Yazdır

Kısa Bildiri/Short Communication
Mikrobiyol Bul 2017; 51(4): 378-386

EBV Serolojik Tanısında Atipik Profil Sorunu

Atypical Profile Problem in Serological Diagnosis of EBV

Fatma Kamer VARICI BALCI1, �zgen Alpay �ZBEK1, Ay�a Arzu SAYINER1

1 Dokuz Eyl�l �niversitesi Tıp Fak�ltesi, Tıbbi Mikrobiyoloji Anabilim Dalı, Tıbbi Viroloji Bilim Dalı, İzmir.

1 Dokuz Eylul University Faculty of Medicine, Department of Medical Microbiology, Discipline of Virology, Izmir, Turkey.

*Bu �alışma XXXVII. T�rk Mikrobiyoloji Kongresi (16-20 Kasım 2016, Antalya)'nde poster olarak sunulmuştur.

�Z

Epstein-Barr vir�s� (EBV), enfeksiy�z monon�kleoz etkeni olup ayrıca Burkitt lenfoma, nazofarengeal karsinoma ve transplantasyon sonrası gelişen lenfoproliferatif hastalıklarla da ilişkilidir. Vir�s�n tanısında sıklıkla �zg�l antikorların arandığı serolojik testler birlikte kullanılmaktadır. �� test (VCA-IgM, VCA-IgG, EBNA-1 IgG) yardımıyla vir�sle karşılaşmanın olup olmadığı, akut veya ge�irilmiş enfeksiyon varlığı saptanabilmektedir. Ancak, bazen atipik serolojik profillerin saptanması bu sonu�ların yorumlanmasını zorlaştırmaktadır. Bu �alışmada, EBV enfeksiyonu �n tanısı almış hastalardan elde edilen serumlarda serolojik profillerin incelenmesi ve karşılaşılan atipik profillerin belirlenmesi ama�lanmıştır.� Ocak 2014-Ağustos 2016 tarihleri arasında EBV enfeksiyon tanısı ş�phesiyle Dokuz Eyl�l �niversitesi Hastanesi Merkez Laboratuvarına g�nderilen 2749 serum �rneğinin VCA-IgM, VCA-IgG ve EBNA-1 IgG test sonu�ları retrospektif olarak değerlendirilmiştir. Atipik serolojik profili olan ve iki veya daha fazla serum �rneği �alışılmış olguların hasta dosyaları da ek olarak incelenmiştir. EBV VCA IgM ve EBV VCA IgG antikorları imm�nfloresan test (Euroimmun, Almanya), EBNA-1 IgG antikorları enzim imm�n y�ntemleri kullanılarak (Euroimmun, Almanya) �alışılmıştır. Olgular rutin laboratuvar uygulamasında kullanılan �� parametreyle (VCA IgG, VCA IgM ve EBNA-1 IgG) EBV enfeksiyonu ile karşılaşmamış, akut enfeksiyon, ge�irilmiş enfeksiyon ve atipik serolojik profili olanlar şeklinde gruplandırılmıştır. Değerlendirilen 2749 olgunun 1334 (%48.5)'� kadın, 1415 (%51.5)'i erkek olup yaş ortalamaları 30 (< 1-89 yaş, median değeri: 27) olarak belirlenmiştir. �rneklerin dağılımına bakıldığında %72.5'i ge�irilmiş EBV enfeksiyonu, %10.9'u EBV ile karşılaşmamış, %5.2'si primer enfeksiyon şeklinde olup %11.4 olguda atipik serolojik profil saptanmıştır. Atipik profiller değerlendirildiğinde, izole VCA IgG pozitifliği %7.9 hastada saptanarak en sık g�r�len patern olmuş, bunu %2.7 olguda �� testin birlikte pozitifliği, %0.8 olguda da izole EBNA-1 IgG pozitifliği izlemiştir. Ge�irilmiş EBV enfeksiyonu oranı %72.5 olup T�rkiye'de daha �nce yapılmış seroprevalans �alışmalarında %70-99.4 olarak saptanmış seropozitiflik sonu�larıyla uyumlu olduğu g�zlenmiştir. Atipik profil oranı %11.4 olarak saptanmış ve İzmir'de yapılmış diğer bir �niversite hastanesi verisi olan %15 değerine yakın bulunmuştur. Atipik profile sahip olguların yaklaşık ��te birinde imm�n bozukluk olduğu ve yapılan izlemde yaklaşık yarısının aydınlatılabildiği tespit edilmiştir. Bu �alışma, atipik profillerin yorumu a�ısından klinik tanı ve serolojik izlemin �nemli olduğunu işaret etmektedir.

