZMAN GÖRÜŞÜ BİLİMSEL MÜTALAA ALABİLİRSİNİZ
Arayın Danışın 0 532 346 15 39
Ahmet Ali Bektaş / Adli Bilimler Uzmanı – İmza İnceleme Yazı İnceleme Grafolog
EYVAM İMZAM KİTABI