Anahtar s�zc�kler: Epstein-Barr vir�s; EBV serolojisi; EBV atipik profiller.

ABSTRACT

Epstein-Barr virus (EBV) is the causative agent of infectious mononucleosis. Burkitt's lymphoma, nasopharyngeal carcinoma and post-transplant lymphoproliferative diseases are also associated with EBV. Diagnosis is frequently based on detection of specific antibodies. Using three parameters (anti VCA-IgM, anti VCA-IgG and anti EBNA-1 IgG), it is possible to define infection status and diagnose acute or past infection. However, sometimes the detection of atypical serological profiles makes it difficult to interpret these results. This study aims to evaluate the serological profiles of patient sera suspected of EBV infection and to determine atypical profiles. Sera of 2749 patients were analyzed between January 2014 and August 2016, in the Dokuz Eylul University Hospital Central Laboratory and evaluated retrospectively. Serum samples were tested for EBV VCA IgM and EBV VCA IgG antibodies with immunofluorescence test (Euroimmun, Germany), EBNA-1 IgG antibodies with enzyme immunoassay (Euroimmun, Germany). Medical files of the patients with two or more samples and have an atypical profile were reviewed. Patients were grouped as no EBV infection, acute infection, past infection and atypical serologic profile according to three routine laboratory assays (VCA IgG, VCA IgM and EBNA-1 IgG).� Out of 2794 subjects 1334 (48.5%) were female and 1415 (51.5%) were male, with mean age 30 (< 1-89 years, median value: 27). The distribution of the results was; 72.5% past infection, 10.9% absence of EBV infection and 5.2% acute infection and 11.4% showed atypical serologic profile. Among the atypical profiles, isolated VCA-IgG positivity was the most frequent pattern detected in 7.9% which is followed by 2.7% of the cases with all three markers positive and 0.8% with isolated EBNA-1 IgG positivity. Off the patients, 72.5% were seropositive for EBV and this result is consistent with the seroprevalence studies previously conducted in Turkey. The rate of atypical profiles was 11.4% which is close to the result (15%) of another study performed in Izmir. Nearly one third of the patients with atypical serological profile had an immune disorder and it was possible to reach a conclusion only among half of the patients during serological follow-up. This study points out that clinical diagnosis and serologic follow-up is important for the interpretation of the atypical profiles.

Keywords: Epstein-Barr virus; EBV serology; EBV atypical profile.

Geliş Tarihi (Received): 15.05.2017 - Kabul Ediliş Tarihi (Accepted): 18.08.2017

GİRİŞ

Enfeksiy�z monon�kleoz etkeni olan Epstein-Barr vir�s� (EBV), Burkitt lenfoma, nazofarengeal karsinom, Hodgkin hastalığı ve transplantasyon sonrası gelişen lenfoproliferatif hastalıklarla da ilişkilidir. D�nyada erişkinde EBV'ye karşı antikor oluşumu yaklaşık %90 oranında saptanmaktadır1,2. T�rkiye'de yetişkin yaş grubunda seropozitiflik %70-99.4 arasında bildirilmektedir3-6. Akut enfeksiyon genellikle sağlıklı �ocuklarda asemptomatik, imm�n kompetan bireylerde ve gen� yetişkinlerde %30-50 enfeksiy�z monon�kleoz olarak kendini g�stermektedir2.

EBV enfeksiyonunun �zg�l antijen-antikor saptamaya dayalı serolojik tanısında imm�n floresan (IFA), enzim imm�n y�ntemi (EIA), imm�noblot (IB) gibi �eşitli y�ntemler kullanılabilmektedir. Bunların arasında IFAT y�ntemi genellikle altın standart kabul edilmekle birlikte, y�ntem deneyimli personel gerektirmesi, değerlendirmenin subjektif olması ve zaman alıcı olmasından dolayı zordur7-10. Ayrıca değerlendirmenin subjektif olmasından dolayı bazı araştırmacılar, imm�noblot testlerini referans y�ntem olarak kullanmanın gerektiğini savunmaktadır11.

EBV enfeksiyonu tanısında �� parametrenin kombinasyonu ile (VCA IgM, VCA IgG ve EBNA-1 IgG) primer akut enfeksiyon, ge�irilmiş EBV enfeksiyonu ve enfeksiyon ile karşılaşmamış olguları ayırt etmek m�mk�n olmaktadır (Tablo I). VCA IgM ve VCA IgG'nin EBNA-1 IgG yokluğunda birlikte bulunması akut enfeksiyonu g�sterirken, VCA IgG ve EBNA-1 IgG'nin VCA IgM olmadan bulunması tipik bir ge�irilmiş enfeksiyon profilini g�stermektedir. Ancak, serolojik bulguları yorumlamak bazen zor olabilir. �rneğin, izole VCA IgG pozitifliğinin akut enfeksiyona mı yoksa ge�irilmiş enfeksiyona mı ait olduğunu değerlendirmek g��t�r. �� parametrenin birlikte saptanması ise ge� primer enfeksiyon veya reaktivasyonda ortaya �ıkabilir. Bu sorunlu profilleri doğru yorumlamak amacıyla, IgG avidite, anti-EBV IgG ve IgM'nin imm�noblot y�ntemiyle saptanması, heterofil antikorlar, anti-EA (D) antikorları ya da viral genom testleri kullanılabilir2.


Tablo I

GERE� ve Y�NTEM

Dokuz Eyl�l �niversitesi Hastanesi Merkez Laboratuvarına Ocak 2014-Ağustos 2016 tarihleri arasında EBV enfeksiyonu a�ısından tarama ama�lı g�nderilen 2749 serum �rneğinin test sonu�ları retrospektif olarak değerlendirildi. İki veya daha fazla �rneği �alışılmış ve atipik izlem profili olan olguların hasta dosyaları ayrıca incelendi. EBV VCA IgM ve EBV VCA IgG antikorları IFA testi y�ntemiyle (Euroimmun, Almanya), EBNA-1 IgG antikorları EIA y�ntemi kullanılarak (Euroimmun, Almanya) �alışıldı. Bu s�re i�inde testler aynı ekip tarafından ger�ekleştirilip, sonu�lar biri laboratuvar uzmanı olmak �zere en az iki kişi tarafından değerlendirildi. Olgular rutin laboratuvar uygulamasında kullanılan bu �� parametreyle (VCA IgG, VCA IgM ve EBNA-1 IgG) EBV enfeksiyonuyla karşılaşmamış, akut enfeksiyon, ge�irilmiş enfeksiyon ve atipik serolojik profil olarak gruplandırıldı. Atipik serolojik profiller, izole VCA IgG pozitifliği, izole EBNA-1 IgG pozitifliği veya �� testin birlikte pozitifliği g�r�lmesi şeklinde değerlendirildi. Test sonu�larını yorumlama kriterleri Tablo I'de �zetlendiği şekilde kullanıldı. Veri analizinde IBM SPSS 22 programı kullanıldı. Verilerin karşılaştırılmasında ki-kare testi yapıldı ve istatistiksel anlamlılık i�in p< 0.05 değeri kullanıldı.

BULGULAR

�alışmaya dahil edilen 2749 olgunun 1334 (%48.5)'� kadın, 1415 (%51.5)'i erkek olup yaş ortalamaları 30 (< 1-89 yaş, ortanca değer: 27) olarak tespit edilmiştir. Olguların %72.5'inde ge�irilmiş enfeksiyon, %5.2'sinde akut enfeksiyon saptanırken, %10.9'unun EBV ile karşılaşmadığı belirlenmiştir. Atipik serolojik profil 314 (%11.4) olguda saptanmıştır. Atipik profile sahip hastaların 167 (%53.2)'si erkek, 147 (%46.8)'si kadın olup yaş ortalamaları 16 (< 1-85 yaş, ortanca değer 24.3) olarak saptanmıştır. Atipik profil olarak, %7.9 (218/2749) izole VCA IgG pozitifliği; %2.7 (73/2749) �� testin (VCA IgM, VCA IgG ve EBNA-1 IgG) birlikte pozitifliği ve %0.8 (23/2749) izole EBNA-1 IgG pozitifliği saptanmıştır. Hematoloji/onkoloji, karaciğer/b�brek nakli, k�k h�cre nakli, hemodiyaliz b�l�mlerinden gelen hastalar imm�n bozukluğu olan hasta grubu olarak ele alınmış ve atipik profile sahip olguların %28'ini de imm�n bozukluğu olan hastalar oluşturmuştur. Atipik profili olmayan grupta da imm�n bozukluğu olan hasta oranı %26.7 bulunmuş ve iki grup arasında ki-kare testiyle (p> 0.05) anlamlı bir fark saptanmamıştır.

İzole VCA IgG pozitifliği saptanan hastaların %26 (57/218)'sını (< 1-76 yaş, ortalama yaş 33), ��l� pozitifliğin g�r�ld�ğ� hastaların %29 (21/73)'unu (< 1-72 yaş, ortalama yaş 34.2), izole EBNA-1 IgG pozitifliğinin g�r�ld�ğ� hastaların ise %44 (10/23)'�n� (4-70 yaş, ortalama yaş 35) imm�n bozukluğu olan hasta grubu oluşturmuştur. İzole EBNA-1 IgG pozitifliğinin diğerlerine g�re anlamlı olarak imm�n bozukluğu olan grupla ilişkili olduğu g�r�lm�şt�r (p< 0.05).

Birden �ok �rnekle izlemi olan ve herhangi bir aşamada atipik profil saptanan 25 hasta ayrıca değerlendirilmiştir (Tablo II). �oğunluğunu (%71.4) hematoloji/onkoloji hastalarının oluşturduğu belirlenmiştir. İzlemde, 25 kişinin 12'sinde sahip oldukları atipik profillerin değiştiği saptanmıştır. Serolojik değerlendirme 11 olguda ge�irilmiş enfeksiyon ve bir olguda akut enfeksiyon şeklinde sonu�lanmıştır. Kalan 13 hastanın atipik serolojik profilleri izlemde de devam etmiştir. Atipik serolojik profile sahip gruptaki (n= 25) hastaların bulguları detaylı araştırıldığında ilk incelemede:


Tablo II

a.� İzole VCA IgG pozitifliği saptanmış altı hastanın, 2-19 aylık izlemde d�rt tanesi izole VCA IgG pozitifliği şeklinde devam etmiş, biri 4 ay sonra EBV VCA IgG ve EBNA-1 IgG pozitifliğiyle ge�irilmiş enfeksiyon, biri de 2 ay sonra EBV VCA IgM ve IgG pozitifliği nedeniyle akut enfeksiyon/reaktivasyon şeklinde yorumlanmıştır.

b.�� �� antikorun birlikte pozitifliği saptanan 10 hastanın, 11 g�n-5 ay izlem sonrasında dokuzu EBV VCA IgG, EBNA-1 IgG pozitifliği ile ge�irilmiş enfeksiyon olarak değerlendirilmiştir. Bu dokuz hasta i�in ilk incelemedeki serolojik profil, primer enfeksiyonun ge� d�nemi olarak yorumlanmıştır. Bir hastada 2 ay sonra da ��l� antikor pozitifliğinin devam etmekte olduğu g�r�lm�şt�r.

c.��� Her �� antikoru da negatif olan iki olgunun ikisinde 7 ila 9 ay sonrasında profil izole VCA IgG şekline d�nm�şt�r.

d.� Ge�irilmiş enfeksiyon şeklinde değerlendirilen yedi hastanın izleminde değişiklikler saptanmıştır:

�� olguda, 3-13 aylık izlemde EBNA-1 IgG kaybolarak izole VCA IgG pozitifliği devam etmiştir.��

İki olguda 15 g�n-3 aylık izlemde VCA IgG kaybolarak izole EBNA-1 IgG pozitifliği saptanmıştır.�

Bir olguda 3 ay sonra VCA IgM pozitifliği eklenerek her �� antikorun birlikte pozitifliği belirlenmiştir.

Bir olguda 22 ay i�inde �nce izole VCA IgG pozitifliği, daha sonra yeniden EBV VCA IgG ve EBNA-1 IgG pozitifliği saptanmıştır.

e.� İzole VCA IgG'li olguların %83'�n�, her �� antikorun birlikte pozitif olduğu olguların %70'ini, ge�irilmiş enfeksiyon paterni olup da sonrasında farklı atipik profil g�r�len hastaların %100'�n� imm�n bozukluğu olan hastaların oluşturduğu g�r�lm�şt�r (Tablo II).

TARTIŞMA

EBV enfeksiyonunun serolojik tanısında karşılaşılan atipik profillerin yorumu a�ısından klinik tanı ve serolojik izlem �nemlidir. Ayrıca IgG aviditesi gibi ek testler uygulanarak hasta a�ısından bazı serolojik problemleri ��zmek m�mk�n olabilmektedir. İzole VCA IgG varlığında veya EBNA-1 IgG, VCA IgG ve VCA IgM'nin birlikte pozitifliğinde d�ş�k avidite akut enfeksiyonu; y�ksek avidite ise ge�irilmiş enfeksiyon veya reaktivasyonu g�stermektedir2,11.

Retrospektif olarak yaptığımız bu değerlendirmede atipik EBV profil oranımız %11.4 olarak saptanmış ve İzmir'de yapılmış diğer bir �niversite hastanesi verisi olan %15 değerine yakın bulunmuştur3. Klutts ve arkadaşları12, atipik profil oranını farklı EIA y�ntemleriyle %10.1 olarak saptamışlar ve ek bir test kullanılarak multipleks "bead assay" y�ntemiyle bu oranı %7.7 seviyesine indirmişlerdir.

Antikor yanıtındaki sorunlar nedeniyle imm�n bozukluğu olan hastalar ayrıca değerlendirilmiş ancak atipik profile sahip olgular ile t�m grup karşılaştırıldığında imm�n yanıt a�ısından anlamlı bir fark saptanmamıştır. Ancak tek başına EBNA-1 IgG pozitifliğinin yaklaşık olarak yarısında imm�n bozukluğu olan olguların varlığı dikkat �ekmiştir.

Farklı zamanlarda birden �ok �rnek ile izlemi olan ve herhangi bir aşamada atipik profili saptanan 25 hastanın yaklaşık yarısında atipik serolojik profilin takipte de devam ettiği belirlenmiştir. Bu hastaların �oğunluğunun (%71.4) hematoloji/onkoloji hasta grubundan oluştuğu g�zlenmiştir. Bu olguların hasta dosyaları incelendiğinde kan transf�zyonu yapıldığına dair veriye ulaşılamamıştır. İzole VCA IgG'li olguların %83'�n�, her �� antikorun birlikte pozitif olduğu olguların %70'ini, ge�irilmiş enfeksiyonu olup da sonrasında farklı atipik profil g�r�len hastaların %100'�n�n imm�nolojik a�ıdan bozuklukları olan hastaların oluşturduğu g�r�lm�şt�r. Bu veriler ışığında �zellikle hematoloji/onkoloji hastalarında rutin incelemelerde atipik profilin �ok sık g�r�lebildiği s�ylenebilir.

VCA IgM genellikle VCA IgG ile aynı zamanda ortaya �ıkmakta, IgM birka� hafta sonra kaybolurken VCA IgG bireylerde �m�r boyu pozitif kalmaktadır. İzole VCA IgG pozitifliğinin olası nedenleri Tablo III'te �zetlenmiştir. Bu antikor sıklıkla ge�irilmiş enfeksiyona bağlı olarak saptanmaktadır. �zellikle imm�n baskılanmış olgularda izole VCA IgG pozitifliğinin g�r�lebileceği De Paschale ve arkadaşlarının2 araştırmasının kaynak olarak kullanıldığı Tablo III'te vurgulanmıştır.


Tablo III

�alışmamızda izole VCA IgG pozitifliği oranımız yaklaşık %8 ile diğer yayınlarda verilen oranların �st�nde (%1.7-7.3) saptanmıştır1,3,13,14. Bu paternin sıklığının yaşla arttığı g�sterilmiştir2. De Paschale ve arkadaşlarının1 araştırmasında VCA IgG prevalansı 1-10 yaş aralığında %4.5, 60 yaş �st�nde %9 olarak belirlenmiştir. Araştırıcılar, bu olguların %81'inin ge�irilmiş enfeksiyon, %19'unun primer enfeksiyon grubunda olduğunu saptamışlardır. Klutts ve arkadaşlarının13 araştırmasında ise izole VCA IgG oranı %2.4 olarak saptanmış ve bunların %66'sının ge�irilmiş enfeksiyona bağlı olduğu g�sterilmiştir.

VCA IgM, akut enfeksiyon g�stergesi olmakla birlikte, aylarca pozitif kalabilmekte ve EBNA-1 IgG'nin yeni oluştuğu d�nemde (primer enfeksiyonun ge� d�nemi) pozitiflik s�rebilmektedir (Tablo III). CMV, parvovir�s B19, Toxoplasma gondii, HAV, HIV enfeksiyonları sırasında da VCA IgM'de yalancı pozitiflikler g�r�lebilmektedir2.

EBV VCA IgM, VCA IgG, EBNA-1 IgG'nin birlikte (��l� olarak) pozitifliği laboratuvarımızda %2.7 olarak saptanmıştır. Bu oran yapılmış �eşitli yayınlarda %1.6-5 arasında bildirilmiştir1,3,14. ��l� pozitifliklerde sorunlu serolojik profilin ge� primer enfeksiyon mu reaktivasyon mu olduğunu anlamak i�in heterofil antikor tayini ve IgG avidite testi �neren kaynaklar bulunmaktadır15. Yalancı pozitif reaksiyon nedenleri a�ısından değerlendirildiğinde �alışmamızdaki hastalardan eş zamanlı istenilen CMV IgM antikorları negatif olarak saptanmıştır. Olgular, romatoid fakt�r a�ısından taranmamıştır.

EBNA-1 IgG klinik bulguların başlangıcından 3-4 hafta sonra pozitifleşmektedir. İmm�n baskılanmış hastalarda ise ge�irilmiş enfeksiyonda VCA IgG antikorları persistan kalırken EBNA-1 IgG antikorlarının saptanmama olasılığı bulunmaktadır2,16.

�alışmamızda izole EBNA-1 IgG pozitifliği %0.8 ile diğer yayınlardaki oranlardan (%1.4-5.3) daha d�ş�k bulunmuştur3,7,13. Y�ntemsel ve/veya pop�lasyon farklılıkları sonu�ları etkileyebilmektedir. Kaynak �alışmalardan biri İzmir'de benzer bir pop�lasyonda yapılmış ve her �� EBV testi ELFA y�ntemi ile �alışılmıştır3. Diğer kaynak ise İspanya'da ve EIA y�ntemi kullanılarak yapılmış bir �alışmadır7. Kluts ve arkadaşlarının13 yaptıkları �alışmada bu profil %1.4 olarak saptanmış, bu profile sahip hastaların yarısında ge�irilmiş enfeksiyon tanımlansa da diğer yarısında sınıflandırılamamıştır.

�zetle, bu �alışmada tek merkezde 2.5 yıllık d�nemde 2749 �rnek sonucu EBV enfeksiyonu a�ısından retrospektif olarak incelenmiştir. Ge�irilmiş EBV enfeksiyon oranı %72.5 olup T�rkiye'de yapılmış seroprevalans �alışmalarıyla uyumlu olarak tespit edilmiştir3-6. Atipik serolojik profil oranımız %11.4 olarak saptanmış ve İzmir'de benzer bir pop�lasyonda yapılmış diğer bir �niversite hastanesi verisi olan %15 değerine yakın bulunmuştur3. Atipik profillerin dağılımında y�ntemsel farklar ve/veya pop�lasyon farklılıkları sonu�ları etkileyebilmektedir. Testlerin aynı ekip tarafından �alışılması ve sonu�ların en az iki kişi tarafından değerlendirilmesi IFA y�nteminin kullanıldığı bu �alışmanın kuvvetli y�n�n� oluşturmaktadır. Atipik profillerin yorumu a�ısından ek testler, klinik tanı ve serolojik izlem �nemlidir. Ek testlerin kullanımı rutin uygulamada m�mk�n olamamış ve bu �alışmadaki kısıtlılık olarak belirlenmiştir. �alışmamızda izlemi olan atipik profilli olguların sayısı az olmakla birlikte, yaklaşık yarısında izlem ile tanıya varılabildiği g�zlenmiştir.

KAYNAKLAR

  1. De Paschale M, Agrappi C, Manco MT, Mirri P, Vigan� EF, Clerici P. Seroepidemiology of EBV and interpretation of the "isolated VCA IgG" pattern. J Med Virol 2009; 81(2): 325-31.
  2. De Paschale M, Clerici P. Serological diagnosis of Epstein-Barr virus infection: Problems and solutions. World J Virol 2012; 1(1): 31-43.
  3. Soylu M, Zeytinoğlu A, Altuğlu İ. Ege �niversitesi Hastanesi'ne başvuran hastalarda enzim işaretli floresan test ile elde edilen Epstein-Barr vir�s� serolojik test sonu�larının değerlendirilmesi. Ege Tıp Derg 2014; 53(3): 119-23.
  4. Aydemir Ş, Erensoy S. Epstein-Barr vir�s�n seroprevalansı: Bir alan �alışması. İnfek Derg 1999; 3(13): 275-80.
  5. Erensoy S, Zeytinoğlu A. Epstein Barr Vir�s (Lympocryptovirus, HHV-4), pp: 1672-9. In: Willke Top�u A, S�yletir G, Doğanay M (eds). Enfeksiyon Hastalıkları ve Mikrobiyolojisi. 2008, 2. Cilt, 3. Baskı, Nobel Tıp Kitabevleri, İstanbul.
  6. Fidan I, Y�ksel S, İmir T. Değişik yaş gruplarında Epstein-Barr vir�s antikorlarının araştırılması. İnfek Derg 2005; 19(4): 453-6.
  7. Garc�a T, Tormo N, Gimeno C, Navarro D.� Assessment of Epstein-Barr virus (EBV) serostatus by enzyme immunoassays: plausibility of the isolated EBNA-1 IgG positive serological profile. J Infect 2008; 57(4): 351-3.
  8. Buisson M, Fleurent B, Mak M, et al. Novel immunoblot assay using four recombinant antigens for diagnosis of Epstein-Barr virus primary infection and reactivation. J Clin Microbiol 1999; 37(8): 2709-14.
  9. Ko�oğlu M.S, Taş T, Mengeloğlu F.Z, �zsoy Ş, Bucak �. Evaluation of 4 methods for the serological diagnosis of Epstein-Barr virus infection using an immunofluorescence assay as the reference method. Turk J Med Sci 2014; 44(6): 914-9.
  10. Koidl C, Riedl R, Schweighofer B, Fett S, Bozic M, Marth E. Performance of new enzyme-linked fluorescent assays for detection of Epstein-Barr virus specific antibodies in routine diagnostics. Wien Klin Wochenschr 2011; 123(7-8): 230-4.
  11. Hess RD. Routine Epstein-Barr virus diagnostics from the laboratory perspective: still challenging after 35 years. J Clin Microbiol 2004; 42(8): 3381-7.
  12. Klutts JS, Liao S, Dunne WM, Gronowski AM. Evaluation of a multiplexed bead assay for assessment of Epstein Barr virus immunologic status. J Clin Microbiol 2004; 42(11): 4996-5000.
  13. Klutts JS, Ford BA, Perez NR, Gronowski AM. Evidence-based approach for interpretation of Epstein-Barr virus serological patterns. J Clin Microbiol 2009; 47(10): 3204-10.
  14. Lupo J, Germi R, Semenova T, Buisson M, Seigneurin JM, Morand P. Performance of two commercially available automated immunoassays for the determination of Epstein-Barr virus serological status. Clin Vaccine Immunol 2012; 19(6): 929-34.
  15. Nystad TW, Myrmel H. Prevalence of primary versus reactivated Epstein-Barr virus infection in patients with VCA IgG-, VCA IgM- and EBNA-1-antibodies and suspected infectious mononucleosis. J Clin Virol 2007; 38(4): 292-7.
  16. Corrales I, Gim�nez E, Navarroa D. Evaluation of the Architect Epstein-Barr Virus (EBV) viral capsid antigen (VCA) IgG, VCA IgM, and EBV nuclear antigen 1 IgG chemiluminescent immunoassays for detection of EBV antibodies and categorization of EBV infection status using immunofluorescence assays as the reference method.� Clin Vaccine Immunol 2014; 21(5): 684-8.

İletişim (Correspondence):

Uzm. Dr. Fatma Kamer Varıcı Balcı,

Dokuz Eyl�l �niversitesi Tıp Fak�ltesi,

Tıbbi Mikrobiyoloji Anabilim Dalı,

35340 Bal�ova/İzmir, T�rkiye.

Tel (Phone): +90 232 412 4501,

E-posta (E-mail): varicikamer@yahoo.com

Yazdır